Vereniging Bedrijfstak Zorg

Vereniging Bedrijfstak Zorg

Jaargang 2 Nummer 2 Juni 2005

NIEUWSBRIEF • NIEUWSBRIEF • NIEUWSBRIEF • NIEUWSBRIEF Leden VBZ • Spaarne Ziekenhuis • Rode Kruis Ziekenhuis • Kennemer Gasthuis • Heliomare • Stichting Epilepsie Instellingen Nederland • Stichting Ouderenzorg Velsen • Stichting Hervormde Diakonale Huizen • ZorgBalans Groep • Stichting Amstelring • Partners in de Zorg • Thuiszorg IJmond • Thuiszorg Zuid Kennemerland • Zorgcentrum Wildhoef • Stichting Spaar en Hout Zorg • Het Reinaldahuis • R.K. Bejaardenoord Alverna • Orthopedagogisch Zorg Centrum • OCK Het Spalier • De Geestgronden • RIBW Kennemerland, Amstelland en de Meerlanden • Brijder Verslavingszorg • Stichting Sint Jacob • De Hartekamp Groep • Stichting Nieuw Unicum • SIG • Ons Tweede Thuis • Particura IJmond b.v. • De Waerden • Stichting Zonnehuisgroep Amstelland

Colofon Redactie en teksten: Jaap Bonkenburg Eindredactie: Joane Hasken Productie: Ronnie’s DTP Haarlem

12

Jaaragenda 2005 - Vereniging Bedrijfstak Zorg September 2005

November 2005

• Bestuursvergadering Arbeidsmarkt Woensdag 14 september, 9.00-11.00 uur

• Netwerk Mobiliteit Dinsdag 8 november, 13.30-16.30 uur • Bestuursvergadering Arbeidsmarkt Woensdag 9 november, 9.00-11.00 uur Bron: VBZ-KAM

Oktober 2005 • Bestuursvergadering Zorg Beleid & Ontwikkeling Woensdag 5 oktober, 15.00-17.00 uur • Start Sollicitatietraining, Dinsdag 11 oktober, 13.00-16.00 uur overige data: Dinsdag 1 en 22 november

• Deskundigheidsbevordering hersenletselteams Woensdag 23 november • Netwerk Arbocoördinatoren Dinsdag 29 november, 13.30-16.30 uur • Algemene Ledenvergadering VBZ Woensdag 30 november, 15.00-17.30 uur

ADVERTENTIE

VACATUREBANK INFOPUNTZORG.NL • 15.000 hits per maand!!! • Grootste site in de regio voor zorgvacatures • Een kleine 100 recente vacatures dagelijks online • Plaats uw vacature op de site

Voor meer informatie en aanmeldingen: Petra Smit, Infopunt zorg, Informatieloket, Tel.: 023 - 5 428 528 of [email protected]

In de tweede nieuwsbrief van dit jaar vindt u een overzicht van een aantal activiteiten en projecten van de VBZ. Er zijn gesprekken gevoerd met het Zorgkantoor over de tekst en inhoud van de overeenkomst die met de zorgaanbieders wordt gesloten. Infopunt Zorg blikt terug op een jaar betaalde dienstverlening. Ad van de Nes, lid van de Raad van Bestuur ZorgBalans Groep benadrukt in het grote interview het belang van samenwerken en geeft zijn visie over marktdenken en vercommercialisering van de zorg. Er is een pilot project gestart over kwaliteit van leven bij mensen met NAH. Verder wordt er aandacht besteed aan het rapport Regionaal initiatief Wonen Welzijn en Zorg. En tot slot hebben we alle raamovereenkomsten die de VBZ Arbeidsmarkt heeft afgesloten voor u op een rij gezet.

In dit nummer o.a.: • Gesprekken met Zorgkantoor • Projecten Ketenzorg • Liberalisering Arbo-dienstverlening • ”Samenwerking is cruciaal” aldus Ad van de Nes • Raamovereenkomsten op een rij

Gesprekken met Zorgkantoor hebben gunstig resultaat Een delegatie van het Care Overleg van de VBZ afdeling ZBO heeft in april gesprekken gevoerd met het Zorgkantoor Kennemerland. Onderwerp was de aard en inhoud van de Achmea overeenkomst 2005. Deze overeenkomst legt de onderlinge contractuele verhoudingen tussen het Zorgkantoor Kennemerland en de (toegelaten) individuele zorgaanbieders in de AWBZ vast. De gesprekken waren nodig vanwege de eenzijdigheid van de door Achmea opgestelde overeenkomst. Verder was er vanuit de AWBZ-aanbieders kritiek op het gebrek aan communicatie gedurende het contracteerproces. De gesprekken hebben in tweeërlei opzicht een gunstig resultaat opgeleverd. Zo is afgesproken dat het overleg tussen Zorgkantoor Kennemerland en de aanbieders in de AWBZ geïntensiveerd en verbeterd zal worden. Er worden vaste overlegmomenten vastgesteld rond het productieoverleg en de bilaterale AWBZovereenkomst tussen het Zorgkantoor en de toegelaten AWBZ- aanbieders. De plan-

ning van het eigen Care Overleg zal hierop worden afgestemd. Daarnaast is de tekst van de overeenkomst door het Zorgkantoor op tal van plaatsen aangepast, dan wel genuanceerd. Verder is door het Zorgkantoor Kennemerland een nadere verklaring gegeven op de inhoud van een aantal artikelen. De overeenkomst zoals deze binnenkort door het Zorgkantoor naar alle toegelaten aanbieders in de AWBZ in de regio Kennemerland wordt gestuurd, is met een positief advies aan de aanbieders voorgelegd. Het Zorgkantoor en de aanbieders, verenigd in het Care Overleg, hebben in goed overleg afgesproken om de gezamenlijke onderwerpen zo veel mogelijk gezamenlijk te bespreken, waardoor de hoeveelheid ”bestuurlijke drukte” geminimaliseerd kan worden.

