Van de redactie Gelukkig nieuwjaar allemaal! Het jubileumjaar ligt achter ons, met zoveel leuke activiteiten dat je bijna denkt dat 2015 een beetje saai wordt. Maar dat zal wel meevallen, want we krijgen er om te beginnen een nieuwe predikant bij. We hopen dat iedereen naar vermogen mee doet met de gemeente, en we hopen dat jullie genieten van deze Menno Sticht. Als redactie zijn we natuurlijk blij met alle (op tijd!) aangeleverde copy. Maar zoals jullie kunnen lezen, hebben we ook weer een mooie Jeugdpagina, geschreven én gelay‐out door onze kundige jeugdredacteur Niels van den End! Dank je wel Niels! Ga zo door! De redactie: Sanne, Sandra, Nienke en Laura
Van de predikante 'Bestendigheid', dat is mijn wens voor u
Op de schoorsteenmantel staat nog steeds een lawine aan kaarten, terwijl het nieuwe jaar toch echt al een paar weken oud is. Maar omdat sommige zo zorgvuldig zijn uitgekozen, anderen met roerende liefde in elkaar geknutseld, weer anderen een persoonlijke boodschap bevatten, kon ik ze tot nu toe niet op een hoop vegen en staan ze daar nog altijd. Eén dezer dagen zal ik ze toch maar eens allemaal op een stapel leggen en de vele goede wensen voor het komende jaar tot me door laten dringen. Een gelukkig nieuwjaar, een gezegend nieuwjaar, een prachtig, een mooi en met inspiratie en innerlijke rijkdom gevuld nieuwjaar, het wordt me allemaal toegewenst en aan me meegegeven op mijn komende reis door de jaarkalender heen. Tja, denk ik, en wat heb ik nou persoonlijk verstuurd? Helemaal niets. Het kwam er weer eens niet van. Maar ik heb wel andere dingen gedaan. Ik heb de Adventsgedachte verspreid in diverse kringen. Ik heb kerstverhalen voorgelezen, vier om precies te zijn, waarbij ik kan aantekenen dat ik er ongeveer dertig heb gelezen die daarvoor niet in aanmerking kwamen omdat ze te zoet en te weeïg waren om ze uit mijn mond te krijgen. Ik heb Kerstmis gevierd op kerstavond en doordacht op kerstochtend. Ik heb daarna licht gezucht en ben verdergegaan met het nadenken over wat ik op Oudjaarsavond in een verzorgingshuis aan mensen ter bemoediging zou kunnen meegeven. Toen realiseerde ik mij dat alle mensen die met preekbeurtenroosters te maken hebben, van de ADS een brief hebben gekregen dat er op 2 januari van het nieuwe jaar NIET gebeld mocht worden. Maar WEL op 5 januari. Dat was een maandag, wat voorbereiding op zondag vroeg. Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 1 van 17
En nu gaan we weer gewoon doen. We pakken het dagelijks leven weer op en glijden in het normale ritme van weken die zich aaneenrijgen. Ik sla mijn agenda open en blader er doorheen. En ik moet opeens denken aan een stukje gedicht dat ik ooit uit een tijdschrift scheurde. Het is geschreven door J.C. Schagen, ergens eind vorige eeuw. "...ik nummerde de dagen, ik schikte de weken en belastte ze vooraf; ik regeerde het jaar en stopte het vol, als een worst; ja, ik had het druk en moeilijk en heel warm, want dikwijls mislukte er iets op het botte gedrag van de werkelijkheid, die zonder regel of vorm is, en ik moest scharrelen als een mier met een houtje, zevenmaal op tegen dezelfde kluit...." Uit deze hoogstpersoonlijke verzuchting van meneer Schagen, waarin ik met name de zin over het botte gedrag van de werkelijkheid mooi vind, haal ik inspiratie voor mijn wens voor u voor het komende jaar. Ik wil u allen een jaar vol bestendigheid toewensen. Dat woord, zo heb ik ontdekt, komt vaak voor in mijn vocabulaire. In mijn pastorale bezoeken aan mensen van alle leeftijden en met een enorme variëteit aan bezigheden en invullingen van het leven, luister ik naar veel levensverhalen. Elk verhaal is weer anders. Er is er geen één hetzelfde. Iedereen heeft op een eigen wijze de uitdaging om van het leven iets zinvols te maken. Iets bestendigs, waarmee ik een levenshouding bedoel, die bestand is tegen de stormen die in onze mensenlevens woeden. Stormen? Ja, van die dingen die je omverblazen nadat ze je paraplu hebben ontwricht. De ene mens zit op de bank en kijkt naar de eenzaamheid die langs de muren druipt. De ander loopt van kamer naar kamer en blijft stilstaan bij de foto van de allerliefste mens op aarde, het is alweer een jaar geleden..... Nog weer een ander scharrelt als die mier met z'n houtje zevenmaal tegen dezelfde kluit op en krijgt dan een burn‐out die hem heugen zal. Of die dame in haar rolstoel, die naar haar benen kijkt die haar niet meer willen dragen. Of dat eenzame meneertje, dat maar niet kan ontdekken waar zijn bestemming ligt. Hen allen wens ik bestendigheid toe voor het komende jaar. Overigens ook daarna. Bestendigheid. Het heeft niet te maken met geluk, of met rijkdom, met jeugd en gezondheid, met schoonheid of met hordes familie en vrienden. Het gaat bij dit woord niet om een opeenstapeling van schitterende