Veiligheidsoordeel beheersgebied Hollandse Delta Resultaten verlengde 3e toetsronde Primaire Waterkeringen
Veiligheidsoordeel beheersgebied Hollandse Delta Resultaten verlengde 3e toetsronde Primaire Waterkeringen
Uitgevoerd/uitgegeven door: Waterschap Hollandse Delta Handelsweg 100 2988 DC RIDDERKERK Auteurs: Alida Galema Martin Evers In opdracht van: Waterschap Hollandse Delta Datum: september 2013 1
Colofon
Opdrachtgever Waterschap Hollandse Delta Projectleider Hans Kooijman Auteur(s) Alida Galema Martin Evers Collegiale toetsing Marieke Hollebek
Datum……………………………………
Paraaf…………………………………..
Vrijgegeven door Hans Kooijman
Datum……………………………………
Paraaf…………………………………..
2
Samenvatting De Waterwet schrijft een zesjaarlijkse veiligheidstoetsing van de primaire waterkering voor. Hierbij wordt de veiligheid van een dijkringgebied getoetst aan de norm die in de wet is vastgelegd. Het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta omvat een zevental dijkringen. De verlengde 3e toetsronde is een vervolg op de 3e toetsronde die in 2010 is afgerond. In lijn met het Nationaal Bestuursakkoord Water is besloten om de 4e toetsronde uit te stellen en de 3e toetsronde te verlengen. Landelijk is afgesproken dat in oktober 2013 het veiligheidsoordeel gerapporteerd dient te worden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). In januari 2012 is de verlengde 3e toetsronde opgestart, waarbij door waterschap Hollandse Delta de ambitie is uitgesproken om al het 'nader onderzoek' uit te voeren en de dijken en kunstwerken (scope) van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien vóór eind 2013. Het doel van de toetsing is na te gaan of de primaire waterkeringen in staat zijn, een waterstand met een genormeerde overschrijdingsfrequentie veilig te kunnen keren. Indien zij hier niet meer toe in staat zijn, dan moeten deze waterkeringen verbeterd worden. De toetsing wordt uitgevoerd op basis van het Wettelijk Toets Instrumentarium (WTI) en bestaat uit het uitspreken van een Toetsoordeel, een Beheerdersoordeel en een Veiligheidsoordeel. De uitgevoerde onderzoeken in de verlengde 3e toetsronde betreffen met name onderzoeken in de categorie ‘geavanceerde toetsing’ conform het WTI. De peildatum van de verlengde 3e toetsronde komt overeen met de 3e toetsronde welke is gesteld op 15 januari 2011. Het onderliggende rapport behandeld de toetsresultaten van de dijktrajecten en kunstwerken die tot het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta behoren. Niet alleen de toetsresultaten van de verlengde 3e toetsronde worden beschouwd, de resultaten van dijktrajecten en kunstwerken die in de 3e toetsronde reeds voorzien zijn van een veiligheidsoordeel, worden eveneens gerapporteerd. Door deze resultaten te combineren ontstaat een totaal beeld van de veiligheid van de primaire waterkeringen in het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta. In de onderstaande tabel zijn de resultaten gepresenteerd van de 3e toetsronde voor zowel de dijktrajecten als de kunstwerken.
Voldoet aan norm
Voldoet niet aan norm [km]/ [%] [aantal]
[km]/ [aantal]
[%]
3e toetsronde dijktrajecten
241,5
69,2
45,7
3e toetsronde kunstwerken
30
27,0
5
Nader onderzoek [km]/ [aantal]
[%]
13,1
61,6
17,7
4,5
76
68,5
e
Resultaten 3 toetsronde
Voor de dijktrajecten en kunstwerken die in de 3e toetsronde niet voorzien zijn van een definitief veiligheidsoordeel (lees: nader onderzoek), is in de verlengde 3e toetsronde nader onderzoek uitgevoerd. Na afstemming met de Inspectie Leefomgeving & Transport (ILT) en de provincie Zuid Holland is de scope van de verlengde 3e toetsronde vastgesteld.
3
Resultaten Het resultaat van de verlengde 3e toetsronde is in onderstaande tabel weergegeven.
Voldoet aan norm
Voldoet niet aan norm [km]/ [%] [aantal]
[km]/ [aantal]
[%]
Verlengde 3e toetsronde dijktrajecten
42,8
12,3
18,8
Verlengde 3e Toetsronde kunstwerken
31
27,9
45
Nader onderzoek [km]/ [aantal]
[%]
5,4
0
0
40,5
0
0
e
Resultaten verlengde 3 toetsronde
Hieruit wordt geconcludeerd dat de ambitie om alle dijktrajecten en kunstwerken van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien, gehaald is en al het uitgevoerde nadere onderzoek tot het toekennen van een veiligheidsoordeel geleid heeft. De totale lengte van de primaire waterkeringen van de zeven dijkringen van waterschap Hollandse Delta bedraagt 348,8 km, waarbij 111 kunstwerken deel uitmaken van de primaire waterkering. Deze keringen zijn in de 3e toetsronde en verlengde 3e toetsronde van een veiligheidsoordeel voorzien. De resultaten van de 3e toetsronde en de verlengde 3e toetsronde gecombineerd geeft het totaal beeld van de veiligheid van het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta.
