Verslag en resultaten inwonersberaad Houten Het Actieplan Opvang en integratie statushouders van de gemeente Houten is mede tot stand gekomen op basis van de resultaten uit het inwonersberaad van zaterdag 28 november 2015 dat van 14.00 tot 17.00 uur plaatsvond in middelbare school Houtens Leeftijdsopbouw deelnemers inwonersberaad
Voor het inwonersberaad waren 200 plaatsen beschikbaar. Vooraf hadden 1.500 inwoners op aselecte basis een brief ontvangen met de uitnodiging om zich aan te melden en deel te nemen aan het beraad. Daarnaast konden inwoners zich uiteraard op eigen initiatief aanmelden. Dit is kenbaar gemaakt via diverse publicaties in de lokale media, Twitter en de website van de gemeente. Het aantal aanmeldingen bedroeg 205. Hiervan hadden 85 mensen wel en 120 mensen geen brief van de burgemeester ontvangen. Uiteindelijk zijn 133 inwoners daadwerkelijk op 28 november aanwezig geweest. Het aantal mannen (64) en vrouwen (69) was ongeveer gelijk. Wat betreft leeftijd waren inwoners in de leeftijdscategorie van 40 tot en met 59 jaar en 60 jaar en ouder duidelijk beter vertegenwoordigd dan in de leeftijdscategorieën 16 tot en met 19 jaar en 20 tot en met 39 jaar.
Doel van het inwonersberaad Het inwonersberaad op 28 november 2015 had een drieledig doel: 1. Informeren: presenteren van facts en figures over de vluchtelingenstroom en -opvang 2. Peilen: onderzoeken hoe inwoners van Houten denken over de mogelijkheden en onmogelijkheden / kansen en risico’s m.b.t. de opvang van vluchtelingen 3. Betrekken: met elkaar in gesprek gaan over een aantal concrete vraagstukken rond de opvang van de specifieke doelgroep statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) 1. Informeren Het informeren startte met een vraaggesprek met burgemeester Wouter de Jong, wethouder Kees van Dalen (vluchtelingenbeleid) en Wim Vos (organisatie Opnieuw Thuis). Inwoners konden ook zelf vragen stellen.
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 1
Hierbij kwamen onder andere aan de orde: de asielinstroom in Nederland door de jaren heen, het verloop van de asielprocedure, de verschillende soorten opvang (azc, noodopvang en crisisnoodopvang), de landelijke opgave ten aanzien van statushouders, het aantal statushouders in Houten tot 2015 en de nationaliteiten en leeftijden van de statushouders tot 2015. Ook werd uitgelegd dat Houten voor 2016 een grotere wettelijke opgave ten aanzien van statushouders verwacht dan de laatste jaren: Houten houdt rekening met een opgave voor opvang en integratie van circa 200 statushouders.
Na uitleg over de verschillende soorten eerste opvang werd ook de mening van de deelnemers gepeild over de opvang in Houten van circa 200 vluchtelingen in een asielzoekerscentrum/AZC, een noodopvang en een crisisnoodopvang. Hierbij werd uitdrukkelijk gesteld dat het ging om een algemene peiling en dat mochten deze soorten van opvang spelen, de beslissing dan uiteraard aan de gemeenteraad is.
2. Peilen Tijdens het informatiegedeelte van het programma werd diverse malen de mening van de deelnemers gepeild. Dit gebeurde door middel van stemkastjes die alle deelnemers bij binnenkomst hadden gekregen.
Om te beginnen werd de deelnemers gevraagd naar hun grondhouding ten aanzien van opvang en integratie van vluchtelingen.
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 2
3. Betrekken
Tot slot werd gevraagd hoe men stond tegenover de komst van meer statushouders naar Houten dan waartoe de landelijke taakstelling de gemeente verplicht.