dingen, maar om de vraag hoe jij jouw leven in de ogen kijkt. Hoe je omgaat met de dingen die voor jou een gegeven zijn. Het is stilstaan in het heden, in het nu van je bestaan, en tegen jezelf zeggen: hier heeft het leven mij gebracht en hier ga ik het mee doen. De positieve dingen, maar óók de dingen die ik mis, waar ik spijt van heb, die ik heb nagelaten, waar ik treurig over ben, ik integreer ze allemaal in mijn leven, ik maak er één geheel van en dat ben ik. Niet meer en niet minder. Hier ga ik het mee doen, en ik wil met al mijn talenten en eigenaardigheden en gebreken en kwetsuren door mijn wereld heen wandelen. Alstublieft, hier ben ik. Bestand tegen de storm, en ook kalm, jazeker. Waar was de Here God in bovenstaand geheel? Overal. In elke regel, tussen alle regels in. Mede daarom geef ik nog een stukje van een Keltisch gebed mee, dat de passende titel draagt 'Bezwering tegen nachtangst'. "God voor mij, God achter mij. God boven mij, God onder mij. Ik op het pad van God, God op mijn voetspoor." Wat zijn er toch mooie dingen geschreven die kunnen bijdragen aan onze bestendigheid. Om dankbaar voor te zijn. ds. Anneke van der Zijpp
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 2 van 17
Van de kerkenraad De feestdagen zijn bijna voorbij, maar als ik dit schrijf zitten we nog wel in de kersttijd, de periode tot Driekoningen (6 januari) hoort daarbij. Wensen hebben we gedeeld in familiekring, op het werk en met vrienden, buren en bekenden. Een nieuw jaar, wensen van bezoekers tijdens kerken kijken en de vieringen van het 375 jarig jubileum, helpen ons de weg te gaan die voor ons ligt. Oude verhalen om te vertellen geven ons inspiratie. We kunnen terug kijken op een mooi jaar en een geslaagd jubileum waar veel mensen aan hebben bijgedragen. Utrechtse voorbijgangers op de gracht kijken vaker op en mogelijk ook worden de voetgangers op het Neude aangesproken door de gedenksteen die voor het vroegere postkantoor ligt. Op 1 februari a.s. om 14.30 uur zullen we in een feestelijke intrededienst ds. Carolien Cornelissen verwelkomen! De kerkenraad is blij dat het predikantenteam dan weer in volle sterkte beschikbaar is voor de dienende taak naar onze gemeente. Er zijn geen tegenkandidaten of bezwaren binnen gekomen en daarmee is de weg open om op 18 januari a.s. Jan Niemantsverdriet als kerkenraadslid te bevestigen, waarna hij als opvolger van br. Willem Hartman over de penningen van onze Doopsgezinde gemeente gaat waken! In het bericht van onze financieel assistent br. Peter Reinhold zult u lezen dat we in het afgelopen jaar helaas niet de begrote vrijwillige bijdrage hebben ontvangen. We moeten de financiën over heel 2014 nog nader beoordelen om de invloed op de totale jaarcijfers te kennen. Het is helaas wel een tegenvaller die we de afgelopen jaren niet zo hebben gekend. Een mooi bericht is dat we met het begin van het nieuwe jaar een Nieuwe Website hebben, de oude is in een nieuwe jas gestoken en is een stuk prettiger en overzichtelijker in het gebruik. We zijn natuurlijk heel nieuwsgierig hoe u deze website ervaart en uw op‐ en aanmerkingen zijn zeer welkom. U kunt het beste uw reactie kwijt bij het kerkelijk bureau en Marga zal dan deze informatie doorspelen aan de website beheerder. Deze zomer worden we in de stad Utrecht verrast door de komst van de Tour de France. Op 4 en 5 juli wordt de hele binnenstad min of meer overgenomen door de tour organisatie en de zes tot achthonderd duizend bezoekers van dit evenement. De Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken zal op zaterdagavond 4 juli een openlucht kerkdienst organiseren op het Nicolaaskerkhof, voor de Klaaskerk. Op zondag 5 juli zullen er weinig kerkdiensten worden gehouden. Wij hebben als DGU kerkenraad besloten ook geen zondagsdienst te houden, maar de kerk zal wel open zijn voor stilte en mogelijk muziek en een enkele lezing. We zullen bezoekers graag van koffie en een gesprek voorzien. Nadere informatie zal worden gegeven zodra we meer gegevens hebben ontvangen. Een goed begin van dit jaar wens ik u allen toe, Namens de Kerkenraad Teije Bakker
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 3 van 17
Kerkdiensten: aanvang 10.00 uur, tenzij anders aangegeven Datum
JANUARI 18 25 FEBRUARI 1
Predikant
Bijzonderheden
Kom maar in de kring (0‐6 jr)
Kinderdienst (6‐12 jr)
ds. Anneke van der Zijpp ds. Yko van der Groot
ja nee
Ja Ja
ds. Carolien Cornelissen
Intrededienst om 14.30 uur Jong & Oud‐dienst DoRedienst in Geertekerk om 10.30 uur
nee
Ja
nee nee ‐
Ja Ja ‐
ja nee ‐
Nee Ja ‐
8 15 22
ds. Anneke van der Zijpp zr. Ineke Reinhold Geen dienst in onze kerk
MAART 1 8 15
Ds. Carolien Cornelissen Ds. Anneke van der Zijpp Geen dienst in onze kerk
Ringdag Amersfoort
