Van de voorzitter Na een kort medicinaal intermezzo zet ik me weer aan het schrijven van mijn eerste bijdrage in dit postjubileumjaar

Van de voorzitter Na een kort medicinaal intermezzo zet ik me weer aan het schrijven van mijn eerste bijdrage in dit postjubileumjaar. Je zou denken dat dit niet mee zou vallen omdat er in onze afdeling mogelijk sprake zou kunnen zijn van een gelijknamig dipje tengevolge van de enorme inzet van vorig jaar, maar niets is minder waar. IVN Nuenen bruist weer van de energie. De jaarlijks terugkerende activiteiten zoals lezingen en wandelingen worden drukbezocht. De vogelcursus en de cursus natuurfotografie waren beide volgeboekt en volgens de enthousiaste deelnemers een groot succes. De Kloostertuingroep startte in het voorjaar weer met onderhoud maar moest tot hun ontzetting constateren dat de sloot lek was. Zonder water geen amfibieën om te laten zien op Koningsdag. Dit was voor vele kleintjes, waaronder mijn kleindochters, een grote teleurstelling. Reden temeer voor de tuingroep om te werken aan een oplossing, die echter best eens wat zou kunnen kosten. Maar er is licht aan het einde van de tunnel. De gemeente Nuenen heeft namelijk toegezegd de aanschaf van nieuw vijverfolie geheel voor haar rekening te nemen. Een sympathiek gebaar in deze tijden van bezuiniging. Ook het landelijk IVN zit niet stil. Onder de noemer van Groei en Beweging wordt een nieuwe strategie ontwikkeld met als belangrijkste elementen: profesionalisering, werken met centrale thema’s, versterking van de organisatie, meer nadruk op duurzaamheid en het streven naar een grote natuurorganisatie in Nederland. Een eerste aanzet daartoe is de beoogde fusie met de KNNV waarbij lokaal meer snelheid tot de mogelijkheden behoort. Om in de toekomst beter invulling te kunnen geven aan de centrale thema’s leek mij, zoals reeds vorig jaar gemeld, de oprichting van een zogenaamd Evenementen Comité een goede zaak. Ik ben blij dat we hierin een stap voorwaarts hebben kunnen maken: Sonja Weijers wil namelijk een dergelijke groep opstarten en ze zoekt daarom enthousiaste leden die af en toe mee willen helpen bij het organiseren van incidentele of bijzondere activiteiten. Binnen onze regio is op initiatief van IVN Asten Someren het plan opgevat om gezamenlijk een INV Natuurgidsencursus te gaan organiseren. Voor een individuele afdeling is dat geen haalbare kaart meer, maar gezamenlijk met meerdere afdelingen is dit zeer wel mogelijk. Zoals blijkt uit cursusssen die op dit moment gegeven worden in bepaalde regio’s, bijvoorbeeld in en door het Groene Woud. Wil Fortanier heeft voor onze afdeling plaatsgenomen in het organiserend comité en zal binnen onze afdeling de kar gaan trekken. Zodra de plannen wat concreter zijn zal zij hier uitgebreid op terugkomen. Prettige vakantie Kees Weijters 1

‘t Schrijverke,Zomer 2015

WELKOM NIEUWE LEDEN Als nieuwe leden in de periode april - juni 2015 heten wij welkom: Frans Koolen Bert Coenen Maria Schenkels

Bourgognelaan 1 Amazonenlaan 37 Dirigentplein 140

5627 KP Eindhoven 3651 KX Eindhoven 5642 RK Nuenen

Er was 1 opzegging in deze periode. Hiermee komt het totaal aantal leden van het IVN Nuenen op 382, bestaande uit: Leden 286 Huisgenootleden 62 Groepsleden(basisscholen) 7 Natuurclub SDNI 15 Jeugdleden 12 Ledenadministratie, Arend Tomas (adres: zie omslag)

Van de redactie Met de zomer voor de deur heeft IVN-Nuenen activiteiten gepland waar eenieder uit kan kiezen. Als gebruikelijk wordt ook teruggekeken naar de activiteiten in de voorbije periode, zoals het vogelweekend op Vlieland en de Dauwtrapwandeling op Hemelvaartsdag. Ook staat er weer een cursus gepland, met name over paddenstoelen. Ook het KNNV biedt een cursus aan. Bij dit alles zijn vrijwilligers van onschatbare waarde. Soms zijn er niet genoeg bij instellingen of programma-delen. Vandaar de oproepen op de laatste pagina: kijk er naar en beoordeel je mogelijke deelname. En geniet van de zomer, die komt. Paul Dinjens ‘t Schrijverke,Zomer 2015

