uitdaagboek van en voor durvers

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

18

19

20

21

16

15

17

uitdaagboek van en voor durvers

ei

ge

l ev

e n , d r ga a n aa

or

DURF2020 n

vo

Je

je eigen leven

!

congres DURF2020 28 april 2015, ICC Gent

w

e

daar gaan we voor!

durf2020 dat zijn 21 uitdagingen

V.U. Koen Deweer, Durf2020, Lijnmolenstraat 153, 9040 Gent Concept en vorm: llot - grafisch ontwerp I www.llot.be Drukwerk: Nevelland Graphics I www.nevellandgraphics.be

beste durver Deze publicatie is het resultaat van ruim zes maanden samen nadenken, ideeën uitwisselen en standpunten formuleren.

Wat maakte mensen ongerust? Waar zagen ze kansen? Welke steun is er nog nodig om een positief verhaal te schrijven? Dankzij jullie inbreng kwamen we tot 21 boeiende uitdagingen.

vanwaar het idee meer dan 40 organisaties werken samen

DURF2020 vanwaar het idee? 4

In het contact met mensen met een beperking en hun families stelde Konekt vzw vast dat veel mensen nog niet op de hoogte waren van de zorgvernieuwing die hun leven zou bepalen. Konekt ging op zoek naar partners die mee hun schouders wilden zetten onder een project dat mensen doet nadenken over de kansen en moeilijkheden in het nieuwe ondersteuningsmodel. Het ‘Verdrag inzake de rechten voor personen met een Handicap’ dat de Verenigde Naties in 2006 goedkeurde, was voor DURF2020 het uitgangspunt. Iedere mens heeft recht op volledige deelname aan de samenleving. ‘Zelf je leven vorm geven’ is voor DURF2020 een basisrecht.

Het is cruciaal dat mensen hun zorgen, angsten en verwachtingen verwoorden. Dit helpt bij het zoeken naar betere oplossingen. DURF2020 biedt mensen met een beperking en hun omgeving een plek om mee na te denken over de veranderingen in hun ondersteuning. Ieders mening telt. We geloven hierbij in talenten en krachten van mensen met een beperking en hun netwerk. Wanneer mensen de kans krijgen om hun talenten in te zetten, ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Mensen durven dan uitdagingen aangaan die voordien onmogelijk leken. DURF2020 vertrekt daarom vanuit ieders talenten om samen vernieuwende, maar bovenal voor ieder passende ondersteuning te ontwikkelen. DURF2020 is een samenwerking van meer dan 40 organisaties die betrokken zijn bij de ondersteuning van mensen

DURF2020 verzamelde 21 uitdagingen met een beperking. Alle DURF2020 partners bundelen hun energie vanuit een positieve en opbouwende houding. Zo kunnen zij, samen met mensen met een beperking, vragen en suggesties over de vernieuwingen een plaats geven. DURF2020 is een privé-initiatief met partners die zelf zorg aanbieden of mensen met een beperking bijstaan in het organiseren van hun ondersteuning, overheidsdiensten, lokale besturen, organisaties die zich inzetten om de maatschappij meer inclusief te maken of mensen met een beperking sterker te maken. In DURF2020 werken dus partners vanuit heel verschillende hoeken samen. Net dat maakt ons sterk! Soms hebben we een verschillende visie of een andere focus, maar geïnspireerd door de vragen en standpunten van mensen met een beperking blijft DURF2020 groeien.

5

ontstaan en activiteiten van durf2020 WAARHEID

De eerste startdagen vinden plaats

vanwaar het idee een initiatief in beweging

najaar 2014

16 mei rondetafel

2014 maart 2014

het borrelt bij konekt Perspectief 2020: Wat is dat precies? Zijn mensen voldoende betrokken? Kunnen we iets organiseren om mensen een stem te geven?

durven januari-MAart 2015

6 Najaar 2014

WAARHEID · informeren startdagen* Tijdens de 5 provinciale startdagen kregen deelnemers informatie over de veranderingen in de ondersteuning voor mensen met een handicap. Uit de startdagen namen we veel vragen mee naar huis. DURF2020 beantwoordde deze vragen. De antwoorden publiceerden we regelmatig op onze website en facebookpagina. * STARTDAGEN Antwerpen: 150 deelnemers Gent: 110 deelnemers Brugge: 195 deelnemers Hasselt: 110 deelnemers, ook minister Vandeurzen kwam langs. Leuven: 140 deelnemers

Januari – maart 2015

DURVEN · 31 durfdagen Verspreid over Vlaanderen gingen 31 DURFdagen* door. Er waren DURFdagen voor mensen met een beperking, voor mensen uit het netwerk en voor professionelen.

*293 mensen namen deel aan de DURFdagen tussen 12 januari 2015 en 22 maart 2015

najaar 2014 - voorjaar 2015

doen · acties voor de samenleving DURF2020 deed ook enkele acties om de samenleving te betrekken: Studenten gingen de boer op. Ze vertelden mensen op straat over de veranderingen in de zorg en lijstten hun reacties op.

mei-juni 2014

snuffelen in ons netwerk Zit er iets in ons idee? Welke lijn zetten we best uit? Wie doet mee? 5 september: DURF2020 heeft een naam 5 oktober : www.durf2020.be ONLINE

programma uitwerken 10 partners engageren zich om te investeren, 6 partners willen inhoudelijk meewerken. Het programma wordt uitgewerkt door de werkgroep programmatie.

Mensen met een beperking vertelden hun verhaal, wat zij belangrijk vinden, wat ze verwachten van Perspectief 2020. De Zebrakaravaan ging naar markten. We prikkelden de man in de straat via smaak, beelden, voelen. Zo ervaarden ook zij wat mensen met een beperking belangrijk vinden. Museum in onze straat. We kunnen pas zorg dragen voor elkaar als we elkaar ook kennen. DURF2020 verdeelde 100 kits om buren op een leuke manier kennis te laten maken met elkaar.

7

DURF2020 heeft 42 partners Dankzij de grotere groep partners kan de deelnameprijs voor de DURFdagen en het congres voor mensen met een beperking gehalveerd worden.

U bevindt zich hier

congres durf2020 DURF2020 verzamelde 21 uitdagingen

Je ge

ei

Op de www.DURF2020.BE en de facebookpagina beantwoordden we vragen van bezoekers en informeerden we alle geïnteresseerden over nieuwe feiten, verschillende standpunten …

januari 2015

!

2014-2015

najaar 2015

n

DURF2020 l ev

e n , d r ga a n aa

or

doen

zomer 2014

vo

13 juni: we gaan ervoor!

w

e

Het werk gaat door »

Hoe werden de verzamelde standpunten verwerkt?

voor Personen met een Handicap en Konektmedewerkers die de DURFdagen begeleid hebben. De feedbackgroep zocht naar gemeenschappelijke punten in al die uitspraken. Op basis hiervan werden uitdagingen geformuleerd.

vanwaar het idee een initiatief in beweging

Zoals je zal merken zijn er uitdagingen

8

Tijdens de Start- en DURFdagen formuleerden mensen wat hen bezig hield. Ze verwoordden hun positieve en negatieve bedenkingen.

voor alle betrokkenen: •

Mensen met een beperking zelf

•

Netwerken

•

De buurt en ruimere samenleving

•

Zorgaanbieders

•

Overheid

Alle bedenkingen werden genoteerd en zorgvuldig geclusterd in

thema’s:

volgende

We formuleerden de uitdagingen als een gerealiseerd feit. Er is wel nog een weg af

•

Erbij horen

te leggen.

•

Zelf keuzes maken

DURF2020 is ervan overtuigd dat ieder

•

Zelf je budget beheren en besteden

op zijn manier kan bijdragen aan een

•

Onderhandelen over je

positieve verandering.

ondersteuning •

Je levensstandaard

•

Schaarste in aanbod aan ondersteuning

•

Beroep doen op je eigen netwerk

•

Je buurt betrekken bij ondersteuning

•

Met welke vraag kan je bij wie terecht?

