VERKORTE JAARREKENING GECONSOLIDEERDE BALANS ........................................................ 50 G E C O N S O L I D E E R D E W I N S T- E N V E R L I E S R E K E N I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1 W I J Z I G I N G E N I N D E S A M E N S T E L L I N G VA N D E G R O E P . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2 VA L U TA K O E R S E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS .......................... 53
A D D I T I O N E L E I N F O R M AT I E B I J D E G E C O N S O L I D E E R D E B A L A N S . . . . . 5 9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE W I N S T- E N V E R L I E S R E K E N I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 0 B E Z O L D I G I N G VA N D E L E D E N VA N D E R A A D VA N B E S T U U R . . . . . . . . . . . 6 5 B E Z O L D I G I N G VA N D E L E D E N VA N D E R A A D VA N C O M M I S S A R I S S E N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 7 G E O G R A F I S C H E A N A LY S E N A A R V E R Z E K E R I N G S EN BANCAIRE ACTIVITEITEN......................................................... 70
OVERIGE GEGEVENS A C C O U N TA N T S V E R K L A R I N G . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1
•
49
vóór winstbestemming
bedragen in miljoenen euro’s
A C T I VA
Materiële vaste activa 1 Deelnemingen 2
2000
1999
2.129
1.937
2.372
3.265
Beleggingen 3
277.176
195.806
Kredieten 4
246.807
201.798
44.132
41.911
Bankiers Liquide middelen
6.337
4.978
Overige activa 5
46.394
28.746
Overlopende activa
24.825
14.374
650.172
492.815
25.274
34.556
Preferente aandelen van groepsmaatschappijen
2.419
498
Belangen van derden
1.288
971
28.981
36.025
485
485
29.466
36.510
Totaal
EIGEN EN VREEMD VERMOGEN
Eigen vermogen 6
Groepsvermogen Achtergestelde lening
Risicodragend vermogen
Algemene voorzieningen
5.440
4.525
Verzekeringstechnische voorzieningen 7
200.153
107.475
Toevertrouwde middelen en schuldbewijzen van het bankbedrijf 8
252.816
224.806
Bankiers
94.675
75.265
Overige schulden
54.273
33.887
Overlopende passiva
13.349
10.347
650.172
492.815
Totaal
50
•
- bedragen in miljoenen euro's 2000
1999
Premie-inkomen
29.114
22.412
Opbrengst beleggingen van de verzekeringsactiviteiten
15.417
11.151
Renteresultaat uit de bancaire activiteiten
5.831
5.698
Provisies
4.497
3.260
Overige baten
3.725
3.205
Totaal baten
58.584
45.726
Verzekeringstechnische lasten
29.901
27.543
757
556
6.729
5.772
Overige rentelasten Salarissen, pensioen- en sociale lasten Waardeveranderingen vorderingen bankbedrijf
400
580
6.828
5.201
Totaal lasten
44.615
39.652
Resultaat voor belastingen
13.969
6.074
1.838
1.059
147
93
11.984
4.922
Operationele nettowinst
4.008
3.229
Niet-operationele nettowinst
7.976
1.693
11.984
4.922
4,18
3,35
Gewone winst per aandeel
12,54
5,12
Verwaterde winst per aandeel
12,37
5,04
Dividend per gewoon aandeel
2,25
1,63
Overige lasten
Belastingen Belangen van derden
Nettowinst van het verslagjaar
Nettowinst van het verslagjaar
bedragen in euro’s Nettowinst per aandeel Operationele winst per aandeel
Zie de t oe lichting, beginnend o p b l a d z i j d e 6 0 .
•
51
In 2000 heeft ING Groep een 100%-belang verworven in ReliaStar Financial Corp., een levensverzekeringsmaatschappij gevestigd in Minneapolis, Verenigde Staten. De totale aankoopprijs van deze acquisitie bedroeg 6,7 miljard, inclusief 1,1 miljard aan overgenomen schulden, en is betaald in contanten (met uitzondering van de overgenomen schulden). De goodwill bedroeg 4,6 miljard en is ten laste van het Eigen vermogen gebracht. De resultaten van ReliaStar zijn vanaf 1 september 2000 in de geconsolideerde jaarrekening van ING Groep opgenomen. In 2000 heeft ING Groep Aetna Financial Services en Aetna International verworven, divisies van de Aetna Inc., een verzekeringsmaatschappij gevestigd in Hartford, Verenigde Staten. De totale aankoopprijs van deze acquisitie bedroeg 8,3 miljard, inclusief 3,0 miljard aan overgenomen schulden, en is betaald in contanten (met uitzondering van de overgenomen schulden). De goodwill bedroeg 6,1 miljard en is ten laste van het Eigen vermogen gebracht. De resultaten van Aetna Financial Services en Aetna International worden in de geconsolideerde jaarrekening van ING Groep over het boekjaar 2001 opgenomen. In 2000 heeft ING Groep overeenstemming bereikt over de verkoop van haar 100%-belang in Tiel Utrecht Schadeverzekering N.V., Tiel Utrecht Levensverzekering N.V. en Tiel Utrecht Verzekerd Sparen N.V., verzekeringsmaatschappijen gevestigd in Utrecht, Nederland. De verkoopopbrengst bestaat uit een bedrag in contanten en een 20%-belang in De Goudse. Het resultaat uit hoofde van de verkoop is opgenomen in de winst- en verliesrekening met betrekking tot het boekjaar 2000 onder Opbrengst beleggingen van de verzekeringsactiviteiten. De resultaten van Tiel Utrecht zijn tot en met 31 december 2000 in de geconsolideerde winst- en verliesrekening van ING Groep opgenomen. Tiel Utrecht is per 31 december 2000 niet geconsolideerd in de balans van ING Groep. In 1999 heeft ING Groep haar belang in BHF-Bank uitgebreid tot nagenoeg 100%. De resultaten van BHF-Bank zijn vanaf het vierde kwartaal van 1999 in de geconsolideerde jaarrekening van ING Groep opgenomen.
