Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval Datum:
28 april 2011
Voorzitter: Secretaris: Aanwezig:
De heer R.S. Cazemier (lid DB) De heer H. M. Bolhaar (Regio Twente) De heer J.J. Beintema (Hellendoorn), de heer G. J. Bennink (Twence), de heer J.F. Hassink (Losser), de heer A. Idzinga (Twenterand), de heer M.J.R. Kotteman (Borne), de heer J. Ligtenberg (Rijssen-Holten), de heer E.J. van Marle (Almelo), de heer H.W. Mulder (Borne), de heer W. Mulder (Hengelo), de heer F.H.C. Mulkens (Berkelland), mevrouw J. Oude Alink (Hengelo), de heer P. de Oudsten (Regio Twente; bij agendapunt 3), de heer T.P. de Putter (Wierden), de heer J.Th.P.M. Rooijakkers (Twence), mevrouw J. Schuddeboom (Losser), de heer A. Steggink (Dinkelland), de heer T. Vleerbos (Tubbergen), mevrouw T. Vloothuis (Oldenzaal), mevrouw M. van Hees (Enschede, vanaf punt 6) De heer H. van Agteren (Enschede), de heer J. Andela (Almelo), de heer B.M.J. Eshuis (Hof van Twente), de heer J.E.F. Harmelink (Tubbergen), de heer E.A. Smit (Haaksbergen) en de heer H. Winkelhuis (Oldenzaal). De heer F. P. van den Muijsenberg (Kantoorprofs)
Afwezig: Verslag:
Nr. 1.
Plaats:
Kantoor Regio Twente, zaal 501, Nijverheidstraat 30, Enschede
Tijdstip:
10.00 uur
Onderwerp Opening De voorzitter opent de vergadering om 10.00 uur en heet allen welkom. Afmeldingen zijn ontvangen van de heer H. van Agteren (Enschede), de heer J. Andela (Almelo), de heer B.M.J. Eshuis (Hof van Twente), mevrouw M. van Hees (Enschede), de heer J.E.F. Harmelink (Tubbergen), de heer E.A. Smit (Haaksbergen) en de heer H. Winkelhuis (Oldenzaal). De voorzitter meldt nog twee zaken te willen bespreken: 1. De memo aan de portefeuillehouders over Afval over de situatie rond het VAOP ; 2. Een niet openbare aangelegenheid. Op verzoek van de heer Idzinga wordt onder agendapunt 3 ten aanzien van de Verwerkingstarieven Afval 20011 gesproken over de terugkoppeling van de aandeelhoudersvergadering en onder agendapunt 5 gesproken over de Overdrachtsdocumenten Actuele situatie rond de VAOP De voorzitter meldt dat hij, samen met de heer Kotteman (Borne) en de heer Bennink (Twence) een bezoek heeft gebracht aan de ledenvergadering van VAOP, dat in een problematische situatie is beland. Begin juni zal een nieuwe ledenvergadering worden gehouden, waar een belangrijke knoop moet worden doorgehakt: doorgaan of liquidatie.
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 1 van 6
De heer Bennink ligt toe dat hij namens Twence zitting heeft in de Klankbordgroep, die is opgericht nadat de voorzitters van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van de VAOP is opgestapt en de algemeen directeur op non-actief is gesteld. De Klankbordgroep is sindsdien zes maal bijeen geweest en heeft zich in de crisissituatie gebogen over de vraag of er nog een toekomst voor het bedrijf is en zo ja, op welke wijze dat dan moet plaatsvinden. Men heeft geconcludeerd dat in die periode de Klankbordgroep steeds opnieuw geconfronteerd werd met nieuwe tegenvallers (hogere schulden, slechte administratie, claims). Men heeft steeds op de toer gezeten dat men door zou kunnen gaan, vanuit de veronderstelling dat de huidige partijen (waaronder de gemeenten) zouden zorgen dat het volume voor de papierverwerking intact zou blijven. Om de financiële problemen het hoofd te bieden is de personeelssterkte al teruggebracht van 33 naar 18 personen en het ligt in de bedoeling dat nog eens 10 personen moeten afvloeien om te zorgen dat het bedrijf weer tegen marktconforme prijzen kan werken. Dat zou dan gericht zijn op het verhandelen van papier, glas en textiel. Alle overige activiteiten zouden op regiebasis en tegen bepaalde tarieven worden aangeboden aan leden die daar gebruik van willen maken. Ongeveer tien procent van de leden, die zorgen voor zo’n 20% van de omzet, heeft echter aangegeven zowel hun lidmaatschap als hun contract te willen opzeggen. Het aangeleverde tonnage zou daardoor teruglopen van 200.000 ton naar 160.000 ton. Dat geeft als eerste de vraag of dat lagere tonnage een voldoende basis is om door te kunnen gaan. Op de tweede plaats is er het probleem dat