Vakblad voor de tegelspecialist

2010 | 3

BOND VAN AANNEMERS VAN TEGELWERKEN IN NEDERLAND

Alle tegelzetters een dag op bezoek bij Mosa?

Schimmel op een zwembadmuur, wat doe je eraan?

Het perfectionisme van John van Vugt

Stofarme lijmsystemen van PCI

Vakblad voor de tegelspecialist

Doe het perfect. Met overtuiging.

Tegelzetters hebben iets moois met Kiwitz – en andersom is dat hetzelfde. Ons familie-

Afdichtingsproducten

bedrijf levert al specialistische tegelzettersproducten sinds 1954. We kennen uw werk,

Tegelzettersproducten

de uitdagingen en de ontwikkeling in uw vak als geen ander. Meedenken met u en uw

Beton- en morteltechnologie

opdrachtgever zit ons in het bloed. Dat doen we graag én goed. Zo zorgen we er samen

Vloer- en wandsystemen

voor dat u de mooiste resultaten boekt. In alle opzichten! Maak het waar. Met Kiwitz!

Postbus 120 NL - 7070 AC Ulft Bezoekadres De Hogenkamp 22 NL - 7071 EC Ulft Postadres

ONDERDEEL VAN DE KIWITZ GROEP

Telefoon Fax E-mail Internet

+31 (0)315 270 620 +31 (0)315 270 621 [email protected] www.kiwitz.nl

Maak het waar. Met Kiwitz.

Kwartaal

agenda

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelzetbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar [email protected], dan vermelden wij ze in deze agenda! En natuurlijk vermelden wij hier de data van BOVATIN-evenementen, bijzondere vergaderingen en werkbezoeken van bestuursleden. Wanneer het gaat om besloten bijeenkomsten, dan staat dat bij het agendaitem . NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator! Infobijeenkomsten Aannemersfederatie Nederland ma. 15 Arnhem - Van der Valk Hotel nov (Wolfheze) di. 16 Ridderkerk - Van der Valk nov. do. 18 Eemnes - Van der Valk Hotel nov. ‘De Witte Bergen’ Bijeenkomsten van 15.30 - 18.00 uur, onderwerpen: Werkkostenregeling, waarderingen en vrijstellingen, toelichting door de Inspecteur Loonheffingen Belastingdienst. ‘Wat is er aan de hand met het Pensioen?’, toelichting door een pensioendeskundige van Cordares. Onwerkbaar weer – nieuwe verzekeringsvorm CelsiusPro, toelichting door mw. G. Th. Remkes. Aanmelden via formulier (is toegezonden) of, met vermelding van datum, aantal deelnemers, wel/niet deelname buffet via [email protected]. Info via AFN Bouw & Infra, tel. (030) 603 58 54. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. di. 16 vergadering hoofdbestuur nov. BOVATIN (besloten) wo. 1 bestuursvergadering Aannemersdec. federatie Nederland (besloten) wo. 1 deadline volgende Bovatinfo dec. vr. 14 Overleg BOVATIN/Mosa/ VNL jan. (besloten). Doel: krachten bundelen, marktpositie tegelwerk bepalen. Nieuws volgt.

Voorwoord Allereerst: hartelijk dank voor alle complimenten die de redactie ontving voor het nieuwe blad. Leuk om te ervaren dat de nieuwe bladformule beantwoordt aan uw wensen. Niet dat we nu ‘klaar’ zijn: we hebben de nodige lezers gesproken, en er zijn nog veel meer ideeën voor volgende edities. En uw ideeën zijn nog steeds welkom! Er is overal beweging. Zeker ook op politiek vlak. Een nieuw kabinet, dat meer kansen wil voor het MKB bij aanbestedingen richting overheid, en dat de administratieve lastendruk voor allereerst de ZZP-er wil verlagen. U hebt al verschillende berichten gelezen over ‘de 6% BTW’. Deze tijdelijke maatregel is een mooi gevolg van de druk die onder andere BOVATIN/de Aannemersfederatie op ‘Den Haag’ heeft uitgeoefend. Al kleven er nog de nodige mitsen en maren aan de maatregel zelf, zoals BOVATIN de maatregel interpreteert, betekent het voor dat u in de praktijk 6% BTW kunt rekenen over arbeid (tegelwerk, stucwerk) in woningen ouder dan twee jaar. Als u maar bewijs hebt dat de woning al langer dan twee jaar woning is. En zo is de maatregel beslist interessant voor uw particuliere klanten. Het is ook een tijd van extra risico. Hebt u goed in beeld hoeveel rekeningen u uit hebt staan? Wat als een belangrijke debiteur ‘omvalt’? Doordat veel contracten die aan u als gespecialiseerde aannemer voorgelegd worden, een betalingstermijn van soms wel 60 dagen opleggen, betekent dat niet alleen een forse voorinvestering maar, zeker in deze tijd, een groter risico. Als er bij de contractonderhandelingen over te praten valt: probeer die termijn te verkorten tot de voor bijvoorbeeld de overheid (!) gebruikelijke termijn van 30 dagen. En in ieder geval: zorg dat u een goed overzicht hebt van het betalingsgedrag van uw debiteuren, en zorg dat u aan de bel trekt als er een termijn overschreden wordt. Economisch moeilijke tijden of niet, BOVATIN blijft naar innovatiemogelijkheden zoeken. Samen met de Aannemersfederatie, TNO en Stichting Syntens (www.syntens.nl), een organisatie die in opdracht van het Ministerie van EZ innovatie wil bevorderen binnen het MKB, en zo uiteindelijk economische groei wil organiseren. Ook hierover spoedig meer! Veel leesplezier, namens het redactieteam, Remus F.P.M. Aussen hoofdredactie [email protected]

za. 18 ZET ‘M ALVAST IN UW juni AGENDA! Ledendag BOVATIN De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Uw vraag kan dan bij de rondvraagpunt behandeld worden. Is uw vraag wat langer/complexer, en hebt u ‘m op papier? Mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, [email protected], dan kunnen we uw mail aan de agenda toevoegen en vooraf rondzenden.

Foto omslag: © Koninklijke Mosa bv

1

PRODUCTEN VOOR KERAMIEK EN NATUURSTEEN

PRODUCTEN VOOR ONDERGRONDSE WERKEN

PRODUCTEN VOOR ELASTISCHE EN TEXTIELE BEKLEDINGEN

MAALADDITIEVEN

PRODUCTEN VOOR DE BOUW

WATERDICHTINGSPRODUCTEN

BETONHULPSTOFFEN

PRODUCTEN VOOR DE BETONHERSTELLING

WANDAFWERKING

PRODUCTEN VOOR DE STRUCTURELE VERSTEVIGING

VLOEREN OP CEMENT- EN HARSBASIS

ELASTISCHE VOEGEN EN LIJMEN

PRODUCTEN VOOR HET LEGGEN VAN PARKET

PRODUCTEN VOOR DE THERMISCHE ISOLATIE

PRODUCTEN VOOR DE AKOESTISCHE ISOLATIE

Rue de l’Avenir 40 - B 4460 Grâce-Hollogne - België Tel. : +32 (0)4 239 70 70 - Fax : +32 (0)4 239 70 71 www.mapei.be - [email protected]

Twentepoort Oost 27 - NL 7609 RG Almelo - Nederland Tel. : +31 546 83 60 40 - Fax : +31 546 83 60 44 www.mapei.nl - [email protected]

Inhoud In deze editie 5 Koninklijke Mosa: „Eigenlijk willen we alle

tegelzetters hier een dag op bezoek hebben”

11

John van Vugt: „Ik wil bij de mensen weggaan met een goed gevoel!”

14 17

Schimmel in zwembadruimte: hoe los je het op? BOVATIN-voorzitter Gerard Reus op bezoek bij Oost + Noord-Nederland

Nieuws en website 21 Uitbreiding stofarme tegellijmsystemen van PCI 22 Even onder de aandacht:

Van Vugt Tegelwerk John van Vugt: „Ik wil bij de mensen weggaan met een goed gevoel.” Hij denkt niet in meterprijzen, want hij is een perfectio-nist. Op pagina 11 legt John uit hoe hij geld verdient met de Erkenningsregeling.

de Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven

23

Alstublieft: een digitale BOVATIN-offertemap

Informatie voor de professional 24 Lezers schrijven 25 Ik ben geen tegelzetter, maar... 26 SGAT-nieuws 28 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

Gastvrij Mosa Erik Kleijnen en Math Rietrae leggen op pagina 5 uit wat hun belang is bij een intensief contact met de tegelzetters. „Eigenlijk willen we ze allemaal een dag op bezoek hebben.” Een dubbelinterview over marktbewustzijn, innovatiekracht en betrokkenheid.

Colofon BOVATINfo is een periodieke uitgave van Bovatin: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad verschijnt vier maal per jaar: in april, augustus, oktober en december. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Voor informatie: Advertenties: J.W. Rekers, tel. (0492) 55 27 48 of 06 131 10 925, e-mail [email protected] Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie: Remus F.P.M. Aussen tel. (010) 435 22 70 of 06 242 70 953, e-mail [email protected] Druk en grafische verzorging: Elma Multimedia B.V., Postbus 18, 1720 AA Broek op Langedijk, tel. (0226) 33 16 00, fax (0226) 33 16 01 e-mail [email protected], www.elma.nl

Schimmel in een zwembad Hoe ontstaat schimmel in een splinternieuwe zwembadruimte, en wat doe je eraan? Wie de wandafwerking maakt, is vaak ‘aan de beurt’. Maar er kan meer aan de hand zijn! Op pagina 14 een bijdrage van Peter Borgers, Bureau Bouwpathologie BB.

Inhoud

3

NIEUW:

Okamul BKS HOOG FLEXIBELE PASTA-TEGELLIJM

• Hoog flexibel • Bijzonder goed

standvermogen

• Gunstig verbruik • Kwaliteit D2 – dus watervast

• Licht versmeerbaar • Voldoet aan EN12004 • Open tijd: 20 minuten

60 x 60 cm

40 x 40 cm

(bij 20 °C – 65 % R.V.)

