Vakblad voor designers 18 e jaargang Nummer 143. Vakblad voor designers 18e jaargang Nummer ,95

Vakblad voor designers | www.dzone.nl | 18e jaargang | Nummer 143 • 2012

€ 9,95

Vakblad voor designers | www.dzone.nl | 18e jaargang | Nummer 143

Streamtime loves Holler.

It’s no secret that we love creatives like Mike and the team at Holler. They do some seriously great work and are seriously good people. Streamtime was created to manage studios just like Holler - tracking jobs and projects, planning and scheduling the clients work. It helps your team by keeping all your mission critical information in one location that everyone can access wherever they are.

“A total must have for us or any studio serious about production management...” MIKE HILL. HOLLER.

You need a quality solution to run your business get your free trial from streamtime.net >> job & project tracking. cost analysis. production management. invoicing. scheduling. time sheets. CRM. sales analysis. iPad & iPhone Applications.

Holler loves Streamtime.

Neem nu een abonnement op dzone en ontvang de eerste twee nummers gratis. Dzone biedt nieuws, informatie en achtergronden voor digitale vormgevers, interaction designers en application ontwikkelaars. Dzone is onmisbaar voor wie op de hoogte wil blijven van nieuwe initiatieven en mogelijkheden in de oude en nieuwe media.

Vakblad voor designers | www.dzone.nl | 18e jaargang | Nummer 143 • 2012

Stuur voor een jaarabonnement een email met je gegevens naar [email protected] Vermeld a.u.b. je naam, adres, postcode, woonplaats, telefoonnummer, gewenste betalingswijze (acceptgiro of automatische incasso). Je kunt natuurlijk ook een ouderwets briefje met je gegevens sturen naar: Three Publishers Antwoordnummer 9455 1000 WP Amsterdam

PLAYGROUNDS DIGITAL ARTS FEST 2012

MOTION DESIGN FEST Digital outburst in a festival atmosphere.

20 NOVEMBER PLAYGROUNDS VS SUBMARINE CHANNEL STADSCHOUWBURG AMSTERDAM

22-23 NOVEMER PLAYGROUNDS FEST 013, TILBURG ALREADY CONFIRMED NAMES

INDUSTRIAL LIGHT & MAGIC, DIGITAL DOMAIN, DANIELS, PEPPERMELON, MIKEY PLEASE, JOB, JORIS en MARIEKE, SIL VAN DER WOERD, DAVID WILSON, FAUX IMAGES, Motionographer, onedotzero, and others, WWW.PLAYGROUNDSFESTIVAL.NL

€ 9,95

inhoud

colofon

#143

Uitgeverij Three Publishers Binnenkadijk 329 1018 AX Amsterdam T +31 (0)20 625 67 82 E [email protected] Uitgever Hans Voorn [email protected] Hoofdredactie Hans Frederiks, [email protected] Eindredactie Jan Verberne, [email protected] Cover Momo & Sprits / SHOP AROUND druk DRUKWERK WERD VERZORGD DOOR ZWAAN PRINTMEDIA, WORMERVEER. DE UV-LAK OP HET OMSLAG WerD VERZORGD DOOR HELDER ZEEFDRUK, WORMERVEER ART DIRECTION / Vormgeving Frankie Tjoeng tessa valk DDK (ddk.nl) Redactiemedewerkers Peter van Ammelrooy, Erwin Blom, Leo Diker, Antoni Dol­, Bert Hagendoorn, Joost van der Hoeven, Sander ­Kessels, ­Albert Kiefer, Rick Le Roy, Linda Lee, Michiel van Lith, Peter Luit, Aad Metz, Herbert van Staveren en Peter Villevoye, Illustraties Linda Lee, Tiquestar Illuminat Rex Advertenties SalesQ Sales Manager Dennis Wilman T +31 (0)23 71132 00 F +31 (0)23 532 7122 E [email protected] W www.dzone.nl/adverteren

07 08 18 22 24 26 28 30 32 35 36 38 39 40 41 42 44 45 46 47 49

Redactioneel: Een papiertje in mijn portemonnee Interview: Anouk Piket: ‘Laten we graffiti gewoon als kunst bekijken’ Versch werk Portfolio: Momo & Sprits De studio van… Puntspatie/Plantage Etalage De inspiratie van… Mischa Rozema, PostPanic Tees: de nieuwste en creatiefste T-shirts Software: Alweer updates voor Adobe Muse en Edge Workshop: Tabs en popups in tablet-pubs Column Peter van Ammelrooy: Alleen maar nette mensen Typografie: Mooie tijden voor de letter Leestafel: Adobe InDesign CS6, het complete boek Creatief ondernemen: Durf te kiezen Review: Mountain Lion: Evolutionaire upgrade Review: Windows Apps in Windows 8: Windows zonder windows Review: Adobe en open source: Brackets Wedstrijd: Ontwerp een illustratie en win een Wacom Intuos5 Touch Koele apps: De eeuwige beweging van Svpply Live Talkshow: Shop goes Pop op 11 oktober! Opinie: Peter Villevoye: Cadeaupapier Volgend nummer

Abonnementenservice FBW Abonneeservice Postbus 612 3440 AP  WOERDEN T +31 (0)348 431393 E [email protected] W www.dzone.nl/abonnement

DZONE MAGAZINE VERSCHIJNT 6 KEER PER JAAR IN NEDERLAND EN BELGIË. ­ABONNEMENTEN KUNT U SCHRIFTELIJK AANVRAGEN BIJ THREE PUBLISHERS OF DOOR HET FORMULIER IN TE VULLEN OP DE DZONE-WEBSITE WWW.DZONE.NL. ­ABONNEMENTEN DIENEN TWEE MAANDEN VOOR DE EINDDATUM TE WORDEN OPGEZEGD. ANDERS WORDEN ZIJ AUTOMATISCH VERLENGD VOOR EEN JAAR. Vakblad voor designers | www.dzone.nl | 18e jaargang | Nummer 143 • 2012

€ 9,95

Alle merk- en productnamen zijn handelsmerken, of gedeponeerde handelsmerken, van hun respectievelijke houders en kunnen zijn gedeponeerd in bepaalde rechtsgebieden. Dzone is een geregistreerd handelsmerk van Three Publishers. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, gebruikt, gepubliceerd of worden opgeslagen in een gegevensbestand, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

Cover Artwork Artist: Momo & Sprits Web: www.shop-around.nl vakblad voor designers 18e jaargang www.dzone.nl

4

inhoud

08

44

Wedstrijd

28

Interview: Anouk Piket

Tees

18

Versch werk

22

Portfolio: Momo & Sprits

26

De inspiratie van... Mischa Rozema, PostPanic

5

redactioneel

Een papiertje in mijn portemonnee Tekst

Hans Frederiks

ILLUSTRATIE

Linda Lee

Het zal je maar gebeuren dat een hacker binnen tien minuten je iPhone, iPad én MacBook wist... Het overkwam Mat Honan, een medewerker van Wired en Gizmodo, die op heel slimme wijze – dankzij gebreken in de beveiligingen bij Apple en Amazon – werd gehackt. Tijdens het lezen van allerlei verhalen over die hack – toen men nog dacht dat het wachtwoord van zijn iCloud-account was geraden (met brute force, dat dan weer wel) – kwam ik op een artikel waarin de meest gebruikte, eenvoudig te raden wachtwoorden op een rijtje stonden: 123456, password, qwerty, 123123, iloveyou, maar ook michael en football, waarbij ik die laatste twee niet voor de hand vond liggen. Als je tegenwoordig een wachtwoord moet aanmaken voor een site, e-mail, Google-account, bank-apps, wifi, je router – voor wat niet eigenlijk – dan word je veelal gedwongen om minimaal één hoofdletter en één raar teken te gebruiken, dus al die veelgebruikte wachtwoorden voldoen daar in ieder geval niet aan. Hoeveel verschillende wachtwoorden heb jij in gebruik? Verwerk je daarin ook de namen van je huisdieren? Verander je regelmatig je wachtwoorden? Nee zeker, hè. Ik keek in mijn Apple Keychain, die voor een deel mijn wachtwoorden opslaat. Voor mijn Airport-basisstation is het wachtwoord al sinds 2008 hetzelfde. Ik zie verschillende wachtwoorden voor bijvoorbeeld ticketmaster, Marktplaats, Amazon UK en US, twitter en weetikwatalniet, en zie ook dat ik al

heel lang drie verschillende wachtwoorden gebruik, die ik uit mijn hoofd ken. Bij het invullen van een wachtwoord heb ik dan de keuze uit drie mogelijkheden. Als de ene het niet doet, doet de andere het wel. Ik weet best dat dit vragen om moeilijkheden is. Daarom heb ik een tijdje 1Password gebruikt om op mijn iMac in ieder geval het wachtwoordenprobleem manageable te houden, maar het werkte voor mij niet. Dan was 1Password in Chrome niet lekker geworden, en als ik dat had opgelost, was er een nieuwe versie van Chrome of van 1Password of van de plug-in voor de browser en dan werkte het weer niet. Ik liet ook wachtwoorden generen, een stel onduidelijke letters en tekens achter elkaar die niet te onthouden waren. Soms had ik zo’n wachtwoord

nodig op mijn Android-telefoon of op mijn iPad en dan wist ik dat dus niet. Ik werd er stapelgek van. Dan maar weer wachtwoorden gebruiken die ik zelf kan onthouden of die ik in een verborgen bestandje ergens opsla (helemaal fout, maar je moet toch wat). En nu heb ik voor mijn Google-account 2-step verification aangezet, want een van de conclusies na het hacken van Mat Honans iCloud-account was dat als hij nu maar 2-step verification had gehad, het allemaal niet was gebeurd. Met 2-step verification heb je een extra veiligheid ingebouwd in de vorm van een code die je van Google per sms krijgt toegestuurd als je bijvoorbeeld iets wilt veranderen in je account. Mooi, veilig, net zoiets als betalen met mijn ING-rekening, waarbij ik een wachtwoord moet invoeren én een code krijg opgestuurd als ik online een betaling wil doen. Maar nu vragen om de haverklap allerlei programma’s – bijvoorbeeld mijn mail op mijn iPad of mijn agenda op de iPad – om een code, die ik geloof ik elke dertig dagen weer moet invullen. Ik heb nu een codegenerator-app op mijn mobiel – Authenticator – en ik heb ook een papiertje met codes – back-upverificatiecodes heten ze – in mijn portemonnee voor het geval ik onderweg ineens op een computer een verificatiecode nodig heb. Een papiertje! Om gek van te worden. Wat voel ik me veilig! Maar handig? Nou nee.

7

interview

Artist: Tinho - Jan Celestraat.

Anouk Piket over graffiti en street art

‘Laten we graffiti gewoon als kunst bekijken’ Tekst en fotografie

Hans Frederiks

Op de zijkant van het vreselijk saaie gebouw van Liander aan de Amsterdamse Hoogte Kadijk ontstond begin deze zomer een kunstwerk, gemaakt door de Braziliaanse kunstenares Fefe Talavera. Het is onderdeel van diverse straatkunstwerken, verspreid over de hele stad. Een en ander wordt georganiseerd door Stichting Caramundo, onder de naam R.U.A. – Reflexo on Urban Art. De stichting houdt zich bezig met culturele uitwisseling tussen Brazilië en Nederland en probeert in de arme wijken in Brazilië mogelijkheden te scheppen voor jongeren. R.U.A. is een onafhankelijk street art-platform en online kunstgalerie, dat tentoonstellingen organiseert, workshops en debatten over het belang van kunst. Dzone sprak met Anouk Piket, een van de initiatiefnemers van R.U.A.