2

Informatieavond voor nieuwe leden van IVN Nuenen Vorig jaar heeft IVN Nuenen voor het eerst een informatieavond georganiseerd voor nieuwe leden. 9 nieuwe leden van afgelopen jaar zijn hierop af gekomen. Onder het genot van een kopje koffie of thee met iets lekkers werd duidelijk gemaakt wat IVN Nuenen allemaal te bieden heeft. Voor ons is het van belang te weten waar uw interesse naar uit gaat als nieuw lid. De informatieavond werd als zeer nuttig en positief ervaren. Wij zijn een actieve vereniging die onze nieuwe leden graag kennis laat maken met de mooie natuur in en rondom Nuenen. Het betrekken van mensen bij de natuur in eigen omgeving en daar plezier uit halen is een groot goed. Middels een presentatie krijgt u een goed beeld van alle activiteiten en werkgroepen, wat ze doen en hoe u zich hierbij aan kunt sluiten. Ook dit jaar willen wij een informatieavond organiseren. Bent u vorig jaar of dit jaar lid geworden en nog niet in de gelegenheid geweest om onze informatieavond bij te wonen, meld u dan nu aan. De informatieavond voor nieuwe leden is op dinsdag 15 september 2015, 19:30 uur in de IVN ruimte in ’t Klooster, Park 1 te Nuenen. Aanmelden kan via het secretariaat: [email protected] of 06-30168071 U bent van harte welkom! Het bestuur van IVN Nuenen Vooraankondiging Ledendag 2015 Het programma voor deze Ledendag is nog niet helemaal rond maar ik wil alvast wel 2 data doorgeven waarop de Ledendag kan vallen, n.l. zaterdag 26 september of zaterdag 3 oktober. We vertrekken om 9.00 uur en zijn om 17.00 weer terug in Nuenen. Kosten zullen rond de € 17 liggen. Het is de bedoeling dat we naar de Historische Groentetuin in Beesel (L) gaan waar we eerst koffie met gebak krijgen. Daarna een rondleiding door de tuin en vervolgens een lunch met groente uit de tuin. ’s Middags verzorgt een gids van IVN De Steilrand een natuurwandeling. Dit is nog onder voorbehoud omdat zij op vakantie is en ik haar nog niet hierover heb gesproken. Meer informatie en de exacte datum komt in ’t Schrijverke van september. Sonja Weijers 3


“ BAMOS”, verslag vogelweekend Vlieland 17-18-19- APRIL Vrijdagochtend 17 april, om 05.00 uur vertrok de bus met 36 enthousiaste vogelaars naar Vlieland. Net als bij een schoolreisje werden we geteld alvorens de bus vertrok. De leiding liet niets aan het toeval over, waardoor wij ons veilig konden ontspannen.

Om 9.00 uur ging de boot vanuit Harlingen en om 11.00 uur zaten we op de fiets op Vlieland. We bleken in een echt hotel te slapen op 2 persoonskamers, hetgeen voor velen een luxe was, na andere jaren weleens in een slaapzaal met 20 mensen, in stapelbedden te hebben geslapen. Nou ja, geslapen….? Begeleid door zon en wind werd de tocht over het eiland aanvaard. Voor mij de eerste keer. Sommigen in klein gezelschap, met z’n tweeën of drieën en andere met een man of 12. Gewapend met verrekijkers, telescopen, winterjassen, handschoenen, thermoskannen, brood en vogeltelkaart fietsten we wel 200 meter! Toen begon het afstappen en kijken. Wat we wel allemaal hebben gezien! Ik noem een paar van de 111 soorten die we gezamenlijk hebben gespot en die ik ook werkelijk met eigen ogen kon waarnemen en niet alleen van horen zeggen: veel eidereenden, lepelaar, puttertjes (wat zijn die mooi en leuk!), kiekendief met zijn indrukwekkende laagzweefkunsten, kneutjes, fazanten, een wilde zwaan, bergeenden, scholeksters en nog veel meer. Zo ging dat op de fiets: paar honderd meter fietsen en weer afstappen; paar honderd meter fietsen en weer afstappen. “Bamos”, was de gevleugelde roep om weer op te stappen voor de volgende paar honderd meter. Maar natuurlijk duurde het geen halve dag voordat wij zelf als een vlucht regenwulpen neerstreken bij het Posthuys, om daar weer op temperatuur te komen met koffie en thee. Om 18.00 uur was iedereen present voor het avondeten in een restaurant. De één had al meer gezien dan de ander. Dat dreef die ander de volgende dag dan weer vooruit om ook op zoek te gaan naar die ene beflijster. Maar die bleek niet te hebben zitten wachten op het volgende troepje kwetterende vogelaars. Volgend jaar weer een kans. Drie dagen lang intensief kijken en speuren. Zaterdagavond zelfs een heuse bonte avond met leuke quizvragen. Sommige vragen over Brabantse woorden, wat voor mij als allochtoon nog een hele toer was. Kees Planken was de strenge maar rechtvaardige quizmeester, begeleid door de lieftallig assistentes Lous en Gemmie. De winnaar ‘t Schrijverke,Zomer 2015

