Thuis in Ede Verkiezingsprogramma 2014-2018
COLOFON Redactie: Anne-Marie Vreman, Bert Komdeur, Willemien Vreugdenhil, Hendrik-Jan Vos Eindredactie: Jan Pieter van der Schans Opmaak: Onno van der Dussen Foto’s: Marten Idema Jaar van uitgifte: 2013
2
verkiezingsprogramma 2014-2018
Thuis in Ede
3
Inhoudsopgave Inleiding
5
1. Van vrijblijvend naar betrokken: mensen maken hun leefomgeving Samenleven, dienstverlenen, bestuur, kunst en cultuur
8
2. Van Grenzen naar ruimte: Minder regels en meer mogelijkheden Ruimte geven, vertrouwen, wonen en leven
12
3. Van nazorg naar voorzorg: voorkomen is beter Ouder worden, leven met een beperking, jeugdzorg
16
4. Van polarisatie naar participatie, iedereen doet mee Onderwijs, studeren, opgroeien, opvoeden, sport, ontspanning, veiligheid en integratie
20
5. Van verbruiken naar waarderen: niet alles is in geld uit te drukken Rentmeesterschap, werken, participatiewet, winkelen, landbouw en natuur, duurzaamheid en Food Valley
26
Bijlage – Verklarende woordenlijst
31
4
Inleiding Het CDA Ede is een christen democratische partij. Een partij die zich in haar werk wil laten leiden door haar vier uitgangspunten: rentmeesterschap, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en publieke gerechtigheid. Het Evangelie vormt de bron van deze vier kernwaarden en spoort ons aan om te zoeken naar verbinding en inspiratie. Verbinding om de mensen uit Ede zo goed mogelijk te besturen. Inspiratie om Ede zo goed mogelijk te dienen. Het CDA wil een brede volkspartij zijn waarin inwoners van Ede zich op basis van gedeelde waarden zoals waardigheid, wederzijds respect, veiligheid, geborgenheid, zorg voor elkaar en gemeenschapszin, aangesproken voelen. Wij willen samen met u de komende vier jaar verder bouwen aan onze mooie gemeente. Het CDA heeft de afgelopen raadsperiode een kerntakendiscussie gestart over de vraag wat de gemeente wel en niet moet doen. Daarbij is de visie Ede 2025 richtinggevend. Er komen grote bezuinigingen aan waar iedereen wat van zal merken. We zullen naar de gemeentebegroting kijken en deze opnieuw op moeten bouwen: wat moet, kan en wil de gemeente nog doen? Deze vraag stellen we ook aan u. Wij willen meer gebruik maken van de denkkracht van de Edenaren en van de bereidheid van velen om inspanningen te leveren voor een beter Ede. Niet de gemeente schrijft voor, maar mensen maken hun leefomgeving. De gemeente stapt over naar een ondersteunende rol die past bij ons uitgangspunt van gespreide verantwoordelijkheid. Initiatieven vanuit de bevolking krijgen alle steun. Het voorliggende programma kenmerkt zich door omdenken, denken buiten de bestaande kaders. De veranderingen die voorgesteld worden doen een beroep op iedereen. Alleen op die manier kunnen we samen behouden wat van waarde is. In het Ede dat het CDA voor ogen heeft, slaan mensen de handen ineen om problemen aan te pakken. Daarbij past een gemeente die ruimte geeft aan mensen die verantwoordelijkheid willen dragen en mee willen denken. Ruimte geven in plaats van regels opstellen. De nadruk in de politiek ligt op beheersing en het voorkomen van incidenten door het opstellen van nieuwe wetten. Het CDA gelooft niet in deze ontwikkeling. Bij samenleven horen risico’s die niet allemaal beheerst kunnen worden, zeker niet door de overheid. Wij geloven in de vitaliteit van de samenleving en stellen dat voorop. Samen zoeken naar de mogelijkheden in plaats van naar de onmogelijkheden, in de huid kruipen van de samenleving en gebruik maken van de creativiteit die daar aanwezig is. In antwoord op de eerder gestarte kerntakendiscussie kiest het CDA de komende jaren voor een realistisch en verantwoord financieel beleid. We noemen dat ook wel rentmeesterschap. Bouwprojecten worden kritisch gevolgd en waar nodig aangepast of geschrapt. Wantrouwen wordt ingewisseld voor vertrouwen. De veranderingen op het gebied van de jeugdzorg, sociale werkvoorziening en ouderenzorg hebben de blijvende focus en aandacht van het CDA. Wij zien een Ede voor ons waar het ondernemersklimaat goed is en uitdaagt. Waar veiligheid door ons allemaal wordt gewaarborgd en waar we ogen en oren openhouden, zodat we samen de Edese gemeenschap blijven vormen. Dit programma is geen antwoord op alle vragen en problemen die we de komende vier jaar tegen zullen komen. Veel uitdagingen die op Ede afkomen zijn nog niet uitgekristalliseerd. Bijvoorbeeld het overdragen van de taken rond jeugd- en ouderenzorg aan de gemeenten. Dit verkiezingsprogramma is een kader voor CDA5
politici waarop ze zich baseren bij belangrijke beslissingen. CDA-politici luisteren, gaan in gesprek en tonen visie. Democratie is iets anders dan eens in de vier jaar stemmen ophalen van burgers tijdens verkiezingen. Democratie vraagt om voortdurend contact tussen u en ons. Wij zijn daarom zichtbaar in de wijken en dorpen en natuurlijk ook in het gemeentehuis. We gaan in gesprek met u en werken samen met de andere partijen in de gemeenteraad, de jongerenraad, de provincie Gelderland en de landelijke overheid. Wij nodigen u van harte uit om samen met ons verder te bouwen aan de gemeente Ede. Niet alleen door op ons te stemmen op 19 maart, maar ook daarna.
Ede, 2013
6
7
1. Van vrijblijvend naar betrokken: mensen maken hun leefomgeving Samenleven in Ede. We leven in een samenleving met veel (technologische) mogelijkheden. Nog nooit is elkaar ontmoeten zo makkelijk geworden via sociale media. Die kansen worden in Ede volop benut. Toch is er ook een andere trend. We trekken ons terug op onszelf. We missen respect en klagen over te veel regels en het van bovenaf opleggen van maatregelen door de gemeente. In Ede zien we echter ook een samenleving van betrokken burgers, die meehelpen en verantwoordelijkheid dragen. Dit sociale weefsel van burgers, organisaties in wijken en dorpen is een groot goed. Het CDA wil een aan de samenleving dienstbare gemeente. De gemeente regelt geen besluitvorming, maar organiseert die. Organiseren in samenwerking met burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen. De kennis en kunde zit in de mensen zelf, is te vinden in de wijken en in de dorpen. Onze inzet:
Actief inzetten van sociale media om mensen bij de woonomgeving te betrekken. Alleen plannen die vanaf het begin zijn besproken met inwoners en waar mogelijk ook samen met hen zijn ontwikkeld worden door het CDA gesteund. Met bewoners van wijken en dorpen wordt elk jaar het onderhoud van groen, straten en pleinen bekeken en besproken. Wensen, die passen binnen het budget, worden vastgelegd in het onderhoudsprogramma. Vrijwilligers zijn de ruggengraat van de samenleving. De vrijwilligersorganisaties die binnen onze gemeente actief zijn verdienen steun. Op de ondersteuning van vrijwilligerswerk wordt in principe niet bezuinigd. Uitgangspunt voor het CDA is dat er geen geld meer gaat naar (maatschappelijke) organisaties, maar via openbare aanbesteding naar projecten en maatschappelijke opgaven.
