UPDATE “MODERNISERING ZIEKTEWET”
Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid “Door de ‘Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters’ wordt de werkgever nu ook tot maximaal 12 jaar financieel verantwoordelijk voor werknemers die ziek uit dienst zijn gegaan tijdens proeftijd of na afloop van een tijdelijk contract” (Arbo|365, 2013).
Door de invoering van de ‘Wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters’, bekend onder de naam “Modernisering Ziektewet”, vindt er een verschuiving van verantwoordelijkheid plaats voor de Ziektewet en voor de WGA. Door op tijd te anticiperen als werkgever worden (straks) de financiële lasten beperkt. U leest over de veranderingen in deze “Update Modernisering Ziektewet”.
Modernisering Ziektewet _____________________________________________________________________________________________________
Wat is de Ziektewet? Binnen het sociale zekerheidstelsel van Nederland is geregeld dat de inkomenspositie van werknemers (gedeeltelijk) is beschermd wanneer zij niet meer kunnen werken, bijvoorbeeld in verband met ziekte of een ongeval. Hiervoor zijn de volgende regels en sociale verzekeringen ingesteld: -
Loondoorbetalingsverplichting werkgever WIA (“Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen”) WGA (“Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten”) IVA (“Inkomensvoorziening Volledig en Duurzaam Arbeidsongeschikten”) Ziektewet
Als een medewerker met een contract voor bepaalde tijd ziek wordt, dient de werkgever de medewerker zijn loon door te betalen en gezamenlijk met de medewerker te werken aan re-integratie, totdat het contract afloopt. Nadat het contract is beëindigd, valt de zieke medewerker onder de Ziektewet en ontvangt maximaal twee jaar een Ziektewetuitkering (gerekend vanaf de eerste ziektedag). Is er na twee jaar geen herstel opgetreden dan stroomt hij of zij veelal de WIA in en ontvangt een WGA of IVA-uitkering. Hieronder is dit nog eens schematisch weergegeven:
Samenstelling Ziektewetgerechtigden Kijkend naar de instroom in de Ziektewet onderscheiden we twee groepen Ziektewetgerechtigden. Enerzijds bestaat deze groep uit zieke werknemer zónder werkgever die de Ziektewet instromen. Anderzijds zijn er ook zieke werknemers mét een werkgever die de Ziektewet instromen. Dit zijn bijvoorbeeld orgaandonoren, vrouwen met zwangerschaps- en bevallingsgerelateerde klachten en personen met een arbeidsgehandicaptenstatus. De Modernisering Ziektewet heeft geen betrekking op de groep Ziektewetgerechtigden met een werkgever. We spreken in de rest van deze uiteenzetting daarom alleen over de Ziektewetgerechtigden zonder werkgever (tenzij anders aangegeven).
Waarom verandert de Ziektewet en per wanneer? Tot en met 31 december 2012 droeg de werkgever geen verantwoordelijkheid voor ex-medewerkers die (direct) na hun dienstverband onder de Ziektewet vielen. Uit onderzoek van het UWV en de overheid blijkt dat de doorstroom vanuit de Ziektewet naar de WGA zo groot is, dat deze groep meer dan de helft van de WGA-uitkeringen betreft, terwijl deze groep tegelijk een veel kleiner deel van de
totale beroepsbevolking betreft. Deze groep verdwijnt uit het zicht zodra zij in de Ziektewet terecht komt en feitelijk draagt geen enkele partij nog de verantwoordelijkheid voor haar re-integratie. De overheid brengt met de modernisering van de Ziektewet die verantwoordelijkheid onder bij de werkgever waar de flexwerker als laatste gewerkt heeft en ziek uit dienst is gegaan. Dit gaat in per 1 januari 2013 en is “voelbaar” per 1 januari 2014. Vanaf 1 januari 2014 wordt de werkgever met een 1 jaarloonsom boven € 303.000,00 individueel belast voor werknemers die met een tijdelijk dienstverband ziek uit dienst zijn gegaan sinds 1 januari 2012. Het UWV kijkt namelijk naar de instroom van twee jaar eerder.
Wat zijn de veranderingen?
