21‐2‐2011
Welkom
INTERNET
• • • • •
– E‐mail – Phishing – drive by downloads
Een gevaar of een uitdaging? • • • •
Waar lopen we tegenaan? Het internet: • 10 % NL huishoudens geen toegang • 29% koopt nooit iets via het internet • 30% vindt electronisch bankieren niet veilig • Reclame • Sex • Geweld • Criminaliteit
Voorstellen en onderwerpen Reclame Chatten Wachtwoorden Criminaliteit
Internetbankieren, winkelen Privacy Veilig surfen Voorbeelden waarom Internet wel leuk is
Reclame boodschappen IRL (= in real life) • • • • • • • •
Tv Radio Tijdschriften Brievenbus Bulletin boards Winkels Op straat Mobieltje
Internet • Websites • Spelletjes • E‐mail (Gmail en Hotmail) ( ) Kortom overal
Kortom overal
In e‐mail in grote hoeveelheden: spam
Waar komt de spam vandaan?
• Wat is spam • Van elke 10 mailtjes…
1
21‐2‐2011
Beschermen tegen spam
Maar reclame kan ook leuk zijn…
• Gebruik spamfilters (vaak via internetprovider) • Gebruik webmail • Onbekende O b k d mail niet il i openen • Klik niet op links in onbekende mail
Of een student miljonair maken…
Wat kun je er aan doen? • Ontwikkel blinde vlek • Reageer niet op berichten over besmetting van je computer • Niet vertrouwen? Kruisje • Of terugknop browser
En verder….? • • • •
Sex, geweld, haat …. Net als in de “echte wereld” Subtiele sex overal Porno, geweld en haat als je ernaar op zoek gaat.
Wat kun je er aan doen? • Helaas….. Niets…. • Klik weg of begin opnieuw • Net zoals l in het echte i h h leven zijn er ook op het internet hele leuke dingen en minder leuke…
2
21‐2‐2011
Chatten ‐ kinderen • Kinderen: MSN
Chatten ‐ volwassenen • Jongeren en volwassenen:
– Voordeel: • Beheersbaar • Controleerbaar • Contactpersonen zijn bekenden.
– Duidelijke afspraken over klikken op links in berichten, contactpersonen en webcam gebruik. – Voorlichting over pesten
Hype: Chatroulette
– MSN – Sociale netwerksites: Hyves – Datingsites – Chatroulettes (niets menselijks is ons vreemd)
• Let op: – Open of gesloten profiel – Webcam gebruik
Chatroulette ‐ sex
Humor
Chatroulette ‐ vreemd
Chatroulette ‐ shockerend
3
21‐2‐2011
Chatroulette – niet voor kinderen
Wat kun je doen? • • • • • • •
Kinderen: MSN of gesloten profiel Hyves Geen persoonlijke gegevens Denk na over het plaatsen van een foto Let op webcam! Afspreken openbare gelegenheden Controle identiteit, voor zover mogelijk Wachtwoord!
Chatroulette – niets menselijks is ons vreemd
Controle identiteit • Google op “naam”
• www.wieowie.nl
4
21‐2‐2011
Vraagje … • Mag ik de naam van je school? • Waar ben je geboren? • Wat W t is je geboortedatum? i j b t d t ?
Telefoon • Zou je via de telefoon de volgende gegevens aan een vreemde geven? – De naam van je school? • 1% zegt nee • Echter E ht 25% zet 25% t het online h t li
– Je geboorteplaats? • 97% zegt nee • Echter 18% zet het op profielpagina
– Je geboortedatum? • 77% zegt nee • Echter 27% zet het op het internet Volgens Brits onderzoek
Meest gebruikte wachtwoorden • In Nederland Naam van huisdier Hobby Meisjesnaam moeder Verjaardag van gezinslid j g g Eigen verjaardag Naam van partner Eigen naam Favoriete voetbalclub Lievelingskleur Naam van eerste school Postcode
• Top 10 ter wereld: 123456 12345 123456789 Password iloveyou princess rockyou 1234567 12345678 abc123
Tips voor wachtwoorden • Uniek wachtwoord • Niet elke keer beetje veranderen zoals: – password1 – Password2 – password3 • Per account ander wachtwoord • Wachtwoord is alleen voor jezelf • Wissel regelmatig van wachtwoord
5
21‐2‐2011
Tips voor wachtwoorden • Toegestuurde wachtwoorden meteen veranderen • Gebruik een makkelijk te onthouden zin als wachtwoord en bewaar het niet zin als wachtwoord en bewaar het niet op je computer • Gebruik een variatie van hoofd‐ en kleine letters en gebruik symbolen • Zie voorbeelden hierna
Wachtwoorden • De kat krabt de krullen van de trap D3_k@t‐krabTd3kru113nv@nd3tr4p • Beethoven, Pianoconcert No.5,Op.73 P33th0f3n P1@n0c0ns3rtn0 5 0b!73 P33th0f3n,
[email protected]‐0b!73 • De buren lusten er pap van fr.citrm,;idym!rt?[s[/bsm • Of : www.wisseljewachtwoord.nl
Wachtwoordenwisselaar
Logisch, we doen in … • Huis – De deuren/ramen op slot – Geen briefje op voordeur – Geen touwtje door bi brievenbus b – Geen sleutel onder deurmat
• Auto – Deur op slot – Geen waardevolle spullen in auto
Verlies van data • Verlies van data (foto’s ) – Door ongelukjes – Crashen harde schijf Ongelukjes en criminele acties
MAAR HOE ZIT DAT DAN MET DE COMPUTER?
