Beerbericht Een uitgave van De Beer Accountants & Belastingadviseurs
oktober 2012 2 Belastingplan 2013: wat
blijft er van over?
3 Verhoging AOW-leeftijd en
pensioenleeftijd
4 De flex BV: zegen of vloek? 8 Registratieplicht bij uitlenen
personeel
8 Accountantscontrole: De Beer sponsort het Prinsjesdag-debat ‘Na de Troonrede’, dat dit jaar voor de 29e keer is gehouden
meer dan een wettelijke
foto: Tilburg University
verplichting!
Prinsjesdag in roerige tijden
10 Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
in de Successiewet
11 Column Wil Vennix:
Erfbelasting afgeschaft?
12 Flex BV
Prinsjesdag 2012 was een bijzondere dag, met een demissionair kabinet en een Tweede Kamer waarvan een derde deel een dag later afscheid nam in verband met de verkiezingen een week eerder. De kabinetsformatie loopt inmiddels op volle toeren en de grote tegenstanders uit de verkiezingen moeten elkaar – zonder hulp van de Koningin – nu gaan vinden.
uitspraak over de erfbelasting in relatie tot de
14 Nieuwe btw-facturerings
bedrijfsopvolgingsfaciliteit.
Het Prinsjesdag-debat ‘Na de Troonrede’ op
16 Periodiek verrekenbeding
de Tilburgse Universiteit werd als vanouds
In dit Beerbericht schetsen we wat dit voor
aanpak van de crisis. De Troonrede gaf qua
u (mogelijk) gaat betekenen. Tevens gaan
inhoud niet veel aanleiding tot debat, maar
we in op belangrijke ontwikkelingen als de
desondanks passeerden vele actuele onder-
introductie van de flex BV en een interessante
werpen de revue.
regels per 1 januari 2013
overeengekomen? Naleven!
goed bezocht en hogelijk gewaardeerd door de bezoekers. De Beer Accountants & Belastingadviseurs was wederom een van de sponsoren van het evenement, samen met o.a. Robeco en Brabants Dagblad.
15
De ‘Tilburgse topeconomen’ Sylvester Eijffinger, Harrie Verbon, Roderick Munsters en Herman Wijffels discussieerden over de beste
Golfdag
Fotoimpressie van het onlangs gehouden golftoernooi bij Prise d’Eau.
Beerbericht | oktober 2012
1
De Beer en VGD op de Tilburg Ten Miles Zondag 2 september jl. vond de 25e editie van Tilburg Ten Miles plaats. Onze Nederlandse, Belgische en Hongaarse atleten (van De Beer en VGD, ons internationale netwerk) leverden wederom een geweldige prestatie. Paul van Lieshout, Bart Stuyven (VGD) en Jan van der Laak liepen de 10 EM. Sabie Koczka, Brigitte Ruyssinck, Gyöngyi Ferencz (allen VGD) en Jan Pieter Gommers liepen de 10 km en Nele Ost en Katrien Huysse (beiden VGD) de 5 km. Onze jongste deelnemer was Evi Stuyven (5 jr.) die samen met Denis Ledegen (12jr), Tina Van Driessche en Pieter Stuyven (10jr) de Family Run liep.
Belastingplan 2013: wat blijft er van over? Traditiegetrouw is op Prinsjesdag niet alleen de begroting met de Miljoenennota ingediend, maar ook het Belastingplan 2013, het pakket met de fiscale wijzigingen voor komend jaar.
van de gemaakte afspraken met zijn werknemers, de woon-
Een compleet overzicht van het Belastingplan 2013 leest u op onze website www.debeer.nl
werkverEen deel van de maatregelen uit het
goedingen
Lenteakkoord is voor de zomer al in
stopzetten of
wetgeving omgezet, maar met de heetste
netto gaan uitkeren. Een ander alterna-
hangijzers heeft men gewacht tot Prins-
tief is om per 2013 over te gaan op de
jesdag.
werkkostenregeling (‘WKR’). De woonwerkvergoeding kan dan namelijk onder
Hypotheekrenteaftrek: beperkt voor
voorwaarden weer wel onbelast worden
nieuwe gevallen
uitbetaald. Zeker voor werkgevers die
Leningen die op of na 1 januari 2013
veel woon-werkvergoedingen betalen, is
worden afgesloten krijgen alleen nog
het daarom interessant om na te gaan of
renteaftrek als deze in 30 jaar volledig en
een overstap naar de WKR per 1 januari
ten minste volgens een annuïtair aflos-
aanstaande voordelig is.
singsschema worden afgelost. Bestaande gevallen worden niet geraakt door de
2
nieuwe regels, ook niet bij verhuizing of
Meer dan ooit tevoren is onduidelijk wat
De Beer 60 jaar: uitnodiging pianoconcert
oversluiten van een hypotheek. Wordt
er doorgaat van het nu ingediende Belas-
een bestaande lening verhoogd, bijvoor-
tingplan. Is er snel een nieuw kabinet,
beeld voor een verbouwing, dan gelden
dan kunnen de plannen nog ingrijpend
de nieuwe regels voor het extra bijge-
gewijzigd worden. Is er nog geen kabi-
leende bedrag.
net, dan is het parlement aan zet. In het
Woon-werkverkeer (‘forensentax’)
zo volledig mogelijk overzicht geven van
Er zijn nog (gratis) toegangskaarten beschikbaar voor de pianoconcerten van de meesterpianisten in het Cenakel. 21 oktober: Enrico Pace (www.debeer.nl/enrico) 18 november: Igor Roma (www.debeer.nl/igor) 16 december: Dinara Klinton (www.debeer.nl/ dinara) Voor meer informatie en inschrijven: zie de betreffende webpagina’s.
Reiskosten gemaakt voor woon-werk-
de definitieve wetswijzigingen.