Meer informatie over de Vereniging Bedrijfstak Zorg vindt u terug op www.vbz-kam.nl

• Stand van zaken Regionaal initiatief Wonen,Welzijn en Zorg • Pilotproject kwalitiet van leven bij mensen met NAH

De Raamovereenkomsten van de VBZ afdeling Arbeidsmarkt voor u op een rij Het afgelopen jaar is de VBZ actief geweest om bestaande raamovereenkomsten (Randstad) open te breken en op verzoek van de leden het afsluiten van nieuwe raamovereenkomsten met diverse bedrijven. De doelstelling die de VBZ hiermee hanteert is in principe tweeledig. Enerzijds wordt gekeken naar een goed kortingspercentage voor de leden zodat het ook financieel aantrekkelijk is. Daarnaast wordt ook nadrukkelijk gekeken naar de kwaliteit van dienstverlening van organisaties. De raamovereenkomsten van de VBZ afdeling Arbeidsmarkt op een rij: Bedrijf

Type organisatie

Raamovereenkomst

FunktieMediair

Breed organisatie- en HRM-adviesbureau & Korting van 2 tot 10% Werving en Selectie (2% bij Interimopdrachten) Mercuri Urval Breed organisatie- en HRM adviesbureau & Korting van 10% Werving en Selectie Michael Page Breed W & S en Interim bureau gericht op Korting van 2 tot 10% financiële functies (2% bij Interimopdrachten) Randstad Uitzendorganisatie Centraal nummer 0800-0240002, zeer laag tarief Dijk en Van Emmerik Psychologisch Adviesbureau voor Korting van 13% reïntegratie en mobiliteitsvraagstukken Palamedes Organisatie voor Arbeid en psyche Korting van 13% Heliomare Arbeidsintegratie Gericht op reïntegratie van medewerkers Korting van 10 tot 15% met een fysieke beperking NS Gericht op forensenverkeer Korting van 3% op diverse vervoersbewijzen

Infopunt Zorg, een jaar operationeel met betaalde dienstverlening Infopunt Zorg opereert sinds 1 januari 2004 met haar betaalde dienstverlening binnen het netwerk van leden van de Vereniging Bedrijfstak Zorg. Door het wegvallen van de subsidieregeling werd eind 2003 besloten dat Infopunt Zorg haar dienstverlening op het gebied van Mobiliteit en Reïntegratie tegen kostprijs zou continueren. Dit gebeurt vanzelfsprekend naast de reguliere gratis dienstverlening van Infopunt Zorg. Na een voorzichtige start begin 2004 met alleen het aanbod van standaard begeleidingstrajecten ontwikkelt Infopunt Zorg haar dienstverlening steeds breder. Het afgelopen jaar heeft in het teken gestaan van het nog verder verbeteren van de kwaliteit van dienstverlening, het optimaliseren van bedrijfsprocessen, het verder professionaliseren van de medewerkers en het ontwikkelen van nieuwe producten. Infopunt Zorg kan en wil zich niet de luxe permitteren stil te zitten. Dat is de uitdaging bij en voor alle medewerkers. In de loop van 2005 wordt nog een aantal aanvullende producten geïntroduceerd zoals het leveren van meer maatwerk op het gebied van loopbaanbegeleiding c.q. loopbaanoriëntatie voor individuele medewerkers en/of groepen, plus op het gebied van reïntegratie begeleiding voor individuele medewerkers en/of groepen en het geven van individueel scholingsadvies. Verder verzorgen wij het outplacement van uw medewerkers, waarbij het brede netwerk van Infopunt Zorg een groot voordeel is. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht bij Infopunt Zorg een fysiek mobiliteitscentrum in te richten waar medewerkers ondersteund door de loopbaanadviseurs van Infopunt Zorg gericht op zoek kunnen naar een nieuwe baan. Tevens wordt een workshop georganiseerd voor leidinggevenden op het gebied van psychisch verzuim in samenwerking met Palamedes en Dijk en Van Emmerik. Ook zal de CV-Bank worden verbeterd op de web-site www.vbz-kam.nl (medio zomer operationeel). Infopunt Zorg kan dus veel voor u betekenen. Wilt u meer meten? Neem dan contact op met de medewerkers van Infopunt Zorg. Zij zijn alle dagen te bereiken op telefoonnummer 023-5428528.

2

verricht moeten worden. Elke werkgever moet expliciet een preventiemedewerker aanwijzen, die de uitvoering van preventietaken coördineert. In de RI&E geeft de organisatie aan hoeveel preventiemedewerkers er nodig zijn en wat ze precies moeten (gaan) doen. De preventiemedewerker moet in ieder geval bij de volgende drie taken worden ingeschakeld: 1. het verlenen van medewerking aan het verrichten en opstellen van een RI&E. 2. nauwe samenwerking met en advisering aan de Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging over de genomen en nog te nemen arbeidsbeschermende maatregelen in het bedrijf. Hierbij betracht de preventiemedewerker een onafhankelijke rol. 3. het meewerken aan de uitvoering van arbeidsbeschermende maatregelen of het geheel zelf uitvoeren van die maatregelingen.

betekent dat in veel bedrijven ofwel de RI&E moet worden aangepast, of het plan van aanpak. Deze aanpassing mag geleidelijk worden gerealiseerd bij de jaarlijkse bespreking van het plan van aanpak en de periodieke bijstelling van de RI&E (uiterlijk per 1 juli 2006). De verplichting om preventie bij voorrang intern te regelen, dus vooral de bijstand toetsen van en adviseren over de RI&E, moet uiterlijk per 1 januari 2006 zijn nagekomen. Als een contract met een Arbo-dienst afloopt tussen 1 juli 2005 en 1 juli 2006, dan geldt de verplichting vanaf dat tijdstip. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Infopunt Zorg, mevrouw Esther van Dijk of Liesbeth van Hellemondt, tel.: 023 - 5 428 528