Voldoet aan norm
Voldoet niet aan norm [km] / [%] [aantal]
[km] / [aantal]
[%]
Totaal WSHD dijktrajecten
284,3
81,5
64,5
Totaal WSHD kunstwerken
61
55,0
50
Nader onderzoek [km] / [aantal]
[%]
18,5
0
0
45,0
0
0
Resultaten 3e toetsronde en verlengde 3e toetsronde gecombineerd
Lopende versterkingsmaatregelen Van de dijktrajecten en kunstwerken die in de (verlengde) 3e toetsronde de beoordeling “Voldoet niet aan de norm” hebben gekregen, is een deel reeds opgenomen in het lopende dijkversterkingsprogramma HWBP2. Voor de dijktrajecten en kunstwerken die niet opgenomen zijn in het dijkversterkingsprogramma, zullen nog maatregelen genomen moeten worden. In onderstaande tabel is inzichtelijk gemaakt voor welk deel van het totale beeld nog maatregelen genomen dienen te worden. Omschrijving
Keringen
Kunstwerken
[km]
[aantal]
Reeds opgenomen in HWBP2
46,6
14
Nog te nemen maatregelen
17,9
36
Totaal
64,5
50
Lopende- en te nemen maatregelen
4
Noodmaatregel Zettingsvloeiing Op basis van de resultaten van de toetsing van het faalmechanisme ‘zettingsvloeiing’ is gebleken dat ca. 7 km niet voldoet aan de criteria voor zettingsvloeiing. Daarbij is aangegeven dat de faalkans hoog is. Op advies van het ‘Waterschapsactieteam’ (WAT) is in augustus besloten op de meest urgente locaties (bij Hoogvliet en Spijkenisse) een noodbestorting uit te voeren. Opvolging toetsresultaten Waterschap Hollandse Delta is zich goed bewust van haar taak als waterkering beheerder. Dit betekent dat het waterschap direct actief aan de slag zal moeten met de gepresenteerde resultaten van de toetsing. Voor wat betreft de afgekeurde dijken en kunstwerken betekent dit dat hiervoor maatregelen genomen moeten worden. Echter, het initiëren, voorbereiden en uitvoeren van maatregelen kost tijd. Voordat maatregelen zijn gerealiseerd, dienen de volgende stappen te worden genomen: Aanmelding bij calamiteitenorganisatie Intensiveren en/of uitbreiden reguliere inspecties en monitoring Om de primaire waterkeringen opnieuw aan de veiligheidsnorm te laten voldoen worden de volgende mogelijke maatregelen onderscheiden: - Als versterkingsproject aanmelden bij het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nHWBP) - Maatregelen die binnen het waterschap opgepakt en gefinancierd worden. Aanbevelingen Naar aanleiding van de ervaringen met de toetsing worden, vooruitlopend op de eindevaluatie, reeds een aantal belangrijke aanbevelingen gedaan. Onderscheid wordt gemaakt tussen interne aanbevelingen en externe aanbevelingen: Intern: - Financiering van de volgende toetsrondes tijdig opnemen in de begroting van het waterschap. - Datamanagement goed borgen binnen de organisatie zodat de benodigde data voor de toetsing, calamiteitenorganisatie, versterkingsprogramma en beheer & onderhoud gemakkelijk toegankelijk en bij te werken is. - Beter inrichten van het toetsproces en verbinden met de andere processen van het waterschap. Extern: - Het WTI2017 op 1 januari 2017 beschikbaar stellen voor aan de waterschappen. - De waterschappen meenemen in de landelijke ontwikkelingen op het gebied van het toesproces en -instrumentarium zodat de waterschappen tijdig gesteld staan voor de 4 e toetsronde.
5
Inhoudsopgave
1
Inleiding ......................................................................................................... 7 1.1 1.2
Aanleiding en doel ................................................................................................. 7 Leeswijzer ............................................................................................................ 7
2
Gebiedsbeschrijving ......................................................................................... 8
3
Scope en ambitie verlengde 3e toetsronde ........................................................ 10 3.1 3.2 3.3 3.4
4
Resultaat 3e toetsronde en discrepanties ................................................................ 10 Scope ................................................................................................................ 11 Ambitie .............................................................................................................. 11 Aanpak nader onderzoek ...................................................................................... 11
Veiligheidsoordeel gehele beheersgebied .......................................................... 13 4.1 4.2
Resultaten verlengde 3e toetsronde ....................................................................... 13 Veiligheidsoordeel gehele beheersgebied ................................................................ 13
5
Opvolging Toetsresultaten .............................................................................. 15
6
Aanbevelingen .............................................................................................. 16
Referentielijst ...................................................................................................... 17 Bijlage 1
Discrepanties
Bijlage 2
Veiligheidsoordeel per dijkring
Bijlage 3
Samenvatting dijktracés dijkring 17
Bijlage 4
Samenvatting kunstwerken dijkring 17
Bijlage 5
Samenvatting dijktracés dijkring 18
Bijlage 6
Samenvatting kunstwerken dijkring 18
Bijlage 7
Samenvatting dijktracés dijkring 19
Bijlage 8
Samenvatting kunstwerken dijkring 19
Bijlage 9
Samenvatting dijktracés dijkring 20
Bijlage 10
Samenvatting kunstwerken dijkring 20
Bijlage 11
Samenvatting dijktracés dijkring 21
Bijlage 12
Samenvatting kunstwerken dijkring 21
Bijlage 13
Samenvatting dijktracés dijkring 22
Bijlage 14
Samenvatting kunstwerken dijkring 22
Bijlage 15
Samenvatting dijktracés dijkring 25
Bijlage 16
Samenvatting kunstwerken dijkring 25
6
1
Inleiding
