VERANTWOORDINGSVERSLAG

Verantwoordingsverslag 2005

Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuwe Parklaan 72 - 74 Postbus 90703 2509 ls Den Haag T (070) 338 56 00 F (070) 338 57 11 E [email protected] I www.hbd.nl

VERANTWOORDINGSVERSLAG 200

5

LIJST VAN AFKORTINGEN OP ALFABET adn AGF Detailhandel Nederland agf Aardappelen, groenten en fruit aoc Agrarische Opleidings Centra cad Commissie AGF Detailhandel cao Collectieve Arbeidsovereenkomst cbd Centraal Bureau Drogisterijbedrijven cbl Centraal Bureau Levensmiddelen cbs Centraal Bureau voor de Statistiek cbw Centrale Branchevereniging Wonen ccv Centrum Criminaliteitsbeheersing en Veiligheid cko Centrum voor Kennis en Ontwikkeling cpb Centraal Planbureau crk Centraal Registratiekantoor Detailhandel-Ambacht cvah Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel cwi Centrum voor Werk en Inkomen dad Decentrale Advisering Detailhandel dibevo Vakorganisatie voor de ondernemingen in de huisdierenbranche esf Europees Sociaal Fonds evo Belangenvereniging van verladers, ontvangers en eigen vervoerders fghs Branchevereniging van sportleveranciers haccp Hazard Analysis Critical Control Points hba Hoofdbedrijfschap Ambachten hbag Hoofdbedrijfschap Agrarische Groothandel hbo Hoger Beroeps Onderwijs ict Informatie en Communicatie Technologie ictal Programma ICT en Administratieve Lastenverlichting kc handel Kenniscentrum Handel knv Koninklijk Nederlands Vervoer kvo Keurmerk Veilig Ondernemen lnv ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit mbo Middelbaar Beroeps Onderwijs mitex Brancheorganisatie voor ondernemers in de mode-, sport- en schoenendetailhandel mkb Midden- en Klein Bedrijf mob Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer mvo Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nbpw Nederlandse Bond van Poeliers en Wildhandelaren nrw Nederlandse Raad voor Winkelcentra nvt Nederlandse Werkgeversvereniging voor Groen- en Tuincentra o3d Over de digitale drempel or Ondernemingsraad pbo Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie pdn Platform Detailhandel Nederland pve Productschappen Vee, Vlees en Eieren rco Raad van de Centrale Ondernemingsorganisaties rie Risicoinventarisatie en Evaluatie rnd Raad Nederlandse Detailhandel ro Ruimtelijke Ordening roc Regionaal Opleidingen Centrum rwi Raad voor Werk en Inkomen sod Stichting Opleidingsfonds Detailhandel suwi wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen szw ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tln Transport en Logistiek Nederland ueca Union Européenne du Commerce Ambulant uneto-vni Ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel vad Verordening Arbeidsvoorwaarden Detailhandel vbw Centrale vereniging Bloemendetailhandel vmbo Voortgezet Middelbaar Beroeps Onderwijs vnv Verbond van Nederlandse Visdetailhandel vwa Voedsel en Waren Autoriteit vws ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wia Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen wo Wetenschappelijk Onderwijs

COLOFON Dit verantwoordingsverslag is een uitgave van Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuwe Parklaan 72 - 74 Postbus 90703 2509 ls Den Haag T (070) 338 56 00 F (070) 338 57 11 E [email protected] I www.hbd.nl Redactie HBD, afdeling Communicatie Vormgeving Corps, Den Haag Fotografie Bert Janssen, Bussum J&M Zweerts, Den Haag Drukwerk Artoos, Rijswijk

Copyright © 2006 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van de inhoud van deze publicatie is echter alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD.

hbd/art/2006/1.0

VERANTWOORDINGS VER S LA G 2005 HOOFDBEDRIJFSCHAP DETAILHANDEL

INHOUD Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

De detailhandel Hoofdbedrijfschap vóór de Detailhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Draagvlak in de sector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De detailhandel: cijfers en trends . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8 11 14

Verslag per hoofdactiviteit Kenniscentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18

Beleidsterreinen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

Arbeidsmarkt en sociale zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stop criminaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Computertechnologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ruimtelijke structuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Betalingsverkeer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verantwoord ondernemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Administratieve lasten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25 28 32 35 39 44 47 50

Wettelijke taken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

Bedrijfscommissie ondernemingsraden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

52

Programma-activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53

Programma Professionalisering Detailhandel (PPD) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Detailhandel (POBD) . . . . . . . . . . . . . . . Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel (POBAD) . . . .

54 58 62

Brancheondersteunende activiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

66

Markt-, straaten rivierhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel aardappelen, groenten en fruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel bloemen en planten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel brood en banket . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel dieren en dierenbenodigdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modedetailhandel mkb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sportdetailhandel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Supermarkten mkb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel wild en gevogelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Detailhandel wonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


67 74 78 82 85 87 90 93 96 100

Financiën en organisatie Registratie en heffing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Organisatieschema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samenstelling organen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contactpersonen HBD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Secretariaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

106 107 108 109 113 114

HBD-publicaties 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De heffingsstructuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

115 117 118

Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

121

Bijlagen

VOORWOORD

Eduard van de Lustgraaf (l.) en Bert Kolkman


Steun in de rug Het HBD is een steun in de rug voor iedereen die in de detailhandel actief is. De prioriteiten van het HBD worden daar ook steeds op uitgekozen. Hoe kunnen we, samen met de privaatrechtelijke organisaties optimaal bijdragen aan een goede ontwikkeling van onze dynamische sector? Zo hebben we het afgelopen jaar 15 branchespecifieke onderzoeksprojecten afgerond in nauwe samenwerking met de betreffende brancheorganisaties. We zijn met 55 lokale projecten gestart om de winkelcriminaliteit terug te dringen. Er werd in 150 gemeenten advies gegeven aan winkeliersverenigingen over onderwerpen als herstructurering van winkelgebieden, bereikbaarheid en centrummanagement. En er werd via het HBD/SOD voor 28 miljoen euro aan ESF-scholingsubsidies aangevraagd. Het aantal downloads van HBD-informatie bleef helaas net onder het half miljoen steken. Het afgelopen jaar hebben wij onze prioriteiten en de manier waarop wij daaraan invulling geven getoetst bij branche- en koepelorganisaties, werknemers en bijna 400 ondernemers. Met deze laatste groep hebben we in 26 panelbijeenkomsten een avond lang gesproken. En gelukkig kregen we van onze achterban over het algemeen een dikke voldoende! Waarbij overigens wel werd aangetekend dat we ons werk beter zichtbaar moeten maken. Die positieve beoordeling is voor ons een steun in de rug. En biedt ons het vertrouwen waarop we weer nieuwe initiatieven kunnen nemen voor de detailhandel. Zoals het opzetten van Slachtofferhulp Detailhandel, een faciliteit die maakt dat iedereen in de sector (ook in bedrijven of branches waar nog niets was geregeld) kan rekenen op deskundige opvang bij traumatische ervaringen. Deze regeling is begin 2006 van start gegaan mede op instigatie van de werknemersorganisaties in de detailhandel. Ook blijven we volop in de slag om lastige weten regelgeving of geheel bij de sector weg te houden of dan op zijn minst werkbaar te houden. Of dat nu gaat om registratie-eisen in het kader van hygiëneverordeningen of om nieuwe verpakkingsrichtlijnen. En vanzelfsprekend is ook de regelgeving rond sociale zekerheid een van de speerpunten binnen het HBD. Natuurlijk nemen wij de uitnodiging om beter te communiceren met beide handen aan. Zo organiseren wij in de tweede helft van 2006 een aantal regiobijeenkomsten om met de ondernemers in gesprek te blijven. (Dit doen we overigens samen met MKB-Nederland.) Zodat we direct horen wat er speelt in de sector én duidelijk kunnen maken wat onze bijdrage is. Zoals we dat ook met dit Verantwoordingsverslag doen. In dit verslag vindt u een overzicht van onze inspanningen en resultaten over het afgelopen jaar. Voor een actuele stand van zaken kunt u terecht op www.hbd.nl of contact met ons opnemen. U vindt een overzicht van contactpersonen op pagina 113 van dit verslag.

Bert Kolkman voorzitter

Eduard van de Lustgraaf algemeen secretaris/directeur


DE DETAILHANDEL HOOFDBEDRIJFSCHAP VÓÓR DE DETAILHANDEL

1

HOOFDBEDRIJFSCHAP VÓÓR DE DETAILHANDEL ONZE MISSIE Als sectorinstituut ondersteunt het HBD de gehele detailhandel. Het HBD vervult een functie als kenniscentrum, maakt maatschappelijke ontwikkelingen en overheidsbeleid helder en hanteerbaar en stimuleert de professionaliteit in de sector. VAN EN VOOR ONDERNEMINGEN De activiteiten van het HBD moeten direct of indirect ten goede komen aan de ondernemingen in de detailhandel (ondernemers/werkgevers en werknemers). Dat zijn de primaire doelgroepen van het HBD. Daarnaast zijn er secundaire doelgroepen. Deze zijn ondersteunend bij het bereiken van de missie en vervullen een rol als intermediair. Voorbeelden zijn: brancheorganisaties, winkeliersverenigingen onderwijsinstellingen, centrale en decentrale overheden, projectontwikkelaars en de media. Het netwerk

De ondernemingen in de detailhandel staan centraal in het netwerk. Elke activiteit van het HBD moet getoetst worden aan het belang voor die ondernemingen (ondernemers en/of werknemers). Dat wil overigens niet zeggen dat alle activiteiten ook direct op de ondernemingen gericht zijn. Het netwerk omvat meerdere relatiegroepen. De koepel- en brancheorganisaties vormen de spil in het netwerk. Enerzijds sturen zij namens de ondernemingen het HBD aan, anderzijds vormen zij belangrijke intermediaire kaders in de communicatie tussen HBD en de ondernemingen.


Ook de relatie met de overheden wordt gekenmerkt door tweerichtingsverkeer. Enerzijds voedt het HBD de overheid met feiten en cijfers over de sector om er zorg voor te dragen dat het beleid zo goed mogelijk wordt afgestemd op de belangen van de sector. Anderzijds vertaalt het HBD weten regelgeving naar de detailhandel. Het is van groot belang dat de toeleveranciers van de sector goed op de hoogte zijn van de ontwikkelingen in de detailhandel. Dat geldt voor het onderwijs evenzeer als voor de banken, projectontwikkelaars en CWI’s. Vandaar dat ook dergelijke organisaties voor het HBD een belangrijke doelgroep vormen. Zij staan links in het schema afgebeeld. Uiteindelijk is alle inspanning in de detailhandel gericht op de relatie tussen onderneming en consument. Het HBD houdt zich echter niet bezig met de commerciële aspecten van de bedrijfsvoering. Het contact tussen HBD en consument bestaat voornamelijk uit de collectieve promotie-inspanningen namens diverse branches. Samenwerkingsverband Het HBD is een publiekrechtelijk samenwerkingsverband van ondernemers- en werknemersorganisaties . in de detailhandel. De Wet op de Bedrijfsorganisatie biedt de mogelijkheid tot instelling van een dergelijk samenwerkingsverband. Daarin is ook bepaald dat wie een bedrijf uitoefent in een sector, waarvoor een Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie (PBO) bestaat, automatisch onder de werkingssfeer van die instelling valt. In het geval van het HBD betreft dat alle winkeliers, ambulante handelaren en ondernemingen die als nevenactiviteit goederen aan consumenten verkopen. In het HBD werken samen: ondernemersorganisaties MKB-Nederland Raad Nederlandse Detailhandel (RND) Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH) werknemersorganisaties FNV Bondgenoten CNV Dienstenbond TOETSING EN STURING De hiervoor genoemde organisaties vormen ook het bestuur van het HBD. Hierdoor is gegarandeerd dat het beleid en de activiteiten van het HBD steeds worden getoetst aan de belangen van de ondernemers en medewerkers in de sector. Het bestuur laat zich ondersteunen door een drietal commissies: de bestuurscommissie Kenniscentrum, de bestuurscommissie Bedrijfsvoering en de bestuurscommissie Werken in de detailhandel. Voor de uitvoering van omvangrijke programma’s kan het bestuur projectgroepen vormen. Zo zijn er bij het HBD projectgroepen actief op de terreinen winkelcriminaliteit, arbeidsmarkt en sociale zekerheid (Aan . ’t Werk). Een overzicht van de samenstelling van het bestuur, de bestuurscommissies, projectgroepen en de HBD- . contactpersonen is opgenomen als bijlage van dit verslag. VOORWAARDEN Alle HBD-activiteiten moeten aan de volgende criteria voldoen: • de activiteit moet van belang zijn voor de totale bedrijfstak; • overheid, private organisaties en/of marktpartijen geven (nog) geen of onvoldoende invulling aan de betreffende activiteit; • de activiteit moet voorzien in een duidelijke behoefte vanuit de bedrijfstak; • de activiteit moet bijdragen aan de professionalisering van de sector of een deel van de sector.

10

De voorwaarden zijn een direct gevolg van de positie van het HBD als publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. De voorwaarden worden dan ook wel aangeduid als de PBO-toets. KERNFUNCTIES De werkzaamheden van het HBD zijn steeds terug te voeren op een van de vier kernfuncties: 1. verzamelen, analyseren en beschikbaar stellen van basisinformatie over en voor de sector; 2. ondersteunen van beleidsinterventies, gericht op het beïnvloeden van overheidsbeleid in het belang van de ondernemingen in de sector; 3. advisering van lokale/regionale collectiviteiten van detailhandelsondernemingen; 4. professionalisering van de bedrijfsvoering in de detailhandel. In dit verslag zijn de concrete projecten steeds ondergebracht in één van deze categorieën.


11

TOEKOMSTVERKENNING EN DRAAGVLAK IN DE SECTOR Het HBD opereert in een omvangrijk en soms complex netwerk met aan de ene kant de overheid en overheidsgerelateerde organisaties en aan de andere kant de ondernemingen en hun belangenbehartigende (private) organisaties. Vaak kan een vruchtbare schakelfunctie tussen deze organisaties worden vervuld. Hoe passen de taken en activiteiten van het HBD op de ontwikkelingen in de detailhandel? Dat is de vraag die het HBD beantwoordt in haar Toekomstverkenning, die is geschreven op verzoek van minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Alle producten bedrijfschappen zijn gevraagd eind 2005 een dergelijk rapport uit te brengen aan de minister. De rapportages worden, naar verwachting, nog voor de zomer van 2006 in de Tweede Kamer besproken. In de HBD Toekomstverkenning worden de volgende ontwikkelingen geschetst. Economische en maatschappelijke ontwikkelingen In de Toekomstverkenning wordt gewezen op de gevoeligheid van de detailhandel voor conjuncturele ontwikkelingen en de felle verdringingsconcurrentie. Een proces van concentratie en schaalvergroting is al decennialang aan de gang. Technologische ontwikkelingen kunnen ingrijpende gevolgen hebben voor de werkgelegenheid. Demografische ontwikkelingen zoals veroudering en verkleuring hebben grote gevolgen voor het consumentengedrag en dus de detailhandel. Ook om andere redenen is sprake van een dynamisch consumentengedrag. Consumenten zijn minder winkeltrouw en mobieler. Internet vervult een belangrijke rol in de oriëntatie van de consument en in toenemende mate in de aankoop. De overheid trekt zich terug. Decollectivisering en privatisering vertalen zich onder andere in belangrijke wijzigingen in de sociale zekerheid. Wet- en regelgeving blijken veel (administratieve) lasten voor ondernemingen op te blijven leveren. Sectorontwikkelingen Er is een zogenoemde mkb-transformatie gaande. Veel van de nu actieve MKB-ondernemers stoppen de komende jaren, vooral door vergrijzing. Hun winkelpanden worden gedeeltelijk overgenomen door ketenbedrijven, maar ook door nieuwe mkb-ondernemers met vaak een andere achtergrond (onder andere allochtonen) en aanpak. Consumenten zullen steeds vaker naast winkels en markten ook andere kanalen benutten om zich te laten voorlichten en/of producten te kopen. De tijdsdimensie valt daarbij weg. De detailhandel moet 7 dagen per week en 24 uur per dag de klant de mogelijkheid bieden om contact te onderhouden. Een multichannel bedrijfsmodel is steeds vaker nodig. Nederland kent een fijnmazige distributiestructuur. Het overheidsbeleid is tot nu toe terughoudend geweest bij het toestaan van voorzieningen buiten de winkelgebieden. De Nota Ruimte biedt gemeenten meer mogelijkheden om die voorzieningen wel toe te staan. Gemeenten moeten met deze ruimere kaders voor vestigingsbeleid goed om kunnen gaan en de druk van onder andere projectontwikkelaars kunnen weerstaan. Er komt steeds meer branchevervaging. De productgerelateerde assortimentssamenstelling wordt in toenemende mate vervangen door indeling langs de lijnen van consumenten- en koopverwantschap. KEUZE VOOR AANDACHTSGEBIEDEN De kernactiviteiten van het HBD zijn vooral gericht op ontwikkelingen die de individuele ondernemingen niet of moeilijk kunnen beïnvloeden. Ook zijn deze ontwikkelingen voor kleine ondernemingen, door hun stafmanco, vaak moeilijk te hanteren. De activiteiten van het HBD moeten het belang van individuele ondernemingen en individuele branches overstijgen. Bovendien moeten ze een maatschappelijk belang dienen. Essentieel is dat de HBD-activiteiten aanvullend zijn op de private belangenbehartiging. Daarom houdt het

12

HBD zich niet bezig met individuele voorlichting en advisering. Commerciële aspecten van de bedrijfsvoering behoren evenmin tot het aandachtsveld van het HBD. Dat is een verantwoordelijkheid van de bedrijven zelf. Wel zijn er in sommige branches bestemmingsheffingen ten behoeve van collectieve promotie. Winkelcriminaliteit Het HBD zet zich in voor betere wetgeving, helpt ondernemersverenigingen en branches om criminaliteit te bestrijden, organiseert trainingen en biedt slachtofferhulp. Om de ontwikkelingen goed te volgen, wordt doorlopend onderzoek gedaan. Sociale zekerheid en arbeidsmarkt De overheid heeft de sociale zekerheid enorm ingewikkeld gemaakt. Het HBD maakt die ingewikkelde weten regelgeving transparant. De ingrijpende veranderingen in de sociale zekerheid heeft het HBD vertaald in checklists en modelcontracten. Deze hulpmiddelen worden via de brancheorganisaties verspreid en zijn te vinden op www.aan-t-werk.nl. Onderwijs en scholing Het HBD bevordert de instroom van geschikte medewerkers en de kwaliteit van het beroepsonderwijs. Daarnaast worden scholingssubsidies voor de sector aangevraagd en van een advies voorzien. Ruimtelijke structuur De regionale adviseurs van het HBD staan met hun deskundigheid ondernemersverenigingen bij in het overleg met gemeente, projectontwikkelaars en beleggers. Het gaat dan om onderwerpen als de bereikbaarheid van winkelgebieden, branchering van winkelcentra etc. Computertechnologie Het HBD voert stimuleringsprogramma’s uit en verspreidt informatie over de laatste ontwikkelingen. Op www.optimaaldigitaal.nl staat een overzicht van welke automatiseringsoplossingen specifiek voor de branches zijn ontwikkeld en welke mogelijkheden er zijn om de bedrijfsvoering met behulp van automatisering te verbeteren. Verantwoord Ondernemen Verantwoord Ondernemen is een breed begrip met als bekendste thema’s: veiligheid van producten, aansprakelijkheid, milieu en energiebesparing. Het HBD bevordert het maatschappelijk verantwoord ondernemen in de detailhandel. Kenniscentrum Het HBD is het kenniscentrum voor de detailhandel. Zo verricht het HBD veel onderzoek op sectoren brancheniveau. Door de gestructureerde wijze van gegevensverzameling zorgt het HBD voor eenduidigheid in cijfers over de sector. DRAAGVLAK IN DE SECTOR Een zeer belangrijk onderdeel van de toekomstverkenning vormde een onderzoek naar het draagvlak voor de activiteiten van het HBD. Hiervoor heeft een extern bureau (B&A Groep) een aantal panels georganiseerd waarbij gesproken is met branche- en koepelorganisaties, werknemers en bijna 400 ondernemers. Het aantal ondernemers is representatief voor de totale populatie ondernemers in de detailhandel met bedrijven met minder dan 100 werkzame personen. Bij de grote bedrijven zijn interviews en een schriftelijke enquête gehouden. B&A heeft in een uitvoerige rapportage vastgesteld dat er een duidelijk draagvlak bestaat voor de activiteiten van het HBD. Bijna 70% van de ondernemers geeft aan bereid te zijn de verplichte bijdrage aan het HBD te blijven betalen. Slechts 13% van de ondervraagden is een andere mening toegedaan. Bij de grote bedrijven is er geen meerderheid voor voortzetting van de huidige bijdrage, maar ook geen meerderheid die daarmee wil stoppen.


13

Uit het onderzoek is de problematiek waar de ondernemers mee kampen scherp naar voren gekomen. Winkelcriminaliteit, problemen met de gemeenten op allerlei gebieden en het woud aan regelgeving (onder meer op het vlak van de sociale zekerheid) hebben vooral de kleinere ondernemers murw gemaakt. Er is veel behoefte aan advies, voorlichting en (lokale) ondersteuning, maar die moet wel leiden tot concrete verbeteringen. De bekendheid van het HBD bij de primaire doelgroepen is onvoldoende. Daarom moet de communicatie met ondernemers en werknemers versterkt worden. Voor de bestemmingsheffingen is een draagvlaktoets uitgevoerd in de vorm van schriftelijke enquêtes. Dat heeft het HBD zelf gedaan, waarbij B&A de vraagstelling en de respons heeft gevalideerd. Uit de toetsen komt een zeer duidelijk draagvlak naar voren, vooral voor collectieve promotie. Slechts een kleine minderheid vindt de activiteiten in het kader van een bestemmingsheffing niet zinvol.

14

DE DETAILHANDEL: CIJFERS EN TRENDS Consumenten Vertrouwen neemt weer toe Het consumentenvertrouwen vertoonde in 2005 een grillig verloop. Volgens het CBS steeg het consumentenvertrouwen tot en met april behoorlijk, maar daalde het in de daarop volgende vier maanden. De oorzaak van die daling was een negatiever oordeel over het economisch klimaat en de huishoudelijke financiële situatie. Aan het einde van 2005 steeg het vertrouwen echter weer. Zowel het oordeel over het economisch klimaat als de koopbereidheid verbeterde. Het oordeel van de consumenten over de eigen financiën in de afgelopen twaalf maanden verbeterde eveneens. Ook over het doen van grote aankopen waren de consumenten iets minder negatief. Wat betreft de financiën in de komende twaalf maanden bleven consumenten vrijwel ongewijzigd pessimistisch. Detailhandelsomzet kent een opleving In de eerste twee kwartalen van 2005 vertoonde de omzet in de detailhandel een neergaande ontwikkeling ten opzichte van het voorgaande jaar. Daarna keerde het tij. Het derde kwartaal sloot af met een stijging van bijna 1%. Dit is vooral te danken aan het feit dat consumenten sinds medio 2005 weer meer zijn gaan besteden. September was de vierde maand op rij waarin de binnenlandse consumptie groter was dan een jaar eerder. Huishoudens gaven vooral meer uit aan voedings- en genotmiddelen. Ook de bestedingen aan duurzame goederen waren hoger. Sinds begin 2003 is de groei van de bestedingen aan deze conjunctuurgevoelige consumptiecategorie niet meer zo hoog geweest.

Consumptieve bestedingen bij de detailhandel 2004/2005 (in miljard euro incl. BTW)

Bestedingen 2004

Bestedingen 2005

Totaal

73,5

71,1

w.v. Voedingsmiddelen

30,5

30,2

Duurzame goederen

43,0

40,8

Bron: HBD Bestedingen en Marktaandelen

Ondernemingen en vestigingen De gevestigde detailhandel telt maar liefst 76.100 ondernemingen die gezamenlijk 78.100 winkels exploiteren. Daarnaast zijn er 21.000 ambulante handelaren actief. Bovendien zijn er 35.000 verkooppunten die behoren tot ondernemingen in andere sectoren met detailhandel als nevenactiviteit (bijvoorbeeld een hotel met een winkel). Bijna alle ondernemingen in de detailhandel behoren tot het midden- en kleinbedrijf. Het geringe aantal grootbedrijven (meer dan 100 werkzame personen) maakt ongeveer 1% uit van het totaal. Deze ondernemingen zijn echter wel goed voor ongeveer 45% van de totale detailhandelsomzet. Samenwerking en ketens Van alle verkooppunten in Nederland behoort 60% tot de zogenoemde ongebonden zelfstandigen. De andere 40% werkt op de één of andere manier samen; als filiaal, franchisenemer of als lid van een in- of verkooporganisatie. Scheve verdeling van aanbod De meeste winkels bevinden zich in Zuid-Holland. Het gaat om eenvijfde van alle winkels. Dat is niet verwonderlijk, omdat daar ook eenvijfde deel van de bevolking woont. Opvallend is de hoge winkeldichtheid in Zeeland (115 inwoners per winkel) tegenover de lage winkeldichtheid in Flevoland (230 inwoners per winkel). Ook gemeten naar winkelvloeroppervlakte vormen deze provincies de twee uitersten. Nog opmerkelijker is de verdeling van winkels naar gemeentegrootte. In de kleinste gemeenten (tot 10.000 inwoners) woont 3% van de bevolking. Deze groep gemeenten herbergt echter wel ongeveer 20% van alle winkels én van de totale winkelvloeroppervlakte. Dat geldt voor vrijwel alle branches. De dichtheid is daarmee veel hoger dan in de grotere gemeenten.


