Verkiezingsprogramma

               

Verkiezingsprogramma   2014  -­‐  2018    

!

G r o e n L i n k s   T e r n e u z e n

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

INLEIDING  VERKIEZINGSPROGRAMMA  2014  -­‐  2018  

 

Groene  poli>ek  in  een  >jd  van  crisis     De  komende  gemeenteraadsverkiezingen  vinden  plaats  in  een  3jd  van  economische  crisis.  Bij  veel  mensen  bestaat  onzekerheid   over  de  toekomst.  Geen  wonder:  de  crisis  hee=  geleid  tot  een  economische  recessie,  slui3ng  van  bedrijven  en  groeiende   werkloosheid.  Mensen  zijn  bezorgd  over  hun  baan,  hun  inkomen,  de  s3jgende  woonlasten,  de  steeds  duurder  wordende  zorg   en  de  kansen  voor  hun  kinderen.    

!

Naast  deze  sociale  crisis  zijn  er  de  andere  crises:  de  klimaatcrisis,  de  grondstoffen-­‐  en  energiecrisis.  Ze  lijken  abstract,  maar   iedereen  hee=  er  concreet  mee  te  maken.  Of  het  nu  gaat  om  s3jgende  olie-­‐  en  voedselprijzen,  schone  lucht  of   gezondheidsrisico’s  als  gevolg  van  gesjoemel  met  de  produc3e  van  voedsel.  De  verschillende  crises  laten  zien  dat  het  anders   moet!  GroenLinks  biedt  daarom  duurzame  oplossingen  voor  iedereen.  Nu  is  het  moment  om  een  andere  weg  in  te  slaan:  naar   een  groenere,  duurzamere  en  socialere  gemeente.  Een  gemeente  waar  veiligheid  en  een  preKge  leefomgeving  vooropstaan,   met  kansen  voor  iedereen.    

Gemeente  eerste  overheid   Als  gevolg  van  de  financiële  crisis,  bezuinigt  de  overheid  de  komende  jaren  ook  veel  op  de  lokale  overheid.  Gemeenten  krijgen   minder  geld  van  het  Rijk  en  worden  tegelijk  geconfronteerd  met  hogere  kosten.  Ze  krijgen  meer  taken,  vooral  op  het  sociale   vlak:  nieuwe  taken  op  het  terrein  van  arbeidspar3cipa3e  en  ( jeugd)zorg.  Zorg  voor  ouderen,  gehandicapten,  het  faciliteren  van   mantelzorg.  De  gemeente  moet  in  2015  daarnaast  de  Eerste  Overheid  worden:  niet  langer  het  rijk,  maar  de  gemeente  wordt   verantwoordelijk  voor  de  aanpak  van  concrete  problemen,  ze  staat  tensloVe  ook  dichter  bij  de  burger.    

!

Deze  veranderingen  en  bezuinigingen  gaan  vergezeld  van  pleidooien  voor  meer  efficiency  en  meer  ‘eigen  verantwoordelijkheid   voor  de  burger’.  Als  rode  draad  door  ons  programma  loopt  de  overtuiging  dat  de  meest  inven3eve  en  prak3sche  oplossingen   vaak  van  burgers  en  ondernemers  zelf  komen  en  niet  van  de  overheid.  De  rol  van  de  overheid  is  ervoor  te  zorgen  dat  er   voldoende  ruimte  en  mogelijkheden  zijn  om  deze  ideeën  te  ontwikkelen  en  uit  te  proberen.  

!

Tegelijker3jd  zijn  we  ons  ervan  bewust  dat  de  meeste  inwoners  niet  in  de  categorie  ‘doe-­‐het-­‐zelvers’  vallen.  En  dat  er  veel   mensen  zijn  met  heel  andere  zorgen  aan  hun  hoofd.  Ze  worstelen  met  hun  gezondheid,  ziVen  in  de  schuldsanering  of  werken   dag  en  nacht  om  rond  te  kunnen  komen.  GroenLinks  knokt  voor  wat  kwetsbaar  is.  Dat  betekent  dat  we  verwachten  dat  we   onze  rijkdom  eerlijk  delen  en  kwetsbare  groepen  ruimhar3g  ondersteunen.  

GroenLinks  kiest  voor  innova>e  en  ini>a>ef     De  huidige  economische,  sociale  en  poli3eke  situa3e  in  Nederland,  bepaalt  ook  de  keuzes  die  GroenLinks  de  komende  jaren  op   lokaal  niveau  gaat  maken.  We  laten  ons  daarbij  leiden  door  onze  kernwaarden:   duurzaamheid,  kansen  eerlijk  delen,  en  een  open  vrijheidslievende  houding  met  een  voorkeur  voor  diversiteit.   GroenLinks  staat  voor  een  beter  milieu  èn  wil  mensen  in  de  posi3e  brengen  om  hun  leven  in  eigen  hand  te  nemen:  concrete   stappen  zijn  daarvoor  nodig.  We  knokken  voor  wat  kwetsbaar  is!  

GroenLinks  ziet  kansen   De  economische  recessie,  de  demografische  veranderingen  (vergrijzing,  ontgroening,  krimp)  en  de  ernst  van  de   milieuproblema3ek  dwingen  de  overheid  tot  innova3e  en  ini3a3ef.  Tegelijk  zien  we  in  de  samenleving  ook  veel  ondernemende   crea3viteit  en  innova3ekracht.  Er  zijn  in  Nederland  al  veel  groene  ondernemers,  lokale  energiecoöpera3es,  nieuwe   buurtzorgorganisa3es  en  andere  plaatselijke  ‘doe-­‐het-­‐zelvers’.  Een  deel  van  deze  groene  alterna3even  zijn  de  oplossing  voor   een  duurzamere,  socialere  samenleving.  We  hoeven  ze  niet  zo  ver  te  zoeken!  

!

GroenLinks  hee=  vertrouwen  in  deze  ‘krachten  van  onderaf’.  We  geloven  in  mensen  die  zelf  het  ini3a3ef  nemen  en  we  willen   ze  daar  ook  de  ruimte  voor  geven.  Daarbij  hoort  een  gemeente  die  ini3eert,  faciliteert,  meewerkt  aan  de  oplossing  van   problemen  van  mensen  en  zelfredzaamheid  s3muleert.  Een  gemeente  die  er  écht  is  als  het  nodig  is  en  die  haar  inwoners  nooit   laat  vallen.  Een  gemeente  die  het  vertrouwen  in  de  poli3ek  herstelt  en  die  zicht  biedt  op  een  duurzame  en  sociale  toekomst.  

! !

2  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

SPEERPUNTEN  VOOR  2014-­‐2018     De  belangrijkste  punten  van  GroenLinks  uit  dit  Basisprogramma  zijn:   • In  onze  gemeente  blij=  het  (persoonsgebonden  budget  (PGB)  bestaan!     • Inwoners  van  onze  gemeente  kunnen  3jdig  meepraten  over  belangrijke  beslissingen  en  hebben  dan  ook   daadwerkelijk  invloed.   • Terneuzen  wordt  een  duurzame  gemeente:  we  s3muleren  een  duurzame  lokale  economie,  mogelijkheden  voor  het   plaatsen  van  zonnepanelen  en  het  oprichten  van  lokale  energiecoöpera3es.   Inwoners  die  iets  willen  op  het  gebied  van  duurzaamheid,  vinden  in  GroenLinks  en  de  gemeente  Terneuzen  een   natuurlijke  bondgenoot.   • De  kernen  en  wijken  van  Terneuzen  stralen  groene  (speel)kwaliteit  uit.  Er  komt  voldoende  (speel)groen  voor  iedereen   in  de  buurt.  Buurtbewoners  die  hun  straat/buurt  willen  vergroenen  komen  in  aanmerking  voor  ondersteuning.   • Inwoners  van  Gemeente  Terneuzen  krijgen  3ps  over  wat  zij  zelf  kunnen  doen  om  energie  te  besparen.   • Alle  gemeentelijke  gebouwen  zijn  energie-­‐neutraal  in  2020.   • De  gemeente  Terneuzen  wordt  faciliterende  gemeente  in  plaats  van  een  ‘alles  zelf  bedenkende  gemeente’.   • Om  dieren  in  de  natuur  zoveel  mogelijk  ruimte  te  geven,  wil  GroenLinks  dat  de  groene  gebieden  en  natuurgebieden   zoveel  mogelijk  op  elkaar  worden  aangesloten.   • We  willen  kunst  niet  laten  verschralen;  crea3viteit  moet  juist  alle  ruimte  krijgen.   • Armoede  wordt  bestreden,  bij  problemen  krijgen  mensen  snel  passende  hulp.   • We  gaan  voor  een  sociale  en  tolerante  gemeente  waarin  iedereen  kansen  krijgt:  discrimina3e  wordt  bestreden,   pesten  wordt  aangepakt  en  we  voeren  een  homo-­‐,  allochtoon-­‐  en  vrouwvriendelijk  beleid     • Deze  uitgangspunten  zullen  wij  uitdragen  in  de  komende  raadsperiode  omdat  we  het  GRAAG  GEZOND  willen  houden.  

!


 Leden  van  GroenLinks,
 Terneuzen  2014  

!

!

3  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

! Inhoudsopgave  

INLEIDING  VERKIEZINGSPROGRAMMA  2014  -­‐  2018     Groene  politiek  in  een  tijd  van  crisis     Gemeente  eerste  overheid   GroenLinks  kiest  voor  innovatie  en  initiatief     GroenLinks  ziet  kansen  

2   2   2   2   2  

SPEERPUNTEN  VOOR  2014-­‐2018    

3  

De  groene  gemeente     Compacte  stad   Schone  gemeente   Duurzame  initiatieven  

6   6   6   6  

Schone  lucht,  water  en  bodem   Minder  geluidsoverlast,  lichthinder  en  zwerfafval   Aantrekkelijk  openbaar  vervoer   Parkeren   Een  gezonde  en  aantrekkelijke  woonomgeving   Natuurontwikkeling  en  beheer    

8   8   10   10   11   12  

Klimaat  en  energie   Duurzaam  wonen  en  bouwen   Energiezuinige  bedrijven    

12   12   13  

Dierenwelzijn  

13  

De  sociale  gemeente    

14  

Duurzame  economie  en  werk     Midden-­‐  en  kleinbedrijf  (MKB)     Innovatieve  bedrijven     Duurzame  bedrijfsterreinen   Gelijke  kansen  op  de  arbeidsmarkt  

15   15   15   15   16  

Wonen  in  een  duurzame  gemeente  

16  

Kansen  voor  de  jeugd  

17  

Onderwijs   Achterstanden  aanpakken   Passend  onderwijs  voor  iedereen   Een  leven  lang  leren  (volwasseneneducatie)   Meer  mensen  in  beweging  

17   18   18   18   19  

Inkomen  en  uitkering  

19  

Participatie  en  werkgelegenheid  

20  

Zorg  en  welzijn   Naar  netwerkzorg     Eigen  regie     Voorkomen  is  beter  dan  genezen  

20   20   20   21  

De  open  gemeente     Behoud  en  promotie  van  cultureel  erfgoed    

23   25  

Openbare  orde  en  veiligheid  

25  

Internationaal  

27  

De  gemeente  voor  haar  inwoners     Klantvriendelijke  dienstverlening   Een  transparant  en  integer  bestuur     De  gemeentelijke  organisatie  

27   27   27   28  

!

4  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

Gemeentelijke  samenwerking,  de  menselijke  maat  staat  voorop.  

28  

! !

!

5  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

! De  groene  gemeente     De  groene  gemeente  is  gezond,  pre0g  om  in  te  wonen  en  energiebewust.  In  groen  kun  je  bewegen  of  juist  ontspannen,  sociale   contacten  opdoen  of  juist  tot  rust  komen.  Groen  levert  een  belangrijke  bijdrage  aan  een  goed  woon-­‐  en  ves?gingsklimaat  voor   bewoners  en  bedrijven.  Door  meer  groen  ben  je  beter  bestand  tegen  (en  beperk  je)  de  klimaatverandering.  Groen  heeC  een   enorme  waarde,  die  niet  in  geld  is  uit  te  drukken.  In  deze  ?jden  van  bezuinigingen  en  financiële  krapte  durC  GroenLinks   daarom  te  kiezen  voor  echte  kwaliteit:  'groene  kwaliteit'.  De  gemeente  profileert  zich  nadrukkelijk  als  een  alterna?ef  voor  de   ves?ging  in  de  gehele  (Vlaamse)  Kanaalzone.       GroenLinks  kiest  voor  Groene  Kwaliteit:   • een  schone  en  gezonde  leefomgeving   • duurzaam  verkeer,  met  voorrang  voor  voetgangers,  fietsers  en  openbaar  vervoer  ·∙  een  centrale  rol  voor  de  groene   ruimte  in  en  rond  de  gemeente   • een  serieuze  aanpak  van  energieverspilling  en  milieuvervuiling   • extra  aandacht  voor  natuur  en  biodiversiteit.  

!

Aandacht  voor  een  groene,  schone,  zuinige  en  sociale  leefomgeving  versterkt  de  gemeente.  Want  levenskwaliteit,  een  gezonde   economie  en  vertrouwen  in  een  goede  toekomst  kunnen  niet  zonder  elkaar.  Daarom  kiest  GroenLinks  voor  een  aanpak  waarbij   groene  ruimte,  werkgelegenheid,  sociale  voorzieningen,  huisves?ng  en  water  elkaar  versterken.  

Compacte  stad   Zo  willen  we  de  groene  ruimte  in  en  om  de  bebouwde  kom  behouden  en  waar  mogelijk  uitbreiden.  De  gemeente  kan  de   beschikbare  ruimte  binnen  de  bebouwde  kom  bovendien  veel  slimmer  benuPen.  Bijvoorbeeld  door  leegstaande   kantoorpanden  crea?ef  te  gebruiken  en  gebouwen  voor  verschillende  func?es  in  te  zePen.  Een  compacte  stad  waarin  mensen   wonen,  werken  en  ontspannen  in  hun  eigen  buurt,  houdt  de  wijken  levendig  en  zuinig.  Daardoor  is  er  minder  verkeer  en  dat  is   direct  energiewinst.  Inbreiding  in  plaats  van  uitbreiding.  Als  er  gebouwen  gesloopt  zijn  en  de  terreinen  blijven  ?jdelijk  braak   liggen  kan  er  op  vrij  eenvoudige  manier  speelgroen  gecreerd  worden.  Het  kost  niet  veel  en  het  veraangenaamt  de  buurt.  

!

