Uitslag marktonderzoek van de Nederlandse SCORM markt Datum: 27 december 2010.
Mark van de Haar
[email protected]
© Edia
Pagina 1 van 12
Inhoudsopgave
Uitslag marktonderzoek van de Nederlandse SCORM markt ........... 1 Inhoudsopgave .............................................................................. 2 Inleiding........................................................................................ 3 Plugfest Digitaal Leermateriaal ...................................................... 3 De Aanpak .................................................................................. 4 De gestelde vragen ...................................................................... 4 De respondenten van de enquête................................................... 5 Antwoorden op de gestelde vragen ................................................... 5 Antwoord op vraag 1.................................................................... 5 Uitgevers ................................................................................. 5 Auteursomgevingen .................................................................. 5 Afspeelomgevingen ................................................................... 5 Samenvatting en conclusie ......................................................... 6 Antwoord op vraag 2.................................................................... 6 Antwoord op vraag 3.................................................................... 8 Genoemde nadelen (van de standaard SCORM)............................. 8 Voor- en nadelen nabespreking................................................... 9 Dankwoord .................................................................................. 10 Contact gegevens ......................................................................... 10 Bijlagen ...................................................................................... 11 Enquête - Tijdens Plugfest .......................................................... 11 Enquête - Google Forms ............................................................. 12
[email protected]
© Edia
Pagina 2 van 12
Inleiding Voor u heeft u de uitslag van het Nederlandse SCORM marktonderzoek liggen. Met dit marktonderzoek ga ik (proberen) de volgende vragen te beantwoorden: 1. Welke SCORM standaarden worden binnen de Nederlandse Markt ondersteund? 2. Wordt SCORM actief gebruikt binnen Nederland? 3. Wat zijn de ervaringen met betrekking tot de SCORM standaard (voor- en nadelen)? Deze vragen zijn gerelateerd aan de onderzoeksvraag van mijn afstudeeropdracht: • Gebruiken de uitgeverijen SCORM en zo ja welke versie, zo nee wat gebruiken ze dan als uitwisselstandaard? • Welke SCORM standaard ondersteunen de concurrenten (en welke versie wordt daarvan ondersteund)? Dit onderzoek is in het kader van mijn afstudeeropdracht dat onderdeel is van mijn opleiding HBO Informatica aan de Hogeschool Utrecht. De opdracht wordt momenteel uitgevoerd bij Edia te Amsterdam. De aanpak van het onderzoek zal kort worden beschreven. De gestelde vragen zullen per vraag worden beantwoord.
Plugfest Digitaal Leermateriaal In deze paragraaf wordt zowel het doel als de inhoud van het evenement beschreven. Doel "Mensen in het onderwijsveld laten zien hoe digitaal leermateriaal, op basis van open standaarden, in verschillende afspeel- en auteursomgevingen werkt. Dat is het doel van het Plugfest Digitaal Leermateriaal, een evenement dat georganiseerd wordt door 1 2 programmabureau NOiV , in samenwerking met stichting Kennisnet " bron: Plugfest overzicht geraadpleegd op 15 december 2010. Plugfest en de test Voorafgaand aan editie 2010 van dit evenement is er een test uitgevoerd door een onafhankelijk jury, deze jury heeft zowel de afspeelomgevingen als de auteursomgevingen als de opgeleverde SCORM pakketten van de content leveranciers getest. Voor elke categorie is er een testprocedure ontwikkeld en deze procedure is voor elk product uitgevoerd. De testresultaten werden vervolgens gecommuniceerd met de 1. NOiV ondersteunt overheden bij de uitvoering van het kabinetsbeleid voor open standaarden en open source software, zoals vastgelegd in het actieplan Nederland Open in Verbinding. http://www.noiv.nl 2. Kennisnet is hét expertisecentrum als het gaat om ict in het onderwijs. http://www.kennisnet.nl
[email protected]
© Edia
Pagina 3 van 12
leverancier, deze leverancier had vervolgens de mogelijkheid om de gemelde issues op te lossen en het product opnieuw te laten testen. Uiteindelijk zijn de resultaten bekend gemaakt op het evenement, waar de gelegenheid was om de resultaten te bespreken. Na afloop van dit evenement zijn de resultaten ook gepubliceerd. Meer informatie over dit evenement kunt u vinden op de wiki pagina van het NOiV en op de Plugfest overzichtspagina van het NOiV. Op de overzichtspagina vindt u al het nieuws, verslagen en resultaten van de edities 2009 en 2010.