20 x 20 cm

Kiesel Benelux Provinciënbaan 11 · 5121 DK RIJEN Tel. 01 61-24 46 00 · Fax 01 61-24 04 66 www.kiesel.nl · [email protected]

Tekst: Remus Aussen Foto’s: Remus Aussen/Koninklijke Mosa

„Eigenlijk willen we alle tegelzetters hier graag een dag op bezoek hebben!” Over betrokkenheid, innovatiekracht en marktbewustzijn bij Koninklijke Mosa Louis Regout, in 1883 de oprichter van wat nu Koninklijke Mosa is, zou zijn ogen uitkijken. Niet vanwege de ruim een kilometer lange, ultramoderne productielijn die een tegel tegenwoordig achter de oude muren van het Mosa-fabriekspand aflegt. Ook niet vanwege het feit dat de witte 15x15 nog steeds gemaakt wordt, naast de in de tijd van Regout ondenkbare XXL-tegels. Nee, wat hem het meest zou verwonderen is hoe belangrijk de mensen bij Mosa de ‘bijzaken’ vinden. Want naast kwaliteit en het aantal vierkante meters per jaar zijn zaken als betrokkenheid, duurzaamheid, maatwerk en innovatiekracht óók hoofdzaken geworden. Waarom? Math Rietrae (commercieel directeur) en Erik Kleijnen (verkoopleider Nederland) leggen uit waarom alles waar de naam ‘Mosa’ aan verbonden is, nog steeds in Nederland gemaakt wordt.

in termen van afzet, van vierkante meters, verschoven naar het denken vanuit marktperspectief: wat wil de klant, en hoe zorgen we ervoor dat we samen met de handel, de lijmfabrikanten en last but not least de tegelzetters ons ‘echte’ product - de duurzame tegelvloer of wand – op een goede en verantwoorde manier kunnen leveren? ” Die omslag heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. In een ver verleden had het bedrijf 1300 werknemers, maar dat daalde onder invloed van industrialisatie en automatisering naar 300. Toen zo’n 15 jaar geleden het bedrijf werd ‘teruggekocht’ uit Italiaanse handen, is deze nieuwe koers ingezet. „En die koers volgen we eigenlijk nog steeds,” vindt verkoopleider Nederland Erik Kleijnen. „Er werken nu weer zo’n 570 mensen bij Mosa. Terwijl in de productie

Traditie? Belangrijk, maar… „Maastricht is nou eenmaal niet alleen een prima thuishaven, maar ook een geweldige stad om op bezoek te komen. Deze stad heeft zo’n enorme traditie, alleen al in keramiek… We wonen hier zelf met veel plezier, en ook veel van onze medewerkers komen uit de stad of de regio.”, weet Math Rietrae. Maar dat wil niet zeggen dat Mosa al haar tradities klakkeloos blijft voortzetten. „De innovatiekracht bleef, maar we hebben zeg maar de grijze stofjas uitgetrokken. Achter deze oude muren is het denken Tegels van glas, tegels van aluminium, 5 direct verwerkbaar tussen keramiek…

eigen ontwerpen. Maatwerk wordt steeds belangrijker. Tel daar bij op dat 70% van onze tegels in Nederland verwerkt wordt, en je begrijpt waarom we Mosa weer tot een 100% zelfstandig Nederlands bedrijf wilden omvormen.”

Goedkoop kan duurkoop worden…

Het pand is oud, maar achter de gevel bevindt zich een hypermoderne productielijn

steeds meer zaken geautomatiseerd zijn. En de productie is toegenomen tot 8 miljoen vierkante meter per jaar!”

kwaliteit. Dan blijkt hoe handig het is dat alle onderdelen van Mosa in Nederland gevestigd zijn.”

Produceren in Nederland maakt meer mogelijk

Mosa heeft zijn productielijnen zo ingericht dat het ook kleinere series kan leveren. Waar de gemiddelde fabrikant uitgaat van series van tenminste tien- tot twintigduizend m², zijn deze bij Mosa 500 tot 1500 m². Desgewenst kunnen nog kleinere hoeveelheden worden gemaakt, vanaf 100 m². „Steeds meer architecten en beeldend kunstenaars komen bij ons terecht met

„Kijk, we zijn niet alleen uit oogpunt van traditie in Maastricht gebleven, “ vindt Rietrae. „Produceren kan elders goedkoper, en wie wil er nou niet wat verdienen? Maar, naast het feit dat volgens ons een tegelzetter graag met een Nederlands product werkt, moet je ook een aantal andere voordelen niet uitvlakken. Neem nou het vermogen om maatwerk te leveren. De markt vraagt om een bepaald product, onze designafdeling werkt ideeën uit en dan kan er ‘beneden’ in de fabriek een proef gedraaid worden, getest, verbeterd, toegepast, enzovoorts. Allemaal binnen hetzelfde pand. Tweederde van onze producten wordt speciaal gekozen door consumenten, architecten en projectadviseurs, terwijl éénderde ten behoeve van de projectmatige woningbouw wordt afgenomen. Vaak blijkt: er moet een speciale partij gemaakt worden met het glazuurrandje net aan de andere kant, zoals onlangs nog voor een project in Rotterdam. Of er moet een speciale serie, met bijvoorbeeld speciale afbeeldingen, designs, afmetingen of kleuren gemaakt worden. Snel, en met

6

BOVATINFO

„Onze tegels zijn zeker niet altijd de goedkoopste keus per vierkante meter. Maar mensen kopen geen vierkante meters, ze kopen een vloer of wand die ze misschien wel dertig jaar probleemloos willen kunnen gebruiken.”, stelt Math Rietrae vast. „En dan verandert de rekensom ineens. Natuurlijk, ook de tegelzetter wil wat verdienen. De marges zijn immers al klein. Nou, die marge verdwijnt als sneeuw voor de zon als de tegels niet ‘meewerken’.” Tegels die meewerken. Beetje te veel innovatie misschien? „Je begrijpt het wel tijdens de rondleiding.” En inderdaad. Tijdens een rondleiding langs meer dan een kilometer ovens, persen, lopende banden, onbemande transportwagens en droogrekken vallen een paar details op. Werden vroeger tegels met het blote oog gecontroleerd op vlakheid, verborgen breuken en ‘pitten’, vandaag gebeurt dat met computerscans en drukwieltjes. „Eigenlijk zijn deze innovaties ‘bedacht’ door jullie tegelzetters. Ga maar na: een kleine ‘pit’ in het glazuur van een tegel zie je niet… totdat

Kritische blikken aan de lopende band, maar alles loopt

de klant een maand na oplevering op zijn toilet zit, en het zonlicht van 7.00 uur ’s ochtends langs zijn badkamerwand strijkt. Alarm! Probleem voor allereerst de tegelzetter, en daar gaat zijn marge. Eén op de tien tegels wordt nu vanwege zo’n pit voortijdig uit de productie gehaald en gerecycled. Nog zo’n voorbeeld: de verborgen breuk. Niets aan de tegel te zien. Je komt er pas achter als je ’m staat in te wassen. Betekent: een dagje terugkomen, en daar gaat je marge… Ondervangen we nu al op de lopende band, met een drukwieltje: de tegel komt onder het wieltje, en als er een zwakke plek in zit, dan breekt ‘ie.”

“Wij zien het liefst krantlezende technici…” „Een tegel krimpt tijdens het productieproces 7%. Dat is, bij een tegel van 90x90, 6,3 cm in de lengte en breedte. En je wilt desondanks gewoon kunnen werken met een voeg van exact 3 mm. Dat betekent dat je een robuust fabricageproces wilt, waarbij onderlinge verschillen tussen tegels gewoon nihil zijn. Rust in de fabriek! We zeggen wel eens tegen elkaar dat we het liefst zien dat de technici langs de productielijn een krantje staan te lezen. Dan weten wij namelijk zeker dat alles goed gaat.” „Onze kwaliteitsnormen zijn voor een deel gebaseerd op waar de tegelzetter tegenaan loopt. Juist die tegelzetter die zich met een probleem bij Mosa’s serviceafdeling meldt, is van grote waarde voor ons, en, als het nodig is, dan komt er ook onmiddellijk iemand van ons langs”, weet Erik Kleijnen. „De relatie met de tegelzetbedrijven, met de BOVATIN zorgt ervoor dat we weten wat er speelt. Jullie tegelzetters staan aan het front, en jullie zijn er natuurlijk meesters in om allerlei voorkomende problemen op te lossen. Prima, vaak kan dat ook. Maar wij willen die problemen in de toekomst vóór zijn, dus willen we wel graag weten DAT ze er zijn! Dat is nou onze marktgerichte benadering, en daarom vinden we het ook belangrijk om met de branche samen te werken. Zo krijgen we uiteindelijk sámen tevreden klanten.”