COMPETENTIES De preventiemedewerker dient op de hoogte te zijn van de wet-en regelgeving en die te vertalen naar de bedrijfssituaties, het management te adviseren en de medewerkers te motiveren. De nieuwe wetgeving schrijft voor dat de kennis van de preventiemedewerker is afgestemd op de risico’s van het bedrijf. Uit de RI&E moet blijken welke knelpunten er zijn en daaruit kan geconcludeerd worden welke expertise de organisatie in huis moet hebben. Een organisatie zal dus over een actuele RI&E moeten kunnen beschikken om te bepalen of de preventiemedewerker toegerust is op de nieuwe taak. In veel organisaties zal de al bestaande arbo-coördinator feitelijk al de rol vervullen van interne preventiemedewerker.

Het rapport Arbeidsmarktverkenning van Verpleegkundig, Verzorgend en Sociaal Pedagogisch personeel in de regio Kennemerland Amstelland en Meerlanden, kunt u opvragen bij Hans Brehler, tel.: 023 - 5 322 151 of downloaden van de site

ADVERTENTIE

WWW.VBZ-KAM.NL

ROL ARBEIDSINSPECTIE Slechts als er onvoldoende mogelijkheden intern zijn, mag de werkgever een externe Arbo-dienst inschakelen voor preventieve taken. De arbeidsinspectie beoordeelt mede aan de hand van de informatie uit de RI&E of de werkgever tot de juiste keuze is gekomen met betrekking tot de inschakeling van een externe Arbo-dienst. INWERKINGTREDING De mogelijkheid om een maatwerkregeling af te spreken treedt in werking per 1 juli 2005. De verplichting tot het aanwijzen van een preventiemedewerker treedt ook per 1 juli 2005 in werking. Daarbij geldt dat in de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie de aard en het niveau van deskundigheid worden bepaald. Dit

11

Liberalisering Arbo-dienstverlening met ingang van 1 juli 2005 ACHTERGROND De wet liberalisering Arbo-dienstverlening zal met ingang van 1 juli 2005 van kracht zijn. Voor alle organisaties in Nederland komt er een overgangsregeling tot eind 2006. Alle traditionele Arbo-contracten vervallen van rechtswege na afloop van deze overgangsregeling. Het wetsvoorstel komt niet onverwacht. De afgelopen jaren zijn er veel kanttekeningen geplaatst bij het functioneren van de Arbo-diensten. Ook de verplichte ondersteuning is ter discussie komen te staan. Doordat financiële risico’s van verzuim en arbeidsongeschiktheid steeds meer bij de werkgever zijn komen te liggen, is het belang groter om het beleid zo in te richten als een werkgever nuttig en wenselijk vindt. Werkgevers krijgen met ingang van 1 juli 2005 meer keuzemogelijkheden voor het organiseren van deskundige ondersteuning. Daarmee wordt het advies van de SER over Arbo-dienstverlening nagenoeg geheel overgenomen. Het algemene uitgangspunt is dat de onderneming verantwoordelijk is voor het arbo-en verzuimbeleid. Het is belangrijk werknemers daar goed bij te betrekken, waarbij ook hun eigen verantwoordelijkheid duidelijk moet worden benoemd. KEUZES In de huidige wet dient een organisatie bepaalde deskundigheid, zowel in als extern, in te schakelen. Onderstaand treft u een aantal hoofdrubrieken: • toetsing en advisering in het kader van risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E). • verzuimbegeleiding. • arbeidsgezondheidskundig onderzoek (Pago). • houden van een arbeidsomstandighedenspreekuur. • aanstellingskeuring (indien van toeppassing). Nieuw in de wet is dat de werkgever vrij is te kiezen of hij bijstand voor de bovengenoemde punten inricht volgens een - Maatwerkregeling of - een Vangnetregeling. Bij beide regelingen geldt dat preventie bij voorkeur intern geregeld moet worden. Een nadere toelichting op beide regelingen: MAATWERKREGELING De werkgever krijgt de mogelijkheid de eigen Arbodienstverlening in te richten. Hierbij moet wel aan een aantal voorwaarden voldaan worden:

10

• er moet overeenstemming zijn op brancheniveau (CAO) of op instellingsniveau met de Ondernemingsraad (OR) of personeelvertegenwoordiging. • de toetsing en advies van de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) moet voorgelegd worden aan een gecertificeerde deskundige. • voor de ziekteverzuimbegeleiding, Pago, de aanstellingskeuring en het arbeidsomstandigheden spreekuur moet een bedrijfsarts ingeschakeld worden. • Aanstellen van preventiemedewerkers. Ook bij de maatwerkregeling blijft de werkgever verantwoordelijk voor het zich laten bijstaan door deskundigen. Deze bijstand hoeft alleen niet langer meer verplicht te worden afgenomen van een Arbo-dienst. Deze dienstverlening mag ook door anderen, mits gecertificeerd, worden verleend of onder gecertificeerd toezicht. Daarbij moet dan wel bedacht worden dat in de Arbowetgeving een bepaling zal worden opgenomen dat de bijstand met betrekking tot de RI&E bij voorkeur intern moet worden georganiseerd. VANGNETREGELING Als de werkgever kiest voor de vangnetregeling dan verandert er niets ten opzichte van de huidige situatie. De organisatie houdt het bestaande contract met de huidige Arbo-dienst, of kiest voor een andere Arbodienst. Ook in deze regeling geldt dat de preventietaken in beginsel intern moeten worden uitgevoerd. Het uitgangspunt is dat een organisatie zich laat ondersteunen door een Arbo-dienst die binnen het bedrijf is ingesteld, een interne Arbo-dienst. Slechts als er onvoldoende mogelijkheden zijn om deskundige bijstand in het eigen bedrijf te organiseren, mag de werkgever een beroep doen op een externe Arbodienst. Voor een interne Arbo-dienst is het voortaan voldoende dat ten minste één gecertificeerde deskundige in de dienst werkzaam is. Met de andere drie gecertificeerde deskundigen* moeten dan samenwerkingsverbanden worden afgesproken. AANSTELLEN INTERNE PREVENTIEMEDEWERKER(S) Een aanvullende verandering in de nieuwe wetgeving is dat preventieve taken op het gebied van arbeidsomstandigheden voortaan, in principe, in eigen huis *) Gecertificeerde deskundigen zijn bedrijfsartsen, veiligheidskundige, arbeidshygiënisten, arbeids-of organisatiedeskundigen.

