Verkiezingsprogramma 2014 – 2018 Inleiding D66 heeft sinds de afgelopen vier jaar weer een vertegenwoordiging in de gemeenteraad. In die vier jaar hebben wij onze stem opnieuw kunnen laten horen. En hoewel het met een gesloten coalitie niet eenvoudig is om wat te bereiken, heeft onze eenmansfractie van Leo Bestebroer samen de steunfractie waar nodig een stevig tegengeluid laten horen. Het voorliggende programma is onze blauwdruk voor de komende vier jaar. Verdeeld over twaalf beleidsterreinen geeft D66 aan waar onze prioriteiten liggen voor de gemeente. En elk beleidsterrein wordt voorafgegaan door speerpunten die onze hoofdaandachtspunten samenvatten, zoals deze in de algemene ledenvergadering van oktober 2013 zijn gekozen. Hartelijk dank aan de leden van de steunfractie voor hun denk- en schrijfwerk, en dank aan Ria Broekhuis voor de eindredactie. Voor ons allemaal ligt er nog een taak: we moeten met elkaar de komende maanden hard aan de slag om de kiezers in de vier dorpen van Epe duidelijk te maken waar we voor staan. En daarvoor doe ik een beroep op ons allemaal!
Paul Postma Voorzitter D66 gemeente Epe
1
Voorwoord Alexander Pechtold “De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66.” De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn ‘Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?’. Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat. Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkeloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66. D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen. D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in de gemeente Epe, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66! Alexander Pechtold 2
Indeling programma: 1. Burger en Bestuur
pagina 4
2. Milieu en Duurzaamheid
pagina 6
3. Zorg
pagina 8
4. Welzijn
pagina 12
5. Jeugdbeleid
pagina 14
6. Onderwijs
pagina 16
7. Wonen en Ruimtelijke Ordening
pagina 18
8. Openbare Ruimte en Groen
pagina 20
9. Verkeer en Vervoer
pagina 22
10 Kunst en Cultuur
pagina 23
11 Sport en Recreatie
pagina 25
12 Financiën, Economie en Ondernemerschap
pagina 27
3
1 Burger en Bestuur
Actieve betrokkenheid van inwoners en vergaande participatie
Democratisch bestuur met daadkracht en transparantie
Democratische controle in samenwerkingsverbanden
Gekozen burgemeester
Samenwerken boven fuseren met andere gemeenten
Dualisme tussen Gemeenteraad en B&W
Versterking functie Rekenkamer
D66 gaat uit van de eigen kracht van mensen. Daarom wil D66 de actieve betrokkenheid van inwoners stimuleren door hen zoveel mogelijk te laten meebeslissen. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen. Belangrijk is een democratisch bestuur met daadkracht, en transparantie. Ook in de verschillende samenwerkingsverbanden van de gemeente. Hier ontbreekt nu vaak een democratische inbreng. D66 vindt democratische controle bij de verschillende samenwerkingsverbanden belangrijk. D66 wil op alle niveaus gekozen bestuurders, dus bijvoorbeeld ook een gekozen burgemeester. Democratisch(er) bestuur Ook lokaal blijft D66 de partij van verdergaande democratisering. Het bestuur van de gemeente is er voor de mensen en niet andersom. Colleges, ambtenaren en raadsleden moeten gemakkelijk toegankelijk en aanspreekbaar zijn. Het versterkt de controlerende taak van de gemeenteraad. Bij het maken van plannen en bij de uitvoering daarvan moet geluisterd worden naar burgers en maatschappelijke organisaties. Daarbij behoort ook de mogelijkheid dat deze in de gelegenheid zijn waar nodig bij te sturen. Dualisme in de praktijk In Epe is het dualisme ingevoerd, maar in de praktijk werkt dit niet. Wethouders vergaderen met ”hun” fractie en de raadsleden staan sterk onder de invloed van “de coalitie”. Dit beperkt de democratische controle. Aan de oppositie wordt weinig tot geen ruimte gegeven, zelfs bij kwesties die Epe te boven gaan. D66 streeft naar een beter werkend dualisme, naar meer openheid en meer transparantie. In Epe zijn naar aanleiding van een rapport van de Rekenkamer en een door de raad aangenomen motie van D66 duidelijke aanbevelingen gedaan voor communicatie met/ en participatie van inwoners. Hierin komt tot uitdrukking dat bij belangrijke onderwerpen wordt aangegeven wat de inbreng van burgers en organisaties kan zijn: consulterend, adviserend of beslissend. Van het college wordt gevraagd goed te luisteren en aan te geven hoe men denkt over ingebrachte standpunten. Als een 4
standpunt niet wordt overgenomen moet dit beargumenteerd worden aangegeven. Bij inbreng van de inwoners moet er altijd feedback zijn op wat met de inbreng gebeurt. Het is belangrijk - ook voor het vertrouwen in de politiek- dat dit resultaat goed nagevolgd blijft. Samenwerken met andere gemeenten Wat betreft samenwerking tussen gemeenten streeft D66 niet zozeer naar bestuurlijke fusies. Voor vergroting van het schaalniveau kan worden volstaan met intensieve samenwerking met andere gemeenten. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van shared services. De gemeente behoudt zelf de verantwoordelijkheid en zeggenschap. Hierdoor kan het eigen karakter van Epe worden behouden.
5
2 Milieu en Duurzaamheid
Energie neutrale gemeente tot uitdrukking komend in lokale energiemarkt, energiezuinige woningbouw en vervoer.