Beerbericht | oktober 2012
eerstvolgende Beerbericht zullen wij een
verkeer kunnen vanaf 2013 niet langer onbelast vergoed worden. Zakelijke reizen, niet zijnde woon-werkverkeer,
Buiten deze twee hete hangijzers bevat
kunnen onverminderd onbelast vergoed
het Belastingplan 2013 nog een ver-
worden. Voor ambulante werknemers,
soepeling van uitstel van betaling voor
die voor hun werk veel ‘op pad’ zijn,
belastingaanslagen van bedrijven tot
wordt het merendeel van de reizen naar
€ 12.000. Voor verhuurders van meer dan
de werkplek aangemerkt als een zake-
10 woningen in de gereguleerde sector
lijke en dus onbelaste rit. Pas als langer
komt er een nieuwe belasting. Ook komt
dan een jaar naar dezelfde werkplek
er een versoepeling voor pensioen-BV’s
wordt gereisd, is sprake van woon-werk-
die grote beleggingsverliezen hebben
verkeer.
geleden. Een compleet overzicht volgt in
Een werkgever kan, mede afhankelijk
het volgende Beerbericht.
mr. Frank van Bergen FB belastingadviseur
Verhoging AOW-leeftijd en pensioenleeftijd In het Lenteakkoord zijn enkele veelbesproken wijzigingen vastgelegd rondom de AOW en het pensioen. Wat wijzigt er precies en hoe ziet uw toekomst er nu uit?
schappij en/of assurantietussenpersoon u informeren over de gevolgen voor uw pensioenverzekering(en). Eigen beheer Op grond van de nieuwe wetgeving moet de pensioenovereenkomst van de directeur-grootaandeelhouder vóór 1 januari 2014 zijn aangepast. Hier-
AOW
voor bestaan diverse mogelijk-
Op 10 juli 2012 is ingestemd met het
heden. Twee ervan lichten
voorstel om de AOW-leeftijd de komende
we kort toe.
jaren stapsgewijs omhoog te laten gaan. In 2013, 2014 en 2015 wordt de AOW-leef-
1. Handhaven
tijd jaarlijks met één maand verhoogd. In
van een pensi-
2016 tot en met 2018 gebeurt dit jaarlijks
oenleeftijd van
met twee maanden en in de periode 2019
65 jaar, ook voor
tot en met 2023 wordt de AOW-leeftijd
de toekom-
jaarlijks met drie maanden verhoogd. In
stige opbouw.
2023 is de AOW-leeftijd dan 67 jaar.
Als gevolg hiervan wordt het opbouwper-
Pensioen De pensioenrichtleeftijd gaat voor de toekomstige opbouw in 2012 in één stap naar 67 jaar. Ook de pensioenleeftijd wordt daarmee gekoppeld aan de
centage voor de toekomst
In 2013 zullen wij u nader informeren over de noodzakelijke wijziging van uw pensioenovereenkomst.
levensverwachting.
verlaagd. Omdat er sprake is van één pensioenleeftijd hoeft
oen in moet gaan. Bijvoorbeeld wanneer dan nog geen behoefte bestaat aan pen-
de bestaande financiële
sioen. Indien men vóór het bereiken van
planning niet onmiddel-
de pensioengerechtigde leeftijd (67 jaar)
lijk te worden gewijzigd.
het dienstverband wil beëindigen, is het
Door het handhaven van
mogelijk om het pensioen na berekening
de “lage”pensioenleeftijd is
van een (actuariële) korting uit te keren.
uitstel van het pensioen alleen mogelijk indien en voor zover wordt doorgewerkt.
De maximale opbouwper-
In 2013 informeren wij u verder over de noodzakelijke wijziging van de pensioenovereenkomst. Indien u in de tus-
centages bij eindloon en bij middelloon,
2. Herberekenen van alle pensioenrech-
sentijd al vragen hebt over de wijziging
alsmede bij beschikbare premie worden
ten naar de nieuwe pensioenrichtleeftijd
van de AOW-leeftijd of pensioenleeftijd,
verlaagd. De uiterste ingangsleeftijd van
van 67 jaar. Ook hier is sprake van één
neemt u dan contact op met Frank van
het pensioen blijft gehandhaafd op 70
pensioenleeftijd. Op grond hiervan is
Bergen (
[email protected], 013 – 463 77
jaar. Heeft u een pensioenverzekering
het mogelijk om vóór 67 jaar niet langer
55).
afgesloten, dan zal de verzekeringsmaat-
arbeid te verrichten zonder dat het pensi-
Beerbericht | oktober 2012
3
Rondetafelgesprek door Wil Vennix en Jacqueline Vlak
De flex BV: zegen of vloek? Per 1 oktober 2012 is het BV-recht drastisch vernieuwd. Doel van deze belangrijke wetswijziging is om het ondernemen in een BV aantrekkelijker maken. Maar is dat wel zo? Is de flexibele BV een zegen of een vloek voor de ondernemer? Beerbericht organiseerde een rondetafelgesprek. Onder leiding van Wil Vennix bespraken accountant Jan van der Laak en fiscalist Sven Verbruggen met de notarissen Bianca Carpay en Joep Vrijdag de voors en tegens, de valkuilen en de kansen.
De ‘rondetafel’ van Beerbericht, met v.l.n.r. Jan van der Laak, Sven Verbruggen, Wil Vennix, Bianca Carpay en Joep Vrijdag
4
Beerbericht | oktober 2012
foto: Raldo Neven
De eerste vraag die voorzitter Vennix op tafel legt is voor welk
kon zijn”.
probleem de flex BV de oplossing is. Heeft ondernemend Ne-
Vorig jaar is de verplichte verklaring van geen bezwaar van het
derland hier om gevraagd? Carpay denkt van wel: “Ik ben van
Ministerie van Justitie al vervallen als eis voor oprichting van
mening dat de flex BV grotendeels beantwoordt aan de vraag. Je
een BV. Sindsdien is de tijd die de bank nodig heeft voor opening
kunt sneller oprichten, er zijn geen beperkingen zoals de vereiste
van een rekening en het afgeven van de bankverklaring de be-
bankverklaring, je kunt meer regelen in je statuten én je hebt
langrijkste factor als men snel wil oprichten, licht Carpay toe. Nu die verplichting is vervallen, kan je in principe in één dag een BV
mr. Wil Vennix FB fiscaal vennoot bij De Beer
oprichten. “In de praktijk zal men vaak wat langer tijd nemen, maar het kan wel ja. Als het gaat om een BV met één aandeelhouder, dan kun je redelijk inschatten wat in de statuten moet komen en dan kan het vrij snel als men wil. Zijn er buitenlandse oprichters bij betrokken dan hebben we een legal opinion nodig van bijvoorbeeld een buitenlandse notaris en duurt het daardoor wat langer. Als er meerdere personen aandeelhouder worden, zal het in de praktijk ook langer duren omdat je dan de statuten op maat moet maken naar de wensen en omstandigheden in de
Voor welk
concrete situatie”, aldus Carpay.
probleem is de flex BV de oplossing?