verhouding
Om die verantwoordelijkheid bij de werkgever neer te leggen, krijgt de werkgever, in tegenstelling tot voorheen, te maken met een gedifferentieerde premie voor de Ziektewet. Hoe hoger de instroom van ex-medewerkers in de Ziektewet en eventueel de WGA, hoe hoger de gedifferentieerde premie voor de betreffende werkgever. Voor kleine werkgevers (jaarloonsom <€ 303.000) geldt geen individuele premiedifferentiatie, zij betalen enkel een sectorale premie. Middelgrote werkgevers (jaarloonsom € 303.000 - € 3.030.000) betalen een combinatie van sectorale premie en een individuele, gedifferentieerde premie. Daarbij geldt dat hoe hoger de loonsom, hoe groter het aandeel van de individuele, gedifferentieerde premie ten opzichte van de sectorale premie. Zie schema:
Sectorale premie Individuele gedifferentieerde premie
€ 303.000
€ 3.030.000 jaarloonsom
Werkgevers met een loonsom boven € 3.030.000 betalen volledig de individuele, gedifferentieerde premie. Er zijn ook niet-financiële wijzigingen. De re-integratie- en sollicatieverplichtingen voor de Ziektewetgerechtigden worden aangescherpt. Daarnaast wordt de maximale periode van proefplaatsing verruimd naar 6 maanden. Ook het Ziektewetcriterium is gewijzigd. Nu kan een werknemer nog aanspraak maken op een uitkering als hij “zijn arbeid” niet kan uitvoeren. Dit wordt vanaf het tweede ziektejaar vervangen door het begrip “algemeen geaccepteerde arbeid”, wat veel breder is.
UWV lijst ex-medewerkers en ziektewetuitkeringen _____________________________________________________________________________________________________
Om de gedifferentieerde premie voor de Ziektewet te bepalen, kijkt het UWV naar de Ziektewetuitkering van 2012. De ziektewetuitkeringen die het UWV heeft gedaan aan ex-medewerkers van een bepaalde werkgever worden meegewogen in de gedifferentieerde premie voor die werkgever. Om er zeker van te zijn dat het UWV de juiste ex-medewerkers toeschrijft aan de betreffende werkgevers, ontvingen alle werkgevers overzichten van het UWV. Op deze overzichten staan de exmedewerkers die een Ziektewetuitkering ontvingen en van wie het UWV in de veronderstelling is dat deze ziek uit dienst zijn gegaan bij de betreffende werkgever.
1
Kleine werkgevers (< € 303.000 loonsom) betalen alleen een sector premie. Middelgrote werkgevers (€ 303.000 - € 3.030.000 loonsom) betalen een sectorpremie en een gedifferentieerde premie. Grote werkgevers (> € 3.030.000) betalen alleen een gedifferentieerde premie.
Wat moet u doen? U moet nauwkeurig de lijst doorlopen om er zeker van te zijn dat de genoemde ex-medewerkers ook daadwerkelijk bij u in dienst zijn geweest en ziek uit dienst zijn gegaan. “Ziek uit dienst” heeft ook betrekking op medewerkers die binnen 28 dagen na uitdiensttreding (in verband met aflopend contract) ziek zijn geworden. Staat een ex-werknemer onterecht bij u op de lijst, dan is het van belang tijdig bezwaar te maken. Anders draagt u mogelijk 12 jaar(!) de financiële gevolgen (Ziektewet- en eventuele WGA-uitkering).
Wanneer is een toewijzing onterecht? Naast de vraag of een werknemer überhaupt in dienst is geweest bij een betreffende werkgever, zijn er nog een aantal uitzonderingen waarvoor een werkgever geen toekenning zal moeten ontvangen. Dat zijn de volgende situaties: -
personen met een no-risk status ten gevolge van WIA, WAO, Wajong of WSW; personen die ziek uit dienst zijn gegaan in verband met een orgaandonatie; personen die ziek uit dienst zijn gegaan als gevolg van een zwangerschap; personen van wie de arbeidsongeschiktheid na 28 kalenderdagen na uitdiensttreding is ingetreden.
Mocht op de lijst van u inderdaad onterecht een ex-werknemer worden genoemd dan kan hiertegen bezwaar worden gemaakt. Hiervoor dient de beschikking opgevraagd te worden bij de UWV en vervolgens dient schriftelijk bezwaar te worden gemaakt bij het UWV. Let op! De termijn hiervoor is beperkt. Informeer bij UWV naar de mogelijkheden.
Modernisering Ziektewet en de veranderingen in de WGA _____________________________________________________________________________________________________
Als gevolg van de Modernisering Ziektewet wordt de bestaande WGA in 2014 uitgebreid met de 2 WGA-flex. De WGA-flex omvat o.a. de medewerkers met een contract voor bepaalde tijd, die ziek uit dienst zijn gegaan en uiteindelijk, na 104 weken een WGA-uitkering ontvangen.
Grondslag WGA-flex 2014 Het UWV kijkt bij het bepalen van de hoogte van de gedifferentieerde premie voor 2014 naar de werknemers die vanaf 1 januari 2010 ziek uit dienst zijn gegaan en na 104 weken ziekte de WGA instromen. Dat betekent dat de instroom in de WGA per 2012 de grondslag vormt voor de gedifferentieerde premie per 2014. Het UWV kijkt namelijk naar de gegevens van twee jaar eerder.