Binnen  de  compacte  stad  kan  je  jezelf  gemakkelijk  te  voet  en  per  fiets  verplaatsen.  Bebouwde  kom  en  buitengebied  willen  we   beter  verbinden  door  het  aanleggen  van  mooie  fiets-­‐  maar  ook  vaarroutes.  Zo  kunnen  we  op  de  fiets,  te  voet  of  per  boot  meer   gaan  genieten  van  het  landschap  en  het  groen  ook  echt  beleven.    

Schone  gemeente   De  groene  gemeente  is  vanzelfsprekend  ook  een  schone  gemeente,  met  schone  lucht,  schoon  water,  schone  grond.  Wie  iets   vervuilt,  ruimt  het  zelf  op  (‘de  vervuiler  betaalt’).  En  we  doen  er  alles  aan  om  de  gemeente,  de  straten  en  de  pleinen,  de  parken   en  plantsoentjes,  ook  schoon  te  houden.  De  economische  opgaven  waar  we  voor  staan,  zijn  alleen  in  samenhang  aan  te   pakken  en  te  realiseren.  Daarbij  staat  voor  GroenLinks  respect  voor  andere  belangen  dan  alleen  het  eigen  belang  voorop.    

!

Een  groene  gemeente  is  een  schone  gemeente,  kwetsbare  belangen  van  mens  en   dier,  cultuur  en  natuur  kunnen  rekenen  op  extra  ondersteuning.

Duurzame  ini>a>even   Door  durf  te  tonen  en  te  improviseren  kunnen  we  nieuwe,  spannende  plekken  in  de  gemeente  laten  ontstaan,  waar  meer  kan   en  mag,  en  waar  in  de  prak?jk  geëxperimenteerd  kan  worden  met  goede  ideeën.  Door  nieuwe  vormen  van  lokale   samenwerking  te  zoeken  (denk  aan  lokale  energiecoöpera?es)  kunnen  nieuwe  financieringsbronnen  worden  gevonden.  Door   inwoners  meer  te  betrekken  bij  hun  eigen  leefomgeving  en  de  'duurzame-­‐wij-­‐doen-­‐het-­‐zelvers'  met  elkaar  te  verbinden,  kan   lePerlijk  maar  vooral  figuurlijk  winst  worden  behaald.    

!

Denk  hierbij  bijvoorbeeld  aan  groene  daken  of  zonnepanelen.  Veel  plaPe  daken  in  onze  gemeente  zijn  geschikt  om  te  bedekt  te   worden  met  speciaal  hiervoor  ontworpen  maPen  of  zonnepanelen.  Het  groene  dak  scheelt  enorm  als  verkoeling  in  de  zomer   en  isola?e  in  de  winter.  Het  mes  snijdt  aan  twee  kanten.  Informa?e,  s?mula?e  en  ondersteuning,  al  dan  niet  financieel,  

!

6  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! bijvoorbeeld  in  de  vorm  van  een  lening,  zou  een  enorme  stap  in  de  rich?ng  zijn.  Het  gaat  immers  om  de  kwaliteit  van  leven,  om   de  kwaliteit  van  ons  leeWlimaat,  kortom:  om  Groene  Kwaliteit.  

!

!

7  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

! Schone  lucht,  water  en  bodem   We  willen  een  basismilieukwaliteit  op  het  gebied  van  lucht,  water,  stank  en  geluid.  We  hanteren  daarbij  de  Europese  Normen   voor  industriële  processen  die  de  best  beschikbare  technieken  voorschrijven.  

!

We  willen  geen  schaliegaswinning  in  onze  gemeente  en  worden  een  ‘Schaliegasvrije  gemeente’.   Langs  wegen  planten  we  bomen:  niet  alleen  als  verfraaiing,  maar  ook  om  het  fijnstof  op  te  vangen.   En  voor  het  geval  dat,  geen  snelweg  binnen  300  meter  van  nieuwe  woningen,  scholen  en  verpleeghuizen.      

!

Terneuzen  wordt  een  schone  en  gezonde  gemeente,  waar  afval  wordt  beschouwd   als  grondstof.

Bij  de  verstrekking  van  vergunningen  voor  veehouderijen  worden  hoge  eisen  gesteld  aan  de  uitstoot  van  fijn  stof  en  ammoniak.   En  er  wordt  streng  toegezien  op  het  gebruik  van    aanwezige  luchtwassers.  

!

De  gemeente  bestrijdt  het  onkruid  op  verhardingen  en  groen  op  de  meest  milieuvriendelijke  manier.  We  s?muleren  inwoners,   dienst  openbare  werken  bedrijven,  met  name  in  het  openbaar  groen,  onkruid  zonder  herbiciden  te  bestrijden.    

!

Terneuzen  gaat  voor  schoon  water  en  verbetert  de  waterkwaliteit.  Er  komt  meer  ruimte  voor  water  om  wateroverlast  te   beperken  en  hiPestress  te  voorkomen.  Regenwater  wordt  waar  mogelijk  niet  via  het  riool  afgevoerd,  maar  vastgehouden  in  de   bodem  of  afgevoerd  naar  vijvers  of  kanalen.  We  realiseren  alterna?eve,  ?jdelijke  waterbergingsloca?es  (sportvelden,  vijvers  in   parken)  om  de  wateroverlast  bij  extreem  hevige  regenbuien  te  kanaliseren.  Maar  we  zePen  als  gemeente  ook  in  op  een   gescheiden  rioolsysteem,  met  als  win-­‐win  situa?e  is  het  mooi  meegenomen  dat  bij  gescheiden  watersystemen  energie  en   grondstoffen  makkelijker  kunnen  worden  teruggewonnen.  De  gemeente  bevordert  het  apart  inzamelen  van  toiletwater  en   huishoudelijk  afvalwater  en  s?muleert  mogelijkheden  om  water  als  energiebron  in  te  zePen  en  grondstoffen  uit   afvalwaterstromen  terug  te  winnen.  

!

Verontreiniging  wordt  voorkomen  en  verontreinigde  waterbodems  worden  gesaneerd.  We  gaan  streng  toezien  op  het   verantwoord  hergebruik  van  (vervuilde)  grond.    

Minder  geluidsoverlast,  lichthinder  en  zwerfafval   In  Terneuzen  gaan  we  geluidsoverlast  door  het  verkeer  en  bedrijven  tegen.  Afsteken  van  vuurwerk  door  par?culieren  in  de   grotere  kernen  wordt  verboden.  Op  Oudejaarsnacht  verzorgt  de  gemeente  zelf  een  mooie  vuurwerkshow  in  de  kernen  van   Terneuzen.  

!

De  nachten  in  Terneuzen  worden  donkerder,  daarmee  gaan  we  lichthinder  tegen  en  wordt  energie  bespaard.  Lichthinder  door   kassen  dringen  we  terug  door  bestaande  regels  streng  toe  te  passen  en  bij  nieuw-­‐  of  herbouw  hogere  eisen  te  stellen.   Hetzelfde  geldt  voor  industriegebieden.  Maar  ook  stoppen  we  met  het  ’s  avond  en  vooral  ’s  nachts  aanlichten  van   beeldbepalende  gebouwen.  

!

We  maken  inwoners  medeverantwoordelijk  voor  het  schoonhouden  van  onze  gemeente,  bijvoorbeeld  door  contracten  te   sluiten  met  verenigingen  en  scholen  om,  tegen  vergoeding,  hun  eigen  buurt  vrij  van  zwerfafval  te  houden.  We  zorgen  voor   voldoende  afvalbakken  in  de  openbare  ruimte  die  op  ?jd  geleegd  worden.  We  verstreken  grijpers  voor  het  opruimen  van  klein   afval  en  doen  mee  aan  de  ac?e  ‘Nederland  schoon’.   We  s?muleren  mensen  om  gevallen  van  afvaldumping  te  melden  via  de  site  van  Terneuzen  en  het  afval  wordt    direct   verwijderd.  

!

Restafval  wordt  hergebruikt.  We  willen  de  totale  hoeveelheid  afval  beperken  en  geven  als  gemeente  zelf  het  goede  voorbeeld.   We  werken  zoveel  mogelijk  digitaal  en  beperken  het  papierverbruik.  Bij  de  inkoop  wordt  gelet  op  overbodig   verpakkingsmateriaal.  

! !

8  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! Alle  herbruikbare  afvalstoffen  worden  gra?s  ingezameld,  huis-­‐aan-­‐huis  of  via  inzamelpunten.   We  s?muleren  het  hergebruik  van  ‘oude  spullen’  in  nauwe  samenwerking  met  het  kringloopbedrijf  of  de  kringloopwinkels.       Maar  ook  s?muleren  we  de    totstandkoming  van  kringloopboerderijen:  hergebruik  van  afval  (mest)  als  grondstof  (bemes?ng   van  akkers  of  energiebron).  

!

De  gemeente  s?muleert  het  zelf  composteren  door  het  goedkoop  verstrekken  van  compostvaten.   Voor  het  weinige  restafval  dat  overblijC  wordt  een  systeem  van  gedifferen?eerde  tarieven  (diCar)  ingevoerd  op  basis  van   volume/frequen?e  of  gewicht.  

!

Snoeiafval  zou  in  de  meeste  kernen  verzameld  kunnen  worden  in  speciale  groenkorven,  1x  per  maand  of  indien  nodig,  te  legen   door  de  gemeente.  Hierdoor  is  er  meer  plaats  in  de  groene  bakken  en  zal  het  sluikstorten  van  snoeiafval  tegengegaan  worden.  

Verkeer  en  vervoer  

Terneuzen  gaat  voor  schoon  vervoer  in  zijn  gemeente,  vervuilende  auto’s  worden  zoveel  mogelijk  geweerd.   Maar  ook  gaat  de  gemeente  voor  ‘schone  schepen’  binnen  de  gemeentegrenzen  en  werken  we  ac?ef  mee  aan  een   verschuiving  van  wegvervoer  naar  vervoer  per  water  en  spoor.  Maar  we  verliezen  daarbij  de  veiligheidsrisico´s  van   scheepvaartverkeer  op  het  kanaal  en  de  Westerschelde  niet  uit  het  oog.  

!

Natuurlijk  s?muleren  we  het  gebruik  van  milieuvriendelijke  auto’s.  Terneuzen  beschikt  daarom  over  vier  jaar  over  een  netwerk   van  elektrische  auto-­‐oplaadpunten.  De  daar  gebruikte  elektriciteit  is  uiteraard  opgewekt  met  zon-­‐  of  windenergie.  Maar  zo   gaat  het  gehele  gemeentelijke  wagenpark  (vuilniswagens,  milieubeheer,  auto’s  B&W,  veegwagens,  etc.)  over  op  elektrisch   rijden.  

!

Op  de  ontslui?ngswegen  naar  een  wijk/stadsdeel  bevorderen  we  de  doorstroming  (minder  C02-­‐uitstoot,  veiliger  en  pre0ger   rijden)  door  de  invoering  van  een  groene  golf,  plaatsing  van  doseer-­‐  en  verkeerslichten  en  aanleg  van  rotondes.  En  ‘slimme’   stoplichten  die  ervoor  zorgen  dat  bij  geen  kruisend  verkeer  doorgereden  kan  worden  zonder  te  hoeven  stoppen.  Maar  het   sluipverkeer  door  woonwijken  wordt  ontmoedigd  door  fysieke  maatregelen  en  een  maximumsnelheid  van  30  km/uur,  wat   daarbij  ook  nog  eens  veiliger  is.  Zo  wordt  er  opnieuw  gezocht  naar  een  oplossing  voor  de  vrachtwagens  die  door  Sas  van  Gent   rijden.  

!

Er  komen  experimenten  om  wijkgedeeltes  met  smalle  straten  autovrij  te  maken.  Zulke  straatjes  worden  vanzelf  plekken  waar   kinderen  lekker  kunnen  spelen.  

!

Wijkbewoners  mogen  beslissen  om  hun  straat  meerdere  malen  per  jaar  autovrij  te  maken  (voor  buitenspeeldagen,   buurieesten,  rommelmarkten,  etc.).  

! !

Voorrang  voor  voetgangers  en  Wietsers.  Een  aantrekkelijk  openbaar  vervoer.     De  auto  als  het  niet  anders  kan.

Voorrang  voor  de  fiets  en  voetganger.  Te  voet  gaan  of  fietsen  wordt  veiliger  in  Terneuzen.   Onze  gemeente  s?muleert  het  gebruik  van  de  fiets  voor  de  korte  afstand.  Binnen  Terneuzen  wordt  het  aantrekkelijker  om  de   fiets  te  pakken.  Daarom  wordt  de  openbare  ruimte  in  Terneuzen  in  principe  ingericht  voor  fietsers  en  voetgangers.  Auto’s  zijn   'te  gast'.  Voetgangers  en  fietsers  krijgen  prioriteit  bij  de  inrich?ng  van  verkeersstromen  in  en  naar  het  centrum.  Er  worden   doorgaande  veilige  (vrij  liggende)  fietsroutes  aangelegd,  met  goede  aanslui?ng  op  bussta?ons.  

!

Er  komen  'fietssnelwegen'  vanuit  naburige  gemeenten/het  buitengebied  naar  de  grote  school-­‐  en  werkloca?es  in  de  stad.   Verkeerslichten  worden  fietsvriendelijk  afgestemd,  met  seconde?kkers  die  de  wach0jden  aangeven  en  met  regensensoren   waardoor  fietsers  niet  zo  lang  in  de  regen  hoeven  te  wachten.  

!

Er  komt  een  meldpunt  ‘Ruim  baan  voor  de  fiets’,  waar  inwoners  sugges?es  kunnen  doen  voor  verbetering  van  fietspaden  en   stallingmogelijkheden.  Er  is  al?jd  actuele  informa?e  beschikbaar  over  fietsroutes  en  fietsenstallingen.  

!

Bij  het  strooien  in  de  winter  krijgen  de  hoofdfietsroutes  net  als  de  buslijnen  prioriteit.  Bij  sneeuw  ruimen  worden  naast   hoofdrijbanen  gelegen  fietspaden  niet  als  berging  gebruikt  voor  de  sneeuw.  

!

9  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! De  gemeente  voert  een  ac?ef  an?fietsdiefstalbeleid  met  fietsgraveerac?es,  ac?eve  controle,  handhaving  en  opsporing.    Maar   ook  zorgen  we  voor  voldoende  gra?s  stallingmogelijkheden  voor  de  fiets.  Deze  stallingmogelijkheden  (bewaakt  en  onbewaakt)   worden  vooral  fors  uitgebreid  bij  openbare  voorzieningen,  winkels,  scholen,  bushaltes  en  sta?ons.  Daarbij  moet  er  ook  ruimte   zijn  voor  de  bakfiets,  bijvoorbeeld  door  fietsparkeervakken.  

!