Met 1 euro kun je snel een BV oprichten, maar zonder vermogen is ondernemen niet mogelijk.
geen € 18.000 meer nodig”. Vrijdag is het daarmee eens: “Waar
De praktijk
voorheen nog wel eens de toevlucht naar een buitenlandse
Carpay schetst hoe het in de praktijk zal gaan als iemand een BV
rechtspersoon werd genomen, zien we onder de nieuwe wetge-
wil oprichten waar hij 100% aandeelhouder van wordt: “Ik be-
ving een lagere drempel waarbij meer maatwerk mogelijk is”.
spreek dan met de oprichter de plannen voor de nabije toekomst.
Van der Laak erkent de voordelen bij oprichting, maar wijst wel
Is mogelijk participatie aan de orde en wat te doen bij overlijden?
op mogelijke problemen bij uitkering van dividend: “Het is nog
Korte statuten kan, maar ik bespreek alles. Flex BV, eenvoudige
niet helder wat je daar voor moet doen, daar moeten we goed aandacht aan besteden”. Verbruggen ziet de flex BV deels nog
mr. Bianca Carpay
als vloek, althans in het begin: “De regels zijn zo sterk aange-
notaris bij Daamen
past, dat brengt gegarandeerd onzekerheid en koudwatervrees
Notarissen Tilburg
met zich mee, niet alleen bij dividenduitkeringen maar voor alles wat te doen heeft met een BV. Zeker, het zal een zegen zijn als je bijvoorbeeld voor een buitenlandse klant binnen een week een BV up and running kunt hebben, maar voor het overige zie ik toch ook de onzekerheid die de nieuwe regels opleveren”.
BV kan Met 1 euro een BV oprichten
in principe in
€ 18.000 aandelenkapitaal storten is niet meer nodig. € 1, of
één dag worden
zelfs € 0,01, is voortaan voldoende. Wordt de drempel daarmee niet té laag, wil Vennix weten. Vrijdag denkt dat het meevalt
opgericht
en vindt het ook niet aan de notaris om te beoordelen of het daarmee een serieuze onderneming is. “Wel vraag ik altijd aan de ondernemer in spe of hij advies heeft ingewonnen bij een fiscalist of accountant want ons werk staat niet op zich. Zowel de wezenlijke verschillen tussen een BV en een eenmanszaak, als
BV is wat mij betreft dan ook een onjuiste typering omdat de mo-
de fiscale gevolgen zijn belangrijk. Wanneer het aansprakelijk-
gelijkheden het ingewikkelder maken én je enigszins rekening
heidsaspect belangrijker is dan de eventuele fiscale nadelen dan
moet houden met de toekomst. Goed luisteren en zaken tussen
kan een BV de voorkeur hebben. Bovendien gaf die verplichte
de regels oppakken is belangrijk”.
storting van € 18.000 ook een schijnzekerheid van kapitaalbe-
Vrijdag haakt hierop in door aan te geven dat dit voor onderne-
scherming , omdat dit bedrag binnen de kortste keren uit de BV
mers vaak lastig te overzien is en dat het van oudsher een van
Beerbericht | oktober 2012
5
de belangrijkste taken van een notaris is om de mogelijkheden
haakt hier op in: “In overleg met de ondernemer maken wij vaak
te vertellen: “Tot 1 oktober was je op veel punten met handen
deze inbrengbeschrijving inclusief waardering van de activa en
en voeten gebonden aan de wet. Onder het nieuwe systeem
passiva en zeker van de in te brengen goodwill. Ik verwacht ei-
help je een ondernemer niet door te zeggen: ‘zeg het maar’, want
genlijk niet dat daar veel in gaat veranderen. De formele accoun-
bijna alles is mogelijk. Je moet de ondernemer dus helpen bij
tantsverklaring is dan wel niet meer nodig, maar het samenspel
het maken van de keuzes. Uiteindelijk ga je veel zaken regelen
met de accountant en fiscalist blijft.” Op een ander vlak verwacht hij een grotere rol voor de accoun-
mr. Joep Vrijdag notaris/estate planner
tant: “Bij elke dividenduitkering en terugbetaling van kapitaal zal voortaan moeten worden getoetst of dat verantwoord is. Aspecten die daarbij aan de orde komen zijn onder meer het ver-
bij De Hair Vrijdag Maris
mogen, de zichtbare en stille reserves en eventuele claims, maar
Notarissen Oisterwijk
ook de verwachtingen voor het komende jaar en bijvoorbeeld de afspraken met de bank. Je moet proberen een jaar vooruit te kijken en op basis van die prognose beoordelen of het verantwoord is de voorgenomen dividenduitkering te doen. Concludeert de
Je helpt de ondernemer niet door te zeggen ‘zegt u het maar’, want bijna alles is
ondernemer samen met de accountant dat het antwoord positief is, dan is het verstandig dat goed vast te leggen. Mocht het achteraf onverhoopt fout gaan, dan kan de ondernemer daarmee aantonen dat hij weloverwogen te werk is gegaan en niet onverantwoordelijk heeft gehandeld”.
mogelijk
Het is en blijft belangrijk om overeenkomsten tusvoor situaties waarvan je niet weet of en wanneer die zich zullen
sen BV en aandeelhouder schriftelijk vast te leggen.
voordoen. Modelstatuten kunnen een vertrekpunt zijn, maar we moeten meer bespreken want er is meer ruimte voor maatwerk”, aldus Vrijdag. Van der Laak vult aan: “In veel gevallen zal de
Aandelenoverdrachten
accountant of fiscalist het meest complete beeld hebben van de
Bij een aandelenoverdracht na 1 oktober zal de kopende aandeel-
onderneming en de ondernemer. De drieëenheid ondernemer,
houder beter moeten bekijken of de statuten nog voldoen. Een
notaris en accountant/fiscalist wordt dus nog belangrijker om
aandelenoverdracht kan ook een logisch moment zijn om de sta-
voor de cliënt de juiste keuze te maken”.