Collecte doelen: januari 18 jan Collecte ten bate de organisatie van het MWC wereldcongres in Harrisburg, USA 25 jan St. Inlia Netwerk van Lokale Initiatieven t.b.v. Asielzoekers februari 1 feb Inloophuis Almere 8 feb St. Omduw Oecumenisch Diakonaal werk In de stad Utrecht 15 feb Amnesty internationaal maart 1 mrt landelijke jongerenwerk van het Doopsgezind Centrum voor Gemeenteopbouw 8 mrt Eirene Nederland Internationale Oecumenische Vredesdienst
Voor het handhaven van de mensenrechten Bestemd o.a. voor Burgervredeswerk: met niet‐militaire middelen aan vrede werken. (bijv. geweldloze conflictbemiddeling)
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 4 van 17
Agenda Januari 2015 Vr 16 Begeleidings commissie Zo 18 PR Cie Zo 18 Repetitie gemeentekoor Zo 25 Kostersbijeenkomst Zo 25 Lunch met buurkerken in Geertekerk Wo 28 Geloofsverdieping Februari 2015 Zo 1 Repetitie gemeentekoor Wo 4 Bijbelkring Utrecht Wo 4 Tafel van 12 Do 5 Praten&Proeven Ma 9 Bijbelkring Bilthoven Di 10 Kerkenraad Wo 11 Taizé aan de gracht Zo 15 Repetitie gemeentekoor Ma 16 Ubi Caritas Do 19 Starters Zo 22 DoRedienst in Geertekerk Wo 25 Geloofsverdieping Za 28 Kerkenraad met predikanten Maart 2015 Zo 1 Repetitie gemeentekoor Wo 4 Bijbelkring Utrecht Wo 4 Tafel van 12 Do 5 Praten&Proeven Ma 9 Schakelgroep Di 10 Kerkenraad Wo 11 Taizé aan de Gracht Zo 15 Ringdag Amersfoort Ma 16 Bijbelkring Bilthoven Do 19 Starters Zo 22 Repetitie gemeentekoor Di 24 Ubi Caritas Zo 29 Repetitie gemeentekoor
14.00 11.30 11.30 11.30 13.00 20.00
ntb 10.00 17.30 18.30 10.00 19.30 20.00 11.30 19.30 18.30 10.30 20.00 9.30
11.30 10.00 17.30 18.30 ? 19.30 20.00 10.00 10.00 18.30 11.30 19.30 11.30
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 5 van 17
Interview met Alex Noord Eind juni vertrok onze predikant Alex Noord na 14 jaar uit Utrecht, om in Haarlem aan de slag te gaan. Tussen Kerst en Oud & Nieuw spraken we met hem over zijn ervaringen in het Haarlemse. Heb je een goede kersttijd gehad? Ja, de kersttijd is een heel drukke tijd hier, veel drukker nog dan in Utrecht, waar kerst zich vooral rond kerstavond concentreert. De doopsgezinde gemeente Haarlem bestaat uit drie kernen: het Centrum, Noord en Zuid (Heemstede). Binnen de drie kernen zijn heel wat kringen, die allemaal hun eigen kerstactiviteiten hebben, veelal met maaltijden. Daarnaast had de jongerengroep van 12 tot 16 jaar een groot evenement georganiseerd op de vierde advent, waarmee ze geld hebben ingezameld voor 3 FM Serious Request. Het evenement bestond onder andere uit een veiling, maar had ook een liturgisch moment. Bij elkaar hebben ze bijna €9000,‐ opgehaald. En natuurlijk waren er op kerstavond en eerste kerstdag vieringen. Ik heb veel activiteiten bijgewoond en daardoor veel mensen beter leren kennen. En heb je kerst ook nog thuis met familie gevierd? We houden de kerstdagen vaak rustig. Ik ben voor kerst jarig, dus dan zien we veel familie. Kerst vieren we meestal met z’n vieren. Voor mij is kerst ook een tijd om even stil te staan bij alles wat er in het afgelopen jaar gebeurd is. We hebben veel gewandeld door de duinen, hier vlakbij en door de landgoederen. Maar we zijn ook regelmatig de stad ingegaan. Omdat we hier nog niet zo lang wonen, voelt het alsof we hier op vakantie zijn. We doen telkens weer nieuwe ontdekkingen. Hoe bevalt je nieuwe baan als predikant in Haarlem? Eigenlijk heel goed, ik vind het soms verrassend hoe snel de tijd gaat, al is 6 maanden nog best kort. De gemeente bestaat uit meer dan 300 leden, ruim 250 belangstellenden en daar omheen is er dan nog een grote kring van mensen die betrokken zijn of zich verbonden voelen met de gemeente. De gemeente is dus erg uitgestrekt, mede door de drie kernen. Ik ben nog steeds bezig met het leren kennen van de gemeente. Ik heb het gevoel dat ik de kerngemeenteleden inmiddels goed in beeld heb. Verder heb ik de nodige taken binnen het jeugdwerk op me genomen. Het jeugdwerk is in Haarlem anders dan in Utrecht. De kinderdienst bestaat uit een groep van zeven kinderen die regelmatig komen. Er zijn wel meer kinderen, maar die komen veel onregelmatiger. Dit heeft volgens mij deels te maken met de verschillende preekplekken. In het centrum is het jeugdwerk voornamelijk actief, maar ouders kunnen er natuurlijk ook voor kiezen om diensten in noord of zuid, dichter bij huis, bij te wonen. Daar is er minder voor de jeugd. Ik zie dus nog kansen voor het jeugdwerk waar ik de komende tijd mee aan de slag kan. Voor de 12+ groep bestaat er in Haarlem Sneel. Dat is een heel enthousiaste groep van 12‐18 jarigen met een eigen jeugdhonk en jongerenwerker. Verder ben ik twee nieuwe bijbelkringen gestart. En ik zal dit voorjaar starten met een kring rondom ouder worden. In Utrecht ben ik enige tijd geleden ook zo’n groep gestart. Ik ga deze nieuwe groep in Haarlem samen met de maatschappelijk werker, die verbonden is aan de gemeente, begeleiden. Ook doe ik hier veel met muziek. Er is bijvoorbeeld een cantorij, die regelmatig meewerkt aan vieringen. Tijdens de week van Serious Request heb ik samen met Laura Hoogcarspel een vesperdienst gehouden in De Gang 1 waar de cantorij aan heeft meegewerkt. Ik heb in de afgelopen maanden al veel opgepakt, ik ben al aardig geland in de gemeente, maar er is ook nog een hoop te doen. 1