4

van dit jaar: Bert Bruggeman, hij nam de trofee mee naar huis. Als “eerstejaars” is zo’n vogelweekend een soort vliegende tsunami. Je kijkt je ogen uit en ziet soms toch echt niet wat die anderen zeggen te zien. Planten kijken is veel makkelijker, die blijven rustig staan. Maar die snelle vogels zijn soms weg voordat je je kijker hebt ingesteld. Soms dacht ik even dat ik ze zag vliegen. Totaal vol gevogeld keerden we met de boot en de bus huiswaarts en waren zondagavond terug in Nuenen. We waren er nog alle 36. Lous en Gemmie hadden goed op ons gepast. Moe maar voldaan en weer een ervaring rijker. En wat ik ook nog heb geleerd is vogels tellen. Ik dacht altijd: hoe weet ik nou of ik niet twee keer dezelfde mus tel??? Maar het gaat dus niet om aantallen, maar soorten. Gezellige mensen toch, die IVNers! Ze nemen je mee maar laten je vrij. Hart voor de vogels en hart voor elkaar. Complimenten en dank aan degenen die het hebben georganiseerd en geleid, Lous Thobokholt, Gemmie Crombags, Kees Planken. Wij wensen Theo van Esch van harte beterschap en sterkte samen met Jeanne. Zij moesten het weekend helaas missen door ziekte. Kortom: dit weekend vloog voorbij en liep als een kievit! Mieke Wilmar

5


Dauwtrappen met IVN Nuenen op Hemelvaartsdag 2015 Zo tegen 05.00 uur is het nog aardig donker op straat. Eigenlijk ook normaal als je op Hemelvaartsdag gaat dauwtrappen. Als ik bij Het Klooster arriveer ben ik nummer zestien. Kort daarna gaan Paula en Gonnie uitleggen wat de bedoeling is van deze stiltewandeling. Intussen zijn deelnemers zeventien en achttien ook gearriveerd en kort nadat het voorstel tot aanvang wandelen is gedaan maken de laatst aangekomen deelnemers de twintig vol. Door de Kloosterstraat en via Paaihurken, het Frankrijk en Broek naar Evert de Vriesdreef om daar echt in het buitengebied te zijn. De wandelaars zijn nog steeds stil en dat wordt zo’n acht kilometer volgehouden tot het rustmoment in het Kamerven. Jazeker, zo ver van huis en het verveelt geen moment. De routevoorbereiders Paula en Gonnie hebben een stevige maar vooral interessante route uitgestippeld die grofweg via de Stad van Gerwen, het Wilhelminakanaal, dwars door de Ruweeuwsels en vervolgens langs twee vennen in de Stiphoutse bossen loopt. Het ontwakende ochtendgloren bij aanvang van de wandeling is een bijzondere ervaring, zeker de laaghangende mist geeft een mysterieuze sfeer. Omdat we hadden afgesproken om tweederde van de route stil te zijn kon eenieder met volle teugen genieten van de zang van de bekende merel maar ook van minder bekende vogelzang zoals van de tjiftjaf, de vink, de zwartkop en zowaar ook de tuinfluiter. Bij het Kamerven aangekomen geniet kennelijk iedere deelnemer van de stilte zodat het zelfs, gezeten op een twintig-persoons omgevallen boomstam, het nog altijd rustig is, ja zelfs bijna stil. Toch komen daar de discussies op gang bijvoorbeeld was dat nu de grasmus of de boompieper daar in de top van die den? Hoe dan ook, toen we verder liepen zagen we wel de onmiskenbare parachutevlucht van de boompieper. Bij het Witven gekomen is het een kakafonie van kikkergeluiden. De zon schijnt, in combinatie met de laatste mist op dat moment op een prachtige manier door de bomen. Dat sfeerbeeld is op vele mobieltjes vastgelegd. Vervolgens nog een aardig stuk door het gevarieerde loofhoutbos om vervolgens uit te komen bij de Papenvoortsedijk en dan op weg naar de koffie. De wandeling eindigt namelijk na drie uren wandelen in de Kloostertuin waar Gofie en Wil met koffie en diverse soorten koek ons op zitten te wachten. Voor verschillende mensen was de Kloostertuin een verrassing in de ‘t Schrijverke,Zomer 2015

