Jaarplan Vereniging van Openbare Bibliotheken Speerpunten en activiteiten in 2016

Jaarplan Vereniging van Openbare Bibliotheken Speerpunten en activiteiten in 2016

Voorwoord Als waarnemer op de stoel van directeur VOB heb ik te maken met drie domeinen: (1) het verenigings­ bureau, (2) de vereniging als geheel met haar leden en haar geledingen en (3) de maatschappelijke omgeving waarin de open­bare bibliotheken func­ tioneren. Vanaf de dag in augustus dat ik met mijn werkzaamheden startte, werk ik van binnen naar buiten: ik heb de zorg voor het bureau, ik werk aan de herpositionering van de vereniging en ik probeer de positie van de bibliotheken in de maatschappij te versterken. Over het verenigingsbureau kan ik kort zijn. Er werkt een tiental mensen die betrokken en capabel zijn. Ze moeten veel bal­len in de lucht houden en slagen daar wonder­wel in. Het team functioneert als een kleine kern waar omheen zich een flexibele schil van specialisten bevindt. Professionals die deel­vraag­­ stukken behartigen, processen aanjagen, projecten behartigen. Voor mij is de komende periode de uitda­ ging om het VOB-team goed aangehaakt te houden op de flexibele schil. En nog beter aan te haken op wat er speelt in de vereniging. Dat laatste gaat ge­ beuren via het invoeren van account­mana­gement: iedere provincie krijgt iemand van het bureau als vaste contactpersoon, iemand die de provin­ci­ale directie-overleggen met regelmaat bezoekt en 1-op-1 de relaties onderhoudt.

2

Binnen de vereniging is de discussie over de herpo­ sitionering aan de orde die wordt gevoerd aan de hand van het document ‘VOB 3.0’. In de ledenver­ gadering van december hebben de leden besloten over de voorstellen uit ‘3.0’. Ze hebben o.a. betrekking op de positionering van de vereniging, de missie en de visie, het bestuursmodel, de certificering en de financiële huishouding. De uitvoering van het plan moet leiden tot een vereniging die sneller, slimmer en slanker functioneert. En dan hetgeen waarom het eigenlijk moet gaan: de bibliotheek in zijn maatschappelijke omgeving. Tijdens de ronde die ik in november maakte langs de provinciale directie-overleggen heb ik vastgesteld wat ik eigenlijk al wist: de meeste openbare biblio­ theken hebben het moeilijk tot zeer moeilijk. Eigen­ lijk is de interesse voor het “landelijke gedoe” maar beperkt. De meeste directeuren hebben andere sores aan hun hoofd. Zorgen die van acute en existentiële aard zijn. Uit mijn ronde heb ik een belangrijke les getrokken: een wezenlijke versnelling is nodig om bibliotheken te ondersteunen bij de transformatie die zij moeten doormaken. De bibliotheken moeten hun bredere maatschappelijke rol zo snel mogelijk oppakken en, wat misschien nog wel belangrijker is, deze bredere rol moet stevig uitgevent worden. Het gevaar dreigt dat we als vereniging zijn zoals het konijn in het licht van de koplampen. Dan blijven we roerloos zitten tussen de ene koplamp (die van de digitalisering) en de andere (die van de gemeente­ lijke bezuinigingen). Dat mag niet gebeuren. Het is nodig dat we tot actie overgaan. Dat we laten zien dat de openbare bibliotheek meer is dan een collec­ tie. Of, zoals iemand tegen mij zei: het gaat om koffie, wifi, educatie en inspiratie. We moeten alles uit de kast halen om dit te tonen. Daar hoort ook bij het aan­breken van de “oorlogskassen”. Financiële reser­ ves zijn er voor moeilijke tijden. We moeten onder ogen zien dat die zijn aangebroken. Via Route 2020,

via radicale innovatieve projecten en via een alge­ hele aanpak van lastenverlichting voor de biblio­ theken moeten we in de komende periode trachten onze middelen zinvol tot besteding te brengen. De begroting en het jaarplan 2016 van de VOB staan in het licht van deze opgave. Cor Wijn Directeur a.i.