1.1
Aanleiding en doel
De Waterwet schrijft een zesjaarlijkse veiligheidstoetsing van de primaire waterkering voor. Hierbij wordt de veiligheid van een dijkringgebied getoetst aan de norm die in de wet is vastgelegd. Het dijkringgebied is een gebied dat door een aaneengesloten stelsel van primaire waterkeringen is beveiligd tegen overstromingen. Het doel van de toetsing is na te gaan of de primaire waterkeringen in staat zijn, een waterstand met een genormeerde overschrijdingsfrequentie veilig te kunnen keren. Indien zij hier niet meer toe in staat zijn, dan moeten deze waterkeringen verbeterd worden. De verlengde 3e toetsronde is een vervolg op de 3e toetsronde die in 2010 is afgerond. In lijn met het Nationaal Bestuursakkoord Water [1] is besloten om de 4e toetsronde uit te stellen en de 3e toetsronde te verlengen. Dit betekent dat alle dijktrajecten en kunstwerken, waarvan in de 3e toetsronde is geconcludeerd dat 'nader onderzoek' noodzakelijk is, in de verlengde 3 e toetsronde van een veiligheidsoordeel voorzien dienen te worden. In januari 2012 is de verlengde 3 e toetsronde opgestart, waarbij door waterschap Hollandse Delta de ambitie is uitgesproken om al het 'nader onderzoek' uit te voeren en de dijken en kunstwerken van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien vóór eind 2013. Landelijk is afgesproken dat in oktober 2013 het veiligheidsoordeel van alle waterkeringen en waterkerende kunstwerken, die nog op 'nader onderzoek' staan als gevolg van de 3 e toetsronde, gerapporteerd dient te worden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
1.2
Leeswijzer
De veiligheidstoetsing en de resultaten van de veiligheidstoetsing, zoals deze binnen de verlengde 3e toetsronde is uitgevoerd, is in verschillende rapporten weergegeven. In het onderliggende rapport is de samenvatting van de veiligheidsoordelen voor zowel dijktrajecten als kunstwerken in het gehele beheersgebied van Hollandse Delta weergegeven. In hoofdstuk 2 wordt een korte omschrijving van het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta gegeven. Het daaropvolgende hoofdstuk bevat de scope en ambitie van de verlengde 3 e toetsronde. De resultaten van de toetsing van de verlengde 3e toetsronde zijn weergegeven in hoofdstuk 4 evenals de resultaten van de 3e toetsronde. In hoofdstuk 5 is het vervolg op de toetsing van de (verlengde) 3e toetsronde opgenomen. Het laatste hoofdstuk bevat de aanbevelingen op hoofdlijnen.
7
2
Gebiedsbeschrijving
Het beheergebied van waterschap Hollandse Delta (figuur 1) omvat de dijkringen IJsselmonde , Pernis, Rozenburg, Voorne-Putten, Hoeksche Waard, Eiland van Dordrecht en Goeree-Overflakkee.
Figuur 1
Overzicht primaire waterkeringen
De lengte van de dijken en het aantal kunstwerken in de primaire kering verschilt per dijkring. In tabel Tabel 2-1 is per dijkring een overzicht gegeven van de primaire keringen inclusief het aantal kunstwerken en de vastgestelde normfrequentie van de betreffende dijkring.
[km]
Kunstwerken [aantal]
IJsselmonde
62,1
29
4.000
18
Pernis
5,3
1
10.000
19
Rozenburg
8,1
2
10.000
20
Voorne-Putten
70,6
17
4.000
21
Hoeksche Waard
69,4
27
2.000
22
Eiland van Dordrecht
37,1
18
2.000
25
Goeree-Overflakkee Cat. A Goeree-Overflakkee Cat. C
44,3 51,9
6 11
4.000 4.000
Totaal:
348,81
111
nvt
Nummer
17
nvt Tabel 2-1
Dijkring Naam
Dijken
Normfrequentie 1:
Overzicht primaire keringen per dijkring
Economisch is waterschap Hollandse Delta gelegen in het meest geïndustrialiseerde en meest dichtbevolkte deel van Nederland. In het beheersgebied van Hollandse Delta komt als gevolg hiervan 1
De totale lengte van de dijkringen is gebaseerd op de GIS-bestanden van de Legger Primaire Waterkeringen van Hollandse Delta. De mogelijkheid bestaat dat deze niet exact overeenkomt met de lengte zoals opgenomen in ToetsRap. Dit wordt veroorzaakt doordat de Applicatie ToetsRap niet geheel aansluit op de GIS-omgeving waarmee binnen het waterschap gewerkt wordt.
8
een aanzienlijke bijdrage tot stand aan het totale Bruto Nationaal Product van Nederland. Waterschap Hollandse Delta behoort samen met waterschap Rivierenland en waterschap Scheldestromen tot de drie grootste kering beheerders van Nederland en heeft in totaal ruim 9% van het totale areaal aan primaire keringen in beheer. Met betrekking tot kunstwerken behoort waterschap Hollandse Delta samen met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waterschap Groot Salland, Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas en Rijkswaterstaat tot de zes beheerders met het meeste kunstwerken in het beheer (ruim 7%). Daarnaast is de waterstaatkundige situatie van Hollandse Delta in Nederland vanwege de ligging en de invloeden van zowel rivieren als de zee, redelijk uniek. Goed voorbeeld hiervan is het Eiland van Dordrecht wat als een van de meest waterstaatkundig gevoelige gebieden van Nederland wordt erkend. De ontwikkeling van programma’s als Deltaprogramma Rijmond-Drechtsteden en Onwikkeling Volkerak Zoommeer zijn hier goede voorbeelden van. Ook met betrekking tot de aanwezigheid van Niet Waterkerende Objecten zoals bebouwing, bomen en kabels en leidingen is waterschap Hollandse Delta één van de grote spelers in relatie tot andere waterschappen. Sprekend voorbeeld hiervan is de aanwezigheid van diverse grote steden aan het water en circa 1500 km leidingen in de primaire waterkeringen. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de ligging van waterschap Hollandse Delta ten opzichte van industriegebieden zoals de Botlek, Europoort en Maasvlakte en de leidingenstroken en -straat die de verbindingen vormen met Antwerpen en Duitsland, waarin voor de waterkeringen risicovolle leidingen in aanwezig zijn.
