Vereniging van Openbare Bibliotheken Jaarverslag 2011
bijzondere leden in 2011
overige leden (landelijke organisaties in het bibliotheekbestel) in 2011
PSO’s in 2011
basisbibliotheken in 2011
Vereniging van Openbare Bibliotheken Jaarverslag 2011
Inhoudsopgave Voorwoord 4 Samenvatting resultaten 2011 8 De Vereniging 10 Bestuur 10
Zoektocht nieuwe voorzitter, afscheid scheidend voorzitter 10
Leden 11
Communicatie met de leden 11
Ledenvergaderingen 12
Evaluatie werkwijze binnen de vereniging 13
Wijziging samenstelling cao onderhandeldelegatie 14
Nasleep ontvlechting en fusie 14 Verenigingsbureau 14 Financiën 15
Contributiestelsel 15
Activiteiten en resultaten in hoofdlijnen 16 Kerntaken 16
Commissies 25
Overige activiteiten VOB bureau 27 Bijlagen 28
Overzicht leden van de VOB per 31-12-2011 28
Overzicht bestuur, medewerkers, commissies en vertegenwoordigingen 30
Overzicht van (neven) functies van bestuursleden en directeur 32
Overzicht VOB activiteiten / cijfers 33
Voorwoord 2011: de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) is per 1 januari gefuseerd met de Werkgeversvereniging Openbare Bibliotheken (WOB) en werkt sinds kort voor het eerst in vele jaren zonder structurele overheids bijdrage. De taken voor de branche die door het ministerie van OCW gewenst en / of gefinancierd worden, zijn ondergebracht bij het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) en Stichting Bibliotheek.nl (BNL). Daarmee is 2011 het eerste jaar dat de VOB ook als werkgeversvereniging functioneert en met recht een maatschappelijk ondernemersvereniging genoemd kan worden, die draait op inkomsten van haar leden en dus hoofdzakelijk op “commitment” van haar leden. We mogen met recht zeggen: een vereniging
Er is geen reden tot gemakkelijk achterover leunen. De ontwikkelingen in de samenleving waarmee de leden ten gunste en ten nadele geconfronteerd worden zijn legio en bovendien fundamenteel. Van de vereniging worden acties verwacht op onderwerpen als de bezuinigingen op subsidies voor de bibliotheken (landelijke lobby, handreikingen en bestuurlijk-juridische “checklists”), de beoogde bibliotheekwet, de invoering van de gezamenlijk te implementeren digitale infrastructuur en dienst verlening, de deelname aan de collectieve marketingacties van de
van, voor, met en door haar leden!
CPNB etc.
Wij nemen u in dit jaarverslag 2011 mee langs de be-
4
In 2012 zal het in 2010 opnieuw ge-
zicht op onze inspanningen en resultaten. Het bestuur
formuleerde beleid in het profiel en
is al die leden die een actieve bijdrage hebben geleverd
de activiteiten van de vereniging
aan de doorontwikkeling en de activiteiten van de ver-
verder tot uitdrukking moeten gaan
eniging zeer erkentelijk voor hun grote betrokkenheid
In nog geen 2 jaar tijd: ontvlechting, fusie, een
komen. Het accent ligt daarbij op een
en inzet! We blijven overigens zeer op die betrokkenheid
smallere financiële basis, een nieuw team,
vereniging voor maatschappelijk
en inzet rekenen: de VOB is immers een vereniging van,
nieuw bestuur, nieuwe directeur en een geheel
ondernemers en eigentijdse werk-
voor en door haar leden.
andere communicatie- en overlegstructuur
gevers in de branche van openbare
binnen de verenging: dat alles brengt veel
Nu – ruim twaalf maanden later – stelt het
bibliotheken. Een vereniging voor en
Een woord van waardering past ook richting de mede-
onzekerheid met zich mee, zoeken, trial and
bestuur vast dat de voorgenomen activiteiten
met de leden. Actieve betrokkenheid
werkers van het bureau. Zij hebben het afgelopen jaar
error. En een – begrijpelijke – interne focus
voor 2011 in grote lijnen tot uitvoering zijn
van de leden zal dagelijks aan de orde
onder vaak moeilijke en onzekere omstandigheden het
voor bestuur en team. Gaat dat lukken met
gekomen. De fusie met de WOB is gerealiseerd
zijn, ondersteund door een bureau
oude verder moeten afbreken en ombouwen en het
de ambitieuze activiteitenportefeuille, uit te
en de teams, activiteiten en administraties
van procesmatig georiënteerde ver-
nieuwe met weinig middelen moeten opbouwen. Met
voeren via nieuwe commissies, met een andere,
van beide verenigingen zijn geïntegreerd. De
enigingsprofessionals, die de helicop-
een schone lei beginnen was er niet bij. Desalniettemin
veel kleinere groep medewerkers op het bureau?
werkwijze binnen de vereniging en met name
terview van de vereniging koesteren.
zijn er door het bureauteam met veel energie en inven-
Er komen bovendien ongeplande actualiteiten
de commissiestructuur is geëvalueerd en heeft
Veel kennis over oplossingen van de
tiviteit veel activiteiten ontplooid en zijn de belangen
langs: kansen én bedreigingen. Op intern niveau
het bestuur op het pad van verbeteringen gezet.
hedendaagse problemen zit bij de
van de branche professioneel behartigd.
wil dat vooral zeggen: zaken die nog zijn blijven
De belangenbehartiging voor de branche – de
leden en kan gedeeld worden met
liggen vanuit de ontvlechting. Voor de branche
kerntaak van de vereniging – is een continu
andere branchegenoten. De VOB
Als laatste wil het bestuur zijn grote dank uitspreken
als geheel: de forse bezuinigingen op de subsi-
proces geworden. Dit alles ondanks de nood-
maakt dat mogelijk.
voor de (personele) ondersteuning die de vereniging
dies voor de bibliotheken en de provinciale
zakelijke extra inspanningen gedurende het
Evenals in 2011 rekent het bestuur
heeft mogen ontvangen vanwege haar huisgenoten,
serviceorganisaties én een OCW initiatief voor
afgelopen jaar om de ontvlechting van de oude
op betrokken en actieve leden! Het
het Sectorinstituut SIOB en de Stichting Bibliotheek.nl.
een beoogde nieuwe bibliotheekwet die weinig
VOB nu zo goed als tot een goed eind te brengen
bureau is van te geringe omvang
raakvlakken heeft met het voorstel dat de VOB
en het nieuwe, geïntegreerde, bureau verder
om meer te doen dan regisseren,
Kars Veling
enkele jaren eerder formuleerde.
op te bouwen.
coördineren en faciliteren.
voorzitter
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
langrijkste activiteiten van dat jaar. Daarmee krijgt u
5
Samenvatting resultaten 2011 Dienstverlening en kennisdeling 50 adviezen aan bibliotheken over hun strategisch
Belangenbehartiging en lobby / strategieontwikkeling VOB voorstel bibliotheekwet van
opleidingsbeleid via deelname aan het project Excelleren.nu,
van de ministeries van OCW en SZW en MKB-Nederland. Aanbieding opleiding Marketing voor bibliotheken,
2008 hernieuwd onder de aandacht van
blijven
den gesteld bij door OCW beoogde nieuwe
verrekening van betaalde BTW.
bibliotheekwet en financiering van centrale
Meer dan 10 bibliotheken / PSO’s ondersteund bij hun
gemeenteraden.
I n het kader van de bezuinigingen op
Deelname aan
gemeentelijke subsidies
en lobby van EBLIDA en IFLA en resultaten doorgegeven
om jurisprudentie over de status van het Bibliotheekcharter te krijgen.
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
lokale lobby
d.m.v. brieven aan colleges B&W /
uit gemeentefonds.
diverse bezwaarprocedures gevoerd
8
profiteren van 100 %
S tandpunt geformuleerd en randvoorwaar-
inkoop e-content en e-boeken via middelen
via SRM opleidingen; 25 deelnemers en resulterend in 21
Bij de Belastingdienst bereikt dat bibliotheken mogen
internationale
bijeenkomsten
aan de leden. Opstellen nieuwe strategische brancheagenda
versneld
via inhuur externe procesbegeleider
Organiseren van de branche / interne en externe afspraken en samenwerking Onderhandelaarsresultaat over een nieuwe CAO 2012-2013 (nog vast te stellen in 2012). Pakket
e-content voor de bibliotheken ingekocht
door de Inkoopcommissie, op basis van een evaluatie van het bestaande pakket. Onderhandelingen met uitgevers gestart over
tuur over het
e-boeken
ontwikkeling Stichting Bibliotheek.nl en SIOB.
voorwaarden waaronder bibliotheken
bezuinigingen en de
Reactie, samen met SIOB, Plusbibliotheken en BNL,
mogen aanbieden.
voor het stelsel.
op beleidsnotitie van Consortium GII.
eBooks-eregalerij is gelanceerd via een
B rochure samengesteld met citaten van
Uitreiking van de
belang
website
App en de
, in samenwerking met het Letterkundig
Prijs (laatste keer) als stipendium voor een project
Museum en DBNL.
in 2012 dat bibliotheken positioneert. De Verhalen-
kkoord over aanbod streaming e-boeken met A
coach van Biblioservice Gelderland werd winnaar.
de Engelse uitgeverij Bloomsbury.
bijeengebracht die de argumenten van op
Reactie op de competentie-index van het SIOB
Diverse nieuwe
bibliotheken bezuinigende gemeenten
geformuleerd.
bibliotheekmerkbeeld ontwikkeld o.l.v. het Merkteam
B undeling van informatie en bronnen
weerleggen
.
Standpunt
op het sectorplan informatie-
5 pilots Zelfroosteren; Aanbod voor een gratis analyse van het ledenbestand. gingen: kennisuitwisseling middels twee brochures en een
Diverse reacties met betrekking tot beleids- en product-
van bibliotheken.
gemoderniseerd.
Project Bibliotheek in actie, om leden te steunen in bezuini-
Kamerleden, OCW, VNG, IPO, Raad voor Cul-
politici en wetenschappers over het
vereenvoudigd en
Arbocatalogus geëvalueerd en start van de vernieuwing ervan.
driejarig convenant 2013-2015.
en deelname voorzitter bestuur.
Bibliotheek Innovatie
marketingplannen voor bibliotheken.
Onderhandelingen met de CPNB over een nieuw
D iverse brieven naar en gesprekken met
effect van de gemeentelijke consequenties
nieuwe
Nieuw RI&E instrument (Risico-inventarisatie en –evaluatie),
huisstijldragers binnen het
(werkgroep van de commissie Marketing & collectieve
Via deelname aan OCW werkgroep
dienstverlening van opleider ECABO geformuleerd.
promotie).
beïnvloeding van de opzet van het DSP
Publicatie van Interface: de bibliotheek in het
Landelijke
onderzoek naar financiële structuur van
digitale tijdperk, een visienotitie met als uitgangs-
met een respons van 96 % m.b.t. ingevulde BIS
het bibliotheekstelsel en de aanbevelingen
punt dat de digitale en de fysieke bibliotheek geen
formulieren, overgedragen aan CBS; kengetallen op
daaruit.
afzonderlijke entiteiten zijn.
site gepubliceerd.
statistiekcijfers
dinerconferentie en daarnaast de positioneringscampagne
Dat doet de bieb!
dvies m.b.t. de wet stilzwijgende verlenging. A De bestaande mantelovereenkomsten herzien en gecontinueerd.
Helpdesk arbeidsrechtelijke zaken: veel vragen over toepassing Regeling sociaal plan, nieuwe vakantiewetgeving en nieuwe regeling bijzonder verlof in de CAO beantwoord.
Verenigingszaken en communicatie VOB en WOB zijn per 1 januari 2011 gefuseerd. Werkwijze en samenstelling cao-onderhandel delegatie gemoderniseerd. Nieuwe voorzitter gezocht én gevonden: Kars Veling is in de ledenvergadering van 9 december benoemd.
van bibliotheken,
2 ledencongressen, waarvan één als onderdeel van de Bibliotheek2daagse in Groningen. 1 4 digitale Nieuwsbrieven, 5 publicaties, 20 lezingen /
artikelen en interviews (zie de bijlage).
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Tweede Kamer en OCW gebracht.
9
voorzitter en schets is met de leden van de VOB
aan de leden voor te dragen ter benoeming
en de WOB gedeeld op de algemene
tot
ledenvergadering van december 2010,
2012. De leden hebben deze voordracht van
waarin tevens definitief de fusie tus-
harte en met algemene stemmen ondersteund
In het bestuur van de VOB vonden in 2011 geen personele wijzigin-
sen VOB en WOB beklonken werd.
op de ledenvergadering van 9 december en
gen plaats. Wel werd er van functie gewisseld: Jos Debeij nam van
Met deze profielschets in de hand
Kars Veling benoemd tot de nieuwe voorzitter
heeft het bestuur een informanten-
van de vereniging per 1 januari 2012.
Bestuur
Marion Mertens de secretarisfunctie over. Marion Mertens bleef voorzitter van de CAO onderhandeldelegatie en het Centraal Overleg
uit het netwerk van bestuur en di-
De ledenvergadering van 9 december was te-
rectie VOB, waarvan het idee bestond
vens de laatste onder leiding van Erik Jurgens.
Arbeidsvoorwaarden Openbare Bibliotheken (COAOB). Voorzitter
dat zij zouden kunnen attenderen
Vicevoorzitter Charles Noordam bedankte
Erik Jurgens en Nanno Nanninga kondigden hun vertrek per 1 januari
op mogelijke kandidaten voor het
Jurgens namens de leden en prees met name
voorzitterschap. Deze
zijn
mantenpool
infor-
bestond uit
personen met binding in diverse
om per 1 januari 2012 voorzitter te kunnen worden van de CAO
maatschappelijke domeinen: politiek en bestuurlijk, onderwijs en educatie,
onderhandeldelegatie van de VOB. Het bestuur vergaderde zeven
grote stuurmanskunst: tactisch, respectvol, maar duidelijk en niet zelden met gevoel voor humor, wist Erik steeds “met oog voor ieders belangen,
partijen bij elkaar te brengen en leden te
cultuur, media, letteren en biblio-
binden”. De afscheidsbijeenkomst – op verzoek
maal. Aan de vergadering van 15 september werd een evaluatie
werking en bestuurlijke transparantie
theken, arbeidsverhoudingen. Door
van Jurgens gecombineerd met een klein
sessie en een themamiddag over het besturen van verenigingen
vergen veel
de informanten zijn zo’n 60 namen
congres over leesbevordering – werd gepland
Arcen en Velden tenslotte zijn door een gemeen-
bestuur en bureau. Ook OCW moet
van mogelijk geschikte kandidaten
voor 26 januari 2012 in de OBA te Amsterdam.
telijke herindeling onderdeel geworden van
haar nieuwe plek vinden en haar
genoemd. Het bestuur heeft uit haar
weg vinden naar de verschillende
midden een commissie benoemd om
partijen en dat in
de werving ter hand te nemen en een
en verenigingsmanagement gekoppeld.
beleidsmatige organisatorische implementatie van de fusie met de Werkgeversorganisatie waren in 2011 o.a. de en
Openbare Bibliotheken WOB en de nasleep
van de fusie vanwege een klacht van de werknemersverenigingen bij de SER, een nieuwe
CAO en een nieuwe samenstelling van de
aandacht
van
turbulente
tijden van bezuinigingen en wetgeving. Helderheid over wie
Belangrijke onderwerpen voor het bestuur
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
voorzitter van de VOB per 1 januari
pool in beeld gebracht van personen
2012 aan. Jurgens omdat zijn statutaire termijn er op zat; Nanninga
10
eensgezind besloten hem
Door de fusie met de WOB per 1 januari bleven ook in 2011 veel
interne
en
personele
zaken de aandacht van het bestuur vragen.