Invulling voorbeeldfunctie gemeente, convenant met bedrijven, afval als grondstof
100% duurzaam inkopen
Maximaal gebruik van subsidiemogelijkheden
Stimulering burgerinitiatieven
Investeren in nieuw, innovatief beleid
D66 streeft naar een harmonieuze en duurzame samenleving. D66 wil de wereld om de burger heen tegemoet treden met respect. Dit geldt voor mens en omgeving. De aarde is niet van de mens en dus geen gebruiksartikel. D66 wil stoppen met het uitputten en vervuilen van de eigen leefomgeving. D66 wil dat in de discussie over natuur en milieu in plaats van behoud, de aantasting van natuur en milieu beargumenteerd wordt. Fossiele brandstoffen zijn eindig, worden steeds duurder en zijn vervuilend. Duurzame energie is onuitputtelijk, wordt steeds goedkoper en is schoon. De gemeente Epe met zijn prachtige natuur kan een duurzame en milieuvriendelijke gemeente worden als deze bereid is daarin te investeren, initiatieven te nemen en ontwikkelingen te faciliteren. D66 Epe heeft die ambitie! Gemeente Epe heeft zich in Stedendriehoekverband gecommitteerd aan het realiseren van de eerste energie neutrale regio in Europa. Binnen de gemeente staan hier echter te weinig activiteiten tegenover om dit in te vullen. De gemeente stelt zich terughoudend op. Energie Op gemeentelijk niveau zijn belangrijke concrete onderwerpen de energietransitie, lokale energiemarkt, een duurzame gemeentelijke organisatie, woningbouw en het omgaan met afval . De gemeente kan een stimulerende en faciliterende rol hebben op het gebied van duurzame energieopwekking. D66 Epe heeft reeds een initiatief genomen om het gemeentehuis tot voorbeeld te maken van duurzaam energiegebruik en energieopwekking. Hiertoe is een voorstel uitgewerkt om op het gebied van energiebesparing (beter dubbel glas, nieuwe duurzame verwarmingsapparatuur) en energieopwekking (zonnecollectoren) te komen tot een kostenbesparing van 50%. Ook het gemeentelijk vervoer verdient de aandacht (bijvoorbeeld overschakeling op groen gas, elektrische voertuigen). D66 streeft naar een 100% duurzaam inkoopbeleid De stimulerende en faciliterende rol moet verder worden ingevuld. Bijvoorbeeld via afspraken met bedrijven over duurzame energie (onder meer in de vorm van een convenant). Maar ook via het starten van projecten op dit gebied, via cofinanciering, en het maximaal gebruik maken van
6
subsidiemogelijkheden. Ook het stimuleren van burgerinitiatieven voor lokale energieopwekking biedt perspectief. In de woningbouw liggen ook veel mogelijkheden. De gemeente kan bijvoorbeeld initiatieven stimuleren om isolatie van bestaande woningen te verbeteren. Daarnaast kunnen bij nieuwbouw eisen worden gesteld om duurzamer te bouwen. De gemeente kan samenwerking stimuleren tussen woningbouwcorporaties en energiebedrijven om te komen tot energiebesparing. Afval Afval moet zoveel mogelijk gescheiden worden ingezameld. Dit is van belang omdat afval steeds meer gezien wordt als grondstof. De manier van inzamelen moet, gezien de verschillende woonsituaties, in overleg gebeuren met de inwoners. Eventuele revenuen uit het gescheiden ophalen van afval en de afvalverwerking moeten ten goede komen aan de inwoners door verlaging van de tarieven. Transparante tarieven is een vanzelfsprekendheid. Investeren in duurzaamheid Om de keuze voor een duurzame samenleving inhoud te geven is D66 Epe van mening dat in de begroting onder “Nieuw beleid” een fors bedrag moet worden gereserveerd. Dit kan uiteraard tevens dienen als bron voor projecten met cofinanciering.
7
3 Zorg
inspelen op behoeften van doelgroepen
goede toepassing van de WMO
ouderen zolang mogelijk zelfstandig laten zijn
per dorp een ouderenadviseur
aandacht voor preventie
solidariteit met kwetsbare groepen
ondersteuning mantelzorgers
een alert en creatief gemeentebestuur
Het terrein van Zorg is aan veranderingen onderhevig. Steeds meer rijkstaken worden overgedragen aan Gemeenten: de WMO en AWBZ, de Ouderenzorg en de Jeugdzorg; op het terrein van sociale zekerheid de nieuwe Participatiewet (WAJONG, WSW en WWB). Bij de decentralisatie van deze taken wordt gekort op het huidige rijksbudget. D66 vindt dat de lokale visie op zorg geactualiseerd moet worden. Zeker nu dit beleidsterrein aan lokale overheid wordt overgedragen. De gemeente heeft als regievoerder de taak om samen met zorgaanbieders en verzekeraars de zorgketen inhoud te geven. Uitgangspunt van de visie op zorg is voor D66 de vraag van de cliënt en niet het aanbod van de instellingen. Naast het inpassen van nieuwe gemeentelijke taken, speelt de vraag hoe met de budgetkortingen om te gaan. D66 denkt dat er door een goede aanpak efficiencywinst valt te behalen: de gemeente heeft beter zicht op de lokale behoeften en kan daarop inspelen. Deze grote veranderingen kunnen benut worden voor hervormingen en kwaliteitsverbetering. Samenwerking met regiogemeenten om de taken optimaal uit te kunnen voeren, moet onderzocht worden. Al met al vragen deze ontwikkelingen een alert en creatief gemeentebestuur. AWBZ-regie Vanaf 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de begeleiding en persoonlijke verzorging aan huis. Steeds meer mensen krijgen een indicatie voor zorg thuis (extramurale zorg). Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer zelf de regie houden. Huishoudelijke hulp wordt alleen nog door de gemeente betaald bij een laag inkomen. D66 ziet een uitdaging in het benutten van deze hervormingen voor verbeteringen in de zorg, b.v. kleinschalige wijkverplegingsteams in de buurten; verbetering van de thuiszorg, waarbij de cliënt centraal staat en niet de organisatie.
8
D66 wil onderscheid maken tussen wonen, zorg en service. De zorg wordt vergoed. Wonen en service worden niet uit het collectief gefinancierde AWBZ budget betaald, maar komen voor eigen rekening. D66 wil de cruciale AWBZ voorziening betaalbaar houden door die terug te brengen tot de kern. Rolstoelen en scootmobielen worden hergebruikt. De gemeente kan sturen op samenwerking tussen zorgverleners, waarbij zij gezamenlijk streven naar de beste mix van kwaliteit van zorg en ingezette middelen. Binnen zogenaamde zorgnetwerken bepalen de professionals samen wie welke zorg krijgt. Inzet is dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, zelfredzaam zijn buiten een instelling, met meer zorg op buurtniveau. Met hulp van familie, vrienden en anderen (mantelzorgers) kan dat ook. Thuiszorg helpt daar waar meer deskundige hulp nodig is. Daartoe noodzakelijke woningaanpassingen worden via de WMO mogelijk gemaakt. D66 wil dat de gemeente een voldoende bijdrage van het Rijk krijgt, zodat de zorg die nodig is ook beschikbaar kan worden gesteld. Er zal er veel veranderen voor de verzorgingshuizen. Mogelijk zijn meer verpleeghuisplaatsen nodig, terwijl anderzijds meer ruimte vrijkomt omdat ouderen langer thuis wonen. D66 wil bezinning op de vraag hoe de vrijvallende verzorgingshuiswoningen worden ingezet. WMO-regie De uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is al eerder gedelegeerd aan de gemeenten. In Epe is te zien dat het inbedden van zo’n overgang een ingewikkeld proces is. Vanaf 2015 verandert voor de WMO de 'maatwerkvoorziening' in compensatieplicht. De uitvoering van de WMO geschiedt grotendeels op lokaal niveau. D66 vindt dat alle inwoners van de gemeente Epe, ook mensen met een functiebeperking gebruik moeten kunnen maken van de voorzieningen die er zijn. Iedereen heeft recht op gelijke kansen voor deelname aan het maatschappelijk verkeer; op gelijke kansen op arbeid, dagbesteding en inkomen, op gezondheidszorg, op zelfstandig wonen en op onderwijs. Dit vraagt om lokaal inclusief beleid. Het doel van inclusief beleid is dat mensen met beperkingen vanzelfsprekend op een gelijkwaardige manier kunnen deelnemen aan alle aspecten van het maatschappelijke leven. Door in de beleidsvorming op alle terreinen van het begin af aan rekening te houden met de verschillende mogelijkheden en beperkingen van mensen, ontstaat een samenleving waaraan iedereen kan deelnemen. Voor inclusief beleid is regelmatig overleg met belangenorganisaties gewenst. Solidariteit met kwetsbare groepen D66 vindt dat het gemeentebestuur mensen in staat moet stellen hun leven zo in te richten als ze dat zelf willen. Mensen die zelf greep op hun leefomgeving hebben zijn gelukkiger, productiever en gezonder. Voor elk mens is kwaliteit van leven en keuzevrijheid belangrijk. Mensen die de maatschappij niet goed kunnen bijbenen, verdienen een steuntje in de rug. De kwaliteit van leven wordt ook in de gemeente Epe bepaald door factoren zoals: leefomgeving, onderwijs, zorg, integratie, cultuur, sport en welzijn. D66 streeft naar een samenleving waarin mensen hiervoor (mede) verantwoordelijkheid nemen, maar blijft solidair met degenen die hiertoe niet in staat zijn en ondersteuning nodig hebben.