Er  komen  gemeentelijke  fietsparkeernormen  voor  bedrijven  en  voorzieningen  die  voorzien  is  ruim  voldoende   fietsparkeerplaatsen.  Daarnaast  willen  wij  dat  mensen  op  veel  plaatsen  in  onze  gemeente  leen-­‐  of  huurfietsen  kunnen  nemen.  

!

Rondom  scholen  wordt  het  verkeer  veiliger  gemaakt.  Ouders  en  kinderen  worden  ges?muleerd  'op  voeten  en  fietsen'  naar   school  te  gaan.  Tijdens  de  breng-­‐  en  haal?jden  van  basisscholen  zijn  de  straten  voor  of  rond  het  schoolplein  autovrij;  voor   ouders  die  hun  kinderen  met  de  auto  naar  school  brengen  komen  er  aparte  kus-­‐  en  zwaaiplekken.  

!

Voor  senioren  in  Terneuzen  wordt  het  verkeer  veiliger  gemaakt,  wat  betekent  dat  er  standaard  af-­‐/opriPen  bij  het  troPoir  bij   kruispunten  voor  rollators/rolstoelen  gemaakt  moeten  worden.  

Aantrekkelijk  openbaar  vervoer   Alle  stads-­‐  en  streekbussen  gaan  rijden  op  aardgas,  waterstof  of  elektriciteit  en  we  maken  ons  sterk  voor  WiFi  in  de  bus,   waarmee  het  aantrekkelijker  wordt  om  met  de  bus  naar  school  of  werk  te  gaan.   Terneuzen  krijgt  overal  overdekte  bushaltes,  met  adequate  reizigersinforma?e  en  goede  stallingmogelijkheden  voor  de  fiets   (fietskluizen).  

!

De  gemeente  voelt  zich  meer  dan  nu  verantwoordelijk  voor  het  OV  in  Terneuzen  en  kent  de  mening  van  haar  inwoners.  Bij   problemen  dringt  de  gemeente  aan  op  oplossingen.  

!

Terneuzen  gaat  op  zoek  naar  andere  vormen  van  OV  dan  alleen  de  tradi?onele  bus,  zoals  kleinere  elektrische  busjes,  trams  of   een  watertaxi.    Taxi’s  worden  wat  ons  betreC  hybride  en/of  gaan  rijden  op  aardgas.  Afspraken  hierover  kunnen  worden   vastgelegd  in  een  taxiconvenant.  

!

Elke  voorziening  (zorginstelling,  ziekenhuis,  woonvoorziening  voor  ouderen,  school  et  cetera)  heeC  een  bushalte  binnen  200   meter  afstand.  Nieuwe  wijken  krijgen  vanaf  het  begin  een  hoogwaardige  OV-­‐ontslui?ng.  De  kosten  daarvan  worden  onderdeel   van  de  planexploita?e.  

!

Wij  willen  dat  senioren  en  gehandicapten  buiten  de  spits  gra?s  /  goedkoper  met  de  bus  kunnen  blijven  reizen.   Buurtbussen  en  belbussen  vormen  [in  het  buitengebied]  een  prima  alterna?ef  OV-­‐systeem.  De  auto  als  het  moet.   Grote  ‘mobiliteitsveroorzakers’  zoals  kantoor-­‐  en  mbo-­‐/hbo-­‐loca?es  worden  alleen  nog  rondom  OV-­‐haltes  gebouwd.  

!

Er  komen  transferia,  met  goede  verbinding  met  de  binnenstad.  Het  centrum  wordt  autoluw/autovrij,  omzoomd  door  een   autoluwe  binnenring.  Concreet  voor  de  stad  Terneuzen  betekent  dit  dat  de  markt  bijvoorbeeld  autovrij  is.  

Parkeren   Meer  ruimte  voor  mens,  natuur  en  spelen.  Je  auto  voor  de  deur  parkeren  is  niet  langer  vanzelfsprekend.  Bewoners  die  bewust   kiezen  voor  een  autoloze  straat  krijgen  daar  groen  en  speelruimte  voor  terug.   Een  aantal  parkeerplaatsen  wordt  gereserveerd  voor  ‘auto  delen’.   Bij  nieuwbouw  wordt  de  parkeerruimte  op  eigen  terrein  gerealiseerd  (e.v.  ondergronds/in  de  hoogte).  

!

Het  parkeren  van  auto’s  kost  veel  openbare  ruimte.  AutobeziPers  krijgen  de  maatschappelijke  kosten  hiervan  in  rekening   gebracht:  in  bepaalde  delen  van  de  gemeente  moet  worden  betaald  om  de  auto  te  parkeren.   We  willen  schoon  vrachtvervoer  en  slimme  bevoorrading  s?muleren  en  de  binnenstad  wordt  autoluw  en  de  gemeente   s?muleert  bedrijven  om  een  milieuvriendelijkere  manier  van  bevoorrading  voor  winkels  te  bedenken.  

!

Natuur  en  groen
 Groen  in  de  gemeente  is  belangrijk.  Daarom  blijC  bestaand  groen  gewoon  groen.  Deze  groene  parels  blijven  behouden  en  daar   zorgen  we  goed  voor.  Beeldbepalende,  monumentale  bomen  en  groengebieden  blijven  staan.  Er  komt  groen  voor  iedereen  in   de  buurt.  Buurtbewoners  die  hun  straat/buurt  willen  vergroenen  komen  in  aanmerking  voor  ondersteuning.  Bij  het  beheer  van   het  gemeentelijke  groen  staan  biodiversiteit,  bescherming  van  dieren  en  hun  leefgebieden  voorop.

 

!

10  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

!

Om  dieren  in  de  natuur  ruimte  te  geven,  wil  GroenLinks  dat  de  groene  gebieden  zoveel  mogelijk  op  elkaar  worden   aangesloten.  Terneuzen  doet  alles  wat  in  haar  vermogen  ligt  om  dat  deel  van  natuurnetwerk  Nederland,  de  voormalige   Ecologische  hoofdstructuur  binnen  haar  gemeente  te  realiseren.  Waar  mogelijk  creëren  we  extra  groene  ruimte  in  de   bebouwde  kom.    Het  Natuurnetwerk  Nederland  moet  uiteindelijk  samen  met  de  natuurgebieden  in  andere    Europese  landen   het  aaneengesloten  pan-­‐Europees  Ecologisch  Netwerk  (PEEN)  vormen.  Aangezien  Terneuzen  deels  een  grensgemeente  is,  zal   verkend  moeten  worden  hoe  het  Natuurnetwerk  Nederland  binnen  haar  gemeentegrenzen  aansluit  op  het  pan-­‐Europees   Ecologisch  Netwerk.  

! !

Een  groene  gemeente  is  gezond,  duurzaam  en  prettig  om  in  te  wonen.

Terneuzen  houdt  bij  het  ontwikkelen  van  gebieden  van  meet  af  aan  rekening  met  de  aanwezige  natuurwaarden.  Daarbij  zorgen   we  voor  goede  informa?e  betreC  de  flora  en  faunawet.  Een  snelle  aqandeling  van  de  aanvragen  betreC  ontheffing,  met  een   goede  controle  op  naleving.  Maatwerk,  zodat  zaken  niet  vertraagd  worden  en  instan?es  en  aannemers  niet  in  de  verleiding   komen  om  er  misbruik  van  te  maken.  Tijdig  aanvragen  en  ?jdig  antwoorden  is  het  devies.  Maar  ook  een  deskundige,  posi?eve   en  s?mulerende  begeleiding  vanuit  de  gemeente  rich?ng  de  aanvragers.  

!

Door  de  aanleg  van  fietspaden,  kanoroutes,  beter  openbaar  vervoer  en  kleinschalige  recrea?e  bij  de  boer  worden  de  groene   gebieden  beter  toegankelijk.  Maar  ook  door  het  aanleggen  van  meer  aanlegsteigers,  het  creëren  van  meer  zwemplekken  in   open  water  en  picknickplaatsen  langs  het  water  kunnen  we  meer  gaan  genieten  van  het  water.  Langs  vijvers,  vaarten  en   kanalen  worden,  daar  waar  effec?ef,  natuurvriendelijke  oevers  aangelegd.  

!

We  gaan  ac?ef  aan  de  slag  om  belemmeringen  en  knelpunten  voor  vaarrecrea?e  weg  te  nemen  op  de  plekken  waar  dit  kan.  In   natuurgebieden  blijven  we  voorzich?g  om  de  rust  niet  teveel  te  verstoren.  

!

De  gemeente  gaat  inwoners  s?muleren  bewust  met  water  om  te  gaan  en  start  een  regentonnenac?e.   Om  water  te  besparen  s?muleren  we  het  gebruik  van  'grijs  water',  hemelwater  en  waterloze  toilePen.  

Een  gezonde  en  aantrekkelijke  woonomgeving   Natuur  in  en  om  Terneuzen  wordt  zoveel  mogelijk  beschermd.  Bouwen  doen  we  dus  zoveel  mogelijk  tussen  de  bestaande   bebouwingen  als  er  al  in  het  buitengebied  wordt  gebouwd  richten  we  de  nieuwbouw  slim  in  en  benuPen  de  kansen  voor   'groene  combina?es'.  

!

Bij  milieu  willen  we  ook  het  meldloket  uitbreiden  voor  het  melden  van  milieuproblemen  die  om  een  oplossing  vragen,  vooral   de  kleine  probleempjes  van  de  dag.  

!

We  geven  prioriteit  aan  het  verbeteren  van  de  levenskwaliteit  van  achtergebleven  buurten  en  wijken  door  de  openbare  ruimte   daar  te  'vergroenen'  en  'verblauwen'.  We  gaan  bijvoorbeeld  een  ac?ef  leegstandsbeleid  voeren:  zo  hoeC  er  niets  nieuws  te   worden  gebouwd  en  blijC  groen  behouden.  

!

In  krimpende  gemeenten  proberen  we  niet  de  bevolking,  maar  de  voorzieningen  op  peil  te  houden,  zoals  onderwijs,  zorg,   winkels  en  openbaar  vervoer.  Voor  kinderen  komen  er  ‘natuuravonturen’:  speelplaatsen  waar  een  kind  met  fantasie  kan  spelen   en  de  natuur  kan  ontdekken.    

!

Parken,  bermen  en  oevers  worden  ecologisch  beheerd  met  meer  bloemen  en  schuilplaatsen  voor  dieren.  Ook  worden   nestvoorzieningen  aangelegd,  zoals  nestkastjes  voor  vogels.    

!

Er  komen  groene  daken  of  zonnepanelen  op  gemeentelijke  gebouwen  en  de  gemeente  bevordert  de  aanleg  van  groene  daken   bij  andere  organisa?es  en  par?culieren.    

!

We  bevorderen  stadslandbouw  (urban  farming)  en  het  aanleggen  van  gezamenlijke  ‘moestuinen’.  Voedsel  moet  weer  dichter   bij  de  inwoners  komen.    

! !

11  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! Er  komt  meer  natuuronderwijs  voor  kinderen  en  (Basis)scholen  s?muleren  we  om  groene  schoolpleinen  te  creëren  en   schooltuintjes  aan  te  leggen.  

!

Bedrijventerreinen  worden  in  samenwerking  met  bedrijven  natuurvriendelijk  ingericht.   Via  agrarische  natuurverenigingen  ondersteunen  we  agrariërs  die  zich  inzePen  voor  natuurbescherming,  landschapsbeheer  en   dierenwelzijn.  Samen  met  boeren  in  de  omgeving  wordt  gekeken  of  er  mogelijkheden  zijn  om  uit  mest  en  andere  afvalstoffen   weer  grondstoffen  en  energie  te  produceren.    

!

De  gemeente  s?muleert  de  totstandkoming  van  kringloopboerderijen:  hergebruik  van  afval  (mest)  als  grondstof  (bemes?ng   van  akkers  of  energiebron).  

!

We  kiezen  voor  natuurlijk  groenbeheer:  onkruidbestrijding  wordt  op  een  duurzame  wijze  uitgevoerd.    

Natuurontwikkeling  en  beheer     Beter  benuPen  van  de  recrea?eve  en  economische  (buitendijkse)  natuurwaarden  van  de  Westerschelde.  Hier  recrea?e   s?muleren  waarbij  natuurbeleving  centraal  staat.  Koppeling  van  voorzieningen  langs  fiets-­‐  en  wandelroutes  zodat  het  mogelijk   is  door  heel  Zeeuws-­‐Vlaanderen  te  komen  en  hier  langer  te  verblijven.  Denk  aan  eenvoudige  rustplaatsen  voor  fietsers,  maar   ook  ecolodges,  vogelobserva?eplaatsen.  De  gemeente  s?muleert  en  ondersteunt  ini?a?even  uit  de  streek.  Maar  ook  herstel   van  deze  zeearm  blijven  wij  een  warm  hart  toe  dragen.  

!

GroenLinks  is  voorstander  van  professioneel  natuurbeheer.  Hierbij  kunnen  agrariërs  betrokken  worden  onder  regie  van   professionele  natuurbeheerders,  als  aannemer.  Het  gebied  tussen  Westdorpe  en  het  glastuinbouwterrein  moet  worden   ontwikkeld  tot  een  paradijs  voor  recreanten  en  omwonenden,  d.m.v.  streekeigen  heggen,  weilanden,  kleine  akkers  en  een   brede  kreekzone.  Dit  levert  een  mooie  visuele  en  func?onele  afscherming  van  de  glastuinbouw  op.  De  EHS  (Ecologische  Hoofd   Structuur)  -­‐  vanaf  2014  Natuurnetwerk  Nederland  -­‐  is  hier  te  smal  uitgevoerd.  

! !

Wij  zijn  dan  ook  voorstander  om  het  plan  ‘Schapenbout’  snel  verder  ontwikkelen.   Braakman  en  Hellegat  zijn  volgens  ons  het  meest  geschikt  voor  het  inplannen  van  het  Natuurnetwerk  Nederland.  Door  deze   structuur  in  een  ruim  jasje  te  steken,  is  recrea?ef  medegebruik  (fiets  en  wandelpaden  e.d.)  mogelijk.  Maar  ook  zien  wij   mogelijkheden  in  de  natuurgebieden  tussen  Spui  en  Zaamslag.  

Klimaat  en  energie   Meer  ondersteuning  voor  inwoners  en  bedrijven  die  vooruit  willen,  geen  begrip   voor  verspilling.  

Duurzaam  wonen  en  bouwen   De  gemeente  begint  in  oude  wijken  met  energiebesparende  maatregelen.  Woningcorpora?es  gaan  hiervoor  versneld  betere   energielabels  realiseren  voor  hun  woningen.  Sociale  huurders  besparen  hierdoor  op  de  woonlasten.  

!