9
3
Scope en ambitie verlengde 3e toetsronde
In dit hoofdstuk is het traject beschreven wat heeft geleid tot de uiteindelijke vaststelling van de scope voor de verlengde 3e toetsronde. Daarnaast is aangegeven wat de ambitie van het waterschap was bij het ingaan van de verlengde 3e toetsronde en wordt kort ingegaan op hoe de verlengde 3e toetsronde is aangepakt. 3.1
Resultaat 3e toetsronde en discrepanties
In de 3e toetsronde zijn alle dijken en kunstwerken, welke geen onderdeel vormden van het dijkversterkingsprogramma, getoetst. Indien een kering of kunstwerk niet van een veiligheidsoordeel kon worden voorzien, is de status ‘nader onderzoek’ toegekend. De rapportage “Veiligheidstoetsing 3e Ronde” [3] van de verschillende dijkringen in het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta is op 10 september 2010 aangeboden aan de provincie Zuid-Holland. De Provincie heeft de resultaten van de inliggende waterschappen gebundeld en gerapporteerd aan het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het ministerie heeft vervolgens de resultaten van de verschillende provincies gebundeld en in november 2011, middels oplevering van de 3e Landelijke Rapportage Toetsing (LRT3)[2], gerapporteerd aan de Tweede Kamer. Naar aanleiding van de vele trajecten en kunstwerken die in de 3e toetsronde niet van een veiligheidsoordeel voorzien konden worden, is besloten een verlengde 3e toetsronde op te starten waarbij het “nader onderzoek” uitgevoerd kon worden. Conform het Bestuursakkoord Water en het Draaiboek Verlengde Derde Toetsing [4] is vastgesteld dat het “nader onderzoek” zoals gerapporteerd in de LRT3 als basis voor de scope van de verlengde 3e toetsronde geldt. Door waterschap Hollandse Delta is echter geconstateerd dat er discrepanties aanwezig zijn tussen de rapportage “Veiligheidstoetsing 3e Ronde” zoals deze door het bestuur van het waterschap is vastgelegd en de LRT3. In de onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van de geconstateerde discrepanties. Omschrijving
Keringen [km]
Kunstwerken [aantal]
‘Nader onderzoek’ volgens LRT3 rapport
42,74 (a kering) 18,81 (c kering)
60 (a kering) 7 (c kering)
‘Nader onderzoek’ volgens beheerder in overleg met de provincie Zuid Holland
57,74
76
3,81
9
Verschil Tabel 3-1
Aanduiding areaal ‘nader onderzoek’ en discrepanties t.o.v. LRT 3
Bij de start van de verlengde 3e toetsronde ging het waterschap uit van een scope van 57,74 km te toetsen dijktrajecten. Hiervan maakte 2,545 km onterecht onderdeel uit van de scope. De volgende trajecten zijn toen verwijderd uit de scope van het waterschap: - 1,870 km dijk welke in LRT3 het oordeel onvoldoende heeft gekregen, terwijl het waterschap ze op nader onderzoek had gezet. Het oordeel onvoldoende conform LRT3 is echter terecht omdat deze trajecten onderdeel uitmaken van dijkversterking Dortsche Kil; - 0,675 km op Voorne Putten wat veroorzaakt was door een verkeerde optelling. Na het verwijderen van bovenstaande stukken uit de scope, bedroeg de resterende scope nog 55,195 km. In de resterende scope had het waterschap een traject opgenomen dat in de LRT3 onterecht op ‘voldoet’ stond, terwijl dit ‘nader onderzoek’ had moeten zijn. Dit betrof 100 meter op IJsselmonde [5], die niet is verwijdert uit de scope van het waterschap. Daarnaast bleek dat er onterecht 6,448 km dijk ontbrak in de scope van het waterschap. De volgende stukken zijn toegevoegd aan de scope: - 5,040 km aan dijktrajecten die deel uitmaken van lopende dijkversterkingsprojecten in het kader van HWBP2 [5]; 10
-
0,350 km aan dijktrajecten die in 2010 uit de scope van HWBP2 dijkversterkingsprojecten verwijderd zijn; - 1,058 km dijktraject op Goeree Overflakkee wat terecht op nader onderzoek stond in LRT3, maar bij het waterschap als ‘voldoende’ was opgenomen. [5]. In Bijlage 1 is weergegeven welke trajecten bovenstaande discrepanties betreffen. Bij de start van de verlengde 3e toetsronde stonden 67 kunstwerken op nader onderzoek in ToetsRap. ToetsRap vormde de basis voor LRT3. In totaal ontbraken echter 10 kunstwerken aan ToetsRap die alsnog zijn toegevoegd. Vervolgens zijn de volgende kunstwerken toegevoegd of verwijderd: - Uitwateringssluis Oudeland stond met een verkeerd oordeel in ToetsRap en is toegevoegd aan de scope (omgekeerde discprepantie) [5],[6] - Oud Pernisseweg stond niet in ToetsRap (zie ook volgende punt) - Twee kunstwerken (o.a. Oud Pernisseweg) zijn verwijderd uit de scope omdat het geen kunstwerken zijn [6]; - Twee kunstwerken die als aparte kunstwerken in ToetsRap stonden zijn samengevoegd omdat het één kunstwerk betreft [6]. In Bijlage 1 is nadere informatie gegeven over de hierboven genoemde kunstwerken.
