Van Talentontwikkeling naar studiekeuze Inspiratiedag “Later als ik groot ben …”
1 - 5/5/2014
Opbouw Workshop • • • • • • • • • •
Meervoudige Intelligentie: een introductie De acht intelligenties op een rijtje gezet Handen uit de mouwen: ons MI-profiel Studiekeuze Basishouding van de leerkracht Vertaling naar de klaspraktijk: Coöperatieve leerstijlen Matchen, strectchen en vieren Praktische vertaalslag: Project De KR8/O/NAUTEN Talentklassen: programma en sfeerbeelden Meer info? Talentencentrum en vormingsmoment 20/05
2 - 5/5/2014
Vooraf nog goed om weten - Dit is geen wetenschappelijke benadering van het thema. Als je
een literatuurstudie maakt, dan kom je wellicht ook andere definities tegen
- We vertrekken vandaag wel vanuit een aantal praktijkervaringen. - Wees kritisch, hou zeker vragen en bedenkingen bij. - En dan nu … aan de slag!
3 - 5/5/2014
Wie is intelligent? • Neem iemand in gedachten waarvan jij vindt dat hij of zij in jouw
• •
ogen behoorlijk intelligent is. Noteer voor jezelf waarom je deze persoon intelligent vindt. Wat doet/kan hij of zij dat jou doet beslissen dat deze intelligent is?
• Wissel uit met je buurman welke elementen je hebt opgeschreven. Als er elementen zijn die je allebei hebt opgeschreven dan mag je deze zo dadelijk als eerste benoemen.
4 - 5/5/2014
Talent en Intelligentie Talent:
Een bijzondere aangeboren is, kan worden en onderwijs) kan
eigenschap van een persoon die in de kern maar die door oefening in een leerproces ontwikkeld door relevante ervaringen (zowel binnen als buiten worden verrijkt
Intelligentie:
“Het vermogen om informatie te verwerken, dat in werking kan worden gesteld in een culturele situatie om problemen op te lossen of producten te scheppen die van waarde zijn in een cultuur” (Howard Gardner)
5 - 5/5/2014
Intelligenties en ‘krachten’ Onze werking rond talenten is gebaseerd op de meervoudige intelligentietheorie van Howard Gardner, een Amerikaanse psycholoog. Dit wijkt sterk af van de traditionele opvattingen over intelligentie, de daarop gebaseerde intelligentietesten en eigenlijk ook van de traditionele kennisgerichtheid van het onderwijs. Er bestaan meer soorten intelligentie dan enkel de ‘klassieke’ talige en ruimtelijke/wiskundige intelligentie. Hij onderscheidt acht soorten intelligentie, die trouwens allemaal bij elke mens in mindere of meerdere mate aanwezig zijn.
Omdat we vooral werken naar leerlingen van de derde graad van het basisonderwijs kiezen we voor een kindvriendelijke vertaling naar ‘krachten’ in plaats van ‘intelligenties’
6 - 5/5/2014
Basis MI: Howard Gardner Enkele gevolgen: - Kennisbegrip ‘intelligentie’ wordt vervangen door breed inzetbare kennis en bekwaamheden om adequaat te handelen in verschillende en wisselende situaties. De mens is dus niet op één manier intelligent, maar op verschillende manieren. - Het klopt niet dat iemand een vaste hoeveelheid intelligentie heeft waarmee hij/zij wordt geboren en die onveranderlijk blijft in de rest van zijn/haar leven - Iedereen heeft een uniek patroon van sterke en minder sterke ontwikkelde intelligenties. De vraag is dus niet ‘Hoe intelligent is een leerling’ maar ‘Hoe is een leerling intelligent’? Kanttekeningen: Critici geven aan dat de theorie van Gardner niet ‘meetbaar’ gemaakt kan worden. Wetenschappers discussiëren nog over de culinaire, mechanische en existentiële intelligentie
7 - 5/5/2014
Howard Gardner
Officiële Nederlandse intelligentie
Vertaling naar krachten
Lichamelijk-kinetisch
