in het UMC St Radboud

Radboud Nieuwsbrief voor huisartsen - jaargang 6 - editie 1 - maart 2013

Nieuw in Nijmegen: Pim Assendelft Pim Assendelft is de nieuwe hoogleraar Huisartsgeneeskunde en hoofd van de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde. Wat bracht hem hier en wat drijft hem? De tijd is voorbij gevlogen sinds hij zich begin januari als opvolger van Chris van Weel in het UMC St Radboud meldde. ‘Ik had mij voorgenomen om mijn eerste weken uit te trekken voor een kennismaking met de afdeling en andere collega’s, maar vanaf dag één draai ik op volle toeren mee.’ De afgelopen acht jaar was Pim Assendelft hoogleraar huisartsgeneeskunde en afde­ lingshoofd Public Health en Eerstelijnsge­ neeskunde in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Begin januari volgde hij Chris van Weel op als afdelingshoofd Eerste­

lijnsgeneeskunde en hoogleraar Huisartsge­ neeskunde in het UMC St Radboud.

Bent u al een beetje gewend? ‘Ik kom hier veel mensen tegen met wie ik eerder al heb samengewerkt. Dat maakt de overgang van Leiden naar Nijmegen niet zo groot. Bovendien ben ik heel enthousiast ontvangen. De sfeer is goed en de mensen zijn toegankelijk, ook de Raad van Bestuur. Wat ik hier verder prettig vind, is dat de afde­ lingen mede geleid worden door een bedrijfsleider. In Leiden was ik relatief veel tijd kwijt aan administratieve zaken, hier kan ik me nog meer op de inhoud concentreren.’

Waarover verheugt u zich?

goed om te zien hoeveel initiatieven er inmiddels ontplooid zijn en hoeveel mensen leiderschap en enthousiasme tonen om daarmee verder te gaan. Het project is in een nieuwe fase beland; de aanjagersfunctie is niet meer zo nodig. We moeten nu onze academische rol opnieuw bekijken om de volgende slag te maken. Neem de wijk­ gerichte zorgaanpak. Daar is Nijmegen heel ver in, onder meer dankzij de oprichting van de Coöperatie voor Wijkkennis. Aan ons als afdeling en als UMC om de vergaarde kennis in een academisch kader te gieten. Welk zorgmodel past het beste bij die integrale zorg? En welke bekostigings­ structuur? Die vragen wil ik graag helpen beantwoorden.’

‘Het Koploperproject is een mooi Nijmeegs, landelijk toonaangevend project. Het is

in DIT NUMMER 2 Het Radboud in beweging 2 TEDx Nijmegen 3 TIA? Bel! 4 Jan Smit, nieuwe hoofd AIG 5 Trechterborst 5 Medicatieoverzicht 6 NECF 7 Afscheid Jean Gardeniers 7 ZorgDomein 8 Deskundigheidsbevordering

Pim Assendelft met zijn voorganger Chris van Weel

8 Prijzen en benoemingen 1

lees verder op pagina 3 »

HET RADBOUD IN BEWEGING

AGENDA

Horen, zien en handelen

8 april: TEDx Nijmegen De negenhonderd stoelen van de Nijmeegse Stadsschouwburg zijn fel begeerd en bieden niet genoeg zitplek aan alle belangstellenden voor het evenement dat er op 8 april plaatsvindt. Gelukkig zijn er meerdere mogelijkheden om op de hoogte te raken en blijven van TEDxNijmegen.

Laatst werd ik via LinkedIn benaderd door een huisarts. Een van zijn patiënten was opge­ nomen in het UMC St Radboud en was niet geheel tevreden over Cathy van Beek het contact met het medisch Raad van Bestuur team. Uit angst voor repercus­ sies wilde hij zijn behandelaars, ondanks aandringen van zijn huisarts, daar echter niet op aanspreken. Voor de huisarts het moment om mij aan mijn mouw te trekken. Niet met de bedoeling dat ik als lid van de Raad van Bestuur eens flink op mijn strepen zou gaan staan, maar als collega-professional en raadgever – ik ken de huisarts al enige jaren uit het werkveld.

De sprekers van TEDxNijmegen concentreren zich dit jaar op het thema De levensweg van 0 tot 100, ofwel op hetgeen mensen tegenkomen van conceptie tot aan hun oude dag: gezondheid en ziekte, zorgen en verzorgd worden. Tot de twintig sprekers uit binnen- en buitenland behoren onder meer UMCN-geriater Marcel Olde Rikkert, performer Herman van Veen, de 15-jarige onderzoeker Jack Andraka en de 95-jarige professor Edward Gerjuoy (beiden VS).

In goed overleg hebben we de patiëntenluisteraar van het Radboud gevraagd met deze patiënt te gaan praten. Dat is een waardevol gesprek geweest; voor de patiënt, die zich in alle rust en openheid heeft kunnen uitspreken, en voor de behandelaars, omdat zij daardoor nu beter weten wat deze patiënt verwacht en nodig heeft.

