Verkiezingsprogramma 2010 - 2014
www.leeuwarden.christenunie.nl
2
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Voorwoord Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie Leeuwarden voor de periode 2010 2014. In dit programma wordt beschreven waar de partij voor staat en waarop zij is aan te spreken.
De ChristenUnie is opgericht op 22 januari 2000 na de politieke fusie tussen GPV en RPF. Een jonge partij dus, maar wel met een rijke historie die vorm kreeg door denkers als Augustinus, Luther, Calvijn, Groen van Prinsterer en Abraham Kuyper. Vanuit haar identiteit en de daarop gebaseerde visie neemt de ChristenUnie heldere standpunten in over relevante en actuele onderwerpen. In dit programma staan deze standpunten beschreven. ChristenUnie Leeuwarden legt uit wat zij met uw stem van plan is te gaan doen, in de gemeenteraad en daarbuiten. In de periode tot de gemeenteraadsverkiezingen kunt u van de activiteiten op de hoogte blijven via www.leeuwarden.christenunie.nl.
Fractie, Steunfractie en Bestuur ChristenUnie Leeuwarden
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Voorwoord
Op woensdag 3 maart 2010 worden de verkiezingen voor de gemeenteraad gehouden. Als burger heeft u het op die dag voor het zeggen. Welke koers moet de gemeente varen in de periode 2010-2014? Daaraan kunt u bij de gemeenteraadsverkiezingen een beslissende richting geven.
3
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...............................................................................................................4 Speerpunten ...................................................................................................................5 Inleiding...........................................................................................................................6 1. Dienstbare overheid .................................................................................................7 Rol van de gemeente ............................................................................................................ 7 Gemeentelijke herindeling ..................................................................................................... 8 Financiën ............................................................................................................................... 8
Duurzaamheid........................................................................................................10 Afval..................................................................................................................................... 10 Duurzaam bouwen .............................................................................................................. 10 Fossiele brandstoffen .......................................................................................................... 10 Milieuzones.......................................................................................................................... 10 Groene daken ...................................................................................................................... 11 Windmolens, zonne-energie en verlichting ......................................................................... 11 Papier .................................................................................................................................. 11
3.
Werkgelegenheid ...................................................................................................12 Behoud en uitbreiding bestaande werkgelegenheid ........................................................... 12 Visie Werkgelegenheid........................................................................................................ 12 MKB en Binnenstad............................................................................................................. 12 Netwerk van relaties ............................................................................................................ 12 Werknemers en werklozen .................................................................................................. 13
4.
Wonen, Veiligheid en Infrastructuur .......................................................................14 Wonen ................................................................................................................................. 14 Veiligheid ............................................................................................................................. 14 Infrastructuur........................................................................................................................ 15
5.
Ouderen en gehandicapten....................................................................................17 Wonen & leefomgeving ....................................................................................................... 17 Openbare ruimten................................................................................................................ 17 Sport .................................................................................................................................... 18 Ouderenbeleid ..................................................................................................................... 18
6.
Jeugd, gezin en onderwijs......................................................................................19 Jeugd ................................................................................................................................... 19 Gezin ................................................................................................................................... 19 Onderwijs............................................................................................................................. 20
7.
Sociale Zorg, Welzijn, Cultuur en Sport .................................................................23 Sociale Zorg & Welzijn ........................................................................................................ 23 Cultuur &Sport ..................................................................................................................... 24
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Inhoudsopgave
2.
4
Speerpunten Onderstaand zijn de belangrijkste punten voor de ChristenUnie Leeuwarden. Aan het einde van elk hoofdstuk staan alle speerpunten van het betreffende hoofdstuk. ~ Cameratoezicht in de binnenstad moet worden uitgebreid ~ In Leeuwarden moet er een wethouder voor Jeugd en Gezin komen ~ Blijvende voorlichting en begeleiding voor huishoudens met schuldproblematiek ~ Openbaar vervoer aantrekkelijk maken voor alle inwoners van de gemeente en gratis voor mensen ouder dan 65 jaar
Leeuwarden ~ Maximaal faciliteren van University Campus Fryslân ~ Duurzaamheid en duurzaam, energieneutraal bouwen meer promoten. EPC-norm maximaal 0,5 ~ Ontwikkel met organisaties en scholen een veiligheidscampagne voor alle scholen ~ Minder koopzondagen, conform het rapport van de ChristenUnie “Koopzondagen, ietsje minder graag” ~ Beleid moet gericht zijn op het behoud en creëren van werkgelegenheid door samenwerking en een constructief ondernemersklimaat
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Speerpunten
~ Stadionverboden handhaven met meldingsplicht tijdens wedstrijden van Cambuur
5
Inleiding De ChristenUnie is er voor u!
De ChristenUnie werkt aan een betrokken samenleving. Als inwoners van onze gemeente zijn we geen losse eenheden die met de rug naar elkaar toe staan, maar in veel opzichten op elkaar aangewezen. Wij willen daarom ruim baan geven aan die gemeenschappen waarin zorg en verantwoordelijkheid opbloeien. Gezinnen, scholen, kerken, bedrijven en organisaties van burgers (sportclubs, verenigingen e.d.) vormen de basis van de samenleving. Daarin wil de ChristenUnie investeren. We zetten ons daarom in om onmenselijke situaties van verslaving, armoede en eenzaamheid te voorkomen en daar waar aanwezig tegen te gaan. Wij beseffen dat in het bijzonder in de eerste jaren van de raadsperiode 2010 – 2014 de financiën beperkt zijn. Gezien de recessie, de nog lopende grote projecten en de demografische ontwikkeling in onze gemeente, kiest de ChristenUnie daarom in de komende raadsperiode voor matiging van uitgaven door het (financiële) beleid vooral te richten op: Onderhoud wat goed is - Verbeter wat beter moet - Alleen bij noodzaak nieuw beleid. De verbindingskracht in de samenleving is echter niet recessiegevoelig. Veel eerder kan dit moreel kapitaal in waarin de financiële middelen beperkt zijn de gevolgen ervan verzachten en/of verminderen. De ChristenUnie wil dit moreel kapitaal in de maatschappij aanboren en de sociale kracht en energie in wijk en buurt mobiliseren. De ChristenUnie zet zich in voor duurzame economische ontwikkeling. Goede zorg voor de schepping, en dus voor mens, natuur, landschap en milieu, heeft onze grote aandacht en betrokkenheid. Het is een belangrijke taak van de gemeente om criminaliteit en overlast tegen te gaan. Met elkaar kunnen we iets doen tegen asociaal gedrag (hufterigheid) op straat en vervuiling van onze leefomgeving. Echter, de overheid heeft niet alles in de hand. De politiek kan niet alles oplossen. We hebben elkaar nodig. Samen kunnen we een nog mooiere gemeente maken! Wij werken samen aan groei, duurzaamheid, respect en solidariteit. Aan een samenleving waarin oog is voor elkaar en waarin recht wordt gedaan aan ieders mogelijkheden en talenten. Een samenleving ook, waarin de overheid duidelijke grenzen stelt aan wat wel en wat niet kan, waarin vooral de eigen kracht van de samenleving wordt benut en waarin creativiteit, dynamiek en eigen initiatief worden ondersteund. Zo werken wij op een betrokken manier aan een beter leefbare gemeente Leeuwarden. Basis voor ons handelen als christenen in de politiek is het besef dat de bloei van onze gemeente afhangt van de zegen van God. We zien uit naar de komende vier jaar en rekenen op uw steun!
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Inleiding
Juist in moeilijke tijden willen wij als christelijk-sociale partij ons inzetten voor u en voor onze gemeente. Dat doen we vanuit onze persoonlijke betrokkenheid bij onze samenleving en vanuit de opdracht God boven alles liefhebben en de naaste als onszelf. De ChristenUnie fundeert haar opvattingen over de politieke vraagstukken op het Woord van God, met Gods liefde voor de wereld en de mensen die daar in leven. De tien leefregels die God aan Zijn volk gaf zijn goed voor alle mensen. De ChristenUnie wil dit praktisch vormgeven.