3.2
Scope
De geconstateerde discrepanties zijn in onderling overleg tussen de Provincie Zuid-Holland, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en het waterschap besproken. Vervolgens zijn de betreffende discrepanties middels brieven [5]&[6]&[7] vastgesteld. Hiermee zijn de resultaten van de “Veiligheidstoetsing 3e ronde” en de LRT3 op elkaar afgestemd en is het definitieve resultaat van de 3e toetsronde vastgelegd. In de onderstaande tabel zijn deze resultaten gepresenteerd, uitgesplitst naar dijktrajecten en kunstwerken.
Voldoet aan norm [km]/ [aantal]
[%]
241,5
69,2
45,7
30
27,0
5
3e toetsronde dijktrajecten e
3 toetsronde kunstwerken Tabel 3-2
Voldoet niet aan norm [km]/ [%] [aantal]
Nader onderzoek [km]/ [aantal]
[%]
13,1
61,6
17,7
4,5
76
68,5
e
Resultaten 3 toetsronde
Met het vastleggen van deze resultaten is ook overeenstemming bereikt over de scope van de verlengde 3e toetsronde. Het nader onderzoek zoals in de bovenstaande tabellen is gepresenteerd vormt de scope van de verlengde 3e toetsronde.
3.3
Ambitie
Landelijk is de ambitie vastgesteld om voor de scope van de verlengde 3e toetsronde 50% van de waterkeringen en kunstwerken vóór eind 2013 te voorzien van een definitief veiligheidsoordeel. In mei 2012 heeft het bestuur van waterschap Hollandse Delta de ambitie uitgesproken om al het 'nader onderzoek' uit te voeren en de dijken en kunstwerken binnen haar beheersgebied van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien vóór eind 2013. Het waterschap streeft ernaar om 100% van de primaire waterkeringen van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien.
3.4
Aanpak nader onderzoek
Het uitvoeren van het nader onderzoek is deels uitgevoerd door medewerkers van het waterschap zelf en deels door twee ingenieursbureaus. De opdracht aan de beide bureaus was om tot een door ILT geaccepteerd en door WSHD gedragen veiligheidsoordeel te komen voor de onderdelen binnen 11
de scope van de verlengde 3e toetsronde. De wijze waarop het nader onderzoek is uitgevoerd is heel divers en per object uniek. De resultaten zijn per dijkring samengevat in een rapportage voor kunstwerken en een rapportage voor dijktrajecten. Deze samenvattende rapportages zijn opgenomen in de Bijlage 3 tot en met Bijlage 16 van dit rapport. De samenvattende rapportages zijn gebaseerd op de resultaten van de diverse onderzoeken welke gedetailleerd beschreven zijn in onderliggende deelrapportages.
12
4
Veiligheidsoordeel gehele beheersgebied
De waterstaatkundige beoordeling in het kader van de verlengde 3e toetsronde is uitgevoerd volgens het Voorschrift Toetsen op Veiligheid primaire waterkeringen (VTV 2006). Dat betekent dat het veiligheidsoordeel gebaseerd is op een toetsoordeel en een beheerdersoordeel. In voorliggend rapport worden alleen de resultaten van het veiligheidsoordeel samengevat. Uitsplitsing naar het toetsoordeel en het beheerdersoordeel is te vinden in de samenvattende rapporten zoals weergegeven in de Bijlage 3 tot en met Bijlage 16.
4.1
Resultaten verlengde 3e toetsronde
In de verlengde 3e toetsronde is nader onderzoek uitgevoerd naar 61,6 km dijk en 76 kunstwerken met als doel om een veiligheidsoordeel toe te kennen aan het betreffende dijktraject of kunstwerk. Het resultaat van de verlengde 3e toetsronde is in onderstaande tabel weergegeven.
Voldoet aan norm
Verlengde 3e toetsronde dijktrajecten e
Verlengde 3 Toetsronde kunstwerken Tabel 4-1
Voldoet niet aan norm [km]/ [%] [aantal]
[km]/ [aantal]
[%]
42,8
12,3
18,8
31
27,9
45
Nader onderzoek [km]/ [aantal]
[%]
5,4
0
0
40,5
0
0
Resultaten verlengde 3e toetsronde
Geconcludeerd kan worden dat alle dijktrajecten en kunstwerken in de verlengde 3e toetsronde voorzien zijn van een veiligheidsoordeel. Hiermee is de ambitie van waterschap Hollandse Delta om 100% van de primaire waterkeringen van een definitief veiligheidsoordeel te voorzien, bereikt.
4.2
Veiligheidsoordeel gehele beheersgebied
Door de resultaten van de verlengde 3e toetsronde te combineren met de resultaten van de eerder uitgevoerde toetsronde kan een beeld over de veiligheid van de primaire waterkeringen van alle dijkringen tezamen worden gevormd zoals weergegeven in Tabel 4-2. De veiligheidsoordelen zijn eveneens uitgesplitst per dijkring en middels kaarten weergegeven in Bijlage 2.
