JAARGANG 3 VAKBLAD SPELBEGELEIDING VOOR KINDEREN MET HECHTINGSPROBLEMEN HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANGBRANCHE IN VLAANDEREN

01-2013 JAARGANG 3 VAKBLAD

6 SPELBEGELEIDING VOOR KINDEREN MET HECHTINGSPROBLEMEN HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANGBRANCHE IN VLAANDEREN

VAKBLAD KINDEROPVANG JANUARI 2013


Inventief en creatief

In de kijker

Ik wens je een vreugdevol en gezond 2013! Een nieuw jaar betekent voor velen onder ons nieuwe voornemens. Elk jaar wagen we er ons met volle moed aan. Maar of die voornemens daadwerkelijk standhouden, dat is iets anders. De kinderopvangsector wacht nog steeds in spanning op de uitvoeringsbesluiten van het decreet kinderopvang van baby’s en peuters. Ik hoop voor iedereen die actief betrokken is bij de kinderopvang dat er snel duidelijkheid komt. Zodra de onzekerheid is opgedoekt, kan er gericht en duurzaam gewerkt worden aan de kwaliteitsvolle kinderopvang in Vlaanderen. De twijfel en onzekerheid maakt in crisistijd vaak plaats voor inventiviteit en creativiteit, dat merk je ook binnen de kinderopvang. Met een mooie gedachte ‘samen staan we sterk’ wordt hoe langer hoe meer coöperatieve kinderopvang opgericht. Wens je meer te weten over deze ondernemingsvorm, lees dan verder in dit blad.

Spelontwikkeling Een van de belangrijkste voorwaar6 den voor spel is, dat een kind zich veilig voelt en de wereld met vertrouwen tegemoet kan treden. Kinderen die een onveilige gehechtheidsrelatie hebben, ervaren dit gevoel van veiligheid minder. Ontdek enkele tips hoe je een kind daarbij kan begeleiden.

Liefs, Sharon Van Den Ouweland

Hoofdredactrice

Coöperatieve Kinderopvang Een coöperatieve vennootschap 12 biedt, zuiver juridisch, een degelijke en toch flexibele structuur waarnaar heel wat ondernemers in de kinderopvang op zoek zijn.

Meer... De derde editie van de Vakbeurs Kinderopvang. P4 2013 betekent een jaar vol nieuwe vormingen. Joepie! P5 Ontdek twee leuke verhaaltjes van handpoppen in de kinderopvang. P8-9 / P10-11

Handpoppen Wil je aan de slag met handpop14 pen in de kinderopvang? Wij selecteerden enkele boeken die je op weg kunnen helpen. Herbruikbare luiers Wasbare luiers zijn helemaal terug 16 van weggeweest. Veel ouders en kinderdagverblijven kiezen er doelbewust voor. Overweeg jij het ook?

Colofon Het vakblad Kinderopvang is een uitgave van Expolaen bvba Steenstraat 80 2180 Ekeren 03 464 28 88 [email protected] www.vakbladkinderopvang.be Hoofdredacteur Sharon Van Den Ouweland Redactie Sharon Van Den Ouweland Brenda De Leger Eindredactie Sharon Van Den Ouweland Vormgeving I Graphic [email protected] www.i-graphic.be 0497 212 441 Foto's Shutterstock

pagina 02

pagina 03



PRIKBORD

PRIKBORD Denk alvast aan je vormingen voor 2013 Kun je niet kiezen uit het uitgebreide vormingsaanbod? Wij zochten enkele interessante en leuke vormingen voor je uit.

De regelgeving bepaalt immers dat voor bepaalde zelfstandige opvangvoorzieningen de verantwoordelijke(n) en/ of de medewerkers van de opvangvoorziening per kalenderjaar minstens 12 uur vorming, die rechtstreeks verband houdt met de opvangactiviteit en die kwaliteitsbevorderend is, volgen rgrime nna en theate e h t, in a p y d o Grime, b et alle basism:“We starten moudige oefeaa -S rg o Z s, en w eenv Helga Bau iaalvoorstelling en eren technieken, maters gaan we aan de slag met schild t je ch en da lg o at ezicht. W ningen. Verv We eten en het aang op de handen, vo, een bloempje of een plopmuts? bod. je n et aa nn o’s komen van een zo maal. Ook tatto oefenen het alleworkshop je fototoestel mee.” Breng tijdens de 2013 Datum: 25 mei u30 16 – 0 ingsmedewerker rm Tijd: 09u3 vo s, en w au B elga Begeleiding: H eropvang en onderwijs. nd ki nt ) & consulta klinisch geschoold (pedagogisch en

Vakbeurs Kinderopvang 11 en 12 oktober 2013 Noteer alvast in je agenda: de derde editie van de Vakbeurs Kinderopvang vindt plaats op vrijdag 11 en zaterdag 12 oktober 2013 in de Waagnatie te Antwerpen.