Een dienstverlenende gemeente (in) Ede. De dienstverlening en informatievoorziening moeten snel en gemakkelijk toegankelijk zijn. Momenteel vindt er een overstap plaats naar algehele digitalisering. Belangrijk is dat iedereen – jong en oud - deze verandering kan meemaken. Onze inzet:
De gemeente past zich aan de flexibele werktijden van mensen aan. Avondopenstellingen, het werken op afspraak en het bezoeken van ouderen en anderen die zelf niet naar de balie kunnen komen, zijn voorbeelden van klantgerichte dienstverlening voor alle inwoners. In Ede kun je kiezen op welke wijze je contact met de gemeente wil: via internet, telefoon of gewoon aan de balie in het gemeentehuis. De informatie op de gemeentelijke website is eenvoudig vindbaar, juist ook voor mensen met een beperking.
8
Melden van overlast en andere zaken in de openbare ruimte mogelijk maken via eenvoudige applicaties (apps). Inwoners via apps informeren over het ophalen van het huisvuil, onderhoud en afsluiting van wegen, actuele parkeersituatie e.d. De gemeentelijke producten worden indien mogelijk digitaal aangeboden en kunnen digitaal afgehandeld worden. Aanstellen van een ombudsman waar mensen klachten kunnen indienen. Wanneer burgers bezwaar willen maken tegen een beslissing van het College van Burgemeester en Wethouders of wanneer er sprake is van klachtbehandeling, zal mediation zoveel als mogelijk worden ingezet. Bij de publieke dienstverlening is de voorlichting eensluidend en consistent. De betrokken ambtenaren werken volgens dezelfde werkwijze en zijn op de hoogte van elkaars acties. Afstemming binnen het gemeentehuis tussen de afdeling handhaving en andere afdelingen. Psychisch sociale problematiek wordt mede in overweging genomen bij de oplegging van een handhavingsbeslissing bij (permanente) illegale bewoning. De armoederegelingen in de gemeente Ede blijven individueel, het CDA staat een oplossing op maat voor. Dit zijn open einderegelingen*. In aanloop naar de drie decentralisaties (zie hoofdstuk 3 en 5) de bezwaar- en beroepsprocedures zo goed mogelijk voorbereiden. Het CDA staat een cultuurverandering van de ambtelijke organisatie voor die past bij de veranderende rol van de overheid zoals het CDA die in de inleiding heeft beschreven en die past bij Visie Ede 2025. Op basis hiervan wordt er een strategische personeelsplanning opgesteld. De gemeente stelt open data* beschikbaar om de denkkracht van de Edese samenleving zoveel mogelijk te bevorderen.
Besturen in Ede. Het CDA staat voor kleinschalig, betrokken en dichtbij; voor een gemeente die haar inwoners kent. Het bestuur in Ede weet wat er leeft in de gemeenschap en heeft korte lijnen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Bij een betrokken samenleving hoort een betrokken gemeente Ede. Onze inzet:
Wethouders en raadsleden leggen het accent op luisteren, zeggen en doen. Ze luisteren naar vragen vanuit de samenleving, gaan in gesprek met burgers en bedrijven, geven aan wat er mogelijk is en komen in actie. Het CDA communiceert niet alleen via informatiekanalen zoals kranten, websites en social media, maar legt jaarlijks werkbezoeken aan wijken en dorpen af. Uit het oogpunt van efficiency en bestuurlijke effectiviteit kan regionale samenwerking nodig zijn, de gemeente Ede blijft voor de Edenaren echter altijd het aanspreekpunt. Regionale samenwerking kan niet zonder lokale democratische controle. De gemeenteraad controleert en houdt ten allen tijde toezicht. Het CDA ziet een intensivering van de ondersteunende rol voor de griffie richting de gemeenteraad weggelegd. Bijvoorbeeld door meer advisering, kennisdeling en ondersteuning bij belangrijke dossiers zoals grondzaken en de drie decentralisaties. Het CDA wil mogelijkheden voor uitbreiding van het gemeentelijke belastinggebied bezien in het licht van de transitie van de drie decentralisaties. 9
De opbrengsten van lokale belastingen initieel besteden aan de sector waar de belasting uit voort komt. Bijvoorbeeld de toeristenbelasting gebruiken voor de versterking van de recreatieve sector. Op deze wijze willen wij de zichtbaarheid van de inzet van belastinggeld verhogen. Ieder CDA raadslid zal in de periode 2014 – 2018 aanspreekpunt zijn voor een dorp en of wijk in de gemeente Ede. Sturingsinstrumenten voor de gemeenteraad inventariseren, actualiseren en optimaliseren in het licht van toenemende verantwoordelijkheden voor de gemeente.
Kunst en cultuur in Ede. Kunst zorgt voor verbinding tussen mensen. De verschillende dorpsculturen worden beleefd via bijvoorbeeld toneelverenigingen, zangkoren en muziekkorpsen. Amateurkunst vormt een belangrijke verbinding tussen jong en oud. Ook de cultuurvoorzieningen in professionele zin zijn belangrijk voor Ede. De professionele uitoefening kan niet zonder de vele mensen die op amateurbasis actief zijn. Het CDA gaat deze samenwerking bevorderen en zoeken naar verbinding. Een breed en gevarieerd aanbod van cultuuruitingen past bij de veelzijdigheid van onze gemeente. De historie van Ede is een belangrijk onderdeel van de lokale cultuur. De historie en de cultuur vertellen het verhaal van onze omgeving en leren ons lessen over wie wij zijn en dragen bij aan de verbinding tussen mensen. De lokale Radio en TV vervullen daarbij een belangrijke functie. Onze inzet:
Cultura is een belangrijk cultureel centrum en werkt intensief samen met andere culturele voorzieningen waarbij de vraag vanuit de samenleving centraal staat. Het CDA wil een onderzoek naar de realisatie van een poppodium. De subsidiering van muziekeducatie heroverwegen en nagaan op welke wijze amateurkunstverenigingen hier ook een rol in kunnen gaan spelen. Samenwerking tussen de diverse culturele voorzieningen in Foodvalley bevorderen door te sturen middels subsidieverstrekking en gemeentelijk beleid. Samenwerking wordt beloond. De gemeenteraad ontvangt een periodieke voortgangsrapportage in zake de verbouwing van de Frisokazerne. Het krediet voor de renovatie van de Frisokazerne mag niet overschreden worden. Openluchttheater De Kuil een plaats geven in het cultuurbeleid en gefaseerd renoveren. Maatschappelijke gebouwen worden zo breed mogelijk ingezet. De gemeente bevordert multifunctioneel gebruik. Ook kerken kunnen een bredere rol vervullen. Bijvoorbeeld voor gebruik door (professionele) oratoria, zoals in de Noorderkerk gebeurt. Vrijwilligersverenigingen die zich toeleggen op de lokale geschiedenis, zoals de Veteranen en Historisch Ede betrekken bij city marketing. Beschikbaar stellen van een app voor de culturele evenementen in Ede. Ondersteunen van de Lokale Omroep Ede zodat het mogelijk blijft om een eigentijds en modern aanbod te realiseren.