Als gevolg van de introductie van de euro in 1999 wordt vanaf 1999 in de jaarrekening in euro gerapporteerd (1 euro = 2,20371)
De voor de omrekening in euro’s gebruikte gemiddelde koersen over het verslagjaar en de contante eurokoersen per balansdatum van de voor ING Groep belangrijkste valuta zijn: 2000
Amerikaanse dollar Australische dollar
1999
GEMIDDELD
BALANSDATUM
GEMIDDELD
BALANSDATUM
0,9263
0,9300
1,0671
1,0044
1,5968
1,6748
1,6676
1,5409
40,3399
40,3399
40,3399
40,3399
Canadese dollar
1,3738
1,3927
1,5903
1,4581
Duitse mark
1,9558
1,9558
1,9558
1,9558
Engelse pond
0,6085
0,6228
0,6595
0,6216
Franse frank
6,5596
6,5596
6,5596
6,5596
Japanse yen
99,6408
106,8000
120,6810
102,5200
Belgische frank
52
•
bedragen in miljoenen euro’s, tenzij anders vermeld
A C T I VA
1 M AT E R I Ë L E VA S T E A C T I VA 2000
1999
Informatieverwerkende apparatuur
415
380
Overige roerende bedrijfsmiddelen
1.714
1.557
2.129
1.937
2000
1999
2.266
3.228
106
37
2.372
3.265
2000
1999
10.890
7.690
2 DEELNEMINGEN
Totaal belang in deelnemingen Vorderingen op deelnemingen
3 BELEGGINGEN
Terreinen en gebouwen, waaronder afgekochte erfpachtrechten Aandelen en converteerbare obligaties Nominale waarden Beleggingen voor risico van polishouders en spaarkasbeleggingen Overige beleggingen
22.152
29.364
162.062
125.058
81.947
33.522
125
172
277.176
195.806
2000
1999
TERREINEN EN GEBOUWEN
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
Terreinen en gebouwen geheel of gedeeltelijk in eigen gebruik Overige terreinen en gebouwen
848
558
6.918
5.232
7.766
5.790
2000
1999
2000
BANCAIRE ACTIVITEITEN
3.124
3.124
1.900
1.900
1999
TOTAAL
3.972
2.458
6.918
5.232
10.890
7.690
•
53
NOMINALE WAARDEN
2000
1999
74.014
41.338
8.790
9.348
22.692
17.529
5.377
3.110
110.873
71.325
52.176
54.533
338
417
52.514
54.950
1.325
1.217
162.062
125.058
B E L E G G I N G E N V O O R R I S I C O VA N P O L I S H O U D E R S E N S PA A R K A S B E L E G G I N G E N
2000
1999
Terreinen en gebouwen
109
197
Aandelen en converteerbare obligaties
28.094
20.762
Nominale waarden
52.057
10.831
1.687
1.732
81.947
33.522
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
Obligaties en vastrentende waardepapieren Leningen op schuldbekentenis Hypothecaire leningen Overige beleggingen in nominale waarden
BANCAIRE ACTIVITEITEN
Obligaties en opties Overige beleggingen in nominale waarden
Eliminaties
Overige beleggingen
4 KREDIETEN
Samenstelling naar zekerheid: 2000
1999
NEDERLAND
INTERNATIONAAL
TOTAAL
NEDERLAND
INTERNATIONAAL
TOTAAL
8.306
13.019
21.325
9.357
12.880
22.237
65.585
14.048
79.633
58.196
14.794
72.990
Leningen onder garantie van kredietinstellingen
1.652
5.878
7.530
674
3.176
3.850
Overige particuliere leningen
3.532
2.790
6.322
3.281
2.086
5.367
33.715
102.484
136.199
30.755
70.806
101.561
112.790
138.219
251.009
102.263
103.742
206.005
-959
-3.243
-4.202
-1.008
-3.199
-4.207
111.831
134.976
246.807
101.255
100.543
201.798
Leningen onder garantie van de overheid Leningen met hypothecaire zekerheid
Overige zakelijke leningen
Voorziening voor dubieuze debiteuren
54
•
Samenstelling naar bedrijfstak: 2000
1999
2.551
1.842
- nijverheid
25.574
22.575
- dienstverlenende bedrijven
50.143
46.879
- financiële instellingen
64.873
44.184
- overig
95.053
76.648
238.194
192.128
8.613
9.670
246.807
201.798
Private sector: - land- en tuinbouw, bosbouw en visserij
Overheid
VOORZIENING VOOR DUBIEUZE DEBITEUREN
De voorziening voor dubieuze debiteuren heeft betrekking op Kredieten, Bankiers en overige activa. 2000
1999
NEDERLAND
INTERNATIONAAL
TOTAAL
NEDERLAND
INTERNATIONAAL
TOTAAL
959
3.243
4.202
1.008
3.199
4.207
70
70
315
315
37
192
229
61
173
234
996
3.505
4.501
1.069
3.687
4.756
Betrekking hebbend op Kredieten Betrekking hebbend op Bankiers Betrekking hebbend op overige activa
Het verloop van de onder de Kredieten, Bankiers en overige activa begrepen voorziening voor dubieuze debiteuren is als volgt:
Balanswaarde begin van het jaar
2000
1999
4.756
3.617
Wijzigingen in de samenstelling van de groep Afboekingen Ontvangen op reeds afgeboekte kredieten
832 -900
-605
52
13
400
580
Toevoegingen ten laste van: – waardeveranderingen vorderingen – interestbaten Overige mutaties
Balanswaarde eind van het jaar
95
84
98
235
4.501
4.756
•
55
5 O V E R I G E A C T I VA
Handelsportefeuille Participaties
2000
1999
26.961
19.801
1.312
918
721
1.640
1.705
1.271
15.695
5.116
46.394
28.746
Onroerende zaken Latente belastingvorderingen Overige vorderingen
EIGEN EN VREEMD VERMOGEN
6 EIGEN VERMOGEN 2000
1999
Eigen vermogen
25.274
34.556
Balanswaarde begin van het jaar
34.556
29.077
Herwaarderingen na belastingen Afboeking goodwill Nettowinst van het verslagjaar Betaald dividend
-7.520
2.857
-11.774
-1.427
11.984
4.922
-900
-729
Uitoefening keuzedividend Uitoefening warrants en optierechten
309 81
78
Onderhandse plaatsingen
20
26.427
35.107
gehouden aandelen ING Groep N.V.
-1.153
-551
Balanswaarde eind van het jaar
25.274
34.556
Mutatie in door groepsmaatschappijen
Het eigen vermogen is ultimo december als volgt aan de verschillende activiteiten toe te wijzen: 2000
1999
Vermogen werkzaam in het verzekeringsbedrijf
17.884
25.696
Vermogen werkzaam in het bankbedrijf
14.899
14.452
-7.509
-5.592
25.274
34.556
Aandelen in eigen bezit, achtergestelde leningen, belangen van derden, obligatieleningen en overige eliminatieboekingen
56
•
K A P I TA A L
CUMULATIEF PREFERENTE GEWONE AANDELEN (NOMINAAL
PREFERENTE
AANDELEN
AANDELEN
(NOMINAAL
(NOMINAAL
EUR 0.48)
EUR 1.20)
EUR 1.20)
AANTAL X 1.000
AANTAL X 1.000
AANTAL X 1.000
1.500.000
300.000
900.000
Aandelenkapitaal in portefeuille
514.744
212.920
900.000
Geplaatst aandelenkapitaal
985.256
87.080
0
2000
Nominaal aandelenkapitaal
Het verloop van het geplaatste aandelenkapitaal is als volgt:
GEWONE AANDELEN AANTAL
PREFERENTE AANDELEN AANTAL
X 1.000
BEDRAG
X 1.000
BEDRAG
966.975
439
87.080
99
Warrants
6.121
3
Uit slotdividend 1999
7.082
3
Uit interim-dividend 2000
5.037
2
Geplaatst aandelenkapitaal per 31 december 1999
Aandelenopties
41
Uit agioreserve ten gevolge van de conversie van het aandelenkapitaal naar euro’s
Geplaatst aandelenkapitaal per 31 december 2000
26
985.256
473
5
87.080
104
AANDELEN
Alle aandelen staan op naam. Aandeelbewijzen worden niet uitgegeven. Aandelen kunnen worden overgedragen door middel van een akte van overdracht na goedkeuring door de Raad van Bestuur ING Groep.
GEWONE AANDELEN
De nominale waarde van de gewone aandelen is 0,48. Gewone aandelen mogen alleen worden uitgegeven tegen ten minste de nominale waarde.
PREFERENTE AANDELEN
De nominale waarde van de preferente aandelen is 1,20. Preferente aandelen zijn onderverdeeld in twee categorieën: preferente aandelen A en preferente aandelen B. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt 100 miljoen preferente aandelen A, waarvan zijn uitgegeven per 31 december 2000 87 miljoen, en 200 miljoen preferente aandelen B, die nog niet zijn uitgegeven. Preferente aandelen mogen alleen worden uitgegeven tegen ten minste nominale waarde. Preferente aandelen gaan voor gewone aandelen betreffende rechten op dividend en verdeling bij liquidatie van ING Groep, maar zijn achtergesteld ten opzichte van de cumulatief preferente aandelen.