15

Vergrijzing in detailhandel valt relatief mee De gemiddelde leeftijd van ondernemers in de detailhandel steeg de afgelopen tien jaar geleidelijk van 43,8 tot 45,2 jaar (ruim 3%). Die vergrijzing blijkt geen op zichzelf staande ontwikkeling. De gemiddelde leeftijd van de totale beroepsbevolking heeft namelijk een stijging van ruim 5% laten zien. Het aantal jonge startende detaillisten steeg de laatste twee jaar met 17%. Dat is aanzienlijk, maar behoorlijk minder dan de stijging van het aantal vijftigplussers (34%). Het aantal vrouwelijke detaillisten is sterk toegenomen. In 1994 was eenderde van de ondernemers in de detailhandel een vrouw, tien jaar later waren dat er vier op de tien. Vorig jaar lag het aantal vrouwelijke starters maar liefst 32% hoger dan het jaar daarvoor. Voor de mannen geldt een toename van ‘slechts’ 17%. In het overige bedrijfsleven nam het aantal vrouwelijke ondernemers aanzienlijk minder toe, namelijk met 19%. Vrouwen zijn vaker ouder wanneer ze een detailhandelsbedrijf opzetten dan mannen. Ook dat verklaart dus de vergrijzing. Werkgelegenheid Dalende werkgelegenheid In de detailhandel werkten vorig jaar bijna 710.000 personen, van wie 104.000 ondernemers en meewerkende gezinsleden. Het aantal werknemers is sinds 2003 flink gedaald, evenals het arbeidsvolume (aantal gewerkte arbeidsjaren). Dat geldt voor alle branches. De grootste achteruitgang is waarneembaar bij de levensmiddelenzaken in vers. Winkels in persoonlijke verzorging en supermarkten konden de daling beperkt houden. In het kleinbedrijf nam de werkgelegenheid relatief het meest af. De detailhandel heeft een jarenlange traditie van jeugdige werknemers in vergelijking met het overige bedrijfsleven. 64% van de werknemers in de detailhandel is jonger dan 35 jaar, tegenover 44% van de werknemers in het overige bedrijfsleven. In de detailhandel werken (als bijbaan) relatief veel scholieren en studenten. Ook zijn er veel vrouwen werkzaam, namelijk tweederde. Dat is veel meer dan het aandeel vrouwen in het overige bedrijfsleven (36%). Toename allochtone ondernemers Van alle detaillisten is circa 7% van westers allochtone afkomst. Ongeveer 8% is niet-westers allochtoon. In tien jaar tijd is de groep detaillisten van buitenlandse afkomst verdubbeld. Vooral de levensmiddelenbranche en de ambulante handel zijn populair onder allochtone starters. Vacatures In het eerste kwartaal van 2005 bedroeg het aantal openstaande vacatures 18.500. Het percentage bedrijven met een openstaande vacature is de laatste twee jaar niet of nauwelijks veranderd. 6% van de detailhandelsvestigingen heeft een openstaande vacature. In 2000 was dat nog in 14% van de vestigingen het geval. In de industrie en horeca is dat 10%.

VERSLAG PER HOOFDA C TIVITEIT In dit hoofdstuk wordt verslag gedaan van de activiteiten van het HBD met de nadruk op de projecten die in 2005 zijn uitgevoerd. Per onderwerp wordt aangegeven welk doel het HBD zich op het betreffende terrein stelt. Ook worden de rol van het HBD en de personele en financiële inzet op basis van voorlopige cijfers 2005 steeds weergegeven. In dit hoofdstuk komen aan de orde:

• • • • • •

Kenniscentrum Beleidsterreinen Administratieve lasten Verordenende taken Programma-activiteiten Brancheondersteunende activiteiten

2

18

KENNISCENTRUM Doel

De opbouw en het onderhoud van een gemeenschappelijke kennisinfrastructuur voor de sector detailhandel. Achtergrond

Voor de sector is het van groot belang dat er voldoende, kwalitatief hoogwaardige, informatie beschikbaar is. Deze informatie wordt gebruikt door individuele ondernemingen en winkelketens (bedrijfsvoering en strategiebepaling), door brancheorganisaties, intermediaire organisaties, overheid en HBD (beleid en handelen) en bij voorlichting en onderwijsactiviteiten. Rol van het HBD

Het HBD is de overkoepelende organisatie die voor de sector algemeen geaccepteerde informatie verstrekt over een breed scala van onderwerpen. Het HBD treedt op als kennismakelaar waarbij vraag en aanbod ten aanzien van kennis over de detailhandel bijeen worden gebracht. Het HBD inventariseert de vraag, verzamelt en creëert kennis. Vervolgens maakt het HBD de kennis helder en hanteerbaar en verspreidt deze kennis (vooral via de voor ieder toegankelijke website). Het HBD speelt in op specifieke problemen van de diverse branches via een vraaggestuurd programma voor brancheprojecten. Totale uitgaven

5 1.044.000 Personele inzet

3,55 fte


19

Activiteiten Project

Basisinformatie en -publicaties Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Het HBD organiseert de verzameling, opslag, bewerking en verspreiding van basisgegevens over de detailhandel. De basisgegevens worden verspreid via de HBD-website (www.hbd.nl), in gedrukte publicaties (Kwartaalbericht Detailhandel, Jaarboek Detailhandel en Branches in Detail), via vaste leveringen voor publicaties van derden (bijvoorbeeld jaarboeken van brancheorganisaties en het vakblad RetailTrends) en door het beantwoorden van ad hoc vragen via de HBD-infodesk. Producten/instrumenten Kwartaalbericht Detailhandel; Jaarboek Detailhandel; Branches in Detail. Resultaten/effecten In 2005 zijn de Branches in Detail integraal op internet gepubliceerd en wordt de papieren versie alleen nog op verzoek geleverd. Ten opzichte van 2004 zijn de Branches in Detail op drie punten gewijzigd. De eerste verandering is dat door een forse revisie van de Nationale Rekeningen van het CBS bepaalde statistieken niet meer te vergelijken zijn met die van vorige edities van Branches in Detail (waaronder het aantal vestigingen, de omzetten en het aantal werkzame personen). Een tweede verandering is dat de basisinformatie is uitgebreid met het aantal verkooppunten naar provincie en naar gemeentegrootte. Tot slot bevat de actuele editie niet langer ‘krantenknipsels’, omdat de Branches in Detail hoofdzakelijk gebruikt worden voor raadpleging van statistieken. De internetpagina’s met branchegegevens waren goed voor 360.000 pageviews. In totaal werden in 2005 bijna 225.000 Branches in Detail gedownload. Met abonnementen en losse verspreiding bedroeg de oplage van het Kwartaalbericht 400 en de oplage van het Jaarboek 900. Per 1 januari 2005 is het HBD gestopt met het uitgeven van het Franchise- en Filialenregister en het Detailhandel Magazine. SDU-uitgevers continueert het Franchise- en Filialenregister. Via een 6 pagina’s tellend HBD-katern in RetailTrends, een maandelijks verschijnend vakblad voor de detailhandel, blijft verspreiding van HBD-informatie gegarandeerd. Samenwerking met Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Project

Brancheprojecten voor onderzoek en kennisoverdracht Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De brancheprojecten voor onderzoek en kennisoverdracht vervangen de standaardonderzoeken (brancheverkenningen) die voorheen door het EIM bij de branches werden uitgevoerd, maar te aanbodgestuurd werden bevonden. De brancheorganisaties sturen nu projecten zelf aan (vraagsturing). Het HBD treedt op als opdrachtgever.

20

De projecten hebben bijvoorbeeld betrekking op: advisering ten aanzien van de ondernemingsstrategie, het sturen op cijfers en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Producten/instrumenten Vraaggestuurd branchespecifiek onderzoek en gerichte kennisoverdracht in de vorm van projecten. Resultaten/effecten Ook in 2005 is een aantal zeer verschillende brancheprojecten uitgevoerd. In 2005 zijn de volgende 15 projecten afgerond: Structuuronderzoek huishoudelijke verlichting In opdracht van het HBD en de brancheverenigingen CBW en UNETO-VNI is een onderzoek uitgevoerd naar de structuur, ontwikkelingen en uitdagingen van de markt voor huishoudelijke verlichting. Het onderzoek heeft zowel betrekking op armaturen als op lichtbronnen. Het rapport biedt bovendien een overzicht van kansen en bedreigingen voor de verlichtingsbranche. Ontwikkeling software boekenbranche Voor de boekenbranche is software ontwikkeld waarmee individuele boekhandels hun eigen site kunnen koppelen aan de Boekbalie titeldatabase, een centraal onderhouden informatiesysteem. Via de koppeling kunnen consumenten op de site van hun eigen boekhandel boeken zoeken en bestellen in de Boekbalie. De koppeling is onzichtbaar, waardoor de consument het idee heeft dat het boek bij de eigen boekhandel is besteld. Het gaat om open source software. Dat biedt boekverkopers de mogelijkheid de software aan te passen aan hun eigen wensen. Specifieke loonberekeningsmodule voor de bakkersbranche Voor de bakkersbranche is de standaard loonberekeningsmodule (ontwikkeld binnen de Vereniging O3D) aangepast, waarbij branchespecifieke variabelen zijn toegevoegd. Bakkers kunnen nu op ieder moment zelf bekijken wat iemand (bijvoorbeeld een sollicitant) volgens de CAO moet verdienen of wat een medewerker overhoudt als hij of zij 5 100 persoonlijke toeslag krijgt. Benchmarkgroepen in de modebranche De begin 2004 gestarte pilot heeft uiteindelijk geleid tot het oprichten van 3 benchmarkgroepen in de damesmode, kindermode en herenmode. De groepen tellen acht tot twaalf ondernemers met vergelijkbare bedrijven. Ze komen enkele keren per jaar samen om te praten over omzet- en kostenontwikkeling binnen hun bedrijf en het ondernemen in het algemeen. Basis voor de discussie vormt een vooraf door een extern deskundige opgestelde bedrijfsvergelijking. Aan de hand van deze rapportage kan de ondernemer beoordelen of zijn bedrijf afwijkend scoort. Het uitwisselen van informatie heeft bij alle betrokken ondernemingen tot structurele verbeteringen geleid. Structuuronderzoek ambulante handel De laatste fase van het structuuronderzoek ambulante handel is in 2005 afgerond. In het rapport wordt aandacht besteed aan de diverse aspecten van de ambulante handel: de structuur, de bestedingen, arbeidsmarkt, omzet, productiviteit en exploitatie. De gegevens komen voort uit de resultaten van onderzoeken die periodiek zijn gehouden. Consumentenonderzoek in de optiekbranche Gebleken is dat bijna negen miljoen Nederlanders een (lees-)bril of lenzen dragen; dat is 64% van de bevolking van twaalf jaar en ouder. Het onderzoek helpt ondernemers in de optiekbranche hun bedrijfsvoering beter op de wensen van de consument af te stemmen. Gevraagd naar wat klanten prettig vinden bij hun bezoek aan een optiekzaak noemt 77% de deskundigheid. Ook vinden veel klanten (73%) het belangrijk dat er voldoende tijd voor hen wordt vrijgemaakt, 37% noemt de korte wachttijd.


21

Legvoorschriften in de parketbranche Geschillen met consumenten kosten minstens 5 10.000,- per jaar per bedrijf. Dit blijkt onder meer uit de vele toegewezen geschillen uit tal van eindrekeningen die niet worden geïnd en zaken die voor de rechter komen. De ondernemer kan dit zichzelf besparen. Om de kwaliteit in de branche op te krikken hebben vier brancheorganisaties de handen ineengeslagen en uniforme legvoorschriften ontwikkeld. Structuuronderzoek mode, sportmode en schoenenbranche 2010 Het onderzoek geeft de modebranche een blik op 2010. De dagelijkse praktijk leert dat de ondernemer vooral bij economische tegenwind alle zeilen moet bijzetten om de consument tevreden te stellen. In al deze ontwikkelingen liggen zowel bedreigingen als kansen voor de mode-, schoenen- en sportondernemer. Duidelijk is dat de situatie van nu een andere bedrijfsaanpak verlangt dan 10 jaar geleden. Het onderzoek schetst hoe de wereld er uitziet in 2010 en biedt ondernemers handvatten om hun koers voor de komende jaren te bepalen. Versterking ondernemerschap in de juweliersbranche De juwelier heeft in Nederland sinds jaar en dag een sterke marktpositie op de sieradenmarkt. Sinds 2001 neemt die echter langzaam af. Branchevervaging, de opkomst van internet, vergrijzing onder de ondernemers en hoge investeringen spelen hierbij een rol. Klanten zijn minder loyaal en steeds beter geïnformeerd. Dit betekent dat de lokale juwelier actie moet ondernemen om zijn toekomst veilig te stellen. Inzicht in de sieradenconsument van vandaag en morgen is daarvoor een goede basis. Bovendien bevat het onderzoek een praktische ‘tool’ waarmee juweliers inzicht krijgen in de verschuiving van marktaandeel als gevolg van de keuzes die men maakt. Structuuronderzoek voor de motorbranche Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat veel motordealers in een moeilijke situatie verkeren. Het motorseizoen 2005 is voorbij en de verkopen van nieuwe motorfietsen waren weer lager dan in het voorgaande jaar. Bij de verkoop van gebruikte motoren verliest de handel langzaam marktaandeel aan de particulieren die onderling via internet verkopen. Het onderzoek biedt belangrijke aanknopingspunten voor de keuzes die bedrijven zelf kunnen maken voor de komende jaren in de vorm van een aantal concrete opties. Omzetmonitor schoenenbranche Vanuit het branchespecifieke budget is een bijdrage geleverd aan de opzet van een ‘schoenmonitor’. Internet portal winkelcriminaliteit Op internet is veel informatie beschikbaar over winkelcriminaliteit. Het is voor drukbezette ondernemers niet eenvoudig uit deze informatie de voor hen relevante gegevens te filteren. Via de internetportal, toegespitst op de elektrotechnische detailhandel, kan deze informatie gemakkelijk worden ontsloten. De opzet van de portal is ook beschikbaar voor andere branches. Bewustwording en professionalisering brood- en banketbakkerijbranche m.b.t overgewicht Overgewicht vormt een steeds groter maatschappelijk probleem in Nederland. Ondernemers en werknemers in de brood- en banketbakkerijbranche worden in de praktijk ook steeds vaker geconfronteerd met vragen van consumenten over gezonde voeding en calorieën. Tijdens het evenement Brood & Banket Idee werd vanuit diverse invalshoeken ingegaan op de maatschappelijke ontwikkelingen rond het thema overgewicht. Waarom is overgewicht zo’n belangrijk onderwerp geworden? Welke rol speelt voeding hierbij? En welke rol kan de brood- en banketbakker hierin spelen. Doel was de bakkers te laten kennismaken met het onderwerp en bij de vakgenoten een bewustwording op gang te brengen. Tijdens het evenement is een caloriewijzer geïntroduceerd. Opstellen van een branchecode voor de naaimachinebranche De branchecode is vanaf 2006 beschikbaar voor elke ondernemer in de branche.

22

Best practices in de dieren- en dierenbenodigdhedenbranche Door het doorlichten van een aantal succesvolle ondernemingen in deze branche wordt een overzicht verkregen van de succesfactoren, de kansen en bedreigingen voor ondernemers in dieren- en dierenbenodigdheden. Lopende projecten Op dit moment lopen 24 branchespecifieke projecten die in de loop van 2006 worden afgerond. Evaluatie & Prolongatie Tot nu toe zijn er 64 branchespecifieke onderzoeken en projecten afgerond in 6 jaar tijd. Mede gezien een positieve evaluatie is opnieuw een branchespecifiek budget vastgesteld voor de periode 2006 tot en met 2008. Samenwerking met De brancheorganisaties.

Project

Beleidsondersteunende informatie Kernfunctie Professionalisering Projectomschrijving Vanuit de bestuurscommissie Kenniscentrum worden initiatieven genomen om de kennisoverdracht vanuit de HBD-beleidsterreinen te ondersteunen, en onderwerpen op te pakken die buiten de reguliere beleidsterreinen vallen en belangrijk worden geacht. Producten/instrumenten Onderzoeksprogramma demografie; Trendboek; Scriptieprijs. In navolging op het rapport Demografie etnisch ondernemerschap in de detailhandel is in december 2005 een onderzoek afgerond naar de leeftijdsopbouw in de detailhandel. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat de vergrijzing in de detailhandel niet sneller gaat dan de vergrijzing van de totale beroepsbevolking. De gemiddelde leeftijd in de detailhandel is de afgelopen 10 jaar met maar 3% gestegen van gemiddeld 43,8 jaar naar gemiddeld 45,2 jaar. Per branche zijn wel duidelijk verschillen gevonden met betrekking tot vergrijzing. Zo is de vergrijzing het meest aanwezig in de markthandel, overige ambulante handel en de branche van huishoudelijke artikelen. In 3 branches is zelfs sprake van een verjonging, namelijk bij de consumentenelektronica, de supermarkten en de postorderbedrijven.


23

Project

Scriptieprijs voor HBO en WO Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Stimuleren van de detailhandel als studieobject. Producten/instrumenten Onder studenten in het HBO en het WO is een wedstrijd uitgeschreven. Via posters en free publicity werden studenten uitgenodigd scripties over de detailhandel in te sturen. Resultaten/effecten Voor de zesde keer werden de HBD scriptieprijzen uitgereikt. Ursula Wopereis (InHolland Diemen) maakte de winnende HBO-scriptie: ‘Wat betekent mode voor u? Profielonderzoek onder ondernemers in damesmode’. In deze scriptie wordt ingegaan op de cultuur van de ondernemer en worden manieren aangedragen om de communicatie tussen de ondernemer en de klant te optimaliseren. De winnaar bij de WO-scripties is Rob Soeterboek (TU Eindhoven): ‘Een tweede toekomst voor winkelstrips’. Deze scriptie geeft innovatieve mogelijkheden om winkelstrips die dreigen ten onder te gaan als gevolg van schaalvergroting een tweede leven te geven.

Plannen voor 2006 Accenten voor het Kenniscentrum zijn in 2006: 1 Verder ontwikkelen van de rol van kennismakelaar en het verder verspreiden van kennis via de website; 2 Uitbreiden van de Branches in Detail met onder meer cijfers over automatiseringsgraad, betalingsverkeer en bestedingen via het internet; 3 Uitbreiden van het jaarboek; 4 Binnen het onderzoeksprogramma demografie worden de volgende 2 groepen in kaart worden gebracht: ‘Zelfstandigen zonder personeel’ en de groep ‘Starters’; 5 Opstellen van een trendrapport 2006; 6 Onderzoek naar branchevervaging en thematisering; 7 Start ‘RetailBarometer’; 8 Afronding van de brancheprojecten gefinancierd vanuit het budget 2000-2005 en start branche projecten vanuit het budget 2006-2008.

24

BELEIDSTERREINEN Op de volgende pagina’s worden de activiteiten beschreven in het kader van de beleidsterreinen waarop het HBD actief is. Het gaat om: • Arbeidsmarkt en sociale zekerheid • Winkelcriminaliteit • Computertechnologie • Ruimtelijke structuur • Onderwijs en scholing • Betalingsverkeer • Verantwoord ondernemen • Administratieve lasten


25

ARBEIDSMARKT EN SOCIALE ZEKERHEID Doel

Het bevorderen van goede arbeidsomstandigheden, een adequate personeelsvoorziening, het bevorderen van een soepele arbeidsmarkt en het verminderen, dan wel voorkomen van de (maatschappelijke) kosten van arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Achtergrond

De detailhandel biedt werk aan 710.000 werkenden onder wie ruim 104.000 ondernemers en meewerkende gezinsleden. Het HBD richt zich in het bijzonder op de werkterreinen: arbeidsmarkt, arbeidsomstandigheden en sociale zekerheid. Werkgevers en werknemers zijn in 2005 ondersteund bij het vertalen en implementeren van – nieuwe – sociale wetgeving zoals loondoorbetaling tweede ziektejaar en het opdrachtgeverschap bij verzuim en reïntegratie. Er is geen andere organisatie die voor werkgevers en werknemers in de detailhandel op genoemde werkterreinen voor de gehele bedrijfstak ondersteuning biedt. Rol van het HBD

Het HBD is gesprekspartner van overheden en relevante instanties, adviseert brancheorganisaties en ontwikkelt hulpmiddelen. Het HBD initieert daarvoor projecten, laat onderzoeken uitvoeren en verstrekt informatie. Deze informatie wordt grotendeels verspreid via de HBD-website, de website www.aan-t-werk.nl, de koepel-, brancheorganisaties en intermediaire organisaties naar werkgevers en (potentiële) werknemers in de detailhandel. Ten aanzien van het ontwikkelen van bijvoorbeeld het ‘inwerktraject’ en de Subsidiewijzer Arbeid en scholing 2005 is intensief samengewerkt met de Stichting Opleidingsfonds Detailhandel (SOD). Personele inzet

1,7 fte Totaal budget

5 251.000

26


Aan ’t Werk met sociale zekerheid Kernfunctie Advisering en Professionalisering. Projectomschrijving Werkgevers en werknemers zijn in 2005 ondersteund bij het vertalen en implementeren van – nieuwe – sociale wetgeving zoals de loondoorbetaling tweede ziektejaar en het opdrachtgeverschap bij verzuim en reïntegratie. Voor de ondersteuning zijn diverse checklisten Poortwachter en Reïntegratie en instrumenten beschikbaar, zoals een model verzuimdossier en modelcontracten. Relevante informatie en de verschillende instrumenten worden grotendeels via de website verspreid. Via de website is een helpdesk beschikbaar voor werkgevers- en werknemers(organisaties) in de detailhandel. Ook is in 2005 een intensief voorlichtingstraject gestart om werkgevers en werknemers voor te bereiden op de nieuwe WIA (wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Producten/instrumenten Website www.aan-t-werk.nl, Helpdesk Aan ’t Werk, model verzuimdossier, modelcontracten, checklisten, stappenplannen en voorlichtingsbijeenkomsten. Resultaten en effecten 88.236 bezoekers en 9.899 downloads (totaalstand op 14 dec 2005). Samenwerking met Hoofdbedrijfschap Ambachten.

Project

Arbeidsmarktonderzoek Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Tweejaarlijks onderzoek naar de ontwikkelingen en prognoses op de arbeidsmarkt in de detailhandel. EIM levert en bewerkt een deel van het cijfermateriaal. Overige cijfers zijn afkomstig uit publicaties van onder andere het CBS, CPB en TNS/NIPO. Het HBD draagt zorg voor de analyse en redactie van publicaties. Dit is het enige onderzoek dat detailhandelsbreed inzicht geeft in de arbeidsmarkt in de detailhandel. Deze informatie vormt input voor het arbeidsmarktbeleid van het HBD en voor diverse publicaties. Producten/instrumenten Publicatie ‘Arbeidsmarkt in de detailhandel 2005’. Resultaten/effecten De gegevens worden onder meer gebruikt voor het Kwartaalbericht Detailhandel en het arbeidsmarktbeleid van het HBD.


27

Project

Sectorpanel RWI Kernfunctie Beleidsinterventie. Projectomschrijving Het HBD vertegenwoordigt de sector detailhandel in het sectorpanel van de Raad voor Werk en Inkomen (RWI). Hierdoor wordt in de voorstellen van de RWI aan SZW rekening gehouden met de detailhandelsspecifieke kenmerken zoals veel parttimers en tijdelijk personeel, veel kleine ondernemingen en het beperkte aantal vergelijkbare functies. Tevens biedt het HBD ondersteuning aan het CWI bij de professionalisering van medewerkers. Samenwerking met Raad voor Werk en Inkomen.

Project

Update brochurereeks personeelsmanagement Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Voor werkgevers is een 7-delige brochurereeks Personeelsmanagement ontwikkeld. Eind 2005 is de brochure Arbo en verzuim geactualiseerd op nieuwe weten regelgeving in 2006 en is deze ook digitaal beschikbaar. Producten/instrumenten Brochure Arbo en verzuim.

Plannen voor 2006 Prioriteit krijgt het ondersteunen en voorbereiden van werkgevers- en werknemers(organisaties) op de wijzigingen in het sociale zekerheidsstelsel per 1 januari 2006. Naast de WIA gaat het om de herziening van de Arbowet, de nieuwe WW en de evaluatie van SUWI. Nieuwe instrumenten worden ontwikkeld en bestaande aangepast. Een intensieve voorlichting en communicatie (onder meer via de website) vormen daarbij de hulpmiddelen. Anders dan de vervangingsvraag en de vraag naar kader- en gespecialiseerd verkooppersoneel valt in 2006 geen toename te verwachten van het aantal vacatures. Het HBD voert in 2006 een actief beleid richting de lokale/regionale arbeidsmarkt ten behoeve van de reïntegratie van gedeeltelijk arbeidsgeschikte werknemers in de detailhandel. Voor de instroom van nieuw personeel wordt op gemeentelijk en (of ) CWI-niveau naar mogelijkheden gezocht. Voor de reïntegratie extern van (gedeeltelijk) arbeidsgeschikte werknemers ontwikkelt het HBD met andere sectoren (onder andere de zorg) op lokaal/regionaal niveau intersectorale mobiliteitsprojecten. Om in te spelen op de vergrijzing en de naar verwachting aantrekkende economie na 2006 wordt een meerjarenplan uitgewerkt voor de werving van potentiële werknemers. Daarbij wordt rekening gehouden met de diversiteit op brancheniveau. In samenwerking met de SOD worden imagoversterkende activiteiten ontwikkeld, gericht op leerlingen van het VMBO/MBO.

