Darmoperatie bij Diverticulitis UMC St Radboud
Patiënteninformatie
In overleg met de behandelend arts is besloten tot een operatie van uw dikke darm. Deze behandeling wordt uitgevoerd in het Universitair Medisch Centrum St Radboud. Deze folder geeft informatie over de behandeling. Heeft u na het lezen nog vragen, stel deze dan gerust aan de stomaverpleegkundige of de behandelend arts.
Wat is Diverticulitis?
Een divertikel is een abnormale, zakvormige uitstulping in de darmwand. Divertikels kunnen zich op iedere plek in het maag-darmkanaal voordoen, maar ontstaan meestal in het laatste deel van de dikke darm (het sigmoïd). Vaak is de oorzaak aanhoudende obstipatie (verstopping). Door obstipatie neemt de druk in de dikke darm toe. Door deze druk gaan reeds bestaande zwakke plekjes in de dikke darm uitstulpen en vormen divertikels. Divertikels treden veelal op bij mensen boven de veertig. Raakt een divertikel ontstoken dan is er sprake van diverticulitis. Het meest voorkomende symptoom van diverticulitis is buikpijn. Daarnaast kunnen koorts, rillingen, misselijkheid, braken en obstipatie optreden, evenals buikkrampen. In ernstige gevallen kan er sprake zijn van diarree en bloedingen in de endeldarm.
Gecompliceerde diverticulitis
Complicaties zijn zeldzaam, maar na herhaalde aanvallen van diverticulitis kunnen zich bloedingen, perforaties en darmobstructie voordoen. Een bloeding (waarbij er bloed in de ontlasting is te zien) ontstaat als een bloedvaatje bij een divertikel verzwakt raakt en vervolgens knapt. Bij aanhoudende diverticulitis kan zich pus ophopen, waardoor een zwelling ontstaat en weefsel verloren kan gaan. Soms ontstaan kleine gaatjes, zogeheten perforaties, in een geïnfecteerd divertikel. Als de infectie zich verspreidt, kan dat leiden tot peritonitis (buikvliesontsteking). In dit geval is onmiddellijk medisch ingrijpen noodzakelijk.
Behandeling
Bij een spoedoperatie vindt meestal een ‘open buikoperatie’ plaats. Het ontstoken deel van de dikke darm wordt verwijderd en afhankelijk van de verontreiniging in de buik wordt besloten tot het aanleggen van een stoma of tot het maken van een
1
nieuwe verbinding tussen de twee darmdelen. Indien de diverticulitis met conservatieve maatregelen (rust, nuchter blijven, antibiotica etc.) kan worden behandeld is in de meeste gevallen geen operatie nodig. Na zes weken wordt dan wel altijd een coloscopie (hierbij wordt van binnen in de darm gekeken) afgesproken om andere oorzaken van de buikklachten uit te sluiten. Mochten er, ten gevolge van de divertikels chronische pijnklachten of klachten van obstructie door de vernauwde darmopening, ontstaan dan kan, in overleg met de behandelend chirurg, worden besloten tot een geplande operatie.
•
Voorbereiding voor de operatie
•
Spreekuur anesthesioloog Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit gesprek wordt uw algehele gezondheidstoestand beoordeeld. Indien nodig worden aanvullende onderzoeken afgesproken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie. Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de Verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.
•
De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en met welke u moet stoppen. Indien u bloedverdunners gebruikt overlegt uw behandelend arts met u of u deze kunt blijven gebruiken of moet stoppen. Heeft u hierover vragen, stel ze dan aan uw behandelend arts. Verpleegkundig spreekuur U hebt ook een gesprek met een verpleegkundige op de polikliniek Heelkunde. De verpleegkundig stelt u vragen zodat duidelijk wordt welke verpleegkundige zorg u tijdens de opname nodig heeft. De verpleegkundige bespreekt met u: De gang van zaken tijdens de opname en de vermoedelijke opnameduur. Welke verdere voorbereidingen nodig zijn. De nazorg: wat u zelf kunt doen voor een goed herstel (zie hiervoor ook de folder: ‘Beter en sneller herstel na een darmoperatie’).
• • •
2
•
De vragen die u nog heeft over de behandeling, de voorbereiding en de nazorg. Wie u wanneer kunt bellen als u nog vragen heeft over de opname.
Opname
•
• • • • • • • •
Scheren. Het is van groot belang dat u vijf dagen voor de geplande ingreep het gedeelte van het lichaam waar u wordt geopereerd niet scheert met een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de chirurg scheren noodzakelijk acht, gebeurt dit op de operatiekamer. Volgens de afspraken met de anesthesioloog op het anesthesiespreekuur bent u eventueel gestopt met (bloedverdunnende) medicijnen. U wordt de dag vóór de operatie opgenomen en meldt zich op het afgesproken tijdstip op de verpleegafdeling. Op de opnamedag vindt het kennismakingsgesprek plaats met een verpleegkundige van de afdeling. Wanneer het mogelijk is dat u een stoma krijgt, wordt door de stomaverpleegkundige, samen met u, naar een plaats voor het stoma gekeken en deze plaats wordt met een stift gemarkeerd. Het kan zijn dat de behandelend chirurg opdracht heeft gegeven dat u gelaxeerd moet worden. De afdelingsverpleegkundige zal u hierover voorlichten en hierbij begeleiden. Tot twee uur vóór de operatie drinkt u twee pakjes speciale heldere drank (pre-Op). Meer hierover staat in de folder ‘Beter en sneller herstel na een darmoperatie’. Voor de operatie krijgt u de voorbereidende medicijnen voor de anesthesie (premedicatie). Vette crème. Wilt u op de dag van de operatie geen gebruik maken van vette crèmes? Vette crème zorgt ervoor dat het te opereren gebied niet goed gedesinfecteerd kan worden. Sieraden, piercings etc. nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden (ook piercings) mag u niet dragen tijdens de operatie. Indien u acryl- of gelnagels heeft, dient u deze vóór de operatie van de wijsvinger te laten verwijderen. Tijdens de operatie draagt u een operatiehemd.