De beurs is open op vrijdag van 12 tot 20 uur en op zaterdag van 10 tot 17 uur. Het is de ideale plek om nieuwe ontwikkelingen in de kinderopvang te ontdekken en om contacten te leggen met organisaties die de kinderopvang ondersteunen. Onthaalouders en medewerkers in de kinderopvang kunnen later pagina 04

via de website een gratis toegangskaart verkrijgen. Ook scholen zijn van harte welkom. Dag van de kinderbegeleider en onthaalouder Op 12 oktober 2013 vieren we de dag van de kinderbegeleider en onthaalouder. Het werk van alle medewerkers in de kinderopvang is van onschatbare waarde. Mama’s en papa’s kunnen met een gerust hart gaan werken, terwijl hun kindjes in een liefdevolle, zorgzame en geduldige omgeving worden opgevangen.

MEER INFO ? Zorg-Saam Website: www.zorgsaam.be E-mail: [email protected] Tel: 016/24.39.75



Vakbeurs Kinderopvang wil deze dag niet zomaar laten voorbijgaan: ze ziet het als dé ideale gelegenheid om je in de bloemetjes te zetten en om je een leerrijke en vooral leuke dag te bezorgen.

Hechtingssto ornissen UnieKO: “Hech tegelijk levensn ting is iets wonderbaarlijks m oodzakelijk voo aa bekijken de ontw r ieder mens. W r bij het kind en ikkeling van een veilige hechti e ting er bestaan. gaan na welke soorten van hecng alles zoals het mJammer genoeg loopt echter n hvan het kind in oet en komt de veilige hechtiiet van hechtingsst gevaar. Soms spreken we zeng te gaan met hetoornissen. We leren bewust lfs adequaat reager opnemen van signalen en le om ren en op signalen.” Datum: 28 mei Tijd: 19u15 – 2013 22u30 Voor meer neem contact oinformatie over deze vorm ing, p met UnieKO.

MEER INFO ? Website: www.unieko.be Contactpersoon: Carina Verdonck Tel: 0486/787.886



, Beroepsgeheimale media ci privacy en so sgeheim? Wat is het beroep ijk en wat niet? t hebben? Wat is vertrouwel fouten en welke gevolgen kan di Wanneer maak je? eren mag Wat zegt de wet t leven van de ouders en de kind Welke zaken uit hederen, waaronder je collega’s? an je bespreken metbook, e-mails, sms’jes, …? Wat met Face MEER WETEN ? Vormingsinstelling VIAC vzw Datum:  13 20 r Website: www.viac.be 19 novembe Begeleiding: of (verpleegklundige) E-mail: [email protected] Nelle Vanlangenh Tel: 02/360.23.75

pagina 05



SPELONTWIKKELING

SPELONTWIKKELING

Spelbegeleiding voor kinderen met hechtingsproblemen Een van de belangrijkste voorwaarden voor spel is, dat een kind zich veilig voelt en de wereld met vertrouwen tegemoet kan treden. Kinderen die een onveilige gehechtheidsrelatie hebben, ervaren dit gevoel van veiligheid minder. Extra spelbegeleiding kan een kind helpen om te leren spelen of al spelend iets te leren.

Een gehechtheidsrelatie is te definiëren als een duurzame, affectieve relatie tussen een kind en de primaire verzorger van dat kind. Ieder kind zal zich in zijn eerste levensjaar hechten aan zijn voornaamste opvoeder. Naast het temperament van het kind, is de kwaliteit van deze relatie belangrijk voor de wijze waarop het kind in zijn verdere leven met zijn omgeving zal omgaan. De kwaliteit van deze gehechtheid kan echter verschillen afhankelijk van twee aanvullende gedragssystemen: het hechtingsgedragssysteem en het exploratiegedragssysteem. Bij het hechtingsgedrag zoekt het kind de nabijheid van zijn hechtingsfiguur op en bij het exploratiesysteem ontdekt het de omgeving, wat een verwijdering van de belangrijkste verzorger vraagt. Bij een veilige gehechtheid is de balans in evenwicht. pagina 06

Onveilige hechting Wanneer echter een van beide systemen overheerst, is er sprake van een onveilige hechting. Naast de veilige gehechtheidsrelatie zijn er nog twee typen gehechtheidsrelaties: de angstig-vermijdende gehechtheid en de angstig-afwerende gehechtheid. Een kind dat angstig-vermijdende gehechtheid vertoont, zoekt bij hereniging niet de nabijheid van zijn opvoeder op. Het kind vermijdt zijn verzorger en richt zich op zijn omgeving. De balans tussen beide gedragssystemen is dus niet in evenwicht, ze helt over naar de kant van het exploratiegedrag. Een kind met angstig-afwerende gehechtheid vertoont tegengesteld gedrag bij het weerzien met zijn opvoeder. Enerzijds zoekt het de nabijheid van zijn opvoeder, anderzijds weert het kind elk gemaakt contact af. Door zijn tegenstrijdige houding is het kind moeilijk te troosten, kan het veeleisend zijn naar zijn opvoeder toe en exploreert het de omgeving minimaal. Bij kinderen met een angstig-afwerende gehechtheid overheerst het hechtingssysteem. Verschillen in spelgedrag De manier waarop een veilig en onveilig gehecht kind zijn omgeving verkent, is verschillend. Een kind dat onveilig gehecht is, onderbreekt zijn spel, speelt minder planmatig, doet minder alsof in zijn spel en

