Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij en exploitatie van een nieuwe varkenshouderij te Loenhout TEKSTGEDEELTE

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij en exploitatie van een nieuwe varkenshouderij te Loenhout

MER

TEKSTGEDEELTE

eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem

De Kluys BVBA locatie inrichtingen: Meerseweg 17 Meerseweg Z/N 2990 Loenhout

titel:

rapportnummer:

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij en exploitatie van een nieuwe varkenshouderij te Loenhout M14SCHR1_ MER

projectcode:

M14SCHR1

trefwoorden:

uitbreiding, varkens, nieuwe exploitatie, Loenhout

opdrachtgever:

De Kluys bvba Meerseweg 17 2990 Loenhout

projectlocatie bedrijf 1:

Meerseweg 17 2990 Loenhout

projectlocatie bedrijf 2:

Meerseweg Z/N 2990 Loenhout

opdrachtnemer:

eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Gent België Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected]

goedgekeurd:

voor eco-scan bvba door

ir. Toon Van Elst datum: copyright:

januari 2015 © 2015, eco-scan bvba

eco-scan bvba  M14SCHR1_kennisgeving / ontwerp-MER

2

Colofon Opdrachtgever:

De Kluys bvba Meerseweg 17 2990 Loenhout KBO: 0898.064.503 VE bedrijf 1: 2.171.435.169 VE bedrijf 2: nog niet gekend

Opstellers rapport: 

Studiebureau

eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Gent (Wondelgem)



MER-deskundigen o

Discipline lucht Toon Van Elst (OLFASCAN nv)

o

Disciplines bodem en grondwater Peter Hermans (United Experts cvba)

o

Discipline oppervlaktewater Erik Meers (DLV Innovision)

o

Discipline geluid en trillingen Christophe Debonne (eco-scan bvba)

o

Coördinatie en Discipline fauna en flora Marie-Alix Vandenabeele (eco-scan bvba)



Medewerker(s) MER Nico Raes, (OLFASCAN nv), medewerker discipline lucht Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster coördinatie

eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

3

Inhoudsopgave Colofon ................................................................................................................... 3 Inhoudsopgave .......................................................................................................... 4 Lijst van tabellen ...................................................................................................... 8 Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 11 Afkortingenlijst ....................................................................................................... 13 Voorwoord ............................................................................................................. 15 1 Inleiding ........................................................................................................... 16 1.1 Beknopte beschrijving van het project ................................................................ 16 1.2 Toetsing aan MER-plicht ................................................................................... 16 1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages ........................................................... 17 1.4 Betrokken partijen ......................................................................................... 17 1.4.1 1.4.2 1.4.3

2

Situering project ................................................................................................ 20 2.1 Ruimtelijke situering ....................................................................................... 20 2.2 Vergunningstoestand ....................................................................................... 21 2.3 Administratieve voorgeschiedenis ...................................................................... 21 2.4 Randvoorwaarden .......................................................................................... 27 2.4.1 2.4.2

3

4

Juridische randvoorwaarden ..........................................................................27 Beleidsmatige randvoorwaarden .....................................................................31

Projectbeschrijving ............................................................................................. 39 3.1 Verantwoording project ................................................................................... 39 3.2 Bedrijfsinfrastructuur...................................................................................... 39 3.3 Capaciteit..................................................................................................... 42 3.4 Afbraak- en aanlegfase .................................................................................... 43 3.5 Exploitatie- en productiecyclus .......................................................................... 44 3.6 Grondstoffen en residuen ................................................................................. 45 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ................................................................ 49 4.1 Beschrijving alternatieven ................................................................................ 49 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4

4.2

Nulalternatief ...........................................................................................49 Doelstellingsalternatieven .............................................................................49 Locatiealternatieven ...................................................................................49 Uitvoeringsalternatieven ..............................................................................49

Ontwikkelingsscenario’s ................................................................................... 49 4.2.1 4.2.2 4.2.2.1 4.2.2.2 4.2.2.3

5 6 7

Initiatiefnemer – uitbater .............................................................................17 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ......................................17 Taakverdeling ...........................................................................................18

Autonome ontwikkeling ................................................................................50 Gestuurde ontwikkeling................................................................................50 Ruimtelijke ordening...................................................................................... 50 Mestdecreet ................................................................................................ 50 Ammoniakemissie ......................................................................................... 51

Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling ............................................................. 52 Disciplinegerichte aanpak ..................................................................................... 54 Discipline lucht .................................................................................................. 55 7.1 Geur ........................................................................................................... 55 7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.3.1 7.1.3.2 7.1.3.3 7.1.3.4

7.1.4

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............55 Afbakening studiegebied...............................................................................56 Methodiek ................................................................................................56 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 57 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 57 Geuremissie door kadaveropslag ........................................................................ 60 Significantiekader voor geur ............................................................................. 60

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................61


4

7.1.4.1 7.1.4.2 7.1.4.3

7.1.5

7.2

7.2.3.1 7.2.3.2 7.2.3.3

7.2.4 7.2.4.1 7.2.4.2

7.2.5

7.3.3.1 7.3.3.2 7.3.3.3 7.3.3.4

7.3.4

8

Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ......... 73 Andere bronnen............................................................................................ 74 Significantiekader voor stof .............................................................................. 74

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten...............................................74 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stal ............. 74 Andere bronnen............................................................................................ 78

Synthese van de milieu-effecten voor stof ..........................................................78 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............79 Afbakening studiegebied...............................................................................81 Methodiek en significantiekader ......................................................................81 Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ................................................ 81 Modellering van verzurende en vermestende emissies ............................................... 82 Toetsing van de verzurende en vermestende depositie .............................................. 82 Significantiekader voor verzuring en vermesting ..................................................... 82

Beschrijving van de emissies ..........................................................................82

Broeikasgas ................................................................................................... 84 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht ............................... 85 Milderende maatregelen .................................................................................. 87

Discipline bodem ................................................................................................ 92 8.1 Problematiek en toelichting referentiesituatie en beschrijving referentie-situatie ......... 92 8.2 Afbakening studiegebied .................................................................................. 93 8.3 Methodiek en significantiekader......................................................................... 94 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4

8.4

8.4.2.1 8.4.2.2

8.4.3

8.5 8.6

Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen ...................................................94 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................94 Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................95 Significantiekader voor de discipline bodem .......................................................95

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ................................................ 96 8.4.1 8.4.2

9

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ...............72 Afbakening studiegebied...............................................................................72 Methodiek en significantiekader ......................................................................73

Verzuring en vermesting .................................................................................. 79 7.3.1 7.3.2 7.3.3

7.4 7.5 7.6

Synthese van de milieu-effecten voor geur .........................................................70

Stof ............................................................................................................ 72 7.2.1 7.2.2 7.2.3

7.3

Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................... 61 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ......... 62 Geuremissie door andere bronnen ...................................................................... 70

Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen .................................96 Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .....................................97 Mestafzet ................................................................................................... 97 Mestopslag.................................................................................................. 97

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .............................99

Synthese van de milieu-effecten ........................................................................ 99 Milderende maatregelen ................................................................................ 100

Discipline water ................................................................................................ 101 9.1 Grondwater ................................................................................................ 101 9.1.1 9.1.2 9.1.3 9.1.3.1 9.1.3.2 9.1.3.3

9.1.4 9.1.4.1 9.1.4.2

9.2

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ............. 101 Afbakening studiegebied............................................................................. 102 Methodiek en significantiekader .................................................................... 103 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ............................................................. 103 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie ................................................... 103 Significantiekader voor grondwater.................................................................... 105

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................. 106 Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ............................................................. 106 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie ................................................... 107

Oppervlaktewater ........................................................................................ 111 9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.2.3.1 9.2.3.2

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie............. 111 Afbakening studiegebied............................................................................. 113 Methodiek en significantiekader .................................................................... 113 Watertoets ................................................................................................ 113 Oppervlaktewaterverontreiniging ...................................................................... 113


5

9.2.3.3

9.2.4

9.3 9.4

Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................ 114

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................. 114

Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water ............................ 114 Milderende maatregelen ................................................................................ 115

10 Discipline geluid en trillingen ............................................................................... 117 10.1 Problematiek .............................................................................................. 117 10.2 Toelichting gegevensgebruik ........................................................................... 117 10.3 Afbakening studiegebied ................................................................................ 117 10.4 Toelichting referentiesituatie .......................................................................... 117 10.4.1 10.4.2 10.4.3

10.5 10.6 10.7 10.8

Verkeer ................................................................................................. 117 Industrie ............................................................................................... 118 Woningen .............................................................................................. 118

Methodiek en significantiekader....................................................................... 118 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 119 Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 124 Milderende maatregelen ................................................................................ 124

11 Discipline fauna en flora ..................................................................................... 126 11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 126 11.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 127 11.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 128 11.3.1 11.3.2 11.3.3 11.3.4 11.3.5 11.3.6

11.4

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 133 11.4.1 11.4.2 11.4.3 11.4.4 11.4.5

11.5 11.6

Direct ecotoopverlies ................................................................................ 128 Verzurende depositie ................................................................................ 128 Vermestende depositie .............................................................................. 130 Verdroging ............................................................................................. 132 Rustverstoring ......................................................................................... 132 Significantiekader voor de discipline fauna en flora ............................................. 132 Direct ecotoopverlies ................................................................................ 133 Verzurende depositie ................................................................................ 133 Vermestende depositie .............................................................................. 134 Verdroging ............................................................................................. 134 Rustverstoring ......................................................................................... 136

Synthese van de milieu-effecten ...................................................................... 137 Milderende maatregelen ................................................................................ 137

12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................................... 138 12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 138 12.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 140 12.3 Methodiek en significantiekader....................................................................... 140 12.3.1 12.3.2 12.3.3 12.3.4

12.4

Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 140 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 140 Perceptieve aspecten ................................................................................ 141 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ..... 141

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 142 12.4.1 12.4.2

Het landschap als relatiesysteem .................................................................. 142 Erfgoedaspecten ...................................................................................... 142

12.4.2.1 12.4.2.2

12.4.3

12.5 12.6

Bouwkundig erfgoed ..................................................................................... 142 Archeologie................................................................................................ 142

Perceptieve aspecten ................................................................................ 143


13 Discipline mens ................................................................................................. 147 13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ............ 147 13.2 Afbakening studiegebied ................................................................................ 147 13.3 Toelichting referentiesituatie .......................................................................... 147 eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

6

13.3.1 13.3.2 13.3.3 13.3.4 13.3.5

13.4 13.5

Methodiek en significantiekader....................................................................... 148 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .............................................. 149 13.5.1 13.5.2

13.6 13.7

Woonfunctie ........................................................................................... 147 Recreatie .............................................................................................. 147 Landbouw .............................................................................................. 148 Industrie ............................................................................................... 148 Verkeer ................................................................................................. 148

Klachtenregistratie ................................................................................... 149 Verkeershinder ........................................................................................ 149


14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ...................................... 152 14.1 Algemene toelichting Watertoets ..................................................................... 152 14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets ...................... 152 15 Natura 2000-toets ............................................................................................. 155 16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken ......................................... 156 17 Monitoring en evaluatie ...................................................................................... 160 17.1 Controle .................................................................................................... 160 17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ........................................ 160 17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau ........................................... 160 17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater .............................. 160 17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks................................ 160 17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten ......................... 160 18 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................. 162 19 Leemten in de kennis ......................................................................................... 163 20 Tewerkstelling- en investeringsrapport ................................................................... 164 20.1 Tewerkstelling ............................................................................................. 164 20.2 Investeringen .............................................................................................. 164 20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen ................................................. 164 21 Conclusie ......................................................................................................... 165 Literatuurlijst ........................................................................................................ 169 Bijlagen ............................................................................................................... 173


7

Lijst van tabellen Tabellen Tabel 1 MER-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ................................... 18 Tabel 2 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf ........................................................ 21 Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf ........................................................ 23 Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen ......................................................................... 24 Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen .......................................................................... 25 Tabel 6 Juridische randvoorwaarden ................................................................................. 27 Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................. 31 Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur .......................................................................................... 39 Tabel 9 Bedrijfsinfrastructuur .......................................................................................... 41 Tabel 10 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het KB van 15 mei 2003 .............. 42 Tabel 11 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effectmatrix) ....................................................................................................................... 53 Tabel 12 Significantiekader voor de geur ............................................................................ 60 Tabel 13 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels .................................................... 61 Tabel 14 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels .................................................... 62 Tabel 15 Geuremissiefactoren .......................................................................................... 62 Tabel 16 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 63 Tabel 17 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster .............. 64 Tabel 18 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 65 Tabel 19 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m ........................ 65 Tabel 20 Geurconcentratie ter hoogte van de onderzochte woongebieden (WG) ........................... 66 Tabel 21 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 66 Tabel 22 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 67 Tabel 23 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m ........................ 68 Tabel 24 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden .................................. 68 Tabel 25 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 68 Tabel 26 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m ........................ 69 Tabel 27 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden .................................. 70 Tabel 28 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 1 .............................................................. 70 Tabel 29 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 2 .............................................................. 71 Tabel 30 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 1 + bedrijf 2 ................................................ 71 Tabel 31 Significantiekader voor stof ................................................................................. 74 Tabel 32 Stofemissiefactoren ........................................................................................... 75 Tabel 33 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie .................................................... 75 Tabel 34 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen ..................................................... 76 Tabel 35 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie .................................................... 76 Tabel 36 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen ..................................................... 77 Tabel 37 Samenvatting effecten voor stof bedrijf 1 ............................................................... 78 Tabel 38 Samenvatting effecten voor stof bedrijf 2 ............................................................... 79 Tabel 39 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) ................................................................ 81 Tabel 40 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Hoogstraten (ton/j) (VMM, 2012a) ................... 81 Tabel 41 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen ......................................................... 82 Tabel 42 Ammoniakemissiefactoren ................................................................................... 83 Tabel 43 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ............................................ 83 Tabel 44 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Wuustwezel in 2010, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012a) ........ 85 Tabel 45 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline lucht ............................................ 85 eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

8

Tabel 46 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline lucht ............................................ 86 Tabel 47 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................... 88 Tabel 48 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 88 Tabel 49 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m ........................ 88 Tabel 50 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden .................................. 89 Tabel 51 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie .................................................... 89 Tabel 52 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen ..................................................... 89 Tabel 53 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt .................. 90 Tabel 54 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m ........................ 90 Tabel 55 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden .................................. 91 Tabel 56 Geologische opbouw .......................................................................................... 93 Tabel 57 Significantiekader voor de discipline bodem ............................................................ 95 Tabel 58 Mestopslagcapaciteit op het bedrijf ....................................................................... 98 Tabel 59 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline bodem ......................................... 100 Tabel 60 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline bodem ......................................... 100 Tabel 61 Significantiekader voor grondwater ...................................................................... 105 Tabel 62 Bepaling grondwatertafeldaling ........................................................................... 107 Tabel 63 Bepaling grondwatertafeldaling ........................................................................... 108 Tabel 64 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting ................... 109 Tabel 65 Overzicht waterbronnen en waterverbruik op het bedrijf in de huidige situatie .............. 109 Tabel 66 Overzicht waterbronnen en waterverbruik op het bedrijf in de gewenste situatie............ 109 Tabel 67 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting ................... 110 Tabel 68 Significantiekader voor oppervlaktewater .............................................................. 114 Tabel 69 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline water ........................................... 114 Tabel 70 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline water ........................................... 115 Tabel 71 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen ............................................. 119 Tabel 72 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden .................................................. 120 Tabel 73 Toetsing continue bronnen in de huidige situatie (toetsing voor hernieuwing) ................. 121 Tabel 74 Toetsing alle continue bronnen in de gewenste situatie ............................................. 121 Tabel 75 Toetsing incidentele bronnen .............................................................................. 121 Tabel 76 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden .................................................. 122 Tabel 77 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie .................................................. 123 Tabel 78 Toetsing incidentele bronnen .............................................................................. 123 Tabel 79 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen bedrijf 1 .......................... 124 Tabel 80 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen bedrijf 2 .......................... 124 Tabel 81 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 1,5 kilometer rondom de inrichting ....................................................................................... 127 Tabel 82 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen ............................................... 129 Tabel 83 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006) ............................ 129 Tabel 84 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes ............................................................................................................ 131 Tabel 85 Significantiekader voor de discipline fauna en flora .................................................. 132 Tabel 86 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie ................................................................. 134 Tabel 87 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie ............................................................... 135 Tabel 88 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline fauna en flora ................................ 137 Tabel 89 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline fauna en flora ................................ 137 Tabel 90 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........ 141 Tabel 91 Samenvatting effecten voor bedrijf 1 voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ................................................................................................................ 146 eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

9

Tabel 92 Samenvatting effecten voor bedrijf 2 voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ................................................................................................................ 146 Tabel 93 Significantiekader voor de discipline mens ............................................................. 149 Tabel 94 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................... 149 Tabel 95 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................... 150 Tabel 96 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .............................................. 151 Tabel 97 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .............................................. 151 Tabel 98 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector (bedrijf 1 en bedrijf 2) ..... 156 Tabel 99 Overzicht Best Beschikbare technieken voor mestverwerking (bedrijf 1) ....................... 158


10

Verklarende woordenlijst abiotisch milieu

de niet-levende materie

aerodynamische diameter

de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje

afvalstoffendecreet

het afvalstoffendecreet vormt de wettelijke basis voor het realiseren van het afvalstoffenbeleid binnen het Vlaamse Gewest. Het omvat de belangrijkste bepalingen die verder uitgevoerd worden door de Vlaamse Regering in uitvoeringsbesluiten zoals o.a. het VLAREA

alluviaal

behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei

ammoniak

NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)

ammonium

het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden

antropogeen

ontstaan door menselijke activiteit

aquifer

ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven door ondoordringbare lagen zoals kleipakketten

autonome ontwikkeling

de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde beïnvloeding van buitenaf

Belgisch Biotische Index

een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macroinvertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te beoordelen

biotisch

met betrekking tot de levende materie

bodemkaart

geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft ook de blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan

bronnencluster

twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³) van de ander bron is gelegen

denitrificatie

proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden

depositie

afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)

discipline

milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de regelgeving vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’

drainageklasse

ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch bodemclassificatiesysteem

ecosysteem

geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties

ecotoop

ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn

effecten

veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene activiteiten

emissie

uitstoot van stoffen in de omgevingslucht

geurdrempel

concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige stoffen die door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van geurvrije lucht; de geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van één ouE/m³; de individuele geurdrempel is de geurdrempel die voor een individu werd vastgesteld

grondwaterkwetsbaarheid

hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld

immissie

de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht

indelingslijst

de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van de als hinderlijk beschouwde inrichtingen

ingreep-effect-schema

schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt

initiatiefnemer

de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te


11

bekomen kritische last

de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis

matrialendecreet

het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het Materialendecreet is een duidelijke prioriteitsvolgorde voor de omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De voorkeur gaat uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van afval wordt als laatste optie gezien

MER-plicht

de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan hinderlijke inrichtingen

MER-deskundige

natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’

mestverwerking

het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten vervat in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste residu’s, die na de mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest gelegen cultuurgrond worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn behandeld tot kunstmest; ofwel worden gerecycleerd en het gerecycleerde eindproduct niet op in het Vlaamse Gewest gelegen grond wordt gebracht

milderende maatregelen

maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen

milieu

de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een dynamische en wederkerige relatie staat

nulalternatief

toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert

olfactorisch

betreft de geur

ontwikkelingsscenario

beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties

OPS-model

Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de verspreiding van verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren

peilbuizen

tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat hieruit grondwaterstalen genomen kunnen worden

percentielwaarde

percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt overschreden

projectgebied

het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is

referentiesituatie

de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de effectvoorspelling

studiegebied

het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieu-effecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten

vaste mest

dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %

vegetatie

ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie hebben ingenomen

waarnemingsdrempel

laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden waargenomen

watertoets

een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke natuur

zuurequivalent

eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat toe om de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3


12

Afkortingenlijst ABS

Algemeen Boerensyndicaat

a.d.

aerodynamische diameter

ANB

Agentschap Natuur en Bos

APA

Algemeen Plan van Aanleg

BB

Boerenbond

BBI

Belgisch Biotische Index

BBT

Beste Beschikbare Technieken

BD

Bestendige Deputatie

BPA

Bijzonder Plan van Aanleg

BREF

Best Available Techniques Reference Documents

B.S.

Belgisch Staatsblad

BWK

biologische waarderingskaart

CBS

College van Burgemeester en Schepenen

CW

Combiwasser

dB

decibel

DOV

Databank Ondergrond Vlaanderen

EU

Europese Unie

GNOP

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan

GPBV

Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging

GRSP

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan

GRUP

Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

IFDM

Immissie Frequentie Distributie Model

IPPC

Integrated Pollution Prevention and Control

KB

Koninklijk Besluit

KL

kritische last

LAT

lange afstandstransport

LNE

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

MAP

Mestactieplan

m.e.r.

milieueffectrapportage

MER

milieueffectrapport

MINA

Milieu- en Natuurraad Vlaanderen

MIRA

Milieurapport Vlaanderen

MLTD

middellange termijndoelstelling

MTC

maximaal toelaatbare concentratie

NEC

National Emissions Ceiling

NER

nutriëntenemissierechten

OPS

Operationeel Prioritaire Stoffen

ouE

geureenheid (European Odour Unit, EN13725)

OVAM

Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij

PM

Particulate Matter

PRSP

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

PRUP

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan

RSV

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

SBZ

Speciale Beschermingszone

se

snuffeleenheid

VEN

Vlaams Ecologisch Netwerk

VHA

Vlaamse Hydrografische Atlas

VITO

Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

VLAREA

Vlaams Reglement voor Afvalvoorkoming en –beheer


13

Vlarem

Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen

VLM

Vlaamse Landmaatschappij

VMM

Vlaamse Milieumaatschappij

VOS

vluchtige organische stoffen

Zeq

zuurequivalenten


14

Voorwoord Een milieueffectrapport (MER) is een openbaar document, waarin van een voorgenomen activiteit en van redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatieven, de te verwachten gevolgen voor het milieu in hun onderlinge samenhang op een systematische en zo objectief mogelijk wijze beschreven worden. Een MER is een informatief, beslissingsondersteunend instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die genomen wordt door de bevoegde overheid omtrent het al dan niet toelaten of vergunnen van een m.e.r.-plichtig project, houdt ook rekening met andere sectoren (sociale, economische en technische belangen) en met openbare inspraak. Het m.e.r.-proces is toegankelijk voor publieke inspraak. Dit gebeurt in de beginfase van het m.e.r. proces door middel van een kennisgevingsdossier. De initiatiefnemer heeft er bij de start van de m.e.r.procedure expliciet voor gekozen om de in de kennisgeving voorgestelde methodologie reeds verder uit te werken tot ontwerp-MER en beide gebundeld in te dienen als één document. Dit dossier bevat naast de beschrijving van het project zelf, eveneens een beschrijving van de ruimtelijke situering, van de bestaande vergunningstoestand en van de toestand zoals die bij de uitbreiding zal worden aangevraagd. Daarnaast worden ook reeds de mogelijke milieu-effecten beschreven en geëvalueerd. Het gekoppelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER voor de inrichting is door de dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) volledig verklaard op 12 augustus 2014. De terinzagelegging in Wuustwezel liep van 26 augustus 2014 tot en met 24 september 2014. Er werden geen inspraakreacties ontvangen. Parallel werden de adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze adviezen werden mee verwerkt in de bijzondere richtlijnen voor dit MER, opgesteld door de dienst Mer op 10 december 2014. Door de keuze voor een gekoppeld kennisgevingsdossier/ontwerp-MER worden in deze bijzondere richtlijnen dan ook zowel methodologische aandachtspunten en vereisten opgenomen als opmerkingen met betrekking tot de concrete uitwerking van de door de initiatiefnemer voorgestelde methodologie. Beide aspecten samen bakenen de inhoud van het uiteindelijke MER af. Nadat alle door de Dienst Mer geformuleerde opmerkingen op voldoende wijze werden ingevuld en het eigenlijke MER goedgekeurd verklaard werd, wordt het rapport openbaar gemaakt. Vanaf dan kunnen het project-MER-verslag, de beslissing omtrent de volledigverklaring van de kennisgeving en in voorkomend geval de aanvullende bijzondere richtlijnen, ten allen tijde geraadpleegd worden bij de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Dienst Mer. Na het doorlopen van de m.e.r.-procedure is inspraak opnieuw mogelijk. Tijdens de periode van openbaarheid voorzien bij een milieuvergunningsaanvraag heeft de burger inzage in het MER en het aanvraagdossier (30 kalenderdagen voor een MER bij een milieuvergunningsaanvraag). De burger kan schriftelijk of mondeling bezwaren indienen bij het College van Burgemeester en Schepenen (CBS). Indien de bezwaren binnen de gestelde termijn ingediend zijn, worden ze ontvankelijk verklaard. Na afsluiting van het openbaar onderzoek maakt het CBS een procesverbaal op van de ontvangen meningen en schriftelijke bezwaren. Mits motivatie kan het CBS een bezwaar echter ongegrond verklaren. De burger kan dus het MER gebruiken om zijn bezwaren te staven, de beslissende overheid (gemeente of provincie) kan het MER gebruiken o.a. om een bezwaar te weerleggen maar ook en vooral om haar beslissing te ondersteunen (zowel in geval van vergunning als weigering).


15

1 Inleiding 1.1 Beknopte beschrijving van het project Voorliggend MER handelt over twee afzonderlijke projecten. De twee projecten worden gezamenlijk in dit MER besproken gezien de geringe afstand tussen de twee projecten, het gelijkaardig karakter van de projecten en het feit dat beide projecten in dezelfde tijdspanne uitgevoerd zullen worden. Het eerste project betreft de uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij, gelegen in de Meerseweg 17 te Loenhout (hierna genoemd als bedrijf 1). Momenteel is het bedrijf vergund voor het houden van 6.846 varkens, waarvan 2 beren, 786 zeugen, 202 jonge zeugen en 5.856 vleesvarkens. Daarnaast worden op het bedrijf 2.880 biggen gehuisvest. De dieren worden in de huidige situatie gehuisvest in drie ammoniakemissiearme stallen. Het bedrijf wenst in de toekomst een vergunning te verkrijgen voor het houden van 11.532 varkens (1.810 zeugen, 409 jonge zeugen, 1 beer en 9.312 vleesvarkens). Daarnaast wenst het bedrijf 8.352 biggen te houden. De gewenste situatie zal gerealiseerd worden door een uitbouw te voorzien aan de zeugenstal en biggenstal, alsook door een nieuwe vleesvarkensstal en een nieuwe biggenstal te voorzien. De uitbouwen aan beide zijden van de zeugenstal zullen van een combiwasser voorzien worden. De uitbouw aan de biggenstal zal voorzien worden van hetzelfde AEA-stalsysteem als bestaande biggenstal (V-1.5). De nieuwe vleesvarkensstal en nieuwe biggenstal zullen voorzien worden van een combiwasser. Om de stallen te kunnen uitbreiden zal de bestaande loods verplaatst worden. Het tweede project betreft de exploitatie van een nieuw varkensbedrijf in de Meerseweg Z/N te Loenhout (hierna genoemd bedrijf 2). De exploitant wenst een vergunning te krijgen voor het houden van 8.400 vleesvarkens. Hiertoe zou een één nieuwe stal gebouwd worden, voorzien van een biologische luchtwasser. In het MER zullen beide projecten zowel afzonderlijk als samen besproken worden. Voor het eerste project (Meerseweg 17) zal een evaluatie gemaakt worden van de huidige en de gewenste situatie. Het nulalternatief is hier gelijk aan de huidige situatie gezien deze situatie nog tot 12/11/2029 vergund is. Voor het tweede project (Meerseweg Z/N) zal een evaluatie gemaakt worden van de gewenste situatie. Daarnaast zal ook het nulalternatief besproken worden, wat de situatie zonder bedrijf betreft. Daarnaast zal ook, waar cumulatieve effecten optreden, gekeken worden naar de situatie waarbij beide bedrijven de gewenste vergunning verkrijgen.

1.2 Toetsing aan MER-plicht Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het Staatsblad gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het decreet van 18/12/2002 (B.S. 13/02/2003) tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en een bijlage II met lijsten van MER-plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administratie. Naar aanleiding van het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013) is eveneens een bijlage III-lijst met projecten die m.e.r.-screeningsplichtig zijn. Voor het eerste project (Meerseweg 17) wordt een uitbreiding, wijziging en hernieuwing aangevraagd. Het project valt daardoor onder volgende categorie:


16



categorie 28 a) uit de lijst van bijlage I: ‘Wijziging of uitbreiding van de in bijlage I, II of III opgenomen projecten, wanneer die wijziging of uitbreiding op zich voldoet aan de in bijlage I genoemde drempelwaarden, voor zover deze bestaan’

Het project omvat namelijk een uitbreiding die aan volgende drempelwaarden voldoet: 

categorie 21 c) (intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor intensieve varkenshouderij met meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20 kg)’



categorie 21 d) (intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij met meer dan 900 plaatsen voor zeugen’

In het tweede project (Meerseweg Z/N) wordt een vergunning aangevraagd voor de exploitatie van nieuw vleesvarkensbedrijf waarbij 8.400 vleesvarkens gehuisvest worden. Het project valt daardoor onder volgende categorie: 

categorie 21 c) (intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor intensieve varkenshouderij met meer dan 3.000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20 kg)’

Er dient bijgevolg voor beide projecten een MER opgemaakt te worden.