28

STOP CRIMINALITEIT Doel

Het verbeteren van de veiligheid in en rondom winkels en andere verkooppunten. Achtergrond

Criminaliteit kost de detailhandel ongeveer 5 1 miljard per jaar. Exacte cijfers zijn moeilijk te geven maar circa 5 700 miljoen hiervan is ‘echte’ derving (verdwenen of beschadigde artikelen, schade aan winkelpanden en inventaris, etc.). Daarnaast investeert de detailhandel ongeveer 5 300 miljoen per jaar in preventie (beveiliging van producten, inhuren van beveiligingsbedrijven, trainingen van medewerkers, etc.). Mogelijk nog belangrijker is dat medewerkers in de detailhandel zich in toenemende mate onveilig voelen. Agressie neemt helaas steeds meer toe. Agressie door criminelen, maar ook in toenemende mate door ‘gewone’ klanten. Het creëren van voorwaarden voor veilig werken op het verkooppunt is dus in het belang van ondernemers én medewerkers. Rol van het HBD

Als belangenbehartiger van zowel medewerkers als ondernemers ligt er voor het HBD een duidelijke taak op het gebied van veiligheid. De overheid en de werkgeverspartijen in de detailhandel (Platform Detailhandel Nederland) hebben specifieke afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in het Convenant Aanpak Winkelcriminaliteit II. Het HBD voert een aantal in het convenant gemaakte afspraken uit. Concrete activiteiten hebben betrekking op lokale projecten, brancheprojecten, trainingen en algemeen onderzoek en voorlichting. Ook worden projecten uitgevoerd waarin de positie van de medewerkers centraal staat. Totale uitgaven

5 284.000 Personele inzet

8,45 fte


29


Lokale projecten stop criminaliteit Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Lokale projecten beogen door het bevorderen van de samenwerking op lokaal niveau (ondernemingen, gemeente, brandweer en politie) de veiligheid in winkelgebieden te verbeteren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de aanpak van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Binnen het HBD is een projectteam in het leven geroepen met zeven regionaal werkende adviseurs. Deze adviseurs kunnen, wanneer partijen daadwerkelijk samen aan de slag willen in totaal 30 dagen gratis ondersteuning leveren. Hiermee kan over het algemeen de eerste KVOster worden behaald. Producten/instrumenten Om de lokale partijen te helpen is een groot aantal praktische instrumenten ontwikkeld. Zowel de partijen zelf, als de adviseurs kunnen deze gebruiken. Het betreft voorbeeldconvenanten, stappenplannen, voortgangsrapportagemodellen, voorbeelden van maatregelen, etc. Resultaten/effecten Ervaringen uit het verleden tonen aan dat er winst te behalen is. Dit geldt zowel voor de concrete doelen (afname winkeldiefstal, fietsendiefstal of zakkenrollerij) als op het veiligheidsgevoel bij de klanten en medewerkers. In 2005 zijn 55 projecten gestart. Samenwerking met De ministeries van Justitie, Binnenlandse Zaken en Economische Zaken, het Centrum Criminaliteitsbeheersing en Veiligheid CCV (Overleg tussen overheid en marktpartijen inzake veiligheid). HBD neemt deel aan de volgende overleggen Landelijke werkgroep KVO. Dit is een werkgroep van de organisaties die de convenantsafspraken hebben gemaakt waar de lokale projecten uit voortkomen: ministeries van Binnenlandse zaken, Economische Zaken en Justitie, Platform Detailhandel Nederland, Nationale Winkelraad en CCV. Subsidies van derden 5 157.000 van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Websites http://winkelcriminaliteit.hbd.nl

Project

Trainingen omgaan met agressie en overvallen Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Geven van trainingen op het gebied van omgaan met agressie of overvallen. Ook is een specifieke training ontwikkeld voor de lokale projecten.

30

Producten/instrumenten Bij de bestaande trainingen omgaan met agressie en omgaan met een overval worden de deelnemers actief betrokken bij de inhoud door middel van rollenspellen en met hulp van acteurs. In de nieuwe training is sprake van een basismodule die op zichzelf staat (de deelnemer heeft dan voldoende basis om met elementen van winkelcriminaliteit om te gaan) en vervolgmodules die dieper ingaan op specifieke onderwerpen. De nieuwe opzet maakt het mogelijk trainingen op maat aan te bieden. Het HBD was betrokken bij de ontwikkeling van deze trainingen en zorgt ervoor dat ze tegen een zeer aantrekkelijk tarief worden aangeboden. Resultaten/effecten In totaal hebben ongeveer 2.000 personen aan 75 trainingen deelgenomen. Uit de evaluatieformulieren blijkt dat de deelnemers de trainingen zowel qua inhoud als vorm over het algemeen als goed tot zeer goed beoordelen. Websites www.stopwinkelcriminaliteit.nl

Project

Brancheprojecten stop criminaliteit Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Bepaalde problemen (en de mogelijke maatregelen/oplossingen) zijn sterk branchebepaald. Het HBD biedt branches de mogelijkheid binnen een eigen project deze specifieke problemen aan te pakken. Het HBD zorgt ervoor dat kennis die in een bepaalde branche is opgedaan ook bruikbaar wordt gemaakt voor andere branches. Producten/instrumenten Omdat de probleemstelling zeer uiteenloopt is inmiddels een groot aantal, zeer diverse producten en instrumenten ontwikkeld. In 2005 betreft dit onder andere: • Richtlijn alleen werken; hoe kan de veiligheid worden bevorderd in situaties waarin (noodgedwongen) iemand alleen in een winkel staat; • Gedragsregels; hoe kunnen (als onderdeel van het huishoudelijk reglement) afspraken worden gemaakt over de manier waarop medewerkers en leidinggevenden met elkaar om gaan; • Nieuwe technieken in de modedetailhandel; welke mogelijkheden zijn er, en in hoeverre zijn deze in de praktijk bruikbaar om de veiligheid in de winkels te verbeteren; • Aanpassing bestaande veiligheidscan voor grootschalige- en/of zelfbedieningswinkels; • Een instrument om derving te kunnen meten; veel winkels zijn onvoldoende in staat om aan te geven hoe groot hun criminele derving (in- en extern) is; • Een proefproject waarin tankstationhouders kennis kunnen uitwisselen en elkaar kunnen waarschuwen voor nieuwe methoden van criminelen, frauderende medewerkers, dan wel mensen die na het tanken doorrijden zonder te betalen. Resultaten/effecten 5 Brancheprojecten met daarbinnen onder andere: • een groot aantal winkelbezoeken met concrete adviezen op het gebied van veiligheid; • verschillende regionale informatiebijeenkomsten; • veel publiciteit in de vakpers. Websites www.stopwinkelcriminaliteit.nl voor de veiligheidsscan: http://veiligheidsscan.hbd.nl


31

Project

Kennisverspreiding stop winkelcriminaliteit Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De ontwikkeling van praktische instrumenten waarmee zowel ondernemers als medewerkers hun voordeel kunnen doen. In 2005 is specifiek aandacht besteed aan het onderwerp geweld en agressie. Dit betekent dat kennis bijeen is gebracht over de mate waarin dit binnen de sector detailhandel voorkomt. Daarnaast is een training ‘voorkomen van en omgaan met geweld en agressie in de winkel’ ontwikkeld. Dit laatste is gedaan in samenwerking met de Stichting Opleidingsfonds Detailhandel (SOD). De doelgroep bestaat enerzijds uit beginnende medewerkers in de detailhandel en anderzijds uit leerlingen van v(mbo) scholen. De training kan op de HBD-website worden gedaan. Er is gekozen voor een opzet die goed past binnen het lesprogramma van de genoemde (v)mbo scholen. Modules die in de training aan de orde komen, zijn: begroeten van klanten, handelen bij verdenking van winkeldiefstal, aanhouden van winkeldieven, omgaan met klachten en wat te doen als het toch mis gaat. Resultaten/effecten De trainingen gaan in 2006 van start. HBD neemt deel aan de volgende overleggen Overlegplatform roofovervallen (een platform van politie en bedrijfsleven). Website www.stopwinkelcriminaliteit.nl

Plannen voor 2006 De genoemde thema’s zullen ook in 2006 centraal staan. Nieuw is dat een regeling Slachtofferhulp Detailhandel in het leven wordt geroepen. Iedereen die geconfronteerd wordt met geweld, ongeval, overval of een sterfgeval kan een beroep doen op gratis professionele ondersteuning. Het gaat uitdrukkelijk om een vangnetregeling. Dat wil zeggen dat bestaande regelingen (bijvoorbeeld van brancheorganisaties of individuele bedrijven) kunnen blijven bestaan.

32

COMPUTER TECHNOLOGIE Doel

Het verhogen van de productiviteit en het rendement van bedrijven (en daarmee het versterken van hun concurrentiepositie) door middel van procesinnovatie die mogelijk wordt dankzij de inzet van computertechnologie Achtergrond

De winstgevendheid van bedrijven in de detailhandel is in het gedrang gekomen door kostenstijging op diverse gebieden (derving, personeel, huur, energie en transport bijvoorbeeld), door margedruk onder invloed van toenemende concurrentie en door veranderd consumentengedrag (minder trouw en veeleisender). Er valt door toename van het gebruik van computertechnologie nog veel winst te behalen. Geconstateerd kan worden dat ondernemingen in de detailhandel weliswaar sinds het begin van het project ‘Over de digitale drempel’ meer en beter gebruikmaken van ICT, maar ook dat zij er nog lang niet zijn. In iedere branche zijn innovatieve ondernemingen te vinden die demonstreren dat innovatief gebruik van computertechnologie leidt tot betere bedrijfsresultaten, beter inspelen op klantwensen en verhoging van de concurrentiekracht. Ook een vergelijking tussen branches toont aan dat bepaalde branches een efficiencyniveau hebben behaald, dat in andere branches nog niet is bereikt. De specifieke kenmerken van de detailhandel maken een specifieke benadering noodzakelijk. Rol van het HBD

Het HBD volgt nauwgezet de ontwikkelingen op het gebied van ICT, zorgt voor transparantie van het ICT-aanbod en verstrekt informatie aan de doelgroep. Daarnaast initieert het HBD projecten om na te gaan in hoeverre ICT-oplossingen aantoonbaar bijdragen aan stijging van productiviteit en rendement. Ten slotte draagt het HBD bij aan gunstiger randvoorwaarden, waaronder ondernemingen in de detailhandel gebruik kunnen maken van ICT (o.a. open standaarden). Totale uitgaven


2,01 fte


33


Planvorming meerjarenproject bevorderen computergebruik Kernfunctie Beleidsinterventie. Projectomschrijving In overleg met brancheorganisaties, koepels en strategische partners (bedrijfsleven en overheid) en op basis van onderzoeksgegevens (1-meting ICT-gebruik) komen tot een ambitieus en breed gedragen projectplan om het gebruik van computertechnologie ter verbetering van productiviteit en rendement van bedrijven te bevorderen. Mogelijkheden worden onderzocht om het plan gefinancierd te krijgen. Producten/instrumenten Plan van aanpak Optimaal Digitaal Ondernemen detailhandel en ambachten 2006-2010 en presentaties hierover. Resultaten/effecten Grotere bekendheid met problematiek en oplossingsrichtingen bij een groot aantal stakeholders. Randvoorwaarden gecreëerd om, zodra de financiering rond is, de uitvoering ter hand te nemen. Samenwerking met Hoofdbedrijfschap Ambachten, Nationale Winkelraad MKB-Nederland, brancheorganisaties, Syntens, ministerie van Economische Zaken, diverse organisaties op het gebied van innovatie en ICT, software-aanbieders. HBD neem deel aan het volgende overleg Commissie Informatiebeleid RCO (namens MKB-Nederland). Websites www.hbd.nl/ICT

Project

Praktijkexperimenten Optimaal Digitaal Ondernemen Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Vooruitlopend op de goedkeuring van het meerjarenplan zijn praktijkexperimenten gestart in detailhandelsondernemingen en ambachtelijke bedrijven op het terrein van optimalisering van ketenmanagement, sturen op cijfers en klantencontacten. Op het terrein van ketenmanagement hebben voorbereidingen plaatsgevonden voor een concrete proeftuin in een branche, terwijl in drie andere branches de stand van zaken is geanalyseerd. Op het terrein van sturen op cijfers zijn ondernemingen in twee branches geholpen managementgegevens te verzamelen uit hun bedrijven (deels afkomstig uit ICT-systemen, deels uit aanvullende bronnen) en zijn deze ondernemers vervolgens begeleid bij het nemen van maatregelen om het rendement te verhogen. Bij de experimenten op het terrein van klantencontacten draait het enerzijds om de vraag of het mogelijk is om een Point of Salesysteem op ASP-basis (waarbij de software via een internetverbinding wordt benut) te gebruiken en anderzijds

34

of het mogelijk is om een grotere klantenbinding met behulp van ICT te realiseren. Bij deze praktijkexperimenten zijn zes branches betrokken. Producten/instrumenten In de praktijk testen bij ondernemers, hulp van een projectleider. Resultaten/effecten De experimenten moeten na afronding leiden tot een voorlichtings-, advies- en trainingsaanbod naar branchegenoten. Samenwerking met Hoofdbedrijfschap Ambachten, Nationale Winkelraad MKB-Nederland, brancheorganisaties, Syntens, EIM-stratus, FSR opleidingsgroep, GS1 Nederland, Microsoft, Nederland Breedbandland. Websites www.optimaaldigitaal.nl

Project

Internet Service Tools Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Bevorderen van de totstandkoming en instandhouding van dynamische websites van brancheorganisaties in detailhandel en ambachten. Producten/instrumenten Gezamenlijke inkoop van hosting en onderhoud, ontwikkeling van applicaties die voor diverse brancheorganisaties geschikt zijn, en deskundigheidsbevordering van medewerkers van brancheorganisaties op internetgebied. Resultaten/effecten Bijna vijftig websites en bijna twintig internetapplicaties voor ongeveer 35 brancheorganisaties en koepels detailhandel en ambachten. Samenwerking met Hoofdbedrijfschap Ambachten en diverse brancheorganisaties. Websites www.verenigingo3d.nl

Plannen voor 2006 Er is een plan van aanpak voor een meerjarenproject opgesteld, waarvoor financiering wordt gezocht. Een beperkt aantal projecten wordt vooruitlopend op de uitvoering van dit plan als pilot uitgevoerd. Het project heeft als speerpunten: optimalisering van het ketenmanagement, optimalisering van de stuurinformatie in bedrijven en optimalisering van het klantcontact.


35

RUIMTELIJKE STRUCTUUR Doel

Het bijdragen aan een optimaal ruimtelijk detailhandelsbeleid op landelijk, regionaal en lokaal niveau. Achtergrond

De locatie is van groot belang voor de bedrijfsvoering. Het maakt een groot verschil of een detailhandelsbedrijf in de binnenstad, in een wijkwinkelcentrum of in een perifeer grootschalig winkelcentrum is gevestigd. Met de locatiekeuze wordt een keuze gemaakt voor omzetmogelijkheden (veel of weinig passanten; klein of groot verzorgingsgebied) en de daarmee samenhangende (huisvestings-)kosten. Vanaf het voorjaar 2000 ontwikkelt de landelijke overheid nieuw beleid. Inmiddels is duidelijk dat rekening gehouden moet worden met een terugtredende landelijke overheid (decentralisatie van het beleid) en meer marktwerking. In het nieuwe ruimtelijke ordeningsbeleid zullen de gemeenten in Nederland een centrale positie innemen. De provincie krijgt een coördinerende rol en moet de gemeentelijke plannen op elkaar afstemmen. Er bestaat een reëel gevaar dat een en ander ten koste gaat van de fijnmazige winkelstructuur. Rol van het HBD

Als sectorinstituut vindt bij het HBD de nodige afstemming en coördinatie van activiteiten plaats. Ook wordt onderzoek uitgevoerd waarmee het Platform Detailhandel haar lobbywerkzaamheden kan onderbouwen. Een belangrijke rol op lokaal niveau speelt de afdeling DAD (Decentrale Advisering Detailhandel) van het HBD. In opdracht van (lokale) ondernemersverenigingen begeleiden de adviseurs van deze afdeling ruimtelijk-economische processen op gemeentelijk niveau. Hierdoor beschikt het HBD over veel praktische informatie en deskundigheid die ook weer voor beleidsontwikkeling wordt aangewend. Totale uitgaven


10,45 fte

36


Ondersteunen van de provinciale lobby van de private organisaties

en

lokale

Kernfunctie Advisering. Projectomschrijving Eind 2004 is de Nota Ruimte verschenen. Van groot belang is de daarop volgende uitwerking in provinciale en lokale detailhandelstructuurvisies: waar (locatie) kunnen, welke type detailhandelsverkooppunten, worden gerealiseerd. Producten/instrumenten Faciliteren van overlegronden met vertegenwoordigers van provincies en gemeenten. Themabijeenkomsten georganiseerd voor vertegenwoordigers van provincies, regionale samenwerkingsverbanden en gemeenten. Position Paper ‘Winkelen en Leisure’. De brochure Handreiking Detailhandelsbeleid, advies: Overheid, maak beleid!. Resultaten/effecten De themabijeenkomsten en de Handreiking hebben geleid tot een actieve betrokkenheid van het lokale en/of regionale bedrijfsleven bij het opstellen van regionale en provinciale detailhandelstructuurvisies. De Position Paper heeft ertoe bijgedragen dat nieuwe plannen op het gebied van winkelen en amusement op deugdelijk cijfermateriaal worden gebaseerd. Samenwerking met Platform Detailhandel, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, IVBN (beleggers), Neprom (projectontwikkelaars).

Project

Basisinformatie RO vestigingsbeleid Kernfunctie Basisinformatie. Producten/instrumenten Referentieset; een instrument waarmee ontwikkelingen binnen de verschillende typen winkelgebieden worden gevolgd en geanalyseerd; Bestedingen en marktaandelen: een instrument waarmee bestedingen (hoeveel wordt er uitgegeven) en marktaandelen (welk deel is dit van de totale uitgaven) van de verschillende branches binnen de detailhandel worden gevolgd. Resultaten/effecten De referentieset en Bestedingen en Marktaandelen worden gebruikt voor het ontwikkelen van beleid (zowel op nationaal, regionaal als lokaal niveau). De DAD-adviseurs kunnen op basis van deze gegevens adviseren over een juiste branche-indeling van een nieuw of her in te richten winkelgebied.


37

Project

Decentrale Advisering Detailhandel (DAD) Kernfunctie Advisering. Projectomschrijving Directe uitvoeringsgerichte ondersteuning van detaillistenverenigingen en het in samenwerking met de private partijen beïnvloeden van het provinciale, regionale en lokale detailhandelsbeleid. In 2005 waren 9 adviseurs actief binnen de afdeling. Iedere adviseur heeft een eigen werkgebied en daarmee ook een eigen regionaal netwerk. Producten/instrumenten 330 projecten in ruim 150 gemeenten. Resultaten/effecten Onder de 150 gemeenten waar de DAD-adviseurs actief zijn vallen vrijwel alle grote steden in Nederland. Bovendien zijn verschillende adviseurs actief in regionale en provinciale projecten. Gezien de aard van het werkterrein en de bereikte resultaten hebben de activiteiten van de afdeling DAD betekenis voor een groot deel (naar schatting 60-70%) van de in de sector detailhandel werkzame ondernemingen. De belangrijkste onderwerpen die het afgelopen jaar in de lokale projecten aan de orde zijn gesteld: 1. Implementatie Nota Ruimte Hieronder vallen alle projecten die direct of indirect te maken hebben met regionaal en lokaal detailhandelsbeleid, zoals het in opdracht van ondernemers invloed uitoefenen op het lokale beleid tot en met het samen met ondernemers opstellen van een ‘eigen’ visie. Hierbij komt vrijwel altijd het onderwerp ‘detailhandel in de periferie’ – nieuwe pdv- en gdv-ontwikkelingen, thematische ontwikkelingen, winkels op industrieterreinen, branchevervaging op bestaande perifere locaties – aan de orde. 2. Herstructurering / renovatie van winkelgebieden De herstructureringsopgave (het vernieuwen van bestaande winkelgebieden) zal naar verwachting de komende jaren de agenda’s domineren. Het aantal projecten blijft toenemen. Deze projecten worden gekenmerkt door een grote complexiteit en vergen over het algemeen een (erg) lange adem. 3. Bereikbaarheid en parkeren Dit onderwerp blijft de gemoederen bezighouden. Elke keer opnieuw moet het gesprek met de lokale overheid worden gevoerd om de bereikbaarheid van winkelgebieden en het aantal goed gesitueerde en betaalbare parkeerplaatsen in stand te houden of te verbeteren. 4. Centrummanagement Op veel plaatsen in Nederland is de samenwerking tussen ondernemers en gemeenten geformaliseerd in een of andere vorm van centrummanagement. Het centrummanagement wordt in de meeste gevallen gebruikt om de uitvoering van goedgekeurde plannen ter hand te nemen zoals de inrichting van de openbare ruimte, de promotie van een centrumgebied, de bevoorradingsmogelijkheden en het betrekken van vastgoedeigenaren bij het wel en wee van het centrumgebied. 5. Centrumplannen In deze projecten wordt een antwoord gezocht op de vraag op welke wijze een centrumgebied aantrekkelijker kan worden gemaakt. In theorie kan het gehele scala aan verbeteringen aan de orde komen: nieuwbouw; bereikbaarheid, routing, trekkers, parkeren, branchering, etc. Een sterkte-zwakte analyse vormt veelal de basis voor de te nemen acties.

38

6. Overig Hieronder vallen de projecten met onderwerpen over onder andere het bestemmingsplan (hoe kunnen in een bestemmingsplan gewenste en ongewenste ontwikkelingen worden vastgelegd), planschade (op welke wijze kan compensatie worden verkregen bij schade die optreedt als gevolg van het doorvoeren van nieuwe plannen), omzetverlies als gevolg van bouwwerkzaamheden en brancheadviezen voor nieuwe winkelprojecten.

Plannen voor 2006 De onderdelen basisinformatie onderzoek waarmee de private partijen hun voordeel kunnen doen, zullen worden voortgezet. De DAD-projecten worden gecontinueerd. Voorts wil de afdeling DAD de sector van dienst zijn bij de totstandkoming van de genoemde regionale detailhandelstructuurvisies.


39

ONDERWIJS EN SCHOLING Doel

De professionalisering van de sector detailhandel door middel van het stimuleren en faciliteren van onderwijs, opleiding en training in de detailhandel. Achtergrond

Onderwijs, scholing en training zijn voor de sector van permanent belang. Het regulier onderwijs en de scholingsprojecten voor werklozen voorzien de sector jaarlijks van gekwalificeerde medewerkers en ondernemers conform een opleidingsstructuur die door sociale partners is vastgesteld (instroom in de sector). Daarnaast dragen opleiding en training van ondernemers en medewerkers bij aan de verbetering van de individuele detailhandelsonderneming op zich en versterking van de sector als geheel (deskundigheidsbevordering van werkenden in de detailhandel). Rol van het HBD

Het HBD neemt deel in de Stichting Opleidingsfonds Detailhandel (SOD) De SOD fungeert binnen het HBD als detailhandelsbreed beleidsplatform, dat zich richt op onderwijs- en opleidingsvraagstukken. SOD initieert projecten die passen binnen het geformuleerde beleid. SOD is bovendien een erkend paritair opleidingsfonds dat scholingssubsidies aanvraagt in het kader van internationale en nationale stimuleringsmaatregelen (bijvoorbeeld ESF). De SOD heeft een drieledige doelstelling: 1. Zij ondersteunt en versterkt het regulier, op de detailhandel gericht onderwijs i.c. het vmbo (Handel & Verkoop), het mbo-detailhandel en het hbo (studierichting Small Business/Retailmanagement); 2. Zij stimuleert de scholing van werklozen met als doel instroom in de detailhandel; 3. Zij stimuleert de scholing van werkenden in de detailhandel. De SOD wordt bestuurd door dezelfde bestuurspartijen als het HBD. Het is de enige deelneming van het HBD. Het betreft hier een deelneming omdat het bestuur van het HBD een onafhankelijk lid (tevens voorzitter) in het bestuur van de stichting benoemt. Totaal projectbudget

5 109.500 HBD (SOD 5 144.500) Personele inzet

3,52 fte

40


Informatievoorziening en voorlichting Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Voorlichten van branches en bedrijven over onderwijsontwikkeling en subsidiemaatregelen en voorlichten van onderwijsinstellingen over ontwikkelingen in de detailhandel. Producten/instrumenten • Digitale nieuwsbrieven voor branches en bedrijven; • Aanpassen van de subsidiewijzer met relevante subsidiemaatregelen voor scholing; • Aanpassen van de opleidingengids detailhandel; • vmbo-scholen en mbo/ROC’s voorlichten over ontwikkelingen in de detailhandel door verstrekking van HBD-sectorinformatie (zoals branches in detail en het HBD jaarboek 2005/2006). Resultaten/effecten • De producten staan op de HBD-website. Maandelijks circa 1.000 pageviews en downloads van brochures en gidsen op het gebied van onderwijs en subsidiemaatregelen. Websites www.hbd.nl (doorklikken op onderwijs/SOD)

Project

Uitvoering training voor praktijkopleiders (VMBO-leerlingen) Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Uitvoeren van een training voor praktijkopleiders die vmbo-leerlingen opleiden in de winkel, vooral in leerwerktrajecten. Producten/instrumenten • een training voor praktijkopleiders vmbo met documentatie voor het leerbedrijf Resulaten/effecten • 70 opgeleide praktijkopleiders vmbo; • 950 leerwerktrajecten in de detailhandel. Samenwerking met KC Handel en 45 detailhandelsbedrijven (zowel grootwinkelbedrijf als MKB).