De Aanpak In deze paragraaf beschrijf ik de aanpak van het onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een enquête. Deze enquête is afgenomen tijdens het Plugfest Digitaal Leermateriaal 2010. Tijdens dit evenement heb ik zelf de enquête afgenomen bij een aantal deelnemers. Echter heb ik niet alle deelnemers kunnen benaderen. Daarom heb ik de enquête ook online beschikbaar gesteld (via Google Forms). De online enquête is daarnaast onder aandacht gebracht door de organisatie van Plugfest (Nanja Appel) en ik heb zelf contact opgenomen met een aantal deelnemers.
De gestelde vragen Onderstaande vragen zijn de vragen zoals ze gesteld zijn tijdens het afnemen van de enquête. De enquêtes zijn ook bijgevoegd als bijlage van dit document (bijlage 1 enquête tijdens Plugfest en bijlage 2 enquête online). Vraag 1 Welke SCORM standaarden worden er ondersteund? Wat is de motivatie (geweest) om juist voor deze standaarden te kiezen? Worden er verder nog andere SCORM gerelateerde standaarden ondersteund, zo ja welke? Vraag 2 Is er een toe of afname van het gebruik van SCORM in vergelijking met 2009 en 2008? Is hier een reden voor te noemen? Vraag 3 Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van het gebruik van SCORM? Vraag 4 Welke afspeel-, auteursomgevingen ondersteunt en/of gebruikt uw organisatie? Vraag 4 wordt niet meegenomen in de uitslag. Dit omdat de vraag minder relevant bleek te zijn dan vooraf gedacht.
[email protected]
© Edia
Pagina 4 van 12
De respondenten van de enquête De respondenten van de enquête zijn: Malmberg, Noordhoff, Thieme Meulenhoff, Typo3CMS (export to SCORM), The CourseWare Company, ThreeShips, Sakai (Edia), AMN, Staos Learning, It's Learning en Dactique. Dit zijn in totaal 12 respondenten. Van deze 12 respondenten hebben 4 respondenten gebruik gemaakt van de online enquête. De overige zijn persoonlijk afgenomen tijdens het evenement Plugfest Digitaal Leermateriaal.
Antwoorden op de gestelde vragen Dit hoofdstuk geeft de antwoorden op de gestelde vragen weer.
Antwoord op vraag 1 Deze paragraaf geeft een overzicht in het gebruik van SCORM standaarden. Deze resultaten worden weergegeven per categorie. Tot slot is er een overzicht in het gebruik van SCORM per versie / editie. Uitgevers Malmberg biedt ondersteuning voor SCORM 1.2 en SCORM 2004 3th edition. Noordhoff biedt ondersteuning voor SCORM 1.2 en SCORM 2004 3th edition. Thieme Meulenhoff* biedt ondersteuning voor SCORM 2004 3th edition. *=Thieme Meulenhoff was helaas niet aanwezig tijdens het Plugfest. Ik heb contact opgenomen met Thieme Meulenhoff, met de vraag of ze alsnog deel wilden nemen aan het onderzoek. Dit verzoek is ingewilligd. Auteursomgevingen 'Typo3CMS export to SCORM' biedt ondersteuning voor SCORM 2004 3th edition. Lectora biedt ondersteuning voor SCORM 1.2, SCORM 2004 3th edition en SCORM 2004 4th edition. Silverpoint biedt ondersteuning voor SCORM 2004 3th edition. Afspeelomgevingen Tabel 1: Auteursomgevingen en de ondersteuning SCORM --ELO
SCORM 1.1 SCORM 1.2 SCORM 2004 1st
SCORM 2004 2nd
SCORM 2004 3th
SCORM 2004 4th
Sakai
.