Jaarplan Vereniging van Openbare Bibliotheken Speerpunten en activiteiten in 2016 Speerpunten

4

Netwerktaken VOB

6

Herpositionering vereniging Strategische Brancheagenda Werkgeverszaken Kerntaken

Belangenbehartiging

4 6 8 9 9

Samenwerking

10

De vereniging

13

Dienstverlening en kennisdeling

11

3

Speerpunten Herpositionering vereniging In 2014 en 2015 was er binnen de VOB sprake van on­rust en onzekerheid over de te varen gezamen­ lij­ke koers. Tijdens de ledenver­ga­­deringen bleek het lastig om op een aantal be­langrijke dossiers con­ sensus te bereiken. Tege­lijkertijd manifesteerde zich het feit dat de com­missiestructuur niet optimaal functio­neert. Ook in de wisselwerking tussen de commissies en het bestuur bleek het soms moei­lijk om tot besluiten te komen. In deze tijd trad ook de nieuwe bibliotheekwet (Wsob) in werking waardoor de context veranderde waar­in de VOB moest gaan opereren. De heer drs. C.H. (Cor) Wijn van adviesbureau BMC werd met ingang van 1 augustus 2015 aange­­steld als interim-directeur. Het bestuur formuleerde voor de interim-directeur onder meer de opdracht om de positionering van de VOB als branche- en be­langenorganisatie te onderzoeken, dit in relatie tot de ontwik­ke­l ingen in de vereniging en in de omge­ving. De opdracht behelsde het doen van aan­ beve­lingen voor de governance van de vereniging, de relaties tussen en communicatie met de leden, de ledenvergadering en het bestuur. Bij het schrijven van het jaarplan was de gedachten­ vorming over de aanbevelingen van Cor Wijn nog gaande. De besluitvorming erover is voorzien voor de ledenvergadering van de­cem­ber 2015. Als de voor­ stellen van Wijn worden gevolgd, betekent dit: De missie van de VOB wordt aangevuld. Dit van­ wege de nieuwe rol die de vereniging heeft te spelen in het netwerk en vanwege de maatschap­ pelijke rol die de lid orga­ni­sa­ties hebben te ver­ vullen op lokaal vlak c.q. het sociale domein. De visie op het functioneren van de ver­eniging wordt aangescherpt. De vereni­ging moet: – eensgezind naar buiten te treden; – schakelen tussen belangenbehartiging en samen­werking; – permanent aan marketing te doen;

4

– sneller intern tot besluiten komen; – samenwerken met landelijke organisaties op het terrein van arbeid en zorg; – de lasten van de lidorganisaties verlichten; – de leden maximaal bij verenigingszaken betrek­ken; – niet te veel focus leggen bij ‘Haagse zaken’; – ledenbijeenkomsten (in het bijzonder de alv) inspirerend laten zijn; – laten zien wat de bibliotheek kan betekenen in het maatschappelijk domein. In het jaarplan 2016 worden hiertoe de eerste stap­ pen gezet. De positionering moet helder zijn. Belangen­be­ har­tiging en samenwerking dat zijn de uiterste punten van een lijn waartussen de VOB moet pen­­delen in het contact met organisaties als Ko­ ninklijke Bibliotheek (KB) en werknemersorga­ ni­saties. Daarbij is de rol die de VOB speelde als coördinator van de strategische brancheagenda door de wet achterhaald. Het is niet meer aan de VOB om een brancheagenda op te stellen of te coördineren. Een brancheagenda moet een samenwerkingsproduct zijn van de partners in het netwerk. De KB heeft daarbij op grond van de wet de regie. De VOB gaat meer de samenwerking in de breedte opzoeken: het gesprek aangaan met maatschap­ pelijke organisaties op de terreinen van cultuur, onderwijs, zorg en arbeid en proberen met hen afspraken te maken. Kort gezegd betekent deze herpositionering: minder aandacht voor boeken, meer voor burgers.