6
1. Dienstbare overheid
De gemeente Leeuwarden staat voor de uitdaging deze versterkte positie om te zetten in resultaat. Dat vraagt om visie en bestuurskracht, om een betrouwbare en daadkrachtige overheid. De ChristenUnie vindt dat de gemeente bij deze ontwikkeling van toenemende verantwoordelijkheid nadrukkelijk de regierol op zich moet nemen.
Rol van de gemeente De gemeente legt als overheid en bondgenoot van de samenleving zoveel mogelijk verantwoordelijkheden bij de burger. Waar nodig worden verantwoordelijkheden gedeeld met maatschappelijke partners. De gemeente ondersteunt en stelt waar nodig grenzen. Dit kan inhouden dat - ter bescherming van zwakken in de samenleving - de overheid daarin soms optreedt waarbij de burgemeester zijn eigen bevoegdheid heeft. Op deze manier draagt de overheid bij aan een bloeiende samenleving. De ChristenUnie is van mening dat de gemeentelijke overheid meer efficiënt en klantgericht handelt als al haar diensten via één loket te verkrijgen zijn. Transparantie, openheid, klant- en servicegericht zijn daarbij sleutelwoorden. Het meldpunt overbodige regelgeving in de gemeente kan worden gecombineerd met de al aanwezige meldlijn en de website van de gemeente. De ChristenUnie staat dicht bij de burger en zet daarom dorpen, buurten, wijken en kernen centraal. Zij hecht zeer aan het werk dat door de vele vrijwilligers op tal van fronten wordt gedaan. De vrijwilligers zorgen vooral voor binding in de maatschappij. Raadsleden van de ChristenUnie zijn betrouwbaar. Op open en transparante wijze maken zij hun afwegingen. Zij zijn, net als de gemeentelijke overheid moet zijn, dienstbaar. Dat is iets anders dan ‘u vraagt, wij draaien’. Het betekent het bewaken van het algemeen belang en de publieke gerechtigheid. Daarin heeft de overheid duidelijke een eigen verantwoordelijkheid. De gemeente moet kunnen aantonen dat zij in staat is tot effectief en efficiënt handelen. Periodieke evaluaties en vergelijkingen met andere gemeenten zijn nodig om een goed beeld te krijgen van de kwaliteit van besturen en leven in de gemeente. Deze evaluaties en vergelijkingen moeten zowel kwantitatief als kwalitatief worden uitgevoerd. In de gemeente Leeuwarden was het de afgelopen jaren noodzakelijk om met 5 wethouders te werken. De ChristenUnie pleit voor continuering van dit aantal, met een portefeuille ‘Jeugd en Gezin’. Binnen de lokale overheid zien wij de rol van de burgemeester, als zelfstandig bestuursorgaan, veranderen. De bevoegdheden van de burgemeester zijn de afgelopen jaren steeds verder verruimd. De impact van die bevoegdheden zijn soms enorm, bijvoorbeeld bij huisverboden of keuzes met betrekking tot veiligheid. Verantwoordelijkheid vraagt verantwoording. De ChristenUnie is van mening dat de gemeenteraad samen met B&W moet zoeken naar een manier waarop de burgemeester verantwoording aflegt van de manier waarop die met zijn verantwoordelijkheden om gaat.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Dienstbare overheid
De komende bestuursperiode kenmerkt zich net als de vorige door een toenemende verantwoordelijkheid van gemeenten. De afgelopen jaren zijn allerlei taken overgedragen van het Rijk naar de gemeenten, bijvoorbeeld op het gebied van werk, bijstand, inburgering, zorg en welzijn. De gemeente wordt steeds meer gezien als de overheid waar het beleid begint. Een overheid die zelfstandig taken uitvoert. De ‘eerste overheid’, wordt het ook wel genoemd.
7
Het betrekken van burgers in een vroeg stadium van de besluitvorming geeft aan dat de gemeente haar burgers serieus neemt. Inspraak- en activeringsprocedures moeten daarom georganiseerd blijven worden, waarbij de mening van de burger ook echt wordt gerespecteerd, in tegenstelling tot wat gebeurde bij het referendum voor het Zaailand. Het houden van referenda heeft gezien de status en het kostenaspect daarvan niet onze voorkeur.
Gemeentelijke herindeling
De gemeente Leeuwarden is al vele jaren bezig met samenwerking op kleine schaal. Op het gebied van dienstverlening en kennisuitwisseling zijn met bijvoorbeeld de gemeente Boarnsterhim al goede stappen gezet. De ChristenUnie ziet de voordelen van verdere samenwerking. Zij is dan ook voorstander van verdere samenwerking, net als van herindeling met buurgemeenten als dat aantoonbaar voordeel oplevert. Leeuwarden moet als hoofdstad van de provincie ook de belangrijkste stad van de regio blijven. Grote financiële instellingen en overheidsdiensten die gevestigd zijn in Leeuwarden zijn gebaat bij een grote gemeente met veel diversiteit en een goede bereikbaarheid. Door in te zetten op een grotere gemeente is het mogelijk kosten te laten dalen en efficiënter te werken. Ten aanzien van de toevoer van financiële middelen van het Rijk is het van belang dat Leeuwarden bij de grootste gemeenten van Nederland blijft behoren. Herindeling c.q. samengaan met andere gemeenten of delen daarvan is dan ook een positieve kans voor Leeuwarden. Een grotere gemeente Leeuwarden zorgt, naast financiële voordelen, voor een positieve uitstraling als hoofdstad van Fryslân. Bij een herindeling is de verhouding stad/platteland van belang om de leefbaarheid binnen de verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur blijvend te kunnen vormgeven.
Financiën Het gemeentebestuur heeft de plicht om jaarlijks te zorgen voor evenwicht tussen inkomsten en uitgaven: een reëel sluitende begroting is de norm. Een meerjarenraming is noodzakelijk om op middellange termijn goed zicht te houden op de financiële situatie van de gemeente. Van reeds gemaakte keuzes voor grootschalige projecten, waaronder het RSP-pakket, moet de financiële dekking aangetoond worden. Het opbouwen en bewaken van een goede reservepositie is belangrijk om eventuele tegenvallers op te vangen. Bestemmingsreserves en voorzieningen moeten regelmatig getoetst worden op de actuele behoefte. Het gemeentebestuur moet zich terughoudend opstellen ten aanzien van het verhogen van de lastendruk van de inwoners. De tarieven van de OZB belasting mogen dan ook geen sluitpost op de begroting vormen om eventuele tekorten af te dekken. Toch moet er uiteraard wel rekening worden gehouden met het ambitieniveau van de gemeente, de financiële positie van de gemeente en het totaalplaatje van de belastingen en heffingen. Bij de begroting en de jaarrekening moet ruime aandacht worden geschonken aan de risicoparagraaf. De belangrijkste risico’s moeten worden benoemd en van bedragen worden voorzien. Hierdoor kan er begrotingstechnisch rekening met deze risico’s worden gehouden. In het najaar van 2008 is de wereld geconfronteerd met de mogelijke kwetsbaarheid van de financiële sector. Omdat gemeenten met publieke middelen omgaan, moet het beleid met
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Dienstbare overheid
Leeuwarden is dé groeigemeente van Fryslân. Leeuwarden kent momenteel 55.000 arbeidsplaatsen en is daarom de economische motor van Fryslân.
8
betrekking tot financiële middelen en reserves (het zogeheten ‘treasury-statuut’) goed op orde zijn. In ieder geval moet een duidelijk en solide beleid worden ontwikkeld over het uitzetten van tijdelijk ‘overtollige’ middelen, spaargelden en beleggingen. Om tegenvallers te kunnen opvangen stelt de ChristenUnie voor om de ondergrens voor de algemene reserve te stellen op 13 miljoen euro in plaats van de huidige 10 miljoen euro.