V
V
V
V
.
AMN
.
V
*
*
*
*
Moodle
V
V
*
*
*
*
N@tschool
.
V
V
V
V
V
[email protected]
© Edia
Pagina 5 van 12
It’s Learning V
V
V
V
V
V
Fronter
?
?
?
?
?
?
Teletop
.
.
V
V
V
.
Blackboard
?
?
?
?
?
?
Dokeos
?
?
?
?
?
?
Legenda *= geen volledige ondersteuning van de standaard. ? = geen deelname aan de enquête. .= geen ondersteuning. V= wordt ondersteund. Samenvatting en conclusie De contentleveranciers en auteursomgevingen bieden allen ondersteuning voor SCORM 2004 3th edition. De afspeelomgevingen bieden ondersteuning voor SCORM 2004 3th edition, echter in sommige gevallen niet volledig (meestal is dit het sequencing en navigation gedeelte). De standaard SCORM 2004 3th edition wordt ondersteund bij alle partijen waarbij de enquête is afgenomen, de mate van ondersteuning is terug te vinden in het resultaat van NOiV Plugfest Digitaal Leermateriaal. Wat opvalt, is de ondersteuning voor SCORM 1.2 en vooral de hoeveelheid SCORM 1.2 pakketten die uitgegeven zijn. Tijdens de bespreking van de resultaten van de afspeelomgevingen op het Plugfest vertelde Jos van der Arend (Kennisnet), dat de ondersteuning voor SCORM 1.2 door ADL vervallen is. Dat betekent dat eventuele issues van de standaard niet meer opgelost worden en dat het verstandig dan wel essentieel is om over te stappen naar de 'nieuwe' SCORM standaard (SCORM 2004 3th edition). Samenvatting (totaal cijfers) Tabel 2: De totaal cijfers van ondersteuning SCORM Standaard Aantal
SCORM 1.2
SCORM 2004 3th edition
SCORM 2004 4th edition
8
12
4
In totaal zijn er 12 respondenten van de enquête.
Antwoord op vraag 2 Deze paragraaf beschrijft of er toename of juist afname is in het gebruik van SCORM. Er wordt (geringe) toename ervaren door de Nederlandse SCORM markt. Er is een partij in de categorie voor afspeelomgevingen die een afname ervaren. Zij zijn bezig met het ontwikkelen van een alternatief voor SCORM. Ook is er nog een partij binnen dezelfde categorie die al een alternatief op de markt gebracht heeft. De laatstgenoemde partij ervaart echter wel een toename in het gebruik van SCORM.
[email protected]
© Edia
Pagina 6 van 12
Tijdens de presentaties en gesprekken gaven de uitgeverijen duidelijk aan dat ze meer SCORM pakketten afleveren aan scholen en studenten. De genoemde redenen voor deze toename zijn: • Uitgeverijen produceren hun digitale lesmateriaal/leermateriaal nu meer in SCORM. • Scholen vragen om SCORM pakketten • De kwaliteit van de SCORM pakketten toegenomen is • De SCORM standaard wordt actief gepropageerd door de leveranciers • De pilots die succesvol afgerond zijn en nu meer vraag hebben naar SCORM pakketten • Dat er in eerste instantie alleen ELO's zonder SCORM players gebruikt worden. En dat men vertrouwd geraakt is met ELO's, waar ook de SCORM omgeving onderdeel van uitmaakt. De genoemde redenen voor deze afname zijn: • De kwaliteit van de SCORM pakketten verslechtert is (1 maal genoemd) • Er bestaat verschil in kwaliteit SCORM pakketten, bijvoorbeeld een SCORM pakket specifiek gemaakt is voor een specifieke afspeelomgeving • De gebruikers hun eigen content kunnen maken, dat betekent dat leveranciers deze functionaliteit niet meer kunnen aanbieden. Conclusie Er is een toename in de vraag naar SCORM, deze vraag gaat vooral gepaard met een toenemende kwaliteit van de SCORM pakketten.