Ook werd bij bestuur en bureau steeds meer de behoefte gevoeld om de werkwijze binnen de
cao-onderhandeldelegatie, de evaluatie van
vereniging en de rol van de beleidscommissies
de interne werkwijze binnen de vereniging
te evalueren. Past deze structuur wel bij de be-
c.q. de
kandidaat aan het bestuur te pre-
Venlo en verlaten Bibliotheek Maas en Peel.
Leden
De
Het ledenbestand van de VOB is in dit verslag-
de VOB was en is groot. Voor commissies, voor
senteren. Deze commissie bestond
jaar stabiel gebleven. Nieuwe leden dienden
klankbordgroepen, voor hulp vanuit PSO’s of
wat doet en waar verantwoordelijk
uit
zich niet aan en er waren alleen twee opzeg-
bibliotheken, zelden werd tevergeefs een beroep
voor is, is dringend noodzakelijk, maar
voorzitter (vicevoorzitter en penning-
gingen bij de overige leden vanwege opheffing
gedaan op de kennis en ervaring, die ruim in
nog lang niet altijd uitgekristalliseerd.
meester bestuur),
van de organisatie. De dekkingsgraad binnen de
de branche voor handen is. Deze vorm van
Charles Noordam,
Irmgard Erik
Reijntjes Jurgens (voorzitter bestuur / (lid bestuur),
Zoektocht nieuwe voorzitter, afscheid scheidend voorzitter
adviseur van de commissie) en directeur
Ap de Vries.
VOB van de basisbibliotheken en provinciale serviceorganisaties PSO’s bedraagt 100%. Het aantal leden bedroeg in 2011: basisbibliotheken:
11
164
De commissie heeft de door de in-
PSO’s:
Per 1 januari 2012 loopt na twee pe-
formanten genoemde namen met
overige leden (landelijke organisaties in
hoeften van de branche, kunnen het bestuur en
riodes van vier jaar de statutaire
het bestuur gedeeld en heeft daarna
het bibliotheekbestel):
traject van de Commissie Strategie gericht op
het bureau in deze constellatie wel adequaat
termijn voor het bestuurslidmaat-
een selectie gemaakt van mogelijk
bijzondere leden:
het formuleren van een nieuwe strategische
op actuele ontwikkelingen reageren? Een jaar
schap van voorzitter
te benaderen kandidaten. Na een
commissiestructuur, het
brancheagenda, de relatie met de
na de ontvlechting beginnen ook de gevolgen
betrokkenheid van de leden bij
gens af.
Erik Jur-
4
7
kennisdelen en samenwerken draagt bij aan de kwaliteit van de vele
activiteiten en ontwikkelingen in de branche. Het bestuur is de leden hier
telijk
voor.
zeer erken-
Communicatie met de leden De communicatie met de leden geeft de VOB
gespreksronde met deze kandidaten
Bij de leden-bibliotheken vonden dit jaar
vorm via haar met regelmaat verschijnende
was de commissie unaniem in haar
bescheiden wijzigingen plaats. Bibliotheek
digitale
procedure doorlopen om aan de le-
oordeel dat
Veghel is gefuseerd met Bibliotheek Maasland.
leden en provinciale directeurenoverleggen
den een geschikte kandidaat voor
geschikt is om het voorzitterschap
Bibliotheek Bergen heeft de federatie Heiloo/
door medewerkers van het bureau en soms
drie nieuwe directeuren werken naast andere
het voorzitterschap ter benoeming
van de vereniging te bekleden en
Langendijk verlaten en zich aangesloten bij
de voorzitter van de vereniging (ongeveer
landelijke organisaties als NBD/ Biblion en het
te kunnen presenteren. In november
heeft hem aan het bestuur voorge-
basisbibliotheek Kennemerwaard. De biblio-
15 per jaar) en met name de website
fonds voor de gezamenlijke inkoop van digitale
nieuwe samenwerkingsverband Stichting Sa-
2010 heeft het bestuur een
dragen. Het bestuur van de VOB heeft
theken van Rijswijk en Voorburg zijn gefuseerd
www.debibliotheken.nl. Deze website
content en de bezuinigingen op de gemeente-
menwerkende PSO’s Nederland. Afstemming,
in zijn vergadering van 15 september
en gaan nu onder een nieuwe naam door:
had in 2011 93.743 bezoeken van 39.928 unieke
subsidies van de bibliotheken.
coördinatie, rolpositie en -verdeling, samen-
kennis gemaakt met de kandidaat
Bibliotheek aan de Vliet.
bezoekers en dit aantal stijgt.
landelijke partners SIOB, Stichting Bibliotheek.nl,
van de andere landelijke infrastructuur zicht-
NBD/Biblion en de nieuwe Stichting samen-
baar te worden. Drie nieuwe landelijke organi-
werkende PSO’s, de door OCW voorgenomen
saties (VOB, SIOB, BNL) met binnen twee jaar
nieuwe bibliotheekwet met daarin de beoogde onttrekking van middelen aan het gemeente-
Het bestuur heeft een doordachte
fielschets
pro-
voor een nieuwe
voorzitter opgesteld. Deze profiel-
Kars Veling zeer
Nieuwsbrief, bezoeken aan
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
De vereniging
11
dat de hele dag en een deel van de avond vulde in het Centraal
bezuinigingen op de fysieke bibliotheek, die hier het
Edwin Jacobs
17
2.8
3%
27 % 2 .9 1 21
ijsse
l 5.3 43 7 %
stevige discussie schaarden de leden zich achter het gevolg van zouden kunnen zijn. Na een
bestuur en aanvaardden twee moties. Nadrukkelijk
beleidsontwikkeling van de vereni-
Jaarrekening en Jaarverslag 2010, de nieuwe CAO en verslagen uit
verzoek was dat het bestuur zich hard gaat maken bij
ging en dient dat proces zelf te
de commissies en uit de Stichting Onderhandelingen Leenrecht
OCW voor het recht van bibliotheken om
regisseren. Resultaat moet zijn dat
centraal. Door de leden werden de bezuinigingen op de bibliotheek-
uit te lenen. Ook werd door het bestuur toegezegd de
subsidies als thema geagendeerd. Het bestuur zegde hier extra
leden bij majeure beleidsontwikkelingen – zeker als die
is dat voor de vereniging heel be-
wikkelt en sneller kan reageren op
inzet vanuit de vereniging op toe.
gevolgen kunnen hebben voor de financiële positie van
langrijke thema’s vooral op het ni-
actuele zaken. Bovendien wordt de
Na de ALV werd het middagprogramma gevuld met een aantal
de bibliotheken – van te voren, eventueel digitaal, te
veau van bureau en bestuur worden
relatie met de beleidscommissies zo
raadplegen.
behandeld. Maar het bureau en de
helderder en strakker, omdat zij voort-
middelentoedeling binnen de ver-
aan werken op basis van concrete
het verdienen van geld uit meerdere bronnen. In de ALV stonden
Zu id -H ol la nd
d 4%
% 4 3
2.24
lan 87
Zeeland 1.105 1%
en
vo 3.1
2% Drenthe 1.352 89 2% nd 1.7 Friesla
g nin
Gro
Fle
Over
rg
en het bestuur meende met mandaat te handelen. De leden toonden zich zeer beducht voor extra lokale
opende de dag met een inleiding over cultureel ondernemen en
bu
raadpleging van de branche niet meer mogelijk geweest
Op donderdag 19 mei was de ALV onderdeel van een ledencongres, Museum te Utrecht. Gastheer/directeur
Lim
gezamenlijke digitale bibliotheek. Door tijdsdruk was
parallelsessies waar de beleidscommissies van de VOB
e-boeken
(Marketing & collectieve promotie, Digitale bibliotheek en Werk-
Gelderland 6.589 8%
No
or
d-
Ho
Het bestuur heeft met voldoening geconstateerd dat de
eniging zijn nu juist gericht op het
adviesopdrachten van het bestuur
met de leden in gesprek gingen over het centrale thema van de
leden
meedenken
ondersteunen van de commissies.
en op verzoek het bureau onder-
dag:
en bereid zijn om de gelederen gesloten te houden en
Dat wringt. En dat wordt versterkt
steunen bij beleidsontwikkeling.
samen op te blijven trekken in het belang van de totale
doordat de beleidscommissies wel
Belangrijk blijft dat
branche.
beleidsvoorstellen doen, maar zelf
de branche wordt benut, dat voor-
voor de uitvoering geen tijd hebben.
stellen worden getoetst en dat er
de toekomstbestendige bibliotheek.
de commissie Strategie & public affairs, werden de leden bevraagd
lla
1 10 %
or
nd
19
.11
trends kansen en op sterktes en zwaktes van de branche, als opmaat voor het formuleren van een nieuwe strategische brancheagenda voor de toekomst. op
4
23
%
Utre
cht
No
b ra
B d-
1
geverszaken & HRM) zich presenteerden met hun programma’s en
In een plenaire en interactieve bijeenkomst, georganiseerd door
8.09
3
.89 t7 an
0%
en ontwikkelingen, op
en bedreigingen,
De tweede ALV vond plaats op vrijdag 9 december, als onderdeel Herkomst van bezoekers uit Nederland naar provincie.
van het tweedaags bibliotheekcongres
B2d11 in de Martini
Plaza te Groningen. In deze vergadering werd tot nieuwe voorzitter
Deze betrokkenheid waardeert het bestuur zeer.
Evaluatie werkwijze binnen de vereniging Binnen de vereniging wordt veel en goed werk
De idee van “iedereen moet op zijn
kennis in
draagvlak is voor voorstellen.
tijd corvee doen voor de vereniging”,
Daar kunnen de beleidscommissies
komt – begrijpelijk – niet uit de verf.
een belangrijke rol in spelen. De
Voor de leden wordt zo onvoldoende
portefeuillehouders uit het bestuur
output van de vereniging zichtbaar.
zouden formeel uit de commissies
verricht; binnen het bestuur, de commissies, de onder-
Bij het bestuur is het idee ontstaan
moeten, omdat het vanuit good
om het bureau meer speerpunt te
governance niet wenselijk is als zij
maken van de
als beleidscommissielid zichzelf als
van de vereniging Kars Veling benoemd, de opvolger van Erik Jurgens
handeldelegaties en het bureau, daar getuigt ook dit
gebruik geweest voor werkgeverszaken. De website
die statutair moest aftreden en voor wie deze ALV zijn laatste
jaarverslag van. De betrokkenheid en de inzet van de
www.werkenindebibliotheek.nl vervult een belang-
wapenfeit voor de VOB was.
leden binnen de diverse gremia is groot en daar is het
rijke rol voor
De agendapunten Begroting en Werkplan 2012 van de VOB, eind-
bestuur blij mee.
balans per 31-12-2010 en exploitatieoverzicht 2010 van de WOB,
Toch startte in de bestuursvergadering van 15 september
stand van zaken CAO onderhandelingen en inkoop en omslag
een vervroegde
gelden digitale content gaven weinig aanleiding tot discussie. Het standpunt van de VOB inzake de door de staatsecretaris van
In 2011 verstuurde de VOB 14 digitale Nieuwsbrieven aan
OCW beoogde nieuwe bibliotheekwetgeving bracht daarentegen
deringen. Aanleiding was een geconstateerd gebrek aan
de leden, met in totaal 236 nieuwsitems. De verzendlijst
de gemoederen flink in beweging. Het VOB bestuur had – zij het
slagvaardigheid van de vereniging als het gaat om het
van de nieuwsbrief omvatte op 31 december 588 email-
onder strikte onder voorwaarden – positief gereageerd op het
aanhaken bij en/of reageren op actuele ontwikkelingen,
het bestuur (door het bureau
het bestuur de voorgenomen be-
adressen. Doelgroep is het management en de staffuncties
voorstel van OCW tot
kansen én bedreigingen. Uit de evaluatie trok het bestuur
voorbereid maar ook zelf door de
sluiten per 1 juni 2012 effectueren.
personeelswerving
in de branche
interessante werkgever
. Deze website
had in 2011 88.757 bezoeken van 50.937 unieke bezoekers.
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
kritisch constructief en
Daarnaast is de website van de WOB in 2011 nog in
en het profileren van de bibliotheekbranche als
12
de vereniging meer slagkracht ont-
van de bibliotheekorganisaties en aanpalende organisa-
onttrekking uit het gemeentefonds van geld voor de collectieve inkoop van digi-
beleidsvoorbereiding en de activiteiten. De beleidscommissies
bestuurslid adviseren. Wel kunnen zij op verzoek van de commissies
(Strategie & PA, Werkgeverszaken &
als bestuurslid in een commissie
HRM, Marketing, en Digitale biblio-
vergadering worden uitgenodigd.
de vereniging en met name het beleidscommissiemodel,
theek) zouden minder op basis van
In 2012 zullen deze voorgenomen
die werd voortgezet in de volgende twee bestuursverga-
werkplannen moeten werken, maar
besluiten worden besproken met de
meer op basis van
voorzitters van de commissies. Als
evaluatie
van de werkwijze binnen
concrete adviesopdrachten van
ook zij er zich in kunnen vinden zal
de conclusie dat het vooral het bureau is dat reageert op
commissies aangegeven) en kennis
tale content, wetende dat gemeenten zo’n korting op het gemeen-
de belangrijkste
ondersteunings-verzoeken van het
Daarnaast heeft het bestuur besloten
VOB twitteraccount VOBtweet 551 twitterberichten
tefonds waarschijnlijk zullen doorberekenen in de hoogte van de
gingen en de plannen voor bibliotheekwetgeving en op de
bureau. Met uitzondering van de
dat ook nader bepaald moet gaan
verstuurd naar 1259 volgers. In 2011 startte de VOB op de
bibliotheeksubsidies. Het bestuur vond meegaan met dit voorstel
dagelijks binnenkomende signalen van de leden, terwijl
commissie Strategie & public af-
worden hoe de positie van de Inkoop-
netwerksite
ties in de branche. Via
Twitter
werden er door het
LinkedIn een forum voor directeuren. 100 bibliotheekdi-
actualiteiten
, zoals de bezuini-
noodzakelijk omdat zo’n beweging haars inzien past bij de ont-
de beleidscommissies hun focus hebben op de door hen-
fairs: die kan na 1 juli 2012 een min-
commissie en de VOB-onderhande-
Op 31 december waren daar bijna
wikkelingen op digitaal terrein en het collectieve opereren van de
zelf – op uitnodiging van het bestuur – geformuleerde
der actieve rol krijgen en alleen in
lingsdelegatie in de Stichting
recteuren aan verbonden. Het forum biedt ruimte om
bibliotheekbranche daarop. Bovendien zou een negatieve reactie
(meer)
opdracht van het bestuur advies ge-
Leenrecht (StOL) binnen de vereni
achter een inlog kennis en informatie te wisselen. De
gevaar kunnen opleveren voor de subsidiering door OCW van de
nig aan bij de actualiteit en bovendien onvoldoende bij
ven; het bestuur is immers zelf ver-
gingsstructuur geborgd moet gaan
actieve participatie valt tot nu toe tegen.
landelijke digitale infrastructuur en de bouw van de
het overkoepelend werkplan van de vereniging. Gevolg
antwoordelijk voor de strategische
worden.
jaarwerkplannen. Deze sluiten wei-
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Ledenvergaderingen In 2011 vonden twee algemene ledenvergaderingen (ALV) plaats.