41

Project

Ontwikkeling cursus bedrijfstrainer detailhandel Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving In detailhandelsbedrijven wordt steeds meer intern opgeleid. De cursus voorziet in de behoefte om interne bedrijfstrainers didactisch op te leiden. Producten/instrumenten Een modulaire, flexibele training van in totaal maximaal 6 dagdelen (met de onderdelen: voorbereiding/didactische organisatie, praktische organisatie, uitvoering van de training, evaluatie). Resultaten/effecten Een test-pilot en een cursus bedrijfstrainer detailhandel. Samenwerking met 5 Detailhandelsbedrijven en KC Handel.

Project

Digitaal opleidingsplan Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Ontwikkelen van een digitaal instrument voor detailhandelsbedrijven waarmee een opleidingsbeleidsplan en een operationeel opleidingsplan kan worden opgesteld. Producten/instrumenten • een digitaal stappenplan en checklist voor een opleidingsbeleidsplan; • een digitaal stappenplan en checklist voor een opleidingsplan. Resultaten/effecten Verslag van test-pilot bij kleinere detailhandelsbedrijven. Februari 2006 is het instrument gratis te downloaden van de site van KC Handel. Samenwerking met 5 MKB-detailhandelsbedrijven en KC Handel (50% financiering KC Handel). De bedrijven komen uit de mode-, sport- en drogistenbranches.

42

Project

Scholingsbehoefte-onderzoek detailhandelsbranches Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Uitvoeren van een scholingsbehoefte-onderzoek bij bedrijven in samenwerking met MKB-branches. In 2005 is een onderzoek uitgevoerd in de huisdieren- en de gemengde branche (via schriftelijke enquêtes en panelgesprekken met ondernemers). Producten/instrumenten Schriftelijke enquêtes, leidraad panelgesprekken, onderzoeksverslagen. Resultaten/effecten Ca. 25% respons op de schriftelijke enquêtes gestuurd aan het ledenbestand van beide branches. In maart 2006 wordt een onderzoeksrapportage met conclusies en aanbevelingen opgeleverd als basis voor een branchescholingsplan. Samenwerking met Brancheorganisaties Dibevo (huisdierenbranche) en Gebra (gedekte tafel, porselein/aardewerk en speelgoed).

Project

ESF-3 scholing voor werkenden in de detailhandel Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving SOD is door het Ministerie van SZW erkend als aanvrager van ESF-3 subsidie namens de sector detailhandel. Op verzoek van detailhandelsbranches en -bedrijven vraagt SOD ESF-3 subsidie aan, volgt en ondersteunt de scholingsprojecten, rapporteert over de voortgang en dient einddeclaraties in bij het Agentschap SZW. Daarvoor hebben HBD en SOD een organisatie voor het administratief en financieel beheer van de scholingsprojecten ingericht dat voldoet aan de ESF-criteria. Producten/instrumenten • voorlichtingsmateriaal over ESF-3 voor detailhandelsbranches en -bedrijven; • erkenningsreglement voor opleidingen; • rapportageformats voor uitvoerders; • subsidie-aanvragen; • kwartaal- en eindrapportages en einddeclaraties voor het Agentschap SZW. Resultaten/effecten In 2005 had HBD/SOD 32 ESF-scholingsprojecten in beheer: 2 MKB-brancheprojecten en 30 projecten met grootwinkelbedrijven. De meeste projecten hebben een tijdsduur van twee jaar. In deze projecten zijn in totaal in 2005 12.937 medewerkers en leidinggevenden geschoold. Op de genoemde 32 projecten heeft het Agentschap SZW in totaal een beschikking afgegeven van 5 28.117.126.


43

Samenwerking met In de projecten is samengewerkt met de detailhandelsbranches: AGF/CKO (groentespeciaalzaken) en CBD (Centraal Bureau Drogisterijbedrijven). Met de volgende bedrijven is samengewerkt: Etam Groep, Hoogenbosch Retail, Perry Sport, Bijenkorf, C&A, Agri Retail, We Netherlands, BCC, Dixons, Halfords, Laurus Nederland BV, Belcompany, Albert Heijn, Hoogvliet, Jumbo, Vroom & Dreesmann, Praxis, Blokker, van Haren Schoenen, Jan Linders, Free Record Shop, Prenatal, Amplifon/Beter Horen, Van Neerbos Bouwmarkten, Wehkamp en Coop Codis.

Plannen 2006 Op het terrein van het mbo-detailhandel wil SOD leerbedrijven stimuleren om de aangepaste training voor praktijkopleiders te volgen, door een financiële bijdrage te leveren zodat de training gratis kan worden aangeboden. Dit met het oog op de invoering van de competentiegerichte detailhandelsopleidingen met een zwaarder accent op de beroepspraktijk in de winkel. Op het gebied van het hbo ontwikkelt SOD in samenwerking met branches beroepsprofielen als basis voor nieuwe studieprogramma’s (zelfstandig ondernemer/franchisenemer, vestigingsleider (middel)groot filiaal en rayonmanager). Daarnaast zal SOD vooral detailhandelsbranches ondersteunen bij het uitvoeren van scholingsbehoefte-onderzoeken, het formuleren van scholingsplannen en het aanvragen van scholingssubsidies.

44

BETALINGSVERKEER Doel

Bijdragen aan het in de hand houden van kosten van het betalingsverkeer alsmede het ondersteunen van ondernemers die een betaalterminal willen kopen. Achtergrond

De kosten en organisatie van het betalingsverkeer worden in belangrijke mate bepaald door de manier waarop de bancaire sector het betalingsverkeer inricht. Er is veel overleg tussen banken en detailhandel om al in de planfase de problemen, wensen en behoeften van de detailhandel mee te nemen en consequenties van plannen te doordenken. Aan detaillistzijde is het belangrijk dat detaillisten weten waarop ze kunnen inspelen. Detaillisten die investeringen moeten plegen in betalingsverkeer, moeten weten welke mogelijkheden er nu zijn en welke wijzigingen in de toekomst zij kunnen verwachten. Rol van het HBD

Het HBD draagt bij aan gunstiger randvoorwaarden door private belangenbehartigers (met name het Platform Detailhandel Nederland) te ondersteunen met onderzoeksgegevens en expertise op het gebied van toonbankbetalingsverkeer die zij kunnen gebruiken in hun overleg met banken, terminalleveranciers, Interpay en Currence. Het HBD monitort ontwikkelingen en verstrekt – rechtstreeks of via intermediairs – informatie aan de doelgroep. Verder ondersteunt het HBD projecten van het Platform Detailhandel Nederland, waarvan het hoogtepunt in 2005 de ondertekening van het Convenant Betalingsverkeer was. Totale uitgaven


0,24 fte


45


Activiteiten in het kader van het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer Kernfunctie Basisinformatie en beleidsinterventie. Projectomschrijving Begeleiden van onderzoek en aanleveren van gegevens rondom de kosten van het betalingsverkeer en betaalterminals. Producten/instrumenten Onderzoek, overleg, rapportages op de website. Resultaten/effecten Inzicht in de kosten van betalingsverkeer en de markt van betaalterminals. Verder het bereiken van overeenstemming met banken over uitgangspunten bij de discussie ter bevordering van de efficiency van betalingsverkeer. Samenwerking met Koepels van toonbankinstellingen (naast detailhandel ook horeca en benzinestations), banken, Interpay, Currence, leveranciers van betaalterminals. Het HBD neemt deel aan de volgende overleggen Coördinatieoverleg toonbankinstellingen betalingsverkeer, stuurgroep betalingsverkeer Platform Detailhandel Nederland en begeleidingscommissie micro-onderzoek. Website www.hbd.nl, onderdeel betalingsverkeer.

Project

Markttransparantie betaalterminals Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Verzamelen en ontsluiten van gegevens over het aanbod van betaalterminals in Nederland. Producten/instrumenten Voor het verzamelen van informatie: onderzoek en overleg met leveranciers. Voor het ontsluiten van informatie: bijhouden van een website en beantwoorden van telefonische en digitale vragen van ondernemers. Resultaten/effecten 1.500 tot 2.000 bezoekers www.betaalterminal.nl per maand. Samenwerking met (geen uitvoerenden) Interpay, leveranciers betaalterminals, leveranciers datacommunicatie. Website www.betaalterminal.nl

46

Plannen voor 2006 Verwacht wordt dat www.betaalterminal.nl nog meer bezoek zal trekken, omdat veel ondernemingen zich vanwege veranderingen op het gebied van betalingsverkeer zullen moeten oriënteren op de markt. Verder zal in 2006 een lusten/lastenonderzoek worden begeleid en zal desgewenst input worden geleverd aan het Platform Detailhandel Nederland voor de uitvoering van projecten (samen met de convenantpartners) ter bevordering van een efficiënter betalingsverkeer.


47

VERANTWOORD ONDERNEMEN Doel

Het bevorderen van verantwoord ondernemen in de detailhandel en het verspreiden van kennis over dit thema. Achtergrond

Voor een goede positie en imago op langer termijn moeten detailhandelsbedrijven het vertrouwen genieten van alle stakeholders die effecten ervaren op zowel het milieuvlak als het economisch en sociaal gebied. Verantwoord ondernemen kan hand in hand gaan met groei en goede financiële resultaten. Rol van het HBD

Het HBD ontwikkelt, bundelt, vertaalt en verspreidt kennis met betrekking tot duurzaam ondernemen in de detailhandel. In het kader van het Convenant Verpakkingen heeft het HBD de verplichting op zich genomen jaarlijks proefprojecten uit te voeren in samenwerking met branches. Totale uitgaven


0,48 fte

48


Clustercoördinatie convenant verpakkingen Kernfunctie Basisinformatie en professionalisering. Projectomschrijving In het Convenant Verpakkingen hebben 250.000 bedrijven met overheid en gemeenten harde afspraken gemaakt over het verminderen van verpakkingsmateriaal en het recyclen van verpakkingen. Alle bedrijven doen mee: van grondstoffenproducenten tot en met de supermarkten. SVM·PACT helpt bedrijven de afgesproken doelstellingen te halen. Door het convenant verpakkingen blijven de kosten voor het inzamelen en verwerken van verpakkingen voor het bedrijfsleven en de burger beperkt. Het convenant bestaat nu ruim tien jaar en is een groot succes. Nederland voldoet nu al ruimschoots aan de Europese doelstellingen voor 2008. Het HBD is clustercoördinator voor alle bedrijven die minder dan 50.000 kilogram afval per jaar veroorzaken. Producten/instrumenten Proefproject Slim verpakt naar kantoor. Resultaten/effecten Bedrijven die minder dan 50.000 kilogram afval per jaar veroorzaken, hoeven nu niet individueel aan allerlei administratieve verplichtingen te voldoen. De proefprojecten leiden tot nieuwe inzichten die binnen de branche(keten) en ook in eventuele vergelijkbare branches worden toegepast. Samenwerking met SVM•PACT.

Project

Proefproject inzamelcentrum Emmen Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving In samenwerking met de onderneming Retourette en een sociale werkvoorziening in Emmen is in een lokaal winkelcentrum te Emmen een servicecentrum opgericht. In dit servicecentrum, dat bemand wordt door medewerkers van de sociale werkvoorziening, worden verschillende diensten aangeboden aan de detaillisten, bezoekers van het winkelcentrum en bewoners van de buurt. Diensten die worden aangeboden zijn; inzamelen bedrijfsafval, gastentoilet, schoonmaken van het winkelcentrum, vergaderfaciliteiten en buurtconciërge. Het HBD is een van de partijen die het concept heeft ontwikkeld. Het HBD beoogt te onderzoeken of dit concept leidt tot een kostenbesparing bij de individuele ondernemers ten aanzien van het bedrijfsafval. Producten/instrumenten Serviceconcept is ontwikkeld, beschreven en getest en kan door partijen in de sector worden toegepast. Vooral projectontwikkelaars, winkeliersverenigingen en samenwerkingsverbanden kunnen de ideeën toepassen. Resultaten/effecten Het hoofddoel is een kostenbesparing te realiseren voor winkeliers. Tevens wordt onderzocht of ondernemers en klanten van het winkelcentrum tevreden zijn met de aanvullende dienstverlening. De eerste resultaten zijn positief. Er is vanuit verschillende gemeenten belangstelling voor het concept. De koppeling met de sociale


49

werkvoorziening zorgt voor een concept waarbij het begrip maatschappelijk ondernemen in brede zin inhoud en vorm wordt gegeven. Naast profilering van het winkelcentrum is er tevens oog voor milieubaten. Toezicht en extra aandacht voor de omgeving door medewerkers van de sociale werkvoorziening versterken de sociale functie van het buurtwinkelcentrum. Samenwerking Retourette, Sociale werkvoorziening Emco te Emmen, lokale winkeliers, SVM•PACT.

Project

Afstemmingsoverleg detailhandel HACCP ¹ Kernfunctie Basisinformatie en beleidsinterventie. Projectomschrijving Voor een aantal onderwerpen op het gebied van voedselveiligheid fungeert het HBD als centraal platform voor de gehele detailhandel. De HBD-taken bestaan voornamelijk uit het coördineren en afstemmen van de ontwikkelingen van weten regelgeving op het gebied van voedselveiligheid. Voorzover nodig participeert het HBD namens de detailhandel in overlegorganen. Resultaten/effecten In 2005 heeft het HBD diverse afstemmingsbijeenkomsten voor de detailhandel georganiseerd. Daarnaast heeft het HBD relevante informatie op het gebied van voedselveiligheid periodiek dan wel op ad hoc basis gekanaliseerd en aangeboden aan de detailhandel. Centraal stond in 2005 de Europese algemene levensmiddelenverordening en de invulling daarvan door tal van andere EU-verordeningen. In de afgelopen periode hebben de betrokken ministeries (LNV en VWS) diverse bijeenkomsten georganiseerd. Het bedrijfsleven kreeg informatie over de nieuwe wetgeving, veranderingen t.o.v. de huidige situatie, interpretatie en handhaving. Het bedrijfsleven kon op haar beurt de overheid informeren over de consequenties voor het bedrijfsleven en de te verwachten knelpunten. Daarnaast konden voorstellen voor oplossingen worden gedaan. Voor de detailhandel blijken veel regels nieuw te zijn, ook blijkt de hanteerbaarheid van regels nog verre van ideaal. Samen met de deelnemers aan het afstemmingsoverleg heeft het HBD helderheid verkregen in de hanteerbaarheid van veel nieuwe regels. Tevens heeft het HBD een concrete oplossing kunnen bieden bij de nieuwe registratieverplichting voor levensmiddelenbedrijven. Een registratie bij het HBD geldt nu als een registratie bij de VWA. Veel administratieve lasten worden hiermee voorkomen. Samenwerking met Hygiënecodehouders; toekomstige codehouders uit de detailhandel, ambachten en horeca; ministerie van LNV; ministerie van VWS en de Voedsel en Waren Autoriteit. HBD neemt deel aan de volgende overleggen Klankbordgroep voor het bedrijfsleven van de Voedsel en Waren Autoriteit; Regulier Overleg Warenwet.

Plannen voor 2006 De bovengenoemde activiteiten worden voortgezet in 2006.

1 HACCP staat voor Hazard Analysis Critical Control Points. HACCP houdt in dat alle handelingen in een bedrijf met betrekking tot het produkt worden nagelopen op mogelijke risico’s voor de gezondheid van de consument.

50

ADMINISTRATIEVE LASTEN Doel

Het ondersteunen van het Ministerie van Economische Zaken (ICTAL) bij de realisatie van de doelstelling van het kabinet Balkenende II: een kwart minder administratieve lasten voor het bedrijfsleven in 2007. Achtergrond

Administratieve lasten kosten het bedrijfsleven niet alleen geld en tijd, maar leveren ook veel ergernis en irritatie op. Betere regels en minder administratieve lasten betekenen meer ruimte om te ondernemen, meer economische groei, werkgelegenheid en een sterkere concurrentiekracht. In totaal bedragen de administratieve lasten 5 16,4 miljard. De omvang per departement loopt sterk uiteen. Ruim 40% (5 7 miljard) van de administratieve lasten komt rechtstreeks voort uit internationale regelgeving. Het aandeel nationale wetgeving is ongeveer even groot. Ook op dit punt bestaan er grote verschillen tussen de betrokken departementen. Het kabinet heeft maatregelen aangekondigd om administratieve lasten in deze kabinetsperiode drastisch te verminderen. Rol van het HBD

Het HBD is gesprekspartner van de overheid. Het HBD initieert daarvoor projecten, laat onderzoek uitvoeren en verstrekt informatie. Totale uitgaven


0,1 fte


51


Electronisch Gestandaardiseerde Statistiekuitvraag Kernfunctie Beleidsinformatie en -advisering. Projectomschrijving Bedrijven worden door verschillende organisaties benaderd om gegevens voor statistische doeleinden te leveren: aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), bedrijfschappen, brancheverenigingen, etc. In veel gevallen zijn bedrijven ook verplicht om deze gegevens te leveren. In dit project is het doel om via de inzet van ICT de gegevensuitvraag efficiënter te organiseren. Daartoe worden instrumenten ontwikkeld die leiden tot een sterke vereenvoudiging en tot een situatie waarin bedrijven een bepaald gegeven maar éénmaal behoeven te leveren. Producten/instrumenten De ‘inbouw’ van functionaliteiten voor statistiekuitvraag in bestaande geautomatiseerde systemen die bedrijven gebruiken, bijvoorbeeld voor hun boekhouding of hun kassasysteem. Resultaten/effecten Het snel en foutloos leveren van bedrijfsgegevens aan de overheid ten behoeve van statistieken, zonder dat dit veel tijd en/of ergernis kost. Samenwerking met Bedrijfschap Horeca en Catering, Centraal Bureau voor de Statistiek, ministerie van Economische Zaken (programma ICTAL).

52

WETTELIJKE TAKEN Bedrijfscommissie Ondernemingsraden voor de Detailhandel De wet op de Ondernemingsraden bepaalt dat het bestuur van het HBD als bedrijfscommissie in de zin van deze wet optreedt. Dat is thans nog de enige wettelijke taak die het HBD vervult. De bedrijfscommissie Ondernemingsraden adviseert en bemiddelt bij meningsverschillen tussen ondernemer en ondernemingsraad of tussen ondernemer en de personeelsvertegenwoordiging over de naleving van de bepalingen van de Wet ondernemingsraden. Daarnaast omvat de taak van de bedrijfscommissie ook informatieverstrekking over de uitvoering van de Wet ondernemingsraden en enkele administratieve taken zoals de registratie van (voorlopige) OR-reglementen en jaarverslagen. De ondernemer en de OR zijn verplicht deze documenten uit eigen beweging aan de bevoegde bedrijfscommissie te zenden. Formele verzoeken en/of geschillen In 2005 zijn 4 formele verzoeken tot bemiddeling en advies gedaan aan de bedrijfscommissie Ondernemingsraden. De bedrijfscommissie is in 2005 2 maal bijeengekomen en heeft 4 maal schriftelijk advies uitgebracht.


53

PROGRAMMA-ACTIVITEITEN Bij bepaalde (deel)onderwerpen wordt de uitvoering van de activiteiten geheel door het HBD uitbesteed. Het gaat hierbij om (deel)onderwerpen waarbij het doelmatiger is dat ondernemers- of werknemersorganisaties deze activiteiten zelf uitvoeren. De werkzaamheden voor de geplande activiteiten worden omschreven in een programma. Het HBD toetst vooraf en achteraf of aan de PBO-vereisten wordt voldaan. Op de volgende pagina’s worden de programma-activiteiten beschreven van: • •

Programma Professionalisering Detailhandel Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Detailhandel

•

Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel

54

PROGRAMMA PROFESSIONALISERING DETAILHANDEL (PPD) Doel

De werknemers in de detailhandel informeren omtrent relevante ontwikkelingen in de detailhandel. Achtergrond

De detailhandel bevindt zich in een dynamische omgeving. Om als sector op lange termijn professioneel te kunnen opereren is het noodzakelijk dat de detailhandel meegroeit met zowel de ontwikkelingen binnen de sector als met de externe ontwikkelingen die op de sector van invloed zijn. Het is van groot belang dat zowel de werkgevers als de werknemers goed op de hoogte zijn van deze ontwikkelingen en in staat zijn adequaat op veranderingen in te spelen. Dit programma is opgezet om speciaal de werknemers te informeren over ontwikkelingen in de sector die ook voor hen van groot belang zijn. Rol van het HBD

De uitvoering van dit programma is uitbesteed aan CNV Dienstenbond en FNV Bondgenoten. Het HBD toetst (vooraf en achteraf ) het programma aan de PBO-vereisten. Totale uitgaven


n.v.t.


55


PPD2 Winkelcentra Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Doelstelling van het project winkelcentra is informatieverspreiding, voorlichting en kennisverbreding. Het gaat hier om een actieve benadering van werknemers. Er is gekozen voor een aanpak waarbij per winkelcentrum activiteiten worden uitgevoerd. De informatievoorziening behelst een breed scala van terreinen waarop HBD actief is, waaronder: • sociale zekerheid; • scholing; • arbeidsmarkt; • milieu; • winkelcriminaliteit; • ict. Er zijn op het gebied van winkelcriminaliteit cd-roms criminaliteitspreventie ontwikkeld en brochures over scholingsmogelijkheden opgesteld, er is deelgenomen aan beurzen en er zijn diverse bedrijfsbezoeken in winkelcentra afgelegd. Vanuit deze basis worden nieuwe activiteiten geïnitieerd. Zo zullen jongerenacties worden georganiseerd o.a. gericht op schoolverlaters over het werken in de detailhandel. Voor een ruimer bereik van winkelcentra en medewerkers, zijn vanaf april 2005 consulenten aangesteld, die specifiek belast zijn met de verzorging van de informatieverspreiding. Tevens biedt deze groep consulenten de mogelijkheid om, binnen de toegevoegde activiteiten voor stimuleren van deelname aan bestaande beroepsopleidingen, de vakbondsinfrastructuur optimaal te benutten. Producten/instrumenten Bezoeken winkelcentra en winkelbedrijven; bijeenkomsten winkelmedewerkers; themabulletins; periodieken Kassa en Vakblad Handel. Resultaten/effecten Oplage Kassa 18.000 exemplaren; oplage Vakblad Handel 12.000 exemplaren; circa 400 tot 450 winkelgebieden zijn bezocht; maandelijks zijn circa 8 tot 10 (winkel)medewerkersbijeenkomsten georganiseerd.

Project

Vraagbaakfunctie Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Doel van dit project is het creëren van een structuur waarin de voorlichtende rol van werknemersorganisaties kan worden uitgevoerd ten aanzien van thema’s die binnen het HBD spelen. Daarmee wordt het bereik onder medewerkers binnen de detailhandel vergroot. Anders dan bij het project winkelcentra gaat het hier om een passief instrument in de vorm van vooral telefonische en in mindere mate schriftelijke en elektronische informatievoorziening.

56

Een speciaal ontwikkelde website speelt hierin een rol, maar vooral ook een zogenoemd teleteam, dat zorg draagt voor de telefonische afhandeling van vragen. Hierbij geldt overigens dat leden en niet-leden in dezelfde mate gebruik kunnen maken van de infodesk van de vakorganisaties, zonder exclusiviteit voor leden of betaling. Tevens is door inzet van de consulenten in de winkelcentra de eerstelijns dienstverlening of verwijsfunctie verder versterkt. Producten/instrumenten Vooral telefonische en in mindere mate schriftelijke en elektronische informatieverspreiding. Sinds april 2005 eerstelijns opvang door consulenten. Resultaten/effecten Ruim 18.000 eerste lijnsadviezen (lichte stijging t.o.v. 2004 door inzet van consulenten).

Project

PPD2 Project train de trainer Kernfunctie Advisering. Projectomschrijving Het project train de trainer richt zich op de ondersteuning en aansturing van de betrokkenen bij vakbonden. Zij moeten immers in staat zijn actief in te spelen op de diverse ontwikkelingen die van invloed zijn op de sector detailhandel. Denk aan ontwikkelingen op het gebied van: • weten regelgeving; • de factor arbeid; • ict; • de ruimtelijke structuur; • milieuzorg. Voldoende aandacht en het trainen van kaderleden en betrokken vakbondsmedewerkers is noodzakelijk. Producten/instrumenten Bedrijfsgroepenconferenties, diverse cursussen en trainingen. Resultaten/effecten 175 deelnemers.


57

Project

Beroepsopleiding Kernfunctie Bevordering deelname aan beroepsopleiding en opvang drop-outs. Projectomschrijving Door de drie samenwerkende bonden (Vakbond De Unie, CNV Dienstenbond en FNV Bondgenoten) binnen de FHKN is een pilot gestart in de branches Tuincentra, Gemengde Branche (Gebra) en Bloemen & Planten om werknemers, werkzoekenden en vroegtijdige schoolverlaters, te stimuleren tot het volgen van een beroepsopleiding ‘training in vakbekwaamheid’. Voor het bereiken van de drop-outs wordt samengewerkt met voetbalclubs (FC Twente, Roda JC, NEC en NAC) die binnen de Stichting ‘méér dan voetbal’ een maatschappelijke taak zien in de opvang van vroegtijdige (v)mbo schoolverlaters. Producten/instrumenten Vervaardigen van folders op brancheniveau met informatie over het werken in de detailhandel en ontwikkelingskansen door het volgen van bestaande beroepsopleidingen. Specifieke website voor de pilot. Samenwerkingsafspraken met de desbetreffende branches, commissies en onderwijsinstellingen. Aanstelling FHKN-projectmedewerker. Intermediaire functie voor de deelnemende voetbalclubs. De regiefunctie voor de inzet van de vakbondsinfrastructuur. Resultaten/effecten Beschikbare folders voor de tuincentra, Gebra en Bloemen & Planten. Ruim 65.000 werknemers bereikt met deze folders. Ontwikkelen en onderhoud van website voor de pilot. Bereik en contact met circa 75 drop-outs, van wie enkelen geplaatst zijn voor een baan en 12 herleid naar een ROC. Stijging van het aantal deelnemers aan beroepsopleiding in de Tuincentra en Bloemen & Planten.