De Gang is de oude toegang naar de Doopsgezinde kerk. De Gang wordt gebruikt als expositieruimte. Menno Sticht 2015 nr. 1 blz. 6 van 17
Wat zijn overeenkomsten tussen (je werkzaamheden in) de dg Utrecht en Haarlem? Iedere gemeente heeft natuurlijk zijn eigen dynamiek. Eigenlijk is Haarlem na Utrecht een hele logische stap. Haarlem en Utrecht lijken in zekere zin op elkaar, bijvoorbeeld in hun organisatie met een kerkelijk bureau, een kosterij en de samenwerking met een collega. Het zijn beide grote gemeenten met een historisch pand midden in de stad. Wat zijn de verschillen tussen (je werkzaamheden in) de dg Utrecht en Haarlem? In een pand van de doopsgezinde gemeente hier zit Jansje (red. “de wereld van Jansje”). Dit is een fair‐trade winkel die gerund wordt door mensen met een verstandelijke beperking. Er is ook een lunchroom. Het lijkt een beetje op ‘Ziezo’, dat in Utrecht aan de Oudegracht zit. Jansje is hier in Haarlem echt een begrip en heeft daarmee de doopsgezinde gemeente grote naamsbekendheid gegeven. Dat is anders dan in Utrecht, waar veel mensen Tivoli of de Kathmandu wel kennen, maar dan niet precies weten waar de doopsgezinde gemeente zit. Een ander verschil met Utrecht is dat er rond de gemeente in Haarlem een vrij grote kring van mensen staat die niet lid of vriend zijn, maar zich wel op een of andere manier met de gemeente verbonden voelen. Bij de Gang zijn veel vrijwilligers van buiten betrokken. In de ruimtes van de kerk oefenen verschillende koren. Veel van deze mensen voelen zich verbonden met de gemeente. Daardoor lijkt de doopsgezinde gemeente hier meer een soort 'volkskerk'. Voor mij is het daardoor een stuk ingewikkelder om te ontdekken wie op welke manier bij de gemeente hoort. Kun je iets meer vertellen over de samenstelling van de gemeente? De gemeente is behoorlijk vergrijsd, net als in Utrecht. Er zijn hier ook veel 40 en 50‐ers. Verder is er een grote groep 12 ‐18 jarigen, zo’n 30 tot 35 jongeren. Er is een aparte jongerenwerker, die met deze groep op vrijdagavond actief is. De kinderdienst is weer een stuk kleiner dan in Utrecht en ook het aantal studenten/starters en jonge ouders ligt lager. De kringen en groepen komen grotendeels overeen. Bijzonder aan Haarlem is de maatschappelijk werker die aan de gemeente verbonden is. Als predikant kom je soms situaties tegen waar mensen of gezinnen wat extra zorg kunnen gebruiken, dan kun je hier de maatschappelijk werker inschakelen. Dat past ook bij het volkskerk‐achtige karakter van de kerk. Er is een groep die zich doopsgezind‐gezind voelt, voor hen is de gemeente een plek waar ze naartoe komen als ze ergens mee zitten, mede omdat ze weten dat hier een maatschappelijk werker actief is. Haarlem is je derde gemeente. Wat neem je mee uit je eerdere gemeenten en zijn er ook dingen die je door je ervaring bewust anders doet? Ik merk hier dat dingen in elkaar over gaan vloeien. Haarlem lijkt veel op Gouda en in verschillende opzichten op Utrecht. Veel ervaringen uit beide gemeenten komen van pas. In Gouda heb ik vieringen in zorgcentra begeleid, dat doe ik hier in Haarlem nu weer in Spaar en Hout, een zorgcentrum dat van oorsprong doopsgezind is. Maar ik probeer ook nieuwe dingen uit. Laatst heb ik bij een viering in Spaar en hout de cantorij ingeschakeld. Vroeger zou ik dat niet zo snel doen. Elke gemeente heeft zijn eigen kwaliteiten en ik vind het leuk om nieuwe verbindingen te leggen. Wat kan de DG Utrecht leren of meenemen van DG Haarlem? Jansje vind ik een gouden greep. Het is een voorbeeld van de integratie tussen samenleving en religie. Ik heb vaak gedacht hoe je als Utrechtse doopsgezinde gemeente meer ten dienste zou kunnen staan van de samenleving. Waar is er een bepaalde niche waar andere kerkelijke gemeenten nog niet actief in zijn? In Utrecht zijn er verschillende kerken al heel actief in opvang van daklozen. Verder bestaat er al zoiets als Jansje, namelijk Ziezo. Er is een stiltecentrum (bijvoorbeeld in de Dom en in Hoog Catharijne) waar vieringen worden gehouden. De DGU zou kunnen nadenken over hoe je al gemeente iets aan de stad kunt bieden dat past bij de kernwaarden van de doopsgezinden. Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 7 van 17