Honderden meters leggen de tegels af door de ‘ovenstraat’: eerst zonder, daarna mét glazuurlaag

Automatisch gestuurde wagens verplaatsen de partijen tussen lopende band en ‘droogrekken’

Demonstratiepartijen liggen klaar voor de showrooms

…en natuurlijk de XXL-tegel „…en daarom zouden we het liefst alle tegelzetters van Nederland hier een dag

7

Speciaal voor de showroom: een computerprogramma om het effect van diverse tegels in een ruimte te visualiseren

Hoe groter hoe mooier, vinden zij… Veel tegelzetters schrikken nog steeds terug van die grote 90x90-tegels. Maar er zijn ook al tegelzetbedrijven die zich in die grote formaten specialiseren, en daar dus extra werk mee binnenhalen. Toch hebben we, naast de ‘kleine’ 60x60, ook de 75x75maat ontwikkeld: de grootste maat die nog op traditionele wijze te leggen is. Je ziet nu ook steeds meer strokenpatronen. Nieuwe uitdaging, want een strokenpatroon zet je niet uit de losse pols. Als je het goed doet, dan laat je de voegen voor je werken…”

Hulpmiddelen te over

willen ontvangen,“ vult Math Rietrae aan. „Wat kost dat: een dag - waarvoor meen ik zelfs een vergoeding te organiseren is. Zorgen wij er voor, samen met de lijmfabrikanten, dat ze na die 8 uur ook een enorme partij kennis mee naar huis nemen, zodat die dag een goed bestede dag is. Alleen al de vele veranderingen die de XXL-tegel voor het tegelvak oplevert… Wij halen op onze beurt ook weer inspiratie en kennis uit zo’n dag. In 2009 waren er nog 200 tegelzetters in Maastricht voor de XXL verwerkingsdagen. Ik vind het op dit moment overigens best lastig om bedrijven bij een klant aan te bevelen die op een verantwoorde wijze XXL-tegels kunnen verwerken. Natuurlijk, je hebt de SGAT-erkende bedrijven, maar – kunnen alle medewerkers het? De vraag naar aanbevelingen zal alleen maar toenemen, want steeds meer architecten schrijven XXL voor.” Rietrae: „In onze skybox bij PSV ontvingen we vooral de handel en de ontwerpers, maar steeds vaker hebben we tegelzetters op bezoek. Dáár worden de nieuwe ideeën geboren, daar worden de plannen gesmeed.

8

BOVATINFO

Kunnen we een XXL-stoomcursus ontwikkelen? Is er een variant op de T-BO mogelijk die in te zetten is in een huiskamer?”

Advies nodig? Neem contact op met Sales support! Math Rietrae ziet hoe de markt reageert. „We weten: veel architecten en projectadviseurs schrijven onze tegels voor.

„We hebben voor de partners dan ook allerlei hulpmiddelen ontwikkeld”, weet Kleijnen. „Voor de ontwerpers hebben we een bestekservice. Voor de handel is er een computerprogramma om het effect van tegels in een bepaalde omgeving te visualiseren. Voor de tegelzetters zijn er de Mosa mixcalculator (te downloaden op www. mosa.nl), de lijmadviezen die wij van de lijmproducenten vragen, en er is altijd de mogelijkheid voor persoonlijk advies, voor bijvoorbeeld een complex tegelpatroon. Is er binnen een dag een voorbeeldtegel nodig, die ook nog eens heel en op tijd aankomt? Hebben wij een speciale verzendmethode voor ontwikkeld, waarbij de modeltegel zo veilig wordt ingeschuimd dat hij tijdens verzending en transport gewoon niet kán breken…! Lijkt een detail, maar het kan het verschil uitmaken tussen wel en niet de opdracht verwerven.”

Groene tegels? Mosa is er als eerste keramisch tegelbedrijf ter wereld in geslaagd om tegels te produceren die Cradle to Cradle gecertificeerd zijn door EPEA en MBDC. De Cradle to Cradle gecertificeerde tegels van Mosa zijn qua uiterlijk exact gelijk aan de andere Mosategels. Alleen de receptuur is aangepast. Alle tegels zijn getest en voldoen aan de EN 14411-norm. Prijs en gebruiksduur van de Cradle to Cradletegels zijn gelijk aan die van Mosa tegels die nog niet Cradle to Cradle zijn. Cradle to Cradle is een belangrijk begrip bij duurzaamheid (Cradle is het Engelse woord voor wieg, dus letterlijk van wieg tot wieg). Het principe is dat producten na gebruik niet worden weggegooid of gestort (Cradle to Grave, van wieg tot graf), maar zodanig milieuvriendelijk worden ontworpen dat ze (onbeperkt) kunnen worden hergebruikt (van wieg tot wieg).

Toekomst voor de tegel? In de vorige editie van BOVATINfo gaf Graziano Sezzi van het Italiaanse CONFINDUSTRIA zijn visie op de toekomst van de tegel: tegelwerk zou door middel van een natuurlijke uitstraling kunnen blijven concurreren met natuursteen en hout. „Wel een beetje een zwaktebod!” lachen Rietrae en Kleijnen. „Nou, een houtnerftegel – er is geen architect die daarvoor kiest. Dan kiest ‘ie wel voor hout. Hebben we ook niet in ons assortiment. En concurreren met natuursteen – we kunnen rustig vertrouwen op het feit dat een tegel inert is en natuursteenproducten niet, dat scheelt behoorlijk in de concurrentiepositie van de tegel. Tot slot: van veel van onze tegels kun je misschien zeggen dat ze een natuurlijke uitstraling hebben, maar – de oorsprong blijft een keramische uitstraling door natuurlijk valgedrag van persgranulaat. Kleijnen: „De toekomst? Ik zie de vraag naar keramische dekvloeren alleen maar toenemen. Keramische tegels zijn namelijk een belangrijke deeloplossing voor het probleem van de toekomst: het koelen van gebouwen. Gebouwen zijn dusdanig goed geïsoleerd dat verwarmen geen probleem meer is. Maar in de toekomst zullen we de buizen van de vloerverwarming ook gaan gebruiken om de huizen te koelen. Keramische tegels zijn prima geleiders, en daarmee zeer geschikt voor zulke vloeren. Wat ik me dan weer niet kan voorstellen is dat de komende decennia het verlijmen en leggen blijft zoals nu – uit de hand. Ook de rolverdeling tussen de spelers in het veld gaat veranderen: de relatie met de tegelzetter wordt intensiever. Fabrikant en verwerker zullen elkaar steeds meer opzoeken, elkaar per project adviseren. De tussenhandel zal zijn traditionele faciliterende rol blijven spelen.” Math Rietrae ziet het cradle to cradle-principe steeds meer terrein winnen. „Binnen heel Mosa is nadenken over de toekomst een constante. We raakten geïnspireerd door de cradle to cradle-gedachte, en we hebben de medewerkers uitgedaagd om in prijsvraagvorm daarover mee te denken: wat kan IK bijdragen? Dat leidde tot 13 werkgroepen, die inmiddels al twee jaar lang allerlei innovaties opleveren. O, en we blijven in Maastricht.

Math Rietrae (’68), links op de foto, komt uit ‘het aluminium’. “Tegels noemen we wel eens een halfproduct, maar aluminium IS echt een halfproduct. Ik had dus echt uitsluitend met fabrikanten te maken. En tegels zijn emotie. Zowel de verwerking als de designkant, en zelfs de zakelijke kant. Dat, én de naam en reputatie van Mosa spraken me aan, nog steeds trouwens. Ik woonde al in Maastricht, dat scheelde natuurlijk ook. Nu had ik de nodige ervaring met uitbreiding van internationale handelsbetrekkingen, en Mosa vroeg mij acht jaar geleden om dat hier op te pakken. Inmiddels verkopen we 30% van onze productie aan 30 landen in vier werelddelen.”

Erik Kleijnen (’66), rechts op de foto, werkt (al) 16 jaar bij Mosa. De historie en emotie van het tegelvak oefenden ook op hem een stevige aantrekkingskracht uit. “Ja, én het feit dat mijn vriendin hier woonde… Ik kwam hier in een lastige periode binnen, eigenlijk toen het bedrijf een behoorlijke koerswijziging moest inzetten. Het was een tijd waarin we met elkaar afspraken: ‘We gaan het beter doen!’ De koers hebben we bepaald, ingezet, en eigenlijk al die tijd volgehouden. Dat vertrouwen heeft geloond, en ik heb het hier ook nog steeds prima naar m’n zin! ”

We zijn behoorlijk ver met de plannen voor een nieuwe fabriek.”

Het enige wat je ziet is de tegel. Nee, je mag in onze designruimte niet fotograferen…”

Erik Kleijnen denkt even aan de zeer nabije toekomst. „Wij komen heel binnenkort met een vervanger voor het lelijkste onderdeel van de badkamer – het ijzeren schrobputje. Hebben wij een keramisch alternatief voor ontwikkeld, dat keurig opgaat in de tegelvloer. Idem voor de douchegoot . Zonder lelijke ijzeren randjes, eigenlijk vanuit dezelfde filosofie ontwikkeld als ons succesvolle ‘LEDje’, de tegel met verlichting erin.

Naschrift: De Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT) garandeert dat alle erkende en aspirant-erkende bedrijven het XXL-formaat goed kunnen hanteren.

Reageren op dit artikel? Mail naar [email protected]

9

Werk volledig stofarm met Ceresit! Het eerste stofarme systeem wereldwijd!

t eerste

MINDER

we

He

STOF of m ar me systee

st

Stofarm egaliseren CN 97 Premium stofarm egaliseermiddel

90

reldwijd!

EUW NI TOT

Stofarm tegels verlijmen CM 90 EasyFlex PLUS Stofarm tegels voegen CE 35 Voegenbreed WD Stofarm www.ceresit.nl - 030 607 34 79 www.ceresit.be - 02 421 28 65

Tekst & foto’s: Remus Aussen

„Ik wil bij de mensen weggaan met een goed gevoel!” Van Vugt Tegelwerken staat voor kwaliteit in resultaat én werkwijze De BOVATIN telt veel grote en middelgrote tegelzetbedrijven onder zijn leden. Zitten er dan geen éénmansbedrijven (‘ZZP-ers’) bij de Bond? Zeker wel. Van Vugt Tegelwerken, ofwel John van Vugt (’67), is zo’n ‘éénpitter’. Een portret van een vakman die ouderwets vakmanschap koppelt aan een moderne marktbenadering: „Het draait niet allemaal om de prijs-per-meter. Het gaat ook om het opbouwen van klantvertrouwen, en het feit dat mijn bedrijf SGAT-erkend is helpt daar beslist bij!” …maar het begint met kwaliteit

„Hier heb je m’n sleutel!”