Neemt u op 8 april niet plaats op een van de rode schouw­ burgzetels, maar wilt u wel weten wat er zich in het theater afspeelt, wendt u zich dan (nu al, op 8 april en zeker ook daarna) regelmatig tot de volgende kanalen:

C www.facebook.com/TEDxNijmegen L @TEDxNijmegen w www.youtube.com/tedxnijmegen F www.linkedin.com/company/tedxnijmegen

Als medisch centrum stimuleren wij onze patiënten – of hun ouders, verzorgers, kinderen, mantelzorgers – om de regie te nemen. Om mee te denken, contact te zoeken, de specialist te vragen om toelichting en de verpleegkundigen te vragen om aanvullende uitleg. Die actieve eigen inbreng is van grote toe­ gevoegde waarde. De patiënt weet immers het beste hoe hij zich voelt en bejegend voelt. Maar feit is dat niet iedereen die partnerrol op zich kan of wil nemen. Dat moeten we in al onze gedrevenheid niet uit het oog verliezen.

Facebook: Twitter: YouTube: LinkedIn:

Ik ben die huisarts dankbaar dat hij mij over zijn patiënt verteld heeft, ook uit het oogpunt van ketenzorg: we informeren elkaar als volwaardig partner over onze gezamenlijke patiënt – uiteraard binnen de grenzen van zijn privacy – ook als de aanleiding niet direct medisch van aard is. Dus signaleert u als huisarts een (communicatief ) obstakel in het zorgproces, kaart het aan. En andersom geldt natuurlijk hetzelfde: vertelt een patiënt zijn specialist of verpleegkundige dat hij bepaalde zaken liever niet met de huisarts bespreekt, dan is het aan hem of haar om te proberen om een mediator te zijn of te vinden om die barrière te slechten. Laten we hier een vanzelfsprekendheid van maken. Laten we het wederzijdse contact zoeken en de keten ook op deze manier verbeteren.

Houd uw HIS actueel. Verouderde software kan ervoor zorgen dat berichten niet aankomen.

Cathy van Beek e-mail: twitter:

[email protected] @cathyvanbeek56

Twijfelt u? Neem dan contact op met uw HIS-leverancier. 2

» vervolg interview Pim Assendelft

Wat zijn uw ambities voor de komende jaren? ‘Over vijf jaar wil ik een verbetering zien van de eerstelijns- en transmurale samenwerking, met een goede ict-ondersteuning en een andere financieringsstructuur. We moeten de eerste en tweede lijn ontschotten, ook finan­ cieel. De patiënt staat centraal en die behan­ delen we samen, niet gefragmenteerd.’

Hoe haalbaar zijn die ambities? ‘De Raad van Bestuur en veel hoogleraren, binnen en buiten onze afdeling, hebben het­ zelfde streven, dat was een van mijn redenen om naar Nijmegen te komen. En het is ook mogelijk om zorg dichtbij huis verder te ont­ wikkelen, als je maar steeds de volgende

stap zet. Je moet in beweging blijven. Niet na elke stap een stap terugzetten om alles nog eens in kaart te brengen. Je moet durven doorzetten, verder gaan met de resultaten die je boekt. En ja, daarbij speelt geld een rol. Maar financieel is er ook nog heel wat te winnen. Waarom moet bij een eenmalige consultatie door de tweede lijn meteen een DBC worden geopend voor zorg die een huis­ arts verder ook kan verlenen?’

Wat zijn uw andere aandachtspunten? ‘Wat ik in elk geval belangrijk vind, is goede communicatie tussen de eerste en tweede lijn. Het Radboud is al wat langer aangeslo­ ten op ZorgDomein, dat is een pluspunt. Het

maakt veel inzichtelijk. Daarnaast hecht ik veel waarde aan persoonlijk contact. Ik wil de huisartsen leren kennen. Waar staan ze voor? Wat willen ze? Via onderwijs kom ik in contact met de toekomstige artsen, via terugkomdagen van de opleiders en via nascholing tref ik de huisartsen uit de regio.’

Gaat u in Nijmegen ook weer parttime als huisarts aan de slag? ‘Dat ben ik zeker van plan. Behalve dat het een ontzettend mooi vak is, wil ik ervaren wat andere huisartsen ervaren. Ik wil weten waar zij mee te maken hebben en tegenaan lopen. Dat komt mijn werk in het Radboud alleen maar ten goede.’