Beweegkracht
Spatial smart
Visueel-ruimtelijk
Beeldkracht
Linguistic smart
Verbaal-linguïstisch
Taalkracht
Musical smart
Muzikaal-ritmisch
Muziekkracht
. Bodily-kinesthetic smart
Logical-mathematical Logisch-mathematisch smart
Rekenkracht
Naturalistic smart
Naturalistischecologisch
Natuurkracht
Intrapersonal smart
Intrapersoonlijk
Zelfkracht
Interpersonal smart
Interpersoonlijk
Teamkracht
8 - 5/5/2014
Rekenkracht
• • • • • • •
Kan goed ordenen en redeneren Houdt ervan problemen op te lossen Kan goed analyseren Werkt graag met getallen, schema’s en symbolen, wil functies en verbanden ontdekken Kan goed patronen herkennen, zaken afleiden (deduceren) Houdt er van problemen op te lossen, maakt graag berekeningen Werkt planmatig
9 - 5/5/2014
Taalkracht
• • • • • • • •
Houdt van taal- en woordspelletjes Gebruikt gemakkelijk nieuwe woorden Leest veel en schrijft graag Vertelt graag en bedenkt zelf verhalen Leert vlot een vreemde taal aan Kan zijn mannetje staan tijdens een discussie of debat Kent heel wat spreekwoorden Denkt graag luidop
10 - 5/5/2014
Beeldkracht
• • • • • • • •
Tekent of schildert graag Heeft oog voor lay-out, voor verhoudingen Kan goed kaartlezen Is sterk in visualiseren, onthoud goed wat hij gezien heeft Heeft een levendige fantasie Zal een uitleg vaak met tekeningen, tabellen, grafieken ondersteunen Heeft veel ruimtelijk inzicht Houdt van kunst, architectuur
11 - 5/5/2014
Beweegkracht
• • • •
• • • •
Heeft een goede oog-handcoördinatie Houdt van acteren, mime Doet graag aan sport, is actief Leert graag dingen door te doen (iets uit elkaar halen en terug ineen steken) Heeft een fijne motoriek Danst graag Raakt de dingen graag aan Heeft duidelijke gezichtsuitdrukkingen
12 - 5/5/2014
Muziekkracht
• • • • • •
Herkent makkelijk muziekinstrumenten Speelt zelf een muziekinstrument Kan toonvast en in het juiste ritme zingen Fluit spontaan liedjes mee Maakt muziek/ritme met alles wat hij tegenkomt Kan iets naspelen op het gehoor (maar kan ook noten lezen)
13 - 5/5/2014
Natuurkracht
• • • • • • •
Voelt zich aangetrokken tot de natuur, planten, Gaat graag om met dieren, Houdt er van om dingen te verzamelen Heeft oog voor details Kan goed observeren en overeenkomsten zoeken Geniet van landschappen Houdt er van om in de tuin te werken
14 - 5/5/2014
Zelfkracht
• • • • • • • •
Fantaseert en droomt graag Kan goed omgaan met gevoelens en stemmingen Kent de eigen sterktes en zwaktes Is bedachtzaam, denkt veel na voor hij praat Werkt graag zelfstandig Houdt van stilte en alleen zijn Betrekt graag zaken op zichzelf Ontwikkelt sterk een eigen mening
15 - 5/5/2014
Teamkracht
• • • • • • •
Is goed in het leggen van contacten Bemiddelt bij conflicten Let goed op non-verbale signalen Vindt het leuk om met anderen opdrachten uit te voeren Heeft meerdere echte vrienden Past zich gemakkelijk aan een situatie aan Neemt initiatief in de groep, kan goed samenwerken
16 - 5/5/2014
Handen uit de mouwen • Iedereen heeft dus verschillende talenten • Binnen één kracht kunnen verschillende aspecten in mindere of meerdere mate aanwezig zijn
• We maken nu ons eigen krachtenprofiel aan de hand van een beknopte vragenlijst per kracht.
17 - 5/5/2014
Een genuanceerd beeld • Elke intelligentie kan nog •
onderverdeeld worden in verschillende facetten Een voorbeeldje ‘Taalkracht’
18 - 5/5/2014
Studiekeuze: kort door de bocht - Muziekkracht: het kunnen zingen, bespelen van een
muziekinstrument, het kunnen componeren, maar ook acteren.