„Ik heb nou eenmaal wat met zichtwerk,“ begint John, „Na m’n LTS bouwtechniek heb ik een tijdje als leerling-timmerman bij een paar aannemers in Spijkenisse gewerkt. Ik had veel contacten op de bouw, en het werk van de metselaars, stukadoors en tegelzetters sprak me gewoon aan. Ik ben ergens rond ’86 een avondopleiding metselen gaan doen, daar zat tegelwerk bij. De jaren daarna werkte ik nog steeds voor aannemers, en deed ik veel renovatiewerk. Onder andere in het Rotterdamse Dijkzigtziekenhuis. Ik heb daar heel wat badkamertjes onder handen genomen.”

Van Vugt biedt, als de klant dat wil, graag het complete pakket aan. „Slopen, het

Maar de stap naar een eigen zaak kon niet uitblijven: „Bij grote renovaties moet je als aannemer nu eenmaal meters maken. Dat respecteer ik, maar – ik wilde meer. Ik ben een perfectionist. Dus in ’99 begon ik voor mezelf. En dat is me prima bevallen. Ik kreeg met name klanten in de particuliere hoek: veel badkamerrenovaties.”

stucwerk, ik doe dat het liefst zelf. Dan weet ik zeker dat ik daarna op een goede ondergrond kan werken, en dat ik goed uitkom met de tegels. Loodgieterswerk doe ik niet zelf, daarin werk ik samen met Installatiebedrijf S.B. van der Heijden. Sam is net zo’n perfectionist als ik. Vergis je niet, mensen zien erg tegen zo’n verbouwing op, tegen de rommel, tegen wat er fout kan gaan. Dat belangrijke moment dat ze tegen je zeggen „Hier heb je m’n sleutel!”, dat vertrouwen wil ik ook 100% waard zijn.” John van Vugt besteed veel zorg aan de voorgesprekken over de verbouwing. „Ik neem mijn klanten graag mee in het bouw-

John van Vugt, thuis aan de keukentafel

11

proces. Ik bekijk samen met ze hoe ik het project aan ga pakken. De tegelverdeling neem ik altijd even met ze door. Soms win ik advies in, als ik ergens over twijfel. Bijvoorbeeld bij Rob Schut van Eurocol. Daar werk ik echt al jaren prima mee samen, als er iets ingewikkelds aan de hand is komt ‘ie zelfs even langs. Of klanten dat ingewikkeld vinden? Nee, dat stellen ze juist enorm op prijs!”

te handelen. Om een lang verhaal kort te maken: uit de beoordeling van een expert bleek achteraf dat de zwevende ondervloer die door de hoofdaannemer van de bouw was aangebracht, te dun en niet sterk genoeg was. Daarbij speelde mee dat er ook nog eens vloerverwarmingsleidingen in gefreesd waren. Dit kon je als tegelzetter natuurlijk niet voor aanvang van de tegelwerkzaamheden zien.”

Communicatie met de klanten: managen van verwachtingen!

Zodra de mogelijkheid er was, ging Van Vugt ook voor de certificering. „Klanten vinden dat echt een plus. Weet je, door mijn werkwijze ben ik niet de goedkoopste. Wie daar op uit is, zal mijn bedrijf dus ook niet kiezen. Wat ik wél meemaak, is dat een klant mij kiest terwijl mijn offerte bijna eens zo duur was. Dat heeft dan met mijn certificering te maken, met het gesprek dat we gevoerd hebben en met de opstelling, de transparantie van mijn offerte. Zo win je van iemand die ‘het even zonder bonnetje voor de helft’ doet. Oók in crisistijd!”

„Communicatie zou wat mij betreft een deel van de opleiding tot tegelzetter mogen zijn,” vindt Van Vugt. „Neem nou het volgende voorbeeld. Een klant heeft in z’n hoofd dat de verbouwing in een week klaar is, en jij weet dat ’t 2,5 week duurt. Je hebt het er nooit over gehad. De klus gaat prima. Is die klant na anderhalve week toch chagrijnig… Doe je toch iets verkeerd. Ik zorg dus altijd dat de klanten precies weten wat ze te wachten staat. Als je tevreden klanten wilt, zul je niet alleen in de kwaliteit van je resultaat, maar ook in de kwaliteit van je werkproces moeten investeren.” John heeft dan ook weinig reistijd. „Zo’n bedrijf als dat van mij gaat van mond tot mond. En ik doe er alles aan om te zorgen dat wát er van mond tot mond gaat, positief is!” Offertes? Een offerte breng ik graag pas uit na een persoonlijk gesprek. Het is immers altijd maatwerk, het gaat niet om een prijs per m2 maar om een uurprijs.”

Bezoek van IKOB-BKB? Pluspunt! Wie gecertificeerd is, ontvangt één keer per jaar een bezoek aan kantoor, en dan wordt de bedrijfsvoering beoordeeld: de kwaliteit van offertes, de klachtenregistratie („Bij mij een leeg bestand…”) en de risico-in-

„Je ziet het nauwelijks, maar zo heb ik dat opgelost!”

ventarisatie. “Alle werken die ik aanneem, meld ik bij IKOB-BKB, en ik laat de klant even weten dat er mogelijk een inspecteur van die organisatie langskomt. Het is een waarschuwing, maar iedere klant vat het op als een teken van kwaliteit!”

Badkamerrenovatie? Weinig XXL… John van Vugt vindt de XXL-tegels niet echt mooi. „In de badkamers die ik doe, zouden ze niet functioneel zijn. Een afschot kun je er in kleinere ruimtes niet mee maken. En van die grote vloeren, van meer dan 40m2… joh, ik ben echt van de badkamers, daar kan ik m’n creativiteit in kwijt!”

„Die certificering? Die levert me klanten op!” Toen Van Vugt Tegelwerken in 1999 begon, werd hij meteen BOVATINlid. „Is toch een steuntje in de rug. Ik wilde ook een gespecialiseerde bond achter me, niet zo’n algemene bond voor ondernemers. De voordelen? Alleen al de Algemene Leveringsvoorwaarden. En deze bond is ook een stukje zekerheid. Ik heb ’t nooit, maar – twee jaar geleden deed ik een werk voor een hoofdaannemer. Probleem. Een jaar na ingebruikname kwamen op enkele plaatsen een paar vloertegels los, en de opdrachtgever stelde mij aansprakelijk. Even met Teus Zanen van BOVATIN Juridisch Advies contact gehad, en hij adviseerde mij hoe

12

BOVATINFO

“Een foto terwijl ik voor de bus sta dan maar?”

Aan het werk in een renovatiecomplex. “Dan werk je veelal in kleine ruimtes!”

Zoveel is zeker .. De balkonconstructie van Schlüter®-Systems is de betrouwbare oplossing voor duurzame en schadevrije tegel- en natuursteenbekledingen buitenshuis. De verschillende systeemcomponenten zijn exact op elkaar afgestemd en hebben zich in de praktijk inmiddels ruimschoots bewezen. Het is geen toeval dat toonaangevende fabrikanten van bouwchemische producten samenwerkingsverbanden afsluiten met Schlüter®-Systems voor keramische toepassingen in open lucht. Of nu tegels in dunbed of plaatelementen los moeten worden gelegd, Schlüter®-Systems biedt voor elke constructie een oplossing op maat.

Een paar technische bedrijfsgeheimen… John toont een recent opgeleverde badkamer. „In deze woning moest een badkamer in verband met de fysieke beperking van één van de bewoners worden aangepast. Alles moest dan wel voldoen aan de voorschriften van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), dus – geen drempels, ook niet met de aangrenzende gang. Dan kijk je naar de mogelijkheden. Er moet afschot gemaakt worden. Maar je kunt geen zand/cementvloertje maken, want dan kun je niet dunner starten dan 3 centimeter – en hou je een drempel over. Dus: PCI Pericret toegepast, dan start je op een millimeter of drie… Bij de tegelverdeling heb ik de bewoners voorgesteld de vloertegels ook deels als plint en op de wand toe te passen, dat geeft een mooi ruimtelijk effect. En – detail, maar je kijkt er wel jaren tegen aan – in het kozijn heb ik de tegels onder verstek gezaagd, en zie je nu geen lelijke randjes. Meer werk, maar wel mooier!” „Nog een bedrijfsgeheim: ik respecteer de droogtijden. Tegelen op gips? Prima, maar wel op gips van minstens een centimeter dik, en het moet een week drogen. Alternatief? 957 Wandoquick, van Eurocol. Kun je na een dag aan het werk. Duurder, maar ook beter. Zeker in natte ruimtes.” „O, en nog een belangrijk bedrijfsgeheim. M’n gezin… M’n vrouw, Jolanda, en ik hebben onze rollen goed verdeeld. Nee, ze doet niet mijn administratie of m’n offertes, ik vind het zelf juist een soort ontspanning om dat ’s avonds te doen. Ik werk 50 á 60 uur per week, dus we hebben afgesproken dat ik niets in het huishouden doe. Maar ik sta wel in het weekend klaar, wanneer zij weekenddienst heeft. Ook in ons gezin staat kwaliteit voorop – we steunen elkaar in elkaars werk, en we zijn er voor elkaar en onze dochter Jeanet. En dan blijkt er toch nog genoeg tijd over voor de boot en onze andere hobbies!”