9
Dit past bij een lokale overheid die de zelfredzaamheid van de bewoners stimuleert, zonder betutteling. Een overheid met ook oog voor kwetsbare groepen, waarvoor voorwaarden voor goede participatie in de samenleving, zoals minimabeleid, bijzondere bijstand en meedoen regelingen, aanwezig zijn. De gemeente Epe is geen doorsnee gemeente. Met een relatief groot aantal ouderen, dat in toenemende mate zorg nodig heeft; met uitstroom van vaak goed opgeleide jongeren en met nog veel mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De ambitie van D66 is daarom investeren in ‘meedoen’ voor iedereen, werk boven uitkering, gebruik maken van de participatieladder, zodat iedereen, jong en oud, mensen met een beperking, werkenden en werkzoekenden, kan deelnemen aan wat de gemeente te bieden heeft. Zorgloket Het centraal zorgloket moet klantgericht werken en privacy waarborgen voor burgers die daar komen met alle vragen rondom zorg en welzijn. Dit zorgloket moet ook voor ouderen in alle opzichten goed toegankelijk zijn. D66 is voorstander van een zorgloket op wijkniveau. Aandacht voor het voorzieningenniveau in de dorpen, zoals kleinschalige gezondheidscentra waarbij de eerstelijnszorg dichtbij huis centraal staat. D66 hecht aan preventie. Met preventie en goede voorlichting kan veel gezondheidswinst worden behaald en kunnen de kosten van gezondheidszorg beperkt worden. Ouderen zo lang mogelijk zelfstandig Uitgangspunt is dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig en volwaardig aan onze samenleving deelnemen. Het aanwezig zijn van een sociaal netwerk, de benodigde zorg en een goede woning in een veilige woonomgeving zijn daarvoor randvoorwaarden. Ouderen willen op dezelfde wijze functioneren in de samenleving als ieder ander. Wanneer het gaat om realisatie van passende huisvesting, toegankelijkheid van openbare gebouwen en inrichting van de openbare ruimte, heeft de gemeente via de WMO een belangrijke rol. D66 vindt het opsporen, voorkomen en tegengaan van vereenzaming belangrijk, bijvoorbeeld door een beroep te doen actief bij te dragen aan de samenleving, het stimuleren van deelname aan sport voor ouderen of aan sociaal culturele activiteiten. Kwetsbare ouderen hebben de meeste zorg nodig, zij zijn vaak gebonden aan hun directe woonomgeving. Informatie over alle facetten van zorgmogelijkheden waar zij gebruik van kunnen maken, moet laagdrempelig en goed toegankelijk te verkrijgen zijn. Voor goede voorlichting en signalering, noodzakelijk om te zorgen dat ouderen die voorzieningen nodig hebben deze ook écht krijgen, wil D66 per dorp een ouderenadviseur.
10
Levensloopbestendige woningbouw Ouderen en hun verwanten of ouderenorganisaties kunnen het initiatief nemen om vormen van “gemeenschappelijk verzorgd wonen” te organiseren. D66 wil dat de gemeente Epe dergelijke projecten faciliteert en geen onnodige belemmeringen opwerpt. In het bijzonder blijft D66 alert op mogelijkheden die het “Bestemmingsplan Mantelzorg” biedt. Regelgeving dient ingezet te worden voor het mogelijk maken van mantelzorgwoningen en niet voor het afwijzen daarvan. D66 vindt dat de gemeente bij planvorming ouderen- en cliëntenorganisaties alsook de WMOadviesraad, tijdig moet betrekken. Voor D66 is dit een toetsingscriterium voor de beoordeling van elk plan.
11
4 Welzijn
een samenleving waarin iedereen kan meedoen
kleinschalige buurtprojecten
bijdragen door welzijnsorganisaties vastleggen in meerjarige afspraken
geen bezuinigingen op welzijn
professionele ondersteuning handhaven
subsidiebeleid moet bijdragen aan nieuwe inzichten
reserve voor nieuwe initiatieven
vrijwilligers ondersteunen
Het lokale welzijnswerk (wijk- of buurtwerk, kinderopvang, jeugdwerk, ouderenwerk) levert een waardevolle bijdrage aan het verbeteren van de leefsituatie en leefomgeving voor iedereen. Welzijnsorganisaties staan dicht bij de mensen en zijn per dorp toegankelijk. Naast inzet van professionele krachten, zijn vrijwilligers onmisbaar voor het ontwikkelen, ondersteunen en uitvoeren van lokaal welzijnsbeleid. De bijdrage van een welzijnsorganisatie aan de maatschappij wordt vastgelegd in een prestatieovereenkomst (zie subsidiebeleid). Welzijnsorganisaties met professionele ondersteuning, zoals Koppel en de SWOE, kunnen op basis van overeengekomen prestaties, middelen ontvangen voor de uitvoering daarvan. De overheid moet transparant zijn over de overeenkomst en de geleverde prestaties. Professionele ondersteuning handhaven D66 ziet een steeds belangrijker rol voor het wijk- en buurtgericht werken. Het is vanzelfsprekend dat de professionele ondersteuning daarvoor niet mag wegvallen. Een subsidie kan helpen een aanbod mogelijk te maken of een accommodatie beschikbaar te houden, maar is niet bedoeld om kostprijzen kunstmatig laag te houden. Kosten van deelname voor bijvoorbeeld materialen worden niet gesubsidieerd, maar betaald door de deelnemers zelf. Deelname van mensen met lage inkomens wordt mogelijk gemaakt door het sociale beleid van de gemeente en dient dus niet uit welzijnssubsidies bekostigd te worden. Er is al veel wegbezuinigd en onder de huidige financiële en economische omstandigheden is dit een punt van zorg. De instandhouding van belangrijke voorzieningen brokkelt af.