Met die informatie ging vervolgens een feedbackgroep aan de slag. Deze

feedbackgroep was

samengesteld uit vertegenwoordigers van gebruikersorganisaties, budgethoudersverenigingen, zorgaanbieders, het Vlaams Agentschap

Wat deed DURF2020

DURF2020 is een privé-initiatief op initiatief van vzw Konekt vzw. Het VAPH is één van de 42 partners. De partners van DURF2020 geloven dat

met kritiek en vragen?

samenwerken sterker maakt. Door

DURF2020 kreeg heel wat vragen en kritiek. Deze vragen en opmerkingen hielden ons scherp.

onderschrijven deze positieve,

'Is DURF2020 promotie voor het nieuwe beleid?

verschillende invalshoeken durven we de

DURF2020 is geen promotie. We geloven in de positieve kracht die door de verandering ontstaat. DURF2020 wil samen met mensen op zoek gaan naar creatieve, nieuwe invullingen van ondersteuning. Er is nog heel veel onzeker. De besparingen zetten de positieve kant van de verandering onder druk. Hiervoor sluiten we zeker de ogen niet. Een kritische houding is noodzakelijk. DURF2020 biedt een kanaal om de kritische stemmen te laten horen.

“DURF2020, wat is dat nu precies? Wie heeft dit opgestart? Is het een onderdeel van het kabinet van minister Vandeurzen of een afdeling van het VAPH?” Geen van beide.

krachten te bundelen ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Alle partners constructieve houding. DURF2020 vaart een onafhankelijke koers. De mening en standpunten van mensen zijn ons kompas. Vanuit discussie aangaan.

“Is DURF2020 concurrentie voor gebruikersorganisaties?” DURF2020 wil bruggen slaan en krachten bundelen. We willen mensen sterker maken. Alle organisaties die hiertoe bijdragen zijn welkom. Er zijn verschillende gebruikersorganisaties partner in DURF2020: VFG, Onafhankelijk Leven, Absoluut, Inclusie Vlaanderen, Onze Nieuwe Toekomst, Vlaamse Vereniging voor Autisme ...

9

DURF2020 verzamelde 21 uitdagingen

7x

zelfregie

1

Zelfregie is voor iedereen

7x

een betrokken samenleving

naar 7 x samen verandering

8

2

Zelfregie op maat

9

3

Actieve en centrale rol van de persoon

10

Inclusie

inclusieve

Verantwoordelijkheid

vanaf dag 1

tewerkstelling

voor iedere burger

15

Informatie

16

Nieuwe competenties

17

Durven springen

11

4

Flexibele zorgaanbieders

11

5

Leefbaar woon en leefbudget

12

6

App voor budgetbeheer

13

Toegankelijke

Intersectoraal

Netwerken zijn

samenleving

samenwerken

cruciaal

18

Iedereen zijn tempo en wijze verschilt

19

Structurele middelen

20

Samenwerken als sleutelbegrip

7

Meldpunt voor misbruik

14

Warme buurt

21

Chocolate for the mind

7 uitdagingen

zelfregie

21 uitdagingen #zelfregie

zelf je keuzes maken

12

Zelfregie betekent dat je zelf de verantwoordelijkheid opneemt voor het invullen van je ondersteuning. Je kiest zelf hoe, waar, wanneer en door wie je ondersteund wordt. Op die manier kan je je leven en je ondersteuning vormgeven zoals jij dat wilt. Zelfregie is belangrijk omdat je zelf het beste weet wat voor jou werkt. Bovendien heb je het recht om zelf je ondersteuning te bepalen. Zelfregie mag niet betekenen dat je als persoon met een beperking of als gezin aan je lot wordt overgelaten. We zijn allemaal interafhankelijk. Dit betekent dat niemand alles helemaal alleen kan. Iedereen heeft anderen nodig. Het gaat wel om durven

loslaten

zodat mensen met een beperking zelf keuzes kunnen maken.

VN VERDRAG 13 Het VN-verdrag erkent de autonomie

PERSPECTIEF 2020

en onafhankelijkheid van mensen met een beperking. Ze mogen zelf hun eigen keuzes maken. Artikel 19 gaat specifiek over

Perspectief 2020 streeft naar vraaggestuurde zorg tegen 2020. Dit betekent dat je als persoon met een beperking het organiseren van je ondersteuning zelf in handen krijgt. Hierdoor kan je baas over je eigen leven

onafhankelijk leven en deel uitmaken van de maatschappij. Het artikel zegt: •

waar je leeft. •

eigen wensen, verwachtingen en mogelijkheden. Daarom moet je je goed kunnen informeren en toegang hebben tot vraagverheldering en bijstand.

Dat je recht hebt op een gepaste ondersteuning, bijvoorbeeld

blijven. Dit betekent dat je keuzes kan maken die aansluiten bij je

Dat je vrij mag kiezen met wie en

persoonlijke assistentie. •

Dat je gelijke toegang moet hebben tot publieke diensten en faciliteiten.


1

14

Zelfregie is voor iedereen Het maakt niet uit of je nu zelfstandig woont of gebruik maakt van een voorziening.

Binnen het financieringssysteem is de keuzevrijheid voor iedere persoon met een beperking gegarandeerd. Deze keuzevrijheid is ook in het dagelijkse leven duidelijk aanwezig. Mensen met een beperking zijn in staat om hun plichten als burger op te nemen. Er is belangenbehartiging voor mensen met een beperking, los van het aanbod.

DURFdag, Kortrijk, januari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik neem graag een bad. Dit kan niet bij ons in de leefgroep. Er is enkel een douche. Ik ga dan zelfstandig bij een andere leefgroep in bad.

2

Zelfregie is er op maat van iedere persoon

15

Er zijn methodieken beschikbaar om mensen te versterken bij het maken van keuzes (geopperde suggesties zijn: leren onderhandelen, supported decision making, ervaringsdeskundigheid, intervisie…). Zelfregie heeft voor iedere persoon een andere, eigen invulling. Het is belangrijk om dit samen met ieder persoon te verkennen. Ook personen die in groep leven, beschikken over maximale zelfregie.

DURFdag, Brugge, januari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Er zijn altijd mensen die niet zelf kunnen kiezen of niet mondig genoeg zijn. Sommige mensen kennen de kanalen niet. Die staan in de kou.


3 16

De persoon zelf heeft een actieve en centrale rol

De persoon staat centraal. Gaan voor zelfregie is delen van verantwoordelijkheden. De persoon met een beperking participeert en neemt verantwoordelijkheden op. De tijd van de passieve ‘patiënt’ is voorbij. De persoon zelf bepaalt wie hem ondersteunt en waarvoor. Ondersteunen van mensen heeft als hoofddoel hen te versterken. Ondersteunen is een partnerschap. Er zijn specifieke vormingen voor professionelen en vrijwilligers, zodat zij op een gepaste manier kunnen ondersteunen.

DURFdag, Hasselt, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Nieuwe invalshoeken, waarbij hulpverleners coaches worden en waarbij ‘zorgen voor' vervangen wordt door ‘zorgen dat.

4

Zorgaanbieders spelen vlot en snel in op nieuwe vragen DURFdag, Leuven, maart 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Projecten vanuit verschillende voorzieningen rond avondbesteding zijn nodig bijvoorbeeld rond eenzaamheid van cliënten.

17


5 18

Het woonen leefbudget is voldoende

Een voldoende groot woonen leefbudget maakt zelfregie mogelijk. Dit staat los van de meerkost die er al is voor mensen met een beperking. Ook diensten die zorg aanbieden, kiezen voor een correcte en transparante prijszetting.

DURFdag Kortrijk, maart 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Momenteel heb ik een goed leven. Ik hoop dat dit in de toekomst ook zo zal zijn. Ik heb wel schrik voor het geld. Ik heb nu al niet zoveel inkomen en moet opletten wat ik doe. Hoe zal dit in de toekomst zijn?

6

Er is een eenvoudige (digitale) module om je budget te beheren DURFdag, Gent, maart 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Het is mijn geld, maar er is wel controle. Ik vind die controle wel goed, maar er is teveel controle. Ik heb teveel mensen die mijn budget regelen, wat als zij wegvallen?

19


7

20

Er is een laagdrempelig meldpunt voor vragen, misbruik en fraude Dit meldpunt biedt steun en heeft de bevoegdheid om in te grijpen. DURFdag, Aalst, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Zal er niet meer gefoefeld worden? Is er controle op zorg? Wat als ouders hun BOB gewoon gebruiken voor zichzelf en niet voor hun kind?

echte

verhalen

Enkele inspirerende praktijkvoorbeelden

1

Ann Ann (51) liep als zestienjarige een niet-aangeboren hersenletsel op. Ze leeft sindsdien met een fysieke en visuele beperking. Ze heeft een man en twee dochters.

vier muren, op droge boterhammen. Dan heb je geen levenskwaliteit meer.” “Uiteindelijk heb ik toch een PAB gekregen en kon ik zelf een persoonlijk assistent aannemen, iemand met wie het klikte. Al na enkele weken voelde ik een ongelooflijk verschil. De eerste week vroeg ze of ik meewilde naar de supermarkt. Dat was jaren geleden!