Na de peilingen gingen de deelnemers onder leiding van de tafelvoorzitters met elkaar in gesprek over een aantal concrete vraagstukken rond de opvang van de specifieke doelgroep statushouders. De volgende onderwerpen kwamen daarbij aan bod: Dialoog 1: Welke zorgen leven er volgens u bij inwoners van Houten over de opvang en integratie van statushouders? Dialoog 2: Wat moeten/kunnen we extra of anders doen om de opvang en integratie van statushouders te laten slagen? Dialoog 3: Welke acties kunnen/moeten we ondernemen op de belangrijkste items genoemd bij dialoog 2? De antwoorden en ideeën van de deelnemers werden aan alle tafels op tablets ingetypt en naar een centraal punt gezonden (versnellingskamer) waarbij ze meteen live en voor iedereen zichtbaar op grote schermen voor in de zaal werden geprojecteerd.
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 3
Resultaten van het inwonersberaad Het inwonersberaad heeft veel nuttige inzichten en een groot aantal ideeën opgeleverd die in het actieplan verwerkt zijn. De belangrijkste inzichten, ideeën en adviezen van de deelnemers staan hieronder. Dialoog 1: zorgen die leven onder inwoners 1. Huisvesting: voorkom verdringing en zorg voor vermenging Veel deelnemers aan het inwonersberaad gaven aan dat in de gemeente zorgen bestaan dat huisvesting van statushouders kan leiden tot langere wachtlijsten voor andere woningzoekenden. De wachttijden voor de sociale huursector zijn nu al bijzonder lang. Daarnaast werd veelvuldig aangegeven dat een concentratie van statushouders uit oogpunt van integratie en veiligheid niet gewenst is. 2. Opvang en begeleiding: voldoende vrijwilligers beschikbaar? Ten aanzien van de opvang en begeleiding bestond de zorg over de beschikbaarheid van voldoende professionals en vrijwilligers (kwantitatief en kwalitatief). Tevens werd gewaarschuwd voor te veel pamperen. 3. Participatie en integratie in Houtense samenleving: hoe overbruggen we de verschillen? Belangrijke zorgen over integratie en participatie liggen op het terrein van wederzijdse acceptatie en de bereidheid tot aanpassing. Zijn de cultuurverschillen niet te groot en komt de Nederlandse cultuur onder druk te staan?
4. Taal en onderwijs: kunnen onderwijsinstellingen het wel aan? Ten aanzien van onderwijs bestaat er de zorg voor overbelasting van de scholen en mogelijke daling van de kwaliteit van het onderwijs. Het onderwijsveld moet het maar opvangen, lukt dat wel? 5. Veiligheid: wordt het onveiliger op straat? Tevens zijn zorgen geuit over de veiligheid als gevolg van de opvang van meer statushouders. Met name verveling en gettovorming worden genoemd als belangrijke risicofactoren. Ook onbekendheid en onwetendheid kunnen het gevoel van onveiligheid bevorderen. 6. Kosten: wie moet dat betalen? Zorgen zijn er ook geuit over de hoge kosten die de opvang van meer statushouders met zich meebrengt. Kunnen we dat als gemeente wel aan? 7. Werkgelegenheid: geen verdringing op de arbeidsmarkt! Over de effecten op de arbeidsmarkt voor de huidige werkzoekenden is eveneens een groot aantal zorgen geuit. Tegelijkertijd zijn er ook zorgen dat de kennis en ervaring van statushouders onvoldoende benut worden en het risico op verveling toeneemt. 8. Overige Daarnaast zijn diverse zorgen genoemd die niet direct tot een categorie te herleiden zijn. Is er bijvoorbeeld voldoende aandacht voor het tegengeluid? Kunnen de we massale instroom wel aan? Gaat het ten koste van het budget voor onze gezondheidszorg?
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 4
Dialoog 2: Wat kunnen/moeten we extra of anders doen?
Dialoog 3: Welke acties kunnen/moeten we ondernemen
Bij dialoog 2 kwamen veel onderwerpen van dialoog 1 weer voorbij, maar dan meer in de ideeën- en oplossingensfeer. De ideeën betroffen onder andere inburgering en integratie, inzet van vrijwilligers en maatjes, maatschappelijke begeleiding, bijzondere vormen van huisvesting , goede communicatie, (taal)onderwijs versterken en betaald werk organiseren.
Na de pauze gingen de deelnemers aan de slag om acties te bedenken voor drie thema’s die bij het stemmen belangrijk werden geacht: 1. Contact, ontmoeten en uitwisselen 2. Creatief zijn met huisvesting 3. Communiceren en informeren Hieronder leest u de samenvatting van de ideeën. Alle ideeën afzonderlijk zijn als apart document te vinden op www.houten.nl.