Schlüter®-BALKONCONSTRUCTIE Alles uit één hand

Schlüter ®-TROBA-PLUS oppervlaktedrainage Schlüter ®-DITRA afdichting, ontkoppeling, dampdruknivellering Schlüter ®-KERDI afdichtingsbanden Schlüter ®-DILEX bewegingsvoegprofielen Schlüter ®-BARA balkonrandprofielen Schlüter ®-BARIN gootsysteem

INNOVATIES

MET

PROF I E L

Schlüter-Systems KG · D-58640 Iserlohn · Internet: www.schlueter-systems.com BeNeLux bureau · Schlüter-Systems KG · Schotelven 28 · B-2370 Arendonk Tel. vanuit Ned. 026 / 32 74 290 · e-mail: [email protected]

Tekst en foto’s: ing. Peter Borgers, Bureau Bouwpathologie BB

Schimmelvorming in een zwembadruimte: hoe los je het op? In 2007 wordt aan een bestaande woning een inpandig zwembad aangebouwd. Het betreft een volledig nieuw opgetrokken deel van de woning. In het zwembad ontstaat tijdens de eerste winter, net boven het tegelwerk, schimmel op de wanden. Wat is de oorzaak en wie is er nu verantwoordelijk? De architect, de aannemer, de tegelzetter, of ligt het aan de technische installatie van het zwembad? In het zuiden van Limburg wordt begin 2007 een bestaand pand uit 1985 grondig gerenoveerd. Het betreft een geheel vrijstaande woning. Onderdeel van de renovatie is het bouwen van een inpandig zwembad in een nieuw te realiseren deel van de woning. Aan de achterzijde van de woning wordt een grote aanbouw geplaatst waarin het zwembad wordt gerealiseerd. Het betreft een zwembad voor privégebruik door de bewoners. Ten behoeve van de verbouwing is een architect en een aannemer in de arm genomen. De architect ontwerpt de aanbouw, en houdt daarbij rekening met het feit dat er een zwembad in wordt geplaatst. De aannemer bouwt de aanbouw. Het bad zelf wordt door derden geplaatst. Ook de technische installaties worden door derden geleverd en geplaatst. In de winter van 2007 ontstaat op diverse plaatsen, net boven het bad. een stipvormige zwarte aftekening. De aannemer wordt verzocht de zaak te komen bekijken. De aannemer is van mening dat hij niets fout heeft gedaan en dat de oorzaak van het probleem moet worden gezocht in de technische installaties. Ook de architect

14

BOVATINFO

wordt gevraagd er naar te kijken. Deze geeft aan dat het verstandig is er een onafhankelijke derde naar te laten kijken. Bureau voor Bouwpathologie BB wordt gevraagd de oorzaak van de schimmelgroei te onderzoeken en aan te geven hoe dit dient te worden opgelost.

Onderzoek Eerste stap: een grondige bestudering van de ontwerp- en werktekeningen van de architect. Op locatie spreken de aannemer, de architect, de installateur en de eigenaar van de woning en het bureau de problematiek door. De aannemer geeft aan dat hij exact volgens de tekeningen van de architect heeft gebouwd. De eigenaar vertelt dat hij het idee heeft dat als het buiten erg koud is, de gevels van de ruimte vochtig lijken te worden. De aanbouw blijkt te zijn opgetrokken uit een gemetselde spouwmuur voorzien van isolatie. Het platte dak is van beton en aan de buitenzijde geïsoleerd. De fundering is van beton en in één gang gestort met

Schimmel, vochtaftekening en het stucwerk komt los

De situatie aan de buitenkant

een koudebrugonderbreking aangebracht in de vorm van foamglas. Onder het foamglas is een strook bitumen waarneembaar. Het isolatiemateriaal aan de buitenzijde van de betonnen kelderbak blijkt onder het maaiveld te stoppen. Nadat de gevel ter hoogte van het maaiveld opengemaakt is, blijkt dat de strook bitumen van buitenaf onder het foamglas doorloopt tot tegen de kalkzandstenen binnenmuur en daartegen is opgezet. Het isolatiemateriaal in de spouw loopt tot onderin door en is volledig droog. Er is geen sprong in de betonnen wand van de kelder aangetroffen.

Analyse en conclusie

De situatie aan de buitenkant

de betonnen bak waarin het zwembad is gebouwd. De gehele ruimte is als het ware voorzien van een kelderbak waarbij in één gedeelte het bad is vervaardigd, en in het resterende deel van de kelder de installaties die zorgen voor reiniging en verwarming van het zwembad. De fundering wordt gevormd door de onderzijde van de kelderbak. Er zijn verder geen heipalen aangebracht onder de bak. In de technische ruimte naast het bad, dus onder het bordes/perron van het zwembad, zijn nergens sporen van lekkage waarneembaar. De kelderbak staat in het grondwater en blijkt geheel waterdicht. In het zwembadgedeelte is op diverse plaatsen op de muur een afzetting van vocht waarneembaar. Het zwembad grenst aan drie zijden direct aan de gevel

van de ruimte. Plaatselijk is het stucwerk losgekomen en er is ook sprake van enige schimmelgroei. Na meting met de infraroodcamera blijkt de oppervlaktetemperatuur van de wanden (gevels) net boven de vloer duidelijk kouder dan de rest van de wanden. Volgens tekening zou de bovenzijde van het bad rechtstreeks overgaan in de kalkzandstenen binnenspouwbladen. Aan de buitenzijde zou de gevel doorlopen tot onder maaiveld, en zou de spouw tot onder het maaiveld zijn geïsoleerd. De betonnen kelder/zwembadbak zou aan de buitenzijde geheel zijn voorzien van isolatiemateriaal. Daarop is besloten de gevel aan de buitenzijde open te maken. De overgang van kelderbak naar gevel blijkt op maaiveldniveau te liggen en niet onder het maaiveld. Ter plaatse van de overgang is wel

De oorzaak is van de aftekening in het zwembad is eenvoudig: er is sprake van een duidelijke koudebrug. Het beton van de kelderbak is aan de buitenzijde niet volledig ingepakt met isolatiemateriaal. De bak is de enige scheiding tussen binnen en buiten. Doordat het beton over de bovenste 20 cm niet is ingepakt met isolatiemateriaal wordt het beton onder invloed van de buitentemperatuur koud. In de ruimte heerst een temperatuur van tussen de 27 en 29˚ Celsius bij een relatieve luchtvochtigheid van minimaal 75%. Dit betekent dat in de ruimte een zeer grote hoeveelheid vocht aanwezig is. Wanneer dan plaatselijk een duidelijk kouder oppervlak aanwezig is zal vocht hierop neerslaan en uiteindelijk een schimmel kunnen ontstaan.

Herstel Om in de toekomst geheel van de koudebrug en de gevolgen daarvan te zijn verlost, is het noodzakelijk de isolatie aan de buitenzijde van de betonnen kelderbak door te zetten tot net voorbij de bovenzijde van de bak. Hiermee is de bak geheel ingepakt met isolatiemateriaal en is de koudebrug weggenomen. Het is wel loodzakelijk dat er een isolatiemateriaal wordt toegepast met een hoge isolatiewaarde. Voor meer informatie: www.bouwpathologie.nl

Reageren op dit artikel? Mail naar [email protected]

15

Tekst: Ingrid Breukelman, Bondsbureau Bovatin/Remus Aussen

BOVATIN-voorzitter Gerard Reus op bezoek: Afdeling Oost + Noord-Nederland en FUNDEON Het BOVATIN-bestuur vindt contact met de afdelingen belangrijk. Daarom kondigde voorzitter Gerard Reus tijdens de laatste ledendag aan dat hij voornemens was om alle afdelingen een bezoek te brengen, bij voorkeur tijdens een vergadering. De eerste uitnodiging voor zo’n werkbezoek kwam van de BOVATIN-afdeling Oost + Noord-Nederland, en zo vond op 20 september 2010 het eerste werkbezoek plaats. Bij Oost + Noord-Nederland Zodra alle aanwezige leden (de opkomst was deze keer goed: er waren ruim 20 leden aanwezig) voorzien waren van een lekker kopje koffie, nam de voorzitter het woord en heet iedereen welkom. Speciaal heet hij de heer Reus welkom, en ook de heren die namens Mapei aanwezig zijn. Onder andere komt de organisatie van de

BOVATIN Jaardag 2011 ter sprake. Deze vindt plaats op zaterdag 18 juni 2011(zet ’m in uw agenda!), en wel in Oost-Nederland. De dag wordt wederom georganiseerd door mevrouw Tomaello en mevrouw Reus; zij krijgen medewerking van twee leden van de afdeling. Locatie en programma worden op een later tijdstip besproken. De heren Bekkers en Leppink van Mapei,

Gerard Reus licht de betekenis van ‘ onze’ Erkenningsregeling toe

geven vervolgens een presentatie over onder andere lijmen, kitten en chemische producten. Mapei geeft aan dat zij rondleidingen en presentaties kunnen verzorgen voor groepen tot 25 personen.

‘Werkbezoek, dus snel aan ’t werk!’ De afdelingsvoorzitter geeft het woord aan de heer Reus. Gerard bedankt de afdeling voor de uitnodiging. Allereerst legt Gerard uit waar de BOVATIN voor staat en waar de bond op dit moment druk mee is, zoals het in de markt zetten van de Erkenningsregeling, de ontwikkelingen rond de XXL-tegels en de rol van garantie bij tegelwerken. Ook de ontwikkelingen in het vak zelf krijgen aandacht: „Binnenkort hebben we het niet meer over een tegel‘zetter’ maar over een tegel‘steller’”. Aangezien op de agenda staat vermeld dat het een werkbezoek betreft, deelt hij mee ‘gauw aan het werk te gaan’ en hij nodigt de leden uit om vragen te stellen. Al gauw komt er een discussie op gang over de garantie en wie waarvoor verantwoordelijk is. De heer Reus geeft als advies: „Ga niet in tegen de voorschriften”. Maar, de vraag blijft: wie is er eindverantwoordelijk, de tegelfabrikant, de tegelzetter of de lijmfabrikant? Besloten wordt dat hierover spoedig iets op papier dient te komen, liefst voordat de werkdruk weer gaat aantrekken. De heer Reus geeft aan dat er via de E.U.F. gemeenschappelijke (Europese) verwerkingsadviezen zullen komen. Hierover binnenkort meer. Ook meldt hij dat er een speciale cursus wordt opgezet voor het leggen van de grootformaat (XXL) tegels.