NEUROLOGIE/Acute Zorgregio Oost

Verdenking TIA? Bel! In Acute Zorgregio Oost is een transmurale richtlijn TIA-zorg opgesteld. Een flow chart brengt in beeld welke afspraken regionale vertegenwoordigers van huis­ artsen, ambulancemedewerkers en neurologen hebben gemaakt over patiënten met verdenken van een TIA. Neurologen Frank-Erik de Leeuw en Ewoud van Dijk, beiden van het UMC St Radboud, hebben één dringend advies: wacht niet, maar bel de stroketelefoon. Dat kan 7 dagen per week, 24 uur per dag. Onderzoek heeft uitgewezen dat vlot ingrijpen bij een TIA de kans op een snel daaropvolgend herseninfarct spectaculair vermindert. De Leeuw: ‘Bij patiënten met een hoog risico kan de kans op op een herseninfarct in de eerste weken na een TIA afnemen van 15 procent naar 2 procent.’ De ABCD2 score bepaalt of een patiënt hoog risico loopt: • Age > 60y (1), • Blood pressure > 140/90mmHg (1), • Clinical systems (hemiparese (2) of afasie (1)), • Diabetes (1), • Duration ( > 60 min (2) of < 60 min (1)). Een opgetelde score van 6 komt overeen met een risico op een herseninfarct binnen een week na de TIA van 10-25 procent.

Bel de strokelijn: altijd Neurologen De Leeuw en Van Dijk benadruk­ ken dat bij uitval altijd hetzelfde advies geldt: snelle analyse door de specialist, ook als de problemen kortdurend van aard waren en geen (zichtbare) restverschijnselen ach­ terlieten. Van Dijk: ‘Ondanks het tijdelijke karakter laat ook een TIA sporen achter in

het brein. Veel mensen krijgen te maken met bijvoorbeeld concentratiestoornissen en problemen met double tasking. In het UMC St Raboud lopen speciale onderzoeken naar deze post-TIA-klachten.’ Volgens Van Dijk is bovendien iedere patiënt gebaat bij een bezoek aan de TIA-poli: ‘Moet je ouderen met bijvoorbeeld een begin­ nende dementie nog belasten met de onder­ zoeken op de TIA-poli? Ik denk het wel. Een herseninfarct – dat zo vaak volgt op een TIA – is meestal niet dodelijk, maar wel invaliderend en dus een nog verdere inbreuk op de kwaliteit van leven. Bel dus in alle gevallen direct de stroketelefoon voor over­ leg, tenzij er goede, huisartsgeneeskundige redenen zijn om dat niet te doen!’ Acute Zorg Regio Oost is een netwerk van regionale zorgpartners binnen de acute zorg. Doel van dit netwerk: inzicht krijgen in elkaars processen, activiteiten op elkaar afstemmen, ontdekken waar kansen op ver­ betering liggen. Voor meer informatie: www.azo.nl of neem contact op met Dorien Haaksma via ( (024) 744 00 84 of * [email protected].

3

Wees alert en herken een tIa of hersenInfarct Neurovasculair centrum UMC St Radboud

Verdenking TIA? Uitval? Bel direct de stroketelefoon: ( (06) 29 50 16 96 De flow chart (nog) niet ontvangen? Kijk op: www.azo.nl.

ALGEMEEN INTERNE GENEESKUNDE

‘Eén-tweetje tussen specialist en huisarts heel belangrijk’ Vorig jaar maakte hij de overstap van het Leids Universitair Medisch Centrum naar het UMC St Radboud: internist-endocrinoloog Jan Smit. Het nieuwe afdelingshoofd van de afdeling Algemeen Interne Geneeskunde kwam onder meer naar Nijmegen om het ‘patiënt als partner’-concept in de praktijk vorm te geven. Smit wil de kansen grijpen die er liggen en meehelpen die naar een hoger plan te tillen. Hoe doet hij dat? Smit constateert een discrepantie tussen wat een arts bestempelt als ziek of gezond en de ervaring van de mensen die behandeld worden. ‘De betekenis van een ziekte voor de patiënt is wat de behandelaar moet leiden. Alleen als je de patiënt écht betrekt bij de behandeling en luistert naar zijn doelen kom je tot oplossingen die ‘op maat’ zijn.’ Voor die passende aanpak is de input van de huisarts vaak belangrijk. De specialist zit op de details, de huisarts kent de geschiedenis en de omgeving van de patiënt. Smit: ‘Vooral bij chronische ziekten als diabetes, hiv en bijvoorbeeld hormonale pro­blemen, is dat één-tweetje tussen specialist en huisarts heel belangrijk. Ik ben groot voorstander van de ‘anderhalfdelijn’: zorg waarbij beide artsen elkaar halverwege ontmoeten, met de patiënt in het midden.’

kunnen kijken. Maar ik vind het ook belangrijk om daadwerkelijk samen aan tafel te zitten. Bijvoorbeeld om binnen huisartsenpraktijken met enige regelmaat gezamenlijke patiënten te bespreken of om te bepalen of het aanbod van het ziekenhuis nog wel aansluit bij de toekomstverwachtingen van huisartsen.’ Smit legde ook contact met Pim Assendelft, afde­ lingshoofd van de afdeling Eerstelijnsgenees­ kunde. In het zorgpad Hypertensie zien zij een goede mogelijkheid om het concept ‘patiënt als partner’ via verbeterde samenwerking tussen huisarts en specialist verder vorm te geven. Na die eerste stap volgen er meer.