tuten aan te passen aan de nieuwe wetgeving. In geval van een
Wat te doen met een bestaande BV? Op de vraag van Vennix wat iemand met een bestaande BV
mr. Sven Verbruggen FB
moet doen met de nieuwe regels, reageert Carpay: “Het is goed
senior belastingadviseur
de statuten te laten nakijken door een adviseur want met de
bij De Beer
komst van de nieuwe wet ontstaan discussiepunten. Voor bijvoorbeeld inkoop, het steunverbod en de oproepingstermijn voor de algemene vergadering van aandeelhouders wordt vaak verwezen naar wetsartikelen die nu vervallen zijn.” Vrijdag vult aan: “In geval van certificering moet vóór 1 oktober 2013 in het
Onbelast
aandeelhoudersregister worden ingeschreven of de certificaat-
aandelenkapitaal
houders wel of geen vergaderrecht hebben. Ben je te laat met inschrijven dan kan een certificaathouder van aandelen die met
terugbetalen scheelt
medewerking van de vennootschap zijn uitgegeven, het verga-
je € 6.000
derrecht afdwingen”.
belasting
Veranderende rol van de accountant Bij de oprichting van een flex BV ‘in natura’ (dat wil zeggen: met
6
een andere storting dan in geld) is niet langer een accountants-
vastgoed-BV moet men extra alert zijn, waarschuwt Verbruggen:
verklaring nodig. Wel moet de oprichter nog steeds een beschrij-
“Als aan een aantal voorwaarden is voldaan, kan een aandelen-
ving opstellen van hetgeen hij in de BV inbrengt. Van der Laak
overdracht aanleiding geven tot heffing van overdrachtsbelas-
Beerbericht | oktober 2012
ting over het onderliggende onroerend goed. Eén van relevante factoren daarbij is het ‘belang’ dat iemand heeft of krijgt in de vennootschap. Als er verschillende soorten aandelen zijn – bijvoorbeeld met of zonder stemrecht – loop je daar mogelijk sneller tegenaan dan je had gedacht. Dus ook daarbij geldt dat het overleg tussen ondernemer, notaris en fiscalist en/of accountant belangrijker is dan ooit”. € 6.000 belasting besparen Verbruggen merkt op dat de belastingadviseur ook op andere punten alert moet zijn op onverwachte fiscale gevolgen van de flex BV-wetge-
drs. Jan van der Laak RA accountant/vennoot bij De Beer
Bij elke dividenduitkering goed vastleggen dat deze verantwoord is
ving: “Op diverse plaatsen in de belastingwet speelt het aandelenkapitaal een rol en juist op dat punt verandert er veel. Je moet erg alert zijn dat je dit tijdig opmerkt en niet te veel op ervaring koersen.” Gelukkig is er naast die waarschuwingen ook een leuk fiscaal bericht te melden, al-
Geslaagde Prix TDi De verkiezing van de Prix TDi, de jaarlijkse prijs voor de beste dienstverlener in Tilburg, vond dit jaar plaats op 25 juni jl. in Entrada. Uit drie genomineerden won 013 de Prix TDi 2012. De Prix TDi is een van de meest prestigieuze ondernemersprijzen in het 013-gebied en is in het leven geroepen door het Tilburgs Dienstverleners initiatief (TDi), een vereniging voor managers en directeuren van dienstverlenende organisaties. De Beer Accountants & Belastingadviseurs, sponsor van dit evenement, kijkt terug op een geslaagde bijeenkomst.
Actuele berichten op Twitter, Face book, Linkedin Wist u al dat De Beer twittert en een eigen Facebook-pagina heeft? Wilt u op de hoogte gehouden worden van actuele berichten, volg ons dan op Twitter (@debeeronline), like onze Facebook-pagina (www.facebook.com/debeeronline) of link met Linkedin. Vanzelfsprekend staan alle berichten op onze website www. debeer.nl.
dus Verbruggen: “Door de nieuwe regels kan je het aandelenkapitaal van – meestal – € 18.000 terugbetalen aan de aandeelhouder. Een dividend van € 18.000 netto uitkeren kost je € 6.000 belasting (dividendbelasting ofwel box 2 in de inkomstenbelasting). Terugbetaling van aandelenkapitaal is meestal onbelast en levert dus een aardige besparing op. Je moet dit wel goed regelen, want het luistert nauw, zowel fiscaal als juridisch. Je moet toetsen of de terugbetaling verantwoord is, precies zoals bij een dividenduitkering”. De flex BV tot slot Vrijdag is al met al zeer positief over de flex BV: “De wetswijziging heeft veel goede kanten op de uitkeringstoets na. Door de rek die daarin zit verwacht ik dat de jurisprudentie daar wel kleur en vorm aan gaat geven maar daar zie ik wel problemen. Ook kan er een spanningsveld ontstaan binnen een BV als de directeur moet gaan bepalen of de aandeelhouders wel of geen dividenduitkering krijgen”. Carpay sluit af: “Ik denk dat wij heel veel met de flex BV kunnen en dat het een mooie wet is”.
GRATIS kennis making met DeBeerOnline® DeBeerOnline® Werknemerloket geeft ook uw werknemers toegang tot onze online dienstverlening. Loonstroken en jaaropgaven kunnen online bekeken worden en dienstverbandgegevens kunnen geraadpleegd worden. Voor uw medewerkers kunt u de laatste drie maanden van 2012 gratis online toegang krijgen. Het enige dat u hoeft te doen is de e-mailadressen van al uw medewerkers aan ons door te geven. U bespaart print-, handling- en verzendkosten. Vanaf 2013 vragen wij een kleine vergoeding voor de inlogmogelijkheid voor uw medewerkers. Voor meer informatie: www.debeeronline. nl/werknemerloket of neem contact op met uw relatiebeheerder.
Beerbericht Beerbericht | oktober | oktober2012 2012
7
Stijn van den Broek adviseur personeel & organisatie
Paul van Ierland MSc controleleider
Registratieplicht bij uitlenen personeel
Accountantscont dan een wettelijk verplichting!
Sinds 1 juli 2012 dienen ondernemingen die medewerkers uitlenen aan andere (niet eigen) ondernemingen zich te registreren bij de Kamer van Koophandel.
In het Beerbericht van april 2012 schreven we over de ver klaringen en hun betekenis. In dit artikel gaan wij verder i accountantscontrole voor uw organisatie kan hebben, ook verplicht is gesteld.
legenheid) heeft met deze regeling als doel dat zij ondernemingen die medewerkers uitlenen eenvoudig in beeld heeft om zodoende illegale arbeid en uitbuiting van medewerkers tegen te kunnen gaan.
Een accountantscontrole is een onpartijdige controle van een jaarrekening, uitgevoerd door een deskundige (de accountant).