Hierbij moet worden gekeken naar de onderstaande punten: Meer focus op structurele zaken van nieuw beleid, zodat bij de start al wordt vastgelegd hoelang dit nieuwe beleid prioriteit zal hebben; Prioritering van maatregelen in een vroeg stadium. Deze sluiten bij voorkeur aan bij de speerpunten in dit programma. Binnen het gemeentelijk apparaat zal zeker ook bezuinigd moeten worden door hetzelfde werk met minder mensen uit te laten voeren. Stellen van meetbare doelen bij aanvang en toetsing op basis van effectiviteit. Blijkt het beleid niet effectief, dan versneld afbouwen. Stijging van de OZB-tarieven met het geldende prijsindexcijfer. De speerpunten ten aanzien van dienstbare overheid zijn: ~ De gemeente moet efficiënt en effectief handelen ~ De burgemeester dient verantwoording af te leggen aan de raad ~ Het financiële beleid is gericht op het verantwoord matigen van uitgaven
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Dienstbare overheid
Het matigen van de uitgaven binnen het financiële beleid is voor de ChristenUnie uitgangspunt. Belangrijk voor de komende raadsperiode is dat datgene wat goed is blijvend wordt onderhouden, dat dingen die verbeterd moeten worden (kosten, efficiency, effectiviteit, kwaliteitsverbetering etc.) verbeterd worden en dat hierbij de noodzaak met een uitgebreide businesscase aangetoond moet worden.
9
Duurzaamheid De ChristenUnie moet en wil de juiste keuze maken, zeker als het gaat om de aarde en de manier waarop de mens daarmee om gaat. Klimaatveranderingen en verslechterde leefsituaties zijn niet te negeren feiten. De aarde is in gevaar. De ChristenUnie ziet het als een Bijbelse opdracht om het te voeren beleid in de gemeente zo duurzaam mogelijk te houden en te maken. Het onder de aandacht brengen van de concrete milieuproblematiek in Leeuwarden en de kansen die er zijn om als stad hier stappen in te maken pakt de ChristenUnie op. Duidelijk is dat het consumentisme een grote oorzaak is van de milieuproblemen die er zijn. Duurzaamheid vraagt een denkomslag: ‘genoeg is genoeg’. Leeuwarden moet een voorloper zijn in duurzaamheid; door het bundelen van krachten vanuit de verschillende kennisinstituten kan zij dit worden.
Afval De aanwezigheid van afval, in een westerse samenleving als waar wij in leven, is een gegeven. Gelukkig is de scheiding van alle soorten afval in Leeuwarden al onder de aandacht. Maar het is nog niet genoeg. Onder het credo: “De vervuiler betaalt” moeten zaken als zwerfafval, het niet scheiden van afval en de grootste vervuilers hard aangepakt te worden. In samenspraak met afvalverwerker Omrin zal het scheiden van afval een permanente campagne worden.
Duurzaam bouwen De ChristenUnie is van mening dat in nieuwbouwprojecten, maar ook bij herontwikkeling, energieneutraal bouwen centraal moet komen te staan. Water- en energiebesparende maatregelen moeten worden gestimuleerd, net als isoleren van bestaande woningen. Projectontwikkelaars en bouwbedrijven moeten gestimuleerd en gemotiveerd worden deze manier van bouwen aan te bieden. Voorbeeld hiervan is het uitwerken en verdere toepassing van het gebruik van aardwarmte. Verder wil de ChristenUnie de gemeente een informerende rol – bijvoorbeeld op haar website – laten vervullen bij het informeren over de mogelijkheden van duurzaam (ver)bouwen.
Fossiele brandstoffen Leeuwarden heeft een unieke positie als het gaat om het nog verder terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Zo moet de aardgassubsidie voortgezet en uitgebreid worden. Andere alternatieve brandstoffen moeten worden gepromoot en nadrukkelijk onderdeel van het duurzaamheidprogramma van Leeuwarden. Dit programma moet überhaupt uitgebreid worden. Elektrisch rijden heeft volgens de ChristenUnie de toekomst en verdient extra aandacht. Het is belangrijk dat grote projecten voldoende middelen ter beschikking krijgen om van alternatieve brandstoffen gebruik te maken. Daarnaast is een goede spreiding van voorzieningen in de gemeente belangrijk, zodat voor fossiele brandstoffen een alternatief voorhanden is in de hele gemeente. De ingebruikname van de biogasinstallatie van Nij Bosma Zathe is een goed en concreet voorbeeld hiervan.
Milieuzones De verwachting is dat de luchtkwaliteit in Leeuwarden zal verslechteren. Om de verslechtering te minimaliseren is de ChristenUnie daarom voorstander van milieuzones in de stad. In andere steden (Utrecht, Den Haag, Amsterdam) blijken milieuzones al een goede bijdrage te leveren aan luchtkwaliteit en verkeersintensiteit. Vrachtverkeer wordt in deze zones niet of slechts zeer beperkt toegelaten. Belangrijk is wel dat met bewoners en ondernemers een goede invulling wordt gevonden voor bereikbaarheid en laden en lossen. Bijvoorbeeld voor de winkels door aan de rand van de stad (Newtonpark) een opslaglocatie in te richten voor de bevoorrading. Enkele partijen hebben hun interesse al getoond.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Duurzaamheid
2.
10
Groene daken De ChristenUnie wil het succes van het project ‘groene daken’ – groenvoorzieningen op het dak - voortzetten en uitbreiden naar Rotterdams voorbeeld. De ChristenUnie heeft zich hier de afgelopen jaren sterk voor gemaakt. Dit project moet gepromoot worden. Voor zover mogelijk moeten nieuwbouwprojecten verplicht worden groene daken te integreren in de nieuwbouw. Daarnaast dienen alle overheidsgebouwen zo veel mogelijk voorzien te worden van ‘groene daken’. Niet alleen een betere (gelijkmatige) afwatering is het voordeel, ook de opname van CO2 draagt bij aan een betere leefomgeving. Het gebruik van regentonnen is hieraan een goede en nuttige toevoeging.
De ChristenUnie is van mening dat energie uit windmolens alleen zin heeft als ze met meer dan vijftig in één park worden geplaatst. Belangrijk daarbij is dat bij plaatsing van een windmolenpark rekening horizonvervuiling wordt voorkomen. Op het gebied van alternatieve energie is het belangrijk dat ook gekeken wordt naar andere bronnen dan alleen windenergie. De ChristenUnie pleit voor het gebruik van een andere logische energiebron: de zon! Naast het gebruik van duurzame energiebronnen pleit de ChristenUnie voor toepassing van moderne, zuinige technieken. Te beginnen in de openbare ruimte. Het toenemende gebruik van o.a. LED-verlichting juicht de ChristenUnie toe en mag nog verder worden doorgevoerd. Zo stelt de ChristenUnie voor om bij straatverlichting te onderzoeken of het naast het gebruik van energiezuinige lampen mogelijk is de verlichting alleen – of feller – te laten branden wanneer er verkeer nadert. Hierdoor wordt behalve energiebesparing ook de lichthinder in de nacht beperkt.
Papier De gemeente moet het goede voorbeeld geven door uitsluitend gebruik te maken van verantwoord papier en onderzoek naar terugdringing van papiergebruik te ondersteunen. Papiergebruik moet minder en recycling van papier te worden bevorderd. De gemeente moet een bijdrage leveren door inzameling van oud papier (gedeeltelijk) te subsidiëren. De ChristenUnie maakt, waar mogelijk, gebruik van verantwoord papier. De speerpunten ten aanzien van duurzaamheid zijn: ~ Meer aandacht voor duurzaam bouwen; energieneutraal en gebruik van duurzame middelen ~ Duurzaamheid en duurzaam, energieneutraal bouwen meer promoten. EPC-norm maximaal 0,5 ~ Energie uit zon en wind stimuleren. Windmolenparken alleen gegroepeerd (50+) en niet horizonvervuilend
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Duurzaamheid
Windmolens, zonne-energie en verlichting
11
3. Werkgelegenheid In de visie van de ChristenUnie is het hebben van een baan belangrijk. Het is hét middel om te voorzien in levensonderhoud en deel te nemen aan een sociaal netwerk. Daarnaast zorgt het hebben van een baan voor een gevoel van eigenwaarde. Omdat Leeuwarden de banenmotor van Fryslân is, moet werkgelegenheid daarom continu een speerpunt voor de gemeente Leeuwarden zijn. Daarbij voorkomt voldoende werkgelegenheid dat mensen een beroep moeten doen op overheidsvoorzieningen en wordt met de juiste focus op werkgelegenheid ook een gezonde financiële situatie nagestreefd.