[email protected]
© Edia
Pagina 7 van 12
Antwoord op vraag 3 Deze paragraaf geeft het overzicht weer van de gegeven antwoorden op de vraag: Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van het gebruik van SCORM? Dit op basis van de ervaringen van de deelnemers met het gebruik van de SCORM standaard in hun producten. Genoemde nadelen (van de SCORM standaard) Tabel 2 Genoemde nadelen van de SCORM standaard Identificator Genoemd nadeel
Aantal keer genoemd
N1
Het vastzitten aan een standaard
2
N2
Je bent je eigen methoden kwijt (in geval van uitgeverijen)
2
N3
De lange tijd die nodig is voor het ontwikkelen van een SCORM pakket.
1
N4
Ruimte voor interpretatie
3
N5
Rapportage functionaliteit te beperkt
1
N6
Geen goede functionaliteit om proces van student te 1 kunnen volgen (student -> voortgang-> begeleider).
N7
Afhankelijkheid van de browser en browsercompatibiliteit
2
N8
Java nodig (voor de meeste afspeelomgevingen)
1
N9
Performance
1
Standaard te beperkt ◦ Integratie beperkt ◦ Ondersteuning voor vraag typen te 4 beperkt ◦ Statistiek functionaliteit te beperkt ◦ Werkvorm te beperkt
N10
N11
Interactiviteit en dan het uitwisselen van resultaten gaat nu niet lekker, moet ook niet in SCORM gebeuren
[email protected]
© Edia
1
Pagina 8 van 12
Genoemde voordelen (van de standaard SCORM) Tabel 3 Genoemde voordelen van de SCORM standaard Identificator Genoemd voordeel
Aantal genoemd
V1
Uitwisselbaarheid
6
V2
Klant kunnen hun eigen content maken, zonder hulp 1
V3
Vormgeving
1
V4
Hergebruik van content
2
V5
Dat er een heldere afspraak is waaraan voldaan moet worden.
1
V6
Testbaarheid / Validatie check bij het uploaden van SCORM pakket bij de afspeelomgeving
4
V7
Terugkoppeling vanuit de content
1
V8
Volgen van student binnen de ELO
2
V9
Single sign on (edupoort)
2
V10
De mogelijkheid voor het bijhouden van de behaalde 1 scores.
V11
Standaarden zijn belangrijk voor kleine partijen
1
V12
Het is niet nodig een eigen auteursomgeving te ontwikkelen. Deze is namelijk al beschikbaar.
1
V13
Eenvoudig uitwisselformaat
1
V14
Geen discussie meer mogelijk
1
keer
Voor- en nadelen nabespreking Enerzijds wordt er aangegeven dat de standaard geen ruimte biedt voor interpretatie biedt en dat er heldere afspraken zijn. Anderzijds blijkt er dat er juist wel ruimte is voor interpretatie. Dit is ook gebleken tijdens de bespreking van de resultaten van de afspeelomgeving op het Plugfest Digitaal Leermateriaal. Ook wordt als pluspunt genoemd dat je een student binnen het gehele proces goed kan volgen, anderzijds wordt aangegeven dat dit niet mogelijk is. Naast dat de standaard te beperkt is en ruimte voor interpretatie biedt, is dit natuurlijk al jaren lang bij internet browsers het geval (en nu nog steeds). De browsercomptabiliteit is een dan ook een genoemd nadeel (met een opvallend laag aantal). Het vaakst genoemde voordeel Wat een vaak genoemd voordeel is de testbaarheid. Dit is inderdaad een van de grote voordelen van de SCORM standaard. Aan beide kanten, zowel het content maken als het 'afspelen' is er een mogelijkheid voor validatie. Dit stelt de 'gebruiker' in staat te oordelen waar het probleem zit en hoe het oplost zou kunnen worden.
[email protected]
© Edia
Pagina 9 van 12
Het vaakst genoemd nadeel De standaard is te beperkt en biedt te veel ruimte voor interpretatie.