Sinds kort beschikt Ann over een

Mijn persoonlijk budget is niet hoog, dus

Persoonlijk Assistentie Budget (PAB),

er is weinig ruimte voor extra’s. Mijn

waarmee ze haar leven in eigen handen

persoonlijk assistent komt twee dagen per

neemt. Maar ze stond eerst jaren op de

week. In combinatie met huishoudhulp en

wachtlijst. “Altijd waren er wel redenen

de steun van mijn netwerk en vrijwilligers

waarom anderen prioriteit kregen. Dat

kan ik me voorlopig behelpen."

kan best zijn, maar mijn netwerk begon daar wel zwaar onder te lijden.”

"Het is niet alleen een verademing voor mezelf, maar ook voor mijn man en

“Op de duur kwam het water me tot aan

kinderen. Ik kan misschien niet werken –

de lippen. In theorie kwam familiehulp

dat zal ook nooit meer lukken – maar ik

twee halve dagen. Maar ze slaagden er

kan wel weer vrijwilligerswerk doen, hoe

niet altijd in om aan mijn zorgvraag te

beperkt ook. Dat is erg belangrijk voor

voldoen, omdat ze overbevraagd zijn. Mijn

mijn eigenwaarde.”

leefwereld verkleinde. Ik leefde tussen

21

Jan Jan (37) is werknemer in een sociale werkplaats. Hij wachtte vele jaren op ondersteuning.


4

22

Jan zag zijn toekomst niet in een

Enkele jaren later is de mobiele

voorziening. Hij koos voor wonen in

begeleiding vanuit Pegode afgebouwd.

een eigen woning, met intensieve

Reguliere diensten ondersteunen Jan

ondersteuning. Daarnaast stelde hij ook

nu bij de huishoudelijke taken. Jan gaat

enkele vrijetijdsvragen met individuele

intussen alleen of met mensen uit zijn

ondersteuning.

omgeving naar vrijetijdsactiviteiten.

De wijze waarop Jan zijn leven zag, kreeg

In Pegode zijn dromen belangrijk, ze zijn

niet meteen een antwoord bij bestaande

een kans om buiten de lijntjes te kleuren,

voorzieningen. In 2009 kreeg Jan een

een uitdaging om samen aan de slag te

budget toegekend. Hij kon met een

gaan.

trajectbegeleidster aan de slag om zijn droom concreet uit te werken. Jan en Pegode waagden samen de sprong om op basis van zijn plan ondersteuning op maat te organiseren. Jan verhuisde naar een eigen woning en kreeg intensieve mobiele ondersteuning na de werkuren (3 tot 4 maal per week). Jans vraag naar vrijetijdsactiviteiten werd ook beantwoord. Samen met begeleiding reed hij naar de sportclub, bezocht hij een tentoonstelling …

Supported decision making

2

Dit is een methodiek waarbij mensen

autonomie van de persoon. Ze geloven

met een verstandelijke beperking steun

dat hij tot goede keuzes kan komen.

krijgen bij het maken van keuzes.

Een supporter heeft ook inzicht in wat de persoon belangrijk vindt, hoe die in

Deze methodiek is in het buitenland

het leven staat en welke manier van

sterk ontwikkeld. De VN beval België in

ondersteuning hij wenst. Supporters

oktober 2014 om meer werk te maken

vertrekken steeds vanuit het belang

van supported in plaats van substituted

van de persoon met een verstandelijke

decision making. We herkennen in

beperking.

Vlaanderen stukjes van de methodiek. We zien het onder andere bij het werken met

Er is ook een derde persoon aanwezig

steungroepen, SoNeStra en de diensten

(monitor). De monitor bewaakt dat het

ondersteuningsplan.

proces correct verloopt, geeft eventueel inhoudelijke steun en grijpt in wanneer de

Wat is ‘supported decision making’? De

supporters dreigen over te nemen.

persoon kiest 1 of meerdere mensen die hij vertrouwt om hem te ondersteunen bij

Uit: http://www.opa.sa.gov.au

het maken van keuzes (supporters).

www.publichealthreviews.eu

De persoon zelf neemt de uiteindelijke beslissing. Supporters respecteren de

Wieb-spel “Wie maakt me blij? Voor wie of wat moet ik zorgen? Wie wil ik graag zijn voor 1 dag?”

WIEB is de afkorting van “Wie Ik Eigenlijk Ben”, een bordspel om elkaar en jezelf beter te leren kennen. Cliënten kunnen samen of alleen met hun begeleider gaan “wiebelen”. De cliënt kiest steeds met wie

Dit zijn enkele voorbeelden van de 48

hij speelt. De ondersteuner garandeert de

vragen uit het WIEB –spel van Rotonde

voor de persoon belangrijke actie, op te

vzw.

nemen.

23

zelfregie


durven en doen ! 24

1

Zelfregie is voor iedereen. Het maakt niet uit of je nu zelfstandig woont of gebruik maakt van een voorziening.

Zelfregie is er op maat van iedere persoon. 2

De persoon zelf heeft een actieve en centrale rol. 25

3

Zorgaanbieders spelen vlot en snel in op nieuwe vragen. 4

Het woonen leefbudget is voldoende. 5

Er is een eenvoudige (digitale) module om je budget te beheren. 6

Er is een laagdrempelig meldpunt voor vragen, misbruik, fraude. 7

7 uitdagingen

betrokken samen leving

21 uitdagingen #betrokken samenleving

een maatschappij voor iedereen 26

Ondersteuning van mensen met een beperking is niet alleen de taak van familie en de professionele zorgsector. Ondersteuning moet door alle levensdomeinen opgenomen worden: onderwijs, tewerkstelling, mobiliteit, cultuur en vrije tijd.

Het is nodig dat al deze domeinen evolueren naar inclusie.

PERSPECTIEF2020

Hoe meer we evolueren naar een inclusieve samenleving, hoe meer gelijkwaardige participatiemogelijkheden.

Perspectief 2020 streeft naar vermaatschappelijking van de zorg. Dit betekent een andere organisatie van de ondersteuning van mensen met een beperking: ‘zoveel mogelijk gewoon, zo weinig mogelijk afzonderlijk’. De ondersteuning staat in functie van participatie aan de samenleving.

Afbeelding diversiteitenverandering.nl/inclusie-wat-is-dat

exclusie

segregatie

integratie

inclusie

27

VN VERDRAG Bovenstaande afbeelding toont aan hoe een inclusieve samenleving er uit ziet. Het

Ook het VN-verdrag (artikel 8) wil de

is een samenleving waarin iedereen een

bewustwording over mensen met een

plaats heeft.

beperking in de samenleving bevorderen.

Vrijwilligers spelen hierbij een belangrijke

Dit betekent dat we aan de samenleving

rol. Het kan gaan om georganiseerd

een duidelijk beeld moeten geven

vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld als

over mensen met een beperking, hun

persoonlijk assistent. Maar evengoed om

rechten en hun mogelijkheden. Het doel

informeel, spontaan vrijwilligerswerk,

is stigmatisering en vooroordelen over

bijvoorbeeld door mensen uit de buurt.

mensen met een beperking tegen gaan.

Het is belangrijk dat we iedereen die

In september 2014 kwam het VN-comité voor de rechten van personen met een handicap (UN, 2014) samen.

betrokken is bij de beweging naar inclusie en participatie sensibiliseren.

Zij oordeelden dat België nog meer moet sensibiliseren over de inhoud van het VN-verdrag en moet werken aan een positieve beeldvorming van mensen met een beperking in de samenleving.


8

28

Een inclusieve samenleving start op dag 1

In iedere levensfase en op ieder levensdomein is er expliciete aandacht voor inclusie: bij de geboorte, kinderopvang, inclusief onderwijs, sportclub, jeugdbeweging. Inclusief onderwijs is de kiem voor een inclusieve samenleving. Er zijn geen drempels meer om te geloven in een inclusieve samenleving.