13
Wijziging samenstelling CAO onderhandeldelegatie
veel dank) en een hoorzitting werd de klacht van de werknemersvereni-
Het bestuur heeft aanleidingen gezien om de
gingen niet ontvankelijk verklaard:
samenstelling van de CAO-onderhandeldelegatie
gezien de geringe omvang van beide
van de VOB te evalueren en te wijzigen. Het
fusiepartners bleek de fusie van de
landelijke partijen, hoe verhouden wij ons tot onze leden? Allemaal vragen
initiatief hiertoe is overigens uitgegaan van de
Dossiers die ook in 2011 nog veel aandacht
VOB niet onder de SER fusiegedrags-
die regelmatig in overleggen aan de orde kwamen en gezamenlijk werden
onderhandeldelegatie zelf en de betreffende
vroegen betreffen: de overdracht van het VOB
regels te vallen, iets waar de VOB al
uitgediept. De
delegatieleden zijn betrokken bij de vormgeving
archief naar het
eerder op had gewezen. Eveneens
van het eerder door de leden vastgestelde formatieplan – uitgebreid met twee
van een nieuwe gewenste situatie. In de juni-
nitieve
moesten bestuur en directie energie
part-time medewerkers. Renate Mamber werd aangesteld als webredacteur
vergadering van het bestuur is besloten de
4 boventallig verklaarde medewerkers; het
steken in een beroep van een mede-
en communicatiemedewerker en Annette Lindeman kwam als secretaresse
CAO-onderhandeldelegatie per 1 januari 2012
beleggen van de 17 met OCW branche-innovatie-
werker – betrokken bij de fusie – op
en commissie-assistent het secretariaat versterken. Directiesecretaresse
te laten bestaan uit ten minste
geld in 2009/2010 uitgevoerde projecten
de beroepsbepaling Sociaal plan van
Sindy Rijnvis verliet de VOB en werd opgevolgd door Sherien Dhonré. Helaas
waaronder het franchiseproject; het beleggen
de CAO inzake de aangeboden functie
waren er ook twee langdurig zieken. Office-manager Melissa Roeling werd
van het
na de fusie. Het beroep werd niet
op tijdelijke basis vervangen door Fons Spliet en Henk Strating nam op
ontvankelijk verklaard.
tijdelijke basis werkzaamheden waar van secretaris arbeidsverhoudingen /
een
4
3 en ten
leden en als volgt samen te stellen:
lid vanuit de vereniging, niet zijnde
intellectuele eigendom
van deze projecten, van de BNL projecten en
den instelling; voorzitter van de delegatie),
van de voor 1 januari 2010 met OCW middelen
commissiesecretaris Paul Busker.
een
ontwikkelde VOB projecten (in tegenstelling tot
Dat gezien de ontvlechtings- en fusieperikelen en de langdurige uitval van
besloten om op dit dossier enige
collega’s het bureau bleef doordraaien is in hoge mate te danken aan de
omdat het nog niet lukte in de branche overeenstemming
inzet en flexibiliteit van de medewerkers.
te krijgen over een nieuw stelsel. Afgesproken werd om
lid
zijnde een
bestuurslid
van de
vereniging (directeur van een CAO gebonden
wat werd overeengekomen bij de oprichting
instelling;
van Stichting Bibliotheek.nl claimt de Staat
voorzitter
van het gestructu-
reerd overleg COAOB) en een extern
kundige
des-
(zo nodig optredend als eerste
thans de met OCW geld gefinancierde projecten); de borging binnen de vereniging van de
Vanwege de fusie met de WOB per
rust aan te brengen,
1 januari 2011 werd de samenstelling
voor de jaren 2011 en 2012 de contributie van 2010 als
van het team opnieuw
basis te nemen en hier per jaar een verhoging op toe
veranderd en uitgebreid. Weer
Financiën
Het financiële beleid stond ook in 2011 nog sterk in het kader van de ontvlechting
van de
onderhandeldelegatie in de Stichting Leenrecht
de delegatie een
(StOL); idem de mantelovereenkomsten die de
een periode van instabiliteit en op
bureau kennen, de secretaris arbeidsverhou-
VOB (en WOB) voor 1 januari 2010 voor de leden
interne zaken gerichte focus binnen
van de oude VOB (
de OCW bijdrage gefaseerd wegvalt. De grondslagen voor
dingen / commissiesecretaris Werkgeverszaken
overeenkwamen en de juridische dienstverle-
het bureau. Hierdoor was het ook in
en BNL) en de opbouw van de nieuwe vereniging (wijziging begrotings
de contributie, aantal inwoners en aantal fte’s, zijn ook
& HRM. Het is aan de delegatie in hoeverre zij
ning van de VOB, die met het wegvallen van
2011 nodig om aan de teamsamen-
opstelling en financiële administratie). Daar bovenop kwam de integratie
twee jaar bevroren op de stand die in 2010 werd gehan-
deze secretaris betrekt bij en meeneemt in het
de deskundigheid en capaciteit richting SIOB,
werking te blijven werken. Onderlin-
met de begrotingssystematiek en de financiële administratie van de WOB.
teerd. In verband met de fusie per 1 januari 2011 is de
onderhandelingsproces (dus niet formeel als lid
voor de leden kwam te ‘zweven’.
ge verhoudingen, taakverdeling en
Dat de ontvlechte en in omvang zeer gekrompen VOB ook nog
contributie in 2011 voor het eerst een
secretaris
vanuit het
samenwerking werden opnieuw
te passen van 9,2 %. Die verhoging is nodig om de kosten
frictiekosten; verrekeningssystematiek met SIOB
huurder
hoofd-
is van het pand en twee onderhuurders kent (SIOB en BNL),
deelname aan CPNB te betalen, nu
neerd
gecombi-
bedrag van VOB en WOB samen. De inning van
taris). In de novembervergadering van het be-
In 2011 zijn de administraties en werkprocedures
verkend en bepaald, maar ook kennis-
die ook gebruik maken van de contracten voor de kantoorfaciliteiten van
stuur is de personele invulling van de nieuwe
van VOB en WOB
name van elkaars werkterreinen van
de VOB, maakten het voeren van de financiële huishouding van de VOB
verlopen. De VOB is voor haar inkomsten volledig afhan-
delegatie als volgt bepaald: voorzitter van de
integratie van de communicatiekanalen – met
zowel VOB als WOB zijde. De VOB is
onderhandeldelegatie wordt
name de websites – is een begin gemaakt, maar
in gefuseerde vorm een echte
Vanwege alle veranderingen en daarmee samenhangende onzekerheden is
hiervan door de leden was
Nanno Nanninga, lid vanuit het bestuur wordt Marion Mertens en als extern des-
geïntegreerd
. Met de
vanwege ziekte van één van de medewerkers is deze klus nog niet afgerond kunnen worden.
kundige is de ervaren CAO-onderhandelaar
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Verenigingsbureau
In 2010 was op de ledenvergadering van december
woordvoerder van de delegatie). Daarnaast zal
van de delegatie, maar als toegevoegd secre-
14
Contributiestelsel
een bestuurslid (directeur van een CAO gebon-
Henk Strating
aangezocht.
Nasleep ontvlechting en fusie
Veel aandacht van bestuur en directie vergde
werkgeversvereniging geworden, gericht op
ondernemerschap en werkgeverschap. Geen
een door de werknemersorganisaties inge-
bibliotheekinhoudelijke zaken meer,
diende klacht tegen de VOB bij de Geschillen-
maar voortdurende
analyse
complex en verhoudingsgewijs zeer arbeidsintensief.
de contributie bij de leden is in 2011 zonder problemen
een conservatief financieel beleid gevoerd, gericht op verdere kostenreductie en het verkrijgen van een adequater inzicht in de financiële stromen binnen het bureau. Mede hierdoor kan de vereniging nu een
exploitatiesaldo
tijdige betaling zeer plezierig.
kelijk van de contributie en de
In de loop van 2011 is begonnen met het ontwerp van een
nieuw contributiestelsel onder leiding
per 31 december 2011 presenteren van slechts - € 44.836,– daar waar een tekort
van extern adviseur Jos van Bussel en een werkgroep
van € 95.000 begroot was.
bestaande uit: Charles Noordam (penningmeester VOB), Ap de Vries (directeur), Inge van Asperen (beleidsadviseur),
commissie Fusies van de SER. De werknemers-
van de omgeving, van het politieke
In de loop van het begrotingsjaar hebben directeur en bestuur geconstateerd
Rob Logtenberg (registeraccountant). Opnieuw is een
De grote haast waarmee de ontvlechting van de
organisaties waren van mening dat de fusie
krachtenspel en het sociaal-economi-
dat de in 2010 gehanteerde
analyse gemaakt van alle facetten die bij dit dossier een
‘oude’ VOB en de opbouw van de vernieuwde
tussen VOB en WOB niet rechtsgeldig was
sche beleidsterrein, van de invloed
teerde financiële administratie onvoldoende zicht bieden op de exploitatie
rol spelen en zijn de eerder geformuleerde uitgangs
vereniging in 2009 zijn beslag kreeg, heeft nog
verlopen en zeker niet conform de
van (digitale) media en onze rol als
vanuit verenigings-perspectief c.q. de inzet op de verenigingsfuncties
punten opnieuw onder de loep genomen, zoals vaste voet,
fusie-
gedragsregels van de SER en zij wilden
begrotingsopstelling
en de gehan-
belangenbehartiger van de branche
(belangenbehartiging, strategieontwikkeling e.d.), waardoor daar ook niet
bedrag per inwoner en fte’s, wel of niet een aftopping,
de vereniging en met name het bureau. Het
via de VOB een voorbeeld stellen voor de branche
hierin. Wat betekent dat voor ons
op gestuurd kan worden. Daarom is reeds in de loop van 2010 de begrotings-
wel of niet een overgangsregeling. In 2012 zullen met hulp
legt een zware druk en belemmert een voort-
openbare bibliotheken. Na het opbouwen en
werk, wat zijn de kerntaken van een
opstelling en het benoemen van de posten drastisch gewijzigd in het zicht
van rekenmodellen diverse
varende opbouw van de vereniging, het bureau
overleggen van een zeer omvangrijk dossier
branchevereniging, wat is de positie
van de begrotingsopstelling 2011. In 2011 is een begin gemaakt ook het gehele
gerekend en zal een definitieve keus gemaakt worden
en de activiteitenportefeuille.
(met ondersteuning vanuit het SIOB, waarvoor
van de VOB ten opzichte van andere
boekhoudschema hier op aan te passen.
die op de ALV van juni 2012 aan de orde komt.
steeds veel invloed op de activiteiten binnen
varianten worden door
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
hoogste
Rijksarchief; het defiontslag van in de reorganisatie
formatie van het bureau werd dit jaar – binnen de kaders
15
Activiteiten en resultaten in hoofdlijnen Kerntaak 1: Belangenbehartiging, lobby, representatie Overheden De VNG nam het initiatief om naar aanleiding van regiobijeenkomsten in najaar 2010 en de bezuinigingen, een Subsidiehandreiking
Het ministerie van OCW stelde de
Dankzij een langdurige en stille, diplomatieke
lobby die de VOB
digitale bibliotheek en infrastructuur ter be-
voor haar leden liet uitvoeren door bureau Ernst & Young werd in
zorg voor bestendiging van de
schikking. Vanuit de VOB is de communicatie
2011 een zeer goed resultaat geboekt: de bibliotheken kunnen blijven
hierover ondersteund.
profiteren van een
bezwaar was dat de samenwerking in het stelsel, en
100% gebruikmaken van de vooraftrek.
handreiking aan gemeenten.
toegankelijkheid van openbare bibliotheken als basis-
Over de
voorziening er toe leiden dat andere bibliotheken het
Het ministerie van OCW startte in maart 2011
100% blijven verrekenen. De Belastingdienst wilde dit sinds enkele
spreekt de VOB ook met de VNG. De VNG wijst
gat zullen vullen dat ontstaat door het wegvallen van
met het wetgevingstraject en deed onderzoek
jaren niet meer accepteren omdat bibliotheken voor jongeren onder
haar leden in de jaarlijkse VNG Ledenbrief
arbeidsvoorwaarden
Met andere woorden: betaalde BTW mogen bibliotheken voor
een gehele bibliotheekvoorziening in een gemeente.
naar de financiële structuur van het biblio-
de 18 jaar geen tarief in rekening brengen. In fiscale termen betekent
welzijn, cultuur en bibliotheken op wijzigingen
Het hele stelsel komt daarmee onder druk te staan. Het
theekstelsel. De VOB is vertegenwoordigd in
dat dat er geen prestatie wordt geleverd en dat er dus ook geen
van de totale loonkosten. De VOB is betrokken
bezwaar had tot doel
een
vooraftrek mogelijk is. Aangezien 50% van de bibliotheekleden
geweest bij het
de gemeente tegen te gaan. Dit bezwaar werd niet ont-
free-ridersgedrag van
klankbordgroep en adviseerde
bij de keuze van de respondenten.
jonger is dan 18 jaar wilde de Belastingdienst de vooraftrek beperken tot 50%. Dit is nu van de baan en levert voor alle bibliotheken
vankelijk verklaard. In het Gelderse Buren besloot het
groot voordeel op; zeker voor die bibliotheken die recent
deze bij het overleg over subsidieaanpassing.
gemeentebestuur dat de bibliotheekvoorziening tussen
MKB Nederland
De VOB heeft haar leden aanbevelingen ge-
2013 en 2016 volledig wordt afgebouwd. Dit vormde
Voor een krachtige lobby op sociaal-economisch
stuurd over punten uit de brief die de leden
aanleiding voor de VOB om op basis van het Bibliotheek-
terrein is de VOB lid van
kunnen betrekken bij het overleg met hun
charter, waarin inspanningsverplichtingen van de over-
subsidiërende gemeenten over subsidie
heden voor de bibliotheek zijn vastgelegd, een procedure
Nederland, dat nauw samenwerkt met VNO-
EBLIDA
aanpassingen.
aan te spannen. In de gemeentelijke bezwaarprocedure
NCW, kan door haar omvang een krachtige
De VOB is vertegenwoordigd in het bestuur van EBLIDA, neemt deel
werd het VOB bezwaar afgewezen.
invloed uitoefenen op wet- en regelgeving.
aan expertgroepen en participeerde in de Council meeting en
bij de Arnhemse rechtbank maakt hard dat het Biblio-
Via het lidmaatschap van diverse commissies
conferentie in Malaga. Onderwerpen waarvoor de VOB zich sterk
die de leden van de VOB opgelegd kregen, waren
theekcharter geen enkele grond biedt om aanspraak op
draagt de VOB direct bij aan de menings
maakt zijn vooral: e-boeken, de bibliotheekrol in culturele netwerken
divers. Op sommige plaatsen vormden zeer
te maken. Het door de VOB gestelde vertrouwen in een
vorming over actuele politieke onderwerpen
en de geïntegreerde digitale bibliotheek. Ze ondersteunde het
forse bezuinigingsaankondigingen voor de
door alle overheden, of hun rechtsvertegenwoordigers,
en kan aandacht vragen voor belangen van
EBLIDA-pleidooi voor een Europees bibliotheekbeleid, en voor een
VOB aanleiding om in het belang van het
ondertekende Bibliotheekcharter biedt geen enkele
haar leden en de bibliotheekbranche in het
rol van bibliotheken bij bevordering van geletterdheid en in de
collectief en als voorbeeldfunctie een
rechtsgrond waar bibliotheken aanspraak op kunnen
bijzonder. Sinds eind 2010 doet de VOB mee
culturele industrie. EBLIDA zet de lobby ook in op een eenvoudiger
maken. Daar hebben we bij diverse gelegenheden de
aan het project
regeling van auteursrecht voor werken die verweesd of niet meer
Bijvoorbeeld in de gemeente Oost Gelre
Tweede Kamer en de staatsecretaris van OCW op gewezen.
dit project was een subsidiebedrag beschikbaar
in de handel zijn en gedigitaliseerd zouden kunnen worden ten
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
overleg over deze ledenbrief van de VNG. Veel gemeenten betrekken
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Belastingdienst
kreeg gelegenheid mee te lezen en droeg
minimum financieringsnorm in deze
16
tweede
tranche subsidies voor aansluiting op de
openbare bibliotheken te publiceren. De VOB
(De Bibliotheek Oost-Achterhoek). Kern van het
Ook via diverse media-optredens.
van meer dan € 300.000.
behoeve van een groter publieksbereik, cultuur en wetenschap.
