Veelgestelde vragen over de verhuizing van de opvangvoorziening van dak- en thuisloze jongeren in Nijmegen. Inleiding De centrumgemeente Nijmegen en IrisZorg willen zich inzetten voor kwetsbare jongeren zonder veilige slaap- of woonplaats. Daarom willen zij dat er een opvangvoorziening blijft in Nijmegen voor deze jongeren die nergens anders terecht kunnen, maar wel een veilige plek en hulp nodig hebben om hun leven weer op te bouwen. De huidige (te dure) opvangvoorziening is gehuisvest in voormalig klooster Sancta Maria aan de Bredestraat. Dit pand is sterk verouderd en voldoet niet aan de eisen. Gemeente Nijmegen, Zorgkantoor regio Nijmegen en IrisZorg hebben de handen ineen geslagen om de toekomst van een opvangvoorziening voor jongeren toch te kunnen waarborgen. In oktober 2012 bereikten zij overeenstemming over een nieuw toekomstbestendig en financieel haalbaar plan. Om de nieuwe aanpak vorm te geven moest nog wel worden gezocht naar geschikte huisvesting. Die is nu gevonden aan de Ubbergseweg 172 in Nijmegen. IrisZorg gaat het pand vanaf 1 januari 2014 huren van nieuwe eigenaar D&M Properties. Het pand is nu nog bekend als Huize Sint Vincentius a Paulo van de Paters Lazaristen. Over de voorziening
Wat is de doelgroep van de opvangvoorziening? De opvang is bedoeld voor jongeren uit de regio Nijmegen van 16 t/m 23 jaar, zonder veilige slaapen/of woonplaats. Vaak hebben ze een moeilijke jeugd gehad. Daarnaast hebben de jongeren nog andere problemen omdat ze hun opleiding niet hebben afgemaakt, schulden hebben opgebouwd, of omdat ze geen goed sociaal vangnet hebben. IrisZorg helpt hen om weer grip op hun leven te krijgen. Ze krijgen hulp en ondersteuning bij de aanpak van hun problemen door middel van woon-, werken/of leertrajecten. Het doel is om de jongens en meisjes zo snel mogelijk op eigen benen te laten staan met een eigen woonruimte. Meestal is dit in een vorm van begeleid wonen of begeleiding thuis, georganiseerd door IrisZorg en/of andere instellingen in de stad. Welke afdelingen komen er in het pand? Het pand aan de Ubbergseweg zal worden verbouwd waardoor drie afdelingen ontstaan: Nachtopvang (10 plaatsen) Er komt een Nachtopvang, bedoeld voor jongeren die net op straat zijn komen te staan, of al langer een zwervend bestaan leiden. Het bieden van een veilige en laagdrempelige plek om te slapen, kan een start zijn voor de uitbouw van verdere hulpverlening. Jongeren mogen maximaal 6 weken in de nachtopvang verblijven. Daarna kunnen zij doorstromen naar de Crisisopvang of Wonen met begeleiding voor Dag en Nacht of naar een andere voorziening. Crisisopvang (8 plaatsen) De Crisisopvang is bedoeld voor jongeren die plotseling op straat staan en geen plek hebben om heen te gaan. In de Crisisopvang wordt samen met de jongeren geïnventariseerd wat hun problemen zijn, en wat hun behoefte en motivatie zijn. Jongeren worden begeleid in het oppakken van een gezonde dagstructuur. Zo wordt gekeken naar een een passende dagbesteding; bijvoorbeeld onderwijs, werk of – ter voorbereiding – een lichtere vorm van dagbesteding. Tegelijkertijd maken de jongeren een start met het op orde brengen van hun financiën en worden ze geholpen bij het ontwikkelen van hun sociale vaardigheden en hun vermogen om voor zichzelf te zorgen. Het verblijf in de Crisisopvang duurt maximaal 3 maanden. De jongeren kunnen na de Crisisopvang doorstromen naar Wonen met Begeleiding voor Dag en Nacht, een andere beschermde voorziening of zelfstandige woonruimte.