DURFdag Kortrijk, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik speel competitie biljart met andere mensen (zonder beperking) die dat ook graag doen.

9

Tewerkstelling is meer inclusief

29

Er zijn voldoende jobcoaches die personen met een beperking ondersteunen in betaalde en nietbetaalde jobs. Wetten en regelgeving stimuleren betaalde tewerkstelling voor mensen met een beperking (inactiviteitsval).

DURFdag Kortrijk, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik zou graag een jobcoach hebben om in een gewoon schooltje te kunnen gaan werken. Het is niet omdat we een beperking hebben dat we niet in een schooltje kunnen helpen. Dat is mijn grootste droom, werken met kinderen. Geld is niet belangrijk, als ik maar kan werken.


10

30

Iedere burger heeft de opdracht om inclusie mogelijk te maken Een inclusieve samenleving is een gedeelde verantwoordelijkheid.

DURFdag Brugge, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Het is goed dat mensen meer zelfstandig moeten zijn en minder afhankelijk waar het kan. Mensen met een beperking moeten als gelijkwaardig beschouwd worden. Iedereen is gelijk in de maatschappij. Iedereen moet het gevoel hebben erbij te horen en niet als speciaal bekeken worden.

11

De samen leving staat open voor iedereen

31 De samenleving werkt drempels voor participatie weg. Ongeacht de nood aan ondersteuning, zijn mensen met een beperking welkom bij reguliere diensten of op activiteiten in de samenleving. Het bestaan van een handicapspecifiek aanbod is geen reden om mensen uit te sluiten van publieke dienstverlening. (bijvoorbeeld openbaar vervoer, overheidsdiensten, OCMW,…) We verhogen en versterken de mobiliteit van mensen met een beperking.

DURFdag Kortrijk, maart 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik zou ook graag voor mijn vervoer een assistent hebben. Nu regel ik veel van mijn vervoer zelf.


12

32

Intersectoraal samenwerken is de norm DURFdag Leuven, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

De samenwerking tussen verschillende sectoren moet gecoördineerd en opgevolgd worden. Hier is financiering voor nodig.

13

Netwerken zijn al lang een cruciale ondersteuningsbron Erkenning en waardering zijn nodig.

33 Zorgzaam omgaan met de draagkracht van iedere ondersteuningscirkel, garandeert duurzame oplossingen. Netwerken zijn een kracht, maar we mogen ze niet overbelasten. We bouwen waar gewenst, steungroepen uit of coachingstrajecten voor zij die hiervoor kiezen. coachen Zij die hiervoor kiezen Wanneer het sociaal netwerk ondersteunende taken opneemt, is dit vanuit een vrijwillige betrokkenheid en niet verplicht vanuit besparingen. Steungroepen zijn geen verplicht nummer. Er zijn ook alternatieven, bijvoorbeeld individuele coaching, peercounseling …

DURFdag Leuven, maart 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Er moet voor gezorgd worden dat we familieleden blijven en geen hulpverleners of managers worden.


14 34

We zetten in op warme en open buurten

Vrijwilligers zijn cruciaal in de zorg voor elkaar. We waarderen en ondersteunen vrijwilligers expliciet. We moedigen initiatieven aan die een warme samenleving stimuleren (vrijwilligers, initiatieven van ‘delen’, buurtwerking… ). We institutionaliseren dit niet, maar laten dit in de eigenheid en de kracht van ‘vrijwilligheid’. We maken bewust zichtbaar hoe je op een eenvoudige manier zorg kan dragen voor elkaar. Positieve inspirerende voorbeelden komen systematisch in de media. Mensen met een beperking zijn meer dan hun beperking. Media tonen mensen met een beperking ook in andere rollen in hun leven.

DURFdag Gent, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik wil me blijven inzetten om vrijwilligerswerk te doen op buurtfeesten/eetfestijnen.

echte dieter Dieter (35) werkt 2 dagen per week in uienschilbedrijf Roussel te Moorsele. Hij doet zijn job heel graag. Dieter kon bij Roussel aan de slag na een infoavond voor lokale ondernemers over begeleid werken.

verhalen Enkele inspirerende praktijkvoorbeelden

9

leven van mensen met een beperking brengt. De directeur van Roussel was enthousiast en bood een werkplek aan. Nu is Dieter een vaste en gewaardeerde kracht bij Roussel. Vanuit het contact met en de coaching voor Dieter slaagt de directeur erin om een meer gepast personeelbeleid

Hoe kwam die infoavond er? Mariënstede

te voeren voor andere kwetsbare

maakte de burgemeester bewust van

medewerkers. Een win-win voor beide

zijn verantwoordelijkheid om jobs te

partijen.

creëren voor mensen met een beperking. De burgemeester nodigde daarop alle

Niet alleen Dieter vond zo de job van zijn

ondernemers en handelaars uit voor

leven, ook vijf andere mensen maken nu

een infoavond. Mensen inspireerden de

deel uit van het vaste flessensorteerteam

aanwezigen met hun getuigenis.

in de plaatselijke Spar.

Ondernemers maakten die avond kennis met de opportuniteiten die mensen met een beperking voor kleine bedrijven bieden en de verrijking die een job in het

35

amy 12

Amy (21) gaat binnenkort alleen wonen. Ze was een tijd geleden verslaafd. Nu is ze clean. Amy werd tot nu toe ondersteund 21 uitdagingen #betrokken samenleving

door haar begeleiders vanuit de 36

sophie Sophie (13) gaat dagelijks met de bus naar school. Sophie heeft een verstandelijke beperking.

drughulpverlening. Dit stopt binnenkort. Amy heeft een verstandelijke beperking.

De buurvrouw van Sophie wacht haar

Nu blijkt dat ze het nog niet alleen kan.

iedere dag op. Sophie blijft tot haar

Samen met haar begeleiders zocht

ouders thuis komen bij de buurvrouw.

ze vervolgondersteuning. Gezinshulp,

Zij is een grote hulp voor het gezin.

jobbegeleiding en RTH zullen samen met Amy verder op pad gaan.

Sophie en haar ouders willen de buurvrouw correct en snel vergoeden

Tijdens het overleg met oude en nieuwe

voor haar onkosten met Sophie’s PAB-

begeleiders blijkt Amy nood te hebben

budget. Sophie’s ouders schakelden

aan actieve controle op drugsgebruik. Dit

ADO Icarus in. Deze vzw zorgt ervoor

is voor haar toekomstige ondersteuners,

dat er voldaan wordt aan alle wettelijke

iets vreemds en nieuws.

verplichtingen rond vrijwilligerswerk (administratie, verzekering). Op die

De begeleiders uit de drughulpverlening

manier is iedereen tevreden. ADO Icarus

vertellen over de meerwaarde van de

ondersteunt momenteel zo’n 200 Vlaamse

controle voor Amy, over hoe ze dit doen en

budgethouders en 450 vrijwilligers.

hoe ze met weerstand omgaan. Dit geeft de nieuwe begeleiders het vertrouwen om op deze vraag van Amy in te kunnen gaan. Ze spreken ook af dat ze bij twijfel of moeilijkheden opnieuw expertise mogen inroepen.

14

kurt Kurt (47) heeft een zware fysieke handicap en woont in een Focusproject, een zeer bewuste keuze.

13

Hij kiest ervoor om in zijn thuissituatie

Kurt geen hulpvrager-hulpverlener-

beroep te doen op professionele hulp.

relatie met zijn vrienden en familie. De

Gebruik maken van gemeenschappelijk

ondersteuning die hij van hen vraagt is

georganiseerde ondersteuning biedt Kurt

beperkt en niet bindend. Net daardoor

de zekerheid van hulp. Hij vindt dat heel

heeft hij zo’n groot netwerk kunnen

belangrijk.

opbouwen. Een overbevraagd netwerk haakt uiteindelijk af.

Kurt heeft een druk sociaal leven. Hij heeft veel vrienden en een goeie band met zijn familie. Hij is medewerker van Platform-K en heeft twee passies: schaken en acteren. Zonder dat groot netwerk zou dat alles niet lukken. Familie en vrienden nemen ook praktische zaken op, maar binnen hun draagkracht en zo blijft het fijn. Kurt wil in de eerste plaats vriend zijn. In een Focusproject kan je 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 (onaangekondigd) hulp inroepen. Dat geeft hem een ongelofelijke vrijheid. Wanneer hij bijvoorbeeld bij zijn ouders is en er gebeurt iets onverwachts of hij krijgt woorden met zijn pa, kan Kurt onmiddellijk naar huis gaan. Wanneer een vriend hem thuis afzet na een nachtje uit, hoeft die Kurt niet meer zijn bed in te helpen. Hierdoor heeft

37

betrokken samenleving


durven en doen ! 38

Een inclusieve samenleving start op dag 1. 8

Tewerkstelling is meer inclusief. 9

10

11

Iedere burger heeft de opdracht om inclusie mogelijk te maken. Een inclusieve samenleving is een gedeelde verantwoordelijkheid.

