VERKORT JAARVERSLAG 2012

VERKORT JAARVERSLAG

2012

Voorwoord

Voor u ligt het verkort jaarverslag 2012 van de stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs in Purmerend (OPSO). In dit verslag legt het College van Bestuur verantwoording af over de stappen die zijn gezet in het bieden van goed onderwijs voor onze leerlingen. Het volledige jaarverslag kunt u lezen op de website www.opspoor.nl. OPSO en SPOOR werken intensief samen. Bundeling van kennis, deskundigheid en menskracht op het toezichthoudend, bestuurlijk en ondersteunend niveau geven een extra, kwalitatieve impuls. Het openbaar onderwijs krijgt door de samenwerking meerwaarde in de gehele regio, voor alle medewerkers, maar ook voor de leerlingen en de ouders. Het uitgangspunt voor de samenwerking is dat beide organisaties juridisch gezien zelfstandig voortbestaan en samenwerken waar dit mogelijk is en waar dit een meerwaarde oplevert. Het was daarom belangrijk voor de bestuurders van OPSO en SPOOR om de samen­ werking in 2012 verder te intensiveren. Het openbaar primair onderwijs bevindt zich in een fase van krimp en bezuinigingen. Daarop vormt onze regio geen uitzondering. Gelukkig zijn de aangekon­ digde bezuinigingen op Passend Onderwijs in beginsel van de baan, maar de zogenoemde ‘stille bezuini­ gingen’ zijn een feit. Het gaat hierbij om o.a. minder geld voor energie, geen bijdrage voor Bestuur- en Managementondersteuning, geen groeiregeling, beperkte indexatie en minder vergoeding voor de functiemix. Daarnaast wordt het onderwijs als werkgever gecon­ fronteerd met voortdurend stijgende werkgeverslasten door premieverhogingen, ziektekosten en arbeids­ ongeschiktheid. Tel daar de krimp van het aantal leerlingen bij van rond de 2%, en u snapt dat we een pittige tijd tegemoet gaan. Het gevolg is dat beide stichtingen een Sociaal Plan zijn overeengekomen met de vakcentrales om tot een verantwoorde personeelsreductie te komen over de periode 2012 - 2014. Een zware maar noodzakelijke maatregel om financieel in balans te komen en goed openbaar onderwijs te kunnen waarborgen. Ondanks dat we in het afgelopen jaar scherper aan de wind moesten zeilen, heb ik veel vertrouwen in de flexibiliteit van onze medewerkers, ouders en andere partners. Bovenal geloof ik in de flexibiliteit van onze leerlingen, die ondanks de veranderingen om hen heen leergierig, onbevangen en onderzoekend zullen blijven. Jelte de Graaf College van Bestuur stichting OPSO

Onderwijs en ICT

In de samenwerking tussen SPOOR en OPSO staat de kerngedachte ‘Samen voor het beste onderwijs in de regio’ centraal. Om hieraan verder vorm te geven, wordt het ‘Rijnlands model’ als bestuurs­ filosofie geïntroduceerd. Het ‘Rijnlands denken’ betekent dat alle mede­ werkers verantwoordelijkheid dragen voor het behalen van de strategische doelen. De verschil­ lende doelen worden binnen het strategisch beleidsplan 2012-2016 verder uitgewerkt.