8

interview

Is graffiti in Brazilië meer geaccepteerd? Anouk: ‘In Brazilië maken ze heel duidelijk onderscheid tussen taggen en street art, muurkunst. Kleurrijke muurkunst wordt er toegestaan, gedoogd eigenlijk. Als een buurt

zenhoge kunstwerken in de openbare ruimte te maken: laten we het gewoon als kunst bekijken. Natuurlijk zullen er altijd mensen zijn die het niet mooi vinden, maar er zijn genoeg mensen die het wel waarderen.’

het accepteert, wordt het toegestaan. Omdat ze niet steeds worden opgejaagd krijgen graffitischrijvers veel tijd om hun kunst te ontwikkelen en hun technieken te verbeteren. Daarbij houden ze ook niet zo strikt vast aan de oorsprong van graffiti in New York, maar wordt er meer expressief gewerkt. Ze maken er echt een weekenduitje van, waarbij ze met een hele groep samen een muur gaan doen. Muziek erbij, biertje, totaal anders dan hier. Anouk Piket: ‘Ik heb jaren in Brazilië

Sowieso zijn er in Nederland heel veel wet-

gewoond en onderzoek gedaan in veel

ten en regels. Ik wilde toch proberen of we

verschillende wijken in Rio de Janeiro naar

iets dergelijks in Nederland ook voor elkaar

hiphop en de hiphopcultuur en zo kwam ik in

konden krijgen. Ik wilde vooral laten zien hoe

contact met graffitischrijvers. Het viel me op

graffiti ook gezien kan worden, dat het niet

dat ze in Brazilië heel kleurrijke en figuratieve

per se als vandalisme moet worden gezien

graffiti maken, vaak met een maatschappelij-

en dat je het kunt inzetten in verwaarloosde

ke boodschap. Ik ben me daar meer in gaan

wijken en als kunst in de openbare ruimte.

verdiepen en op een gegeven moment wilde

Er wordt wereldwijd graffiti in galeries en musea geëxposeerd en voor heel veel geld verkocht, dus het moet niet als een mindere vorm van kunst gezien worden. Dat statement wilde ik met R.U.A. maken, door hui-

ik in Nederland iets gaan organiseren, zodat in Nederland deze vorm van straatkunst onder­deel zou worden van het dagelijks leven van bewoners.’

Hoe heb je dat aangepakt in Nederland? Jullie begonnen in 2009 in Rotterdam? Anouk: ‘Ja, dat ging makkelijker dan in Amsterdam. Rotterdam is anders dan Amsterdam, met veel “oude” nieuwbouw en bouwputten. Amsterdam is erg monumentaal en er zijn veel meer regels die voorkomen dat er iets spontaans in de stad gebeurt. We hebben jaren gelobbyd bij allerlei instellingen en uiteindelijk is het gelukt. In samenwerking met Angelo Bromet konden we in Zuidoost een muur krijgen in Heesterveld van woningbouwvereniging Ymere. Daarna zagen andere woningbouwverenigingen ineens de waarde van street art. Die eerste muur heeft zichtbaar heel veel invloed gehad in het verbeteren van de wijk. Daarna werden andere woningbouwverenigingen en stadsdelen ook enthousiast en gingen de deuren langzaam open. Het was ineens geen graffiti meer, maar iets goeds voor de buurt. Uiteindelijk was het voor het vinden en regelen van alle panden een lang proces met veel verga-

9

interview

Artist: Rimon Guimarães - Havenstraat 12.

10

interview

Artist: Feve Talefera - Hoogte Kadijk tegenover nummer 179.

‘Het was ineens geen graffiti meer, maar iets goeds voor de buurt’ deringen met instellingen, welstand, stadsdelen, woningbouwverenigingen, buurtcomités en verenigingen van bewoners voordat iets goedgekeurd was.’ Dat lijkt me moeilijk. Er zijn altijd wel mensen tegen. Hoe gaat het dan? Anouk: ‘We hebben bijeenkomsten met de bewoners van de panden. We vertellen dan wat het idee van het geheel is. De bewoners hebben inspraak of ze het wel of niet willen. Er waren een paar panden waarvan een aantal bewoners niet akkoord ging en die zijn dan ook niet beschilderd. Ik denk dat heel veel kunstenaars in Amsterdam ook wel zo’n idee als dit hebben gehad, maar het nooit hebben doorgezet, omdat het

zo’n moeizaam en lang proces is. Wij zijn twee jaar bezig geweest met praten, praten, praten. Als je je ergens in vastbijt lukt het uiteindelijk wel, maar je moet wel een lange adem hebben. Zeker in Amsterdam.’ Was het moeilijk om Ymere te overtuigen voor dat eerste pand in Amsterdam? Anouk: ‘Het ging daarbij om de Heesterveld Creative Community, dus het was sowieso al een speciaal pand. Wij waren daar met een uitwisseling bezig voor een workshopprogramma van R.U.A. Ymere wilde daar al allerlei dingen organiseren, zodat het gebied wat aantrekkelijker werd, dus een kunstwerk paste goed in hun plannen. Voordat we het uiteindelijk mochten doen, zijn

er wel heel veel besprekingen geweest. Ze wilden eerst schetsen zien, zodat ze wisten wat er op zou komen. Over het algemeen is er inmiddels veel enthousiasme vanuit pandeigenaren voor R.U.A., maar ook heel veel angst dat er beeld op komt dat niet past in de plannen voor een buurt, bijvoorbeeld blote vrouwen of religieuze uitingen. Dat wordt niet gewaardeerd. Voordat je kunt beginnen wordt er veel besproken.’ Hoe komen jullie aan de kunstenaars? Anouk: ‘Ik zit zelf regelmatig voor lange tijd in Brazilië. Daar vind ik de artiesten voor de street art. Inmiddels hebben we een internationaal team van curatoren onder

11

interview

Artist: Dalata - Heesterveld 75.

‘Als er meer muren komen, willen we de deur ook openzetten voor Nederlands talent’ leiding van Ramon Martins (BR) die eerder meedeed in Rotterdam. Ook hebben we een enorm netwerk – via via, echt iets wat hoort bij graffiti en street art –, een soort parallelle samenleving waarin iedereen elkaar kent. Het is niet meer zo moeilijk om de juiste artiesten te vinden. Momenteel is de kunstenares Ovni (Anna Taratiel) uit Barcelona aan het laatste pand aan het werk. Ze komt uit Barcelona maar woont in Amsterdam. Tot nu toe hebben we altijd met Brazilianen gewerkt, maar zij zijn natuurlijk niet de enigen die mooie dingen maken. Als er in de toekomst meer muren

12

beschikbaar komen, willen we de deur openzetten voor kunstenaars uit allerlei landen en natuurlijk uit Nederland zelf, zodat het niet eenzijdig Braziliaans blijft.’ Blijven jullie dit in Amsterdam doen? Anouk: ‘Wie weet… het ziet er op dit moment heel gunstig uit voor ons in Amsterdam. We zijn aan het kijken of we een vervolgtraject kunnen ontwikkelen, waarbij we meer panden, verspreid over de hele stad kunnen beschilderen. We krijgen veel vraag of zoiets ook in andere buurten kan. We kijken hoe we dat kunnen aanpakken.’

Hoe gaat dat financieel? Anouk: ‘Altijd moeilijk! We hebben wel steun van sponsors en fondsen gekregen, maar het was allemaal minimaal. De bedoeling is dat het in de toekomst wat makkelijker gaat worden. Het is een zware job, voor de kunstenaars, voor iedereen die het organiseert, het is echt veel werk. Ik hoop dat na deze editie veel bedrijven ons willen sponsoren. Dat hoeft helemaal niet veel geld te zijn; als er veel bedrijven meedoen, dan komt het wel...’ Doe je dit fulltime, kun je ervan eten? Anouk: ‘We werken er met z’n tweeën

interview

Artist: Diego Dedablio - Muiderpoortstation.

13

interview

Artist: Highraff - Schipluidenlaan 12.

14

interview

Artist: Derlon Almeida - Haag en Veld 136.

Artist: Claudio Ethos - Foeliedwarsstraat 40.

fulltime aan. Je kunt er wel van eten, maar er niet uitgebreid van uit eten. Maar met passie durven we het aan. We worden door andere mensen misschien wel als knettergek gezien. We hebben een stichting Caramundo, die ik in 2004 heb opgericht. Ik wilde allerlei soorten artiesten, muzikanten en street art-kunstenaars naar Nederland halen en Nederlanders naar Brazilië brengen, uitwisselingen opzetten. We organiseerden toen heel veel culturele dingen in sloppenwijken voor jongeren die laaggeschoold waren. Dat doen we nog steeds, maar het is nu meer “kunstzinnig” geworden met R.U.A., dat inmiddels het belangrijkste project is. We kunnen van daaruit alle projecten faciliteren die we eromheen doen, sociaal, educatief, workshops en micro-ondernemingen. De merchandising voor R.U.A. wordt bijvoorbeeld geproduceerd in Rio, maar omdat dat toch nog wel problematisch is – de jongeren

15

interview

Artist: Titi Freak - Jan Tooropstraat 28.

16

interview

Artist: Ana Taratiel - Heesterveld. Mural nog in bewerking.

moeten allemaal nog trainingen krijgen –, is het nu nog niet klaar. We gaan T-shirts met prints van het werk van de artiesten erop produceren. Als ze klaar zijn gaan we die online aanbieden. We willen topkunst en topkwaliteit, maar we willen het ook zo doen dat jonge mensen uit gebieden die het moeilijk hebben, kansen krijgen om zich te professionaliseren aan de hand van wat wij doen. Ook in Heesterveld werken we met jonge kunstenaars, filmmakers die ook een training bij ons hebben gevolgd. We hopen

dat ze daarna zelfstandig culturele en commerciële dingen kunnen uitvoeren.’ Wat hebben jullie te maken met Heesterveld Creative Community? Anouk: ‘We hebben een appartement in dat pand, waar we kantoor houden en waar de kunstenaars logeren als ze voor ons bezig zijn. Een soort Artist in Residence. Verder wonen er allemaal kunstenaars uit Amsterdam, onder andere van de Rietveld Academie, maar ook filmmakers en muzikan-

ten. Er ontstond een soort artistieke samenleving tussen de Brazilianen en de bewoners van Heesterveld Creative Community en dat is zo goed bevallen dat we in Zuidoost graag meer dingen willen gaan ontwikkelen. Er kan een heel levendig circuit ontstaan in een wijk waar eerst niet zoveel was.’

Meer info: www.reflexonurbanart.org

17

inspiratie

Versch werk

Designers: The Leftovers Omschrijving: The Leftovers zijn de zeefdrukken van Frank Dresmé en Erik Hoogendorp. Door Frank Dresmé This Machine Is Obsolete One Armed Scissor Paradise Door Erik Hoogendorp Basketball Ink Tape & Leftovers Contact: [email protected] www.leftoversshop.com

18

inspiratie

Insturen Elke editie wordt voor deze rubriek werk geselecteerd van designers en illustratoren over wie wij enthousiast zijn. Dat doen we om te inspireren, maar ook om iedereen de kans te geven zijn beelden hier te etaleren. Verras ons dus met jouw werk! Heb je beelden van een recent project of nieuw vrij werk waarvan je vindt dat het hier een plaats verdient, stuur daarvan dan de JPG’s met een korte toelichting naar [email protected]

Designers: Hedof Omschrijving: raamontwerp en promotional flyer for Red Bull Music Academy Radio at Solar Festival Leep T-shirtontwerp voor Leep India 2011, fineliner en Photoshop Boogiedown solar banner. Contact: [email protected], +31 (6) 11952836 Website: www.hedof.nl 

19

inspiratie

20

inspiratie

Designers: Zenk One (Robin Nas)  Omschrijving: Muurschildering voor de expositie ‘FRESCO, murals for the next generation’ in het Huis voor Beeldcultuur in Breda 2012, latex en verfstift. Illustratie voor de poort van Gemeenschapshuis Sancta Maria, in samenwerking met EDHV, Eindhoven 2012 ‘By the power of Greyskull!’ Wallpaper set voor Kuvva.com, potlood en krijt. Zenk One x Koga x Witindustries Art series, Handgeschilderde wielset, verfstift (fotografie: Maarten van Houten) Software: Adobe Photoshop, Adobe Illustrator

Contact: [email protected]  /  +31 6 41486548 Website: www.zenkone.nl

21

inspiratie

portfolio Momo en Sprits Ondanks het feit dat Stefanie Bollen en Ruud Hendriks, beter bekend als het illustratieduo Momo & Sprits, pas een jaar geleden zijn afgestudeerd, hebben ze al een behoorlijk diverse portfolio weten op te bouwen. Advertenties, redactionele illustraties (ook voor kinderboeken), T-shirts, affiches, apps, character-design voor animaties, ze doen het allemaal. Het werk van Momo & Sprits kenmerkt zich vooral door het veelvuldig gebruik van speelse, karakteristieke graphics in combinatie met levendige, organische characters. Hun inspiratie halen ze vooral uit oude animatieseries en strips, maar ook uit retro computergames zoals Mario, Zelda en Pokémon. Ze worden regelmatig gevraagd om deel te nemen aan tentoonstellingen en exposities. Zo zijn er in oktober werken van Momo & Sprits te bezichtigen tijdens de expositie ‘Save & Destroy’ in het Spaanse Granada.