grijpt vaker terug naar eenvoudige spelvormen, waardoor het zijn speelmogelijkheden niet optimaal benut. Bovendien heeft het kind meer moeite met samenspel. Het kan minder goed rekening houden met anderen, neemt minder vaak initiatief in het nemen van contact en is over het algemeen geen leidersfiguur. Een kind dat in de relatie met zijn opvoeder(s) de emotionele beschikbaarheid voor langere tijd en in grote mate moest missen, is er kans op een problematische spelontwikkeling. Vaak gaat dit gepaard met een algeheel problematisch verlopende ontwikkeling. Je ziet dan een kind dat vluchtig en chaotisch met zijn omgeving omgaat, waardoor het moeilijk het spel van anderen kan volgen. Om toch greep op de situatie te houden, vertonen ze bazig gedrag. Dat maakt hen niet geliefd bij andere kinderen. Spelbegeleiding Spelbegeleiding wordt ingezet om het kind (weer) te leren spelen of het al spelend iets te leren. Aangezien onveilig gehechte kinderen moeilijk tot fantasiespel komen, wordt het verbeeldend spel best vermeden. Wel kun je het kind een veilig speelklimaat aanbieden. Laat het kind ervaren dat spelen leuk kan zijn. Kom tegemoet aan de geringe

bewust op de andere kinderen in dezelfde ruimte. Om te verhinderen dat het kind het spel snel afbreekt, moedig je als begeleider het kind van tijd tot tijd aan.

Spelbegeleidingsvaardigheden Je kunt als begeleider de volgende vaardigheden toepassen om kinderen in hun spel te begeleiden:

Het aansluitende spel

Structureer:

Hoe begint een spel? Hoe verloopt het? Hoe sluit je het af? Wat zijn de regels en afspraken?

Drie niveaus Spelbegeleiding kan op drie niveaus worden uitgevoerd:

Deze fase sluit aan bij het spel van het kind, waarbij je probeert het spel meer inhoud en variatie te geven. Als kindbegeleider stel je vragen, probeer je met het kind in gesprek te treden en reik je het soms ook extra materialen aan. Op die manier breng je ordening aan in het spel en bied je nieuwe spelideeën aan. Het spel vertoont zo meer diepgang en de speellijst wordt mogelijk uitgebreid.

Het voorbereide spel

Het begeleide spel

Model-leer:

Kinderen met hechtingspro1 blemen hebben de neiging hun eigen weg te zoeken en zijn minder ontvankelijk voor initiatieven van anderen. Door als begeleider het kind uit te nodigen tot spel en het te stimuleren, probeer je het kind bij het spel te betrekken. Je bent niet continue met het individuele kind bezig, maar richt je ook

Deze vorm van begeleiding 3 is vooral geschikt voor kinderen die moeilijk tot spelen komen of geen inhoud aan hun spel kunnen geven. Bij het begeleide spel ga je uit van een spel- of handelingsplan. Bij deze vorm van begeleiding ben je nadrukkelijker aanwezig en zullen kinderen leren via onder meer het model-leren.

Als begeleider kan jouw voorbeeldgedrag een steun zijn voor het kind. Het ziet dat er ook plezier aan spel beleefd kan worden.

concentratie en frustratietolerantie door kortdurende, actieve spelletjes te organiseren waarbij telkens een doel bereikt wordt. Zorg voor structuur door overzichtelijke spelregels en een beperkt materiaalaanbod te voorzien. Vooreerst wordt winnen en verliezen buiten het spel gelaten. Al gaandeweg kan dit worden ingepast, zodat het kind leert dat verliezen niet erg is. Sluit dichtbij de belevingswereld van het kind aan.

2

Verwoord:

Leg goed uit wat er onder meer gaat gebeuren, wat de kinderen doen, wat er kan gebeuren en wat de kinderen denken en voelen. Grijp in:

Stel grenzen, zodat de spelsituatie veilig blijft en je het kind vertrouwen biedt.

Bevestig/beloon:

Benoem positief en negatief spelgedrag. Dit werkt stimulerend zonder veroordelend te zijn. Tekst: met dank aan Tineke Zwaga

pagina 07



HANDPOPPEN

ECOLOGISCHE OPVANG HANDPOPPEN

Ikke zelluf doen! Kinderen willen soms koste wat het kost zo veel mogelijk zelf doen. Ze zijn trots als ze zelf iets tot een goed einde kunnen brengen. Door hen te begeleiden in hun zelfredzaamheid maak je kinderen zelfstandiger.

“Eerst trek ik mijn pyjama uit, mijn armen moet ik uit de mouwen halen en dan trek ik mijn nachtkleedje over mijn hoofd uit. Zo, dat is gelukt. Even nadenken wat ik vandaag ga aandoen… Ik kies mijn gestreepte trui, spijkerbroek, sokken en mijn rood met zwarte schoenen, die hebben geen veters dus dat is makkelijker want ik kan nog niet strikken.”

1

“Ik ga beginnen met mijn sokken.Tjonge, die gaan best moeilijk om mijn voeten zeg. Ze zijn zo strak, dat moet ik met mijn twee handen doen. En dan hupsakee, de sokken zijn aan.”

