Veranderende rol van financieel advies 26 juni 2014
Programma
14.00 uur: Opening 14.05 uur: Effecten van het provisieverbod op de toegankelijkheid van financieel advies. Door dr. Fred de Jong (UvA/ACIS)
14.45 uur:
Financieel advies vanuit de beleving van de consument. Door Prof. Dr. Fred van Raaij (UvT/ACIS)
15.25 uur:
PAUZE
15.50 uur:
Gamefication van financieel advies. Door drs. Diederick van Thiel (UvT /ACIS)
16.30 uur: 17.00 uur:
Discussie Afsluiting, gevolgd door netwerkborrel .
2
Effecten van het provisieverbod op de toegankelijkheid van financieel advies
De waarde van financieel advies Ontwikkelingen rond de positie van de financieel adviseur Invloed van regelgeving op businessmodel financieel advies Toegankelijkheid van financieel advies
3
DE MARKT IN 2014
Marktpartijen in distributieketen verzekeringen en hypotheken (2014) 72
221
Banken
11
Verzekeraars
21
Herverzekeraars Registers
314
49
Serviceorganisaties
Onafhankelijke intermediairs
Captives 1.517
Klanten
Aangesloten ondernemingen Particulier: 16,8 mln. inwoners huishoudens Zakelijk: 750.000 ZZP-ers
7,6 mln. 864.000 bedrijven
Beursmakelaa rs
6
Brancheorganisaties
7.775
Gevolmachtigden
Bronnen: DNB, CBS, AFM , VNAB
4
WFT-ADVIES (ART 1, WFT)
adviseren: het in de uitoefening van een beroep of bedrijf aanbevelen van een of meer specifieke financiële producten aan een bepaalde consument of, indien het een financieel instrument of verzekering betreft, cliënt; adviseur: degene die adviseert;
5
ADVIES ZONDER INVLOED PROVISIEVERBOD
Budgetadvies Inventarisatie Advies om geen product aan te kopen Algemene voorlichting
6
BESTAANSRECHT FINANCIEEL ADVISEURS
Transactiekosten
Informatie asymmetrie
Complexiteit en onzekerheid
Theorie van financiële intermediatie: Santomero (1984), Bhattacharya & Thakor (1993) 7
CONSUMENT EN MKB
1/6 Nederlanders in (potentiële) financiële problemen (Panteia, 2012) Financiële situatie consument verslechterd (Wijzer in Geldzaken, 2012) 20% Nederlanders heeft stress bij het regelen van hun financiën (Wijzer in Geldzaken, 2013) Grote behoefte aan onafhankelijk budgetadvies (Nibud, 2013) 50% MKB-ers heeft geen Exact (2013) beeld van eigen financiële situatie 8
WAARDE VAN ADVIES Goed financieel advies Welvaart en Welzijn Montmarquette & Viernot-Briot (2012) - - - -
Meer sparen Minder schuld Voorzieningen getroffen Rust en zelfvertrouwen 9
KWALITEIT VAN ADVIES
Marktfalen in alle distributiekanalen Kwaliteit lastig meetbaar (Credence goods) Relatie met beloningsmodel
Gorter, 2012 / Van Boxtel, 2011 10
ONAFHANKELIJKHEID IN THEORIE
Waarde van advies Kwantitatief: meer werk Kwalitatief: Kans op juiste beslissing wordt groter
deskundigheid
vergelijkingsmogelijkheden 11
TYPE KLANT EN ADVIESKANAAL
Zelf Naïef Ongeïnformeerd Laag opgeleid
Advies Niet naïef Geïnformeerd Hoog opgeleid Ouderen Rijken Risico aversen Vrouwen
Gorter (2012), Hackethal et al (2010), Bluetghen et al (2008), Calcagno & Monticone (2011)
12
CONSTATERING 1
Transactiekosten Informatie asymmetrie
POSITIE TUSSENPERSOON ONDER DRUK
Concurrentie Regeldruk Inkomsten Kosten
13
CONSTATERING 2
Aantal tussenpersonen Onzekerheid consumenten Partner van klant door provisieverbod Financieel analfabetisme
BEHOEFTE AAN HULP EN FINANCIEEL ADVIES NEEMT TOE 14
DIENSTENWIJZER / DVD’S
De Jong, 2013
15
PROVISIEVERBOD PER 2013! (86 BGFO)
Complexe producten
Hypothecaire kredieten
Particuliere AOV
Inkomensverzekeringen
Betalingsbeschermers
Uitvaartproducten
Dienstverlening NR Mifid 16
ADVIES- EN DISTRIBUTIEKOSTEN
Kostprijsmodel & Rechtstreeks in rekening brengen Reikwijdte Kosten voor : - advies, - reclame uitingen gericht op advies, - Completeren productaanvraag dossier, - Ondersteunen van de klant bij de productaanvraag 17
GELIJK SPEELVELD?
18
NIEUWE VERDIENMODELLEN
Uurtje – factuurtje Fixed price Abonnementen Hybride vormen
Provisie nog dominant!
19
BETALINGSBEREIDHEID
20
ABONNEMENTEN
2600 kantoren bieden dit aan (AFM, 2013) Gemiddeld 3 per kantoor Tussen 5 – 30 euro per maand Nauwelijks opzeggingen Bij 20% ontbreken relevante diensten
21
NIEUWE BUSINESSMODELLEN
Webcamadvies Hybride adviesmodellen E-mediair Riskmanagement kantoren Specialisten / niches vs financiële huisartsen Planner (100% advies)
22
IN HOEVERRE HEBBEN MINIMA COMPLEXE PRODUCTEN?
Beleggen: niet verstandig Levensverzekering: ? Uitvaartverzekering: niet strikt noodzakelijk AOV: ‘gedwongen ZZP-er’ ORV: ? Betalingsbeschermer: ? Hypotheek 23
HYPOTHEEKMARKT
Sociaal minimum: 41,5% penetratiegraad 60% via onafhankelijk advieskanaal 130.000 consumenten Tarieven gehalveerd Mee te financieren
24
HYPOTHEEKADVIES
2010
2012
2013
Tussenpersonen
37%
41%
36%
Banken
38%
31%
32%
Hypotheekwinkels
18%
19%
23%
Verzekeraars
3%
5%
3%
Andere kanalen / onbekend
4%
4%
5%
AFM Consumentenmonitor, 2013
25
EVALUATIE PROVISIEVERBOD
Doel: wegnemen ongewenste sturing en verbeteren advieskwaliteit Positief
Meer keuze
Kosten lager
Transparantie belangenconflicten
Negatief
Toegankelijkheid advies
Onduidelijkheid (serviceabonnementen / waarde advies)
26
BELEIDSOPTIES ADVIES STIMULEREN / TOEGANKELIJKER MAKEN
Fiscale prikkel Pro deo adviespunten Financieringsruimte vergroten (ex advieskosten) No cure no pay toestaan Execution only bevorderen (scheiding advies en bemiddeling) Financiële educatie Totaal provisieverbod? 27