- Beweegkracht: de bekwaamheid in het bewegen en het gebruik van het menselijk lichaam. Naast veel sportbeoefenaars, ook beeldende kunstenaars, acteurs...
- Zelfkracht: de vaardigheid om om te gaan met onszelf, onze
gevoelens, angsten en motivaties: mensen die rond zelfkennis en eigen emoties werken, therapeuten, …
- Teamkracht: de vaardigheid om intenties, motivaties en verlangens van andere mensen te herkennen en er mee om te gaan, communicatie- en sociale vaardigheid: gangmakers, bemiddelaars, docenten, politici...
19 - 5/5/2014
Studiekeuze: kort door de bocht - Taalkracht: de vaardigheid, de kennis en het gevoel voor taal,
woorden en betekenissen: dichters, schrijvers, taalkundigen...
- Rekenkracht: de vaardigheid om te rekenen en de nieuwsgierigheid en de kennis om problemen op te lossen: wetenschappers, ingenieurs, onderzoekers...
- Beeldkracht: de kennis en de vaardigheden om met ruimte te kunnen omgaan: tuinman, landmeters, architecten, stedenbouwkundigen, kaartlezen…
- Natuurkracht: de kennis van en interesse in de natuur die mensen in staat stelt om de dingen en wezens uit hun omgeving te herkennen en te catalogiseren: astronomen, biologen, vogelspotters, boeren, natuurliefhebbers...
20 - 5/5/2014
Link met studiekeuze Als leerlingen weten wat hun ‘krachten’ zijn, kunnen ze die talenten door een juiste studiekeuze ontwikkelen tot competenties. Competenties die later op de arbeidsmarkt meer dan nodig zijn. Maar … dit is geen exacte wetenschap. => Het is niet omdat iemand sterk scoort op bijvoorbeeld teamkracht en taalkracht dat je hieruit mag besluiten dat die meteen richting humane wetenschappen moet georiënteerd worden. Om een studiekeuze te maken, wordt er veel gebruik gemaakt van drie pijlers, met name zelfconceptverheldering, horizonverruiming en beslissingsstrategieën.
21 - 5/5/2014
Link met studiekeuze • Zelfconceptverheldering: inzicht krijgen in eigen talenten,
krachten, interesses, mogelijkheden en competenties. Met andere woorden: jezelf beter leren kennen.
• Horizonverruiming: kennis maken met en inzicht krijgen in het volledige opleidingsaanbod dat er bestaat en daarbij reeds een selectie maken van de mogelijke opties.
• Beslissingsstrategieën: het leren nemen van een weldoordachte
beslissing en instaan voor de mogelijke gevolgen van de keuze. De verantwoordelijkheid voor de beslissing op zich nemen en niet afschuiven op een ander persoon.
En dan is er natuurlijk nog de rol van de ouders
22 - 5/5/2014
Meervoudige Intelligentie
23 - 5/5/2014
Basishouding van de leerkracht - Je eigen talenten leren kennen en benoemen draagt bij tot een
positiever zelfbeeld. Een positieve en waarderende bril verschuift de focus op tekorten naar de krachten van kinderen.
- In een schoolse context (maar evenzeer in een werksituatie) waarin kinderen (maar ook volwassenen) hun eigen talenten kunnen ontplooien, leren ze meteen ook de talenten van anderen kennen en waarderen. De rol van de leraar verschuift naar het versterken van kinderen in hun acties en intenties en het creëren van kansen die nodig zijn om te groeien. - Het begrijpen en verstaan van de krachtenmix van leerlingen kan leraren helpen om de condities te zien voor krachtige leeromgevingen. Via zeer flexibele programma's kunnen leraren beroep doen op alle intelligenties zodat mensen zich optimaal kunnen ontwikkelen. 24 - 5/5/2014
Basishouding van de leerkracht Mogelijke valkuilen:
- Als leerkracht ben je vaak zelf ‘taalkrachtig’ en kan je goed logisch redeneren. Toch geeft een leerkracht na een vraagstelling gemiddeld slechts twee seconden nadenktijd. Als je weet dat leerlingen je vraag op een verschillende manier begrijpen en moeten verwerken, dan besef je wellicht dat dit zeer weinig is. Introduceer dus ‘denktijd’
- Elke leerkracht heeft zijn eigen krachtenprofiel en is geneigd om
van hieruit te werken. Opletten dat we geen copy maken van ons eigen profiel. Kijk af en toe vanuit de MI-bril naar je aanpak: Hoe ervaart een beeldkrachtig iemand en een teamkrachtig iemand deze les?