Nieuwe banen creëren kost meer dan het behouden van bestaande. De gemeente moet zich primair focussen op het behoud van bedrijven en werkgelegenheid, met een wethouder als belangrijke drijvende kracht. De gemeente moet actief bouwen aan een netwerk met ondernemers en bedrijven. Zo kan proactief informatie verzameld worden over de manier waarop het vestigingsklimaat van Leeuwarden kan worden verbeterd. Ook moet de gemeente actief lobbyen voor het behoud en uitbreiden van overheidsdiensten die voor veel werkgelegenheid zorgen. Voorbeelden hiervan zijn de Vliegbasis en het CJIB. Waar mogelijk moet een zelfde lobby voor andere organisaties worden gedaan die voor veel werkgelegenheid zorgen. Vertrek van organisaties moet voorkomen worden.
Visie Werkgelegenheid De ChristenUnie wil dat alle mogelijkheden voor het creëren en het behouden van banen voor de gemeente en haar inwoners zullen worden aangegrepen. Werkgelegenheid dient voor de gemeente Leeuwarden een absoluut speerpunt te zijn. Veel werkgelegenheid zit in de zorg, overheid, onderwijs en Midden- en Kleinbedrijf (MKB). Alle ingrediënten zijn aanwezig voor het aantrekkelijk maken van de stad voor veel en verschillende organisaties. Door een doel en visie te formuleren waarin onderwijs, werkgevers (ondernemers) en bestuur optimaal samenwerken, zullen kansen beter worden benut.
MKB en Binnenstad Het MKB is belangrijk voor Leeuwarden en verdient meer aandacht. Leeuwarden moet ‘ondernemersvriendelijker’ worden op het gebied van regelgeving, gemeentelijke lasten en de manier waarop het MKB wordt betrokken. Vooral ondernemers in de binnenstad moeten betrokken worden bij plannen om leegstand en verpaupering tegen te gaan. Het succes van bestaande ondernemers zal nieuwe ondernemers aantrekken. Om de ‘kleine ‘ondernemer te behouden en te werven moet oneerlijke concurrentie worden tegengegaan. Ook de ‘kleine’ ondernemer heeft recht op en sociaal leven. Daarom wil de ChristenUnie minder koopzondagen. Zie hiervoor het door ons uitgebrachte rapport “Ietsje minder, graag”
Netwerk van relaties De ChristenUnie stelt voor dat er een werkgeverskaart van Leeuwarden wordt gemaakt. Een werkgeverskaart maakt inzichtelijk welke werkgevers, ondernemers, branches, belangengroepen etc. in Leeuwarden gevestigd zijn, hoe groot zij zijn en hoe zij wel of niet verenigd zijn. Een werkgeverskaart geeft de gemeente inzicht. Vanuit deze basis kan de gemeente werkgelegenheid op een succesvolle wijze sturen.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Werkgelegenheid
Behoud en uitbreiding bestaande werkgelegenheid
12
Werknemers en werklozen
Voor de mensen die een eigen bedrijf willen beginnen moet ondernemerschap worden gestimuleerd. Eigen initiatief om aan het werk te komen moet worden gewaardeerd en waar mogelijk worden gestimuleerd. De speerpunten ten aanzien van werkgelegenheid zijn: ~ Beleid moet gericht zijn op het behoud en creëren van werkgelegenheid door samenwerking en een constructief ondernemersklimaat ~ Minder koopzondagen, conform het rapport van de ChristenUnie “Koopzondagen, ietsje minder graag” ~ Stimuleren & activeren werklozen/werkzoekenden
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Werkgelegenheid
Leeuwarden heeft een uniek aanbod van opleidingsmogelijkheden op verschillende niveaus. Dit moet aan de ene kant worden ingezet om mensen zonder werk geschikt te maken voor de arbeidsmarkt. Aan de andere kant om burgers die al actief zijn op de arbeidsmarkt een goede mogelijkheid bieden om zich te blijven ontwikkelen. Algemeen gesteld: mensen die niet actief zijn op de arbeidsmarkt moeten worden geprikkeld om actief te worden, binnen hun mogelijkheden. De ChristenUnie stelt voor dat de mogelijkheden voor opleidingen in de gemeente en de stimulansen voor het verkrijgen van werk via een loket bij de gemeente inzichtelijk zijn.
13
Wonen, Veiligheid en Infrastructuur De ChristenUnie is van mening dat Leeuwarden een voorbeeldfunctie heeft, ook als het gaat om leefklimaat. Als hoofdstad van de provincie Fryslân biedt Leeuwarden een unieke samenstelling van voorzieningen op het gebied van zorg, onderwijs, bedrijvigheid en zakelijke dienstverlening. Voor de mensen die in deze sectoren actief zijn moet Leeuwarden een aantrekkelijke plaats zijn om te wonen en te leven. Wij zijn van mening dat Leeuwarden niet alleen veel aantrekkelijker kan zijn dan zij nu al is, maar dat verregaande keuzes noodzakelijk zijn om de centrale functie die zij nu heeft ook in de toekomst te kunnen vervullen. Er moeten keuzes worden gemaakt op het gebied van Wonen, Veiligheid en Infrastructuur.
Wonen Voor wonen geldt dat de Gemeente Leeuwarden een duidelijke visie moet ontwikkelen, waarin helder in kaart wordt gebracht wat de gewenste ontwikkeling is met betrekking tot enerzijds de bestaande woningvoorraad en anderzijds nieuwbouw. Het is belangrijk dat deze visie aansluit bij verwachtingen over ontwikkelingen in de bevolkingsgroei en -samenstelling. De ingezette vernieuwing van verouderde wijken moet worden doorgezet. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat oorspronkelijke bewoners in de nieuwe situatie een kwalitatief beter leefklimaat hebben. Dit kan op dezelfde plek zijn of elders in de stad. Bij verbetering van de wijk moet ook gekeken worden naar mogelijkheden voor scholing en werkgelegenheidsprojecten. Belangrijk is dat bewoners betrokken worden bij de ontwikkelingen in hun wijk. De ChristenUnie is voor het bouwen van woningen met een brede gevarieerdheid. Dit betekent dat er niet alleen oog moet zijn voor het middensegment, maar dat er ook gericht beleid moet zijn voor sociale huurwoningen en te bouwen woningen in het topsegment. In de huidige tijd moet gekeken worden naar kwaliteit in plaats van kwantiteit. Aantallen woningen bouwen per jaar dient niet een doel op zich te zijn. De ChristenUnie is van mening dat op eenvoudige en relatief goedkope wijze de leefbaarheid in de wijken naar een hoger plan kan en moet worden gebracht. Denk aan verplichte uitlaatgebieden, met opruimmateriaal, voor honden en het voorkomen van wildgroei van onkruid. Overlastgevende jongeren kunnen aan dit laatste, met een taakstraf, verplicht een bijdrage leveren.
Veiligheid De ChristenUnie vindt wederzijds respect belangrijk. Mensen die denken dat ze de rechten van andere burgers niet hoeven te respecteren moeten duidelijk worden gemaakt dat overtreding van regels ontoelaatbaar is. Hiervoor moet nauw samengewerkt worden met Politie en Justitie, bijvoorbeeld door zichtbare handhaving met agenten op straat. De ChristenUnie is voorstander van een adequaat lik-op-stuk beleid, waarbij ‘draaideurcriminelen’ langer vastgezet kunnen worden. Een streng toezichtbeleid maakt het voor iedereen duidelijk dat niet alles getolereerd wordt. Handhaving van de regels betekent ook dat er geen ruimte is voor gedogen.
Cambuur Voetbal’supporters’ met een stadionverbod moeten een meldingsplicht tijdens wedstrijden van Cambuur opgelegd worden. Alleen zo houd je de raddraaiers buiten het stadiongebied. De ChristenUnie is ook voorstander van het weren van supporters van bezoekende clubs wanneer de wedstrijd wordt gezien als een risicoduel. De enorme politie inzet die hierbij wordt verlangd kan niet langer als kostenpost op de maatschappij worden gelegd.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Ouderen en gehandicapten
4.