2

“Nu mijn trui: ik doe eerst mijn hoofd door het grootste gat en daarna mijn armen door de mouwen. Ook gelukt! Zie je wel, ik kan het best zelf.”

3

“Dan is nu tijd voor mijn mooie blauwe broek. Ik moet erbij gaan zitten, anders krijg ik hem niet aan. Ik doe eerst mijn ene been door de broekspijp en dan mijn andere, hijs de broek op en druk de knop toe.”

4

1

2

3

4

5

6

“Ik ben bijna helemaal aangekleed, alleen nog mijn schoenen. Weer even nadenken, hoe moet ik dat doen? Eerst mijn voet erin, die er bijna helemaal inwurmen en dan, denk ik, met mijn handen aan de achterkant trekken. Even proberen, ja, het lukt me. Nu de andere schoen: voet erin, tenen naar voren duwen, trekken en klaar.”

5

“Kijk, ik heb me zelf aangekleed zonder hulp! Goed he? En morgen wil ik dat nog eens doen, want ik kan het nu helemaal alleen", zegt handpop Hanna.

6

Verhaal: Helen Meurs

Jouw mening TELT ! Dit tijdschrift is niet alleen voor jou bestemd. Het wordt ook mét jouw hulp gemaakt. Al je ideeën en reacties zijn dus welkom op [email protected] Handpop Hanna kleedt zich zelfstandig aan. pagina 08

pagina 09



HANDPOPPEN

HANDPOPPEN

De buitenschoolse opvang, een plaats voor pret en vertier Na een lange schooldag kunnen kinderen genieten van hun vrije tijd in de buitenschoolse opvang. De kindbegeleiders stimuleren, verzorgen en begeleiden hen tijdens hun spel. Daarnaast kunnen de kinderen zelf kiezen of ze willen deelnemen aan de voorgestelde activiteiten.

De handpopvriendjes Mo en Lutzi amuseren zich na schooltijd in de buitenschoolse opvang. Mo heeft veel zin om na schooltijd naar de buitenschoolse opvang te gaan, zijn vriendje Lutzi is er dan ook. Omdat ze niet op dezelfde school zitten, zien ze elkaar enkel op woensdag en in de vakanties. Lutzi heeft een boek meegenomen, een boek over Kikker en zijn vriend eend. “Wij zijn ook net zoals kikker en eend”, zegt Lutzi tegen Mo. “Daarom vind ik het boek zo mooi.” De andere kinderen willen het boek ook zien. Ze vragen aan begeleider Bart of hij uit het boek wil voorlezen. Bart wil dat met veel liefde en plezier doen. De kindjes gaan gezellig op de mat zitten, zo kunnen ze aandachtig naar het verhaal luisteren en de prentjes bekijken. Daarna mogen de kinderen kiezen wat ze willen doen. Mo wil verven. Hij heeft onlangs ontdekt dat pagina 10

voo

De handpopvriendjes Mo en Lutzi amuseren zich na schooltijd in de buitenschoolse opvang.

als je twee verfkleurtjes door elkaar mengt, er dan een heel andere kleur ontstaat. Dat wil hij dolgraag aan Lutzi laten zien. Hij vertelt aan Lutzi:“Je moet subiet eerst de cirkel rood verven en daarna de blauwe kleur erover doen.” “Wat gebeurt er dan als ik dat doe?”: vraagt Lutzi aan Mo, die echter niets verklapt. Mo antwoord: “Het is een beetje zoals toveren. Doe het maar, dan zie je het vanzelf.” “Wow, nu kan ik ook toveren”, zegt Lutzi blij. Maar Lutzi kent ook iets leuk, namelijk een spelletje op de computer waarbij je moet raden wat je ziet. “Mo, je moet op een plaatje klikken. Dan zie je een

stukje van de afbeelding en moet je raden wat je denkt te zien.” Mo klikt op het plaatje en Lutzi typt het woord. Als het antwoord goed is, krijgen ze een punt. Omdat ze goed samenwerken verdienen ze veel punten. Ze zijn nog lang niet klaar met spelen, wanneer het tijd is om naar huis te gaan. Mo en Lutzi nemen afscheid van elkaar en kijken alweer uit naar hun volgende speelmoment.

Kiezen voor de beste verzorging is kiezen voor de beste bezorging • totaalaanbod food en non-food • beste prijs-kwaliteitverhouding • tijdwinst • breed assortiment

bes voo

• werking conform HACCP • eenvoudig bestellen via fax en internet

Uw betrouwbare partner. ) 02 363 52 04 www.collivery.be [email protected]

Verhaal: Helen Meurs Foto’s: Geert Derwael van kinderopvang Juul

ADV kdv_def.indd 1

pagina 11

24/05/12 14:15



COÖPERATIEVE KINDEROPVANG

COÖPERATIEVE KINDEROPVANG ECOLOGISCHE OPVANG

Coöperatief ondernemen, een model met toekomst? Een coöperatieve vennootschap biedt, zuiver juridisch, een degelijke en toch flexibele structuur waarnaar heel wat ondernemers in de kinderopvang op zoek zijn. De dag van vandaag zien we immers behoorlijk wat wankele en onduidelijke ondernemingsvormen – vooral feitelijke verenigingen – waarbij ondernemers vaak onbewust persoonlijk risico lopen. Een coöperatie biedt hen niet alleen meer bescherming, het kan hen ook meer kapitaal en zekerheid opleveren zodat eventuele winsten grotendeels besteed worden aan de kwaliteitsuitbouw van de kinderopvang.