Bestuursmodel aanpassen

Volgens de diagnose die Cor Wijn maakte, heeft de ver­eniging behoefte aan een versnelling van de besluit­ vormingsprocedures, andere (flexibelere) vormen van beleidsvorming en duidelijke rolverdelingen. Dat kan door: de rol van het bestuur invullen overeenkomstig de intentie van het directiestatuut; het bestuur aan te vullen met een tweede extern lid;

de beleidsvormende rol te beleggen bij de direc­ teur van het verenigingsbureau; projectgroepen in te stellen waar het gaat om de uitvoering van onderdelen van het (meerjarig) beleid; een panelgroep in te stellen (open voor alle leden) waar het gaat om het digitaal verzamelen of sonderen van plannen en nieuwe ideeën; leden regelmatig tussendoor te consulteren via nieuwe vormen van (vooral digitale) raadpleging; minder beleidszaken aan de ledenvergadering voor te leggen. Deze punten vergen aanpassing van de statuten, het huishoudelijk reglement en het profiel van de voorzitter. Als de ledenvergadering instemt met de voorstellen, dan worden deze in het voorjaar van 2016 doorgevoerd.

Aanpassen algemene ledenvergadering

Voorgesteld is om in het vervolg het formele deel van de vergadering met besluitvorming over de hier­voor genoemde onderwerpen in tijd te beper­ ken. De middag moet worden gewijd aan actuele thema’s of strategische vraagstukken die de vereni­ ging en de leden bezig houden. Het geheel moet meer het ka­rakter krijgen van een ledendag dan van een vergadering. Wat hierbij helpt, is wanneer ook de vorm wordt aangepast: in voorkomende geval­ len elektronisch stemmen, vergaderen vanuit een informele opstelling, hospitality vanuit bestuur en bureau, nieuwe leden verwelkomen et cetera. Het middagdeel kan ook voor niet-leden worden open gesteld.

Werkwijze verenigingsbureau

Het verenigingsbureau vormt de thuisbasis van de VOB. Van daaruit worden de taken van de vereniging uitgevoerd. Het verenigingsbureau omvat nu 10,3 fte. Ook het verenigingsbureau ondergaat met het oog op de aangepaste rolopvatting enige veranderingen: aan de provinciale directie-overleggen en aan het G4-overleg wordt met enige regelmaat een me­ dewerker van het verenigingsbureau gekoppeld als ‘luisterend oor’: hij/zij gaat functioneren als

5

verbindende schakel tussen die provincie en het bureau (= model van accounthouderschap); op het bureau worden zoveel mogelijk tweetal­ len gevormd wat betreft de diverse inhoudelijke werk­­­zaamheden om zo de kwetsbaarheid (die onvermijdelijk is bij een klein team dat vele taken verricht) te verminderen; met oog op het voorgaande punt wordt de func­ tie van adjunct-directeur ingesteld; er gaat gewerkt worden met een flexibele schil voor tijdelijke werkzaamheden; in 2016 staan deze vooral in het teken van de herpositionering; medewerkers zullen bij voorkeur weinig verte­ genwoordigende taken vervullen: dat is een rol die de bestuursleden meer gaan vervullen. Daarnaast intensiveren wij de samenwerking met andere brancheorganisaties (in het bijzonder de Cultuurconnectie) op praktische punten, in het bijzonder wat betreft de harmonisatie van cao-be­ palingen en andere werkgeverszaken.

Netwerktaken VOB Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen

De invoering van de bibliotheekwet heeft in 2016 grote invloed op de samenwerking met de bestuur­ lijke partners bij de overheden. Onderwerpen op de agenda zijn gegevenslevering door bibliotheken en POI’s op grond van de Wsob, uitwerking van net­ werkverantwoordelijkheid en uitvoering van andere wettelijke verplichtingen. In 2016 starten een aantal bibliotheken met een nieuw rekeningschema.

Consortium VOB/KB

De Verkenners Cohen en Brandenbarg hebben voor­ gesteld voor om een derde weg te kiezen teneinde uit de problematiek van klantgegevens registratie landelijk of lokaal te komen. Zij stellen daarbij voor:

6

Het netwerk (OB, of hun gedelegeerden (POI), en KB) heeft zeggenschap over de klantgegevens. Er is waarschijnlijk een consortium nodig waarin alle partners participeren. Het consortium treedt op als bewerker in de zin Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Bij de (bestuurlijke) inrichting van het consortium is het van belang om vooraf vast te stellen dat het consortium een procesinstrument voor klant­ registratie is. Er wordt bovendien een inventarisatie gemaakt van centrale onderwerpen die afstemming behoeven tussen de netwerkpartners. De relatie met de Koninklijke Bibliotheek wordt bestendigd door het consortium. Fysieke en digitale bibliotheek worden onlosmakelijk aan elkaar ver­ bonden door een gezamenlijke verantwoordelijkheid te formuleren en te beleggen m.b.t. klantregistratie.