17

Bestuurlijke overpeinzingen… „Iets wat erg leeft in ons bestuur is dat we graag zouden zien dat er meer ‘jeugd’ tijd vrij zou kunnen maken om in de landelijke en regionale besturen deel te nemen,” vindt Gerard. „Natuurlijk, als je jong bent en je steekt al je tijd in je bedrijf, dan is het starten met bestuurlijk werk NIET het eerste waar je aan denkt. En toch – je leert er veel van, en je doet wat voor je vakgebied.” Aan het einde van de vergadering bedankt de BOVATIN-voorzitter de afdeling voor de gastvrijheid en wenst iedereen succes: „…behoudt vooral je kwaliteit! En, mocht er iets zijn, zit je ergens mee, schroom niet maar bel me dan!”

Naschrift Hoe kijkt hij terug op het werkbezoek? „Ik voelde me bijzonder welkom in Hengelo, het was echt een leuke en nuttige ontmoeting! En ik verheug me natuurlijk enorm op de Ledendag,” vindt Gerard Reus. „Ik leer hier trouwens ook van. Kijk, je merkt dat het voor de regionale afdeling (en ik

...geanimeerde discussie..

18

BOVATINFO

denk dat dat ook voor de andere afdelingen geldt) best lastig is om ‘voeling’ te houden met de landelijke bondsontwikkelingen. Daarbij speelt de voorzitter van de afdeling overigens een sleutelrol: die maakt immers óók deel uit van het landelijk bestuur van de BOVATIN. Die kan dus kwesties van de regiobesturen inbrengen in het hoofdbestuur, en andersom. Tsja, hoe los je die ‘afstand’ op… Ik ga in ieder geval door met deze werkbezoeken. En ik vraag (bondssecretaris, red.) Teus Zanen om de agenda van het hoofdbestuur (HB) en het algemeen bestuur (AB) wat langer van te voren te verspreiden, met het advies aan de regiovoorzitters om die agenda met hun regiobestuursleden door te nemen, en daarna de vragen en standpunten van de regio in te brengen. Betekent wel wat agendaplanning, maar – het zou moeten werken.”

... Bij FUNDEON: toelichting op de Erkenningsregeling FUNDEON, ongeveer het kenniscentrum voor de bouw en infra, houdt zich onder andere bezig met het adviseren van bedrijven

over opleiding, scholing en loopbaan van medewerkers. Daarnaast wil FUNDEON zorgen voor een goede aansluiting tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven en stimuleren van de instroom van nieuw en goed opgeleid personeel in de bedrijfstak. Belangrijk dus voor BOVATIN om kennis uit te wisselen met deze organisatie. Medio oktober gaf Gerard Reus een presentatie voor het Sectorplatform van deze organisatie: de groep die bij Fundeon de opleidingen voor de gehele bouwsector vormgeeft. Een goede gelegenheid dus om de wensen van de tegelzetbedrijven omtrent de opleidingen mee te geven, en meteen onze Erkenningsregeling onder de aandacht te brengen. Ook ging de Gerard in op de betekenis van BOVATIN voor de tegelzetterij, het nut voor de tegelzetbedrijven en op de uitdagingen waar in het bijzonder de tegelzetbranche zich voor geplaatst ziet.

Reageren op dit artikel? Mail naar [email protected]

| Het juiste product voor iedere toepassing | SCHÖNOX Q9 W: Allrounder en specialist in één product.

■ Witte, snelafbindende, dun-, vloei-, middel- en dikbedlijm ■ Toepasbaar op wand en vloer, binnen en buiten ■ Uitermate geschikt voor grootformaat, bv. 80x120 cm ■ Geschikt voor verkleuringsgevoelig natuursteen

| Let´s stick together | www.schoenox.nl |

Tekst & foto’s: PCI

Uitbreiding stofarme tegellijmsystemen van PCI Met de vernieuwing van egalisatiemortel Periplan biedt PCI, de producent van professionele tegellijmsystemen, een compleet stofarm lijmsysteem aan. Bij het egaliseren, verlijmen van wand- en vloertegels en afvoegen hoeft stof dus geen probleem meer te zijn. Twee andere producten in het stofarme systeem zijn de lichtgewicht tegellijmen PCI Nanolight en PCI Nanoflott Light. De eerste valt op doordat deze voor alle ondergronden en alle keramiek geschikt is. Nanoflott Light is speciaal ontwikkeld voor grootformaat vloertegels. Voegmortel PCI Flexfug Extra completeert het systeem. Productontwikkeling, gebaseerd op de nanotechnologie, opent steeds meer wegen. Door toepassing van lichte vulstoffen wordt niet alleen de hoeveelheid stof beperkt. Ook een zeer hoge uitlevering is een eigenschap van lichtgewicht mortels. Met een zak van 15 kg PCI Nanolight wordt bijv. een even groot oppervlak tegels gelijmd als met een zak van 25 kg van een traditionele mortel. Reageren op dit artikel? Mail naar [email protected]

BOVATIN heeft uw e-mailadres nodig! Geachte leden Omdat wij u zo goed mogelijk van dienst willen zijn, vragen we u om ons uw E-adres te sturen. Dit om u in de toekomst ook digitaal te kunnen berichten over die zaken die voor u als ondernemer en vakman van belang zijn. We gaan namelijk werken aan – incidenteel en bij wijze van proef – een digitale nieuws-

brief. En, om onze dienstverlening als bond te kunnen baseren op uw wensen, willen we af en toe u digitaal een vraag kunnen stellen. Dus: wilt u AUB een blanco mail sturen naar [email protected], onder vermelding van uw bedrijfsnaam? Zodra we voldoende E-adressen binnenhebben, starten

we met nieuwe digitale initiatieven! NB: wanneer u al met uw elektronische gegevens op de BOVATIN-site staat, of wanneer uw E-adres al in het jaarboek is opgenomen hoeft u niet te mailen, want dan zijn uw gegevens al bij ons bekend. Reageren? Stuur een mail naar [email protected]

21

www.bovatinverzekeringsdienst.nl

BOVATIN Verzekeringsdienst Enige tijd geleden heeft u in dit blad kennis kunnen maken met de BOVATIN Verzekeringsdienst. In het bijzonder hebben wij u geïnformeerd over ons unieke concept op het gebied van verzuim. Met een aansluiting via internet regelt u alles rondom ziekte en verzuim van uw medewerkers en met de verzuimapplicatie registreert u eenvoudig uw ziek- en herstelmeldingen. Dit bespaart u veel tijd, frustratie en geld. Alle informatie hierover vindt u op www.bovatinverzuim.nl Naast dit unieke concept, biedt de BOVATIN Verzekeringsdienst diverse andere speciaal voor de leden van BOVATIN ingekochte verzekeringen. Deze keer brengen wij de Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven onder de aandacht.

Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven, waarom? Als ondernemer loopt u risico’s. Sommige risico’s kunt u zelf dragen, maar niet uw aansprakelijkheidsrisico. Dat kan de continuïteit van uw bedrijf in gevaar brengen. Het doel van de aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven is de bescherming van het vermogen van uw bedrijf tegen aanspraken van derden. Als lid van BOVATIN kunt u profiteren van de mantelovereenkomst op het gebied van de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering.

22

BOVATINFO

Een polis die in nauwe samenwerking met BOVATIN tot stand gekomen is en geheel op maat gemaakt is. Voorbeelden van het maatwerk zijn een gratis inloopdekking van 5 jaar, het meeverzekeren van de aansprakelijkheid op basis van Goed Werkgeverschap conform artikel 7:611 BW en een dekking voor opzichtschade, hetgeen normaliter uitgesloten is van de dekking. Door het opnemen van een dekking voor opzichtschade, is medeverzekerd de aansprakelijkheid voor schade aan zaken van opdrachtgevers gedurende de tijd dat u die zaken ter bewerking en/of ter behandeling onder zich heeft.

Goed Werkgeverschap / Artikel 7:611 BW In de afgelopen jaren is er veel te doen geweest over de aansprakelijkheid van de

werkgever voor schade van werknemers door een verkeersongeval tijdens het werk. Inmiddels is door uitspraken van de Hoge Raad aangenomen, dat de werkgever niet alleen aansprakelijk is voor een dergelijke schade, maar tevens de verplichting heeft om voor een adequate verzekering te zorgen (artikel 7:611 Burgerlijk Wetboek: goed werkgeverschap). Door het opnemen van een bepaling omtrent het goed werkgeverschap wordt de aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven verruimd met een dekking voor schade in verband met het niet afsluiten van een adequate verzekering op basis van artikel 7:611 Burgerlijk Wetboek: goed werkgeverschap. Naast deze voordelen, bieden wij bedrijven met een certificaat van de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT) nog een premiekorting van 10%!

Wilt u meer weten over de aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jhalmar de Vaal telefoonnummer010 - 288 44 43, mail [email protected] of met Petra Nijs, telefoonnummer 010 - 288 44 84, mail [email protected].

Alstublieft: nu ook een digitale BOVATIN-offertemap leent BOVATIN natuurlijk graag. NB: deze offertemap is met name bestemd voor particuliere klanten. Van aannemingsbedrijven mag u er van uitgaan dat zij de waarde van BOVATIN al kennen. U vindt vanaf nu een digitale offertemap op de BOVATIN-ledensite (achter uw wachtwoord). Deze ‘digitale offertemap’ is te gebruiken in onder andere Excel (Microsoft Office) en in Calc (Open Office, freeware). Hoe u de offerte van uw bedrijfsnaam en – logo kunt voorzien, en hoe de offerte-

Deze map, nu ook digitaal! module BTW en het totaalbedrag berekent? Er zit een handleiding bij. Kunt u voortaan ‘in BOVATIN-stijl’ offreren.