De Verenigde Naties riep 2012 uit tot Internationaal Jaar van de Coöperaties, dit met als slagzin: “coöperatieve vennootschappen bouwen een betere wereld”. Coöperaties spelen volgens de VN een belangrijke rol in onder meer armoedebestrijding en maatschappelijke integratie. Uit dat oogpunt is de kinderopvang een gedroomd terrein voor ‘samenwerkende ondernemers’. Het afgelopen jaar is er een hele gedrevenheid ontstaan rond de pagina 12

coöperatieve gedachte in de kinderopvang. Heel wat mensen gaan effectief met die gedachte aan de slag of zien er nieuwe kansen in. Daarom vond eind november, op initiatief van VBJK (Vernieuwing in de Basisvoorziening voor Jonge Kinderen) en Coopburo, een Denkdag Coöperatieve Kinderopvang plaats in het Vlaams Parlement. Een terugblik op Denkdag Coöperatieve Kinderopvang Onder ruime belangstelling werd de denkdag geopend door Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Hij onderstreepte het belang van samenwerking en ouderbetrokkenheid binnen de kinderopvang. Daarenboven beloofde hij als beleidsverantwoordelijke deze vorm van ondernemen in de kinderopvang alle kansen te geven. Lieve Jacobs, coördinator van Coopburo, duidde de sleutelbegrippen van coöperatief ondernemen, waaronder de participatie of betrokkenheid van de gebruikers en het sociale doel van de activiteit. Ze bekeek de coöperatie zowel door de bril van een econoom als een socioloog en een jurist. Ze haalde het Gents Ecologisch Centrum (een informatie- en dienstencentrum van organisaties met ecologische en sociale doelstellingen) aan als verhelderend voorbeeld.

Kind en Gezin

Jan Peeters, coördinator van VBJK, stond vervolgens stil bij de buitenlandse voorbeelden van coöperatieve kinderopvang. In Italië, Groot-Brittannië en Zweden zijn de oudercrèches al succesvol uitgebouwd. Voornamelijk het voorbeeldverhaal van de Engelse stad Sheffield blijft me bij. Na de sluiting van de grote staalfabrieken maakten heel wat mannen zich los van hun ruwe bolster, waardoor ze een nieuw leven begonnen als begeleider in de kinderopvang. Ik vind het een mooi voorbeeld van hoe coöperatief ondernemen ook voor diversiteit kan zorgen. Vervolgens liet Ellen Rutgeerts, projectverantwoordelijke van VBJK, aan de hand van foto’s en getuigenissen zien hoe een oudercrèche wordt ervaren door ouders, kinderen en begeleiders. Een vader die meewerkt in de oudercrèche De Kleine Berg in Boechout verwoordde het als volgt: “De periode dat je van zo dichtbij je kind kunt volgen, komt nooit meer terug. Je leert je kind in groep kennen en dat is goud waard.” Sandra Rosvelds, hoofd van de studiedienst van het ACW (de koepel van christelijke werknemersorganisaties), somde een aantal aandachtspunten op voor het beleid om coöperatieve kinderopvang, ook in Vlaanderen, mogelijk te maken en leefbaar te houden. Ze legde daarbij de nadruk op de

Kind en Gezin werkt als toonaangevende overheidsinstelling mee aan het sociaal ondernemingskader binnen de kinderopvang. Foto: Bart Reel

hoogte van subsidies, voldoende vrijheidsmarges en een duidelijke keuze voor maatschappelijke doelen. Ten slotte mocht ik de visie van Kind en Gezin vertolken. Ik haalde enkele uitdagingen aan waar coöperatieve kinderopvang een antwoord op zou kunnen bieden. Daar horen zeker de financiële leefbaarheid en het isolement van heel wat kleine ondernemers in de kinderopvang bij. Verder kan coöperatief ondernemen ook de professionalisering van de kinderopvang op een hoger peil tillen. Door netwerking en samenwerking kan kennis gedeeld worden over onder meer het omgaan met maatschappelijk kwetsbare groepen, opvoedingsvragen en het organisatorisch beheer. Deze kennis kan ook van de ouders zelf komen, mochten zij nauwer betrokken worden bij de werking van de kinderopvang. Coöperatieve ondernemingsvormen Deze denkdag focuste sterk op de oudercrèche, maar in de kinderopvang zijn er nog andere vormen van coöperatief ondernemen mogelijk. Een recent onderzoek van de Limburgse Provinciale Commis-