1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages In het verleden werd voor bedrijf 1 (Meerseweg 17), toen nog op naam van Jos Schrauwen, een MER opgesteld, namelijk PRMER-0374, dat goedgekeurd werd op 29/05/2009. In dit MER werd de uitbreiding, wijziging en hernieuwing van het varkensbedrijf tot 5.486 varkens besproken. De vergunning hiervoor werd verleend in november 2009. Na het verkrijgen van de vergunning werd het bedrijf overgenomen door De Kluys bvba (2010) en werd nog een uitbreiding aangevraagd en verkregen voor een totaal van 6.486 varkens. Hiervoor werd een bijkomende nota opgesteld. Daarnaast werd in juli 2013 een DMA opgemaakt voor het bedrijf. Relevante informatie uit het eerder gemaakte MER, de nota en de DMA zullen in dit MER overgenomen worden. Voor het andere bedrijf (Meerseweg Z/N) werden nog geen relevante rapporten opgemaakt, gezien het een nieuw bedrijf betreft.

1.4 Betrokken partijen 1.4.1

Initiatiefnemer – uitbater

Initiatiefnemer:

1.4.2

De Kluys bvba Meerseweg 17 2990 Loenhout (Wuustwezel)

Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen

De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines. De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project


17

doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht, bodem, water, geluid en fauna en flora in het team van deskundigen opgenomen. Tabel 1 MER-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen discipline

erkend deskundige

erkenning

coördinaten

bodem en water

Peter Hermans

geohydrologie: EDA/708/V1

United Experts cvba

onbeperkt geldig

Biezeweg 15a

pedologie: EDA/708-B/V1

9230 Wetteren

onbeperkt geldig oppervlaktewater

Erik Meers

EDA/784

DLV-Innovision

onbeperkt geldig

Stationsstraat 100 3360 Bierbeek

fauna en flora

Marie-Alix Vandenabeele

EDA/728/V-1

eco-scan BVBA

onbeperkt geldig

Industrieweg 114H 9032 Wondelgem (Gent)

lucht

Toon Van Elst

EDA/553/V-3

OLFASCAN nv

onbeperkt geldig


geluid en trillingen

Christophe Debonne

EDA/790

eco-scan BVBA

onbeperkt geldig


coördinatie

Marie-Alix Vandenabeele

erkenning als coördinator bestaat niet als dusdanig, maar de coördinator wordt gekozen uit MERdeskundigen (EDA/728/V-1

eco-scan BVBA Industrieweg 114H 9032 Wondelgem (Gent))

onbeperkt geldig)

De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving en landschap) worden behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens haar taak om van de deelonderzoeken een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te formuleren. Zij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen. De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door

1.4.3



Gwynet Leyre, eco-scan bvba, medewerkster coördinatie



Nico Raes, Olfascan nv, medewerker discipline lucht



Interne deskundigen: 

De Kluys bvba, initiatiefnemer



An Lauwerysen, bedrijfsdeskundige, United Experts cvba



Annelies Vermeiren, bedrijfsdeskundige, United Experts cvba

Taakverdeling

De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:  het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het bijzonder tijdens de voorfase;  het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;  het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;  het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;  het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;  het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;


18

   

het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten; het opstellen van de eindbespreking; de redactie van de niet-technische samenvatting; de eindredactie van het rapport.

De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.


19

2 Situering project 2.1 Ruimtelijke situering Bedrijf 1 Het bedrijf is gelegen in de Meerseweg 17 te Loenhout (Wuustwezel), dit op de kadastrale percelen 3de afdeling, sectie A, perceelnummer 480a. Een kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in Bijlage 1a. Een uittreksel van de topografische kaart van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3a wordt het stratenplan in de omgeving van de inrichting weergegeven en op Bijlage 4a wordt een luchtfoto van het bedrijf weergegeven. Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf volledig in agrarisch gebied. Voorts komt er binnen een straal van 1 km enkel nog landschappelijk waardevol agrarisch gebied voor, dit op zo’n 565 m ten N van het bedrijf. Het dichtstbijzijnde woongebied is gelegen op zo’n 1,3 km ten W van het bedrijf. Op zo’n 1,2 km ten ZO van het bedrijf komt een ‘bestaande snelweg’ voor. Het gaat om de E19, die Brussel via Antwerpen met de Nederlandse A16 verbindt. Het bedrijf is volledig gelegen op het grondgebied van Wuustwezel. Op zo’n 2,0 km is de grens met Nederland gelegen. Er is geen BPA van toepassing ter hoogte van de projectlocatie. Bedrijf 2 Het bedrijf is gelegen in de Meerseweg Z/N te Loenhout (Wuustwezel) en dit op de kadastrale percelen 3de afdeling, sectie A, perceelnummers 451K en 451P. Een kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in Bijlage 1b. Een uittreksel van de topografische kaart van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3b wordt het stratenplan in de omgeving van de inrichting weergegeven en op Bijlage 4b wordt een luchtfoto van de projectlocatie weergegeven. Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf volledig in agrarisch gebied. Voorts komt er binnen een straal van 1 km enkel nog landschappelijk waardevol agrarisch gebied voor, dit op zo’n 325 m ten N van het bedrijf. Op 1,3 km ten ZO is de ‘bestaande autosnelweg’ E19 gelegen. Het dichtstbijzijnde woongebied is op 1,7 km ten W van het bedrijf gelegen. Het bedrijf is volledig gelegen op het grondgebied van Wuustwezel. Op zo’n 1,8 km is de grens met Nederland gelegen. Er is geen BPA van toepassing ter hoogte van de projectlocatie. Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Beide bedrijven zijn op een afstand van zo’n 185 m van elkaar gelegen, gescheiden door de Jonkerweg. In Bijlage 2 wordt de locatie van beide bedrijven aangeduid op een topografische kaart. In Bijlage 4c wordt een luchtfoto met de locatie van beide bedrijven weergegeven.


20

2.2 Vergunningstoestand Bedrijf 1 De initiatiefnemer wenst een bouwen milieuvergunning aan te vragen voor de uitbreiding van zijn varkenshouderij. Een overzicht van de huidige en gewenste vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 2. Tabel 2 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf rubrieknr.

omschrijving

klasse

huidig

gewenst

aanvraag

9.4.1.c)2°

varkensstal in agrarisch gebied met plaatsen voor meer dan 1.000 varkens ouder dan 10 weken

1

6.846 varkens waarvan

11.532 varkens waarvan

uitbreiding

- 2 beren

- 1 beer

intensieve varkenshouderij met meer dan 2.000 plaatsen voor mestvarkens van meer dan 30 kg

1, X*

- 786 zeugen

- 1.810 zeugen

- 202 jonge zeugen

- 409 jonge zeugen

9.4.1.d)2°

intensieve varkenshouderij met meer dan 750 plaatsen voor zeugen

1, X*

- 5.856 vleesvarkens

- 9.312 vleesvarkens

12.2.1°

transformatoren met een individueel nominaal vermogen van 100 kVA t.e.m. 1.000 kVA

3

/

250 kVA

uitbreiding

15.1.1°

al dan niet overdekte ruimte waarin 3 t.e.m. 25 autovoertuigen en/of aanhangwagens, andere dan personenwagens gestald worden

3

stallen van 7 voertuigen

stallen van 7 voertuigen

hernieuwing

16.3.1.1°

koelinstallaties voor het bewaren van producten, luchtcompressoren en airconditioninginstallaties, met een totale geïnstalleerde drijfkracht van 5 kW t.e.m. 200 kW

3

37 kW surpressor

30 kW surpressor

hernieuwing

20 kW compressor

20 kW compressor

wijziging

inrichtingen voor de opslag van zeer giftige, giftige en ontplofbare stoffen met uitzondering van deze bedoeld onder rubriek 48, met een opslagcapaciteit van meer dan 100 kg tot en met 1 ton

2

900 kg methanol

1.200 liter methanol

hernieuwing

opslagplaatsen voor oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen met een totaal inhoudsvermogen van meer dan 1.000 t.e.m. 50.000 kg, gelegen in ander dan industriegebied

2

17.3.4.2°b)

opslagplaatsen voor zeer licht ontvlambare en licht ontvlambare vloeistoffen met een totaal inhoudsvermogen van meer dan 500 l t.e.m. 30.000 l, gelegen in ander dan industriegebied

17.3.5.1°

9.4.1.d)1°

17.3.2.2

17.3.3.2°b)

17.3.6.1°b)

17.3.9.1°

hernieuwing

uitbreiding

2.000 l azijnzuur

2.000 l azijnzuur

wijziging

10.000 l ijzertrichloride

4.000 l voedingszuren

hernieuwing

3

1.200 l methanol

1.200 liter methanol

hernieuwing

Opslagplaatsen voor ontvlambare vloeistoffen met een totaal inhoudsvermogen van 100 l tot en met 5.000 l

3

2.000 liter azijnzuur

2.000 liter azijnzuur

uitbreiding

4.000 liter voedingszuren

hernieuwing

opslagplaatsen voor vloeistoffen met een ontvlammingspunt hoger dan 55°C, maar dat 100°C niet overtreft met een totaal inhoudingsvermogen van meer dan 100 l tot en met 20.000 l

3

18.500 l mazout

uitbreiding

Inrichtingen voor de verdeling van de in rubriek 17.3.6. bedoelde vloeistoffen met maximaal 1

3


17.500 l mazout

hernieuwing

1 verdeelslang

/

wijziging hernieuwing

21

rubrieknr.

omschrijving

klasse

huidig

gewenst

aanvraag

verdeelslang 17.3.9.2°

Inrichtingen voor de verdeling van vloeistoffen met maximaal 2 verdeelslangen waarmee uitsluitend eigen bedrijfsvoertuigen worden bevoorraad

2

/

2 verdeelslangen

uitbreiding

17.4

Opslagplaatsen van gevaarlijke stoffen, in verpakkingen met een inhoudsvermogen van max. 25 l of 25 kg, voor zover de max. opslag begrepen is tussen 50 kg of 50 l en 5.000 kg of 5.000 l

3

/

20 x 25 liter chloor

uitbreiding

opslagplaats van dierlijke mest in agrarische gebieden met een opslagcapaciteit van meer dan 5.000 m³

2

28.2.c)2°

4 x 25 liter waterstofperoxide

4.740 m³ mestopslag in stallen en silo 500 m³ dikke fractie 430 m³ ruwe mest 325 m³ dunne fractie

10.844 m³ mestopslag bij stallen en silo

uitbreiding hernieuwing

11.799 m³ dierlijke mest bij mestverwerking waarvan, 10.000 m³ effluent 430 m³ ruwe mest 325 m³ dunne fractie 544 m³ nabezinker 500 m³ dikke fractie (1.540 m³ biologie)

28.3.b)

inrichting waar dierlijke mest bewerkt of verwerkt wordt met een verwerkingscapaciteit van 1.000 ton/j t.e.m. 25.000 ton/j

1

verwerking van 14.000 ton mest per jaar

verwerking van 14.000 ton mest per jaar

hernieuwing

45.4.e)2°

opslagplaatsen voor producten van dierlijke oorsprong van meer dan 50 ton

3

/

80 m³ weiopslag

uitbreiding

45.13.d)1°b)

Inrichtingen voor het behandelen, bewerken of verwerken van groeten en andere voedingsplanten, vruchten, granen, zaden of andere producten van plantaardige oorsprong met een geïnstalleerde totale drijfkracht van 5 kW tot en met 100 kW, wanneer de inrichting volledig of gedeeltelijk is gelegen in een gebied ander dan industriegebied

3

/

brijvoerinstallatie: 40 kW

uitbreiding

45.14.3

Opslagplaatsen voor losse granen en voor groenvoeders in agrarisch gebied, vanaf 1.000 m³

2

/

1.500 m³ groenvoer

uitbreiding

53.2.2

Bronbemaling die technisch noodzakelijk is voor ofwel de verwezenlijking van bouwkundige werken, ofwel de aanleg van openbare nutsvoorzieningen gelegen in een ander gebied dan vermeld in 1°

3

/

bronbemaling tijdens werkzaamheden

uitbreiding

53.8.2°

boren van grondwaterwinningsputten en grondwaterwinning met een opgepompt debiet van meer dan 500 m³ tot en met 30.000m³/jaar

2

20.600 m³/j

29.100 m³/j, 80 m³/d

hernieuwing


60 m³/dag

uitbreiding

800 m³/j (bluswater),

22

* X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke inrichting omvat telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten plaatsvinden, die technisch in verband staan met de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie ook artikel 5, § 7 van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT)

Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Bestendige Deputatie (BD) van de provincie Antwerpen. Bedrijf 2 De initiatiefnemer wenst een bouwen milieuvergunning aan te vragen voor de exploitatie van een nieuw varkensbedrijf. Een overzicht van de gewenste vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 2. Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf rubrieknr.

omschrijving

klasse

gewenst

aanvraag

9.4.1.c)2°

varkensstal in agrarisch gebied met plaatsen voor meer dan 1.000 varkens ouder dan 10 weken

1

8.400 vleesvarkens

uitbreiding

9.4.1.d)1°

intensieve varkenshouderij met meer dan 2.000 plaatsen voor mestvarkens van meer dan 30 kg

1, X*

12.2.1°

transformatoren met een individueel nominaal vermogen van 100 kVA t.e.m. 1.000 kVA

3

250 kVA

uitbreiding

17.3.3.2°b)

opslagplaatsen voor oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen met een totaal inhoudsvermogen van meer dan 1.000 t.e.m. 50.000 kg, gelegen in ander dan industriegebied

2

500 l chloor (20 bussen x 25 l)

uitbreiding

17.3.6.1°b)

opslagplaatsen voor vloeistoffen met een ontvlammingspunt hoger dan 55°C, maar dat 100°C niet overtreft met een totaal inhoudingsvermogen van meer dan 100 l tot en met 20.000 l

3

2.500 l mazout

uitbreiding

17.3.9.1°

Inrichtingen voor de verdeling van de in rubriek 17.3.6. bedoelde vloeistoffen met maximaal 1 verdeelslang

3

1 verdeelslang

uitbreiding

17.4

Opslagplaatsen van gevaarlijke stoffen, in verpakkingen met een inhoudsvermogen van max. 25 l of 25 kg, voor zover de max. opslag begrepen is tussen 50 kg of 50 l en 5.000 kg of 5.000 l

3

20 x 25 liter chloor

uitbreiding

28.2.c)2°

opslagplaats van dierlijke mest in agrarische gebieden met een opslagcapaciteit van meer dan 5.000 m³

2

9.700 m³ dierlijke mest

uitbreiding

45.4.e)2°

opslagplaatsen voor producten van dierlijke oorsprong van meer dan 50 ton

2

80 m³ weiopslag

uitbreiding

45.13.d)1°b)

Inrichtingen voor het behandelen, bewerken of verwerken van groeten en andere voedingsplanten, vruchten, granen, zaden of andere producten van plantaardige oorsprong met een geïnstalleerde totale drijfkracht van 5 kW tot en met 100 kW, wanneer de inrichting volledig of gedeeltelijk is gelegen in een gebied ander dan industriegebied

3

brijvoerinstallatie: 40 kW

uitbreiding


4.000 l voedingszuren

4 x 25 liter waterstofperoxide

23

rubrieknr.

omschrijving

klasse

gewenst

aanvraag

53.2.2

Bronbemaling die technisch noodzakelijk is voor ofwel de verwezenlijking van bouwkundige werken, ofwel de aanleg van openbare nutsvoorzieningen gelegen in een ander gebied dan vermeld in 1°

3

bronbemaling tijdens werkzaamheden

uitbreiding

53.8.2°

boren van grondwaterwinningsputten en grondwaterwinning met een opgepompt debiet van meer dan 500 m³ tot en met 30.000m³/jaar

2

19.500 m³/j

uitbreiding

53 m³/d

* X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke inrichting omvat telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten plaatsvinden, die technisch in verband staan met de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie ook artikel 5, § 7 van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT)

Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Bestendige Deputatie (BD) van de provincie Antwerpen.

2.3 Administratieve voorgeschiedenis Bedrijf 1 Voor de exploitatie van de landbouwinrichting zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel 4) en stedenbouwkundige vergunningen (Tabel 5) bekend. Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen begindatum

einddatum

onderwerp

exploitant

overheid

Schrauwen Jos

BD

29/3/2007

Vergunning verleend om een varkensbedrijf te exploiteren met: -1967 varkens waarvan 2 beren, 384 zeugen, 1581 andere varkens -7 voertuigen -17.500 L mazout -1 verdeelslang -3260 m³ dierlijke mestopslag -grondwaterwinning van max 25 m³/dag en 7.500 m³/jaar

26/6/2008

Aktename: wijziging van inplanting

Schrauwen Jos

BD

Schrauwen Jos

BD

21/8/2008

Vergunning voor: -opslag van 960 kg methanol -opslag van 14.000 kg ijzertrichloride -opslag van 2.100 kg azijnzuur -opslag van 7.360 m³ mest in totaal -mestverwerking 14.000 ton/jaar -surpressor en compressor van 37 kW en 20 kW - opslag van 200 L structol

Schrauwen Jos

BD

12/11/2009

Hernieuwing + uitbreiding met MER-rapport tot: -5486 varkens (2beren, 578 zeugen, 7906 andere varkens) -7 voertuigen -surpressor 37 kW en compressor 20 kW -1200 L methanol -2000 L azijnzuur -10.000 ijzertrichloride -17.500 L mazout -200 L structol -1 verdeelslang


24

begindatum

einddatum

onderwerp

exploitant

overheid

-8.856 m³ mestopslag (4.610 m³ in de stallen, 4255 m³ verwerkingsinstallatie) -14.000 ton/jaar verwerking in Trevi -grondwaterwinning 16.700 m³/jaar en 46 m³/dag 26/10/2010

Melding van overname

De Kluys bvba

BD

De kluys bvba

BD

1/6/2011

Uitbreiding tot in totaal: -6486 varkens (2 beren, 786 zeugen, 202 jonge zeugen, 5856 vleesvarkens) -grondwaterwinning 60 m³/dag en 20.600 m³/jaar -5.995 m³ dierlijke mestopslag

Volgende bijzondere voorwaarden werden opgelegd bij de milieuvergunning:  in afwijking van de bepalingen van artikel 5.28.3.2.1.§2 van Vlarem II dient geen weegbrug te worden geïnstalleerd. Als alternatief zullen twee debietsmeters worden geïnstalleerd: één voor de scheider en één voor de opslag van de dunne fractie. De afgevoerde dikke fractie zal worden gewogen op de dichtstbijzijnde geijkte weegbrug; In het kader van de burenregelingen werd wel een weegbrug geplaatst. De debietmeters zijn in het proces geplaatst voor de scheider en voor het effluentbekken. Dit is in samenspraak met de VLM gebeurd om tot een goedgekeurd massaprotocol te komen. 

in afwijking van de bepalingen van artikel 5.28.3.4.1 en 5.28.2.3 van Vlarem II zullen het nitrificatie- en denitrificatiebekken, de nabezinker en de lagunes niet te worden afgedekt. Bij het laden en lossen van drijfmest zal gebruik gemaakt worden van vloeistofdichte snelkoppelingen via een vaste aanvoerdarm op de tank aan de buitenkant van het gebouw; Hieraan wordt voldaan. 

in afwijking van de bepalingen van artikel 5.28.3.2.2§2 en §3 van titel II van Vlarem, m.b.t. de analyses op de aangevoerde mest, dienen de stalen minstens eenmaal per jaar per bedrijf en per mestput te worden genomen; Hieraan wordt voldaan. 

het biologisch luchtwassysteem (S-1) moet geïmplementeerd worden; de uitvoering en het gebruik van het luchtwasssysteem moet volledig conform het Ministerieel besluit van 19 maart 2004 houdende vaststelling van de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen gebeuren (met ondermeer een urenteller, een watermeter, een halfjaarlijkse monstername van het spuiwater, een logboek waarin metingen, onderhoud, analyseresultaten van het waswater en storingen bijgehouden worden, een onderhoudscontract en een adviescontract); Hieraan wordt voldaan. 

het biologisch luchtwassysteem moet een ammoniakverwijderingsrendement hebben van minimaal 70 %; er moet een rendementsmeting uitgevoerd worden ten laatste 9 maanden na ingebruikname van de installatie; de resultaten van deze metingen moeten aan de vergunningverlenende overheid die deze ter kennisgeving zal overmaken aan de afdelingen Milieuvergunningen, en MilieuInspectie; Er is een ammoniakreductierendement van minimum 70 %. Er werden echter nog geen metingen van het ammoniakreductierendement uitgevoerd. Hiertoe zijn momenteel onderhandelingen bezig met de leverancier. 

het logboek en een beoordeling van het jaarlijks technisch onderhoud moeten ter inzage liggen voor de toezichthoudende overheid. Hieraan wordt voldaan. Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen begindatum

onderwerp

10/3/2008

Het bouwen van een varkensbedrijf, bestaande uit een zeugenstal, biggenstal, een vleesvarkensstal, een landbouwloods en een mestverwerkingsinstallatie, het aanleggen van


overheid CBS

25

begindatum

onderwerp

overheid

betonverharding en het aanplanten van een groenscherm 1/3/2010

Uitbreiding en regularisatie van een varkensbedrijf in opbouw

CBS

28/11/2011

Uitbreiding van een bestaand in aanbouw zijnde varkensbedrijf

CBS

Bedrijf 2 Gezien het een nieuw bedrijf betreft, is er geen administratieve voorgeschiedenis voor dit bedrijf.


26

2.4 Randvoorwaarden 2.4.1

Juridische randvoorwaarden

Tabel 6 Juridische randvoorwaarden juridische randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)

Gewestplan

geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in Vlaanderen weer

ja

zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project)// (referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)

Bijzonder Plan van Aanleg (BPA)

geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in bepaalde delen van Vlaanderen weer

neen

zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project) // (referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)

Vlarem I

bepaalt de modaliteiten met betrekking tot exploitatie en/of verandering van meldings- en vergunningsplichtige inrichtingen

ja

zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)

Vlarem II

bevat milieukwaliteitsnormen en algemene en sectorale milieuvoorwaarden met betrekking tot o.a. ligging en exploitatie van inrichtingen

ja

voor beide landbouwinrichtingen zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan de gevraagde en/of vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle disciplines)

EU kaderrichtlijn 96/62 inzake beoordeling en beheer van luchtkwaliteit + dochterrichtlijnen 1999/30, 2000/69, 2002/3, 2004/107. De voorgaande richtlijnen zitten vanaf 21 mei 2008 vervat in de Europese Richtlijn Lucht 2008/50/EG

vormt de basis voor een nieuw luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese Unie. Globaal kader waarmee EU luchtkwaliteit beoordeelt en beheert

ja

een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In het MER zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge van de bedrijven te verwachten valt // (discipline lucht en mens)

Mestdecreet en uitvoeringsbesluiten

heeft tot doel de bescherming van het leefmilieu tegen verontreiniging als gevolg van productie en gebruik van meststoffen

ja

de bedrijven dienen de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline lucht, water, bodem en fauna en flora)

Wetgeving grondwater

(sinds 1999 opgenomen in Vlaremwetgeving)

ja

het bedrijf in de Meerseweg 17 vraagt de hernieuwing en uitbreiding van een grondwaterwinning aan en dient aldus de geldende wetgeving na te leven. Ook het bedrijf in de Meerseweg Z/N dient aan de geldende wetgeving te voldoen, gezien het een grondwaterwinning aanvraagt // (discipline water)

Bescherming oppervlaktewater

(waterkwaliteitsdoelstellingen en lozingsvoorwaarden opgenomen in Vlarem II)

ja

voorliggende bedrijven kunnen een risico inhouden naar oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)


27

juridische randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant


Bestemming en milieukwaliteitsnormen oppervlaktewater

duidt bestemming oppervlaktewater aan (milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II)

ja

Bedrijf 1 (Meerseweg 17) Op ongeveer 55 m ten W van het bedrijf is de Sluikensbeek (2de categorie) gelegen. Daarnaast is op 45 m ten N de Leiloop (3de categorie) gelegen. Verder is binnen een straal van 1 km op 440 m ten ZO van het bedrijf de Herselingloop (3de categorie) gelegen en op 855 m ten NO van het bedrijf een naamloze, niet geklasseerde beek gelegen. Deze hebben alle de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. Bedrijf 2 (Meerseweg Z/N) Op ongeveer 455 m ten W van het bedrijf is de Sluikensbeek (2de categorie) gelegen. Daarnaast is op 70 m ten N de Leiloop (3de categorie) gelegen. Verder is binnen een straal van 1 km op 515 m ten Z van het bedrijf de Herselingloop (3de categorie) gelegen en op 590 m ten NO van het bedrijf een naamloze, niet geklasseerde beek gelegen. Op 905 m ten N komt de Venbeek (3de categorie) voor. Deze hebben alle de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. // (discipline water)

Decreet integraal waterbeleid (incl. de Watertoets)

bevat bepalingen betreffende het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van watersystemen. Het decreet reikt tevens een aantal instrumenten aan die een sleutelrol moeten spelen in het Vlaamse waterbeleid, o.a. de Watertoets

ja

beide projecten dienen getoetst te worden aan de bepalingen opgenomen in de Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de Watertoets, discipline water)

Uitvoeringsbesluit van de Watertoets (B.S. 31/10/2006)

het besluit geeft de lokale, provinciale en gewestelijke overheden, die een vergunning moeten afleveren, richtlijnen voor de toepassing van de Watertoets. Het besluit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 31 oktober 2006 treedt in werking op 1 november 2006

ja

de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen, programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te beoordelen en daarover te adviseren // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de Watertoets, discipline water)

Besluit van de Vlaamse regering van 1 oktober 2004 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater

de verordening bevat minimale voorschriften voor de lozing van nietverontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie

ja

Er zullen verschillende aanbouwen voorzien worden aan de bestaande stallen in de Meerseweg 17 en in de Meerseweg Z/N zal een nieuwe stal gebouwd worden. Er dienen dan ook voor beide projecten de nodige voorzieningen getroffen te worden om het hemelwater, dat op deze stal en verhardingen terecht komt, op te vangen, zoveel mogelijk te hergebruiken, te bufferen of te laten infiltreren. Er zal voor beide bedrijven voldaan moeten worden aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater // (discipline water)


28


inhoudelijk

relevant


slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de overloop van de hemelwaterput en de infiltratievoorziening dient aan dit principe te beantwoorden Natuurbeheerrecht - Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu

centraal staan een planmatige aanpak (natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (‘stand-still’ principe) en een gebiedsgericht beleid

neen

binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven is geen Natura 2000- of VEN-gebied gelegen. Er komen evenmin reservaatsgebieden voor binnen deze straal // (discipline lucht, fauna en flora)

- Vlaamse en/of erkende natuurreservaten

terreinen, van belang voor behoud en ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die aangewezen of erkend zijn door Vlaamse regering

neen

binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven komen geen reservaatsgebieden voor // (discipline fauna en flora)

- Ramsargebieden

overeenkomst inzake watergebieden die van internationale betekenis zijn. In het bijzonder als woongebied voor watervogels

neen

binnen een straal van 5 km rond het bedrijf bevinden zich geen Ramsargebieden // (discipline lucht, fauna en flora)

- Regionale Landschappen

duurzaam samenwerkingsverband gericht op behoud van streekeigen karakter, bevorderen natuureducatie, recreatief medegebruik, ontwikkeling kleine landschapselementen, …

ja

beide inrichtingen zijn gelegen in het regionaal landschap ‘de Voorkempen’

Beschermde monumenten, landschappen en/of stads– of dorpsgezichten: decreet van 03/03/1976 tot bescherming van Monumenten en Stads- en Dorpsgezichten; decreet van 16/04/1996 betreffende landschapszorg; conventie van Malta en decreet erfgoedlandschappen

ter bescherming van monumenten en stads- en/of dorpsgezichten en landschappen; instandhouding, herstel en beheer van beschermde landschappen

neen

de bedrijven zelf zijn niet gelegen in een ankerplaats of relictzone. De projecten zullen geen invloed hebben op beschermingen // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Decreet op het archeologisch patrimonium van 30/06/1993

regelt de bescherming, het behoud en de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium

ja

In de Meerseweg Z/N wordt een nieuwe stal gebouwd waarvoor grondwerken noodzakelijk zijn. Ook in de Meerseweg 17 zullen grondwerken noodzakelijk zijn, daar voor de bestaande stallen een aanbouw wordt voorzien. Indien er bij de geplande grondwerken archeologische vondsten gedaan worden, zullen deze gemeld worden aan het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Decreet betreffende voorkoming en beheer van afvalstoffen

decreet ter voorkoming, beheer en verwijdering of nuttige toepassing van

ja

de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen dienen gerespecteerd te worden (door beide bedrijven) // (discipline lucht)