14
Het gevoel van veiligheid wordt vergroot als burgers en ondernemers zelf invloed hebben. Meldpunten, zoals Meld Misdaad Anoniem en Burgernet, spelen hierin een belangrijke rol. Dit soort meldpunten moeten algemeen bekend zijn, door bijvoorbeeld promotie op de website van de gemeente Leeuwarden, inzet van sms-berichten en een folder voor nieuw ingeschrevenen in de gemeente. Een plezierig ondernemersklimaat kan worden gestimuleerd door het Keurmerk Veilig Ondernemen. De ChristenUnie blijft voorstander van cameratoezicht in de binnenstad. Cameratoezicht blijft een extra wakend oog voor de politie. Hierdoor zijn al veel geweldsdelicten opgelost of voorkomen. Gezien de bezuinigingen vanuit Den Haag is het slim in te zetten op deze extra ogen aangezien extra politie personeel voorlopig geen optie is.
Preventiebeleid Voorkomen is beter dan genezen. Het overtreden van regels moet zo moeilijk en onaantrekkelijk mogelijk worden gemaakt. Op risicoplekken is een goede verlichting in de avonduren, vooral op fietspaden, nodig. De ChristenUnie stelt voor om bij grote evenementen een mobiele politiepost in te zetten. Preventie op scholen kan door middel van campagnes over Veiligheid. Denk hierbij aan workshops en informatielessen over verkeersveiligheid, vandalisme, alcohol- en drugsverslaving, prostitutie (waaronder loverboys). Er moet hard worden opgetreden tegen illegale prostitutie en raamprostitutie moet worden geminimaliseerd. Het is belangrijk dat er goede opvangmogelijkheden zijn voor vrouwen die uit de prostitutie willen stappen. Van uitbreiding van het gebied betreffende sexinrichtingen buiten de Weaze mag geen sprake zijn. Het interventieteam van de politie Leeuwarden zal in overleg met het openbaar ministerie en de Gemeente Leeuwarden moeten komen tot een inventarisatie op gebied van mensenhandel en gedwongen prostitutie.
Infrastructuur Auto Tijdens de spits moet de doorstroom zoveel mogelijk geoptimaliseerd worden om opstoppingen en files te voorkomen. Op de ringweg rond Leeuwarden moeten daarvoor ‘groene golven’ ingeregeld worden voor de belangrijkste doorgangroutes. Dit betekent dat auto’s zonder oponthoud verkeerslichten kunnen passeren wanneer zij zich aan de toegestane maximale snelheid houden. Voor autoverkeer richting binnenstad moeten goede alternatieven komen, door het inrichten van transferia met adequaat openbaar vervoer naar de binnenstad. Dit openbaar vervoer moet op koopavond(en) en op zaterdag gratis zijn. Gezien de middelen die hiervoor beschikbaar zijn, bepleit de ChristenUnie gratis openbaar vervoer voor de senioren vanaf 65 jaar. Daarnaast is de ChristenUnie voorstander van elektrisch vervoer, en wil dit bereiken door uitbreiding van het aantal stroom-oplaadpunten voor elektrische/hybride auto’s op strategische posities in en buiten de stad. De ontsluiting van Zuiderburen, Camminghaburen industrieterrein de Hemrik moet worden verbeterd. De ChristenUnie maakt zich sterk voor een betere bereikbaarheid van de oostkant van de stad en is van mening dat onderzoek moet worden gedaan naar meer en betere ontsluiting.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Ouderen en gehandicapten
Een nieuw Cambuurstadion heeft alleen de steun van de ChristenUnie als die zonder subsidie van de gemeente tot stand komt. Bij het kiezen van de locatie wordt voorgesteld om aanwezige infrastructuur, parkeergelegenheid en bereikbaarheid voor fans uit de regio als criteria te hanteren. De locatie bij het WTC Expo lijkt de ChristenUnie dan ook een goede optie, maar ook bijvoorbeeld Nieuw-Stroomland achter het te realiseren station Werpsterhoek.
15
De toename van het fietsgebruik in de gemeente is een goede zaak. Om de fiets als serieus alternatief te blijven zien voor andere vervoersmiddelen, moeten keuzes gemaakt worden over routering, fietspaden en ook fietsenstalling. Er moeten voldoende, goede, betaalbare fietsenstallingen zijn, zeker bij het NS Station. Ook moet er nu haast worden gemaakt met een grote fietsenstalling in de binnenstad. Voor de verschillende mogelijkheden van exploitatie kan gebruik worden gemaakt van de hogescholen, door middel van een studieproject en/of samenwerkingsverband. Hierin zou ook nadere uitwerking van het Witte Fietsenplan, waarin burgers tegen minimale kosten een fiets kunnen gebruiken en op de diverse locaties in de stad kunnen inleveren, plaats kunnen vinden. De routering van fietspaden vanuit en naar de stad naar het ‘buitengebied’ moet verder geoptimaliseerd worden. De gemeente kan fietsgebruik stimuleren door werkgevers een subsidie te verstrekken wanneer een bepaald percentage werknemers op de fiets naar het werk gaat. Verder is de ChristenUnie voorstander van het verder faciliteren van laadpunten voor de, in opkomst zijnde, elektrische fiets en scooter.
Vervoer over water en Openbaar vervoer De ChristenUnie stimuleert vervoer over water. Verbetering van de bereikbaarheid van woningen, binnenstad en industriegebieden over water is een unieke mogelijkheid om de wegen te ontlasten. Leeuwarden moet zich inzetten voor een betere bereikbaarheid vanuit Noord-Holland. Hier zit bijvoorbeeld een groot potentieel aan studenten. Met een goede OV-verbinding zal de doelgroep van studenten groter worden. Anders gezegd: de focus op het treinverkeer vanuit Groningen en Heerenveen moet verbreed worden met de OV-verbinding naar Noord-Holland. De speerpunten ten aanzien van wonen, veiligheid en infrastructuur zijn: ~ Cameratoezicht in de binnenstad moet worden uitgebreid ~ Inrichten en inzetten op transferia bij ingangspunten in de stad met goede voorzieningen om in het centrum te komen. ~ Stadionverboden handhaven met meldingsplicht tijdens wedstrijden van Cambuur Leeuwarden ~ Leeuwarden fietsstad! Fietsers houden voorrang op rotondes. ~ Openbaar vervoer aantrekkelijk maken voor alle inwoners van de gemeente en gratis voor mensen ouder dan 65 jaar ~ Grenzen van toelaatbaar gedrag duidelijker stellen en handhaven. Asociaal - en crimineel - gedrag hard aanpakken. ~ Ontwikkel met organisaties en scholen een veiligheidscampagne voor alle scholen ~ Nieuw Cambuurstadion op bereikbare plek met goede infrastructuur en voldoende parkeergelegenheid. Geen overheidssubsidie
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Ouderen en gehandicapten
Fiets
16
Ouderen en gehandicapten De impact van eenzaamheid is enorm. De ChristenUnie ziet een adequate aanpak van eenzaamheid als een kwaliteitsindicatie van de samenleving. Veel ouderen en mensen (jongeren) met een handicap zijn eenzaam en dat moet worden aangepakt. Voor de ChristenUnie is de aanpak van eenzaamheid een onderdeel van toekomstgericht beleid, waarin een evenwichtige benadering in het belang is van alle generaties. De gemeente heeft in het kader van de WMO een belangrijke taak bij het bestrijden van eenzaamheid. De nadruk moet daarbij liggen op het versterken van sociale verbanden. Mensen met elkaar in contact brengen en het contact faciliteren waar men dat zelf niet kan. Een bijzonder aandachtspunt voor de ChristenUnie in de komende raadsperiode is wonen en zorg voor ouderen en jongeren met een beperking. Wonen in de eigen omgeving moet uitgangspunt worden en mogelijk worden gemaakt. Daarbij altijd rekening houdend met de wensen van de betrokken persoon zelf. Om de ouderen en gehandicapten volwaardig deel te kunnen laten nemen aan de samenleving is het belangrijk dat zij gemakkelijk in contact met anderen kunnen komen. Woonfuncties, openbaar vervoer, multifunctionele centra en andere openbare ruimten moeten daarom fysiek goed toegankelijk zijn. Participatie van de genoemde groepen is van belang bij het vaststellen van het beleid
Wonen & leefomgeving De ChristenUnie vindt het belangrijk dat iedereen met plezier kan wonen in Leeuwarden. De gemeente moet ‘levensbestendig bouwen’ en het creëren van kleinschalige woongroepen stimuleren. Niet alleen voor ouderen, maar voor iedereen die buiten de samenleving dreigt te vallen. Daarbij kunnen kleinschalige woonvoorzieningen een goede oplossing zijn om eenzaamheid te voorkomen. De ChristenUnie stelt voor om in overleg met projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties en andere deelnemers ruimte hiertoe op te nemen in het bestemmingsplan. Een belangrijke manier om betrokkenheid bij (de zorg voor) ouderen en gehandicapten te creëren is door hen zorg te geven in de gemeenschap. De ChristenUnie is daarom blij met het initiatief van woonservicezones, waarbij ouderen en jongeren met een beperking desgewenst langer zelfstandig kunnen blijven wonen, met alle voorzieningen binnen handbereik. Een dergelijke woonservicezone wordt bij voorkeur gekoppeld aan een multifunctioneel centrum, met een zo groot mogelijk aanbod van zorg en diensten. De ChristenUnie zal blijven toezien op juiste uitvoering. In het algemeen is de ChristenUnie van mening dat voorzieningen op het gebied van zorg, ouderenopvang, medische posten en sport dicht bij de mensen beschikbaar moeten zijn. Op deze manier is oproepbare en betaalbare hulp voor iedereen beschikbaar, afhankelijk van de eigen wens en fysieke gesteldheid. Bij het verlenen van vergunningen, het stimuleren van dienstencentra met zorg en het initiëren van wijkvoorzieningen moet hier rekening mee gehouden worden. Ook (meer)generatiewoningen moet de gemeente stimuleren, zodat (hulpbehoevende) ouders kunnen inwonen bij hun kinderen. Dit laatste vergemakkelijkt immers de mantelzorg naar senioren toe, welke de gemeente volgens de WMO moet ondersteunen.