Hoger plan

‘Door elkaar te kennen, kunnen we aansluiten bij de behoefte, nu en in de toekomst’, vindt Smit. ‘Ik zie graag dat het gesprek met mijn collega’s in de eerste lijn een structurele vorm krijgt. Ik ben benieuwd naar hun mening en naar ver­beterpunten en oplos­ singsmogelijkheden die huisartsen zien.’

Smit bewandelt meerdere wegen om contact tussen huisarts en specialist gerichter en makkelijker te maken. ‘Denk aan Face Talk, waarmee we bij elkaar in de spreekkamer

Wilt u meer informatie of van gedachten wis­ selen met Jan Smit? Neem dan contact op via ( (024) 354 17 34 of * [email protected]

Jan Smit

‘Bezoek onderstreept gelijkwaardigheid’ Algemeen Interne Geneeskunde (AIG) bewandelt verschillende paden om beter en intensiever samen te werken met huisartsen en hun praktijken. Afdelingshoofd Jan Smit doet dat onder andere door persoonlijk langs te gaan, liefst niet eenmalig maar op structurele basis. Medisch Centrum Sint Anna in Nijmegen bezocht hij al. Huisarts Anneke Baltussen vertelt over het bezoek. ‘Een prima initiatief en een mooie handreiking, het voorstel van AIG om elkaar te ontmoeten. Op een regenachtige avond was het zover. En daar kwam Jan Smit: op de fiets, in een regenpak. Die entree had bijna iets symbolisch. De specialist verlaat zijn ivoren toren en trotseert weer en wind om zijn collega’s uit de eerste lijn te ontmoeten, als dát de gelijkwaardigheid niet onderstreept!’

Voelbaar betrokken Anneke Baltussen

De avond stond in het teken van kennismaken, ervaringen uitwisselen en kennisoverdracht. Baltussen: ‘Smit praatte ons bij over schildklierpa­ thologie. Geen praatje dat bol stond van specialis­

4

tische details, maar een verhaal dat op maat gesneden was voor huisartsen met bovendien een toelichting op echoscopieën van de hals door de meegekomen internist-endocrinoloog. Bijzonder nuttig, leerzaam en interessant. Goed ook om van gedachten te wisselen over wat je als huisarts zelf nog kunt doen vóór je doorverwijst naar de spe­ cialist. Gelukkig heeft AIG een vaste contact­ persoon voor huisartsen. Als we iets willen bespreken, kunnen we dus altijd terecht voor een snelle vraag of uitgebreider overleg. Het Radboud zie ik allang niet meer als ivoren toren, maar de aanpak van Jan Smit, met zijn voelbare betrokken­ heid, verdient zeker navolging.’

CARDIOTHORACALE CHIRURGIE

Minimaal invasieve oplossing voor trechterborst Pijn, kortademigheid, afnemende conditie en vooral ook psychische klachten. Dat kunnen de gevolgen zijn van een trechterborst. Patiënten, meest jong, en hun huisartsen moeten vaak lang zoeken naar een behandelcentrum met de juiste kennis en korte wachttijden. Sinds een jaar biedt de afdeling Cardiothoracale chirurgie van het Radboud uitkomst via de poli­kliniek voor thoraxwandpatiënten. ‘De meest voorkomende afwijking van de thoraxwand is de zogenaamde trechterborst oftewel pectus excavatum’, vertelt cardio­ thoracaal chirurg Stefan van der Heide. Door te snel groeiend ribkraakbeen wordt het sternum – van vooral jongens – naar binnen gedrukt, waardoor klachten ontstaan. Van der Heide: ‘Naast lichamelijke klachten zijn er vooral ook psychische problemen. De trechterborst ontstaat of verergert vaak tij­ dens de groeispurt in de puberteit, juist in de periode dat jongeren zeer bewust bezig zijn met hun uiterlijk.’

Eerste consult De toegangstijden tot de polikliniek voor thoraxwandpatiënten zijn kort. Tijdens het eerste consult wordt ruim aandacht besteed aan de klachten. Van der Heide: ‘Het lichame­ lijk onderzoek kost relatief weinig tijd, maar patiënten en hun ouders hebben behoefte aan uitgebreide informatie over oorzaak en behan­ delopties. Een 14-jarige jongen midden in de puberteit zal niets liever willen dan een kleine operatie om het probleem op te lossen. Het kost tijd om uit te leggen dat die mogelijkheid bestaat, maar nog niet voor hem. Te vroeg

ingrijpen kan leiden tot overcorrectie: we zet­ ten de borst recht, maar door de groeispurt ontstaat langzamerhand een kippenborst.’