29


inhoudelijk

relevant


afvalstoffen, met als doel de gezondheid van mens en milieu te vrijwaren tegen schadelijke invloeden van afvalstoffen en verspilling van grondstoffen en energie tegen te gaan Bodemdecreet

decreet dat moet toelaten beslissingen inzake bodemsanering op systematische wijze te treffen, prefinanciering ervan te verzekeren en kosten daarvan te verhalen

ja

volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Bedrijf 1 wordt, vanwege de mestverwerkingsinstallatie, ingedeeld onder categorie B. Andere activiteiten zijn ‘A’ of ‘O’ ingedeeld. Bedrijf 2 zal door de opslag van voedingszuren en chloor ingedeeld worden onder categorie ‘A’ // (discipline bodem)

Verordening (EG) 1069/2009:

verordening met als doel vaststelling van gezondheidsvoorschriften voor niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke producten, dit met het oog op het verzekeren van een hoog niveau van gezondheid en veiligheid in de gehele voedselketen

ja

implementatie via Mest- en Afvalstoffendecreet

Bosdecreet

het bosdecreet heeft tot doel het behoud, de bescherming, de aanleg en het beheer van de bossen te regelen. Het behandelt alle bossen in Vlaanderen

neen

binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven bevindt zich volgens het gewestplan geen bosgebied // (discipline lucht, fauna en flora)

Wet betreffende bescherming en welzijn van dieren en betreffende bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren

verdeelt dieren in 5 categorieën, met hieraan verbonden een aantal voorwaarden voor bescherming van dierenwelzijn

ja

varkens behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop volgens de wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde voorwaarden, dienen gerespecteerd te worden (voldoende bewegingsvrijheid voorzien, goede klimaatregeling, goede voedingswijze, ...) door de inrichtingen // (beschrijving bedrijf, ontwikkelingsscenario’s)

Zoneringsplan

geeft weer in welke zuiveringszone een woning gelegen is en werd opgesteld in samenwerking tussen de gemeente en de VMM in de periode 2006 – 2008

ja

Bij beide bedrijven is geen bedrijfswoning aanwezig. Dit wordt ook niet onmiddellijk voorzien // (discipline water)

NEC-richtlijn

impliceert het opnemen van bindende emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en NHз in Vlarem II (emissiereductieprogramma’s, zie Vlarem II)

ja

de emissies ten gevolge van beide landbouwinrichtingen zullen specifiek beschouwd worden in het MER // (discipline lucht)

Nitraatrichtlijn

heeft als doel waterverontreiniging veroorzaakt door nitraten uit agrarische bronnen te verminderen en verdere verontreiniging van die aard te voorkomen

ja

implementatie via Mestdecreet

Ministerieel besluit van

lijst van stalsystemen voor

ja

Wat de Meerseweg 17 betreft zijn de bestaande stallen reeds AEA uitgevoerd;

Gezondheidsvoorschriften inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten


30


inhoudelijk

19/03/2004, bijlage 1, BS 14/10/2004

ammoniakreductie, nieuwe stallen die gebouwd worden of grondig gerenoveerd worden, dienen ammoniakemissiearm uitgevoerd te worden

Decreet van 16/04/1996 betreffende de Landschapszorg, gewijzigd bij decreet van 18/051999, 8/12/2000, 21/12/2001, 19/07/2002 en 13/02/2004)

regelt de bescherming van de in het Vlaamse Gewest gelegen landschappen, de instandhouding, het herstel en het beheer van beschermde landschappen, ankerplaatsen en erfgoedlandschappen en stelt maatregelen vast voor de bevordering van de algemene landschapszorg

ja

de nieuwe inrichting kan een visuele impact hebben en een invloed uitoefenen op het omliggende landschap. Ook de uitbreidingen van het bestaand bedrijf kunnen een invloed uitoefenen op het omliggend landschap// (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Besluit Duurzaam pesticidengebruik van 15 maart 2013

legt de regels vast inzake duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest voor niet- land- en tuinbouwactiviteiten en de opmaak van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik

ja

de exploitant dient rekening te houden met de regels omtrent het pesticidengebruik bij de bestrijding van onkruid op het bedrijfsterrein

2.4.2

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) Ook de voorziene aanbouw(en) zullen AEA uitgevoerd worden. Ter hoogte van de Meerseweg Z/N zal de nieuwe stal eveneens emissiearm uitgevoerd worden // (beschrijving bedrijf, discipline lucht, fauna en flora)

Beleidsmatige randvoorwaarden

Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden beleidsmatige randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant


Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)

geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

ja

om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden, met name de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het wonen en werken. Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld dat verdere exploitatie en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan, doch dat voor nieuwe bedrijven dient gestreefd te worden naar het bundelen ervan in speciale agrarische bedrijfszones // (alle disciplines)

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (PRSP)

geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de provincie en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

ja

algemeen relevant // (alle disciplines) het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen erkent een agrarische macrostructuur op gewestelijk niveau. Het ruimtelijk structuurplan voor de provincie Antwerpen ondersteunt de visie en werkt deze verder uit in een aantal uitgangspunten: 


uitvoering van de ruimtelijk-agrarische visie door de verschillende beleidsniveaus: de provincie biedt aan het Vlaams 31

beleidsmatige randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) Gewest een verfijning van de principes achter de agrarische macrostructuur van Vlaams niveau aan. De gebieden van de agrarische macrostructuur van Vlaams niveau zullen worden afgebakend door het gewest. Ook de provincie kan in ruimtelijke uitvoeringsplannen bouwvrije zones, agrarische bedrijvenzones en tuinbouwgebieden van provinciaal niveau afbakenen;




landbouw als beheerder van de open ruimte: er is meer dan ooit behoefte aan functies voor een eigentijds, blijvend en marktgericht beheer van de open ruimte. Landbouw is voor het PRSP nog steeds en uitdrukkelijk één van die beheerders. Ontwikkelende nevenfuncties voor de landbouw zoals plattelandstoerisme en natuur- en landschapsbeheer kunnen eventueel gestimuleerd worden als compensatie voor een lagere fysische productie en het bijhorend inkomensverlies. Het is daarom gewenst dat het grondbeleid voor landen tuinbouw wordt verruimd, niet door meer landbouw te onttrekken voor natuur en recreatie maar door een milieu-, landschaps- en natuurvriendelijk beheer van landbouwgrond te bevorderen;



landbouw als volwaardig onderdeel van de ruimtelijkeconomische structuur: schaalvergroting, intensivering van het grondgebruik, spanning tussen grote en kleine landbouwbedrijven, potenties voor nevenactiviteiten en bijvoorbeeld de toenemende gronddruk zijn elementen waarmee het ruimtelijk beleid rekening moet houden;



ruimtelijke ondersteuning van de grote potenties van een duurzaam landbouwsysteem: het zo goed mogelijk sluiten van de stofstromen (bijvoorbeeld mest), het beperken van de verliezen, het beschermen en het billijk verlonen van de productiefactoren alsook het aanbieden van een goed, veilig en goedkoop voedselpakket behoren tot een duurzame landbouwhuishouding;



ruimtelijke ondersteuning van agrarische vernieuwing en verbreding: agrarische vernieuwing omvat het benutten van de potenties van structuurbepalende landen tuinbouwgebieden en het in de structuurbepalende gebieden mogelijk maken van de komst of de vorming van nieuwe agrarische bedrijven. Agrarische verbreding is van toepassing op verschillende provinciale deelruimten waar de productiefunctie afneemt, waar andere open ruimte functies belangrijk zijn en waar een behoefte bestaat aan landbouw als beheerder van de open ruimte 32


inhoudelijk

relevant


Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRSP)

beschrijft de ruimtelijke structuur en visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling, enz. op gemeentelijk niveau

ja

algemeen relevant // (alle disciplines)

Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP)

ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt in uitvoering van het GRSP

neen

er zijn geen GRUP’s die betrekking hebben op de bedrijven of de bedrijfsomgeving

Vlaams milieubeleidsplan 2011 – 2015

bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams Gewest, alsmede provincies en gemeenten in aangelegenheden van gewestelijk belang, dient te voeren

ja

in het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei 2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan bod komen. Specifiek voor landbouw, worden landbouwers verder gestimuleerd om milieukundige randvoorwaarden, in aanvulling op deze bepaald in de regelgeving (m.i.v. Europese Verordeningen en Richtlijnen), mee in overweging te nemen bij het nemen van operationele beslissingen in de bedrijfsvoering (zoals teeltkeuze, bodembewerking, bemesting, …). Hiertoe wordt ook gezocht naar een groter draagvlak voor dit soort van landbouwpraktijken bij de landen tuinbouwers. Ook anderen (consumenten, natuursector, …) dienen geïnformeerd en gesensibiliseerd te worden over duurzame landbouw- en voedselsystemen. Een geïntegreerde aanpak wordt voorzien met aandacht voor bodem (organische stof, verdichting, erosie, versnippering, biodiversiteit, bestrijdingsmiddelen, fosfaataanrijking, nitraatresidu’s en verzuring, …), water (nitraat, fosfaat, bestrijdingsmiddelen, …), lucht (ammoniakverliezen, fijn stof, …) en natuur (instandhouding van biodiversiteit en natuurwaarden, …). Hoewel relevante instrumenten en samenwerking tussen landbouw en leefmilieu zowel op beleidsmatig vlak als op het terrein op zich al bestaan, zit hier het vernieuwende in een verruimde en verbeterde doorwerking ervan in Vlaanderen. Hiertoe zullen initiatieven genomen en ondersteund worden voor het ontwikkelen en verder laten doorwerken van voorbeeldpraktijken en (eco)innovaties. Daarbij worden partnerschappen opgezet (landbouwersconsumenten, landbouwers-natuurbeschermers, …). Het geheel moet tevens bijdragen tot een versnelling in de omschakeling naar een meer duurzame landbouw en voedselproductie in Vlaanderen, en dit in de verschillende deelsectoren en ketens. Hierbij zal ook ingespeeld worden op opportuniteiten en uitdagingen die het huidig en toekomstig Europees landbouwbeleid biedt of zal bieden (bv. inzake klimaatadaptatie, biodiversiteit, …) // (alle disciplines)

Provinciaal Milieubeleidsplan

bepaalt het milieubeleid dat de provincie dient te voeren, binnen de beleidslijnen van het gewestelijk plan

ja


het GRSP van Wuustwezel dateert van 04/12/2006 en deels goedgekeurd door de DB van Antwerpen op 12/04/2007



het provinciaal milieubeleidsplan van de provincie Antwerpen wil het agrarisch natuurbeheer in de landbouwsector stimuleren. Agrarisch natuurbeheer kan beschouwd worden als het bewust beheren van zoveel mogelijk natuur- en landschapselementen binnen het landbouwareaal, vaak planmatig aangepakt en zo goed mogelijk geïntegreerd in de 33


inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) bedrijfsvoering. Met de toenemende schaalvergroting, mechanisatie en specialisatie is dit echter in grote mate in onbruik geraakt of een extra last geworden in de moderne bedrijfsvoering. Dit heeft geleid tot een verarming van de natuur in het agrarisch gebied, waarmee het ook een deel van zijn aantrekkelijkheid heeft verloren. Door agrarisch natuurbeheer te stimuleren en te ondersteunen bij landbouwers kan een belangrijke bijdrage geleverd worden tot het behouden en ontwikkelen van de landschaps- en natuurwaarden in de agrarische omgeving. Ook soortenbescherming op en rond het bedrijf behoort tot de mogelijkheden. Via verschillende streekgebonden projecten zal hieraan in de toekomst aandacht besteed worden; 

landbouw moet ook een sleutelfunctie kunnen blijven vervullen binnen een levenskrachtig platteland. Daarom zal de provincie door middel van beleidsondersteuning, praktijkonderzoek met bijhorende voorlichting en onderwijsondersteuning duurzame landbouwmethoden stimuleren;



landbouw speelt een belangrijke rol in de vermesting van het milieu door de emissie van de nutriënten stikstof en fosfor. Ook met betrekking tot de thema’s verzuring en versnippering heeft de landbouw een belangrijke invloed. De provincie heeft zelf weinig tot geen bevoegdheden in het landen tuinbouwbeleid. Daarom zal de provincie zich vooral richten op het verlenen van informatie en het uitvoeren van een aantal sensibilisatieprojecten via twee proefbedrijven.

algemeen relevant/(alle disciplines) Gemeentelijk Milieubeleidsplan

bepaalt het milieubeleid dat de gemeente dient te voeren, binnen de beleidslijnen van het gewestelijk en provinciaal plan

ja

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP)

beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de gemeente op zowel korte als lange termijn; het actieplan vormt daarbij de uitvoering

ja

(Deel)bekkenbeheerplan

in Vlaanderen zijn de stroomgebieden onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de waterbeheersplanning vorm krijgt in de bekkenbeheersplannen. Dit vormt een allesomvattend plan, die aandacht heeft voor de kwaliteits- en kwantiteitsaspacten van zowel

neen


algemeen relevant // (alle disciplines) het gemeentelijk milieubeleidsplan is geldig van 2012 tot 2016

algemeen relevant // (alle disciplines) het GNOP van Wuustwezel dateert van 1996

beide bedrijven zijn gelegen in het Maasbekken. In het bekkenbeheerplan worden een aantal acties en maatregelen opgesomd die zullen genomen worden om de operationele doelstellingen te realiseren. In de omgeving van de bedrijven zijn er echter geen dergelijke acties gepland // (discipline water)

34


inhoudelijk

relevant


oppervlakte- als grondwater. Ook de gebruiksfuncties van water en de ecologie komen aan bod Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos

om het buitengebied te vrijwaren voor de essentiële functies landbouw, natuur en bos. Om dit doel te bereiken wordt er in Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied, 150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha bosgebied en 34.000 ha andere groengebieden vastgelegd in bestemmingsplannen

ja

algemeen relevant // (alle disciplines)

Natuurinrichtingsproject

het doel is een gebied optimaal inrichten in functie van behoud van bestaande natuur, maar ook herstel en ontwikkeling van natuur en het beheer nadien (zie natuurdecreet)

neen

in de omgeving van het bedrijf komen geen natuurinrichtingsprojecten voor

Landinrichtingsproject

het doel is de inrichting van landelijke gebieden te realiseren overeenkomstig de bestemmingen toegekend door ruimtelijke ordening

neen

in de omgeving van het bedrijf komen geen landinrichtingsprojecten voor

Ruilverkavelingsproject

ruilverkavelingsprojecten beogen meer dan een eenvoudige perceelshergroepering. Zij zorgen voor de herstructurering van het landbouwgebied passend in een multi-functionele inrichting van het buitengebied

neen

in de omgeving van het bedrijf komen geen ruilverkavelingsprojecten voor

Landschapsatlas

geeft aan waar historisch gegroeide landschapsstructuur tot op vandaag herkenbaar gebleven is en duidt deze aan als relicten en/of ankerplaatsen

neen

noch bedrijf 1, noch bedrijf 2 zijn gelegen in een ankerplaats of relictzone

Visiedocument voor administratief overleg: “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, nieuwe versie september 2008. Samen met het Advies van de Mina-raad van 29 april 2009 vormt dit de basis voor de implementatie van het geurbeleid

tracht geurnormen op te stellen voor nieuwe en bestaande veeteeltbedrijven. Implementatie in de Vlaamse wetgeving wordt verwacht

ja

een veeteeltbedrijf produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In de discipline lucht (hoofdstuk 7) zal nagegaan worden hoe beide inrichtingen voldoen aan de beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen // (discipline lucht)

Saneringsplan fijn stof voor de zones met overschrijding in 2003 en aanpak fijn stofproblematiek in Vlaanderen

focus op luchtkwaliteitsnormen voor PM10 en PM2,5

ja

beide inrichtingen dragen bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)


35


inhoudelijk

relevant


Vlaams Klimaatsbeleidsplan 2013 – 2020

het Vlaams Klimaatsbeleidplan 2013 – 2020 bestaat uit een Vlaams Mitigatieplan en een Vlaams Adaptatieplan. De eerste heeft als doelstelling de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Hierbij wordt vooral gefocust op sectoren die niet onder het Europees emissiehandelsysteem voor bedrijven vallen, zoals landbouw. Het Adaptatieplan heeft als doelstelling om voor te bereiden op klimaatsveranderingen. Hierbij wordt vooral gefocust op waterbeheer in natuur- en landbouwgebieden.

ja

door de uitbating van de bedrijven zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van broeikasgassen // (discipline lucht)

geven op Vlaams en Europees niveau aan welke best beschikbare technieken (BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan voor een aantal specifieke productieprocessen

ja

verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT). Deze verplichting is overgenomen in titel I van VLAREM, Artikel 41bis

ja

BBT’s en BREF’s

RIE (Richtlijn Industriële Emissies)

beide bedrijven verbruiken eveneens water // (discipline water)

in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s uit studies voor de veeteeltsector (o.a. BBT ‘Veeteelt’ en het BREF-document ‘Intensive Livestock Farming’) de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de reductie van emissies vanuit stallen werd de reductie van de ammoniakuitstoot genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die de uitstoot van ammoniak beperken, ook de uitstoot van de andere gasvormige stoffen zullen verminderen. Andere milieu-effecten hebben te maken met stikstof- en fosforemissies naar de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater als gevolg van de bemesting van het land. Bij het terugdringen van deze emissies gaat het niet alleen om het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal geproduceerde mest, maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten van activiteiten, inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te beperken // (alle disciplines) algemeen relevant deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution Prevention and Control(IPPC)-richtlijn op. De RIE-richtlijn omvat naast de IPPC- richtlijnen nog zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de Afvalverbrandings-richtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor de titaniumdioxide-industrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om grote emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren. voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de letter X zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen : 1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden geregeld getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure vermeld in


36


inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties gebeurt een eerste toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007; 2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als : a)

de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van dien aard is dat de bestaande emissiegrenswaarden in de vergunning gewijzigd of nieuwe emissiegrenswaarden opgenomen moeten worden;

b)

belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken een significante beperking van de emissies zonder buitensporige kosten mogelijk maken;

c)

bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing van andere technieken vereist;

d)

nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen

Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen moeten aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een BREF binnen een periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene BREF. Of bestaande stallen al dan niet zouden moeten aangepast of omgebouwd worden naar emissiearme stallen zal dus bepaald worden door wat deze BREF definieert als zijnde BBT en met name of een emissiearme stal BBT is in alle gevallen of enkel bij nieuwbouw Waterbeleidsnota

Omzendbrief LNE 2012/1: milderende maatregelen voor geuremissies die afkomstig zijn van bestaande varkensen pluimveestallen in Vlaanderen eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005 goedgekeurd door de Vlaamse Regering en is van wezenlijk belang voor de uitvoering van het decreet Integraal Waterbeleid. In de waterbeleidsnota tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen uit van haar visie op het waterbeleid in Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft naar een evenwicht tussen de ecologische, sociale en economische functies van watersystemen

oplijsting van de actuele en economisch haalbare technische en organisatorische maatregelen ter beperking van de geuremissie bij bestaande varkensen pluimveestallen. Deze omzendbrief geldt

ja

neen

de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen: -

terugdringen van risico’s die de veiligheid aantasten; het voorkomen, het herstellen en waar mogelijk het ongedaan maken van watertekort;

-

water voor de mens: de scheepvaart bevorderen, duurzame watervoorziening, water voor landbouw en industrie, onroerend erfgoed, watergebonden recreatie, water voor de huishoudens;

-

de kwaliteit van water verder verbeteren;

-

duurzaam omgaan met water: sluitend voorraadbeheer, zuinig en efficiënt watergebruik;

-

voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid: integrale aanpak waterketen; geïntegreerd waterlopenbeheer; juridische, organisatorische, financiële en wetenschappelijke onderbouwing versterken; verregaande afstemming van het waterbeleid met de ruimtelijke ordening; maatschappelijk aanvaard waterbeleid voeren, meewerken aan een internationaal waterbeleid // (discipline water)

gezien bedrijf 1 een bestaand bedrijf is met enkel AEA-stallen en zonder geurklachten en bedrijf 2 een nieuw bedrijf is, is de omzendbrief voor geen van beide bedrijven van toepassing

37


inhoudelijk

relevant


enkel voor stallen die nog niet ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd én waartegen klachten inzake geurhinder werden geuit


38

3 Projectbeschrijving 3.1 Verantwoording project Voorliggend MER handelt over twee afzonderlijke projecten. De twee projecten worden gezamenlijk in dit MER besproken gezien de geringe afstand tussen de twee projecten, het gelijkaardig karakter van de projecten en het feit dat beide projecten in dezelfde tijdspanne uitgevoerd zullen worden. Door deze gewenste uitbreiding zal het bestaand bedrijf evalueren van een gesloten bedrijf, naar een open bedrijf. Niet alle biggen zullen namelijk op het bedrijf zelf kunnen afgemest worden. Om zo veel mogelijk het gesloten karakter te behouden, en omdat er geen verdere uitbreiding op de bestaande site mogelijk is, wenst de exploitant een tweede project uit te voeren. Het tweede project betreft de exploitatie van een nieuw vleesvarkensbedrijf in de Meerseweg Z/N te Loenhout, op korte afstand van het bestaand varkensbedrijf. In dit bedrijf zullen een deel van de biggen, geproduceerd in het bestaand bedrijf, verder afgemest worden. De nieuwe exploitatie wordt aangevraagd om alle biggen van de exploitant bvba De Kluys binnen eigen bedrijven te kunnen afmesten. De uitbreiding op het bestaand bedrijf wordt aangevraagd om economisch rendabel te blijven. Om de uitbreiding van de huidige vergunningstoestand mogelijk te maken zijn er verschillende opties. De capaciteit van een bedrijf kan uitgebreid worden door het aankopen van de zogenaamde “Nutriëntenemissierechten” (kortweg NER’s), en dit mits annulering van 25 % van de aangekochte rechten. Deze annulering van 25 % van de NER’s kan voorkomen worden indien men die 25 % verwerkt. Een tweede optie bestaat erin om uit te breiden na bewezen mestverwerking. Als een bedrijf in het jaar X aan haar mestverwerkingsplicht heeft voldaan en daarenboven 25 % van de netto aanvraag heeft verwerkt met bedrijfseigen mest, dan kan in het jaar (X + 1) een aanvraag van de NER’s ingediend worden en moet er, ten laatste, in het jaar (X + 3) 125 % van de aanvraag (de aanvraag + 25 % van de aanvraag) verwerkt worden. Voor het bestaand bedrijf (= bedrijf 1) zal een deel van de NER’s aangekocht worden. Daarnaast zal de uitbreiding deels gebeuren door bewezen mestverwerking. Voor het nieuw bedrijf zullen tevens een deel NER’s aangekocht worden. Het overige deel van de uitbreiding zal gebeuren via bewezen mestverwerking.

3.2 Bedrijfsinfrastructuur Bedrijf 1 Foto’s van de projectlocatie en de omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 6a. Een grondplan van het bedrijf worden gegeven in Bijlage 7a (huidige situatie) en Bijlage 8a (gewenste situatie). In Tabel 8 wordt de bedrijfsinfrastructuur in de huidige en de gewenste situatie weergegeven. Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur huidige situatie

gewenste situatie

verdeling dieren:

stal 1

220 kraamzeugen (V-2.6) 325 zeugen (V-3.5) 33 zeugen (V-3.1) 202 jonge zeugen 2 beren


220 kraamzeugen (V-2.6) 200 kraamzeugen (CW) 375 zeugen (V-3.1) 388 zeugen (V-3.5) 627 zeugen (CW) 207 jonge zeugen (CW) 202 jonge zeugen 1 beer 39

huidige situatie

gewenste situatie

stal 2

2.880 biggen (V-1.5)

4.608 biggen (V-1.5)

stal 3

5.856 vleesvarkens (S-1)

5.856 vleesvarkens (CW)

stal 4

/


stal 5

/

3.744 biggen (CW)

stal 1

496 m³

861 m³

stal 2

351 m³

585 m³

stal 3

5.440 m³

5.440 m³

stal 4

/

3.140 m³

stal 5

/

819 m³

4.000 m³ effluent 430 m³ ruwe mest 325 m³ dunne fractie 544 m³ nabezinker 500 m³ dikke fractie

10.000 m³ effluent 430 m³ ruwe mest 325 m³ dunne fractie 544 m³ nabezinker 500 m³ dikke fractie

mestopslag:

mestverwerkingsinstallatie

(1.540 m³ biologie)


opslag spui

citerne 10 m³ (is er nog niet)

citerne 10 m³

grondwaterwinning

1 grondwaterwinning, 20.600 m³/j, 60 m³/d

2 grondwaterwinningen, 1 x 29.100 m³/j, 80 m³/d + 1 x 800 m³/j bluswater

opslag methanol

/

1.200 l

opslag azijnzuur

2.000 l

2.000 l

opslag voedingszuren

3.000 l

4.000 l

opslag chloor

275 l

20 x 25 l

opslag waterstofperoxide

/

4 x 25 l

opslag wei

/

80 m³

opslag stookolie

15.000 l (bovengronds, dubbelwandig), 1.000 l (bovengronds, enkelwandig), 1.000 l (bovengronds, enkelwandig)

15.000 l bovengronds, 2.500 l (bovengronds, dubbelwandig), 1.000 l (bovengronds, dubbelwandig)

verdeelslangen

2 verdeelslangen

2 verdeelslangen


14.000 ton/jaar

14.000 ton/jaar

voedersilo’s

1 x 20 ton, 1 x 10 ton, 1 x 5ton, 2 x 14 ton, 3 x 25 ton en 2 x 50 ton

1 x 20 ton, 1 x 10 ton, 1 x 5ton, 2 x 14 ton, 3 x 25 ton, 2 x 50 ton en 6 x 40 m³

sleufsilo

500 ton voeder (CCM)

1.500 m³ groenvoer

brijvoerkeuken

40 kW brijvoerinstallatie 6 x 80 m³ opslagbunkers brijvoerderkeuken

40 kW brijvoerinstallatie 6 x 80 m³ + 1 x 50 m³ opslagbunkers brijvoederkeuken

surpressor

30 kW

30 kW

compressor

20 kW

20 kW

stallen voertuigen

7 voertuigen

7 voertuigen

transformator

/

250 kVA

regenwateropvang

opslag in luchtkanalen (150 m³)

1.155,2 m³ in luchtkanalen onder bestaande en nieuwbouw stallen

In de huidige situatie bestaat het bedrijf uit drie stallen, die allen ammoniakemissiearm uitgerust zijn. De zeugenstal (stal 1) is uitgerust met de ammoniakemissiearme stalsystemen V-2.6, V-3.1 en V-3.5. De biggenstal (stal 2) is uitgerust met het ammoniakemissiearm stalsysteem V-1.5 en de vleesvarkensstal (stal 3) is uitgerust met een biologisch luchtwassysteem (S-1). De biologische luchtwasser geeft een ammoniakreductie van 70 %, een geurreductie van 40 % en een stofreductie van 60 %. In de gewenste situatie wordt een aanbouw aan beide zijden van de zeugenstal en aan de biggenstal voorzien. De aanbouwen aan de zeugenstal zullen voorzien worden van een combiwasser. De aanbouw van de biggenstal zal voorzien worden van het AEA-stalsysteem V-1.5. Bij de bestaande vleesvarkensstal zal de eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

40

biologische luchtwasser omgebouwd worden tot een combiwasser (met watergordijn). Ook de nieuwe biggenstal en vleesvarkensstal zullen voorzien worden van een combiwasser. De combiwasser heeft een ammoniakreductie van 85 %, geurreductie van minimaal 70 % en stofreductie van 80 %. Zowel in de huidige als in de gewenste situatie zijn alle stallen mechanisch geventileerd. Alle mest, geproduceerd op het bedrijf, wordt opgeslagen in de onderliggende mestkelders, samen met het reinigingswater. Vandaar wordt de mest rechtstreeks (via snelkoppeling) overgepompt naar de mestverwerkingsinstallatie. Op het bedrijf is een biologische mestverwerkingsinstallatie aanwezig met een vergunde verwerkingscapaciteit van 14.000 ton/j. Naast de bedrijfseigen mest, wordt eveneens mest van andere bedrijven verwerkt. Het spui van de luchtwasser wordt onmiddellijk naar de mestverwerking gepompt via een leiding. In de gewenste situatie zal het spui van de nieuwe luchtwassers tevens rechtstreeks naar de mestverwerking gepompt worden. Op het bedrijfsterrein zijn enkel de noodzakelijke verhardingen aanwezig voor de verschillende transporten. De rest van het bedrijfsterrein bestaat uit onverharde delen. Rondom het bedrijf zijn akkers aanwezig. Het water kan dus vrij infiltreren in de onverharde oppervlakten. Momenteel is nog geen groenscherm aanwezig op het bedrijf. Er werd een landschapsintegratieplan opgesteld voor de gewenste situatie (zie Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie). In de huidige situatie wordt alle regenwater dat op de staldaken valt, opgevangen in het luchtkanaal van de stal. Op het luchtkanaal is een overloop voorzien naar de gracht. Het regenwater dat op de erfverhardingen terecht komt, kan natuurlijk infiltreren op de gronden naast het bedrijf. Het regenwater dat opgevangen wordt, wordt gebruikt voor de luchtwasser. In de gewenste situatie zal het regenwater dat op de nieuwe staldelen of stallen valt tevens opgevangen worden in de luchtkanalen. Het regenwater zal aangewend worden als waswater voor de luchtwassers. Op het bedrijf wordt grondwater aangewend als drinkwater voor de dieren en voor het reinigen van de stallen. Het grondwater wordt opgepompt vanop een diepte van 158 m vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV 254). Momenteel is het bedrijf vergund voor het oppompen van 20.600 m³/jaar en 60 m³/dag. Er wordt een uitbreiding gevraagd voor het pompen van 29.100 m³/jaar of 80 m³/dag. Daarnaast wordt nog een tweede grondwaterwinning voorzien voor bluswater. Voor deze winning wordt 800 m³/jaar aangevraagd. Op het bedrijf is momenteel geen woonhuis aanwezig. Dit wordt in de onmiddellijke toekomst ook niet voorzien. De kadaveropslag is ten NW van het bedrijf voorzien, vlakbij de Jonkersweg. De opslag gebeurt in een afgedekte en afgesloten kadaverhut. Bedrijf 2 Foto’s van de projectlocatie en de omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 6b. Een grondplan van het bedrijf worden gegeven in Bijlage 7b. In Tabel 8 wordt de gewenste bedrijfsinfrastructuur weergegeven. Tabel 9 Bedrijfsinfrastructuur gewenste situatie verdeling dieren: stal 1

8.400 vleesvarkens (biologische luchtwasser)

mestopslag: stal 1

7.700 m³

mestsilo

2.000 m³


41

gewenste situatie opslag spui

ondergrondse opslag van 200 m³

grondwaterwinning opslag voedingszuren

1 grondwaterwinning, 20.000 m³/j, 55 m³/d 4.000 l

opslag chloor

20 x 25 l

opslag waterstofperoxide

4 x 25 l

opslag wei

80 m³

opslag stookolie

2.500 l (bovengronds, dubbelwandig)

verdeelslangen

1 verdeelslang

voedersilo’s

5 x 75 m³ en 8 x 80 m³

brijvoerkeuken

40 kW brijvoerinstallatie

transformator

250 kVA

Het bedrijf betreft een nieuw vleesvarkensbedrijf. Er zal één stal gebouwd worden waarin 8.400 vleesvarkens gehuisvest kunnen worden. De stal zal voorzien worden van een biologische luchtwasser (S1). Alle mest, geproduceerd op het bedrijf, wordt opgeslagen in de onderliggende mestkelder, samen met het reinigingswater. Op het bedrijfsterrein zijn enkel de noodzakelijke verhardingen aanwezig voor de verschillende transporten. De rest van het bedrijfsterrein bestaat uit onverharde delen. Rondom het bedrijf zijn akkers aanwezig. Het water kan dus vrij infiltreren in de onverharde oppervlakten. Gezien het bedrijf nog niet geplaatst is, is momenteel nog geen groenscherm aanwezig. Er werd wel een integratieplan opgesteld voor de gewenste situatie (zie Discipline Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie). Het regenwater dat op het dak van de stal valt, zal worden opgevangen in een opvang van 283 m³ onder het sanitair sas. Van hieruit is een overloop naar infiltratievoorziening voorzien. Het infiltratieoppervlak bedraagt 182 m² en het buffervolume 116 m³. Het regenwater dat op de erfverhardingen terecht komt, kan natuurlijk infiltreren op de gronden naast het bedrijf. Het regenwater dat opgevangen wordt, wordt gebruikt voor de luchtwasser. Op het bedrijf zal grondwater aangewend worden als drinkwater voor de dieren. Het grondwater zal worden opgepompt vanop een diepte van 158 m vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV 254). Er wordt een vergunning gevraagd voor het pompen van 19.500 m³/jaar of 53 m³/dag. Er wordt geen bedrijfswoning voorzien op de site. De kadaveropslag is ten ZW van het bedrijf voorzien, vlakbij de Meerseweg. De opslag gebeurt in een afgedekte en afgesloten kadaverhut.