Nationale Bibliotheekpas

KB Inkoopcommissie

Het programma ‘De Bibliotheek onderneemt’ is ge­ grondvest op meerdere pijlers: Kennis: Een samenhangend leerprogramma, waar­ van intervisie, counseling, training en formeel leer­ traject deel van uitmaken, en dat zowel op collectief als individueel plan ondernemerschap ondersteunt. Leiderschap: Begin 2016 worden de mogelijk­ heden van bestaand aanbod m.b.t. een leider­ schapsprogramma onderzocht en worden keuzes gemaakt, zodat de ontwikkeling van leiderschap in de branche voortgang vindt. Systemen: Naast gegevenslevering waartoe de bi­ bliotheken bij wet verplicht zijn, is het zaak om de veelheid aan lokale configuraties (ILS) te migre­ren naar één basis configuratie die voor elke biblio­ theek hetzelfde is. Een haalbaarheidsstudie daar­ toe wordt, samen met OCLC, NBD Biblion en KB, opgezet en uitgevoerd. Bijeenkomsten: Voor directies en hun MT houden wij regelmatig bijeenkomsten waarin de diverse aspecten van (maatschappelijk) ondernemen aan bod komen.

De KB Inkoopcommissie gaat in 2016 het tweede jaar in. Op basis van de adviezen van de Adviesgroep voordracht e-content geeft de Inkoopcommissie bin­ dende inkoopopdrachten aan de KB. De nadruk komt te liggen op het verhogen van het aantal e-book licenties, een focus op content die mediawijsheid en de ontwikkeling van informatievaardigheden bevordert en op specifieke databanken en content voor de jeugd. Naast een e-bookcampagne in de zomer krijgt de marketing van nieuw ingekochte producten aandacht.

Strategische brancheagenda De strategische brancheagenda De Bibliotheek levert waarde komt in 2016 in het laatste jaar. De nadruk komt te liggen op de verdere uitwerking van het sleutelproject ‘Nationale Bibliotheekpas’ (NBP) en het programma ‘De Bibliotheek onderneemt’.

Met SPN worden afspraken gemaakt over de reali­sa­­tie van NBP fase twee. In deze fase kan de biblio­theek­ pas in elke openbare bibliotheek worden gebruikt en kunnen geleende materialen overal worden terug­ gebracht. En de koppeling van fysieke en digitale diensten via de NBP moet zijn beslag krijgen. Af­ stemming met de KB daarover is noodzakelijk. Naast de technische realisatie van de NBP krijgt de marke­ting van de NBP prominent aandacht. De pas is bij uitstek een instrument om de branche te profileren. Naar het publiek heeft de pas meerwaarde in de dienstverlening. En is het een samenwerkings­ instrument in het stelsel met de KB om verder gestalte te geven aan de gezamenlijke digitale bibliotheek die nauw verbonden is aan de lokale bibliotheek.

De Bibliotheek onderneemt

Route 2020

juni 2015 is tijdens de alv de eerste fase van Route 2020 goedgekeurd. Hierin is het kader geschetst om te komen tot een ontwikkelplan dat door en voor de leden wordt ontwikkeld. Aan de hand van een enquête onder de leden zijn er vijf thema’s benoemd waar we de komende periode 2016-2017 mee aan de slag gaan. De vijf thema’s zijn inmiddels vertaald naar twee actieplannen: positionering en marketing; ondernemen en samenwerken. Aan elk plan werkt een actiegroep. De uitvoering van de actieplannen is belangrijk om een aantal be­ dreigingen af te wenden. Bijvoorbeeld zorgen dat de financiële lasten van de lokale bibliotheken worden verlicht. En we moeten laten zien wat de betekenis van de bibliotheek kan zijn in het maatschappelijk domein (brede bieb). Bij het actieplan ‘Positionering en marketing’ gaat het om positionering en herkenbaarheid van de bibliotheek bij klanten en partners. De actiegroep heeft als opdracht om de positionering in lokaal beleid, persoonlijke ontwikkeling en gezamenlij­ ke landelijke marketingcampagne concrete doel­ stellingen vast te stellen en deze te vertalen naar actieplannen. Het actieplan ‘Ondernemen en samenwerken’ heeft een faciliterend en ondersteunend karakter, waar­ bij handreikingen, instrumenten, kennisdeling en goede voorbeelden centraal staan. Het richt zich op het stimuleren van het maatschappelijke onderne­ merschap, het ontwikkelen van nieuwe financiële en sociale verdienmodellen en kostenreductie. Daar­ naast richt het actieplan zich op de ontwikkeling naar brede, multifunctionele bedrijven die samen­ werken of fuseren met andere lokale organisaties op het gebied van cultuur, welzijn en onderwijs. Route 2020 moet tijdelijk en actiegericht van aard zijn. Uit de branche de goede ideeën ophalen en deze lokaal tot betekenis brengen. Liefst met part­ ners uit het sociaal domein.