Minimaal invasief De ingreep waar Van der Heide op doelt, is de minimaal invasieve NUSS-procedure. Hierbij wordt onder cameratoezicht een beugel onder het sternum geplaatst, die de borstkas per direct naar voren duwt. De patiënt wordt wak­ ker met twee kleine incisies aan weerszijden van de borstkas en ziet meteen het resultaat van de ingreep. Drie jaar later wordt de beugel weer verwijderd. Van der Heide: ‘De trechter­ borst is de meest geziene verwijsreden voor deze poli, maar ook patiënten met andere tho­ raxwandproblematiek zijn van harte welkom.’ U kunt uw patiënten via ZorgDomein door­ verwijzen naar de polikliniek voor thorax­ wandpatiënten via: Heelkunde > overig, Longziekten > overig, Kindergeneeskunde > heelkundige aandoeningen en overig, Ortho­ pedie > overig. Meer informatie? Afdeling Cardiothoracale chirurgie: ( (024) 361 47 44 of * [email protected]

Trechterborst

FARMACOLOGIE

Medicatieoverzicht: (nog) niet geautomatiseerd, wel actueel en compleet Het UMC St Radboud geeft alle patiënten na een klinisch of poliklinisch bezoek een actueel medicatieoverzicht. Daarop staan de volledige gegevens van nieuw verstrekte medicatie én van medicatie die beëindigd of gewijzigd is. Huisartsen wordt dringend verzocht hun patiënten ernaar te vragen. Het medicatieoverzicht is veel meer dan een ontslagrecept, vertelt klinisch farmacoloog en ziekenhuisapotheker Stephanie Natsch. ‘Het toont de actuele stand van zaken, dus niet alleen de nieuwe medicijnen van de patiënt, maar ook de overige medicijnen die hij gebruikt en de medicatie waarmee hij

gestopt is, moet stoppen of die hij in aan­ gepaste dosering moet gaan gebruiken.’ Het overzicht komt niet automatisch in de systemen van de eigen apotheker en huis­ arts terecht. De patiënt moet het hen over­ handigen. Natsch begrijpt heel goed dat de huisartsen dat graag anders zien. ‘We wen­ sen allemaal dat dit volledig geautomati­ seerd kan verlopen, maar zo ver is het helaas nog niet. Dat we bij ontslag nu alle medica­ tie-informatie ontsluiten en communiceren is echter een waardevolle stap.’ Het Radboud stimuleert patiënten om het overzicht aan de volgende zorgverlener over

5

te dragen. ‘Zeker voor chronische patiënten is het heel verstandig een lijst bij zich te heb­ ben’, zegt Natsch. De patiënt kan daartoe dwingend worden toegesproken, maar niet gedwongen worden. ‘Ik wil de huisarts dan ook nadrukkelijk verzoeken om hun patiën­ ten ernaar te vragen. Zolang we deze infor­ matie nog niet digitaal kunnen uitwisselen, moeten we er samen aan werken dat de overdracht zo optimaal mogelijk verloopt en dat ieder de eigen dossiers op orde heeft; ook met het oog op naleving van de lande­ lijke richtlijn waarin is vastgesteld dat op elk moment van voorschrijven een actueel medicatieoverzicht beschikbaar is.’

FARMACOLOGIE

Nijmeegs Expertisecentrum Complexe Farmacotherapie Het UMC St Radboud, het CWZ en de Sint Maartenskliniek openden in juni vorig jaar het Nijmeegs Expertisecentrum Complexe Farmacotherapie (NECF). Doelstelling van het centrum: verbetering van het medicatiegebruik van hoogrisicopatiënten en optimalisering van de communicatie tussen de betrokken zorgverleners. Klinisch farmacologen Stephanie Natsch en Kees Kramers en huisarts Nynke Scherpbier (ELG) vertellen over de vorderingen. ‘Er worden in hoog tempo nieuwe genees­ middelen op de markt gebracht. Het aantal patiënten dat van medicatie afhankelijk is groeit gestaag en onder hen zijn er velen die meerdere medicijnen naast elkaar gebruiken, voorgeschreven door verschillende artsen.

voegt daaraan toe: ‘Bij complex medicijn­ gebruik kan het voor de huisarts heel lastig zijn een wijziging aan te brengen of medicatie bij te schrijven en om alle betrokken artsen daarover te informeren. Het NECF kan in zo’n geval advies uitbrengen en ook de communi­ catie stroomlijnen.’ Ter verbetering van de onderlinge communicatie tussen specialisten, huisartsen en apothekers wil het NECF in de nabije toekomst een online platform lanceren. Naar de gewenste vorm wordt nog onderzoek gedaan, vertelt Scherpbier.