Voldoet aan norm
Voldoet niet aan norm [km] / [%] [aantal]
[km] / [aantal]
[%]
Totaal WSHD dijktrajecten
284,3
81,5
64,5
Totaal WSHD kunstwerken
61
55,0
50
Tabel 4-2
4.2.1
e
Nader onderzoek [km] / [aantal]
[%]
18,5
0
0
45,0
0
0
e
Resultaten 3 toetsronde en verlengde 3 toetsronde gecombineerd
Reeds opgenomen in dijkversterkingen
Van de in de 3e toetsronde en verlengde 3e toetsronde afgekeurde dijktrajecten en kunstwerken, is reeds een deel opgenomen in dijkversterkingen die op het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2 (HWBP2) staan. Een deel van de dijktrajecten en kunstwerken die versterkt worden in HWBP2 maken eveneens onderdeel uit van de scope van de verlengde 3e toetsronde. Zodra de dijkversterkingsprojecten afgerond zijn, voldoen de betreffende dijktrajecten en kunstwerken op alle toetssporen opnieuw aan de norm, gedurende de ontwerplevensduur. Aangezien het dijkversterkingsprogramma nog niet afgerond is, zijn de betreffende keringen en kunstwerken niet 13
opnieuw (technisch) getoetst, maar is het beheerdersoordeel op ‘onvoldoende’ gezet, waardoor het veiligheidsoordeel eveneens ‘onvoldoende’ is. In de onderstaande tabel is aangegeven welk deel van het totale beeld met de beoordeling “Voldoet niet aan de norm” reeds in het lopende dijkversterkingsprogramma HWBP2 is opgenomen. Voor de dijktrajecten en kunstwerken die niet opgenomen zijn in het dijkversterkingsprogramma zullen nog maatregelen genomen moeten worden. Deze delen zullen, afhankelijk van de aard van de afkeuring worden ingebracht in het nHWBP, of als beheermaatregel door het WSHD worden opgepakt. In Hoofdstuk 5 “Vervolg” wordt een korte schets gegeven van de mogelijke opties voor de invulling van de delen waarvoor nog maatregelen genomen moeten worden. Veiligheidsoordeel
Keringen
Kunstwerken
[km]
[aantal]
Reeds opgenomen in HWBP2
45,6
14
Nog te nemen maatregelen
17,9
36
Totaal
64,5
50
Tabel 4-3
4.2.2
Lopende- en te nemen maatregelen
Noodmaatregel Zettingsvloeiing
Op basis van de resultaten van de toetsing van het faalmechanisme ‘zettingsvloeiing’ is gebleken dat ca. 7 km niet voldoet aan de criteria voor zettingsvloeiing. Daarbij is aangegeven dat de faalkans hoog is. Deze op zettingsvloeiing afgekeurde trajecten liggen bij IJsselmonde (Oude Maas), Voorne Putten (Oude Maas/Spui), Hoeksche Waard (Spui/ Haringvliet) en Goeree-Overflakkee (Haringvliet/Grevelingen). Tevens is voor de locaties die kunnen falen op het mechanisme ‘zettingsvloeiing’ bepaald wat de kans is op schade (inundatie) in het achterliggende gebied is. Voor de meeste locaties is deze kans hoog. Naar aanleiding van deze conclusies heeft de dijkgraaf hierop besloten een Waterschapsactieteam (WAT) in te stellen teneinde directie en bestuur te adviseren over de te nemen stappen, voor zowel de korte als lange termijn. Op advies van het ‘WAT’ is in augustus besloten op de meest urgente locaties (bij Hoogvliet en Spijkenisse) een noodbestorting uit te voeren. Daarnaast worden voor alle zettingsvloeiingsgevoelige locaties verbeterplannen opgesteld.
14
5
Opvolging Toetsresultaten
Waterschap Hollandse Delta is zich goed bewust van haar taak als waterkering beheerder. Dit betekend dat het waterschap actief aan de slag zal gaan met de gepresenteerde resultaten van de toetsing. Voor wat betreft de afgekeurde dijken en kunstwerken betekend dit dat hiervoor maatregelen genomen moeten worden. Echter, het initiëren, voorbereiden en uitvoeren van maatregelen kost tijd. Voordat maatregelen zijn gerealiseerd dienen onderstaande stappen te worden genomen om de situatie te beheersen. Aanmelding bij calamiteitenorganisatie In de periode totdat de versterkingsmaatregelen gerealiseerd zijn, zullen alle afgekeurde trajecten en kunstwerken worden opgenomen in de calamiteitenorganisatie. Bij het in werking treden van de calamiteiten organisatie als gevolg van een optredend hoogwater zullen hiermee de betreffende delen intensief worden geïnspecteerd en liggen noodscenario’s klaar om in te grijpen bij eventuele tekenen van falen van de waterkering of het kunstwerk. Intensiveren en/of uitbreiden reguliere inspecties en monitoring Alle waterkeringen en kunstwerken worden regulier geïnspecteerd. In overleg met de verantwoordelijke afdeling zal bepaald worden voor welke trajecten en kunstwerken het wenselijk is om de reguliere inspecties te intensiveren of uit te breiden met specifieke controles. Doelstelling hiervan is om eventuele veranderingen tijdig te signaleren. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het uitbreiden van de reguliere inspecties van de trajecten welke onderdeel zijn van de Noodmaatregel Zettingsvloeiing. Voor deze trajecten is een specifiek inspectie plan opgesteld. Verbeteren Voor de afgekeurde dijktrajecten en kunstwerken, dienen maatregelen genomen te worden om de primaire keringen weer aan de veiligheidsnorm te laten voldoen. Na de vaststelling van de toetsresultaten zullen de delen van de afgekeurde dijkvakken en kunstwerken waarvoor nog maatregelen genomen moeten worden, geanalyseerd worden op de reden van afkeuren. Afhankelijk van de beoordelingssporen waarop de dijktrajecten of kunstwerken afgekeurd zijn, wordt bepaald welke maatregelen genomen dienen te worden. Onderscheid wordt gemaakt in een drietal maatregelen: - Als versterkingsproject aanmelden bij het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nHWBP) en (afhankelijk van de prioritering) opstarten van de verkenning. - Maatregelen die binnen het waterschap opgepakt en gefinancierd worden (bijvoorbeeld binnen beheer en onderhoud of gemalen die gerestaureerd of geamoveerd worden)