10
11
2. Van Grenzen naar ruimte: Minder regels en meer mogelijkheden Ruimte geven in Ede. Ede is een verzameling van dorpen. Dorpsgemeenschappen die elk hun eigen identiteit hebben. In de aflevering van 24 januari 2013 van het VPRO televisieprogramma De Hokjesman werd hiervan een portret gegeven. De inwoners zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de regels en leven ze na. Het CDA betrekt burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen bij de totstandkoming van regelgeving. Het maken en naleven van beleid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Overtreders worden hard aangepakt. Het Ede dat het CDA voor ogen heeft is een gemeente waar op een verantwoorde manier gebouwd wordt aan woningen, gebouwen en infrastructurele projecten. Bouwplannen en prestigeprojecten worden tegengehouden door goed rentmeesterschap. Vertrouwen in Ede. Bewoners en bedrijven verdienen vertrouwen. Veel regelgeving is echter gebaseerd op wantrouwen. Bij iedere regeling hoort tegenwoordig een paragraaf over toezicht en handhaving. Het CDA maakt een andere keuze en wil burgers en bedrijven bij de totstandkoming van beleid, dat hun directe omgeving raakt, betrekken. Maatschappelijke instellingen hebben de verantwoordelijkheid om het effect van het bestede geld te laten zien. Bij het geven van vertrouwen hoort ook een strenge aanpak richting bewoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen die het vertrouwen beschamen. Onze inzet: De gemeente ondersteunt en stimuleert economische initiatieven en gaat tot het uiterste om realisatie mogelijk te maken. Het vergunningenbeleid stroomlijnen, versnellen en vereenvoudigen. De gemeente denkt mee met de vergunningaanvrager, zoekt niet naar problemen, maar naar mogelijkheden. Met gebruikmaking van haar beleidsvrijheid geeft de gemeente (tijdelijke) ontheffing aan bedrijven in het buitengebied om nieuwe initiatieven op te starten. De administratieve lasten voor maatschappelijke instellingen verlichten. Bij subsidieverlening wordt primair gekeken naar de maatschappelijke bijdrage en de reikwijdte. Samenwerking wordt beloond.
Wonen in Ede. In Ede-stad is er sprake van een aanbodoverschot van appartementen. Daarnaast lukt het veel jonge gezinnen niet om vanuit een appartement door te stromen naar een woning met een tuin. Hierdoor loopt de nieuwbouwontwikkeling vertraging op. Het CDA pleit (tijdelijk) voor lagere uitgifteprijzen van bouwgrond, zodat woningen in het goedkopere koop- en huursegment gerealiseerd kunnen blijven worden. Meer dan ooit is samenwerken van groot belang. Het CDA wil zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking tussen gemeente, woningcorporaties, particuliere
12
investeerders en zorg- en welzijnsaanbieders. In de gemeente Ede zal er een toenemende behoefte ontstaan aan kleinschalige woon-zorgcomplexen. Bewoners meer zelf laten bepalen, bijvoorbeeld door ‘achter de gevel te bouwen’, waarbij de gemeente flexibele bestemmingsplannen hanteert. Hierbij kan ook gedacht worden aan mantelzorgwonen en woningen voor meerdere generaties. Ede maakt deel uit van een kansrijk gebied. De crisis gaat aan Ede echter niet voorbij. We moeten door de zure appel heen bijten en de problemen niet doorschuiven naar volgende generaties. Het CDA heeft de afgelopen periode de lekken boven water gekregen en het bewustzijn rondom grondzaken in Ede verhoogd. De gronduitgifteprijzen zijn gezakt en de afwaardering op grond is doorgegaan. Het CDA wil blijvend aandacht voor projecten, programmering en prijs. Te veel programmering en te veel projecten leiden tot stilstand en een te hoge prijs belemmert de verkoop. Onze inzet:
Faciliteren van collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO), waarbij de toekomstige bewoners gezamenlijk hun nieuwe woning en buurt vormgeven. De wettelijke mogelijkheden om in het buitengebied bedrijfswoningen te bestemmen als plattelandswoningen worden ten volle benut. Er vindt jaarlijks een zorgvuldige afweging plaats van de verdere ontwikkeling van projecten. Bestemmingsplannen worden aangepast aan de economische ontwikkelingen en veranderende omstandigheden. Het woningaanbod wordt in samenhang bekeken met de beoogde nieuwbouw. Bij leegstand worden nieuwbouwplannen aangepast. Ontwikkelen van een visie over de toekomst van de gronduitgifteprijzen op langere termijn. Rekening houdend met de marktomstandigheden de gronduitgifteprijzen (tijdelijk) verlagen in de vorm van crisisbeleid. Bij onderhandeling over de gronduitgifteprijzen met bedrijven kijken naar wat zij als tegenprestatie kunnen aanbieden, bijvoorbeeld in de vorm van participatievoorziening of werkgelegenheid. Apparaatskosten en leges omlaag brengen om de stijging van boekwaarden te drukken. Herzien van de afdrachten aan de bovenwijkse voorzieningen. In Food Valley-verband het woningbouwprogramma afstemmen op en met de andere gemeenten. Het project de Veluwse Poort wordt weer ingepast in de bestaande projectenstructuur en behoeft niet langer een eigenstandige projectorganisatie. Inzetten op commerciële huur, want dit kan bijvoorbeeld aantrekkelijk zijn voor jongeren. Onderzoeken van de programmering op langere termijn. Veel dure woningen zijn vooruit geschoven in de planning. Dit gaat uit van de aanname dat de markt zich herstelt. Deze aanname moet onderzocht worden. Het CDA vindt dat de gemeente een financiële buffer moet houden om vertragingen van projecten op te kunnen vangen. Dit in het licht van het mogelijk stopzetten van projecten indien uitvoering niet langer binnen de verwachting ligt. Alvorens er onomkeerbare besluiten worden genomen met betrekking tot de investeringsagenda vindt er een afweging plaats in het licht van de drie decentralisaties en de ontwikkelingen in het sociaal domein. De komst van het World Food Centre steunt het CDA van harte. De (financiële) risicobereidheid van de gemeente wordt echter wel goed onderzocht. De omgeving van Cinemec integraal ontwikkelen in nauwe samenhang met Cinemec en de Gelderhorst.
13
De gemeente spant zich in voor voldoende woningen bij crisissituaties, zoals echtscheidingen. Op deze wijze wordt de permanente bewoning van recreatiewoningen beperkt. Onderzoeken in hoeverre leegstaande appartementen en woningen hiervoor ingezet kunnen worden. Neveneffect hiervan is dat de permanente bewoning van recreatiewoningen wordt beperkt. De gemeente onderzoekt toetreding van nieuwe partijen op de sociale woningmarkt. Binnen regioverband een plan van aanpak opstellen in samenwerking met de woningcorporaties om de wachtlijsten sociale woningen terug te dringen.
Leven in Ede. Het CDA wil gezinsvriendelijke wijken en dorpen. Een sociaal woningbouwprogramma is van belang voor de leefbaarheid. Elke wijk en dorp heeft een eigen ontmoetingsplek: een buurthuis een kantine, een vrij klaslokaal van een school of de ontmoetingsruimte van een kerk of een moskee. Er zijn groen- en speelvoorzieningen. De bewoners worden betrokken bij de inrichting en het onderhoud van de omgeving waarin ze wonen. In de woonwijken hebben de voetganger en fietser voorrang boven het gemotoriseerd verkeer. Er zijn goede en verkeersveilige fietsverbindingen tussen wijken en dorpen. De bereikbaarheid van Ede is omwille van de leefbaarheid en de Edese economie van groot belang. Verkeer naar en van Ede gaat zoveel mogelijk via N224, de toekomstige Parklaan Ede Oost, A12 en A30. Onze inzet:
In wijken en dorpen wordt met buurthuizen, scholen, kerken en moskeeën overlegd hoe er in hun gebouwen een centrale ontmoetingsruimte kan worden gecreëerd voor bewoners. De gemeente stelt materiaal en personeel beschikbaar als bewoners buiten het normale onderhoud zelf extra onderhoud willen uitvoeren, bijvoorbeeld een bladopruimactie of een sneeuwopruimactie. Woonwijken worden ingericht als 30-kilometergebied. De herinrichting van een straat gebeurt na overleg met de bewoners. Naast een fietstunnel en een autotunnel nabij het Somaterrein richting de A30, komt er een directe wijk-wijk tunnel voor het autoverkeer tussen Beatrixpark en Ede-Zuid ter hoogte van omgeving Kerkweg. Met inachtneming van het vastgestelde tracé bij de aanleg van de toekomstige Parklaan streven naar groene inpassing en veilige afwikkeling van het fietsverkeer. Verder komt nabij Bennekom onder de Parklaan een fietstunnel voor de verbinding tussen Bennekom en Ede. Inzetten op de afwikkeling van het grootschalig verkeer via de verkeersruit N224, Parklaan, A12 en A30. Geen doortrekking van de A30 door het waardevolle Binnenveld, gelegen tussen Bennekom, Wageningen en Veenendaal. Schoolroutes tussen wijken en dorpen zijn veilig en worden goed onderhouden. In iedere wijk of dorp bevinden zich speelvoorzieningen. Buslijnen omzetten om speciaal vervoer te ontlasten. De omleiding van de buslijn naar bejaardencentrum De Klinkenberg verdient navolging. Bij de aanbesteding van Openbaar Vervoer is duurzaamheid een criterium bij de gunning. Doorstroming verkeer Galvanistraat bevorderen door integrale benadering van verkeerscirculatie van doorgangsroutes in Ede.