Onderwijsontwikkelingen en kwaliteit Het bestuur bezoekt elke school elk jaar minimaal één keer voor een gesprek over onderwijskwaliteit, speci­fieke schoolontwikkelingen, zorgbeleid en kwali­ teitscyclus. Tijdens het gesprek is er veel aandacht voor trends en analyses van de tussen- en eind­opbrengsten. Vanaf eind 2012 heeft het bestuur – naast het Meta Managementsysteem van Dot Com School – digitaal toegang tot de Cito LOVS-gegevens van alle scholen, zodat er tijdig kan worden geanticipeerd. Er wordt hard gewerkt aan een verdere professio­nali­ sering van het onderwijs. De scholen zijn gestart met de zogenaamde flitsbezoeken. Deze korte bezoeken door de directeur, IB’er of leerkracht zijn gericht op verdere professionalisering vanuit de filosofie: leren van elkaar en met elkaar. De IB’ers netwerken in de regio. Zij maken gebruik van de goed functionerende netwerken binnen het SWV Waterland en het SPOOR. Dit zijn waardevolle plekken voor uitwisseling van kennis over dyslexie en Passend Onderwijs en ‘good practices’. De directies van de OPSO- en SPOOR-scholen en SWV komen regelmatig bij elkaar om elkaar te informeren over de ontwikkelingen binnen het Samenwerkings­ verband. Er is met andere besturen in 2012 gestart met de vormgeving van een nieuw Samenwerkingsverband. Dit moet in mei 2014 gereed te zijn. De inspectie heeft dit jaar verschillende scholen bezocht. De scholen scoren op begrijpend lezen te laag. Reken/wiskunde is in het algemeen wel vol­ doende. Eind 2012 hadden 7 basisscholen, de SBOschool en de SO/VSO een basisarrangement (lichtste vorm van toezicht), vier basisscholen een basis­arran­ gement met attendering. Twee basisscholen zijn op basis van hun tussen- en eindopbrengsten bestempeld als zwak. Deze scholen werken aan verbeterplannen. Passend onderwijs voor élk kind. Dat is het streven van OPSO. Dit vraagt van de scholen een actief beleid

gericht op differentiatie en ondersteuningsprofielen. Dat deze aanpak vruchten afwerpt is duidelijk. Het schooljaar 2011-2012 laat een laag aantal verwijzingen naar de SBO- en SO-scholen zien, in vergelijking met het schooljaar ervoor 61 en nu 46. In 2012 nam het aantal leerlingen met een leerlinggebonden finan­ ciering voor de tweede keer op rij af. Het aantal daalde van 61 naar 56. De extra middelen vanuit het Rijk werden ingezet om vooral taal- en rekenonderwijs te versterken. De gesubsidieerde VVE­projecten (onder­ wijs­achterstandenbeleid) zijn beëindigd. Bij alle basis­scholen is de onderwijskwaliteit in de onderbouw versterkt door een planmatige inzet van de gewichten­ en stimuleringsmiddelen. Het voorstel ‘woorden­ schatversterking’ is in 2012 verder ontwikkeld en uitgewerkt.

veel groepen 1 en 2 hebben digitale schoolborden. De leerkrachten hebben de gelegenheid gehad zich te scholen in het technische gebruik van de borden (de ‘knoppencursus’).

De externe vertrouwenspersoon is in 2012 bij drie klachten betrokken geweest. Het ging hier om ‘Ver­sto­ring van de vertrouwensrelatie met directie/ team­leider’. Verder is eenmaal gebruikgemaakt van advisering door de externe vertrouwenspersoon. Er is twaalf maal gebruikgemaakt van de telefonische helpdesk.

Goed personeel en goed leiderschap is cruciaal voor goed onderwijs. Een goede organisatie valt of staat met goed personeel in alle geledingen. Dat vergt een hoogwaardig personeelsbeleid.

Het excellentieproject van OPSO is geëvalueerd. Het resultaat is een meerjarig verbeterplan, zodat de groep leerlingen, die bovengemiddeld presteert nog beter begeleid kunnen worden. SPOOR sluit zich aan bij dit project om zo hoogbegaafde leerlingen in de Water­ landse gemeenten passend onderwijs te bieden. De Brede School. OPSO en de gemeente Purmerend hechten veel waarde aan de ontwikkeling van Brede Scholen. OPSO participeert daarom in de Weidevenne met obs Oeboentoe in de stichting Brede School De Kraal en met obs Weidevogels in de stichting Brede School De Weide. De tussen- en naschoolse opvang staat ook niet stil. Inmiddels hebben ruim tweehonderd overblijfkrachten en ongeveer twintig coördinatoren de trainingen ‘Lief­devol grenzen stellen’ gevolgd en er is op elke loca­tie een EHBO’er aanwezig. Het vinden van vol­doende vrijwilligers is soms een probleem. Op scholen waar dit zo is, eten de kinderen samen met de leerkrachten. Het nadeel is dat de onderwijsgevenden een groot deel van hun niet-gebonden lesuren aan deze opvang besteden.