Projecten Ketenzorg Binnen het kader van de VBZ-ZBO levert Bureau Lindenhoek voor een aantal ketenzorgprojecten en netwerken projectmanagement en ondersteuning. Een overzicht. CVA De ontwikkeling van een transmurale zorgketen in de regio Kennemerland voor mensen met een CVA heeft een aantal jaren in beslag genomen. Alle schakels in de keten zijn in kaart gebracht en de zorgaanbieders werken intensief samen aan diagnostiek, behandeling en revalidatie van de patiënt. Eind 2004 is het project CVA afgerond met een presentatie van het ketenhandboek, waarin alle afspraken zijn vastgelegd. Bij de afsluiting van het project zijn een aantal onderwerpen benoemd die nog verder uitgewerkt zouden kunnen worden. Afgesproken is dat dit verder door betrokken partijen per subregio zal worden bepaald en besproken. Regionaal zullen de prestaties in de keten worden gevolgd door registratie, maar alle andere zaken worden geregeld per subregio. In 2005 is bovendien een project gestart voor inpassing van de revalidatieactiviteiten van Heliomare in de zorgketen. TRAJECTBEGELEIDING Trajectbegeleiding is deels gericht op de begeleiding van patiënten en hun relaties bij hun gang door het zorgtraject, deels op het voortdurende onderhoud van de concrete samenwerking van hulp- en zorgverleners binnen een zorgtraject en deels op het bieden van de verbindende schakels tussen de onderdelen van een zorgketen. Trajectbegeleiders zorgen er voor dat de individuele zorgtrajecten inderdaad verlopen volgens de afgesproken doelstellingen. Het betreft een nieuwe functie, waarvoor scholing nodig is. Het project trajectbegeleiding was gericht op de introductie en invoering van de functie trajectbegeleiding als een belangrijk instrument voor het realiseren van samenhang en aansluiting binnen zorgketens. In 2004 is een scholingstraject ontwikkeld en uitgevoerd. De betekenis van de functie trajectbegeleiding is in 2004 onderzocht door het RPCP, hierover is door hen een rapport uitgebracht. In Midden-Kennemerland wordt niet gekozen voor trajectbegeleiding en realiseert men andere oplossingen. Met name in Zuid-Kennemerland wordt in 2005 wel verder gewerkt aan de structurele inbedding van de functie en wordt met ZorgBalans een volgend scholingstraject uitgevoerd.

DEMENTIE Dementie is een ziekte met grote gevolgen: de problemen zijn vaak ernstig en bestrijken vele levensgebieden, het verloop is progressief, niet alleen de cliënt maar ook zijn omgeving wordt met de gevolgen geconfronteerd. De doelgroep van patiënten met psychogeriatrische problematiek behoort tot de snelst groeiende doelgroepen in onze regio. Zij hebben gedurende het ziekteproces met meerdere zorgvoorzieningen en zorgaanbieders te maken. Soms vallen PG patiënten tussen wal en schip omdat de instellingsoverstijgende regie in de regio ontbreekt. Geen enkele instelling heeft op alle terreinen en op alle momenten de hulp in huis die dementerenden nodig hebben. Hulpverlening realiseren vanuit de wensen van de cliënt vraagt om uitspraken over en verheldering van de totale zorgketen, waarbinnen de kwaliteit van de zorg, de samenhang en afstemming zijn geregeld. Eén aaneensluitend traject van diagnostiek, behandeling en zorgverlening is nodig om een adequaat antwoord te geven en te kunnen blijven geven op de zorgvraag van het groeiend aantal dementerenden. De samenwerkende instellingen in de regio Zuid Kennemerland hebben geconstateerd dat de zorg voor mensen met dementie verbeterd kan en moet worden en zijn een hernieuwd initiatief hiertoe gestart. Ook in Zorggroep IJmond loopt een project gericht op een zorgketen dementie.