14
15
3. Van nazorg naar voorzorg: voorkomen is beter Voor elkaar zorgen in Ede. Veel mensen zijn lid van een sport- of zangvereniging, maken deel uit van een gezin en familie, gaan naar school of zijn bijvoorbeeld betrokken bij een kerk. In al deze kringen ontmoeten mensen elkaar, ondernemen ze samen veel activiteiten en kunnen mensen veel voor elkaar betekenen. Het ziet er naar uit dat de overheid, als gevolg van ondermeer de financiële crisis en de stijgende zorgkosten, niet meer in staat is om al de kosten te dragen. We moeten ons bezinnen op de vraag hoe we met minder geld de mensen die het echt nodig hebben tegemoet kunnen blijven komen. Er wordt daarom al een aantal jaren gewerkt aan de zogenaamde transities: een overdracht van middelen van de landelijke en provinciale overheid naar de gemeenten. De gemeente kan beter inschatten hoe de burger het beste ondersteund kan worden, wellicht ook op een andere wijze dan alleen in geld. De gemeente kan het echter niet alleen. In het Ede van de toekomst houden burgers, binnen en buiten hun verbanden en verenigingen, de ogen en oren open en steken ze de handen uit de mouwen, zodat we samen de Edese gemeenschap blijven vormen. Ouder worden in Ede. Mensen worden gemiddeld ouder en het aantal ouderen neemt toe. Tegelijkertijd blijven ouderen langer actief en gezond en hebben ze gemiddeld meer te besteden dan vroeger. Actieve en zelfstandige ouderen zijn van belang voor de samenleving. De gemeente werkt aan langer zelfstandig wonen en meer zelfredzaamheid door onder andere te investeren in een levensloopbestendige infrastructuur en passende woningen. Leven met een beperking in Ede. Leven met een beperking moet niet betekenen dat mensen minder deel kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer. Het CDA is voorstander van de aanpak, waarbij samen met de WMO-medewerker gekeken wordt hoe iemand met een beperking door eigen inzet of inzet van het eigen sociale netwerk optimaal kan functioneren. Onze inzet:
Het CDA heeft oog voor mantelzorgers bij het opstellen van nieuw beleid bij de nieuwe uitvoeringstaken die naar de gemeente komen rondom zorg en ondersteuning. Opzetten van een gemeentelijk steunpunt voor informatie en hulpvragen via de sociale wijkteams. Met diverse partners kan dit zich ontwikkelen tot een steunpunt voor ouderen, waar men terecht kan met vragen over preventie, klachten en ongemakken. Bij (ver)bouwprojecten meer aansluiten bij de woonwensen van ouderen: zogenoemde kangoeroewoningen, woongroepen en levensloopbestendige woningen. Hierbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar WMO voorzieningen.
16
Openbare ruimte toegankelijker maken voor ouderen. Dat kan door de afstand van routes voor ouderen zichtbaar aan te geven en voldoende bankjes te plaatsen om af en toe uit te rusten. Zorg wordt losgekoppeld van verpleeg- en verzorgingstehuizen. De leegstand die daardoor ontstaat tegengaan door deze gebouwen in het kader van de drie decentralisaties slim in te zetten, bijvoorbeeld voor dagbesteding en ruimte voor zorgaanbieders, of als ontmoetingsplek voor de buurt. Bij het bepalen van het aanbod van huishoudelijke hulp staan prijs en kwaliteit centraal. Bij de aanschaf van rollators en scootmobiels wordt een eigen bijdrage gevraagd. Actieplan tegen vereenzaming opstellen.
Jeugdzorg in Ede. De gemeente wordt naast jongerenwerk ook verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het CDA ziet lokaal jeugdbeleid als het startpunt voor het voorkomen van veel sociale problemen in de toekomst. In het kader van de nieuwe jeugdzorgtaak wordt samenwerking gezocht met de onderwijsinstellingen in de gemeente. Vroeg ingrijpen in problematische gezinssituaties past bij de keuze voor voorzorg boven nazorg. Met de decentralisatie van de jeugdzorg krijgen gemeenten de mogelijkheid prikkels te introduceren om preventie en eigen kracht te versterken ten koste van de zwaardere zorg. De gedwongen jeugdzorg of zelfs inschakeling van politie-inzet vormen in uiterste gevallen de sluitpost van de inzet van het sociale netwerk rondom gezinnen. Jongeren (en hun ouders) perspectief bieden blijft daarbij het uitgangspunt. Onze inzet:
Het CDA kiest voor de inrichting van de Jeugdzorg (en AWBZ*) voor model 1 (zie illustratie). Eén plan gemaakt door cliënt en Regisseur (van de gemeente) = één gezin, één plan, één regisseur. Inzetten op het bundelen van de eigen kracht van de cliënt, de Edese samenleving (voorzieningen) en de professionals (0e , 1e en 2e lijns zorg*). De professionele zorgcomponent in het plan van aanpak, die is opgesteld door de cliënt zelf, wordt geveild. Inschrijving door verschillende zorgaanbieders mogelijk. Ruimte naast eventuele afgesloten raamcontracten voor kleine aanbieders behouden. Uitvoeringsorganisaties* in de regio verdelen over de gemeenten (binnen GR verband* ). Dus niet één supergemeente, maar gelijke inbreng van gemeenten op specialisme binnen uitvoeringsorganisatie. Regisseurs bij het loket in de betrokken gemeenten schakelen met de uitvoeringsorganisatie binnen het verband, waar het specialisme belegt is. Daarnaast werken ze samen met regisseurs in de andere gemeenten voor soortgelijke gezinnen om zo gemeenschappelijke portfolio en werkwijze te ontwikkelen. Eerstelijnszorg (loketfunctie, regisseurschap) blijft in uitvoeringsorganisaties van alle gemeenten in de regio mogelijk. Specialistische zorg concentreren (bijv. autismecentrum, AMK*, Jeugdpsychiatrie). Er wordt momenteel door de VNG* gekeken om dit landelijk aan te vliegen. Doel is één landelijke inkoop op allerlei vormen van specialistische zorg. Samenhang creëren tussen de drie decentralisaties (jeugdzorg, AWBZ en participatie) door samenwerking regisseurs jeugdzorg, AWBZ en participatiemedewerkers (zie hoofdstuk over participatie).