3.3 Capaciteit In het Koninklijk Besluit (KB) van 15 mei 2003 (B.S. 24/06/2003) betreffende de bescherming van varkens in varkenshouderijen worden de minimumvoorschriften voor oppervlakte en vloeren voor elk gespeend varken of gebruiksvarken die in groep gehouden worden (met uitzondering van zeugen en opfokzeugen na inseminatie) vastgelegd. Deze minimumoppervlakten worden gegeven in Tabel 10. Tabel 10 Minimumoppervlakten voor gespeende varkens volgens het KB van 15 mei 2003


42

gemiddeld gewicht

minimum opp. (m²/dier)

gespeend varken of gebruiksvarken in groep ≤ 10 kg

0,15

10 – 20 kg

0,20

20 – 30 kg

0,30

30 – 50 kg

0,40

50 – 85 kg

0,55

85 – 110 kg

0,65

> 110 kg beer

1 6 tot 9

opfokzeug (vanaf 4 weken na eerste dekking)

1,64

< 6 dieren per groep

1,80

> 40 dieren per groep

1,48

zeug

2,25 < 6 dieren per groep

2,48

> 40 dieren per groep

2,03

Bedrijf 1 In de gewenste situatie zouden in totaal 11.532 varkens gehuisvest worden, waarvan 1.810 zeugen, 409 jonge zeugen, 1 beer en 9.312 vleesvarkens. Daarnaast worden ook 8.352 biggen gehuisvest. Op de bestaande biggenafdeling wordt gemiddeld 0,26 m² per big voorzien. In de nieuwe biggenstal zal tevens 0,26 m² per big voorzien worden. Voor de vleesvarkens wordt gemiddeld 0,76 m² per vleesvarken voorzien in de bestaande stal. In de ziekenboeg (96 plaatsen) wordt 1,52 m² per dier voorzien. In de nieuwe stal wordt een hokoppervlak van 0,79 m²/vleesvarken voorzien. Ook voor de kraamzeugen (4,8 m²/dier), zeugen (1,49 m²/dier), beren (10,35 m²/beer) en jonge zeugen (1,27 m²/dier, 1,52 m²/dier en 1,49 m²/dier) wordt voldaan aan de minimumnormen. Bedrijf 2 In de nieuwe stal zullen 8.400 vleesvarkens gehuisvest worden. Er wordt ongeveer 0,88 m³ per vleesvarken voorzien. Er wordt bijgevolg voldaan aan de oppervlaktenormen.

3.4 Afbraak- en aanlegfase Bedrijf 1 De afmetingen van de aanbouw ten westen aan de zeugenstal bedragen 34,08 m x 41,31 m. De aanbouw ten oosten zal 81,93 m x 35,3 m bedragen. De diepte van de mestkelder in de zeugenstal zal 1 m bedragen. De aanbouw ten westen van de bestaande biggenstal zal ongeveer volgende afmetingen hebben: 26,1 m x 15,7 m. De nieuwe biggenstal zal 88,1 m lang zijn en 15,5 m breed. De diepte van de mestkelder voor de biggenstal zal 1,2 m bedragen. De nieuwe vleesvarkensstal ten slotte zal 88,1 m op 44,44 m groot zijn. De diepte van de mestkelder zal 1,2 m bedragen. Rekening houdend met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, zal het totaal grondverzet circa 13.128 m³ bedragen. Daarnaast zal er tevens een minimaal grondverzet nodig zijn voor het verplaatsen van d e loods. Het grondverzet hiervoor nodig zal echter verwaarloosbaar zijn ten opzicht van het overige grondverzet. Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel varieert tussen 1,38 m tot 3,03 m onder het maaiveld is. Voor de bouw van de nieuwe afdelingen zal dus bemaling noodzakelijk zijn. Dit wordt verder besproken onder de discipline water. Om de bouw mogelijk te maken, zullen diverse bouwmaterialen aangevoerd moeten worden. Er dient opgemerkt te worden dat de overlast door het extra transport gedurende de bouwfase van voorbijgaande aard is. eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

43

Bedrijf 2 In de Meerseweg Z/N zal één nieuwe vleesvarkenstal gebouwd worden. Deze stal zal een grootte hebben van 52,6 m op 188,05 m en de mestkelders een diepte van 1,2 m. Rekening houdend met een dikte van de betonlaag van 20 cm, zal het totaal grondverzet 13.848 m³ bedragen. Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel varieert tussen 1,38 m tot 3,03 m onder het maaiveld. Voor de bouw van de nieuwe stal zal aldus bemaling noodzakelijk zijn.

3.5 Exploitatie- en productiecyclus Bedrijf 1 Het bedrijf betreft een gesloten varkensbedrijf in de huidige situatie. De zeugen staan in voor de productie van de biggen. De productiecyclus begint met het dekken van de zeugen. De zeugen worden naar de dekafdeling gebracht, waar ze gedekt worden. Na een drietal weken wordt gecontroleerd of de zeugen drachtig zijn. Bij drachtigheid verhuizen de dieren naar de drachtafdeling. Zijn de dieren niet drachtig, dan gaan ze terug naar de dekstal. Een viertal dagen voor de vermoedelijke werpdatum worden de zeugen naar de kraamhokken gebracht. Na een dracht van ongeveer 3 maanden, 3 weken en 3 dagen werpen de zeugen 10 à 13 biggen. De biggen blijven in de kraamafdeling tot ze 3 à 4 weken oud zijn. In de kraamafdeling kunnen ze vrij rondlopen rond de zeug. Vlak na de geboorte leven de biggen van de melk van de moeder. Gaandeweg wordt aan de biggen eveneens droogvoeder en water verstrekt. Wanneer de biggen 3 à 4 weken oud zijn, worden ze overgebracht naar de biggenbatterij. De zeugen gaan na het spenen opnieuw naar de dekafdeling. Het aantal productiecycli per jaar bedraagt ongeveer 2,4. Na elke ronde worden de kraamhokken grondig gereinigd met een hogedrukreiniger en vervolgens ontsmet. Het reinigingswater wordt opgevangen in de onderliggende mestkelder. In de biggenbatterij verblijven de biggen tot ze een leeftijd van 10 weken bereiken. Daarna verhuizen ze naar de vleesvarkenafdeling, waar ze in een periode van 18 à 20 weken verder afgemest worden. Wanneer de varkens een gewicht van 100 à 110 kg bereiken, worden ze afgevoerd naar het sl achthuis. In de kraamstal is er een uitval van de biggen van 9 % en van de zeugen van 5 %, in de vleesvarkenstal is dat 1 %. In de biggenbatterij bedraagt het sterftecijfer ongeveer 5 %. De krengen worden bewaard in een afgesloten krengenhuis en worden 2 à 3 keer per week opgehaald door Rendac. Na een aantal worpen zijn de zeugen niet meer economisch rendabel, doordat de worpgrootte verkleint of de kwaliteit van de biggen niet meer voldoet (bv. te hoge sterfte onder de biggen). Op dat moment worden deze zeugen afgevoerd naar het slachthuis en vervangen door nieuwe jonge zeugen (eigen kweek). Op jaarbasis wordt er gerekend met een gemiddelde vervanging van 40 %. De stallen worden na elke ronde gereinigd. Het reinigingswater wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders. De mest die door de dieren geproduceerd wordt, komt in de onderliggende mestkelders terecht. De mest wordt samen met het opgevangen reinigingswater op regelmatige tijdstippen afgevoerd naar de biologische mestverwerkingsinstallatie. Dit systeem beoogt een maximale verwerking van stikstof, voornamelijk ammoniakale stikstof, en een minimale emissie van de vluchtige verbindingen. Het bedrijf is vergund voor de verwerking van 14.000 ton/j. Hiervan is het grootste gedeelte (ongeveer 8.550 ton/j) bedrijfseigen mest in de huidige situatie. Daarnaast wordt er nog een kleiner deel rundvee- en varkensmest (ongeveer 3.600 ton/jaar) aangevoerd van andere bedrijven. In de gewenste situatie zal enkel mest van eigen exploitaties verwerkt worden. De ruwe mest wordt opgeslagen in een afgesloten bufferbekken van 430 m³ en wordt van daaruit door middel van een mestscheider (centrifuge met eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

44

capaciteit van 6 m³/u) gescheiden in een dikke (15 %) en een dunne fractie (85 %). De overdacht van de mest uit de gesloten opslag naar de centrifuge gebeurt aan de hand van een vaste leiding. De dikke fractie wordt afgezet naar de landbouw of naar een gespecialiseerd bedrijf voor verdere verwerking. Op het bedrijf zelf is er een opslag van 500 m³ voorzien voor het stockeren van de dikke fractie in afwachting tot het afgezet kan worden. Deze opslag vindt plaats in een loods. De dunne fractie, die 85 % uitmaakt van het geheel en waarin het grootste deel van de stikstof is achtergebleven, wordt verwerkt in een biologisch verwerkingssysteem op het bedrijf zelf. De dunne fractie wordt vanuit het opslagbekken (325 m³) overgepompt naar het nitrificatiebekken (910 m³) en belucht (mattenbeluchting), zodat de aanwezige bacteriën de stikstof omzetten naar nitraat. Schuimvorming wordt tegengegaan door toevoeging van antischuimmiddel (structol). In het denitrificatiebekken (630 m³), zonder beluchting, wordt het nitraat vervolgens omgezet in moleculaire stikstof, een geurloos gas dat naar de lucht ontsnapt. Indien de stikstofverwijdering onvoldoende is kunnen supplementaire organische stoffen zoals azijnzuur of methanol toegevoegd worden om de denitrificatiestap te verbeteren. Na de biologische zuivering wordt het effluent naar de bezinkingstank van 544 m³ gepompt. Het eindresultaat is een effluent met bijzonder lage waarden van stikstof en fosfor, dat opgeslagen wordt in een effluentbekken van 4.000 m³. In de gewenste situatie wordt dit bekken uitgebreid naar 10.000 m³. Het effluent is niet loosbaar en wordt afgezet op eigen grond volgens het Mestdecteet. Het type mestverwerkingssysteem aanwezig op het bedrijf voldoet aan de Vlarem II wetgeving wat betreft de emissie van stikstof en fosfor naar de compartimenten lucht en water. Om hinder naar de omgeving zoveel mogelijk in te perken gebeurt de aan- en afvoer van mest en/of effluent op het bedrijf door middel van snelkoppelingen. Ook het verpompen van en naar de centrifuge van de vloeibare massa gebeurt door middel van snelkoppelingen. De productiecyclus zal in de gewenste situatie ongeveer gelijk blijven. Wel zal een deel van de biggen afgevoerd worden om afgemest te worden, gezien er onvoldoende plaats zal zijn op het bedrijf zelf. Bedrijf 2 Op dit bedrijf zullen enkel vleesvarkens gehouden worden. De vleesvarkens worden aan een l eeftijd van ongeveer 10 weken aangevoerd vanop het bedrijf in de Meerseweg 17. Op het nieuwe bedrijf worden deze varkens 18 tot 20 weken afgemest tot een gewicht van ongeveer 100 à 110 kg. Eens ze dit gewicht bereikt hebben, worden ze afgevoerd naar het slachthuis. Het verwachte sterftecijfer in deze stal bedraagt ongeveer 2 %. Kadavers zullen worden opgeslagen in de afgesloten kadaveropslag langsheen de Meerseweg. Er zijn ongeveer 2,5 rondes per jaar. De stal zal na elke ronde gereinigd worden. Het reinigingswater zal, samen met de mest, opgevangen worden in onderliggende mestkelder en de mestsilo. De mest zal van hieruit afgevoerd worden conform het mestdecreet. Mogelijk gaat een deel van de mest afgevoerd worden naar de mestverwerkingsinstallatie van het bestaand bedrijf.

3.6 Grondstoffen en residuen Bedrijf 1 Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke bedrijfsresultaten, zal het verbruik strikt opgevolgd worden door de exploitant. De vleesvarkens worden gevoederd met brijvoer, de andere varkens worden gevoederd met droogvoer. Op basis van het gemiddelde voederverbruik per dier (jaarlijks gemiddeld 700 kg/vleesvarken, 250 kg/big, 1.100 kg/zeug en 1.000 kg/beer) en rekening houdend met het maximale vergunde dieraantal, wordt het voederverbruik van de varkens geschat op 5.827 ton/j in de huidige situatie en 10.885 ton/j in de gewenste situatie. Op basis van facturen en dierregister werd in het DMA berekend dat in 2012 7.611 ton voeder werd verbruikt op het bedrijf. De varkens worden ad libitum gevoederd.


45

Om het brijvoer zo optimaal mogelijk te maken voor de varkens wordt gebruik gemaakt van voedingszuren. Om economische reden wordt het gebruik hiervan zoveel mogelijk beperkt. Op het bedrijf is tevens een mestverwerkingsinstallatie aanwezig. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van azijnzuur en structol om een optimale werking te verzekeren. De structol wordt gebruikt als antischuim in de biologie. Hiertoe is een schuimdetectie en doseereenheid antischuim voorzien. Deze metingen gebeuren allemaal computergestuurd. Op het bedrijf wordt regenwater en grondwater aangewend. Regenwater wordt gebruikt voor de werking van de luchtwassers. Grondwater wordt aangewend als drinkwater voor de dieren en in de hygiënesluis, alsook om te reinigen. Dit blijft zo in de toekomst. Op het bedrijf wordt gebruik gemaakt van brijvoer voor de vleesvarkens. De andere varkens worden gevoederd met droogvoer. De waterbehoefte voor de andere varkens kan berekend worden met behulp van kencijfers vooropgesteld door LNE. Houden we daarnaast voor de vleesvarkens rekening met de VMM-verbruikscijfers (VMM, 2004), die afgestemd zijn op het toedienen van brijvoer (lager waterverbruik, gezien het voeder veel vocht bevat), dan kan een totaal drinkwaterverbruik van 13.006 m³/j ingeschat worden in de huidige situatie en 26.335 m³/j in de gewenste situatie. Om te reinigen zou volgens de VMM- en LNE-cijfers jaarlijks zo’n 1.327 m³ water verbruikt worden, in de toekomst loopt dit op tot 2.737 m³/j. Het waterverbruik van het biologisch luchtwassysteem wordt, op basis van gemiddelde verbruikscijfers van 0,4 m³/vleesvarken, ingeschat op 2.342 m³/jaar in de huidige situatie. Voor een combiwasser wordt het waterverbruik ingeschat op 0,8 m³/zeug, 0,15 m³/big, 1,5 m³/kraamzeugen en 0,4 m³/ander varken. Het waterverbruik voor de wassers wordt in de gewenste situatie op basis van deze cijfers ingeschat op 5.171 m³/jaar. Er is geen bedrijfswoning aanwezig op het bedrijf. Rekening houdend met het toevoerend dakoppervlak kan in de huidige situatie jaarlijks zo’n 7.618 m³ regenwater opgevangen worden. In de gewenste situatie kan op basis van het toevoerend dakoppervlak zo’n 13.330 m³ regenwater per jaar opgevangen worden. Dit is voldoende om te voorzien in water voor de luchtwassers. In de gewenste situatie wordt een nieuwe grondwaterwinning voorzien voor de brandweer. Hiervoor wordt 800 m³/jaar aangevraagd. Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te vinden in Figuur 1.

regenwater 7.618 – 13.330 m³/j

reinigingswater: 1.327 – 2.737 m³/jaar

regenwateropvang in luchtkanaal

drinkwater: 13.006 / 26.335 m³/j

bluswater 0 – 800 m³/jaar

luchtwassers 2.342 - 5.171 m³/jaar

bodem / oppervlaktewater

spui

grondwater: 20.600 – 29.900 m³/j

resten met mest afgevoerd

Figuur 1 Waterbalans voor de inrichting, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers (huidig – gewenst)

Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het ventilatiesysteem, de voederinstallatie en de verlichting, alsook voor de mestverwerkingsinstallatie. In eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

46

2012 werd zo’n 478.839 kWh verbruikt. Op het bedrijf zijn zonnepanelen aanwezig, waardoor deels in de eigen energiebehoefte kan voorzien worden. Voor het verwarmen van de biggenstal en zeugenstal wordt gebruik gemaakt van mazout. De vleesvarkensstal wordt niet verwarmd. Ook voor de voertuigen wordt mazout aangewend. In 2012 werd zo’n 54.184 l mazout verbruikt, waarva n het grootste deel toegepast werd voor de verwarming. Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen zal beperkt zijn. Bij het reinigen wordt eerst het grof vuil droog verwijderd. Daarna gebeurt een natte reiniging door middel van een hogedrukreiniger, waardoor zowel het gebruik van water als reinigingsmiddelen beperkt wordt. Pas na het verwijderen van alle mest worden ontsmettingsmiddelen toegepast. Het verpakkingsmateriaal zal verzameld worden en op gepaste wijze afgevoerd. Aangezien het voeder in bulk geleverd wordt, is hiervoor geen verpakkingsafval aanwezig op het bedrijf. Onder de zeugen dient rekening gehouden te worden met een jaarlijkse sterfte van maximaal 5 % en met een vervanging van de niet-productieve zeugen van ongeveer 40 % per jaar. In de kraamstal is er onder de biggen een sterfte van 9 %. In de biggenafdeling en vleesvarkensafdeling is dit respectievelijk 5 % en 1 %. De kadavers worden opgeslagen in een afgesloten opslag en tweemaal per week opgehaald door Rendac. Het aantal kadavers wordt zoveel mogelijk beperkt door een goede bedrijfsvoering. In de huidige situatie wordt zo’n 11.867 ton mest per jaar geproduceerd. In de toekomst zal de totale mestproductie toenemen tot 22.829 ton/j. De mest wordt, samen met het reinigingswater, opgevangen in de onderliggende mestkelders en van daaruit vrijwel onmiddellijk overgepompt naar de mestverwerkingsinstallatie. In de huidige situatie wordt ongeveer 67 % van de mest verwerkt in de mestverwerking. Het overige deel van de mest wordt uitgereden op eigen land of land van derden. Daarnaast wordt in de mestverwerking ook nog een deel (ongeveer 1.200 ton/jaar) externe me st verwerkt in de huidige situatie. In de gewenste situatie zal bijna uitsluitend mest van eigen exploitaties verwerkt worden in de mestverwerkingsinstallatie. In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen). Bedrijf 2 Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke bedrijfsresultaten, zal het verbruik strikt opgevolgd worden door de exploitant. De varkens zullen op termijn gevoederd worden met brijvoer. Op basis van het gemiddelde voederverbruik per dier (jaarlijks gemiddeld 700 kg/vleesvarken) en rekening houdend met de maximale dieraantal, wordt het voederverbruik van de varkens geschat op 5.880 ton/jaar. De varkens zullen ad libitum gevoederd worden. Om het brijvoer zo optimaal mogelijk te maken voor de varkens wordt gebruik gemaakt van voedingszuren. Om economische reden wordt het gebruik hiervan zoveel mogelijk beperkt. Op het bedrijf wordt regenwater en grondwater aangewend. Regenwater wordt gebruikt voor de werking van de luchtwasser. Grondwater wordt aangewend als drinkwater voor de dieren en voor het reinigen van de stallen. Op het nieuwe bedrijf zal tevens, afhankelijk van de markt, brijvoer worden toegepast. Gezien bij de opstart zal gewerkt worden met droogvoer, wordt voor de berekening van het drinkwaterverbruik rekening gehouden met de standaard verbruikscijfers van LNE. Aan de hand van deze cijfers kan een drinkwaterverbruik van 18.144 m³/j ingeschat worden. Om te reinigen zou volgens de VMM- en LNE-cijfers jaarlijks zo’n 1.008 m³ water verbruikt worden. Het waterverbruik van de biologische wassers wordt, op basis van gemiddelde verbruikscijfers van 0,4 m³/vleesvarken, ingeschat op 3.360 m³/jaar. Er is geen bedrijfswoning aanwezig op het bedrijf. Rekening houdend met het


47

toevoerend dakoppervlak zal jaarlijks zo’n 5.555 m³ regenwater kunnen opgevangen worden. Dit is voldoende om te voorzien in water voor de luchtwasser en als reinigingswater. Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te vinden in Figuur 1.

regenwater 5.555 m³/j

grondwater: 19.500 m³/j

regenwateropvang

reinigingswater: 1.008 m³/jaar drinkwater: 18.144 m³/j

luchtwassers 3.360 m³/j

bodem / oppervlaktewater

spui

resten met mest afgevoerd

Figuur 2 Waterbalans voor de inrichting, berekend op basis maximaal verbruik volgens LNE-cijfers

Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik zal aangewend worden voor de aandrijving van het ventilatiesysteem, de voederinstallatie en de verlichting. Voor de voertuigen wordt een beperkte hoeveelheid mazout aangevraagd. Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen zal beperkt zijn. Bij het reinigen wordt eerst het grof vuil droog verwijderd. Daarna gebeurt een natte reiniging door middel van een hogedrukreiniger, waardoor zowel het gebruik van water als reinigingsmiddelen beperkt wordt. Pas na het verwijderen van alle mest worden ontsmettingsmiddelen toegepast. Het verpakkingsmateriaal zal verzameld worden en op gepaste wijze afgevoerd. Aangezi en het voeder in bulk geleverd wordt, is hiervoor geen verpakkingsafval aanwezig op het bedrijf. In de vleesvarkensstal wordt een gemiddeld sterftecijfer van 2 % verwacht. De kadavers zullen opgeslagen worden in een afgesloten opslag en tweemaal per week opgehaald worden door Rendac. Het aantal kadavers wordt beperkt door een goede bedrijfsvoering. Bij het huisvesten van 8.400 vleesvarkens zal jaarlijks zo’n 10.080 ton mest geproduceerd worden. Deze mest zal conform het mestdecreet afgevoerd worden. Mogelijks zal een deel van deze mest naar de mestverwerkingsinstallatie van bedrijf 1 gebracht worden. De mest zal, samen met het reinigingswater opgevangen worden in de onderliggende mestkelder. De mest zal van hieruit afgevoerd worden conform het mestdecreet. Mogelijk gaat een deel van de mest afgevoerd worden naar de mestverwerkingsinstallatie van het bestaand bedrijf. In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen).


48

4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s 4.1 Beschrijving alternatieven 4.1.1 Nulalternatief Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het MER-plichtige project. Bedrijf 1 Het nulalternatief komt overeen met de huidig vergunde situatie, en dit tot de eindduur van de huidige vergunning (12/11/2029). Bedrijf 2 Indien de vergunning voor het nieuwe bedrijf niet verleend wordt, dan kan dit bedrijf niet gebouwd en geëxploiteerd worden.

4.1.2

Doelstellingsalternatieven

Er worden voor beide bedrijven geen doelstellingsalternatieven in beschouwing genomen. Bedrijf 1 zal gespecialiseerd blijven in de productie van biggen en afmesten van vleesvarkens. Bedrijf 2 zal zich enkel toelichten op het afmesten van vleesvarkens.

4.1.3

Locatiealternatieven

Bedrijf 1 De uitbreiding van het bedrijf zal gebeuren door aanbouwen aan de bestaande stallen te voorzien. Het bedrijf is gesitueerd tussen de Meerseweg (ten Z), de Jonkersweg (ten O en ten N) en de waterloop Sluiskensbeek (ten W). Ten N wordt het bedrijfsterrein begrensd door een ander perceel, dat niet in het bezit is van de exploitant. Bovendien is de mestverwerkingsinstallatie ten N van het bedrijf gelegen. Om, vanuit praktische redenen, alle varkens per categorie bij elkaar te huisvesten zijn de voorgestelde aanbouwen dus de enigste haalbare optie. Bedrijf 2 De locatie werd gekozen op geringe afstand van het bestaande bedrijf De Kluys, waar de biggen die op bedrijf 2 zullen afgemest worden, geproduceerd worden. Het perceel waarop gebouwd zal worden is reeds eigendom van de exploitant en de afmetingen van dit perceel zijn meest geschikt om dergelijke stal in te planten. Daarnaast is de regio geschikt voor intensieve veeteelt. Andere locatiealternatieven worden verder niet in beschouwing genomen.

4.1.4

Uitvoeringsalternatieven

Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van bedrijfsvoering. Bedrijf 1 De nieuwe aanbouwen zullen zo veel mogelijk voorzien worden van een combi-biologisch luchtwassysteem, met een ammoniakreductie van 85 %, geurreductie van 70 % en een fijn stofreductie van 80 %. De aanbouw aan de bestaande biggenstal zal uitgerust worden met het AEA-stalsysteem V-1.5 (volledig rooster met water- en mestkanalen, eventueel voorzien van schuine putwanden, emitterend mestoppervlak kleiner dan 0,1 m²). Het biologisch luchtwassysteem op de bestaande vleesvarkensstal zal omgebouwd worden tot een combi-biologisch luchtwassysteem. Indien dit nodig blijkt uit de eco-scan bvba  M14SCHR1_ MER

49

effectbespreking, zullen uitvoeringsalternatieven onderzocht worden. Dit betreft dan het onderzoeken van het toepassen van bijkomende emissiereducerende maatregelen, bovenop de reeds voorziene maatregelen. Bedrijf 2 De nieuwe stal zal voorzien worden van een biologische luchtwasser. Hierdoor kan een geurreductie van min. 40 %, een ammoniakreductie van min. 70 % en een stofreductie van min. 60 % in rekening gebracht worden. Indien dit nodig blijkt uit de effectbespreking, zullen uitvoeringsalternatieven onderzocht worden. Dit betreft dan het onderzoeken van het toepassen van bijkomende emissiereducerende maatregelen, bovenop de reeds voorziene maatregelen. In het MER zal, naast aandacht voor het type stalsysteem, eveneens ingegaan worden op andere mogelijke milderende maatregelen voor de beperking van de ammoniak- en geuremissie. Indien enkele van deze maatregelen technisch en economisch haalbaar zouden blijken, zal ernstig in overweging genomen worden of ze niet toegepast kunnen worden. M.a.w. een inschatting van de relevantie voor emissiereducerende toepassingen zal gemaakt worden, rekening houdend met de significantie van de in het MER bepaalde effecten en de geschiktheid van de maatregel als Best Beschikbare Techniek (BBT). Er zal eveneens een evaluatie gebeuren ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst van Best Beschikbare Technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van een vergunning aan een GPBV-bedrijf. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 16.