3

Projecten Ketenzorg (vervolg) TOP-PROJECT Het Transmuraal Orthopedisch Project (TOP) is een zorgvernieuwingsproject waarin de zorgketen voor patiënten die een electieve heup- of knieoperatie ondergaan, wordt geregeld en verbeterd. Het project voor de regio’s Midden- en Zuid Kennemerland was een initiatief van Zilveren Kruis Achmea, het startte in 2001 en is in 2004 beëindigd. De partijen in Midden-Kennemerland verenigd in Zorggroep IJmond hebben hun eigen verbeterplan en eindrapportage opgesteld. De afspraken in Zuid Kennemerland zijn vastgelegd in het TOP ketenhandboek, dat in mei 2005 is gepresenteerd. Een ketenhandboek biedt zorguitvoerders en beleidsmakers informatie over het gehele zorgaanbod, het zorgproces, welke zorg wordt geboden door wie en is een instrument om het beleid te handhaven, te evalueren en zonodig bij te stellen. Ook hier zijn aanbevelingen gedaan voor de periode na afsluiting van de projectfase. Het is belangrijk de behaalde prestaties en resultaten te behouden en verder te verbeteren. Er zullen ontwikkelingen komen in de behandeling en zorg voor deze patientengroep, het zal nodig zijn om de ketenpartners hierover te informeren en waarnodig de afspraken aan te passen. Een ketenregisseur lijkt op z’n plaats. Er is bovendien nog kwaliteitswinst mogelijk omdat nog niet altijd de overdracht tussen zorgaanbieders goed is geregeld; specifieke overdrachtsformulieren zouden hier nuttig kunnen zijn. Daarnaast lijkt het wenselijk om het transmuraal fysiotherapieprotocol breder te verspreiden en te implementeren bij meer fysiotherapiepraktijken, mits die aan de voorwaarden kunnen voldoen. CHRONISCH HARTFALEN Door een grotere overlevingskans na een hartinfarct en verbetering van de behandeling van hartfalen neemt het aantal patiënten met chronisch hartfalen sterk toe. Vroegtijdige onderkenning en een juiste ketenaanpak zijn van invloed op het progressieve verloop van de ziekte. Het aantal ziekenhuisopnames van patiënten met chronisch hartfalen is tussen 1980 en 1999 toegenomen met 75 % (bron Hartstichting). Van alle patiënten die voor de eerste maal zijn opgenomen, vindt bij 14% binnen 6 maanden een heropname plaats. De instroom van nieuwe patiënten, het aantal acute heropnames en de geringe uitstroom van patiënten in de nazorgfase zorgen voor knelpunten in de poli- en kliniek. Daarom dient er een regionaal afgestemd zorgaanbod te komen voor patiënten met chronisch hartfalen. Een adequaat zorgaanbod betekent de juiste zorg op de juiste plaats en het juiste moment. Tevens dient het zorgaanbod doelmatig te zijn, waardoor klinische opnames kunnen worden voorkomen en de ligduur in

4

geval van opname kan worden verkort. In een zorgketen moeten afspraken en protocollen over de zorg, het zorgproces en de afstemming worden vastgelegd. Voor een project in Zuid-Kennemerland is de initiatieffase gestart in 2004, vooralsnog met deelname vanuit het Kennemer Gasthuis. In 2005 wordt het project voortgezet en is de deelname verbreed met thuiszorg en huisartsen, die recent in de RHV Kennemerland IJmond hebben besloten tot deelname aan het project. DIABETES Evenals dementie is ook de verbetering van de zorg voor diabetici een landelijke prioriteit. En ook in dit geval heeft dat veel te maken met de te verwachten sterke groei van het aantal patiënten. VWS voert het project “Diabeteszorg Beter”. Een eerste reden voor alle aandacht is dat nog teveel diabetici niet de integrale zorg krijgen die nodig is. Om overbelasting van huisarts en specialist te voorkomen is bovendien taakherschikking nodig met inzet van andere hulpverleners, zoals diabetesverpleegkundigen en praktijk-

scheiden van wonen en zorg. Zo hanteert de gemeente Haarlem lagere grondprijzen voor sociale en maatschappelijke voorzieningen, waaronder zorgvoorzieningen. Maar hoe ga je daarmee om als het om woon/zorgcomplexen gaat of zelfs gewone woningen, ook al worden deze bewoond door bijzondere groepen? Voor zorginstellingen is er een vergelijkbaar probleem. Zij kunnen hun vastgoed/grond tegen een lagere prijs verkopen als het weer wordt bestemd voor zorg, in andere gevallen moeten marktconforme prijzen worden gemaakt. Maar hoe gaat dat als er woon/zorgcomplexen worden gerealiseerd, een soort tussenvariant? Dan blijkt

het vaak toch lastig. Afgesproken is dat partijen (gemeente, zorginstellingen en corporaties) hierover nader overleg zullen hebben. Overigens is er recent een interessante rechtelijke uitspraak gedaan in relatie tot zorginfrastructuur bij wooncomplexen. Een rechter heeft bepaald dat een aanbieder geen alleenrecht kan eisen voor het aanbieden van zorg in een wooncomplex, ook niet als deze zelf daarvoor de investering heeft gedaan. Concurrenten kunnen zo dus profiteren van de investeringen van een andere zorginstelling. Het CTG ontwerpt een regeling om de investerende instelling te compenseren.