12
D66 wil het in 2012 gewijzigde subsidiebeleid evalueren en eventueel herijken. In de afgelopen periode is er fors gekort op de subsidies van het lokale welzijnswerk en het wordt steeds moeilijker om een goed voorzieningen niveau te handhaven. De inzet van professionele ondersteuning moet beschikbaar blijven. Reserve voor nieuwe initiatieven Niet alle subsidiegelden moeten op voorhand voor vier jaar vergeven zijn. Er moet een reserve zijn voor nieuwe initiatieven, om ook nieuwe ontwikkelingen een kans te geven. De voedselbank, hoewel formeel geen gemeentelijke taak (maar moreel wel) moet ook gefaciliteerd kunnen worden.
13
5 Jeugdbeleid
jeugdhulp, specifieke expertise van gemeente
subsidiëren van voorschoolse opvang
preventiebudget voor jeugdgezondheid
op de jeugd toegesneden voorlichting
extra stimulering jeugdsport
instandhouding van het straathoekwerk
inzet om voortijdige schooluitval aan te pakken
een geactualiseerd integraal lokaal jeugd- en jongerenbeleid
betrokkenheid van de jeugd
D66 vindt dat opvoeden de verantwoordelijkheid van de ouders is. Als er problemen ontstaan die niet door de ouders kunnen worden opgelost, moet er hulp voor handen zijn. D66 vindt dat die ondersteuning altijd gericht moet worden op het versterken van de eigen kracht. Jeugdhulp Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor jeugdhulp. Het is van belang om professionele hulp en preventie zo dicht mogelijk bij het kind te organiseren. Onder de jeugdzorg vallen de Centra voor Jeugd en Gezin, Jeugdgezondheidszorg, Kinderopvang en Voorschoolse opvang. D66 steunt de overgang van alle delen van de jeugdzorg naar de gemeenten; jeugdzorg moet in de buurt van kinderen worden georganiseerd, onder verantwoordelijkheid van het meest nabije bestuur. De complexiteit van jeugdzorg, de juridische context en toezicht vragen echter specifieke expertise van de gemeente. Jeugdzorg, kinderopvang, peuterspeelzalen en onderwijs samengebracht in brede buurtscholen of integrale kind centra is een goede zaak. D66 hecht grote waarde aan kwaliteit, veiligheid en pedagogisch goed geschoolde medewerkers. D66 vindt goede voorlichting over alcohol, drugs, seksualiteit en gezonde voeding belangrijk. Daarbij moet men er rekening mee houden dat de jeugd op steeds jongere leeftijd met deze zaken in aanraking komt. Goede informatie is essentieel, waardoor jongeren en hun ouders op de hoogte zijn en blijven van wat voor hen belangrijk is. In deze informatieverstrekking en voorlichting moet de jeugd zich kunnen herkennen.
14
Preventiebudget D66 wil structureel budget toekennen voor preventie: voor gezonde voeding en bewegingsonderwijs op scholen. Ieder kind moet leren zwemmen. Ook jeugdsport verdient extra stimulering; sport heeft een grote invloed op het lichamelijk en geestelijk welzijn van de jeugd. Voortijdige schoolverlaters Samen met het straathoek- en jongerenwerk van de Stichting Koppel wordt ingezet op de aanpak van jongeren die door kleine en grotere problemen in de knel zijn geraakt en/of de leefbaarheid voor anderen aantasten. Extra inzet is nodig voor voortijdige schoolverlaters. Ten aanzien het probleem van hangjongeren en schoolverlaters voorziet de gemeente in een reserve, waaruit specifiek gerichte projecten voor deze groep gefinancierd kunnen worden. Via Koppel kunnen ook buurthuizen ideeën voor hangjongeren aandragen. Integraal jeugd- en jongerenbeleid Een integraal lokaal jongerenbeleid blijft wenselijk, waarin welzijnsorganisaties, onderwijs, politie en verslavingszorg participeren. Het gemeentelijk jongerenbeleid is helaas steeds verder versoberd, terwijl de behoefte aan een goed samenhangend jeugdbeleid juist toeneemt. De gemeente moet Koppel faciliteren om een op de behoefte toegesneden aanbod voor het jeugdbeleid te kunnen aanbieden. Betrokkenheid jongeren D66 wil dat ideeën en betrokkenheid van jongeren bij de ontwikkeling en uitvoering van jeugdbeleid en jeugdzorg beter worden benut en verder worden ondersteund. Het is belangrijk dat initiatieven vanuit de jongeren zelf komen; actief meedoen moet worden beloond. D66 wil daarom dat hiervoor het jongerenwerk van Koppel wordt ingeschakeld en gefaciliteerd, om gezamenlijk activiteiten voor de jeugd op te zetten. Het beschikbare geld wordt optimaal ingezet en de jongeren zullen vanuit eigen betrokkenheid ervoor zorg dragen dat hun project uitgevoerd wordt en behouden blijft. Voor een goede uitvoering van jeugdzorg en gedecentraliseerde taken is het noodzakelijk dat de nota jeugdbeleid 2009-2012 wordt geactualiseerd. Het peuterspeelzaalwerk, onderdeel van Koppel, moet in stand gehouden worden, uiteraard bij voorkeur in de brede scholen of kind centra. Per dorp moet er een eigen plek zijn, waar jongeren van elke leeftijd en afkomst terecht kunnen en elkaar kunnen ontmoeten. Houdt bewust ruimte open voor het inrichten van een trapveldje, een speelplaats of een hangplek, ook bij de uitwerking van bestemmingsplannen.
15
6 Onderwijs
Goed onderwijs voor iedereen
Brede basisscholen stimuleren
Behoud kleine scholen
Instandhouding van voor- en vroegschoolse educatie
Behoud ondersteunende medewerkers
Samenwerking tussen openbaar en bijzonder onderwijs
Extra aandacht voor handhaving leerplicht
Sport op school
Onderwijs is door de jaren heen, in alle bestuurlijke lagen één van de belangrijkste D66 punten geweest, ook lokaal is dit het standpunt van de D66 fractie. In de gemeente Epe vormen goede contacten met de schoolbesturen de basis voor een optimale samenwerking. De zorgplicht voor het openbaar onderwijs, is ook van kracht ná de verzelfstandiging. De onzekere financiële situatie die is ontstaan door de bestuurlijke schaalvergroting van het (openbaar) primair onderwijs, vormt een punt van zorg. D66 vindt dat een heldere democratische controle op stichting PROO een vereiste is, de gemeenteraad blijft verantwoordelijkheid houden. Op het terrein van onderwijshuisvesting wil D66 goede, multifunctionele schoolgebouwen. Het gemeentebestuur ziet toe op de kwaliteit hiervan en op een veilige omgeving op en nabij de scholen. D66 pleit voor samenwerking tussen openbaar- en bijzonder onderwijs, zeker waar het om huisvestingsvraagstukken gaat. Daar waar de gemeente invloed heeft op het onderwijs, wenst D66 dat het gemeentebestuur daar maximaal gebruik van maakt. Een verantwoord beleid ten aanzien van het handhaven van kleine scholen, evenals maatwerk en persoonlijke aandacht voor de leerlingen, zijn een toetsingskader. Behoud kleine scholen Het behoud van kleine scholen is belangrijk voor de leefbaarheid in kleine kernen. Bij een voorgenomen sluiting van scholen, besluit de gemeenteraad. Kunstzinnige vorming, sport en levensbeschouwelijke vorming horen thuis binnen het onderwijs. D66 wil dat scholen een budget inzetten voor cultuureducatie, bij voorkeur in samenwerking met (subsidie ontvangende) instellingen kunst en cultuur.