Aan het einde van deze ronde en na de pauze konden de deelnemers stemmen over de thema’s waar zij dieper op in wilden gaan.
1. Contact-ontmoeten en uitwisselen Bij dit thema ging het vooral over hoe er verbinding zou kunnen ontstaan tussen statushouders en inwoners van Houten en ook hoe daarbij vrijwilligers een belangrijke rol kunnen spelen. De belangrijkste aanbevelingen van de deelnemers op een rij: Kies voor een aanpak per buurt of wijk Maak kennis met elkaars cultuur Vrijwilligers en buddies werken samen met professionals Breng vraag en aanbod bij elkaar (face-to-face en digitaal) Betrek kinderen en jongeren (o.a. via onderwijs en scholen) Organiseer uitwisselingen, cursussen, evenementen Communiceer en laat de media er aandacht aan besteden 2. Creatief zijn met huisvesting Bij het thema huisvesting kwamen de deelnemers met veel ideeën voor conventionele maar ook onconventionele woonvormen. Daarbij werden onder andere vaak genoemd:
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 5
het ombouwen van leegstaande kantoren (en scholen) tot wooneenheden geschikt voor jongeren en gezinnen het neerzetten van container- of andere (semi-permanente) woningen het bouwen van extra woningen in de sociale sector waarbij vaak soberheid werd benadrukt andere woonvormen (o.a. stacaravans, het mogelijk maken dat inwoners een deel van hun woning verhuren, voordelen of een bonus geven aan mensen die als gastgezin optreden, doorstroming van ouderen naar kleinere woningen bevorderen)
Bij alle geopperde woonvormen werd vaak benoemd dat het belangrijk is deze nieuwe woongelegenheden te spreiden over Houten en bovendien niet alleen voor statushouders maar ook voor Houtenaren (met name jonge starters en ouderen) beschikbaar te stellen. Enerzijds om de integratie en sociale cohesie te bevorderen. Anderzijds om te voorkomen dat Houtenaren het gevoel krijgen dat statushouders worden voorgetrokken en daardoor mensen die al langer op de wachtlijst staan verdringen. Ook wordt vaak gezegd dat de huisvesting wel sober mag zijn, de gemeenschap niet te veel moet kosten en bovendien niet te duur mag zijn voor de huurders (zowel Houtenaren als statushouders). Verder werd er aandacht gevraagd voor een rechtvaardig en transparant toewijzingssysteem.
vertellen in bijvoorbeeld de (sociale) media, op scholen en tijdens allerlei bijeenkomsten en ontmoetingen. Ook wordt het belangrijk gevonden dat er duidelijke feitelijke informatie wordt verstrekt over onder andere de landen en culturen van de statushouders en het verloop van de vluchtelingenopvang in Houten. Daarnaast waren er veel ideeën over de vormen waarin hoe de communicatie zouden moeten c.q. plaatsvinden. Hier de belangrijkste op een rij: Gebruik meerdere communicatiekanalen en-media Laat alle partijen die erbij betrokken zijn afstemmen en samenwerken Zorg dat lokale media er aandacht aan besteden Organiseer ontmoetingen (zowel face-to-face als digitaal) Zet websites en social media in (van meerdere organisaties) Afsluiting inwonersberaad Tijdens de afsluiting van het inwonersberaad zegde burgemeester Wouter de Jong (mede namens wethouder Kees van Dalen) toe dat de resultaten van het inwonersberaad komen te staan op www.houten.nl. Ook worden ze (samen met de input van partners, ambtenaren en Argu) verwerkt in het actieplan Opvang en integratie statushouders waarover de gemeenteraad in januari 2016 beslist. Tot slot bedankte de burgemeester alle deelnemers voor hun waardevolle bijdragen.
3. Communiceren en informeren Tot slot werd het thema communicatie besproken. Inhoudelijk gezien werd daarbij vaak benoemd dat statushouders een ‘gezicht’ moeten krijgen. Dit zou onder andere kunnen door ze hun verhaal te laten
Verslag en resultaten inwonersberaad Houten 28 november 2015 – pagina 6