De activiteiten die voortvloeien uit de branchestra­ tegie zullen naadloos overgaan in Route 2020. In

7

Werkgeverszaken Uitwerking sociaal contract

Met ondersteuning van Stichting BibliotheekWerk (SBW) start de VOB met de implementatie van de sociale agenda uit het sociaal contract. Thema’s in het sociaal contract zijn: Loopbaanontwikkeling in bibliotheek­­branche: de werknemer neemt verantwoordelijk­h eid voor zijn bijdrage aan doelstellingen van de or­­ ganisatie, gefaciliteerd door de werkgever. Bedoeling is ook het beoordelingsbeleid en be­ loning hierbij te betrekken. Werk organiseren in de bibliotheek, met aan­ dacht voor de balans werk en privé. Structuur van de cao OB: moderniseren van de teks­ten en start ontwikkeling naar meer maatwerk. Duurzame inzetbaarheid binnen de bibliotheek: werknemers nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen inzetbaarheid in en buiten de biblio­ theek, gefaciliteerd door de werkgever. Partnership werkgevers en werknemers in de bibliotheekbranche: stimuleren en bevorderen van de kwaliteit van medezeggenschap in biblio­ theken. Prioritering gebeurt in overleg met de vakbonden. Voor de VOB heeft werk organiseren in de biblio­ theek prioriteit in de vorm van aanpassing van de werktijdenregeling. Als de uitvoering van het sociaal contract aanleiding is tot wijziging van de cao wor­ den de wijzigingen ter instemming voorgelegd aan de cao-ledenvergadering.

Invulling loonruimte

In de cao 2015-2019 is voor vier jaar een loonruimte afgesproken van 1,75% per jaar. Ieder jaar opnieuw maken werkgevers met de vakbonden afspraken over de invulling van de loonruimte. De loonruimte kan worden ingevuld met salarisverhoging, verho­ ging van de eindejaarsuitkering, of andere op geld waardeerbare arbeidsvoorwaarden. De invulling van de loonruimte wordt ter instemming voorgelegd aan de cao-ledenvergadering.

8

Gezond werken

In het voorjaar 2016 organiseren wij samen met de vakbonden een bijeenkomst voor werkgevers en werknemers over gezond werken in de bibliotheek. Materiaal ter ondersteuning van het arbeidsom­ standighedenbeleid in bibliotheken wordt herzien en gemoderniseerd, mede op basis van deze bij­ eenkomst en verdere inventarisatie met name naar werkstress.

Cao m.b.t. multifunctionele organisaties

De VOB maakt in overleg met de Cultuurconnectie een stappenplan voor de afstemming en het naar elkaar toegroeien van de cao OB en de cao Kunst­ educatie en starten de uitvoering daarvan. Met andere partners in de Federatie Cultuur wordt in de werkgroep werkgeverszaken afstemming met andere cultuurcao’s onderzocht.

Kerntaken Belangenbehartiging De belangenbehartiging van de VOB concentreert zich op een aantal thema’s (issues). In de leden­ enquête voor Route 2020 werd opnieuw gevraagd naar de prioriteiten van de leden waar het gaat om de belangenbehartiging van de VOB. Positionering en beeldvorming van de openbare bibliotheek en beïnvloeding van regelgeving duiden de leden als de belangrijkste taken van de VOB aan. De trends waarmee de branche te maken heeft, zijn verdere intensivering van samenwerking met het onderwijs, maatschappelijke waarde laten zien gerelateerd aan de wettelijke functies, en verbreding naar culturele bedrijven. Voor de belangenbehartiging lokaal komen er de komende periode factsheets en position papers op actuele thema’s voor de lokale bibliotheek. In 2017 zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Met partners en in het bibliotheeknetwerk werken wij aan zichtbaarheid van bibliotheken in de partij­ programma’s van de deelnemende partijen.