16
Instandhouding voor- en vroegschoolse educatie De voorschoolse opvang van peuters (Onderwijsachterstanden beleid) wordt door de gemeente gesubsidieerd. Deze voorziening is erg belangrijk voor de latere “onderwijs carrière” van leerlingen. D66 wil dat deze opvang in stand wordt gehouden. De gemeente maakt afspraken met scholen en kinderopvangorganisaties over de voor- en vroegschoolse educatie. Brede school De invoering van de “brede school”, waarin naast onderwijs ook andere sociale functies zoals buitenschoolse- en voorschoolse opvang wordt aangeboden, wordt in de gemeente Epe gerealiseerd. Openbaar en bijzonder onderwijs kunnen samen in een brede school gehuisvest worden. Scholen hebben ook een functie voor de samenleving als geheel. Een brede school kan behalve voor het onderwijs, ook ruimte bieden voor maatschappelijke activiteiten van de buurt. Jeugdzorg, kinderopvang, peuterspeelzalen en scholen werken samen in brede buurtscholen of (nog een stapje verder) in integrale kind centra. Het is van belang dat het voortgezet onderwijs in onze gemeente (VWO-HAVO-VMBO) behouden blijft. D66 ziet graag dat beroepsopleidingen (zorg, techniek, recreatie) tot het onderwijspakket behoren, met mogelijkheid van lokale stageplaatsen. Onderwijs en jeugdbeleid liggen in elkaars verlengde; D66 pleit voor een integrale benadering in de jeugdzorg. De ketenaanpak van Centra voor Jeugd en Gezin moet hieraan voldoen. Goede samenwerking tussen Jeugdzorg en de leerplichtambtenaar wordt gestimuleerd, zodat schoolverzuim wordt gesignaleerd en voorkomen en mogelijk voortijdige schoolverlaters adequaat opgevangen worden.
17
7 Wonen en Ruimtelijke Ordening
Kernen met karakter
Behoud van groen
Eisen milieu, duurzaamheid en gezondheid
Beschermen buitengebied
Aandacht voor woonwensen ouderen/jongeren/starters
Voorkomen verpaupering
Ontwikkeling van de dorpskernen betekent volgens D66: behoud van monumentale en markante gebouwen in en rond de kernen en een duurzame ontwikkeling van de wijken. Leegstand en verpaupering moet worden tegengegaan. Woningen, bedrijven, wegen mogen geen aanslag doen op de groene ruimte. In beperkte mate kunnen er concessies worden gedaan als er elders in de gemeente kan worden gecompenseerd. Landbouw is een van de pijlers van de lokale economie. Het is belangrijk de ecologische duurzaamheid en biologisch werken te stimuleren. Indien er een LOG tot ontwikkeling komt zal dit ook aan gezondheidseisen moeten voldoen: voldoende afstand tot woonfuncties naast innovaties op gebied van dierenwelzijn en milieu. Woonwensen ouderen, jongeren, starters De samenleving verandert en in samenhang daarmee ook de ruimtelijke inrichting. Er komen steeds meer ouderen, het aantal jonge gezinnen en jongeren neemt af. Thuiswerken heeft een grotere vlucht genomen. Zodra de economie weer aantrekt komen er ook weer meer (jonge) startende ondernemers. Voor een evenwichtige opbouw van leeftijdsgroepen is het van belang dat gebouwd wordt voor (economisch gebonden) starters op de woningmarkt in de huur- en koopsector. Dat geldt ook voor senioren die al in de gemeente wonen. D66 pleit voor soepele regelgeving bij aanvragen voor de bouw van meer generatiewoningen. Ook bevordert D66 bewoning voor meer generaties of mantelzorgwoningen, door geen nutteloze regelgeving toe te passen. D66 wil dat de gemeente, in samenwerking met de woningstichting Triada, een actieve rol speelt om de juiste soort woningen gebouwd te krijgen. Startersregelingen zijn daarbij van essentieel belang. Er zal tijd en aandacht moeten worden besteed aan de woonwensen van ouderen en starters in de gemeente Epe. D66 wil op veel vlakken minder traditioneel inrichten en bouwen. Dat betekent ook dat de woonwensen van de consument meer centraal moeten staan en er ruimte moet zijn om eigen ideeën te realiseren. Een welstandscommissie moet nieuwe ontwikkelingen daarbij niet in de weg staan. Wat betreft D66 wordt de taak van de welstandscommissie beperkt.
18
Duurzaam en milieuvriendelijk bouwen moet “gewoon” gaan worden. Het bouwen van woningen die deels selfsupporting zijn op energiegebied moet gestimuleerd worden. Woningbouw is milieuvriendelijk, duurzaam en energiezuinig en wordt afgestemd op behoefte en woonwensen. Alle huurwoningen moeten ook worden geïsoleerd. Onder leefbaarheid verstaat D66 ook het bewaken van de kwaliteit van de visuele omgeving. Nieuwe planologische ontwikkelingen moeten niet alleen iets toevoegen aan de gemeente, maar mogen evenmin ten koste gaan van de leefbaarheid. De gemeente dient de belangen van ruimtelijke ordening, milieu, mobiliteit, volkshuisvesting en economie goed tegen elkaar af te wegen om het bebouwde gebied zo compact mogelijk te ontwikkelen. Hiermee wordt een te groot beslag op het kwetsbare buitengebied voorkomen. Bij het afwegen van alle belangen dient de gemeente niet alleen te letten op meetbare kosten en baten, maar ook op de niet-meetbare belangen. Vanwege de hoge landschaps- en natuurwaarden van de Veluwe zijn uitbreidingsmogelijkheden voor woningbouw in de gemeente Epe beperkt. D66 wil deze waarden niet verder aantasten. Beschermen buitengebied Bouwen in het buitengebied mag volgens D66 alleen zeer beperkt wanneer het landschap er op vooruit gaat, bijvoorbeeld bij landgoedvorming of als uitwerking van de zogenaamde ‘rood-voorroodregelingen’. Het hoofddoel van deze regeling is het verbeteren van de kwaliteit van het landelijk gebied door de sloop van bedrijfsgebouwen en door in de ruimtelijke kwaliteit te investeren. Om dit doel te bereiken mag in ruil voor het definitief slopen van bedrijfsgebouwen een woning worden gebouwd, bij voorkeur op dezelfde plek. Ook het tijdelijk inrichten van mantelzorgwoningen moet in dit kader mogelijk zijn. In de D66 visie speelt het landelijke groene karakter van de gemeente een centrale rol. Er is veel goeds te behouden. Zo heeft ieder dorp zijn eigen sfeer en zijn eigen historie, kortom zijn eigen karakter. En dat wil D66 graag zo houden. Monumenten en cultuurhistorische waarden, zoals beschermde dorpsgezichten (inclusief de ontwikkeling van duidelijke criteria in dit opzicht), vormen een toetsingskader bij planvorming. Nieuwe ontwikkelingen blijven natuurlijk mogelijk. Bij inbreidings- en reconstructielocaties in de bestaande dorpskernen kan eigentijdse bebouwing passend ontworpen worden binnen de historisch gegroeide omgeving.