Intentie

Huisarts Nynke Scherpbier

Ook het thuisgebruik van medicijnen neemt toe. Dit alles brengt een zeker risico met zich mee.’ Internist en klinisch farmacoloog Kees Kramers legt uit waarom de drie Nijmeegse ziekenhuizen het NECF hebben opgericht. ‘Het is van groot belang om continu in de gaten te houden of medicijnen goed naast elkaar gebruikt kunnen worden of dat er betere alternatieven zijn.’ Huisarts Nynke Scherpbier, bij het NECF betrokken om het perspectief van de huisarts in te brengen,

Klinisch farmacoloog Stephanie Natsch benadrukt dat het NECF geen taken over­ neemt, maar een aanvullende functie heeft. ‘Wat wij nastreven, is dat huisartsen ons weten te vinden in geval van twijfel of wan­ neer het hen aan kennis ontbreekt. Dat kan gaan over de hoeveelheid pillen die iemand slikt, maar ook het gebruik van een enkel medicijn kan complex zijn, of bijvoorbeeld het afstemmen van de medicatie voor een kind.’ Het NECF heeft de intentie alles bij de patiënt te laten samenkomen. Natsch: ‘Elke arts die zijn patiënt een geneesmiddel voor­ schrijft, doet dat met de beste bedoelingen, maar weet niet altijd precies met welke intentie een andere arts ‘zijn’ medicijnen heeft voorgeschreven. Duizeligheid en val­ neiging bijvoorbeeld, kunnen het gevolg zijn

Een toost tijdens de opening van het NECF in juni 2012. Geheel links: Kees Kramers, geheel rechts: Stephanie Natsch.

van een cocktail aan medicatie (bloeddruk­ verlagers, middelen voor plasklachten, antidepressiva) waarbij behandeldoelen zorgvuldig moeten worden afgewogen. Op dat vlak is nog veel te winnen. Niet door de behandeldoelen van de arts van tafel te vegen, maar door te laten zien dat het met andere middelen of op een andere manier ook kan.’

Gezamenlijk Het NECF streeft eenduidig beleid in de regio na, om te beginnen voor die medicijnen die breed gebruikt worden. Het expertisecentrum zit momenteel aan tafel met zestien artsen uit de drie ziekenhuizen om gezamenlijke afspraken te maken over het gebruik van nieuwe medicijnen voor antistolling. Kramers: ‘Per specialisme zoeken we de juiste spelers bij elkaar met wie we eens per zes weken overleggen. Iedereen heeft het druk, maar elke keer schuiven toch weer alle zestien artsen aan. Het kan ook eigenlijk niet anders meer. Medicijngebruik wordt steeds com­ plexer, je moet je informatie wel delen.’ ‘Iedereen voelt de urgentie’, concludeert Scherpbier. Voor meer informatie over het NECF kunt u contact opnemen met Kees Kramers of Stephanie Natsch via: ( (024) 361 64 05. Of via: * [email protected] en * [email protected].

Polikliniek

Formularia

Het UMC St Radboud heeft een multidisciplinaire polikliniek Complexe farmacotherapie. Patiënten worden daar gezien door een internist en klinisch apotheker, beiden klinisch farmacologen. Samen voeren zij een medicatiereview uit en bevragen en onderzoeken zij de fysieke gesteldheid van de patiënt.

Het NECF heeft een aantal formularia opgesteld om jonge artsen in de tweede lijn te ondersteunen bij het voorschrijven van medicatie. Die formularia – beschik­ baar in UMCN, CWZ en SMK – zijn niet dwingend en kunnen op detailniveau worden aangepast, maar vormen een bruikbare handreiking “Hoe te handelen bij...? ”. Voorop staat dat de arts in twee klikken zijn informatie krijgt: de eerste toont de standaardbehandeling, de tweede hoe te variëren in geval van bijzondere patiëntkenmerken en comedicatie. Door uitdrukkelijk te kijken naar het Nijmeegs eerstelijns formularium wordt er daar­ naast voor gezorgd dat de eerste- en tweedelijns zorg bij elkaar aansluiten.

Kramers: ‘Je moet als arts echt weten wat er geslikt wordt. Dat kun je niet altijd afleiden uit het medicatieoverzicht. Soms slikken mensen te veel, een andere keer juist te weinig. Soms willen mensen bepaalde medicijnen niet slikken omdat ze er bijvoorbeeld op het werk hinder van ondervinden. Op de poli proberen wij het werkelijke medicijngebruik tot in detail in kaart te brengen, inclusief eventuele vervelende, moeilijk verklaarbare bij­ werkingen om indien nodig een alternatief voorstel te doen. De meeste patiënten bezoe­ ken onze poli eenmalig, af en toe worden ze een poosje door de specialist gevolgd, maar in elk geval heeft de huisarts de regie.’ In ZorgDomein is de poli Complexe farmacotherapie te vinden via Interne geneeskunde > verwijsreden niet gespecificeerd/overig en Geriatrie > verwijsreden niet gespecificeerd/overig.