Openbare ruimten Openbare ruimten moeten toegankelijker worden gemaakt voor minder validen die gebruik moeten maken van rolstoel of rollator. Drempels, verlichting en signalering moeten worden aangepast. In overleg met openbaar vervoerders kan de leefkwaliteit verbeterd worden door te kijken naar het plaatsen van bijvoorbeeld bushaltes bij woongroepen of verzorgingshuizen. Of het organiseren van activiteiten (dagtochtjes) in kleine bussen of verlaagde
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Ouderen en gehandicapten
5.
17
instapmogelijkheden. Initiatieven om ouderen en gehandicapten mobiel te houden, bijvoorbeeld (snor)fietsinnovaties ondersteunt de ChristenUnie, omdat in haar ogen mobiliteit een belangrijke voorwaarde is om mee te kunnen doen in de maatschappij.
Het is belangrijk dat er sportactiviteiten worden georganiseerd die gericht zijn op ouderen, chronisch zieken en jongeren met een beperking. Met sport kunnen ook zij volwaardig deelnemen aan de samenleving. Naast het project GALM 1 voor senioren, moet de gemeente ook meer aandacht hebben voor chronisch zieken en gehandicapten.
Activiteiten Voor burgers met een beperking moeten in de directe omgeving ook andere activiteiten worden aangeboden, waarbij het potentieel van deze burgers bij voorkeur zo goed mogelijk wordt benut. Voorbeelden zijn een kinderboerderij en restaurants. Het besef dat burgers met een beperking geen mindere burgers zijn is daarbij het belangrijkste. De ChristenUnie is van mening dat Stichting Present een belangrijke rol kan spelen in de participatie van ouderen en gehandicapten in de samenleving en is een kansrijk vrijwilligersinitiatief in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Ook andere initiatieven die zulke contacten leggen willen wij stimuleren en verdient volgens de ChristenUnie het valpreventieproject “Halt! U valt” van de GGD Fryslân in Leeuwarden blijvende aandacht. Ook dit project is via de WMO opgestart.
Ouderenbeleid De ChristenUnie blijft investeren in een breed ouderenbeleid, waar de ouderen ook zelf actief bij betrokken worden. Dit moet gericht zijn op de activering tot maatschappelijke participatie, preventie en sociaal emotionele hulpverlening. Er moet hulp worden geboden aan mensen van alle leeftijden, maar in het bijzonder ouderen die problemen hebben bij het vinden van de juiste hulp of instantie bij specifieke vragen en problemen. De speerpunten ten aanzien van ouderen en gehandicapten zijn: ~ Aanpak eenzaamheid ~ Wonen en zorg voor ouderen en jongeren met een beperking ~ Activiteiten / sport voor ouderen en jongeren met een handicap
1
Project GALM: Groninger Actief Leven Model; een bewegingsstimuleringsmethode voor sportief niet actieve senioren in de leeftijdsgroep 55-65 jaar.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Ouderen en gehandicapten
Sport
18
Opvoeding vindt niet alleen thuis plaats, maar ook op andere plekken zoals de school, de peuterspeelzaal en het kinderdagverblijf. Deze voorzieningen moeten dan ook voor iedereen toegankelijk zijn en van goede kwaliteit. Voor de ChristenUnie is het belangrijk dat verantwoordelijkheid voor de opvoeding volledig bij de ouders en/of verzorgers ligt. Mensen die niet in aanmerking voor de Wet kinderopvang komen moeten op de gemeente kunnen terugvallen. Tienermoeders, herintredende ouders, en andere ouders in een lastige situatie, moeten in de gelegenheid zijn om werk en zorg te combineren.
Jeugd Contact tussen gemeentebestuur (politiek) en jeugd is essentieel voor de toekomst. De jeugd heeft immers de toekomst. Specifieke aandacht voor de jeugd is noodzakelijk, zodat men op de hoogte is van de ontwikkelingen bij de jeugd, en op het juiste moment de juiste acties – stimulerend, faciliterend en corrigerend – kunnen worden genomen. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat jongeren en hun ouders of verzorgers zich bewust zijn van de mogelijke negatieve gevolgen van internet, gaming en groepsgedrag. Voldoende voorlichting op dit gebied via scholen is hierin een belangrijke stap. Uitgangspunt voor de ChristenUnie is dat jongeren goed voorbereid worden op een zelfstandige, weerbare plaats in de maatschappij waarin ze hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Om kinderen vroeg te helpen met elkaar om te gaan, is de ChristenUnie van mening dat de mogelijkheid voor elk kind moet bestaan training te krijgen op dat gebied waar het nodig is, bijvoorbeeld sociale effectiviteit, weerbaarheid en sociale omgang. De gemeente kan hierin faciliteren door scholen te stimuleren dit op te pakken en weerbaarheidtrainingen aan te bieden. Voor ouders die hulp in de opvoeding nodig hebben is het belangrijk dat er voldoende begeleiding is, en dat deze begeleiding eenvoudig bereikbaar is. Daarnaast dient er voor de jeugd die echt hulp nodig heeft de mogelijkheid te zijn om gebruik te maken van een (her)opvoedingstraject. In zo’n traject kan terug worden gegaan naar de kern, van waaruit een stabiel leven kan worden opgebouwd. Verder maakt de ChristenUnie zich sterk om het alcoholgebruik onder jongeren te verminderen door aan te geven wat de gevolgen zijn van (overmatig) alcoholgebruik. Hiervoor kunnen verschillende methodes worden ingezet, bijvoorbeeld voorlichting door jongeren zelf. De problematiek van alcohol- en drugsgebruik, vernielingen en overlast vraagt een integrale aanpak vanuit zorg en repressie.