19
8 Openbare Ruimte en Groen
Oog voor kwaliteit van de leefomgeving
Bij uitbesteding: kwaliteitsniveau van de publieke voorzieningen handhaven
Streven naar optimale gezondheid van mens en dier
Eenvoudige procedure voor kapvergunningen
afspraken ten aanzien van veiligheid en handhaving
Goed onderhouden publieke voorzieningen vormen de basis van een leefbare en veilige samenleving. De aanwezigheid van zwerfvuil, graffiti en slecht onderhouden straatmeubilair werken verloedering en criminaliteit in de hand. In eerste instantie is de individuele burger verantwoordelijk voor zijn eigen leefomgeving. Onderhoud van publieke voorzieningen is de taak van de gemeente. Deze werkzaamheden worden hoofdzakelijk uitgevoerd door gemeentelijk personeel. In het kader van ingezet beleid (regiegemeente) en uit het oogpunt van kostenvoordeel wordt voorgesteld deze taak niet meer in eigen beheer, maar bij voorkeur in- of uit te besteden. Beeld en sfeer van de gemeente worden gekenmerkt door een groene structuur, die bijdraagt aan het woongenot. Kostenbesparende alternatieven kunnen worden gezocht in het onderhoud van openbaar groen door private personen. Een voorbeeld is de aanleg en onderhoud van het groen op de gemeentelijke rotondes. Vrijwillige adoptie door of verkoop van (snipper-)groen aan bewoners biedt kansen om meer te doen voor hetzelfde geld. In buiten de bebouwde kom gelegen bosgebieden moet sprake zijn van een situatie waarbij kleine en grote milieudelicten worden voorkomen. Indien nodig wordt strafrechtelijk gehandhaafd. Er moet sprake zijn van een verantwoord wildbeheer, waarbij een evenwicht moet zijn tussen het voorkomen van wildschade en faunabescherming. D66 vindt dat omgevingsvergunningen voor de kap van enkele of dode bomen via een eenvoudige procedure tegen kostprijs moeten worden verstrekt. Het Bomenbeleidsplan 2010 dient bij planvorming als toetsingskader voor het gemeentelijk bestuur en is een heldere leidraad voor het kapbeleid. Binnen de Gemeente Epe zijn gebieden aangewezen in het kader Natura2000/-beheersplan. Dit vereist een gerichte aanpak van de inrichting en herziening van het landelijk gebied. Doel is het zoeken naar een gebiedsgerichte oplossing tussen enerzijds de ontwikkelingen van de agrarische en recreatieve sector en anderzijds het verbeteren van de condities van de natuur.
20
Gezondheid van mens en dier Belangrijke speerpunten zijn de vermindering van de stikstofbelasting door de landbouw en herinrichting cq reconstructie van locaties voor intensieve veehouderij. In dat kader is op de grens van de Gemeenten Apeldoorn en Epe een Landbouwontwikkelingsgebied LOG aangewezen, dat voorziet in de vestiging van maximaal 8 megabedrijven voor intensieve veehouderij. Ook wordt aan reeds gevestigde bedrijven de mogelijkheid geboden tot uitbreiding. D66 is voor duurzame veehouderij, dus tegen megastallen. Bij inrichting van het LOG dient de gezondheid van mens en dier te prevaleren. In het belang van de volksgezondheid wordt door de GGD Gelderland-Overijssel een onderlinge afstand geadviseerd van 250 meter. Dit in verband met de negatieve aspecten van hogere concentraties fijn stof, endotoxinen, enzovoorts. Ondanks dat met raadsmeerderheid voor een afstand van 100 meter is gekozen, is voor D66 het GGD advies van 250 meter bepalend. Voorts staat D66 een aanvaardbare inpassing van deze bedrijven conform het beeldkwaliteitsplan voor. Veiligheid en handhaving In verband met de recente vorming van de Nationale Politie, cq de indeling van de Gemeente Epe bij het Team NO Veluwe worden duidelijke afspraken gemaakt over opsporing van zwaardere delicten zoals woninginbraken, overvallen, berovingen en omvangrijke milieudelicten. In verband met een gerichte prioritering van deze delicten worden (boven) gemeentelijk via het driehoeksoverleg (OM, BM, Politie) duidelijke afspraken gemaakt
21
9 Verkeer en Vervoer
Veilige (school-)fietsroutes
Veilige scheiding stromen verschillende verkeersdeelnemers
extra bushalte aan de zuidzijde van Epe.
D66 streeft naar een infrastructuur met een veilige scheiding van stromen van verschillende verkeersdeelnemers. D66 is voor een comfortabel fietsnetwerk, met prioriteit voor inrichting van veilige (school)fietsroutes en degelijke stallingsvoorzieningen. Instelling van een maximum snelheid van 60 km/uur op de Heerderweg te Epe inclusief een betere scheiding tussen hoofrijbaan en fietspaden, draagt bij aan veiligheid en geluidsoverlast (open asfalt). Zwaar verkeer heeft uitsluitend toegang op bepaalde wegen in verband met het transport naar bedrijventerreinen en de bevoorrading van de winkelbedrijven in de dorpscentra. Ter ontlasting van lokale wegen die gebruikt worden voor de aanrijroute naar de VMI in Zuuk, wordt in de rotonde gelegen in de Provinciale weg N309 / de Meent een vierde arm (afslag) aangelegd. Uit het oogpunt van milieu en mobiliteit heeft het openbaar vervoer prioriteit. D66 is voor de aanleg van een extra bushalte aan de zuidzijde van Epe.