En andersom? De helderheid van de organisatie: Utrecht heeft de zaken goed op orde, zoals het kerkelijk bureau, kosterij, de ledenadministratie is up to date, dat is in Haarlem iets minder helder en goed georganiseerd. Wat mis je aan Utrecht? Ik heb natuurlijk in pastorale zin heel lang opgelopen met heel veel mensen in Utrecht. Dat moet ik nu loslaten en dat vind ik wel lastig. Verder miste ik vorige week kerstavond in Utrecht. Op kerstavond hadden we hier een viering, waarvan ik geprobeerd heb een jong en oud‐dienst te maken, maar zo’n mooi moment als in Utrecht … Hoe bevalt het wonen in Haarlem? We wonen officieel in Heemstede maar ons huis staat hemelsbreed 3 km van de Grote Markt in Haarlem. Het voelt als centrum Haarlem. We zitten heel dicht bij een station, wat handig is voor Lucian. Zij werkt nog steeds in Gouda, maar doordat we zo dicht bij het station wonen, maakt het qua reistijd voor haar niet veel uit. De omgeving is prachtig. We wonen vlakbij de duinen en ook de landgoederen hier in de omgeving zijn prachtig. Ook onze jongens zijn al behoorlijk gesetteld. Tijmen zit op nog geen 75 meter van ons huis op school. Daarnaast is hij bij de jongerengroep van de gemeente gegaan. Zowel op school als bij de jongerengroep heeft hij snel zijn draai gevonden. Niels loopt stage bij een fietsenmaker om de hoek en ook zijn school is vlakbij. Hij is lid geworden van een scoutinggroep. Ook hij heeft het erg naar zijn zin. We kunnen ons alle vier soms nauwelijks voorstellen dat we hier pas een half jaar wonen. Maar we voelen ons al behoorlijk thuis. Wat wil je verder nog kwijt in de Menno Sticht? Ik vond het heel aardig dat er zoveel kaartjes zijn gekomen rondom kerst. Dat is toch het bijzondere van het wonen op verschillende plekken in het land: op zoveel plekken heb je mensen waar je je mee verbonden voelt. Utrecht blijft een groot deel van ons leven en we kijken daar met veel plezier op terug. De band met de gemeente blijft bestaan. En het leuke is dan om te merken dat mensen ook nog aan jou denken. Dat is iets om heel dankbaar voor te zijn. Het geschenk dat ik bij mijn vertrek heb gekregen moet nog een bestemming krijgen. Van het voorjaar willen we de tuin aanpakken en we denken aan iets voor de tuin of aan een kunstwerk, maar we denken dus nog na over een bestemming.
Expositie Els Schraders‐van Ommen In de komende maanden kunt u in de gemeentezaal het werk van Els Schraders‐van Ommen bekijken. Het zijn veelal landschappen in Frankrijk, die zij voornamelijk met acrylverf geschilderd heeft. De kleuren zijn helder en mooi naar de natuur geschilderd, terwijl het perspectief verbluffend goed getroffen is. Els begon met tekenen, schilderen en boetseren in de 70‐er jaren, en is er eigenlijk ‐ met tussenposen ‐ nooit echt mee opgehouden. Samen met een vriendin in de buurt schildert zij nog regelmatig bij een van tweeën thuis. Ook van deze tentoonstelling zult u zeker genieten! Namens de kunstcommissie, Joke Landheer‐Versteeg
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 8 van 17
Lunch met de buurkerken op 25 januari
BUURKERKEN UTRECHT CENTRUM Baptistengemeente, Doopsgezinde gemeente, Evangelisch‐Lutherse gemeente, Nikola‐ kommuniteit, Oud‐Katholieke gemeente, Remonstrantse gemeente, Vrij‐Katholieke gemeente, Waalse gemeente
LOOP JE OOK MEE NAAR DE GEERTEKERK? Zondag 25 januari is een speciale zondag: de gebedszondag voor de Eenheid van de christenen. Samen met de Buurkerken willen we dit vieren. Na afloop van onze dienst op zondagochtend willen we ‐ met andere leden van buurkerken ‐ in processie naar de Geertekerk lopen. Daar zullen we om 13.00 uur met elkaar een broodmaaltijd delen. Voor deze maaltijd zijn ook de deelnemers van de daklozenbijbelstudie uitgenodigd die wekelijks in Silo op de dinsdagmorgen bijeen komen. Verzamelt u ook al postzegels voor de DGU?
In onze hal staat een witte doos waarin u uw gestempelde postzegels kunt deponeren.
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 9 van 17
Het lied dat mij raakte Een lied dat me raakte… liefst onbekend, liefst recent gezongen, liefst in de kerk, en ik moet kunnen uitleggen waarom. Geen alledaagse uitdaging. Liefst onbekend? Ja; wil iets mij raken, dan moet het onverhoeds op me af komen. Anders hef ik mijn schild bij voorbaat op, dan ketst het af. Heerlijk huilen uit ontroering over ellende die voorbij is doe ik liever niet in de kerk, maar thuis. Dan zing ik ‘Here, kere van ons af’(418 uit het oude Nieuwe Liedboek). De melodie daarvan, die op naam staat van John Dowland, is mij heel dierbaar. Liefst recent? De laatste tijd is me dit niet overkomen. Eensdeels komt dat, doordat ik de liederen bij de diensten, die ik zelf houd, ook zelf uitzoek. Tegen de tijd dat het zondag is, heb ik de teksten dan al een paar keer gelezen. En ik had, toevallig, rondom Kerst nogal veel ‘eigen’ diensten. Maar ook lijkt het wel, of de invoering van “het” Liedboek predikanten heeft aangemoedigd om vooral te zorgen dat we