6

ORTHOPEDIE

Jean Gardeniers neemt afscheid Orthopedisch chirurg en chef de policlinique Orthopedie Jean Gardeniers heeft in maart afscheid genomen. Hoe kijkt hij terug op 32 jaar UMC St Radboud? En wat nu? Collega professor Tom Slooff ontwikkelde Impaction Bone Grafting, een techniek waar­ bij botsnippers gebruikt worden om bot­ defecten op biologische wijze te herstellen. Samen met collega Wim Schreurs heeft Gardeniers de techniek verder ontwikkeld, waarna deze internationaal geaccepteerd is als goede revisietechniek voor heupprothesen. ‘Over impaction bone grafting zijn ruim 120 publicaties verschenen en wereldwijd wor­ den wij gevraagd erover te vertellen. Ik heb in Scandinavië geopereerd, in Engeland, Duitsland, Spanje, Italië, België, Slovenië. In Beijing heb ik vier artsen opgeleid die het hun collega’s weer leren. Er staan daar vier­ honderd patiënten op de wachtlijst.’

Succes Zo’n doorbraak, daar doe je het voor, vertelt Jean Gardeniers, waarbij hij de roem heel nadrukkelijk aan het hele team toeschrijft. ‘Ortho­pedie is een hechte afdeling. Ieder gunt elkaar de mogelijkheid om zich te ont­ wikkelen. Ons succes is een team effort. Dat achter me laten vind ik het moeilijkste van mijn pensioen.’ Somber gestemd is hij ech­ ter niet. Geen tijd voor ook, want nog voor zijn officiële afscheid in maart lagen de eerste uitnodigingen al op de mat. Voor de opening van de nieuwe orthopedievleugel van het ziekenhuis dat hij samen met het Nijmeegse

Anton Jurgens Fonds in Moshi, Tanzania, heeft kunnen realiseren. Voor de college­ reeks en operatie-instructies die hij elk jaar in mei geeft aan de Peking University. En zo zijn er links en rechts nog wat mensen (de kleinkinderen!) voor wie zijn pensioen eer­ der een nieuw begin dan het einde betekent.

Waardevol Gardeniers kijkt met genoegen terug op 32 jaar UMC St Radboud. Hij sluit een prachtige carrière af als orthopeed, kinderorthopeed, chef de policlinique en docent. ‘Het opereren van kinderen en het contact met hun ouders is iets heel bijzonders. Van het lesgeven heb ik ook erg genoten en het contact met huis­ artsen heb ik altijd zeer gewaardeerd. Ortho­ pedie heeft relatief veel met huisartsen te maken. Wij krijgen veel feedback en gaan daar ook serieus mee om. Specialisten moeten beter begrijpen waar huisartsen in hun praktijk mee te maken hebben en huisartsen moeten specialisten te pakken kunnen krijgen om vragen te beantwoorden.’ Zorg­ Domein levert ook een waardevolle bijdrage aan communicatie en inzicht, vindt hij. Andere positieve ontwikkelingen van de afgelopen jaren zijn om te beginnen de ver­ betering van de relatie tussen de eerste en tweede lijn – “We kunnen zo veel van elkaar leren” – en ook de communicatie met de patiënt is de laatste decennia met sprongen vooruit gegaan. ‘Zoiets als MijnRadboud­ dossier is fantastisch. Ik vind het niet meer dan normaal dat patiënten of ouders die hun kind aan jouw zorg overdragen, weten wat

hun te wachten staat.’ Als derde roemt Gardeniers de expliciete aandacht van het Radboud voor kwaliteit en veiligheid. Gardeniers heeft nooit de noodzaak gevoeld om naar een ander medisch centrum te ver­ trekken. ‘Zoals ik al zei: het orthopedisch team is geweldig. En daarbij is de vakkun­ dige vrijheid van de specialisten, uiteraard gebaseerd op wetenschappelijke data en in overleg met de Raad van Bestuur, een groot goed.’ Groot is ook het vertrouwen in zijn opvolgers: dr. Rijnen en dr. Schreurs voor heup­revisiechirurgie en dr. Hosman voor kinderorthopedie. ‘Mijn vertrek brengt een frisse wind. Dat vind ik goed hoor, schrijf dat maar op.’

ZorgDomein Radiologie: CT-colografie

AVG-praktijk

Via ZorgDomein kunt u al enige tijd een CT-colografie aanvragen. De volgende vraag is toegevoegd aan de verwijscriteria:

In de vorige editie van Radboud Actueel staat een artikel over de AVG-praktijk en de verwijsmogelijkheid naar het spreekuur van de Arts verstandelijk gehandicapten.

Kan de patiënt voor dit onderzoek veilig Buscopan (scopolaminebutyl) toegediend krijgen? Ja/Nee.

Inmiddels is de AVG-praktijk in de basismenustructuur van Zorgdomein opgenomen: > Verst. Gehandicaptengeneeskunde.

Met ‘ja’ geeft u aan dat er geen contra-indicaties of interacties met andere geneesmiddelen bestaan. De vraag is toegevoegd voor de patiëntveilig­ heid en wordt aan u gesteld, omdat huisartsen beter op de hoogte zijn van de situatie van patiënten dan de medewerkers van de afdeling Radiologie.