22
10 Kunst en Cultuur
Cultuur als belangrijk sociaal bindmiddel
Kunst en cultuur bereikbaar voor iedereen
Gemeente voorwaardenscheppende taak
Bibliotheekvoorziening laagdrempelig
Behoud cultureel erfgoed
Goede monumentenzorg
Huis de Gemeente voor culturele doeleinden
Kunst en cultuur is een verbindend element in de samenleving en een inspiratiebron voor iedereen. D66 vindt cultuur een wezenlijke factor voor de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van onze gemeente. Het heeft raakvlakken met toerisme, verenigingsleven, met monumentenbeleid, maar ook met economische ontwikkeling. Daarom is het goed dat mensen die zich hiervoor inzetten en plannen op dit gebied ontwikkelen en uitvoeren, gesteund worden, zowel materieel als immaterieel. Cultuur als sociaal bindmiddel In de gemeente Epe zijn meer dan 70 verenigingen actief op het terrein van kunst en cultuur: muziek, zang, toneel en beeldende kunst. Net als bij de sportverenigingen geldt ook voor de culturele verenigingen en culturele evenementen in de dorpen dat ze een belangrijk sociaal bindmiddel zijn. De afgelopen 4 jaar is hard bezuinigd op de culturele sector. Dit betekent dat het openbare bibliotheekwerk verder versoberd is, dat het budget voor kunsteducatie gekort is en dat Mamuze uit de gemeente Epe verdwenen is en nu, als deel van Cultuurplein N.O. Veluwe tegen een hogere prijs een lesprogramma biedt. Ook kunst in de openbare ruimte en het gemeentelijk kunstaankoopbeleid is sterk gekort of helemaal verdwenen. Dit ontslaat de gemeente niet van haar voorwaardenscheppende taak. Voor de komende periode is het van belang dat de middelen voor kunst en cultuur evenwichtig worden ingezet en dat de schade die is veroorzaakt door alle bezuinigingsrondes wordt gerepareerd. Bereikbare Cultuurvoorzieningen In het dorp Epe zijn organisaties op het gebied van welzijn, cultuur en educatie in het Kulturhus EGW gehuisvest. De voorzieningen, onder meer kunstzinnige vormingslessen en een theaterzaal die intensief gebruikt wordt, moeten bereikbaar blijven. Ook in Oene is een Kulturhus, waarin ook onderwijs, sport, de huisarts en maatschappelijke activiteiten zijn ondergebracht. In Emst heeft de
23
Hezebrink en in Vaassen Dorpscentrum de Wieken met een sportzaal en multifunctionele zaal voor o.m. toneelvoorstellingen, een functie op het gebied van cultuur. Kortom belangrijke centra voor een rijk verenigingsleven op het gebied van welzijn, cultuur educatie en sport. Dergelijke voorzieningen zijn van onschatbare waarde voor de dorpssamenleving. D66 hecht aan het aanbod van bestaande expositieruimtes, zoals o.m. de Ring en Kunsthuis KEK en het Vaassens Museum. D66 zou graag zien dat er meer locaties komen waar kunstenaars kunnen werken en exposeren. Naast het meer gebruik maken van locaties bij particulieren en instellingen, wil D66 ook de mogelijkheden onderzoeken die er in de vrijgekomen ruimte van het Huis der Gemeente zijn voor culturele doeleinden. Bibliotheek De Bibliotheek Noord Veluwe heeft in de centra van Epe en Vaassen goed geoutilleerde vestigingen met een breed scala aan informatievoorziening. D66 is pleitbezorger van het handhaven, mogelijk uitbreiden van de (mobiele) bibliotheekvoorziening (bibliobus) in Emst, Oene en het buitengebied. Door de digitalisering (catalogus, uitleen en gebruik internet) is de toegankelijkheid vergroot. Voor hen die de bibliotheek niet kunnen bezoeken en voor degenen waarvoor de digitale afhandeling een obstakel vormt, kan een door internet ondersteunde bezorg- en ophaaldienst opgezet worden waarbij (bv. via maatschappelijke stages en vrijwilligers) boeken kunnen worden gehaald en gebracht. Hierdoor wordt de bereikbaarheid op eigentijdse wijze vergroot. In overleg zouden de digitale voorzieningen ook kunnen worden gehuisvest bij andere informatieloketten, zoals bij de VVV of het gemeentehuis. Cultureel erfgoed D66 vindt het behoud van ons cultureel erfgoed essentieel. Het heeft grote maatschappelijke en culturele waarde en dient daarom zorgvuldig beschermd te worden. De gemeente kent veel monumenten, een kasteel, mooie dorpsgezichten, archieven en belangrijke bodemschatten. Ook het sprengengebied met het sprengenbekenstelsel, de Celtic Fields en de grafheuvels zijn onderdeel van dit erfgoed. Omdat het hier het eigen (historisch waardevolle) erfgoed betreft en omdat het ook een toeristische trekpleister is, wil D66 doorgaan op de weg die de gemeente heeft ingeslagen. D66 heeft waardering voor de inzet van de laatste jaren voor het behoud van ons cultuurhistorisch erfgoed. Op basis van een nieuw beleidsplan zijn in samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en archeologen stappen gezet die de cultuurhistorie versterken. Goede monumentenzorg is voor D66 vanzelfsprekend ook een gemeentelijke taak. D66 pleit er voor dat financiële middelen beschikbaar blijven voor Cultuurhistorie en Monumentenzorg, b.v. een fonds vergelijkbaar met de stimuleringssubsidies voor sport.
24
11 Sport en Recreatie
Elke jongere toegang bieden tot sport
Voor jeugdsport en sport voor senioren moet apart beleid worden ontwikkeld.
‘Open plekken’ door de stagnerende woningbouw kunnen worden benut voor sport en recreatieve voorzieningen
Kleinschalige recreatie bevorderen
Sport is ontspannend, sociaal en gezond. Het is een kerntaak van de gemeente om breedtesport te bevorderen. Sport draagt bij aan een leefbare gemeente en bevordert de gezondheid van de inwoners. Het gaat overgewicht van kinderen tegen. Sport is een belangrijk middel om sociale en culturele integratie op jonge leeftijd te bevorderen en de kans op criminaliteit te verminderen. Sport draagt bij aan de ontwikkeling van eigenwaarde en bevordert de maatschappelijke samenhang. Stimulering jeugd- en ouderensport Door sport kunnen jongeren en ouderen elkaar op het sportieve vlak ontmoeten. Jeugdsport verdient extra stimulering, sport heeft immers grote invloed op het lichamelijk en geestelijk welzijn van de jeugd. Elke jongere heeft recht om te kunnen sporten. Via het bijstandsbeleid van de gemeente wordt dit zo nodig mogelijk gemaakt. D66 is voorstander van een actief beleid ten aanzien van sportstimulering gericht op het groeiend aantal ouderen. Dit geldt ook voor mensen met beperkingen. Voor jeugdsport en sport voor senioren moet apart beleid worden ontwikkeld. De samenwerking tussen scholen en verenigingen past binnen het brede schoolbeleid. Het verzorgen van proeflessen in verschillende sporten biedt scholen de mogelijkheid om hun leerlingen met andere sporten in contact te brengen. Voor verenigingen kan dit nieuwe leden met zich meebrengen. Ook oudere/ vrijwilligers kunnen de jongeren daarbij wegwijs maken. D66 wil het op vrijwillige basis samengaan van besturen van verenigingen stimuleren en faciliteren. Veilige speelplekken In bestemmingsplannen moet voldoende ruimte voor veilige en interessante speelplekken worden opgenomen. ‘Open plekken’ die in de dorpen ontstaan door de stagnerende woningbouw kunnen worden benut voor sport: een trapveldje, een basket, een sportkooi enzovoort. Dat maakt de wijken leefbaarder en voorkomt ‘rotte plekken’. De omgeving van Epe is ideaal voor de fiets. Bij aanleg en onderhoud van fietspaden moet ruim baan gemaakt worden voor de vele hardlopers, skaters, mountainbikers en fietsers die trainen en recreëren. D66 wil goede, veilige fietsvoorzieningen met stallingsmogelijkheden, voldoende oplaadpunten voor elektrische fietsen en bewegwijzering (ook in de dorpen!) van fiets- wandel- en paardenroutes.
