Cliëntenraad Werk en Inkomen i.o. Cr-Acht t.a.v. mevrouw J.A. Klijnstra Van Harinxmastrjitte 22 9288 BC KOOTSTERTILLE
A fdeling Behandeld door
: :
SLB J .J . Jager
Telefoonnummer
:
14 0511
E- mail
:
jj.jager@ ac htkarspelen.nl
Uw ke nme rk
Uw brief va n
Burge rservi ce nr
Ons kenmerk
Bijlage
Onde rwerp Advies beleid inzake terugvordering en verhaal, afstemmingen en boetes en handhavingsprotocollen Buitenpost, 22 januari 2014
Geachte mevrouw, Kortgeleden heeft u als Cliëntenraad Werk en Inkomen i.o. (CR-Acht) advies uitgebracht over het beleid terugvordering en verhaal, het nadere beleid afstemmingen en boetes, de handhavingsprotocollen en de proc esbeschrijving heimelijke waarneming. Hierop willen wij graag als volgt reageren: Advies m.b.t. Beleidsregels Verhaal: De CR stelt dat verhaal op minderjarige kinderen wettelijk niet is toegestaan en dus achterwege moet blijven. Reactie gemeente: Tussen ouders en kinderen op grond van 1:392 van het Burgerlijk Wetboek bestaat een wederzijdse onderhoudsplicht. Dat betekent dat kinderen, ook al zijn ze minderjarig, onderhoudsplichtig zijn ten opzichte van hun ouders. Het gebruik maken van de bevoegdheid om te verhalen als bedoeld in artikel 62 WWB betekent dat ook deze vorm van verhaal daarbij hoort . Het is wel zo dat verhaal op minderjarige kinderen in de praktijk nooit gebeurt, omdat de middelen van dat minderjarige kind al zijn meegenomen bij de beoordeling van het recht op bijstand aan de ouder(s).
- 2-
Advies m.b.t. Beleidsregels Boetes: 1. De CR vindt dat altijd de beslagvrije voet van 90% van de bijstandsnorm moet worden toegepast. 2. Verder stelt de CR voor om de verrekening van de bestuurlijke boete bij recidive te laten vervallen. Reactie gemeente: 1. De beslagvrije voet is in principe altijd van toepassing, hoe zwaar de boete ook is die wordt opgelegd. Alleen als er sprake is van een herhaalde boete binnen een termijn van (in de meeste gevallen) 5 jaar (recidive) kan de beslagvrije voet binnen bepaalde grenzen buiten beschouwing worden gelaten. Regels hierover heeft de gemeente vastgelegd in de Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive. In deze verordening staat dat de beslagvrije voet maximaal 1 maand buiten beschouwing kan worden gelaten als binnen een termijn van 5 jaar (of 10 jaar) wéér een boete moet worden opgelegd. Dit gebeurt niet als er sprake is van dringende redenen, zoals een dreigende uithuiszetting. Ook bij de inwoning van minderjarige kinderen wordt de beslagvrije voet gewoon toegepast . 2. Het verrekenen van de bestuurlijke boete bij recidive kan niet vervallen omdat de gemeente niet in staat is om wettelijke bepalingen (art 18a, lid 5 WWB) terzijde te schuiven. Advies m.b.t. Heimelijke Waarneming: De CR gaat er volgens het uitgebrachte advies van uit dat er situaties zijn waarin de klant niet wordt geïnformeerd over de herkomst van gegevens, zoals bij heimelijke waarneming. Reactie gemeente: Het informeren van de klant over de resultaten van de waarnemingen, zonder dat de klant dat weet, ook al is dit achteraf, is juist één van de strenge eisen van de procesbeschrijving heimelijke waarneming. Advies m.b.t. huisbezoeken: De CR vindt dat: 1. een huisbezoek het uiterste controle- middel moet zijn. 2. een klant het recht moet hebben zich door een onafhankelijke derde te laten bijstaan. Deze derde moet dan door de gemeente beschikbaar worden gesteld, maar mag niet in dienst van de gemeente zijn. 3. een klant voorafgaand aan het onaangekondigde huisbezoek volledig moet worden geïnformeerd en en dat hij/zij bij akkoord een verklaring moet kunnen ondertekenen. 4. van het huisbezoek een verslag moet worden gemaakt en dat dit verslag aan de klant moet worden gegeven en dat de klant dit verslag voor akkoord moet kunnen tekenen. Reactie gemeente: 1. Er worden slechts huisbezoeken afgelegd als daar een aanleiding voor is en de gegevens niet op een andere manier kunnen worden verzameld. Dit heet het proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel.