Nieuwe stakeholders

Speerpunt in public relations is uitbouw van al­ lianties met partners in het sociale domein, in onderwijs en met overheden op andere beleidster­ reinen. Gedacht moet worden aan werk en inkomen, (laag)geletterdheid, vluchtelingenproblematiek en integratie en partners in het culturele domein. De plannen die in het licht van Route 2020 worden ont­ wikkeld, kunnen van grote invloed zijn op de keuzes die gemaakt moeten worden. Dit wordt in nauw overleg met de actiegroepen opgepakt.

Samenwerken MKB Nederland en Federatie Cultuur

De VOB is lid van VNO-NCW, MKB-Nederland, aspi­ rant-lid van Algemene Werkgeversvereniging Neder­ land (AWVN) en van de Federatie van werkgevers­ verenigingen in de Cultuur (FC).

9

Wij blijven daardoor goed op de hoogte van allerlei ontwikkelingen in beleid en wet- en regelgeving. Als daar aanleiding toe is, proberen wij in samen­ werking met deze organisaties de besluitvorming in de juiste richting te beïnvloeden. Daarnaast werken wij binnen de FC samen op het gebied van werk­ geverszaken en van ledenvoordeel.

Proefprocedure e-lending

De Leescoalitie is een samenwerkingsverband van CPNB, Stichting Lezen, Stichting Lezen en Schrijven, KB en VOB, met als doel via campagnes het lezen te bevorderen. De VOB is supporting partner, dat wil zeggen dat zij gericht is op het enthousiasmeren en activeren van haar achterban, de directeuren van openbare bibliotheken. Zij kunnen dan besluiten om de activiteiten van de Leescoalitie een plaats in hun programmering te geven.

Om duidelijkheid te krijgen over de toepasselijkheid van het leenrecht op het online uitlenen van e-books is de VOB in 2013 een proefprocedure gestart tegen Stichting Leenrecht. Op 1 april 2015 heeft de Haagse Rechtsbank bekend gemaakt welke prejudiciële vragen hierover gesteld worden aan het Europese Hof van Justitie. Naar verwachting doet het Europese Hof in 2016 een uitspraak.

In 2016 start de nieuwe convenantsperiode 20162018 met het CPNB. Zowel in het CPNB bestuur als in het convenantoverleg is de openbare bibliotheek vertegenwoordigd. Tevens is er op operationeel niveau regelmatig overleg tussen CPNB en het campagneteam. Versterking van ‘Nederland Leest’ heeft voor de bibliotheken prioriteit.

Binnen Europa

Vertegenwoordiging in COAOB

In 2016 behandelen de Europese Commissie en het Europees Parlement een voorstel voor een copy­ right reform. De VOB behartigt met internationale partners - IFLA, EBLIDA en Copyright4Creativity - de belangen van de bibliotheken om op dit punt voor­ uitgang te boeken. In de eerste zes maanden van 2016 is Nederland voorzitter van de Europese Unie. Deze gelegenheid is aangegrepen om met partners in het netwerk (met o.a. Stichting Lezen en Schrijven en de OBA) een bibliotheekevent te organiseren in de OBA, parallel aan het officiële programma CPEU2016. Om zo de bibliotheek te profileren als belangrijke partner voor de economische ontwikkeling van Europa.

Samenwerking Jaarlijks onderhandelt de VOB over de hoogte van de leenvergoedingen met Stichting Leenrecht via de Stichting Onderhandelingen Leenvergoedingen (StOL).