Inlenen van personeel
Deze deskundige is onafhankelijk van degene die
Wanneer u weleens mede-
verantwoordelijk is voor het opstellen van de
werkers inleent dient u te
jaarrekening (de directie). Doelstelling van uw
Deze verplichting komt
verifiëren of betreffende
accountant is zekerheid te verstrekken bij de
voort uit de Waadi (Wet
onderneming zich heeft
jaarrekening; geeft deze een getrouw beeld
Allocatie Arbeidskrachten
geregistreerd als uitlener.
van de werkelijkheid?
Door Intermediairs).
Dat kan eenvoudig via de
U kunt eenvoudig registre-
Waadi-check op de website
Een accountantscontrole kan dus van
ren door een nevenactiviteit
van de KvK (www.kvk.nl/
pas komen wanneer u als aandeelhouder
(‘ter beschikking stellen
waadi). Om de registratie te
geen directe toegang heeft tot de financiële
van arbeidskrachten’) aan
controleren heeft u het KvK
administratie van de organisatie. Dit kan het
uw KvK handelsregister
nummer van uw leveran-
geval zijn als de aandeelhouder en de bestuurder
inschrijving toe te voegen
cier nodig. Het inlenen van
of directeur niet dezelfde persoon zijn. Uw accountant
(zie www.kvk.nl/direct-rege-
medewerkers van een niet-
verlaagt in dit geval het risico dat de directie onjuiste informatie
len). U voorkomt hiermee
geregistreerde onderneming
verschaft. Dat geeft zekerheid aan de aandeelhouder, maar ook
mogelijk een boete van
kan ook tot een boete leiden
andere partijen die op meer afstand van de organisatie staan
€ 12.000, oplopend tot €
(beginnend bij € 12.000).
kunnen gebaat zijn bij een accountantscontrole. Een bank zal bij-
36.000 en meer, wegens het
Accountan
kan u vertelle
in control b
voorbeeld het risico dat onjuiste informatie wordt verstrekt lager
ontbreken van de registra-
Voor vragen over de Waadi
inschatten. Dit kan resulteren in een lager rentetarief over uw
tie. Denk ook aan de in het
registratie kunt u contact
leningen. In het rentetarief zit namelijk onder andere een opslag
KvK handelsregister geregis-
opnemen met onze P&O
begrepen voor dit informatierisico.
treerde vestigingen van uw
adviseur Stijn van den Broek
onderneming.
(
[email protected], 013 –
De overheid (ministerie
463 77 55).
Sociale Zaken en Werkge-
Maar tijdens de accountantscontrole kijkt uw accountant niet alleen naar de jaarrekening. De jaarrekening is slechts het eindproduct, het verantwoordingsdocument. Uw accountant gaat na hoe deze jaarrekening tot stand is gekomen. Tijdens een zogenaamde interim-controle onderzoekt uw accountant de
8
Beerbericht | oktober 2012
trole: meer ke
rschillende soorten accountantsverin op de toegevoegde waarde die een k wanneer deze niet door wetgeving
belangrijkste bedrijfsprocessen. Hij kijkt naar de administratieve organisatie en maatregelen van interne beheersing. Hierbij gaat de accountant na of deze leiden tot een betrouwbare financiële rapportage, of relevante wet- en regelgeving wordt nageleefd, of de bedrijfs-
nt
voering effectief en efficiënt verloopt
en of u
bent
en of de waarden van de organisatie juist worden bewaakt. Een belangrijk aandachtspunt is of er voldoende waarborgen zijn om te voorkomen dat medewerkers voor hun eigen belang gaan werken in plaats van het belang van de organisatie. Bijvoorbeeld een medewerker
die geld of goederen ontvreemdt of een eigen handeltje opzet met de middelen van uw organisatie. Dus ook wanneer uw organisatie niet door wetgeving verplicht is gesteld een accountantscontrole te laten uitvoeren, kan het interessant zijn uw accountant uw bedrijfsprocessen te laten beoordelen. Hij kan u vertellen of u ‘in control’ bent en u eventueel adviseren over te nemen maatregelen. Wilt u weten wat een accountantscontrole voor uw organisatie kan betekenen? Neem dan contact op met uw relatiebeheerder.
Beerbericht | oktober 2012
9
drs. Colette Kooijmans-Baert belastingadviseur / estate planner
Bedrijfsopvolgingsfaciliteiten in de Successiewet In de Successiewet zijn bedrijfsopvolgingsfaciliteiten opgenomen voor erf- en schenkbelasting die is verschuldigd bij een overdracht van (aandelen in) een onderneming. Zijn deze faciliteiten van toepassing wanneer er geen sprake is van ondernemingsvermogen?
discrimineert privévermogen. Dit is nog
ten ook voor de schenking van privéver-
maar een uitspraak van een rechtbank en
mogen moeten gelden, zal de erfenis of
de Belastingdienst heeft hiertegen hoger
schenking grotendeels zijn vrijgesteld
beroep ingesteld. Maar deze uitspraak
van erf- of schenkbelasting. Ook kunt u overwegen nu nog privévermogen te schenken en het standpunt in te nemen dat geen schenkbelasting is verschuldigd met een beroep op de uitspraak van Rechtbank Breda. U kunt aan de schenking de voorwaarde verbinden dat u deze kunt herroepen op het moment dat blijkt dat wel
Kort gezegd komt de faciliteit
schenkbelasting is verschul-
er op neer dat ondernemings-
digd over de schenking.
vermogen tot een waarde van € 1.006.000 volledig is vrijge-
Als de Hoge Raad beslist dat
steld van erf- en schenkbelas-
de bedrijfsopvolgingsfacilitei-
ting en dat het meerdere voor
ten ook voor de vererving of
83% is vrijgesteld.
schenking van privévermogen
De vrijstelling geldt alleen
moeten gelden, zal de schenk-
indien ondernemingsvermogen
en erfbelasting als het ware zijn
wordt verkregen. De erfgenaam die
afgeschaft. Als de wetgever dit niet
alleen maar een onderbedelingsvor-
wil, zal de wetgever de bedrijfsopvol-
dering verkrijgt kan geen gebruik maken
gingsfaciliteiten moeten beperken. In de
van de vrijstelling, maar kan verzoeken
Tweede Kamer is reeds aan de Staats-
om rentedragend uitstel van betaling
secretaris van Financiën de vraag gesteld
voor een periode van tien jaar. Het doel
of de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
van deze faciliteiten is het voorkomen
kàn verstrekkende gevolgen hebben. Een
worden aangepast. De Staatssecretaris
van liquiditeitsproblemen bij de onderne-
gevolg zou kunnen zijn dat alle erfenissen
heeft in antwoord hierop aangegeven de
ming als gevolg van de heffing van erf- of
en schenkingen grotendeels zijn vrijge-
uitspraak van het Hof met vertrouwen
schenkbelasting.