Plannen voor 2006 Er wordt met de inzet van de consulenten gestreefd naar uitbreiding van het aantal te bezoeken winkelgebieden. Het deelproject Beroepsopleiding en opvang drop-outs wordt via de FHKN uitgebreid naar de slagers- en bakkersbranche. In het project Winkelcentra en medewerkers bijeenkomsten wordt directe aansluiting gezocht met de HBD-activiteiten op het gebied van de winkelcriminaliteit.

58

PROGRAMMA ONDERSTEUNING BELANGENBEHARTIGING DETAILHANDEL (POBD) Doel

Activiteiten ontplooien op de volgende terreinen: • Bereikbaarheid: Leefbaarheid en vitaliteit in de binnensteden, bevoorrading winkels en parkeren. • Betalingsverkeer: Gemakkelijker, veiliger, efficiënter en betaalbaar betalingsverkeer voor de detailhandel. • Europa: Minder lasten, eenvoudigere regels; Europese aanpak van betalings verkeer, winkelcriminaliteit en bereikbaarheid. • Winkelcriminaliteit: Veiligheid voor winkelpersoneel en consument. Achtergrond

Over bovenstaande vraagstukken laten de ondernemersorganisaties zich in het kader van de belangenbehartiging veelvuldig van zich horen en ontplooien zij zelf ook al de nodige activiteiten. De eerste twee terreinen betreffen onderwerpen waarvan werkgevers het belang sterk voelen. Voor de andere twee terreinen geldt dat voor een aantal specifieke deelonderwerpen het belang hiervan ook wordt gevoeld door werknemersorganisaties. Rol van het HBD

De uitvoering van het programma is uitbesteed aan het Platform Detailhandel. Het HBD toetst vooraf en achteraf het programma aan de PBO-vereisten. Totale uitgaven


n.v.t.


59


Bereikbaarheid Kernfunctie Beleidsinterventie en professionalisering. Projectomschrijving Uitwerking van de afspraken met het ministerie van Verkeer en Waterstaat ter stimulering van een goede bereikbaarheid van binnensteden. Coördineren van de uit de afspraken voortvloeiende projecten, ontplooien van nieuwe initiatieven, samenwerking met andere betrokken partijen (EVO, TLN, KNV) en ondersteunen van de vertegenwoordigers van de detailhandel in de Commissie Stedelijke Distributie. Producten/instrumenten Brancheprojecten; Lokale projecten; Regionale pilots. Resultaten/effecten Uitvoering convenant met minister Peijs van Verkeer en Waterstaat; brancheprojecten en lokale projecten en regionale pilots; nationale parkeertest; mede-organisator verkiezing Beste Binnenstad. Websites www.platformdetailhandel.nl

Project

Betalingsverkeer Kernfunctie Basisinformatie en beleidsinterventie. Projectomschrijving Belangenbehartiging betalingsverkeer door het inhuren van expertise om standpunten te onderbouwen en mogelijkheden te onderzoeken, de coördinatie van de lobby en woordvoering, het nemen van initiatieven voor overleg en informatie-uitwisseling. Producten/instrumenten Lobbyactiviteiten; informatievoorziening veranderingen EMV2/PINcontracten. Resultaten/effecten Aanpak valse eurobiljetten; overgang pincontracten; convenant met de banken inzake nieuwe tarieven en terugbetaling teveel betaalde gelden detailhandel; discussie met de bancaire sector over de herinrichting van de infrastructuur van het Nederlandse toonbankbetalingsverkeer; EMV-afstemgroep waarin uitvoerige informatieuitwisseling plaats vindt over de inhoud, (on)mogelijkheden en maatschappelijke gevolgen van een toekomstige invoering van de EMV-standaard in het toonbankbetalingsverkeer; Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) over hoe het toonbankbetalingsverkeer efficiënter en veiliger ingericht kan worden; oprichting Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen t.b.v. efficiënt betaalgedrag consumenten. Websites www.platformdetailhandel.nl

2 De EMV-standaard is een set van specificaties waarin wordt beschreven hoe een transactie met een chip en een automaat dient te verlopen.

60

Project

Winkelcriminaliteit Kernfunctie Basisinformatie, beleidsinterventie en professionalisering. Projectomschrijving Stop criminaliteit door het inhuren van specifieke expertise of uitvoeren (internationaal) onderzoek ten behoeve van de sectorale belangen. Actieve ondersteuning invulling convenant, getiteld: Naar een gezamenlijke aanpak van winkelcriminaliteit. Het Convenant is gesloten tussen de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken, de staatssecretaris van Economische Zaken en het Platform Detailhandel Nederland. Producten/instrumenten Rapportage internationaal vergelijkend onderzoek; voorlichtingsprojecten; waarschuwingsregister. Resultaten/effecten Uitvoering afspraken met overheid; internationaal vergelijkend onderzoek; aanstelling landelijke overvalcoördinator; toestemming voor een interne fraude waarschuwingsregister; beschikbaarheid landelijke uniform aangifteformulier; welslagen van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO); stabilisering van de winkelcriminaliteit (minder sterke groei dan in voorgaande jaren). Websites www.platformdetailhandel.nl

Project

Europa Kernfunctie Basisinformatie en beleidsinterventie. Projectomschrijving Het toegankelijk maken van weten regelgeving voor alle ondernemers in de detailhandel. Actieve belangenbehartiging in Brussel. Producten/instrumenten Lobbyactiviteiten. Resultaten/effecten Manifest: Werk aan de Winkel; lobbyactiviteiten betalingsverkeer, winkelcriminaliteit en bereikbaarheid; monitoren ontwikkelingen. Websites www.platformdetailhandel.nl


61

Plannen voor 2006 In 2006 wordt het POBD gecontinueerd. Betalingsverkeer Verbeteren maatschappelijke efficiency (verlagen kosten contant en elektronisch betalingsverkeer, vroegtijdig informeren detaillisten over ontwikkelingen en veranderingen), technologie (betrokkenheid detailhandel inzet technologie), toegankelijkheid en bereikbaarheid (analyse knelpunten wisselgeld en afstorten van kasgelden), en veiligheid (veilige verkoopvloer voor personeel en klant) betalingsverkeer; kostenonderzoek betalingsverkeer; ondersteunen leden MOB-overleg; deelname in Stichting Efficiënt Betalen. Europa Uitvoeren actiepunten manifest; leden steering board EuroCommerce ondersteunen, ontwikkelingen monitoren, contact onderhouden met Europarlementariërs; signaleren relevante onderwerpen voor aangesloten branches. Winkelcriminaliteit Uitvoeren nieuw convenant met de overheid; aanpak hinderende weten regelgeving; schade verhalen op winkeldief; aanpak veelplegers; landelijk winkelverbod invoeren; preventie fiscaal compenseren; bevorderen deskundigheidsniveau van gemeenten; beperken risiconiveau overvallen en ramkraken; bestrijding interne fraude; verbetering aangifte en afhandeling winkeldiefstallen.

62

PROGRAMMA ONDERSTEUNING BELANGENBEHARTIGING AMBULANTE DETAILHANDEL (POBAD) Doel

• Kennis: Verbetering van het aanbod in de bedrijfstak • Ruimtelijke Ordening: Versterken van de positie van het lokale aanbod in de ambulante handel • Arbeid: Beperking van de instroom WAO en het ziekteverzuim in de bedrijfstak Achtergrond

De ambulante handel verwacht voor de komende jaren voldoende ontwikkelingen die inspanningen vragen om binnen de ambulante handel de professionaliteit op peil te houden dan wel te verbeteren Zo is er onvoldoende inzicht over hoe vraag en aanbod bij de ambulante handel op elkaar zijn afgestemd en bij veel planologische ontwikkelingen komen de consequenties voor de ambulante handel onvoldoende in beeld. Daarnaast baart de instroom WAO en het ziekteverzuim in de ambulante handel zorg. Rol van het HBD

De uitvoering van het programma is uitbesteed aan de Centrale Vereniging Ambulante Handel (CVAH). Het HBD toetst vooraf en achteraf het programma aan de PBO-vereisten. Totale uitgaven


n.v.t.


63


MARKT IN ZICHT Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Op de 25 grootste markten van Nederland zijn een tweetal enquêtes gehouden om tijdens de marktbezoeken, van kooplieden en consumenten, informatie te verkrijgen over verbeterpunten ten behoeve van de warenmarkten. Producten/instrumenten Rapportage ‘Markt in Zicht’. Resultaten/effecten De beschikbare gegevens en de daaruit te maken analyses kunnen worden ingezet voor het opstellen van een werkplan voor de komende jaren.

Project

RUIMTELIJKE ORDENING Kernfunctie Advisering. Projectomschrijving De ontwikkeling en implementatie van de directe uitvoeringsgerichte ondersteuning van lokale ambulante handel en het in samenwerking met de private partijen beïnvloeden van het provinciale, regionale en lokale detailhandelsbeleid met behulp van de DAD-adviseurs. Producten/instrumenten Ontwikkelingssessies en een implementatieprogramma, 5 projecten in 5 gemeenten. Resultaten/effecten Na een aantal ontwikkelingssessies is een implementatieprogramma uitgevoerd en samenwerking gerealiseerd tussen de DAD-adviseurs en de Regiobestuurders van de CVAH. De uitgevoerde projecten waren divers van aard.

64

Project

ARBO-PLUS-CONVENANT Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving In 2005 heef de CVAH samen met een aantal andere organisaties, met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een arbo-plus-convenant voor vier branches in de detailhandel gesloten. Doel van het convenant is om de instroom in de WAO zoveel mogelijk te voorkomen en het ziekteverzuim terug te dringen. Als speerpunten zijn aangemerkt: fysieke belasting, sociale veiligheid en vroege reintegratië. Producten/instrumenten Onderzoek WAO-instroom en het ziekteverzuim, Plan van aanpak, Communicatieplan. Resultaten/effecten Op basis van het onderzoek WAO-instroom en het ziekteverzuim is het startpunt voor het terugdringen van de instroom bepaald, een nulmeting gerealiseerd en een plan van aanpak ontwikkeld. Vanuit het plan van aanpak zijn ondermeer een programma van eisen aan de verkoopinrichting en een communicatieplan ontwikkeld. De resultaten van het programma van eisen aan de verkoopinrichting zijn inmiddels gebruikt voor de actualisering van Arbocheck Ambulante Handel (zie ook pagina 72). Samenwerking met ADN, CNV, FNV, ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,VBW en VNV.

Plannen voor 2006 Voor 2006 worden twee projecten vanuit 2005 gecontinueerd: het creëren van ruimere mogelijkheden voor het inzetten van de DAD-adviseurs bij het versterken van de positie van het lokale aanbod in de ambulante handel; uitvoering van het plan van aanpak ten behoeve van beperking van de WAO-instroom en het ziekteverzuim in de bedrijfstak.


65

66

BRANCHEONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN Op verzoek van de ondernemers en werknemers uit de desbetreffende branches onderneemt het HBD voor die branches extra activiteiten. Over het algemeen zijn deze gericht op de versterking van de marktpositie van de branche zoals specifiek onderzoek, professionaliseringprojecten of imagoversterkende campagnes. De activiteiten zouden zonder collectieve financiering niet op een zinvolle schaal tot stand gebracht kunnen worden. Dit heeft over het algemeen te maken met de kleinschaligheid van de ondernemingen. De activiteiten worden betaald uit een zogenoemde bestemmingsheffing, die vanzelfsprekend uitsluitend wordt opgelegd aan de ondernemingen in de desbetreffende branche. Ook voor de ambulante handel als geheel (waarin meerdere branches vertegenwoordigd zijn) is een bestemmingsheffing ingesteld. Voor de beleidsvorming wordt per bestemmingsheffing een commissie gevormd, bestaande uit vertegenwoordigers van ondernemers- en werknemersorganisaties. In 2005 zijn activiteiten uitgevoerd in het kader van de volgende bestemmingsheffingen: •

Markt-, straaten rivierhandel

•

Detailhandel aardappelen, groente en fruit

•

Deatilhandel bloemen en planten

•

Detailhandel brood en banket

•

Detailhandel dieren en dierenbenodigdheden

•

Modedetailhandel MKB

•

Sportdetailhandel

•

Supermarkten MKB

•

Detailhandel wild en gevogelte

•

Detailhandel wonen


67

MARKT-, STRAATEN RIVIERHANDEL Doel

Het bevorderen van een gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van de ambulante handel. Achtergrond

De ambulante handel biedt werkgelegenheid aan ongeveer 60.000 personen. De ondernemingen zijn kleinschalig en arbeidsintensief. Commerciële samenwerking is slechts in enkele branches in de ambulante handel enigszins opgekomen. De werkgelegenheid in de ambulante handel staat onder druk door de sterke concurrentie en andere marktontwikkelingen Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage door promotie- en voorlichtings- en stimuleringsactiviteiten uit te voeren voor de verschillende doelgroepen. Het HBD ontwikkelt verschillende ondersteunende activiteiten in het gemeenschappelijk belang van de markt-, straaten rivierhandel. Het HBD toetst of er sprake is van aanvulling op en heldere afbakening met de belangenbehartiging door de private organisaties voor de ambulante handel en of de activiteit gericht is op het algemene belang op de langere termijn. Bereik

Circa 24.000 bedrijven. Totale uitgaven


0,83 fte Samenwerking met

• CVAH • FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en CNV Bedrijvenbond Het HBD neemt deel aan het Centraal Overleg Marktaangelegenheden (COM). In het COM zitten ook de CVAH en de Nederlandse Vereniging van Marktbeheerders (NVM). Bij relevante onderwerpen vindt afstemming plaats met de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

68

Activiteiten In het activiteitenprogramma voor de markt-, straaten rivierhandel heeft het HBD de volgende doelstellingen vastgesteld voor 2005: • professionalisering bedrijfsvoering ambulante handelaren; • professionalisering markten als collectief product; • bevordering samenwerking tussen bedrijven; • ontwikkeling visie toekomstige ontwikkeling ambulante handel; • stimuleren van scholing en training van werkenden in de ambulante handel; • het versterken van de bekendheid en het imago van de markt bij het publiek met verdieping naar marketing op marktniveau; • het in kaart brengen van de arbeidsmarkt en het bevorderen van goede arbeidsomstandigheden.

Project

Publiekscampagne ‘De markt. Van alle markten thuis.’ Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Publiekscampagne ‘De markt. Van alle markten thuis’. Het onderhouden en verder uitbouwen van de bekendheid van de campagne. Producten/instrumenten TV-spots, regiofolders, jaarlijks consumentenonderzoek, onderhoud website, informatiemailing ondernemers. Resultaten/effecten Uit het jaarlijkse consumentenonderzoek van TNS-NIPO over de campagne blijkt dat de bekendheid met reclame voor de markt in 2005 op 21% zit. De spontane bekendheid van ‘De markt. Van alle markten thuis’ is 30%. De geholpen bekendheid heeft het hoge niveau van voorgaande jaren weten te handhaven op een niveau van 77%. Het oordeel over de markt is positief. Vooral het brede assortiment, de vele verse producten en het lekker snuffelen worden hoog gewaardeerd door de consumenten. Op www.de-markt.nl is alles te lezen over de campagneactiviteiten. In 2005 zijn meer dan 40.000 regiofolders besteld en verspreid door de VVV’s en bungalowparken en campings in Nederland. In de regiofolder worden de voor toeristen aantrekkelijke markten vermeld. Websites www.de-markt.nl

Project

Stimulering lokale marketingactiviteiten Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Het stimuleren van lokale marketingactiviteiten door kennisdeling in de sector.


69

Producten/instrumenten Bijeenkomsten voor belanghebbenden. Resultaten/effecten In 2005 zijn twee bijeenkomsten gehouden met vertegenwoordigers uit de sector waarbij voorstellen zijn uitgewerkt om kennisdeling op het gebied van lokale marketingactiviteiten te bevorderen. Op basis hiervan zullen activiteiten worden uitgewerkt die in 2006 kunnen worden uitgevoerd.

Project

Scenario’s ambulante handel in 2015 Kernfunctie Basisinformatie en beleidsinterventie. Projectomschrijving Er zijn veel ontwikkelingen die het bestaanrecht, de structuur en de uitingsvormen van de ambulante handel (fundamenteel) kunnen beïnvloeden, zeker op een wat langere termijn. Vandaar het project: ‘Scenario’s ambulante handel 2015’. Dit is geen blauwdruk voor de toekomst, geen exact plaatje over hoe de markt en andere vormen van ambulante handel er in 2015 uitzien. Er wordt wel grondig en creatief nagedacht over wat bepaalde ontwikkelingen voor de ambulante handel kunnen betekenen. Producten/instrumenten Brainstormsessies en onderzoek. Resultaten/effecten Een toekomstgerichte publicatie die tot nadenken stemt en een signalering voor beleid om te voorkomen dat bepaalde geschetste scenario’s werkelijkheid worden dan wel bepaalde ontwikkelingen moeten worden bevorderd. Het project wordt in 2007 afgerond.

Project

Nieuwsbrief aan gemeenten ‘De Ware(n)markt’ Kernfunctie Beleidsinterventie. Projectomschrijving Het belang van de ambulante handel bij gemeenten benadrukken en vertegenwoordigers van de gemeenten in de gelegenheid stellen om interessante en handige publicaties over de ambulante handel te bestellen. Producten/instrumenten Nieuwsbrief De Ware(n)markt. Resultaten/effecten In juni en december werden 900 exemplaren van de nieuwsbrief verstuurd aan alle Nederlandse gemeenten en andere belanghebbenden. De nieuwsbrieven zijn 329 keer gedownload via www.de-markt.nl. Websites www.de-markt.nl

70

Project

Gemeentelijke advisering Kernfunctie Advisering. Projectomschrijving Advisering aan gemeenten over marktaangelegenheden. Het HBD is het aanspreekpunt voor gemeenten over relevante weten regelgeving voor de ambulante handel. Het HBD adviseert gemeenten over beleidszaken voor de ambulante handel. Producten/instrumenten Eerstelijns advies. Resultaten/effecten Diverse adviezen aan 5 gemeenten, voornamelijk over standplaatsen en de instelling of wijziging van warenmarkten.

Project

Structuuronderzoek Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Onderzoek bestaande uit een aantal onderdelen: registratie, ondernemerskenmerken, bestedingen, warenmarkten en exploitatiebeeld. Deze onderzoeksonderdelen zullen jaarlijks dan wel tweejaarlijks worden herhaald. Producten/instrumenten Uitgave in de serie Branches in Detail: Ambulante handel. Resultaten/effecten In 2005 is het onderzoek uit 2004 afgerond en gepubliceerd. De publicatie is 3.593 keer gedownload van de HBD-website. Samenwerking met Alle gemeenten in Nederland.


71

Project

Hygiënecode ambulante handel Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Onderhoud van, aanbieden van en voorlichting over de hygiënecode ambulante handel. De code is eind 2004 aangeboden. Producten/instrumenten Helpdesk, internet en uitgave: Hygiënecode Ambulante Handel, Verkoop Eet- en Drinkwaren. Resultaten/effecten De hygiënecode is in 2005 5.489 keer gedownload (3.700 in 2004) en zijn er 79 bestellingen voor een papieren exemplaar binnengekomen (435 in 2004). Samenwerking met CVAH, deelnemers Afstemmingsoverleg Detailhandel HACCP, ministerie van VWS, Regulier Overleg Warenwet, Voedsel en Waren Autoriteit. HBD neemt deel aan de volgende overleggen Regulier Overleg Warenwet. Websites www.de-markt.nl

Project

Stimulering deelname trainingen ambulante handel Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Stimulering tot deelname aan trainingen, die op initiatief van de CVAH zijn ontwikkeld voor de gehele ambulante handel. Producten/instrumenten Enthousiasmeringsprogramma met wervingsbrochure, diverse publicaties en financiële bijdrage voor eerste 400 deelnemers. Resultaten/effecten In totaal hebben ruim 250 werkenden uit de ambulante handel deelgenomen aan de trainingen in 2005. Samenwerking met CVAH, CKO.

72

Project

Actualisering arbocheck ambulante handel Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De vorige Arbocheck dateert al weer van het jaar 2000. Met de Arbocheck die is opgesteld als een checklist, kunnen ondernemers binnen hun bedrijf de wettelijk verplichte Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RIE) uitvoeren. De vernieuwde versie is volledig geactualiseerd, aangepast aan nieuwe inzichten en aan de nieuwe arbowetgeving die per 1 juli 2005 is ingevoerd. De nieuwe Arbocheck haakt ook in op het zogenoemde arboplusconvenant, dat in het voorjaar van 2005 onder andere door de CVAH is ondertekend. Producten/instrumenten De Arbocheck is voor ambulante ondernemers een perfect hulpmiddel om aan de hand van een RisicoInventarisatie en Evaluatie te bepalen of hun bedrijf voldoet aan de regels van de arbowet. Ook geeft de Arbocheck nuttige tips voor het maken van een plan van aanpak. Resultaten/effecten De arbocheck wordt in het voorjaar van 2006 geïmplementeerd.

Project

Ondersteuning UECA Kernfunctie Beleidsinterventie. Projectomschrijving Beleidsmatige ondersteuning van de deelname van de CVAH aan UECA, de Europese belangenorganisatie van ambulante ondernemers. Resultaten/effecten De aandachtspunten van UECA voor 2005 waren: vrij verkeer van diensten in Europa, consumentenbescherming en ledenwerving. Er is nog geen vrij verkeer van diensten (waaronder de detailhandel valt) in Europa. In de huidige opzet heeft UECA echter geen invulling kunnen geven aan het voorgestelde programma. Reden voor de leden van UECA om zich te bezinnen over de huidige opzet en wijze van samenwerking. In het voorjaar van 2006 zullen de leden van UECA op basis van nieuwe voorstellen een keuze moeten maken over de toekomst van UECA. Samenwerking met Associazione Nazionale Commercio su Aree Pubbliche, Italië; Bundesverband Deutscher Schausteller und Marktkaufleute, Duitsland; Bundesgremium des Markt-, Strassen- und Wanderhandel, Oostenrijk; Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel, Nederland; Der Deutsche MarktHandel, Duitsland; Fédération Nationale des Syndicats de Commerçants des Marchés de France, Frankrijk; Federazione Italiana Venditori Su Aree Pubbliche, Italië; Irish Organisation of Market and Street Traders, Ierland; National Market Traders’ Federation, Verenigd Koninkrijk, Tori- Ja Markkinakaupan Palvelukeskus, Finland.


73

Project

Draagvlakonderzoek bestemmingsheffing ambulante handel Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Toetsen van het draagvlak voor de activiteiten van de bestemmingsheffing ambulante handel. Producten/instrumenten Mondelinge ondernemersenquête op warenmarkten. Resultaten/effecten Uit het onderzoek dat in augustus 2005 onder ondernemers in de ambulante handel is gehouden, blijkt dat er een breed draagvlak is voor de activiteiten van de adviescommissie. De promotiecampagne gericht op de consument scoort zeer hoog. Bijna 90% van de ondernemers geeft aan dat zij deze activiteit belangrijk vindt in de komende jaren. Een ruime meerderheid vindt de activiteiten ter ondersteuning van de bedrijfsvoering, alsmede de informatievoorziening naar gemeenten belangrijk.

Plannen voor 2006 In 2006 wordt de collectieve promotie voortgezet en staat een vervolg van het structuuronderzoek ambulante handel op het programma. Bij de collectieve promotie is gekozen voor een nieuwe campagnestrategie met als doel boodschappers directer te stimuleren om (vaker) de markt te bezoeken. In het verlengde hiervan ontwikkelt het HBD tal van activiteiten om lokale marketingacties te bevorderen. Bij het structuuronderzoek zal aansluiting worden gezocht bij andere lopende onderzoeken. Voorts geeft het HBD in 2006 prioriteit aan de volgende thema’s: • ontwikkeling visie toekomstige ontwikkeling ambulante handel; • onderhoud, voorlichting en bewustwording met betrekking tot het handboek voor de warenmarkt; • onderhoud, voorlichting en bewustwording met betrekking tot een hygiënecode voor de ambulante handel; • onderhoud van de website www.de-markt.nl; • stimuleren gebruik lokale marketinginstrumenten; • stimuleren scholing en training werkenden in de ambulante handel; • onderhoud, voorlichting en bewustwording arbeidsomstandigheden ambulante handel. Verder wordt de ondersteuning van UECA gecontinueerd en adviseert het HBD gemeenten en rijksoverheid over zaken die de ambulante handel in het bijzonder betreffen.