Gezin Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Helaas staat het gezin er de laatste jaren in toenemende mate alleen voor. Er zijn gaten ontstaan in de pedagogische infrastructuur: familie, buurt, kerk en andere elementen van de traditionele leefomgeving spelen een steeds kleiner wordende rol en zijn niet langer vanzelfsprekende opvoedingspartners van de ouders. Ook de directe omgeving waarin kinderen opgroeien en gezinnen functioneren - het sociale netwerk - moet een gezonde basis zijn. De ChristenUnie wil zich inzetten voor het versterken van de kringen rond gezinnen. Relaties zijn belangrijk; relaties waarin waarden en normen worden uitgewisseld. De Centra voor Jeugd en Gezin gaan ouders en kinderen ondersteunen bij het opvoeden en opgroeien. Door de komst van Centra voor Jeugd en Gezin heeft de gemeente een belangrijk middel in huis om werk te maken van preventie en om de zorglijnen kort te houden en adequaat op te treden bij ontsporingen tijdens de opvoeding van de jeugd. Er moet een uitgebreide intake
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Jeugd, gezin en onderwijs
6. Jeugd, gezin en onderwijs
19
Er moet een goede verhouding zijn tussen werken, leven en zorg. Er is landelijk een probleem bij de opvang van brugklassers. Velen zijn net te jong om zelfstandig thuis te komen indien er geen ouders aanwezig zijn (denk aan 1-oudergezinnen). Een oplossing hiervoor kan gevonden worden in naschoolse opvang van pubers, dit eventueel gekoppeld aan huiswerkhulp of bijvoorbeeld aan een (betaalde) verantwoordelijkheid (onder begeleiding) binnen kinderopvang. Om concreet vorm hieraan te geven is er een gemeentelijk gezinsbeleid noodzakelijk waarbij willekeur wordt uitgesloten.
Onderwijs Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Hierin past dat ouders kunnen kiezen voor die vorm van onderwijs die aansluit bij hun opvoeding. De ChristenUnie vindt dan ook dat bijzonder onderwijs in stand moet worden gehouden en pleit voor een breed scala aan scholen in de gemeente (Montessori, Jenaplan, Christelijk onderwijs etc.) Scholen moeten alle ruimte geboden worden om zich te kunnen richten op hun kerntaak: het geven van goed onderwijs. Het is belangrijk dat kinderen onderwijs aangeboden krijgen op hun niveau en dat ze een diploma kunnen halen. Scholen moeten alle wettelijke mogelijkheden te benutten om spijbelen en schooluitval tegen te gaan. Ouders (en vooral ook de jongeren) moeten ervan doordrongen worden dat schooluitval veel minder kansen in de samenleving biedt door het ontbreken van startkwalificaties. Dit kan worden verbeterd met het aanbrengen van meer structuur op scholen, een nauwere samenwerking met hulpverlenende instanties. Het beleid dat wordt gevoerd op de scholen moet consequent zijn en een duidelijke boodschap met zich mee brengen zodat er voor elk individu vanuit het beleidsmatige karakter van de school een passende schoolkeuze gemaakt kan worden. Om deze schoolkeuze te kunnen faciliteren zal de gemeente in voorkomende gevallen een oplossing moeten bieden op gebied van vervoer. Denk bijvoorbeeld aan laagdrempelig bus- en taxivervoer met hieraan gekoppeld een prestatieverplichting. De schaalgrootte van scholen moet omlaag, mede om de structuur te kunnen handhaven en daarmee de overlast door overmatige losbandigheid en drugsgebruik/handel te voorkomen. Lokale samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven moet resulteren in een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) is vooral voor achterstandskinderen van groot belang. Een goede aansluiting van dit taalonderwijs met het vroegschoolse onderwijs (groep 1 en 2 van het primair onderwijs) is van belang. Goede afspraken hierover met het onderwijs zijn belangrijk. Om vroegtijdig te identificeren welke kinderen VVE nodig hebben stelt de ChristenUnie voor om op consultatiebureaus een stimuleringsbeleid te hanteren. Zo worden ouders aangemoedigd hun kind naar een peuterspeelzaal of kinderopvang te brengen waar VVE wordt aangeboden. Ook moeten er afspraken met de kinderopvangaanbieders gemaakt worden om VVE daar aan te bieden als er kinderen aanwezig zijn die dit nodig hebben. Het Rijk stelt hiervoor geld ter beschikking aan gemeenten. Afstemming met de zogenaamde Zorg Advies Teams (ZAT’s) in het onderwijs is van groot belang om op tijd door te kunnen schakelen naar partners binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Jeugd, gezin en onderwijs
plaatsvinden waarbij de wederzijdse verantwoordelijkheid wordt vastgelegd. De ChristenUnie pleit voor een portefeuille “Jeugd en Gezin”.
20
Leeuwarden moet mensen die hun opleiding hebben genoten voldoende kansen en uitdagingen bieden om deze doelgroep te behouden voor de stad. Op moment dat deze behouden worden heeft dit positieve effecten op de leefbaarheid, werkgelegenheid en de doorvloeiing in de woningmarkt. Het geeft meer vraag naar culturele activiteiten en mogelijkheden tot ontspanning. Op deze wijze komt de stad in een positieve spiraal.
Primair onderwijs Het is de verantwoordelijkheid van de school om elk kind vanaf het begin goed in de gaten te houden en de verplichte jaarlijkse gesprekken met de ouders te voeren. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat in deze gesprekken aandacht is voor zowel de cognitieve als sociaal emotionele ontwikkeling van het kind. In voorkomende gevallen dient een (aan de school c.q. gezin gekoppelde) psycholoog/gedragsdeskundige bij dit gesprek aanwezig te zijn om de ouders/school van tips te voorzien om de ontwikkeling van het kind optimaal te sturen. Scholen moeten een beleid hebben ten aanzien van tussenschoolse opvang. Er moeten door de school faciliteiten worden aangeboden die TSO mogelijk maken.
Voortgezet onderwijs Elk kind verdient zijn ruimte in het onderwijs om zichzelf optimaal te kunnen ontwikkelen. Dit wordt vormgegeven door de duidelijke structuur die wordt vereist van de school en de heldere beleidsuitgangspunten die de school uitdraagt. Het gaat erom dat het kind vanaf de lagere school een passende schoolkeus heeft gemaakt. Een goede start is het halve werk!
Middelbaar beroepsonderwijs De uitval vanuit het middelbaar onderwijs moet tot een minimum worden beperkt met een goede begeleiding van de individuele studenten. Mocht er sprake zijn van uitval dan moet er een vangnet te zijn waarbinnen de uitgevallen student zich (on)bezoldigd op enigerlei wijze dienstbaar kan maken in de (lokale) samenleving. Het MBO in Leeuwarden moet mogelijkheden bieden voor zowel praktijkonderwijs als theoretisch onderwijs, passend bij de individuele student. Er dient vanuit de gemeente Leeuwarden voldoende “werk en leer”- gelegenheid te zijn om invulling te kunnen geven aan het zogenaamde leren en werken. De gemeente kan een erkend werkbedrijf subsidiëren, mits er een meetbare prestatie tegenover staat.
Hoger onderwijs Voor het hoger onderwijs is het van belang dat er voldoende woongelegenheid is voor studenten. Dit om de student kennis te laten maken met het wonen en studeren in Leeuwarden. Het inrichten van een kenniscampus is hier een uitstekend voorbeeld van. De studenten moeten betrokken worden met de lokale samenleving, zodanig dat zij na afstuderen bereid zijn te blijven. Noodzakelijke voorwaarde hiervoor is wel dat er voldoende werkgelegenheid is voor (net) afgestudeerden. Er mag meer moeite worden gedaan om landelijk bekend te maken dat Leeuwarden een echte studentenstad is, met een ontzettend breed studieaanbod.
Universitair onderwijs Leeuwarden is de hoofdstad van Fryslân en feitelijk mag voor de provincie een universiteitsstad niet ontbreken. Franeker is het geweest, Leeuwarden wordt het. Leeuwarden moet een universitaire opleiding aan bieden op het gebied waar Fryslân bekend om staat. Wat de
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Jeugd, gezin en onderwijs
Het is gebleken dat het onderwijs in Leeuwarden in vergelijking met de rest van het land een (te) zwakke positie heeft. Dit is onderkend. Provinciaal wordt dit opgepakt met het project Boppeslach. Het is van belang dat Leeuwarden zich actief inzet ten behoeve van dit traject.