Lokale  energiecorpora?es  steunen  wij  bij  vergunningverlening.  De  gemeente  gaat  daarbij  hun  crea?viteit  ondersteunen.  Maar   als  gemeente  geven  bewoners  ?ps  over  wat  zij  zelf  kunnen  doen  om  energie  te  besparen.  Deur-­‐aan-­‐  deur-­‐voorlich?ngsac?es   en  gezamenlijke  ac?es  zijn  bewezen  succesvol.  Er  komen  in  Terneuzen  lokale  ‘Energy  Par?es’.  

!

We  bevorderen  eigen  ini?a?even  op  het  gebied  van  energiebesparing.  Vergunningen  die  nodig  zijn  voor   besparingsmaatregelen  worden  snel  en  zonder  obstakels  gegeven.  We  ondersteunen  besparingsmaatregelen  met  voorlich?ng,   leningen  en  subsidies.  

!

Alle  nieuwe  gebouwen  en  woningen  worden  duurzaam  gebouwd  en  we  maken  gebruik  van  innova?ef  aanbesteden.  We  gaan   daarvoor  in  Terneuzen  hogere  eisen  stellen  aan  de  energiepresta?e  van  gebouwen  dan    

!

12  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! landelijk  verplicht  is.  Maar  daar  staat  ook  wat  tegenover,  energiezuinige  en  schone  nieuwbouwprojecten  krijgen  kor?ng  op  de   grondprijs.  

! !

Bij  het  plannen  van  nieuwe  wijken  en  gebouwen  wordt  rekening  gehouden  met  de  op?male  benu0ng  van  de  zonnestand.   Er  komen  groene  daken  óf  zonnepanelen]  op  gemeentelijke  gebouwen  en  de  gemeente  bevordert  de  aanleg  van  groene  daken   bij  andere  organisa?es  en  par?culieren.  Zonenergie  in  privé  huishoudens  moet  binnen  ieders  bereik  komen.  

Energiezuinige  bedrijven     De  gemeente  zet  zich  in  om  bedrijven  en  organisa?es  aan  elkaar  te  koppelen  om  samen  energie  te  besparen.   We  bevorderen  eigen  ini?a?even  op  het  gebied  van  energiebesparing.  Ondernemers  die  energie  willen  besparen  worden   ondersteund  met  kennis  en  bij  de  vergunningverlening.  We  gaan  samen  met  winkeliers  besparen:  deuren  dicht,  efficiënter   koelen,  led-­‐verlich?ng  toepassen,  terrasverwarming  ter  discussie  stellen.  

!

Daarbij  kijken  we  zeker  ook  naar  onze  zelf  om  duurzame  maatregelen  te  treffen,  zo  zijn  alle  gebouwen  van  de  gemeente  voor   2020  energieneutraal  gemaakt.  

!

In  onze  gemeente  gebruiken  we  duurzame  energie.  De  gemeente  koopt  uitsluitend  groene  elektriciteit  in,  waar  mogelijk  van   Nederlandse  bodem.  Bij  het  klimaatbeleid  werkt  de  gemeente  nauw  samen  met  de  regiogemeenten;  dat  is  effec?ever  en   bovendien  goedkoper.  

!

We  plaatsen  zonnepanelen  op  bushaltes  en  onderzoeken  of  we  lantaarnpalen  overdag  kunnen  opladen  voor  ’s  nachts.  Maar  als   gemeente  nemen  we  ook  het  ini?a?ef  tot  het  plaatsen  van  windmolens.  Vanzelfsprekend  worden  omwonenden  van  meet  af   aan  bij  deze  ini?a?even  betrokken,  zowel  in  planning  als  bij  de  voordelen.  

!

Handhaving  energieregels   Bedrijven  zijn  wePelijk  verplicht  rendabele  energiemaatregelen  te  nemen.  Wij  gaan  controleren  of  dit  echt  gebeurt.  De   gemeente  maakt  een  plan  om  de  energiepresta?e  van  gebouwen  bij  oplevering  consequent  te  bevorderen.  In  de  eerste  plaats   door  vroeg?jdig  overleg,  s?mulerenderende  begeleiding  van  plannen,  maar  zo  nodig  ook  met  controle  en  sanc?es.  

Dierenwelzijn  

!

Dieren  hebben  recht  op  een  goed  leven.  Huisdieren  de  ruimte  en  een  goeie   verzorging.  Wat  ons  betreft  is  er  geen  ruimte  meer  voor  bio  industrie  binnen  de   veeteelt.  Daarbij,  megastallen  en  agrarische  handelsbedrijven  zouden  op  een   industrieterrein  moeten  staan,    niet  in  een  agrarisch  landschap.

Terneuzen  ontwikkelt  dierenwelzijnsbeleid,  waarvan  een  aantal  onderwerpen  hieronder  is  genoemd.   Zo  gaan  we  via  het  gemeenteloket  burgers  adviseren  over  dierenwelzijn  en  natuur.  Hier  kunnen  grondbeziPers  terecht  met   vragen  over  natuurbescherming,  landschapsbeheer  en  dierenwelzijn.  

!

De  gemeente  geeC  het  goede  voorbeeld  door  alleen  biologische  en  dierproefvrije  producten  te  kopen.  In  de  catering  van  de   gehele  gemeentelijke  organisa?e  wordt  een  ruim  assor?ment  aan  vegetarische  en  biologische  producten  verkocht.  

!

Er  komt  adequate  opvang  voor  zwerfdieren  en  in  beslag  genomen  verwaarloosde  dieren.     We  s?muleren  het  chippen  van  huisdieren  (honden  en  kaPen)  en  zorgen  samen  met  terreinbeheerders  voor  voldoende  goede   en  schone    losloopgebieden  voor  honden.  

!

We  moedigen  hondenbeziPers  aan  een  gedragscursus  te  volgen  met  hun  hond,  maar  creëeren  ook  een  vangnetregeling  voor   mensen  die  door  omstandigheden  niet  in  staat  zijn  voor  hun  huisdier  te  zorgen.  

! !

13  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! Dieren  worden  daarnaast  in  de  het  gemeentelijk  beleid  een  vast  onderwerp.  Zo  houden  we  in  het  rampenplan  rekening  met   maatregelen  voor  de  opvang  van  dieren  en  nemen  we  verkeersmaatregelen  om  dieren  te  beschermen.  

! !

Bij  het  beheer  van  het  gemeentelijke  groen  staan  biodiversiteit,  bescherming  van  dieren  en  hun  leefgebieden  voorop.   Terneuzen  verbetert  de  mogelijkheden  voor  nestplekken  en  broedgelegenheid  voor  vogels  en  kleine  zoogdieren  in  de  stedelijke   woonomgeving,  maar  ook  s?muleren  we  de  plaatsing  van  bijenkorven.  

!

De  gemeente  Terneuzen  stopt  met  het  gebruik  van  insec?ciden,  fungiciden  en  herbiciden.   Terneuzen  bestrijdt  overlast  door  in  de  vrije  natuur  levende  dieren  (zoals  bruine  en  zwarte  (huis)rat,  de  huismuis,  konijnen,   duiven  en  ganzen)  op  een  diervriendelijke  manier.    

!

De  gemeente  s?muleert  een  diervriendelijk  consump?ebeleid  onder  ambtenaren  en  gemeentelijke  diensten.  Maar  ook  voor   scholen.  

!

We  stellen  grenzen  aan  de  maximale  maat  van  stallen  en  werken  niet  mee  aan  megastallen.   GroenLinks  wil  wat  betreC  de  jacht  op  gemeentegronden  naar  een  Nee–tenzij  beleid.  

! ! !

Terneuzen  nodigt  alleen  circussen  uit  die  zonder  wilde  dieren  werken.     Vuurwerk  heeC  een  grote  impact  op  het  welzijn  van  dieren.  We  beperken  daarom  het  afsteken  van  vuurwerk.     Dierenwelzijn  wordt  onder  de  aandacht  gebracht  van  de  kinderen  in  Terneuzen.    

De  sociale  gemeente     Iedereen  wil  zijn  of  haar  leven  naar  eigen  inzicht  kunnen  inrichten.  Dromen  waarmaken.  GroenLinks  staat  voor  een  lokale   overheid  die  daarvoor  de  voorwaarden  schept.  Met  meer  kansen  op  werk,  een  fatsoenlijk  inkomen,  een  betaalbare  woning,   uitstekend  onderwijs  en  goede  zorg.  We  willen  die  kansen  eerlijk  delen.  

!

De  s?jgende  werkloosheid  baart  ons  grote  zorgen.  Het  midden-­‐  en  kleinbedrijf  is  belangrijk  voor  de  werkgelegenheid  en  draagt   bij  aan  de  leewaarheid  van  Terneuzen.  Daarom  hebben  we  oog  voor  de  belangen  van  het  MKB.  In  de  bouwsector  wordt  door   de  crisis  nauwelijks  nog  gewerkt.  Veel  kantoorgebouwen  staan  leeg.  Tegelijk  is  er  een  grote  vraag  naar  betaalbare  woonruimte   en  aangepaste  woningen.  Samen  met  de  woningbouwcoöpera?es  willen  we  in  Terneuzen  blijven  zoeken  naar  mogelijkheden   voor  betaalbare  nieuwbouw  en  renova?e  van  de  bestaande  bouw.  Als  wordt  ingezet  op  energiebesparing  en  toepassing  van   duurzame  energie,  dan  levert  dat  vaak  nieuw  werk  op.  Bovendien  lagere  woonlasten  voor  de  bewoners.  De  omschakeling  naar   een  duurzame  economie  is  dé  uitdaging  voor  alle  ondernemers  en  bedrijven.  GroenLinks  wil  deze  overgang  faciliteren:  groene   en  innova?eve  koplopers  alle  kansen  bieden.  

!

Elk  kind  verdient  een  goede  start,  in  een  gezonde  omgeving  en  met  onderwijs  dat  achterstanden  wegwerkt  en  talenten   ontwikkelt.  We  willen  dan  ook  investeren  in  jeugd:  ze  de  ruimte  geven,  met  voldoende  speel-­‐  en  sportvoorzieningen.  Jongeren   uitdagen  om  zich  in  te  zePen  voor  anderen  en  ze  verantwoordelijkheid  geven.     Daarnaast  willen  we  dat  geen  jongere  voor?jdig  aqaakt:  iedereen  die  leerplich?g  is,  zit  op  school  of  volgt  een  leerwerktraject.   Het  beroepsonderwijs  sluit  goed  aan  op  het  bedrijfsleven.  

!

Mensen  met  wie  het  even  niet  goed  gaat,  die  pech  hebben  of  verkeerde  keuzes  hebben  gemaakt,  laten  we  niet  vallen.  En  ook   als  je  langer  bent  aangewezen  op  hulp  van  de  overheid,  moet  je  de  regie  over  je  eigen  leven  kunnen  houden.  We  willen  dat   niemand  in  armoede  leeC.  We  ondersteunen  mensen  bij  het  vinden  van  betaald  werk  of  een  andere  maatschappelijke   ac?viteit.  Zo  s?muleren  we  dat  iedereen  kan  deelnemen  aan  de  samenleving.  Van  de  Sociale  Dienst  verwachten  we  een   ‘uitrukmentaliteit’.  Als  mensen  zich  bij  het  loket  melden  omdat  het  water  hen  aan  de  lippen  staat,  wordt  geen  afspraak  over   zes  weken  gemaakt.  Ze  moeten  meteen  geholpen  worden.  

!

We  gaan  er  vanuit  dat  ieder  mens  iets  kan  en  wil,  en  dat  mensen  zich  verantwoordelijk  voelen  voor  elkaar.  Het  is  goed  als   mensen  elkaar  ondersteunen  en  hun  zorg  en  welzijn  onderling  regelen;  dat  er  een  meer  zelfredzame,  solidaire  samenleving   ontstaat.  Samenredzaamheid  in  wijken  en  buurten,  waarbij  ook  ‘zorgvragers’  en  ouderen  een  ac?eve  bijdrage  kunnen  blijven  

!

14  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! leveren  aan  de  samenleving.  Maar  zelfredzaamheid  vraagt  ook  om  een  lokale  overheid  die  investeert  om  het  zelfstandig   func?oneren  van  inwoners  mogelijk  te  maken.  Bijvoorbeeld  door  gerichte  hulp,  het  creëren  van  ontmoe?ngsplekken  of  het   ondersteunen  van  vrijwilligers  en  mantelzorgers.  Een  gemeente  die  samen  met  haar  inwoners  zoekt  naar  een  passende   oplossing  van  hun  problemen.  Zij  zijn  daarbij  het  uitgangspunt,  niet  het  aanbod  van  allerlei  instellingen.  Deze  onPuPeling  stelt   mensen  in  staat  om  hun  eigen  leven  vorm  te  geven.  

Duurzame  economie  en  werk     De  transitie  naar  een  duurzame  economie  is  dé  uitdaging  voor  alle  ondernemers.   Energiebesparing,  duurzame  energieopwekking  en  mobiliteit  zijn  de   uitgangspunten.  Dat  levert  veel  nieuwe  banen  op!

Midden-­‐  en  kleinbedrijf  (MKB)     We  bieden  het  midden-­‐  en  kleinbedrijf  meer  ruimte  om  zich  te  ves?gen  in  woonbuurten.  Goede  gemeentelijke  dienstverlening   aan  ondernemers.  Er  komt  één  (ondernemers-­‐  of  bedrijven)loket  waar  ondernemers  en  starters  terecht  kunnen  voor  al  hun   vragen.  

!

Terneuzen  werkt  samen  met  ondernemers  aan  pre0ge  en  veilige  winkelgebieden.    Samen  met  winkeliers  worden  afspraken   gemaakt  over  de  (zondag)openstelling  van  winkels.    

!

Ondernemers  worden  ?jdig  geïnformeerd  over  geplande  wegwerkzaamheden  en  oplossingen  om  de  toegankelijkheid  te   garanderen.  

!

We  gaan  bestaande  winkelcentra  versterken,  in  plaats  van  nieuwe  winkels  bijbouwen.     We  pakken  verloedering  en  leegstand  in  winkelstraten/centra  aan.  Dit  doen  we  door  een  leegstandverordening  te  maken,   waarbij  we  als  gemeente  dwang  kunnen  uitvoeren  rich?ng  verhuurders  om  ac?ef  te  zoeken  naar  nieuwe  bestemmingen.    Zelfs   sloop  om  plaats  te  maken  voor  iets  anders  heeC  voorkeur  boven  leegstand.  

!

Maar  er  komen  ook  goede  dienstverlenging  voor  startende  (buurt)winkels  in  wegkwijnende  winkelstraten,  probleemwijken,   kleine  woonkernen  en  landelijke  (krimp)gebieden.    

!