steld van erf- en schenkbelasting.
tegemoet te zien en vooralsnog de faciliteiten niet aan te passen. Maar mocht u
10
Onlangs heeft rechtbank Breda geoor-
Ter behoud van rechten adviseren wij u,
overwegen ondernemingsvermogen te
deeld dat de bedrijfsopvolgingsfacili-
indien u een aanslag schenk- of erfbe-
schenken dan adviseren wij u te bekijken
teiten zo ruim zijn, dat deze ook voor
lasting heeft ontvangen waarvan de
of u dit ondernemingsvermogen op korte
privévermogen moeten gelden. Het
bezwaartermijn nog openstaat, bezwaar
termijn al kunt schenken zodat nog zeker
voordeel dat bij schenking of vererving
aan te tekenen onder verwijzing naar
gebruik gemaakt kan worden van de
van ondernemingsvermogen wordt gege-
deze uitspraak. Als de Hoge Raad dan
ruime vrijstelling.
ven is volgens de rechtbank te groot en
beslist dat de bedrijfsopvolgingsfacilitei-
Beerbericht | oktober 2012
Column mr. Wil Vennix FB vennoot / belastingadviseur
Erfbelasting afgeschaft? De erfbelasting (dat is de moderne benaming van het succes-
dus ook geen discriminatie meer. Ondernemers die hun bedrijf
sierecht) is een van de meest gehate belastingen. “Over het ver-
de komende jaren geheel of gedeeltelijk willen overdragen, kun-
mogen dat bij overlijden vererft, is bij leven al meer dan genoeg
nen die plannen mogelijk vervroegen om aldus de vrijstelling
belasting betaald,” vinden tegenstanders. En ook: “Juist als je
veilig te stellen. Particulieren aan wie een aanslag erfbelasting
gespaard hebt en niet alles hebt verbrast, worden je erfgenamen
wordt opgelegd, doen er goed aan daar, tot behoud van rechten,
nog eens gepakt.” Een recente uitspraak van de rechtbank Breda
bezwaar tegen aan te tekenen, met een beroep op dezelfde vrij-
lijkt op het eerste oog de fundamenten van de erfbelasting aan
stelling als voor ondernemingsvermogen. Veel gedoe dus, maar
te tasten, maar kan evengoed het omgekeerde effect hebben.
de erfbelasting zal uiteindelijk gewoon voortbestaan, hetzij met
Wat is er aan de hand? Wel, sinds 1998 kent de erfbelasting een
hetzij zonder tegemoetkoming voor ondernemingsvermogen.
tegemoetkoming voor bedrijfsvermogen. De gedachte hierachter
Het doet denken aan een draak, waarbij voor elke kop die wordt
is dat als spaargeld of beleggingen vererven, de erfbelasting kan
afgehakt er twee nieuwe in de plaats groeien. Van dit monster
worden betaald uit het geërfde vermogen. Als een bedrijf vererft,
zijn we voorlopig niet af!
is dat minder vanzelfsprekend en zou dit wel eens ten koste kun-
nen gaan van de continuïteit van de onderneming. Dat leidde tot een vrijstelling voor bedrijfsopvolgingen van 25 procent en dat percentage is in stappen verhoogd. Thans zijn verervingen (en trouwens ook schenkingen) tot een miljoen volledig vrijgesteld en daarboven voor 83 procent. Het verschil tussen vererving of schenking van ondernemingsvermogen versus privé vermogen is dus buitengewoon groot. Te groot, vond een man die in 2007 een boerderij erfde. In fiscale zin was het geen onderneming meer, want het bedrijf werd al enige jaren door de latere erfgenaam gepacht. Ondanks dat geen sprake was van ondernemingsvermogen claimde hij toch de vrijstelling. In een uitvoerig gemotiveerde uitspraak heeft rechtbank Breda hem gelijk gegeven. In Nederland moet de rechter terughoudend zijn in toetsing van wetgeving, maar hier is de wetgever – volgens de rechtbank Breda – uit de bocht gevlogen. De bevoordeling van ondernemingsvermogen is volgens de rechtbank niet te verdedigen en
Wil Vennix, fiscaal vennoot bij De Beer Accountants & Belas-
daardoor is sprake van ongeoorloofde discriminatie. Ondanks dat
tingadviseurs, schrijft al elf jaar fiscale columns en artikelen
geen sprake was van ondernemingsvermogen kreeg de erfge-
voor dagbladen. Aanvankelijk voor Brabants Dagblad, sinds
naam daarom toch de bijbehorende vrijstelling. De Belasting-
2007 voor alle Wegener-dagbladen. Naast Brabants Dagblad
dienst is in beroep gegaan en uiteindelijk zal de Hoge Raad de
zijn dat Eindhovens Dagblad, BN-deStem, Twentsche Courant
knoop moeten doorhakken. Als de Hoge Raad de benadering van
Tubantia, De Stentor, De Gelderlander en de PZC. De totale
rechtbank Breda niet volgt, blijft alles zoals het was. Volgt de
oplage bedraagt plm. 750.000. Elke vier weken publiceert
Hoge Raad rechtbank Breda wél, dan is de erfbelasting in feite
Wil een artikel, waarin op toegankelijke wijze verslag wordt
afgeschaft. Dat scheelt de schatkist een miljard euro per jaar,
gedaan van actuele ontwikkelingen op het gebied van belas-
geld dat Den Haag niet kan missen. De verwachting is daarom
tingen. De columns zijn ook na te lezen op www.debeer.nl .
dat de vrijstelling voor bedrijfsopvolging in dat geval per onmiddellijk zal worden geschrapt of ingrijpend ingeperkt. Dan wordt ondernemingsvermogen immers niet langer bevoordeeld en is er
Beerbericht Beerbericht | oktober | oktober2012 2012
11
‘Dé flex BV’ bestaat niet, bijna alles is mogelijk in de statuten.
mr. Sven Verbruggen FB belastingadviseur
Flex BV
van iedere betrokken aandeelhouder toestemming is vereist bij een besluit tot statutenwijziging (dat afbreuk doet aan enig recht van soort aandeelhouders). Certificaten van aandelen moeten worden vermeld in het aandeelhoudersregister. Heeft uw BV verschillende soorten aandelen of certificaten uitgegeven, neem dan contact op met uw adviseur.