•
57
C U M U L AT I E F P R E F E R E N T E A A N D E L E N
De nominale waarde van de cumulatief preferente aandelen is 1,20. Cumulatief preferente aandelen mogen alleen worden uitgegeven tegen ten minste een kwart van de nominale waarde. De cumulatief preferente aandelen gaan voor de preferente aandelen betreffende rechten op dividend en verdeling bij liquidatie van ING Groep.
WARRANTS A EN WARRANTS B
In 1991 heeft ING Groep de uitgifte van 261.070.062 warrants (hierna: warrants A) goedgekeurd, waarvan 253.297.808 warrants zijn uitgegeven. Op 31 december 2000 stonden 29.897.127 warrants A uit (1999: 47.016.271). Houders van warrants A hebben het recht om certificaten van gewone aandelen ING Groep te verkrijgen tegen een van tevoren vastgestelde prijs: 14 warrants A geven recht op 5 certificaten van aandelen. Houders van warrants A mogen hun recht naar eigen inzicht uitoefenen tot 15 maart 2001. In 1998 heeft ING Groep de uitgifte van 17.317.132 warrants B goedgekeurd, waarvan 17.121.560 warrants zijn uitgegeven. Op 31 december 2000 stonden 17.114.081 warrants B uit (1999: 17.119.828). Houders van warrants B hebben het recht om certificaten van gewone aandelen ING Groep te verkrijgen tegen een van tevoren vastgestelde prijs: 1 warrant B geeft recht op 1 certificaat van aandelen. Houders van warrants B mogen hun recht naar eigen inzicht uitoefenen maar niet later dan 5 januari 2008.
7 VERZEKERINGSTECHNISCHE VOORZIENINGEN 2000
1999
BRUTO
Voorziening voor levensverzekeringsverplichtingen
2000
1999
HERVERZEKERINGSDEEL
2000
1999
TOTAAL EIGEN REKENING
117.226
68.085
6.760
1.509
110.466
66.576
685
708
1
1
684
707
premies en lopende risico’s
1.634
1.585
52
56
1.582
1.529
Voorziening voor te betalen schaden
5.363
5.022
277
262
5.086
4.760
388
381
388
381
125.296
75.781
7.090
1.828
118.206
73.953
83.823
33.917
1.876
395
81.947
33.522
209.119
109.698
8.966
2.223
200.153
107.475
Voorziening voor winstdeling en kortingen Voorziening voor niet-verdiende
Overige technische voorzieningen
Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen en voor spaarkassen
8 T O E V E R T R O U W D E M I D D E L E N E N S C H U L D B E W I J Z E N VA N H E T B A N K B E D R I J F
2000
1999
52.431
46.985
Overige toevertrouwde middelen
134.133
111.915
Toevertrouwde middelen van het bankbedrijf
186.564
158.900
66.252
65.906
252.816
224.806
Spaargelden
Schuldbewijzen
58
•
D E R I VAT E N
H E T G E B R U I K VA N D E R I VAT E N
ING Groep maakt in haar normale bedrijfsuitoefening gebruik van derivaten voor zowel niet-handels- als
handelsdoeleinden. Derivaten zijn financiële instrumenten en bestaan met name uit termijncontracten, futures, opties en swaps, waarvan de waarde is gebaseerd op een onderliggend actief, index of referentie-koers.
N I E T- H A N D E L S A C T I V I T E I T E N
Derivaten voor niet-handelsdoeleinden worden gehouden of uitgegeven ten behoeve van risicomanagement. De doel-
stelling van risicomanagement wordt bereikt doordat ING Groep hoofdzakelijk gebruik maakt van een combinatie van rentecontracten, waarbij met name interest-rate swaps worden afgesloten. Nettoposities in vreemde valuta zijn onderhevig aan waardeveranderingen als gevolg van wijzigingen in de wisselkoersen. Het risico van deze waardeveranderingen wordt beheerst door het afsluiten van valuta-swaps, valutatermijncontracten en opties. De tabel geeft inzicht in het relatieve belang van de verschillende soorten derivaten, waarbij de notional amounts ultimo 2000 en ultimo 1999 worden weergegeven. De notional amounts geven de rekeneenheden weer, die met betrekking tot derivaten de verhouding weergeven met de onderliggende waarden van de activa (bijvoorbeeld obligaties bij rentefutures). Deze notional amounts geven niet de kredietrisico’s als gevolg van derivatentransacties aan.De positieve reële waarde op balansdatum geeft de maximale verliezen van ING Groep weer op haar derivatentransacties als al haar tegenpartijen hun verplichtingen niet meer na zouden (kunnen) komen. Deze reële waarde kan en zal dagelijks fluctueren door waardeveranderingen van de onderliggende waarden. Teneinde het kredietrisico op enig moment te schatten worden de zogenaamde ongewogen kredietequivalenten bepaald door de reële waarden in overeenstemming met internationaal aanvaarde criteria te verhogen met een opslag. De gewogen kredietequivalenten worden bepaald door vermenigvuldiging van de ongewogen kredietequivalenten met de wegingspercentages volgens normen van het internationaal toezicht. Het kredietrisico kan onder bepaalde voorwaarden worden verminderd door bilaterale verrekeningsovereenkomsten af te sluiten. In geval een tegenpartij zijn verplichtingen niet nakomt, geeft een dergelijke overeenkomst het recht, vorderingen en schulden uit hoofde van openstaande derivatencontracten met elkaar te verrekenen (‘netting’). Het effect van de vermindering van het kredietrisico als gevolg van bilaterale verrekeningsovereenkomsten wordt aan het einde van de tabel weergegeven.
Ultimo verslagjaar stonden aan contracten open: 2000
1999
GEWOGEN
GEWOGEN
NOTIONAL
POSITIEVE
KREDIET
NOTIONAL
POSITIEVE
KREDIET
AMOUNT
REËLE WAARDE
EQUIVALENT
AMOUNT
REËLE WAARDE
EQUIVALENT
766.978
12.383
3.655
737.573
8.640
2.742
19.122
2
322.474
9.223
3.204
1.727
15.010
1.321
541
8.736
490
299
19
10
971.559
13.674
5.020
-3.874
-1.130
9.800
3.890
RENTECONTRACTEN
Over-the-counter Beurs
35.982
VA L U TA C O N T R A C T E N
Over-the-counter Beurs
3.447
727
173.381 578
AANDELENCONTRACTEN
Over-the-counter
15.722
981
Beurs
12.841
1.444
478
OVERIGE CONTRACTEN
Over-the-counter
108 1.137.972
24.033
7.580
-11.214
-3.025
12.819
4.555
Effect van contractuele verrekening (’netting’) 1.137.972
971.559
•
59
- bedragen in miljoenen euro's, tenzij anders vermeld
Om meer inzicht te geven in de resultaten van ING Groep wordt een onderscheid gemaakt naar operationele resultaten en niet-operationele resultaten. De niet-operationele resultaten zijn afzonderlijk toegelicht.