17
De
bezuinigingen en aankondigingen
bezwaarprocedure te starten.
Hoger beroep
ondernemersorganisatie MKB-Nederland. MKB-
Excelleren.nu. Voor
grote nieuwbouwprojecten hebben gekend. Internationaal: EBLIDA, IFLA, FOBID
Relatie met SIOB en Stichting Bibliotheek.nl (BNL)
SIOB als bij BNL een nieuwe directeur aangesteld. De drie directeu-
In 2011 werden zowel bij het
bouwen en organiseren we een innovatienetwerk voor de
PA en lobby
met elkaar een nieuw werkrelatie en
OB-branche. De commissie constateert dat er van lande-
De VOB continueerde haar lidmaatschap van IFLA. De
In public affairs van de vereniging
bepaalden een nieuwe afbakening
lijke
gesponsorde lidmaatschappen voor het Nederlands
speelden de volgende zaken de
van ieders verantwoordelijkheden en
weinig te zien is en vindt dat jammer.
Caribisch gebied en Nepal werden afgebouwd. De VOB
hoofdrol:
ieders rol. Samenwerken ten behoeve
nam deel aan de IFLA Presidential Meeting (april 2011)
op bibliotheken,
van de sector, maar tegelijk de eigen
Bibliotheektweedaagse 2011
organisatie positioneren naar de
In 2011 vond voor de tweede maal een landelijke twee-
CAO
daags
De onderhandeldelegatie bestond in 2011 uit de bestuursleden
Het thema Access to Knowledge werd gerelateerd aan
bezuinigingen digitalisering en bibliotheek wetgeving. In het kader van
leden, de overheden en de samen-
opschaling van de innovatieprojecten nog
bibliotheekcongres plaats op 8 en 9 december op initiatief van SIOB, BNL en VOB. Op
Kerntaak 2: Interne en externe afspraken en samenwerking
de bezuinigingen concentreerde de
werkingspartners. Een intensief
recht, het waarborgen van de rechten van burgers en de
PA-activiteiten zich op het verkrijgen
proces van vallen en opstaan, van
het eerste congres in 2010 was door de branche met veel
is Henk Strating aan de delegatie toegevoegd. Ter voorbereiding
mogelijkheden van open access. Vertegenwoordigers van
van meer argumenten en bewijsvoe-
geven en nemen. In een wekelijks
enthousiasme gereageerd en de behoefte om een derge-
op de onderhandelingen voor een volgende CAO is in het voorjaar
de Europese Commissie en het Europees Parlement
ring voor de leden tegen bezuinigin-
overleg vindt
lijk evenement in 2011 te herhalen was groot. Net als in
van 2011 zoals gebruikelijk een aantal
benadrukten het belang van grotere zichtbaarheid van
gen. Op de website van de VOB werd
bedreigende ontwikkelingen op het terrein van auteurs-
bibliotheken in de belangenbehartiging en van gezamen-
relevante informatie
afstemming en coördinatie plaats. De rol van het SIOB en die van de VOB-
2010 maakt de VOB ook in 2011 deel uit van het
organisatiecomité en was bij alle voorberei-
Marion Mertens en Nanno Nanninga. Ter vervanging van Paul Busker
regionale bijeen-
komsten georganiseerd door de VOB en bijgewoond door
steeds twee leden van de onderhandeldelegatie. Tijdens de regio
op dit terrein samengebracht. De
commissie Digitale bibliotheek in
dingen betrokken. Het thema in 2011 was: Kiezen en
vertegenwoordigd in de IFLA sectie Management of
VOB sloot een mantelovereenkomst
de digitale innovatie is uitvoerig be-
delen. Bibliotheken werken aan hun toekomst, hebben
Library Associations, en nam deel aan het IFLA Congres
met Stadhouders Advocaten in
sproken. Geconstateerd is dat het
te maken met veel veranderingen en moeten keuzes
te maken. Hoewel de bijeenkomsten maar matig werden bezocht,
in Puerto Rico.
Utrecht die bibliotheken tegen gere-
programma van de commissie en
maken. Kennisdeling kan helpen.
gaven ze de onderhandeldelegatie toch
duceerd tarief bijstaan in bezwaar-
het programma van het Sector
Opnieuw werd gekozen voor een decentrale locatie:
om de onderhandelingen in te gaan. Duidelijk was dat de bezuini-
FOBID
procedures.
instituut prima op elkaar aansluiten.
MartiniPlaza in Groningen. De centrale hal werd met het
gingen dit jaar al voor veel veranderingen zorgden, zodat het niet
De VOB is partnerorganisatie in FOBID Netherlands
Ook werd veel aandacht gegeven
Implementatie en beheer van de
Innovatieplein en de commerciële standhouders het
wenselijk was om met de CAO ingrijpend te veranderen.
Library Forum. De bibliotheekbelangen worden bewaakt,
aan de
digitale infrastructuur is in 2011 en
kloppend hart van het congres, nog extra versterkt door
De eerste besprekingen in 2011 zijn gebruikt om sommige bepalingen
hier ook de catering centraal te situeren. Er ontstond een
in de CAO van een gezamenlijke toelichting te voorzien. Vervolgens
lijk optrekken in Europa en internationaal. De VOB is
positionering van
bijvoorbeeld in de FOBID Juridische commissie, betref-
de bibliotheek. Het bestuur besloot
verder van enorm belang. Dat bete-
fende auteursrecht, digitalisering, toegang tot publieke
in het voorjaar van 2011 budget vrij
kent dat VOB, SIOB en BNL daarin
informatie. FOBID nam deel aan Europese consultaties
te maken om
gezamenlijk moeten op-
met KB en universiteitsbibliotheken, op het terrein van
“De Bibliotheek in actie” te ontwik-
kelen. De VOB produceerde een zo-
landelijk beleid en belangenbehartiging, recrutering en
genaamde two-pager waarin de
profilering van toekomstig personeel, en relatie met
kern van de bibliotheek werd gevat.
archiefwereld op de agenda. De internationale uitwisse-
In contacten met de Tweede Kamer-
ling en algemene representatie en promotie is als taak
leden werd aandacht gevraagd voor
overgeheveld van VOB naar FOBID Netherlands Library
dienaangaande. Daarnaast staan gezamenlijke belangen
trekken.
levendige ontmoetingsplek, waar veel
bijeenkomsten werden de leden in de gelegenheid gesteld hun
wensen en behoeften voor een nieuwe CAO kenbaar
voldoende input
zijn de onderhandelingen van start gegaan voor de nieuwe CAO
te zien en te leren was en waar ook de praktisch gerichte
2012 en verder. Ook de vakbonden konden zich erin vinden om de
mini-sessies plaatsvonden. Er waren minder inhoudelijke
wijziging van de CAO te beperken tot afspraken over de
looptijd
loonontwikkeling. Werkgevers zochten daarbij een aantrekkelijk werkgever
parallel-sessies dan in 2010: drie op de eerste dag en drie
en de
Nog uit de ontvlechting kwam aan
op de tweede dag, om zo meer ruimte te maken voor
balans tussen enerzijds een
de orde de afronding van de
bezoek aan het Innovatieplein. De VOB nam in de persoon
te blijven, en anderzijds rekening te houden met de loonontwikkeling
van directeur Ap de Vries deel aan de parallel-sessie
bij de subsidiërende overheden. Dit heeft in december geresulteerd
met OCW gelden zijn gerealiseerd.
Samenspel in de Bibliotheek op 8 december, waar
in een
de bezuinigingen op bibliotheken.
In mei 2011 was de formele afronding
hij samen met Maria Heijne, directeur van het SIOB en
CAO 2012-2013.
Forum. FOBID International Office treedt op als aanspreek-
In het ambassadeursnetwerk van
en moesten de projecten geborgd
Diederik van Leeuwen, directeur van BNL, een beeld gaf
De belangrijkste afspraken betroffen de loonontwikkeling en de
punt voor buitenlandse collega’s, in verband met vragen
looptijd. Voor 2012 is een loonsverhoging afgesproken, in de loop van
17 innovatieprojecten die
ochtend 9 december haar ALV in de MartiniPlaza
werpen op de agenda gezet om gedurende de looptijd te bespreken
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
ren van VOB, SIOB en BNL bouwden
IFLA
die IFLA in samenwerking met FOBID in Den Haag hield.
18
opgeschaald kan worden naar landelijk niveau. En hoe
georganiseerd.
en op te pakken.
19
drie landelijke organisaties, hun visie op de
Dat doet de bieb! zijn filmpjes en
zijn. De commissie Digitale biblio-
van de
en bibliotheekbezoeken. FOBID ondersteunt de vorming
fotomateriaal gemaakt die door bi-
theek heeft meegedacht over hoe
ontwikkelingen in de branche en hun afzonderlijke
van een Dutch Caribbean Libraries Association. Daarnaast
bliotheken gebruikt kunnen worden
er structureel vorm gegeven kan
wordt relevante internationale informatie voor het
voor de public affairs en lobby van
worden aan innovatie zodanig dat
Nederlandse werkveld doorgespeeld, en gecoördineerd.
de lokale bibliotheek.
het niet geïsoleerd blijft maar altijd
rollen daarin. Daarnaast had de VOB op vrijdag
onderhandelaarsakkoord voor een nieuwe
2012 bekijken partijen of er ruimte is voor loonontwikkeling in 2013. Daarnaast zijn in een viertal
protocolafspraken onder-
per 1 januari 2012. Als basis voor die onderhandelingen dienden de beschikbare gebruikscijfers over 2010. Het realiseren van het gewenste
thuisgebruik was
ook in 2011 een belangrijk doel. Deze hangt nauw samen met het realiseren van de infrastructuur van de digitale bibliotheek. Omdat de bibliotheken verschillende biblio-
Op 28 juni 2011 heeft het Gerechtshof in Den Pensioenfonds De VOB is met een delegatie van
4
personen vertegenwoordigd in het
bestuur van het Pensioenfonds Open-
mogelijk om thuisgebruik technisch te realiseren. Daar-
& collectieve promotie het VOB bestuur van een
naast bleven het verkrijgen van de beschikbare rechten,
advies over de voortzetting van de strategische
de bestaande levering door een aantal uitgevers aan het
Het vraagstuk van het uitoefenen van
samenwerking met de CPNB. De kern van het
onderwijs en de prijs die de rechthebbenden hiervoor in
(auteurs) rechten ten aanzien van
advies luidde: zet de strategische alliantie met
rekening willen brengen, heikele punten. Na het aan-
metadata verdient grote aandacht.
de CPNB voort voor tenminste
sluiten in 2012 van alle bibliotheken op Bibliotheek.nl zal
Blijkbaar is één en ander, hoe gede-
het thuisgebruik technisch mogelijk zijn. In dat opzicht
tailleerd ook, niet voor alle partijen
moet 2012 nog gezien worden als overgangsjaar.
gelijkluidend vastgelegd in de con-
3 jaar, financier de kosten van de strategische alliantie uit de contributie, maak bibliotheken nog eens bewust van de waarde van de samenwerking en ontwikkel
sortiumovereenkomst. De openbare Consortium Gemeenschappelijke Informatie
bibliotheken willen naar rato van de
landelijke wervings- en behoudscampagnes
in 2011 vergden een lange adem.