25 - 5/5/2014
Basishouding van de leerkracht Uitdagingen: - Denk als leerkracht niet dat dit allemaal bovenop de bestaande eindtermen/leerplannen komt en dat er dus geen tijd voor over is. Heel vaak kan je de leerinhouden integreren in de MI-aanpak - Integreer beweegkracht in je onderwijsleerproces: - laat leerlingen dingen op flappen schrijven, laat ze post-its ophangen - laat de leerlingen rechtstaan bij stellingen ja/nee - geef ze bij meerkeuzevragen de kans om zich naar een bepaalde positie in het lokaal te begeven
- Gebruik niet enkel de werkvormen in de klas waar jij graag mee werkt. Experimenteer. Maak de leeromgeving meervoudig intelligent.
26 - 5/5/2014
Basishouding van de leerkracht Uitdagingen: - Plaats bij hoekenwerk in elke hoek een andere intelligentie. Werk je bijvoorbeeld rond ‘de ruimte’, dan maken je leerlingen ruimtemuziek, schrijven ze verhalen over het leven van de astronaut of knutselen ze schaalmodellen van planeten.
- Bied leerstof meerdere keren aan in een verschillende vorm. Om de Franse vervoegingen aan te leren, leg je eerst de regels uit, de volgende keer gebruik je een liedje en daarna geef je een creatieve schrijfopdracht. - Combineer in je lessen twee soorten intelligentie. Laat bijvoorbeeld tijdens wiskunde je leerlingen ritmisch antwoorden door een aantal keren te tikken op de bank of leer verdelen in lettergrepen met handgeklap.
27 - 5/5/2014
Basishouding van de leerkracht Uitdagingen: - Er is geen ‘beste’ soort intelligentie, de situatie bepaalt welke het meest nodig is. Bij een moeilijke som gebruiken je leerlingen hun logische intelligentie. Om de weg te vinden in een bos en planten te determineren, hebben ze natuurgerichte intelligentie nodig.
- Je collega’s zijn ook MI. Werk vaak samen en verdeel de taken. Bekijk elkaars sterke kanten en oefen je zwakkere punten. Werk je samen een project uit, dan zorgt iemand voor de tekst en de presentatie, een ander voor muziek en een dansje, iemand anders voor eten. - Laat eens een collega los op je klas. Bekijk wat hij anders doet en welk effect dat heeft. Laat je taal-slimme collega zijn favoriete les literatuur geven en timmer zelf een vogelkastje in de klas van je buurman. 28 - 5/5/2014
Vertaling naar de klaspraktijk • Leerlingen nemen ‘leerstof’ makkelijker en beter op als dit op een •
manier wordt aangebracht die aansluit bij hun best ontwikkelde krachten De uitdaging bestaat er dan ook in om elke leerling regelmatig aan te spreken op zijn of haar specifieke krachten. Dit betekent dat we als leerkracht onze werkwijze trachten af te stemmen op de leerbehoeften en de leervermogens van onze leerlingen
Spencer Kagan vertaalt dit in zijn theorie over coöperatief leren. We spreken dan van didactische structuren. Deze zijn op zich inhoudloos en kunnen dus in verschillende thema’s/leergebieden ingezet worden. Van elke structuur weten we op welke intelligenties deze een beroep doet.