De winst- en verliesrekening gespecificeerd naar operationele en niet-operationele resultaten is als volgt:
2000
1999
OPERATIONELE RESULTATEN
Premie-inkomen 9
2000
1999
2000
1999
29.114
22.412
15.417
11.151
NIET-OPERATIONELE RESULTATEN
TOTAAL
29.114
22.412
8.400
11.151
Renteresultaat uit de bancaire activiteiten 1 1
5.831
5.698
5.831
5.698
Provisies 1 2
4.497
3.260
4.497
3.260
Overige baten 1 3
2.145
1.512
1.580
1.693
3.725
3.205
Totaal baten
49.987
44.033
8.597
1.693
58.584
45.726
Verzekeringstechnische lasten
29.901
27.543
29.901
27.543
757
556
757
556
6.729
5.772
6.729
5.772
400
580
400
580
6.433
5.201
395
6.828
5.201
44.220
39.652
395
44.615
39.652
Resultaat voor belastingen 1 5
5.767
4.381
8.202
13.969
6.074
Belastingen
1.612
1.059
226
1.838
1.059
Resultaat na belastingen
4.155
3.322
7.976
12.131
5.015
147
93
147
93
4.008
3.229
11.984
4.922
Opbrengst beleggingen van de verzekeringsactiviteiten 1 0
Overige rentelasten Salarissen, pensioen- en sociale lasten 1 4 Waardeveranderingen vorderingen bankbedrijf Overige lasten
Totaal lasten
Belangen van derden
Nettowinst van het verslagjaar
De bij de rubrieken vermelde nummers verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 62.
60
•
7.017
7.976
1.693
1.693
1.693
De operationele resultaten gespecificeerd naar verzekerings- en bancaire activiteiten zijn als volgt:
2000
1999
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
Premie-inkomen
29.114
22.412
8.486
11.209
2000
1999
2000
BANCAIRE ACTIVITEITEN
1999
2000
ELIMINATIES
1999
TOTAAL
29.114
22.412
Opbrengst beleggingen van de verzekeringsactiviteiten Renteresultaat uit de bancaire activiteiten
5.786
5.652
86
58
8.400
11.151
-45
-46
5.831
5.698
Provisies
867
404
3.630
2.856
4.497
3.260
Overige baten
259
144
1.886
1.368
2.145
1.512
Totaal baten
38.726
34.169
11.302
9.876
41
12
49.987
44.033
Verzekeringstechnische lasten
29.901
27.543
29.901
27.543
774
544
24
24
41
12
757
556
1.784
1.370
4.945
4.402
6.729
5.772
400
580
400
580
6.433
5.201
44.220
39.652
Overige rentelasten Salarissen, pensioen- en sociale lasten Waardeveranderingen vorderingen bankbedrijf Overige lasten
Totaal lasten
Operationeel resultaat voor belastingen Belastingen Belangen van derden
Operationele nettowinst van het verslagjaar
3.105
2.312
3.328
2.889
35.564
31.769
8.697
7.895
3.162
2.400
2.605
1.981
5.767
4.381
775
413
837
646
1.612
1.059
39
34
108
59
147
93
2.348
1.953
1.660
1.276
4.008
3.229
924
376
461
376
1.385
41
12
Specificatie van de niet-operationele resultaten: Resultaat op verkoop Libertel Resultaat op verkoop CCF
853
853
-486
-486
Voorziening inzake reorganisaties en bedrijfsverplaatsingen Resultaat op verkoop NIB
308
308
Resultaat op verkoop beleggingen in aandelen ter financiering van overnames
7.368
7.368
91
91
Voorziening inzake het millenniumcalamiteitenfonds Niet-operationele resultaten voor belastingen Belastingen Niet-operationele nettowinst
Nettowinst van het verslagjaar
7.459
1.232
743
461
8.202
1.693
226 7.976
1.693
11.984
4.922
•
61
9 PREMIE-INKOMEN
Het premie-inkomen is opgenomen voor aftrek van afgegeven herverzekerings- en retrocessie-premies, en bedraagt 25.019 miljoen (1999: 18.902 miljoen) voor leven en 4.095 miljoen (1999: 3.510 miljoen) voor Schade.
De specificatie van het premie-inkomen Leven is als volgt:
2000
1999
2000
1999
POLISSEN
POLISSEN
WAARBIJ DE VERZEKERAAR HET
WAARBIJ DE POLISHOUDER HET
BELEGGINGSRISICO DRAAGT
BELEGGINGSRISICO DRAAGT
2000
1999
TOTAAL
PERIODIEKE PREMIES
Individueel
7.150
4.505
942
930
8.092
5.435
738
635
698
599
1.436
1.234
7.888
5.140
1.640
1.529
9.528
6.669
Individueel
1.992
1.481
8.436
6.788
10.428
8.269
Collectief
3.396
2.193
1.072
1.250
4.468
3.443
5.388
3.674
9.508
8.038
14.896
11.712
13.276
8.814
11.148
9.567
24.424
18.381
595
521
25.019
18.902
Collectief
Totaal
PREMIES INEENS
Eliminaties
De specificatie van het premie-inkomen schade naar branche is als volgt:
Brand en andere schade aan zaken
2000
1999
1.108
953
62
55
Zee-, transport- en luchtvaartverzekering Motorrijtuigen
1.353
1.166
Ziekte
350
368
Ongevallen(1)
824
634
Varia
369
304
29
30
4.095
3.510
Indirect bedrijf
( 1) inclus ie f a rbe idsonge sc hik t h e i d
62
•
1 0 O P B R E N G S T B E L E G G I N G E N VA N D E V E R Z E K E R I N G S A C T I V I T E I T E N
Hierin zijn begrepen de ontvangen interest, resultaten van financiële instrumenten voor zover deze dienen ter beperking van het renterisico, huur-, lease- en dividendopbrengsten op beleggingen, in aandelen opgenomen keuzedividenden voor het bedrag van het optionele contante dividend, alsmede de amortisatie van de rendementsverschillen. In deze post zijn ook begrepen opbrengsten van beleggingen voor risico van polishouders en spaarkasbeleggingen. In het beleggingsresultaat zakelijke waarden zijn gerealiseerde verkoopresultaten begrepen van 855 miljoen (1999: 641 miljoen).
Deze resultaten zijn als volgt gespecificeerd:
Leven Schade Algemeen
2000
1999
658
439
77
78
120
124
855
641
1 1 R E N T E R E S U LTA AT U I T D E B A N C A I R E A C T I V I T E I T E N
Hieronder zijn opgenomen de rentebaten en rentelasten, de resultaten van rente-arbitrage, resultaten op financiële instrumenten voor zover deze dienen ter beperking van het renterisico en provisies uit hoofde van kredietverlening.
De rentemarge, als percentage van de omvang van de Nederlandse en internationale activiteiten, is als volgt:
2000
1999
Nederland
1,89
2,03
Internationaal
0,79
1,22
Totaal
1,44
1,79
De mutatie van het renteresultaat ten opzichte van 1999 wordt veroorzaakt door een verkrapping van de rentemarge van 1.140 miljoen (1999 ten opzichte van 1998: miljoen) en een toename van het gemiddeld balanstotaal van 1.239 miljoen. (1999 ten opzichte van 1998: miljoen)
12 PROVISIES 2000
1999
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
Betalingsverkeer Effectenbedrijf
2000
1999
2000
BANCAIRE ACTIVITEITEN
1999
TOTAAL
503
466
503
466
1.571
1.150
1.571
1.150 167
Assurantiebedrijf
100
78
94
89
194
Beheersvergoeding
251
142
853
572
1.104
714
266
202
266
202
Makelaarscourtage en advieskosten Overig
516
184
343
377
859
561
867
404
3.630
2.856
4.497
3.260
Onder provisies zijn opgenomen de vergoedingen uit hoofde van verrichte dienstverlening, waaronder handel in vreemde valuta, en bemiddeling bij assurantie- en betalingsverkeer.