15
6
Aanbevelingen
Juist vanwege de grote (economische) belangen binnen het beheersgebied van waterschap Hollandse Delta (zoals beschreven in hoofdstuk 2), is het van groot belang dat de aanbevelingen die uit deze toetsronde gedestilleerd zijn op de juiste waarde geschat en opgevolgd worden. In de afronding van het toetsproject zal de gehele toetsing geëvalueerd worden. Daarnaast zijn in de onderliggende samenvattende rapporten en deelrapportages reeds aanbevelingen opgenomen naar aanleiding van de ervaringen met de toetsing. Vooruitlopend op de eindevaluatie, mede op basis van de ervaringen, worden de op hoofdlijnen belangrijkste aanbevelingen hier genoemd. Voorbereiden 4e Toetsronde Ter voorbereiding op de 4e toetsronde, is het belangrijk dat het waterschap tijdig gesteld staat voor de start van de nieuwe toetsronde. Dit betekent o.a. dat het WTI2017 bij aanvang van de vierde toetsronde (1 januari 2017) vastgesteld en beschikbaar moet zijn. Op dit moment wordt ingeschat dat de beschikbare tijd voor het uitvoeren van de toets, beperkt blijft tot de periode 2018 tot 2021. Om het slagen van de 4e toetsronde te bewerkstelligen zijn een aantal aandachtspunten geformuleerd. Geadviseerd wordt om: Het toetsproces beter in te richten en te verbinden met de andere processen van het waterschap. Datamanagement goed te borgen binnen de organisatie zodat de benodigde data voor de toetsing, calamiteitenorganisatie, versterkingsprogramma en beheer & onderhoud gemakkelijk toegankelijk en bij te werken is. Financiering van de volgende toetsrondes tijdig op te nemen in de begroting van het waterschap. Aansluiting bij normeringsontwikkelingen Op dit moment wordt landelijk hard gewerkt aan een nieuwe normering van de verschillende dijkringen. De huidige methodiek van toetsen aan een in de wet vastgestelde overschrijdingsfrequentie van een dijkring (bijvoorbeeld 1: 4000 p/j) wordt verlaten en er wordt overgestapt naar een Overstromingskans benadering. Het is van groot belang dat het waterschap Hollandse Delta aangesloten blijft bij de laatste ontwikkelingen en de gelegenheid heeft om haar invloed als beheerder bij deze ontwikkelingen in te brengen. De verwachting is bovendien dat de wijziging van normeringsmethodiek gevolgen zal hebben voor diverse afdelingen binnen het waterschap, bijvoorbeeld vergunningverlening, tactisch plannen, dijkversterkingsprogramma en data en advies. Daarom is ook de interne communicatie en terugkoppeling om tot een breed gedragen normering te komen van groot belang, zodat de verschillende afdelingen zich ook kunnen voorbereiden op de feitelijke veranderingen. Aansluiting bij de ontwikkeling van het nieuwe Wettelijk Toets Instrumentarium (WTI) De nieuwe normeringmethodiek betekent direct ook dat een nieuwe manier van toetsen en ontwerpen ingevoerd dient te worden. Ook op dit punt wordt op dit moment hard gewerkt aan de ontwikkeling van de nieuwe methodieken. Het is voor het waterschap van groot belang dat ook hierin de specialisten van het waterschap en het waterschap als geheel aangesloten blijven bij de ontwikkelingen en de gelegenheid heeft om haar invloed als beheerder bij deze ontwikkelingen in te brengen. Vervolgens is ook hiervoor de interne communicatie en terugkoppeling om tot een breed gedragen instrumentarium te komen van groot belang. Met betrekking tot de invloed van het ontwikkelen van een nieuw instrumentarium op het data beheer is het belangrijk dat de afdelingen Data en Advies en Beheer en Onderhoud aangesloten zijn.
16
Referentielijst [1]
Bestuursakkoord Water, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, April 2011;
[2]
Derde Toets Primaire Waterkeringen, Landelijke Toets 2006 – 2011, Inspectie Verkeer en Waterstaat, kenmerk IVW/WB/2011/000002, 30 November 2011;
[3]
Veiligheidstoetsing 3e Ronde, Veiligheidsoordeel Dijkring X (respectievelijk dijkring 17 IJsselmonde, 18 Pernis, 19 Rozenburg, 20 Voorne-Putten, 21 Hoekse Waard, 22 Eiland van Dordrecht en 25 Goeree-Overflakkee) waterschap Hollandse Delta, versie 2.0, 24 Augustus 2010;
[4]
Draaiboek Toetsen, Primaire Waterkeringen, Verlengde 3e Toetsronde Januari 2012 – December 2013 ,Ministerie Infrastructuur en Milieu,DG Ruimte en Water, 30 Maart 2012
[5]
Discrepantie verlengde derde toetsronde primaire waterkeringen, Inspectie Leefomgeving en Transport kenmerk ILT-2013/3276, 8 februari 2013.