de VAOP, onder anderen door het faillissement van een van de BV’s, een grote schuldenlast heeft opgebouwd. De Bank Nederlandse Gemeenten heeft aangegeven deze schuld in stand te willen houden en is vooralsnog niet bereid (deels) af te zien van de vorderingen c.q. een deel kwijt te schelden. De vraag ligt dus nu voor of het bedrijf in afgeslankte vorm door kan gaan of dat het beter is te liquideren. In dat laatste geval betekent het dat het contract dat Twence heeft namens twaalf van de gemeenten van de Regio Twente beëindigd wordt. In het eerste geval loopt het contract door tot 31 december 2012. De voorzitter vraagt in welke positie scenario twee de Twentse gemeenten brengt. De heer Bennink antwoordt dat bij liquidatie van het bedrijf het verstandig is in eerste instantie de huidige systematiek intact te laten ofwel zorgen dat het oud papier rechtsreeks naar StoraEnso gaat. (Een alternatief waarover oriënterend is gesproken met partijen). Het geeft dan tijd te bezinnen over de toekomst op langere termijn. De heer Kotteman deelt mee dat de ontslagprocedure van de tien personeelsleden tot gevolg heeft dat een paar ton aan ontslagvergoeding zal moeten worden betaald. Bovendien heeft de oud-directeur een claim neergelegd van 1,2 miljoen. De heer Beintema vraagt hoe het zit met de aansprakelijkheid van de leden bij een faillissement. De schuldenlast bedraagt vijf miljoen euro en vanwege de ontslagen zal dat nog oplopen. Het verlies komt dan bij de bank, maar hoe zal die daar mee omgaan? De voorzitter antwoordt dat het een Coöperatieve Vereniging UA is, wat betekent dat de aansprakelijkheid van de individuele leden uitgesloten is. Hij meldt dat de VAOP heeft toegezegd dat er informatie naar Twence wordt gestuurd welke consequenties de besluitvorming van beide scenario’s heeft. Er mag worden verwacht dat deze vraagstelling in deze informatie is opgenomen. De voorzitter deelt mee dat de oud-papierprijs momenteel goed is, zodat de 36.000 ton die de twaalf Twentse gemeenten inbrengen goed verhandelbaar is. De heer Bennink geeft aan dat zo’n partij het beste in twee lots kan worden aangeboden, omdat veel verwerkende bedrijven het beste opereren met partijen van 25.000 ton. De heer De Putter merkt op dat er behalve de zakelijke kant ook een andere manier is om het probleem te bekijken. Het oud papier wordt vaak
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 2 van 6
door vrijwilligers bij elkaar gebracht om hun vereniging te steunen. Hoe zullen zij er tegenaan kijken als de VAOP ter ziele gaat. De voorzitter antwoordt dat de VAOP ooit uit ideologische motieven is opgestart in een tijd dat gemeenten werden fijn gemangeld tussen grote marktpartijen, maar dat er door mismanagement veel fout is gegaan. Deze gezamenlijke aanbiedingskracht staat onder druk. Hij merkt op dat het inderdaad verstandig is naar de verenigingen en andere partijen in de achterban zo snel mogelijk duidelijkheid te gaan geven. De heer Bennink voegt toe dat men zich er terdege van bewust moet zijn dat in de loop der jaren de papiermarkt een puur zakelijk gebeuren is geworden en er dus weinig ruimte meer is voor de vroegere ideologische achtergronden. Daar staat tegenover dat het ook niet meer zo is dat men door twee grote partijen uitgespeeld kan worden. Er zijn nu vele aanbieders, zowel in Nederland als over de grens. Besluit:
2.
Een commissie bestaande uit de heren Bennink, Cazemier, Kotteman, Van Marle zal in de loop van mei bijeenkomen om de vinger aan de pols te houden en het portefeuillehoudersoverleg te adviseren in een eind mei te houden extra vergadering. Zodat nog voor de beslissende vergadering van de VAOP begin juni een gemeenschappelijk standpunt kan worden ingenomen.
Verslag bijeenkomst 7 april 2011 De heer Steggink merkt op dat op pagina 3 onder besluit 1 wordt toergezegd de portefeuillehouders te informeren naar de gemeenteraden om hen te informeren over de gewijzigde organisatiestructuur. Hij meldt een dergelijke brief nog niet te hebben ontvangen. De voorzitter zegt toe hierop later in de vergadering terug te komen. Er zijn geen vragen of opmerkingen over het verslag
3.