•
63
1 3 O V E R I G E B AT E N 2000
1999
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
2000
1999
2000
BANCAIRE ACTIVITEITEN
1999
TOTAAL
Opbrengsten uit deelnemingen en participaties Resultaat uit financiële transacties Overige baten
65
75
322
239
387
314
33
-15
1.154
749
1.187
734
161
84
410
380
571
464
259
144
1.886
1.368
2.145
1.512
Onder Resultaat uit financiële transacties zijn opgenomen valuta- en effectenkoersverschillen op effecten behorend tot de handelsportefeuille, alsmede waardeverschillen op participaties. Tevens vallen hieronder valutakoersverschillen uit hoofde van activa en passiva in vreemde valuta die worden aangehouden, de resultaten van de daarmee samenhangende termijncontracten, alsmede resultaten uit financiële instrumenten voor zover deze niet dienen ter beperking van het renterisico. Tevens zijn onder dit hoofd opgenomen de resultaten op de handel in leningen. De post Overige baten omvat baten welke naar hun aard niet onder bovenstaande posten gerubriceerd kunnen worden, waaronder ontvangen huren en resultaten uit hoofde van verkoop van onroerende zaken alsmede opbrengsten uit leasing voor zover deze niet het karakter van rente hebben.
R E S U LTA AT U I T F I N A N C I Ë L E T R A N S A C T I E S
2000
1999
VERZEKERINGSACTIVITEITEN
Resultaat uit handelsportefeuille effecten
1999
2000
BANCAIRE ACTIVITEITEN
784
1999
TOTAAL
-9
5
674 379
228
379
228
42
-20
101
-263
143
-283
33
-15
1.154
749
1.187
734
Resultaat uit handelsportefeuille valuta Overig
2000
665
789
VERZEKERINGSTECHNISCHE LASTEN
Onder verzekeringstechnische lasten worden opgenomen herverzekeringspremies, retrocessie-premies, vermeerdering verzekeringstechnische voorzieningen, uitkeringen, afkopen, schaden (inclusief schadebehandelingskosten) alsmede de winstdeling polishouders.
OVERIGE RENTELASTEN
Hieronder is mede begrepen de rente op de achtergestelde obligatielening uitgegeven door ING Groep N.V. in 1991, aflosbaar op 15 maart 2001.
14 SALARISSEN, PENSIOEN- EN SOCIALE LASTEN
Dit onderdeel omvat tevens sociale lasten en overige personeelslasten.
64
•
B E Z O L D I G I N G VA N D E L E D E N VA N D E R A A D VA N B E S T U U R
ALGEMEEN BELEID
Het beleid van ING inzake de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur komt overeen met dat van de andere
leidinggevende functionarissen binnen de groep. Het is gericht op het aantrekken en behouden van mensen van hoge kwaliteit en hen te motiveren tot uitmuntende prestaties, in overeenstemming met de strategische doelstellingen van ING. De bezoldiging van de Raad van Bestuur wordt bepaald door de Raad van Commissarissen, op basis van een voorstel van zijn Honorerings- en Benoemingscommissie. Het beloningspakket bestaat uit een basissalaris, een prestatiebeloning op korte termijn en een prestatiebeloning op lange termijn in de vorm van aandelenopties. Met het oog op handhaving van een concurrerend beloningspakket wordt de bezoldiging regelmatig getoetst aan die van vergelijkbare ondernemingen.
BASISSALARIS
De basissalarissen worden iedere twee jaar herzien voor ontwikkelingen in de markt. De salarissen werden in 2000 niet gewijzigd
ten opzicht van 1999. De basissalarissen van de niet-Nederlandse leden van de Raad van Bestuur zijn gerelateerd aan hetgeen lokaal en internationaal gebruikelijk is.
P R E S TAT I E B E L O N I N G O P K O RT E T E R M I J N
In aanvulling op het basissalaris kan jaarlijks een prestatie-afhankelijke beloning worden verdiend tot
maximaal 30% van het jaarlijkse basissalaris. De prestatiecriteria voor de leden van de Raad van Bestuur worden vastgesteld door de Raad van Commissarissen, op basis van een voorstel van zijn Honorerings- en Benoemingscommissie. Deze criteria zijn gerelateerd aan de resultaten van ING Groep.
P R E S TAT I E B E L O N I N G O P L A N G E T E R M I J N
Prestatiebeloningen op lange termijn worden aan de Raad van Bestuur toegekend in de vorm van
optierechten op aandelen ING. Deze regeling heeft tot doel de belangen van aandeelhouders en de leden van Raad van Bestuur op één lijn te brengen. De Raad van Commissarissen heeft de bevoegdheid om, op basis van het advies van de Honorerings- en Benoemingscommissie, optierechten op aandelen ING toe te kennen aan de leden van de Raad van Bestuur. Het aantal toe te kennen opties is gerelateerd aan de toename van de winst per aandeel ING tot een maximum van 25.000 opties per lid van de Raad van Bestuur.
PENSIOENEN
De pensioenen van de Nederlandse leden van de Raad van Bestuur zijn gebaseerd op vaste toezeggingen (‘defined benefit plans’),
die door middel van een contract bij Nationale-Nederlanden N.V. zijn verzekerd. Het dienstverband van de leden van de Raad van Bestuur eindigt op 1 juni van het kalenderjaar waarin zijn 62 worden. In wederzijdse overeenstemming kan de pensionering ingaan op 1 juni van het kalanderjaar waarin men 60 of 61 wordt. De toekomstige pensioenen bedragen maximaal 60% van het basissalaris. Evenals voor de overige werknemers van ING in Nederland zijn de pensioenrechten van de leden van de Raad van Bestuur premievrij. De niet-Nederlandse leden van de Raad van Bestuur hebben een pensioenregeling gerelateerd aan hun land van herkomst.
De totale bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur per 31 december 2000 was als volgt:
bedragen in duizenden euro’s 2000
Basissalaris
4.886
Prestatiebeloning op korte termijn
1.115
Prestatiebeloning op lange termijn (marktwaarde opties)
2.337 8.338
Pensioenkosten
1.713
10.051 (1)
(1999: 11.011)
( 1) D , Ro bins, die per 2 mei 20 0 0 i s t o e g e t r e d e n t o t d e R a a d v a n B e s t u u r e n p e r 4 d e c e m b e r 2 0 0 0 i s a f g e t r e d e n , n i e t i n b e g r e p e n .
•
65
Het basissalaris, de prestatiebeloning op korte termijn en de prestatiebeloning op lange termijn (marktwaarde opties) van de leden van de Raad van Bestuur waren als volgt:
bedragen in duizenden euro’s
PRESTATIEBELONING
E. Kist M. Tilmant
PRESTATIEBELONING
OP LANGE TERMIJN
BASISSALARIS
OP KORTE TERMIJN
(MARKTWAARDE OPTIES)
705
195
389
1.144
177
392
F.S. Hubbell (1)
936
J.H.M. Lindenbergh
600
177
389
C. Maas
600
177
389
A.H.G. Rinnooy Kan
600
177
389
G.J.A. van der Lugt (2)
301
212
389
4.886
1.115
2.337
(1) F.S. Hubbell is op 2 mei 2000 toegetreden tot de Raad van Bestuur. (2) G.J.A. van der Lugt is op 2 mei 2000 met pensioen gegaan.