Twee verschillende premies Met de toevoeging van de WGA-flex, verandert ook de premie voor de WGA. Deze wordt vanaf 2014 opgesplitst in een WGA-premie voor vaste medewerkers (WGA-vast) en een WGA-premie voor de flexwerkers (WGA-flex). Daarbij maakt het nog uit of u Eigen Risicodrager bent/wordt voor de WGA. WGA volledig bij het UWV Bent u in het publieke bestel verzekerd voor de WGA, dan incasseert de Belastingdienst tot 2016 twee gescheiden premies: één premie voor de WGA-vast en één premie voor de WGA-flex. Vanaf 2016 worden deze premies weer gecombineerd en samengevoegd tot één WGA-premie. Deze samengevoegde premie blijft uiteraard wel gebaseerd op de WGA-uitkeringen voor vaste werknemers en flexwerkers.
2
Voor de volledige lijst, klik hier
Eigen Risicodrager voor WGA Bent u WGA Eigen Risicodrager, dan geldt dat de WGA-risico’s en WGA-lasten ten aanzien van flexwerkers per 2016 worden toegevoegd aan het Eigen Risicodragerschap. Tussen 2014 en 2016 incasseert de Belastingdienst de premie voor de WGA-flex en verzorgt het UWV de WGA-uitkeringen. Vanaf 2016 wordt u dan (automatisch) ook Eigen Risicodrager voor de WGA-flex en betaalt hiervoor premie aan de verzekeraar.
Uitkeringen WGA-flex bij Eigen Risicodragerschap Voor werkgevers die WGA Eigen Risicodrager zijn of worden per 2016 geldt een bijzondere regel voor de WGA-uitkeringen van flexwerkers. De uitkeringen voor de flexwerkers die vóór 2016 ziek zijn geworden, blijven bij het UWV. Daarmee wordt voorkomen dat de verzekeraars deze uitkeringen moeten verstrekken zonder dat ze daar premies voor hebben ontvangen, of dat de betreffende 3 werkgevers een koopsom moeten betalen voor dit zogenaamde’ inlooprisico’ . (ex)-Werknemers die na 2016 ziek worden, komen wel voor rekening van de WGA Eigen Risicodrager. Dat betekent dat deze vanaf 2018 de uitkeringen moeten verzorgen, immers de eerste twee jaar (2016 en 2017) vallen deze zieke ex-werknemers onder de Ziektewet.
Impact De financiële impact van de modernisering Ziektewet is groot, aangezien de werkgever door deze veranderingen individueel belast wordt voor de Ziektewetpremie én voor de WGA-flex-premie. Immers; de verstrekte uitkeringen worden middels een gedifferentieerde premie doorberekend aan de laatste werkgever.
Wat kan u nu al doen _____________________________________________________________________________________________________
Proactief optreden om verzuim te beperken wordt door de Modernisering Ziektewet nog belangrijker voor de organisatie. Het beperken van de instroom in de Ziektewet en de WGA heeft een direct effect op de hoogte van de Ziektewet- en WGA-premies. Het is aan te raden om nu al een aantal maatregelen te nemen om de schadelast te beperken. Zorg ervoor dat wordt vastgelegd welke werknemers met een tijdelijk dienstverband uit dienst treden. Op die manier kan de werkgever bij ziekte of instroom in de WGA, afspraken met deze exwerknemers maken over de re-integratieverplichtingen en activiteiten. Inventariseer welke werknemers een tijdelijk dienstverband hebben en ga ook na welke tijdelijke werknemers vanaf 2010 in dienst zijn geweest. Deze tijdelijke werknemers die mogelijk in 2010 ziek zijn geworden en in 2012 zijn ingestroomd in de WGA, zullen in 2014 via de gedifferentieerde premie WGA (flex) aan de werkgever worden toegerekend. De hoogte van de gedifferentieerde premie Ziektewet en WGA is alleen afhankelijk van ziekte en arbeidsongeschiktheid van tijdelijke krachten zonder werkgever. Werknemers die, bijvoorbeeld op basis van een arbeidsongeschiktheidsverleden de zogenaamde No-Risk-status hebben, worden niet aan de werkgever toegerekend. Het is dus belangrijk om een goede No-Risk-administratie te voeren, ook weer om te kunnen controleren of het UWV niet onterecht schadelast aan de werkgever toerekent. Pas het ziekteverzuimbeleid aan zodat de werknemers met een tijdelijk dienstverband ook onderdeel worden van dit beleid. Zorg ervoor dat wanneer een werknemer met een tijdelijk dienstverband uit dienst treedt, de werknemer op de hoogte is van de verplichtingen die hij heeft bij voortdurende ziekte en arbeidsongeschiktheid, ook na het einde van het dienstverband. Leg de afspraken en contactgegevens goed vast zodat zowel de ex-werknemer als de werkgever in contact kunnen blijven over onder andere re-integratieactiviteiten.
3
“inlooprisico”: het risico dat een uitkering moet worden verstrekt aan één of meerdere werknemer(s) die bij aanvang van de verzekering al arbeidsongeschikt zijn.