Wonen met Begeleiding voor Dag en Nacht (16 plaatsen) Wonen met Begeleiding voor Dag en Nacht is bedoeld voor jongeren met meer complexe problemen die langere tijd begeleiding nodig hebben. Binnen Wonen met Begeleiding voor Dag en Nacht worden de jongeren begeleid naar een zo zelfstandig mogelijk bestaan. De begeleiding is intensief. Vaak zijn de jongeren opgegroeid in een omgeving waar zij zaken die voor anderen vanzelfsprekend zijn niet hebben meegekregen. Het huishoudelijk gebeuren zoals koken, de was doen, schoonhouden van de kamer en bed opmaken/verschonen wordt dan ook met veel begeleiding en sturing uitgevoerd. Ook leren de jongeren hoe zij zaken moeten regelen bij instanties als de gemeente en zorgverzekeraar. Ook deze jongeren worden – net als in de Crisisopvang – begeleid in het oppakken van een passende dagbesteding zoals onderwijs of werk of een lichtere vorm. Daarnaast worden zij begeleid bij het invullen van hun vrije tijd. Ook dat is iets wat voor de jongeren niet vanzelfsprekend is. Het is belangrijk dat zij bij alle zaken ondersteund, gestimuleerd en gemotiveerd worden. De jongeren kunnen maximaal 12 maanden in het Wonen met Begeleiding voor Dag en Nacht doorbrengen. Daarna vinden zij meestal een kamer waar zij zelfstandig kunnen wonen of zij stromen door naar een voorziening waar zij langdurig begeleid kunnen wonen. Het is belangrijk dat de jongeren een eigen voorziening hebben. Zo komen de jongeren niet in aanraking met het circuit van doorgewinterde volwassen daklozen.
Waarom moet de opvang voor dak- en thuisloze jongeren verhuizen? Toen de gemeente Nijmegen, Zorgkantoor VGZ en IrisZorg gezamenlijk besloten dat een voorziening voor dak- en thuisloze jongeren absoluut noodzakelijk is in het zorgaanbod van centrumgemeente Nijmegen, is onderzocht waar deze voorziening het beste gevestigd zou kunnen zijn. Het huidige pand vraagt een grote investering in achterstallig onderhoud en daarnaast een investering om het goed geschikt te maken voor de opvang van dak- en thuisloze jongeren. Er is gekeken of deze voorziening gecombineerd zou kunnen worden met het aanbod van IrisZorg voor volwassenen. Al snel werd duidelijk dat deze combinatie niet wenselijk is. Jongeren hebben hun eigen problematiek en nog volop de mogelijkheid om hun leven (weer) op te bouwen. De combinatie van de begeleiding van jongeren met die van volwassenen betekent dat jongeren in een omgeving komen die voor hen onwenselijk is. Daarom is besloten op zoek te gaan naar nieuwe locaties voor de opvang voor dak- en thuisloze jongeren. Is de locatie aan de Ubbergseweg echt de enige geschikte locatie? Ja, die locatie is als enige geschikte locatie uit onderzoek naar voren gekomen. Voorwaarden voor de keuze waren o.a. dat IrisZorg de nieuwe locatie kon huren, dat de huursom betaalbaar was, dat de bestemming paste en dat het pand op loopafstand van het centrum zou liggen. (Dat is belangrijk omdat de jongeren het pand zo op een makkelijke manier kunnen bereiken.) Daarbij bleek de indeling van het nieuwe pand nu al grotendeels geschikt om de vernieuwde aanpak van dak- en thuisloze jongeren vorm te geven. Het pand aan de Ubbergseweg is het enige pand dat voldeed aan deze voorwaarden. Is er altijd begeleiding aanwezig? Ja, er is 24 uur per dag, 7 dagen per week begeleiding aanwezig. Binnen de opvangvoorziening werken o.a. persoonlijk begeleiders, maatschappelijk werkers en toezichthouders. Vanuit andere afdelingen van IrisZorg of andere organisaties kan indien nodig specialistische zorg worden ingezet in de vorm van verpleegkundigen of psychologen. Wordt het hele gebouw ingericht als opvangvoorziening voor dak- en thuisloze jongeren? Het pand wordt verbouwd om er in totaal 34 plaatsen voor de opvang van dak- en thuisloze jongeren te kunnen realiseren. Een klein gedeelte van het pand zal ingericht worden als kantoorruimte.
