Wetgeving Veranderingen in de wetgeving, waar kwamen we ook al weer vandaan? oktober 2013 2013
Cecile van der Velde MWO CMC Arbeids- en Organisatiedeskundige
Kennismaken
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
2
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
3
Arrest Europese Hof en kabinetsvoornemens aanpassing arboregelgeving Arrest van het Hof van Justitie van 22 mei 2003. Commissie van de Europese Gemeenschappen tegen het Koninkrijk der Nederlanden inzake de niet-nakoming van richtlijn 89/391/EEG; zaak C-441/01.
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
4
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
5
De aandachtsgebieden Veiligheid voorkomen van ongevallen Gezondheid voorkomen van ziekte Psychosociale arbeidsbelasting* voorkomen van werkdruk, agressie, seksuele intimidatie, pesten en discriminatie (2009) * “welzijn” in oude wet. Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
6
Arbeidshygiënische strategie = volgorde (hiërarchie) maatregelen Bronbestrijding Afschermen van het proces
2
1
Afschermen van de werknemer (ook organisatorisch)
3
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen (tijdelijk/aanvullend)
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
7
4-12-2002: besluit invoering Wvp 1-7-2005 maatwerkregeling arbowet 1-1-2006 komst WIA WAO
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
8
Wetten…regels ?....regeldruk
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
9
Trends regelgeving arbo en veiligheid
Deregulering Afspraken tussen werkgevers – werknemers (arbo-catalogi) Regelgeving vanuit Europa Druk overheid naar de sector/branche
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
10
Arbowet na 1-1-2007 Verzuimbeleid verdwijnt uit de Arbowet Lijst ongevallen hoeft niet meer in de RI&E Toegang tot een preventiemedewerker OR pro-actief info geven over Arbo hoeft niet meer Verplichting tot x aantal BHV-ers vervalt Het verplichte arbeidsomstandighedenspreekuur vervalt Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
11
Arbobesluit vanaf 1-1-2007 bron: Gezond werk, goed geregeld nieuwe arbowet: overzicht "oud" en "nieuw“. www.arbobondgenoten.nl
nieuw: risico’s moeten worden beoordeeld, en maatregelen getroffen “ om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken “ nieuw: verplichting tot voorlichting en onderricht over de risico’s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken. Ingeperkt PMO op beeldschermwerk: het onderzoek betreft alleen de ogen/ het gezichtsvermogen Etc etc Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
12
Maarrrr, nieuwe ontwikkelingen 2013 Arbodiensten hebben recht om preventief spreekuur in te vullen! Toezicht en aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting Kwaliteit van de RI&E
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
13
De Preventiemedewerker als dé speler in het veld Wat is je positie? Welke rollen vervul je? Wat wil je bereiken? Hoe speel je het spel?
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
14
Groepsopdracht Wie spelen er allemaal mee? Bedenk wie er volgens jullie allemaal een positie hebben in het ARBO speelveld. Karakteriseer hun spelersrol in het speelveld. Bedenk ook wat hun specifieke doelen kunnen zijn! Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
15
Arbobeleidscyclus Kan op verschillende manieren
(systeemvoorschriften)
Arbobeleid Arbo catalogus
Ri&E (weten)
(willen) Schriftelijke rapportage Plan van aanpak
(waken)
(wegen)
(werken) Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
16
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
17
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
18
Arbocatalogus 1
Overeengekomen tussen werkgevers, werknemers, vakbonden Bevat middelenvoorschriften Weerspiegelt stand van de techniek Diverse invulling catalogus
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
19
Arbocatalogus 2
1.
Branche-beleidsregels
2.
Branche RI&E
3. Toolkits/Best Practices/Good Practices etc Mate van verplichting aan sociale partners vormt referentiekader voor Arbeidsinspectie (brochure projectplannen) Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
20
Toekomst arbobeleid
Bedrijven zelf aan de slag Veranderkundige vraagstukken Rol arbodeskundige als beleidsmaker Rol Arbeidsinspectie als bewaker Coach-rol voor branche-organisaties Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
21
Ontwikkeling
(bron: proefschrift vd Velde 2008) Nederlandse AcademieC. voor Arbeidswetenschappen
22
De rode draad is een cultuurontwikkeling
cultuurverandering
willen
managementsysteem
RI&E moeten
inspectie
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
24
Van moeten naar willen Moeten Aanleiding: ongeval, inspectiebezoek, klacht, … Respons: we moeten iets doen (reactief) Risico’s inventariseren: met checklist Acties: lekbakken, instructies
Willen Aanleiding: verhuizing, marktontwikkeling, … Respons: we willen iets doen (proactief) Risico’s inventariseren: met de afdeling Acties: onderzoek, training
De rol van de arboprof Sparren
werken aan cultuur
Training Afspraken vastleggen
managementsysteem
Risico’s onderzoeken RI&E
Instructies geven
Cultuurverandering werken aan cultuur
managementsysteem
RI&E
Aantal arbeidsongeschikten daalt nog steeds (2013)..verzuim gaat op en neer…
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
28
Verzuim per sector…
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
29
Eén op de drie werknemers is vaker gestrest dan drie jaar geleden.
Top vijf belangrijkste oorzaken van stress (bron: 14 juni 2013 managers-online, onderzoek Loyalis)
1. Hoge werkdruk 2. Combinatie werk en privé 3. Gezondheidsproblemen 4. Financiële problemen 5. Angst verliezen baan Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
30
Psycho-sociale arbeidsbelasting
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
31
Vitaliteit
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
32
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
33
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
34
Spanningsboog Prestatie Motivatie Efficiëntie Creativiteit
Veerkracht
Eisen Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
35
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
36
VBBA
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
37
Vragenlijst onderzoek Een uitgebreide online vragenlijst gericht op het in kaart brengen van:
De bevlogenheid De gezondheid Persoonskenmerken Competenties Stressoren Motivatoren
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
38
Fysiek onderzoek
Body Mass Index (verhouding lengte-gewicht) Bloeddruk Oogonderzoek Longfunctie Conditie (ECG in rust èn bij inspanning) Bloedonderzoek Urineonderzoek
Afsluitend adviesgesprek en rapportage.
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
39
Stressfull life events Overlijden partner Scheiding Overlijden familielid Ziekte/verwonding Ontslag Pensioen Zwangerschap Seksuele problemen Verandering in inkomen Hypotheek/lening Verantwoording op werk Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
Kind uit huis Problemen met schoonfamilie Bijzondere persoonlijke prestatie Problemen met chef Verhuizing Vakantie Kleine wetsovertredingen
40
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
41
Nederlandse Academie voor Arbeidswetenschappen
42