- 3-
2. De klant mag zich door iedereen laten bijstaan, maar de inlichtingenplicht geldt altijd voor de klant zélf en de klant is hier ook altijd zelf verantwoordelijk voor. Als de klant een vertrouwenspersoon wenst, dan dient hij of zij hier zelf voor te zorgen. De gemeente stelt geen "vertrouwenspersoon" beschikbaar. Bij een onaangekondigd huisbezoek moet het onderzoek onmiddellijk plaatsvinden. Er kan niet worden gewacht op de komst van een door de klant zélf aan te wijzen vertrouwenspersoon. 3. Bij ieder huisbezoek wordt vóór aanvang de "informed consent" afgegeven. Met andere woorden, de toezichthouder identificeert zich en de klant wordt op de hoogte gebracht van het doel van het huisbezoek en gewezen op de gevolgen van het eventueel weigeren. Tevens wordt gevraagd of alles duidelijk is en door het al dan niet geven van toestemming voor het huisbezoek geeft de klant zijn wilsbeschikking. Tevens tekent de klant hiervoor, vooralsnog schriftelijk, maar binnenkort digitaal via een I-pad. 4. Van het hele onderzoek wordt een rapport opgemaakt, waarvan de bevindingen van het huisbezoek deel uit maken. Over de resultaten van het onderzoek wordt het gesprek aangegaan met de klant . Een handtekening, danwel goedkeuring van de klant is hier niet aan de orde. Rechtsmiddelen voor de klant in de vorm van bezwaar en beroep worden geopend op het moment dat men de beschikking krijgt. Als de klant inzage in het rapport wil hebben kan hij of zij met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur daartoe een verzoek bij het college indienen. Als tegen verstrekking op basis van de bepalingen van de Wet Openbaarheid van Bestuur geen bezwaar bestaat, kan desgewenst tegen vergoeding van de kosten een afschrift van het rapport worden meegegeven. Advies m.b.t. tijdige informatie-voorziening: De CR vindt dat klanten vroegtijdig door middel van een boekje geïnformeerd moeten worden over rechten en plichten om te voorkomen dat men onbedoeld en ongewild in situaties van terugvordering en boete-oplegging terechtkomt. Reactie gemeente: Al jaren hanteren wij het principe van Hoogwaardige Handhaving. Dit principe gaat uit van de vier visie-elementen: Informatie op maat, Dienstverlening op maat, Controle op maat en Sanctioneren op maat. Dit betekent kortgezegd dat wij er van uitgaan dat wanneer een klant goed geïnformeerd is over rechten, maar ook plichten (informatie op maat) en de dienstverlening goed is (dienstverlening op maat), de klant zich eerder uit zichzelf aan de regels zal houden. Door een gerichte controle uit te voeren op basis van signaalsturing (controle op maat) wordt bereikt dat klanten niet onnodig worden belast. Overtredingen echter moeten dan snel en daadkrachtig worden aangepakt (sanctionering op maat), vanwege het feit dat men op de hoogte is, danwel had kunnen zijn. Een onderdeel van Informatie op maat en Dienstverlening op maat is het zogenaamde "Dienstverleningsgesprek" dat bij elke aanvraag om een uitkering v oor levensonderhoud wordt gevoerd. In dit gesprek wordt aandacht besteed aan alle rechten en plichten die aan het ontvangen van een uitkering verbonden zijn. Met name de inlichtingenplicht wordt hierin benadrukt en wordt uitgelegd hoe wijzigingen moeten worden doorgegeven. Momenteel zijn wij bezig om nieuwe schriftelijke documentatie te maken voor het dienstverleningsgesprek om aan klanten mee te kunnen geven. Wij w illen er wel op wijzen dat wij onze klanten niet alleen in het dienstverleningsgesprek wijze n op de inlichtingenplicht en andere verplichtingen.
- 4-
Ook in nieuwsbrieven zijn in het verleden deze onderwerpen meerdere keren behandeld, terwijl ook op de website van de gemeente hieraan veel aandacht wordt besteed. Ten aanzien van een evaluatie na een jaar zien w ij graag uw verzoek te zijner tijd tegemoet.
Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Achtkarspelen,
secretaris,
burgemeester,
mr. drs. E.H.C. van der Laan
G. Gerbrandy