Didactische structuur + leerinhoud = leeractiviteit 29 - 5/5/2014
Een voorbeeldje van structuren en de krachten waar ze op inspelen • • • • •
Afvalrace: taalkracht, beweegkracht Gedicht maken: taalkracht, beeldkracht, muziekkracht Debat: taalkracht, rekenkracht Kruiswoordpuzzel: taalkracht, beeldkracht, rekenkracht Kwis: taalkracht, rekenkracht, beeldkracht, teamkracht
• Deze structuren kunnen dus zowel toegepast worden bij lessen rekenen, taal, wereldoriëntatie, …
30 - 5/5/2014
Matchen, stretchen en vieren - Matchen = onze aanpak afstemmen op de sterkst ontwikkelde
krachten van onze leerlingen. Onze didactische structuren spelen daar op in zodat de leerllingen hun best ontwikkelde krachten gebruiken als hefboom om te leren
- Stretchen = we stimuleren onze leerlingen om hun minder sterke
krachten in te zetten. Omdat een didactische structuur vaak inspeelt op verschillende krachten tegelijkertijd blijft het toch vaak een haalbare opdracht
- Vieren = leerling of leerlingenteams feliciteren met de uitvoering
van een didactische structuur. Belangrijk daarbij is dat leerlingen zo zien dat iedereen uniek is (en de ene niet ‘beter’ is dan de andere). Dit leidt tot respect en waardering. Welke leerling laat jij schitteren tijdens de les rekenen, in het bos, tijdens de les lichamelijke opvoeding? 31 - 5/5/2014
DE KR8/O/NAUTEN Met dit project nodigen we leerkrachten uit om samen met leerlingen van het vijfde en/of het zesde leerjaar in de eigen school: • op zoek te gaan naar hun talenten • samen te werken aan een eindopdracht • een portfolio vorm te geven • in overleg te gaan met de ouders Frank De Winne daagt de leerlingen uit: Wat heb jij in je Mars?
32 - 5/5/2014
DE KR8/O/NAUTEN Fase 1: • Aan de hand van een test en didactische activiteiten maken de leerlingen kennis met de 8 talenten, die wij krachten noemen. Zo stellen ze hun eigen krachtenprofiel samen en worden ook hun ouders uitgenodigd om dit bij zichzelf te doen. Misschien heeft zoon- of dochterlief wel enkele krachten van mama of papa meegekregen? Fase 2: • Frank de Winne daagt de leerlingen uit om een ruimtereis naar Mars te ondernemen. Om die uitdaging in goede banen te leiden, moeten leerlingen hun krachten bundelen. De leerkracht krijgt vrijblijvende maar inspirerende lesfiches met didactische activiteiten om de ruimtereis te begeleiden (en dit alles gekoppeld aan de eindtermen !)
33 - 5/5/2014
DE KR8/O/NAUTEN Fase 3: De leerkracht kan aan de hand van aangeboden tips en suggesties meervoudige intelligentie toepassen in de dagelijkse klaspraktijk of zelfs in het hele schoolgebeuren… Scholen kunnen op eigen tempo met dit project op stap gaan. We ondersteunen dit via een ‘lerend netwerk’ en voorzien nascholing. Een eerstvolgende vormingsmoment staat gepland op dinsdag 20 mei in het Provinciaal Vormingscentrum te Malle. Geïnteresseerden kunnen daar het lespakket (gratis) meenemen. Meer info: www.talentencentrum.be
34 - 5/5/2014
Activiteiten gelink aan setting
35 - 5/5/2014
Activiteiten gelinkt aan ‘krachten’
36 - 5/5/2014
Talentklassen: opzet - Leerlingen van de derde graad basisonderwijs komen in het PVM gedurende een hele week hun talenten ontdekken. - De school kan deelnemen met één of twee klassen van de derde graad van het basisonderwijs (max. 50 leerlingen). - Er is een standaardprogramma dat in overleg met de school ‘op maat’ wordt gemaakt. - Verschillende activiteiten worden begeleid door onze educatieve medewerker(s). Een aantal activiteiten (bijvoorbeeld de bonte avond) zullen door de leerkrachten zelf begeleid worden. - Tijdens alle activiteiten vragen wij aan de leerkracht(en) om bij de groep te blijven, aangezien de leerkracht steeds de eindverantwoordelijkheid draagt.