6

zin dat zij wel van het bestaan daarvan op de hoogte waren maar nooit in deze fraaie tuin geweest zijn. Paula en Gonnie, hartelijk dank voor deze geweldige ervaring. Kees Planken

Vertrek leiding jeugd IVN Wij, Toon en Fridy zijn vele jaren op pad geweest in de natuur met de leden van het jeugd ivn Nuenen. We hebben samen met de jeugd veel natuurwonderen ontdekt, elke maand weer opnieuw. Na bijna 20 jaar de jeugd veel van de natuur te hebben geleerd en verteld hoe je van de natuur kunt genieten, gaan we er mee stoppen. Met ingang van 1 september 2015 willen we onze taak overdragen. Als er iemand is die het jeugd ivn wil overnemen laat het ons dan weten. Groeten, Toon Gevers en Fridy Gevers. [email protected] [email protected]

7


Wandelboekje Dommelpad is vernieuwd en volledig in kleur Op Koningsdag 2015 kwam het vernieuwde boekje Dommelpad in de roulatie. Precies een jaar eerder vroeg Jannie Bottema ons of wij zin hadden het boekje te actualiseren. Het oorspronkelijke boekje, dat Jannie en Kees Bottema in 2005 uitbrachten, was aan vernieuwing toe. Het is een populaire uitgave: er zijn in de afgelopen 10 jaar inmiddels zo’n 2000 exemplaren van verkocht. Met veel plezier gingen wij op pad. We hebben alle wandelingen al lopend onder de loep genomen en hierbij in kaart gebracht welke aanpassingen zinvol waren. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheden die zijn ontstaan door de aanleg van de Piet Rendersbrug over de Dommel bij Nederwetten. Het wandelboekje beschrijft vijf wandelingen in het Dommeldal tussen het Wilhelmina Kanaal en het Eindhovens Kanaal. De wandelroutes zijn tussen de 4 en de 7 km lang, maar ze zijn ook te combineren tot langere wandelingen. Het eerste deel van het boekje gaat uitgebreid in op het ontstaan van het landschap en de bewoners. In deze tekst is niet veel veranderd. Wel is de inhoud o. a. met betrekking tot de Ecologische Hoofdstructuur aangepast, omdat het Dommeldal door de provincie Noord-Brabant ondertussen is aangewezen als ‘Natte Natuurparel’. De opvallendste verandering is dat het boekje geheel in kleur is uitgebracht. Dat betekent dat de kaartjes en de foto’s veel duidelijker zijn geworden. Naast een aantal bestaande foto’s zijn er ook nieuwe foto’s gemaakt ter illustratie van de teksten. Voor deze nieuwe foto’s hebben wij de hulp gehad van Walter Engels, hij heeft vele mooie foto’s gemaakt. Het nieuwe boekje is voor €4 te koop bij de IVN info op iedere eerste donderdag van de maand van 15 tot 16 uur (juli en augustus gesloten). Daarnaast is het in Nuenen te koop bij het Vincentre, boekhandel van de Moosdijk en de Weverkeshof. In Eindhoven is het wandelboekje verkrijgbaar bij de VVV, reisboekwinkel Landschap en het Wasven. Veel wandelplezier! Agnes Leijen en Marianne Vos ‘t Schrijverke,Zomer 2015

8

Paddenstoelencursus De zomer moet nog goed op gang komen maar…………………………… Je kunt je al inschrijven voor een interessante korte paddenstoelencursus voor max. 24 deelnemers. De cursus wordt gegeven door Henk Huijser. Hij neemt ons mee in de wondere wereld van de schimmels/paddenstoelen. Henk houdt zich al jaren bezig met onderzoek naar en over paddenstoelen en hij heeft op nationaal en internationaal niveau contacten met mycologen. Hij heeft een schat aan kennis. We zijn verheugd dat Henk zijn kennis met ons wil delen. In de cursus worden behandeld: - algemene kenmerken van paddenstoelen. - kenmerken van belangrijke groepen paddenstoelen. Met als doel deze paddenstoelen zelf in de natuur te kunne ontdekken en op naam brengen. Cursusavonden: maandag 14 – 21 - 28 september Tijd: Tijd: van 20.00 - 22.00 uur Plaats: IVN ruimte in Het KLooster Excursieochtenden: zaterdag 19 - 26 september Tijd: 9.00 tot 12.00 uur. Het te bezoeken gebied wordt op de voorafgaande cursusavond bekend gemaakt. Aanmelden: via [email protected] o.v.v. paddenstoelencursus 2015. Kosten: € 15 . Je bent aangemeld voor de cursus als het bedrag ontvangen is. Gelieve het bedrag over te maken op bankrekeningnummer NL97RABO 0109 1201 08 t.n.v.IVN afdeling Nuenen. Info: Wil Fortanier 040-2839093.