Infrastructuur (GII)
bijdrage aan de gezamenlijke infra-
rechter heeft ook ditmaal in het voordeel van
rondom de vier CPNB campagnes. Op basis
Toch is een aantal zaken nu in de
In augustus 2011 verzorgde de VOB commissie Digitale
structuur aan tafel zitten in het
bare Bibliotheken (POB). Het POB
de bibliotheken beslist. Opnieuw is bepaald dat
van dit advies kreeg de commissie van het
steigers gezet. Zo is in 2011 een
bibliotheek samen met de Plusbibliotheken, het SIOB en
consortium.
sloot het jaar af met een dekkings-
er geen separate
bestuur de opdracht in onderhandeling met
106% –
leenvergoeding
eBooks eregalerij gelan-
BNL een reactie op “Het Vervolg”, een notitie van de Stuur-
hoeft te worden betaald voor een verlenging,
de CPNB te gaan over de inhoud en (financiële)
ceerd, waarmee i.s.m. het Letter
groep van het Consortium GII. De reactie behelsde het
Merkbeeld en huisstijl
in de huidige pensioenwereld geen
mits deze verlenging is geregistreerd en mits
voorwaarden voor een nieuw driejarig conve-
kundig Museum en DBNL een selec-
volgende: blij met de voorgestelde aanpak om aan te
De invoering van het gezamenlijk
slechte score, hoewel nog geen
de bibliotheek zelf ook geen vergoeding aan
nant (2013-2015) en een plan van aanpak op
tie rechtenvrije e-boeken op een
sluiten op de huidige infrastructuur, om de aansluiting
ruimte biedend voor indexatie. Mede
de lener vraagt voor de verlenging. Stichting
te stellen voor een fonds t.b.v. collectieve
met het oog op de zware bezuini-
Leenrecht ging echter op 28 september 2011
marketing en promotie.
gingen waarmee de sector wordt
tegen deze uitspraak
geconfronteerd, is de premie niet verder verhoogd, zodat die in 2012
22,5% van de loonsom blijft. De
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
zaak tussen de Stichting Leenrecht en de VOB over leenvergoedingen op verlengingen. De
graad van iets boven de
20
Haag uitspraak gedaan in de hoger beroep
theeksystemen gebruiken was het in 2011 nog niet
In september voorzag de commissie Marketing
in cassatie bij de
aantrekkelijke manier, via
beeldmerk en huisstijl
op de internationale context als belangrijke voorwaarde te
verloopt voorspoedig. Bij invoering
een App en via de website, wordt
beschouwen en het idee om in het GGC (Gemeenschap-
ervan is een gebruikersgroep inge-
gepresenteerd. In 2011 is gestart met
pelijk Geautomatiseerd Catalogiseersysteem) metadata
steld en uit die groep is het Merk-
Hoge Raad waardoor de procedure, die al sinds
Inkoopcommissie digitale content
een uitbreiding ervan. Daarnaast is
van o.a. de internationale wetenschappelijke uitgevers
team voortgekomen. In het Merk-
2008 loopt, nogmaals met anderhalf jaar
De Inkoopcommissie was ook in 2011 verant-
de Inkoopcommissie in gesprek
te ontsluiten. En eens met het uitgangspunt OCLC als een
team zitten
wordt verlengd.
woordelijk voor de inkoop van
gegaan met NBD/Biblion over het
partner te beschouwen.
uit de branche die zich bezig houden
benutten van haar inkoopkracht
Concreet zijn voor de openbare bibliotheken de volgende
met het toetsen van huisstijldragers
zaken van belang:
en het verder ontwikkelen van de
digitale content ten behoeve van het basispakket
deskundigen
franchise werd voor 2012 aangepast
Aanvankelijk wilde Stichting Leenrecht na de
tot € 13.062,00, in lijn met de stijging
uitspraak op 28 juni onderhandelingen starten
voor openbare bibliotheken. De Inkoopcom-
door middel van een door hen te
van het AOW-uitkeringen, hetgeen bij
over een nieuw tarief voor geschriften, waarin
missie werd bij die inkoop ondersteund door
bouwen functionaliteit voor
het in stand houden van het GGC als
een ongewijzigde werknemers
de verlengingen konden worden verdisconteerd.
Stichting Bibliotheek.nl. Onder andere het innen
e-boeken die aansluit op de digitale
voor de Nationale Bibliotheek Catalogus die op zijn
als digitaal. Het Merkteam beslist of
bijdrage van
De VOB vindt een verhoging van het leenrecht-
van de omslaggelden, de administratie ervan,
infrastructuur van BNL. En met de
beurt door middel van een open index gekoppeld,
huisstijldragers voldoen aan het huis-
boven de franchise leidt tot een iets
tarief echter niet billijk, omdat zij al tweemaal
de contractering en het betalen van de leve-
GAU (Groep Algemene Uitgevers) is
doorzoekbaar, raadpleegbaar en beschikbaar gesteld
stijlhandboek en landelijk toegepast
kleinere verhaalsbasis, en daardoor
door de rechter in het gelijk is gesteld inzake
ranciers werd georganiseerd en uitgevoerd
veelvuldig gesproken over de voor-
kan worden samen met andere bronnen van fysieke
kunnen worden. De commissie Mar-
tot een
de verlengingen en omdat uit het arrest van
door BNL, waarvoor het bestuur haar
waarden waaronder bibliotheken
en digitale content;
keting & collectieve promotie vindt
de netto werkgeverspremie in 2012.
het hof niet blijkt dat de huidige tarieven niet
uitspreekt.
e-boeken mogen aanbieden. Met de
het
deze rol belangrijk en heeft het Merk-
In 2011 is besloten het POB-bestuur
redelijk zijn. De VOB vermoedt dat Stichting
De licentiekosten voor het basispakket digitale
Engelse uitgever
en aanvragen;
team tot een officiële werkgroep van
in te krimpen tot acht personen, vier
Leenrecht op zoek is naar compensatie nu de
content werden ook in 2011 gedragen door de
is in 2011 een akkoord bereikt over
het terugdringen van kosten ten opzichte van de
de commissie benoemd, daarmee
van hen benoemd door de VOB, twee
uitleningen al jaren teruglopen. Door het
branche via het omslagstelsel. In 2011 bedroeg
het in 2012 onder Nederlandse
huidige situatie;
heeft ze een vaste plek binnen de
door ABVAKABO/FNV en twee door
starten van de cassatieprocedure dwingt de
het omslagbedrag
bibliotheekhuisstijl aanbieden van
de
verenigingsstructuur gekregen. Van-
CNV Publieke Zaak. Deze nieuwe
Stichting Leenrecht de bibliotheken om door te
het werkgebied.
streaming e-boeken. Er is veel inte-
als ook aansluiting op standaarden die Europeana
uit de commissie Marketing werden
sterkte is bereikt met het aftreden
gaan met het reserveren van de gefactureerde
De op initiatief van de Inkoopcommissie in 2010
resse van uitgevers. Met bestaande
gebruikt;
de gesprekken met
van mevrouw A.A.M. Klijnsmit en de
leenrechtvergoedingen voor de zogenaamde
opgerichte Stuurgroep e-boeken heeft gewerkt
en nieuwe leveranciers m.b.t. het
het streven naar
heer mr. M.A. Boom, respectievelijk
“niet-betaalde verlengingen”. Voor bibliotheken,
aan het verkrijgen van een strategische positie
basispakket digitale content is in de
voor alle (aan) openbare bibliotheekorganisaties
productie van huisstijldragers en
benoemd door ABVAKABO/ FNV
zeker in tijden van bezuinigingen, geen prettig
voor openbare bibliotheken in de markt voor
tweede helft van 2011 scherp onder-
(gelieerde organisaties) die gebruik maken van de
het vormen van een fonds waaruit
en VOB.
vooruitzicht.
handeld over de licentiecontracten
gezamenlijke infrastructuur.
de doorontwikkeling van de
8,8% over het salaris
kleine stijging van
dank
€ 0,20 per inwoner van
e-boeken. De gesprekken met de uitgevers
Bloomsbury
fundament
ontdubbelen van systemen voor zoeken
aansluiting op internationale standaarden centrale inkoop van diensten
gezamenlijke huisstijl, zowel fysiek
Biblionet
Enschede afgerond over de
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Stichting Onderhandelingen Leenrecht
CPNB
21
Kerntaak 3: Dienstverlening en kennisdeling
2.100 2.050 2.000
Arbeidsmarkt, arbeidsmobiliteit
1.950 1.900
De bezuinigingen leidden in 2011 in
opleidingsfunctionarissen bij de deelnemende bibliotheken de wensen en behoeften geïnventariseerd en
Individuele dienstverlening aan de leden
vervolgens hebben die bibliotheken een
De
advies-
traject doorlopen met specifieke aandacht voor het
onderwerpen waar veel vragen over werden gesteld. De
bonden een toelichting verspreid op
In maart verzorgde de commissie Marketing & collectieve
de regeling sociaal plan, en ook in het
promotie een
en daarom was het zeer verheugend dat er in
kader van de individuele dienstver-
medewerkers. In oktober werd de door de commissie sa-
2011 een respons was van
lening werkgevers geïnformeerd over
men met SRM gestarte opleiding “Marketing voor bibliotheken” afgerond met de presentatie en examinering van 15 marketingplannen. Met geldelijke steun van het
statistiekcijfers blijven van belang 96 % met betrek-
uiteenlopend van aard. Dit jaar waren er twee
marketingdag voor bibliotheek-
gezamenlijke huisstijl kan worden
king tot het terugsturen van het ingevulde BIS
bekostigd. Biblionet Enschede krijgt
formulier door de bibliotheken. Hoe completer
Daarnaast is
daarmee de status van
het beeld, hoe betrouwbaarder de cijfers. Daar
gegeven op nieuwe regelgeving,
SIOB kregen deelnemers aan de opleiding persoonlijke
heeft de hele branche belang bij. In de loop van
als dat nodig was ook in relatie tot
coaching bij het opstellen van een marketingplan. Uit-
juli kon het complete BIS bestand worden over-
de CAO.
eindelijk hebben 21 van de 25 deelnemers een marke-
om productie van huisstijldragers.
toelichting
tingplan voor hun bibliotheek opgesteld. De commissie
gedragen aan het CBS, die in oktober de gevaBranche Informatie Systeem BIS
lideerde landelijke cijfers 2010 publiceerde op
Opleiding, scholing
Het is voor zowel de VOB als voor de leden
haar statistieksite Statline.nl
ECABO
ge-
VOB voortgezet. Van deze dienstverlening is ook veelvuldig
Marketing voor bibliotheken
nisaties en gedwongen ontslagen.
de toepassing in concrete situaties.
voorkeursleverancier als het gaat
helpdeskfunctie van de WOB is ook door de
De VOB heeft samen met de vak-
De
zet de samenwerking met SRM in 2012 voort.
bezuinigingen brachten mee dat veel bibliotheken zich
reorganiseren en soms ook over te gaan tot gedwongen ontslag. Over de toepassing van de Regeling sociaal plan werden nogal wat vragen gesteld en ook de eruit genoodzaakt zagen te
voortvloeiende aanpassing van contracten. Daarnaast waren er vragen over de toepassing van de nieuwe
vakantiewetgeving en de nieuwe regeling over bijzonder verlof in de CAO. Ook algemeen juridische vragen werden gesteld met name over de consequenties van de nieuwe regelgeving over de stilzwijgende verlenging van contracten. Verder waren
auteursrecht en de
De VOB is betrokken bij het aanbod
Library School
er onder meer vragen over
De trend van de daling van het aantal uit
van
Na diverse gesprekken met de initiatiefnemers van de
omgang met ongewenst gedrag van bezoekers.
leningen van fysieke objecten gaat gestaag door.
op het gebied van informatie
Library School heeft het bestuur van de VOB er voor ge-
komen goed van pas bij publiciteits- en
In 2009 werden nog 104.851.00 uitleningen
voorziening voor de economisch/
kozen nog niet mee te doen met dit initiatief, dat overi-
HRM-instrumentontwikkeling voor de sector
lobbyactiviteiten, zeker in deze tijd van
geregistreerd. In 2010 waren dat er
administratieve-, ICT- en veilig-
gens in de kern van de zaak als
De VOB ontwikkelt samen met en voor haar leden HRM-
van groot belang om over actuele
bruikscijfers te beschikken. Die cijfers zijn indrukwekkend en bezuinigingen. Het SIOB presenteert en onderhoudt de Bibliotheekmonitor, waarin een schat aan bibliotheek Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
gegeven kan worden. Vanuit een aantal PSO’s hebben
gebruik gemaakt door de leden. De vragen waren zeer
Jeugdleners (x 1.000)
22
ontwikkeling van medewerkers en organisatie vorm
versterken van de leercultuur.
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
een aantal bibliotheken tot reorga-
organisatie te geven over de wijze waarop (verdere)
gegevens zijn te vinden, gerelateerd aan maatschappelijke ontwikkelingen. De cijfers uit de BIS vormen de basis daar-
100.102.000. Procentueel zijn dat 4,74% minder uitleningen in 2010. Het aantal jeugd-
MBO-opleidingen
heidsberoepen door het kennis centrum ECABO.
leners groeide met 1,61% van 2.079.00 naar
goed en wense-
lijk voor de branche beoordeeld wordt. Bezwaren zijn er vooralsnog tegen de structuur waarin dit initiatief
instrumenten die hen ondersteunen bij de uitvoering van het werkgeverschap en het HRM-beleid.
zijn vorm krijgt: een stichting, terwijl de bestuurlijke
2.113.000. Bij de volwassenen liep het
Project Excelleren.nu
drukte al meer dan te groot is binnen de branche; tegen
Branche RI&E
1.883.000. Procentueel was dat een
De VOB heeft met 50 bibliotheken
de inhoud van het curriculum: te zeer gericht op alleen
De Risico-Inventarisatie & -Evaluatie Openbare Biblio-
in 2011 meegedaan met het project
bibliotheekmethodiek en innovatie daarvan en onvol-
theken zet risico’s op het gebied van arbeidsomstandig-
aantal leden van 1.948.000 terug naar
voor. Natuurlijk vertellen deze cijfers
afname van 3,45%. Het aantal leners daalde
Excelleren.nu dat een initiatief is
doende op de ontwikkeling van nieuw leiderschap voor
heden in een organisatie op een rij en geeft een plan
maar een deel van het verhaal, over
daarmee over de hele linie licht van 4.027.000
van de ministeries van SZW, OCW
de branche; en bovenal tegen het continuïteitsperspec-
voor het oplossen ervan. ArboNed Keurcompany heeft
heden raken steeds meer geïnteres-
naar
samen met MKB-Nederland. Het
tief dat de initiatiefnemers presenteren: het bestuur ziet
in 2011 de branche RI&E
project is erop gericht de
onvoldoende inspanning en planontwikkeling waaruit
3.996.000. Een procentuele afname
seerd in de maatschappelijke opbrengst
van 0,78%.
van bibliotheken. Daarom doet het SIOB
De totale baten en lasten van de bibliotheken
nu – mede op verzoek van de VOB – on-
hielden gelijke tred en groeiden beiden met
derzoek naar die maatschappelijke meerwaarde en dat zal zeker helpen de bibliotheken nog beter te positioneren.
1,61%. De totaal-bedragen van de baten en lasten zijn in 2010 resp. 547,2 en 567, 2 miljoen.
leercultuur (verder) te verbeteren
een zekerheid kan ontstaan dat de Library School na 3
vereenvoudigd en gemoderniseerd. Het aantal vragen is aan-
zienlijk teruggebracht en er is aandacht voor het werken
in het midden- en kleinbedrijf. Doel-
jaar op eigen benen kan staan en een gezonde exploitatie
in een bibliotheek volgens het retail-concept en voor
stelling van het project is kleine
kan laten zien. De VOB blijft
solo werken op een vestiging. Voor de digitalisering
organisaties een persoonlijk des-
in gesprek. En blijft de gereserveerde middelen voor dit
kundig HR-advies op maat van de
doel reserveren binnen haar bestemmingsreserve.
geïnteresseerd en
digitale instrument dat het Steunpunt RI&E beschikbaar stelt. wordt gebruik gemaakt van het
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
2.150
23
Commissies Commissie Strategie & public affairs In 2011 namen Sjaak Driesen (De Bblthk Wageningen), Jellie Tiemersma (Biblioservice Fryslan) en Marianne Bakker (OB Rivierenland) afscheid Arbocatalogus
van de commissie. Als nieuw commissielid trad
Parallel met de modernisering van de branche
Lenie van der Werf (Biblioservice Drenthe) toe.