Postcard designs Fan-art illustratie voor ‘Gravity Falls!‘ Postcard designs Zelfportret (Momo & Sprits) Advertenties en affiches voor Dierenambulance. Character design m.b.t. animatie voor ‘Toys in Babeland pt. 2’

22

inspiratie

Shop Around

Shop Around werd opgericht in 1998 als een rep bureau, vooral gericht op illustratoren en grafisch ontwerpers. In de loop der jaren heeft het zich ontwikkeld tot een creatief productiebureau dat gespecialiseerd is in eigentijdse illustraties, grafisch design, wall design, animatie, motion graphics en interactieve vormgeving. Shop Around heeft vestigingen in Amsterdam en Rotterdam. Sinds twee jaar is er ook een vestiging in New York. www.shop-around.nl

23

inspiratie

24

inspiratie

De studio van

Puntspatie / Plantage Etalage De werktafel, het bureau, de studio, de werkomgeving van een creatief ziet er vaak bijzonder uit. Soms strak, soms chaotisch, vaak met veelzeggende details. Elke Dzone leggen we zo’n studio vast. Deze keer de studio van ontwerpbureau Puntspatie.

Schuin tegenover de hoofdingang van Artis houdt menige voorbijganger de pas even in als de blik wordt getrokken naar de opvallende etalage van ontwerpbureau Puntspatie [bno]. De etalage, naar de buurt Plantage Etalage gedoopt, is een initiatief van grafisch vormgever Kjeld de Ruyter. Sinds de start eind 2006 stelde hij zo’n veertig kunstenaars tijdens zestig exposities in de gelegenheid hun werk in de etalage te exposeren. De uitstallingen ontlokken uiteenlopende reacties van passanten en buurtbewoners, precies wat De Ruyter beoogde los te maken: de verbeelding zet mensen aan tot reflectie over zichzelf en de wereld om hen heen. Verbeelding en reflectie zijn tevens de aanjagers van het ontwerpbureau Puntspatie dat zich achter de etalage ontvouwt. Sinds 1998 ontwerpt Puntspatie [bno] voor opdrachtgevers in de sectoren maatschappij &

duurzaamheid, kunst & cultuur en educatie & voorlichting. Boeken, catalogi, omslagen, logo’s, huisstijlen, jaarverslagen, brochures en (voorlichting)campagnes: de portfolio is zo geschakeerd als het leven zelf. Onder de naam Plantage Pers publiceert Puntspatie bijzondere uitgaven. Met een duurzame bedrijfsvoering en structurele ondersteuning van ontwikkelingsorganisatie Hivos laat Puntspatie zien dat, dwars door de verbeelding van de etalage heen, de buitenwereld niet onopgemerkt blijft. In augustus 2012 exposeerde Dave Hanson in Plantage Etalage (foto uiterst links). Zijn ‘Fragile Things’ zijn een reactie op en een verwerking van de dood, enkele jaren geleden, van zijn levenspartner en soulmate. Zeker iets om even bij stil te staan. www.puntspatie.nl www.plantage-etalage.nl

25

inspiratie

De inspiratie van

Mischa Rozema, PostPanic Elke editie benadert Bert Hagendoorn, voormalig Dzone-hoofdredacteur, een bureau of designer over de inspiratie voor het eigen werk. Deze keer is de beurt aan Mischa Rozema, regisseur, creatief directeur en medeoprichter van filmproductiemaatschappij PostPanic.

Sciencefictionschrijver Arthur C. Clarke.

De combinatie van zijn achtergrond in grafisch ontwerp en zijn liefde voor film zet Mischa Rozema in voor live action, 2D- en 3Danimatie, motion graphics en specials. Hij was medeverant­­woordelijk voor de geweldige Year Zero-animatie voor het OFFF Festival 2011 in Barcelona. Op dit moment werkt hij aan het project Sundays, een korte film over onze toekomst. Via Kickstarter werd onlangs meer dan 50.000 dollar opgehaald, zodat de film kan worden opgenomen in Mexico City, waarna de postproductie in Amsterdam wordt afgemaakt. De schetsen en graphics van het project zien er echt geweldig uit, we kijken reikhalzend uit naar het eindresultaat.

films. Ik kan ze alleen goed of slecht vinden. Specifiek voor het Sundays-project vind ik veel inspiratie bij de filosoof Daniel Dennett, sciencefictionschrijver Arthur C. Clarke en de discussie rond technological singularity.’

Waar haal jij je inspiratie vandaan voor je werk?

Wat kunnen we de komende tijd van je verwachten? ‘Sundays houdt me voorlopig nog wel even bezig. Daarnaast komt er binnenkort een andere korte film onder mijn regie uit, maar daar mag ik helaas nog niets over kwijt.’

Wat is je grote voorbeeld, voor wie in het vak heb je veel respect? ‘Is ook gelijk de grote uitzondering op mijn vorige antwoord: Stanley Kubrick. Zijn gevoel voor detail en manier van film maken hebben mij en de rest van de wereld voorgoed veranderd. Als geen ander heeft hij hele genres geherdefinieerd. Hij is een buitencategorie, z’n tijd mijlenver vooruit.’

‘Stanley Kubrick is buitencategorie, z’n tijd mijlenver vooruit.’ ‘Vaak raak ik geïnspireerd door kleine dingen. Noem het een vonk die de ruimte geeft om ergens op door te gaan: dat kan een krabbel, foto of illustratie zijn – of gewoon een standpunt, je mening over iets. Zo’n beginpunt is bijna nooit een compleet verhaal, er moet ruimte overblijven voor interpretatie. Het klinkt best gek, maar als filmmaker raak ik dus niet vaak geïnspireerd door Filosoof Daniel Dennett.

De Year Zero-animatie voor het OFFF Festival 2011 in Barcelona.

26

www.postpanic.com www.postpanic.com/kickstarter www.vimeo.com/postpanic

inspiratie

Via Kickstarter werd meer dan 50.000 dollar opgehaald voor het project Sundays, een korte film over onze toekomst.

27

tees

Lastig hè, een leuk T-shirt vinden dat nog eens uniek is ook. Om je hiermee een beetje te helpen verzamelt het Shop Around-team samen met de redactie van Dzone elke Dzone een aantal leuke T-shirts om op deze pagina te tonen. Deze shirts zijn vaak in – zeer – kleine oplage gedrukt door creatieven en worden verkocht op hun eigen websites. Wees er dus snel bij, anders zijn ze weer weg!

Stussy x Dark Knight ¥ 5250 – zozo.jp

Mishka – Black Bart $ 32,- – mishkanyc.com

28

Addict X INSA – Emily £ 30 – addict.co.uk

Lane Crawford – Opening Ceremony € 39, – lanecrawford.com

Mastermind Japan – Curry Up ¥ 7140 – thecontemporaryfix-store.com

www.helderzeefdruk.nl [email protected]

29

software

Alweer updates voor Adobe Muse en Edge Tekst

Peter Villevoye

De meeste Adobe-programma’s hebben een lang verleden. Sommige gaan zelfs al 20 tot 25 jaar mee (Illustrator, Photoshop, Premiere). Maar tussen al die oudgedienden en andere bekende paradepaarden in de overvolle Adobestal verschenen het afgelopen jaar twee gloednieuwe programma’s: Adobe Muse (webdesign) en Adobe Edge (animaties). Na een periode van gratis te downloaden previews ging Muse als volwaardig programma deel uitmaken van Adobe Creative Cloud. Edge zit nog in die fase van previews, maar zal binnenkort dezelfde stap naar de Creative Cloud maken. Beide programma’s werden onlangs naar een nieuwe versie opgewaardeerd. Muse 2.0: kleine meisjes groeien snel... Het supervriendelijke webdesignprogramma Muse heeft een update gekregen met flink wat grote en kleine nieuwe features. Een driewerf hoera voor twee broodnodige hulpmiddelen die aan Muse ontbraken: handmatige hulplijnen (slepen vanuit de liniaal) en een Uitlijnen-paneel. Dat die er niet eerder in zaten... Verder kun je nu kleuren, stalen en stijlen vanuit en naar diverse locaties slepen of op items loslaten (ook tekstuele stijlen) – altijd handig. Animaties die je met het nieuwe Edge exporteert (de zogenaamde .oam-bestanden) kun je direct plaatsen, en bestanden die je wilt laten downloaden, geef je aan met een simpele koppeling. Beide worden door Muse netjes in de upload (Assets-map) meegenomen. Overigens kan Muse je site naar elke eigen FTP-server uploaden en wordt er automatisch een Sitemap.xml-bestand aan toegevoegd. (Voorheen werkte Muse uitsluitend met Business Catalyst als host, of je moest de hele site met eigen FTP-software ergens uploaden.) Nu we het toch over Business Catalyst hebben: Muse biedt een nieuwe widget voor het snel aanmaken van simpele formulieren, die dan via e-mail bij je terechtkomen. Je kunt gebruikmaken van de standaard Contact-formulieren die er al in geboden worden, maar je kunt ook allerlei velden aanpassen of toevoegen. De bezoeker wordt

30

Formulieren zijn een genoegen in Muse 2.0, dankzij de makkelijke widgets. Alle instellingen van de velden, zoals kleur, lettertype en rand, zijn voor diverse staten (leeg, focus, fout) eenvoudig en tegelijk te bepalen. Ook aspecten zoals voorbeeldtekst en al dan niet vereist, zijn te regelen.

na verzending keurig naar een vervolgpagina gedirigeerd. Alle ingevulde gegevens worden trouwens bij Business Catalyst bewaard, zodat je hier altijd toegang toe hebt, ook als de e-mail kwijt is. Verbeteringen In de categorie aanzienlijke verbeteringen in Muse: de vulling van het browservenster als geheel (dus niet alleen de achtergrond van de hoofdinhoud) kan nu ook een verloopkleur of afbeelding zijn; het gebruiken van fonts (kiezen, zoeken, filteren, weergeven) is volledig herzien. Verder zijn er talrijke kleine aanpassingen in de opties van widgets en de algehele interface aangebracht, veelal op verzoek van gebruikers, dus inspelend op workflow en routine. Onder de motorkap is ook een en ander verbeterd. Problemen met de weergave op iOS zijn verholpen; schaduwen, verloopkleuren en gloedeffecten worden met CSS gegenereerd (geen plaatje meer); voor interactieve elementen is het Spry-framework (gebaseerd op het oude Ajax)

nu verwisseld voor het veel snellere en zuiniger WebPro-framework. Voor toetsenliefhebbers zijn er ook wat nieuwe shortcuts, zoals de zachte return (Shift + Return/Enter). Zie Adobe’s Release Notes voor een volledige opsomming. Wat mij persoonlijk in deze versie nog steeds irriteert, zijn de vast op elkaar gestapelde panelen en de gebrekkige tekstselectie. Nieuwe features zijn er altijd genoeg te bedenken, maar dit soort vreemde missers hadden in versie 1 al aangepakt moeten worden. Maar goed, de volgende update is hopelijk snel te verwachten. Edge Animate Preview 7 Edge is Edge Animate gaan heten en heeft de Preview-teller een tandje verder gezet, naar versie 7. De buit is ditmaal niet zo groot, maar draait meer om verfijnde verbeteringen en het voorbereiden van de software voor de definitieve introductie in Creative Cloud. Edge Animate zal waarschijnlijk (net zoals Muse) nooit te koop zijn, maar uitsluitend als een abonnement worden verspreid.

software

Muse maakt het makkelijker om je website naar een eigen host te uploaden, en biedt daar ook een Sitemap.xml bij aan. Door je domeinnaam op te geven worden je Typekit-fonts ook goed weergegeven.

Niet alleen zijn alle lettertypen en fonts nu overzichtelijk ingedeeld, je kunt ook je waslijst aan fonts filteren door zoekwoorden in te tikken.

Animaties kunnen schalen, door de posities op procenten te baseren en/of aan te haken bij een hoek of rand van de stage. De lessen helpen daarbij.