Binnenstedelijke  loca?es  en  verouderde  bedrijfspanden  (industrieel  erfgoed)  gaan  we  beter  benuPen  voor  crea?eve   bedrijvigheid.  Er  komt  een  bedrijvencentrum  /verzamelgebouw  voor  startende  ondernemers.     De  sociale  dienst  is  ruimhar?g  voor  zelfstandige  ondernemers  in  armoede.  

Innova>eve  bedrijven     De  gemeente  s?muleert  ini?a?even  rond  de  opwekking  van  duurzame  energie  en  het  vermijden  van  CO2-­‐uitstoot.  We  geven   voorrang  aan  duurzame,  innova?eve  en  crea?eve  ondernemers.    

!

Renova?e  en  verduurzaming  van  woningen  en  bedrijfsgebouwen  wordt  ges?muleerd  en  we  geven  steun  voor  coöpera?ef   ondernemen  en  duurzame  projecten  die  worden  opgezet  door  ondernemers  of  inwoners.   Bewoners  die  samen  een  coöpera?e  oprichten  kunnen  gebruik  maken  van  de  faciliteiten  van  het  ondernemersloket.    

Duurzame  bedrijfsterreinen   Bedrijfsterreinen  worden  duurzaam  gemaakt  of  ingericht.  Intensief  ruimtegebruik  is  het  uitgangspunt:  bedrijfsac?viteiten   worden  zoveel  mogelijk  geclusterd.  Kantoren  bouwen  we  op  knooppunten  van  het  openbaar  vervoer.  Elk  groot  bedrijf  wordt   ges?muleerd  tot  het  maken  van  een  bedrijfsvervoersplan  voor  vrachtvervoer  en  het  woon-­‐werkverkeer  van  werknemers.  

!

We  willen  een  duurzame  toekomst  voor  de  Kanaalzone,  duurzame  haven-­‐  en  bedrijventerreinen.  We  kijken  daarbij  eerst  kijken   naar  ruimte  op  bestaande  industrieterreinen.  We  zien  daarbij  als  belangrijk  punt  de  ketenbenadering  Nederlandse  deel  en   Belgische  deel.  Daarom  moet  prioriteit  worden  gegeven  aan  de  ontwikkeling  van  de  Seine/Nord  kanaalverbinding.  

! !

15  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! We  gaan  daarbij  niet  alleen  inzePen  op  de  chemische  sector,  want  veelzijdigheid  betekent  op  de  lange  duur     meestal  ook  zekerheid  van  bestaansmiddelen.  We  blijven  bij  ons  standpunt  van  geen  ves?ging  van  industrie  in  de   Gellinckpolder  ten  noorden  van  Sas  van  Gent.  

!

We  willen  bedrijven  aantrekken  die  milieuvriendelijk  werken  en  tegelijk  de  werkgelegenheid  in  Terneuzen  versterken.  Daarbij   kijken  we  beter  naar  wat  onze  regio  nodig  heeC.  Samen  met  Seaports  Zeeland  zePen  we  ons  in  voor  het  doelgericht   bevorderen  van  werkgelegenheid  die  bij  uitstek  in  de  Kanaalzone  past.  

!

De  sterke  kanten  van  de  gemeente  en  de  regio  worden  op?maal  benut  voor  ontwikkeling  van  de  economie  en  de   werkgelegenheid.  Daarom  wil  GroenLinks  ook  inzePen  op  ontwikkeling  van  toeris?sche  sector.  Voorbeeld  hierbij  is  Philippine.   Maar  denk  ook  aan  Sas  van  Gent  (industrieel  museum)  of  het  portaal  van  Vlaanderen  in  Terneuzen.  Deze  laatste  zal  bij  de   realisa?e  van  het  nieuwe  sluizencomplex  namelijk  een  face  liC  moeten  krijgen,  qua  loca?e  maar  ook  qua  uitstraling.  We   denken  ook  aan  faciliteiten  voor  fietsvakan?es  en  lange  afstand  wandelroutes.  

!

Meer  diensten  van  boeren   We  willen  een  mul?func?onele  landbouw  s?muleren:  boeren  krijgen  de  mogelijkheid  om  meer  diensten  aan  te  bieden.  Waar   mogelijk  wordt  duurzame  land-­‐  en  tuinbouw  in  het  stedelijke  gebied  versterkt.  We  creëren  ruimte  voor  stadsboerderijen.  

!

Stedelijke  en  Randstedelijke  bio  landbouw  gaat  direct  aan  het  stedelijk  gebied  leveren  en  wij  promoten  daarbij   streekproducten;  als  gemeente  gebruiken  we  consequent  duurzame  producten  bij  ac?viteiten  en  evenementen.  

Gelijke  kansen  op  de  arbeidsmarkt   De  gemeentelijke  organisa?e  wordt  een  voorbeeldwerkgever  op  het  punt  van  diversiteit.  Met  het  bedrijfsleven  maken  we   afspraken  over  het  in  dienst  nemen  van  jongeren,  ouderen,  laaggeschoolden  en  personen  met  een  handicap.  Bij  opdrachten  en   aanbestedingen  eist  de  gemeente  een  sociale  bijdrage  in  de  vorm  van  stageplekken,  leerwerktrajecten  of  begeleiding  van   maatschappelijk  kwetsbare  groepen.  

!

Gemeente,  onderwijs  en  bedrijfsleven  werken  samen  d.m.v.  een  goed  regionaal  Werkgeversservicepunt.   Deze  samenwerking  moet  de  innova?e  op  de  werkvloer  s?muleren  en  werkervaring  bieden  voor  scholieren/studenten.  

Wonen  in  een  duurzame  gemeente   Iedereen  een  passende  woning,  daarom  s?muleren  we  de  bouw  van  sociale  huur-­‐  en  koopwoningen.  Daarbij  willen  wij  een   gemeente  met  gemêleerde  wijken.  Daarom  bouwen  we  duurdere  woningen  in  armere  wijken  en  goedkope  woningen  in   duurdere  wijken.  

! !

Een  betaalbare  en  energiezuinige  woning  voor  iedereen.

Bij  het  toewijzen  van  huurwoningen  kiezen  we  voor  de  outsiders  op  de  woningmarkt:  starters,  senioren  en  mensen  met  een   beperking.  Daarom  steunen  we  o.a.  starters  op  de  woningmarkt  en  worden  woningen  zodanig  aangepast  dat  mensen  er  (zo   lang  mogelijk)  zelfstandig  in  kunnen  blijven  wonen.  In  de  gemeente  zorgen  we  ook  voor  voldoende  kwalita?ef  goed  en   betaalbare  kamers  beschikbaar  voor  studenten  en  werkende  jongeren.  

!

Het  is  belangrijk  dat  er  voldoende  maatschappelijke  opvang  is:  woonplekken  waar  mensen  ?jdelijk  kunnen  worden   opgevangen.  Mensen  die  de  maatschappelijke  opvang  verlaten,  krijgen  daarna  snel  een  huurwoning.  

!

De  gemeente  s?muleert  mensen  om  zelf  (gezamenlijk)  woningen  te  bouwen.  Woningcorpora?es  blijven  bouwen  en  maken   woningen  energiezuinig.  Daarvoor  maken  wij  afspraken  met  woningcorpora?es  om  woningen  voor  2020  naar  gemiddeld   energielabel  B  te  krijgen.  Sociale  huurders  besparen  hierdoor  op  de  woonlasten.  Met  de  woningcorpora?es  willen  we   daarnaast  afspreken  dat  zij  ondanks  de  rijksbezuinigingen  blijven  zorgen  voor  genoeg  betaalbare  woningen.  

!

Als  iemand  een  eengezinswoning  wil  verhuren  aan  kamerbewoners,  mag  dat  alleen  als  de  verhuurder  zorgt  voor  goed   onderhoud,  voldoende  sociaal  en  hygiènisch  comfort,  privacy  voor  bewoners,  fietsenstallingen  en  geluidsreducerende  

!

16  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! maatregelen.  We  ondersteunen  huurders  die  te  hoge  huren  moeten  betalen  door  de  inzet  van  ‘huurteams’  en     bewonersorganisa?es  die  ac?ef  zijn  op  stedelijk  niveau.  

Kansen  voor  de  jeugd   Deze  willen  we  d.m.v.  een  kindvriendelijke  openbare  ruimte.  Door  voldoende  speelplekken  voor  kinderen  en  jongeren  van  àlle   leeCijden.  Door  in  elke  wijk  een  (trap)veldje  te  realiseren.  Maar  als  het  aan  ons  ligt  komen  er  ook  meer  natuurspeelplaatsen   zoals  in  Terneuzen  en  Axel.  Daarnaast  worden  schoolpleinen  onderdeel  van  de  openbare  buitenspeelruimte.  

! !

GroenLinks  staat  voor  positief  jeugdbeleid:  door  jongeren  uit  te  dagen  op  wat  ze   kunnen  en  willen,  werken  zij  zelf  aan  hun  welzijn.

We  gaan  kinderen  en  jongeren  betrekken  en  verantwoordelijkheid  geven,  aangezien  zij  ertoe  doen  in  Terneuzen.  Ze  hebben  de   toekomst  en  zijn  de  toekoms?ge  inwoners  van  onze  gemeente.  We  nemen  hun  wensen  daarom  serieus.  

!

Dat  doen  we  door  iedere  lente  een  wijk-­‐kijk  te  organiseren.  Breed  opgezePe  publiciteit,  voorbeeldprojecten,  prijsjes,  zet  alle   crea?viteit  in  om  er  een  groot  enthousiast  en    doelgericht  gebeuren  van  te  maken.  Samen  met  de  buurtkinderen  inspecteert   de  gemeente  de  speelplekken.  Wat  kapot  is,  wordt  gerepareerd  of  vervangen;  rommel  wordt  opgeruimd.   Jongeren  worden  door  de  gemeente  ac?ef  uitgedaagd  om  posi?eve  ini?a?even  te  nemen  en  worden  in  staat  gesteld  om  hun   ideeën  uit  te  voeren.    

!

Samen  met  jongeren  worden  ac?viteiten  in  de  wijk  georganiseerd.  Problemen  voorkomen,  ?jdig  signaleren  en  aanpakken.  We   willen  dat  jongeren  zorgeloos  kunnen  opgroeien  in  hun  eigen  omgeving.  We  zePen  daarom  in  op  het  voorkomen  van   problemen  op  latere  leeCijd.  Maar  helpen  ook  jongeren  en  kinderen  als  ze  problemen  hebben.   We  organiseren  meer  jeugdwerk,  buurthuiswerk,    we  stellen  wijkzorgteams  in  van  wijkagent,  maatschappelijk  werk,  dokter,   school  en  de  supermarkteigenaar.      

!

We  zePen  nieuwe  communica?emiddelen  in  om  te  zorgen  dat  jongeren  en  opvoeders  eerder/  gemakkelijker/   vanzelfsprekender  bij  het  Centrum  voor  Jeugd  en  Gezin  (CJG)  terechtkomen  voor  vragen  over  opgroeien  en  opvoeding.  

!

Alcoholmisbruik  onder  jongeren  is  een  groot  probleem.  Ondanks  de  wetgeving  zijn  we  er  nog  lang  niet.  Daarom  willen  we  dat   prioriteit  wordt  gegeven  aan  de  controle  taak  van  de  BOA’s  op  de  naleving  van  de  nieuwe  regelgeving.  

!

Jongeren  moeten  zelfredzaam  worden  zodat  ze  een  gelukkig  leven  kunnen  leiden.  We  steunen  daarom  ini?a?even  gericht  op   het  bevorderen  van  deze  zelfredzaamheid  en  het  helpen  jongeren  hun  talenten  te  ontdekken  en  ontwikkelen.  

!

Problemen  met  hangjongeren  lossen  we  samen  mèt  jongeren  en  omwonenden  op.   Als  de  gemeente  straks  verantwoordelijk  is  voor  de  jeugdzorg,  krijgt  iedere  jongere  ?jdig  de  (specialis?sche)  hulp  die  nodig  is.   We  wachten  geen  weken  (of  maanden)  voordat  er  iets  gebeurt.    

!

In  de  jeugdzorg  staat  de  persoonlijke  benadering  voorop  (maatwerk)  en  de  hulp  wordt  zoveel  mogelijk  op  wijk-­‐  of  gemeentelijk   niveau  georganiseerd.  De  betrokken  professionals  krijgen  meer  handelingsvrijheid  en  bureaucra?e  wordt  tegengegaan.  

!

Kinderen/jongeren  in  een  probleemsitua?e  en  ook  hun  ouders  hebben  zelf  een  stem  in  de  aanpak  van  de  jeugdzorg.    We   voorkomen  dat  er  wachtlijsten  voor  jeugdzorg  ontstaan,  ook  in  de  overgangsperiode  van  de  decentralisa?e.  

Onderwijs   De  gemeente  is  samen  met  het  onderwijs  aan  het  werk  aan  de  visie  ‘Samen  op  Weg’.  We  vinden  dat  hierin  ruimte  moet  zijn   voor  goed  onderwijs  in  een  goed  schoolgebouw.  Dit  is  alleen  mogelijk  in  schoolgebouwen  die  passen  bij  de  eisen  van  deze  ?jd:   schoon,  veilig,  comfortabel  en  groen.  We  willen  scholen  van  verschillende  gezindte  zoveel  mogelijk  bij  elkaar  ves?gen  en  willen   samen  met  het  onderwijs  een  meerjarig  huisves?ngsplan  maken.  

! !

17  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

!

Goed  onderwijs  is  de  beste  start  voor  de  toekomst.  Dat  betekent:  achterstanden   inhalen  en  het  beste  uit  kinderen  halen.  Leren  houdt  niet  op  als  je  volwassen   bent.

De  gemeente  zorgt  voor  een  goede  spreiding  van  het  openbaar  onderwijs  over  de  gemeente.  Bij  (nieuwe)  schoolgebouwen   komt  al?jd  ruimte  voor  betaalbare  buitenschoolse  opvang.    

!

We  vergoeden  op  dezelfde  wijze  het  vervoer  voor  alle  opleidingen  (dus  ook  Leonardo  onderwijs)  en  kijken  daarbij  naar   inkomensaqankelijkheid.    

Achterstanden  aanpakken   We  zorgen  ervoor  dat  alle  kinderen  met  (een  risico  op  een)  taalachterstand  in  het  Nederlands  in  2015  deelnemen  aan  de   voorschoolse  educa?e.  De  gemeente  zorgt  dat  de  overstap  van  voorschoolse  educa?e  naar  basisschool  en  voortgezet   onderwijs  soepel  verloopt.  

!

Leerlingen  die  onvoldoende  de  Nederlandse  taal  beheersen  om  goed  op  school  te  func?oneren,  komen  ?jdelijk  in  een   schakelklas,  zodat  ze  later  beter  kunnen  doorstromen  in  het  onderwijs.    