3
• • • • •
Een verpleegkundige rijdt u met uw bed naar de voorbereidingsruimte van de operatieafdeling. Daar krijgt u een infuus. U gaat daarna naar de operatiekamer en schuift over op de operatietafel. Voordat de anesthesioloog u de narcosemiddelen via het infuus toedient, wordt eerst de bewakingsapparatuur aangesloten. Veiligheid. Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak voordat de operatie van start gaat wordt bijvoorbeeld door het gehele operatieteam een zogenaamde ’Time out’ genomen. Tijdens dit controlemoment wordt uw naam, geboortedatum en het te opereren lichaamsdeel en de operatiebenodigdheden gecontroleerd.
De operatie
Hoe lang de operatie duurt zal afhangen van de omstandigheden, maar meestal duurt dit langer dan twee uur. Van te voren kan de chirurg u wel globaal de te verwachte operatieprocedure uitleggen. Bij een ontsteking (diverticulitis) in het laatste deel van de dikke darm kan de situatie zodanig zijn dat het niet altijd mogelijk is om de resterende darmdelen weer met elkaar te verbinden, (anastomose). Het deel van de darm waarin zich de ontsteking bevindt, wordt dan verwijderd. Het onderste uiteinde van de darm (de endeldarm) wordt dan gesloten en van het bovenste uiteinde maakt de arts een stoma. Dit stoma kan blijvend zijn of tijdelijk. Deze operatie wordt een ‘Hartmann Procedure’ genoemd.
Mogelijke complicaties
Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo is er ook bij operaties aan de dikke darm een kans op complicaties aanwezig, zoals trombose, longontsteking, nabloeding, wondinfectie. Wondinfecties komen vaker voor dan gewoonlijk en geven aanleiding tot een vertraagde wondgenezing. In bepaalde situaties wordt de operatiewond na een dikke darm operatie deels open gelaten om wondinfecties te voorkomen. Bij operaties aan de dikke darm kan zich ook nog een specifieke complicaties voordoen, namelijk een lekkage van de darmnaad (de anastomose).
4
In geval van zo’n ernstige complicatie moet vaak een nieuwe operatie volgen, waarbij de anastomose wordt losgemaakt en een stoma wordt aangelegd.
Na de operatie
Na de operatie ontwaakt u op de verkoever- of uitslaapkamer. Soms verblijft u direct na de operatie enige tijd op de medium care. Hierover is een aparte folder beschikbaar. Als u goed wakker bent, gaat u in principe terug naar de verpleegafdeling. Daar controleert de verpleegkundige regelmatig de bloeddruk, het hartritme en de urineproductie. U zult merken dat er veel ‘slangen’ aan uw lichaam verbonden zijn. Een infuus voor vochttoediening. Een dun slangetje in uw rug voor pijnbestrijding. Een blaaskatheter voor afloop van urine. Al naar gelang uw herstel na de operatie worden deze hulpmiddelen de een na de ander verwijderd en gaat u drinken en eten. Over optimale zorg na de operatie vindt u de informatie in de folder ‘Beter en sneller herstel na een darmoperatie’. In deze folder staan ook de adviezen voor als u weer thuis bent. Bij een operatie wegens ontstekingen bespreekt de arts met u of er nog medicatie en leefregels nodig zijn om nieuwe klachten in de toekomst te voorkomen.
• • •
Vragen
Hebt u nog vragen, stel ze gerust aan uw behandelend arts of de verpleegkundige. Bij dringende vragen of problemen vóór uw behandeling kunt u zich het beste wenden tot het verpleegkundig spreekuur.
Verhindering
Bent u op de dag van de behandeling onverhoopt verhinderd, laat dit dan zo snel mogelijk weten. U belt dan naar de afdeling opname en patiëntenplanning, tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer (024) 361 47 87. Kunt u een afspraak op de polikliniek of voor een onderzoek niet nakomen, bel dan zo spoedig mogelijk de betreffende afdeling of de polikliniek Heelkunde (024 361 38 08).
5
Ten slotte
Wij hebben u in deze informatiefolder algemene informatie gegeven over een operatieve ingreep aan uw dikke darm in verband met diverticulitis. Mocht u na het lezen nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen via een van de telefoonnummers op de achterzijde van deze folder. Wij zijn u graag van dienst!
6
Noteer hier uw vragen
Adres
Bezoekadres UMC St Radboud Polikliniek Heelkunde Ingang UMC St Radboud Centraal Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725 6525 GA Nijmegen Telefoonnummers Polikliniek Heelkunde: 024 - 361 38 08 (ma t/m vr tussen 8.00 en 12.00 uur bellen voor een afspraak met het team stomazorg) Algemeen nummer UMC St Radboud: 024 - 361 11 11
© UMC St Radboud
WWW.UMCN.NL
02-2013-7283
overname van (gedeelten uit) deze tekst is uitsluitend mogelijk na schriftelijke toestemming van Productgroep Communicatie