17
Naast de regisseurs stelt de gemeente Ede verbindingsfunctionarissen aan die verbindingen in de wijk tussen (vrijwillige) organisaties en verbinding tussen de verschillende gemeentelijke afdelingen maken, najagen en faciliteren. Om incidenten te voorkomen en problemen aan te kunnen pakken brengt de gemeente samenwerking tot stand tussen welzijnsinstellingen, onderwijsinstellingen, GGD, GGZ, maatschappelijk werk, politie, BOA’s (buitengewoon opsporingsambtenaar) en veiligheidshuizen. Jongeren zonder verblijfsvergunning blijven recht houden op zorg (somatisch en psychisch, psychiatrisch).
18
19
4. Van polarisatie naar participatie: iedereen doet mee Meedoen in Ede. Iedere Edenaar heeft talenten. Het CDA streeft naar een Ede waarin iedereen meedoet en zijn of haar talenten kan inzetten. Samen bouwen aan de dorpen en Ede-stad. Een gemeente waar goed onderwijs voor iedereen toegankelijk is, een plaats waar families en gezinnen de ruimte hebben en krijgen, een plaats voor ontspanning, sport en recreatie. Het Ede van de toekomst is een omgeving waarin veiligheid een taak is van alle inwoners en leefbaarheid gerealiseerd wordt door ons allemaal. Een stad waar integratie geen beleidstaal is, maar een werkwoord. Naar school gaan in Ede. Onderwijs is het fundament van de Edese samenleving, het vergroot de kansen van kinderen, jongeren en ouderen. Het CDA wil dat kinderen, jongeren en ouderen optimaal uitgerust worden met kennis en vaardigheden, maar ook dat mensen leren dat burgerschap meer is dan klant zijn van de samenleving. Het onderwijs is van de kinderen, ouders, buurtbewoners en leerkrachten. Het CDA wil de samenwerking tussen het bedrijfsleven, scholen, onderwijsinstellingen en overheden vergroten. Onze inzet:
Basisscholen in beginsel behouden in krimpgebieden: waar mogelijk steunt de gemeente vanuit haar rol scholen die met opheffing worden bedreigd. Multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen; waar mogelijk wordt er een Integrale Kind Centrum ingericht waar de 0 – 12 jaar leerlijn centraal staat. Bij de nieuwbouw van scholen wordt nadrukkelijk gekeken naar de mogelijkheid om naast onderwijs ook andere activiteiten onderdak te bieden die passen in de 0-12 jaar leerlijn. Ouders kunnen zelf blijven kiezen naar welke school hun kinderen gaan. Samen met ouders en scholen investeren in de verbetering van de verkeersveiligheid rond, van en naar scholen. De gemeente faciliteert scholen waar mogelijk om schooluitval tegen te gaan. De gemeente stimuleert en faciliteert nieuwe schooltijden. Ze doet dit in samenwerking met scholen, kinderopvangorganisaties en buitenschoolse opvanginstanties waardoor dagprogramma’s kunnen ontstaan voor kinderen. Niet bezuinigen op godsdienstonderwijs op openbare scholen. Financieel mogelijk blijven maken van de maatschappelijke stage, maar zonder grote regeldruk. Geen drugs op en rond het schoolplein, zowel in de preventieve als in repressieve vorm. Kinderen krijgen les in een schoon en stevig gebouw, met een goed binnenklimaat. De gemeente Ede stelt zich op als regisseur in de samenwerking tussen het bedrijfsleven en scholen om te komen tot een betere afstemming met het oog op stageplaatsen, aanpakken van jeugdwerkloosheid, detacheringsplaatsen (in het kader van participatie) en werk- leerplekken.
20
Technisch onderwijs blijven stimuleren. Technasium en Leonardo onderwijs kunnen op de steun van het CDA rekenen. Inzetten op de versterking van de MBO/HBO Kennisas, (ROC A12, Groenhorst Ede en de Christelijke Hogeschool Ede), bij de campus in Ede.
Studeren in Ede. Duizenden studenten wonen en studeren in Ede en vormen een belangrijk deel van de bevolking. Studenten hebben bepaalde faciliteiten nodig en kunnen zelf een belangrijke bijdrage aan de stad leveren. Het CDA wil het studentenleven in Ede daarom meer ruimte geven. Onze inzet:
In samenwerking met studenten wordt er gekeken naar de realisatie van een studentensociëteit. De gemeente ziet er op toe dat er voldoende studentenhuisvesting is. Jongeren met een psychische of somatische beperking in de vorm van buddytrajecten deel uit laten maken van een studentenhuis.
Opgroeien en opvoeden in Ede. Het CDA en het gezin horen bij elkaar. Wij zijn en blijven een partij voor het gezin. De omstandigheden waarin gezinnen leven zijn echter behoorlijk veranderd ten opzichte van vijftien jaar geleden. De arbeidsmarkt is flexibeler geworden, meer ouders werken beide, huizenprijzen zijn hoog en onderlinge relaties en gezinssamenstellingen veranderen. Door al deze veranderingen komen er steeds meer vragen op de borden van gezinnen te liggen. Het CDA wil gezinnen ondersteunen en helpen daar waar kan. Kinderen zijn de primaire verantwoordelijkheid van ouders, maar opvoeden gebeurt in een breder verband. Verenigingen, sportclubs, kerken en moskeeën zijn erg belangrijk. Naast school bieden zij de mogelijkheid om voor elkaar te zorgen, elkaar te ontmoeten en van elkaar te leren. Veel aandacht in de media gaat uit naar probleemgezinnen en naar het tekortschieten van de jeugdhulpverlening. Het CDA bestrijdt het wantrouwen richting ouders en gaat juist uit van de kracht van gezinnen. Ouders die moeite hebben met de opvoeding van hun kinderen kunnen rekenen op steun vanuit het centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Onze inzet:
Bij de realisatie van nieuwe wijken of bij de revitalisering van wijken wordt met nadruk gekeken naar het kind- en gezinsvriendelijke karakter van de plannen. Integrale Kind Centra / Brede buurtscholen zo mogelijk gebruiken als consultatiebureau van het CJG. Ouders krijgen meer ruimte bij het organiseren van kinderopvang. Het CDA wil deze ouders ontzorgen en hierbij geen onnodige (wettelijke) belemmeringen opwerpen. Ouderbetrokkenheid staat centraal in het beleid van scholen en kinderopvang. Het CDA wil dat de gemeente Ede per situatie maatwerk levert bij de gezinnen die niet zonder ondersteuning kunnen. En daarnaast wil het CDA het algemene beleid weer vanuit vertrouwen in ouders vormgeven.