4.2 Ontwikkelingsscenario’s 4.2.1

Autonome ontwikkeling

Volgens een autonome ontwikkeling worden er voor het voorliggende studiegebied geen relevante wijzigingen verwacht ten opzichte van de toekomstige situatie. Dezelfde effecten worden van toepassing geacht zoals deze die in het MER worden beschreven voor de huidige en toekomstige situatie.

4.2.2 4.2.2.1

Gestuurde ontwikkeling Ruimtelijke ordening

De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden om de uitgroei van kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder beschermd te worden tegen versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van het buitengebied zoals landbouw, bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te worden.

4.2.2.2

Mestdecreet

Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in Vlaanderen” opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). Er zal met het Mestdecreet en de visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan vo or de invulling van de toekomstige situatie.


50

4.2.2.3

Ammoniakemissie

Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU richtlijn Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2011-2015 – wil realiseren, zijn maatregelen inzake stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel nodig. In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel de Groen Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de Vlaamse situatie heeft vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor getoetst aan de aspecten dierenwelzijn, geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst v oor varkens en pluimvee werd opgesteld. Deze lijst is terug te vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19.03.2004. Deze werd op 31.05.2011, 16.08.2012 en 19.06.2013 aangevuld. Opname van nieuwe stalsystemen in deze lijst kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals beschreven in bijlage II van dit Ministerieel Besluit. Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september 2003; B.S. 10 oktober 2003; Art. 1.1.2, Art. 5.9.2.1bis en Art 5.9.4.1). Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH 3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de achtergrondwaarden op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen.


51

5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling De voornaamste effecten zullen weergegeven worden in functie van de verschillende disciplines en per deelactiviteit van het bedrijf. Bijzondere aandacht zal hierbij uitgaan naar de effecten van stof, vermesting, verzuring en geur omdat deze als de meest relevante beschouwd worden. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als negatieve zin, zullen de nodige aandacht krijgen. Bedrijf 1 Het te onderzoeken project omvat de uitbouw aan de bestaande zeugen-, biggen en vleesvarkensstal. De effecten, zowel in de huidige als in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden in het MER. De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:  transport: aanvoer grondstoffen en afvoer eindproducten en residuen;  eigenlijke “productieproces” = productie van biggen en vleesvarkens;  exploitatie van de mestverwerkingsinstallatie. Bedrijf 2 Het te onderzoeken project omvat de bouw van een nieuwe vleesvarkensstal voor een nieuwe exploitatie. De effecten van deze gewenste situatie zullen onderzocht en beschreven worden in het MER. De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:  transport: aanvoer grondstoffen en afvoer eindproducten en residuen;  eigenlijke “productieproces” = productie van vleesvarkens. Omdat de aanleg- en productiefase van beide projecten gelijkaardig zal zijn, geldt onderstaand ingreep-effectenmatrix voor beide bedrijven. Enkel het onderdeel met betrekking tot de mestverwerkingsinstallatie is niet van toepassing voor bedrijf 2. Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden deelcomponenten van het milieu. Daarnaast zal ook de aanlegfase de nodige emissies veroorzaken. De hinder die aan deze fase gerelateerd kan worden, zal echter van korte, voorbijgaande aard zijn. De ingreep-effect-matrix (Tabel 11) geeft ons een elementair overzicht van het verband tussen de verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke effecten op de diverse milieucomponenten. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op de effecten, zowel positief als negatief, zullen de nodige aandacht krijgen.


52

Tabel 11 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix) mogelijke effecten activiteit

bodem

water

lucht

mens

verontreiniging

stofemissie transportemissie

stofhinder geluidshinder

aanleg verhardingen bronbemaling

stofemissie transportemissies

geluidshinder verkeershinder stofhinder

verspreiding stof

geluidshinder verkeershinder stofhinder

verspreiding stof en ammoniak (verzuring) verspreiding broeikasgassen verspreiding ammoniak (verzuring) verspreiding broeikasgassen verspreiding stof verspreiding ammoniak

landschap

fauna & flora

AFBRAAKFASE demontage loods

AANLEGFASE bouw nieuwe stal/aanbouw + bouw nieuwe mestopslag + heropbouw loods

profielverstoring

EXPLOITATIEFASE aanvoer grondstoffen, afvoer eindproducten en nevenproducten productieproces

verzuring vermesting

verdroging vermesting

opslag en afvoer mest

vermesting

vermesting

mestverwerkingsinstallatie (enkel bedrijf 1) onderhoud (reiniging en ontsmetting) en opslag brandstof

vermesting

vermesting

verontreiniging

verontreiniging


rustverstoring

visuele hinder

ecotoopverlies rustverstoring

geluidshinder stofhinder geurhinder verdroging (winning) geurhinder geluidshinder verkeershinder

visuele hinder bedrijfsgebouwen en bedrijfsinfrastructuur visuele hinder bedrijfsinfrastructuur

verzuring vermesting verdroging

geluidshinder geurhinder

visuele hinder constructie

vermesting verzuring

verspreiding broeikasgassen

53

verzuring vermesting

6 Disciplinegerichte aanpak Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden worden met de cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontst aan door andere landbouwuitbatingen in de directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld. De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt wor den:  problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie;  afbakening studiegebied;  methodiek en significantiekader;  beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;  synthese van de milieu-effecten;  milderende maatregelen. Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een duidelijk beeld wordt bekomen van de huidige en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een beschrijving van de huidige bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de exploitatiefase van het bedrijf en een beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur. Vervolgens zal een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van het studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het studiegebied. Voor de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de standaardbronnen ook getracht gebruik te maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de visuele weergave van de referentiesituatie (en de milieu-effecten) met inbegrip van de situering van het project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS. Daarna zal een inschatting gemaakt worden van de mogelijke effecten die het project op het studiegebied zal veroorzaken, en dit voor alle situaties. Op basis van deze effectvoorspelling kan een eindconclusie opgemaakt worden, en waar noodzakelijk bijkomende milderende maatregelen uitgewerkt worden. De beoordeling van de effecten van de wijziging van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline, waarbij volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:  negatief of positief effect;  matig negatief of matig positief effect;  gering negatief of gering positief effect;  geen of verwaarloosbaar effect. Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen worden. Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld negatief effect en geen of verwaarloosbaar effect). Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf geleverd wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:  belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen gezocht worden;  relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn;  beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend. De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk gekwantificeerd in de beschrijvingen van de te volgen methodologie per discipline.


54

7 Discipline lucht Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH3), SO2, NOx, CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn onvermijdelijk voorwerp van debat rond de respectievelijke bijdragen van de sector in de verzuring van het leefmilieu, de klimaatverandering en de algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze maatschappelijke aspecten werden er diverse internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen en klimaatplannen) welke uiteindelijk resulteerden in Vlaamse regelgeving. De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:  emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door mestopslag in de stallen;  emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;  emissies afkomstig van de open overslag van producten, dieren en afvalstoffen;  emissies afkomstig van transporten. In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies, stofemissies, verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.

7.1 Geur 7.1.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie

Reeds sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuren bij veestallen ontstaan hoofdzakelijk bij de afbraak van proteïne-bevattende afvalproducten. Deze afvalproducten worden teruggevonden in de faeces, urine, huid, haar, voedsel en, indien deze aanwezig is, de bodembedekkende onderlaag (O’Neill & Phillips, 1991). De geur van het voedsel en de dieren zelf wordt over het algemeen niet aanzien als sterk hinderlijk. De stank, ontstaan uit de mest en de mestafbraak gedurende de verzameling, bewerking, opslag en spreiding van de mest, wordt wel als hinderlijk ervaren. Mest is een complex mengsel van onverteerde voedselresten, endogene uitscheidingen, bacteriële cellen en hun metabolische eindproducten. Mest wordt anaeroob afgebroken onder verschillende vocht- en temperatuurcondities, resulterend in vluchtige geurcomponenten (Mackie et al., 1998). Deze componenten komen vrij in de stal, bij de opslag van de mest en tijdens het uitrijden van de mest. Geuremissies verspreiden zich in de omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot de bron bepalend zijn voor de hoeveelheid geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde immissie, aanwezig is. De waarneming van geur wordt zowel bepaald door geureigenschappen (geurconcentratie, aard en intensiteit van de geur) als door de fluctuatie van de geurconcentratie doorheen de tijd, de frequentie en de duur van de gewaarwording. De omgang met geurhinder wordt ingewikkelder indien inrichtingen gelegen zijn in complexen of in het geval van inrichtingen waarvan de geurverspreiding overlapt met deze van andere gelijkaardige inrichtingen (zogenaamde bronnenclusters). Interferentie tussen geurbronnen is moeilijk in te schatten. Uit onderzoek van Bongers et al. (2001) en van PRG Odournet nv et al. (2004) bleek immers dat in situaties waar geurhinder door meerdere bronnen met eenzelfde karakter werd veroorzaakt (bvb. agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan indien de geurbelasting zou worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor impactberekening van agrarische bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer gesommeerd kunnen worden. Sterker nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen binnen de cluster toeneemt.


55

Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2012, ‘Zure regen’ in Vlaanderen, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). Bedrijf 1 Volgens het gewestplan is het bedrijf gelegen in agrarisch gebied. De dichtst bijgelegen woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, bevindt zich op ongeveer 195 m ten O van de (nieuwe aanbouw van de) zeugenstal. Bedrijf 2 Dit bedrijf is tevens volledig in agrarisch gebied gelegen. De dichtstbijzijnde woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, betreft dezelfde woning als bij bedrijf 1 en bevindt zich op ongeveer 200 m ten Z van de nieuwe stal.

7.1.2

Afbakening studiegebied

Het studiegebied wordt bepaald door de impact van het bedrijf en zijn bronnencluster. Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km (rond beide bedrijven). Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

7.1.3

Methodiek

Toetsingsnormen zijn al dan niet wettelijke randvoorwaarden waaraan de optredende effecten kunnen getoetst worden om te zien of er een normoverschrijding voorkomt. Er bestaan drie belangrijke soorten toetsingsnormen in verband met het beperken van geurhinder: 1. emissiebeperking (aanpak aan de bron): dit houdt een beperking in van de hoeveelheid uitgestoten stoffen; 2. afstandsregels: geven de afstanden weer die dienen gerespecteerd te worden om geurhinder te beperken tot “aanvaardbare” waarden; 3. immissiebeperking: dit wordt meestal gereglementeerd door overschrijdingspercentages (d.i. gedurende hoeveel procent van de tijd een opgegeven concentratie of geurdrempel niet overschreden mag worden). De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingssystemen wordt uitgevoerd om een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding. Omwille van de complexiteit van het geurmengsel en het moeilijk beheersen ervan, is toepassing van een emissiebeperkende regelgeving voor de veehouderij echter vrijwel onmogelijk. Een gehanteerd beoordelingssysteem is het systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een verspreidingsmodel een inschatting gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project. Dit kan getoetst worden aan de hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in het visiedocument “De weg naar een duurzaam geurbeleid” (LNE, 2008) en het geactualiseerde Richtlijnenboek “Landbouwdieren” (Willems et al., 2011). Indien uit deze toetsing blijkt dat er door het voorziene project sprake zal zijn van onaanvaardbare geurhinder, dan zal er worden gezocht naar beschikbare en technisch haalbare maatregelen die de geproduceerde geurhinder tot een aanvaardbaar niveau terugbrengen.


56

7.1.3.1

Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Afstandsregels worden veelal gebruikt als instrument bij het vergunningsbeleid zonder dat een echte normering gegeven wordt met betrekking tot de geurkwaliteit in de omgeving. Afstandsregels berusten deels op ervaring met klachten, anderzijds op empirisch geuronderzoek bij verschillende types van bedrijven. Dit is het tot nu toe meest gehanteerd systeem bij de beoordeling van landbouwexploitaties in het kader van toekenning van vergunningen. Bij de bepaling van de werkelijk optredende effecten, in dit geval de geurkwaliteit, dienen we echter behoedzaam te zijn niet de omgekeerde weg te bewandelen. Het is niet omdat een bedrijf voldoet aan afstandsregels, dat er geen geurhinder kan optreden. Omgekeerd is het eveneens niet zo dat er geurhinder optreedt wanneer niet voldaan is aan de wettelijk vastgelegde regels. De reden waarom afstandsregels geen garantie bieden voor het correct inschatten van de geurkwaliteit kan bijvoorbeeld zijn dat er bepaalde versoepelingen zijn toegepast bij het vaststellen van de afstandsregels of omdat afstandsregels een sterke vereenvoudiging zijn van de reëel optredende effecten. Denken we maar aan het feit dat geurverspreiding afhankelijk is van klimatologische parameters als stabiliteit van het weer, windrichtingsverdeling, enz. Vlarem II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met betrekking tot de ligging van varkensen pluimveestallen. In functie van het type stalsysteem en wijze van inrichting van de mestopslag wordt aan de inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op basis van deze waarderingspunten, samen met het aantal dieren op de inrichting (eventueel omgerekend naar varkenseenheden), dient het bedrijf te voldoen aan een bepaalde minimumafstand tussen elke stal (en elke opslagplaats voor mengmest of vaste mest) en een aantal op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied, natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie, woongebied ander dan woongebied met landelijk karakter en bosreservaten). Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een effectbeoordeling opgemaakt worden.

7.1.3.2

7.1.3.2.1

Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

Inleiding

Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd. Hierbij wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van een gegeven geurconcentratie. Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén se/m³ komt per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een snuffelploeg nog net kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand. Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³ volgens de EN13725). Eén ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden van geurvrije lucht door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de geurdrempel. Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een sensorisch onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se, ofwel kan er gerekend worden op basis van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en


57

huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ou E). Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij werken met ou E/m³, moet het verband tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et al. (2001) en een studie van de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1 ou E/m³. De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is gelijk aan de verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van de proefpersonen dit mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid meer kan maken. Indien bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog onderscheiden te kunnen worden door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ou E/m³. De geurverspreiding door de inrichting kan echter overlappen met deze van andere gelijkaardige inrichtingen uit de omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron. 7.1.3.2.2

Bepaling van geuremissie en –immissie

Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf wordt gebruik gemaakt van in de literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven wordt gebruik gemaakt van Vlaamse meetwaarden (varkens; Van Langenhove en Defoer, 2002) en Nederlandse meetwaarden (pluimvee en rundvee; VROM, Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze laatste twee diercategorieën namelijk niet beschikbaar. Metingen van de geuremissie uit varkensstallen werden uitgevoerd in Nederland (o.a. Ogink & Groot Koerkamp, 2001) en Vlaanderen (Van Langenhove & Defoer, 2002). Hier zullen de Vlaamse cijfers gebruikt worden. De Vlaamse cijfers zijn enkel geldig voor traditionele varkensstalsystemen, en niet voor emissiearme stalsystemen. In de Nederlandse studie worden wel cijfers voor emissie-arme stallen teruggevonden, maar deze kunnen niet zomaar overgenomen worden. De Vlaamse emissiewaarden zijn namelijk afgeleid op basis van metingen in praktijkstallen en gelden per dier, terwijl de Nederlandse waarde per dierplaats gelden. Hierdoor liggen de Nederlandse emissiewaarden voor traditionele stalsystemen merkelijk lager dan de Vlaamse emissiewaarden voor traditionele stalsystemen. Hetzelfde wordt verwacht voor de emissiewaarden voor ammoniakemissiearme stalsystemen. Da arom zal eerst het geurreductiepercentage bepaald worden van de Nederlandse geuremissiewaarden voor ammoniakemissiearme ten opzichte van traditionele stalsystemen. Het bekomen geurreductiepercentage kan vervolgens gebruikt worden om uit de Vlaamse emissiewaarden voor traditionele stalsystemen de emissiewaarden te berekenen voor ammoniakemissiearme stalsystemen. De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking weergegeven worden. Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster zullen de vergunningen van de andere bedrijven die zich eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden. De geuremissie van deze bedrijven wordt dan bepaald door het aantal vergunde dieren te vermenigvuldigen m et de geuremissiefactor voor de overeenkomstige diersoort. Hierbij wordt uitgegaan van traditionele stalsystemen, tenzij bedrijfsspecifieke gegevens beschikbaar zijn. 7.1.3.2.3

Modellering van de geuremissie

Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de emissies wordt gebruik gemaakt van het Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een


58

aantal geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Meestal wordt iedere stal als een afzonderlijke geurbron aanzien, en wordt aan iedere stal een zekere emissie (op basis van het aantal dieren en bijhorende emissiefactor). Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster, wat voornamelijk van belang is voor geur, dan worden de omliggende bedrijven eveneens mee opgenomen in het model. Met betrekking tot de modellering (niet enkel voor geur, maar eveneens van stof en ammoniak) dienen een aantal inputparameters gedefinieerd te worden. Enkele van de belangrijkste inputparameters zijn o.a. de temperatuur, de schouwhoogte en het ventilatiedebiet. Deze parameters dienen zodanig gedefinieerd te worden dat een realistische pluimstijgingshoogte bekomen wordt. Bijlage 9 (huidige situatie) en Bijlage 10 (gewenste situatie) vermelden de in- en output van de modellering, en hierbij wordt eveneens een overzicht van de pluimstijgingshoogte (per bron) weergegeven. Hierbij dienen eveneens een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het model. IFDM is in werkelijkheid niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar was in eerste instantie opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het model is dan ook niet gemaakt om geurconcentraties ter hoogte van individuele woningen te bepalen. Deze vergelijking is dan ook niet volledig betrouwbaar. De betrouwbaarheid van het model daalt naarmate dichter bij de bron gekeken wordt. Dit is net de zone waar de invloed van het bedrijf het grootst is. Hierdoor is het van belang om extra te benadrukken dat er in principe geen conclusies getrokken mogen worden op basis van het geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren. Bovendien omvat het model diverse onzekerheden, en wordt als input van het model gewerkt met diverse aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet, gemiddelde temperatuur) zullen een invloed hebben op de output van het model, waardoor deze output in het merendeel van de gevallen een overschatting van de werkelijkheid zullen zijn. De resultaten van het model dienen dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden De gemodelleerde geuremissie wordt gebruikt om te kijken hoeveel bedrijven er zich in de bronnencluster bevinden. Hiervoor wordt normaal de grootste contour van 0,5 ouE/m³ bepaald. In voorliggend geval werd geopteerd om de grootste contour van 1 ou E/m³ te bepalen, gezien de grote concentratie aan veeteeltbedrijven in het gebied. Hierdoor zullen bedrijven die in de 0,5 ou E/m³contour gelegen zijn, maar niet in de 1 ouE/m³, geen relevante bijdrage meer leveren aan de totale geurconcentratie in de omgeving van de te onderzoeken bedrijven. Om beide bedrijven onderling te kunnen vergelijken, wordt zowel voor bedrijf 1 als bedrijf 2 met dezelfde bronnencluster gewerk t. De vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich hierin bevinden, worden bij de gemeente opgevraagd. Indien de geuremissie van een omliggend bedrijf kleiner is dan 5 % van de geuremissie van het MER-plichtige bedrijf, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in het cumulatief model. Dit wordt dan namelijk beschouwd als achtergrondgeur. De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron van elk bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen. Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende: gebruik van puntbronnen; Briggs finale pluimstijging; uitmiddeling over 1 uur; concentratieberekeningen zonder depositie. 7.1.3.2.4

Toetsing van de geuremissie

Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.


59

Individueel bedrijf In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II (2002b), deel III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van varkenshouderijen, uitgedrukt in immissieconcentratie als 98-percentiel.  het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd als ‘het achtergrondniveau, het hinderniveau in een controlegroep buiten de invloedsfeer van de bron gelegen’. Bij concentraties lager dan dit niveau, wordt dus geen effect van de bron waargenomen. Het nuleffectniveau wordt vastgelegd op 0,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op het nuleffectniveau een uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;  de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd op 1 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;  de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de grenswaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden. Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat dit niveau, behoudens in geval van overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het dichtstbijzijnde geurgevoelig object (meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning). Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011). Bronnencluster De geurverspreiding door de inrichting kan overlappen met deze van andere gelijkaardige inrichtingen uit de omgeving. Dit zijn dan de zogenaamde bronnenclusters. De vroeger vermelde basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron. In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van bronnenclusters – op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als grenswaarde, 5 ouE/m³ als richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld dat deze waarden algemeen van toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).

7.1.3.3

Geuremissie door kadaveropslag

Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en modellering) verwerkt worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit gekoelde kadaveropslag te verwaarlozen valt in vergelijking met andere geurbronnen.

7.1.3.4

Significantiekader voor geur

Tabel 12 Significantiekader voor de geur deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

geur

afstandsregels

negatief effect: verbod of overschrijding geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding


60

deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

bronnencluster

WOONGEBIED negatief effect: woning in zone met overschrijding 3 ouE/m³ (= grenswaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³ WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER negatief effect: woning in zone met overschrijding 5 ouE/m³ (= grenswaarde) matig negatief effect: woning in zone van 3 - 5 ouE/m³ (= richtwaarde tot grenswaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³ OVERIG negatief effect: woning in zone met overschrijding 10 ouE/m³ (= grenswaarde) matig negatief effect: woning in zone van 5 – 10 ouE/m³ (= richtwaarde tot grenswaarde) gering negatief effect: woning in zone van 3 – 5 ouE/m³ (= streefwaarde tot richtwaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³

7.1.4

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten

7.1.4.1

Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting wordt verwezen naar Bijlage 36a (bedrijf 1) en Bijlage 36b (bedrijf 2). In Tabel 13 en Tabel 14 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens Vlarem II (art. 5.9.4.4) in acht genomen moet worden tussen elke stal, elke opslag van mengmest en/of vaste mest en de op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden, rekening houdende met het aantal waarderingspunten van de inrichting en het aantal varkenseenheden. Anderzijds wordt de afstand tot het dichtst bijgelegen gevoelig gebied weergegeven. De afstandsregels worden bepaald op basis van het aantal dieren die op het bedrijf gehouden worden. Hierbij wordt een zeug als 2,5 varkenseenheden beschouwd. Ieder ander varken (van meer dan 20 kg) wordt gelijkgesteld aan één varkenseenheid. Bedrijf 1 Tabel 13 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels omschrijving

gewenste situatie

aantal waarderingspunten

154

aantal varkenseenheden

14.862

vereiste minimumafstand (m)

300

Binnen een straal van 1 km is geen gevoelig gebied gelegen.


61

Bedrijf 2 Tabel 14 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels omschrijving

gewenste situatie

aantal waarderingspunten

150

aantal varkenseenheden

8.400

vereiste minimumafstand (m)

350

Binnen een straal van 1 km is geen gevoelig gebied gelegen.

7.1.4.2

Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

De geuremissiefactoren die van toepassing zijn voor de bedrijven, worden gegeven in Tabel 15. Voor varkens worden de Vlaamse geuremissiecijfers gebruikt uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011). Door het gebruik van een biologische luchtwasser kan een geurreductie van 40 % in rekening gebracht worden. Tabel 15 Geuremissiefactoren diersoort

stalsysteem biggen beren

kraamzeugen andere zeugen

vleesvarkens*

V-1.5

geuremissie (ouE/s.d) 8,4

combiwasser – 70 % reductie

3,6

traditioneel

57,0

V-2.6

84,4


25,3

V-3.5 of V-3.1

57


17,1

traditioneel

29,2

biologische wasser – 40 % reductie

17,5


8,8

*voor opfokzeugen en jonge zeugen wordt ook gewerkt met de emissiecijfers van vleesvarkens De jaarlijkse geuremissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het aantal dieren. Bedrijf 1 Tabel 16 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het bedrijf. Op de inrichting is een mestverwerkingsinstallatie aanwezig, dit met een verwerkingscapaciteit van 14.000 ton/j. Deze mestverwerkingsinstallatie kan ook een bepaalde geuremissie produceren. Als geurbron van de mestverwerkingsinstallatie is voornamelijk de mestscheider van belang. Op basis van metingen die uitgevoerd werden door de deskundige lucht bleek de geuremissie van een mestscheider 6.008 ouE/s te bedragen. Dit cijfer kan dan gebruikt worden om de geuremissie van de mestscheider mee in rekening te brengen in IFDM, waarbij rekening gehouden wordt met de werkingsduur van de scheider. De mestscheider heeft een scheidingscapaciteit van 6 m³/h. Rekening houdende met een vergunning voor het scheiden van 14.000 ton mest per jaar, zal de mestscheider bij een maximale capaciteit ongeveer 2.333 h per jaar (oftewel gemiddeld 8 h per werkdag) moeten draaien. Hierbij moet opgemerkt worden dat de mestscheider in een loods opgesteld staat (geen open geurbron). Daarnaast kunnen de overige onderdelen van de mestverwerkingsinstallatie ook enige geur produceren. De opslag van de dikke fractie gebeurt binnenin de loods, zodat mogelijke geurhinder tot een minimum wordt herleid. De buffer ruwe


62

mest en de buffer dunne fractie worden overkapt om mogelijk geurhinder te voorkomen. Het overpompen gebeurt zoveel mogelijk met behulp van snelkoppelingen. Inzake de mestverwerking is het dan ook moeilijk om dit kwantitatief te staven. Er wordt evenwel verwacht dat de hinder verwaarloosbaar is t.o.v. de geuremissie geproduceerd door de dieren. De mest die in de mestkelders terecht komt, wordt op regelmatige tijdstippen naar de mestverwerkingsinstallatie overgepompt met behulp van snelkoppelingen. Uit onderzoek blijkt dat de mestverblijftijd een invloed kan hebben op de geuremissie uit varkensstallen. Uit metingen blijkt namelijk dat er pas bij grotere mestverblijftijden (> 3 maanden) negatieve effecten te verwachten zijn naar geuremissie toe (Van Langenhove et al., 2002). Door op regelmatige tijdstippen de mest uit de mestkelders over te pompen naar de mestverwerkingsinstallatie, zal de geuremissie uit de stallen dus gereduceerd worden. In de omzendbrief geur (LNE, 2012) wordt ingeschat dat er door het beperken van de mestverblijftijd in de stal tot minder dan twee maanden, in combinatie met de maatregelen uit het standaardpakket (optimalisatie ventilatiesysteem, intensief en regelmatig reinigen van de stal bij all-in of all-outsystemen, voederen volgens de behoeften van de dieren, goed brijvoedermanagement en beperken van voederverliezen + regelmatig verwijderen van deze verliezen), de geuremissie vanuit de stal met ongeveer 20 % gereduceerd zal worden. Gezien op voorliggend bedrijf alle stallen reeds ammoniakemissiearm uitgevoerd zijn en er tot op heden geen klachten gekend zijn omtrent het bedrijf, valt het bedrijf niet onder het toepassingsgebied van de omzendbrief. In de verdere berekeningen zal deze geurreductie dus niet doorgevoerd worden. Onderstaande impactberekening zal dus hoogstwaarschijnlijk een overschatting zijn van de werkelijke impact van het bedrijf. Tabel 16 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal

huidige situatie # dieren

gewenste situatie geuremissie (ouE/s)

# dieren

geuremissie (ouE/s)

220 kraamzeugen (V-2.6) 200 kraamzeugen (CW)

220 kraamzeugen (V-2.6) stal 1

566 zeugen (V-3.5 en V-3.1) 202 jonge zeugen

763 zeugen (V-3.1 + V-3.5) 56.842

627 zeugen (CW)

85.613

202 jonge zeugen

2 beren

207 jonge zeugen (CW) 1 beer

stal 2

2.880 biggen (V-1.5)

24.192

4.608 biggen (V-1.5)

38.707

stal 3


102.597


51.299

stal 4

/

/


30.275

stal 5

/

/

3.744 biggen (CW)

TOTAAL

183.631 mestscheider*

6.008

13.591 219.484

mestscheider*

6.008

* wordt afzonderlijk vermeld, want geen continue bron

Er kan vastgesteld worden dat de totale geuremissie toeneemt met 20 % door de uitbreiding van het bedrijf. Het bedrijf bevindt zich in een bronnencluster. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in beschouwing genomen. Wel worden op de bijlagen van de cumulatieve modellering extra contouren indicatief weergegeven, namelijk de geurcontour van 3 en 20 ouE/m³ die door het bedrijf (dus niet door de bronnencluster) bekomen wordt, alsook de geurcontour van 20 ouE/m³ die door de bronnencluster bekomen wordt. Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven te bekomen, werd contact opgenomen met de milieudiensten van Hoogstraten en Wuustwezel. Op basis van deze vergunde dieraantallen, verstrekt door de aangeschreven gemeenten, werd een geuremissie bepaald. Indien bedrijfsspecifieke gegevens voorhanden waren, dan werden deze gegevens gehanteerd. Hierbij wordt verder geen rekening meer gehouden met bedrijven die minder dan 5 % uitstoten van de geuremissie van


63

het bedrijf, aangezien deze geur beschouwd kan worden als achtergrondgeur. In totaliteit zijn er dan nog 31 bedrijven (van de 97 bedrijven in de contour) die mee opgenomen moeten worden in de cumulatieve geurmodellering (Tabel 17) (Bijlage 11a). Voor de modelleringen van bedrijf 1 werd bedrijf 2 niet opgenomen in de bronnencluster. Voor de modelleringen van bedrijf 2 werd bedrijf 1 in de huidige vergunde situatie opgenomen in de bronnencluster. Bij de modellering van bedrijf 1 + bedrijf 2 werd de gewenste situatie van zowel bedrijf 1 als bedrijf 2 in rekening gebracht, samen met de bronnencluster. Tabel 17 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster nummer (zie Bijlage 11a)

aard bedrijf

geuremissie (ouE/s)

1

rundveebedrijf

20.648

2

gemengd bedrijf (varkens en runderen)

12.334

3


37.124

4

rundveebedrijf

26.202

5


40.306

6


60.267

7

gemengd bedrijf (varkens en pluimvee)

24.651

8

varkensbedrijf

24.543

9


69.422

10

rundveebedrijf

13.706

11

pluimveebedrijf

29.750

12

varkensbedrijf

46.136

13

varkensbedrijf

235.519

14

rundveebedrijf

20.648

15*

varkensbedrijf

101.637

16

varkensbedrijf

126.381

17

varkensbedrijf

87.600

18

varkensbedrijf

87.600

19

varkensbedrijf

29.142

20


30.837

21

rundveebedrijf

21.360

22

varkensbedrijf

42.900

23

varkensbedrijf

52.904

24

gemengd bedrijf (varkens, runderen en pluimvee)

22.704

25


29.278

26

pluimveebedrijf

20.398

27

rundveebedrijf

11.534

28

varkensbedrijf

39.303

29

pluimveebedrijf

14.000

30

rundveebedrijf

12.745

31 gemengd bedrijf (runderen en varkens) * in aanvraag ten tijde van opmaak MER

11.836

Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van het model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 9a (huidige situatie) en Bijlage 10a (gewenste situatie), dit voor de bronnen van de inrichting zelf. Deze gegevens gelden niet enkel voor de geurmodellering, maar worden ook als basis gebruikt voor stof- en ammoniakmodellering. De output van de bronnenclustersimulatie wordt gegeven in Bijlage 11a (huidige situatie) en Bijlage 12a (gewenste situatie).