sie voor Buitenschoolse Opvang (PCBO) legde vier mogelijkheden bloot: een oudercrèche, een zuivere coöperatie van zelfstandigen, een lokaal samenwerkingsverband en een consumentencoöperatie. Bij deze laatste vorm van coöperatief ondernemen worden bepaalde goederen en diensten gezamenlijk bedongen en aangekocht. Voel je het zelf al kriebelen of ben je gewoon nieuwsgierig? Neem alvast een kijkje op de gloednieuwe website www.oudercreches.be. Je krijgt er sleutels aangereikt om een oudercrèche, al dan niet volgens het coöperatief model, op te richten. Per provincie organiseert VBJK en Coopburo regionale infoavonden rond coöperatieve kinderopvang. En voor wie werkelijk aan de slag wil met een oudercrèche, is er een begeleidingstraject op maat mogelijk. Tekst: Bart Reel, stafmedewerker zelfstandig ondernemen in de kinderopvang bij Kind en Gezin

MEER INFORMATIE www.coopburo.be www.oudercreches.be www.gec.be www.dekleineberg.be www.limburg.be/pcbo



Ze ziet erop toe dat bij de beleidsvoorbereiding en –uitvoering het sociaal ondernemen in de kinderopvang mogelijk blijft of wordt. Knelpunten sporen ze op, signaleren ze en werken ze, waar mogelijk, weg. Naast de kernactiviteit van het informeren, via startersmarkten, nieuwsbrieven en hun website, wil ze in de toekomst plaats voorzien voor coöperatief ondernemen in de kinderopvang. Daarbij denken ze aan een vernieuwde digitale leidraad voor starters, waarin stimuli tot ‘samenwerkend ondernemen’ kunnen worden ingebouwd. Qua begeleiding en ondersteuning wil Kind en Gezin evolueren naar een eengemaakte en complete ondersteuningsstructuur, waar ze het voortouw neemt en maximaal samenwerkt met partners zoals Agentschap Ondernemen,VoorZet, KidsInvest en UnieKO. Bovendien hoopt Kind en Gezin om voornamelijk aan starters en prestarters pedagogische en organisatorische ondersteuning te kunnen bieden. Want een ondernemer die goed is voorbereid en wordt ondersteund, verhoogt aanzienlijk zijn of haar slaagkansen.

pagina 13



SELECTIE BOEKEN

SELECTIE BOEKEN

Boekentips voor volwassenen Een handpop is een pedagogisch hulpmiddel voor kinderen. Ze ontspannen zich in het bijzijn van de pop, laten zich overhalen tot actieve deelname aan activiteiten of het verleggen van grenzen. De pop is als het ware hun vriendje, een 'gelijke' die niet opvoedt, niet corrigeert en niet oordeelt. Enkele boeken reiken je tips en praktijkvoorbeelden aan over hoe en wanneer je een handpop kunt gebruiken.

De magische kracht van poppen

Spelen met grote handpoppen

Pop en spel

Auteur: Hubert Stuyvaert

Auteur: Olaf Möller

Auteur: Gert Boullaert

Korte inhoud: Praktische tips, raadgevingen, getuigenissen, praktijkvoorbeelden en talrijke illustraties maken je duidelijk hoe poppen nuttig kunnen ingeschakeld worden in de opvoeding van een kind.

Korte inhoud: De auteur geeft je voorbeelden en waardevolle tips voor het pedagogisch verantwoord inzetten van grote handpoppen en hij biedt hulp voor spelstrategieën in lastige situaties. Alle tips zijn vertaalbaar voor alle soorten poppen en knuffels.

Korte inhoud: Het boek schenkt je een schat aan concrete en bruikbare tips en 43 verhaallijnen waarmee je meteen aan de slag kunt gaan. Naast tien nieuwe scripts werden heel wat nieuwe inzichten toegevoegd en gekaderd binnen andere vormen van drama.

Foto: Flickr: bibliotheek Kortrijk

De mooiste vis van de zee, met vingerpop

Dikkie Dik : het vier verhalenboek, met handpop

Auteur: Phister Marcus Illustrator: Phister Marcus

Auteur: Arthur van Norden Illustrator: Jet Boeke

Thema: Delen, vriendschap

Thema: Dierenleven

Korte inhoud: Regenboog is trots, hij is per slot van rekening de mooiste vis in de zee. Maar hij heeft geen enkele vriend door zijn zelfingenomenheid. Pas als hij één van zijn mooie schubben weggeeft – en later nog meer – vinden de andere vissen hem aardig. Regenboog leert dat het belangrijker is om vrienden te hebben dan om alleen de mooiste te zijn!

Korte inhoud: Vier korte verhaaltjes waarin Dikkie Dik grappige streken uithaalt. In het eerste verhaaltje krijgt Dikkie Dik een cadeautje: een handpop die helemaal op hem lijkt. Dikkie Dik zet de handpop in het tweede verhaaltje op zijn staart en hij fopt er de andere poezen mee. Tijdens het derde verhaaltje ligt Dikkie Dik onder een boom te slapen wanneer er plots een druppel op zijn neus valt. Is het regen? Nee, het is vogelpoep. In het laatste verhaaltje ruikt Dikkie Dik het eten van Siem de poes. Hij wil ook wel wat, maar hoe zal hij dat voor elkaar krijgen? Bovendien is het voorlezen nog leuker met de Dikkie Dik handpop.