ICT OPSO en SPOOR hebben het beheer en onderhoud van ICT vanaf 2012 volledig uitbesteed. Die overgang is probleemloos verlopen en de eerste reacties van de scholen zijn bijzonder positief. Alle groepen 3 t/m 8 en

ICT-coördinatoren ondersteunen de leerkrachten bij het onderwijskundig gebruik van ICT. Wat dat betreft is hun functie niet veranderd. Helaas is er nagenoeg geen vrijstelling van lesgebonden tijden meer. De positie van de ICT-coördinatoren is hierdoor in 2012 behoorlijk onder druk komen te staan. Gezien het grote belang van ICT voor het onderwijs is dit een zorgelijke ontwikkeling.

Personeel en formatie Het leerlingenaantal op de OPSO-scholen loopt terug. Op de teldatum (1-10-2012) waren er 3723 leerlingen. Dat zijn 76 leerlingen minder dan in 2011 (-1,99%). Het aantal leerlingen in het speciaal basisonderwijs steeg van 164 leerlingen in 2011 naar 174 leerlingen in 2012 (+6,09%). Daarnaast is er een daling van het aantal gewichtenleerlingen. Per saldo leidde dit tot een forse daling van de inkomsten. Het aantal personeelsleden is in 2012 gedaald. Op 1 augustus 2012 waren er 424 personeelsleden in dienst met totaal 323,23 fte’s. Ten opzichte van 1 augustus 2011 is er een daling van 21 personeels­ leden (-5,61%). Deze uitstroom kwam door het niet verlengen van tijdelijke aanstellingen, afkeuring, ontslag op eigen verzoek, Flexibel Pensioen en Uittreden of pensionering. Door het teruglopende leerlingenaantal, lopen ook de inkomsten terug. OPSO wordt hierdoor gedwongen het personeelsbestand in overeenstemming te brengen met de teruglopende inkomsten. Het College van Bestuur heeft in overleg met de vakcentrales een Sociaal Plan (2012/2014) opgesteld. Het Sociaal Plan richt zich op activiteiten en/of maatregelen die vrijwillig ontslag en mobiliteit stimuleren. Hiermee wordt geprobeerd gedwongen ontslag te voorkomen. De aanpak van het ziekteverzuim is aangepast. Alle directeuren zijn in 2012 geschoold tot casemanager. De directeuren worden hierbij ondersteund. In 2012 is het gemiddeld percentage ziekteverzuim bij OPSO 9,31% terwijl het landelijk gemiddelde 6,0% is.