More than white

Laat uw klanten zien dat u lid bent van een bond die staat voor kwaliteit en vertrouwen! Tijdens de ledendag 2010 werden daarom de eerste BOVATIN-offertemappen aan – uitsluitend - de leden uitgedeeld. En u als BOVATIN-lid hebt er bij BOVATINfo 2010–2 ook een aantal ontvangen. De leden waren enthousiast, maar ze wilden meer: “Prima initiatief! Maar – ik breng met name aan particulieren meestal digitaal offerte uit. Hebben jullie ook een digitale versie van deze map?” Ook die service ver-

Mosa. Tegels. Koninklijke Mosa | Telefoon +31 (0)43 368 92 29 | [email protected] | www.mosa.nl

23

Lezers schrijven… Vragen over het vak? Suggesties voor de BOVATIN? Wilt u iets kwijt over het blad of één van de artikelen? Mail dan naar [email protected] ! Het is voor mij lastig om leerlingen in dienst te nemen, omdat ik in de kleinere particuliere ruimten (badkamers, keukens) gewoon niet met twee man kan werken. Toch zou ik best een leerling de kneepjes van het vak bij willen brengen. Dat kan juist in dat werk dat ik doe, waar je echt álles tegenkomt wat tegelwerk tot vakwerk maakt. maar (zie het artikel elders in dit blad, red.) duurder worden door een leerling mee te nemen terwijl maar één van ons tweeën tegelijk aan het werk kan zijn – dat kan ik naar mijn klanten niet maken. Is daar nou, bijvoorbeeld in de vorm van een subsidie, een mouw aan te passen? John van Vugt, Van Vugt Tegelwerken, Rhoon Beste John, Deze vraag stuur ik door naar het BOVATIN-bestuur. Zal niet 1-2-3 een oplossing voor zijn, maar de bestuurders laten weten hoe- en of ze dit kunnen oppakken. Remus Aussen, hoofdredactie

Aan: P.J. Bakker, naar aanleiding van zijn artikel ‘Waarom opleiden’ in BOVATINfo 2010-2 Het doet mij deugd dat u precies kunt aangeven waarom het zo belangrijk is dat werkgevers een krachtige leeromgeving dienen in te richten om behoud van vakmanschap in de branche te waarborgen. Als wij dan in gaan zoemen in ons land waar het opleiden van een goede tegelzetter in een leerwerktraject mogelijk is. Dan kan het maar zo zijn dat aan de hele missie van opleiden te kort wordt gedaan. In het Oostelijke deel van Nederland (Almelo) is een perfecte SPT ingericht. Gaan we richting het westen dan komen we in Heerhugowaard een goede leerwerkplek voor

24

BOVATINFO

tegelzetters tegen. BOVATIN mag blij zijn met het initiatief van opleidingsbedrijf SPBU te Utrecht, dat zij investeren in een goede werkplek om aan het tegelzettervak handen en voeten te geven. Maar, het blijft voor mij een gemis dat in de omgeving van Apeldoorn, Deventer, Arnhem geen SPT-ruimte is ingericht, want bedrijven in deze omgeving zijn er genoeg en de vraag van leerlingen om het tegelzettervak te willen leren is sterk aanwezig. Nu nog de faciliteiten bieden om de doelen van het artikel “Waarom opleiden” te kunnen blijven nastreven voor de tegelzetterbranche. Jeroen Besseling, adviseur opleidingsbeleid Fundeon Geachte heer Besseling, Dank voor uw reactie, goed om te ervaren dat er nog altijd een brede betrokkenheid is bij het opleiden van onze nieuwe vakmensen. U signaleert een vraag van (mogelijke) leerlingen naar een SPT-ruimte in de regio Arnhem/Deventer/Apeldoorn. Dat is een start! Nu gaat het erom: hoe verder? Zoals u weet was BOVATIN initiatiefnemer bij de oprichting van ESPEQ in Heerhugowaard en van de opleiding in Almelo. En er zijn ook BOVATIN-bestuursleden betrokken geweest bij het SPBU in Nieuwegein. Voor het ‘houdbaar’ oprichten van een regionaal opleidingscentrum, zo hebben we bij het opzetten van de andere opleidingscentra geleerd, is een hoge organisatiegraad van de daar gevestigde tegelzetbedrijven nodig. Immers: wie gaat het bestuur vormen? Welk samenwerkingsverband steekt zijn nek uit? Wie investeert? Welke bedrijven garanderen dat ze leerlingen opnemen? Wie stellen zich beschikbaar als leermeester? De ervaring leert dat dit meestal BOVATIN-leden zijn. Als u op de BOVATIN-site op het tabblad ‘BOVATIN-leden

in uw regio’ klinkt, ziet u in één oogopslag dat onze brancheorganisatie in die regio relatief weinig aangesloten bedrijven heeft. Dat is jammer, want al weten we dat ook niet-leden hoge verwachtingen van ‘hun’ brancheorganisatie hebben (tsja…) – we zijn er wel primair om initiatief te nemen en geld, tijd en aandacht te investeren waar onze leden dat willen, en naar rato van het aantal leden dat daar participeert. Het zou dus goed zijn als meer bedrijven in (ook) die regio lid zouden worden. Enige aanmoediging van Fundeon richting die bedrijven is dan ook beslist welkom! Uw reactie is voor ons wel aanleiding om hier met de afdeling Oost + NoordNederland van onze bond contact over op te nemen. Blijkt er voldoende draagvlak te zijn, en blijkt er een samenwerkingsverband te zijn dat zijn nek uit wil steken, dan is BOVATIN de eerste om zijn middelen, kennis en ervaring in te zetten om een initiatief tot een succes te helpen maken. P.J. Bakker Reageren? Mail naar [email protected] De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken mails samen te vatten en in te korten.

Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar… In deze rubriek ‘Ik ben dan wel geen tegelzetter maar…’ is ruimte voor niettegelzetters om hun mening te geven of een vraag te stellen over het vak. De eerste column is van Remus Aussen(’60), de hoofdredacteur van BOVATINfo. Hij werkt als zelfstandig communicatieadviseur, -trainer en muzikant, en schrijft daarnaast onder andere voor tijdschrift ‘De Bassist’. Hij werkte als communicatiemanager en hoofd strategie bij diverse gemeenten, en heeft een aantal stedelijke toekomstvisies op zijn naam staan.

ARBO en XXL: hoe stellen we ons op? Regels kunnen knap lastig zijn. Anderzijds, ze zorgen soms wel voor een iets veiliger, gezonder en rustiger bestaan. Neem nou de flitspalen… Of nee, neem de ARBO-wetgeving. Ik heb er als niet-tegelzetter nauwelijks mee te maken (of het moest om mijn bureau-werkplek gaan). Maar iedere tegelzetter in loondienst, en iedere werkgever heeft dat wel: regels voor stofvrij werken, voor het maximale gewicht van verpakkingen (de 25 kilo pakken of emmers lijm, cementverpakkingen, pakken tegels), en zo zijn er nog wel wat. En nu zijn er de XXL-tegels. Erg fraai in vooral grote ruimtes, op wanden, en er zijn bijzondere patronen mee te creëren. Maar groot (en zwaar) zijn ze. Was eerst 30x30 al groot, er zijn nu tegels op de markt van 60x60, 75x75, 100x100 en ik hoorde al over 300x100. En ze gaan niet meer weg. Natuurlijk, er komt een volgende mode, maar in de gemiddelde showroom zie je dat modes naast elkaar blijven voortbestaan. Nu zijn veel tegelzetters best sterk. ‘Watjes’ kom je in het vak niet veel tegen. En – het verdelen en leggen van de XXL-tegel is ook een uitdaging voor de vakman. Ook fysiek. De T-BO tegelhulpen vliegen nou niet direct de fabriek uit, dus kunnen we er wel van uitgaan dat de meeste grootformaat tegels gewoon met de hand gelegd worden. Zo’n T-BO is een behoorlijke investering, en – in kleine of moeilijk bereikbare ruimten is het apparaat ook lastiger toepasbaar. XXL-tegels worden dus veelal met zuignappen en met twee man geplaatst. Veel architecten zijn nogal gecharmeerd van de grootformaattegels, en de kans is groot dat ze de komende jaren meer en meer worden voorgeschreven. Rijst de vraag: hoe gaat het over een paar jaar met de ruggen van onze BOVATIN-leden? En met die van de niet-aangesloten tegelzetters en klussers? Even in het algemeen: iedere arts met enig inzicht in belasting van rug- en tussenwervels zal van mening zijn dat ook het in duo’s plaatsen van de grotere XXL-tegels een flinke zo niet té flinke belasting oplevert. Zeker wanneer je het jaren achtereen doet. Nu kan het zijn dat hier in het kader van de ARBO-wetgeving uit-