21
Sporten in Ede. Het CDA staat voor een sterke stimulering van sport in stadswijken en dorpskernen. Sport is een belangrijk deel van het verenigingsleven. Sport daagt uit, verbindt, zorgt voor plezier en ontspanning. Het CDA wil er dan ook voor zorgen dat alle kinderen in de gemeente Ede toegang hebben tot sport, in de buurt, maar ook op school. Het CDA wil sport faciliteren waar dat mogelijk is. Dit kan door in samenwerking met de sportclubs te kijken naar het multifunctioneel gebruik van sportaccommodaties. Onze inzet: Kinderen van wie de ouders niet de financiële mogelijkheden hebben om het lidmaatschap van een sportclub te betalen worden niet buitengesloten. Bij de ondersteuning en subsidiëring van sport geven wij voorrang aan de buurtsport en breedtesport, ook speelt de reikwijdte van de vereniging en de maatschappelijke bijdrage een belangrijke rol. Vanwege het afschaffen van het schoolzwemmen wordt met zwembaden gezocht naar nieuwe zwemarrangementen om de baden exploitabel te houden. In Ede-stad en in de dorpen blijft voldoende zwemgelegenheid. In samenwerking met bijvoorbeeld omliggende campings wordt er gezocht naar duurzame exploitatie van zwembaden, zoals het Bosbad in Lunteren en de Vrije Slag in Bennekom. Bij de exploitatie van sportzalen is financieel en economische haalbaarheid het uitgangspunt. Snelle uitvoering van de bouw van de sportzaal in Otterlo en verplaatsing van de velden van V.V. Otterlo. Ontspannen in Ede. Ede is een groene gemeente waar alle ruimte is voor recreatie en ontspanning. Op de website van de gemeente Ede staat het mooi vermeld: ‘De natuur rondom Ede nodigt uit tot eindeloze zwerftochten op de fiets, te paard of wandelend. De kroonjuwelen van Ede zijn natuurgebieden die nationaal en zelfs internationaal bekend zijn: Het Nationale Park De Hoge Veluwe met daarin het Kröller-Müller museum , Deelerwoud, Planken Wambuis, De Sysselt en het Wekeromse Zand’. Door evenementen die geheel of gedeeltelijk op het Edese grondgebied plaats vinden, zoals Kikarun, Dutch Street Cup, Roparun, Ride for the Roses, Pegasuswandeltocht , Airbornewandeltocht en Fiets4Daagse Veluwe / Vallei, worden sport en recreatie met elkaar verbonden en maken velen kennis met de natuur in Ede. Onze inzet: Goede afstemming van de promotionele activiteiten van het Veluws Bureau voor Toerisme en de plaatselijke Promotiecommissie. Een netwerk van brede fietspaden met diverse oplaadpunten voor elektrische fietsen. Inwoners van de gemeente Ede en toeristen die toeristenbelasting betalen krijgen korting op de entreekosten van Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Landelijke bekendheid aan de website www.eropuitinede.nl. Beschikbaar stellen van een app met de mooiste plaatsen van de gemeente Ede.
22
Veiligheid in Ede. Mensen hebben recht op veiligheid. Zowel binnen- als buitenshuis. Er moet sprake zijn van een duidelijke normstelling en er moet doortastend worden opgetreden, vooral tegen veelplegers. Agressie en geweld in huiselijke kring en de publieke ruimte wordt niet getolereerd. Het CDA vindt het belangrijk dat de betrokkenheid van burgers inzake veiligheid en leefbaarheid toeneemt. Veiligheid is een taak van iedereen; ouders, wijken en scholen, samen houden we Ede leefbaar. De gemeente vervult haar taak op het gebied van veiligheid, toezicht en handhaving. Brandweer, politie en ambulance zijn gericht op snelle beschikbaarheid in de hele gemeente, zowel repressief als preventief. Onder jongeren in Ede komt alcohol en drugsgebruik en daaraan gerelateerd geweld voor. De afgelopen jaren zijn er mede door de inzet van de preventiewerkers grote stappen gezet. Geloofsgemeenschappen en scholen zijn een belangrijke partner in het bespreekbaar maken van alcohol en drugsgebruik. Onze inzet: De wijkagent is herkenbaar in de wijk en bekend bij de bewoners. Sociale media inzetten voor veiligheid. De wijkagent vangt via Whatsapp, Twitter en Facebook signalen op uit de wijk. Actief preventiebeleid met inwoners om bijvoorbeeld woninginbraken tegen te gaan. Bewoners worden actief betrokken bij de veiligheid van hun wijk. De nazorg voor ex-gedetineerden en andere kwetsbare groepen blijft bestaan. Voorkomen moet worden dat mensen op straat komen te staan of op straat blijven. Instellingen die zich hiervoor inzetten zoals bijvoorbeeld Exodus en stichting De Instap kunnen van harte op de steun van het CDA rekenen. Het drankketenbeleid de komende jaren voortzetten. Het CDA is blij met de samenwerking tussen kerken, instellingen en de gemeente om drank- en drugsoverlast aan te pakken en wil deze samenwerking die gestart is in het buitengebied navolgen in de wijken van Ede-stad. Overtreding van drank- en horecawet door horecaondernemers hard aanpakken. Het sluiten van de coffeeshops. Verder gaan met de doelgroepen boa’s zoals de jeugdboa’s. Het aantal welzijnsorganisaties verminderen op het gebied van veiligheid. Nadruk moet liggen op de maatschappelijke opgave in samenwerking tussen scholen en ouders onder regie van het veiligheidshuis. Het veiligheidshuis verder inrichten en uitbouwen in samenhang met de decentralisatie van de jeugdzorg. In het uitgaansgebied in Ede in samenwerking met jongeren, ouders, scholen en horecaondernemers een project opstarten waarbij het terugdringen van alcohol en drugsgebruik het doel is. Mensen zonder verblijfsvergunning blijven recht houden op hulp van de Voedselbank. Het CDA wil een dagopvang voor dak- en thuislozen in Ede.
23
Integreren in Ede. Verschil hoort bij Ede. De allochtone gemeenschappen leven in onze gemeente naast bijvoorbeeld de orthodox christelijke gemeenschap. Het CDA moffelt deze verschillen niet weg, maar maakt ze bespreekbaar en wil samen op zoek gaan naar verbinding. Erkenning en het leren kennen van elkaar kan veel problemen voorkomen. De lokale overheid houdt intensief contact met godsdienstige en levensbeschouwelijke organisaties. Deze dialoog vraagt om een open houding van beide kanten. Voor het CDA hoort je diepste religieuze overtuiging niet alleen achter de voordeur thuis. Kerken, moskeeën, levensbeschouwelijke organisaties en maatschappelijke partijen verhogen de onderlinge nabijheid en betrokkenheid in Ede. Scheiding tussen kerk en staat mag niet gezien worden als een waterscheiding. De integratie van niet westerse allochtonen verloopt in Ede helaas soms moeizaam. Voor integratie is het spreken van de Nederlandse taal een vereiste. Onze inzet:
Vergroten van de taalvaardigheid en burgerschapsvorming. Iedereen in Ede spreekt Nederlands. Kerkelijke en andere levensbeschouwelijke organisaties zijn belangrijke partners voor de gemeente. Bij de totstandkoming van beleid worden ze betrokken.
24
25
5. Van verbruiken naar waarderen: niet alles is in geld uit te drukken Werken in Ede. In een samenleving die steeds verder individualiseert is een baan meer dan alleen maar een inkomstenbron. Wie niet kan mee doen via betaalde arbeid loopt een steeds groter risico ook aan andere aspecten binnen de samenleving uitgesloten te worden. Daarom kan niet vaak genoeg de nadruk gelegd worden op het stimuleren van economie en werkgelegenheid. Economie en werkgelegenheid zijn een hefboom om te wonen, werken en studeren in onze mooie gemeente en regio en is belangrijk voor onze leefbaarheid. De lokale economie van Ede is geen eiland, maar maakt deel uit van een groter geheel. Samenwerking met andere economische gebieden binnen de regio en provincie is van groot belang. Ook de Euregio mag geen ondergeschoven kindje worden. De tijd is voorbij dat bedrijven zich melden om zich hier te komen vestigen. We zullen ze moeten halen, zowel nationaal als internationaal. Daarom pleit het CDA voor meer acquisitiekracht. Het buitengebied en de verschillende bedrijventerreinen in de gemeente Ede zijn de kraamkamers van bedrijvigheid. Het CDA is trots op bedrijven en organisaties die klein zijn begonnen en zich door de tijd heen hebben ontwikkeld tot grote bedrijven. Hierbij valt te denken aan De Heus, Schippers en Lukkien. Ook in de toekomst moet dit in Ede mogelijk blijven. Daarom is het nodig dat de gemeente een bereidwillige en flexibele houding aanneemt. Het CDA kiest daarbij voor de ja, mits benadering richting bedrijven. De gemeente onderhoudt nauw contact met ondernemersorganisaties en bedrijven om voortgaande ontwikkeling te blijven stimuleren. Onze inzet:
Glasvezel op alle bedrijventerreinen in de gemeente Ede, met name in de buitengebieden. Onderhoud openbare ruimte in samenspraak met eigenaren van bedrijfspanden. Flexibelere invulling van bestemmingsplannen mogelijk maken zonder dat er afbreuk gedaan wordt aan de kwaliteit. Niet kijken naar wat niet mogelijk is, maar kijken naar wat wel mogelijk is. Uitbreiding werklocaties buitendorpen op maat. De gemeente optimaliseert haar internationale communicatie. Het verbeteren van de Engelstalige website is hiervoor een eerste stap. Het CDA is trots op de organisaties als Eco-Fields, Remeker, Puur-e en de Veluwse bierbrouwerij. Wij willen kijken naar de bijdrage die deze producten kunnen leveren aan het promoten van de gemeente Ede, dit mede naar aanleiding van de verkiezing van Ede tot Hoofdstad van de Smaak 2014.