De samenleving staat open voor iedereen.

Intersectoraal samenwerken is de norm. 12

Netwerken zijn al lang een cruciale ondersteuningsbron. 13

We zetten in op warme en open buurten. 14

39

7 uitdagingen

samen naar verandering

21 uitdagingen #samen naar verandering

hefbomen en obstakels voor verandering

40

Iedereen is het er over eens dat verandering en vernieuwing in de sector van personen met een beperking hoognodig is. Teveel mensen met een beperking voelen zich boos en in de steek gelaten. Dit heeft zowel kwalitatieve als kwantitatieve redenen. De kwalitatieve redenen: het bestaande aanbod beantwoordt niet meer aan de hedendaagse inzichten op vlak van zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking, gericht op het uitbouwen van een kwaliteitsvol leven. De kwantitatieve reden: het bestaande systeem volstaat niet om wachtlijsten voor zorg en ondersteuning weg te werken. Kenmerkend voor alle veranderingen is dat ze angst, onzekerheid en uitdagingen

PERSPECTIEF 2020 Perspectief 2020 zorgt voor een grote omslag in de manier waarop zorg en ondersteuning van mensen met een beperking georganiseerd wordt. Deze veranderingen hebben een invloed op met zich meebrengen. Maar ze leggen ook

iedereen die bij die zorg en ondersteuning

de weg open voor nieuwe mogelijkheden

betrokken is. In de eerste plaats op

en verwachtingen. De hoop op iets beters

mensen met een beperking zelf en

is een drijvende kracht voor verandering.

hun directe omgeving (natuurlijk netwerk). Maar ook op reguliere

Om van deze verandering een succes

welzijnsorganisaties, gespecialiseerde

te maken, moeten alle partijen

VAPH-organisaties, de overheid en de

beschikken over voldoende informatie en

samenleving in het algemeen.

41

ondersteuning. Het veranderingsproces op zich is een bijzondere uitdaging. Voor vele betrokkenen betekent dit het verlaten van het vertrouwde, het verkennen van nieuwe paden en soms zelfs een sprong in het onbekende. De weg naar zelfregie in een inclusieve samenleving is lang. Er zijn

VN VERDRAG

heel wat obstakels, maar ook hefbomen. We slaan samen die weg in. Ook de veranderingen in het kader van

met de DURVERS op kop

Perspectief 2020 brengen obstakels en hefbomen met zich mee. Eén van die hefbomen is het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap.


15

42

iedereen beschikt over informatie Alle betrokkenen beschikken over correcte, eenduidige informatie en advies op maat.

Informatie is vanaf dag 1 beschikbaar. De informatie is vlot en dichtbij huis te verkrijgen. De informatie is toegankelijk voor alle mensen. Dit wil zeggen dat ze op verschillende manieren beschikbaar is. Er is informatie van de overheid over concrete regels, bedragen… Er is informatie van zorgaanbieders: wat kost ondersteuning, hoe organiseert men de ondersteuning nu en in de toekomst. Adviesverleners denken mee vanuit het perspectief van de persoon met een beperking. over de impact van de huidige veranderingen tijdens de transitie en ook daarna.

DURFdag Gent, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik hoop dat ik op één punt alle informatie duidelijk gepresenteerd en op maat kan krijgen, want het is nu een kluwen waarbij je vooral zelf moet zoeken.

16

beroepskrachten hebben nieuwe competenties

43 Zorggerelateerde opleidingen leiden toe naar een nieuw beroepsprofiel. Huidige zorgprofessionals maken zich nieuwe inzichten en vaardigheden eigen. Voorzieningen investeren in medewerkers voor een nieuwe zorg. Er is educatie beschikbaar over de nieuwe regelgeving, maar zeker ook over de achterliggende visie. Voor voorzieningen is het noodzakelijk (verplicht) om vorming te voorzien. Die moet ook beschikbaar zijn voor vrijwilligersorganisaties, verenigingen allerlei …

DURFdag Gent, januari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

We moeten als professionals leren netwerken, zowel rond het individu als rond de organisatie.


17 44

mensen kunnen veilig de sprong wagen Verandering betekent soms durven springen in het onbekende. Er is voldoende ondersteuning en vangnet.

We kiezen voor een positieve ingesteldheid, dit betekent zoeken naar de kansen in plaats van naar de moeilijkheden. Iedereen kent zijn eigen talenten en sterktes. Pas dan kan je in je kracht staan en springen. De bestaande regelgeving is voldoende soepel om nieuwe zaken uit te proberen, ook bij andere ministeries. Zorgaanbieders spelen vlot in op vragen zonder vast te hangen aan te veel regels (sociaal ondernemerschap).

DURFdag Leuven, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Het inkomen wordt gehalveerd als je gaat samenwonen. Dat is niet bevorderlijk voor de sociale contacten.

18

Iedereen maakt de overstap naar het nieuwe systeem Het tempo en de manier waarop kan verschillen.

DURFdag, Brugge, januari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Hopelijk mag je toch nog steeds zelf kiezen op welke cirkel je wanneer en hoeveel beroep doet.

45


19

46

Er zijn structureel meer middelen Om zorg op maat voor alle betrokkenen te bieden.

Er zijn meer middelen om de omslag goed te maken. We gaan creatief om met een beperkt budget. Er zal immers nooit overschot zijn. Belangrijk hierbij is leren van elkaar en out of the box-denken. Het gebrek aan middelen blijft een gevolg van politieke keuzes en maatschappelijke prioriteiten. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dat te veranderen.

DURFdag, Gent, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Ik ben zeer kwaad want er zijn onvoldoende financiële middelen om het plan uit te voeren. Ze moeten investeren in plaats van besparen.

20

Samenwerken is een sleutelbegrip

47

Samenwerken met mensen in een steungroep is één vorm van samenwerken. Er zijn verschillende modellen om zo’n steungroep uit te bouwen en duurzaam te maken. Er zijn platformen en ontmoetingsplaatsen voor diensten. Dit bevordert samenwerken over de sectoren heen.

DURFdag, Leuven, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

Vraagverheldering is cruciaal: wat kunnen wij als reguliere dienst daar in opnemen en waar stemmen we af met ‘anderen’? Hoe ver gaan we in ons eigen aanbod? We nemen best niet alles zelf op en doen best beroep op het bestaande aanbod.


21 48

Er is ‘chocolate for the mind’

We zetten in op out of the box-denken voor iedereen. We gaan uit van krachten en mogelijkheden van mensen. We delen vernieuwende voorbeelden, en geven andere mensen zo een duwtje in de rug.

DURFdag, Gent, februari 2015 Meer uitspraken op pagina 52-59

We moeten de ja,maar-reflex loslaten.

echte

verhalen Inspirerende praktijkvoorbeelden

honk www.honk.be 49

Meer en meer ouders nemen zelf initiatief: zo ook de ouders van 16 bevriende jongeren die school lopen in Ter Bank en Windekind in Leuven. De ouders vonden elkaar om samen iets

Gipso begeleidt oudergroepen van bij de

op te richten. Samen richtten ze vzw

start tot aan de uiteindelijke realisatie.

HONK op.

Vanuit hun ervaring helpen ze groepen om stapsgewijs te werk te gaan.