!

Iedere  jongere  zit  op  school  of  volgt  een  leerwerktraject:  geen  enkele  leerplich?ge  jongere  zit  thuis.  Bij  problemen  wordt   bekeken  met  de  jongere  wat  de  oorzaak  is.    

!

De  gemeente  s?muleert  dat  het  aanbod  van  het  beroepsonderwijs  goed  aansluit  bij  de  behoeCe  van  het  bedrijfsleven  en   s?muleert  een  zo  breed  mogelijk  aanbod  aan  stageplekken  in  de  gemeente.  

!

Allochtone  kinderen  hebben  onze  bijzondere  aandacht:  zij  krijgen  evenveel  kansen  als  autochtone  kinderen  in  Terneuzen.  

Passend  onderwijs  voor  iedereen   Elke  school  wordt  een  kindcentrum  waar  onderwijs,  ondersteuning  en  vrije  ?jd  samenkomen.  Samen  met  het  onderwijs  biedt   de  gemeente  passende  opvoed-­‐  en  opgroeiondersteuning  aan  zorgleerlingen,  gezin  en  docenten.  

! !

Voor  hooggetalenteerde  leerlingen  komen  er  meer  mogelijkheden  die  aansluiten  op  hun  eigen  ontwikkeling.   Kinderen  leren  omgaan  met  verschillen,  de  school  is  een  afspiegeling  van  de  buurt.   Op  alle  scholen  wordt  voorlich?ng  gegeven  over  seksuele  diversiteit,  pesten,  mensenrechten,  racisme  en  discrimina?e.  Elke   school  is  een  ‘vreedzame  school’.  De  gemeente  propageert  de  uitgangspunten  van  deze  ‘vreedzame  school’:  kinderen  leren   conflicten  vreedzaam  op  te  lossen.  Pesten  wordt  niet  getolereerd.  Op  alle  scholen  in  Terneuzen  wordt  pesten  ac?ef  en   consequent  bestreden.  

Een  leven  lang  leren  (volwasseneneduca>e)   Ook  volwassenen  krijgen  (een  tweede)  kans  om  taal  en  andere  achterstanden  weg  te  werken.  We  bestrijden  laaggelePerdheid   zowel  bij  kinderen  als  bij  volwassenen.  Scholen,  bibliotheken  en  par?culiere  ini?a?even  zullen  we  ondersteunen  .  

!

Sport   Naast  milieuzorg  is  sport  één  van  de  meest  belangrijke  vormen  van  preven?eve  gezondheidszorg.  Dat  we  een  geweldige   sportloca?e  als  de  Vliegende  Vaart  in  onze  gemeente  hebben,  wil  niet  zeggen  dat  er  geen  plaats  meer  kan  zijn  voor   sportvoorzieningen  op  wijk  en  dorpsniveau.  We  zorgen  dan  ook  voor  goede  en  betaalbare  sportvelden,  zwembaden  en   sporthallen.  De  mogelijkheid  laagdrempelig  aan  sport  te  kunnen  doen  is  van  onschatbare  waarde  voor  de  volksgezondheid  in   onze  gemeente.  Daarom  is  instandhouding  van  sportaccommoda?es  in  de  diverse  kernen  voor  ons  vanzelfsprekend.  

! ! !

GroenLinks  brengt  Terneuzen  in  beweging!  Sporten  is  gezond,  ontspannend  en   draagt  bij  aan  sociale  cohesie,  integratie  en  tolerantie.

18  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! Het  achterstallig  onderhoud  van  de  gemeentelijke  sportaccommoda?es  wordt  weggewerkt.  Er  komen  meer  sport-­‐  en   spelmogelijkheden  in  de  openbare  ruimte.  Bij  aanleg  en  renova?e  van  woonwijken  wordt  vanaf  het  begin  rekening  gehouden   met  sport-­‐  en  speelvoorzieningen.  

Meer  mensen  in  beweging   We  s?muleren  iedereen  om  te  gaan  sporten  en  sporten  moet  voor  iedereen  mogelijk  zijn.   De  samenwerking  tussen  sportverenigingen  onderling  en  met  bijvoorbeeld  het  onderwijs,  de  naschoolse  opvang,  fitnesscentra   en  zorginstellingen  wordt  ges?muleerd.  Meer  scholen  gaan  sport  aanbieden  als  naschoolse  ac?viteit.  

!

Meer  jongeren  gaan  sporten  en  worden  lid  van  een  sportvereniging.  Alle  leerlingen  in  het  basis-­‐  en  voortgezet  onderwijs   krijgen  een  kennismakingsprogramma  bij  de  verschillende  sportverenigingen.  De  deelname  van  allochtone  jongeren  –  vooral   meisjes!  -­‐  aan  sportverenigingen  wordt  extra  ges?muleerd.  

!

Voor  senioren  komt  er  een  gevarieerd  aanbod  aan  sport-­‐  en  bewegingsac?viteiten,  afgestemd  op  de  behoeCen  binnen  deze   groep.  

!

Er  komen  meer  sportmogelijkheden  voor  mensen  met  een  lichamelijke  of  geestelijke  beperking.   Sportverenigingen  krijgen  zo  nodig  financiële  steun  om  te  kunnen  zorgen  voor  een  breed,  toegankelijk  en  betaalbaar  aanbod   van  sporten.  

!

We  hebben  oog  voor  uitzonderlijk  talent  en  bijzondere  presta?es.  Er  komt  weer  een  jaarlijkse  gemeentelijke  (top)sportprijs.  

Inkomen  en  uitkering  

!

Een  inkomen  is  voor  iedereen  noodzakelijk.  Wie  daar  zelf  niet  in  kan  voorzien,   wordt  ondersteund  door  de  gemeente.

De  Sociale  Dienst  moet  veel  meer  een  ‘er-­‐op-­‐af-­‐centrum’  worden,  we  zoeken  cliënten  ac?ef  op.  Daarbij  verdienen  zij  de  beste   ondersteuning.  

!

We  willen  een  snelloket  waar  minimaregelingen  met  een  enkelvoudige  procedure  kunnen  worden  aangevraagd  en  zo  mogelijk   automa?sch  verstrekt:  één  aanvraagformulier  voor  alle  regelingen.  

!

Mensen  worden  indien  nodig  geholpen  bij  het  aanvragen  van  allerlei  voorzieningen,  toelages  en  regelingen.     Op  de  gemeentelijke  website  komt  toegankelijke  actuele  informa?e  over  landelijke  en  gemeentelijke  regelingen  voor   inkomensondersteuning.  Het  niet-­‐gebruik  van  minimaregelingen  wordt  tegengegaan.   Een  huishouden  met  meerdere  problemen  krijgt  één  verantwoordelijke  hulpverlener.  

!

Medewerkers  van  de  Sociale  Dienst  beoordelen  aanvragen  voor  een  uitkering  niet  alleen  op  basis  van  de  wePelijke  richtlijnen,   maar  krijgen  de  ruimte  om  rekening  te  houden  met  de  specifieke  situa?e  van  de  cliënt.   Geen  onnodige  bureaucra?e  voor  uitkeringsgerech?gden  en  dus  ook  geen  controlelast  voor  ambtenaren  van  de  sociale  dienst.   Iedereen  doet  mee  aan  de  samenleving     We  willen  armoede  voorkomen,  we  kiezen  voor  ruimhar?ge  inkomensondersteuning,  zodat  mensen  met  een   minimumuitkering  of  werkende  armen  zich  niet  uitgesloten  hoeven  te  voelen  en  hun  kinderen  aan  sport-­‐  en  culturele   ac?viteiten  kunnen  meedoen.  

!

In  Terneuzen  worden  mensen  met  schulden  al?jd  geholpen,  maar  we  proberen  schulden  ook  te  voorkomen.   Onze  inwoners  mogen  niet  de  dupe  worden  van  teveel  bezuinigen  boven  op  elkaar  (stapeling).  

! !

19  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

Par>cipa>e  en  werkgelegenheid  

!

GroenLinks  maakt  het  mogelijk  dat  iedereen  naar  eigen  kunnen  meedoet,  op  de   arbeidsmarkt  en  in  de  samenleving.  Want  iedereen  hoort  erbij.

We  stemmen  de  dienstverlening  af  op  de  cliënt.  Cliënten  krijgen  één  aanspreekpunt  bij  de  sociale  dienst:  een  eigen  coach  die   zorgt  voor  ‘dienstverlening  op  maat’.  De  gemeente  creëert  een  passend  aanbod    

!

Voor  mensen  die  (nog)  geen  kans  op  betaald  werk  maken,  zoekt  de  gemeente  naar  alterna?even:  scholing,  par?cipa?ebanen,   seniorenbanen,  leerwerkplekken,  stageplaatsen  of  vrijwilligerswerk.  Met  iedere  werkzoekende  bespreken  we  een  op  maat   gemaakt  leerwerktraject  (combina?e  van  opleiding  en  werkervaring).  

! !

We  helpen  ac?ef  werkzoekenden  die  een  eigen  bedrijf  willen  starten.   Elke  cliënt  moet  op  korte  termijn  aan  de  slag  kunnen  met  werk  of  een  opleidingstraject.  Mensen  die  (nog)  niet  toe  zijn  aan  re-­‐ integra?e  op  de  arbeidsmarkt,  krijgen  werk  te  doen  in  buurten,  onderwijs,  zorg,  welzijn,  sport  en  openbare  ruimte.  Tegen   minimumloon,  met  normale  secundaire  arbeidsvoorwaarden  zoals  pensioenopbouw.  Deze  banen  sluiten  aan  bij  de  ambi?es  en   mogelijkheden  van  werkzoekenden  en  hebben  geen  verdringing  van  andere  groepen  van  werknemers  tot  gevolg    

!

Bij  aanbestedingen  van  de  gemeente  wordt  als  eis  opgenomen  dat  een  minimaal  aantal  werkzoekenden  uit  de  regio  in  dienst   wordt  genomen  (bijvoorbeeld  5%).  

!

Het  doel  van  re-­‐integra?e  is  dat  mensen  defini?ef  zonder  uitkering  kunnen  rondkomen.   Mensen  met  een  lichamelijke  beperking  moeten  in  principe  overal  aan  het  werk  kunnen.  Zij  hebben  het  recht  om  zelfstandig   en  in  eigen  regie  te  kunnen  werken.  Vervoer  mag  eveneens  geen  probleem  meer  zijn.  BeschuPe  sociale  werkplaatsen  zijn  voor   sommigen  de  enige  veilige  manier  van  werken.  Voor  hen  blijC  die  mogelijkheid  bestaan.  

!

Bijstandsgerech?gden  mogen  vrijwilligerswerk  doen.  

Zorg  en  welzijn   De  gemeente  luistert  naar  wat  mensen  écht  nodig  hebben  om  zelfstandig  in  de   samenleving  te  functioneren.  Iedereen  doet  ertoe.

Naar  netwerkzorg     We  willen  dat  zorg  dichtbij  mensen  wordt  georganiseerd,  zoveel  mogelijk  met  behulp  van  het  eigen  netwerk,  aangevuld  met   professionals.  Daartoe  werken  de  zorgvrager,  vrienden  en  familie,  vrijwilligers  en  zorgverleners  samen.  Mensen  die  zorg  nodig   hebben  bepalen  zoveel  mogelijk  zelf:  welke  hulp  er  precies  nodig  is,  wanneer,  op  welke  manier  en  door  wie.  Wij  noemen  dat   netwerkzorg.  

!

De  inzet  van  mantelzorgers  en  andere  vrijwilligers  zien  we  als  kans  om  de  kwaliteit  van  de  zorg  te  vergroten,  maar  dan  moet   wel  hun  posi?e  worden  versterkt.  Mantelzorgers  en  vrijwilligers  moeten  te  allen  ?jde  een  beroep  kunnen  doen  op  hulp  en   advies  van  professionele  zorgverleners,  op  scholing  en  op  ?jdelijke  ontlas?ng  van  hun  zorgtaken:  respijtzorg  Dat  zorgt  voor  rust   en  zekerheid  en  voorkomt  daardoor  overbelas?ng.  

Eigen  regie     Eigen  verantwoordelijkheid  is  het  toverwoord  van  het  kabinet  RuPe-­‐Asscher.  Maar  het  wordt  in  feite  gebruikt  als  excuus  om   bezuinigingen  op  de  zorg  door  te  voeren.  Wij  vinden  dat  zorg  een  gezamenlijke  maatschappelijke  verantwoordelijkheid  is.  Eigen   regie  voor  diegene  die  zorg  nodig  heeC  staat  daarbij  voorop.  We  weten  dat  als  mensen  zelf  de  regie  voeren,  ze  meer  tevreden   zijn  over  de  kwaliteit  van  de  zorg.    

!

20  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

!

Het  persoonsgebonden  budget  is  voor  ons  daarom  van  groot  belang,  omdat  mensen  daarmee  hun  eigen  zorg  kunnen   organiseren.  Ook  Terneuzen  moet  het  PGB  koesteren  en  waar  mogelijk  uitbreiden,  zodat  bijvoorbeeld  ook  groepen  mensen  er   een  beroep  op  kunnen  doen.  Daartoe  is  wel  nodig  dat  het  PGB  systeem  transparanter  en  eenvoudiger  wordt.  En  uiteraard  geldt   dat  ook  de  mensen  die  minder  goed  of  niet  in  staat  zijn  alles  zelf  te  organiseren,  kunnen  rekenen  op  uitstekende  zorg  en   ondersteuning.  

Voorkomen  is  beter  dan  genezen   Wat  ons  betreC  is  ac?ef  meedoen  in  de  samenleving  het  beste  medicijn.  Par?cipa?e  staat  aan  de  basis  van  zowel  psychische   als  fysieke  gezondheid.  Daarom  is  een  stevige  inzet  nodig  op  Welzijn  Nieuwe  S?jl.  Dat  gaat  uit  van  de  eigen  kracht  van  burgers   en  geeC  welzijnswerkers  meer  ruimte  om  invulling  te  geven  aan  hun  werk.  Ook  speelt  het  eigen  sociale  netwerk  van  mensen   een  belangrijke  rol,  bijvoorbeeld  bij  het  versterken  van  de  zelfredzaamheid  of  het  tegengaan  van  eenzaamheid.  

!