• Vallen V ll • Geen onderhoud
– Hackers
6
21‐2‐2011
Bescherm jezelf • Backup maken – Slechts 20% van de mensen maakt regelmatig een backup
Pauze
• Kopieer p jje data (map Mijn Documenten) naar cd, dvd of usb‐stick – Bewaar cd en dvd droog en donker – Controleer cd en dvd elk jaar
Computercriminaliteit • • • • •
Virussen, wormen en bots? Uitgelegd!
Ontwikkeling Virussen Hackers Crackers Criminele organisaties
• Kinderporno
Criminaliteit • Net als het “echte” leven, maar dan met veel lagere drempel
Met als doel: • Spionage – Persoonlijke of bedrijfsgegevens verzamelen – De webcam starten
• Malware • • • •
Phishing websites Besmette websites Besmette downloads Besmette mail
– Botnet • Spam versturen vanaf je computer • Netwerken aanvallen
– Persoonlijke en financiële gegevens doorsluizen
• Identiteitsdiefstal
7
21‐2‐2011
Voorkomen is beter… • Installeer een anti‐virus programma – Update deze dagelijks
• Zorg dat besturingssysteem en software altijd up‐to‐date is • Open bij e‐mail alleen de bijlagen van bekenden • Klik in e‐mail (en msn) niet op de links • Account met beperkte toegang voor dagelijks gebruik • Backup regelmatig
Phishing
Veilig mailen • Virussen in bijlagen • Spam, scam • Misleidende e‐mails – Phishing – Controleren i l inloggegevens – Updaten van account
• U ontvangt de e‐mail ongevraagd • De e‐mail is onpersoonlijk, uw naam wordt niet vermeld • U wordt gevraagd om door te klikken naar een website • U wordt gevraagd om d d persoonlijke (financiële) gegevens in te vullen, zoals bankrekeningnummer, pincode, BSN of creditcardgegevens • Spelfouten, hoeft niet meer • Geen “snoepjes” aannemen van vreemden. (Snel geld verdienen)
Voorbeeld nepmail
• E‐mail • Vissen naar persoonlijke/financiële gegevens • Voorbeeld
Waarschuwingen
Waarschuwing verdachte website
• Gmail:
8
21‐2‐2011
Waarschuwing phishing website
Drive‐by downloads
Wat te doen?
Google Chrome
FireFox
Phishing sociale netwerken
• Zorg dat de webbrowser is beveiligd • Internet Internet Explorer
9
21‐2‐2011
Valse Twitter login
Internetbankieren • Let op groene adresbalk • Klik erop voor certificaat
Veilig internetbankieren
Valse website? Controle:
• Tik altijd rechtstreeks het webadres in de adresbalk • Controleer op groene adresbalk als je in wilt loggen • Controleer of beveiligde website is ingeschakeld • Begint webadres met https? • Valse websites controleren?
Kortom • Schakel phishing beveiliging browser in • Controleer webadres • Tik zelf het webadres in • Zorg voor laatste updates
Veilig online kopen en verkopen Marktplaats: • Doe zaken in persoon (gelijk oversteken) • Op afstand alleen met geld dat je kunt missen • Eerst betalen, dan b l d versturen • Te mooi om waar te zijn?! • Betalen via Paypal, kopersbescherming • Zaken doen in het buitenland? (Nigeria)
10
21‐2‐2011
Veilig online kopen en verkopen E‐bay • Bekijk feedback • Kopers‐ en verkopersbescherming k b h i via PayPal • Verkoper? Bewijs van verzending en ontvangst.