Het Vervangingsfonds wordt ingeschakeld bij ziekteverzuim, rechtspositioneel verlof of schorsing. Uit het Vervangingsfonds worden de invalkosten betaald. Er loopt een onderzoek of OPSO niet meer bij het Vervangingsfonds aangesloten hoeft te zijn. Scholing en loopbaanontwikkeling is een belang­ rijke succesfactor voor goed onderwijs. In dat kader vinden er gesprekken plaats met de directeur. Perso­neelsleden kunnen een studie volgen die overeenkomt met de doelstellingen van de eigen school of kiezen voor opleidingen die nieuwe loopbaanmogelijkheden scheppen. De lerarenbeurs vanuit de overheid biedt al een aantal jaren faciliteiten voor studie. Onze leer­krachten zijn de belangrijkste succesfactor voor goed onderwijs en daarom werd er in 2011-2012 extra geïnvesteerd in scholing. De functiemix biedt meer ruimte voor loopbaan­ mogelijkheden in het onderwijs. Er zijn minimumeisen gesteld aan de nieuwe functies, zoals het opleidings­ niveau. De functiemix is een afspraak vanuit de CAO-PO en verplicht elk schoolbestuur vanaf 2010 tot 2014 functies te realiseren in een LB-schaal. In 2014 moet 40% van het onderwijzend personeel in een LB-schaal functioneren. Bij OPSO is dat in 2012 9,56%. Verdere beleidsontwikkelingen: • Elke school heeft inmiddels een preventie­ medewerker Arbo. • Verschillende directieleden, leerkrachten en onder­wijsondersteunend personeel hebben bedrijfshulp­verlening in hun takenpakket. • In het kader van de samenwerking met SPOOR is per 1 januari 2012 een uniforme regeling vastgesteld voor de Gemeenschappelijke Medezeggen­schaps­raden voor scholen van OPSO en SPOOR. De regeling is gebaseerd op de bepalingen van de CAO-PO.

Huisvesting

Kwalitatief goed onderwijs geven vraagt om goed geoutilleerde en onderhouden gebouwen. Het grootonderhoud wordt verdeeld in kosten voor rekening van OPSO en van de gemeente Purmerend. OPSO en SPOOR hebben belangrijke stappen gezet om samen te werken op het gebied van onderhoud van de gebouwen. Het dagelijks onderhoud wordt door de directies zelf georganiseerd (insourcen) en samen is er een meerjarenonderhoudsplan opgesteld.

Gebouwen • SBO Het Tangram heeft in 2012 het gerenoveerde gebouw aan de Slenkstraat in gebruik genomen. • De nieuwbouw voor de Martin Luther Kingschool is gestart. • OBS De Dijk heeft zijn uitbreiding. Als gevolg van asbest is het gebouw van mei tot het einde van het schooljaar dicht geweest. • OBS Oeboentoe heeft binnen- en buitenzonwering in het piekgebouw. • OBS De Akker en OBS ’t Carrousel kregen brand­ meldinstallaties. • OBS De Delta vroeg containerberging/fietsenstalling aan. De aanvraag is afgewezen. • De Martin Luther Kingschool krijgt zonwering en veiligheidsfolie. • Bij OBS De Akker wordt het hekwerk niet vervangen.

Gebouwen algemeen: • Schooldirecties mogen klein onderhoud zelf laten uitvoeren. • Er zijn volgens plan verlichtingsarmaturen vervangen, sanitaire ruimtes opgeknapt, schilderwerk gedaan en alarmen geïnstalleerd. • Vandalisme blijft een groot probleem. • Het dagelijks onderhoud is uitbesteed aan de afdeling KCC (Klanten Contact Centrum) van de gemeente Purmerend.

Financiën

De jaarrekening 2012 geeft een positief resultaat van € 43.032. OPSO is dan ook trots dat het resultaat ten opzichte van de begroting en in absolute zin positief is. Maar, het leerlingenaantal blijft dalen. Daarnaast daalt de bruidsschat de twee komende jaren naar € 0,00. Dat betekent dat de inkomsten ook dalen. OPSO moet daarom elk jaar blijven zorgen dat de kosten dezelfde dalende curve maken als de inkomsten. Zonder beleidswijzigingen en besparingen heeft OPSO in 2013 een begrotingstekort. Er zal dus bezuinigd moeten worden op materiële kosten én op formatie.