De ouders nemen zelf initiatief om zo ook hun kinderen de regie in handen te geven. Honk gaat voor kwalitatieve ondersteuning in de samenleving, in eerste instantie dagbesteding en begeleid werken, later ook wonen. GIPSO, een coaching organisatie voor woonen zorginitiatieven, ondersteunt de groep ouders bij de ontwikkeling van hun project, de nodige stappen en onderhandelingen met overheden.

www.gipso.be

durflab Durflab in Kortrijk is opgericht vanuit de vraag van ouders van kinderen met een beperking. Zij vinden moeilijk hun weg binnen het

De twee andere ideeën zijn gericht naar

versnipperde zorgaanbod en moeten

de zorgvragers. Zij wijzen zorgvragers

telkens opnieuw aan elke organisatie hun

op een laagdrempelige manier de weg

verhaal vertellen.

binnen het aanbod. Enerzijds zijn er pop-


up-events in wijken op regelmatige basis

50

De oplossing die door Durflab wordt

waar mensen vragen kunnen stellen, het

voorgesteld, is het creëren van een

aanbod van zorgaanbieders leren kennen

netwerk tussen de zorgvragers en

en waar ze kunnen aanbieden om buren

de zorgverleners. Er zijn heel wat

te helpen met kleine en grote dingen.

sleutelfiguren in de stad vanuit reeds bestaande initiatieven. Durflab bouwt hier

Tot slot een toegankelijke wegwijzer op de

zoveel mogelijk op voort.

site van Stad Kortrijk om mensen met een vraag wegwijs te maken in het aanbod en

Wat vandaag niet bestaat is een netwerk

suggesties voor nieuwe thema’s aan te

of verbinding tussen de organisaties en de

geven.

sleutelfiguren. Durflab zal in de komende periode vier mogelijke oplossingen

In durflab zijn ouders, zorgaanbieders,

uittesten om deze verbinding te creëren.

overheid en buurtwerkers betrokken. Samen werkten zij deze ideeën uit.

De eerste twee ideeën zijn bedoeld voor de organisaties en sleutelfiguren: ten eerste ‘een ronde tafel’ waar men oplossingen zoekt voor situaties waarvoor verschillende organisaties of mensen moeten samenwerken, zowel binnen als buiten de zorgsector. Het tweede idee is een virtueel platform waar sleutelfiguren en zorgaanbieders concrete vragen kunnen posten en/of oplossingen voorstellen.

51



durven en doen ! 52

15

16

17

Alle betrokkenen beschikken over correcte, eenduidige informatie en advies op maat.

Beroepskrachten hebben nieuwe vaardigheden en competenties.

Verandering betekent soms durven springen in het onbekende.

18

Iedereen maakt de overstap naar het nieuwe systeem: het tempo en de manier waarop kan verschillen.

19

Er zijn structureel meer middelen om zorg op maat voor alle betrokkenen te bieden.

20

Samenwerken is een sleutelbegrip.

Er is ‘chocolate for the mind’. 21

53

uitspraken van durvers Tijdens de Start- en DURFdagen formuleerden mensen wat hen bezig hield. Ze verwoordden hun positieve en negatieve bedenkingen.

ons bepaald worden en niet meer door de voorzieningen. DURFdag, Leuven, februari 2015

Wanneer mensen het dagdagelijkse zelf meer kunnen regelen, zal er meer personeel nodig zijn om het te realiseren. DURFdag, Hasselt, februari 2015

Als ik zelf geen oplossingen vind, bij wie kan ik dan toch terecht voor raad?

21 uitdagingen uitspraken van #durvers

DURFdag, Gent, februari 2015

54

Alle bedenkingen werden genoteerd. Een greep uit de uitspraken:

zelfregie

2 Ik wil in de week graag zelfstandig opstaan en ontbijten. Dit kan nu niet. DURFdag, Antwerpen, februari 2015

We hebben ondersteuning nodig, maar niet op alle momenten van de dag.

1 Ik wil kunnen kiezen voor de mensen die de wetten schrijven. Alles gebeurt boven ons hoofd in mijn voorziening. Er is geen bewonersraad. DURFdag, Antwerpen, februari 2015

Ik neem graag een bad. Dit kan niet bij ons in de leefgroep. Er is enkel een douche. Ik ga dan zelfstandig bij een andere leefgroep in bad. DURFdag, Kortrijk, januari 2015

Wat er aan hulp wordt aangeboden en hoe het georganiseerd wordt, moet door

DURFdag, Kortrijk, februari 2015

Er zijn altijd mensen die niet zelf kunnen kiezen of mondig genoeg zijn. Sommige mensen kennen de kanalen niet. Die staan in de kou. DURFdag, Brugge, januari 2015

Als ondersteuner moet je communiceren op maat waardoor zelfregie mogelijk wordt. Het is belangrijk om de cliënt zelf te betrekken in gesprekken. DURFdag, Gent, januari 2015

3

4

Boodschappen, kledij kopen. Ik doe

Projecten vanuit verschillende

zoveel mogelijk zelfstandig. Wanneer ik

voorzieningen rond avondbesteding zijn

ondersteuning nodig heb, bijvoorbeeld bij

nodig. DURFdag, Leuven, maart 2015

het regelen van mijn papieren, dan vraag ik dat zelf aan de begeleiding. DURFdag

Wat met allochtonen met een handicap?

Gent, maart 2015

Of mensen met CVA of na een verkeersongeval? DURFdag, februari 2015

De begeleiders binnen mijn groep wisselen elkaar af. Maar ik heb ongeveer

5

inspraak gekregen in de beslissing over welke begeleider me ondersteunt. DURFdag, Gent, maart 2015

Ik ben blij dat ik ga kunnen kiezen waar ik mijn geld aan uitgeef. DURFdag, Kortrijk, februari 2015

Ik wil zelf de mensen kiezen die instaan voor mijn ondersteuning. DURFdag,

Momenteel heb ik een goed leven. Ik

Antwerpen, februari 2015

hoop dat dit in de toekomst ook zo zal zijn. Ik heb wel schrik voor het geld. Ik

Nieuwe invalshoeken, waarbij

heb nu al niet zoveel inkomen en moet

hulpverleners coaches worden en waarbij

opletten wat ik doe. Hoe zal dit in de

‘zorgen voor' vervangen wordt door

toekomst zijn? DURFdag, Kortrijk, maart 2015

‘zorgen dat’. DURFdag, Hasselt, februari 2015

6

Er wordt gevraagd dat mensen zelf leren kiezen en dus ook de gevolgen

Het is mijn geld, maar er is wel controle.

inschatten. Wie kan dit inschatten, wie

Ik vind die controle wel goed , maar er

kan het aanleren en wat met mensen

is teveel controle. Ik heb teveel mensen

die dit niet kunnen? DURFdag, Antwerpen,

die mijn budget regelen, wat als zij

januari 2015

wegvallen? DURFdag, Gent , maart 2015

Je moet mensen ondersteunen om de

7

juiste prioriteiten te stellen en de keuzes te maken die ze aankunnen. DURFdag,

Zal er niet meer gefoefeld worden? Is

Kortrijk, februari 2015

er controle op zorg? Wat als ouders hun BOB gewoon gebruiken voor zichzelf en niet voor hun kind? DURFdag, Aalst, februari 2015

55

een betrokken samenleving

Daar zijn we weer met de inclusiegedachte. Ik heb vijf jaar atletiek op hoog niveau gedaan, en ik heb training gehad van een trainer van een validenclub (gewone club). Ik liep dan wedstrijden mee, ik was wel altijd de laatste maar ik deed mee met mensen zonder een beperking. De trainer is gestopt en ik ben opzij geschoven. Maar ik ben ook moet stoppen door een blessure. Nu zit ik in een nieuwe club en ben ik goed


8 56

geïntegreerd. Voor mensen met een beperking is het soms moeilijk omdat ze

Ik denk dat Perspectief 2020 meer kansen

het niveau niet aankunnen. Dat is moeilijk

geeft om mee te doen in de maatschappij.

en daarom kan je niet aan inclusie

DURFdag, Antwerpen, febuari 2015

doen. De prestatiedruk is te hoog. Mensen met een beperking kunnen dat niet halen.

Ik wil gerust geloven in de deelname aan

Het kan dan beter zijn om naar een club

de maatschappij. Vijftig jaar terug werden

te gaan voor mensen met een beperking.

mensen met een beperking nog verstopt

DURFdag, Kortrijk, maart 2015

in het bos, weg van de samenleving. We leven nu al meer in de woonwijken. Die

Ik vind het niet nodig om bij de ‘normale’

verandering kunnen we toch alleen maar

mensen te wonen, ik woon graag in mijn

positief bekijken? DURFdag Leuven, januari

voorziening. Ik wil liever niet verhuizen.