Momenteel wordt nog onderzocht of de directie van de regio Zuid van IrisZorg ook haar intrek zal nemen in het pand. Over de locatie Waar komt de opvang voor dak- en thuisloze jongeren precies? De opvangvoorziening voor dak- en thuisloze jongeren komt aan de Ubbergseweg 172, in het voormalige Studiehuis Sint Vincentius a Paulo van de paters Lazaristen. Hoe lang blijft de opvang in het pand zitten? In eerste instantie is een huurovereenkomst afgesloten voor een periode van tenminste 15 jaar. Na deze periode zal opnieuw bekeken moeten worden of de exploitatie van de voorziening nog financieel haalbaar is en of er nog voldoende behoefte is aan het zorgaanbod. Kan ik bezwaar maken tegen de komst deze opvangvoorziening voor dak- en thuisloze jongeren? Nee, de opvangvoorziening is passend binnen het nu geldende bestemmingsplan. U kunt geen bezwaar maken. Over de nieuwe bewoners Wie komen er wonen in de opvang voor dak- en thuisloze jongeren?? De opvang is bedoeld voor jongeren uit de regio Nijmegen van 16 t/m 23 jaar, zonder veilige slaapen/of woonplaats. Vaak hebben ze een moeilijke jeugd gehad. Daarnaast hebben de jongeren nog andere problemen omdat ze hun opleiding niet hebben afgemaakt, schulden hebben opgebouwd, of omdat ze geen goed sociaal vangnet hebben. IrisZorg helpt hen om weer grip op hun leven te krijgen. Ze krijgen hulp en ondersteuning bij de aanpak van hun problemen door middel van woon-, werken/of leertrajecten. Het doel is om de jongens en meisjes zo snel mogelijk op eigen benen te laten staan met een eigen woonruimte. Meestal is dit in een vorm van begeleid wonen of begeleiding thuis, georganiseerd door IrisZorg en/of andere instellingen in de stad. Jongeren die harddrugs gebruiken of complexe psychiatrische problemen hebben kunnen niet in deze voorziening terecht, zij worden elders opgevangen, bijvoorbeeld in de Jeugdkliniek van IrisZorg in Tiel. Zijn de jongeren verslaafd? Nee, iemand is verslaafd als hij/zij niet meer of niet voldoende kan functioneren in het dagelijks leven en niet meer aanspreekbaar is op het gedrag. Er kan wel sprake zijn van problematisch gebruik van softdrugs, doordat jongeren niet in staat zijn om op een andere manier problemen op de lossen. Jongeren die alleen softdrugs gebruiken mogen daarom wel gebruik maken van de voorziening, maar kunnen alleen in de voorziening verblijven als ze bereid zijn om aan hun gebruik te werken. Ze worden ondersteund bij het stoppen met het middelengebruik en het ontwikkelen van een gezonde leefstijl. Dit gebeurt onder andere door de inzet van (verslavings)behandeling op een polikliniek van IrisZorg en het bieden van dagstructuur. Jongeren die volharden in het gebruiken van softdrugs kunnen niet in de voorziening blijven wonen. Onze visie is dat het middelengebruik deze jongeren belemmert om ons programma goed te kunnen volgen. Het gebruik van drugs binnen en in de omgeving van de voorziening is ten strengste verboden. Daar wordt ook streng op toegezien. Als er onverhoopt signalen komen uit de buurt wordt er onmiddellijk ingegrepen. In de voorziening is 7 dagen per week 24 uur per dag personeel aanwezig. Hoe lang blijven de jongeren hier gemiddeld wonen?
De woonduur verschilt. In de nachtopvang kunnen de jongeren maximaal 6 weken verblijven, in de crisisopvang 3 maanden en in het wonen met begeleiding voor dag en nacht 12 maanden. De jongeren verblijven gemiddeld een jaar in onze voorziening. Komen er alleen jongens of meisjes wonen of is het gemengd? Er komen zowel jongens als meisjes wonen. De minimum leeftijd is 16 jaar, de maximumleeftijd is 23 jaar. Wat doen deze jongeren de hele dag? Dagbesteding in de vorm van een opleiding of werk is verplicht voor de jongeren die verblijven in de Crisisopvang of Wonen met begeleiding voor dag en nacht. Het is een belangrijk onderdeel in het proces naar zelfstandig wonen en het (weer) deelnemen aan de maatschappij. Buiten de dagbesteding zijn de jongeren druk met dagelijkse werkzaamheden zoals boodschappen doen, eten koken, kleding wassen en hebben zij regelmatig gesprekken met begeleiders en behandelaars. De jongeren die alleen gebruik maken van de Nachtopvang moeten het pand ’s ochtends verlaten en komen in de namiddag weer terug. Zij brengen de dag over het algemeen elders door (bijvoorbeeld in het centrum van de stad) en blijven niet hangen rond de voorziening. Daar wordt strikt op toegezien. Mogen de jongeren vrij in- en uitlopen in de opvangvoorziening? Nee. De opvangvoorziening vormt een ‘thuis’ voor de jongeren, is zeker geen gevangenis, maar er gelden wel huisregels en vrijheden zijn gebonden aan begeleidingsdoelen. De aard van de begeleiding en zorg hangt af van de mate van zelfstandigheid van de jongere. Mogen de jongeren bezoek ontvangen? Ja, maar ook hiervoor gelden duidelijke afspraken die moeten worden nageleefd. Zo dient het bezoek altijd vooraf aangekondigd te zijn en besproken met de begeleiding. Pas in de allerlaatste fase van de opvang, als de jongere klaar is om zelfstandig te gaan wonen, kunnen afspraken gemaakt worden over meer zelfstandigheid met betrekking tot het ontvangen van bezoek. Mogen jongeren doorstromen van de ene naar de andere afdeling binnen de voorziening? Ja dat kan. De jongeren kunnen beginnen in de Nachtopvang en via de Crisisopvang doorstromen naar Wonen met begeleiding voor dag en nacht. Plegen de jongeren strafbare feiten? Niet meer dan jongeren die wel een dak boven hun hoofd hebben. Ook hiervoor geldt dat het plegen van strafbare feiten leidt tot onmiddellijk ontslag uit de voorziening. Mogen de jongeren horecagelegenheden bezoeken? Ja dat mogen ze, maar veel leefgeld hebben de jongeren niet, dus dat zal niet veel voorkomen. Hoe gaan de jongeren van huis naar bijvoorbeeld de winkel om boodschappen doen? Net als andere buurtbewoners lopen en of fietsen zij of maken ze gebruik van het openbaar vervoer. Zijn de jongeren gevaarlijk voor andere mensen, kleine kinderen uit de buurt of de schooljeugd? Nee, eerder minder dan meer dan andere bewoners in willekeurig welke straat. De jongeren zijn in de regel erg op zichzelf gericht en zullen hun plaats in de opvangvoorziening niet willen riskeren.