nog veel bekende liederen te zingen krijgen. Of zouden de jonge predikanten, die we de laatste tijd van buiten krijgen, denken dat wij al zo oud zijn, dat we geen behoefte meer hebben aan iets nieuws? Buiten de kerk Maar er zijn meer bronnen. Heftig geraakt werd ik door een weergave, die ik op internet (YouTube) vond, van het Lied van de Liefde uit I Korinthiërs 13. Het is gemaakt op de wijs van ic wil my gaen vertroosten, die wij het beste kennen van Geef vrede, Heer, geef vrede. In eenvoudige, onopgesmukte taal, volgt het zo goed mogelijk de tekst uit de Bijbel. [Er zijn veel varianten op dit lied. ‘Mijn’ versie is gemaakt door Jan Pieter Kuyper met begeleiding van Arie Maasland] Al sprak ik alle woorden/in elke mensentaal/en zou de liefde missen/ik klonk als een cimbaal Zo begint het. Dat gaat niet over een abstract begrip, “de idee” of “het concept” of “het mysterie” (natuurlijk gaat het daar óók over), nee, het gaat over mij. Al kon ik profeteren/al was mijn geest in staat/om waarheid waar te nemen/die anderen ontgaat/Al stuurde ik een berg weg/en gaf hij mij gehoor/als ik de liefde miste/dan stelde ik niets voor. Wat kan ik hier nog aan uitleggen? Ik, die voor anderen probeer iets van mijn inspiratie over te dragen, ik, die, net als iedereen, hoopt dat hij door geestesgaven is uitgerust om die taak te vervullen, ik, die ook hard werkt in een vrijwilligersbaan ‘voor het goede doel’? Als ik het niet uit liefde doe, dan kan ik ook wel ophouden. En die waarheid is moeilijk te aanvaarden. Zou je er kunnen komen met liefde alleen? Dan komt mij heel ondeugend een liedje van Annie M.G. Schmidt in gedachten. Dit is de pater Zwierelier/die kookte soep van bordpapier/bordpapier met water/ach, die goeie pater/hij zegt dat het zo lekker smaakt/het is met liefde klaargemaakt/bordpapier met liefde/niemand die het bliefde. Ook deze tekst heeft zijn nut en zijn toepassingen, ook door dit lied kunnen wij, in spirituele zin, ‘geraakt’ worden. Want het lied kiest jou, het kiest zelf het moment, waarop het bij je binnenkomt. Als je je schild maar laat zakken. Aan ons de opgave, om onze verdediging terzijde te leggen en de waarheid met open vizier tegemoet te treden. Wytske Dijkstra Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 10 van 17
Jeugdpagina
Jong‐ en oud‐dienst 14 december 2014 Op 14 december 2014 was er een jong‐ en oud‐dienst, georganiseerd door de 12+. Het thema hiervan was “De kracht van Christus”. In de dienst ging het over welke kracht Jezus Christus had en welke krachten en machten er op de wereld zijn. Dit werd verteld door de kinderen van de 12+, door middel van verschillende monologen. Hieronder staat er één van, geschreven door Thirza Tenkink: Ik wil wat vertellen wat ik bij mij op het schoolplein zie. Daar in de hoek staat een brugklasser met allemaal klasgenoten om hem heen. Uitgesloten door de groep omdat hij anders is. Daar komt een meisje aanrennen. Zij zal nu ook geen plek meer krijgen in de groep omdat ze iemand die anders is helpt. Wij hebben op school pestprotocollen, zoals dat heet met een moeilijk woord en iedereen is het er mee eens dat er niet gepest mag worden. Maar ondertussen beroven we wel die jongen van zijn lunchgeld zodat hij deze pauze honger heeft. De Heer God had ons toch menslievend gemaakt? We kunnen dit toch niet laten gebeuren? Ik vraag me af of er ooit een macht of kracht zal zeggen: 'Ho, stop! Het is genoeg.' Ook was er in de dienst plaats voor muziek. Behalve zingen was er ook tijd om muziek te luisteren. We hebben geluisterd naar het gitaarspel van Hans Blankenstein en naar het nummer “Nothing really matters”. Volgens mij was het een zeer geslaagde dienst, ook de 12+ vond het erg leuk om voor te bereiden.
Kerstspel Op kerstavond was het weer tijd voor het jaarlijks kerstspel. Na eerst van 17:00 tot 18:00 met een grote groep mensen te hebben genoten van een heerlijke maaltijd, begon om 18:00 de dienst. Na onder andere het voorlezen van het kerstverhaal door Truus Akkerman en de prachtige muziek die gespeeld werd door verschillende kinderen van de kinderdienst, 12+ en 15+ was het tijd voor het Kerstspel. Dit was geschreven door Liesbeth van Rooijen en Inge Smoorenburg.
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 11 van 17
Het spel ging over twee woestijnratjes en een konijn die een cadeau vinden in de woestijn. Ze ontdekken dat een koning het cadeau verloren is en gaan op pad om het terug te bezorgen. Onderweg komen ze andere dieren tegen en horen van hen dat ze de ster moeten volgen die aan de hemel verschenen is. Dan komen ze net op tijd aan in de stal, waar ze het cadeau terug geven aan de koning. Volgens mij kunnen we spreken over een zeer geslaagde dienst, met een prachtig kerstspel. Het kerstspel is nog af te luisteren via de kerktelefoon op internet!