2015

Ik voel me veilig in de voorziening. Ik wil er niet buiten gaan wonen. Ik voel

Rock for specials is een festival voor

me veiliger als de begeleiding nabij is.

mensen met een beperking. Het is

DURFdag, Leuven, maart 2015

misschien een leerschool om naar een ander festival kunt gaan. Je kan er leren hoe je bonnetjes moet kopen, hoe je een

9

CD kunt kopen of een T-shirt.” DURFdag,

Ik zou graag een jobcoach hebben om

Kortrijk, maart 2015

in een gewoon schooltje te kunnen gaan werken. Het is niet omdat we een

Ik speel competitie biljart met andere

beperking hebben dat we niet in een

mensen (zonder beperking) die dat ook

gewoon schooltje kunnen helpen. Dat

graag doen. DURFdag, Kortrijk, februari 2015

is mijn grootste droom, werken met

kinderen. Geld is niet belangrijk, als ik

11

maar kan werken. DURFdag, Kortrijk, februari

Twee dagen op voorhand bellen voor een

2015

treinrit en daar een halfuur op voorhand Voor begeleid werken worden we niet

moeten zijn. Dat kan toch niet!! DURFdag,

betaald. En dat roept soms heel veel

Kortrijk, februari 2015

vragen op. Ik hoorde van een vrouw in een beschutte werkplaats dat ze geld krijgt

Ik zou ook graag voor mijn vervoer een

om te gaan werken. En wij gaan hele

assistent hebben. Nu regel ik veel van

dagen gaan werken als vrijwilliger en we

mijn vervoer zelf. DURFdag, Kortrijk, maart

worden niet betaald. Het is niet tegen mijn

2015

goesting dat ik ga werken. Maar ik sta op en ik denk ‘weer een dag als vrijwilliger’.

Meedoen in de maatschappij is

Maar voor mij is de prestatiedruk te hoog

belangrijk, maar dit kost geld. DURFdag,

in een beschutte werkplaats. DURFdag,

Leuven, februari 2015

Kortrijk, maart 2015

Mensen met een rolwagen kunnen zich

10 Het is goed dat mensen meer zelfstandig

beter verplaatsen als de stoep beter wordt aangelegd. DURFdag, Kortrijk, januari 2015

moeten zijn en minder afhankelijk waar het kan. Mensen met een beperking moeten als gelijkwaardig beschouwd

12

worden. Iedereen is gelijk in de

De samenwerking tussen verschillende

maatschappij. Iedereen moet het gevoel

sectoren moet gecoördineerd en

hebben erbij te horen en niet als speciaal

opgevolgd worden. Hier is financiering

bekeken worden. DURFdag, Brugge, februari

voor nodig. DURFdag, Leuven, februari 2015

2015

Ze zullen moeten leren samenwerken. De gewone mensen betuttelen ons zo,

Het is niet altijd gemakkelijk.

bah! DURFdag mensen met een beperking, Gent,

Bijvoorbeeld de thuisverpleger was

maart 2015

eens te laat, toen heeft de bus met alle deelnemers op die persoon moeten

Ik heb een heel toffe manier om mensen

wachten. DURFdag, Kortrijk, januari 2015

te leren kennen: ik vraag hoe het gaat of zeg vriendelijk iets over het weer. DURFdag

We moeten gaan opletten, want we

mensen met een beperking, Gent, maart 2015

worden concurrenten. Hoe kunnen we

57

toch blijven samenwerken? DURFdag, Gent,

met een beperking ook gewone mensen

januari 2015

kunnen helpen. DURFdag, Leuven, maart 2015

13

Een pintje gaan drinken met een vrijwilliger. Ik volg graag projecten en

Ik vind de steungroep belangrijk, want

ga graag op reis met anderen. We doen

als mama er niet meer is wil ik graag een

ook mee aan een grote wandeling in

ondersteuningsgroep hebben. DURFdag,

Kluisbergen, dat doe ik met vrijwilligers.

Gent, maart 2015

We zijn dan ook samen naar een

Het lijkt alsof je faalt wanneer je op VAPH

februari 2015

spreekbeurt geweest. DURFdag, Kortrijk, ondersteuning beroep doet. DURFdag, Sint 21 uitdagingen uitspraken van #durvers

Niklaas, februari 2015

58

Is dit niet een uitholling, vrijwilligers inschakelen voor kwalitatief werk van

Met mijn broer en zussen drink ik

betaalde krachten? Alles lijkt door

regelmatig een pintje als ze op bezoek

vrijwilligers gedaan te kunnen worden:

komen. Ook ga ik eens mee met hen naar

vervoer, activiteiten... DURFdag, Gent, januari

een muziekoptreden. DURFdag, Antwerpen,

2015

februari 2015

Ze moeten de cirkels afschaffen. Omdat ik een netwerk heb, wil dit nog niet zeggen dat ik daar ook beroep op kan of wil op doen. DURFdag, Gent, februari 2015 Er moet voor gezorgd worden dat we familieleden blijven en geen hulpverleners of managers worden. DURFdag, Leuven, maart 2015

14 Ik wil me blijven inzetten om vrijwilligerswerk te doen op buurtfeesten en eetfestijnen. DURFdag, Gent, februari 2015 Ik doe aan vrijwilligers werk in de loopclub omdat ik dan merk dat personen


Aandacht voor flexibiliteit van de ondersteuner start al in de opleiding. Er is nood aan vorming en bewustwording over Perspectief 2020 bij toekomstige professionelen. Ze leren hier nu weinig over en krijgen de kans niet op stage. DURFdag, Leuven, februari 2015

We moeten als professionals leren

15 Ik hoop dat ik op één punt alle informatie duidelijk gepresenteerd en op maat kan krijgen, want het is nu een kluwen waarbij je vooral zelf moet zoeken. DURFdag, Gent, februari 2015

Ieder kijkt op maat welke zorg hij nodig heeft. Als dan iemand mij wegwijs maakt tussen de diensten, ben ik goed geholpen. DURFdag, Brugge, februari 2015

Wie kan mij helpen bij het leren begrijpen van informatie? Ik ben héél nieuwsgierig! DURFdag, Gent, februari 2015

Als ik informatie wil, leggen ze het uit aan mijn begeleiding en niet aan mij. Dat vind

netwerken, zowel rond het individu als rond de organisatie. DURFdag, Gent, januari 2015

Er moet volop ingezet worden op opleidingen voor professionelen om samen te werken met reguliere diensten. Professionelen kunnen zowel organiseren als faciliteren. DURFdag, Antwerpen, januari 2015

De professioneel wordt een duizendpoot! DURFdag, Leuven, februari 2015

Zorgvernieuwing is eerst informatie verzamelen. Hoe krijg je vervolgens het personeel mee? Wat moeten we concreet doen? DURFdag, Kortrijk, februari 2015

ik beu. DURFdag, Kortrijk, februari 2015

16 Hier kan een heel grote inhaalbeweging gebeuren. Onderwijs kent Perspectief 2020 niet. Studenten leren bijvoorbeeld niet coachen. Het competentieprofiel van ‘de begeleider’ moet wijzigen. DURFdag, Leuven, februari 2015

17 Mijn begeleiders hebben nu veel stress. Want op mijn voorziening moeten ze nu iedereen aanvaarden die op de wachtlijst staat. Als ze familie hebben, is dat goed meegenomen want dan kunnen ze daar terecht. DURFdag, Gent, maart 2015

59

Er is tijd en ruimte nodig om dingen

Hopelijk mag je toch nog steeds zelf

uit te proberen, om dingen anders

kiezen op welk cirkel je wanneer en

aan te pakken, om te leren van elkaar.

hoeveel beroep doet. DURFdag, Brugge,

Voorbeelden van andere voorzieningen

februari 2015

moeten zichtbaar gemaakt worden.


DURFdag, Aalst, februari 2015

60

19

Het inkomen word gehalveerd als je gaat

Ouders die hun werk opzeggen omdat hun

samenwonen. Dat is niet bevorderlijk voor

zoon dochter voltijds thuis komt te zitten,

de sociale contacten. DURFdag, Leuven,

dat staat op momenteel haaks op de

februari 2015

zorgregie. DURFdag, Gent, februari 2015

Er zijn nog zeer veel vragen omdat

Ik ben zeer kwaad want er zijn

het nieuw is en men het nog moet

onvoldoende financiële middelen om het

uitproberen. Ik denk dat de veranderingen

plan uit te voeren. Ze moeten investeren

zullen leiden tot één grote soep. Dat het

in plaats van besparen. DURFdag, Gent,

systeem onoverzichtelijk zal worden met

februari 2015

vele vragen. Wie moet ik wat betalen? Hoe zal dit geregeld worden? DURFdag, Brugge,

Dit is een mooi verhaal, maar ik vraag

februari 2015

mij af of dat wel allemaal zal lukken in de praktijk. Er moet precies wel nog overal

18

een tandje bijgestoken worden. De politiek doet niet genoeg inspanningen om dit te

Er is nood aan geld om de zaken te

doen lukken. Ik ben bang dat het maar

verwezenlijken en een beetje tijd om aan

woorden zijn. DURFdag, Brugge, 2015

het nieuwe systeem te wennen. DURFdag, Brugge, februari 2015.