26
Participatiewet in Ede. Er komen door de drie decentralisaties (zie voor decentralisaties van de jeugdzorg en AWBZ hoofdstuk 3) een grote groep mensen in de kaartenbak van de gemeente terecht die aangewezen zijn op langdurige ondersteuning. Niet de regeling, maar de werkzoekende en de potentiële werkgever vormen daarbij de uitgangspunten voor de ondersteuning bij werk. De invoering van de wet participatie vergt zorgvuldigheid, een gezonde fasering en vraagt om deelname van meerdere partijen. De reintegratie naar de arbeidsmarkt en het beschutwerken worden van elkaar gescheiden. Het CDA wil in samenwerking met bedrijven inventariseren wat het aanbod in Ede is van werk voor mensen met een loonwaarde minder dan 100%. Onze inzet:
Het CDA wil een onderscheid maken tussen beschut werken enerzijds en detachering en re-integratie anderzijds. Iedereen heeft een bepaalde loonwaarde. Mensen met minder dan 100% loonwaarde bieden we oplossingen in de vorm van een Persoonsvolgend Budget. Persoonsvolgendbudget (in figuur PVB* ) is het financieringsinstrument voor reintegratie voor mensen met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt en is het voorkeursfinancieringsinstrument voor detachering. Detachering volgt als re-integratie niet meteen kan. Gemeente en bedrijven detacheren mensen met onder meer een (ex)- WAJONG* uitkering en andere klanten met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Detachering is altijd gericht op beweging naar re-integratie. Gemeente faciliteert marktinitiatieven die participatie en re-integratie mogelijk maken door middel van PVE en ontzorgt via vergunningen, vestigingsvoordelen, of andere tegenprestaties voor de maatschappelijke bijdrage van de betreffende bedrijven. Beschut werken blijft een publieke taak van de gemeente. Permar* is daarvoor de meest aangewezen partij. Iedereen in beschut werken heeft een regisseur vanuit de WMO. Permar wordt opgedeeld in een Stichting en een BV. De Stichting wordt bekostigt door de gemeente. De BV biedt samen met andere re-integratieaanbieders in de regio re-integratietrajecten aan via openbare aanbesteding. Er komt meer acquisitiekracht beschikbaar om bedrijven naar Ede te halen. Het ontschotten van economie en re-integratiebeleid. De besteding van het participatiebudget opnieuw afwegen in het licht van de transitie van de wet participatie. Het CDA wil een verpakkingsverwerkingsbedrijf in Foodvalley verband binnenhalen voor de foodindustrie die sterk vertegenwoordigt is in de Vallei (zoals Delinuts). Dit verpakkingsbedrijf gaat een cruciale rol spelen in de reintegratie van mensen. De gemeente realiseert in samenwerking met scholen en bedrijven jaarlijks een toename in het aantal leer-werkplekken, stageplaatsen en detacheringsplaatsen*. CDA zet bij WGR samenwerking focus op soft control en horizontaal toezicht, in plaats van op structuur.
27
Winkelen in Ede. Het winkelcentrum van Ede, Bennekom en Lunteren bruist en kent een breed aanbod. Het CDA wil werken aan een bruisend, gezellig en aantrekkelijk winkelgebied, zowel in de dorpen als in Ede-stad. De voorzieningen in de wijk zijn voornamelijk gericht op de dagelijkse boodschappen. Het centrum van Ede is er voor winkelen, recreëren, ontspannen en uitgaan. In samenwerking met de winkeliers wordt er gekeken naar de toekomst van het Edese winkelgebied. Er vindt per saldo geen uitbreiding van het aantal vierkante meters winkeloppervlakte plaats. De Stichting Binnenstadsmanagement Ede is en blijf een belangrijke gesprekspartner. De mate van betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor een aantrekkelijk winkelgebied ligt in de eerste plaats bij de winkeliers zelf. In de beleving van het CDA gaat de koopzondag de lokale economie niet redden. Het werkt daarnaast een eenzijdig winkelaanbod van grote winkelketens in de hand. Om de concurrentiepositie van de kleine ondernemers te beschermen en hiermee de diversiteit en veelzijdigheid van het winkelaanbod te behouden alsmede om één rustdag in de week te bewaren is het CDA Ede tegen openstelling van winkels op zondag. Onze inzet:
Handhaven van de voorzieningen in de dorpen. Compacter maken van het winkelcentrum Ede-stad. Bestrijden van leegstand (met name in de uitloopstraten) in het stadscentrum door het zoeken naar andere bestemmingen; studentenhuisvesting of andere woonbestemming. Het aantrekkelijker maken dat horecagelegenheden, waaronder restaurants, zich op meerdere plekken in de stad vestigen. Museumplein meer onderdeel uit laten maken van het centrum. Het verkennen van de mogelijkheden om bestemmingsplannen, met name in de winkelgebieden, flexibeler te maken, zodat de procedures minder stroperig worden. Geen nieuwe supermarkten in het stadscentrum van Ede. Betaald parkeren in Ede centrum op de gemeentelijke parkeerterreinen wordt gekoppeld aan de openingstijden van de winkels.
28
Het CDA wil nagaan op welke wijze differentiatie van parkeertarieven bij kan dragen aan het aantrekkelijker maken van het doordeweekse bezoek van de winkelcentra van de gemeente. Bij betaald parkeren wordt overgestapt naar het betalen van de daadwerkelijk geparkeerde tijd. Het vergroten van de bekendheid en de mogelijkheden van de Stadswinkel in Cultura. Nieuwe ontwikkelingen op het winkelgebied, bijvoorbeeld het concept dat er een verbinding is tussen internet en een fysieke verkoopplek, verkennen en uitvoeren. Vergroenen en aantrekkelijker maken van het marktplein.