RI&E is met subsidie van SZW en met onder-
Collectieve verzekeringen
De commissie had negen vergaderingen en een
steuning van TNO de
De gehele verzekeringsportefeuille is in 2011
zestal heisessies. De activiteiten concentreerden
overgedragen aan De Keizer / registermakelaars
zich dit jaar op het formuleren van een
Arbocatalogus Openbare Bibliotheken geëva-
een enquête onder de leden gehouden. Met
Project Bibliotheek in actie is het gevolg van
Wet stilzwijgende verlenging
al vanuit de WOB collectieve verzekeringen in
een bestuursbesluit om geld vrij te maken om
Per 1 december 2011 werd een wet van
beheer, zoals de zorgverzekering, de verzuim-
stakeholders gevoerd. In maart en mei werd
leden te
kracht die stilzwijgend verlengen niet
verzekering en WIA. Daaraan zijn nu toegevoegd
de branche geconsulteerd. In het najaar werd
meer mogelijk maakt. In juli kwam de
de algemene aansprakelijkheidsverzekering,
de opbrengst hiervan geanalyseerd en werd er
bekrachtiging. Daarna is
bestaat uit twee programmalijnen. De ene
commissie Marketing & collectieve
de bestuurders- aansprakelijkheidsverzekering
door de commissie met behulp van scenario’s
de index aan de leden van
heeft tot doel om informatie, expertise en
promotie met een
(beide verzekeringen zijn onderdeel van het
gewerkt aan de nieuwe beoogde strategische
de VOB aangeboden met
Pilots Zelfroosteren
kennisuitwisseling tussen leden te bevorderen.
deze wet. Kern van het advies: be-
lidmaatschap van de VOB) en de bedrijfspolissen
agenda. In november presenteerde de commis-
een aanbevelingsbrief hoe
Met subsidie van het Kenniscentrum Werk
Onder andere via bijeenkomsten en publicaties.
schouw de invoering van de wet als
(gebouwen, inventaris, elektronica etc.).
sie dit aan het bestuur. Dit leidde tot een bij-
de index is in te zetten
& Vervoer is in 2011 een
Er verschenen twee
een
Door alles in één hand te leggen en door het
stelling in de aanpak, gericht op meer versnel-
door individuele biblio-
grote volume, konden
ling van het proces, en grotere betrokkenheid
theken. De commissie heeft
van bestuur en bureau en het inschakelen van
haar visie gegeven op het
voor de toekomst blijven gewaarborgd. Dit is,
externe expertise en procesbegeleiding.
sectorplan informatie-
een respons van
25% was er voldoende basis
voor sociale partners om met de uitkomsten de voorbereiding te starten voor een vernieuwde Arbocatalogus.
pilot gestart om
brochures met
advies over
kans om contact met biblio-
interviews met bibliotheekdirecteuren:
theekleden op te bouwen. Cubiss
bibliotheek. Aanleiding was de wens van
Bezuiniging als breekijzer, en Interactie met publiek en politiek in woelige tijden.
verzorgde voor de commissie een
meer
efficiency bij de inzet van personeel te
handleiding voor bibliotheek-
aantrekkelijke
condities worden bedongen, die ook
voorjaar en zomer werden gesprekken met
medewerkers, die gezien de vele
naast een betere service voor onze leden, een
Daarnaast adviseerde de commissie bestuur
dienstverlening van Ecabo.
komen en de werknemers meer zeggenschap
conferentie in het Geldmuseum op 11 oktober
reacties, in een behoefte voorzag.
groot voordeel van de collectiviteit.
en bureau over de zaken die er in het kader
Tenslotte heeft de com-
te geven over hun werktijden. Aan de pilot
2011. Voor bibliotheekdirecteuren die in een
In oktober verzorgde Cubiss een
van wetgeving en bezuinigingen speelden.
missie gesignaleerd dat
deden vijf bibliotheekorganisaties mee. Elke
vertrouwelijke setting samen willen werken
update van de handleiding.
bibliotheek heeft een eigen invulling gegeven
aan een strategische analyse van de eigen
aan het zelfroosteren. Dit heeft ertoe geleid
situatie, werd de workshopsessie Visionair
dat de pilot vijf verschillende vormen van
Ze werden gepresenteerd tijdens een diner-
Mantelovereenkomsten
medewerkers-tevredenheidsonderzoek (MTO) van de het huidige
SIOB heeft haar dossiers op dit terrein aan de
Commissie Werkgeverszaken / HRM
Collectieve verzekeringen en
VOB overgedragen. Met aanbieders als KPN en
De commissie had in 2011 vier bijeenkomsten.
veranderen onder leiding van strategisch
mantelovereenkomsten
Oxxio is afgesproken 2012 te beschouwen als
In het werkplan van de commissie staat de
zelfroosteren heeft opgeleverd, waaruit andere
adviseur Thomas van Dalen georganiseerd.
Door de structuurveranderingen die
een overgangsjaar, waarin het contract onge-
mobiliteit en de urgentie van de komende
branche niet meer voldoet.
bibliotheken, die over willen gaan op enige vorm
De andere programmalijn is de positionerings-
de vereniging de afgelopen jaren
wijzigd wordt verlengd en waardoor ruimte
uitstroom centraal. Ook het vinden van een
Door de veranderingen die
van zelfroosteren, kunnen kiezen welke vorm
campagne Dat doet de bieb! In dit pro-
onderging, maar ook door aflopende
ontstaat om opnieuw en scherper de te leveren
het best bij hun organisatie past. In het najaar
gramma wordt een
contracten, werd het noodzakelijk
diensten en de contractbepalingen te definië-
op het gebied van HRM is van groot belang,
er de laatste jaren steeds
het dossier
ren. De VOB beziet daarnaast of het mogelijk
een platform zoals ooit het Virtueel Loopbaan-
meer vraag naar een
en wenselijk is mantelcontracten af te sluiten
centrum was bedoeld. Ook wil de commissie
nieuw MTO, omdat het
binnen de Federatie Cultuur, om zo meer schaal-
ondersteuning en toerusting bieden aan het
huidige instrument niet
platform voor kennisdeling
de branche doormaakt is
ling bood subsidie aan werkgevers om hun
worden filmpjes en posters gemaakt die in
bedrijfsprocessen te verbeteren en duurzame
gezet kunnen worden door de bibliotheken in
licht te houden. In 2011 zijn allereerst
voordeel te bereiken en het aanbod te verbre-
management dat geconfronteerd wordt met
meer de informatie ople-
inzetbaarheid te vergroten. Verschillende
hun eigen public affairs. In een competitie tussen
de beleidsuitgangspunten opnieuw
den. Leidend blijven echter de dienstverlening
bezuinigingen en dus ook met veranderingen.
vert waar het manage-
organisaties hebben individueel of in een groep
teams van bibliotheken wordt gedurende een
vastgesteld. Daarnaast is een aan-
aan en de behoefte van de leden van de VOB.
De
ment behoefte aan heeft.
deze subsidie aangevraagd om in vervolg op de
jaar door middel van opdrachten gewerkt aan
vang gemaakt met de inventarisatie
In de loop van 2012 zal het traject resulteren in
SIOB is na presentatie grondig bestudeerd. Er
Een werkgroep gaat
pilots nader kennis te maken met zelfroosteren
de
van lopende contracten en is voor
een voor leden toegankelijke en overzichtelijke
zijn suggesties tot wijziging en verbetering
onderzoeken hoe in deze
database van via mantelovereenkomsten aan-
doorgegeven. Vervolgens is de index met een
veranderde behoefte kan
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
steunen in tijden van bezuinigingen. Bibliotheek in actie
in Assurantie te Rotterdam. Deze firma had
ervaring op te doen met zelf roosteren in de werkgevers en vakbonden om tot
24
nieuwe branchestrategie. In
lueerd. Voor de input van de evaluatie is in 2011
Project Bibliotheek in actie
geboden producten en diensten.
toelichting naar het VOB-bestuur gestuurd ter
worden voorzien.
25
van 2011 kwam daarnaast
ESF-subsidie
beschikbaar voor sociale innovatie. Deze rege-
ambassadeurs-
netwerk van BN-ers die pleiten voor de
bibliotheek, gebouwd. Van deze ambassadeurs
positionering van de bibliotheek.
collectieve verzekeringen en mantelovereenkomsten tegen het
en daadwerkelijk over te gaan tot invoering
Marion Duimel & Ingrid Meijering voeren dit
de verzekeringsportefeuille al een
ervan.
programma uit.
stap gezet.
competentie-index van het
Commissie Digitale bibliotheek In de 2011 is de commissie zes maal bijeen gekomen en werd door de commissie eenmaal een expertmeeting belegd. Per 1 mei werd Nan van
Overige activiteiten VOB bureau
Schendel (OB Gouda), benoemd tot
De Commissie Digitale bibliotheek
voorzitter van de commissie. Zij
heeft haar leden Margot Nicolaes en
Bibliotheek Innovatie Prijs BIP
volgde Hans van Prooijen (Biblionet
Mark Deckers benoemd om de rol
In 2010 besloot het bestuur van de Bibliotheek
Drenthe) op, die de branche verliet.
van de Commissie ten opzichte van
Innovatie Prijs om de stichting, opgericht in
Commissie Marketing & collectieve promotie
Jeroen Seeverens (Bibliotheekhuis
de Inkoopcommissie verder gestalte
2001,
In 2011 is de commissie zeven keer bijeen gekomen. In
Limburg) werd in juli tot lid van de
te geven. In november 2011 bracht de
uitwerking gehad, omdat innovatie een
september werd commissielid Frans Bergfeld (OB Water-
commissie benoemd. In juli 2011
commissie een advies uit aan het VOB
vanzelfsprekend en geïntegreerd onderdeel
land) benoemd tot voorzitter van de commissie. Hij nam
legde de commissie twee werk
bestuur over het door de Inkoop-
van gezonde bedrijfsvoering is geworden.
het stokje over van Thijs Torreman (OB Eindhoven), die
bezoeken af, bij NBD/Biblion en bij
commissie gerealiseerde basispakket
Het kapitaal van de BIP werd aan de VOB
de branche verliet. In de daardoor ontstane vacature van
OCLC. In de periode september –
aan digitale content.
geschonken onder voorwaarde dat de prijs
commissielid werd in 2011 niet voorzien. Ten behoeve van
oktober 2011 is de commissie druk
Het onderwerp
in 2011 nog eenmaal en voor een fors hoger
de branchestrategie heeft de commissie input geleverd.
bezig geweest met het ontwikkelen
heeft eveneens de aandacht van de
bedrag zou worden uitgereikt. Het bedrag is
Als doelstelling voor een marketingstrategie formuleerde
van een
Commissie gekregen. De Commissie
een
de commissie: In 2016 heeft “de Bibliotheek”
wikkelingen. In november 2011 ver-
vroeg zich af of het tempo om te
in 2012 moet worden uitgevoerd.
6 miljoen leden, is de bibliotheekpas in heel Nederland geldig en heeft de pas waarde zodat leden er daadwerkelijk gebruik van maken, kent het basislidmaatschap van de bibliotheek een uniforme prijs en verbindt “de Bibliotheek’’ mensen met bronnen van informatie, kennis en cultuur en met elkaar. Kern van de boodschap is dat groei niet
scheen: “Interface: de Bibliotheek in
komen tot uitlenen van e-boeken
Als centraal thema werd gekozen:
het digitale tijdperk”. Uitgangspunt
hoog genoeg is.
van de notitie is dat de digitale
Stichting Bibliotheek.nl heeft voor
bibliotheek en de fysieke bibliotheek
de commissie een uitgebreide toe-
geen afzonderlijke entiteiten zijn.
lichting gegeven op het BNL jaarplan
De Bibliotheek is een
2012. De commissie stelde dat zeer
organisatie die zich op talloze manie-
op prijs.
Een innovatief project dat erop gericht is landelijk meer bekendheid te geven aan het werk van openbare bibliotheken en dat hun maatschappelijke meerwaarde voor individuen en de samenleving als geheel aantoonbaar en zichtbaar maakt.
alleen
ren en in talloze verschijningsvormen
De commissie nam kennis van diverse
Uit de 19 inzendingen werden door de jury
in tijden van bezuiniging. De commissie werkt de doel-
manifesteert. In de notitie zijn er
rapporten en notitie en heeft haar
stelling verder uit in concrete actieplannen.
8 doelen geformuleerd die idealiter
commentaar gegeven.
Op basis van de VOB-licentie Mosaic hebben 5 markt
in 2015 gerealiseerd moeten zijn.
Rapport van Bureau Pleiade naar
bibliotheekcongres in Groningen op 8 december
onderzoekers uit de branche toegang gekregen tot
Met het SIOB, BNL en vele experts in
een landelijke metadata-
2011 en plein publiek gepresenteerd door de
Micromarketer online, een softwarepakket dat
de branche is intensief van gedach-
databestand
indieners ervan. De uiteindelijke winnaar werd
geografische data en informatie verschaft. Zo kon, met
ten gewisseld. Twitter, LinkedIn en
Versie 5.0 van het datamodel RFID
financiële hulp van het SIOB, aan alle bibliotheken een
Bibliotheek 2.0 vormden platforms
en bijbehorend advies van de
gratis analyse van het ledenbestand worden aangeboden.
waarop de discussie gevoerd werd.
Klankbordgroep
Uitgangspunt van De Verhalencoach is een
Cubiss leverde de projectondersteuning. Zo’n 160 basis-
De uitkomst van dat alles wordt
Advies aan de FOBID commissie
persoonlijk advies op maat, gebaseerd op de
bibliotheken maakten gebruik van het aanbod en in
verwerkt in de volgende versie van
ontsluiting over de toepassing
brede kennis van de bibliothecaris die de biblio-
november konden de analyses worden aangeboden aan
de
van RDA (Resource Description
theekcollectie in al haar verschijningsvormen
vakgenoten deelnam. Zij wisselden beleid en
de deelnemende bibliotheken.
Die versie vormt belangrijke input
and Access) in Nederland
kent en die kan koppelen aan persoonlijke
praktijk uit met Italiaanse en internationale
De commissie heeft in december een handleiding uitge-
voor de branchestrategie en is voor
Architectuur Bibliotheekfederatie
interesses, wensen en mogelijkheden van de
collega’s in een speciale beurssessie: JES. De
bracht over het
de commissie een instrument om
5 genomineerden gekozen.
Deze projecten werden op het tweedaagse
waarbij ook een digitale vraagbaak wordt
kernfunctie van de bibliotheek en van de opgebouwd. Het project raakt de
bibliothecaris: het overdragen van de geschreven cultuur aan telkens weer nieuwe mensen om zo bij te dragen aan de ontwikkeling van die mensen en dus van de hele maatschappij. De jury gelooft dat landelijke uitbouw van dit project de bibliotheek goed kan profileren als
duidelijke maatschappelijke meerwaarde.
een instelling met een
Internationale activiteiten
(rapport van BNL)
klant. Het gaat om het aanbieden van plurifor-
VOB heeft haar overige internationale activi-
die bibliotheken uitvoeren. De handleiding werd mede
belangrijke ontwikkelingen te
Functioneel Ontwerp identitei-
me en onafhankelijke informatie op maat, zo-
teiten sinds 2010 ondergebracht bij FOBID
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
hybride
stipendium voor een project dat
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
noodzakelijk, maar ook mogelijk is
visie op de digitale ont-
e-boeken
op te heffen. De prijs had zijn
26
mogelijk door de inhoudelijke bijdrage van Probiblio.
toetsen.
tenlaag (rapport van BNL).
wel in persoonlijk contact als in digitale vorm,
Netherlands Library Forum. Zie bladzij 18.
27
meten van effecten van acties
visienotitie (januari 2012).
