Waar halen ze de
ENERGIE Leerlijn
vandaan?
Inleiding De lesmethode van Solarkids heeft een doorgaande leerlijn voor het basisonderwijs. De leerlijn is gebaseerd op de kerndoelen die zijn opgelegd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In samenwerking met docenten en studenten van de Fontys Pabo te Eindhoven zijn de lessen tot stand gekomen. In het navolgende wordt een overzicht gegeven van de kerndoelen en de bijbehorende tussendoelen welke de basis vormen van de leerlijn van Solarkids.
2
Kerndoelen basisonderwijs Wat moet een leerling aan het einde van de basisschool kennen en kunnen? Om hiervoor richtlijnen te geven heeft OCW de kerndoelen basisonderwijs ontwikkeld. Die zorgen ook voor een betere aansluiting met het voortgezet onderwijs. Kerndoelen zijn streefdoelen die aangeven waarop basisscholen zich moeten richten. Ze beschrijven het onderwijsaanbod op de basisschool in grote lijnen. Niet alles wat op school gebeurt, is hierin voorgeschreven. De kerndoelen gaan over wat in elk geval aan de orde moet komen. Daarnaast hebben scholen ruimte voor een eigen, specifiek onderwijsaanbod. Om de kerndoelen daadwerkelijk in het onderwijs te gebruiken, is een uitwerking in methoden nodig. Dat kan op veel verschillenden manieren. De school bepaalt zelf hóe leerlingen het niveau van de kerndoelen behalen. De kerndoelen zijn geordend in zeven domeinen: • Nederland • Engels • Friese taal • Rekenen en wiskunde • Oriëntatie op jezelf en de wereld • Kunstzinnige oriëntatie • Bewegingsonderwijs Solarkids richt zich op duurzame techniek, waarbij de kerndoelen uit het domein “Oriëntatie op jezelf en de wereld” van toepassing zijn. Ook uit andere domeinen zijn bepaalde aspecten terug te vinden in de lesmethode van Solarkids, zoals lezen, interpreteren, rekenen etc. Deze worden in het overzicht niet benoemd.
3
Tussendoelen & leerlijnen OCW heeft leerlijnen en tussendoelen laten ontwikkelen. Een leerlijn geeft voor een bepaald leergebied aan hoe kinderen van een bepaald beginniveau tot de kerndoelen komen. Belangrijke momenten in de leerlijn zijn tussendoelen. Aan de hand van leerlijnen en tussendoelen kunnen leraren de ontwikkeling van hun leerlingen veel beter volgen. Scholen hebben zo een leidraad om de kerndoelen te behalen.
4
Solarkids Leerlijn Groep 1/2
Groep 3/4
Natuur is mooi
Iets toevoegen: afval, stank, geluid, asfalt Iets onttrekken: bos, dieren Ingrijpen met zorg
Groep 5/6
Groep 7/8
Verstoring van evenwicht in NL: luchtvervuiling en mestoverschot
Verstoring van het evenwicht in de wereld: broeikaseffect
Mens en samenleving
Kerndoel 39 De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
(milieu)
(ingrepen van de mens)
(ingrepen van de mens) Verantwoordelijk zijn voor de omgeving
(duurzame ontwikkeling) Elektriciteit kan gevaarlijk zijn voor de mens
Kerndoel 42 De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
Onderscheiden licht en donker
(licht) Ervaren de kracht van water, drijven en zinken
(kracht)
Onderscheiden donker en schaduw Licht is afkomstig van bronnen Licht wordt teruggekaatst en/of doorgelaten
(licht) Stroom gaat rond in een gesloten circuit
(elektriciteit) Ervaren de kracht van water
(kracht)
(elektriciteit) Lucht oefent kracht uit (wind)
(kracht) Elektrische stroom wekt een magneetveld op (spoel) Een bewegende magneet wekt een elektrische stroom op (dynamo) (magnetisme) Warmte is afkomstig van bronnen Materialen verdampen, condenseren
(temperatuur)
(ingrepen van de mens) Verantwoordelijk zijn voor de omgeving
(duurzame ontwikkeling) Elektriciteit kan gevaarlijk zijn voor de mens
(elektriciteit) Sommige materialen geleiden stroom, andere niet
(elektriciteit) Lucht oefent kracht uit (wind)
(kracht) Elektrische stroom wekt een magneetveld op (spoel) Een bewegende magneet wekt een elektrische stroom op (dynamo) (magnetisme) Materialen verdampen, condenseren
(temperatuur)
5
Solarkids Leerlijn Groep 1/2
Groep 3/4
Groep 5/6
Groep 7/8
Veranderingen in het dagelijkse weer: wind, regen, zon, wolken Meten: windrichting
Veranderingen in het dagelijkse weer: wind, regen, zon, wolken Meten: windrichting
Windrichting, windkracht, bewolking
Windrichting, windkracht, bewolking Verband tussen zonnestand en temperatuur (seizoen)
(weer)
(weer)
Natuur en techniek Kerndoel 43 De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind.