Per 1 oktober aanstaande treedt een nieuw BV-recht in werking dat ook invloed heeft op iedere bestaande BV. Houd bijvoorbeeld rekening met de nieuwe regels en de ‘uitkeringstest’ bij dividenduitkeringen. In dit Beerbericht geven wij u beknopt antwoord op een aantal belangrijke vragen.
Het nieuwe BV recht kan flexibeler zijn dan de bestaande statu-
Wat is een flex BV en moet ik snel actie ondernemen?
• afschaffing van procedurevoorschriften bij kapitaalverminde-
ten. Wilt u gebruik maken van het meer flexibele regime, dan moeten de statuten van de BV eerst gewijzigd worden. Wat verandert er na invoering van de nieuwe wet? De meest opvallende wijzigingen zijn: • afschaffing van o.a. het verplichte startkapitaal van € 18.000; • afschaffing van de bankverklaring en de accountantsverklaring bij inbreng in natura;
Dé flex BV bestaat niet maar is als benaming ontstaan als gevolg van de nieuwe, meer flexibele wetgeving op het gebied van het
ring; • invoering van de zogenaamde ‘uitkeringstest’.
BV-recht. Op bepaalde gebieden zijn er andere regels van toepassing. Als u een BV heeft, hoeft u in principe niet direct actie te
Kan ik met € 1,- een BV oprichten?
ondernemen.
Ja, dat kan. Houd rekening met de notariskosten want alleen een notaris kan een BV oprichten.
12
Als de BV verschillende soorten aandelen heeft of als er certifica-
Bedenk wel of het verstandig is om met slechts € 1,- (of zelfs
ten zijn uitgegeven, let dan op. In de nieuwe wet is bepaald dat
€ 0,01) aandelenkapitaal een onderneming te starten i.v.m. de
Beerbericht | oktober 2012
uitstraling naar uw klanten of financier. Desondanks zullen er
vereist is. Het bestuur mag deze goedkeuring alleen weigeren als
naar verwachting veel nieuwe BV’s opgericht gaan worden met
de BV daardoor in financiële problemen komt. Hiervoor moet het
een laag aandelenkapitaal.
bestuur een uitkeringstest doen.
Wat is na 1 oktober a.s. nodig voor het oprichten van een BV?
Wat houdt die uitkeringstest in?
• een notariële akte van oprichting, met daarin de statuten;
De bestuurder moet een uitkeringstest doen om te bepalen of
• een inschrijving in de Kamer van Koophandel;
de BV een uitkering kan doen en na de uitkering in staat is haar
• minimaal 1 bestuurder en 1 aandeelhouder.
schulden te betalen. Bij de beoordeling van de solvabiliteit en
Richt de statuten in aan de hand van de functie van de BV. In
liquiditeit van de BV moet het bestuur een jaar vooruit kijken.
principe kan ‘1 A4-tje’ met eenvoudige statuten volstaan.
Bij de toets is een goed inzicht in de financiële toestand van het bedrijf noodzakelijk. Het is verstandig daarbij uw accountant in
Wat betekent de regeling voor aansprakelijkheid van bestuurders?
te schakelen.
De nieuwe wetgeving kent een verschuiving van kapitaalbescherming naar aansprakelijkheid van bestuurders en
Wat zijn de fiscale gevolgen van de nieuwe wetgeving?
aandeelhouders. Bestaande jurisprudentie op het gebied van
Als u een BV heeft met winstrecht- of stemrechtloze aandelen
bestuurdersaansprakelijkheid is straks gedeeltelijk in de wet
kunnen fiscale gevolgen bestaan omdat fiscale regels vaak aan
opgenomen. Vooral bij het doen van uitkeringen door de BV
het winstrecht of zeggenschap zijn gekoppeld. Alertheid op
(dividenden maar ook kapitaalsverminderingen) is de aanspra-
ongewenste fiscale gevolgen is dus op zijn plaats. Daarnaast zult
kelijkheid expliciet geregeld met de zogenaamde uitkeringstest.
u veelal (onder voorwaarden) onbelast uw aandelenkapitaal
Als de BV na een uitkering betalingsproblemen krijgt, dan kun-
kunnen verminderen naar € 1,- oftewel bijna € 18.000 onbelast
nen de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk zijn voor het door de
uit uw BV halen. Hiermee bespaart u € 6.000 belasting (dividend-
uitkering ontstane tekort.
belasting ofwel box 2).
Kan de BV na 1 oktober gemakkelijker dividend uitkeren?
Wat als ik vragen heb over mijn eigen BV?
Het nieuwe BV recht kent ingrijpende wijzigingen t.a.v. uit-
Wilt u meer weten over het nieuwe BV recht, neem dan contact
keringen (dividenden en vermindering van het kapitaal). Het
op met Sven Verbruggen (
[email protected], 013 – 463 77
vrij uitkeerbaar vermogen van de BV wordt vergroot, ook door
55). Wij kunnen u concreet adviseren over de gevolgen in úw spe-
afschaffing van de minimum kapitaaleis. Hier staat tegenover
cifieke situatie.
dat voor het doen van uitkeringen, goedkeuring van het bestuur
Beerbericht | oktober 2012
13
drs.Stefan Leenhouwers FB belastingadviseur / btw-specialist
Nieuwe btw-factureringsregels per 1 januari 2013 De factuur speelt binnen de btw-wetgeving en voor de controle door de fiscus een grote rol. Op de factuur wordt voor de btw belangrijke informatie vermeld, bijvoorbeeld voor bepaling van het btw-tarief. Ook is de factuur nodig om het recht op aftrek te kunnen effectueren.