Staat van baten en lasten over 2012

Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

20.655.631 813.000 1.104.417

20.141.791 800.000 589.868

21.025.557 992.000 925.328

Baten: 3.1 Rijksbijdragen 3.2 Overige overheidsbijdragen en subsidies 3.5 Overige baten

Totaal baten 22.573.048 21.531.659

22.942.885

4.1 Personeelslasten 4.2 Afschrijvingen 4.3 Huisvestingslasten 4.4 Overige lasten

20.122.362 404.153 1.545.229 1.345.631

Lasten: 19.369.104 467.358 1.343.942 1.366.997

18.518.283 527.178 1.341.436 1.292.871

Totale lasten 22.547.401 21.679.768 23.417.375 Saldo baten en lasten 25.647 -148.109 -474.490 5 Financiële baten en lasten 17.385 50.000 68.391 Resultaat

43.032 -98.109 -406.099

Vooruitblik

Het jaar 2013 is het derde jaar waarin het OPSO als stichting opereert. De volgende ontwikkelingen en doelen binnen de organisatie staan in 2013 centraal:

Bestuurlijk • Verdere samenwerking van OPSO met SPOOR op bestuur en toezicht. • Vormgeven van samenwerkingsverbanden PO en VO binnen Passend Onderwijs.

ICT • Uitvoering van de ICT-beleidsplannen op de scholen. • Versterken van het onderwijs door ICT.

Financieel • Uitvoering van de taakstelling op de begroting. • Terugdringen van de tekorten op de personele lasten. • Vergroten efficiency in de financiële en personele administratie.

Organisatie • Opstellen van een strategisch meerjarenbeleidsplan voor OPSO/SPOOR. • Intensivering van de samenwerking OPSO/SPOOR – BMO, directies en GMR. • Profilering van de OPSO/SPOOR-scholen. • Aanpassing van de klachtenregeling aan actuele inzichten.

Onderwijs • Ontwikkelen en opstellen van schoolgebonden zorgprofielen. • Afronding van de invoering HGPD. • Borging van de zelfevaluatie binnen de interne kwaliteitscyclus. • Opstellen van een bestuurlijke monitor. • Verdere uitvoering van het Excellentieproject. • Verdere ontwikkeling opbrengstgericht werken in de school.

Personeel • Functiemix op de scholen conform de CAO-PO. • Verdere implementatie van de gesprekkencyclus, gekoppeld aan de competenties die belangrijk zijn voor het opbrengstgericht werken. • Opstellen van een klokkenluidersregeling.

Huisvesting • Uitvoering planmatig meerjarenonderhoud • Insourcen dagelijks onderhoud. • Afronding nieuwbouw Maarten Luther Kingschool. • Renovatie voor: OBS De Dijk, OBS De Akker en OBS De Boemerang.

Voor het volledige jaarverslag verwijzen wij u naar onze website www.opspoor.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: het College van Bestuur en de Raad van Toezicht van Stichting openbaar en speciaal onderwijs Purmerend. Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte staat van baten en lasten, over 2012, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting openbaar en speciaal onderwijs Purmerend per 31 december 2012. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 24 mei 2013. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 24 mei 2013. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van de Richtlijnen jaarverslaggeving onderwijs. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting openbaar en speciaal onderwijs Purmerend. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de gecontroleerde jaarrekening. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, "Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten". Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting openbaar en speciaal onderwijs Purmerend per 31 december 2012 en in overeenstemming de grondslagen zoals beschreven in de gecontroleerde jaarrekening. Alphen aan den Rijn, 18 juni 2013 Van Ree Accountants BV Was getekend: drs. J. Bergman RA

Stichting Openbaar Primair en Special Onderwijs Purmerend Postadres: Postbus 200, 1440 AE Purmerend Bezoekadres: Gedempte Singelgracht 18-20, 1441 AP Purmerend Telefoon 0299 – 82 09 00 Telefonisch bereikbaar van: maandag t/m donderdag van 08.00 - 17.00 uur en vrijdag van 08.00 - 16.00 uur E-mailadres [email protected] Datum publicatie: 1 juli 2013 Het jaarverslag is vastgesteld door het bestuur op 17-6-2013 Vormgeving en druk Rijser Grafische Communicatie, www.rijser.nl

Dit is een verkort jaarverslag 2012 van OPSO. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Kijk op www.opspoor.nl voor het volledige jaarverslag 2012 van OPSO.