10

In het Centraal Overleg Arbeidsvoorwaarden Open­ bare Bibliotheken (COAOB) overlegt de werkge­ versdelegatie van de VOB met de werknemersver­ enigingen FNV Publiek Belang en CNV Connectief. Over de invulling van de loonruimte zoals vastgelegd in de cao Openbare Bibliotheken 2015-2019 en de uitwerking van het vierjarig sociaal contract. De kern van dit contract is de gedeelde visie van sociale partners op de toekomst van de arbeidsverhoudin­ gen in de bibliotheekbranche. Afspraken die in het kader van de thema’s in het sociaal contract worden gemaakt, kunnen leiden tot tussentijdse wijziging van de cao. Het bureau van de VOB ondersteunt de werkgevers­ delegatie inhoudelijk ter voorbereiding en in het overleg in het COAOB. De leden van de werkgeversdelegatie in het COAOB maken gebruik van de rekentool (f3) waarmee snel veranderingen in arbeidsvoorwaarden kunnen wor­ den doorgerekend. Met de werknemersverenigingen is overeengekomen dat de VOB het secretariaat le­ vert en de uit het COAOB voortvloeiende activiteiten financiert en de voortgang ervan bewaakt.  

Samenwerking met SBW

De activiteiten van Stichting BibliotheekWerk (SBW) zijn gericht op duurzame inzetbaarheid van mede­ werkers en een goed functionerende arbeidsmarkt in de openbare bibliotheekbranche. Ook ondersteunt SBW de sociale partners in het COAOB bij de uit­wer­ king van het sociaal contract. In 2016 wordt wederom een afspraak gemaakt over de werkgeversbijdrage 2017 voor SBW. Een van de leden van de werkgeversdelegatie in het COAOB is tevens lid van het bestuur van SBW. SBW is gevraagd een inventarisatie te maken van beoor­delingssystematieken die in de branche ge­ bruikt worden. Sociale partners willen op basis van die inventarisatie komen tot een aanbeveling. De VOB levert de verslaglegging van de bestuurs­ vergaderingen van SBW, met als voordeel een zeer korte lijn met dit A&O-fonds.

Vertegenwoordiging in POB

De pensioenregeling Openbare Bibliotheken voert het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) uit. De VOB draagt zorg voor afstemming en bevordering van beleidssamenhang met het POB en benoemt tevens de helft van de bestuursleden in het POB-bestuur. Het POB-bestuur heeft het voornemen het bestuur te verkleinen van acht naar zes bestuursleden. Daarnaast benoemt de VOB twee leden in het Verantwoordingsorgaan. Op verzoek van sociale partners doet het POB in 2016 onderzoek naar mogelijke samenwerking met andere pensioenfondsen.

Certificering

In samenwerking met de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken (SCOB) brengt de VOB in 2016 een brochure uit waarin aandacht besteed wordt aan het belang van certificering voor de bibliotheken zelf, voor de gemeenten en voor het landelijke netwerk. De kwaliteit van het netwerk wordt bepaald door erken­de bibliotheken, die voldoen aan de Wsob, die hun bedrijfsvoering op orde hebben en werken aan de toekomstbestendigheid van hun bibliotheek­ organisatie.

Dienstverlening en kennisdeling De VOB monitort relevante (wijzigingen in) wet- en regelgeving zoals Arbowet, Participatiewet, Wet werk en zekerheid, Wet Bestuur en toezicht rechtsperso­ nen, en de btw. De leden krijgen tijdig informatie via de website en/of informatiebijeenkomsten over bijvoorbeeld veranderingen in arbeidsrechtelijke wet- en regelgeving in relatie tot de cao Openbare Bibliotheken.

Mantelovereenkomsten

De ruim 15 mantelcontracten evalueren wij jaarlijks. Uitbreiding met nieuwe of vervangende mantel­ contracten vindt gestaag plaats. Uitgangspunt voor het aangaan van mantelcontracten blijft dat leden daadwerkelijk voordeel moeten krijgen qua prijs en/ of kwaliteit. Vanwege de grotere inkoopkracht en om elkaars ex­ pertise te benutten, zetten wij vooral in op nieuwe mantels die via de Federatie Cultuur worden afge­ sloten. Mantelovereenkomsten waar in 2016 aan ge­ werkt wordt, zijn: copiers en multifunctio­nals, arbo­ dienst, afval en duurzaamheid en Google Business View.