Met ingang van 1 januari 2013 gaan
bij aanvullende facturen op een eerdere
een factuur is alleen toegestaan als dit
nieuwe Europese btw-factureringsregels
factuur. De vereenvoudigde factuur is niet
wordt aanvaard door de afnemer. Als de
gelden. De nieuwe regelgeving heeft als
toegestaan bij verkoop van goederen aan
afnemer zonder commentaar de factuur
doel het gebruik van elektronisch facture-
buitenlandse ondernemers en particulie-
verwerkt en betaalt, wordt hij geacht de
ren te bevorderen en de administratieve
ren.
factuur te hebben aanvaard. Uiteraard
lasten van het bedrijfsleven te vermin-
moet de elektronische factuur gewoon
deren. Let wel: ook na deze wijziging
voldoen aan alle factuurvereisten.
bestaan nog steeds verschillen in
U bepaalt zelf hoe u de authen-
factureringsregels per EU land.
ticiteit van de herkomst, de
In dit artikel gaan wij op de
integriteit van de inhoud en de
belangrijkste wijzigingen in.
leesbaarheid van de factuur waarborgt. Leidraad hierbij
Factureringsregels van welk
is dat er een bedrijfscontrole
land?
moet zijn die een betrouw-
Bij grensoverschrijdende
baar controlespoor tussen
prestaties is de vraag van
een factuur en een verrichte
welk land de facturerings-
prestatie oplevert. Bij controle
regels gelden. De hoofdregel
stelt de belastingdienst vast of
wordt dat de factureringsregels
hieraan in voldoende mate wordt
gelden van het land waar de btw
voldaan. Deze wijze vraagt extra
is verschuldigd. Uitzondering op
oplettendheid en onderbouwing van
deze regel geldt wanneer de btw wordt
de betrokken ondernemers.
verlegd naar de afnemer of de prestaties buiten de EU zijn belast. In de meeste situ-
Wijzigingen factuurvereisten
aties zullen voor de Nederlandse onderne-
Vooruitbetaling intracommunautaire
De verwijzingen naar bijzondere regelin-
mer gewoon de Nederlandse facturerings-
levering
gen op de factuur waren vormvrij. Vanaf 1
regels blijven gelden.
Een andere wijziging is dat de verplich-
januari 2013 zijn verplichte vermeldingen
ting komt te vervallen om bij een vooruit-
geïntroduceerd indien de afnemer aan
Vereenvoudigde facturen
betaling voor een intracommunautaire
zichzelf de factuur uitreikt (self-billing),
Het wordt mogelijk om in bepaalde
levering een factuur uit te reiken.
indien de verleggingsregeling van toepas-
gevallen een vereenvoudigde factuur uit
14
sing is en bij toepassing van de marge-
te reiken. Op de vereenvoudigde factuur
Elektronisch factureren
regeling of reisbureauregeling. Heeft u
zijn minder vermeldingen verplicht. De
Sinds 12 februari 2009 kan in Nederland
vragen, neem dan contact op met Stefan
vereenvoudigde factuur mag worden
al vormvrij elektronisch worden gefac-
Leenhouwers (
[email protected],
uitgereikt wanneer het factuurbedrag
tureerd. Dit is nu ook Europees breed
013 – 463 77 55).
(inclusief btw) niet hoger is dan € 100 en
de regel. Elektronische verzending van
Beerbericht | oktober 2012
Na KunstGoirle in maart en de BOB-borrel in mei, organiseerden we in juli voor onze golfliefhebbers een golftoernooi bij Prise d’Eau. Hierbij een fotoimpressie van deze gezellige en sportieve middag. Wilt u alle foto’s bekijken, bezoek dan onze facebookpagina: www.facebook.com/debeeronline
Beerbericht Beerbericht | oktober | oktober2012 2012
15
drs. Colette Kooijmans-Baert belastingadviseur / estate planner
Periodiek verrekenbeding overeengekomen? Naleven! In huwelijkse voorwaarden wordt veelal een periodiek verrekenbeding opgenomen. Dit beding houdt (meestal) in dat aan het einde van elk kalenderjaar het inkomen dat is ‘overgespaard’, tussen de echtgenoten moet worden gedeeld. In de praktijk blijkt dat dit periodiek verrekenbeding vaak niet wordt nageleefd.
verwierf de man aandelen (in een eigen BV) met een waarde van 35.000 gulden, die gedurende het huwelijk in waarde stegen tot zo’n drie miljoen euro. Als zij in 2010 gaan scheiden oordeelt de Hoge Raad dat de volledige waarde van de aandelen moet worden gedeeld (!), ondanks dat de waardestijging van de aandelen voornamelijk toe te schrijven was aan de arbeidsinspanning en ondernemerskwaliteiten van de man. Als de afgesproken periodieke verrekenplicht in deze situatie was nageleefd, had het recht van de vrouw op de helft van de waarde van de aandelen kunnen worden voorkomen.
Als echtparen hun overgespaarde inkomsten niet daadwerkelijk periodiek verrekenen, zal dat bij echtscheiding alsnog moeten
Naleven dus dat periodiek verrekenbeding, of anders de huwe-
gebeuren. Het te verrekenen bedrag is dan lastig vast te stellen,
lijksvoorwaarden aanpassen!
hetgeen tot discussie zal leiden. Het is tenslotte niet eenvoudig vast te stellen wat het bedrag is aan inkomen dat bijvoorbeeld in de afgelopen 10 jaar is overgespaard. Daar komt bij dat als de overgespaarde inkomsten tussentijds zijn belegd, bijvoorbeeld in aandelen in een vennootschap die door één van de echtgenoten is verworven, de verplichting tot het verrekenen ook geldt voor de waarde van die belegging. De BV neemt dan de plaats in van de overgespaarde inkomsten die verdeeld hadden moeten worden. Dat het van belang is om de afgesproken periodieke verrekenplicht na te leven, blijkt nog maar eens uit een arrest van de Hoge Raad van 8 juni jongstleden. Man en vrouw waren in 1981 op huwelijkse voorwaarden met elkaar getrouwd en waren daarbij een periodiek verrekenbeding overeengekomen. Tijdens het huwelijk is nooit aan de verrekenplicht voldaan. In 1986
Beerbericht is een gezamenlijke uitgave van De
Kantoor Tilburg
Beer Accountants & Belastingadviseurs en De
Ringbaan West 275 | 5037 PD Tilburg
Beer Audit en bevat nieuws en tips voor onze
T +31 (0)13 463 77 55 | F +31 (0)13 463 02 13
relaties. Kantoor Oisterwijk Aan de totstandkoming van deze uitgave is de
Moergestelseweg 16 | 5062 JW Oisterwijk
grootste zorg besteed. Desalniettemin is het
T +31 (0)13 529 92 40 | F +31 (0)13 529 92 41
recht dermate gecompliceerd en veranderlijk, dat auteurs, redactie en uitgever geen verantwoor-
16
Beerbericht | oktober 2012
delijkheid kunnen aanvaarden voor hetgeen men
www.debeer.nl
zonder ons persoonlijk advies naar aanleiding
[email protected]
van deze publicaties onderneemt of nalaat.
twitter.com/DeBeerOnline