9


PROGRAMMA IVN-NUENEN 3e KWARTAAL 2015

PUBLIEKSACTIVITEITEN

Plantenwandeling Iedere woensdagmorgen om 9.00 uur. Verzamelen met de fiets bij de Clemenskerk. Naast planten krijgt alles wat groeit en bloeit onze aandacht. Info: Maria Willems, 040-2834102

JULI 2015 Zondag19 Juli Zomerwandeling Een wandeling over Gerwense en Nuenense dreven. De route van vijf kilometer is afwisselend en boordevol natuur en cultuurhistorie. De natuurwandeling staat beschreven in de IVN uitgave “De Natuurgebieden Rondom Nuenen” n.l. Roosdonken. Onderweg wordt aandacht besteed aan het IJsbaantje, de Gerwense Loop, bolle akkers, een drenkkuil uit de middeleeuwen, paddenpoelen, de ontwikkelingen in de Roosdonken en al wat er groeit en leeft langs de wegen en paden. Start: 09.00 uur vanaf parkeerplaats van Begraafplaats De Roosdoncken naast Broekdijk nr. 7 te Nuenen. Info: Jannie Bottema, 040-2833954 AUGUSTUS 2015 Zondag 18 augustus Fietstocht door bloeiende heidegebieden Een fietstocht van ca 45 kilometer door afwisselende landschappen en heidegebieden. Vertrek: 10.00 uur per fiets van de Kloostertuin. Info: Kees Planken, 040-2421423 Zondag 23 augustus Insectenwandeling in eigen omgeving Op deze zondag gaan we op zoek naar insecten. Daar hoeven we niet ver voor weg. We zouden bij wijze van spreken thuis in de tuin kunnen blijven. Maar voor veel verschillende soorten, waarvan het interessant is om de kenmerken te bekijken, gaan wij toch maar liever de natuur in. We blijven wel in Nuenen. ‘t Schrijverke,Zomer 2015

10

Langs de Paaihurken en in het Nuenens Broek, waar schermbloemen zoals o.a. de Berenklauw bloeien, waar water is en koeienvlaaien… daar is het een drukte van belang. Tenminste…op een mooie dag! De zespotige geleedpotigen vormen de grootste dierengroep op aarde, in ieder geval met het grootst aantal verschillende soorten. Ze vormen ook een belangrijke voedselbron voor talloze dieren, waaronder vogels en reptielen én misschien ook in de toekomst voor de mens. We gaan op deze middag bekijken of we verschillende groepen kunnen herkennen, hoe ze leven en misschien wel hoe ze heten. Start: 14.00 uur bij de poel kruising Broek- het Frankrijk. Info: Kees van Cappellen, 040-2833756 SEPTEMBER 2015 Zondag 13 september Nazomerwandeling Wandeling langs de Dommel en door de Boktse Beemden. Vertrek: 14.00 uur per fiets vanaf Het Klooster in Nuenen. Start wandeling: 14.30 uur vanaf de “Piet Rendersbrug” bij de oude toren in Nederwetten. Het dragen van waterdicht schoeisel, bij voorkeur laarzen en het meenemen van een verrekijker worden sterk aangeraden. Info: Paula van Agt, 040-2844414 Dinsdag 22 september Lezing over “Natuurwondertjes in Rupsen- en Insectenkast” Door Toon Gevers De lezing gaat over de natuurwondertjes die gebeuren in het rupsenkastje en het insectenkastje van Toon. Bij de rupsenkast gaat het over de rups, de pop en de vlindereitjes van verschillende vlindersoorten. Bij het insectenkastje gaat het over hoe de verschillende soorten solitaire wilde bijen en wespen zich voortplanten. Al die gebeurtenissen zijn vastgelegd met foto/filmcamera. Voor de pauze laat Toon de natuurwondertjes in een rupsenkastje zien, na de pauze de natuurwondertjes in een insectenkastje. Toon neemt de zelfgemaakte rupsen- en insectenkastjes mee als voorbeeld om ze zelf te maken. Aanvang: 20.00 uur, IVN ruimte in het Klooster Info: Toon Gevers, 040-2835015 11