Aan de leden van de Raad van Bestuur zijn leningen en voorschotten verstrekt, waarvan per 31 december 2000 2.7 miljoen (1999: 3.5 miljoen) uitstaat, tegen een gemiddelde rentevoet van 4.4% (1999: 5.3%).
In het volgende overzicht is informatie opgenomen omtrent de openstaande opties en het verloop gedurende het boekjaar van de aan leden van de Raad van Bestuur toegekende opties (in functie per 31 december 2000).
OPTIES
E. Kist M. Tilmant
AANTAL OPTIES
GEWOGEN GEMIDDELDE
BEURSKOERS OP
OPENSTAAND PER
TOEGEKEND
UITGEOEFEND
OPENSTAAND PER
UITOEFENPRIJS
UITOEFENDATUM
31 DECEMBER 1999
IN 2000
IN 2000
31 DECEMBER 2000
IN EURO’S
IN EURO’S
157.273
25.000
152.480
44,19
59,78
25.000
25.000
50.000
54,63
70.400
58,19
29.793
(2)
F.S. Hubbell (1) J.H.M. Lindenbergh
173.575
25.000
167.480
42,34
C. Maas
142.480
25.000
167.480
42,34
67.000
25.000
92.000
53,51
A.H.G. Rinnooy Kan
31.095
(2)
59,78
(1) F.S. Hubbell is op 2 mei 2000 toegetreden tot de Raad van Bestuur. (2) Uitgeoefend per expiratiedatum.
In 2001 zijn met betrekking tot het boekjaar 2000 aan ieder lid van de Raad van Bestuur 25.000 opties toegekend (1999: 25.000). De uitoefenprijs van deze opties is gelijk aan de openingskoers op de Euronext Amsterdam Stock Exchange van het aandeel op 15 maart 2001.
66
•
A A N D E L E N I N G G R O E P G E H O U D E N D O O R L E D E N VA N D E R A A D VA N B E S T U U R
Per 31 december 2000 had F.S. Hubbell 428.000 aandelen ING Groep, waarvan met betrekking tot 203.000 aandelen, die in een trust zijn ondergebracht, alleen het vruchtgebruik wordt genoten. De andere leden van de Raad van Bestuur hadden geen aandelen ING Groep.
B E Z O L D I G I N G VA N D E L E D E N E N O U D - L E D E N VA N D E R A A D VA N C O M M I S S A R I S S E N
De bezoldiging van de leden en oud-leden van de Raad van Commissarissen bedroeg in 2000 0,6 miljoen (1999: 0,5 miljoen). De bezoldiging van de voorzitter en de vice-voorzitter bedroeg 68.000, de overige leden ontvingen een bezoldiging van 39.000. Aan de leden van de Raad van Commissarissen zijn leningen en voorschotten verstrekt, waarvan per 31 december 2000 4,8 miljoen (1999: 4,5 miljoen) uitstaat, tegen een gemiddelde rentevoet van 5,7 % (1999: 6,2%).
OPTIEREGELING
ING Groep heeft optierechten toegekend op aandelen ING aan een aantal leidinggevende functionarissen (leden van de Raad van Bestuur en de Executive Committees, algemeen directeuren en overige door de Raad van Bestuur aangewezen functionarissen), aan alle medewerkers van ING Groep in Nederland en aan een aanzienlijk aantal medewerkers in het buitenland. Het doel van de optieregeling is, naast het bevorderen van een duurzame groei van ING Groep, het aantrekken, behouden en motiveren van leidinggevende functionarissen en medewerkers. ING Groep koopt direct of indirect eigen aandelen in op het moment dat de opties worden toegekend om aan haar verplichtingen die uit de bestaande optieregeling voortvloeien te voldoen en om het positierisico met betrekking tot de betreffende opties af te dekken. De doelstelling van dit beleid is een toename van het aantal aandelen te voorkomen, hetgeen zou resulteren in een verwatering van de nettowinst per aandeel. Per 31 december 2000 zijn alle toegekende optierechten afgedekt rekening houdend met het verwachte personeelsverloop. Optierechten hebben een looptijd van vijf of tien jaar. Optierechten die niet binnen deze periode worden uitgeoefend, komen te vervallen. De Raad van Bestuur van ING Groep zal ieder jaar vaststellen of, en in welke mate, de optieregeling zal worden voortgezet. Toegekende optierechten zullen geldig blijven (tot uitoefendatum), zelfs na beëindiging van de optieregeling. Aan de optierechten zijn bepaalde voorwaarden verbonden, waaronder een dienstverband gedurende een bepaalde aaneengesloten periode. De uitoefenprijzen van de opties zijn gelijk aan de beurskoers van het aandeel ING Groep op de dag dat de opties worden toegekend.
In het volgende overzicht is het aantal openstaande en uitoefenbare opties onderscheiden naar jaar van uitgifte en uitoefenprijs:
AANTAL OPENSTAANDE
AANTAL OPENSTAANDE
OORSPRONKELIJK
OPTIES PER
OPTIES PER
GEMIDDELDE UITOEFEN-
AANTAL OPTIES
1 JANUARI 2000
31 DECEMBER 2000
PRIJS IN EURO’S
1995
1.378.960
209.964
1996
891.233
292.991
182.467
23.50
1997
8.351.777
4.961.836
2.013.430
37.43
1998
10.420.465
9.187.779
6.854.521
60.98
1999
8.671.625
8.432.906
7.961.659
51.62
2000
11.404.043
11.159.843
59.49
BOEKJAAR
41.118.103
23.085.476
28.171.920
•
67
De mutaties in de optierechten zijn als volgt: 2000
1999
2000
1999
GEWOGEN AANTAL OPENSTAANDE OPTIES
GEMIDDELDE UITOEFENPRIJS
R A A D VA N B E S T U U R
Stand begin van het jaar
715.671
754.017
39.10
33.80
Verstrekt
150.000
175.000
57.31
51.81
11.24
11.15
Uitgeoefend
60.888
33.366
Overgeboekt van/naar Overige medewerkers (1)
104.943
179.980
Stand eind van het jaar
699.840
715.671
46.68
39.10
Stand begin van het jaar
22.369.805
16.116.128
52.22
51.86
Verstrekt
11.254.043
8.537.025
59.51
51.57
OVERIGE MEDEWERKERS
Uitgeoefend
4.730.879
586.634
46.39
36.64
Vervallen
1.525.832
1.876.694
53.05
49.32
104.943
179.980
27.472.080
22.369.805
56.05
52.22
Overgeboekt van/naar Raad van Bestuur (1)
Stand eind van het jaar
(1) De openstaande optierechten van voormalige leden van de Raad van Bestuur worden opgenomen in het mutatieoverzicht van de Overige medewerkers.
Onderstaande toelichting geeft informatie over de uitstaande en uitoefenbare optierechten per 31 december 2000:
GEWOGEN
UITOEFENPRIJS IN EURO‘S
AANTAL UITSTAANDE
GEMIDDELDE
GEWOGEN
UITOEFENBARE
GEWOGEN
OPTIES PER
RESTERENDE
GEMIDDELDE
OPTIES PER
GEMIDDELDE
31 DECEMBER 2000
UITOEFENPERIODE
UITOEFENPRIJS
31 DECEMBER 2000
UITOEFENPRIJS
00,00 - 30,00
182.467
0,33
23,50
182.467
23,50
30,00 - 40,00
1.990.615
1,39
37,27
1.990.615
37,27
40,00 - 50,00
85.265
1,74
41,48
85.265
41,48
50,00 - 60,00
19.085.290
5,83
54,61
3.315.957
52,72
60,00 - 70,00
5.246.905
2,45
63,56
5.158.855
63,62
70,00 - 80,00
1.581.378
8,57
72,57
68
•
OVERIGE LASTEN
De overige lasten omvatten huisvestingskosten, diensten en leveringen van derden, afschrijvingen op materiële vaste activa, verzekeringsprovisies en overige algemene kosten. Hieronder zijn tevens opgenomen de vergoedingen aan Postkantoren BV voor loketwerkzaamheden en postvervoer, alsmede de vergoedingen aan buitenlandse postdiensten voor het verzilveren van girobetaalkaarten.