Pilot-project kwaliteit van leven bij mensen met NAH Een nieuw perspectief vinden in het leven. Dát is een sleutelvraag bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Door hersenletsel is abrupt een einde gekomen aan dromen, wensen en mogelijkheden. Wonen, dagbesteding en relaties moeten opnieuw gedefinieerd worden. Door een combinatie van cognitieve en/of somatische stoornissen en/of psychiatrische problematiek zijn mensen met NAH kwetsbaar. Ze zijn snel uit hun evenwicht. Dit kan zich manifesteren in gedragsproblemen. Een deel van de mensen met NAH woont in een zorginstelling en zal daar de rest van hun leven blijven wonen. Ze zijn dus sterk afhankelijk van zorgverleners. Een belangrijk vraagstuk voor zorgprofessionals is het zoeken en vinden van een balans tussen het vergroten van de autonomie en ontplooiing van de cliënt en het bieden van structuur en begrenzing. Nieuw Unicum en De Mantelmeeuw (Esdégé-Reigersdaal) zijn betrokken bij een pilot-project naar de kwaliteit van bestaan van mensen met NAH en de wijze waarop de zorg en begeleiding hieraan bijdragen. Het bijzondere van dit project is dat de twee betrokken instellingen elkaar een spiegel voorhouden. De pilot bestaat o.a. uit werkbezoeken van professionals die de zorgverlening in de collega-instelling analyseren. Per instelling staan twee cliëntencasussen centraal. Deze cliënten worden geselecteerd op basis van twee uitingsvormen van stoornissen in de executieve functies: apathie en initiatiefarmoede of juist chaos, dwangmatigheid en ontremming. In het kader van dit pilot-project vinden onder meer gesprekken plaats met de cliënt, de familie, de professionals en vinden observaties plaats in de instellingen. ’BEST PRACTICE’ Sleutelwoord in dit pilot-project is kennisdeling. Professionals in de twee betrokken instellingen gaan expertise uitwisselen en in dialoog met elkaar een 'best practice' ontwikkelen. Het pilot-project wordt naar verwachting in het najaar afgerond.Aan de hand van de conclusies zullen aanbevelingen worden geformuleerd voor verder onderzoek en een advies voor verder onderzoek bij andere instellingen en sectoren binnen de AWBZ waar mensen met NAH wonen. De uitvoering van dit pilot-project is in handen van de coördinatiepunten NAH Kennemerland (VBZ-ZBO) en Noord-Holland Noord. Het pilot-project wordt mede gefinancierd door het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Het CCE heeft een rol te vervullen bij het ontwikkelen van expertise op het gebied van diagnostiek en begeleiding van mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Het Kennemer coördinatiepunt niet-aangeboren hersenletsel is ondergebracht bij Bureau Lindenhoek/VBZ. Het adres is: Van Lennepweg 1, 2110 AA Aerdenhout, tel.: 023 - 5 322 151, fax: 023 - 5 328 441, e-mail: [email protected]

9

Stand van zaken Regionaal initiatief Wonen,Welzijn en Zorg Op 11 april is het eindrapport van ABF vastgesteld in de Regionale Coördinatiecommissie Wonen, Welzijn en Zorg. Eerdere beoordelingen van het onderzoek door ABF zijn blijven staan: het rapport stelt teleur als het gaat om welzijn en zorg. De paragrafen over GGZ en GZ waren zo onvolledig en onvoldragen, dat deze zijn geschrapt. Er zal later nog een uitwerking worden gemaakt voor GZ en GGZ, mede te baseren op de analyse van de zorgvraagprognose zoals die binnen de VBZ in ontwikkeling is. Maar het onderzoek is zeker ook geen mislukking. Het rapport biedt over ouderenzorg maar met name over wonen veel relevante informatie, en dat is in het regionale initiatief ook centraal gesteld. Het rapport zal gepubliceerd worden met een brief waarin de kanttekeningen zijn verwoord. In de coördinatiegroep van het Regionaal Initiatief is inmiddels uitvoerig gesproken over het vervolg. Het Regionaal Initiatief wil zich in dat vervolg vooral richten op een coördinerende rol met twee kerntaken: signaleren (van kansen, mogelijkheden en knelpunten, maar bijv. ook gebrek aan wenselijke initiatieven) en stimuleren. Duidelijk is geworden dat een kernthema voor het Regionaal Initiatief wordt de zorginfrastructuur in de wijken die nodig is voor een samenhangend aanbod van wonen met welzijn en zorg. Hoe ziet die zorginfrastructruur eruit, wat zit daar in, wat moet het bieden en waar zou je het moeten kunnen vinden? Hoe kun je het regelen en aan welke eisen of criteria zou moeten worden voldaan? Het Regionaal Initiatief wil hier een helder beeld van vormen. Het resultaat moet geen blauwdruk zijn of opdracht, dat kan ook niet. Waar het om gaat is een handreiking voor lokale en subregionale partijen, die feitelijk de concrete initiatieven moeten nemen. Ook kan worden nagegaan wat er in de praktijk in de regio mogelijk is, bijvoorbeeld door gebruik te maken van bestaande accommodaties van welzijnsinstellingen, zorgaanbieders etc. Bovendien is er een relatie met ontwikkelingen in de eerste lijn, waar steeds meer samenwerking tot stand komt in de vorm van gezondheidscentra, HOED (huisartsen onder een dak) of ZOED (Zorgaanbieders onder een dak). Een projectgroep zal dit thema uitwerken, waarbij

vooral zal worden gekeken naar reeds bestaande initiatieven in de regio, de ideeën die bij die initiatieven zijn ontwikkeld, de knelpunten die men daar heeft ervaren, de oplossingen die zijn gevonden, de succes- en faalfactoren, en de handreikingen en ondersteuning die men daar graag had gehad. Een tweede kernthema is een betere omschrijving van de relevante welzijnsdiensten en -activiteiten. Het probleem daarbij is steeds de definitie en begrenzing, welzijn en welzijnswerk zijn brede begrippen, waar hebben we het wel over en waarover niet? Ook dit thema zal worden uitgewerkt door een projectgroep. De opdracht is om met name die activiteiten te benoemen en te beschrijven die liggen tussen het reguliere welzijnswerk en de zorg. Een derde thema is informatie, advies, begeleiding en bemiddeling. Opgemerkt is dat dit in feite een viertal nogal ongelijksoortige functies zijn, verbonden aan vele belangen en deels aan regels en voorschriften. Bovendien gaat het niet alleen om welzijnsdiensten en zorg, maar ook om wonen. Vraag is hoe gemeenten deze taken gaan uitwerken. Gaan zij die als gemeenten uitvoeren of gaan zij die uitbesteden aan uitvoerders/aanbieders? Een projectgroep zal dit thema nader uitwerken.

ondersteuners voor huisartsen. Daarnaast is een betere inzet van bijv. fysiotherapeuten en podotherapeuten. Een goede optie is samenwerking van alle aanbieders en disciplines in integrale diabetesteams. Verzekeraars willen graag de zorgketen als geheel kunnen inkopen, iets wat ook voor andere zorgketens kan gaan gelden. In Zuid-Kennemerland is een project Zorgketen Diabetes in de initiatieffase. Ook in het adherentiegebied van het Spaarne Ziekenhuis staat het onderwerp op de agenda. Er is een eerste bestuurlijk overleg geweest op 7 april 2005. De verdere uitwerking gebeurt nu per adherentiegebied van de ziekenhuizen. Daarbij gaat het om een aantal verschillende onderwerpen: a. De zorgketen diabetes als zodanig b. Een inkooporganisatie of onderneming voor ketenzorg, waarmee beheer van zorgketens en de inkoop van zorgketens bij één partij mogelijk wordt c. De organisatie van de deelname van huisartsen.

NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL NAH Bij niet-aangeboren hersenletsel (NAH) kunnen zich complexe en/of meervoudige zorgvragen voordoen, waarbij niet zondermeer duidelijk is welk zorgaanbod het meest wenselijk is en welke zorgaanbieder hierin het beste zou kunnen of moeten voorzien. Om optimaal zorg te kunnen bieden zijn afspraken en samenwerking tussen instellingen noodzakelijk. Het coördinatiepunt behandelt de casuïstiek en heeft een hersenletsel team en een bovensectorale commissie ter beschikking voor advisering. Het zorgnetwerk van de instellingen bestuurt het coördinatiepunt en richt zich op de optimalisering van zorgketen NAH. Het project wordt volledig gesubsidieerd. In het werkplan van netwerk NAH staat naast de reguliere werkzaamheden vooral het realiseren van een intersectorale woonvorm voor mensen met NAH centraal.

PALLIATIEVE ZORG Er is een Netwerk Palliatieve Zorg Kennemerland en een netwerk in Amstelland en de Meerlanden. Beide worden ondersteund vanuit Bureau Lindenhoek en zijn volledig gesubsidieerd. Deze netwerken moeten voldoen aan richtlijnen van de zorgverzekeraars. Sinds kort hebben beide netwerken een eigen website met informatie voor patiënten, verwijzers en zorgverleners. Voor beide netwerken is een gezamenlijk consultteam operationeel, consulten zijn declarabel bij het IKA. Dit loopt via Bureau Lindenhoek. In beide netwerken wordt gesproken over een verbeterde en steviger basisregeling.

In de coördinatiegroep is op 11 april ook gesproken over een aantal specifieke problemen die ontstaan door het

ADVERTENTIE

Nieuw bij Infopunt Zorg: • Supervisie: het eigen handelen in beroepssituaties tegen het licht te houden en leren dit duurzaam te verbeteren.

• Coaching: het realiseren van betere prestaties in de praktische uitvoering van een beroep of functie en verheldering van loopbaanperspectief.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Liesbeth van Hellemondt 023 - 5 428 528

8

Op www.vbz-kam.nl zijn al deze projecten uitgebreid beschreven

5

’Samenwerking is cruciaal’ Overheid spreekt met dubbele tong Tijdens zijn militaire dienstplicht kwam Ad van de Nes op het idee psychologie te studeren. Als hij als officier het bevel gaf linksaf te gaan, volgden veertig soldaten en vier tanks zonder morren die opdracht uit. Zijn aanvankelijke plan reclametekenaar te worden gaf hij op. Inmiddels is hij al ruim 15 jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van de ZorgBalans Groep. Daarnaast is hij onder andere voorzitter van het bestuur van de VBZ Arbeidsmarkt. Een verhaal over verleden, heden en toekomst van de gezondheidszorg in het algemeen en van de arbeidsmarkt in het bijzonder. Een topfunctie in de regionale gezondheidszorg. Daar zag het in eerste instantie niet naar uit. Ad van de Nes kon goed tekenen. En dus zocht hij een baan in het reclamevak. Zijn vader mopperde ’zoiets moet je doen als hobby. Je kan beter een echt beroep kiezen’. Het bleken profetische woorden. In dienst kwam hij tot het inzicht dat de studie sociale psychologie beter bij hem paste. Binnen vier jaar was hij afgestudeerd. ”Ik had voor die tijd al genoeg lol gehad. Ik heb echt als een bouwvakker gestudeerd”. In eerste instantie kreeg hij een baan als verkeerspsycholoog bij de gemeente Rotterdam. Om zich vervolgens als schoolbegeleider in de oude wijken als Spangen te begeven. Hij werd geaccepteerd, sprak de taal van het volk. En gaf duidelijke adviezen. ”Psychologie is een raar iets. Het is vaak een beetje van dit en een beetje van dat. Daar heeft degene voor wie een advies bestemd is niet veel aan. Zo van ’u kunt dit, maar misschien ook dat’. Als je links- of rechtsaf wilt met een kind, moet je kiezen. En vervolgens voor de volle honderd procent achter die keuze staan.” In 1977 solliciteerde hij op een vacature als directeur van een medisch kleuter dagverblijf. Het bestuur zocht een tussenpersoon om het stereotype conflict uit die jaren tussen het medische en het pedagogische model niet uit de hand te laten lopen. Het was de tijd van de Bolderkaraffaire. Tien jaar later werd de nieuwbouw van het medisch kinderdagverblijf gerea-