Puzzel
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 12 van 17
Domineesvrouw in deeltijd Laura’s man werkt als predikant in Twente. Laura woont in Utrecht en is als domineesvrouw in het weekend vaak in Twente. Als stadse geniet zij van het dorpsleven. Kerst Het mooiste van de serie diensten rond en op Kerst vond ik dit jaar de dienst op Oudejaarsavond. Op het Stift worden dan de overledenen herdacht. Eerst de gemeenteleden: hun namen worden genoemd, geboorte‐ en sterfdag en iets over de begrafenisdienst. Familie van de overledene steekt een kaars aan. Dan worden de namen genoemd van niet‐gemeenteleden, vaak familie van gemeenteleden. Ook voor hen wordt een kaars aangestoken. Tot slot kan iedereen die dat wil naar voren lopen en een kaars opsteken voor iemand die al eerder is overleden. Je kan de naam noemen, of je kan het in stilte doen. En als allerlaatste een kaars voor de velen die niet persoonlijk herdacht kunnen worden. Heel indrukwekkend en emotioneel, die kaarsen in de donkere kerk. Voor de oudejaarsdienst moet natuurlijk de kerstboom afgetuigd worden. Hij wordt door de koster en zijn zoon in mootjes gezaagd en afgevoerd achter de tractor. De takken en stammen worden op een vaste plek in het bos neergelegd. De zondag voor kerst hadden we hier de Nine lessons and carols (Bijbellezen en christmas carols met een koor, en meezingen; een soort kerstdienst‐light), het kerstspel op kerstavond met de kinderen (met voor de dienst buiten de midwinterhoornblazers), de dienst op eerste kerstdag met het Ere zij God na afloop (met orgel, trompet en dwarsfluit). In Utrecht ben ik ook naar een Nine lessons and carols geweest, in de Willibrordkerk. Het bleek dat er in Utrecht wel drie van zulke diensten zijn geweest. Mooi te zien dat ze hier in Twente op dat gebied niet achterlopen.
Dorpsweetjes
Een buurvrouw hier op het Stift heeft net een baby gekregen. Ze is een zelfstandige en weet te voren niet hoeveel dagen per week en wanneer ze kinderopvang nodig heeft. Dat was helemaal geen probleem hier op de crèche in het dorp. Of ze haar kind nu een keer per week komt brengen of vijf keer, dat maakt niet uit. Ze vertelt dat haar vriendinnen in de Randstad jaloers zijn op de flexibiliteit hier. In het dorpskrantje stonden twee berichten die tot nadenken stemmen. De ene ging ongeveer zo: Hierbij verkoop ik mijn nette originele Derbi Dendra drd uit 2009. Kilometerstand 13875. De brommer is helemaal standaard en nooit opgevoerd geweest. Hij heeft altijd binnen gestaan. Het is een hele nette brommer waar je nog jaren plezier van hebt.
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 13 van 17
En het andere, van een van onze buren op het Stift: Twee kleine blonde honden hebben zondagochtend jl ons twee maanden oude katje invalide gebeten, nota bene onder onze ogen, bij onze eigen achterdeur. Het ergerlijke feit dat zowel honden als baas ogenblikkelijk daarop onvindbaar bleken op een verder verlaten Stift, noodzaakt mij via deze weg de bezitter uit te nodigen zich alsnog terstond bij mij bekend te maken. We waren aan het wandelen in de buurt en liepen over een klootschietbaan. Een klootschietbaan is óf een kilometerlang stuk van een gewone zandweg (zo recht mogelijk) óf een apart aangelegde baan op gras. Ook weer een kilometerlang en dan helemaal recht. De essentie van een klootschietbaan zoals ik het zie, is dat er een clubhuis bij staat waar het gezellig is. Op allerlei bijzondere dagen zie je heel veel auto’s en fietsen staan en wordt er iets gevierd, een toernooi, het nieuwe jaar, de eerste wedstrijd van het seizoen, of wat dan ook. Het bijzondere is dat er vanaf ons huis op loopafstand drie van zulke banen zijn. Met ieder dus zijn eigen vereniging en toernooien. Die banen zouden wat mij betreft op de lijst van het Nationaal Erfgoed mogen, zo mooi zijn ze! Tijdens deze bewuste wandeling spraken we met een man die met een schop en een bezem de baan aan het opruimen was: losgewaaide takken verwijderen en kuilen dichten. Hij vertelde dat de vereniging bloeit maar dat er sinds dit seizoen geen jeugdteam meer is. Tot zijn verdriet, want “het is toch heerlijk hier zo buiten in de natuur te zijn”. Laura van Rossum du Chattel
Onze bibliotheek Goede voornemens? Kijk even of je boeken nog niet hebt teruggebracht! Allereerst een goed en gezond 2015 voor iedereen. Als lid van de bibliotheekcommissie ontdekte ik: De bibliotheek van de DGU in de tuinkamer mist heel veel boeken! Ik moet tot mijn schande bekennen dat ik lange tijd niet gecontroleerd had, dat hoort tot mijn goede voornemens dat van nu af aan wél te doen… En ik ontdekte dat ‐op één persoon na‐ niemand op de kaart van het in de boekenkast aanwezige kaartenbakje had gezet wanneer hij/zij wat geleend heeft!! Ik weet dus niet bij wie ik zijn moet om teruggave te vragen. Kun je, als je ooit een boek leende, even in je boekenkast kijken of het per ongeluk tussen jouw boeken terecht gekomen is? Het gaat vooral om commentaren… In het bibliotheekschrift stond een vraag: of we meer Doopsgezinde Bijdragen hebben. Dat is zo: Die staan apart in de kerkenraadskamer boven aan de grachtzijde van de kerk in een kast. Sleutel te bevragen bij Magda. Ook daarvoor geldt: zet in het kaartenbakje op een kaart in de Tuinkamer welk deel je geleend hebt! Ook de catalogus van de bibliotheek, die bij de bibliotheek in de kast hoort te zitten, is weg. Die werk ik nu bij. Het is de bedoeling dat die in de kast blijft en dat je in het kaartenbakje schrijft wanneer je iets geleend hebt. Het kaartenbakje zat in een nauwe plankholte. Ik heb het nu een wat prominentere plaats gegeven. Als je nu een boek terugbrengt zet dan even op een kaart uit het kaartenbakje welk nummer op welke plank je hebt teruggezet. Dan ga ik volgende Mennosticht melden welke boeken er dan nog ontbreken. Hartelijke dank voor jullie medewerking. Namens de bibliotheekcommissie Ineke Reinhold Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 14 van 17