25
Epe beschikt over zeer veel mogelijkheden om te recreëren. Een groot deel van de recreatieve voorzieningen ligt buiten de directe verantwoordelijkheid van de gemeente. Veel voorzieningen zijn gericht op gebruik door dagjesmensen en door toeristen die langer in de gemeente verblijven. Ook de inwoners van Epe maken daar gebruik van. Het is belangrijk dat deze voorzieningen van een goede kwaliteit blijven. De recreatieve voorzieningen moeten goed toegankelijk zijn ook voor ouderen en minder validen. In de cultuurhuizen en wijkcentra moet een goed aanbod van activiteiten zijn voor alle inwoners van Epe. Parken, bankjes, afvalbakken moeten goed worden onderhouden. Dit geldt ook voor de recreatieplekken in het buitengebied. Open plekken die ontstaan in de kernen door sloop of door stagnerende bouw moeten op een aantrekkelijke wijze worden benut: kleine groenvoorzieningen met sport- of speeltuig.
26
12 Financiën, Economie en Ondernemerschap
Degelijk financieel beleid
Lastenstijging voor burgers en bedrijven beperken
Geen stijging Onroerend Zaak Belasting
Efficiencyverbeteringen vertalen in verlaging tarieven
Geen bezuinigingen op onderwijs, welzijn en cultuur
Startersloket voor ondernemers
Werk boven uitkering
Alert zijn op financiële risico’s van decentralisaties op het gebied van AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet
Recreatie en Toerisme belangrijke economische pijler
D66 streeft naar gezonde gemeentefinanciën, een evenwichtige begroting met adequate reserves om tegenvallers op te vangen. Geen overschot om te beleggen, of door tariefsverhogingen bovenmatig overschot creëren (via continue verhogingen van de OZB is dit laatste in de afgelopen jaren wel gebeurd). D66 is van mening dat verhoging van de OZB nu niet nodig is. Gemeentelijke diensten richting burgers moeten tegen kostprijs worden geleverd. Er moet voldoende geld achter de hand zijn om plannen uit te voeren en risico’s af te dekken (doelreserves), en voldoende eigen vermogen is nodig als algemene reserve. In het kader van bezuinigingen vindt D66 dat voorzieningen zoveel mogelijk moeten worden behouden. In ieder geval mogen tariefsverhogingen niet gepaard gaan met vermindering van voorzieningen. D66 kiest ervoor niet te bezuinigingen op welzijn, onderwijs, en cultuur. Wel voor waar mogelijk efficiencyverbetering. In het kader van “regiegemeente” kiest D66 voor een beperkt, efficiënt ambtenarenapparaat, daar waar mogelijk gedeeld met andere gemeenten. D66 wil dat de gemeente zelf de regie houdt over de financiële huishouding en wijst het zogenaamde “schatkistbankieren” door de centrale overheid af, omdat dit de autonomie van de gemeenten aantast. Tevens kijkt D66 met argusogen naar het beperken van investeringsmogelijkheden zoals dat nu door de overheid lijkt te worden afgedwongen. In de huidige situatie laat Epe mogelijkheden liggen om subsidies te verkrijgen (zo zijn bijvoorbeeld in het regiocontract met de Stedendriehoek dat loopt tot 2015 zijn geen concrete voorstellen gedaan voor projecten vanuit Epe voor versterking van een duurzame economie en energieneutraliteit). D66 vindt dus dat subsidiemogelijkheden beter benut moeten worden. 27
Er moet meer ruimte geboden worden aan ondernemerschap. De gemeente kan dit faciliteren door een startersloket te creëren. D66 pleit voor een opstartpremie en minder regelgeving. Voor iedere nieuwe regel zouden er twee moeten verdwijnen. De arbeidsmarktsituatie in de gemeente Epe vraagt extra aandacht. Er is een ‘mis match’ tussen vraag ( zorg en techniek) en het aanbod aan arbeidskrachten. Er moet betere aansluiting komen tussen onderwijs en arbeidsmarkt. De gemeente kan hier stimulerend en faciliterend optreden. Voor wat betreft re-integratie van mensen in een uitkeringssituatie moet “werk boven uitkering” centraal staan. Voor sommige groepen kan maatschappelijke participatie het doel zijn. Om de match tussen vraag en aanbod te verbeteren kan de gemeente (om-, her- of bij-)scholing stimuleren. Tevens kan de gemeente flexibele inzet van arbeidskrachten stimuleren en faciliteren. Het verschuiven van taken in de richting van gemeenten op de gebieden van participatie, jeugdzorg en delen van de AWBZ vraagt bijzondere aandacht. Met name de financiële risico’s die hier aan verbonden zijn vragen tijdig aandacht. In dit traject is een alerte en proactieve rol van de gemeente vereist. In ieder geval mogen dergelijke decentralisaties geen grote risico’s opleveren voor de financiering van andere activiteiten. Als de door het Rijk (gekorte) budgetten onvoldoende blijken, dient dit via de Vereniging Nederlandse Gemeenten heronderhandeld te worden. Recreatie en Toerisme De gemeente Epe staat in Nederland bekend om haar vele voorzieningen en attracties. Het toerisme is een belangrijke economische pijler. D66 vindt dat de gemeente het toerisme moet blijven stimuleren door promotie, samenwerking met het Veluws Bureau voor Toerisme, het scheppen van een aantrekkelijk verblijfsklimaat in de dorpen en goed openbaar vervoer. Recreatie & Toerisme zijn dus van groot belang voor het behoud - en zo mogelijk - groei van de werkgelegenheid. Een stimulerend en uitdagend gemeentelijk beleid kan hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Het totale aanbod van R&T voorzieningen draagt bij aan de ‘vrijetijdseconomie’ van de eigen bevolking en heeft een positieve uitwerking op het behoud van een aantrekkelijke leefomgeving. Hierdoor zal de ontgroening (vertrek van jongeren) mede kunnen worden afgeremd. De leefbaarheid in de dorpen kan hierdoor vanuit economisch perspectief worden gestimuleerd. Vanuit die visie is snelheid bij het faciliteren en uitvoeren van bestaande plannen gewenst, waarbij aan ondernemers maximale ruimte geven wordt binnen de bestaande wettelijke kaders. D66 wil op basis van een zorgvuldig geformuleerd beleid een koers uitzetten voor de toeristenbelasting en meerjarige afspraken met de toeristische sector maken.
28