De geschiedenis van de Opwettense watermolen verteld door de huidige eigenaar Peer Geboers De Opwettense watermolen is een watermolen in de Kleine Dommel aan de Opwettenseweg 201 (de weg van Tongelre naar Nuenen) in buurtschap Opwetten in Nuenen. De molen is een dubbele onderslagmolen die heeft gefungeerd als koren-, olie- en zaag- en volmolen. In het kleine gebouw (van de weg gezien links) bevond zich de korenmolen en in het verleden ook de houtzaagmolen. Van de houtzaagmolen is alleen nog een deel van het drijfwerk aanwezig. In het grote gebouw bevonden zich de oliemolen en de volmolen. Alleen het aswiel is daarvan nog aanwezig. Achterin het grote gebouw was ook een verblijf voor de knechten. De molen heeft twee waterraderen. Het grootste rad, dat van de korenmolen, heeft een doorsnee van 9,3 m en is het grootste in Brabant. Het kleine rad meet 7,6 m. Dit is een fragment uit het artikel Opwettense Watermolen van de vrij toegankelijke encyclopedie Wikipedia. Op Wikipedia kunt u een auteurslijst vinden. Wij geven u, als lid van IVN Nuenen en uw huisgenoten, de gelegenheid om zondagmiddag 27 september om 13.00 uur de presentatie die de huidige eigenaar, Peer Geboers, zal geven over de historie van de molen bij te wonen. Deze presentatie zal ondersteund worden door bewaard gebleven historische documenten die tot zeer ver in de tijd teruggaan. Peer Geboers heeft deze presentatie afgelopen winter, zonder enige voorbereiding, gehouden voor de dan aanwezige leden van de Knotgroep die op die dag op zijn erf wilgen aan het knotten waren. Dat was een zeer boeiend verhaal. Omdat de ruimte beperkt is verzoeken wij u uiterlijk 20 september op te geven met hoeveel mensen u wilt komen. Dat kan via mailadres: [email protected] Opgeven via mailadres heeft sterk de voorkeur maar kan ook telefonisch via nummer: 040-2421423.


12

Nieuws van KNNV Eindhoven In september 2015 viert de KNNV afdeling Eindhoven haar 70-jarig jubileum . Ter gelegenheid hiervan zal een bijzondere lezing worden gehouden, getiteld “De natuur als leermeester?”. Deze lezing wordt verzorgd door Sanne van der Hout en heeft als onderwerp hoe wij de aarde duurzaam kunnen bewonen, waarbij mechanismes uit de natuur zelf als voorbeeld dienen voor ecotechnische ontwikkelingen. Dit klinkt misschien ingewikkeld, maar het belooft een boeiende lezing te worden! Datum: donderdagavond 24 september Plaats: gebouw D’n Aard Ariespad 5, Veldhoven. Aanvang: 20.00u. Toegang gratis, max. 50 personen. Mossen-cursus De KNNV organiseert in september/oktober een cursus over mossen. De cursus wordt gegeven door Jan Kersten en Riek van den Bosch: zij zijn al vele jaren experts op het gebied van mossen. Het door hen geschreven cursusboek “Mossen” betreft een leidraad voor hen die zich willen begeven op het: “Florissante pad der Mosflora”. In deze boeiende cursus wordt o.a. gekeken naar de plaats van mossen in het plantenrijk; de onderverdeling; de levenscyclus. Uiteraard wordt ook ingegaan op een zeer belangrijk aspect namelijk het determineren van mossen. De cursusleiders brengen dan ook enkele binoculairen (microscopen) mee, zodat de cursisten de mosjes van “dichtbij” kunnen bekijken. De cursus bestaat uit 3 theorieavonden en 3 excursies. Cursusdata theorieavonden: (donderdagavonden) 10 september, 17 september en 01 oktober 2015 Excursiedata: (zaterdagen) 3 oktober, 17 oktober en 24 oktober 2015. Plaats: ‘D ’n Aard’, Ariespad 5, Veldhoven. Aanvang: 20.00 uur. Info: www.knnv.nl/eindhoven