De  bezuiniging  van  het  kabinet  RuPe-­‐Asscher  op  de  dagbesteding  brengt  grote  risico’s  met  zich  mee,  zoals  sociale  isola?e  en   overbelaste  mantelzorgers.  Voor  die  laatste  groep  geldt  immers  dat  wanneer  hun  partner  met  demen?e  of  kind  met  een   geestelijke  beperking  in  goede  handen  is  op  een  zorgboerderij  of  bij  een  ac?viteitencentrum,  zij  even  rust  kunnen  nemen.  Voor   zorgvragers  kan  het  gebrek  aan  een  plezierige  dagbesteding  leiden  tot  psychische  en  fysieke  achteruitgang  en  uiteindelijk   tehuisopname.  Wij  willen  daarom  dat  dagbesteding  voor  iedereen  beschikbaar  blijC.  Er  gaat  veel  veranderen  in  de  wijze   waarop  we  in  Nederland  de  zorg  organiseren.  Gemeenten  krijgen  meer  verantwoordelijkheid  als  het  gaat  om  begeleiding,   dagbesteding  en  persoonlijke  verzorging.  Tegelijker?jd  legt  het  kabinet  forse  bezuinigingen  op  van  vijfentwin?g  tot  veer?g   procent.  GroenLinks  vindt  deze  bezuiniging  veel  te  groot.  Bovendien  strookt  het  niet  met  de  wens,  die  breed  wordt  gedeeld,   om  meer  mensen  langer  thuis  te  kunnen  laten  wonen.  De  maatregelen  van  het  kabinet  zullen  leiden  tot  meer  tehuisopnames   in  plaats  van  minder.  En  in  het  slechtste  geval  tot  een  toename  van  verwaarlozing  en  vervuiling  van  kwetsbare  mensen.  Door   de  grote  bezuinigingen  neigen  gemeenten  ernaar  alleen  nog  zorg  te  garanderen  die  noodzakelijk  is.  Maar  ook  hier  geldt:   goedkoop  is  duurkoop.  Laagdrempelige  zorg  en  ondersteuning  –  waarvan  de  noodzaak  vaak  las?g  aan  te  tonen  is  –  is  veel   goedkoper  dan  specialis?sche  noodzakelijke  zorg.  Door  te  investeren  in  preven?e,  welzijnswerk  en  ondersteuning  van   vrijwilligers  en  mantelzorgers  voorkomen  we  dure  specialis?sche  zorg  en  bovenal:  erns?gere  klachten.  

!

Mensen  met  een  beperking,  een  chronisch  of  een  psychosociaal  probleem  ontvangen  die  zorg  (ondersteuning)  die  passend  is   om  aan  de  samenleving  te  kunnen  blijven  meedoen  of  thuis  te  kunnen  blijven  wonen  -­‐  zorg  heeC  een  doel!  

!

Een  rechtvaardige,  (financiële)  eigen  bijdrage,  waarbij  zelfstandig  func?oneren  mogelijk  gemaakt  wordt.  Ouderen  en  mensen   met  een  beperking  kunnen  zelfstandig  blijven  wonen.  Er  komen  experimenten  met  woonvormen  tussen  zelfstandig  wonen  en   een  verzorgings-­‐  of  verpleegtehuis.  

!

Nieuwe  woningen  voor  ouderen  en  mensen  met  een  lichamelijke  beperking  worden  dicht  bij  de  voorzieningen  gebouwd.    We   maken  een  bewuste  afweging  tussen  de  voor-­‐  en  nadelen  van  het  aanpassen  van  de  woning  of  het  verhuizen  naar  een  passend   huis  of  verzorgingstehuis.  

! !

Iedereen  met  een  rolstoel  of  rollator  kan  in  de  gemeente  overal  goed  komen,  onze  gemeente  wordt  rolstoel-­‐proof’.   Er  zijn  goede  individuele  vervoersmogelijkheden:  toegankelijk  openbaar  vervoer  en  OV-­‐  taxivervoer  dat  op  ?jd  is  en  de  klant   adequaat  bejegent.  

!

We  willen  mensen  (met  een  beperking)  s?muleren  ‘zinvol’  bezig  te  zijn  met  werk,  vrijwilligerswerk  of  dagbesteding.  Dat  draagt   bij  aan  hun  zelfstandig  func?oneren.  Zorg  dichtbij.   Informa?e  over  zorg  is  voor  inwoners  gemakkelijk  te  krijgen.  Lichte  hulp  en  ook  zwaardere  vormen  van  ondersteuning  zijn   dichtbij  (op  wijkniveau)  voorhanden.  

!

Het  opzePen  van  kleinschalige  gezondheidscentra,  waarbij  een  apotheek,  huisartsen,  wijkverpleegkundigen  en  andere   zorgverleners  betrokken  zijn,  wordt  ges?muleerd.    

!

Geen  verschraling  van  de  thuiszorg     We  zorgen  voor  en  met  elkaar  (solidariteit).  

! !

21  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt! De  door  het  kabinet  afgeschaCe  maatschappelijke  stages  (MAS)  worden  in  Terneuzen  voortgezet.   Bewoners  en  cliëntenorganisa?es  worden  ac?ef  betrokken  bij  het  ontwikkelen  en  uitvoeren  van  het  beleid  rond  zorg,  welzijn   en  wonen:  we  zePen  ze  aan  het  stuur,  geven  ze  meer  de  regie.    

!

!

22  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

De  open  gemeente     GroenLinks  staat  voor  jouw  vrijheid.  In  een  open  samenleving  kun  je  zijn  wie  je  bent  en  zeggen  wat  je  vindt.  Je  voelt  je  er  thuis.   Dit  recht  op  verschil  bestaat  alleen  als  de  democra?e  goed  func?oneert,  grenzen  worden  bewaakt  en  rechten  beschermd.   Zoals  de  gelijkheid  van  man  en  vrouw  en  de  vrijheid  van  meningsui?ng.  Dat  krijgen  we  niet  cadeau:  het  vergt  permanent   onderhoud  en  open  debat.  Daarom  pakken  we  discrimina?e  aan  in  onze  gemeente  en  zePen  we  ons  in  voor  meer   verdraagzaamheid.    

!

Een  open  gemeente  is  er  voor  haar  inwoners.  De  betrokkenheid  bij  de  ‘publieke  zaak’  vergt  meer  dan  eens  in  de  vier  jaar   stemmen.  Inwoners  moeten  ?jdig  kunnen  meepraten  over  beslissingen  over  hun  woonomgeving  en  dan  ook  daadwerkelijk   invloed  hebben:  ‘beginspraak’.  Samen  met  bewoners  zoeken  we  naar  de  meest  geschikte  en  gemakkelijkste  vorm.  Daarbij  moet   al?jd  helder  zijn  wie  waarvoor  verantwoordelijk  is.    

!

De  gemeente  wordt  steeds  meer  een  faciliterende  gemeente  in  plaats  van  een  ‘alles  zelf  bedenkende  gemeente’.  Inwoners  die   iets  willen  op  duurzaam  gebied  vinden  in  GroenLinks  een  natuurlijke  bondgenoot.  De  gemeente  denkt  mee,  maakt  gebruik  van   de  kennis  die  aanwezig  is  in  de  gemeente  en  zorgt  dat  regelgeving  en  bureaucra?e  niet  meer  in  de  weg  staan  van  duurzame   ini?a?even.    

!

Een  open  gemeente  is  gebaat  bij  een  bruisende  culturele  sector.  Kunst  stelt  vragen  bij  wat  we  dachten  zeker  te  weten,  ze   verbeeldt  werelden  die  er  niet  zijn.  Kunst  verrijkt  ons  leven  en  geeC  glans  aan  het  bestaan.  Kunst  en  cultuur  dragen  bij  aan  een   gemeente  waar  iedereen  graag  woont  en  bedrijven  zich  graag  ves?gen.  We  willen  kunstenaars  in  Terneuzen  de  ruimte  geven   en  we  willen  meer  aandacht  voor  cultuuronderwijs.  We  zijn  trots  op  ons  culturele  erfgoed  en  daar  zorgen  we  goed  voor.  Juist  in   deze  ?jd  van  crisis  is  het  belangrijk  om  crea?viteit  alle  ruimte  te  laten.  

!

Terneuzen  kan  alleen  een  open  gemeente  zijn  als  het  er  veilig  is.  De  veiligheid  op  straat  en  de  leewaarheid  van  de  buurt  is   gebaat  bij  daadkrach?g  optreden  tegen  criminaliteit.  Het  is  ontoelaatbaar  dat  inwoners  zich  onveilig  voelen  in  hun  eigen   omgeving,  worden  weggepest  of  mishandeld.  Straffen  kan  dus  hard  nodig  zijn,  maar  voor  ons  is  dat  nooit  het  hele  verhaal.   Beter  is  het  voorkómen  van  criminaliteit;  daar  willen  we  veel  meer  aandacht  voor.  Wat  GroenLinks  betreC  zijn  we  daar  ook  met   zijn  allen  verantwoordelijk  voor.  Bewoners  kunnen  helpen  een  veilige  sfeer  te  maken  en  te  behouden;  samen  met  poli?e  en   toezichthouders  die  weten  wat  er  speelt  en  ingrijpen  waar  het  misgaat.    

!

De  inwoners  van  Terneuzen  horen  tevreden  te  zijn  over  de  gemeentelijke  dienstverlening.  We  zePen  in  op  gemak  door  meer   digitaal  te  doen,  maar  mensen  kunnen  al?jd  terecht  bij  het  loket.  Daar  worden  ze  op  een  persoonlijke  manier  benaderd  en   geholpen  bij  het  oplossen  van  hun  vragen.  In  gevallen  waarin  dat  echt  nodig  is  zullen  medewerkers  van  de  gemeente  bewoners   thuis  kunnen  opzoeken  voor  hulp  bij  het  indienen  van  aanvragen,  bijvoorbeeld  bij  de  verplichte  Iden?teitskaart  voor   hoogbejaarden.       De  gemeente  staat  de  komende  jaren  voor  zware  opgaven:  meer  taken  uitvoeren,  met  minder  geld.  Om  te  kunnen  blijven   zorgen  voor  een  goede  dienstverlening  aan  de  bewoners,  zal  samenwerking  met  andere  gemeenten  nodig  zijn.  De  inwoners   van  Terneuzen  moeten  daar  zelf  zo  weinig  mogelijk  van  merken.  We  willen  alles  zo  dicht  mogelijk  bij  bewoners  organiseren:   voor  GroenLinks  staat  de  menselijke  maat  voorop.    

! !

De  gemeente  draagt  bij  aan  het  thuisgevoel  van  iedereen  in  Terneuzen,  ongeacht   aWkomst,  geslacht,  beperking,  geloof  of  (seksuele)  voorkeur.

Diversiteit,  we  zijn  allemaal  anders
 Daarom  willen  we  als  Terneuzen  discrimina?e  voorkomen  en  bestrijden.  We  zijn  voor  iedereen  een  gastvrije  gemeente.  Hier   geldt  ar?kel  1  van  de  Grondwet:  ‘Allen  die  zich  in  Nederland  bevinden,  worden  in  gelijke  gevallen  gelijk  behandeld.    

!

Discrimina?e  wegens  godsdienst,  levensovertuiging,  poli?eke  gezindheid,  ras,  geslacht  of  welke  grond  dan  ook,  is  niet   toegestaan.  ’Bij  de  aanpak  van  discrimina?e  werkt  de  gemeente  samen  met  een  An?-­‐Discrimina?e  Bureau.     Het  personeelsbestand  van  de  gemeente  moet  een  afspiegeling  van  de  lokale  samenleving  te  zijn.  

!

Alle  instellingen  die  subsidie  van  Terneuzen  ontvangen,  gaan  werk  maken  van  diversiteit.    

!

23  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

! !

Discriminerende  graffi?  wordt  meteen  verwijderd.   De  gemeente  vergaart  ac?ef  kennis  op  het  gebied  van  emancipa?e  en  diversiteit;  dit  onderwerp  wordt  jaarlijks  meegenomen   in  een  (thema?sch)  onderzoek.  

!

We  werken  aan  verdraagzaamheid  en  geven  ruimte  voor  minderheden.  We  luisteren  naar  religieuze  en  levensbeschouwelijke   organisa?es  en  zoeken  naar  samenwerkingsvormen.  De  gemeente  ondersteunt  de  emancipa?e  van  vrouwen  en  homo’s  binnen   culturele  en  religieuze  groepen.  

!

Zorginstellingen  en  bejaardentehuizen  moeten  homovriendelijk  zijn.  De  gemeente  s?muleert  dat  ze  het  keurmerk  ‘De  Roze   Loper’  halen.  Minderheden  die  zichzelf  organiseren  worden  door  de  gemeente  ondersteund.  

!

Het  is  onaanvaardbaar  wanneer  mensen  uit  hun  buurt  worden  weggepest.  Het  uitgangspunt   is  dat  de  dader  verhuist  en  het  slachtoffer  blijC:  niet  omgekeerd.  

! !

Kunst  en  cultuur  helpen  mensen  zich  creatief,  kritisch  en  buiten  de  kaders  te   ontwikkelen.  Het  stimuleert  de  leeWbaarheid.  Juist  in  een  tijd  van  crisis  is  het  dus   van  belang  om  die  creativiteit  alle  ruimte  te  laten.

Kunst  en  cultuur
 We  werken  aan  een  bruisende,  crea?eve  gemeente.  Daarbij  laten  we  de  crisis  onze  kunst  niet  verschralen!  Zo  willen  wij  kunst   op  braak  liggende  terreinen  binnen  de  gemeente,  i.p.v.  verloedering!  We  willen  het  lokale  poten?eel  van  kunstenaars  en   crea?eve  inwoners  op?maal  benuPen  om  Terneuzen  bruisender  en  levendiger  te  maken:  met  een  divers  aanbod  van  hoge   kwaliteit  voor  iedereen.  

!

Door  samenwerking  en  netwerkvorming  moeten  alle  gemeenten  in  Zeeland  op?maal  gebruik  kunnen  maken  van  de  provinciale   voorzieningen  en  ini?a?even.  Maar  ook  het  lokale  cultuuraanbod  moet  beter  op  elkaar  afgestemd  en  gepromoot  worden  zodat   meer  mensen  er  van  kunnen  genieten.  Daarbij  willen  wij  dat  er  ook  in  de  verschillende  kernen  culturele  ini?a?even   ondersteund  worden.  

!

De  jaarlijkse  beeldenroute  mag  wat  ons  betreC  uitgebreid  worden  op  kwaliteit  en  organisa?e.   Maar  ook  nieuwe  culturele  experimenten  verdienen  ondersteuning.  Daarom  willen  wij  een  volwaardige  exposi?eruimte  waarin   naast  de  kunstenaars  uit  de  streek  ook  landelijke  en  interna?onale  kunstenaars  getoond  kunnen  worden  en  dat  er  een   gemeentelijke  cultuurprijs  ingesteld  wordt.  

!

Als  gemeente  gaan  we  verhuurders  van  leegstaande  panden  aansporen  deze  beschikbaar  te  stellen  als  atelier-­‐  of   repe??eruimte.  En  nog  veel  belangrijker  is  dat  kunstenaars  kunnen  exposeren  in  lege  winkeletalages,  net  als  de  braakliggende   terreinen  invulling  die  we  eerder  noemden.  