[6]
Discrepantie Waterschap Hollandse Delta, verlengde 3e toetsing, uitwatersingssluis polder het Oudeland, DGRW kenmerk I&M/BSK 2013/60044 en I-130176125, 15 maart 2013
[7]
Discrepantie verlengde derde toetsronde primaire waterkeringen, Waterschap Hollandse Delta, referentie HDWAK0043, 27 september 2012;
17
Bijlage 1
Discrepanties
Dijkring
Dijktraject
totale lengte
VO LRT3
Nr.
van km
-
tot km
[km]
17
54,650
-
54,750
0,100
20
31,825
-
35,500
0,675
21
18,900
-
19,100
0,200
O
21
19,700
-
20,600
0,900
O
21
22,250
-
22,350
0,100
O
21
22,550
-
27,750
0,200
O
21
23,150
-
23,250
0,100
O
21
23,650
-
23,850
0,200
O
21
24,180
-
24,350
0,170
O
25
RSP 2,800
-
RSP 3,000
1,058
NO
V
Opmerking
Eindoordeel stond per abuis als ‘V’ in ToetsRap en LRT3 ipv ‘NO’. Verkeerde optelling in scope Eindoordeel in ToetsRap stond volgens waterschap onterecht op ‘O’ en had ‘NO’ moeten zijn. Aangezien trajecten onderdeel zijn van het project Zettingsvloeiing Dortsche Kil, blijft het oordeel staan en wordt geen nader onderzoek uitgevoerd. Toegevoegd aan scope.
Dijktrajecten in dijkversterking 17
49,350
-
49,650
0,300
GO
17
50,130
-
50,610
0,480
GO
20
21,520
-
21,580
0,060
GO
21
1,880
-
1,950
0,070
GO
21
1,950
-
2,400
0,450
GO
21
2,400
-
2,700
0,300
GO
21
2,700
-
2,750
0,050
GO
21
2,750
-
2,800
0,050
GO
21
2,800
-
2,820
0,020
GO
21
2,820
-
2,840
0,020
GO
21
3,600
-
3,960
0,360
GO
21
15,800
-
15,860
0,060
GO
21
16,200
-
16,260
0,060
GO
21
32,400
-
32,500
0,100
GO
21
44,900
-
45,300
0,400
GO
21
45,800
-
45,880
0,080
GO
21
54,900
-
55,300
0,400
GO
Toegevoegd aan scope.
Dijkring
Dijktraject
totale lengte
VO LRT3
Nr.
van km
-
tot km
[km]
21
56,100
-
56,200
0,100
GO
21
56,800
-
57,200
0,400
GO
22
5,020
-
5,200
0,180
GO
22
5,500
-
6,060
0,560
GO
22
6,060
-
6,600
0,540
GO
20
3,980
-
4,230
0,250
GO
20
24,270
-
24,300
0,030
GO
20
24,950
-
24,970
0,020
GO
Discrepanties dijktrajecten
Opmerking
Dijkversterking discrepantie. Toegevoegd aan scope.
Dijkring
Kunstwerk
Nr.
Locatie
Discrepanties kunstwerken
Veilighei dsoordeel LRT3
Opmerkingen
km Discrepanties Gemaal Volgerlanden
nvt
Gemaal Oud-Pernisseweg
nvt
25
Inlaatsluis Zuiderdiep en Noodpomp Zuiderdiepboezem
7,10
NO
17
Hevel Donkersloot
485,00
-
17
Gemaal Strooppot
548,00
-
17
Hevel Develsluis
26,10
-
17
Hevel Heerjansdamse haven
37,80
-
17
Hevel Rhoonse Haven
141,00
-
17
Gemaal Albrandswaard (tevens hevel)
15,40
-
17
Gemaal Breeman (tevens hevel)
86,30
-
17
Leiding gemaal 701 Kreekkade
402,60
-
17
Gemaal Baarsweg
202,10
-
17
Gemaal Voorweg
217,50
-
Dit zijn geen waterkerende kunstwerken [5]. Dit zijn niet twee verschillende kunstwerken, maar één kunstwerk [5].
Kunstwerken zijn wel getoetst door het waterschap en hebben oordeel NO gekregen. Kunstwerken waren echter niet in ToetsRap opgenomen en derhalve ook niet in de LRT3 rapportage [5]
Omgekeerde discrepanties 25
Uitwateringssluis de polder Het Oudeland
72,7
V
Stond onterecht als ‘voldoet aan norm’ gerapporteerd in ToetsRap. Oordeel diende ‘NO’ te zijn.
Bijlage 2
Veiligheidsoordeel per dijkring
Bijlage 3
Samenvatting dijktracés dijkring 17
Bijlage 4
Samenvatting kunstwerken dijkring 17
Bijlage 5
Samenvatting dijktracés dijkring 18
Bijlage 6
Samenvatting kunstwerken dijkring 18
Bijlage 7
Samenvatting dijktracés dijkring 19
Bijlage 8
Samenvatting kunstwerken dijkring 19
Bijlage 9
Samenvatting dijktracés dijkring 20
Bijlage 10
Samenvatting kunstwerken dijkring 20
Bijlage 11
Samenvatting dijktracés dijkring 21
Bijlage 12
Samenvatting kunstwerken dijkring 21
Bijlage 13
Samenvatting dijktracés dijkring 22
Bijlage 14
Samenvatting kunstwerken dijkring 22
Bijlage 15
Samenvatting dijktracés dijkring 25
Bijlage 16
Samenvatting kunstwerken dijkring 25