Leeftijd : +4 jaar

Kijk Jules! met verschillende poppen, handleiding en cd Auteur: Erna Leten, Marc Lauwers, Carine Aerts, Annemie Berebrouckx Illustrator: Annemie Berebrouckx Thema: Spelen met poppen Korte inhoud: Kijk Jules! laat peuters stap voor stap kennismaken met de poppenwereld en speelt in op de belevingswereld van de peuter die zoekt naar vertrouwen, veiligheid en geborgenheid. Door veel herhalingsmomenten en korte maar krachtige poppenspelactiviteiten te voorzien, kun je kwalitatieve interacties met peuters aangaan. Leeftijd : +2,5 jaar

Leeftijd : +1,5 jaar Foto: vierwindstreken.com

pagina 14

Foto: uitgeverij Zwijsen BE

pagina 15



HERBRUIKBARE LUIERS Wasbare luiers in opmars Het aantal jonge ouders dat kiest voor herbruikbare luiers neemt toe. Drijfveren zijn meestal het milieu en de kostprijs. Ook de kinderopvang doet mee.

Lange tijd is het een rariteit geweest, ouders die de kinderopvang vroegen om te werken met wasbare luiers. Vooral in steden neemt het aantal toe, ingegeven door een zorg om het milieu. Bovendien zijn wasbare luiers voor ouders een stuk goedkoper, vooral omdat één op drie Vlaamse gemeenten subsidies geven die het gebruik van herbruikbare luiers stimuleren. En zijn ze beter voor baby’s billetjes.

Foto: Jasmine Verspeet

Bye bye afval Een kindje dat alleen wegwerpluiers draagt, veroorzaakt tijdens zijn luierperiode – tussen de geboorte en plus minus 2,5 jaar – een afvalberg van duizend kilo. De steekproeven van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) tonen aan dat acht procent van ons restafval bestaat uit wegwerpluiers. Niet alleen de afvalproblematiek pagina 16

houdt jonge ouders bezig, ze maken zich ook zorgen om de grondstoffen die verbruikt worden bij de productie van wegwerpluiers. Voor de luiers van één kindje worden zes volwassen bomen tot cellulose (een hout- en plantenvezelstof voor papierbereiding) verwerkt en voor de 'superabsorber' die in wegwerpluiers zit, wordt per kindje zeventig liter olie gebruikt. Bart Van Malderen, jarenlang CEO van de Belgische luierproducent Ontex, gaf onlangs in De Standaard te kennen: “We hebben in de sector jarenlang gezwegen over de milieu-impact van onze producten, gewoon omdat het niet verdedigbaar is.” Voordelige keuze Niet alleen om milieuredenen kiezen ouders voor wasbare luiers. Voor een eerste kindje kunnen ouders tussen de 500 en 800 euro besparen wanneer ze herbruikbare luiers kopen. Voor de volgende kinderen wordt de besparing alleen maar groter, want het grootste deel van de luiers kan meermaals hergebruikt en uiteindelijk tweedehands verkocht worden. Beter voor baby’s billetjes Een derde argument voor wasbare luiers: ze zijn beter voor de baby. Wegwerpluiers absorberen zo goed dat ze vocht onttrekken aan de huid van de baby. Soms wekt de chemische samenstelling van die ‘superabsorber’ allergische reacties op. En wat blijkt, kindjes met wasbare luiers zijn vroeger zindelijk.

Het gebruik in de kinderopvang Niet alleen ouders kiezen voor wasbare luiers, steeds vaker gaat ook de opvang voor herbruikbaar. De Leuvense minicrèche Het Toverhuis besliste acht jaar geleden om uitsluitend met wasbare luiers te werken. De initiatiefnemers van Het Toverhuis constateerden: “Tijdens onze vorige job in de kinMaak goede afspraken Spreek met de ouders af dat ze zelf pakketjes van luier, inlegger en inlegvliesje samenstellen, zo besparen ze je werk. Voor een dag volstaan een vijftal dergelijke pakketjes.

1

Vraag de ouders om een waterdichte, maar ademende luierzak mee te brengen waarin je de vuile luiers kan stoppen. Op die manier is ook duidelijk welke luiers van wie zijn.

2

Laat de ouders een aantal keer demonstreren hoe hun type wasbare luier werkt. Dat voorkomt lekken… en frustraties van beide kanten.

3

Vraag de ouders eventueel om in de crèche die luiers te gebruiken die het grootste gebruiksgemak hebben. Zo belast je de verzorgers niet te veel. Er zijn voldoende ’makkelijke’ luiers waaruit de ouders kunnen kiezen.