74

DETAILHANDEL AARDAPPELEN, GROENTEN EN FRUIT Doel

Het bevorderen van een gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van de detailhandel in aardappelen, groenten en fruit. Achtergrond

De branche wordt gekenmerkt door overwegend kleinschalige bedrijven en een lage samenwerkingsgraad. Door het stafmanco is vaak sprake van een kennisachterstand. De consumptie van groenten en fruit is de afgelopen jaren afgenomen. Het marktaandeel van groentewinkels en ambulante AGF-handelaren bedraagt 20 % en staat onder druk. Een deel van de bedrijven profileert zich onvoldoende naar specifieke consumentengroepen. Rol van het HBD

De CAD vervult een initiërende en stimulerende rol op de volgende terreinen: promotie en versterking imago van de AGF-specialist, professionalisering van de bedrijfsvoering, kwaliteitszorg/arbozorg. Bereik




• • • • • •

Brancheorganisaties ADN en CVAH FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond CKO Productschap Tuinbouw HBAG (Sectorcommissie groenten en fruit) Stichting afzetbevordering asperges


75


Promotiecampagne ‘Je koopt ’t lekkerst bij De Groenteman’ Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De promotiecampagne is er op gericht een voorkeur te creëren onder consumenten voor de AGF-speciaalzaak en de markt als aankoopplaats voor groenten en fruit. Doelgroep van de campagne zijn boodschappers van 35 - 49 jaar met kinderen. Tijdens speciale actieweken van De Groenteman worden vooral de waarden lekker vers en gezond, advies en persoonlijke aandacht voor de klant gecommuniceerd. In 2005 zijn de Hollandse aspergeweken, de zonnige zomerfruitweken en de bijzondere feestweken van De Groenteman georganiseerd. Producten/instrumenten De campagne wordt gevoerd met advertenties in tijdschriften (zoals Libelle en Vriendin), redactionele pagina’s in lokale huis-aan-huisbladen en opvallend promotiemateriaal voor in de winkel en op de markt (posters, receptenfolders met displays). De campagne wordt ondersteund met een nieuwe campagnesite www.degroenteman.nl. De site biedt informatie over de actieweken, het recept van de week, primeurs en een link naar websites van lokale AGF-specialisten. Resultaten/effecten De vraag naar promotiemateriaal is de afgelopen jaren sterk toegenomen onder groentemannen. In het verslagjaar zijn circa 1.550 actiepakketten (met onder meer winkelposters en receptenfolders) besteld. Bijna eenderde van de doelgroep heeft de advertenties in tijdschriften gezien en 30% kent het beeldmerk van de campagne, zo blijkt uit onderzoek van TNS-Nipo. Dat is een stijging ten opzichte van 2004. Uit een schriftelijk onderzoek onder AGF-detaillisten is gebleken dat 95% van de ondernemers de promotiecampagne belangrijk vindt in de komende jaren.

Project

Wedstrijd Beste Groenteman van Nederland Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De commissie is medeorganisator van de wedstrijd ‘Beste Groenteman van Nederland’. Met de wedstrijd, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor het medewerkersteam, wil de commissie het vakmanschap van ondernemers en werknemers versterken. Resultaten/effecten De voorronden en wedstrijden hebben veel enthousiasme voor het vak opgeleverd en een sterke motivatie om hoogwaardige prestaties te leveren. De regionale winnaars en de algehele winnaar van de verkiezing ‘Beste Groenteman’ 2005 kregen veel publiciteit. Daarmee hebben deze evenementen een positieve uitstraling op de branche.

76

Project

Stimulering van lokale verssamenwerking Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Gezamenlijke marketingacties op lokaal niveau van de groenteman, slager, bakker, poelier, etc. bieden deze ondernemers kansen om hun omzet een impuls te geven. Ondernemers moeten echter vaak weerstand tegen samenwerking overwinnen om tot samenwerking te komen. Er worden instrumenten ontwikkeld om verssamenwerking op lokaal niveau succesvol op te pakken. Producten/instrumenten Er wordt een Ideeëngids lokale verssamenwerking ontwikkeld met informatie over de vormen van verssamenwerking, stappenplan voor het starten van verssamenwerking, een overzicht van diverse gezamenlijke acties die kunnen worden ontwikkeld (met praktijkvoorbeelden), succesfactoren en valkuilen en een hoofdstuk met tips en adviezen om verssamenwerking succesvol te houden. De gids wordt in januari 2006 uitgebracht en ondersteund met een website (www.verssamenwerking.nl). Resultaten/effecten De gids wordt ontwikkeld in samenwerking met vier brancheorganisaties in de verssector. Aangezien ondernemers in de verschillende branches tegelijk zullen worden geïnformeerd over de diverse concrete mogelijkheden en kansen om als versondernemers samen te werken, wordt de drempel om te starten met verssamenwerking verlaagd.

Project

Ontwikkeling en voorlichting instrumenten arbozorg Kernfunctie Advisering / Professionalisering. Projectomschrijving In het kader van een arboplusconvenant dat de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft gesloten met een aantal brancheorganisaties, worden instrumenten ontwikkeld om doeltreffend arbobeleid te voeren in AGF-zaken (gevestigd en ambulant). De instrumenten zijn onder andere gericht op vermindering van het ziekteverzuim. Het HBD maakt dit project mede mogelijk. Producten/instrumenten De RIE voor de AGF-branche is gedigitaliseerd. In de RIE komen alle onderdelen van arbobeleid in AGF-zaken aan de orde. Na uitvoering van de RIE moeten ondernemers een plan van aanpak opstellen. Om een plan van aanpak goed uit te kunnen voeren, wordt een zogenoemde toolkit ontwikkeld en breed verspreid. Resultaten/effecten De RIE is geregistreerd bij het arboplatform, waardoor AGF-detaillisten (met maximaal 25 werknemers) in aanmerking komen voor een lichtere toetsing door een arbodienst. Hiermee kunnen AGF-detaillisten kosten besparen. Veel bedrijven hebben de nieuwe RIE gedownload van de website. In het eerste kwartaal van 2006 komt de arbo-toolkit gereed.


77

Plannen voor 2006 Speerpunt is de promotie- en imagocampagne om de groenteman te profileren bij de consument. De campagne wordt in 2006 gevoerd via advertenties in tijdschriften en redactionele pagina’s in lokale weekbladen. Lekker vers, advies en verantwoorde/gezonde voeding staan centraal in de campagneboodschap. Verssamenwerking biedt reële kansen om de omzet van de bedrijven te vergroten. Daarom worden versspecialisten in 2006 ondersteund bij de aanpak van verssamenwerking op lokaal niveau. Scholing en opleiding zijn noodzakelijk om de kwaliteit van de bedrijven te waarborgen, vooral met het oog op de belangrijke adviesfunctie die de groenteman heeft naar de consument. In dat kader worden activiteiten ontwikkeld gericht op kwaliteitszorg en versterking van de vakbekwaamheid van ondernemers en medewerkers.

78

DETAILHANDEL BLOEMEN EN PLANTEN Doel

Het bevorderen van een gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van de detailhandel bloemen en planten. Achtergrond

De branche wordt gekenmerkt door veel kleinschalige bedrijven en een lage samenwerkingsgraad, met uitzondering van de tuin- en groencentra waar de samenwerkingsgraad hoger en de schaal groter is. De bestedingen aan bloemen en planten zijn vanaf 2003 afgenomen. De bloemenwinkels hebben de afgelopen jaren marktaandeel verloren vooral ten gunste van supermarkten. Ook was de afgelopen jaren sprake van een daling van het aantal leerlingen dat kiest voor een mbo-opleiding voor de bloemenbranche en tuincentra. Op lange termijn voorziet de branche dan ook problemen bij het vinden van voldoende goed opgeleide medewerkers. Rol van het HBD

Het HBD vervult een initiërende en stimulerende rol op de volgende terreinen: professionalisering van de bedrijfsvoering, kwaliteitszorg / arbozorg, stimulering van de instroom in het bloemenvakonderwijs. Bereik

Circa 7.000 bedrijven (bloemenwinkels, ambulante bloemenhandelaren en tuincentra). Totale uitgaven



• • • • • • •

Brancheorganisaties VBW, NVT en CVAH FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en FHKN AOC-Raad Aequor (landelijk opleidingsorgaan groene sectoren) Productschap Tuinbouw Branchebureau Bloemen Stichting afzetbevordering asperges


79


Onderzoek samenwerking bloemendetailhandel Kernfunctie Basisinformatie / Professionalisering. Projectomschrijving Er wordt weinig samengewerkt tussen bloemenzaken, met uitzondering van de verzending van bloemengroeten. Het HBD heeft een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheden voor brancheorganisaties om samenwerking tussen bloemenzaken te stimuleren. Het onderzoeksrapport bevat een basisplan om in- en verkoopsamenwerking te stimuleren. Producten/instrumenten Rapport ‘Laat alle bloemisten bloeien’. Resultaten/effecten Het vakblad Bloem en Blad heeft een uitneembare special gemaakt over samenwerking met een overzicht van de diverse mogelijkheden om samen te werken, interviews met ondernemers (best practices) en de resultaten van het onderzoek. De aandacht voor samenwerking in de bloemendetailhandel is toegenomen. Er komen geleidelijk meer initiatieven om samenwerking tussen bloemisten te starten.

Project

Codering Levend Groen Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De commissie participeert in een project van uniforme artikelcodering voor sierteeltproducten. Het ontwikkelde codesysteem, waarbij codes worden toegewezen door de detailhandel in samenwerking met de overige schakels in de keten, is bruikbaar in alle schakels in de keten van teler tot retailer. Producten/instrumenten Inmiddels zijn codes voor kamerplanten en vaste planten vastgesteld. In 2006 volgen de snijbloemen. Op de website www.levendgroen.nl worden de ontwikkelde codes vermeld. Veel aandacht is besteed aan het verbeteren van de zoekmogelijkheden van de codes op de website. Resultaten/effecten Er waren ultimo 2005 circa 200 actieve gebruikers van de codes geregistreerd. Met het uniforme coderingssysteem wordt gestreefd naar een reductie van het aantal bestaande codes met 90%. Het project moet leiden tot kostenreductie en betere managementinformatie voor de bedrijven.

80

Project

Campagne ‘Ruik je kans in de bloemenbranche’ en ‘Ontdek je stek in het tuincentrum’ Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De campagne is gericht op versterking van het imago van het werken in bloemendetailhandel/tuincentra en stimulering van de instroom van leerlingen in het bloemenvakonderwijs. Producten/instrumenten De campagne is in 2005 vernieuwd en gebaseerd op de belevingswereld ‘Dynamic Design’. De campagne wordt gevoerd met advertenties in het vmbo-Magazine en informatieve folders die worden uitgedeeld tijdens Open Schooldagen van AOC’s en via vmbo-decanen. Op de website www.ruikjekans.nl kunnen jongeren testen of ze affiniteit hebben met het bloemenvak. In maart heeft de commissie geparticipeerd in een Groenplein op Skills Masters (evenement voor school- en beroepenoriëntatie in Ahoy Rotterdam), waarbij rugtassen zijn uitgedeeld aan jongeren. Resultaten/effecten De website is in 2005 bezocht door circa 12.000 bezoekers, een stijging met 20% ten opzichte van 2004. De instroom van leerlingen in het bloemenvakonderwijs is in het verslagjaar enigszins verbeterd.

Project

Versterking vakonderwijs Projectomschrijving Kwaliteit en creativiteit zijn pijlers waarop bloemenzaken rusten. Daarbij speelt goed opgeleid personeel een belangrijke rol. Om een goede aansluiting van het vakonderwijs op de praktijk te stimuleren, is het HBD betrokken bij een aantal deelprojecten. Zo worden nieuwsbrieven uitgebracht voor docenten en leerlingen in het bloemenvakonderwijs met ontwikkelingen vanuit het bedrijfsleven die van belang zijn voor het vakonderwijs. Verder wordt geparticipeerd in de jaarlijkse verkiezing ‘Beste opleidingsbedrijf in de bloemenbranche’. Periodiek worden onderwijsconferenties georganiseerd met vertegenwoordigers vanuit het vakonderwijs en het bedrijfsleven, waarbij aansluiting van het vakonderwijs op de praktijk een belangrijk aandachtspunt is. Resultaten/effecten Er zijn twee nieuwsbrieven uitgebracht voor het bloemenvakonderwijs. De nieuwsbrieven worden zeer gewaardeerd door het bloemenvakonderwijs. In 2005 heeft Tuincentrum/Boeketterie Jacco Drost uit Veenendaal de verkiezing ‘Beste opleidingsbedrijf in de bloemenbranche’ gewonnen. De vakpers en regionale pers hebben hier ruim aandacht aan geschonken. Websites www.ruikjekans.nl en www.ontdekjestek.nl


81

Plannen voor 2006 In 2006 zal de campagne ‘ruik je kans in de bloemenbranche’ en ‘ontdek je stek in het tuincentrum’ worden voortgezet. In het voorjaar van 2006 wordt geparticipeerd in de beroepenmanifestatie Skills Masters te Rotterdam. In het kader van de vele veranderingen op het gebied van arbeidsmarkt en sociale zekerheid, zal het Handboek personeelsmanagement voor bloemenzaken, ambulante bloemenhandel en tuincentra worden geactualiseerd. Op het terrein van professionalisering van de bedrijfsvoering wordt in 2006 vooral aandacht besteed aan innovatie op het terrein van marktbewerking en sturen op cijfers.

82

DETAILHANDEL BROOD EN BANKET Doel

Het bevorderen van een gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van de detailhandel brood en banket. Achtergrond

Het aantal bakkersbedrijven is de afgelopen jaren gedaald. Het aantal verkooppunten is echter stabiel, hetgeen wordt veroorzaakt doordat bedrijven meer filialen kregen. Dit proces van schaalvergroting zal naar verwachting in de komende jaren doorzetten. Jonge consumenten zijn ondervertegenwoordigd in het klantenbestand van warme bakkers. Een deel van de bedrijven mist de aansluiting op dit consumentensegment. Het marktaandeel van de bedrijven staat onder druk. De toekomst van de bakkerij wordt mede bepaald door de beschikbaarheid van voldoende vakkundig personeel. Circa 80% van de bedrijven werkt samen in een inkooporganisatie en/of verkoopformule. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage aan het bereiken van het doel met gerichte promotie- en voorlichtingsactiviteiten. Bereik

Circa 2.500 bedrijven met 4.000 verkooppunten. Totale uitgaven



• • • • • •

Brancheorganisatie NBOV FNV Bondgenoten en CNV Bedrijvenbond Voorlichtingsbureau Brood Nederlands Bakkerij Centrum Beko (inkooporganisatie) Commerciële organisaties/verkoopformules


83


Promotiecampagne ‘Volg je neus naar de warme bakker’ Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving De promotiecampagne is er op gericht het imago van de warme bakker te versterken en nieuwe klanten aan te trekken. Doelgroep van de campagne zijn boodschappers van 20-34 jaar. Vooral aspecten als lekker ovenvers, breed assortiment, kwaliteit en persoonlijke aandacht voor de klant worden gecommuniceerd. Producten/instrumenten De campagne is in 2005 gerelateerd aan drie thema’s: feest (juni), ontbijt (juli) en lunch (september). In elke periode zijn themagerichte radiospots uitgezonden via Radio 538, Q-Music, Veronica FM en RTL FM. In totaal zijn ruim 500 spots uitgezonden. De campagne is ondersteund met nieuw winkelmateriaal, zoals een vlaggenlijn en ‘weggevertjes’ voor klanten (freecards rondom feest, ontbijtspel en lunchmemory). Verder is een toolkit (cd-rom) ontwikkeld met advertenties, tips en suggesties voor bakkers om in te spelen op de campagnethema’s. De campagne wordt ondersteund met de website www.warmebakers.nl. Resultaten/effecten Uit een effectmeting van TNS-Nipo onder consumenten blijkt dat de bekendheid van de radiopots en de slogan onder de doelgroep is gestegen (26%). In totaal hebben ruim 1.000 bakkersbedrijven een actiepakket met ondersteunend promotiemateriaal besteld (een stijging van 66% ten opzichte van 2004). In het voorjaar is uit een schriftelijk onderzoek onder de bakkers gebleken dat 90% van hen de promotiecampagne belangrijk vindt in de komende jaren.

Project

Promotie warme bakker in de Week van het Brood Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Van 3-8 oktober is de Week van het Brood gehouden. In de bewuste week heeft het HBD het bakkersambacht en de kwaliteiten van de warme bakker gepromoot. Bakkers werden ondersteund bij het organiseren van diverse publieksactiviteiten. Extra aandacht is geschonken aan promotie van het bakkersvak onder jongeren. Het thema was ‘Feest bij de warme bakker’ in de Week van het Brood. Met redactionele pagina’s in de huis-aan-huisbladen werden veel huishoudens geïnformeerd over de activiteiten van de warme bakker in deze publieksweek. Het Voorlichtingsbureau Brood heeft de publieksweek gepromoot met tv-spots en advertenties in tijdschriften. Producten/instrumenten Alle zelfstandige brood- en banketbakkers hebben een feestelijk actiepakket ontvangen met winkelposters, activiteitenkalender en een cd-rom met een handleiding voor de organisatie van verschillende activiteiten, zoals proeverijen, rondleidingen, publiekswedstrijden en activiteiten met scholen.

84

Resultaten/effecten De Week van het Brood is geëvalueerd onder bakkers middels een representatieve telefonische enquête. Uit het onderzoek blijkt dat 54% van de bedrijven heeft ingespeeld op het thema ‘Feest bij de warme bakker’ in de Week van het Brood. De meest georganiseerde activiteiten waren: prijsacties/aanbiedingen, proeverijen, klanten iets meegeven, activiteit met kinderen, wedstrijd en rondleiding/open dag. Een grote meerderheid van 83% vindt dat er volgend jaar weer een Week van het Brood moet komen. Website www.warmebakkers.nl

Plannen voor 2006 Het accent ligt op de landelijke promotiecampagne ‘Volg je neus naar de warme bakker’, die verder wordt uitgebouwd en actief wordt ondersteund met winkelmateriaal. In de campagne worden de sterke punten van de warme bakker onder de aandacht gebracht van (jonge) consumenten. In 2006 zal behalve op radio sterk worden ingezet op lokale weekbladen. Om betrokkenheid van consumenten bij het bakkersambacht te stimuleren en jongeren kennis te laten maken met het bakkersvak worden publieksactiviteiten georganiseerd rond het bakkersambacht in de Week van het Brood 2006.


85

Detailhandel dieren en dieren benodigdheden Doel

Het vergroten van de bekendheid met en het versterken van het imago van dierenspeciaalzaken bij het publiek en een verdere professionalisering van de bedrijfsvoering van dierenspeciaalzaken. Achtergrond

De huisdierenbranche is een kleinschalige branche met een relatief lage samenwerkingsgraad. In de branche is sprake van een proces van professionalisering. Er valt nog veel te verbeteren aan de kennis van en de beeldvorming rondom dierenspeciaalzaken bij de consument en de voorlichtingsfunctie van dierenspeciaalzaken ten aanzien van verantwoord huisdierenbezit. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage met promotieactiviteiten gericht op verschillende doelgroepen. De collectieve promotie sluit aan op verschillende professionaliseringsactiviteiten vanuit de branche zelf, zoals opleidingen en een erkenningsregeling. Bereik




• Brancheorganisatie Dibevo • FNV Bondgenoten • CNV Dienstenbond

86


Promotiecampagne ‘De dierenspeciaalzaak, het woord zegt het al’ Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving In de campagne worden dierenspeciaalzaken geprofileerd als het kenniscentrum op het gebied van huisdieren en -verzorging met de ondernemer en zijn medewerkers als huisdierspecialisten. De promotiecampagne is gevoerd in drie campagneweken rondom de Week van het Huisdier, Dierendag en Sinterklaas. Producten/instrumenten De drie verschillende radiocommercials zijn circa 300 keer uitgezonden via Sky Radio en Q-Music (voorheen Radio Noordzee). Verder zijn volledig opgemaakte, redactionele pagina’s rond de drie thema’s verstuurd naar alle lokale weekbladen. Om actief in te spelen op de campagnethema’s heeft het HBD een aantal voorbeeldactiviteiten, tips en suggesties verstuurd naar alle dierenspeciaalzaken. Resultaten/effecten Uit een effectmeting van TNS-Nipo is gebleken dat eenderde van de boodschappers de radiospots heeft gehoord en de slogan (her)kent. De consument beoordeelde de spots positief (leuk en opvallend). De redactionele pagina’s in lokale weekbladen hebben in totaal circa 2,5 miljoen huishoudens bereikt. Uit een schriftelijke enquête onder de dierenspeciaalzaken is gebleken dat een grote meerderheid van de ondernemers (75%) de promotiecampagne belangrijk vindt in de komende jaren.

Plannen voor 2006 De publiekscampagne wordt in 2006 voortgezet. Nadruk van de campagne ligt op radiospots en redactionele pagina’s in huis-aan-huisbladen rond de thema’s Week van het Huisdier (13 t/m 21 mei), Dierendag en Sinterklaas. In 2006 wordt speciaal aandacht besteed aan promotie van het assortimentsonderdeel aquaria en vissen. Ook worden de mogelijkheden bekeken van deelname aan een tv-programma over huisdierenbezit waarin de dierenspeciaalzaak wordt gepromoot.


87

MODEDETAILHANDEL MKB Doel

Het versterken van de bekendheid met en het imago van de MKB-modebranche bij het publiek, het stimuleren bij de ondernemers en werknemers van een meer professionele bedrijfsvoering en het verbeteren van het imago van de modezaak als aantrekkelijke werkomgeving. Achtergrond

In de mkb-modebranche speelt een aantal structurele problemen: de concurrentiepositie van de branche ten aanzien van andere aanbieders, haar arbeidsmarktpositie en de professionaliteit van ondernemers en werknemers. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage door promotie- en voorlichtingsactiviteiten uit te voeren richting de verschillende doelgroepen. Bereik

Circa 11.000 bedrijven met ruim 16.000 verkooppunten. Totale uitgaven



• • • • •

Brancheorganisatie Mitex FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond Branche Bureau Mode Intres (inkoopcombinatie) Euretco (inkoopcombinatie)

88


Consumentencampagne LookingGood Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving ‘Je voelt je goed als je er goed uit ziet’, dat is de insteek van de consumentencampagne van de commissie modedetailhandel mkb. In samenwerking met de commissie Kappersbedrijven (Gezamenlijke Nederlandse Kappers) van het HBA is een televisieprogramma over mode en uiterlijke verzorging opgezet: LookingGood, uitgezonden bij RTL4. Doel van de inspanningen is het verhogen van het aantal aanschafmomenten dan wel de gemiddelde besteding. Daarnaast wordt de beschikbare deskundigheid in de modespeciaalzaken benadrukt. Producten/instrumenten Televisieprogramma LookingGood, ondersteund door een website en een consumentenmagazine. Resultaten/effecten De kijkcijfers voor het programma blijven goed, maar de toegenomen concurrentie op televisie is zeker merkbaar. De website scoort uitstekend. De bezoekers bezoeken meer pagina’s dan voorheen dankzij een betere navigatiestructuur en meer redactionele informatie. Uit onderzoek blijkt LookingGood zonder meer bij te dragen aan de belangstelling voor mode. Ruim 40% van de kijksters geeft aan ook geïnspireerd te worden door het programma om daadwerkelijk tot aankoop over te gaan. Samenwerking met De commissie kappersbedrijven van het HBA. Websites www.lookinggood.nl

Project

Personeelscampagne Fashion Floor Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Fashion Floor is een magazine voor medewerkers in de mode. Met dit blad wordt de betrokkenheid en de professionaliteit van de medewerkers in de branche gestimuleerd. Producten/instrumenten Het kwartaalblad Fashion Floor. Resultaten/effecten Fashion Floor wordt vier keer per jaar verspreid onder ruim 90.000 medewerkers in de modedetailhandel. Uit onderzoek blijkt dat het blad goed bekend is. Het wordt veel gelezen en hoog gewaardeerd door de doelgroep. Samenwerking met Branchebureau Mode en Sociaal Fonds Modedetailhandel.


89

Project

Personeelsevenement FashionFusion Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Hét evenement voor de modeprofessional in 2005 was FashionFusion: een feest voor alle medewerkers in de modedetailhandel mkb op zaterdag 5 november in het World Fashion Centre in Amsterdam. Niet alleen bedoeld om de medewerkers te stimuleren maar ook om duidelijk te maken aan potentiele medewerkers dat de modebranche een leuke werkgever is. Producten/instrumenten Het evenement Fashion Fusion. Resultaten/effecten Fashion Fusion werd bezocht door ruim 4.000 modeprofessionals. Het evenement werd beschreven in diverse modevakbladen en in de algemene media. Op diverse websites ontstonden leuke discussies naar aanleiding van het evenement. Zowel voor de aanwezigen als met betrekking tot de uitstraling van de branche een zeer geslaagd project.

Plannen voor 2006 De collectieve promotie wordt in 2006 voortgezet. Hierbij wordt gezocht naar aanvullende mogelijkheden naast het televisieprogramma. Het magazine FashionFloor verschijnt ook in 2006 vier maal. Onderzocht wordt of het ook mogelijk is om in 2006 weer een medewerkersevenement te organiseren zodat het succes van 2005 verankerd kan worden.

90

SPORTDETAILHANDEL Doel

Bevorderen van de sociaal-economische ontwikkeling van de ondernemingen in de sportbranche. Achtergrond

De sportbranche wordt gekenmerkt door een aantal structurele problemen met betrekking tot haar kleinschaligheid, de professionaliteit van ondernemers en werknemers en de ontwikkelingen in de sportbeoefening bij de jeugd. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage door promotie-, voorlichtings- en stimuleringsactiviteiten uit te voeren richting de verschillende doelgroepen Bereik

circa 1.300 bedrijven met 1.600 sportwinkels. Totale uitgaven



• • • •

Brancheorganisatie Mitex FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond Commerciële samenwerkingsverbanden Belangenorganisatie FGHS (groothandel en industrie)


91

Activiteiten In het activiteitenprogramma voor de sportdetailhandel heeft het HBD de volgende doelstellingen vastgesteld voor 2004 en 2005: • Stimulering van de professionaliteit in en van de sportdetailhandel; • Bevordering van de interesse in actieve sportbeoefening; • Onder de aandacht brengen van de sportdetailhandel bij een breed publiek door middel van collectieve promotie en professionalisering van de werkenden en ondernemingen in de sector.