Ik ben bang dat wij, mensen met een beperking, minder geld zullen krijgen.

Ik moet bij mijn voorziening weg anders

DURFdag, Leuven, maart 2015

heb ik geen recht op PAB. Maar ik ben financieel niet sterk genoeg om de

Wij, maar ook zij, zullen creatief moeten

aanpassingen in mijn huis te betalen en

zijn met vraag en aanbod. DURFdag, Brugge,

nu betalen ze dit nog niet terug. DURFdag,

februari 2015

Gent, februari 2015

Netwerk is maatwerk en maatwerk kost Niet iedereen met een beperking

geld! DURFdag, Gent, maart 2015

zal kunnen meedoen met de nieuwe structuren. DURFdag, Brugge, januari 2015

Soms doen ze moeilijk om geld te geven. Ge moet dan in beroep gaan en ze stellen

dan vragen, vragen en vragen. Ik vind dat ze niet serieus meer bezig zijn. Zo lang wachten… ‘t Is pas in 2020, maar we moeten nu toch ook nog leven? DURFdag, Gent, februari 2015

20 In de voorziening is er een bezoekouder. Deze persoon wordt toegewezen aan mensen zonder netwerk. Je kan wel kiezen of je een bezoekouder wenst te zijn. Zijn er te weinig, dan zal het personeel bezoekouderschap opnemen. Ik ben hier niet mee akkoord! DURF, Leuven, maart 2015

De organisatie zal overschrijdend kunnen werken. DURFdag, Gent, januari 2015 Vraagverheldering is cruciaal: wat kunnen wij als reguliere dienst daar in opnemen en waar stemmen we af met de ‘anderen’? Hoe ver gaan we in ons eigen aanbod? We nemen best niet alles zelf op en doen best beroep op het bestaande aanbod. DURFdag, Leuven, februari 2015 Een steungroep opstarten: hoe doe je dat in de praktijk? DURFdag, Kortrijk, maart

21 We moeten van de ja,maar-reflex loslaten. DURFdag, Gent, februari 2015

We dromen ervan om uit de situatie te geraken, om niet te blijven hangen bij wat niet kan. DURFdag, Leuven, februari 2015

61 BRONNEN Meer weten? Volgende bronnen helpen je alvast op weg: Moonen, L. (2011) De kracht van directe financiering. Expertisecentrum Onafhankelijk Leven, juni 2011. Onze Nieuwe Toekomst (2010) De mensenrechten voor personen met een beperking. De VN-Standaardreges in eenvoudige taal. United Nations (2006) Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Geraadpleegd op http://www.diversiteit.be/ verdrag-inzake-de-rechten-van-personenmet-een-handicap op 11/03/2015 United Nations (2014) Convention relative aux droits des personnes handicapées. Observations finales concernant le rapport initial de la Belgique, 28/10/2014. Geraadpleegd op http://daccess-dds-ny. un.org/doc/UNDOC/GEN/G14/192/89/PDF/ G1419289.pdf?OpenElement op 11/03/2015. Vandeurzen, J. (2010). Perspectief 2020. Nieuw ondersteuningsbeleid voor personen met een handicap. Brussel: Kabinet van Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen.

DURF2020 gaat verder

DURF2020 op verschillende plaatsen verschijnen of op vraag van een organisatie op een activiteit aanwezig zijn. Wil je zelf de

Zebra-karavaan

uitnodigen op een activiteit, dan kan dit steeds via het invulformulier op www.

DURF2020 gaat verder welke # uitdaging ga jij aan?

durf2020.be. Je organisatie wordt op die 62

Het stopt niet hier. Er is nog heel wat werk te verzetten. Vele stemmen kwamen samen in krachtige uitdagingen. Nu is het opnieuw aan ieder van ons. Wanneer we elk één uitdaging opnemen, dan maken we samen een wereld van verschil. Hoe zal DURF2020 dit de volgende maanden realiseren? Mensen met een beperking verder informeren en sterker maken via DURFdagen in het najaar van 2015. Er gaat in iedere provincie opnieuw een sessie door. De Zebra-karavaan rijdt ook na het congres uit, hij zal op initiatief van

manier ambassadeur van DURF2020 DURF2020 maakte een

vormingspakket om met mensen rond het nieuwe ondersteuningsmodel, de nieuwe financiering, zelf keuzes maken... te werken. Dit zal vanaf zomer 2015 te koop zijn. Ook voor professionelen ontwikkelen we er een vormingspakket. Hiermee ga je zelf aan de slag om je eigen vaardigheden of organisatiemodel te vernieuwen naar een toekomstgerichte ondersteuningsstijl.

Welke uitdaging ga jij aan?

63

We blijven inspireren en confronteren … vertrekkend vanuit de geformuleerde uitdagingen. We gaan in gesprek met ieder die gaat voor een gedurfd ondersteuningssysteem via nieuwsbrief,

Je bent van harte welkom.

n

l ev

e n , d r ga a n aa

or

DURF2020

vo

ge

ei

Wil ook jij organiserende partner van DURF2020 zijn.

Je

DURF2020 blijft ook openstaan voor nieuwe partners.

!

facebook, ontmoetingsmomenten …

w

e

DURF2020 gaat verder welke # uitdaging ga jij aan?

64

durf2020 dat zijn 42 partners zij bundelen hun energie om vernieuwing een plaats te geven De organiserende partners namen samen het voortouw: Konekt, Cera, Stad Gent, Blue Assist, Tordale, Mariënstede, Groep Ubuntu, Onafhankelijk Leven, CM, VAPH, Pegode, DOP, Provincie Oost-Vlaanderen, SOM, De Heide, Openluchtopvoeding, Ter Dreve, Den Achtkanter, RTH Groot Gent, De Lovie, Ado Icarus, Rotonde, Absoluut, Vlaams Oogpunt, MFC Sint-Jozef, Socialistische Mutualiteiten, Duin en Polder en VFG. Ook de inhoudelijke partners bouwden DURF2020 mee uit: Universiteit Gent, Inclusie Vlaanderen, Gipso, HoGent, Onze Nieuwe Toekomst, LUS en Vlaamse Vereniging voor Autisme Provincie West Vlaanderen en provincie Limburg boden logistieke ondersteuning. Weliswaar besteedde een katern aan DURF2020. De ambassadeurs dragen de visie mee uit: De Vierklaver, De Branding, Kerckstede, Stad Waregem en Gemeente Meeuwen-Gruitrode.

Meer dan 600 mensen stelden hun vragen op de startdagen 293 deelnemers van de dURFdagen spraken zich uit over wat zij belangrijk vinden 293 mensen waarvan 99 mensen met een beperking, 44 netwerkleden en 150 professionelen

Meer dan 500 deelnemers op het congres DURF2020 De geformuleerde uitdagingen zijn gebaseerd op de uitspraken van deze mensen. Al hun vragen en standpunten zijn samengevat in 21 uitdagingen. De uitdagingen werden verwerkt door de feedbackgroep: An Beghein (Konekt) I Cathy De Feyter (Konekt) I Cellini Delanghe (Ter Dreve) I Karen Leyman (Konekt) I Karina De Beule (VAPH) I Katrien De Baets (Konekt) I Peter Lambreghts (Onafhankelijk Leven) I Reinhart Niesten (VFG) De verslaggeving is te raadplegen bij DURF2020

Wil je meer informatie of in de toekomst graag meewerken? Wij horen het graag! DURF2020 I Lijnmolenstraat 153, 9040 Gent, Tel 09/261.57.50 I Mail: [email protected] Website: www.durf2020.be Facebook : durf2020

DURF2020 l ev

e n , d r ga a n aa

or

!

ei

n

vo

Je

ge

w

e

uitdaagboek van en voor durvers

Recommend Documents