64

Tabel 18 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende gewestplanbestemmingen. Voor de woningen gelegen in Nederland wordt vanuit gegaan dat deze woningen allen in agrarisch gebied gelegen zijn. Enkel de woningen op Vlaams grondgebied worden geteld. Gezien bedrijven 8, 24 en 27 uit de bronnencluster vlakbij de Nederlandse grens gelegen, wordt ervan uitgegaan dat de geurconcentratie op Nederlands grondgebied hoofdzakelijk door deze bedrijven bepaald zal worden. Tabel 18 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

verschil

508

517

+9

woongebied > 3 ouE/m³

negatief effect

woongebied met landelijk karakter 3 – 5 ouE/m³

matig negatief effect

50

52

+2

> 5 ouE/m³

negatief effect

0

0

0

187

196

+9

overige gewestplanbestemmingen 3 – 5 ouE/m³

gering negatief effect

5 – 10 ouE/m³


56

59

+3

> 10 ouE/m³

negatief effect

120

120

0

In de huidige situatie ondervinden 508 woningen in woongebied een negatief effect. In de gewenste situatie zullen dit er 517 zijn (negen bijkomende woningen). Wat betreft woongebied met landelijk karakter geldt in de huidige situatie ter hoogte van 50 woningen een matig negatief effect. In de gewenste situatie zullen dit 52 woningen zijn (twee bijkomende woningen). Er geldt geen negatief effect ter hoogte van woongebied met landelijk karakter. Worden de overige gewestplanbestemmingen in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat er in de huidige situatie 187 woningen een gering negatief effect ondervinden, 56 woningen een matig negatief effect en 120 woningen een negatief effect. In de gewenste situatie zullen respectievelijk 196, 59 en 120 woningen een bijkomend gering negatief, matig negatief of negatief effect ondervinden. Het relatief klein aantal bijkomende woningen die ingedeeld zullen worden in een effectklasse, ondanks een toename van de emissie met 20 %, kan verklaard worden door het voorzien van combi-luchtwassystemen op alle nieuwe stallen. Hierdoor zal de uitstoot van de lucht krachtig en gecentraliseerd gebeuren. De ervaring leert dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van de bijkomende negatief gehinderden meestal minimaal is (van net onder tot net boven de grenswaarde), maar dat de invloed van een bedrijf veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de huidige situatie boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 18. Daarom is het zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de omliggende woningen uit te voeren. Binnen een straal van 300 m rondom het bedrijf zijn elf woningen gelegen. Twee van deze woningen zijn gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die opgenomen werd in de bronnencluster. Daarnaast zijn drie woningen gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die niet opgenomen werd in de bronnencluster. De overige woningen zijn niet gekoppeld aan een veeteeltbedrijf. De cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van deze woningen wordt in onderstaande tabel samengevat. Indicatief wordt ook de geurconcentratie vermeld, veroorzaakt door de bronnencluster zonder bedrijf 1 (of bedrijf 2) in rekening te brengen. De woningen worden weergegeven op Bijlage 13a. Tabel 19 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m woning

geurconcentratie bronnencluster – zonder bedrijf 1 en 2 (ouE/m³)

geurconcentratie bronnencluster - huidig (ouE/m³) (individueel)

geurconcentratie bronnencluster - gewenst (ouE/m³) (individueel)

verschil cumulatieve conc. (ouE/s)

1**

10,1

29,7 (26,6)

31,3 (28,9)

+ 1,6

2**

9,1

25,7 (23,7)

26,3 (23,3)

+ 0,6


65

woning

geurconcentratie bronnencluster – zonder bedrijf 1 en 2 (ouE/m³)

geurconcentratie bronnencluster - huidig (ouE/m³) (individueel)

geurconcentratie bronnencluster - gewenst (ouE/m³) (individueel)


3

7,6

18,3 (15,1)

19,8 (16,5)

+ 1,5

4*

30,3

41,5 (18,6)

44,8 (20,7)

+ 3,3

5**

14,6

23,7 (12,1)

27,2 (14,6)

+ 3,5

6

17,2

25,5 (12,8)

28,0 (14,7)

+ 2,5

7

17,3

23,5 (15,6)

21,6 (14,5)

- 1,9

8

16,6

24,2 (17,8)

22,5 (17,6)

- 1,7

9

15,9

23,2 (14,4)

21,8 (14,4)

- 1,4

10*

31,6

36,7 (12,5)

36,0 (12,5)

- 0,7

20,6 (11,4)

- 1,3

11 15,7 21,9 (11,0) * woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf opgenomen in bronnencluster ** woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf niet opgenomen in bronnencluster

Er kan vastgesteld worden dat de geurconcentratie ter hoogte van de dichtstbijzijnde woningen ten zuiden van het bedrijf stijgt. De geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen die ten noorden van het bedrijf liggen zal overal dalen. Dit kan verklaard worden door de ombouw van de biologische wasser op de vleesvarkensstal naar een combiwasser en de overheersende ZW-windrichting. Kijken we naar de geurconcentratiezone van 20 ouE/m³ veroorzaakt door het individuele bedrijf, dan kan vastgesteld worden dat deze volledig binnen de straal van 300 m rondom het bedrijf gelegen is. Alle woningen binnen de 20 ouE/m³ van het individueel bedrijf werden dus reeds besproken in Tabel 19. Ook de omliggende woongebieden (met landelijk karakter), waar een negatief effect geldt, worden verder in detail bekeken. Voor de bespreking van het effect ter hoogte van deze woongebieden wordt een uitmiddeling gemaakt van de geurconcentraties die zich in de zone met negatieve effecten bevinden (> 3 ouE/m³, en dit op basis van de “minst goede” situatie van de bronnencluster, zijnde de gewenste situatie) (Tabel 20). De onderzochte woongebieden worden gesitueerd in Bijlage 14a. Tabel 20 Geurconcentratie ter hoogte van de onderzochte woongebieden (WG) zone (zie Bijlage 14a)

geurconcentratie bronnencluster


huidig (ouE/m³)*

gewenst (ouE/m³)*

verschil (ouE/s)

WG1 4,0 (2,8 – 7,1) 4,0 (2,9 – 7,2) * waarden tussen haakjes slaan op de minimum en maximumconcentratie binnen het onderzochte gebied

0

Er kan vastgesteld worden dat de gemiddelde geurconcentratie ter hoogte van het woongebied (Loenhout) niet wijzigt in de gewenste situatie. Bedrijf 2 Tabel 21 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het bedrijf. Tabel 21 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie gewenste situatie

stal stal 1

# dieren 8.400 vleesvarkens (S-1)

TOTAAL

geuremissie (ouE/s) 147.168 147.168

Het bedrijf bevindt zich in een bronnencluster. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in beschouwing genomen. Wel worden op de bijlagen van de cumulatieve modellering extra contouren indicatief weergegeven, namelijk de geurcontour van 3 en 20 ou E/m³ die door het bedrijf (dus niet door de bronnencluster) bekomen wordt, alsook de geurcontour van 20 ouE/m³ die door de bronnencluster bekomen wordt. Om te kunnen vergelijken met bedrijf 1 en gezien de afstand met bedrijf 1, wordt voor


66

dit bedrijf (= bedrijf 2) verder gewerkt met dezelfde bronnencluster als bedrijf 1. Een overzicht van alle bedrijven mee opgenomen in de modellering wordt weergegeven in Tabel 17. Al de bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van het individueel model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 10b (gewenste situatie, met bedrijf 2), dit voor de bronnen van de inrichting zelf. Deze gegevens gelden niet enkel voor de geurmodellering, maar worden ook als basis gebruikt voor stof- en ammoniakmodellering. De output van de bronnenclustersimulatie wordt gegeven in Bijlage 11a (huidige situatie, zonder bedrijf 2 = huidige situatie bedrijf 1) in Bijlage 12b (gewenste situatie). Tabel 22 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende gewestplanbestemmingen. Tabel 22 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

verschil


negatief effect

508

645

+ 137



50

52

+2

> 5 ouE/m³

negatief effect

0

0

0



187

219

+ 32

5 – 10 ouE/m³


56

60

+4

> 10 ouE/m³

negatief effect

120

126

+6

Door de exploitatie van het bedrijf zullen 137 bijkomende woningen in woongebied een negatief effect ondervinden. Wat betreft woongebied met landelijk karakter zullen twee bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden door de exploitatie van het nieuwe bedrijf. Er zullen binnen dit gebied geen woningen een negatief effect ondervinden. Worden de overige gewestplanbestemmingen in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat er door de bronnencluster 187 woningen een gering negatief effect ondervinden, 56 woningen een matig negatief effect en 120 woningen een negatief effect. In de gewenste situatie, met het nieuw bedrijf, zullen dit respectievelijk 219, 60 en 126 woningen zijn. Algemeen gezien kan vastgesteld worden dat de bronnencluster reeds in de huidige situatie voor aanzienlijk negatieve effecten zorgt. De effecten in de huidige situatie worden veroorzaakt door de grote concentratie aan veeteeltbedrijven in de omgeving van het bedrijf. De ervaring leert dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van de bijkomende negatief gehinderden meestal minimaal is (van net onder tot net boven de grenswaarde), maar dat de invloed van een bedrijf veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de huidige situatie boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 18. Daarom is het zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de omliggende woningen uit te voeren. Binnen een straal van 300 m rondom het bedrijf zijn zes woningen gelegen. Drie van deze woningen zijn gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die opgenomen werd in de bronnencluster. Daarnaast zijn twee woningen gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die niet opgenomen werd in de bronnencluster. De overige woning is niet gekoppeld aan een veeteeltbedrijf. De cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van deze woningen wordt in onderstaande tabel samengevat. Indicatief wordt de geurconcentratie, veroorzaakt door het bedrijf, tussen haakjes weergegeven in de tabel. De woningen worden weergegeven op Bijlage 13b.


67

Tabel 23 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m woning

geurconcentratie bronnencluster huidig (zonder bedrijf 2) (ouE/m³)

geurconcentratie bronnencluster gewenst (ouE/m³) (individueel)


2**

25,7

27,9 (6,1)

+ 2,2

3

18,3

21,4 (7,5)

+ 3,1

10*

36,7

36,8 (5,6)

+ 0,1

12*

28,2

41,7 (26,6)

+ 13,5

13*

29,8

39,7 (19,7)

+ 9,9

14** 20,4 31,4 (14,8) * woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf opgenomen in bronnencluster ** woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf niet opgenomen in bronnencluster

+ 11,0

Er kan vastgesteld worden dat de geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen overal stijgt. Kijken we binnen de geurconcentratiezone van 20 ouE/m³ veroorzaakt door het individuele bedrijf, dan zijn hierin geen andere woningen gelegen dan hierboven vermeld. Ook de omliggende woongebieden (met landelijk karakter) worden verder in detail bekeken. Voor de bespreking van het effect ter hoogte van de woongebieden wordt een uitmiddeling gemaakt van de geurconcentraties die zich in de zone met negatieve effecten bevinden (zone > 3 ou E/m³, en dit op basis van de gewenste situatie (= met bedrijf 2)) (Tabel 20). De onderzochte woongebieden wordt gesitueerd in Bijlage 14b. Tabel 24 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden zone (zie Bijlage 14b)



huidig (ouE/m³)*

gewenst (ouE/m³)*

3,7 (2,5 – 7,1)

4,1 (3,0 – 7,9)

WG1

verschil (ouE/s) + 0,4

WG2 2,9 3,0 * waarden tussen haakjes slaan op de minimum en maximumconcentratie binnen het onderzochte gebied

+ 0,1

Er kan vastgesteld worden dat de gemiddelde geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woongebieden verwaarloosbaar stijgt door de uitbreiding van het bedrijf. Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Gezien beide bedrijven op korte afstand van elkaar gelegen zijn en beide in dezelfde periode een milieuvergunning wensen te verkrijgen, wordt ook de situatie besproken waarbij beide bedrijven de gewenste milieuvergunning verkrijgen. De huidige situatie is deze zoals die nu is, met de huidige situatie van bedrijf 1 en zonder bedrijf 2. Enkel het cumulatief model wordt in beschouwing genomen. Dezelfde bronnencluster als deze bepaald voor bedrijf 1 wordt in rekening gebracht. De output van het model wordt weergegeven in Bijlage 12c. Tabel 22 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende gewestplanbestemmingen. Tabel 25 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

verschil

508

685

+ 177


negatief effect



50

52

+2

> 5 ouE/m³

negatief effect

0

0

0


68

omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

verschil



187

231

+ 44

5 – 10 ouE/m³


56

62

+6

> 10 ouE/m³

negatief effect

120

127

+7

Indien beide bedrijven uitbreiden zullen 177 bijkomende woningen in woongebied een negatief effect ondervinden. Inzake woongebied met landelijk karakter zullen twee bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden. Er zijn zullen geen woningen een negatief effect ondervinden binnen woongebied met landelijk karakter. Wat de overige gewestplanbestemmingen betreft zal ter hoogte van 44 bijkomende woningen een gering negatief effect gelden, ter hoogte van zes bijkomende woningen een matig negatief effect en ter hoogte van zeven bijkomende woningen een negatief effect. De ervaring leert dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van de bijkomende negatief gehinderden meestal minimaal is (van net onder tot net boven de grenswaarde), maar dat de invloed van een bedrijf veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de huidige situatie boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 18. Daarom is het zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de omliggende woningen uit te voeren. Binnen een straal van 300 m rondom de twee bedrijven zijn 14 woningen gelegen. Vier van deze woningen zijn gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die opgenomen werd in de bronnencluster. Daarnaast zijn vier woningen gekoppeld aan een veeteeltbedrijf die niet opgenomen werd in de bronnencluster. De overige woningen zijn niet gekoppeld aan een veeteeltbedrijf. De cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van deze woningen wordt in onderstaande tabel samengevat. De woningen worden weergegeven op Bijlage 13c. Tabel 26 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m woning

geurconcentratie bronnencluster huidig (ouE/m³)

geurconcentratie bronnencluster gewenst (ouE/m³)


1**

29,7

33,4

+ 3,7

2**

25,7

30,1

+ 4,4

3

18,3

24,8

+ 6,5

4*

41,5

51,4

+ 9,9

5**

23,7

32,1

+ 8,4

6

25,5

33,5

+ 8,0

7

23,5

23,6

+ 0,1

8

24,2

24,2

0

9

23,2

23,9

+ 0,7

10*

36,7

36,8

+ 0,1

11

21,9

23,8

+ 1,9

12*

28,2

43,3

+ 15,1

13*

29,8

41,5

+ 11,7

32,2

+ 11,8

14** 20,4 * woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf opgenomen in bronnencluster ** woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf niet opgenomen in bronnencluster

Er kan vastgesteld worden dat door de uitbreiding van beide bedrijven er een aanzienlijke stijging in geurconcentratie zal zijn ter hoogte van enkele omliggende woningen. De woningen waar de grootste stijging geldt zijn veelal gekoppeld aan een veeteeltbedrijf (mee opgenomen in de bronnencluster). Voor de bespreking van het effect ter hoogte van de omliggende woongebieden (met landelijk karakter) wordt een uitmiddeling gemaakt van de geurconcentraties die zich in de zone met negatieve effecten


69

bevinden (en dit op basis van de gewenste situatie (= met uitbreiding bedrijf 1 en bedrijf 2)) (Tabel 20). De onderzochte woongebieden worden gesitueerd in Bijlage 14c. Tabel 27 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden zone (zie Bijlage 14c)



huidig (ouE/m³)*

gewenst (ouE/m³)*

3,6 (2,4 – 7,1)

4,1 (3,0 – 7,9)

WG1

verschil (ouE/s)

WG2 2,9 3,0 * waarden tussen haakjes slaan op de minimum en maximumconcentratie binnen het onderzochte gebied

+ 0,5 + 0,1

Er kan vastgesteld worden dat de gemiddelde geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woongebieden beperkt stijgt door de uitbreiding van het bedrijf.

7.1.4.3

Geuremissie door andere bronnen

Bedrijf 1 Kadavers worden verzameld gedurende de dagelijkse controle en opgeslagen in een afgesloten kadaveropslag. De kadavers worden twee tot drie maal per week opgehaald (na telefonisch contact). Er wordt geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering. In de gewenste situatie zal dit zo blijven. De frequentie van ophaling zal steeds twee tot drie maal per week zijn. Op het bedrijf wordt gewerkt met brijvoer voor de vleesvarkens. De samenstelling van het brijvoer is sterk afhankelijk van het aanbod op de markt. Natte bijproducten worden in afgesloten tanks opgeslagen en via een snelkoppeling in de mengtank overgepompt. De geuremissie door het brijvoer zal dan ook beperkt blijven. Bedrijf 2 Kadavers zullen verzameld worden gedurende de dagelijkse controle, en opgeslagen worden in een afgesloten kadaveropslag. De kadavers zullen twee à drie maal per week opgehaald worden (na telefonisch contact). Er zal geprobeerd worden om het aantal kadavers, ook vanuit economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering. Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt evenwel dat de mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn. Op het bedrijf wordt gewerkt met brijvoer. De samenstelling van het brijvoer is sterk afhankelijk van het aanbod op de markt. De producten worden in afgesloten tanks opgeslagen en via een snelkoppeling in de mengtank overgepompt. De geuremissie door het brijvoer zal dan ook beperkt blijven.

7.1.5

Synthese van de milieu-effecten voor geur

Tabel 28 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 1 deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

geur

afstandsregels

geen of verwaarloosbaar effect

bronnencluster

WOONGEBIED negatief effect t.h.v. 508 woningen in de huidige situatie t.h.v. 517 woningen in de gewenste situatie WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER


70

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling matig negatief effect t.h.v. 50 woningen in de huidige situatie t.h.v. 52 woningen in de gewenste situatie OVERIGE GEWESTPLANBESTEMMINGEN gering negatief effect t.h.v.187 woningen in de huidige situatie t.h.v. 196 woningen in de gewenste situatie matig negatief effect t.h.v. 56 woningen in de huidige situatie t.h.v. 59 woningen in de gewenste situatie negatief effect t.h.v. 120 woningen in beide situaties

Tabel 29 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 2 deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

geur

afstandsregels


bronnencluster

WOONGEBIED negatief effect t.h.v. 508 woningen in de huidige situatie t.h.v. 645 woningen in de gewenste situatie WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER matig negatief effect t.h.v. 50 woningen in de huidige situatie t.h.v. 52 woningen in de gewenste situatie OVERIGE GEWESTPLANBESTEMMINGEN gering negatief effect t.h.v.187 woningen in de huidige situatie t.h.v. 219 woningen in de gewenste situatie matig negatief effect t.h.v. 56 woningen in de huidige situatie t.h.v. 60 woningen in de gewenste situatie negatief effect t.h.v. 120 woningen in de huidige situatie t.h.v. 126 woningen in de gewenste situatie

Tabel 30 Samenvatting effecten voor geur bedrijf 1 + bedrijf 2 deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

geur

afstandsregels


bronnencluster



71

7.2 Stof 7.2.1


Bij de beschouwing van een intensief veeteeltbedrijf dient rekening gehouden te worden met de productie van zwevend stof gerelateerd aan de veeteeltactiviteiten. Enerzijds dient rekening gehouden te worden met de stofproductie in de stallen. Door de activiteit van de dieren en de ventilatie in de stallen waait immers heel wat stof op (voederdeeltjes, huidschilfers, …). Dit stof wordt via de ventilatie uit de stallen getrokken en komt zo in de omgeving terecht. Anderzijds ontstaat stofemissie ten gevolge van het vullen van de voedersilo´s en de transportbewegingen ten behoeve van het bedrijf. Bijkomend vindt eveneens emissie plaats van zwarte rook, gerelateerd aan de verbranding van fossiele brandstoffen (verwarming van de stallen, gebruik van landbouwvoertuigen, transporten ten behoeve van de aan- en afvoer van grondstoffen, gebruik van een noodstroomgroep, …). Op 21 mei 2008 werd de Europese richtlijn Lucht (2008/50/EG) definitief goedgekeurd. De nieuwe richtlijn bundelt alle vorige richtlijnen in verband met de kwaliteit van de omgevingslucht, stroomlijnt de wetgeving en stelt nieuwe normen voor met betrekking tot fijn stof (PM 2,5). De reeds bestaande grens- en streefwaarden zijn niet veranderd. Deze zijn de volgende voor PM10: een jaargemiddelde grenswaarde van 40 µg/m³ en een daggemiddelde grenswaarde van 50 µg/m³, die op jaarbasis maximaal 35 keer mag overschreden worden. Voor PM2,5 werd nu ook het volgende vastgelegd: op hun volledig grondgebied moeten de lidstaten een PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³ in acht nemen. Deze grenswaarde moet uiterlijk in 2015 gerespecteerd worden. Tot slot wordt een indicatieve grenswaarde ingevoerd voor PM 2,5 tegen 2020. Dan zou deze tot 20 µg/m³ moeten zijn teruggebracht. In 2013 is een herziening van deze indicatieve grenswaarde voorzien. De richtlijn werd van kracht op de dag van publicatie in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen (juni 2008). Ten laatste 2 jaar nadien moet de richtlijn naar nationale en/of regionale wetgeving zijn omgezet. Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2012, ‘Zure regen’ in Vlaanderen 2012, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). De referentiesituatie wordt hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie. Volgens het geoloket van de VMM bedraagt de jaargemiddelde PM10-concentratie ter hoogte van het toekomstige bedrijf 21 tot 25 µg/m³. Dit is de gemiddelde concentratie over de jaren 2010 tot 2012. Volgens EU richtlijn 2008/50/EG mag de jaargemiddelde concentratie vanaf 1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg/m³, wat dus niet overschreden wordt. De interpolatiekaart, opgesteld voor de PM2,5-concentraties in 2011, wijst op een concentratie van 11 - 15 µg/m³ ter hoogte van het bedrijf (VMM, 2012b).

7.2.2


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De effecten met betrekking tot lucht beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie uiteraard niet uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor het modelleren van de stofconcentraties in de omgeving van het bedrijf, zowel in de huidige als in de gewenste situatie.


72

7.2.3

Methodiek en significantiekader

7.2.3.1

Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen

7.2.3.1.1

Bepaling van stofemissie

De voornaamste stofbron op het bedrijf, met name de emissielucht van de stallen, wordt zoveel mogelijk kwantitatief besproken. Voor het inschatten van de effecten wordt gebruik gemaakt van literatuurgegevens. Het stof dat uit de stallen geëmitteerd wordt bestaat voornamelijk uit huid-, mest-, voeren strooiseldeeltjes die met de ventilatielucht uit de stallen worden geblazen. Deze stofuitstoot kan beschouwd worden als een permanente bron waarbij de stofconcentratie functie is van het ventilatiedebiet en de leeftijd van de dieren. De stofconcentratie uit de stallen wordt in de buitenlucht snel verdund, zodat mogelijke hogere stofconcentraties in de omgevingslucht beperkt blijven tot de onmiddellijke omgeving van de stallen. Voor het maken van een inschatting stofemissies vanuit de stallen (zowel PM 2,5 als PM10) wordt, net als bij ammoniak, aangeraden om gebruik te maken van studies uit Nederland, en dit tot er Vlaamse cijfers beschikbaar zullen zijn. De gebruikte emissiecijfers zullen bij de effectbeoordeling weergegeven worden. 7.2.3.1.2

Modellering van stofemissie

Op basis van IFDM zal een modellering voor het bedrijf in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het model wordt dezelfde bronnenconfiguratie gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies dienen aangepast te worden (in plaats van de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden). Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende: gebruik van puntbronnen; Briggs finale pluimstijging; uitmiddeling over 24 uur; concentratieberekeningen zonder depositie. 7.2.3.1.3

Toetsing van stofemissie

Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (waarbij deze bij de bedrijfsconcentratie opgeteld wordt), zal er een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 gelijk aan 40 µg/m³ (grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari 2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). Tevens zal een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³, die uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG). Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf bedraagt (dus geen rekening meer houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Dermaux et al., 2012):   

3 ≥ X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde 10 ≥ X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde


beperkte bijdrage belangrijke bijdrage zeer belangrijke bijdrage

73

De toetsing zal enkel toegepast worden op de jaargrenswaarden van 40 µg/m³ (PM 10) en 25 µg/m³ (PM2,5) en niet op de daggemiddelde waarden (Willems et al., 2011).

7.2.3.2

Andere bronnen

Naast de emissielucht uit stallen, kunnen ook nog een aantal andere bronnen (vb. mestscheider, vullen van voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...) verantwoordelijk zijn voor stofemissie. De stofproductie van deze activiteiten is moeilijk kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate afhankelijk van de gebruikte werkmethodes en preventieve maatregelen genomen door de uitbater. Een korte bespreking van deze stofbronnen wordt gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter afkomstig uit de emissie van de stallucht.

7.2.3.3

Significantiekader voor stof

Tabel 31 Significantiekader voor stof deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

stof

PM10 (jaargemiddeld): individueel bedrijf

X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect) 10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief effect) 3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

PM10 (jaargemiddeld): cumulatief (gemeente + bedrijf)

X > de norm of richtwaarde: negatief effect

PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf

X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect) 10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief effect) 3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)


7.2.4 7.2.4.1

X > de norm of richtwaarde: negatief effect

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stal

De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor de bedrijven, worden gegeven in Tabel 32. Hiervoor worden de emissiecijfers uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011) geraadpleegd. Deze cijfers zijn gebaseerd op de Nederlandse stofemissiecijfers, terug te vinden op InfoMil (www.infomil.nl). Gezien deze recentelijk herzien en aangepast werden, worden de meest recente cijfers gebruikt. De PM2,5-emissie wordt berekend op basis van de PM10-emissie, waarbij de PM2,5emissiecijfers ongeveer 18 % bedragen van de PM10-emissiecijfers. Door het gebruik van een combiwasser kan een stofreductie van 80 % doorgevoerd worden, door het gebruik van een biologische wasser kan een stofreductie van 60 % doorgevoerd worden.