6

liseerd. En dacht Ad van de Nes ’in de ouderenzorg gaat het gebeuren’. Om vervolgens directeur van den Weeligenberg in Hillegom te worden. Hij begeleidde een aantal fusies met andere instellingen om uiteindelijk een hele grote aanbieder in de regionale gezondheidszorg te worden. INGELUISD Waarom heeft hij voor de Arbeidsmarkt binnen de VBZ gekozen? ”Het was geen kwestie van kiezen, ik ben er eerder ingeluisd. Het KOGIM (Kennemer Overleg Intramurale Gezondheidszorg) leidde een zieltogend bestaan. Dat kwam omdat er van alles ingepropt zat. Ik heb gezegd dat ik het alleen wilde doen, als ik kon skippen. Bijvoorbeeld intramurale instellingen vervangen door àlle instellingen. En alleen richten op arbeidsmarkt, opleidingenbeleid en imago. Plus de regio vergroten met Amstelland en Meerlanden. Het was mijn verkiezingsprogramma. Zo is het KOGIM een bundeling van werkgevers in de zorg geworden. Wij voerden ook het overleg met werknemersorganisaties over de sectorfondsgelden. De verstrekte arbeidsmarktsubsidies konden zodoende eerlijk worden verdeeld. Werkgevers en werknemers organisaties moesten er over kunnen meepraten. Dat heeft een aantal jaren prima gefunctioneerd. Tot de overheid die subsidies ging afbouwen.” Mede door die afbouw van subsidies, het marktdenken en het grote aantal fusies bleven er steeds minder organisaties over die onderling konden overleggen. Want waarom zou je overleggen als je van de overheid juist moet concurreren? Ad van de Nes: ”Ik heb toen voorgesteld voor het overleg de VBZ te gebruiken. Omdat ook ik sterk de overtuiging had dat er een bepaalde vorm van overleg moest blijven. De VBZ is vervolgens in twee kamers opgesplitst. Eén voor de inhoud en een voor de arbeidsmarkt. Zonder medewerkers geen inhoud en zonder inhoud geen werkgelegenheid. Op dit moment lijkt de arbeidsmarkt wat rustiger. Maar als je kijkt naar al die kale en grijze kopjes weet je dat het heel anders wordt. Ik

denk dat de eerste verhalen komen als de huishoudelijke zorg uit het thuiszorgpakket wordt gehaald. Dat gebeurt niet in één klap omdat er anders 100.000 voornamelijk vrouwen werkeloos zullen zijn. Onze minister zegt de huishoudelijk verzorgende is een poetsvrouw, die kan niet langer uit de AWBZ worden gefinancierd. Wij weten dat het onzin is, dat ze veel meer doen. De meneer die in Amsterdam dood is gevonden onder een grote laag vuil. Dat gaat zeker op grotere schaal gebeuren. De VBZ heeft een planningsmodel ontwikkeld zowel voor de klanten als de medewerkers kant. Ik schat dat binnen drie jaar de frictie zal ontstaan.” BUREAU LINDENHOEK Met dat toekomstbeeld voor ogen is Ad van de Nes een warm pleitbezorger voor samenwerking. ”Samenwerking is heel belangrijk, cruciaal zelfs. In heel veel andere regio’s zijn ondersteuningsbureaus als Bureau Lindenhoek opgeheven omdat de subsidies wegvielen. Ik heb er altijd voor gepleit dat de werkgevers zelf contributie bleven betalen, dat het hun eigen kindje bleef. We zijn naar het ’ANWB-model’ gegaan. Werkgevers betalen basiscontributie. Dat garandeert een bepaalde vorm van ondersteuning. Voort extra activiteiten moet je als lid betalen. Niet de volle mep, maar een gereduceerd bedrag. Ik ben heel blij dat we dat gedaan hebben, omdat het zeer belangrijk voor de zorg in de regio is. Bijna honderd procent van de instellingen in deze regio doet mee. We vertegenwoordigen 25.000 medewerkers. Dat geeft allerlei voordelen. Zo hebben we met Randstad een contract, waardoor we een kleinere bureaumarge moeten betalen. Dat is gunstig voor de instellingen. Net als voor jaarabonnementen bij de NS of voor adviesbureaus. Verder staan we een stuk sterker in onze relaties met gemeentes. Denk aan ID banen. Als je als losse instelling komt, is dat veel minder interessant. We vertegenwoordigen 13 % van de werkgelegenheid in de regio. VBZ is zodoende een heel interessante gesprekspartner.”

gerichte instellingen zijn. Natuurlijk heb je marges nodig om te investeren. Maar ik heb geen marges nodig om mijn aandeelhouders tevreden te stellen. Daar hebben wij onze grens gelegd. Ik sluit helemaal niet uit dat het over 5 jaar anders moet zijn. Als onze minister zegt: ’gezondheidszorg moet naar de markt en in 2012 mag je winst maken’, dan komt het heel anders te liggen. Het betekent wel dat de overheid met dubbele tong spreekt. ’Gij zult concurreren in samenwerking’. Wij zijn een maatschappelijke onderneming met een maatschappelijke taak. Om die taak waar te maken, moeten we ook de krenten uit de pap kunnen halen. Ik zal die krenten verdedigen. KPN moest vroeger ook naar Texel toe. Ik moet ook zorg verlenen aan mensen waar geld bij moet. Kennemeroord in Heemstede is een terrein waar ZorgBalans Groep echt luxe zorg gaat ontwikkelen. Daar houd ik geld aan over waar we andere dingen mee kunnen doen. Als de commerciële aanbieders groter worden, moet ik mijn terrein kunnen verdedigen. Ik denk trouwens niet dat die commerciële sector veel groter wordt. Een zorgverzekeraar die met ons een contract afsluit heeft negentig procent van zijn problemen opgelost. Door ons brede pakket zijn wij onderscheidend. Bij ons kunnen de verzekeraars voor alles terecht.”

HARTKLEP Marktdenken, vercommercialisering van de zorg, hoe ziet Ad van de Nes de toekomst. Gaan straks aandeelhoudersvergaderingen beslissen of een hartklep operatie wel wenselijk is? Moeten deze instellingen ook lid van de VBZ worden? ”Wij hebben als VBZ gezegd dat we een bedrijfstak van de niet winst-

7