Voorstel verwerkingstarieven huishoudelijk afval 2012 Twence BV De heer Idzinga vraagt naar informatie over de tarieven die door Regio Twente en Twence zou worden opgesteld, waar die nimmer is ontvangen. De voorzitter antwoordt deze toezegging niet te kennen. Naar zijn idee is weer gekozen voor de gebruikelijke methodiek, namelijk de helft van de prijsindexering toe te passen. Een afspraak waarvan vorig jaar is afgeweken, maar dit jaar weer gewoon van toepassing is. De heer Mulder (Borne) informeert hoe hij het genoemde percentage van prijsindexering kan toetsen en vooral kan beoordelen of de indexering wel nodig is, zeker tegen het licht dat elke gemeente probeert te bezuinigen en de belasting zo laag mogelijk wil houden. Hij roept in herinnering dat bij de vorige vergadering aan Twence complimenten zijn gegeven omdat men het zo uitstekend had gedaan, dus dat roept bij hem de vraag of de indexering wel echt nodig is. Hij voegt er aan toe dat het ook nog eens onduidelijk is welke richting Twence eigenlijk opgaat, waarbij hij meent dat het bedrijf steeds minder afvalverwerker wordt en steeds meer energieleverancier. De heer Beintema deelt deze vraag of de indexering wel echt nodig is. Hij voert daarbij aan dat door de aanstaande splitsing van Twence in een publiekelijk en een privaat deel de tarieven gebaseerd moeten worden op de kosten en baten van het publieke deel. Daarin is nu echter nog geen inzicht. Hij vraagt of de discussie niet beter kan worden gevoerd in het najaar als meer duidelijkheid is verkregen. De heer Van Marle en mevrouw Oude Alink stellen dat de afgelopen jaar voldoende de handhaving van de nullijn rechtvaardigen. Ze stellen voor dat het bestuur opnieuw afwijkt van de oude methodiek om de halve prijsindexering door te berekenen.
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 3 van 6
De heer Den Oudsten antwoordt dat hij als aandeelhouder de taak heeft het contract met Twence te bewaken. Bij de laatste aandeelhoudersvergadering is hij akkoord gegaan met het voorstel tot halve prijsindexering onder de voorwaarde dat de portefeuillehouders daarmee akkoord zouden gaan. Hij merkt op de wens tot onderbouwing van het besluit te onderkennen en ook het verband te zien met de ontwikkeling die Twence doormaakt. Dat rechtvaardigt echter niet de vrijheid te nemen een contract dat men zelf heeft gesloten niet na te komen. Dit betekent dat indien de portefeuillehouders van mening zijn dat geen prijsindexering moet worden doorberekend, hij als aandeelhouder in de afweging komt of hij deze mening moet trotseren omdat het contract nageleefd moet worden of nogmaals het gesprek over de tarieven met Twence moet aangaan. Hij voegt toe dat de aandeelhouder constant kijkt naar het communicerend vat tussen de hoogte van de tarieven, de winst die het bedrijf in zijn geheel uitkeert en de manier waarop deze verdeling is afgesproken. Hij roept in herinnering dat indertijd tot deze tariefhoogte is gekozen omdat men zekerheid op de langere termijn wilde over de tarieven. In die periode waren de tarieven lager dan wat de markt vroeg, vanwege de economische golfbeweging zijn de tarieven hoog. Dat levert onvrede op, maar er is geen vrijheid de contracten te wijzigen. De heer Mulder (Borne) merkt op dat begonnen is met gewone afvalverwerking, maar de afval wordt steeds meer grondstof. De heer Den Oudsten beaamt dat en voegt er aan toe dat het een ontwikkeling die enthousiast moet worden ontvangen. Het feit dat het bedrijf ook energie gaat leveren, betekent dat er veel meer opties zijn om voor de bewoners van de gemeenten dingen te doen. Het betekent ook dat het bedrijf de komende jaren ook een forse winst kan gaan boeken. De heer Mulder (Hengelo) deelt mee dat indertijd is besloten tot een hoog tarief en tot halve prijsindexering, maar dat indertijd nog geen sprake was van afdracht ten behoeve van de Agenda van Twente. Dat betreft een niet-geïndexeerd bedrag van 80 miljoen. Als voor het eerste deel van de uitkering geen indexering noodzakelijk, geeft dat naar zijn idee de ruimte voor de tarieven eveneens niet te werken met prijsindexering. De heer Den Oudsten merkt op dat het eerste uitgangspunt is dat er een contract ligt dat niet eenvoudig opzij geschoven kan worden. Als de aandeelhouders met de halve prijsindexering ongelukkig zijn, stelt hij voor als aandeelhouder met Twence hierover in contact te treden en daarbij tevens het punt van de richting van Twence in mee te nemen. Hij zegt toe hierop op korte termijn in deze vergadering terug te komen. Besluit: Het procesvoorstel zoals door de heer Den Oudsten geformuleerd wordt overgenomen, waarna bij de vergadering van eind mei op het onderwerp wordt teruggekomen.