74

Tabel 32 Stofemissiefactoren diersoort biggen beren kraamzeugen

andere zeugen

vleesvarkens*

stalsysteem

PM10- PM2,5- stofemissie (kg/d.j)

traditioneel

0,074 – 0,013


0,015 – 0,003

traditioneel

0,18 – 0,031

V-2.6

0,160 – 0,028


0,032 – 0,006

V-3.1

0,175 – 0,031

V-3.5

0,175 – 0,031


0,035 – 0,006

traditioneel

0,153 – 0,027

biologische wasser – 60 % reductie

0,061 – 0,011


0,031 – 0,006

*voor jonge zeugen wordt ook gewerkt met de emissiecijfers van vleesvarkens Bedrijf 1 Stofemissiecijfers voor een mestverwerkingsinstallatie of een mestscheider zijn niet gekend. Daarom kunnen deze verder niet mee in rekening gebracht worden. Er wordt niet verwacht dat dit één van de belangrijkste bronnen van stof zal zijn (vergeleken met de stalemissies), maar door het ontbreken van meetcijfers kan dit aandeel niet ingeschat worden. Dit dient dan ook beschouwd te worden als een leemte in de kennis. Tabel 33 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting. Tabel 33 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal


gewenste situatie

stofemissie (kg/j)

# dieren

stofemissie (kg/j)

220 kraamzeugen (V-2.6) 388 zeugen (V-3.5)

220 kraamzeugen (V-2.6) 325 zeugen (V-3.5) stal 1

33 zeugen (V-3.1) 202 jonge zeugen

375 zeugen (V-3.1) 165 kg PM10/j

202 jonge zeugen

234 kg PM10/j

30 kg PM2,5/j

1 beer

42 kg PM2,5/j

200 kraamzeugen (CW)

2 beren

627 zeugen (CW) 207 jonge zeugen (CW) 161 kg PM10/j

stal 2

2.880 biggen (V-1.5)

stal 3


stal 4

/

/


stal 5

/

/

3.744 biggen (CW)

TOTAAL

29 kg PM2,5/j 357 kg PM10/j 64 kg PM2,5/j

4.608 biggen (V-1.5) 5.856 vleesvarkens (CW)

341 kg PM10/j 61 kg PM2,5/j 179 kg PM10/j 32 kg PM2,5/j 106 kg PM10/j 20 kg PM2,5/j 55 kg PM10/j 10 kg PM2,5/j

683 kg PM10/j

915 kg PM10/j

123 kg PM2,5/j

165 kg PM2,5/j

Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM 2,5 en PM10) ter hoogte van het veeteeltbedrijf worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering zijn terug te vinden in Tabel 34. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven. Een weergave is te vinden in Bijlage 15a (PM10, huidig), Bijlage 16a (PM10, gewenst), Bijlage 17a (PM2,5, huidig) en Bijlage 18a (PM2,5, gewenst).


75

Tabel 34 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen huidige situatie effectbeoordeling

zone van overschrijding

aantal woningen

gewenste situatie zone van overschrijding

aantal woningen

PM10-jaargemiddelde 1 – 3 % van de norm


ja

0

ja

2

3 – 10 % van de norm


ja

0

ja

0

10 % van de norm norm

negatief effect

neen

/

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/

neen

/



ja

0

ja

0



neen

/

neen

/


negatief effect

neen

/

neen

/

PM2,5-jaargemiddelde

> norm* negatief effect neen / neen * toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie

/

De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt 2,1 µg/m³ in de huidige situatie en 3,1 µg/m³ in de gewenste situatie. De norm zal aldus cumulatief gezien niet overschreden worden, aangezien de achtergrondconcentratie ter hoogte van het bedrijf 23 µg/m³ bedraagt. Voor PM2,5 is de maximale concentratie 0,4 µg/m³ in de huidige en 0,6 µg/m³ in de gewenste situatie. Rekening houdend met de achtergrondconcentratie van 15 µg/m³ wordt de PM2,5-norm evenmin cumulatief overschreden. Bij een toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de stofconcentraties, dan blijkt dat er enkel inzake PM10 in de gewenste situatie ter hoogte van twee bedrijfsvreemde woningen een effect kan vastgesteld worden, namelijk een gering negatief effect. Beide woningen zijn gekoppeld aan een veeteeltbedrijf. Bedrijf 2 Tabel 33 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting. Tabel 35 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal stal 1 (S-1)

gewenste situatie # dieren 8.400 vleesvarkens

TOTAAL

stofemissie (kg/j) PM10: 514 PM2,5: 91 514 PM10 91 PM2,5

Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM 2,5 en PM10) ter hoogte van het veeteeltbedrijf wordt een model opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering zijn terug te vinden in Tabel 34. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven. Een weergave is te vinden in Bijlage 16b (PM10).


76

Tabel 36 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen gewenste situatie

effectbeoordeling


aantal woningen



ja

0



neen

/

10 % van de norm - norm

negatief effect

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/



neen

/



neen

/


negatief effect

neen

/


> norm* negatief effect neen * toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie

/

De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt 0,48 µg/m³ in de gewenste situatie. De norm zal aldus cumulatief gezien niet overschreden worden, aangezien de achtergrondconcentratie ter hoogte van het bedrijf 25 µg/m³ bedraagt. Voor PM2,5 is de maximale concentratie 0,1 µg/m³ in de gewenste situatie. Rekening houdend met de achtergrondconcentratie van 17 µg/m³ wordt de PM 2,5-norm evenmin cumulatief overschreden. Bij een toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de stofconcentraties, dan blijkt dat er in de gewenste situatie ter hoogte van geen enkele woning een effect kan vastgesteld worden. Enkel inzake PM 10 is een zone aanwezig waar een gering negatief effect geldt. In deze zone zijn echter geen woningen gelegen. Bedrijf 1 + bedrijf 2 Wanneer voor beide bedrijven de gewenste situatie geëxploiteerd wordt, dan zal de maximale PM10stofconcentratie van beide bedrijven samen 3,1 µg/m³ bedragen. De norm zal aldus cumulatief gezien niet overschreden worden, aangezien de achtergrondconcentratie in de omgeving van de bedrijven 25 µg/m³ bedraagt. Voor PM2,5 is de maximale concentratie 0,6 µg/m³ in de gewenste situatie waarbij beide bedrijven geëxploiteerd worden. Rekening houdend met de achtergrondconcentratie van 17 µg/m³ wordt de PM2,5-norm evenmin cumulatief overschreden. In Tabel 37 wordt een overzicht gegeven van de effectzones en het aantal gehinderden in de gewenste situatie voor beide bedrijven. Tabel 37 Resultaten van de cumulatieve stofconcentratiemodelleringen huidige situatie effectbeoordeling


aantal woningen


aantal woningen



ja

0

ja

2



ja

0

ja

0


negatief effect

neen

/

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/

neen

/


ja

0

ja

0

PM2,5-jaargemiddelde 1 – 3 % van de norm


77

huidige situatie effectbeoordeling


aantal woningen


aantal woningen



neen

/

neen

/


negatief effect

neen

/

neen

/

> norm* negatief effect neen / neen * toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie

/

Er zullen tevens twee woningen een gering negatief effect ondervinden inzake PM 10 als het bestaand bedrijf uitbreidt en het nieuw bedrijf geëxploiteerd wordt. Nemen we de cumulatieve stofconcentraties van beide bedrijven en de gemeentelijke achtergrond in beschouwing, dan kan vastgesteld worden dat de norm nergens overschreden wordt.

7.2.4.2

Andere bronnen

Tijdens het vullen van de silo’s wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo’s geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan statische luchtdruk te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater zal het gebruik van een stofzak verplichten bij het vullen van de voedersilo’s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden. Op voorliggende bedrijf wordt gebruik gemaakt van vochtrijke veevoeders. Door het hoge vochtgehalte hiervan zal er zeer weinig stof vrijgesteld worden. Er zal dan ook geen of slechts een verwaarloosbaar effect zijn voor het vullen van de voedersilo’s. Er kan opgemerkt worden dat door het gebruik van vochtrijk veevoer ook de stofemissie in de stallen beperkter zal blijven. Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport en het uitmesten en droogborstelen van de stal. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht.

7.2.5

Synthese van de milieu-effecten voor stof

Tabel 38 Samenvatting effecten voor stof bedrijf 1 deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

stof


verwaarloosbaar effect ter hoogte van woningen in de huidige situatie


verwaarloosbaar effect ter hoogte van woningen

PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf


gering negatief effect ter hoogte van twee woningen (gekoppeld aan een veeteeltbedrijf) in de gewenste situatie



78

Tabel 39 Samenvatting effecten voor stof bedrijf 2 deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

stof





PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf



7.3 Verzuring en vermesting 7.3.1


Twee toestandsindicatoren geven een beeld van de verzuring in Vlaanderen. Allereerst worden gemeten concentraties van verzurende stoffen opgevolgd om een idee te krijgen van de luchtkwaliteit (immissie) en de droge depositie. Een tweede indicator behandelt de (totale) verzurende deposities. De gezamenlijke effecten van zwavel- en stikstofhoudende verbindingen die via de atmosfeer aangevoerd worden, en waaruit zwavel- en salpeterzuur gevormd kunnen worden kaderen binnen verzuring. De emissies van zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NO en NO2, samen NOx) en ammoniak (NH3) dragen bij aan de vorming van deze verbindingen. Om verzurende emissies van SO2, NOx en NH3 vergelijkbaar te maken wordt de som van de potentieel verzurende emissies uitgedrukt in ‘zuurequivalenten’ (Zeq). De term ‘potentieel’ wordt gebruikt omdat de actuele verzuring sterk afhangt van de processen die zich in de bodem en in het (oppervlakte)water afspelen, alsook van de grensoverschrijdende emissies. Vanuit het gezichtspunt van de verzurende inwerking op het milieu worden de emissies van SO 2, NOx en NH3 bij elkaar opgeteld om de som te vormen van de potentieel verzurende emissies. De gevolgen van deze verzurende emissies gaan veel verder dan enkel een toename van de zuurtegraad van het regenwater. De verwijdering van deze componenten uit de atmosfeer verzuren de bodem en het oppervlaktewater, wat zorgt voor de aantasting van ecosystemen. Verzuring kan leiden tot verhoogde nitraatgehalten in het grondwater en de uitloging van metalen uit de bodem naar het grondwater veroorzaken. Verzurende deposities oefenen niet enkel een invloed uit op ecosystemen, maar tasten ook gebouwen en monumenten aan en kunnen na inademing of onrechtstreeks na opname van verontreinigd grondwater schadelijk zijn voor de mens. Zwaveldioxiden en stikstofoxiden in combinatie met ozon kunnen door hun negatieve impact op de gewasopbrengst voor aanzienlijke economische schade zorgen in de landbouwsector (MIRA-T, 2004, 2006 en 2007). Het beleid inzake verzuring is erop gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger


79

dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden. Wat depositie betreft, vertonen SO2, NOx en NH3 een verschillend gedrag in de atmosfeer. Omdat NH 3 sneller verwijderd wordt (geringe emissiehoogte en hoge depositiesnelheid), beperkt de invloed van NH3 zich voornamelijk tot op enkele kilometers van de bron. Lange verblijftijden in de atmosfeer (van enkele dagen voor SO2 tot nog langer voor NOx) zorgen ervoor dat beide verzurende componenten tot over afstanden van wel duizend kilometer kunnen getransporteerd worden. Verzuring is dan ook een grensoverschrijdend probleem, waardoor het resultaat in Vlaanderen niet enkel afhangt van reductieinspanningen in Vlaanderen, maar ook van dat in andere gewesten en omringende landen. Momenteel gaat er meer uitstoot van Vlaanderen over de grens dan omgekeerd (Milieubeleidsplan 2011; MIRA, 2006). Ammoniakvorming vindt plaats bij de anaerobe afbraak van eiwitten en urinezuur in mest. De microbiële afbraakprocessen zijn sterk afhankelijk van de waterconcentratie. Ammoniak (NH 3) wordt in de lucht omgezet in ammonium(NH4+)-houdende deeltjes zoals ammoniumsulfaat en ammoniumnitraat. Door de wind wordt de ammoniak vervolgens getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Ammoniak en ammonium kunnen via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht komen. Dit heet depositie, en is voornamelijk belangrijk (naar effecten toe) voor de discipline fauna en flora. Vermesting is de ophoping (“aanrijking”) van nutriënten in het milieu door menselijke activiteiten. De belangrijkste nutriënten betrokken bij vermesting zijn stikstof, fosfor en in mindere mate kalium. Deze elementen zijn van nature al aanwezig in de bodem en het gronden oppervlaktewater, maar menselijke activiteiten veroorzaken een zeer grote toevoer ervan naar het milieu. Hierdoor worden de ecologische processen en natuurlijke kringlopen in de compartimenten bodem, water en lucht verstoord. De belangrijkste gevolgen van deze verstoring zijn:    



de kwalitatieve achteruitgang van vegetaties op voedselarme en matig voedselarme gronden en de daarmee verbonden daling van de biodiversiteit; de kwalitatieve achteruitgang van oppervlaktewater (eutrofiëring) en de watergebonden planten en dierengemeenschappen; de kwalitatieve achteruitgang van grondwater en de grondwaterafhankelijke terrestrische ecosystemen, evenals de aanvoer van nutriëntrijk grondwater naar het oppervlaktewater; een bedreiging van en hogere kostprijs voor de drinkwatervoorziening, zowel uit oppervlaktewater als uit grondwater, voornamelijk als gevolg van verhoogde nitraatconcentraties; nadelige invloed op de landbouwactiviteit: door een onevenwichtige aanvoer van nutriënten op de bodem kan de kwaliteit van de gewassen verminderen of daalt de opbrengst.

Het aandeel van de landbouw in de vermestende emissie (stikstof en fosfor samen) bedroeg 53,8 % in 2006 (MIRA, 2011). Daardoor is landbouw de belangrijkste sector in de vermestingsproblematiek. Om het leefmilieu te beschermen tegen de verontreiniging door meststoffen werd het gebruik ervan strikt gereglementeerd via het Mestdecreet. Vermesting is ook van belang voor de disciplines fauna en flora, bodem en water. Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht werd een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, “Zure regen” in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). De referentiesituatie werd beschouwd inzake verzuring. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve verzurende en vermestende belasting.


80

Uit het document “Zure regen” in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring (VMM, 2013) kunnen de volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden (Tabel 40). Deze gegevens werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model, voor de betrouwbaarheid van het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA, 2006). Tabel 40 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) SO2 totale depositie

NOx totale depositie

NH3 totale depositie

totaal

Wuustwezel

825

747

2.126

3.699

Vlaanderen (in 2010, op basis van MIRA (2012))

184

569

674

2.027

In Tabel 41 wordt de NH3-emissie door de veeteelt voor 2011 weergegeven voor Wuustwezel. Op basis van deze cijfers werd voor de gemeente een totale emissie bepaald van 725.964 kg NH3 in 2011 (VMM, 2012a). In 2011 was de totale vermestende depositie 40,22 kg N/ha.j (VMM, 2013). Tabel 41 NH3-emissie door veeteelt voor 2011 voor Wuustwezel (ton/j) (VMM, 2012a) Wuustwezel

7.3.2

stal

weide

externe opslag

uitrijden op land

kunstmest

506.127

17.126

859

174.901

26.951


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 1,5 km (verzuring en vermesting). Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. In het MER zal gebruik gemaakt worden van IFDM voor het modelleren van de verzurende en vermestende deposities in de omgeving van het bedrijf, zowel in de huidige als in de gewenste situatie.

7.3.3


Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies zorgen. Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO 2, NOx, ...) van belang kunnen zijn. Indien dit zo is, dan zal dit zeker mee opgenomen worden in het MER. In voorliggend geval zijn de ammoniakemissies evenwel de belangrijkste bron van verzurende en vermestende effecten.

7.3.3.1

Bepaling van de verzurende en vermestende emissie

De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de Nederlandse regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b, laatste update dateert van 18 oktober 2011). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem. Deze emissiefactor (kg NH 3/dierplaats.j) wordt bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of bewerkt is in de mestverwerkingsinstallatie. Dit laatste is hier niet van toepassing. Het geheel wordt kwantitatief ingeschat. De emissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de effectbeoordeling. Indien van toepassing, zullen ook nog andere verzurende (en in mindere mate vermestende) emissies bepaald worden.


81

7.3.3.2

Modellering van verzurende en vermestende emissies

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te simuleren. Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen ingegeven te worden. Opnieuw kan het geurinputmodel gebruikt worden als basis van de depositieberekening. Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn. Er dienen namelijk droge depositiesnelheden ingegeven te worden. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of minder uit de lucht gevangen worden. In het Richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012) worden volgende depositiefactoren aangehaald (Tabel 42). Tabel 42 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen gras (cm/s)

loofbos (cm/s)

naaldbos (cm/s)

heide (cm/s)

bebouwing (cm/s)

SO2

1,39

1,17

1,98

0,80

1,47

NOx

0,28

0,31

0,24

0,30

/

NH3

0,73

1,95

3,06

1,61

0,50

Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende: gebruik van puntbronnen; Briggs finale pluimstijging; uitmiddeling over 24 uur; depositie; source depletion (bronverarming).

7.3.3.3

Toetsing van de verzurende en vermestende depositie

De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de waardevolle vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van de verzuringsen vermestingskwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniak- of stikstofdeposities.

7.3.3.4

Significantiekader voor verzuring en vermesting

Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzuring en vermesting toegepast. De verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld worden. Voor een effectbeoordeling inzake verzuring en vermesting wordt dan ook verwezen naar dit desbetreffende hoofdstuk (hoofdstuk 11).

7.3.4

Beschrijving van de emissies

In de Nederlandse regelgeving wordt een rekenmethode voorgeschreven om de ammoniakemissie door uitbating van veestallen te berekenen (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij, VROM (2002a; 2002b)). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem. De emissiefactor (Tabel 43) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen. Deze emissiefactoren zijn terug te vinden in het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011); indien er recentere factoren teruggevonden werden (www.infomil.nl), dan worden deze gehanteerd. Door het toepassen van een


82

biologische luchtwasser kan een ammoniakreductie van min. 70 % in rekening gebracht worden. Wordt een combiwasser toegepast, dan kan een ammoniakreductie van 85 % in rekening gebracht worden. Tabel 43 Ammoniakemissiefactoren diersoort

stalsysteem biggen beren

kraamzeugen

andere zeugen

ammoniakemissie (kg/d.j)

V-1.5

0,2


0,09

traditioneel

5,5

V-2.6

2,9


1,2

V-3.1

2,4

V-3.5

2,3

combiwasser

0,63

traditioneel hokopp. > 0,8 m²/dier

3,5

traditioneel hokopp < 0,8 m²/dier

2,5

biologische wasser – 70 % reductie > 0,8 m²/dier

1,05

biologische wasser – 70 % reductie < 0,8 m²/dier

0,75

combiwasser – 85 % reductie > 0,8 m²/dier

0,53

combiwasser – 85 % reductie < 0,8 m²/dier *jonge zeugen worden eveneens onder vleesvarkens gerekend

0,38

vleesvarkens*

Bedrijf 1 De mestscheider die bij de mestverwerkingsinstallatie behoort, zal een verwaarloosbare ammoniakemissie teweegbrengen. Er dient rekening gehouden te worden met een emissie van 0,017 kg NH3/uur. Wordt dit cijfer toegepast op het voorliggend bedrijf, dan werkt deze mestscheider zowat 2.333 h per jaar (capaciteit van 6 m³/h en vergunning voor 14.000 m³/j), wat resulteert in een ammoniakemissie van 40 kg/j (zowel huidige als gewenste situatie). In vergelijking met de ammoniakemissie door de stallucht, is dit verwaarloosbaar. Het wordt dan ook niet opgenomen in de modellering. Ook de biologische mestverwerkingsinstallatie zal een zekere ammoniakemissie veroorzaken, maar dit is eveneens verwaarloosbaar t.o.v. de ammoniakemissie uit de stallen. De jaarlijkse ammoniakemissie op een landbouwbedrijf is dus gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het aantal dieren. Tabel 44 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf. Tabel 44 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal


gewenste situatie

NH3-emissie (kg/j)

# dieren

NH3-emissie (kg/j)

220 kraamzeugen (V-2.6) 388 zeugen (V-3.5)

220 kraamzeugen (V-2.6)

375 zeugen (V-3.1)

325 zeugen (V-3.5) stal 1

33 zeugen (V-3.1)

2.183

202 jonge zeugen

202 jonge zeugen 1 beer

3.896

200 kraamzeugen (CW)

2 beren

627 zeugen (CW) 207 jonge zeugen (CW)

stal 2

2.880 biggen (V-1.5)

stal 3


stal 4 stal 5

576

4.608 biggen (V-1.5)

829

10.315


2.210

/

/


1.296

/

/

3.744 biggen (CW)

TOTAAL


13.074

337 8.568

83

De totale ammoniakemissie uit de stallen zal met 34 % dalen in de gewenste situatie, ondanks de uitbreiding in dieraantallen. Dit is vooral te wijten aan het toepassen van een combi-luchtwassystemen in de gewenste situatie. Bedrijf 2 Tabel 45 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf. Tabel 45 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal stal 1 (S-1)

gewenste situatie # dieren 8.400 vleesvarkens

TOTAAL

NH3-emissie (kg/j) 8.820 8.820

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de verzuringsen vermestingskwetsbare vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van deze kwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniakdeposities.

7.4 Broeikasgas In de atmosfeer zijn gassen aanwezig die de invallende zonnestraling doorlaten, maar de teruggekaatste straling van het opgewarmde aardoppervlak opnemen. Dit fenomeen heet het broeikaseffect naar analogie met de werking van glas in een serre. Het leven op aarde dankt zijn bestaan aan dit broeikaseffect: de gemiddelde temperatuur zou anders -18 °C bedragen in plaats van de huidige +15 °C. De voornaamste broeikasgassen zijn waterdamp (H 2O), koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). De concentratie van deze gassen in de atmosfeer is het resultaat van talrijke dynamische processen en cycli die op elkaar ingrijpen. De laatste 100 jaar heeft de mens grote hoeveelheden broeikasgassen in de atmosfeer geloosd door verbranding van fossiele brandstoffen (CO2 en N2O), veeteelt (CH4 en N2O), afvalverwerking (CH4) en chemische processen in de industrie (CO2). Door de wereldwijde ontbossing en de daarmee gepaard gaande verbranding worden grote koolstofreservoirs in het hout en de bodem omgezet naar broeikasgassen (voornamelijk CO2). Daarnaast dragen ook nieuwe stoffen zoals de chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s), hun vervangproducten (HCFK’s, HFK’s en PFK’s) en zwavelzuurhexafluoride (SF6) bij tot het broeikaseffect. Door die antropogene uitstoot is de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer verhoogd. Deze verhoogde concentratie versterkt het natuurlijke broeikaseffect en leidt bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur en een globale klimaatverandering (MIRA, 2008). Energiegebruik speelt hierbij een belangrijke rol. CO2, waarvan de emissies praktisch volledig te wijten zijn aan de verbranding van fossiele brandstoffen, is met een aandeel van 85 % veruit het belangrijkste broeikasgas in Vlaanderen. N2O was lange tijd het tweede belangrijkste broeikasgas in Vlaanderen. In 2006 daalde het belang van N2O (5,8%) voor het eerst sinds 1996 onder dat van methaan (6,3%). De overige fractie (ongeveer 1,5 %) wordt ingevuld door de uitstoot van gefluoreerde broeikasgassen. Doordat hun opwarmend effect honderd tot duizend keer sterker is dan voor CO 2, zijn ze echter niet onbelangrijk.


84

De sector landbouw is verantwoordelijk voor 11,4 % van de uitstoot van broeikasgassen in 2006. De landbouw levert dus een grote bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen, maar ze is de enige sector die een absolute emissiereductie heeft gerealiseerd in de periode 1990 - 2005 (MIRA, 2008). In de industrie is er ook een reductie opgetreden, maar deze daling is volledig te wijten aan de maatregelen tegen F-gasemissies in de chemische sector. De emissie van broeikasgassen uit de landbouw is een gevolg van methaanvergisting (CH 4) in de dierlijke spijsvertering en in mestopslag, van de productie van lachgas (N2O) uit biologische processen, van het gebruik van fossiele brandstoffen (CO2- en N2O-emissies) en van CO2-emissie door daling van de bodemkoolstofvoorraad. Het inkrimpen van de veestapel leidt tot een reductie van de CH 4- en N2Ouitstoot. De bijdrage van het brandstofverbruik van de landen tuinbouwsector te Wuustwezel aan de broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 46. De totale broeikasgasemissie in het Vlaamse Gewest wordt eveneens weergegeven zodat men de bijdrage van de betrokken gemeente aan de broeikasgasemissie op Vlaams niveau kan inschatten. Tabel 46 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Wuustwezel in 2010, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2012a) CO2 (kton)

CH4 (ton)

N2O (ton)

Wuustwezel

48,3

9,5

0,24

Vlaanderen

1.929

447

140

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de effecten zich niet op lokaal niveau gaan afspelen, maar eerder op regionaal niveau of zelfs continentaal of mondiaal niveau. In het kader van een MER zullen ze dus zelden of nooit op een zinvolle manier gekwantificeerd kunnen worden. In uitzonderlijke gevallen (o.a. aanwezigheid van een co-vergistingsinstallatie) kan het wel zinvol zijn, maar in voorliggend project is dit niet het geval. Daarom wordt het hoofdstuk met betrekking tot de broeikasgassen niet verder uitgewerkt.

7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht Voorgaande hoofdstukken geven een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten voor bedrijf 1 worden nog eens samengevat in Tabel 47. De effecten voor bedrijf 2 worden weergegeven in Tabel 48. Tabel 47 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline lucht deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

afstandsregels


bronnencluster

WOONGEBIED negatief effect t.h.v. 508 woningen in de huidige situatie t.h.v. 517 woningen in de gewenste situatie WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER matig negatief effect t.h.v. 50 woningen in de huidige situatie t.h.v. 52 woningen in de gewenste situatie OVERIGE GEWESTPLANBESTEMMINGEN gering negatief effect t.h.v.187 woningen in de huidige situatie t.h.v. 196 woningen in de gewenste situatie matig negatief effect t.h.v. 56 woningen in de huidige situatie


85

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling t.h.v. 59 woningen in de gewenste situatie negatief effect t.h.v. 120 woningen in beide situaties


verwaarloosbaar effect ter hoogte van woningen in de huidige situatie



gering negatief effect ter hoogte van twee woningen (gekoppeld aan een veeteeltbedrijf) in de gewenste situatie





Tabel 48 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline lucht deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

afstandsregels


bronnencluster











86

7.6 Milderende maatregelen 7.6.1 Genomen en voorziene maatregelen Bedrijf 1 In de huidige situatie is de vleesvarkensstal reeds voorzien van een biologische luchtwasser. Daarnaast is de biggenstal voorzien van een AEA-stalsysteem in de put, wat zowel op vlak van geur als ammoniak een reductie met zich meebrengt. De zeugenstal is voorzien van verschillende ammoniakemissiearme stalsystemen die telkens een reductie in ammoniakemissie met zich meebrengen. In de gewenste situatie wordt de bestaande vleesvarkensstal voorzien van een combiwasser in plaats van biologische wasser, omdat dergelijk systeem grotere reductie inzake geur-, stof- en ammoniakemissies met zich meebrengt. Daarnaast worden de nieuwe vleesvarkensstal en biggenstal tevens voorzien van een combiwasser. De aanbouwen voor de kraamzeugen en guste en dragende zeugen aan de bestaande zeugenstal wordt ook voorzien van een combiwasser. De aanbouw aan de bestaande biggenstal wordt voorzien van het AEA-stalsysteem in de put. Aan de hand van deze maatregelen wenst het bedrijf de emissies van geur-, stof- en ammoniak zo beperkt mogelijk te houden. Bedrijf 2 De nieuwe stal zal voorzien worden van een biologisch luchtwassysteem. Hierdoor zullen zowel de geur-, stof- als ammoniakemissies gereduceerd worden.