Opvallende vernieuwingen: een cirkelgereed­ schap en schaduwen. Cirkels bestaan in feite niet als element in HTML of setting in CSS, maar Edge maakt stiekem een kader met enorme ronde hoeken... Ook nieuw is de mogelijkheid om een layout ‘vloeibaar’ te maken. Door posities en maten van (sommige) elementen in percentages in te stellen of aan een rand te verbinden, houd je het formaat en de lay-out van een animatie flexibel. Verder zul je veel kleine verbeteringen in de interface ontdekken, zoals makkelijker hulplijnen en logischer werkingen in de tijdlijn. Transities en keyframes zijn onafhankelijker van elkaar, zodat je makkelijker voor een al dan niet vloeiende overgang kunt kiezen. Nu nog verloopkleuren en Typekit-fonts (zoals Muse dat al doet), en ik ben helemaal blij.

update krijgen en Digital Publishing Suite Single Edition (voorheen bijna 300 euro per uitgave) wordt een gratis onderdeel van de diensten binnen de Creative Cloud. Ten tijde van het schrijven van dit artikel komt een programma voor de diensten van Creative Cloud uit de steigers. Deze waren voorheen alleen via een webinterface te overzien en gebruiken, maar daar gaat dit programma Creative Cloud Connection aan meedoen. Het wordt voorlopig als probeerversie uitgebracht. Zo zullen steeds vaker tussentijdse updates gaan verschijnen. Adobe’s nieuwsvoorzieningen en communicatieafdelingen moeten ook nog aan dit nieuwe beleid wennen; in plaats van één enorme happening voor alle programma’s is er nu af en toe wat nieuws over één of meer programma’s. Maar het bevalt me beter dan de tour de force die Adobe zichzelf de laatste jaren met CS oplegde. Houd alle tweets en persberichten dus in de gaten, en lees erover in de volgende Dzone!

Nog meer nieuws, binnenkort... Muse en Edge Animate zijn niet de enige vernieuwingen. Illustrator CS 6.1 kan nu als ‘Pakket’ bewaren (à la InDesign), Dreamweaver zal een

Business Catalyst Business Catalyst is niet alleen de Adobebranded provider voor je Muse-websites (met rapportages en statistieken en zo), het is van oudsher een bastion van webapplicaties die je al enkele jaren op simpele wijze met Dreamweaver in je sites kunt implementeren. Blogs, kalenders, nieuws, zelfs webwinkels kun je ermee bouwen, onderhouden en beheren. De meeste Dreamweaver-gebruikers zijn echter ‘codekids’ en alles wat Adobe ook maar ietsje eleganter in Dreamweaver aanbiedt, vinden ze al snel niet handig of te simpel. Terwijl het voor grafo’s vaak niet simpel en elegant genoeg kan! Muse biedt nu die simpele contactformu­ lieren, maar ik vermoed dat Business Catalyst meer en meer lastige technieken op elegante wijze via Muse-widgets gaat aanbieden.

31

workshop

Tabs en popups in tablet-pubs Tekst

Peter Villevoye

Bij het creëren van interactieve publicaties voor tablets lijkt de Adobe InDesign-software een aantal voor de hand liggende features niet te bieden, namelijk: tabbladen en popups. Maar ze zijn wel degelijk te maken – heel snel en makkelijk, zelfs. Je moet gewoon even verder kijken dan je Objectstatus-neus lang is... Want dat is waar je deze schijnbaar ontbrekende features mee kunt maken: met Objectstatussen en Knoppen kun je simpel tabbladen en popups zo precies en complex maken als je wilt.

Met de panelen Objectstatussen en Presentatie in de Folio Overlay (of in InDesign CS 5.0 en 5.5 met de Overlay Creator bij de Uitbreidingen) kun je al lange tijd interactieve slideshows maken. Als je dat nog nooit hebt gedaan, duik dan eerst eens in de Tutorials die Adobe hierover ter beschikking stelt en download de app DPS Tips (hoofdstuk Slideshows in Overlay Basics). Maar hoe maak je nu tabbladen en popups die in diverse andere digitale publicaties zo vaak te zien zijn? Deze functies vind je niet direct in InDesign terug. Dat komt doordat het eigenlijk niets meer en niets minder zijn dan variaties op de vertrouwde slideshows. Volg de stappen, dan verklaart het mysterie zich vanzelf. Afwijkende statussen Je moet eerst het idee loslaten dat Objectstatussen alleen mogen bestaan uit losse, even grote beelden. Dat komt voor een slideshow mooi

uit, maar is geen must. Je kunt van alles in een status mikken. Klik maar eens een paar keer op de inhoud van een status en zie hoe de selectie in de Isolatie-modus springt en je alle elementen en beelduitsnedes nog laat wijzigen. Let ook op het wisselende icoontje, rechts in de actieve objectstatus. Je kunt er ook objecten bij plakken. Knip een tekstballonnetje weg en gebruik het speciale ‘Plak in status’-commando (of knopje) om het aan de inhoud van een specifieke status toe te voegen. Tabbladen Om tabbladen te maken construeer je eerst alle ingrediënten per tabblad. Het voorbeeld gaat uit van drie tabbladen met wat wisselende inhoud en aanduidingen (A, B en C). Begin met één tabblad en kopieer en wijzig naar hartelust. Vervolgens groepeer je alle elementen per tabblad. Selecteer daarna de drie groepen, laat ze netjes uitlijnen en maak de Objectstatus aan.

Afwijkende statussen: kopieer of knip losse elementen en plak die ín een status erbij.

32

Rangschik de standen eventueel, als ze niet in een logische volgorde staan, en geef deze Objectstatus een naam (bijvoorbeeld ‘tabbladen’). Je was misschien geneigd om al meteen knoppen van die A-, B- en C-elementen te maken, maar dat was nog niet de bedoeling. Deze (met wisselende kleuren) zijn slechts onderdeel van ieder tabblad, een visuele indicatie. De knoppen komen nu pas erbij: maak een kadertje over de A-indicatie, zonder lijn of vulling. Dáár maak je dan een knop van die (zoals gewoonlijk) met een ‘Actie’ naar de juiste status van ‘tabbladen’ verwijst. Deze knop kun je ook weer kopiëren over de B- en C-indicaties, en de acties even van status verwisselen. Klaar, test je tabbladen, dat was het! Simpel toch? De snelheid van het wisselen kun je instellen bij het Overlay-paneel (‘kruisvervaging’ korter of gewoon uit) en desgewenst kun je de tabbladen ook veegbaar maken. Als je wilt dat je tabbladen starten met alléén A, B en C (en nog geen inhoud), voeg dan een ‘Nieuwe status’ toe

Tabbladen maken - stap 1: drie gegroepeerde setjes elementen voor A, B en C. Let op: deze bevatten nog géén actieve knoppen.

workshop

Popups maken - stap 1: de voor de hand liggende + (toon) en x (sluit), en het te tonen element (of meerdere elementen).

Popups maken - stap 2: na uitlijnen, ook hier Objectstatus van maken. Daarna één knop maken (Actie: Volgende status). Een “Henselertje” maken: twee identieke objecten (kopietje), uitlijnen en vervolgens ook een Objectstatus van maken.

(dat wordt een kopie) en roof deze leeg, totdat er alleen nog de indicaties in staan. Controleer wel of de knoppen nog correct werken. Het maken van een popup is eigenlijk nog eenvoudiger. Beschouw het als een tabblad met slechts twee standen: één stand met enkel en alleen het geijkte plus-symbool (of een ander kunstzinnig geval waarop men moet tikken) en de tweede stand met daarin alles wat moet ‘popuppen’ en het geijkte kruissymbool (of iets anders fraais om de popup mee te sluiten). Bereid beide standen weer naast elkaar voor, groepeer de onderdelen per stand en lijn ze wederom uit. Let erop dat de gebruiker het prettig vindt als het plusje en kruisje wellicht op dezelfde plek staan. Maak de objectstatus aan, let op de volgorde en geef een naam. Maak tot slot één knop aan, die je over het plus- c.q. kruissymbool legt. De actie die je hiervoor instelt is simpeler dan bij een tabblad: gewoon naar ‘Volgende status’, zodat de wisseling eerst van 1 naar 2 gaat en bij de volgende tik vanzelf

weer ‘doorgaat’ naar het begin, stand 1. Zo blijkt Adobe’s Digital Publishing Suite wel degelijk de twee veelgevraagde features te bieden, hoewel ze niet letterlijk als zodanig in de software of beschrijvingen worden genoemd. Bonus: een Henselertje maken In tegenstelling tot de twee beschreven werkwijzen is het hier volgende onderwerp minder elegant, en eigenlijk een ‘trucje’ om iets op te lossen waar Adobe nog een legitieme aanpak voor moet bedenken. Kortom, een rare maar bruikbare oplossing voor een veelvoorkomend probleem: je wilt graag iets boven op een interactief object stil laten staan. Bijvoorbeeld een logo of icoon over een video, wat ornamenten over een slideshow of een hulpbiedende aanwijzing over een pan-and-zoom afbeelding. Het probleem is dat hoe je alle objecten ook rangschikt (al dan niet met eigen lagen), alles wat met interactie of speciale media te maken heeft, verhuist naar de Overlay (een soort

Tabbladen maken - stap 2: lijn de groepen uit (handmatig of met paneel) en maak er een nieuw Objectstatuselement van. Rangschik de volgorde en geef er een naam aan.

Superlaag) en verschijnt over alle statische inhoud heen. Dus zodra men een video start of een slideshow laat bewegen, verschijnt zoiets óver de andere vergaarde (statische) objecten in de Underlay. De oplossing is simpel en bedacht door Johannes Henseler, de maker van DONE en onvolprezen ADPS-goeroe. Hij bedacht dat als iets óver een interactief object of speciaal media-element moet komen te liggen, dat het dan ook maar mee moet in die Overlay. En hoe doe je dat? Door er een quasi-slideshow van te maken! Kopieer het statische object (vooraf eventueel groeperen als het om meerdere elementen samen gaat), lijn de kopietjes keurig uit en maak er een objectstatus van, met de instellingen ‘Automatisch afspelen’, een interval van 10 seconden en géén kruisvervaging. Dit ‘Superobject’ zal dan braaf meegaan en in de Overlay én boven op de heuse interactieve en media-elementen afspelen.

Tabbladen maken - stap 3: maak over de A, B en C een (iets grotere) knop en geef deze de Acties om “Naar status” te gaan.

33

2Serve Watervaste Keyboards:

Vaatwasser getoetst !

Prijs € 24.95 (incl. BTW) 2Serve waterdichte toetsenborden. “classic” look toetsenbord - Qwerty lay-out - Geschikt voor zowel Apple als Windows - USB aansluiting. Waterdicht conform norm IP34-IP36

“Slim” look toetsenbord - Qwerty lay-out - Geschikt voor zowel Apple als Windows - USB aansluiting. Waterdicht conform norm IP34-IP36

Meer info?