Biblioservice Gelderland met het project De Verhalencoach.
De VOB verleende in 2011 voor de laatste keer haar medewerking aan de met ProBiblio geor-
studiereis naar de internationale kinderboekenbeurs in ganiseerde
Bologna, maart 2011, waaraan een dertigtal
28
Bibliotheek Kennemerwaard – Alkmaar Bibliotheek Almelo – Almelo Bibliotheek Almere – Almere Bibliotheek Rijn en Venen – Alphen aan den Rijn Bibliotheken Eemland – Amersfoort Amstelland Bibliotheken – Amstelveen Bibliotheken Amsterdam – Amsterdam CODA Bibliotheek Apeldoorn – Apeldoorn Bibliotheek Arnhem – Arnhem Bibliotheek Assen – Assen Bibliotheek Barneveld – Barneveld Bibliotheek Midden-Drenthe – Beilen Bibliotheek Het Markiezaat – Bergen op Zoom Bibliotheek Best – Best Bibliotheek IJmond Noord – Beverwijk Bibliotheek Oostland – Bleiswijk Bibliotheek De Lage Beemden – Boekel Bibliotheken Súdwest Fryslân – Bolsward Bibliotheek Borger/Odoorn – Borger Bibliotheek Borne – Borne Bibliotheek Westfriesland-Oost – Bovenkarspel Biblioplus – Boxmeer Stichting Nieuwe Veste – Breda Bibliotheek Brunssum – Brunssum Bibliotheek Naarden-Bussum – Bussum Bibliotheek aan den IJssel – Capelle aan den IJssel Bibliotheek Coevorden – Coevorden Bibliotheek Dalfsen – Dalfsen WEBbibliotheken – De Goorn Dok Bibliotheek Delft – Delft Bibliotheek Den Haag – Den Haag KopGroep Bibliotheken – Den Helder Bibliotheek Dinkelland – Denekamp Bibliotheek Deventer – Deventer Bibliotheek Montferland – Didam deBieb Veluwezoom – Dieren Bibliotheek Westerveld – Diever Bibliotheek West Achterhoek – Doetinchem Bibliotheken Noordoost Fryslân – Dokkum Regiobibliotheek Z-O-U-T – Doorn Bibliotheken Dordrecht – Dordrecht Bibliotheek Smallingerland – Drachten Bibliotheek Heusden – Drunen Bibliotheek Gemeente Ede – Ede Bibliotheek Eindhoven – Eindhoven Bibliotheken Emmen – Emmen Bibliotheek Enschede – Enschede Bibliotheek Noord-Veluwe – Epe Nieuwe Nobelaer Bibliotheek – Etten Leur Bibliotheken NoordWest Fryslân – Franeker Bibliotheek Dommeldal – Geldrop Bibliotheek Aa en Hunze – Gieten Bibliotheek Hof van Twente – Goor Bibliotheek Gouda – Gouda Bibliotheek Groesbeek – Groesbeek Biblionet Groningen – Groningen Bibliotheek Gulpen-Wittem – Gulpen Bibliotheek Haaksbergen – Haaksbergen
Stadsbibliotheek Haarlem – Haarlem Bibliotheek Maas en Peel – Haelen Bibliotheken Hardenberg – Hardenberg Bibliotheek Noordwest Veluwe – Harderwijk Regiobibliotheek Het Groene Hart – Harmelen Bibliotheken Súd Fryslân – Heerenveen Bibliotheek Heerlen – Heerlen Bibliotheek Heiloo, Langedijk – Heiloo BibliOosterschelde – Heinkenszand Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta – Hellevoetsluis Bibliotheek Helmond - Peel – Helmond Bibliotheek Hengelo – Hengelo Bibliotheek Hilversum – Hilversum Openbare Bibliotheek Haarlemmermeer – Hoofddorp Bibliotheek Hoogeveen – Hoogeveen Bibliotheek Hoorn – Hoorn Bibliotheek Lingewaard – Huissen Bibliotheek Huizen-Laren-Blaricum – Huizen Bibliotheek Velsen IJmuiden Bibliotheek Lek & IJssel – IJsselstein Bibliotheek Kampen – Kampen Bibliotheek Katwijk – Katwijk Bibliotheek Kerkrade – Kerkrade Bibliotheek Westland – Kwintsheul Bibliotheek Landgraaf-Onderbanken – Landgraaf Bibliotheken Midden Fryslân – Leeuwarden B plus C – Leiden FlevoMeer Bibliotheek – Lelystad Bibliotheek Bollenstreek – Lisse Bibliotheek Losser – Losser Bibliotheek Maassluis|Midden-Delfland – Maassluis Bibliotheek Maastricht – Maastricht Bibliotheek Meerssen – Meerssen Bibliotheek Meppel / Nijeveen – Meppel Zeeuwse Bibliotheek – Middelburg Bibliotheek Angstel, Vecht en Venen – Mijdrecht Bibliotheek Nieuwegein – Nieuwegein Bibliotheek Nieuwerkerk aan den IJssel – Nieuwerkerk aan den IJssel Bibliotheek Nijkerk – Nijkerk Bibliotheek Gelderland Zuid – Nijmegen Zinin Bibliotheek – Nijverdal Bibliotheek Hoeksche Waard – Numansdorp Bibliotheek Nuth – Nuth Bibliotheek Oldenzaal – Oldenzaal Bibliotheek Olst-Wijhe – Olst Bibliotheek Ommen – Ommen Theek 5 – Oosterhout Bibliotheek Maasland – Oss BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost – Papendrecht Bibliotheek Waterland – Purmerend Bibliotheek Raalte – Raalte Bibliotheek Rijssen-Holten – Rijssen Bibliotheek Noordenveld – Roden Bibliorura – Roermond Bibliotheek VANnU – Roosendaal Bibliotheek Rotterdam – Rotterdam Bibliotheek Zundert-Rucphen – Rucphen
Bibliotheek Scherpenzeel – Scherpenzeel Bibliotheek Schiedam – Schiedam Bibliotheek Krimpenerwaard – Schoonhoven Bibliotheek ’s-Hertogenbosch – ’s-Hertogenbosch BiblioNova – Sittard Bibliotheek Spijkenisse – Spijkenisse Bibliotheken Zuid-Groningen – Stadskanaal Bibliotheek Staphorst – Staphorst Bibliotheek Kop van Overijssel – Steenwijk Bibliotheek Achterhoekse Poort – Terborg Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen – Terneuzen Bibliotheek Rivierenland – Tiel Bibliotheek Midden-Brabant – Tilburg Bibliotheken Tubbergen – Tubbergen Bibliotheek Brummen/Voorst – Twello Bibliotheek Uden – Uden Bibliotheek Utrecht – Utrecht Heuvellandbibliotheken – Valkenburg Bibliotheek De Kempen – Valkenswaard Bibliotheek Menterwolde-Pekela-Veendam – Veendam Bibliotheek Veenendaal – Veenendaal Bibliotheek Veldhoven – Veldhoven Bibliotheek Venlo e.o. – Venlo Stichting BiblioNu – Venray Bibliotheek Vlaardingen – Vlaardingen Bibliotheek Vlissingen – Vlissingen Bibliotheek Aan de Vliet – Voorburg Bibliotheek Tynaarlo – Vries Bibliotheek Twenterand – Vriezenveen Bibliotheek De Meierij – Vught Bibliotheek De Groene Venen – Waddinxveen De bblthk (Wageningen) – Wageningen Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar – Wassenaar Bibliocenter – Weert De Bibliotheek – Weesp Bibliotheek Altena – Werkendam Bibliotheek Wierden – Wierden Bibliotheek Wijchen – Wijchen Bibliotheek Oost-Achterhoek – Winterswijk Bibliotheken Zuidoost Fryslân – Wolvega De Bieb Zaanstreek – Zaandam Bibliotheek Duinrand – Zandvoort Bibliotheek RUM – Zeist Bibliotheek De Liemers – Zevenaar Bibliotheek Zoetermeer – Zoetermeer Bibliotheek De Wolden – Zuidwolde Graafschap Bibliotheken – Zutphen Bibliotheek Zwartewaterland – Zwartsluis Bibliotheek Zwolle – Zwolle
Dedicon – Grave Loket Aangepast Lezen – Den Haag CBB – Ermelo SLS – Zaltbommel Huus van de Toal – Beilen St. Bibliotheek .nl – Den Haag NBD/Biblion – Leidschendam Probiblio – Hoofddorp Bibliotheekhuis Limburg – Sittard Cubiss – Tilburg De Overijsselse Bibliotheekdienst – Nijverdal Zeeuwse Bibliotheek – Middelburg Bibliotheekservice Fryslân – Leeuwarden Bibliotheek ServiceCentrum Utrecht – Houten Biblionet Groningen – Groningen Biblionet Drenthe – Assen Biblioservice Gelderland – Arnhem Servicecentrum Flevolandse Bibliotheken – Lelystad
Buitengewone leden
Cultuurnetwerk Nederland – Utrecht Centrale Discotheek Rotterdam/CDR – Rotterdam Tresoar – Leeuwarden Athenaeumbibliotheek – Deventer
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Overzicht leden van de VOB per 31-12-2011
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
bijlage 1
Leden
29
Beleidscommissies
Overige commissies, delegaties e.d.
Vertegenwoordigingen namens de VOB
Bestuur E rik Jurgens – voorzitter C harles Noordam – vice-voorzitter / penningmeester (Bibliotheek Den Haag) M arion Mertens – secretaris (tot 1 november) (Bibliotheek Hengelo) J os Debeij – secretaris (vanaf 1 november) (Bibliotheek Deventer) I rmgard Reijntjes (Bibliotheek Capelle aan den IJssel) C hris Wiersma (denieuwebibliotheek, Almere) R ob Pronk (Biblionet Groningen) N anno Nanninga (Bibliotheek Het Markiezaat, Bergen op Zoom)
Commissie Strategie & public affairs Huub Leenen, voorzitter (Bibliotheek Spijkenisse) Chris Wiersma, portefeuillehouder bestuur (denieuwebibliotheek, Almere) Marianne Bakker (Bibliotheek Rivierenland, Tiel) Jellie Tiemersma (Bibliotheekservice Fryslân, Leeuwarden) (tot 1 juli) Christine Kempkes (Amstelland Bibliotheken, Amstelveen) Jannie van Vugt (BibliOosterschelde, Heinkenszand) Sjaak Driessen, De Bblthk, Wageningen (tot 1 mei) Harry van der Klink (Bibliotheek Zuid Hollandse Delta, Hellevoetssluis) Lenie v.d. Werf (Biblionet Drenthe) (vanaf 1 september) Francien van Bohemen (VOB – commissiesecretaris)
CAO Onderhandeldelegatie Marion Mertens (Bibliotheek Hengelo) Nanno Nanninga (Bibliotheek het Markiezaat, Bergen op Zoom) Paul Busker /Henk Strating (VOB, secretaris)
Centraal Overleg Arbeidsvoorwaarden Openbare Bibliotheken Marion Mertens (Bibliotheek Hengelo) Nanno Nanninga (Bibliotheek het Markiezaat, Bergen op Zoom) Paul Busker /Henk Strating (VOB) Christine Oyen (VOB, secretaris)
Medewerkers Ap de Vries – directeur Inge van Asperen – beleidsadviseur / secretaris verenigingszaken F rancien van Bohemen – commissiesecretaris Strategie & PA / coördinator communicatie P aul Busker – secretaris arbeidsverhoudingen /commissiesecretaris Werkgeverszaken & HRM S herien Dhonré – directie secretaresse (vanaf 1 september) M onica van den Donker – secretariaat / financiële- en ledenadministratie C oen van Hoogdalem – commissiesecretaris Marketing & collectieve promotie en Digitale bibliotheek M arian Koren – sr. beleidsadviseur / buitenlandse zaken K arlijn van de Lelij – beleidsadviseur (vanaf 01-05-2011 gedetacheerd bij BNL) A nnette Lindeman – secretariaat / commissie-assistent (per 1 november) R enate Mamber – medewerker communicatie/websitebeheer (vanaf 15 november) C hristine Oyen – sr. beleidsadviseur arbeidsrecht en arbeidsomstandigheden J os van Pelt – sr. beleidsadviseur arbeidsrecht en pensioenzaken S indy Rijnvis – directiesecretaresse (tot 1 september) Melissa Roeling – officemanager F ons Spliet – officemanager (ad interim, vanaf 1 juli)
Commissie Marketing & collectieve promotie Thijs Torreman, voorzitter (Bibliotheek Eindhoven) (tot 1 september) Frans Bergfeld, voorzitter (Bibliotheek Waterland, Purmerend) (vanaf 1 september) Rob Pronk, portefeuillehouder bestuur (Biblionet Groningen, Groningen) Astrid Vrolijk (Bibliotheek Zwolle) Lianne Busser (Bibliotheek Veluwezoom, Dieren) Liesbeth Vogelaar (Bibliocenter, Weert) Elisabeth Duijser (Probiblio, Hoofddorp) Boudewijn van der Lecq (Cubiss, Tilburg) Coen van Hoogdalem (VOB – commissiesecretaris) Commissie Digitale bibliotheek Hans van Prooijen, voorzitter (Biblionet Drenthe, Assen) (tot 1 mei) Nan van Schendel, voorzitter (Bibliotheek Gouda) (vanaf 1 mei) Jos Debeij, portefeuillehouder bestuur (Bibliotheek Deventer) Margot Nicolaes (DOK Delft) Pieternel Geurtsen (Bibliotheek Midden Brabant, Tilburg) Rob Visser (Openbare Bibliotheek Amsterdam) Mannes Westra (Kopgroep Bibliotheken, Den Helder) Mark Deckers (Overijsselse Bibliotheekdienst, Nijverdal) Jeroen Severeens (Bibliotheekhuis Limburg, Sittard) (per 10 juni) Coen van Hoogdalem (VOB – commissiesecretaris) Commissie Werkgeverszaken & HRM Jacqueline Roelofs, voorzitter (Blauwe Brug, Nijverdal) Irmgard Reijntjes, portefeuillehouder bestuur (Bibliotheek aan den IJssel, Capelle aan den IJssel) Dianne Weersink (Bibliotheek Gelderland Zuid, Nijmegen) Maria van Iersel (Bibliotheek De Meierij, Vught) Jan Gommer (FlevoMeer Bibliotheek, Lelystad) Anne Tiemersma (Bibliotheken Midden-Fryslân, Leeuwarden) Annemieke Brouwer (Biblionet Drenthe en Groningen, Assen / Groningen) Petra Jellema (ProBiblio, Hoofddorp) Paul Busker / Christine Oyen (VOB – commissiesecretaris)
Onderhandelingsdelegatie Stichting Onderhandelingen Leenrecht /StOL Hans van Velzen (Openbare Bibliotheek Amsterdam) Jan Ewout van der Putten Erna Winters (Bibliotheek Kennemerwaard) (per 11 maart) Evert Slot (Sectorinstituut SIOB, secretaris) Inkoopcommissie Hans van Velzen (Openbare Bibliotheek Amsterdam) Lotte Sluyser (Stads bibliotheek Haarlem) Peter van Eijk (Stichting Bibliotheek.nl) (tot 1 mei) Diederik van Leeuwen (Stichting Bibliotheek.nl) (vanaf 1 mei) Clementine Bevers (Stichting Bibliotheek.nl, secretaris) Merkteam Karlijn van der Lelij (VOB) Anouk Benschop (Overijsselse Bibliotheek Dienst) Ellen van Geene (Bibliotheek Utrecht) Marieke Remans (Stadsbibliotheek Haarlem) Carla Wilts (Biblionet Groningen)