Project

Structuuronderzoek sportdetailhandel fase 2 Kernfunctie Basisinformatie en professionalisering. Projectomschrijving Het beoogde resultaat van dit project is meer efficiency en effectiviteit in de bedrijfsvoering, opdat de ondernemingen ook bij een teruglopende economie overeind kunnen blijven. Vele kleine sportondernemingen toonden zelfs in de afgelopen economisch goede jaren een negatief bedrijfsresultaat. Door het bieden van voorlichting op commercieel en bedrijfseconomisch gebied, en het ontwikkelen van instrumenten en kengetallen specifiek voor de sportbranche, wil het HBD zorgen voor een gezonde branche. Fase 2 omvatte de uitvoering en de presentatie van de resultaten van het structuuronderzoek sportdetailhandel. Resultaten/effecten In mei 2005 zijn de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd tijdens een congres om verdergaande professionalisering van de branche onder de aandacht te brengen. Het rapport ‘Sportdetailhandel: functioneel én modisch, bevat de resultaten van een onderzoek dat als doel heeft basisinformatie te verstrekken met betrekking tot de financieel-economische exploitatie van ondernemingen in de sportdetailhandel, de marktstructuur en de distributiekolom en het koopgedrag van consumenten. Meer dan 160 ondernemers namen aan het congres deel en 400 gedrukte versies van het rapport zijn verspreid. Samenwerking met Aktiesport, Euretco, Fairplay, FGHS, Intersport, Mitex, Time Out.

Project

Deelname Nationale Sportweek Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Het beoogde resultaat voor dit project is meer (meetbare) interesse in actieve sportbeoefening door in het bijzonder de jeugd, met als afgeleide een impuls voor de bestedingen in de sportdetailhandel. Uit onderzoek blijkt dat het percentage jonge sporters (dat wil zeggen jongeren met één of meer uren sportbeoefening per week) tussen 1991 en 1999 is teruggelopen van 95% naar 80%.

92

Om dit resultaat te bereiken wordt landelijk samengewerkt met het ministerie van VWS en NOC • NSF in de Nationale Sportweek. Met dit project wordt de jeugd intensief gestimuleerd meer te bewegen. Met een financiële impuls aan dit project komt een belangrijker rol voor de sportdetailhandel in beeld. Naast de spin off in de vorm van aandacht voor de sportwinkels helpt het vooral ook om de jeugd als doelgroep voor de detailhandel behouden. Producten/instrumenten Promotiemateriaal voor de verkooppunten, informatiemateriaal ter stimulering tot deelname en een Nationaal Sportweekgeschenk in de vorm van een kalender. Resultaten/effecten Actieve ondersteuning van alle verkooppunten door het ter beschikking stellen van promotiemateriaal. Uit evaluatieonderzoek blijkt dat bijna driekwart van de sportdetaillisten van mening is dat de Nationale Sportweek belangrijk is. Een op de vijf vindt het zelfs erg belangrijk. Het initiatief van het HBD om de sportzaken te ondersteunen rond de Sportweek, wordt door 88% van de sportdetaillisten als positief ervaren, een kwart vindt het initiatief zelfs zéér goed. Men is over het algemeen tevreden over het promotiemateriaal en de detaillisten beoordelen het materiaal met een rapportcijfer 7. Het idee van een Nationaal Sportweekgeschenk vindt een groot aantal detaillisten (88%) een goed idee. 59% van de ondervraagde detaillisten is positief tot zeer positief over de Nationale Sportweek. Er zit tussen de ongebonden en gebonden detaillisten nauwelijks verschil in hun mening ten aanzien van de sportweek. Samenwerking met Mitex, Nederlands Olympisch Comité • Nederlandse Sportfederatie (NOC • NSF), Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Oefening (KVLO), LC Nederlands Institituut voor Lokale Sport en Recreatie, Branchevereniging van Sportleveranciers (FGHS). HBD neemt deel aan de volgende overleggen Stichting Nationale Sportweek. Websites www.denationalesportweek.nl

Plannen voor 2006 Het HBD is voornemens om activiteiten uit te voeren met betrekking tot: 1. Stimulering van de professionaliteit in en van de sportdetailhandel. In 2006 wil het HBD het onderzoek verbreden dan wel verdiepen en de resultaten daarvan aanreiken aan de branche. 2. Promotie. Ook in 2006 gaat het HBD de deelname van de sportdetailhandel aan de Nationale Sportweek realiseren. Met een financiële impuls aan dit project komt een belangrijke rol voor de sportdetailhandel in beeld. 3. Opleidingen. Het HBD wil graag het aanbod van opleidingen voor de sportdetailhandel versterken. De behoefte aan opleidingen zal in eerste instantie in kaart worden gebracht. Afhankelijk van de resultaten zal een opleidingsplan worden opgesteld en uitgevoerd.


93

SUPERMARKTEN MKB Doel

Stimulering van de sociaal-economische ontwikkeling van de ondernemingen in het mkb-supermarktbedrijf. Achtergrond

Het mkb-supermarktbedrijf kent een aantal structurele knelpunten. Zoals de zichtbaarheid en het imago van de zelfstandig ondernemer. Ook het innoverend vermogen in de branche verdient een impuls. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage door promotie-, voorlichtings- en stimuleringsactiviteiten uit te voeren richting de verschillende doelgroepen. Bereik

Circa 2.500 bedrijven met 2.750 winkels. Totale uitgaven



• •

Brancheorganisatie Vakcentrum FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond

94

Activiteiten In het activiteitenprogramma voor de mkb-supermarkten heeft het HBD de volgende doelstellingen vastgesteld voor 2004 en 2005 • verbetering van het imago van het zelfstandig ondernemerschap; • verbetering van het innovatieve vermogen van het mkb-supermarktbedrijf door middel van collectieve promotie en professionalisering van de werkenden en ondernemingen in de sector.

Project

Positionering mkb-supermarktondernemingen fase 2 Kernfunctie Basisinformatie en professionalisering. Projectomschrijving Het ontwikkelen van instrumenten om de professionaliteit van de mkb-supermarktondernemingen te verbeteren. De cijfermatige informatie die een ondernemer dagelijks verzameld kan op verschillende manieren aan elkaar worden gekoppeld. Producten/instrumenten Positioneringsgesprekken, consumentenonderzoek, uitgave ‘Kan het nog scherper? Een andere kijk op sturen op cijfers door de zelfstandige supermarktondernemer’, presentatie tijdens congres voor mkb-supermarktondernemers, diverse publicaties . Resultaten/effecten In 2004 en 2005 heeft het HBD bij meer dan 200 mkb-supermarkten bedrijfsgegevens verzameld. Tijdens een congres en diverse publicaties zijn de resultaten onder de aandacht gebracht. De prestaties van supermarktondernemingen kunnen beter in beeld gebracht worden door gebruik te maken van besturings- en analysemodellen. Bovendien wordt bij gebruik van modellen duidelijk op welke onderdelen bijgestuurd moet worden om het totaal-rendement te verbeteren. Dat is de strekking van de uitgave ‘Kan het nog scherper? Een andere kijk op sturen op cijfers door de zelfstandige supermarktondernemer’. In het rapport wordt het Trinity-model uitgewerkt als mogelijk handvat voor de supermarktondernemer. Aan het congres namen circa 275 ondernemers deel. De uitgave is 2.140 keer gedownload en 400 gedrukte versies zijn beschikbaar gesteld. Samenwerking met Vakcentrum.

Project

Implementatie branchecode Kernfunctie Basisinformatie en professionalisering. Projectomschrijving Implementaie van de branchecode voor het levensmiddelenbedrijf. De continue uitdijende hoeveelheid weten regelgeving vormde de aanleiding voor het opstellen van de branchecode. Een branchecode geeft een overzicht van alle (wettelijke) eisen op het gebied van onder andere arbeidsomstandigheden, milieu en energie.


95

Producten/instrumenten Uitgave branchecode voor het levensmiddelenbedrijf. Resultaten/effecten In het voorjaar van 2005 ontvingen alle mkb-supermarktondernemingen de branchecode van het levensmiddelenbedrijf. In dit handzame boekje kunnen de werkenden in de mkb-supermarktonderneming per onderwerp in één oogopslag zien aan welke wetten en regels zij moeten voldoen. Samenwerking met HBA en Vakcentrum.

Plannen voor 2006 Professionalisering Branchecode De code van het levensmiddelenbedrijf dient in 2006 geactualiseerd te worden. Behalve de inhoud van de code zal ook worden onderzocht of de code als interactief instrument ontwikkeld kan worden via internet. Analyse bedrijfsgegevens In 2006 zullen andere manieren worden uitgewerkt en nadere analyses worden gemaakt om specifieke onderdelen van de bedrijfsvoering beter inzichtelijk te maken. De verbetering van het imago van het zelfstandig supermarktondernemerschap Voorlichting en promotie Het ontwikkelen van instrumenten om de zichtbaarheid van de mkb-supermarktondernemingen te verbeteren. Zichtbaarheid van de mkb-supermarktondernemer binnen de professionele markt van aanbod van winkelruimte is van levensbelang. De lokale politiek bijvoorbeeld vormt een belangrijke factor in het winkelkeuzeproces. De meerwaarde van ondernemerschap binnen het supermarktbedrijf dient daarom nadrukkelijker onder de aandacht te worden gebracht. Op de eerste plaats de politiek (landelijk en lokaal) en daarnaast de projectontwikkelaars, beleggers, e.d. Stimulering informatieoverdracht Gebrek aan informatie is vaak een belangrijk beletsel bij ontplooiing van activiteiten door mkb-supermarktondernemers. Beschikbaarheid van actuele, volledige informatie over bijvoorbeeld kopers en verkopers van panden en vestigingsplaatsen, maar ook bijvoorbeeld de beschikbaarheid en doorstroming van winkelpersoneel kan een gedeelte van deze informatie leemte vullen. Onderzocht moet worden hoe deze leemten ingevuld kunnen worden om tegemoet te komen aan de wensen van de mkb-supermarktondernemer. Afhankelijk van de resultaten kan dan bepaald worden of en welke activiteiten door het HBD ontwikkeld kunnen worden om informatieoverdracht te stimuleren. De verbetering van het innovatieve vermogen Het succes van de detailhandel is sterk afhankelijk van de mogelijkheden om klanten te lokaliseren, te behouden en het aantal te laten toenemen. Meer dan ooit worden detaillisten geconfronteerd met veranderend klantengedrag. Methodieken als de ‘Multi channel’-benadering en ‘Database marketing’ worden daartoe ingezet. De mkb-supermarktondernemer staat hier op sterke achterstand t.o.v. het grootwinkelbedrijf. De bedoeling is dan ook om een plan van aanpak te ontwikkelen hoe de mkb-supermarktondernemer deze achterstand kan inhalen.

96

DETAILHANDEL WILD EN GEVOGELTE Doel

De professionalisering van de bedrijfsvoering en het versterken van de bekendheid met en het imago van de poeliers bij het publiek. Achtergrond

De detailhandel in wild en gevogelte kenmerkt zich door kleinschaligheid en een lage samenwerkingsgraad. De activiteiten van het HBD ondersteunen de poeliers in het midden- en kleinbedrijf (zowel werkgevers als werknemers). Het HBD wil een bijdrage leveren aan de professionalisering en het innovatief vermogen van de branche. De kwaliteit van het ondernemerschap is van belang om als branche een goede en aantrekkelijke uitstraling te hebben voor werkenden en werkzoekenden. Tevens onderstreept HBD het belang van een ruime keuzemogelijkheid voor de aankoop van wild en gevogelte. Rol van het HBD

Het HBD levert een bijdrage door promotie-, voorlichtings- en stimuleringsactiviteiten uit te voeren richting de verschillende doelgroepen. Bereik

Circa 500 bedrijven (360 winkels en 140 ambulante handelaren). Totale uitgaven



• Brancheorganisatie NBPW • FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond • Productschap Pluimvee, Vlees en Eieren (PVE)


97

Activiteiten Sinds 2002 heeft de commissie in de vaststelling van de activiteiten de accenten gelegd op voedselveiligheid en herkenbaarheid. Beide speerpunten zijn ook aan elkaar gekoppeld. Een professionaliseringsproces waarin voedselveiligheid centraal staat en in het verlengde daarvan een imagocampagne. De succesvolle implementatie van de vernieuwde hygiënecode voor het poelierbedrijf in 2003 heeft in sterke mate het definitieve programma voor 2004 bepaald. In 2005 is deze lijn doorgezet.

Project

Stimulering gebruik hygiënecode Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Na de succesvolle introductie van de vernieuwde hygiënecode in 2003 het actief stimuleren van het gebruik van de hygiënecode. Producten/instrumenten Nieuwsbrief, participatie workshops, zelftest. Resultaten/effecten In totaal is er 4 keer een nieuwsbrief verstuurd aan alle ondernemers. Met een in opdracht van het HBD ontwikkelde ‘Zelftest Voedselveiligheid & Hygiëne’ werd ingehaakt bij de workshops van het brancheproject ‘Nieuwe vleestechnologie in pluimvee- en wildbedrijven’ van de NBPW. De workshops werden gehouden in de periode maart tot en met mei 2005. Daarna is de zelftest ook aangeboden aan de overige ondernemingen in de branche van wild en gevogelte. Met behulp van de zelftest kan een ondernemer zichzelf een spiegel voorhouden. Deze methodiek bestaat uit een drietal onderdelen, namelijk een zelftest, waarmee de huidige situatie rond voedselveiligheid en hygiëne in kaart wordt gebracht; tips, waarmee het omgaan met voedselveiligheid in de toekomst kan worden verbeterd en een actieplan. In 2005 is op een trainingstraject van de NBPW ingehaakt. Samenwerking met NBPW en PVE.

Project

Fase 2 Publiekscampagne Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Ontwikkelen en uitvoeren van plannen voor herkenbaarheid c.q. promotie van poeliers. Producten/instrumenten Promotiemateriaal voor de verkooppunten, ondernemersbeursdeelname.

98

Resultaten/effecten In 2005 is een collectieve promotiecampagne met als slogan ‘Proef het echt. De poelier’ ontwikkeld. Met de campagne wil het HBD de marktpositie en het imago van de poelier versterken. Zaken als vakmanschap, kennis, persoonlijk advies en kwaliteit staan daarbij centraal. Via promotiemateriaal op het verkooppunt wordt deze boodschap aan bestaande klanten overgebracht. In samenwerking met de Voedingscentrum wordt ingehaakt op de zomercampagne van het Voedingscentrum. Samenwerking met Voedingscentrum.

Project

Actualisering www.poelier.nl fase 1 Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Actualisering van de website www.poelier.nl voor herkenbaarheid c.q. promotie van poeliers. Fase 1 omvat het ontwikkelen van de nieuwe opzet van de website. Producten/instrumenten Website www.poelier.nl Resultaten/effecten In 2005 is de nieuwe opzet van de website ontwikkeld. In het eerste kwartaal van 2006 zal de vernieuwde website worden gelanceerd. Samenwerking met NBPW.

Project

Draagvlak onderzoek bestemmingsheffing detailhandel wild en gevogelte Kernfunctie Basisinformatie. Projectomschrijving Toetsen van het draagvlak voor de activiteiten van de bestemmingsheffing detailhandel wild en gevogelte. Producten/instrumenten Schriftelijke ondernemersenquête.


99

Resultaten/effecten Uit het onderzoek dat in september 2005 onder poeliers is gehouden, blijkt dat er een breed draagvlak is voor de activiteiten van het HBD. De promotiecampagne gericht op de consument scoort zeer hoog: maar liefst 95% van de ondernemers geeft aan dat zij deze activiteit belangrijk vindt in de komende jaren. De campagne wordt daarom voortgezet. Ondersteuning van de bedrijfsvoering op het gebied van voedselveiligheid scoort met 55% eveneens goed.

Plannen voor 2006 Het zwaartepunt, zowel in activiteiten als de financiering daarvan, verschuift verder van voedselveiligheid naar een imagocampagne. Uitgangspunten hierbij zijn het blijvend versterken van de branche op het gebied van voedselveiligheid door alle werkzame personen in de branche middels een positieve uitdagende benadering bewust te houden van alle aspecten die bij de verbetering van voedselveiligheid een rol spelen en de imagocampagne, in eerste instantie vanuit de verkooplocaties en een website en in een later stadium vanuit media gericht op consumenten.

100

DETAILHANDEL WONEN Doel

Bevorderen van een gezonde sociaaleconomische ontwikkeling van de detailhandel in wonen. Achtergrond

De wonenbranche wordt gekenmerkt door een aantal structurele problemen van met name haar concurrentiepositie en de professionaliteit van ondernemers en werknemers. Al een aantal jaren heeft de wonenbranche het bijzonder moeilijk. Consumenten zagen af van uitgaven in de wonenbranche of besloten hun aankopen uit te stellen. Rol van het HBD

Versterken van de positie van de wonenbranche bij consumenten en het stimuleren van een meer professionele bedrijfsvoering bij de ondernemers en werknemers. Het HBD voert daarom promotie- en voorlichtingsactiviteiten uit gericht op verschillende doelgroepen binnen de branche (ondernemers en medewerkers) en de consument. Er is voldoende draagvlak voor deze activiteiten bij ondernemers zo blijkt uit onderzoek: slechts 11% gemiddeld vindt de activiteiten (helemaal) niet belangrijk. Bereik

Circa 8.500 bedrijven (10.000 winkels en 150 ambulante handelaren). Totale uitgaven



• Centrale Branchevereniging Wonen • FNV Bondgenoten • CNV Dienstenbond


101


Magazine Woonwerk Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Redactie verzamelt informatie en beelden op het gebied van arbo, opleidingen, werkbeleving en noviteiten in de wonenbranche en vertaalt dit in artikelen voor het magazine. Producten/instrumenten Uitgave kwartaalblad en onderhouden website. Resultaten/effecten 55.000 medewerkers en ondernemers ontvangen het magazine en geven aan het blad op prijs te stellen. Samenwerking met Stichting WoonWerk en Sociaal Fonds Wonen (arboconvenant). Websites www.magazinewoonwerk.nl

Project

Wonen= Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Uitgave van een blad en exploitatie van een website gericht op het inspireren van consumenten en wegnemen van drempels om over te gaan tot het doen van aankopen in de wonenbranche. Producten/instrumenten Halfjaarlijks magazine dat wordt meegestuurd met het blad Libelle en selectief huis-aan-huis wordt verspreid. Een website met daarbij een nieuwsbrief waarop bezoekers zich kunnen abonneren. Zowel blad als website worden gevuld met verhalen en tips van doorsnee consumenten en hun woonwensen. Resultaten/effecten Het magazine is twee maal verspreid met een totaal bereik van 2,3 miljoen huishoudens. De website trekt maandelijks 20.000 bezoekers en telt 50.000 abonnees op de e-mail nieuwsbrief. Website www.wonenis.nl

102

Project

Perscentrum Wonen Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Leveren van een financiële bijdrage aan het Perscentrum Wonen. Producten/instrumenten Het Perscentrum Wonen ontwikkelt ieder half jaar de woonmode en maakt deze via free publicity bekend bij de Nederlandse consument. Daarnaast verspreidt het Perscentrum naar alle woonredacties (van bladen, TV, kranten, websites) maandelijks persdossiers met daarin noviteiten in de wonenbranche. Het Perscentrum wordt gefinancierd door detaillisten en leveranciers in de wonenbranche. De bedoeling is consumenten te inspireren om veranderingen aan te brengen in hun huis. Resultaten/effecten Het Perscentrum genereert in alle relevante media een aantal malen per jaar free publicity. Het bereik verschilt per medium: van het miljoenenpubliek van een TV-programma of televisiegids tot het beperktere bereik van een special interest blad. Het draagvlak voor de activiteiten van het Perscentrum Wonen onder ondernemers is groot (77,7%). Samenwerking met Leveranciers in de wonenbranche. Website www.perscentrumwonen.nl

Project

Interieurbelevingsinformatie Kernfunctie Professionalisering. Projectomschrijving Verzamelen en bekend maken van onderzoekgegevens over de manier waarop consumenten zich laten inspireren, zich oriënteren bij winkels en overgaan tot een aankoop in de wonenbranche. Verspreiden van informatie via branchemedia en door integratie in opleidingen. Producten/instrumenten Consumentenonderzoek, ontwikkelen lesmateriaal en productie van redactionele artikelen. Resultaten/effecten Artikelen in diverse branchebladen en verankering in opleidingen van actuele informatie om verkooptechnieken te verbeteren. Samenwerking met Stichting Woonwerk, opleidingsbureau’s.


103

Plannen voor 2006 Grotendeels continuering van het huidige beleid met een zekere accentverschuiving naar de professionaliseringsactiviteiten.

Verantwoordingsverslag 2004 2005

FINANCIËN en or g anisatie

3

106

REGISTRATIE EN HEFFING Het CRK heeft in 2005 namens het HBD ca. 211.500 nota’s en herinneringen 3 verstuurd. In totaal werden ruim 63.750 handmatige mutaties verwerkt. Het merendeel van deze mutaties was op basis van informatie uit het Handelsregister. Er waren ook rechtstreekse contacten met de ondernemers: ca. 25.000 telefoontjes en ca. 35.000 brieven werden afgehandeld. In 2005 zijn bij het HBD 860 bezwaren ingediend. Daarvan zijn er 785 behandeld. Er zijn 11 hoorzittingen 4 gehouden, waarin 36 zaken zijn behandeld. 75 zaken zijn nog in behandeling.

3 Na twee herinneringen wordt de inning van de heffing uit handen gegeven. 4 Tijdens een hoorzitting kan een bezwaarschrift mondeling worden toegelicht.


107

VOORLOPIGE CIJFERS 2005 Onderstaand overzicht van voorlopige cijfers 2005 geeft inzicht in de directe kosten van de diverse HBDactiviteiten. Het officiële financiële verslag van het HBD over 2005 is vanaf juni 2006 bij het HBD opvraagbaar. In dat officiële financiële verslag worden de gegevens weergegeven volgens de voorgeschreven indeling van de SER.

Uitbesteed 5

HBD-zelf 6

Totaal uitgaven

Toerekenbare bestedingen aan activiteiten in euro's Basisinformatie Kenniscentrum/basispublicaties 456.000 117.000 573.000 Beleidsprojecten Winkelcriminaliteit 284.000 724.000 1.008.000 Onderwijs 153.000 113.000 266.000 Onderzoek en ontwikkeling 96.000 115.000 211.000 Verantwoord ondernemen 67.000 39.000 106.000 Arbeidsmarkt en sociale zekerheid 251.000 153.000 404.000 Informatietechnologie 210.000 200.000 410.000 Betalingsverkeer 57.000 25.000 82.000 Economie 10.000 9.000 19.000 Ruimtelijke structuur 90.000 32.000 122.000 Totaal beleidsprojecten 1.218.000 1.410.000 2.628.000 Sectorondersteuning Programma Professionalisering Detailhandel 950.000 950.000 Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Detailhandel 1.011.000 1.000 1.012.000 Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel 107.000 Branchespecifieke projecten 492.000 111.000 603.000 Decentrale advisering detailhandel 67.000 875.000 942.000 Behandeling aanvragen ESF-subsidies 214.000 214.000 Voorlichting 157.000 245.000 402.000 Wet OR 8.000 8.000 Totaal sectorondersteuning

2.784.000

1.454.000

4.238.000

Brancheondersteuning: bestemmingsheffingen Markt, straaten rivierhandel Detailhandel AGF Detailhandel bloemen en planten Detailhandel in brood en banket Detailhandel in dieren en dierenbenodigdheden Modedetailhandel mkb Sportdetailhandel Supermarkten mkb Detailhandel in wild en gevogelte Detailhandel wonen

650.000 215.000 47.000 282.500 117.000 1.014.000 205.000 146.000 47.000 1.052.000

90.000 42.000 22.000 32.500 12.500 29.000 10.000 10.000 18.000 31.000

740.000 257.000 69.000 315.000 129.500 1.043.000 215.000 156.000 65.000 1.083.000

% van totaal uitgaven

4%

17%

27%

Totaal bestemmingsheffingen 3.775.500 297.000 4.072.500 26% Bestuur en organisatie 2.700.000 1.268.000 3.968.000 26% Totaal Generaal in %

10.933.500

4.546.000

15.479.500

71%

29%

100%

Toelichting: 5 Uitbesteed: Alle kosten van externe ondersteuning die gemaakt zijn bij de realisering van activiteiten. 6 HBD-zelf: Alle kosten van het HBD-werkapparaat die gemaakt zijn bij de realisering van activiteiten.