1 5 R E S U LTA AT V O O R B E L A S T I N G E N
Het resultaat voor belastingen is als volgt te specificeren: 2000
1999
1.697
1.256
- Brand en andere schade aan zaken
64
56
- Zee-, transport- en luchtvaartverzekering
-7
2
- Motorrijtuigen
52
14
- Ziekte
12
-6
103
83
31
24
- Indirect bedrijf
7
9
Resultaat Schade
262
182
Resultaat Algemeen
1.203
962
Resultaat Verzekeringsactiviteiten
3.162
2.400
Resultaat Bancaire activiteiten
2.605
1.981
5.767
4.381
Resultaat Leven
- Ongevallen (1) - Varia
(1) Inclusief arbeidsongeschiktheid.
Algemeen heeft betrekking op de beleggingsopbrengsten van het eigen vermogen van de verzekeringsmaatschappijen alsmede de resultaten van niet-verzekeringsmaatschappijen binnen ING Groep.
•
69
- O P E R AT I O N E L E B AT E N N A A R G E O G R A F I S C H G E B I E D 2000
Nederland
1999
2000
1999
VERZEKERINGS-
BANCAIRE
ACTIVITEITEN
ACTIVITEITEN
2000
1999
2000
ELIMINATIES
12.570
12.425
4.541
4.158
17.065
16.573
1.475
1.418
2.069
1.837
3.544
3.255
Overig Europa
1.781
1.417
2.791
2.269
4.572
3.686
17.444
14.043
1.039
791
18.488
14.832
Zuid-Amerika
-5
10
TOTAAL
België
Noord-Amerika
46
1999
2
329
247
271
320
600
567
Azië
2.064
1.284
538
463
2.602
1.747
Australië
3.336
3.381
37
25
3.373
3.406
155
140
16
13
171
153
39.154
34.355
11.302
9.876
50.415
44.219
-428
-186
-428
-186
38.726
34.169
49.987
44.033
Overig
41
12
Baten tussen geografische gebieden (1)
11.302
9.876
41
12
( 1) Bet r eft voorname lijk herv e r z e k e r i n g s p r e m i e s t u s s e n g r o e p s m a a t s ch a p p i j e n i n v e r s c h i l l e n d e g e o g r a f i s c h e g e b i e d e n .
O P E R AT I O N E E L R E S U LTA AT V O O R B E L A S T I N G E N N A A R G E O G R A F I S C H G E B I E D 2000
Nederland
1999
2000
1999
VERZEKERINGS-
BANCAIRE
ACTIVITEITEN
ACTIVITEITEN
2000
1999
TOTAAL
2.017
1.697
1.441
1.062
3.458
2.759
België
113
96
517
341
630
437
Overig Europa
190
124
593
448
783
572
Noord-Amerika
579
437
-235
-74
344
363
Zuid-Amerika
-6
-9
171
119
165
110
Azië
82
-2
128
99
210
97
150
81
-9
-1
141
80
37
-24
-1
-13
36
-37
3.162
2.400
2.605
1.981
5.767
4.381
Australië Overig
70
•
A M S T E R D A M . 1 M A A RT 2 0 0 1
C.A.J. HERKSTRÖTER G. VERHAGEN M. VERVERS
voorzitter
vice-voorzitter
vice-voorzitter
E. KIST
voorzitter
M. TILMANT
vice-voorzitter
F. S . H U B B E L L
M W. L . A . A . VA N D E N B E R G H E
J.H.M. LINDENBERGH
J . W. B E R G H U I S
C. MAAS
P. F. VA N D E R H E I J D E N
A.H.G. RINNOOY KAN
chief financial officer
A.G. JACOBS J. KAMMINGA P. J . A . B A R O N D E M E E S T E R J. STEKELENBURG H. TIETMEYER J.D. TIMMER
Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen verkorte jaarrekening van ING Groep N.V. te Amsterdam over 2000 gecontroleerd. Deze verkorte jaarrekening is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2000 van ING Groep N.V. Bij die jaarrekening hebben wij op 1 maart 2001 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Deze verkorte jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening te verstrekken. Wij zijn van oordeel dat deze verkorte jaarrekening op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming is met de jaarrekening waaraan deze is ontleend. Voor een beter inzicht in de financiële positie en de resultaten van de vennootschap en de reikwijdte van onze controle dient de verkorte jaarrekening te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij verstrekte accountantsverklaring.
A M S T E R D A M . 1 M A A RT 2 0 0 1
E R N S T & Y O U N G A C C O U N TA N T S
•
71
Binnen ING wordt het RAROC-concept toegepast. RAROC is een afkorting voor Risk-Adjusted Return on Capital (risico-gewogen rendement op kapitaal), een methodiek waarmee de bedrijfseconomische performance van de bancaire activiteiten op een consistente en risico-gewogen basis kan worden gemeten. RAROC wordt berekend door het economisch rendement te delen door het economisch kapitaal. Ieder kwartaal worden de RAROC-cijfers voor alle grote bancaire bedrijfsonderdelen berekend en geanalyseerd. Risico-gewogen prijsstellingsinstrumenten worden gebruikt als basis voor de tarifering van bepaalde transacties en zijn een belangrijke factor in bepaalde kredietfiatteringsprocedures. Naast het meten van risico’s en performance, zorgt RAROC ook voor een efficiënt gebruik van het risicodragend vermogen van de Groep. Nu RAROC en economische kapitaalanalyses een integraal onderdeel vormen van de planning- en controlecycli van de Groep, streeft ING ernaar de aandacht voor risico-gewogen performance en efficiënte toepassing van kapitaal te vergroten, teneinde meer aandeelhouderswaarde te creëren. Aan de ontwikkeling van RAROC voor het verzekeringsbedrijf wordt gewerkt.
R A R O C - C I J F E R S P E R U LT I M O 2 0 0 0
In de tabel zijn de RAROC-cijfers voor belastingen opgenomen voor de bancaire activiteiten van de respectievelijke bestuurlijke centra per ultimo 2000. Het RAROC-totaalpercentage (voor belastingen) voor de bancaire activiteiten bedraagt 15% (1999: 15%). Het economisch resultaat, ofwel de teller van de RAROC-ratio, is gebaseerd op soortgelijke waarderingsgrondslagen die in de jaarrekening worden gehanteerd, met uitzondering van de voorzieningen voor kredietrisico’s die zijn vervangen door een zogenaamde verwacht- verlieslast die dient om de verwachte verliezen over de hele kredietcyclus op te vangen.