37 - 5/5/2014
Maandag 4/11 10u-10u30: Ontvangst in PVM 10u45: Welkom (Patio)
11u-12u30: Kennismakingsopdracht (onthaal en ganse domein)
12u30-13u30: Middagmaal 13u30-16u: Workshop circustechnieken (polyvalente zaal)
16u-16u30: 4-uurtje (Patio) 16u30-18u: Installeren in de slaapkamers, mogelijkheid tot verfrissen en aansluitend vrij spel onder begeleiding van de leerkrachten 18u-18u45: Avondmaal 19u: Zelfconceptverheldering (G555) 20u-21u: Koffermoment (polyvalente zaal)
Dinsdag 5/11
Woensdag 6/11
Donderdag 7/11
Vrijdag 8/11
7u30: Wekken 8u: Ontbijt (resto 3) 9u: Verzamelen in de polyvalente zaal
7u30: Wekken 8u: Ontbijt (resto 3) 9u: Verzamelen in de polyvalente zaal
7u30: Wekken 8u: Ontbijt (resto 3) 9u: Verzamelen in de polyvalente zaal
9u-12u: Groep 1: Techniekactiviteiten (E14 en D23° Groep 2: Hoorspel (AV Studio) en Taalactiviteit (D29) 12u-13u30: Middagmaal 13u30-16u30: Groep 2: Techniekactiviteiten (E14 en D23° Groep 1: Hoorspel (AV Studio) en Taalactiviteit (D29) 16u30-17u: 4-uurtje (Patio) 17-18u: Afwerken activiteiten en koffermoment
9u-12u: G-sport (polyvalente zaal)
9u-12u: Natuuropdrachten (verzamelen aan inkomhal)
7u30: Wekken 8u: Ontbijt (resto 3) 9u: Kamers opruimen en bagage in stille gang plaatsen 10u-12u: Afrondende thema-activiteit (G555)
12u-13u30: Middagmaal 13u30-17u30: Vrije ruimte De school plant zelf een activiteit met de leerlingen (vb. sportactiviteiten of bosspel op het domein)
12u-13u30: Middagmaal 13u30-15u30: Muzische scheurkalender (D29) en koffermomenten (D23/Patio)
12u-13u30: Middagmaal 13u30-14u30: Evaluatie en fotoshoot
17u30-18u: Verfrissen/douchen
15u30-16u: 4-uurtje (Patio) 16u-18u: Muzische scheurkalender (D29) en koffermomenten (D23/Patio)
14u30: Einde van de talentklassen. Vertrek terug naar Expo 34 (aankomst tegen uiterlijk 15u30)
18u-18u45: Avondmaal 19u-19u30: Verfrissen/douchen
18u-18u45: Avondmaal 19u- 21u: Talentenquiz (D29 of polyvalente zaal)
18u-18u45: Avondmaal 18u45-19u30: Verfrissen/douchen
19u30-21u: Schrijfactiviteit in G555 en aansluitend koffermoment (poly)
19u30 - ??: Bonte avond (begeleid door de leerkrachten)
38 - 5/5/2014
Talentklassen Prijs per deelnemer (all inclusive): voor 5 dagen - 4 nachten: 175 euro per leerling Per klas, mag er 1 begeleider gratis mee. In de prijs inbegrepen :(berekend op standaardverblijf van 5 dagen – 4 nachten) • Overnachting in het provinciaal vormingscentrum • Activiteiten georganiseerd door onze educatieve medewerker • Eventueel toegangstickets voor externe activiteiten • Animatieprogramma • Gebruik van materialen • Maaltijden: 4x ontbijt, 5x lunch, 4x diner & 4x vieruurtje • Gebruik beddengoed (dekens, hoeslakens, kussens)
39 - 5/5/2014
Talentklassen: enkele sfeerbeelden
40 - 5/5/2014
Talentklassen: enkele sfeerbeelden
41 - 5/5/2014
Talentklassen: enkele sfeerbeelden
42 - 5/5/2014
Nog inspiratie gezocht: http://www.youtube.com/watch?v=ZY7S9zfP0Qk http://www.youtube.com/watch?gl=BE&v=na73lwE3uEs
Onderschrift
43 - 5/5/2014
Bedankt
Bart Van Hecke, Adviseur Flankerend Onderwijsbeleid Departement Ontwikkeling en Educatie Coveliersgebouw, Boomgaardstraat 22, 2600 Berchem T 03 240 55 14
[email protected] www.provant.be