100%

108

ORGANISATIESCHEMA

Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur

Bestuurscommissies

Projectgroepen

Bedrijfsvoering

Stop criminaliteit

Werken

Aan 't werk

Kenniscentrum

O3D

Secretariaat Directie Financiële, Algemene en Personele Zaken

Stichting Opleidingsfonds Detailhandel

Beleidsterreinen

Communicatie

Kenniscentrum

Decentrale Advisering Detailhandel

Bestemmings heffingen

Arbeidsmarkt en sociale zekerheid


Stop criminaliteit

Aardappelen, groenten en fruit

Computertechnologie

Bloemen en planten

Ruimtelijke structuur

Brood en banket

Onderwijs

Dieren en dierenbenodigdheden

Verantwoord ondernemen

Modedetailhandel mkb

Betalingsverkeer

Sportdetailhandel Supermarkten mkb Wild en gevogelte Wonen


109

SAMENSTELLING ORGANEN ALGEMEEN BESTUUR Voorzitter

A.F. Kolkman Plaatsvervangend voorzitter

A.A.M. Steijaert FNV Leden

Plaatsvervangende leden

mr. A.C. Doeser MKB S. van Amesfoort J.J. Meerman PDN mr. J.G.G.M. van der Bom H.H. van der Geest MKB M.A. Estourgie mw. M.H. Hesper - De Haas FNV H. Hofstee mw. K. Heynsdijk FNV mw. J.A.M. Bergervoet drs. K. Verhoeven MKB mr. J.P.M. Burgering F.A.M. Monsma CNV J.K. Warnaar J. Martens FNV J. Atema A.L. Moerman FNV J.M. de Keijzer G.B. Rijzinga CNV R.E. van Kesteren mr. M.J. Roos PDN mr. R.F.M. van der Weerd MKB A.J. van Hoof P.E. Zappeij CVAH H. Achterhuis J.P.M. Brocken FNV Waarnemer namens de SER

dr. J. van der Bij Waarnemers namens de betrokken ministeries

mr. A. Velgersdijk (Sociale Zaken & Werkgelegenheid) drs. J. van Egmond (Economische Zaken) A.C.G. van der Kroon (Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit) Secretariaat

drs. E.E. van de Lustgraaf

prof. drs. J.G.A.M. de Jong

De heren H.H. van der Geest, A.F. Kolkman, J.J. Meerman en P.E. Zappeij bekleden bestuurlijke functies in organisaties waarmee door het HBD financiële relaties worden onderhouden. DAGELIJKS BESTUUR Voorzitter

A.F. Kolkman Plaatsvervangend voorzitter

A.A.M. Steijaert FNV Leden

J.J. Meerman PDN mr. R.F.M. van der Weerd MKB G.B. Rijzinga CNV Secretaris

drs. E.E. van de Lustgraaf

110

BESTUURSCOMMISSIE BEDRIJFSVOERING DETAILHANDEL

PROJECTGROEP AAN ‘T WERK

Voorzitter

P. Kalle

H.H. van der Geest MKB

Leden

Leden

J. van Duijn FNV A.J. van Hoof MKB drs. E.E. van de Lustgraaf HBD J.J. Meerman MKB F.A.M. Monsma CNV drs. J.W. Nelson HBA mr. R.F.M. van der Weerd

Mr. J.P.M. Burgering MKB H.H. van der Geest MKB R.E. van Kesteren CNV J. Martens FNV P.E. Zappeij CVAH S. v. Amesfoort

Voorzitter


BESTUURSCOMMISSIE WERKEN IN DE DETAILHANDEL

L.C.G. Edeling MKB mw. M. Jansen FNV

Voorzitter

PROJECTGROEP STOP WINKELCRIMINALITEIT

J.M. de Keijzer FNV Leden

H. Achterhuis CVAH H.H. van der Geest MKB mw. K. Heynsdijk FNV A.J. van Hoof MKB J. Martens FNV F.A.M. Monsma CNV

Voorzitter

H.H. van der Geest MKB Leden

Leden

J.P.M. Brocken FNV mr. J.P.M. Burgering MKB F.A.M. Monsma CNV J. Martens FNV mw. E.J. Prins MKB A.A.M. Steijaert FNV P. Walraven PDN P.E. Zappeij CVAH

J. Atema FNV mr. A.C. Doeser MKB

PROJECTGROEP O3D

BESTUURSCOMMISSIE KENNISCENTRUM Voorzitter

prof. dr. A.R. Thurik

Voorzitter

COMMISSIE ONDERNEMINGSRADEN

A.J. van Hoof MKB

Voorzitter

Leden

prof. dr. W. van Voorden

J. Atema FNV (mede namens CNV en CVAH) drs. J.W.H. Janssen HBD drs. E.E. van de Lustgraaf HBD drs. J.W. Nelson HBA H. Scholz HBA mr. R.F.M. van der Weerd MKB

Leden

J. Atema FNV H.H. van der Geest MKB mw. K. Heynsdijk FNV F.A.M. Monsma CNV drs. K. Verhoeven MKB J.K. Warnaar CNV mr. R.F.M. van der Weerd MKB FINANCIËLE COMMISSIE

Adviseur

J. Breel (Syntens)

7

Voorzitter

mr. A.C. Doeser MKB Leden

J. Atema FNV mr. J.P.M. Burgering MKB F.A.M. Monsma CNV

7

De financiële commissie heeft tot taak elke door het dagelijks bestuur voorbereide rekening en verantwoording en begroting te onderzoeken en haar bevindingen daaromtrent aan het bestuur kenbaar te maken.


111

ADVIESCOMMISSIE MARKT-, STRAATEN RIVIERHANDEL

COMMISSIE VOOR DE DETAILHANDEL IN BLOEMEN EN PLANTEN

voorzitter

Voorzitter

H. Achterhuis CVAH

S. van Amesfoort VBW

Leden

Leden

mw. J. Kostelijk-Schoon CVAH J. van Leeuwen CVAH J. Martens FNV mw. J.P. van der Meij - Ten Braak CVAH J. Stoel CVAH mw. A. van Valen CNV P.E. Zappeij CVAH

mw. M.M. Dekker-Ooyevaar VBW mw. I. van Duijn FNV mw. J.P. van der Meij - Ten Braak CVAH A.A.M. Steijaert FNV mw. A. van Valen CNV W. Witteman NVT P.E. Zappeij CVAH drs. A.J.M. Zwitserlood VBW


W.H. van Beek CVAH A.W. Esselink CVAH mw. H. Heine - Van Dartel CVAH H. van Houwelingen CVAH J.P.M. Tempelaars CVAH G.B. Rijzinga CNV W.A. de Smit CVAH


COMMISSIE AGF DETAILHANDEL Voorzitter

COMMISSIE DETAILHANDEL IN BROOD EN BANKET

D.N. Meulblok ADN

Voorzitter

Leden

A.J.J.M. Janssens NBOV

mw. C.T.M. Baelemans CNV W.H. van Beek CVAH vacant CNV J. Grapendaal ADN M.A. Heemskerk ADN mw. M.H. Hesper - De Haas FNV mw. J.P. van der Meij - Ten Braak CVAH R.R.J.B. Peters FNV

Leden


ADVIESCOMMISSIE DIEREN EN DIERENBENODIGDHEDEN

J. Stoel CVAH J. Atema FNV A.J. Bakker ADN A.J.G.J. van Eldijk ADN H. Hofland ADN P.E. Zappeij CVAH

P.M. Groen VBW J.G. van de Kolk NVT J. Kostelijk-Schoon CVAH J. Martens FNV mw. N. Poelgeest CNV J. Stoel CVAH

L.F. van Beekum FNV mw. A.H.M. de Jong-Rijkenberg NBOV B. Visser CNV drs. Th.L. Volkeri NBOV Plaatsvervangende leden

H.J. Boswijk NBOV

Voorzitter

J.Th. de Jongh DIBEVO Leden

G. Baten DIBEVO R. Bronkhorst DIBEVO mw. A.B.M. van Vliet FNV

112

ADVIESCOMMISSIE MODE-DETAILHANDEL MKB

ADVIESCOMMISSIE MKB-SUPERMARKTEN

Voorzitter

H.H. van der Geest Vakcentrum

J.J. Meerman MITEX

Leden

Leden

J.P.M. Brocken FNV mw. mr. P.E.H. Hoogstraaten Vakcentrum F.A.M. Monsma CNV A. van der Pijl FNV drs.T.P.M. Urselmann Vakcentrum

mw. J. Bouma MITEX mw. D. Mulders MITEX mw. K. Heynsdijk FNV J.K. Warnaar CNV G.J. Rinsma MITEX

Voorzitter

G.B. Rijzinga CNV

COMMISSIE VOOR DE DETAILHANDEL IN WILD EN GEVOGELTE

Adviseurs

Voorzitter

W.G.J. van den Berg J.P. Eringa P. te Grotenhuis N. van Rooij mw. C. Valkema

J.P. Ruig NBPW

Plaatsvervangend lid

Leden

ADVIESCOMMISSIE SPORTDETAILHANDEL

J. van de Bij NBPW mw. M.H. Hesper - De Haas FNV J.W. de Jong NBPW J. Martens FNV M.M.A. de Nooyer - Goossens CVAH mw. A. van Valen CNV

Voorzitter

Plaatsvervangend leden

J.J. Meerman MITEX

W.J.C. van der Bas NBPW H. Martens FNV J. de Nooyer CVAH G.B. Rijzinga CNV

Leden

mw. M. Diepenmaat MITEX mw. K. Heynsdijk FNV J. Martens FNV F.A.M. Monsma CNV N.J.M. Overgoor MITEX D. Quadvlieg MITEX J.K. Warnaar CNV Adviseurs

N. van Offeren mr. D.J.J. Vinken

Adviseur

Vacant mw. S. van der Heijden PVE COMMISSIE VOOR DE DETAILHANDEL IN WONEN Voorzitter

mr. R.F.M. van der Weerd CBW Leden

mw. I. van Duijn FNV J. K. Warnaar CNV A.A.M. Steijaert FNV mw. L.M. de Wit - De Jonge CBW Plaatsvervangende leden

G.B. Rijzinga CNV


113

CONTACTPERSONEN HBD DIRECTIE drs. E.E. van de Lustgraaf

Algemeen secretaris/directeur

prof. drs. J.G.A.M. de Jong

Plaatsvervangend algemeen secretaris/directeur

[email protected] [email protected]

PER WERKTERREIN drs. A.A.M. van Doorn Onderwijs [email protected] M. de Graaf Consumentenbescherming [email protected] Markt-, straaten rivierhandel Sportdetailhandel Supermarkten mkb Detailhandel wild en gevogelte L.H.W. Hesseling

Financiële en Algemene Zaken

[email protected]

G. Huisman

Detailhandel aardappelen, groente en fruit Detailhandel bloemen en planten Detailhandel brood en banket Detailhandel dieren en dierenbenodigdheden

[email protected]

drs. J.W.H. Janssen

E-Businessadvisering

[email protected]

drs. H.J.M. Kaptein drs. P.I.A.M. Manning

Stop criminaliteit

[email protected]

Ruimtelijke ordening Decentrale Advisering Detailhandel

[email protected]

mw. drs. M.L. Noorlander

Kenniscentrum

mw. drs. M.T. Osten

Computertechnologie [email protected] Betalingsverkeer Detailhandel wonen

[email protected]

mw. J.M. Rosenthal Arbeidsmarkt en sociale zekerheid [email protected] Ondernemingsraden drs. ing. R. Ververs Coördinator bedrijfstakanalyse [email protected] J.F.M. Verweij Communicatie [email protected] Modedetailhandel mkb

114

SECRETARIAAT Personeel en Organisatie De detailhandel is een dynamische sector. Het HBD anticipeert en reageert op de ontwikkelingen in de detailhandel. Niet alleen de omgeving van het HBD, ook de organisatie zelf is volop in beweging. Door medewerkers te motiveren en in de gelegenheid te stellen zich te ontplooien kunnen zij optimaal functioneren binnen het HBD. Deskundigheid De functie van het HBD als kenniscentrum weerspiegelt zich in het opleidingsniveau van de medewerkers. De verdeling over de verschillende opleidingsniveaus is als volgt:

mbo hbo wo

16 15 27

Bezetting Op 31 december 2005 waren bij het HBD 56 medewerkers in dienst (52,18 fte), van wie 21 vrouwen en 35 mannen. De bezetting is met 2 medewerkers afgenomen. In 2005 zijn 6 medewerkers in dienst getreden en hebben 8 medewerkers de organisatie verlaten. CRK Het Centraal Registratiekantoor Detailhandel-Ambacht (CRK) verzorgt de registratie van ondernemingen en het opleggen en innen van heffingen. Het CRK is een gemeenschappelijke afdeling van het HBD en het HBA. Het HBD verzorgt de aansturing en het personeelsmanagement. Bij het CRK is het personeelsbestand afgenomen met 2 medewerkers. In dienst waren op 31 december 2005 18 (16,91 fte) medewerkers, van wie 10 vrouwen en 8 mannen. Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaardenontwikkeling en het arbeidsvoorwaardenbeleid worden bepaald door afspraken tussen partijen in het CAO-overleg voor de PBO-sector.


115

BIJLAGE HBD-PUBLICATIES 2005 Serie Branches in Detail 2005 Ambulante handel Bloemenwinkels Boekhandel Brood en Banketzaken Cd-zaken Dierenspeciaalzaken Doe-het-zelfzaken Drogisterijen Fotohandel Groentezaken Huishoudelijke artikelenzaken Juweliers Kaashandel Kantoorboekhandel en kantoorvakhandel Lederwarenzaken Modezaken Natuurvoedingswinkels en Reformzaken Opticiens Parfumerieën Rijwielhandel Schoenenzaken Slagerijen Slijterijen Snoep- en chocolateriezaken Speelgoedzaken Sport en/of kampeerzaken Supermarkten Tuincentra Verlichtingszaken Viswinkels Wit-, bruin- en grijsgoedzaken Woonzaken Overleven in een slechte markt Strategieonderzoek motordetailhandel. Wat is de huidige marktsituatie, welke ontwikkelingen kunnen we zien aankomen, welke keuzes moet u maken, welke kansen gaan zich voordoen? Kortom, waar moet ieder motorbederijf de komende jaren op letten om te overleven? Mode: Retailen in 2010 Het onderzoek geeft een schets van hoe de wereld er uitziet in 2010, en biedt ondernemers handvatten om de koers voor de komende jaren te bepalen. Juweliers: Ervaringen uit het verleden zijn (g)een garantie voor de toekomst Een segmentatie van de sieradenkoper van vandaag en morgen.

Wat betekent mode voor u? Profielonderzoek onder ondernemers in damesmode. Deze scriptie (HBO scriptieprijswinnaar 2005) beschrijft een zoektocht naar een creatieve onderzoeksmethode om de cultuur van ondernemers in kaart te brengen. Een tweede toekomst voor winkelstrips De WO-scriptie van Rob Soeterboek omschrijft de nadelige gevolgen van schaalvergroting voor onder meer de buurtwinkelcentra en de zogenaamde winkelstrips. Door het verdwijnen hiervan zou een sociale functie uit de wijken verdwijnen. Jaarboek Detailhandel 2005/2006 Boordevol cijfers en informatie over de detailhandel. Ook worden zo’n 44 branches apart in kaart gebracht. Met adressen, doorverwijzingen en informatie over cao’s. Hét complete naslagwerk! Winkelen en leisure: een kansrijke combinatie? Combineert de Nederlandse consument winkelen en leisure? Consumentengoeroes en trendwatchers beweren al jaren van wel. Maar is dat ook zo? Kwartaalbericht Detailhandel 2005 Ook in 2005 geeft het HBD – i.s.m. het CBS – het Kwartaalbericht Detailhandel uit. Deze 3-maandelijkse uitgave staat boordevol kwantitatieve ‘ins’ en verklarende ‘outs’ van de detailhandel. Effecten bijzondere winkelcentrumconcepten Wat zijn de effecten van de vestiging van bijzondere winkelcentrumconcepten op de bestaande winkelstructuur? Er is een volledig rapport en een korte samenvatting beschikbaar. Sportdetailhandel: Functioneel én modisch Commerciële samenwerking in de sportdetailhandel loont. Samenwerkende sportdetaillisten en vooral winkelformules scoren veelal beter dan de nietsamenwerkende sportzaken. Verantwoordingsverslag 2004 Kan het nog scherper? De prestaties van supermarktondernemingen kunnen beter in beeld gebracht worden door gebruik te maken van besturings- en analysemodellen. Bovendien wordt bij gebruik van modellen duidelijk op welke onderdelen bijgestuurd moet worden.

116

Inventarisatie bedrijfshulpverlening in uw winkelcentrum Samenwerken aan veilig ondernemen. Inventarisatie bedrijfshulpverlening in uw winkel (versie winkelcentrum) Samenwerken aan een veilig winkelcentrum. Inventarisatie bedrijfshulpverlening in uw winkelstraat Samenwerken aan veilig ondernemen. Inventarisatie bedrijfshulpverlening in uw winkel (versie winkelstraat) Samenwerken aan een veilige winkelstraat. Zelftest voedselveiligheid & hygiëne Voedselveiligheid en hygiëne als sleutels voor commercieel succes. De verlichtingsbranche in de schijnwerpers Structuuronderzoek naar de markt voor verlichtingsartikelen. Subsidiewijzer 2005 (alleen download) Arbeid en scholing, uitgave in de serie SOD Nieuwsbrief. Van kwantiteit naar kwaliteit Winkelen in Haaglanden over 10 jaar. Wegwijzer (alleen download) Opleidingen voor de Detailhandel. Consumentenonderzoek Optiekbranche 2005 Bijna negen miljoen Nederlanders dragen een (lees)bril of lenzen; dat is 64% van de bevolking van twaalf jaar en ouder. Driekwart van de bril- en lenzendragers gaat altijd naar dezelfde optiekzaak. De bril is het meest gebruikte optische hulpmiddel (66%), gevolgd door lenzen (19%) en de leesbril (15%). Het merendeel van de bril- en lenzendragers (87%) is niet van plan in de nabije toekomst een ooglaserbehandeling te ondergaan.


117

HBD OP INTERNET In de verspreiding van de HBD-informatie speelt internet een steeds belangrijker rol. Ook in 2005 is het aantal bezoekers van de website www.hbd.nl weer aanzienlijk gegroeid. De bezoekers haalden ook veel meer informatie in de vorm van downloads van de website.

2002

2003

53.347

85.806

142.815

203.514

Internet Bezoeken

84.317

115.848

194.840

278.624

521.280

621.417

1.052.960

1.300.684

42.211

85.000

281.242

485.984

0,50

0,73

1,50

1,7

Internet Downloads Downloads per bezoek

Ook de overige HBD-websites scoorden goed. Pageviews overige HBD-sites

2005

www.detailhandelpaktuit.nl

72.984

www.optimaaldigitaal.nl

215.087

www.aan-t-werk.nl

21.089

www.betaalterminal.nl

135.000

Totaal

419.003

Top 10 meest populaire downloads

2005

Unieke bezoekers

Geraadpleegde pagina’s

2004

2005

Branches in Detail - Modezaken

25.371

Branches in Detail - Schoenenzaken

18.146

Branches in Detail - Supermarkten

16.155

Branches in Detail - Woonzaken

9.338

Branches in Detail - Doe-het-zelfzaken

8.955

Branches in Detail - Sport- en kampeerzaken

8.022

Trendrapport 2004

7.976

Winkellocaties in beweging

7.742

Factsheet Detailhandel (Basisinformatie)

7.758

Branches in Detail - Wit-, bruin- en grijsgoedzaken

7.493

118

BIJLAGE DE HEFFINGSSTRUCTUUR Algemene heffing De hoogte van de algemene heffing verschilt per onderneming en bestaat uit verschillende onderdelen8: • • • •

een algemene heffing die voor iedere onderneming gelijk is: 4 69,10; voor ambulante handelaren: 4 52,40; een filiaalheffing voor elke tweede en volgende verkoopplaats van de onderneming 4 36,70; een heffing werkzame personen, afhankelijk van de indeling in klasse 1 tot en met 10 volgens de tabel. Als de onderneming uitsluitend de ambulante handel uitoefent, wordt geen heffing werkzame personen opgelegd.

Klasse

Aantal werkzame personen

0 1 2 tot 5 5 tot 10 10 tot 20 20 tot 50 50 tot 100 100 tot 200 200 tot 500 500 en meer

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Heffing

- 4 9,50 4 38,20 4 59,70 4 83,50 4 119,20 4 190,90 4 286,20 4 357,80

De som van de algemene heffing, de filiaalheffing en de heffing werkzame personen bedraagt ten hoogste . 4 3.122,70.

8

Alle bedragen betreffen de heffingen die in 2005 zijn opgelegd.


119

Bestemmingsheffingen


4 59,00 markten straathandel

Detailhandel aardappelen, groenten en fruit

4 130,00 voor de eerste verkoopplaats en 4 45,00 voor elke vol-

4 130,00 voor de ambulante handel

gende verkoopplaats Detailhandel bloemen en planten

4 36,00 per verkoopplaats met een maximum van 4 180,00 + 4 20,00 bij klasse 6 werkzame personen of 4 30 bij klasse 7 of

4 36 voor de ambulante handel + 4 20,00 bij klasse 6 werkzame personen of 4 30 bij klasse 7 of meer werkzame personen

meer werkzame personen Detailhandel brood en banket

4 141,00voor iedere verkoopplaats met een maximum van 4 705,00

Ambulante handel uitgesloten

Detailhandel dieren en dierenbenodigdheden

4 99,94 voor iedere verkoopplaats met een maximum van 4 5.941,11

Ondernemingen in klasse 1 of 2 betalen alleen 4 64,33; ambulante handel uitgesloten

Modedetailhandel mkb

4 115,00 per verkoopplaats met een maximum van 4 2.300,00

4 71,86 voor ondernemingen met

4 250,00 voor de eerste verkoopplaats en 4 125,00 voor elke


Sportdetailhandel

een verkoopplaats en in klasse 1 of 2; ambulante handel uitgesloten

volgende verkoopplaats met een maximum van 4 2.625,00 Supermarkten mkb

4 150,00 voor de eerste verkoopplaats en 4 40,00 voor elke vol-


gende verkoopplaats Detailhandel wild en gevogelte

4 117,30 per verkoopplaats

4 117,30 voor de ambulante handel

Detailhandel wonen

4 145,00 per verkoopplaats met een maximum van 4 8.000

Ondernemingen in klasse 1 of 2 betalen alleen 4 98,50; 4 145 voor de ambulante handel

Korting of vermindering Bij de algemene heffing en bepaalde bestemmingsheffingen kunnen leden van ondernemersorganisaties onder bepaalde voorwaarden een aftrek op de heffing krijgen. Ook kan onder een bepaald inkomen vermindering worden verkregen van 50% tot 80%. In geval ook een heffing betaald moet worden aan het Hoofdbedrijfschap Ambachten of het Bedrijfschap Horeca en Catering betaalt de onderneming niet meer dan de hoogste heffing die hij verschuldigd is bij één van de bedrijfschappen.

120



Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuwe Parklaan 72 - 74 Postbus 90703 2509 ls Den Haag T (070) 338 56 00 F (070) 338 57 11 E [email protected] I www.hbd.nl

VERANTWOORDINGSVERSLAG 200

5

LIJST VAN AFKORTINGEN OP ALFABET adn AGF Detailhandel Nederland agf Aardappelen, groenten en fruit aoc Agrarische Opleidings Centra cad Commissie AGF Detailhandel cao Collectieve Arbeidsovereenkomst cbd Centraal Bureau Drogisterijbedrijven cbl Centraal Bureau Levensmiddelen cbs Centraal Bureau voor de Statistiek cbw Centrale Branchevereniging Wonen ccv Centrum Criminaliteitsbeheersing en Veiligheid cko Centrum voor Kennis en Ontwikkeling cpb Centraal Planbureau crk Centraal Registratiekantoor Detailhandel-Ambacht cvah Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel cwi Centrum voor Werk en Inkomen dad Decentrale Advisering Detailhandel dibevo Vakorganisatie voor de ondernemingen in de huisdierenbranche esf Europees Sociaal Fonds evo Belangenvereniging van verladers, ontvangers en eigen vervoerders fghs Branchevereniging van sportleveranciers haccp Hazard Analysis Critical Control Points hba Hoofdbedrijfschap Ambachten hbag Hoofdbedrijfschap Agrarische Groothandel hbo Hoger Beroeps Onderwijs ict Informatie en Communicatie Technologie ictal Programma ICT en Administratieve Lastenverlichting kc handel Kenniscentrum Handel knv Koninklijk Nederlands Vervoer kvo Keurmerk Veilig Ondernemen lnv ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit mbo Middelbaar Beroeps Onderwijs mitex Brancheorganisatie voor ondernemers in de mode-, sport- en schoenendetailhandel mkb Midden- en Klein Bedrijf mob Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer mvo Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nbpw Nederlandse Bond van Poeliers en Wildhandelaren nrw Nederlandse Raad voor Winkelcentra nvt Nederlandse Werkgeversvereniging voor Groen- en Tuincentra o3d Over de digitale drempel or Ondernemingsraad pbo Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie pdn Platform Detailhandel Nederland pve Productschappen Vee, Vlees en Eieren rco Raad van de Centrale Ondernemingsorganisaties rie Risicoinventarisatie en Evaluatie rnd Raad Nederlandse Detailhandel ro Ruimtelijke Ordening roc Regionaal Opleidingen Centrum rwi Raad voor Werk en Inkomen sod Stichting Opleidingsfonds Detailhandel suwi wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen szw ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tln Transport en Logistiek Nederland ueca Union Européenne du Commerce Ambulant uneto-vni Ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel vad Verordening Arbeidsvoorwaarden Detailhandel vbw Centrale vereniging Bloemendetailhandel vmbo Voortgezet Middelbaar Beroeps Onderwijs vnv Verbond van Nederlandse Visdetailhandel vwa Voedsel en Waren Autoriteit vws ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wia Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen wo Wetenschappelijk Onderwijs

COLOFON Dit verantwoordingsverslag is een uitgave van Hoofdbedrijfschap Detailhandel Nieuwe Parklaan 72 - 74 Postbus 90703 2509 ls Den Haag T (070) 338 56 00 F (070) 338 57 11 E [email protected] I www.hbd.nl Redactie HBD, afdeling Communicatie Vormgeving Corps, Den Haag Fotografie Bert Janssen, Bussum J&M Zweerts, Den Haag Drukwerk Artoos, Rijswijk

Copyright © 2006 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van de inhoud van deze publicatie is echter alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD.

hbd/art/2006/1.0

VERANTWOORDINGSVERSLAG

Recommend Documents