Surf naar www.2serve.nl

www.prifri.nl

column

Vraagje: hoeveel zou je betalen voor de elektronische variant van het blad dat je op dit moment in handen hebt? Of de roman op je nachtkastje? Eentje die je op je pc zou lezen, op je Kindle, iPad, Galaxy Tab of reader van het Chinese merk Molgenstucc? Méér? Ik zie één hand omhooggaan (die van de hoofdredacteur). Evenveel? Niemand (Hans, hand omlaag, je mag maar één keer stemmen). Minder? Whoa! Ik tel miljoenen handen! Dat is niet zo verrassend. Op internet, waar de meeste mensen hun mening sneller ventileren dan hun brein kan bedenken, wordt moord en brand gebruld over de ‘te hoge’ prijs van elektronische boeken, kranten en tijdschriften. Net zoals de digitale goe­ gemeente lagere prijzen eist voor films en muziek – ‘Anders downloaden we die wel gratis van Pirate Bay.’ Koning Klant: beter valt de moderne consument niet te omschrijven. Maar dan niet in de zin zoals het ooit was bedoeld, dat je de klant het gevoel moet geven dat ie als een vorst wordt behandeld. Koning Klant gedraagt zich vandaag de dag als een despoot op een troon die geen tegenspraak duldt. Als het verdienmodel ons niet bevalt, jatten we het maar. Natuurlijk alleen als de pakkans nihil is. Ook al vinden we de benzineprijs belachelijk, niemand die bij de Texaco durft weg te rijden met een volle tank zonder te betalen. De digitale uitgave van bijvoorbeeld Alleen maar nette mensen (nu uit in filmeditie!) zou minder moeten kosten, stellen de voorstanders van lagere prijzen, omdat de uitgever veel minder geld kwijt is aan de productie ervan. Reken maar uit. Er hoeft geen Zweedse houthakker te worden betaald die de bomen velt. De papierfabriek kan ook naar zijn marge fluiten. Datzelfde geldt voor de leverancier van de inkt en de drukkerij. De distributeur en de winkelier – weg ermee! Helaas voor Koning Korting, zo veel besparen uitgevers niet door te stoppen inkt

Alleen maar nette mensen Tekst

Peter van Ammelrooy

ILLUSTRATIE

Tiquestar Illuminat Rex

op dode bomen te smeren. Ook voor een digitale Robert Vuijsje moet hij vormgevers inschakelen, een eindredacteur en een fotograaf. Er moet ook reclame worden gemaakt. De auteur ontvangt graag zijn gage. Ook bij digitale letters komt een soort van distributie kijken. De mannen van Bol.com of Amazon leven ook niet van de lucht. De houthakker dan, de inktfabrikant en de drukker? Ja, die vormen een quantité négligeable als het gaat om digitale boeken. Maar hun tarieven maken een boek in het gunstigste geval

10 procent duurder – nu niet bepaald een bedrag waarvoor de gemiddelde internetter afscheid neemt van de piratenbaai. Nog even afgezien van het argument dat de schrijver Stuart Neville onlangs opwierp in de krant The Irish Times: ‘Denken deze mensen dat een jaar van mijn leven minder waard is dan 9,99 euro? Vinden ze echt dat tien tot twaalf uur leesvermaak niet gelijk staat aan de prijs voor twee of drie koffie, of twee bier?’ Bericht aan Neville: het antwoord kan je nog wel eens vies tegenvallen.

35

typografie

Mooie tijden voor de letter Tekst

Peter Mertens

Onlangs verscheen bij uitgeverij Podium de vertaling van Just My Type van Simon Garfield: Precies mijn Type, een speelse bundeling van bijdragen over de hedendaagse geschiedenis van kalligrafie, letterontwerpen, typografie en grafisch ontwerpen. Het is een makkelijk leesbaar boek, met smeuïge anekdotes uit het vak en alledaagse, maar zeker met voldoende breedte en diepgang. Peter Mertens las het voor jullie en dat leidde tot de volgende bespiegeling. Precies mijn Type - Simon Garfield Uitgeverij Podium - € 22,50

Het omslag van Precies mijn Type is meteen een fijne letterpuzzel, want de e blijkt van een bekend symbool en de extra lange T stond op de basdrum van een succesvolle beatband. Voor je het weet speel je mee in een fijne oubolligge pubquiz. Lollig en leuk. Mogen letters dat zijn? Zijn ze niet het semi­ wetenschappelijk domein van opperbazen? Moet er niet in volle ernst worden gedroogkloot of kommageneukt? Vooruit. Dat moet allemaal, letters zijn alles, stelt Garfield. Saai is goed, leuk ook. Precies mijn type, en er is veel over te vertellen, het verhaal is lang niet af. Het mooiste, verleidelijkste en meest verrassende font moet – ondanks de beschikbare overdaad – nog worden ontworpen. Functioneel, leesbaar en wel. Uiteindelijk is het een wondere wereld. Want wat is nu precies het verschil tussen kalligrafen, letterontwerpers, typografen en grafisch ontwerpers? Hoe verfijnd moet een vak zijn om verschil in te maken? En als we nu eenmaal ooit min of meer collectief bedacht hebben hoe het alfabet eruit moet zien, nu we allemaal schrijven en lezen en een eigen zetmachine in huis hebben en daarmee onze eigen individuele persvrijheid: waarom zouden we vormgeving dan overlaten aan de professoren en vormgevertjes? Doen ze niet allemaal hetzelfde: wie het meest onzichtbaar is?

36

Stedelijk Museum Deze maand opent – eindelijk – het Stedelijk Museum in Amsterdam de deuren en dat gaat gepaard met een nieuwe huisttijl. Schreefloos als vanouds hebben Mevis en Van Deursen het woord stedelijk museum in een S gekriebeld. Zwart op wit in kapitalen. Alsof het hun eigen schoolagenda is. Prompt viel hun de eer te beurt om zelfs door Geen Stijl gehekeld te worden. ‘Wacht maar’, zeiden ze, ‘er komt meer, dan ga je het pas zien, en het went wel.’ Het Stedelijk Museum had in de jaren zeventig een heus totaalontwerp van de hand van Wim Crouwel, en in de tijd van de verbouwing tijdelijk een huisstijl van de Experimental Jetset. Rake keuzen in de geest van de tijd. Het is makkelijk te voorspellen dat ook het ontwerp van Mevis en Van Deursen bij de tijd zal blijken te zijn, maar dat dan weer naderhand. Olympische Spelen De Olympische Spelen in Londen van vorige maand hadden daarentegen een uitgesproken vormgeving. Magenta als huiskleur en een speciaal ontworpen hoekige letter die ook nog eens scheef moest staan: de 2012 van Gareth Hague, af en toe de New Johnston als het functioneel moest. Zo oogden de Spelen alsof ze postpunk waren, en een beetje New Order. Hoe dan ook in één zorgvuldig bewaakte stijl. Mooi en opmerkelijk was het dat juist bij de openingsceremonie de bordjes met landen­namen

De fonts die bij de eerste Macintosh werden geleverd.

typografie

Typografie op de Olympische Spelen: performance van een meisje, versmolten met het letterbeeld.

Reed College, waar Steve Jobs leerde kalligraferen.

– je zou toch zeggen een speerpunt in de stijluitingen – daar weer prachtig van afweken. Niet een magenta bordje aan een stok, maar een meisje in een theatrale fotojurk droeg een boog van losstaande letters die sterk deden denken aan de historische metrobewegwijzering van honderd jaar terug. Mooi als er alleen france stond, schitterend als er the former yugoslav republic of macedonia mocht staan, over drie regels, witte letters aan een stokconstructie met een zwart randje om mooi af te steken. Het was een kleine performance van een meisje, versmolten met het letterbeeld. Goede tijden voor de letter. De letter is leuk.

en naam verwijzen naar krantendruk en schrijfmachines, mediaverschijnselen uit een vervlogen tijd. Garfield verhaalt over zijn ontmoeting met de nuchtere Nederlander – zoon van een bollen­kweker – en zijn plezier de Helvetica van de eerste plaats te hebben verdrongen. Die Helvetica had overigens een cultstatus verworven en had het gehaald tot de hoofdrol in een heuse documentaire film: Helvetica van Gray Hustwit. Daarin wordt de onzichtbaarheid van het alom vertegenwoordigde font geprezen op een vaak komische wijze. Tussen haakjes: prominent aanwezig in de film is Erik Spiekerman, de zelfbenoemde Typomaniak en vandaag de dag naamgever van het bureau edenspiekermann, die weer verantwoordelijk is voor de tekstverwerker IA Writer op de iPad, die juist weer een heel andere kijk op tekstverwerken geeft dan Microsoft Word: rechttoe rechtaan geconcentreerd tikken in een heldere letter, geen afleiding in de buurt. Er zijn onvolkomenheden en zelfs onwaar­ heden te vinden in Garfields boek, maar het zet aan tot zelf rondstruinen en nadenken over de rol van letters in de toch telkens nadrukkelijker visuele mediacultuur. En dat zowel in alle ernst als vrolijk – en daar leer je het meest van.

Jobs als typograaf Een belangrijk kantelpunt in de typografie van afgelopen decennia is natuurlijk de komst van de computer, met als keerpunt en mijlpaal de komst van de de Apple Macintosh. Letters op het computerscherm toonden opeens een keuzemenu met Chicago, New York, Toronto, Monaco, Geneva en Venice. Weliswaar nog in harde vierkante pixels en niet in lekker glijdende bochten, maar het oogde goed en zorgde onmiddellijk voor een vertrouwelijke band tussen mens en machine. Steve Jobs zorgde daar persoonlijk voor. De inleiding van Precies mijn Type hervertelt het verhaal dat Jobs in zijn inauguratiespeech aan de Stanford Universiteit vertelde. Jobs staakte zijn studie aan het Reed College, maar voelde

zich schuldig tegenover zijn ouders die zijn studiegeld betaalden. Omdat er opvallend fraai gekalligrafeerde posters op de campus hingen, koos hij voor de typografiewerkgroep van Lloyd J. Reynolds. Geheel in de geest van de tijd was kalligrafie bijkans iets spiritueels. De letters waren met de hand getekend alsof het honderd jaar vroeger was, maar dat sloot weer goed aan bij de psychedelische aankondigingen van popconcerten. In Nederland maakte Martin Kaye op dezelfde wijze posters voor poptempel Paradiso. Het hippietijdperk kan om meer redenen worden aangemerkt als sleutel voor de digitale revolutie. Te gekke en onmogelijke dingen konden zomaar. Het werd de aanleiding voor een omslag, tussen technologie en gebruiker. Fonts waren niet langer voorbehouden aan technici en zetters, maar iedereen kon ze gebruiken en, belangrijker, zich ermee identificeren. Uiteindelijk hield de Chicago als beeldschermlettertype lang stand, tot aan de eerste iPods in 2001. Cult Kenmerkend voor de mediaculturele omslag van drukletter naar computerfont is dat het door Luc(as) de Groot ontworpen font de Calibri mag worden aangemerkt als het meest gebruikte font vandaag de dag, simpelweg omdat het het standaardfont van Microsoft Word is sinds 2007. Het verving daar de Times New Roman en de Courier, die in vorm

Simon Garfield (1960) is journalist en schrijft voor The Independent en The Observer. In de VS werd Precies mijn Type gekozen als Amazon Book of the Month.

37

leestafel

Boeken De Dikke van Metz nu nóg dikker De gerenommeerde IT-uitgever Van Duuren heeft een aantal titels uitgebracht die binnen hun sector bekendstaan onder de vrolijke bijnaam ‘De Dikke van Duuren’. Zo ook deze Dikke van Aad Metz. Een boek van maar liefst 832 pagina’s over het maken van boeken, maar ook van magazines, folders, digitale uitgaven, tabletpublicaties, noem maar op. Aad heeft al vele CS-versies lang deze titel onder zijn hoede, en iedere keer levert hij weer een degelijke prestatie. Maar net zoals de vorige edities is het geen lekker boek om even InDesign mee te leren. Het is geen boek dat een blanco beginner aan de hand van wat oefeningen door het hele proces heen leidt. Het is daarentegen ideaal als naslagboek om iets in op te zoeken. Aad legt alle functies en opties graag en goed uit, en

Aad Metz – Het Complete Boek Adobe InDesign CS6 Van Duuren Informatica, 832 pagina’s, € 49,95 ISBN 978-90-5940-568-4

geeft ook veel ‘goede gebruiken’ aan. Van de meer dan achthonderd redactionele pagina’s gaan er ruim driehonderd over het daadwerkelijk ‘gewone’ opmaken van pagina’s. Dat betekent dat Aad ook nog een kleine vijfhonderd pagina’s wijdt aan allerlei zaken zoals bestands- en kleurbeheer, geautomatiseerde processen en digitale publicaties, inclusief trefwoordenregisters en lijsten met sneltoetsen in zowel het Nederlands én Engels (wat vrij uniek is). Als fervent ePubdeskundige en iPad-missionaris beschrijft Aad natuurlijk ook de vele nieuwe mogelijkheden en technieken voor het maken van de vele soorten digitale publicaties. Het zal echter niet meevallen om deze onderwerpen up-to-date te blijven houden. Hopelijk geeft Aad daar te zijner tijd een (digitale?) draai aan.

TEC, het CAD College, is dé opleider tot CAD specialist.