Beheer van de omgeving Gaan we vuile spuiten aantreffen of bierblikken rondom de voorziening? Nee. Harddrugsgebruik en het gebruik van alcohol zijn zowel binnen als buiten de voorziening ten strengste verboden. Naast dat het verboden is, is de kans dat het onverhoopt toch voorkomt ook nihil. Verslaafde jongeren worden niet toegelaten tot de voorziening. Krijgen we hinder van deze bewoners? De huisregels en afspraken zijn zodanig dat de jongeren in goede harmonie in de opvangvoorziening wonen, zonder de overige jongeren, het personeel en/of de omgeving hinder te bezorgen. De jongeren willen graag terug in de maatschappij en zullen hun plaats in de opvangvoorziening niet in gevaar brengen door zich niet aan de regels te houden. Zij weten dat overtreding van de regels kan leiden tot gedwongen vertrek uit de voorziening. De ervaring leert dat hinderlijk gedrag veelal samenhangt met het gebrek aan een gestructureerde/begeleide setting. De opvang voor dak- en thuisloze jongeren is bij uitstek een gestructureerde woonsetting en hinder binnen of buiten de voorziening doet zich dan ook niet of nauwelijks voor. Wel zullen er meer jongeren in het straatbeeld komen. Dat kan wennen zijn in een buurt waar dat misschien eerder minder was. Jongeren brengen een andere dynamiek met zich mee, maar dat geldt voor alle jongeren! De jongeren mogen echter geen overlast veroorzaken in de buurt. Meldingen van zwerfvuil of groepjes jongeren die hinderlijk rondhangen worden zeer serieus genomen en er wordt dan onmiddellijk ingegrepen. Binnen de voorziening is dag en nacht personeel aanwezig dat aanspreekbaar is en direct reageert op de signalen uit de buurt. Hoe wordt de buurt betrokken? Met de omwonenden, IrisZorg, gemeente en de politie worden afspraken gemaakt over het toezicht om het pand en in de directe omgeving. Uit de ervaring die met dit soort voorzieningen is opgedaan, blijkt dat goede afspraken hinder voorkomen. Daarom wordt er ook een klankbordgroep opgericht met vertegenwoordigers uit de directe omgeving van de voorziening, gemeente Nijmegen en de manager van de opvangvoorziening. Zij maken samen een beheerplan waarin afspraken worden vastgelegd op het gebied van leefbaarheid, het voorkomen van hinder, klachtafhandeling en bereikbaarheid. Voorafgaand worden omwonenden en andere belanghebbenden per brief geïnformeerd over de komst van de opvangvoorziening van IrisZorg aan de Ubbergseweg. Daarbij zullen zij tevens worden uitgenodigd voor een inloopavond op 24 juni van 18.30 tot 20.00 uur. Tijdens deze inloopavond wordt aanvullende informatie verstrekt, en kunnen omwonenden zich opgeven voor deelname aan de klankbordgroep. Tijdens de inloopavond zijn ook de gemeente Nijmegen en gemeente Ubbergen aanwezig. Maar als omwonenden toch een klacht hebben, wat dan? Mocht er toch hinder zijn, dan kan de begeleiding van IrisZorg daarop aangesproken worden. Voor acute gevallen kan, vanaf het moment dat de voorziening geopend is, een speciaal nummer van IrisZorg gebeld worden dat 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar is. Dan onderneemt IrisZorg meteen actie. Informatie en contact Meer informatie kunt u lezen in het factsheet Verhuizing opvangvoorziening dak- en thuisloze jongeren of op de website van IrisZorg: www.iriszorg.nl/nijmegen. Direct omwonenden worden nader geïnformeerd tijdens de inloopavond op 24 juni. Daarnaast kunt u contact opnemen met afdelingsmanager Ingrid Hendriks, via nummer 088-606 1600.