13


Niet zonder elkaar: Bloemen en insecten Op de landelijke dag van de Vlinderstichting afgelopen 7 maart werd de verschijning van dit boek bekend gemaakt. Wij vonden het zo belangrijk dit onder jullie aandacht te brengen, dat we hieronder een beschrijving van de inhoud van het boek geven. Zonder insecten zouden veel bloemen simpelweg niet bestaan. Bloembestuiving is onmisbaar in de voortplanting van zeer veel bloemplanten. Talloze insecten - op wereldschaal ca. 150.000 soorten - helpen bij de overdracht van stuifmeel van de ene bloem naar de andere. Zij zijn de motor die de rijke plantenwereld in stand houdt. Zij verbinden plant met plant, de plantenwereld met de dierenwereld en zorgen ervoor dat de natuur zich in eindeloze cycli vernieuwt. De zeer diverse bestuivingsmechanismes komen in dit boek aan de orde, waarbij flora en teeltgewassen, bijen, hommels, vlinders, kevers en zweefvliegen prominent in beeld zijn. Het blikveld is mondiaal, maar de meeste voorbeelden liggen in West-Europa. Het streven is een moderne en waardige opvolger te maken van Jac. P. Thijsse’s ‘De bloemen en haar vrienden’ uit 1934. Bloembestuiving: geen proces laat zich gemakkelijker bekijken in een tuin met bloemen, een wegberm in de polder, een plantenkas of een zomerweide in de bergen. Insecten, verschillend in uiterlijk en gedrag, haasten zich van bloem naar bloem. Dat er onder dit idyllisch schouwspel een harde strijd schuil gaat met verleiding, concurrentie en bedrog, zou je op het eerste gezicht niet verwachten. Daarover gaat dit boek, maar ook over het slimme leren van ogenschijnlijk ‘domme’ dieren en over de handigheidjes waarmee de plantenwereld bijen, vlinders en vele andere insecten aan zich weet te binden. ‘Niet zonder elkaar’ is een breed opgezet, handzaam en toegankelijk boek over bloembiologie in al haar facetten: de vele ontdekkingen, evolutie, diergedrag, natuurbescherming als toepassingen in land-


14

en tuinbouw. Een opsomming van de inhoud: Een opmerkelijke verbintenis Waarom bloeien bloemen? Zelfbevruchting en kruisbevruchting – een afstandsprobleem Gekust door de wind Bloembezoekers: wie zijn het en hoe verzamelen zij hun voedsel? Bloemtrouw Insecten: hoe zien, ruiken en voelen zij hun bloemen? De bloem als verleidster De beloning: nectar, stuifmeel en valse beloftes Economie van vraag en aanbod Het ontstaan van bloemplanten Bloembestuiving en natuurbehoud De betekenis van bloembestuiving voor land- en tuinbouw Auteur Louis Schoonhoven, oud-hoogleraar entomologie uit Wageningen, schreef dit toegankelijke boek samen met enkele andere kenners uit de wereld van de bloembiologie, bijenhouderij, land- en tuinbouw, botanische tuinen en natuurbescherming. Koos Biesmeijer van Naturalis heeft ook belangrijke bijdrages geleverd evenals Gerard Oostermeijer (UvA), de Vlinderstichting, Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV), Nederlandse Vereniging van Botanische tuinen (NVBT) en FLORON. We hopen dat bovenstaand artikel navolging oplevert en dat anderen ook in het Schrijverke melding maken van interessante publicaties, nieuwe ontwikkelingen of inzichten in de Natuur in al haar aspecten. Ria Hoogkamer en Ellie Kok

15


De keerzijde van goed bedoelde maatregelen in de Boktse Beemden Citaat uit het ED van 12 november 2013: EINDHOVEN/NUENEN – Bokt en Nederwetten komen aan het moeras te liggen. Waterschap De Dommel verandert de Boktse Beemden en de Rietmusschen in een zompig, nog natter gebied dan nu door bijvoorbeeld alle slootjes te dempen. Aan de Nuenense kant komt tussen moeras en Dommel een verhoging met een wandelpad te liggen. De realisatie is inmiddels achter de rug, zowel in de Rietmussen als ook in de Boktse beemden. Op zich heel lofwaardig omdat er een biotoop ontstaat zoals deze vroeger op natuurlijke wijze ook bestaan heeft. De verwachting is dat er veel natuurwinst te behalen valt, vooral de moerasflora zal hier baat bij hebben. Doch de reeds genomen maatregelen hebben ook hun keerzijde. Als wij als IVN- gidsen in het verleden in de maand mei door het weiland van de Boktse beemden liepen dan was het bijna een sport om als eerste de waterviolier en de waterranonkel waar te nemen. Een bewijs dat het water zuiver is want de waterviolier gedijt het beste in langzaam stromend, schoon (kwel)water. Een aantal sloten waarin de bloeiende waterviolier voorkwam zijn nu gedempt of de bodem is verhoogd, waardoor dit jaar geen waterviolier waar te nemen is. Ook de waterranonkel die vooral in de langssloot aan het begin van de route door het weiland vanuit Eindhoven voorkwam, is niet gezien. Enkel nog een kleine hoeveelheid waterranonkel in een dwarssloot iets verderop. Mijn hoop is gericht op de nabije toekomst want de genoemde planten zijn er ooit op natuurlijke wijze gekomen en ik verwacht dan ook dat beide soorten nieuwe leefomstandigheden zullen vinden in het natter wordende gebied. Kees Planken