Cursussen Autodesk AutoCAD

Ronald Boeklagen

s u c

us Nieuw: curs rt e p x 3ds Max E

AutoCAD

Revit Basis

Update

AutoCAD

Optimalisatie

Inventor Update

Inventor Basis

Revit Gevorderd

AutoCAD Gevorderd

Inventor Gevorderd

AutoCAD 3D

Inventor Ontwerp Optimalisatie

u

s

s

e

n

Basis

r

TEC, het CAD College, is een uniek kenniscentrum, volledig gespecialiseerd in CAD. Middels professionele boeken en opleidingen werkt TEC aan een gedegen kennisoverdracht. Autodesk heeft haar naam gekoppeld aan TEC met de titel ‘Autodesk Training Center’. TEC-docent Ronald Boeklagen ontving een award voor zijn werk als ‘Best ATC Instructor’.

3ds Max Basis

AutoCAD & VB•NET Basis AutoCAD & VB•NET Gevorderd

3ds Max Gevorderd

Inventor iLogic & VB•NET

3ds Max Expert

Na afloop van elke cursus ontvangt u een Autodesk Certificaat. Volgt u een opleiding, dan behaalt u zelfs een MBO- of HBO Certificaat.

3xrd

Awa

oeken op: nieuwste b nl e d r o vo Kijk llege. www.cadco

NIEUW

Best

3212 TEC adv DZone143.indd 1 38

3x A d

NIEUW

lux

Kerkenbos 1018 B 6546 BA Nijmegen

ne

C Be Publisher ATAuthorised

war

• [email protected] tel • 024 356 56 77

• www.cadcollege.nl • fax 024 354 19 31 27-08-2012 16:37:52

creatief ondernemen

Durf te kiezen Tekst en illustratie

Jan Willem Wennekes

Heb jij dat ook wel eens? Dat je ergens wel voelt dat een klus niet bij je past, maar dat je er de vinger niet op kunt leggen? En dat je niet zo goed nee durft te zeggen? Of je nu werkt als zelfstandige, of voor een baas, de strategie van de drie P’s kun je gebruiken om keuzes te maken in het aannemen van opdrachten. En om ze te verantwoorden. Al is het maar voor jezelf. Allereerst is het van belang dat je jezelf gaat zien als een actieve beslissingnemer: jij bent degene die bepaalt welk werk je doet en hoe je dat doet. Zelfs als je voor een baas werkt en hij of zij je dingen oplegt, ben jij uiteindelijk degene die daar akkoord mee gaat of niet. Ga jezelf zien als iemand die opdrachten aanneemt, en vooral: kan afwijzen. Als je werkt als zelfstandige lijkt dit nogal wiedes, maar ik heb genoeg voorbeelden gezien van mensen die een eigen onderneming hebben en toch geleefd worden door hun opdrachten en opdrachtgevers. Probeer jezelf weer voor de geest te halen waarom je dit werk bent gaan doen, wat je er zo leuk aan leek en wat je eruit wilde halen. Bekijk of je dit nu nog steeds doet, en zo niet, hoe komt dit dan? Het basisidee van de strategie van de drie P’s is dat ze samen een compleet pakket moeten vormen. In feite zijn de drie P’s een balanssysteem: als een van de drie omlaag gaat, moet een andere omhoog om het totaal gelijk te houden. Lukt dat niet? Afzeggen die hap!

1. Plezier Hoeveel plezier zul je hebben bij het uitvoeren van deze opdracht? Als je niet direct enthousiast wordt of twijfels hebt bij de opdracht, denk dan nog eens goed na. Een andere manier om ernaar te kijken is: hoe groot is de creatieve uitdaging voor jou in deze opdracht?

2. Prestige Levert deze opdracht je nieuwe middelen om promotie te maken voor je werk of om je eigen bedrijf (= jezelf) beter op de kaart te zetten? De mooiste opdrachten zijn klussen die hun eigen nieuwswaarde creëren. Een andere benaming voor deze factor is ook wel ‘portfolio’: in hoeverre is deze opdracht een echte toevoeging aan je portfolio? Ga na of je iets gaat doen dat echt nieuw is en wat je graag zou

willen toevoegen aan je lijst met opdrachten. Is dat niet het geval, dan scoort deze factor laag.

3. Poen Vrij simpel: hoeveel geld krijg je ervoor of hoeveel geld kun je ervoor vragen? Wat ‘veel’ of ‘weinig’ is voor jou, bepaal je natuurlijk zelf. Dit is bij uitstek een factor die een van de andere zou kunnen compenseren. Want als je het dubbele krijgt voor de zoveelste brochure, wordt die klus opeens een stuk aantrekkelijker! Ik gebruik dit systeem al tijden om te bepalen of ik wel of niet een klus zal aannemen. Hoe vaker je deze strategie gebruikt, des te meer zul je beseffen dat je haar voor allerlei soorten beslissingen kunt inzetten. Veel succes met uitproberen!

39

review

Mountain Lion

Evolutionaire upgrade Tekst

Herbert van Staveren

Apple heeft een nieuwe versie van zijn besturingssysteem voor Mac-computers. Net als voorganger Lion, dat iets minder dan een jaar geleden verscheen, wordt het gedistribueerd via Apple’s App Store, waar je na betaling van 15,99 dollar de ongeveer 4 GB grote upgrade kunt downloaden.

Mountain Lion werkt op de meeste Macs die ook op Lion kunnen draaien. Heb je echter een machine van vier jaar of ouder, dan kan het zijn dat die niet meer wordt ondersteund. Dat heeft te maken met de voortgaande migratie naar 64-bit. Het hart van de computer, de kernel, moet nu volledig 64-bit zijn, net als de EFI (het stukje ingebakken software dat de communicatie tussen het besturingssysteem en de hardware regelt) en de grafische drivers. Inspiratie Anders dan Microsoft zegt Apple een groot verschil te zien tussen traditionele computers en de nieuwe touch-apparaten. Het werkt daarom ook aan twee verschillende besturings­systemen. Toch heeft Apple zich voor Mountain Lion flink laten inspireren door IOS, het besturingssysteem van Apple’s touch-apparaten. Voor IOS-gebruikers zijn er nu veel herkenbare onderdelen, waaronder Berichten – dat beter met IOS-apparaten kan communiceren en waarvan iChat nu een onderdeel is –, Herinneringen, Notities – dat voorheen nog een onderdeel van Mail was –, Berichtencentrum en Game Center. Het programma iCal heet nu Agenda en Adresboek heet Contacten. En met de nieuwe deelknop (in feite een menu) kun je vanuit veel programma’s

40

makkelijk informatie delen met social media. Ondersteuning voor Facebook ontbreekt nog, maar wordt later dit jaar toegevoegd. Een belangrijke van IOS overgewaaide functionaliteit is AirPlay Mirroring. Via een Apple-tv kun je daarmee alles wat je op de Mac ziet synchroon op een HD-tv weergeven. Dit is voorbehouden aan machines van ongeveer één jaar oud of jonger, die daar speciale hardware voor hebben, zodat de Mac hoge frame-snelheden kan verzenden terwijl het systeem zelf optimaal blijft presteren. Het delen van audio, via een Apple-tv, een Airport Express of een ander compatible airplay-apparaat werkt wel op elke Mac die met Mountain Lion kan werken. Met Berichtencentrum kun je in de rechterbovenhoek van je scherm een melding laten verschijnen die, naar keuze, automatisch weer kan verdwijnen of kan worden weggeklikt. Zo’n melding kan bijvoorbeeld een in Agenda genoteerde afspraak zijn, een nieuwe mail, een tweet of een binnenkomend chatbericht. In principe kan elk programma meldingen doen als daarvoor ondersteuning is aangebracht. Een overzicht van recente meldingen kan aan de rechterkant van het scherm worden getoond en er is goed nagedacht over de details. Meldingen verschijnen niet op de beamer of tijdens een presentatie met

Keynote, en je kunt ze tijdelijk uitschakelen als je niet wilt worden gestoord. Kleine stapjes Er zit veel meer in deze upgrade. Tweehonderd nieuwe functies, zegt Apple, waarvan de verdere integratie met de eigen cloud-dienst iCloud en de verhoogde veiligheid door de kernel ASLR en de Gatekeeper zeker het vermelden waard zijn. Toch heeft Apple met zijn besturingssysteem een beetje het probleem dat Adobe ook enigszins met Creative Suite heeft. Dat is het probleem van ver ontwikkelde producten waarbij het niet bij elke nieuwe editie voor elke gebruiker even urgent meer zal zijn om te upgraden. Natuurlijk, de marketeers rappen als vanouds over de beste versie ooit en dat het een must is om met de nieuwe versie aan de slag te gaan. Het is een verhaal dat inmiddels vaker verteld is en dat bij toekomstige edities waarschijnlijk zal worden herhaald. Kijken we een beetje door die marketing heen, dan zien we in plaats van grote revolutionaire veranderingen toch vooral veel kleine evolutionaire stapjes. Desondanks lijkt Mountain Lion genoeg aan boord te hebben om het voor velen een aantrekkelijke upgrade te maken.

review

Windows Apps in Windows 8

Windows zonder windows Tekst

Antoni Dol

In Windows 8 zijn de startknop en het startmenu vervangen door een startscherm, waarin via ‘tiles’ (tegels) applicaties worden gestart. Dat kunnen traditionele softwareprogramma’s zijn of Windows Apps. Windows Apps zijn gemaakt volgens de Windows 8 Design Language en bedoeld voor aanraakschermen op tablets. Het zijn full-screen apps zonder toeters en bellen: Windows zonder windows. De keuze van Microsoft om geen apart besturingssysteem voor tablets te maken staat haaks op die van de concurrentie. Het voordeel ervan is dat een tablet, als het in een docking station staat, een volwaardige pc wordt. Dat is een heel interessante propositie, ervan uitgaande dat de tablets krachtig genoeg zijn om toetsenborden, muizen en grote schermen aan te sturen. In de klassieke context werken de bestaande applicaties als vanouds en dient het tablet als een tweede scherm. Als tablet wordt Windows 8 een device waarmee je meer kunt dan informatie consumeren. Omdat Windows 8 geoptimaliseerd is voor pc’s met een kleiner scherm, mindere processor, min-

der opslagruimte en een batterij die veel langer mee moet gaan, blijkt Windows 8 prima te werken op oudere computers. Voor een beperkte tijd zal een upgrade naar Windows 8 veertig dollar kosten. Verder biedt Microsoft iedereen die nu een Windows-pc koopt de mogelijkheid om voor vijftien dollar over te stappen naar deze laatste nieuwe versie. Social en Cloud Voor Windows 8 komen deze herfst mooie nieuwe ultrabooks, convertables en tablets uit, die allemaal aanraakschermen bevatten. Microsoft biedt zelf een tablet aan die Surface heet (de tafel met multitouchscherm heet nu Pixel-

Sense). De cover van de Surface is een touchpad of een toetsenbord met toetsen die voelbaar ingedrukt worden. Met Surface concurreert Microsoft met zijn eigen hardwarepartners, die daar gemengde gevoelens over hebben. Maar Intel, Dell, Asus en anderen hebben afgelopen jaar hard gewerkt aan hardware waarop Windows 8 het beste uitkomt. Software voor Windows 8 haakt in op Social Media en Cloud Services. Contacts, Mail, Twitter, Chat en Skype zijn standaard aanwezig. Als een app niet standaard met Windows meekomt, is er een Store met talloze apps met uiteenlopende functionaliteit. Windows 8-apps hebben via contracten met het besturingssysteem een consistent interactiemodel voor zoeken, instellingen, randapparaten, delen van content en selecteren van bestanden. Zo kunnen apps functies aanbieden aan andere apps en data van andere apps verwerken. SkyDrive is niet alleen opslag voor documenten, maar juist voor media als foto’s, video en binnenkort ook muziek. Via SkyDrive worden ‘roaming settings’ bewaard, zodat instellingen voor Windows, maar ook voor apps op elk apparaat kunnen worden opgevraagd. Windows Apps Zakelijke software kan nog steeds worden gebouwd via WPF of Silverlight: bekende en stabiele technieken, die niet veel meer veranderen. In de Desktop Modus van Windows 8 werkt die software zoals in Windows 7. De Windows Apps bieden ook een kans voor zakelijke applicaties. De uitdagingen voor het interactie­ontwerp en grafisch ontwerp van Windows Apps zijn interessant. Veel organi­ saties hebben in de afgelopen jaren al webservices gemaakt, die een uitstekende basis zijn voor Windows Apps. Zo’n Windows App is dan een tweede userinterface op dezelfde data. Hiermee wordt eindelijk de belofte van Web Services ingelost: alleen de presentatie­ laag verandert, de back-end blijft precies dezelfde. Windows 7 is een groot succes in de zakelijke markt. Dat geeft Microsoft de gelegenheid om risico’s te nemen en een nieuwe versie aan te bieden met nadruk op consumenten. Desondanks zal het aantal nieuwe Windows 8-computers aanzienlijk zijn en langzaam groeien. De ontwikkelingen zijn onomkeerbaar en de vernieuwingen worden in volgende versies verder uitgewerkt. Microsoft heeft een lange adem.