Landbouw en natuur in Ede. Een groot deel van het grondgebied van onze gemeente is natuur- en landbouwgebied. Mensen genieten van de prachtige natuur en kunst in het Nationale Park de Hoge Veluwe. Agrariërs ondernemen in het buitengebied door akkerbouw en veeteelt. Samen met voedselgerelateerde bedrijven vervullen de agrarische ondernemers een belangrijke rol in de Edese economie. Het CDA is trots op de met koeien gevulde weiden en de verschillende wijngaarden die er in Ede te vinden zijn. Een gezonde balans tussen natuur en landbouw gaat in Ede goed samen. Het CDA is voor geconcentreerde natuurontwikkeling en wil daarnaast de agrarische sector de ruimte geven om te ondernemen en innovatief bezig te zijn. Om economisch rendabel te blijven is het te verwachten dat schaalvergroting nodig kan zijn. Het CDA wil de schaalvergroting niet in de weg staan. De vergunningverlening aan agrarische ondernemers kan vlotter. De gemeente wordt op dit moment teveel als een obstakel gezien. Het CDA staat een meedenkende en meewerkende overheid voor die samen met de vergunningaanvrager zoekt naar de mogelijkheden. Onze inzet:
Ruimte geven aan een duurzame economie in het buitengebied, duidelijk zijn in wat wel kan en wat niet. Dat betekent meedenken met en ondersteunen van agrariërs en ondernemers die willen investeren. Samenwerken met als doel een vitaal en goed onderhouden buitengebied. Plannen om te komen tot functiewisseling in het buitengebied, die leiden tot kwaliteitsverbetering van dat gebied kunnen op onze steun rekenen. Duidelijke afspraken over natuurbestemmingen in het gebied zijn uitgangspunt. Vermeerderen van natuur ten koste van landbouwgrond wordt per geval bekeken in samenwerking met de betrokkenen. Concentreer de natuurontwikkeling daar waar het al is. Uitgangspunt moet zijn dat het beleid met betrekking tot natuurwaarden een gezonde bedrijfsvoering en uitbreiding van agrarische ondernemingen niet onnodig belemmert. Bij verlenen van vergunningen in het buitengebied staat een goede landschappelijke inpassing centraal en zien wij toe op een strikte handhaving. Initiatieven zoals Vallei Boert Bewust* draagt het CDA een warm hart toe.
29
Duurzaamheid in Ede. Ook in Ede worden we geconfronteerd met de gevolgen van het uitputten van de aarde. Zo wordt de gezondheid van Edenaren bedreigd door slechte luchtkwaliteit en stoffen waaraan zij zijn blootgesteld. Alleen door consumenten, producten, bedrijven en maatschappelijke partijen te betrekken bij het milieubeleid en aan te spreken op hun verantwoordelijkheid is er een breed draagvlak om duurzaamheid te creëren. Onze inzet:
Gemeentelijk vastgoed voorzien van zonnepanelen. Inzetten van gemeentelijke heffingen om het gedrag van burgers en bedrijven te beïnvloeden. De opbrengsten worden aangewend voor duurzame energievoorzieningen. Het aantal oplaadpunten voor elektronische auto's uitbreiden om elektrisch autorijden aantrekkelijker te maken. Stimuleren van het gebruik van de fiets voor de korte en middellange afstanden, onder meer door het meer fietsvriendelijk inrichten van wegen en het realiseren van voldoende fietsenstallingen. Verbeteren van de waterkwaliteit ten behoeve van drinkwater, natuur en recreatie. Voor natuur gaat het om het terugdringen van fosfaat, nitraat en bestrijdingsmiddelen en voor recreatie om het verbeteren van de kwaliteit van het zwemwater.
Ede in de regio en in Food Valley. Ede maakt deel uit van verschillende samenwerkingsverbanden in de regio, een voorbeeld daarvan is Food Valley. Food is het verbindende thema tussen de Valleigemeenten en biedt een strategisch platform richting provincie, de nationale overheid en Europese instellingen om zich te profileren en te specialiseren. Dit om werkgelegenheid in de regio te waarborgen en uit te breiden. Daarnaast kan het ook een platform zijn waarbinnen gemeenten bepaalde (uitvoerings-) taken niet individueel maar gezamenlijk uitvoeren. Iedere gemeente moet dan wel de democratische verantwoording kunnen blijven waarborgen. Het CDA wil niet naar één supergemeente. Samenwerking is prima, maar samenvoeging tast de lokale identiteit aan. Om de samenwerking te optimaliseren is het belangrijk dat bij gemeentelijke samenwerking diversiteit en autonomie gewaarborgd zijn. Onze inzet:
In onderling overleg tussen de gemeenten in Food Valley kennisintensieve bedrijven aantrekken, gecombineerd met nieuwe werkgelegenheid in de maakindustrie en de dienstverlenende sectoren. Samenwerking met betrekking tot uitvoerende taken kan, maar moet voor de gemeente Ede aantoonbaar meer efficiency en meerwaarde bieden. Van geval tot geval beoordelen aan de hand van een businesscase. Grensoverschrijdende thema’s als arbeidsparticipatie en jeugdzorg kunnen goed via regionale samenwerking worden aangepakt. De inbreng en verankering binnen de afzonderlijke gemeenten moet dan voldoende zijn geborgd.
30
Bijlage - Verklarende woordenlijst Open einderegeling: Een open einderegeling is een begrotingsbesluit waardoor een financiële regeling geen budgettair plafond wordt toegekend. Er is geen maximumbedrag aan verbonden. Open data: Bij open data gaat het om openbare overheidsinformatie die is verzameld/geproduceerd in het kader van een publieke taak en met publieke middelen. De data is gratis of tegen maximaal marginale verstrekkingskosten beschikbaar. Voor meer informatie zie: https://data.overheid.nl/ Uitvoeringsorganisatie: Gemeenten hebben een ambtelijke organisatie om de uitvoeringstaken (wettelijke taken) van de Rijksoverheid uit te voeren. Dit wordt de uitvoeringsorganisatie genoemd. Omdat er veel uitvoeringstaken naar de gemeenten toekomen met de drie decentralisaties (na eerder al de WMO* ) is de omvang & kwaliteit van de ambtelijke organisatie van veel gemeenten niet toereikend (te klein, te weinig kennis etc.). Hierdoor moeten gemeenten gaan opschalen (dat gebeurt al in veel gevallen, bijv. bij de RUD* (omgevingsvergunningen), bij ICT, inkoop etc. Hierdoor ontstaat de situatie dat veel gemeentehuizen delen van hun ambtelijke organisatie kwijt raken aan de opgeschaalde uitvoeringsorganisatie. Om de taken goed te verdelen, moeten er goede afspraken gemaakt worden tussen de gemeenten. Waar gemeenten inkrimpen in ambtenaren moeten zij een duidelijke meerwaarde en goed evenwicht in de regio Food Valley ervoor terug krijgen. De ene gemeente wordt dan specialist voor de hele regio op 1 taak, een andere gemeente op een andere taak. Hierdoor wordt het onderlinge evenwicht tussen gemeenten behouden en voorkom je de vorming van 1 supergemeente. AMK: Advies- en Meldpunt Kindermishandeling AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning GR verband: Gemeenten dragen een deel van hun bevoegdheden over aan een Gemeenschappelijke Regeling. Voorbeeld is de GR Food Valley. RUD: Regionale Uitvoeringsdienst VNG: Vereniging Nederlandse Gemeenten e
e
e
0 lijn: eigen vermogen, eigen kracht cliënt, 1 lijn: gemeentelijke voorzieningen en 2 lijn: professionals Wajong: Wet Arbeidsongeschiktheid Jongeren Permar: Sociale werkvoorziening van Ede e.o. Detachering: mensen met minder dan 100% loonwaarde worden (tijdelijk) gedetacheerd vanuit de gemeente op een werkplek of worden (tijdelijk) gedetacheerd vanuit een werkgever. Persoonsvolgend Budget: Bij het persoonsvolgend budget is er sprake van zorg in natura. Aan het recht op zorg wordt een bedrag gekoppeld dat met de cliënt meeverhuist. WGR: De Wet gemeenschappelijke regelingen is een wet waarin samenwerkingsverbanden worden geregeld tussen openbare lichamen zoals gemeenten, provincies en waterschappen. Vallei Boert Bewust: Zie voor informatie over dit initiatief: http://www.valleiboertbewust.nl.
31
32