De gedoogpartner2 ‐ vijf vragen aan een niet‐doopsgezinde partner In de nieuwe rubriek ‘vijf vragen aan een niet doopsgezinde partner’ stellen we vijf vragen aan Cas Poldermans, partner van Josje Hoekveld. 1. Je bent niet doopsgezind. Hoor je bij een andere kerk of ben je niet gelovig? Kun je dat toelichten? Ik ben niet gelovig, dus ben bij geen enkele kerk aangesloten. Ik ben niet gelovig opgegroeid, maar heb ik mijn opvoeding wel veel kernwaarden meegekregen die voor mij belangrijk zijn. Mijn belangrijkste voorbeeld is respect voor anderen. Ik ben er gaandeweg steeds meer achter gekomen dat het voor mij niet uitmaakt of iemand gelooft of niet. Het gaat om de kernwaarden die iemand heeft, en die kunnen bij wel‐, niet‐ of andersgelovigen prima overeenkomen. 2. Wat vind je van de doopsgezinden en de doopsgezinde gemeente Utrecht? Ik heb de doopsgezinde gemeente Utrecht via Josje leren kennen. De gemeente komt op mij over als heel open en hartelijk. De sfeer en manier van geloofsbeleving is prettig en ik vind het leuk om dat zo af en toe mee te maken en over te horen. De openheid spreekt me aan. 3. Ga je wel eens mee naar een dienst van de DGU? Waarom wel of niet? Ik ben af en toe mee geweest, maar niet vaak. Ik vind het wel belangrijk te weten hoe de diensten bij de DGU er aan toe gaan en een aantal mensen te leren kennen. Omdat ik zelf niet gelovig ben kies ik ervoor om niet vaak mee te gaan. 4. Hoe is het om als stel niet bij dezelfde kerkelijke gemeente te horen? Het is geen enkel probleem. Wel geeft het ons soms extra aanleiding om over belangrijke thema’s in het leven te praten, om elkaar nog beter te leren kennen en elkaars manier van omgaan met die thema’s beter te begrijpen. 5. Heb je een tip voor de DGU? Ik waardeer het altijd enorm met hoeveel openheid en hartelijkheid ook ik word ontvangen bij een dienst of speciale gelegenheid, zoals laatst het ˜spraakmakend eten”. Die pre ge sfeer is erg belangrijk, dus de tip is: ga zo door! Als je wilt meewerken aan deze rubriek, kan je je aanmelden bij de redactie,
[email protected]
2
Deze naam is ontleend aan de naam van een rubriek in de Nieuwsbrief van de Amsterdamse Studentenekklesia Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 15 van 17
Vraag van Piet Visser Sinds kort mag ik dan wel gepensioneerd zijn, maar dat laat onverlet dat ik mij blijf bezighouden met de doperse historie. In dat verband ben ik al een tijdje bezig met het schrijven van een studie over de geschiedenis van de Nederlandse doopsgezinden van ca. 1670 tot heden. Niet uitsluitend in dat kader, maar ook als verzamelaar van ‘mennonitica’, ben ik op zoek naar oude en nieuwe ansichtkaarten van doopsgezinde vermaningen, kerken en anderszins, zowel van interieurs als exterieurs, uit de huidige tijd zowel als uit een grijzer verleden, ook van kerkgebouwen die thans niet meer bij de gemeente in gebruik zijn. Bent u daarvan nog in het bezit, dan stel ik ontvangst ervan bijzonder op prijs. De te maken onkosten vergoed ik u graag. U bij voorbaat dankend voor uw attente moeite, verblijf ik met de meeste hoogachting en vriendelijke groet, Piet Visser
Menno Sticht 2015 nr. 1
blz. 16 van 17
Cursus Weg van de Tora II In maart vindt, in het kader van het voorjaarsprogramma van Leeftocht, de tweedaagse cursus Weg van de Tora plaats. In deze cursus wordt gewerkt met het tweede van vijf bundels met artikelen van Dodo van Uden, die eerder in het Algemeen Doopsgezind Weekblad verschenen, en bewerkt zijn voor gebruik in groepen of om individueel mee aan de slag te gaan. De artikelen in de bundel zijn toelichtingen op teksten uit de Tora, de eerste vijf boeken van de bijbel. De Tora is in de christelijke traditie vaak gezien als ‘wet’. Men verloor de betekenis van deze boeken als ‘onderwijzing, lering’ uit het oog: men was ‘weg’ van de Tora gegaan. In de bundels wordt geprobeerd om met behulp van joods‐rabbijnse uitleggingen bij te dragen aan het terugvinden van de weg naar de oorspronkelijke betekenis van de Tora: een wegwijzer voor het leven. De cursus wordt gehouden op Buitengoed Fredeshiem en staat onder leiding van drs. Ruth Hoogewoud‐Verschoor (doopsgezind emeritus predikant, docent in leerhuisgroepen, docent moderne joodse geschiedenis) en drs. Afke Maas‐Smilde (doopsgezind predikant in Bussum, docent in leerhuisgroepen). Vrijdag 13 maart vanaf 17.00 uur t/m zaterdag 14 maart tot 16.00 uur €124,‐‐ p.p. (2‐pk); €139,‐‐ p.p. (1‐pk), inclusief overnachting, ontbijt, lunch, diner, koffie en thee. Aanmelden en meer informatie: 0521 53 51 00;
[email protected]
Data inleveren kopij en verschijning Menno Sticht 2015 Nummer 2 Pasen 3 Pinksteren 4 Nieuw seizoen
Menno Sticht 2015 nr. 1
Inleverdatum kopij 1 maart 3 mei 2 augustus
verschijningsdatum 13 maart 15 mei 14 augustus
blz. 17 van 17