41

review

Adobe en open source: Brackets Tekst

Herbert van Staveren

Brackets is een open-source code-editor voor HTML, CSS en JavaScript gebouwd met datzelfde HTML, CSS en JavaScript. Het is een project van Adobe dat gehost wordt op GitHub (github.com/adobe/ brackets). GitHub biedt gratis en betaalde accounts voor open source-projecten en biedt de mogelijkheid om met een groep mensen, vanaf verschillende locaties, aan software te werken.

GitHub is gebouwd rondom Git, een broncode-managementtool die oorspronkelijk werd gemaakt door Linus Torvalds voor de ontwikkeling van Linux. Er zijn meer sites als Github. Die worden ook wel ‘repositories’ genoemd. Zo’n repository is strikt genomen de plek waar de broncodes en de informatie over de geschiedenis van die broncodes worden bewaard. SourceForge.net is een andere bekende repository. Maar Adobe is toch een commercieel bedrijf dat ‘closed source’ producten maakt en niet open source? Dat is waar, maar de laatste jaren investeert Adobe, met geld en mankracht, steeds meer in open-source softwareprojecten. Net zoals bijvoorbeeld Apple, Google en Microsoft dat doen.

Wantrouwen Commerciële bedrijven die deelnemen aan open source-projecten worden soms wantrouwend bejegend vanuit de open source-gemeenschap. Er wordt dan getwijfeld aan de motieven, waarbij het idee is dat die grote bedrijven met de pro deo geschreven code aan de haal gaan. De projecten worden echter bijna altijd uitgevoerd onder flink dichtgetimmerde open source-licenties, waardoor dit in het algemeen niet aan de orde is. Daarnaast snijdt het mes meestal aan twee kanten, want terwijl aan de ene kant betrokken bedrijven wel een indirect commercieel belang kunnen

42

hebben, krijgen de open source-projecten aan de andere kant vaak een flinke boost door hun bemoeienis. Een andere reden voor grote softwarehuizen om aan open source-projecten deel te nemen is om technieken en ideeën in de praktijk te testen. Vanzelfsprekend betekent dit vanwege het open source-karakter dat die bedrijven later geen copyrights of patenten op het project kunnen laten gelden. Maar het stelt bedrijven wel in staat een vinger aan de pols te houden en om zonder veel investeringen nieuwe mogelijkheden te onderzoeken. Dat heeft ook tot gevolg dat er wel eens digitale proefballonnen knappen; er zijn nogal wat met veel enthousiasme en publiciteit gestarte open source-projecten waar je nooit meer wat van hoort. Ook de wil om het bedrijfsimago te verbeteren kan een reden zijn voor deelname, net zoals de wens om vanuit human resource management werknemers te faciliteren die in hun vrije tijd aan projecten werken.

Brackets Adobe doet veel aan open source en Brackets is een nieuw project dat voorlopig

in de categorie ‘proefballon’ valt. Het maakt gebruik van verschillende bestaande open source-software, waaronder Bootstrap van Twitter, CodeMirror van Marijn Haverbeke en LESS van Alexis Sellier. Brackets staat nog in de kinderschoenen, zo ontbreekt bijvoorbeeld nog ‘auto complete’, maar het heeft wel een aantal aantrekkelijke uitgangspunten. Het programma werkt met ‘sets’ om bronbestanden te ordenen, het heeft de mogelijkheid om vanuit een tag in de HTML-code direct naar de bijhorende CSSrule te springen en het kan een ‘live’ verbinding openen met de browser. Veranderingen in de code worden daarmee automatisch weergegeven in die browser. Dat werkt voorlopig alleen nog met Chrome. Wat Brackets bijzonder maakt is dat het een ‘meta’-programma is: je kunt Brackets met Brackets zelf aanpassen en verder uitbouwen. Webtechnieken als HTML, CSS en JavaScript bieden steeds meer mogelijkheden en worden steeds vaker ingezet om er ‘echte’ apps en programma’s mee te maken. Brackets is daar een voorbeeld van. Het lijkt te willen bewijzen dat er met die technieken ook een prima editor is te bouwen. Dat is een interessant experiment. Brackets is beschikbaar voor Windows en OS X.

de skills heb jij het materiaal hebben wij > dus ook alles

van PANTONE®

van beek alles voor de creative professional

bestel snel een een voudig op:

www.vanbeekdesign.nl

winkels in Badhoevedorp, Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam

binnenkort van start bij mediacollege Grafisch Vormgeven Basis | start: 3 september 2012 Wordpress Introductie | start: 10 september 2012 Adobe InDesign Gevorderden | start: 12 september 2012 Social Media Basis | start: 18 september 2012 Digitaal Visualiseren en Illustreren | start: 19 september 2012 Wordpress Basis | start: 24 september 2012 JQuery | start: 27 september 2012 Opleiding Creatief DTP-er | start: 6 september 2012 kijk voor het volledige aanbod op onze website mediacollege.nl.

mediacollege.nl 088-200 15 55 | [email protected]

wedstrijd

Win een Wacom Intuos5 Touch Ontwerp een illustratie met als thema ‘De wereld van Wacom…’ en win de nieuwste Wacom Intuos5 Touch. Er zijn twee exemplaren te winnen!

In Dzone 141 besprak Elja Trum enthousiast de nieuwste Wacom Intuos5 Touch. Hij was enthousiast. Een paar citaten uit die bespreking: ‘De toevoeging van multi-touch is een feature die duidelijk het meest in het oog springt en ook echt wat toevoegt. Vooral tijdens het surfen is de multi-touch een prettige aanvulling. Met twee vingers scroll je zo door een pagina. Werk je voor het eerst met een tekentablet, dan maakt de multi-touch de overstap een stuk soepeler. Het multi-touchdeel reageert alleen op de aanraking wanneer de pen niet in de buurt van het oppervlak is. Zo kun je dus gerust je handen op het tablet leggen terwijl je met de pen bezig bent. Met wat oefening (en het nodige instelwerk) heb je geen toetsenbord meer nodig voor de meeste designwerkzaamheden. De opties die je het vaakst gebruikt, zet je dan onder de functietoetsen en het touch-wiel. Ook aan multi-touchgebaren kun je jouw eigen instellingen koppelen.’ En de conclusie: ‘De Wacom Intuos5 is een behoorlijke verbetering vergeleken met zijn voorganger. Het tablet ziet er beter uit, voelt en werkt prettiger en de multi-touchfunctionaliteit is echt een nuttige aanvulling, waardoor ook voor twijfelaars de muis snel de deur uit kan.’

44

Wedstrijd! Wil je misschien ook zo’n nieuwe Intuos? Dat kan. Je kunt er een winnen! Samen met Wacom organiseert Dzone een wedstrijd met als prijzen twee Wacom Intuos 5-tabletten! Wat moet je doen om een van die tabletten te winnen? Het is eenvoudig. Maak een mooie, nieuwe illustratie speciaal voor deze wedstrijd, met als onderwerp: De wereld van Wacom... Toegegeven: een vaag onderwerp, maar je kunt er ieder geval je fantasie in kwijt! Lever je kunstwerk voor 20 oktober 2012 in. Voor de eerste te winnen Intuos bepaalt een jury, bestaande uit de redactie van Dzone en iemand van Wacom, de winnaar. De winnaar van de tweede Intuos kunnen jullie, de lezers van Dzone kiezen. Kies op de site van Dzone de inzending die jij het mooist vindt. Degene met de meeste stemmen wint de tweede Intuos. * Wacom mag de kunstwerken van de winnende inzendingen gebruiken voor reclameuitingen.

koele apps

De eeuwige beweging van Svpply Tekst en illustratie

Rick le Roy ([email protected])

Op de basisschool vertelde mijn oude hoofdmeester over de speurtocht naar het perpetuum mobile, een apparaat dat als het eenmaal in beweging is, voor eeuwig blijft voortbewegen, zoals een auto die eeuwig rijdt op één liter benzine. Alchemisten, uitvinders en andere wijze mensen waren er tevergeefs naar op zoek. Maar als zoiets al kon worden ontworpen, kon het nooit worden gemaakt. Einde verhaal?

Ik moest aan mijn oude hoofdmeester denken toen ik met Svpply aan het spelen was. Spreek uit: supply. Wat is Svpply? Svpply is een bijzondere dienst voor mensen met weinig tijd en veel smaak. Ik zou zeggen: de lezers van Dzone. Svpply toont je namelijk een verzameling van de beste producten die op dit moment op internet te krijgen zijn. Je hoeft niet zelf op zoek. Dat spaart tijd. En de producten worden door mensen – dus geen automatische filters of machines – met de hand geselecteerd. Dat zorgt voor kwaliteit. Het is een app voor de iPhone en iPad. En er

is ook een website. Voor ontwerpers is er een aantal goede redenen om Svpply uit te proberen. Allereerst brengt Svpply je in aanraking met mooie dingen. Dat zou al reden genoeg moeten zijn. Als je eenmaal begint te bladeren, is het moeilijk om te stoppen. Een andere reden is de werking van de iPhone-app. Daar is goed over nagedacht. Inspirerend voor interactiondesigners is de manier waarop je met een handig menuutje door grote hoeveelheden content kunt filteren. Die manier was bij de introductie van de app vernieuwend. En het

zal snel navolging vinden, want ideaal op een klein scherm. Maar het is ook aardig om Svpply te bekijken met de ogen van een service-designer. Smaak Ooit wilden mensen apparaten ontwerpen die eeuwig in beweging bleven. Ze hadden geen apparaten moeten willen bedenken, maar diensten. Een dienst als Svpply bijvoorbeeld. Svpply is gericht op mensen met smaak. Binnen een groeiend aantal productcategorieën, variërend van schoenen tot schilderijen en van korte broeken tot aan broodrooster­ apparaten, biedt Svpply het beste wat online winkels te bieden hebben. Dagelijks worden rond de drieduizend bijzondere producten aan de verzameling toegevoegd. Zodat je als gebruiker van Svpply op ieder moment op de hoogte bent van het allernieuwste dat de moeite waard is. Perpetuum Dat is ontzettend veel werk. Wie doet dat? De gebruikers van Svpply zelf. Svpply is een community van mensen die producten ontdekken waar ze van houden. En die producten delen ze met je op Svpply. Alles wat Svpply doet, is het gereedschap bieden om dat makkelijk en leuk te maken. Zo heb je aan de ene kant de mensen die de mooiste producten verzamelen die er te krijgen zijn. En aan de andere kant mensen die door die verzame­ lingen heen bladeren. Zo krijg je een systeem dat zichzelf in stand houdt en waarbij plezier de brandstof is die de boel laat draaien. De uitdaging blijft hoe je de boel voor het eerst in beweging krijgt. Het eerste zuchtje wind. De eerste liter benzine. In het geval van Svpply werd een groep New Yorkse designers uit de eigen kennissenkring gerekruteerd. De producten die zij selecteerden spraken nieuwe groepen aan. Enzovoort, enzovoort. Service-design is een discipline waarmee iedere ontwerper steeds vaker in aanraking komt. Svpply doet voor hoe je diensten ontwerpt die zichzelf in beweging houden. Rick le Roy is interaction-designer en partner bij UNITiD.nl.

45

evenement

Live talkshow op 11 oktober

Shop goes pop! Tekst en fotografie

Hans Frederiks

Van links naar rechts: Vincent Karelsz, Bert Dijkstra en Folkert Lodewijks. Na de succesvolle eerste live talkshow Dwarsliggers in Pakhuis de Zwijger van Shop Around volgt op 11 oktober de tweede live talkshow: Shop goes pop!, met een focus op de meer ‘poppy’ artiesten uit de Shop Around-stal. Dzone sprak met de organisatoren Bert Dijkstra en Vincent Karelsz van Shop Around en met Folkert Lodewijks van Pakhuis de Zwijger.