21
Onze kroonprins heeft Nederland op dit gebied toch niet voor niets zwaar op de kaart gezet? De speerpunten ten aanzien van jeugd, gezin en onderwijs zijn: ~ Ouders meer en dwingender begeleiden in het nemen van hun verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld met Centrum voor Jeugd en gezin ~ Maximaal faciliteren van University Campus Fryslân ~ Eén loket waar alle gezinszaken kunnen worden behandeld op basis van wederzijdse verantwoordelijkheid ~ In Leeuwarden moet er een wethouder voor Jeugd en Gezin komen
Jeugd, gezin en onderwijs
biotechnologie in Wageningen en omstreken is (wereldwijd centrum), moet Leeuwarden zijn voor onder andere leefbaarheid, duurzaamheid & water. Een prima ontwikkeling hierbij is dat Nij Bosma Zathe een kenniscentrum van de Universiteit van Wageningen wordt. De University Campus Fryslân (UCF) is een uitdagend project, waar Leeuwarden hoge ogen mee kan gooien. Het UCF is een internationaal georiënteerd universitair kenniscentrum. Het heeft uitstraling en is een netwerkuniversiteit, waarin kennispartners in Fryslân mogelijkheden bieden op het gebied van onderzoek, masters en promotie. Dit zal plaatsvinden rond de Friese speerpunten (hotspots) leefbaarheid, watertechnologie, meertaligheid, toerisme en duurzame energie.
22
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Vanuit de christelijke identiteit van de ChristenUnie is de zorg voor en het welzijn van de mensen, ongeacht achtergrond, situatie en afkomst een belangrijk aspect van het samen leven. ChristenUnie is betrokken bij elk individu en streeft naar een gemeente waarbinnen de zorg goed geregeld is en het welzijnsniveau zo optimaal mogelijk is. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende cultuuraanbod is zodat duidelijk is dat Leeuwarden de culturele hoofdstad van Fryslân is.
Sociale Zorg & Welzijn Doordat er steeds meer sociale verantwoordelijkheid ten aanzien van sociale zorg & welzijn bij de gemeentes komt te liggen (bijvoorbeeld de WMO, Wet Maatschappelijke Ondersteuning) wordt de rol van de gemeente ten opzichte van de sociale basisinfrastructuur steeds groter. De ChristenUnie hecht veel waarde aan de inrichting van heldere verantwoordelijkheden op gemeentelijk niveau, waarbij voor de doelgroepen vanuit sociale zorg & welzijn (zoals ouderen, minder validen, geestelijke gehandicapten, chronisch zieken, probleemjongeren, verslaafden etc.) duidelijk is wat zij van de gemeente kunnen verwachten. De ChristenUnie is mening dat zorg voor iedere inwoner toegankelijk moet zijn en dat er voor elke inwoner een (passend) dak boven het hoofd kan worden gerealiseerd. Uiteraard niet op basis van vrijblijvendheid, maar op basis van wederkerigheid. Elke inwoner heeft wat te betekenen voor de stad en/of voor zijn omgeving en moet worden gemotiveerd een steentje bij te dragen aan de stad of voor zijn/haar omgeving. Dit heeft een verhoging van het welzijnsniveau van het individu en van Leeuwarden als geheel tot gevolg. Om hier concreet vorm aan te geven stellen de ChristenUnie voor om integratie van groepen te verzorgen met het organiseren van netwerkbijeenkomsten aan de hand van maatschappelijke thema’s. Resultaten/discussies zijn niet vrijblijvend maar fungeren (gecoördineerd) als input voor raadsvergaderingen. Hier kan besluitvorming en prioritering ten aanzien van investeringen plaatsvinden. Een voorbeeld hiervan is de inrichting van een centrum voor Jeugd en Gezin. Gezond en veilig opgroeien is een recht van ieder kind. Het Centrum voor Jeugd en Gezin heeft een belangrijke taak bij het ondersteunen van ouders bij de opvoeding en het ondersteunen van jongeren bij het opgroeien. Om iedereen te bereiken is het belangrijk dat het Centrum voor Jeugd en Gezin goed verspreid is over de stad en goed samenwerkt met andere instellingen. Voorzieningen zoals de school, de peuterspeelzaal en het kinderdagverblijf moeten voor iedereen toegankelijk en kwalitatief hoge zorg aanbieden, gezien de tijd die jeugd daarin doorbrengt. Voor diegenen die niet in aanmerking voor de Wet kinderopvang moet de gemeente een substantieel deel blijven bijdragen. Tienermoeders, herintredende ouders, en andere ouders in een lastige situatie, moeten in de gelegenheid zijn om werk en zorg te combineren. Talenten moeten kunnen worden ontwikkeld ongeacht de achtergrond, situatie en afkomst. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat iedereen met plezier kan wonen in de stad. Dit betekent dat de gemeente een stimulerende rol moet hebben in levensloopbestendig bouwen en het creëren van kleinschalige woongroepen. Niet alleen voor ouderen, maar voor iedereen die buiten de samenleving dreigt te vallen. Naast woongroepen moet hierbij worden gedacht aan gesubsidieerde zorglocaties als zorgboerderijen maar ook vormen van zelfstandige sociale werkvoorziening die uiteindelijk financieel zelfvoorzienend moeten zijn. Dit werkt motiverend en bied daarnaast ruimte aan de talenten van de werknemers.
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Sociale Zorg, Welzijn, Cultuur en Sport
7. Sociale Zorg, Welzijn, Cultuur en Sport
23
Laagdrempelig Leeuwarden mag trots zijn op wat ze cultureel allemaal te bieden heeft en mag dit veel meer bekendmaken! Denk bijvoorbeeld aan de pareltjes in onze stad zoals Tresoar, de Fryske Akademy, de Harmonie, het Keramiek Museum, het Stadhouderlijk Hof, Cambuur, Aris en de Prinsentuin. Deze lijst is bij lange na niet compleet, maar geeft wel een indruk van wat Leeuwarden te bieden heeft. De gemeente Leeuwarden dient zich te focussen op één kernachtig speerpunt waarmee Leeuwarden op de kaart wordt gezet. Dit speerpunt is wat de ChristenUnie betreft watertechnologie. De gemeente heeft een stimulerende rol bij het toegankelijk maken van de stad. Het is belangrijk dat iedereen mee kan doen. Laagdrempeligheid moet daarom centraal staan. Hierbij gaat het zowel om toegankelijkheid voor minder validen als toegankelijkheid wat betreft bereikbaarheid en prijs. Uiteraard begint alles met een breed aanbod. Leeuwarden moet dan ook uitnodigend zijn voor kunstenaars en sporters. Wij denken hierbij aan het creëren van voldoende expositieruimte, het stimuleren van sport, en het promoten van Friese evenementen zoals het Fries Straatfestival. Ook de bibliotheek is een uitstekende locatie om open te stellen voor kunstenaars.
Zondagsrust De zondagsrust mag bij dit alles niet uit het oog worden verloren. Wie de zondagsrust wil handhaven mag hier niet in belemmerd worden.
Culturele Hoofdstad Het Provinciaal College heeft aangegeven Fryslân mee te willen laten doen aan de verkiezing tot culturele hoofdstad van Europa 2018. De ChristenUnie vindt dat Leeuwarden hierin, als hoofdstad van de provincie, een prominente rol moet spelen. Voor zover de financiële mogelijkheden dat toelaten, moet het maximale uit de stad gehaald worden. Hierbij wordt gedacht aan topvoorzieningen en opleidingen. Aandacht voor het Fries mag hierin zeker niet ontbreken.
Fries en de gemeente Leeuwarden De ChristenUnie is mening dat een actief taalbeleid binnen Leeuwarden aanwezig moet zijn. Deze moet aangeven hoe er met de Friese taal wordt omgegaan. In dit beleid moet het taalbeleid naar scholen toe gericht zijn op meertalig onderwijs. Dit is van belang om de Friese cultuur in stand te houden. Daarnaast moet er voor die mensen die geen Fries spreken mogelijkheden worden aangegeven om zich verder te verdiepen in het Fries. De speerpunten ten aanzien van sociale zorg, welzijn & cultuur zijn: ~ Optimale bereikbaarheid Centrum voor jeugd en gezin ~ Blijvende voorlichting en begeleiding voor huishoudens met schuldproblematiek ~ Tienermoeders, herintredende ouders of die in een moeilijke positie helpen bij het combineren van zorg, thuis en werk ~ Zelfvoorzienende, sociale werkvoorziening ~ Sport en cultuur redelijkerwijs voor ieder beschikbaar
Verkiezingsprogramma ChristenUnie Leeuwarden 2010 - 2014
Sociale Zorg, Welzijn, Cultuur en Sport
Cultuur &Sport
24