Gelijk speelveld

De VOB gaat door op de ingeslagen weg om het concurrentievermogen van openbare bibliotheken te versterken. Voorzien is een nieuwe handreiking met als thema ‘Offertes opstellen t.b.v. aanbestedin­ gen’. Daarnaast verschijnen regelmatig actuele po­ sition papers met goede inhoudelijke en financiële argumenten voor de erkende bibliotheek en wordt ingezet op een juridische proefprocedure m.b.t. het aanbestedingsproces in enkele gemeenten. Ook blijft de VOB waakzaam op het beoogde gelijke speelveld (level playing field) door partijen te houden aan dezelfde voorwaarden als de VOB leden, zoals convenantsbijdrage aan de CPNB, omslagstelsel NBD Biblion, leenrecht en cao Openbare Bibliotheken.

11

Juridische helpdesk

De VOB licht de cao Openbare Bibliotheken en even­ tuele wijzigingen daarin uitvoerig toe en adviseert over de toepassing ervan. In eerste instantie via onze communicatiekanalen en als betaalde dienstverle­ ning via onze helpdeskfunctie. De leden kunnen hier terecht met hun vragen over werkgevers- of juridi­ sche zaken, zoals arbeids- en ontslagrecht, arbeids­ omstandigheden, medezeggenschap, auteurs- en

lezen en literatuur

beeld / geluid

leenrecht en bescherming van persoonsgegevens. In 2016 komt er op de website een FAQ-pagina met zoekfunctie waar leden antwoorden op veel gestelde vragen kunnen vinden. Wanneer bepaalde helpdeskvragen vaak gevraagd worden, kan dit aanleiding zijn om over dat onder­ werp een informatieve bijeenkomst te organiseren.

De vereniging

exposities

2000 samenwerking met onderwijs

Bestuurlijke vernieuwing

Met ingang van 1 januari 2016 staat de VOB onder leiding van een nieuwe voorzitter. In januari start de wervingsprocedure voor een nieuwe directeur. De huidige interim-directeur Cor Wijn blijft tot uiterlijk 1 juli 2016 aan. Het bestuur van de VOB is begonnen met de eva­ luatie van haar eigen functioneren. Op basis van het adviesrapport ‘VOB 3.0’ gaan zij inzetten op een voorwaardenscheppend bestuursmodel, dat zich vooral richt op beheerstaken. Het bestuur bepaalt alleen het beleid op hoofdlijnen in het meerjaren­ plan, begroting en jaarplan. Hierdoor kan het aantal bestuursvergaderingen per jaar worden terugge­ bracht. De directeur krijgt een beleidsvormende rol: beleidsvoorbereiding en -uitvoering, ondersteund door een ledenpanel, dat regelmatige in kortduren­ de digitale polls meedenkt en adviezen en commen­ taar geeft.

zelfstudie / ontmoetingsplek

lezingen

2016

digitale vaardigheden

mediawijsheid

voorlezen

2020

leren / cursus

informatievaardigheden

cultuur informatie uwv en overheid

12

13

Communicatie

De processen naar ledenvergaderingen en bestuurs­ vergaderingen gaan voor het huidig tijdsbestek niet snel genoeg. Voor de VOB betekent dat inzet van nieuwe middelen en de presentatie en uitstraling opfrissen. De website krijgt nieuwe extensies zoals peilingen waarmee we ledenparticipatie bevor­ deren en co-creatie met de leden stimuleren. De VOB gaat werken aan een restyle van de corporate huisstijl.

Bedrijfsvoering

Het onderzoek naar de gewenste positionering van de VOB als branche- en belangenorganisatie heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering. In financiële zin is daar al op geanticipeerd met de begroting 2016. In de begroting komt ook tot uitdrukking dat de VOB veel waarde hecht aan certificering en een brancheorganisatie wil zijn van erkende openbare bibliotheken. In operationele zin passen wij de be­ drijfsvoering in 2016 aan op de besluiten die door de ledenvergadering van 10 december 2015 worden genomen.

Wijziging statuten en huishoudelijk reglement

De statuten en het huishoudelijk reglement zijn voor het laatst gewijzigd in 2012. In het kader van de herpositionering van de vereniging zijn beide stukken aan actualisering toe. Daarom zullen er in 2016 wijzigingen worden doorgevoerd.

Colofon Tekstbijdragen: medewerkers VOB Redactie: Barbara Rudz en Inge van Asperen Ontwerp: HolwerdaDewit Uitgave van Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) Den Haag, 2016 Vastgesteld op alv 10 december 2015 www.debibliotheken.nl

14