Kerndoel 44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.
Stevigheid, stabiliteit, evenwicht
(constructieprincipes) Handmatig, wind, water (energiebronnen) Handleidingen
(gebruik)
Handmatig, wind, water (energiebronnen) Stevigheid, stabiliteit, evenwicht (constructieprincipes) Elektriciteit
(energiebronnen) Handleidingen
(gebruik)
(weer)
(weer) Stevigheid, stabiliteit, evenwicht (constructieprincipes) Elektriciteit Olie, gas en zon
(energiebronnen)
Stevigheid, stabiliteit, evenwicht (constructieprincipes) Elektriciteit Olie, gas en zon
Molens, fiets, auto Handleidingen
(energiebronnen)
(gebruik)
(gebruik)
Handleidingen
6
Solarkids leerlijn Groep 1/2
Groep 3/4
Groep 5/6
Groep 7/8
Natuur en techniek
Kerndoel 45 De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.
LEGO Duplo (Constructiematerialen) In elkaar passen (LEGO Duplo)
LEGO Education (Constructiematerialen)
Reuzenrad, helikopter, auto (transport) Handleiding zelfbouwpakket
In elkaar passen LEGO Education Techniek
LEGO Education Techniek
Reuzenrad, helikopter, auto (transport) LEGO Education Techniek
(Constructiematerialen)
(Constructiematerialen)
(Verbindingen)
Tandwielen (wind- en watermolen)
(communicatie)
(Verbindingen)
Elektriciteit
In elkaar passen LEGO Education Techniek
Eigen lichaam, wind en water, gas
(energiebronnen)
(Verbindingen)
(overbrengingsprincipes)
Eigen lichaam, wind en water, gas
Tandwielen (wind- en watermolen)
In elkaar passen LEGO Education Techniek
(energiebronnen)
(overbrengingsprincipes)
(Verbindingen)
(energiebronnen)
Zonnecel, batterij
(energiebronnen) Kerndoel 46 De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon, seizoenen en dag en nacht veroorzaakt.
De hemel met zon, maan en sterren
De hemel met zon, maan en sterren
De hemel met zon, maan en sterren
De hemel met zon, maan en sterren
(natuurverschijnselen)
(natuurverschijnselen)
(natuurverschijnselen)
(natuurverschijnselen)
7
Solarkids leerlijn Groep 1/2
Groep 3/4
Groep 5/6
Groep 7/8
Soorten verkeer
Soorten verkeer
Waar kies ik voor, waarom?
(verkeer)
(verkeer)
Met de auto of met de trein? vervuiling
Ruimte Kerndoel 47 De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. Kerndoel 49 De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
Het regent, het waait en de zon schijnt
(het klimaat) Spelen met wind en water
(energiebronnen) Water stroomt van hoog naar laag
Windenergie Waterenergie
(verkeer)
Stromend water
Energiebronnen in Nederland: aardgas, aardolie, steenkool, zon en wind
(water)
(energiebronnen)
(energiebronnen)
(verkeer)
Energiebronnen in de wereld: olie, gas, steenkool, waterkracht, uranium
(energiebronnen) De rivier: bron voor energie
(water)
(water)
8