4.
Aanpassingen regionale overlegstructuur Afval De heer Ligtenberg laat weten over de grote lijnen akkoord te zijn. Wel heeft hij vragen over de status van andere overlegstructuren en of afval als vakgebied niet wat nadrukkelijk op de kaart kan worden gezet. De voorzitter antwoordt dat duurzaamheid, milieu en financiën voor de portefeuillehouders al lang belangrijk zijn. Het accent van de besprekingen dient meer te gaan liggen bij de portefeuillehouders Afval ten faveure van de portefeuillehouders financiën die meer op afstand van de besprekingen komen te staan. Bij de afvaardigingen voor het overleg dient me intern af te stemmen. De heer Beintema merkt op dat eerst is besloten tot individueel aandeelhouderschap. Nu wordt gesproken over een afstemmingsoverleg met de aandeelhouders, waarvoor Twence het secretariaat gaat voeren. Hij meldt dit een vreemde gang van zaken te vinden. De heer Bolhaar merkt op dat het een ambtelijk afstemmingsoverleg betreft waar aan de hand van de agenda van de komende vergadering alle technische vragen en opmerkingen met Twence worden voorbesproken, zodat allerlei problemen kunnen worden beantwoord. Een
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 4 van 6
gemeente bepaalt aan de hand van de agenda welke ambtenaar naar het afstemmingsoverleg wordt afgevaardigd. De heer Beintema vraagt zich af of deze 'kerstboom van overleg' precies toevoegt. De heer Idzinga ondersteunt het idee dat voor dergelijke afstemming gekozen wordt voor een minimale variant ofwel zo weinig mogelijk mankracht voor dit soort overleg in te zetten. De voorzitter stelt voor eerst de organisatiewijziging door te voeren en na een jaar te evalueren welke wijzigingen in de aanpak gewenst zijn. De portefeuillehouders gaan hiermee akkoord.
5.
Regionaal gebruik afvalbrengpunten Er zijn geen vragen en opmerkingen. Het voorstel wordt ongewijzigd vastgesteld.
6.
Besluitvorming individueel aandeelhouderschap De heer Beintema vraagt naar het technisch-juridische traject na de besluitvorming, als moet worden uitgemaakt of schulden van de oude Twence BV terechtkomen in de publieke of de private poot van de nieuwe holding. Gemeenten dienen voor ze kunnen instemmen met het voorstel te weten of de schulden nu wel of niet in de publieke poot zitten. Hij gaat ervan uit dat de gemeenten bij de uitwerking daarvan een stem hebben. Ten aanzien van het besluit zelf deelt hij mee dat zijn gemeente op 10 mei een aparte raadsvergadering heeft belegd. Zijn raad is zeer kritisch op het punt dat als men in 2022 zijn leveringsplicht zou inleveren dat men dan de aandelen voor € 1,- zou moeten inleveren met als argument dat men omzet weghaalt bij de publieke poot. Het aandelen pakket heeft ook betrekking op de private poot en het is dan vreemd dan men dan geen vergoeding ontvangt voor de aandelen van deze private tak van de holding. Hij deelt mee dat dit kan leiden tot een amendement. De voorzitter doet aansluitend een ronde ten aanzien van de standpunten: - Enschede, Losser: voorstel heeft binnen hun gemeente inmiddels de status van hamerstuk. - Almelo, Dinkelland, Hengelo: instemming met het voorstel - Hellendoorn, Twenterand: instemming, maar hebben elk een amendement in voorbereiding. - Rijssen-Holten, Tubbergen: instemming, maar hebben elk een amendement in voorbereiding over respectievelijk de definitie van afvalstoffen en de exclusieve basis van de afvalstoffenheffing. - Oldenzaal, Wierden: verwachten een positief besluit in de komende raadsvergadering - Hellendoorn: raad is zeer kritisch over het voorstel, mogelijk ook een amendement. - Berkelland: momenteel geen inzicht in het standpunt binnen zijn gemeente. Mevrouw Van Hees vraagt naar aanleiding van de aangekondigde amendementen of iedereen voor aanvang van de vergadering goed geïnformeerd kan worden over de besluitvorming in de verschillende gemeenten en de inhoud van de amendementen.
6.
Rondvraag en sluiting Er zijn geen vragen voor de rondvraag.
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 5 van 6
De voorzitter sluit de vergadering om 11.25 uur.
Verslag gecombineerd PhO Financiën & Afval, dd. 28 april 2011
Pagina 6 van 6