spraken over gedaan gaan worden. Het kan ook dat, als er niemand aan de bel trekt, dit geen prioriteit krijgt. Vraag is nu: hoe vinden de leden dat de BOVATIN zich hierin zou moeten opstellen? Even de scenario’s: 1. BOVATIN laat de bal het werk doen. Gevolg: op termijn een hoop rugklachten, tenzij er een goedkoper en ook in kleinere ruimten bruikbaar alternatief voor de T-BO komt. En de tegelzetbedrijven hier ook in gaan investeren. 2. BOVATIN trekt aan de bel en dringt aan op strakke wetgeving. In variant 2 gebeurt er nogal wat. Stel: ARBO-wetgeving wordt aangepast. Grootformaattegels mogen dan slechts tot een bepaald gewicht met de hand gelegd worden. Dan ligt de keuze bij onze leden. Als het nog een keuze is, want wie wil een (vaak forse) boete aan zijn broek? Dan zullen er veel ‘klusbedrijven’ en ‘klussers’, met gevaar voor de gezondheid van hun mensen (en, door gebrek aan kennis van het materiaal, met slechte resultaten en dus een verslechterende reputatie voor tegelwerk in het algemeen) het nodige werk overnemen. Ook vakbekwame tegelzetters zullen soms toch de grenzen van de wet opzoeken. Want er is nog steeds markt voor die tegels, en er moet brood op de plank. Is er een variant 3? Een ‘verbod’ op de XXL, of – meer voor de handliggend - op het handmatig verwerken van XXL lijkt niet erg van deze tijd, en – wie wil dat ook. Al komt een dergelijke ‘flitspaal’ ineens dichtbij als iedereen op z’n handen blijft zitten. Resteert wat Mosa-verkoopleider Nederland Erik Kleijnen elders in dit blad stelt: “Ik kan me niet voorstellen dat tegels nog lang uit de hand gelegd worden”. Mosa denkt na over de toekomst, en staat behoorlijk vooraan waar het innovatie betreft. De BOVATIN zit sowieso ook niet stil, laat staan op z’n handen. Dus die oplossing komt er wel. Resteert de vraag: wat doet u? Als ‘ie er komt, gaat u dan ook daadwerkelijk investeren in de T-BO versie ‘light’? Of blijven we tillen? Ik hoorde laatst dat, waar een werknemer bepaalde gewichten niet mag tillen, een ZZP-er dat voor zichzelf mag uitmaken. Maas in de wet. Charmante oplossing. Scenario 3! Je kunt er blij mee zijn, of niet. „De geschiedenis heeft uitgewezen dat ‘goed ondernemerschap’ en ‘goed werkgeverschap’ dicht bij elkaar liggen.”, hoorde ik laatst iemand zeggen. Welke lijn vindt u dat BOVATIN zou moeten kiezen? En wat gaat u zelf doen? Wordt vervolgd – want de T-BO ‘ light’ is er al... Reageren op dit artikel? Mail naar [email protected]

25

Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!

Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.

Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben. Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen. De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).

Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.

Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.

Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).

Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht. Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.

Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen? Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.

Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:

S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: [email protected] • Website: www.sgat.nl

SGAT nieuws Met IKOB-BKB er achter, staat zeKerheID VOOrOp KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

IKOB-BKB: De certificeerder van het huis.

IKOBKB

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers beter gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren. Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij IKOB-BKB.

IKOB-BKB BV Postbus 298 3990 GB Houten Tel. 030 - 635 80 60 [email protected] www.ikobbkb.nl

Erkende bedrijven van de SGAT Bedrijfsnaam Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair BV Jan Groen Tegelzetbedrijf B.V. Keijsper-Reus B.V. Rijvo Tegelhandel BV SVK Tegelwerken BV Tegel-Installatiebedrijf Joma Tegelwerken Jan Slenders BV Tegelzetbedrijf Ceramics BV Tegelzetbedrijf Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Westland / Huizen V.o.F. Tegelzettersbedrijf & Tegelhandel Wijen

Plaats Kerkrade Bleiswijk Alkmaar Purmerend Alkmaar Kerkrade Budel Rotterdam Vleuten Huizen Nederweert

Nieuwe erkende bedrijven van de SGAT Bedrijfsnaam Plaats Tegelwerken Heijblom V.o.F.

Someren-Eind

Aspirant erkende bedrijven van de SGAT Bedrijfsnaam Plaats

Bedrijsnaam Tegelzettersbedrijf Marcelis BV Tegelzettersbedrijf Mutsaars BV Tegelzettersbedrijf W. Penders Troost Tegelzetters V.o.F. Van Vugt Tegelwerken VOF Tegelzetbedrijf K. & J. Dieleman Gebr. Tol Tegels BV Tegelzettersbedrijf Rongen V.o.F. Den Adel Tegelwerken BV Tegelhuis C.G. van den Boogaard

Plaats H’veld-Giessendam Vught St. Joost Zaandam Rhoon Terneuzen Volendam Venray Molenaarsgraaf Wijk bij Duurstede

Zetfout SGAT-nieuws in BOVATINfo In BOVATINfo 2010-2 waren op pagina 27, bij het overzicht van de erkenningsregeling, per abuis de kopjes boven de erkende bedrijven en de aspirant-erkende bedrijven verwisseld. U gelieve dus in de vorige editie, waar ‘erkende bedrijven van de SGAT’ staat, te lezen: ‘aspirant erkende bedrijven van de SGAT’ en andersom. Met excuses, de redactie

Bedrijfsnaam

Plaats

Tegelz.bedr. V. Nuland V. Venrooy B.V.

Heesch

W. v. Elderen Bouwmaterialen en Tegelhandel B.V.

Venlo

Tegelhuis Heemskerk

Heemskerk

Tegelhandel & Tegelzetbedrijf van Veen B.V.

St. Nicolaasga

Tegelzetbedrijf A. de Vries & Zn.

Uithoorn

Tegelzetbedrijf Gerke

Beesd

Tegelzettersbedrijf B.J. van der Rijst V.o.F.

Hey- en Boeicop

Tegelzetbedrijf C. Grifhorst BV

Amsterdam

Asschert Tegel & Sanitair - Tegelzetbedrijf

Neede

Tegelzetbedrijf Dick Nieuwenhuis

Serooskerke

V.o.F. Tegelzetbedrijf Nijkamp

Rijssen

Tegelzettersbedrijf Loomans BV

Someren

Tegelzetbedrijf van der Meulen

Drachten

Tegelzetbedrijf Zwarthoed BV

Volendam

Gebr. Van de Laar BV Tegels en Natuursteen

Venlo-Blerick

Tegelzetbedrijf Dumont

Akersloot

27

Nuttige info voor Bovatin-leden SECRETARIAAT

AFDELINGSSECRETARIATEN

LEDENADVIES

Bondsburo BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 e-mail: [email protected] website: www.bovatin.nl

Noord-Holland

BOVATIN Bondsbureau (voorlichting)

HOOFDBESTUUR

P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon (0172) 21 60 84 fax (0172) 21 04 61 mob. 06-53281208

Voorzitter:

G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 fax (072) 564 70 52 e-mail: [email protected]

Secretaris:

P.J. Bakker Zuiderplantsoen 40, 1621 MA Hoorn telefoon (0229) 29 92 40 mob. 06-51764118 fax (084) 229 31 48 e-mail [email protected]

Penningmeester:

J. van Haaren Maria Gorettistraat 141, 6462 XP Kerkrade telefoon (045) 5354713 fax (045) 542 21 64 mob. 06-53387342 e-mail: [email protected]

Bestuursleden:

J. Börger Den Hamstraat 9A, 3451 BM Vleuten telefoon (030) 677 24 21 fax (030) 677 55 83 G. Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon (045) 544 45 42 fax (045) 544 09 73 C.H. van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon (0412) 61 16 29 fax (0412) 61 31 16

Juridisch adviseur:

Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon (0032) 36853187 fax (0032) 36853186 e-mail [email protected] mob. 06-20616770

Ambtelijk secretaris:

G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

Informatie betreffende keuringscommissie: BOVATIN Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

28

BOVATINFO

K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest mob. 06-53681859

Zuid-Holland Midden-Nederland

Oost+Noord-Nederland

G.C. Cremer Europaweg 28 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail [email protected]

Zuid-Nederland

P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 fax (0416) 27 33 29

Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail [email protected] Voorlichting op gebied van: • Cordares (SFB) • Sociale Verzekeringen • CAO-bepalingen • Loonkosten • Overige verzekeringen • Bedrijfsschade • WA verzekeringen • Etc.

BOVATIN Bondsbureau (advies) Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos

Adviezen op gebied van: • Opstellen van een ondernemingsplan • Kostenbewakingssystemen • Financieringsplan • Opstellen exploitatieprognoses • Opvolgingsproblematiek • Etc.

BOVATIN/Technisch advies

Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail [email protected]

Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen • Tegels • Lijmen • Hulpmiddelen-materialen • Verwerkingsmethoden • Etc. Advies aanvragen via Bondsbureau: 0548 - 538505 Adviseur: P.J. Bakker

Advertenties en nieuws diversen

BOVATIN/BJD Advies

REDACTIECOMMISSIE Hoofdredactie

J.W. Rekers Nassaustraat 1, 5741 HR Beek en Donk telefoon (0492) 55 27 48 mob. 06 – 1311 0925

Mededelingen Hoofdbestuur

G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 e-mail: [email protected]

Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05

Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel. (0172) 21 60 84 P.J. Bakker Zuiderplantsoen 40, 1621 MA Hoorn telefoon (0229) 29 92 40 mob. 06-51764118 fax (084) 229 31 48 e-mail [email protected]

Redactieadres BOVATINfo Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon (0548) 538 505 Fax (0548) 538 501 e-mail [email protected]

Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob. 06-20616770 e-mail: [email protected] Juridische Advisering en Procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat): • Arbeidsrecht • Contractenrecht • Incasso • Huurkwesties • Soc. Verzekeringen • Subsidies • Vergunningen • Leasing • Productaansprakelijkheid • Juridische Doorlichting • Etc.

S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramische- en natuursteen tegels (zie secretariaat BOVATIN) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

Sommige tegelzetters zijn wel héél blij met PCI.

Eén tegellijm voor alle ondergronden en alle keramiek    

Lichtgewicht (zak van 15 kg met handvat) Uitlevering gelijk aan 25 kg traditionele tegellijm Zowel voor dun- als middenbedverlijming Verlengde lijmopentijd én hoog standvermogen

Stofarm www.basf-cc.nl/PCI

Elke klus een meesterwerk

eurocol

lijmen, voegen, egaliseren Voor het maken van een meesterwerk zijn naast talent, kennis en een creatieve geest ook perfecte materialen en een professionele uitvoering van groot belang. Forbo Eurocol heeft de juiste producten en geeft graag de adviezen die nodig zijn om, met elkaar, uw klus tot een meesterwerk te maken. Bel ons, wij staan voor u klaar en tonen u graag ons talent.

Forbo Eurocol BV Industrieweg 1-2, Postbus 130, 1520 AC Wormerveer T +31 (0)75 627 16 00, F +31 (0)75 628 35 64, E [email protected], www.eurocol.com

eurocol – the strong connection