4

ECOLOGISCHE OPVANG HERBRUIKBARE LUIERS deropvang merkten we hoeveel afval wegwerpluiers veroorzaakten. Vermits er een alternatief bestond, hebben we geen moment getwijfeld om met wasbare luiers te werken.” Ook bij de Gentse biokribbe De Biotoop speelde de afvalproblematiek mee. De wasbare luiers passen perfect in hun eco- en biofilosofie. Door in zijn drie vestigingen wasbare luiers te gebruiken, bespaart De Biotoop maar liefst twaalf ton afval per jaar. Ann Lust, leidinggevende van het kinderdagverblijf Ekoala in Tielt, vertelt waarom ze besloot met wasbare luiers te werken: “Kinderen zijn onze toekomst. Zonder een gezonde planeet is er voor hen geen toekomst. Daarom is de keuze voor ons zeer duidelijk.” Wie koopt wat? De manier waarop de opvang omgaat met wasbare luiers verschilt. Ekoala koopt zelf de luiers aan, en rekent het gebruik door aan de ouders, zoals ook andere crèches de wegwerpluiers doorrekenen. De Biotoop koopt de luiers zelf, behalve indien de ouders in het IKG-systeem (dagprijs afhankelijk van het gezinsinkomen) zitten.Voor hen sprak De Biotoop een groepsaankoopregeling af met een gespecialiseerde webshop. Bij Het Toverhuis kopen de ouders zelf de luiers, maar worden ze wel in de crèche gewassen. Dat laat ouders toe zelf het type luier te kiezen. Verantwoordelijke Katrien Croes:“We zien dat de helft van de ouders thuis zelf gebruikmaken van wasbare luiers.”

“OUDERS KIEZEN NIET ALLEEN OM MILIEUREDENEN VOOR WASBARE LUIERS, OOK OMDAT ZE GOEDKOPER ZIJN ÉN BETER VOOR DE BABY”

helpen ophangen. Het plooien van de luiers gebeurt eveneens in de speelruimte waarbij de groteren graag helpen.” Ook Het Toverhuis heeft alles goed geregeld: “We hebben een systeem waarbij elke begeleider een vat insteekt en een mand plooit. Twee dagen per week komt een vrijwilliger een handje helpen met vouwen.”

Luierexpert MilieuAdviesWinkel

José Delameilleure

Foto: Marijke Thoen

Foto: Marijke Thoen

De luierwas De organisatie van de was is voor iedereen die wasbare luiers gebruikt, zowel ouder als opvang, een belangrijk gegeven. “De natte luiers gooien we in luieremmers en gaan ’s nachts in de wasmachine”, zegt Ann Lust van Ekoala. “De wasmachine wordt geprogrammeerd op een supereco-programma en tegen de ochtend is de was klaar. De vroegdienst haalt de luiers uit en hangt die op een wasrek in de speelruimte. De kinderen vinden het bijzonder leuk om de wasknijpers aan te geven en de luiers te

Geleidelijke overstap Natuurlijk zet niet iedere crèche meteen de volledige overstap naar herbruikbare luiers. Maar zo goed als alle crèches laten tegenwoordig wasbare luiers toe, zij het soms in beperkte mate. Om ergernis en frustratie te voorkomen, is het nuttig om met zowel de ouders als de verzorg(st)ers goede afspraken te maken. Want ook hier geldt, onbekend maakt onbemind. Tekst: José Delameilleure

MEER INFORMATIE



MilieuAdviesWinkel

Koningin Maria-Hendrikaplein 5, 9000 Gent www.milieuadvieswinkel.be [email protected] 09 242 87 59 Openingsuren

maandag, dinsdag en woensdag 9.00 - 12.30 uur en 13.00 - 16.30 uur pagina 17



ABONNEMENT ng Vakbeurs Kinderopva 3 11 en 12 oktober 201

g e nda: a je in st a lv a r e te No

s Kinderopvang ur be k Va e d n va ie De derde ed it dag 11 en vindt plaats op vr ij 2013 zaterdag 12 oktober Antwer pe n. in de Waagnatie te

BESTELFORMULIER ABONNEMENT VAKBLAD KINDEROPVANG

JA, ik wil een jaarabonnement op het kwartaalblad Vakblad Kinderopvang voor de introductieprijs van €15,-/jaar inclusief verzendkosten !

Graag volledig invullen De heer

Mevrouw

Naam: Voornaam: Straat + huisnummer: Postcode + Gemeente: Telefoon - GSM: E-mail: Instelling - Bedrijf: Functie:

Opsturen naar: Expolaan - St. Jobsteenweg 91 - 2970 s’Gravenwezel pagina 18

pagina 19

#kid www.m stheater usichall .be/kid s

ROALD DAHL’S DE GVR 15 FEBRUARI 2013 Capitole Gent

THOMAS THEATERTOUR 09 FEBRUARI 2013 Stadsschouwburg Antwerpen 12 FEBRUARI 2013 Capitole Gent

RAAD EENS HOEVEEL IK 03 JANUARI 2013 VANZuiderkroon JE HOU Antwerpen 14 FEBRUARI 2013 Capitole Gent

NIELS 16 FEBRUARI 2013 Capitole Gent

WOEZEL EN PIP 02 Maart 2013 Stadsschouwburg Antwerpen 11 April 2013 Capitole Gent

KIDS_vakbeurs_A4.indd 1

28/12/12 14:35

JAARGANG 3 VAKBLAD SPELBEGELEIDING VOOR KINDEREN MET HECHTINGSPROBLEMEN HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANGBRANCHE IN VLAANDEREN

Recommend Documents