De eerste live talkshow met als thema Dwarsliggers van Shop Around in Pakhuis de Zwijger, met kunstenaars Wayne Horse en Hester Scheurwater en met Jenny Lane voor de muziek en als spreekstalmeester/moderator, is erg goed ontvangen. In sneltreinvaart kwamen in twee uur allerlei lezingen, gesproken columns en muziek voorbij. Wat wil Shop Around precies met die talkshows? Vincent: ‘Shop Around wil zich met de talkshows in Pakhuis de Zwijger op een leuke manier presenteren. Het is goed om een plek te hebben waar mensen elkaar face-to-face kunnen ontmoeten. We laten de interesses van Shop Around zien en horen: kunst, illustratie en muziek. Iedere avond die we in De Zwijger organiseren krijgt een thema. Het eerste thema was Dwarsliggers, waarbij we in onze line-up keken naar de dwarsliggers bij ons in kunst en muziek en wie door dwars te liggen erg groot zijn geworden. Het thema van de volgende live talkshow op 11 oktober is ‘Shop goes pop!’. Daarin gaan we zoeken naar mensen die wat commerciëler werk maken. Pop was ook een soort subcultuur, maar is nu meer mainstream geworden. Kunstenaars

46

die uit de graffiti komen en uit de comic scene bereiken nu de massamedia door commerciële opdrachten voor merken als Nike of Adidas. Met dat soort artiesten willen we die avond vullen. Het wordt weer een programma van een kleine twee uur. De hoofdgasten zijn dit keer Luuk Bode en Darrin Umboh, twee illustratoren/ kunstenaars die al sinds de jaren negentig bezig zijn met een geheel eigen manier van illustreren. Hun stijl is herkenbaar aan de dikke outlines en het primaire kleurgebruik. Hun werk is van grote invloed geweest (en nog steeds) op de huidige generatie illustratoren. De subcultuur waar Darrin uit voort omt is de comic scene en Luuk komt meer vanuit de streetart, hoewel comics ook voor hem een grote inspiratiebron zijn. Daarnaast hebben we Daan Samson uitgenodigd, een conceptueel kunstenaar die ook inspeelt op populaire cultuur’. Folkert: ‘We zitten nog midden in de productie, maar er komt ook nog iemand uit de kunstjournalistiek die een column gaat doen, animaties en er is muziek natuurlijk. Het wordt weer een kleurrijk en gevarieerd programma.’

De diepte in Bert: ‘We merken dat in deze tijden van internet er veel wordt gesurft, maar vaak gaat men daarbij niet echt de diepte in. Het blijft vaak bij oppervlakkig kijken. Bij onze talkshows gaan we meer de diepte in. Het is niet zo dat je een uur naar een lezing zit te luisteren, de diverse onderdelen moeten compact zijn. Het gaat in een behoorlijk tempo, met veel afwisseling. Het is een verlengde van wat we sowieso met Shop Around doen: we trachten de underground zichtbaar te maken in de upperground. Als je als klant op zoek bent naar nieuwe stijlen, kun je bij ons komen kijken, omdat we een “levend” bestand hebben. De avonden in Pakhuis de Zwijger zijn een beetje hetzelfde: we proberen dingen zichtbaar te maken die wij interessant vinden. Het is interessant voor een breed publiek, van opdrachtgevers tot mensen die beginnen in hun vak, eigenlijk voor iedereen die ook maar een beetje geïnteresseerd is in creativiteit.’

Voor meer info over ‘Shop goes pop’ kijk je op: www.shop-around.nl of www.facebook.com/shoparound.nl en op de site van Pakhuis de Zwijger: www.dezwijger.nl De toegang tot de avonden van Shop Around is GRATIS!

opinie

Cadeaupapier Tekst

Peter Villevoye

Welke onderzoeken, peilingen of statistieken je er ook op naslaat, het papierverbruik (voor grafische en informatieve doeleienden) zit flink in de min. En niet zo’n beetje ook: de cijfers voor 2011 lopen uiteen van min 5 tot maar liefst min 11 procent vergeleken met 2010. Als dat enkele jaren achtereen gebeurt, is deze sector gemarginaliseerd tot het spreekwoordelijke hoopje ‘liefdewerk oud papier’.

Maar zover is het nog lang niet. En als je de gevoelens polst bij oude én jongere generaties, dan zit er nog steeds liefde in papier. Men koestert een bijzonder boek, een eigen notitieblok, de mooie fotoboeken vol strikt digitaal geproduceerde teksten en beelden. Zou men diezelfde binding kunnen krijgen met een iPad of een andere e-reader of tablet? Ik denk van wel. Ik hoorde een kliekje jonge gasten ‘cool’ kirren bij het zien van een erg afgeragde iPad, en met zorg kiezen mensen hun hoogstpersoonlijke hoes of case. Laatst betrapte ik iemand er zelfs op dat ze kickte op de geur van haar nieuwe Samsung-tablet (zou die ook zoals de iPad ruiken?). Na vele eeuwen verschuift papier naar een andere positie. Van de informatiedrager van weleer naar iets wat we alleen nog gebruiken voor bijzondere gelegenheden of doelen. Als er een nieuw gebouw wordt geopend of een jublieum wordt gevierd, zal er heus wel een gedenkboek op de proppen komen. Maar het is dan een cadeautje, een luxe-product, een bijzondere uitgave. ‘Kijk hoe belangrijk we dit vinden, we vertrouwen het zelfs (of eigenlijk alleen maar) toe aan deze fraaie papieren vereeuwiging.’ Over 2000 jaar vinden we onze overgang naar glas (met al zijn emotie en lastige dilemma’s) net zo logisch als de verschuiving van kleitabletten naar papier. IJstransport Begin vorige eeuw floreerde de ijstransportsector. Iedereen die gekoelde waren nodig had, had automatisch behoefte aan ijs. Met grote vrachtschepen werden enorme ijsklompen aangevoerd en in havens gehakt en gezaagd tot handelbare blokken vers ijs. Razendsnel werden deze blokken naar de restaurants, hotels, ziekenhuisen en notabelen vervoerd,

waar ze een paar dagen tot een week in een ijskast of ijskelder voor koeling zorgden. Maar toen de enkele decennia eerder al uitgevonden ijsmachine evolueerde tot een modern industrieel en huishoudelijk apparaat, had vrij snel niemand meer behoefte aan die reguliere klont ijs. Vrijwel alle ijstransporteurs zagen hun opdrachten kelderen en in no-time was de hele sector verdwenen. Alleen degenen die zo slim waren om een ijsmachine op hun vrachtauto te installeren, zagen nieuwe kansen en kregen nieuwe klanten voor gekoeld vervoer! Want in feite waren ze niet goed in ijs, maar goed in transport. Inpakken of wegwezen Als de bestaansreden van een fysieke distributie wordt bedreigd, kun je maar beter wegwezen in zo’n sector. In Haarlem stond een enorme vinyl- en later cd-fabriek van Sony – dat is nu een Ikea. Eenzelfde lot gaat voor papierboeren, drukkers en printers gelden. Alleen die paar slimme partijen die hun handel danig veranderen, zullen overleven. De rest beconcurreert elkaar kapot en verdwijnt. Wat kunnen drukkers doen om hun voort­ bestaan te ontdekken? Sommigen kiezen ervoor zich te specialiseren in andere producten: unieke uitgaven van hoge kwaliteit in een superieure uitvoering (boekbinden is een ambacht dat de laatste jaren opeens opleeft), verschuiven naar 3D-printing (meer voor de avontuurlijke types). Of de schaarser wordende klanten voor je winnen door betere en snellere online bediening (de firma 4Cloud spint daar garen bij). Daarnaast blijft papier natuurlijk in gebruik voor verpakkingen, behang en niet te vergeten wc-papier. Want je kont afvegen met een Samsung (of desnoods de hoes)? There’s no app for that...

Een selectie van werk van cursisten van de opleiding Handboekbinden van het Art & Design College Utrecht.

47

• Grafisch vormgeven 3 jaar • Art Direction fase 1 Art direction • Art Direction fase 2 Concept & Copy

art & design

• Opleidingstraject DTP 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject Webdesign 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject AudioVisueel Design 20 zaterdagen, 10 avonden • Opleidingstraject Vakfotografie 20 zaterdagen, 10 avonden • • • •

Je toekomst vorm geven? Van je hobby je beroep maken of zoek je verdieping in hetgeen je doet? Bijblijven? Of nú veranderen? Be apart. Het Art & Design College van het Grafisch Lyceum Utrecht leert je middels unieke cursussen, korte trainingen en intensieve opleidingstrajecten jezelf onderscheidend te profileren binnen de creatieve industrie. Het Art & Design College is hét opleidingsinstituut voor talent in de creatieve industrie. Kijk voor informatie op www.artdesigncollege.nl

Infographics Illustreren voor uitgevers Illustreren voor kinderboeken Masterclass teken en schilderen

• ePub electronisch publiceren • Apps design & development • Flash mx | Masterclass Flash actionscript • Photoshop voor het web | gevorderden • Dreamweaver • 3D animatie • Cinema 4D • Final Cut Pro masterclass • Photoshop masterclass • InDesign masterclass • Illustrator masterclass • Photoshop extended: 3D & Video • Workshop Webapplicaties, CMS WordPress • Algemene grafimedia technieken • Production | Traffic • • • •

Cursussen op maat Creatieve coachingstrajecten Digitale coachingstrajecten Incompany trainingen

DWM T R A I N I N G E N

DWM T R A I N I N G E N

KOERIER NODIG? VITOR-TRANSPORT! TELEFOON: +31-6-28475154 EMAIL: [email protected] WWW.VITOR-TRANSPORT.COM

volgende

#144 Mark Anders en Terry Ryan over Edge en HTML5 Dzone interviewde Mark Anders, bij Adobe verantwoordelijk voor Edge, over HTML5, en Terry Ryan, Adobe-evangelist op hetzelfde gebied.

Irma Boom over de nieuwe huisstijl van het Rijksmuseum Dzone interviewde Irma Boom over haar werk en specifiek haar nieuwe huisstijl voor het Rijksmuseum in Amsterdam.

Zinvol?

Foto: Johan van Walsem voor het Rijksmuseum.

De iPad is inmiddels flink ingeburgerd. Alle uitgevers willen met hun boeken en tijdschriften op de iPad. Levert het geld op? Is het lekker leesbaar? Is de Digital Publishing Suite van Adobe wel de juiste oplossing? Dzone praat met uitgevers van de Weekbladpers en Sanoma, developers en lezers over de stand van zaken.

De studio van... Welke artiest wordt het volgende slachtoffer van de priemende camera van Dzone en toont zijn of haar studio? Als jij denkt dat je studio geschikt is voor ‘De studio van...’, stuur dan een mailtje en foto van je studio naar [email protected].

Nog meer Dit en nog meer of geheel andere inhoud kun je verwachten in Dzone 144. Een portret van deze o f gene, het zou zomaar weer over publiceren op papier kunnen gaan, of op de iPad en Android met of zonder de Adobe Digital Publishing Suite. En verder tref je workshops aan, bijvoorbeeld over Photoshop, InDesign, Lightroom, Edge of Muse.

Dzone 144 valt in oktober 2012 bij je op de mat!

49

ZOJUIST VERSCHENEN

Snel aan het werk met Indesign CS6! Dit boek behandelt de professionele toepassing van Adobe InDesign CS6 en gaat daarnaast diep in op aanvullende zaken, zoals eBookcreatie, drukwerkvoorbereiding, kleurenbeheer en uitwisseling met Adobe Acrobat (PDF), Photoshop, Illustrator en Bridge.

gina’s 800 pa hts ec voor sl

5

€ 49,9

Direct leverbaar via (online) boekhandel en warenhuis

Auteur:

Aad Metz

ISBN:

978-90-5940-568-4 (9789059405684)

Uitvoering: 832 pagina’s Prijs:

€ 49,95

Gepubliceerd in augustus 2012

www.vanduurenmedia.nl

slim advertentieruimte inkopen doe je zelf! DAGBLADEN

HUIS-AAN-HUIS

TIJDSCHRIFTEN

RADIO

BUITENRECLAME

Printmedia

zwaan.nl

longliveprint.nl