Werkgeversdelegatie in bestuur Bedrijfspensioenfonds Bibliotheekpersoneel Marius Boom (voorzitter) Wim Feijt Henk Das (NBD/Biblion) Ria de Herder Jos van Pelt (VOB) Vaste commissie van Advies inzake Arbeidsrechtelijke Geschillen Henk Kemperman Pim van de Pol ECABO Paul Busker / Christine Oyen (VOB) MKB Nederland (commissie sociaal economische zaken/ cao commissie en cluster vrije tijd) Paul Busker / Ap de Vries (VOB) Federatie werkgeversverenigingen in de Cultuur Paul Busker / Ap de Vries (VOB) Bestuur Stichting Certificering Openbare Bibliotheken Anneke Verwijs Arend Middelveld (Biblionet Groningen, Groningen) Bestuur Stichting Bibliotheek.nl Henriette de Kok (Bibliotheek Midden Brabant, Tilburg) Eppo van Nispen tot Sevenaer (CPNB, Amsterdam) Bestuur Stichting beheer aandelen NBD/Biblion Gerard Reussink (Bibliotheek Rotterdam, voorzitter) Marion Mertens (Bibliotheek Hengelo) Nanno Nanninga (Bibliotheek Het Markiezaat, Bergen op Zoom) Erno de Groot (Bibliotheken Eemland, Amersfoort) Bestuur FOBID Ap de Vries (VOB) FOBID Juridische Commissie Hans van Velzen (OBA, Amsterdam)
Bestuur CPNB Anne Rube (Probiblio, Hoofddorp) Hans van Velzen (OBA, Amsterdam) Ap de Vries (VOB, assessor) Consortium Gemeenschappelijke Informatie Infrastructuur GII / Werkgroep vernieuwing Henriette de Kok (Bibliotheek Midden Brabant, Tilburg) Bestuur PICA Henriette de Kok (Bibliotheek Midden Brabant, Tilburg) Ton van Vlimmeren (Bibliotheek Utrecht) EBLIDA / vertegenwoordiging in ledenvergadering Ap de Vries (VOB) / Marian Koren (VOB) EBLIDA / bestuur Erna Winters (Bibliotheek Kennemerwaard, Alkmaar) / Marian Koren (VOB) IFLA / vertegenwoordiging in ledenvergadering Marian Koren / Ap de Vries (VOB) IFLA/ Sectie Management of Library Associations Marian Koren (VOB) Bestuur Stichting Boekportaal Anne Rube (ProBiblio, Hoofddorp) Erik Jurgens (VOB) Jan Ewout van der Putten Bestuur Kunsten ’92 Ap de Vries (VOB) Redactieraad tijdschrift Digitale Bibliotheek (Essentials Media) Francien van Bohemen (VOB) Projectgroep Datawarehouse / Stichting Bibliotheek.nl Coen van Hoogdalem (VOB) Inge van Asperen (VOB) Stuurgroep Bibliotheekautomatisering / SIOB Coen van Hoogdalem (VOB) Programmaraad Digivaardig – Digibewust / ministerie van Economische Zaken Coen van Hoogdalem (VOB) Afstemmingsoverleg eBooks van SIOB, BNL, VOB, KB, CDR, NBD/Biblion, DBNL Coen van Hoogdalem (VOB)
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Overzicht bestuur, personeel, commissies en vertegenwoordigingen
bijlage 2 Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
30
Bestuur en medewerkers
31
Chris Wiersma Directeur denieuwebibliotheek, Almere B estuurslid VOB – Portefeuillehouder Commissie Strategie en PA Voorzitter DOCA (directieoverleg culturele instellingen Almere) L id stuurgroep GII (Gemeenschappelijke Informatie Infrastructuur) Lid dagelijks bestuur Plusbibliotheken L id Fonds XL Voorzitter provinciaal directieoverleg Flevoland Rob Pronk Voorzitter Raad van Bestuur Biblionet Groningen B estuurslid VOB – Portefeuillehouder Commissie Marketing Voorzitter bestuur PlusBibliotheken Voorzitter Stichting Poëziepaleis Voorzitter Stichting Tschumipaviljoen Vicevoorzitter Stichting Literaire Activiteiten Groningen Jos Debeij D irecteur Stichting Openbare Bibliotheek Deventer S ecretaris bestuur VOB – Portefeuillehouder Commissie Digitale Bibliotheek Voorzitter Netwerk van Overijsselse Bibliotheken B estuurslid Stichting Deventer Boekenweek
Irmgard Reijntjes Directeur Stichting Bibliotheek aan den IJssel Bestuurslid VOB – Portefeuillehouder Commissie Werkgeverszaken & HRM Voorzitter Vereniging Netwerk van Directeuren Ap de Vries Directeur VOB Bestuurslid Kunsten ’92, Amsterdam Bestuurslid Theaterfestival Boulevard, ’s-Hertogenbosch
Leden VOB Aantal leden per 31-12-2012: 186, waarvan 164 basisbibliotheken. Publicaties Interactie met publiek en politiek in woelige tijden; bibliotheekdirecteuren over kansen en keerzijden. Uitgave in het kader van Bibliotheek in actie. Bezuiniging als breekijzer; bibliotheekdirecteuren over de relatie tussen bezuinigingen en Innoveren. Uitgave in het kader van Bibliotheek in actie. Zelfroosteren in bibliotheekorganisaties; prettiger en efficiënter werken. Statuten en Huishoudelijk Reglement Vereniging van Openbare Bibliotheken. VOB jaarverslag 2010 14 Nieuwsbrieven Gepubliceerde standpunten Standpunt inzake bibliotheekcharter en een Proeve van Wet voor Openbare bibliotheken – brief aan ministerie van OCW 15-02-2011 Standpunt t.a.v. het advies van de Raad voor Cultuur m.b.t. de nota Noodgedwongen keuzes, advies bezuinigingen 2013 – 2016 van OCW, met name t.a.v. de onderdelen die betrekking hebben op openbaar bibliotheekwerk– brief aan ministerie van OCW 17-05-2011 Reactie op de nota Meer dan kwaliteit van het ministerie van OCW, met name met betrekking tot de bezuiniging op het SIOB – brief aan ministerie van OCW, 16-06-2011 Reactie op de Hoofdlijnenbrief actualisering Bibliotheekwetgeving van ministerie van OCW – brief aan ministerie van OCW 31-10-2011
Presentaties /lezingen Bijdrage aan promotiefilm over de digitale bibliotheek / Bibliotheek.nl. Voorjaar 2011. Ap de Vries International and European practice regarding regional cooperation, IFLA MLAs/Building Strong Library Associations seminar, februari 2011, Split, Kroatië (Marian Koren) JES (Join – Enjoy – Share) International Children’s Librarians’ Meeting. Bologna, maart 2011. (Marian Koren) Promouvoir les bibliothèques et la lecture, ABF Congres, Lille, Frankrijk, juni 2011(Marian Koren) Poster session Digitisation and E-books in The Netherlands. IFLA, Puerto Rico, augustus 2011 (Marian Koren). Literacy and reading, Dutch experiences, IFLA Puerto Rico, augustus 2011 (Marian Koren en Ingrid Bon) Presentatie over stand van zaken activiteiten en standpunten VOB voor Zuid Hollands directeuren overleg. Leiden, 16 september 2011. Ap de Vries Presentatie over toekomst openbare bibliotheken en de mogelijkheden binnen het gemeentelijk beleid. VNG bijeenkomst ambtenaren cultuur. Den Haag, 6 oktober 2011. Ap de Vries Presentatie voor studenten UvA over de VOB. Den Haag, 17 oktober 2011. Ap de Vries Bijdrage aan promotie- en instructiefilm van Probiblio over bibliotheken als werkgever. Najaar 2011. Ap de Vries Presentatie over de openbare bibliotheeksector en haar marketinginspanningen voor Stichting SIRE. Amstelveen, 25 november 2011. Ap de Vries Bijdrage aan discussiesessie over rolverdeling landelijke organisaties in de bibliotheekinfrastructuur. T.b.v. Bibliotheek 2 daagse. Groningen, 8 december 2011. Ap de Vries
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
Marion Mertens Directeur Bibliotheek Hengelo B estuurslid VOB L id van de Onderhandeldelegatie CAO Voorzitter van het Centraal Overleg Arbeids voorwaarden Openbare Bibliotheken B estuurslid aandelenbeheer Stichting NBD/Biblion
Overzicht VOB activiteiten / cijfers
Charles Noordam Directeur Bibliotheek Den Haag Vice-voorzitter bestuur VOB – Penningmeester VOB B estuurslid Stichting FOBID
Nanno Nanninga Directeur Stichting Basisbibliotheek Het Markiezaat Bestuurslid VOB Lid van de Onderhandelingsdelegatie CAO Bestuurslid aandelenbeheer Stichting NBD/Biblion Waarnemend directeur Stichting Bibliotheek de Meierij Lid adviescommissie Brabantcollectie (Universiteit Tilburg)
bijlage 4
Overzicht van (neven)functies van bestuursleden en directeur
bijlage 3 Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
32
Erik Jurgens Voorzitter bestuur VOB Voorzitter Raad van Toezicht Centrum ’45 Voorzitter Stichting ’40 – ’45
33
Artikelen / interviews / perscontacten / perspublicaties
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011
valuatie Wet bevoegdheden Vorderen gegeE vens, in Informatie Professional, nr. 4, 2011. Interview in Boekblad (website) over bezuinigingen bibliotheken en Raad voor Cultuur. Mei 2011. Ap de Vries Interview in Bibliotheekblad over aantonen maatschappelijk rendement openbare biblio theken. 12 augustus 2011. Ap de Vries IFLA goes Caribbean: Integratie, innovatie en informatie voor iedereen, IFLA conferentie 2011 in Puerto Rico, in: Bibliotheekblad nr., 2011 (Marian Koren, e.a.) School Libraries and Human Rights, in: Marquardt, L., D. Oberg (Eds.) Global Perspectives on School Libraries, IFLA Publication 148, De Gruyter/Saur, 2011. (Marian Koren) Public Libraries and education in the Netherlands, Goethe Institut, Lissabon (Marian Koren en Lourina de Voogd) Innovation and Cooperation. Key Issues in Public Library Policy. Experiences from the Netherlands, in: Sto Let Razvoja Knjiznice Otona Zupancica, Jubileumboek Stadsbibliotheek Ljubljana, 2011. (Marian Koren)
34
Radio en televisie Radio Nederland Wereldomroep – 7.2.11 – Den Haag Bibliotheekhoofdstad wereld. Bossche omroep 13.2.11 – Bieb in beweging Omroep Max – 6.7.11 – Wekker wakker radio, interview met Francien van Bohemen Interview in Radio 1 journaal over bezuinigingen op bibliotheken. Juli 2011. Ap de Vries Interview in NOS 8 uur journaal over bezuinigingen bibliotheken. Den Bosch, 24 augustus 2011. Ap de Vries en Hans Derks. Jeugdjournaal NPS/NOS – 3.11.11 – interview met Francien van Bohemen in Maurik Omroep Gelderland – 3.11.11 – interview met Francien van Bohemen in Maurik Interview in Radio 1 journaal over e-boeken en onttrekking middelen aan gemeentefonds. 9 december 2011. Ap de Vries
Gedrukte pers: NRC – 10.1.11 – Geleend e-book krijg je altijd schoon terug NRC – 15.1.11 – Deel gemeenten investeert wel in kunst AD – 14.2.11 – Sluiting bibliotheken is en sociale ramp Parool – 14.2. 11 – Sluiting bibliotheken is en sociale ramp Volkskrant – 15.2.11 – Gemeenten bezuinigen fors op bibliotheken en cultuureducatie VNG magazine – 21.12.11 – Bezuinigingen treffen vooral bibliotheken NRC – 25.2.11 – Een bibliobus zonder wielen Volkskrant – 26.2.11 – Rutteland in het klein, hoe de overheid verdween uit de Achterhoek Trouw – 8.3.11 – Een boek halen in de bibliotheek is meer dan een particuliere ‘hobby’ Brabants Dagblad – 26.2.11 – Gemeente dwingt tot computerfilter BN De Stem – 26.2.11 – Bibliotheek moet buigen of barsten Trouw – 3.3.11 – De bieb begint aan een nieuw hoofdstuk NRC – 8.3.311 – Thuis in de bibliotheek Binnenlands Bestuur – 19.3.11 – Liever botte bijl dan kaasschaaf NRC – 26.3.11 – Bibliotheek is weg? Dan komen we wel samen in de boekhandel Metro – 4.11.11 – Bieb in de lift dankzij Twitter Volkskrant – 5.4.11 – Het ergste zijn de tienerjongetjes, in de Haagse wijkbibliotheken wordt professionele beveiliging ingezet. NRC – 9.4.11 – De bieb groeit, maar er is geen geld meer voor Volkskrant – 12.4.11 – Moord in de Schilderswijk AD – 13.4.11 – Boekstartkoffertje al op 500 plekken Volkskrant – 28.5.11 – Er dreigt een ramp voor de bibliotheken NRC – 7.7.11 – De bieb in de Vogelaarwijk gaat dicht NRC – 23.7.11 – Bijna uitgeleend De Pers – 26.7.11 – Bibliotheek Almere loopt als een tierelier Volkskrant – 27.7.11 – Bibliotheek brengt boek naar de lezer Elsevier – 10.9.11 – Einde buurtbieb? Volkskrant – 28.10.11 – De beste biebs zitten er bovenop, beste bibliotheek 2011 De Groene Amsterdammer – 23.11.11 – Gamen doe je maar thuis, de verwarring van het bibliotheekwezen
35
Vereniging van Openbare Bibliotheken Bezoekadres Grote Marktstraat 43, Den Haag Postadres Postbus 16146, 2500 BC Den Haag T 070 309 05 00 F 070 309 05 99 E
[email protected] I www.debibliotheken.nl De VOB is van maandag t/m donderdag van 09.00 tot 17.00 uur telefonisch bereikbaar. Op vrijdag van 09.00 – 14.00 uur. Gedurende vakantieperioden kunnen andere bereikbaarheidstijden gelden.
Colofon Jaarverslag 2011 Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) Vereniging van Openbare Bibliotheken, Den Haag Vastgesteld in de algemene ledenvergadering van de VOB, 7 juni 2012 te Amersfoort. Tekstbijdragen medewerkers VOB Samenstelling en redactie Inge van Asperen Eindredactie Ap de Vries Ontwerp Comma-S ontwerpers, ’s-Hertogenbosch Drukwerk Lecturis, Eindhoven
Den Haag, juli 2012 © Vereniging van Openbare Bibliotheken Meer informatie over de VOB en haar diensten is verkrijgbaar bij het bureau van de vereniging.
Vereniging van Openbare Bibliotheken jaarverslag 2011