7

PRIJZEN EN BENOEMINGEN

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING

Prof. dr. Joost Drenth ontving in december de prestigieuze Dr. Karel-Lodewijk Verleysenprijs van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België voor zijn klinisch onderzoekswerk naar polycysteuze leverziekte.

14 maart Rationele Farmacotherapie voor ouderen; als je door de pillen de patiënt niet meer ziet Cursus: handvatten om in de weerbarstige praktijk van de multimorbiditeit van kwetsbare ouderen tot een rationele behandeling te komen.

Toponderzoekers prof. dr. Barbara Franke (Donders Instituut, Genetica en Psychiatrie), prof. dr. Joost Hoenderop (Fysiologie), dr. ir. Ronald Roepman (Genetica) en prof. dr. Bram van Ginneken (Radiologie) hebben op 5 februari een VICI-premie ontvangen uit de Vernieuwingsimpuls van NWO. De persoonsgebonden wetenschappelijke premie bedraagt anderhalf miljoen euro en is bestemd voor innovatief onderzoek.

22 maart Pain Exposure Physical Therapy (pept) voor patiënten met CRPS-1 De veranderde diagnostiek en behandeling van CRPS-1 vanuit klinisch en wetenschappelijk oogpunt. Nascholingsdag bedoeld voor chirurgen, anesthesiologen, orthopedisch chirurgen, revalidatieartsen, fysiotherapeuten en huisartsen. 2 april Huidkanker – Nieuws onder de zon? Oncologische themadag van het RUCO gericht op diagnostiek, behandeling, onderwijs, ervaringen van patiënten en E-health.

Paul Stuyt, hoogleraar klinisch onderwijs, in het bijzonder de kwaliteitszorg, sprak op 25 januari zijn afscheidsrede uit. Hij ontving bij deze gelegenheid de onderscheiding Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

17 april Gebruik alarmsignalen en de ESAT Voor Karakter organiseert PAO Heyendael deze interactieve cursus over het herkennen en screenen van afwijkende gedrags­ kenmerken die kunnen duiden op autismespectrumproblematiek bij jonge kinderen (0 t/m 36 maanden).

Hans Willems, hoogleraar Klinische chemie, heeft op 1 februari afscheid genomen van het UMC St Radboud.

17 mei Landelijk symposium Mindfulness Jaarlijks mindfulness-symposium van het Radboud Universitair Medisch Centrum voor Mindfulness i.s.m. de beroepsverenigingen VMBN en de VVM.

Bundeling van krachten in de kinder- en jeugdpsychiatrie

23 mei ‘Aanpakken!’ Ongewenste omgangsvormen, verbale agressie en serious game Geaccrediteerde E-learningmodule gecombineerd met een praktische trainingsdag. Inschrijftarief: 150 euro.

De zeven grote organisaties voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Nederland hebben besloten verder samen te werken onder de naam Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie.

Avondcyclus Jeugdgezondheidszorg 22 april - Taal-Spraak ontwikkeling 27 mei - Endocrinologie

Dit besluit is genomen om de uitdagingen in de toekomst samen aan te gaan en de kinder- en jeugdpsychiatrie naar een nog hoger plan te brengen.

4 juni Gynaecologie en urologie: onderbelicht Derde symposium van de NHG kaderopleiding Uro-gynaecologie en PAO Heyendael. Ook dit jaar verzorgen de kaderartsen een verfrissend interactief programma, waarin de huisarts onder creatieve en deskundige begeleiding bijgeschoold wordt en naar huis gaat met praktische handvatten voor de dagelijkse praktijk.

Aan het Expertisenetwerk Kinder- en Jeugdpsychiatrie nemen deel: • Accare • De Bascule • Curium-LUMC • De Jutters • Karakter • Triversum • Yulius Meer informatie:

www.paoheyendael.nl

www.netwerk-kjp.nl.

colofon Radboud actueel wordt vier keer per jaar namens alle afdelingen van het UMC St Radboud gratis verspreid onder huisartsen Redactieraad Mirjam Claessens, Willem van Gerwen, Wim van der Meer, Carel Veldhoven, Maureen van der Vlugt Redactie Ingeborg Hakstege (Ipscript Tekstbureau), Jolanda van den Braak Tekst Fotografie UMC St Radboud Cartoon Drew, karikaturen-online.nl Vormgeving Puntkomma Nijmegen Druk Mediacenter Rotterdam. Oplage: 5.000 Redactieadres UMC St Radboud, t.a.v. Radboud actueel, Huispost 911, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen, * [email protected] Abonnementenregistratie en aanmelding digitale nieuwsbrief * [email protected] www.umcn.nl/professional/huisarts Radboud actueel online lezen? Ga naar www.umcn.nl ➔ informatie voor verwijzers ➔ huisarts ➔ Radboud actueel. 8