Conclusie Onderzoek Er is een toename in gebruik van SCORM geconstateerd, deze toename gaat vooral gepaard met kwaliteit. De SCORM standaard heeft (vermoedelijk) tot samenwerking geleid van de drie grootste uitgeverijen van Nederland en Kennisnet. Dit heeft geleid tot een centraal login systeem die gebruikt kan worden in de eigen afspeelomgeving. Dit systeem is het single sign on genaamd Edupoort, dit systeem wordt beheerd door Kennisnet. De SCORM standaard wordt vooral gezien als een complexe en vooral beperkte standaard door het merendeel van de respondenten. Onder andere de ondersteuning voor rapportage, statistische gegevens en afname van toetsen is te beperkt en maakt het inzetten als 'ultieme oplossing' onmogelijk. Zowel binnen Nederland als wereldwijd wordt er gewerkt aan alternatieven voor de SCORM standaard. Zo is er uit onvrede van SCORM common cartridge ontstaan (wellicht vergelijkbaar met de standaard zoals Kennisnet in het beheer heeft). Ook binnen Nederland zijn er alternatieven in ontwikkeling of al beschikbaar, bijvoorbeeld It's learning heeft een concreet product ontwikkeld en dat wordt al ingezet (in het onderwijsveld). Ook Stoas Learning is bezig met ontwikkelen van een alternatief voor de SCORM standaard.
Dankwoord Ik wil alle deelnemers die de enquête ingevuld hebben bedanken voor de tijd en moeite die ze genomen hebben voor het beantwoorden van de vragen. Ten tweede wil ik het NOiV en Nanja Appel bedanken voor de mogelijkheid om de enquête te mogen afnemen tijdens het Plugfest Digitaal Leermateriaal 2010. Voor meer informatie over dit evenement en de resultaten kunt u terecht op de overzichtspagina van het NOiV: https://noiv.nl/onderwijsplugfest/.
Contact gegevens Heeft u vragen en of opmerkingen met betrekking tot het marktonderzoek, dan kunt u altijd contact opnemen. Mocht u nog vragen hebben met betrekking tot het Plugfest Digitaal Leermateriaal dan kunt u terecht bij Nanja Appel van het NOiV. Mark van de Haar -
[email protected] - 020 716 36 12 Drs. Nanja Appel -
[email protected] - 070 888 74 94
[email protected]
© Edia
Pagina 10 van 12
Bijlagen Enquête - Tijdens Plugfest
Enquête Plugfest 7 oktober 2010 Naam: Organisatie: E-mail adres: Vraag 1: Welke SCORM standaarden worden er ondersteund? SCORM
1.1
1.2
2004 1st
2004 2nd
2004 3rd
2004 4th
Ondersteund Wat is de motivatie (geweest) om juist voor deze standaarden te kiezen?
Worden er verder nog andere SCORM gerelateerde standaarden ondersteund, zo ja welke?
Vraag 2: Is er een toe of afname van gebruik van SCORM in vergelijking met 2009 en 2008? Is hier een reden voor te noemen?
Vraag 3: Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van het gebruik van SCORM? Voordelen: Nadelen:
Vraag 4: Welke omgevingen ondersteunt en/of gebruikt uw organisatie? Auteursomgeving(en): Afspeelomgeving(en) (ELO's):
[email protected]
© Edia
Pagina 11 van 12
Enquête - Google Forms Persoonsgegevens Uw naam: Organisatie: E-mail adres: Vraag 1 Welke SCORM standaarden worden er ondersteund? Wat is de motivatie (geweest) om juist voor deze standaarden te kiezen? Worden er verder nog andere SCORM gerelateerde standaarden ondersteund, zo ja welke? Vraag 2 Is er een toe of afname van het gebruik van SCORM in vergelijking met 2009 en 2008? Is hier een reden voor te noemen? Vraag 3 Wat zijn volgens u de nadelen van het gebruik van SCORM? Wat zijn volgens u de voordelen van het gebruik van SCORM? Vraag 4 Welke afspeel-, auteursomgevingen ondersteunt en/of gebruikt uw organisatie?
[email protected]
© Edia
Pagina 12 van 12