16

Oproep Regelmatig zijn er initiatieven voor eenmalige of bijzondere activiteiten, die meer dan de normale mankracht vergen. We zoeken daarom enthousiaste leden die af en toe mee willen helpen bij het organiseren hiervan. We vormen dan samen een evenementengroepje. Daarom deze Oproep: Gezocht leden die incidenteel willen helpen bij het organiseren van eenmalige activiteiten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld: Slootjesdag, Nacht van de Nacht, Kabouterpad enzovoort. Speciale expertise op het gebied van de natuur is niet nodig. U kunt uw naam, telefoonnummer en eventuele natuurinteresse doorgeven aan [email protected]. Ik maak hiervan een lijst met namen en neem contact op als er een activiteit georganiseerd gaat worden. U kunt dan aangeven of u deze activiteit mee wilt organiseren. Sonja Weijers

Gezocht: vrijwilliger voor de natuurclub op “de Akkers”. Op dit moment draait Marieke Jardel de natuurclub samen met een vrijwilliger, die ondersteunend werkt. De clubtijden zijn op vrijdag van 14.30 tot 16.00 uur. Het zou heel fijn zijn als er een vrijwilliger bijkomt die interesse heeft in natuuractiviteiten. Tot op heden zijn de cliënten diverse activiteiten aangeboden, zoals kransen maken, vogelvoer verzorgen, natuur-quizzen, bloemetjes planten, belevingskoffer, natuur dvd etc. Omdat op dit moment maar twee personen de club begeleiden kunnen ze niet echt de natuur in. De ruimte waar de activiteit geboden wordt ligt wel aan de tuin, dus daar kan wel wat mee gedaan worden. Marieke Jardel is aanwezig op de Akkers op maandagmiddag, woensdagochtend en vrijdagmiddag tel. 0402635981. Mailen is ook goed: [email protected]

17


Voortgang project oude Natuurbladen In het vorige Schrijverke hebben we gemeld dat we oude Natuurbladen een nieuw leven willen geven. Op het artikel hebben we geen reacties gehad. In de Ledenvergadering van afgelopen maart hebben we gepeild of er mensen Natuurbladen voor dit doel wilden geven. Zo hebben we van enkele mensen bladen gehad, ruim voldoende voor dit ogenblik. Onze peilingen naar de behoefte hebben het volgende opgeleverd: bij klanten van de Voedselbank wordt 4 weken lang elke week een Natuurblad bij het voedselpakket gedaan. Achteraf wordt bekeken hoe dat gewaardeerd wordt en of behoefte is aan meer bladen. Voor elke klant is er een exemplaar van Vogels, Natuur van Natuurmonumenten, Brabants Landschap en Grasduinen. De Natuurclub op “de Akkers” wil wel bladen. Voor hen is een pakketje gemaakt met ook bovenstaande bladeren en tevens Mens en Natuur, Dutch Birding (net als de eerder genoemde bladen met mooie plaatjes) en het Vogeljaar. Voor eind april is alles bezorgd en nu wachten we af. Er zijn nog ongeveer 150 bladen over, vooral veel “het Vogeljaar”, maar ook van de nu uitgedeelde bladen hebben we nog meer of minder nummers. Mocht je nog plekken weten waar ze behoefte hebben aan oude Natuurbladen, laat het ons dan weten. Kees Planken en Ellie Kok


18

Vallestap 2, Nuenen telefoon 040 - 283 4627

19


OPTOMETRISTEN O.V.N. CONTACTLENSPECIALISTEN A.N.V.C.

Park 30, NUENEN 040-283 6436

Drukkerij en Kopieerservice: Pinckart 42, 5674 CC Nuenen tel. 040- 2836383 fax 040- 2834786

email: [email protected] www.druk-en-kopie.nl


20

Inhoud

van de voorzitter 1 welkom nieuwe leden 2 van de redactie 2 informatieavond nieuwe leden 3 vooraankondiging ledendag 2015 3 verslag vogelweekend vlieland 4 dauwtrappen 2015 6 vertrek leiding jeugd-ivn 7 wandelboekje dommelpad vernieuwd 8 paddenstoelencursus 9 programma 3e kwartaal 201 5 10 opwettense watermolen 12 nieuws knnv eindhoven 13 mossencursus 13 niet zonder elkaar: bloemen en planten 14 keerzijde maatregelen bokse beemden 16 oproep evenementengroepje 17 gezocht vrijwilliger natuurclub de akkers 17 voortgang project oude natuurbladen 18

21


Van de voorzitter Na een kort medicinaal intermezzo zet ik me weer aan het schrijven van mijn eerste bijdrage in dit postjubileumjaar

Recommend Documents