! ! !

Samen  met  bewoners  kiezen  we  voor  meer  kunst  in  de  openbare  ruimte.     De  sociale  dienst  houdt  rekening  met  de  specifieke  behoeCen  van  beginnende  kunstenaars.     Wij  willen  ook  meer  aandacht  voor  kunst-­‐  en  cultuureduca?e  Scholen  moeten  worden  ges?muleerd  om  jongeren  enthousiast   te  maken  voor  kunst  en  cultuur  en  ac?eve  kunstbeoefening  wordt  bevorderd  door  goede  afstemming  met  kunsteduca?e.    

!

Cultuur  is  voor  iedereen:  er  komt  een  Jeugdcultuurfonds  dat  kinderen  uit  armere  gezinnen  in     staat  stelt  om  bijvoorbeeld  dans-­‐,  theater-­‐  of  muziekles  te  nemen.    

!

We  stellen  amateurverenigingen  in  staat  te  werken  aan  meer  kwaliteit.     De  openbare  bibliotheek  gaat  zich  ontwikkelen  tot  een  ontmoe?ngsplaats  op  het  terrein  van     kunst  en  cultuur.  Om  kennis  en  cultuur  voor  iedereen  toegankelijk  te  maken,  is  extra  aandacht  voor  bepaalde  groepen  nodig.  

!

24  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

Behoud  en  promo>e  van  cultureel  erfgoed     Cultureel  erfgoed  is  belangrijk,  Staats  Spaanse  linies  zijn  daar  een  mooi  voorbeeld  van.  Wij  vinden  dan  ook  dat  deze  meer   zichtbaar  gemaakt  mogen  worden  door  bijvoorbeeld  te  koppelen  aan/opnemen  in  fiets-­‐  en  vaarroutes.  Dit  betekent  dat   archeologisch  erfgoed  dat  onder  de  grond  zit,  van  ons  bovengronds  zichtbaar  gemaakt  mag  worden.  

!

Waardevolle  gebouwen,  interieurs  en  landschapselementen  moeten  beter  beschermd  worden.  En  dan  vinden  wij  het  als   GroenLinks  helemaal  niet  erg  om  eens  goed  te  kijken  naar  bijvoorbeeld  de  Middensluis  als  waardevol  object.  In  het  verleden   hebben  wij  namelijk  al  veel  van  deze  mari?eme  objecten  weggehaald.  Denk  maar  aan  de  Stenen  Beer,  stel  je  voor  als  deze  nog   zichtbaar  was  geweest  en  wat  zoiets  voor  toerisme  had  kunnen  betekenen.  De  lijst  met  cultuur  historische  objecten  binnen   onze  gemeente  is  een  mooie  aanzet  voor  het  behoud  van  dit  erfgoed.  

!

Maar  veel  objecten  en  structuren  zijn  feitelijk  nog  vogelvrij  aangezien  de  gemeente  Terneuzen  heeC  gekozen  voor  het   welstandvrij  bouwen.  We  willen  dan  ook    alles  in  werk  stellen  om  een  goede  vorm  van  protec?e  op  te  stellen  voor  het  erfgoed   en  voor  de  rechten  van  de  burgers  van  de  gemeente.  Mede  door  het  zo  spoedig  mogelijk  vast  stellen  van  stads-­‐  en   dorpsbeelden.  Want  de  openbare  ruimte  is  van  iedereen.  Daarom  is  een  vorm  van  ac?eve  kwaliteitsbewaking  nodig,  om  op  te   treden  tegen  excessen.  Ook  nu  er  geen  welstandsbeoordeling  vooraf  is,  is  ac?ef  ingrijpen  van  de  gemeente  soms  nodig.  

!

Maar  ook  mag  de  gemeentelijke  monumentenlijst  herzien  worden  op  basis  van  een  brede  inventarisa?e.     Er  komen  informa?eborden  bij  monumenten  (gebouwen,  landschapselementen).  De  historische  vereniging  wordt  hier  ac?ef  bij   betrokken.    De  gemeente  doet  natuurlijk  mee  aan  Open  Monumentendag  en  s?muleert  historische  wandelingen,  beelden-­‐  en   architectuurroutes.    

!

De  bekendheid  van  het  gemeentearchief/streekarchief  wordt  vergroot.  Het  bezit  ervan  wordt  regelma?g  tentoongesteld.     De  gemeente  steunt  de  plaatselijke  historische  vereniging  en  maakt  ac?ef  gebruik  van  haar  kennis.  Hier  kan  ook  een  mooie   verbinding  liggen  naar  bibliotheken.  Een  instan?e  die  ook  onze  ondersteuning  blijC  verdienen.  

!

We  willen  ook  blijvende  aandacht  voor  de  laagdrempeligheid  van  musea,  vanwege  de  rela?e  met  het  verleden.  Maar  ook   omdat  daar  de  uitgangspunten  voor  beleving  van  allerlei  waarden  uit  de  samenleving  liggen,  die  van  belang  zijn  in  de  discussie   over  wat  werkelijk  van  waarde  is.  

!

Met  slui?ng  van  kerken  ontstaat  er  een  lacune  in  de  discussie  over  de  normen  en  waarden.  Aan  ons  de  taak  om  dit  op  te   vangen.  Een  kans  kan  hier  liggen  door  bibliotheken  te  s?muleren  hierin  een  weg  te  vinden.  

!

Wij  staan  voor  een  sterke  lokale  omroep  (tv  en  radio)  en  faciliteren  deze  waar  mogelijk.    

Openbare  orde  en  veiligheid  

!

Met  elkaar  zorgen  we  voor  de  veiligheid  in  onze  woon-­‐  en  leefomgeving.  Daarbij   is  de  aandacht  voor  preventie  (voorkomen)  van  criminaliteit  altijd  in  balans  met   repressie  (aanpakken).

We  zePen  in  op  preven?e,  voor  elke  wijk  komt  er  een  wijkveiligheidsplan.  Samen  met  bewoners,  poli?e,  instellingen  en   bedrijven  worden  onveilige  punten  gesignaleerd  en  oplossingen  gezocht.  Met  buurPoezicht  kunnen  de  bewoners  de  ogen  en   oren  van  de  wijk  zijn  en  bijdragen  aan  meer  veiligheid.  

!

Inbraakpreven?e  is  belangrijk:  alle  woningen  gaan  voldoen  aan  het  poli?ekeurmerk  Veilig  Wonen.   Met  horecaondernemers  maakt  de  gemeente  afspraken  over  veilig  uitgaan.  Met  de  belangen  van  buurtbewoners  wordt   rekening  gehouden.  Meer  wijkagenten  in  Terneuzen  die  de  buurten  en  hun  bewoners  kennen.  

!

Bij  kleine  problemen  en  conflicten  tussen  buurtgenoten  moet  een  beroep  kunnen  worden  gedaan  op  een  buurtbemiddelaar.   Speciale  aandacht  is  er  voor  jongeren:  waar  jongeren  zijn  betrokken  bij  conflicten,  worden  ze  ook  betrokken  bij  de  oplossing.   Buurtbemiddelaars  kunnen  bruggen  slaan  tussen  jongere  en  volwassene  buurtbewoners.  

!

25  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

!

Brandpreven?e  kan  levens  redden.  Het  gebruik  van  brandmelders  wordt  ges?muleerd.  Alle  horecagelegenheden  worden   jaarlijks  gecontroleerd  op  brandveiligheid.         De  inwoners  van  Terneuzen  moeten  er  op  kunnen  vertrouwen  dat  zij  zo  min  mogelijk  ongewenst  door  de  overheid  in  hun   privacy  worden  geschonden.  Cameratoezicht,  mosquito’s,  preven?ef  fouilleren,  gebiedsontzeggingen  en   samenscholingsverboden  worden  alleen  onder  strenge  voorwaarden  toegepast  en  alleen  in  situa?es  waarin  niets  anders  helpt.  

! ! !

Op  aanrij?jden  van  de  hulpdiensten  wordt  ac?ef  toegezien.     Huiselijk  geweld  tegen  vrouwen,  mannen,  kinderen  en  ouderen  wordt  aangepakt.   De  legi?ma?eplicht  bij  coffeeshops  om  te  laten  zien  dat  je  Nederlander  bent,  heeC  in  Terneuzen  een  lage  prioriteit.    

!

!

26  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

Interna>onaal  

!

De  wereld  stopt  niet  bij  de  gemeentegrens  van  Terneuzen.  We  dragen  ons   steentje  bij  aan  een  eerlijke  en  duurzame  wereld.

Denk  mondiaal,  handel  lokaal,  we  gaan  al  onze  gemeentelijke    producten,  diensten  en  werk  duurzaam,  diervriendelijk  en   Fairtrade  inkopen.  In  2018  is  dit  100%.    De  gemeente  s?muleert  met  haar  stedenbanden  betrokkenheid  van  (groepen)   inwoners,  scholen,  instellingen,  bedrijven  en  ontwikkelingsorganisa?es.  

! ! !

Terneuzen  blijC  een  Millenniumgemeente  en  we  informeren  de  inwoners  ac?ef  over  haar  interna?onale  ac?viteiten.   Uitgewezen  asielzoekers  in  nood  krijgen  van  de  gemeente  ondersteuning  en  ?jdelijke  opvang.   Europese  fondsen  worden  benut  voor  gemeentelijk  en  regionaal  beleid.  

De  gemeente  voor  haar  inwoners    

!

GroenLinks  wil  zorgen  dat  de  inwoners  blij  zijn  met  hun  gemeente.  Men  kan   serieus  meepraten,  krijgt  dienstverlening  op  maat  en  ziet  een  gemeente  die   transparant  en  integer  werkt.

We  hebben  het  vertrouwen  in  bewoners  van  deze  gemeente,  daarom  vinden  wij  dat  vrijwilligerswerk  goed  ondersteund  moet   worden.  Daarnaast  is  het  belangrijk  dat  inwoners  kunnen  ?jdig  meepraten  over  belangrijke  beslissingen  in  de  gemeente  en  dat   zij  daarbij  dan  ook  daadwerkelijk  invloed  hebben.  Dit  meepraten  en  invloed  uitoefenen  begint  in  de  wijken.  Om  zo  veel   mogelijk  mensen  erbij  te  betrekken  gaan  we  met  verschillende  manieren  van  inspraak  experimenteren.   Met  het  ‘burgerini?a?ef’  krijgen  de  inwoners  van  Terneuzen  de  mogelijkheid  om  punten  op  de  agenda  van  de  gemeenteraad   te  zePen.  De  gemeente  overlegt  regelma?g  met  belangrijke  organisa?es  in  Terneuzen  om  te  weten  wat  er  speelt.    

Klantvriendelijke  dienstverlening   Medewerkers  aan  het  loket  zijn  klantvriendelijk,  denken  mee  en  kennen  hun  inwoners  en  hun  gemeente.   We  vragen  onze  inwoners  ?ps  voor  een  betere  dienstverlening.  Maar  ook  de  dienstverlening  aan  ondernemers  komt  op  een   hoger  plan.  

!

Inwoners  horen  tevreden  te  zijn  over  de  diensten  die  andere  instellingen  voor  de  gemeente  leveren,  zoals  de  thuiszorg.  Maar   zoals  eerder  gezegd,  waar  nodig  ook  hulp  aan  huis.  

!

Iedereen  heeC  gemakkelijk  toegang  tot  gemeentelijke  informa?e.  De  informa?e  wordt  vraaggericht  en  gemakkelijk  vindbaar   aangeboden.  Mensen  hoeven  niet  onnodig  lang  te  zoeken  naar  informa?e  op  de  gemeentelijke  website.  We  gaan  door  met  de   dienstverlening  van  de  gemeente  zoveel  mogelijk  digitaal  aan  te  bieden.  Daarbij  zijn  de  gemeentelijke  websites  goed   beschermd  tegen  virussen  en  cyberaanvallen,  zodat  de  informa?e  van  inwoners  privé  is  en  blijC.  

!

Nieuwe  inwoners  krijgen  een  welkomstpakket.  

Een  transparant  en  integer  bestuur     Het  gemeentebestuur  informeert  de  bewoners  over  wat  er  wel  en  niet  is  bereikt;  en  wat  dat  heeC  gekost.   De  nieuwe  rekenkamer  van  de  gemeente  Hulst  en  Terneuzen,  doet  regelma?g  onderzoek  naar  de  besteding  van  de   gemeentelijke  gelden.  Het  vertrouwen  in  de  democra?e  gaat  de  gemeente  aan  het  hart.  Raad,  college  en  ambtelijke   organisa?e  laten  in  ieder  geval  één  keer  in  een  raadsperiode  de  integriteit  doorlichten.  

!

27  

Omdat  we  het  graag  gezond  willen  houden  –  Samen  voor  Terneuzen  -­‐  Groen  Werkt!

De  gemeentelijke  organisa>e   Een  gemeente  kan  alleen  goed  functioneren  als  de  organisatie  top  is.  We  werken   efWiciënt,  waar  nuttig  werken  we  samen  met  andere  gemeentes,  en  we  zorgen   voor  tevreden  ambtenaren.  Dat  levert  tevreden  inwoners  op. In  het  belang  van  de  inwoners  zorgen  we  voor  tevreden  en  betrokken  ambtenaren.   De  gemeenteraad  krijgt  voldoende  ondersteuning  om  al  zijn  taken  naar  behoren  te  kunnen  uitoefenen:  zowel  de  koers  van  het   beleid  als  de  controle  op  de  uitvoering  daarvan.  Maar  ook  wijk-­‐  en  dorpsraden  worden  adequaat  ondersteund.  

!

Belangrijke  punten  voor  ons  zijn  dat  de  gemeente  mee  doet  aan  Het  Nieuwe  Werken  en  dat  de  inhuur  van  externe  adviseurs   wordt  beperkt.  

Gemeentelijke  samenwerking,  de  menselijke  maat  staat  voorop.   Meer  taken  voor  de  gemeente  noodzaken  tot  samenwerking  met  de  regiogemeenten.  Er  moet  daarom  begonnen  worden  met   de  integra?e  van  de  gemeentelijke  organisa?e  van  de  3  Zeeuws-­‐Vlaamse  gemeenten.  Ook  bij  samenwerking  tussen   gemeenten,  blijC  de  gemeenteraad  verantwoordelijk  voor  de  resultaten;  zij  is  hier  op  aanspreekbaar!  Inwoners  kunnen  al?jd   snel  en  gemakkelijk  terecht  bij  hun  gemeente,  hoe  groot  of  klein  deze  ook  is.  

! ! !

!

28