BANCAIRE ACTIVITEITEN
1999
2000
2000
RAROC
ECONOMISCH KAPITAAL
(VOOR BELASTINGEN)
(IN MILJARDEN EURO’S)
18%
19%
9,9
9%
1%
4,1
ING Asset Management
42%
29%
0,6
Totaal bancaire activiteiten (exclusief ING Direct)
15%
15%
14,6
ING Europa (exclusief ING Direct) ING Corporate & Investment Banking
E C O N O M I S C H K A P I TA A L
Een belangrijk element van het RAROC-concept vormt het economisch kapitaal. Het is in feite de noemer van de RAROC-ratio. Onder economisch kapitaal wordt verstaan het bedrag aan kapitaal dat ING Groep behoort aan te houden, vanuit economisch gezichtspunt, gegeven de risicosoorten en risicobedragen van de verschillende bedrijfsonderdelen. Economisch kapitaal dient beschikbaar te zijn om toekomstige, onverwachte verliezen op te vangen. ING berekent de kans op dergelijke, potentiële verliezen door een hoog betrouwbaarheidsinterval van 99,95% toe te passen dat consistent is met de beoogde debt rating (AA/Aa2 lange termijn). Toezichthouders beogen in hun voorschriften over toereikend kapitaal ook een minimum toereikende buffer te bepalen voor het opvangen van toekomstige, onverwachte verliezen. Deze voorschriften zijn echter gebaseerd op betrekkelijk mechanische berekeningsmethoden en meten niet alle verschillende risicosoorten. Economisch kapitaal is daarvoor de maatstaf bij uitstek en wordt voortdurend geanalyseerd en vergeleken met het feitelijk beschikbare kapitaal van de Groep. Het economisch kapitaal is naar vijf verschillende soorten risico ingedeeld: kredietrisico, marktrisico, transferrisico, bedrijfsrisico en operationeel risico. In de tabel op de volgende bladzijde wordt een overzicht gegeven van de verdeling van het economisch kapitaal over de bancaire bedrijfsonderdelen over het jaar 2000, geen rekening houdend met de diversificatie-effecten tussen de risicosoorten:
72
•
E C O N O M I S C H K A P I TA A L P E R R I S I C O S O O R T
in miljarden euro’s
Kredietrisico
6,0
Marktrisico
3,3
Transferrisico
1,1
Bedrijfsrisico
2,9
Operationeel risico
3,7
Diversificatie-effect
-2,4
Totaal
14,6
Operationeel risico kent in principe een geringe correlatie met de andere vier risicosoorten. Als gevolg van deze diversificatie van risico’s kan het vereiste economisch kapitaal lager zijn dan de som van de vijf risicokapitalen. Aangezien dit diversificatievoordeel niet aan één risicosoort kan worden toegerekend, wordt het apart in de tabel vermeld.
Embedded value geeft inzicht in het creëren van economische waarde door de verkoop en het beheer van langetermijncontracten, zoals levensverzekeringen, annuïteiten en pensioenen. Embedded value omvat de contante waarde van toekomstige kasstromen inzake de portefeuille, zoals die op de waarderingsdatum in de boeken is opgenomen, plus het vrije deel van het eigen vermogen. De onderliggende aannames (kosten, rente, sterfte, afkopen etc.) zijn gebaseerd op de meest recente informatie en geven een zo goed mogelijke schatting van in de toekomst te verwachten realisaties. De kasstromen worden contant gemaakt tegen een rentevoet die overeenkomt met de kapitaalkosten.
De e mb edded v alue v an d e l e v e n b e d r i j v e n i s a l s v o l g t :
1999
2000
12,0
13,0
9,1
5,8
21,1
18,8
in m iljarden euro’s
Contante waarde bestaande portefeuille Vrije deel van het eigen vermogen
De afname van het vrije deel van het vrije vermogen is veroorzaakt door betaling van buitengewone en gewone dividenden aan ING Groep als onderdeel van de financiering van nieuwe acquisities. De waarde van de bestaande portefeuille van ReliaStar en Aetna is in bovenstaande cijfers nog niet opgenomen. De toegevoegde waarde van de nieuwe activiteiten in 2000 bedroeg 246 miljoen tegen 252 miljoen in 1999. De gewogen gemiddelde rentevoet in 2000 bedroeg 8.3% (1999: 8.1%)
•
73
’ P E R F O R M A N C E - I N D I C AT O R E N S C H A D E V E R Z E K E R I N G E N
De specificatie van de combined ratio in % over de jaren 1999 en 2000 is als volgt: 1999
2000
1999
SCHADERATIO
Totaal
75,2
74,6
2000
1999
KOSTENRATIO
31,4
29,4
2000
COMBINED RATIO
106,6
104,0
Bij de schaderatio worden de schaden, inclusief de schadebehandelingskosten, uitgedrukt in een percentage van de netto verdiende premies. Bij de kostenratio worden de kosten uitgedrukt als een percentage van de netto geboekte premies. De schaderatio en de kostenratio vormen tezamen de combined ratio, waarbij een percentage van minder dan 100% betekent dat een technische winst wordt toegevoegd aan de opbrengst beleggingen.
T O E Z I C H T S E I S E N M E T B E T R E K K I N G T O T S O LVA B I L I T E I T
Aan verzekeringszijde is de vereiste solvabiliteitsmarge gebaseerd op richtlijnen van de Europese Unie. De aanwezige solvabiliteitsmarge van ING overtrof eind 2000 de vereiste solvabiliteitsmarge met een factor 1,5 (1999: 2,6), zoals blijkt uit de onderstaande tabel.
in miljarden euro’s
Aanwezige solvabiliteitsmarge Vereiste solvabiliteitsmarge
Solvabiliteitssurplus
1999
2000
18,5
19,9
5,1
8,0
13,4
11,9
’ De specificatie van de efficiency-ratio’s van (operationele) bancaire activiteiten per Bestuurlijk Centrum over de jaren 1999 en 2000 (in %) is als volgt:
1999
2000
ING Europa (exclusief ING Direct)
71,0
67,1
ING Corporate & Investment Banking
80,3
91,0
ING Asset Management
67,5
76,2
Totaal bancaire activiteiten (exclusief ING Direct)
73,6
72,1
74
•
T O E Z I C H T S E I S E N M E T B E T R E K K I N G T O T S O LVA B I L I T E I T
Aan bankzijde bedraagt het vereiste vermogen 8% van alle naar risicogewogen activa, de zogenaamde BIS-norm. De tabel specificeert de naar risico gewogen activa, alsmede de samenstelling van het toetsingsvermogen en de solvabiliteitsratio.
N A A R R I S I C O G E W O G E N A C T I VA I N G B A N K N . V.
in miljarden euro’s
Kredietrisico Marktrisico
1999
2000
187,2
210,0
12,1
9,8
199,3
219,8
SAMENSTELLING TOETSINGSVERMOGEN
in miljarden euro’s
- Tier-1-vermogen - Overig vermogen
1999
2000
14,0
15,8
6,7
7,8
20,7
23,6
1999
2000
7,02%
7,22%
10,38%
10,75%
S O LVA B I L I T E I T S R AT I O ’ S
Tier-1-ratio BIS-ratio
Credit ratings, zoals toegekend door rating-bureaus, zijn indicatoren voor de waarschijnlijkheid van tijdige en volledige terugbetaling van rente en hoofdsom van de vastrentende effecten.
De belangrijkste credit ratings voor ING zijn als volgt:
STANDARD & POOR’S
MOODY’S
AA-
Aa2
- korte termijn
A1+
P-1
- lange termijn
AA-
Aa2
- korte termijn
A1+
P-1
- lange termijn
AA-
Aa2
ING GROEP
ING VERZEKERINGEN
ING BANK
- financiële kracht
B+
•
75