Gegevensbestanden • Onze persoonsgegevens staan gemiddeld in 250 tot 500 verschillende gegevensbestanden! – Diverse passen: • • • • •
Voordeelpas Toegangspas Klantenpas Ovkaart Creditcard en/of betaalpas
– Verzekeringen, banken, hypotheken en leningen – Gezondheidszorg
Daarbuiten….
Privacy Door: • Digitalisering • Combineren en samenvoegen van gegevensbestanden b d • Opslaan telecom gegevens • Videobeelden openbare ruimtes Komt onze privacy steeds meer in gevaar.
Privacy en sociale netwerken
• Zetten wij veel over onszelf op het internet. • Denk aan sociale netwerksites (Hyves, LinkedIn, Twitter en Facebook) • Reacties i op diverse fora di f
11
21‐2‐2011
Privacy, let goed op wat je op het internet zet.
Lekken van persoonlijke gegevens
Vorige week nog …!
Identiteitsfraude
Weet u nog?
Het vorige in combinatie met dit:
• Geeft u via de telefoon de volgende gegevens aan een vreemde? – De naam van uw school? • 1% zegt 1% zegt nee nee • Echter 25% zet het online
– Uw geboorteplaats? • 97% zegt nee • Echter 18% zet het op profielpagina
– Uw geboortedatum? • 77% zegt nee • Echter 27% zet het op het internet
• Is nodig voor identiteitsfraude: – naam – adres of woonplaats
• Wat W t wordt dt er mee gedaan: d – Leningen – Aankopen – Huren van huizen – Telefoonabonnementen
12
21‐2‐2011
Wat is een online identiteit? • Overal waar een login en wachtwoord voor nodig is. – Internetbankieren – Sociale netwerken – Mailen
Misbruik van vertrouwen • Mbv mijn online identiteit kan een crimineel – Spam versturen – Bestellen en betalingen verrichten – Persoonsgegevens misbruiken
Hoe voorkom je dit? Wees bewust van wat je plaatst op het internet Zet je profiel zo veel mogelijk op slot Plaats geen “briefjes op de voordeur”. (www Hyves) Zorg voor een up up‐to‐date to date virusscanner virusscanner Zorg dat Windows, browsers en software de laatste updates hebben • Open geen mail van onbekenden • Klik niet op een link in de mail, tenzij je zeker weet dat deze goed is. • • • • •
Vertrouwen • Vertrouwen is belangrijk bij een online identiteit – Kennissen en vrienden vertrouwen mijn mail – Vertrouwen in mijn in mijn berichten op sociale op sociale media – Vertrouwen mijn chatberichten
Hoe word je identiteit gekaapt? • Hoe? – Malware (virussen e.d.) – Nepmails en websites (phishing) – Drive‐by downloads Drive by downloads
Veilig surfen • Maak een gebruikersaccount met beperkte rechten en gebruik alleen deze als je surft en mailt. • Maak een junkmailadres aan (reclames, (reclames nieuwsbrieven, enz.) bij bijv. Hotmail • Zorg dat de browsers up‐to‐date zijn • Zorg dat Java, Flash en Adobe up‐to‐date zijn • Gebruik antispyware
13
21‐2‐2011
Lavasoft adaware
Spybot Search & destroy
Malwarebytes
Alles ge‐updated en beveiligd? • Dan nu de leuke dingen op het internet!
Nu, grote zolderopruiming!
Eigen webwinkel?
14
21‐2‐2011
De grote Winkler Prins
Vakantie beoordelingen • www.zoover.nl
www.wikipedia.nl
Miljoenen foto’s bekijken • www.flickr.com
Stamboom op het internet • www.familieband.nl
Miljoenen video’s bekijken • www.youtube.com
Zing maar mee, karaoke • www.karaokeparty.com
15
21‐2‐2011
Online beeldbewerken • www.Sumo.fi/web
Jaaroverzichten in video •
www.nos.nl/dossier/206431‐nos‐jaaroverzichten‐online/
Kracht van Twitter
Deze presentatie is samengesteld en verzorgd door Irma Heisterkamp
WWW.INTERNETBEGELEIDING.NL © ‐ 2011
16