7.6.2

Verdere mogelijkheden

Bedrijf 1 Uit de effectbespreking blijkt dat een aantal bijkomende woningen een negatief effect zullen ondervinden, voornamelijk in woongebied. Uit de detailbespreking blijkt echter dat de stijging in gemiddelde geurconcentratie ter hoogte van het woongebied beperkt zal blijven. In de huidige situatie zijn alle stallen reeds uitgerust met een ammoniakemissiearm stalsysteem. De huidige aanwezige stallen betreffen allemaal recente stallen (gebouwd in 2009 of later). Er zijn in de huidige situatie geen klachten tegen het bedrijf gekend. Alle stallen en staldelen die erbij komen om de gewenste uitbreiding te verwezenlijken zullen voorzien worden van een combiwasser. Daarnaast zullen de biologische luchtwassers op de bestaande vleesvarkensstal omgevormd worden tot combiwassers. Er worden dus reeds grote (financiële) inspanningen geleverd door het bedrijf om geur- (en stof en ammoniak-)emissies zoveel mogelijk te beperken. Desondanks deze maatregelen blijkt uit de geurmodelleringen dat er in de gewenste situatie ter hoogte van enkele woningen een toename in geurconcentratie zal zijn. Er wordt niet verwacht dat deze toename effectief zal leiden tot een sterke verandering inzake geurwaarneming in de omgeving van het bedrijf. Om de effecten verder te milderen dienen er grote aanpassingen aan de bestaande stallen te gebeuren. Dit is financieel/technisch moeilijker haalbaar. Gezien er tot op heden geen klachten zijn tegen het bedrijf en er geen sterke verandering inzake geurwaarneming in de omgeving van het bedrijf verwacht wordt, zouden de kosten van verdere maatregelen niet in verhouding zijn met de baten van deze maatregelen. Wat de kadaveropslag betreft zal eventuele geurhinder beperkt worden door het regelmatig ophalen van de kadavers. Verdere beperking kan bekomen worden door een gekoelde kadaveropslag te voorzien. Bedrijf 2


87

Uit de effectbespreking blijkt dat een aanzienlijk aantal bijkomende woningen een negatief effect zullen ondervinden door de exploitatie van de nieuwe stal. Als milderende maatregel wordt daarom voorgesteld om een combiwasser te voorzien op de nieuwe stal in plaats van een biologische luchtwasser. Door het toepassen van de combiwasser kan een geurreductie van 70 % in rekening gebracht wordt, terwijl met een biologische wasser slechts een geurreductie van 40 % in rekening gebracht kan worden. De geuremissie van het bedrijf in deze situatie wordt weergegeven in Tabel 49. De cumulatieve geurimmissie in deze situatie wordt weergegeven in Bijlage 19b. Tabel 49 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie gewenste situatie

stal

# dieren

stal 1

geuremissie (ouE/s)

8.400 vleesvarkens (combiwasser)

73.584

TOTAAL

73.584

Door het toepassen van de voorgestelde milderende maatregel zal de geuremissie met 50 % dalen ten opzichte van de oorspronkelijk gewenste situatie. In onderstaande tabel wordt het aantal woningen binnen de verschillende geurconcentratiezones opgelijst. Tussen haakjes wordt het aantal bijkomende woningen t.o.v. de huidige situatie weergegeven. Tabel 50 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

milderende maatregel

508

645 (+ 137)

569 (+ 61)


negatief effect



50

52 (+ 2)

52 (+ 2)

> 5 ouE/m³

negatief effect

0

0

0 (0)

187

219 (+ 32)

201 (+ 14)



5 – 10 ouE/m³


56

60 (+ 4)

61 (+ 5)

> 10 ouE/m³

negatief effect

120

126 (+ 6)

122 (+ 2)

Er kan vastgesteld worden dat, met de toepassing van de voorgestelde milderende maatregel, het aantal woningen dat een negatief effect ondervindt nog steeds toeneemt ten opzichte van de huidige situatie, maar minder uitgesproken dan voorheen. Er is aldus een verbetering ten opzichte van de oorspronkelijk gewenste situatie. In onderstaande tabellen wordt de geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen en woongebieden weergegeven. Ter hoogte van de omliggende woningen wordt tussen haakjes ook de geurconcentratie van het individueel bedrijf weergegeven. Tabel 51 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m woning

geurconcentratie bronnencluster - huidig (ouE/m³)

geurconcentratie bronnencluster - gewenst (ouE/m³)

2**

25,7

27,9 (+ 2,2)

25,7 (0)

3

18,3

21,4 (+ 3,1)

19,6 (+ 1,3)

10*

36,7

36,8 (+ 0,1)

36,8 (+ 0,1)

12*

28,2

41,7 (+ 13,5)

33,9 (+ 5,7)

13*

29,8

39,7 (+ 9,9)

33,1 (+ 3,3)

14**

20,4

31,4 (+ 11,0)

25,2 (+ 4,8)


geurconcentratie bronnencluster – milderende maatregel (ouE/m³)

88

* woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf opgenomen in bronnencluster ** woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf niet opgenomen in bronnencluster

Door het voorzien van een combiwasser op de nieuwe stal, zal de geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen beperkt toenemen ten opzichte van de huidige situatie. De grootste toename in geurconcentratie wordt verwacht ter hoogte van andere veeteeltbedrijven. Ter hoogte van de particuliere woning blijft de geurconcentratie onder de 20 ou E/m³. Er wordt dan ook geoordeeld dat de negatieve effecten voldoende gemilderd zijn met deze milderende maatregel. Tabel 52 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden zone (zie Bijlage 14c)

geurconcentratie bronnencluster huidig (ouE/m³)*

WG1

3,7 (2,5 – 7,1)

geurconcentratie bronnencluster gewenst (ouE/m³)*

geurconcentratie bronnencluster milderende maatregel (ouE/m³)*

4,1 (3,0 – 7,9) (+ 0,4)

3,9 (2,7 – 7,2) (+ 0,2)

3,0 (+ 0,1)

3,0 (+ 0,1)

WG2 2,9 * gemiddelde (min. – max.) (verschil t.o.v. huidige situatie)

Er kan vastgesteld worden dat de gemiddelde geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woongebieden verwaarloosbaar stijgt door de uitbreiding van het bedrijf. Wordt op de nieuwe stal een combiwasser voorzien in plaats van een biologische luchtwasser, dan treedt er een stofreductie van 80 % op in plaats van 60 %. De emissie uit de stal in dit scenario met milderende maatregel wordt weergegeven in Tabel 53. Tabel 53 Stofemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie stal stal 1 (combiwasser)

gewenste situatie # dieren

stofemissie (kg/j) PM10: 257

8.400 vleesvarkens

PM2,5: 47 257 PM10

TOTAAL

47 PM2,5

Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM 2,5 en PM10) ter hoogte van het veeteeltbedrijf wordt een model opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering zijn terug te vinden in Tabel 54. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven. Tabel 54 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen effectbeoordeling


aantal woningen



neen

/



neen

/


negatief effect

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/



neen

/



neen

/


negatief effect

neen

/


> norm* negatief effect neen * toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie


/

89

Gezien de maximale PM10- en PM2,5-stofconcentratie door het bedrijf zelf met deze milderende maatregel respectievelijk 0,24 µg/m³ en 0,04 µg/m³ bedraagt, zal de norm cumulatief gezien niet overschreden worden. Indien de nieuwe stal uitgerust wordt met een combiwasser zullen er zowel inzake PM 10 als inzake PM2,5 geen zones aanwezig zijn waar een gering negatief, matig negatief of negatief effect geldt. Wat betreft ammoniak zal de emissie van het bedrijf eveneens kleiner zijn door het toepassen van een combiwasser in plaats van een biologische wasser. Voor een combiwasser kan namelijk een reductie van 85 % in rekening gebracht worden, tegenover 70 % voor een biologische luchtwasser. De totale ammoniakemissie van het bedrijf zal in deze situatie 4.410 kg NH 3/j bedragen. Dit is de helft minder dan de ammoniakemissie van het bedrijf met toepassing van een biologische luchtwasser. De verzurende en vermestende invloed door de ammoniakemissie wordt verder besproken onder de discipline fauna en flora.

Bedrijf 1 + bedrijf 2 In onderstaande tabellen wordt het aantal gehinderde woningen weergegeven wanneer beide bedrijven uitbreiden en de voorgestelde milderende maatregelen toepassen. Tevens wordt de gemiddelde concentratie ter hoogte van omliggende woongebieden (al dan niet met landelijk karakter) en woningen weergegeven. In de tabellen wordt tussen haakjes steeds het verschil ten opzichte van de huidige situatie weergegeven. De cumulatieve geurimmissie in deze situatie wordt weergegeven in Bijlage 19c. Tabel 55 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

milderende maatregelen


negatief effect

508

689 (+ 181)

614 (+ 106)



50

52 (+ 2)

52 (+ 2)

> 5 ouE/m³

negatief effect

0

0 (0)

0 (0)



187

230 (+ 43)

213 (+ 26)

5 – 10 ouE/m³


56

63 (+ 7)

61 (+ 5)

> 10 ouE/m³

negatief effect

120

127 (+ 7)

124 (+ 4)

Het aantal woningen dat een negatief effect ondervindt zal nog steeds stijgen ten opzichte van de huidige situatie. De stijging zal echter minder uitgesproken zijn dan in de oorspronkelijk gewenste situatie.

Tabel 56 Geurconcentratie ter hoogte van de bedrijfsvreemde woningen < 300 m woning



geurconcentratie bronnencluster – milderende maatregelen (ouE/m³)

1**

29,7

33,4 (+ 3,7)

32,9 (+ 3,2)

2**

25,7

30,1 (+ 4,4)

28,6 (+ 2,9)

3

18,3

24,8 (+ 6,5)

22,5 (+ 4,2)

4*

41,5

51,4 (+ 9,9)

50,7 (+ 9,2)


90

woning



geurconcentratie bronnencluster – milderende maatregelen (ouE/m³)

5**

23,7

32,1 (+ 8,4)

30,5 (+ 6,8)

6

25,5

33,5 (+ 8,0)

31,3 (+ 5,8)

7

23,5

23,6 (+ 0,1)

23,6 (+ 0,1)

8

24,2

24,2 (0)

24,2 (0)

9

23,2

23,9 (+ 0,7)

23,2 (0)

10*

36,7

36,8 (+ 0,1)

36,8 (+ 0,1)

11

21,9

23,8 (+ 1,9)

22,4 (+ 0,5)

12*

28,2

43,2 (+ 15,0)

35,6 (+ 7,4)

13*

29,8

41,5 (+ 11,7)

34,0 (+ 4,2)

14** 20,4 32,2 (+ 11,8) * woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf opgenomen in bronnencluster ** woning gekoppeld aan veeteeltbedrijf niet opgenomen in bronnencluster

26,7 (+ 6,3)

De grootste stijging in geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woningen wordt genoteerd ter hoogte van woningen gekoppeld aan een veeteeltbedrijf. Tabel 57 Geurconcentratie ter hoogte van de nabijgelegen woongebieden zone (zie Bijlage 14c)




huidig (ouE/m³)*

gewenst (ouE/m³)*

gewenst (ouE/m³)*

WG1

3,6 (2,4 – 7,1)

4,1 (3,0 – 7,9) (+ 0,5)

3,9 (2,7 – 7,5) (+ 0,3)

WG2

2,9

3,0 (+ 0,1)

3,0 (+ 0,1)

* gemiddelde (min. – max.) (verschil t.o.v. huidige situatie)

De geurconcentratie ter hoogte van de omliggende woongebieden zal beperkt tot verwaarloosbaar stijgen.


91

8 Discipline bodem 8.1 Problematiek en toelichting referentiesituatie en beschrijving referentiesituatie Bodem kan gedefinieerd worden als het vaste deel van de aarde met inbegrip van het grondwater en de andere bestanddelen en organismen die er zich in bevinden. Bodemverontreiniging wordt om schreven als de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt door menselijke activiteiten, op of in de bodem, die de kwaliteit van de bodem op rechtstreekse of onrechtstreekse wijze nadelig (kunnen) beïnvloeden. Samen met de lucht en het water vormt de bodem de belangrijkste basis voor het bestaan van leven op onze planeet. De bodem regelt de natuurlijke cycli van materie en energie en is uiterst gevoelig voor de effecten van klimaatverandering, maatschappelijke en ecologische functies die cruciaal zijn voor het leven in het algemeen. In het kader van duurzaam landgebruik hebben landen tuinbouw alle belang bij een gewaarborgde bodemkwaliteit en een duurzaam bodembeheer. Vele landen bosbouwactiviteiten zijn overigens van essentieel belang voor het behoud van de bodem en de afschaffing ervan kan ernstige erosie veroorzaken. Binnen de landbouw hebben de grondgebonden sectoren een directe invloed, terwijl de niet-grondgebonden sectoren zoals de intensieve veehouderij een indirecte invloed hebben op d e bodemkwaliteit. Bij een indirecte invloed valt bijvoorbeeld te denken aan afdichting van de bodem en verontreinigingen als gevolg van mestproductie en –gebruik. Sedert enkele jaren is het duidelijk dat de bodem op diverse plaatsen in Vlaanderen verontreinigd is met milieugevaarlijke stoffen. Een vervuilde bodem kan de kwaliteit van het leven bedreigen: mensen, dieren en planten kunnen in contact komen met schadelijke stoffen of het grondwater kan erdoor aangetast worden. De aandacht voor bodemverontreiniging als belangrijk milieuprobleem is vrij recent. Met het bodemsaneringsdecreet van 1995 werd een wettelijk kader gecreëerd voor de aanpak van bodemverontreiniging. Dit decreet is gewijzigd door het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de bodemsanering en de bodembescherming, kortweg het Bodemdecreet. Of een grond al dan niet verontreinigd is, wordt bepaald aan de hand van een oriënterend bodemonderzoek. Gronden die worden opgenomen in het register zijn niet langer multifunctioneel, maar hoeven niet noodzakelijk te worden gesaneerd. Bodemverontreiniging kan zich doorzetten naar het grondwater. Beide verontreinigingen zijn dan ook in belangrijke mate gerelateerd. Stookolietanks, opslag van zwavelzuur of andere risico-elementen kunnen bij slecht onderhoud of onoordeelkundig gebruik ook grondwaterverontreiniging veroorzaken. Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de geologie en de pedologie in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgend gegevensbronnen:    

Geologische kaart van België; Bodemkaart van België; Topografische kaart; Databank Ondergrond Vlaanderen.

Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische informatie (diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de


92

Geologische kaart van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het bijhorende verklarende tekstgedeelte). Gezien de relatief kleine afstand tussen beide bedrijven, zal de geologische opbouw ter hoogte van beide bedrijven gelijkaardig zijn. De geologische opbouw ter hoogte van de bedrijven wordt samengevat in Tabel 58, met vermelding van de hydrostratigrafie, dit op basis van een boring in de nabijheid van de bedrijven (bron: DOV) met een diepte van 161 m. Tabel 58 Geologische opbouw diepte*

textuur

heterogeniteit, bijmengingen

stratigrafie

hydrostratigrafie

0 – 18

zand

leem

afgedekte formatie en Formatie van Merksplas

onbekend

18 - 60

grof zand

middelmatig fijn met schelpengruis

afgedekte formatie en formatie van Merksplas

Kempens Aquifersysteem

60 - 72

grof zand

glauconiethoudend met zandsteenbanken

Formatie van Lillo

Zand van Kattendijk en/of onderste zandlaag van Lillo

72 - 126

grof zand

glauconiethoudend

Formatie van Lillo en Formatie van Diest

Mioceen Aquifersysteem

126 - 144

grof zand

glauconiethoudend

Formatie van Lillo en Formatie van Diest

Zand van Diest

144 - 160

fijn zand

afwisselende kleilagen

Formatie van Berchem

Zanden van Berchem en/of Voort

homogeen

Formatie van Boom

Boom Aquitard

160 - 161 klei * meter onder maaiveld

Een uittreksel uit de bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 20. Beide bedrijven zijn in de Kempen gesitueerd. Bedrijf 1 Het bedrijf is grotendeels gelegen op een matig natte lemig zandbodem met dikke antropogene humus A horizont (Sdm). Deze grond is zeer geschikt voor maïs, extensieve groenteteelt, glasteelten, laagstam fruitteelt, sierboomkwekerij en bosbouwboomkwekerij. Daarnaast is het westen van het bedrijf gelegen op natte lemig zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (Segz). Deze bodem is enkel matig geschikt voor permanente weide en weinig geschikt voor sierboomkwekerij. Bedrijf 2 Dit bedrijf is deels op natte lemig zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (Segz) gelegen. Deze bodem is enkel matig geschikt als permanente weide en weinig geschikt voor sierboomkwekerij. Daarnaast is het bedrijf tevens deels op zeer natte lemig zandbodem met d uiedelijk ijzer en/of humus B horizont (w-Sfg) gelegen. Deze bodem is weinig geschikt voor permanente weide en is ongeschikt voor ander bodemgebruik.

8.2 Afbakening studiegebied De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie, enerzijds plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe infrastructuur, grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening gehouden te worden met de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende stoffen. Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de referentietoestand wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op


93

macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te toetsen.

8.3 Methodiek en significantiekader Effecten op de bodem ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen zijn: bodemverontreiniging door opslag risicostoffen; effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting; bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden, ...

8.3.1

Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

De opslag van gevaarlijke producten, fossiele brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen en de aanwezigheid van brandstofverdeelinstallaties op een veeteeltbedrijf kunnen aanleiding geven tot verontreiniging van de bodem. Stookolietanks en opslagtanks voor zwavelzuur vormen zeer frequent puntbronnen van bodemverontreiniging. Overvulling en corrosie van (voornamelijk ondergrondse) tanks zijn de oorzaak van calamiteiten met bodemverontreiniging tot gevolg. Het risico bij bovengrondse tanks is beperkter. Ook het morsen bij vervoer of bij op- of overslag van producten kan aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere plaatsen aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren en hergebruik van grond. Voor een niet-risico grond dient een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te verzetten grond uitgevoerd te worden indien het grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt. Voor een risico-grond geldt die vrije toelating tot 250 m³ niet. Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden (Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben plaatsgevonden op de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in de toekomst noodzakelijk worden geacht.

8.3.2

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium) waardoor ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden tot verhoogde stikstof- en fosfaatconcentraties in gronden oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede de achteruitgang van biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de kwaliteit van de drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet. Vermesting kan gebeuren door het uitrijden van mest op het land, depositie van nutriënten die door het bedrijf werden uitgestoten (de zogenaamde vermestende depositie) of calamiteiten (o.a. lek in de mestopslag). Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten gevolge van de bedrijfsuitbating op het terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan jaarlijks verschillen. Jaarlijks dient het bedrijf aan de Mestbank een aangifte te doen van zijn mestafzet. De geproduceerde mest wordt uitgereden op het land (op eigen gronden, op gepachte gronden, via burenregeling of via lange afstandstransport), wordt getransporteerd naar het buitenland of wordt verwerkt in een (al dan niet externe) mestverwerkingsinstallatie. Intensieve veehouderijen die zelf over cultuurgronden beschikken, zullen deze maximaal bemesten. Indien de mest niet afkomstig is van het eigen bedrijf, dan


94

zal hierop mest van andere bedrijven afgezet worden. In de praktijk dient vermesting door mestafzet dus eerder op niveau van Vlaanderen bekeken te worden dan op bedrijfsniveau. Dit wordt geregeld in het Mestactieplan III. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest werd afgezet in het referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het bedrijf. Effecten worden hier echter niet aan gekoppeld. Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende deposities. Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de bodem wordt verwezen naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze verzuring/vermesting zullen zich vooral uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie. Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en vermestende depositie ten gevolge van de bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora. De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het toelaten de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek doorverwezen naar de discipline water. Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt, tenzij het bedrijf over andere afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de grootte van de opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden waarover het bedrijf beschikt.

8.3.3

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

Door de aanleg van nieuwe infrastructuren kan er bodemverstoring optreden. Een beoordeling kan gemaakt worden op basis van de landbouwtyperingskaart. Deze kaart heeft als doel een éénduidige differentiatie van het agrarisch gebied te bekomen. Hiervoor wordt een waardering toegekend aan individueel geregistreerde landbouwpercelen.

8.3.4

Significantiekader voor de discipline bodem

Tabel 59 Significantiekader voor de discipline bodem deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

opslag

negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II

bodemonderzoek

negatief effect: uitgevoerd, waarbij een negatieve invloed waar te nemen is, ofwel niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek noodzakelijk is. Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als dusdanig beschouwd worden, maar het niet in regel zijn met de wetgeving wordt als een negatief effect geklasseerd geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform de wetgeving), waarbij geen negatieve invloed terug te vinden is, of geen bodemonderzoek noodzakelijk (strikt genomen kan bij dit laatste geen uitspraak gedaan worden over de bodemkwaliteit)

mestafzet

geen effectbeoordeling

mestopslagcapaciteit

negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk) geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit


95

deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

verzurende en vermestende depositie

zie discipline fauna en flora

bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

bodemverlies

negatief effect: zeer hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart matig negatief effect: hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart gering negatief effect: matige waardering volgens landbouwtyperingskaart geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering volgens landbouwtyperingskaart

8.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten 8.4.1

Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen

Bedrijf 1 Opslag van risicostoffen betreft de opslag van volgende producten: suikerwater, azijnzuur, voedingszuren, chloor, mazout en structol. Daarnaast is er op het bedrijf tevens een mestverwerkingsinstallatie en één verdeelslang aanwezig. Deze houden tevens een risico naar bodemverontreiniging in. In de gewenste situatie zullen er twee verdeelslangen aanwezig zijn. In de huidig vergunde situatie wordt de stookolie opgeslagen in drie tanks:  1 tank van 15.000 l, bovengronds en dubbelwandig uitgevoerd, opgesteld naast de biggenstal (stal 2), verwarming;  2 tanks van 1.000 l, enkelwandig en voorzien van een verdeelslang, opgesteld in de loods, brandstof voertuigen. Doordat de tanks op een verharding staan opgesteld, is de kans op bodem- of grondwaterverontreiniging beperkt. In de gewenste situatie zullen de twee tanks van 1.000 l vervangen worden door een bovengrondse dubbelwandige tank van 1.000 l en een bovengrondse dubbelwandige tank van 2.500 l. In werkelijkheid werden de 2 enkelwandige tanks in de huidige situatie reeds vervangen door één bovengrondse, dubbelwandige tank van 1.000 l. Door het vervangen van de enkelwandige tanks door dubbelwandige tanks wordt het risico op bodem- of grondwaterverontreiniging verder ingeperkt. De opslag van suikerwater gebeurt in een kunststoffen silo van 40 m³, de opslag van chloor in bussen van 25 l en de opslag van voedingszuren en azijnzuur in inruilboxen. Daarnaast wordt structol opgeslagen in vaten van 200 l. De opslag voldoet aan de nodige veiligheidsvoorschriften en gebeurt op een betonnen ondervloer in een afgesloten ruimte. Hierdoor zal de kans op bodem- en grondwaterverontreiniging beperkt zijn. Er zullen geen grote wijzigingen gebeuren naar opslag van deze producten in de gewenste situatie. Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. De inrichting valt, vanwege de mestverwerkingsinstallatie, onder categorie B. Hierdoor is een bodemonderzoek verplicht bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, alsook om de 10 jaar. Hoewel de eerste vergunning voor onder meer de mestverwerkingsinstallatie dateert van 2007, werd het bedrijf slechts in 2010 opgestart. Volgens het bodemdecreet van 2006 dient de exploitant binnen de 6 jaar na de opstart van de exploitatie een oriënterend bodemonderzoek uit te voeren. Er dient dus voor 2016 een bodemonderzoek uitgevoerd te worden. In 2009 werd reeds een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd terwijl het bedrijf in opbouw was (rapport PMOEV100115, Bodemkundige Dienst van België


96

vzw). In de analyses die uitgevoerd werden (rond de mestverwerkingsinstallatie) in kader van onderzoek werd een overschrijding van de streefwaarden voor chroom, nikkel, zink, koper, lood cadnium vastgesteld in de bodem. Er werden geen overschrijdingen van de richtwaarden bodemsaneringsnormen in de bodem vastgesteld. De overschrijdingen van de streefwaarden worden verwaarloosbaar beschouwd.

dit en of als

Wat het grondwater betreft werden overschrijding van de maximaal toelaadbare concentratie of bodemsaneringsnorm vastgesteld voor Kjeldahl stikstof, nitraat, nitriet, nikkel, ammonium en sulfaat. Daarnaast werd een overschrijding van de richtwaarde/-norm vastgesteld voor arseen, nikkel, ammonium, sulfaat en zink. De overschrijding van de richtwaarde voor arseen, nikkel en zink en de bodemsaneringsnorm voor nikkel kunnen als historisch beschouwd worden. De overschrijdingen van ammonium, nitraat, nitriet, Kjeldahl stikstof en sulfaat kunnen niet toegeschreven worden aan de mestverwerking, gezien de installatie op dit moment pas in gebruik genomen werd en de directe omgeving van de installatie verhard was met nieuw beton. Deze overschrijdingen met meststofparameters kunnen dus tevens als historisch beschouwd worden, gezien de locatie voorheen dienst deed als akkerland. De streefwaardes voor zink, tolueen, xyleen, kwik, ethylbenzeen, arseen en zink werden overschreden in het grondwater. Deze overschrijdingen kunnen als verwaarloosbaar beschouwd worden. Uit het oriënterend bodemonderzoek blijkt dat er geen duidelijke aanwijzing is dat de verhoogde concentraties een ernstige bodemverontreiniging vormen voor mens of milieu. Bedrijf 2 Op dit bedrijf betreft de opslag van risicostoffen volgende stoffen: voedingszuren, chloor, mazout en waterstofperoxide. Het chloor en de waterstofperoxide zal opgeslagen worden in bussen van 25 liter. De voedingszuren zullen in inruilboxen opgeslagen worden. De mazout wordt opgeslagen in een bovengrondse dubbelwandige tank. Alle opslag gebeurt op een verharde ondergrond, waardoor de kans op bodemverontreiniging bij eventuele calamiteiten minimaal is. Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. De opslag van voedingszuren en chloor worden ingedeeld onder categorie A. Hierdoor is een bodemonderzoek verplicht bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, alsook om de 20 jaar. Het eerste bodemonderzoek dient uitgevoerd worden binnen de 12 jaar na de aanvang van de exploitatie.

8.4.2 8.4.2.1

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting Mestafzet

Bedrijf 1 De bedrijfseigen mest wordt en zal grotendeels verwerkt worden in de bedrijfseigen mestverwerkingsinstallatie. Het effluent wordt uitgereden, dit volgens de regels van het Mestdecreet. Het overige deel van de mest wordt uitgereden of afgevoerd volgens de regels van het Mestdecreet. Bedrijf 2 De mest zal conform het mestdecreet afgevoerd worden. Mogelijks zal een deel van deze mest naar de mestverwerkingsinstallatie van bedrijf 1 gebracht worden.

8.4.2.2

Mestopslag

Bedrijf 1 De mestopslagvoorzieningen op het bedrijf worden in onderstaande tabel samengevat.


97

Tabel 60 Mestopslagcapaciteit op het bedrijf huidige situatie

gewenste situatie

mestopslag: stal 1

496 m³

861 m³

stal 2

351 m³

585 m³

stal 3

5440 m³

5.440 m³

stal 4

/

3.140 m³

stal 5

/

819 m³

TOTAAL STALLEN

6.287 m³

10.844 m³

4.000 m³ effluent

10.000 m³ effluent

430 m³ ruwe mest

430 m³ ruwe mest

325 m³ dunne fractie

325 m³ dunne fractie

544 m³ nabezinker

544 m³ nabezinker

500 m³ dikke fractie

500 m³ dikke fractie


(1.540 m³ biologie) citerne 10 m³


opslag spui

citerne 10 m³ (is er nog niet)

Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt. Aan deze bepalingen wordt eveneens geacht voldaan te zijn wanneer de exploitant van de inrichting aantoont op een andere reglementaire manier gedurende de beschouwde periode te kunnen voorkomen dat de mest of een gedeelte ervan op landbouwgrond wordt gebracht. In de huidige situatie wordt zo’n 11.867 m³ mest per jaar geproduceerd. In de toekomst zal de totale mestproductie toenemen tot 22.829 m³/j. In de mestkelders is er aldus onvoldoende opslagcapaciteit om de mengmest gedurende een pe riode van 9 maanden op te slaan. Doordat de exploitant op regelmatige wijze mest kan overbrengen naar de mestverwerkingsinstallatie voldoet hij echter wel aan de gestelde eisen voor mengmestopslagcapaciteit. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen overeenkomende met art. 5.9.7.1 Vlarem II geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens en dient een driejaarlijkse controle van het grondwater te gebeuren om eventuele negatieve beïnvloeding van de grondwaterkwaliteit door lekkende mestkelders te detecteren. Voor het bedrijf is momenteel een voorstel tot plaatsing van peilbuizen in opmaak. Deze werd een eerste keer voorgelegd aan milieu-inspectie, maar afgekeurd. Het voorstel wordt momenteel aangepast. Het spui van de biologische luchtwasser zal eveneens opgevangen worden in de mestkelder. De spuiproductie in de huidige situatie wordt ingeschat op 90 m³/jaar (a.d.h.v. 0,042 l per dag per vleesvarken). Er is dus in de huidige situatie ruim voldoende opslagcapaciteit. In de gewenste situatie wordt een combiwasser geplaatst op de bestaande vleesvarkenstal, de nieuwe vleesvarkenstal, de nieuwe biggenstal en de nieuwe kraamzeugen en zeugenafdeling. De totale spuiproductie wordt hierdoor ingeschat op 693 m³/jaar (190 l/j/kraamzeug, 14 l/j/big, 96 l/j/dragende zeug, 57 l/j/vleesvarkens). Bedrijf 2 Onder de nieuw stal wordt een mestkelder voorzien met een mestopslagcapaciteit van 7.700 m³. Daarnaast zal tevens een mestsilo gebouwd worden, waarin 2.000 m³ mest kan opgeslagen worden. In totaal zal er dus een mestopslagcapaciteit van 9.700 m³ aanwezig zijn.


98

Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt. Aan deze bepalingen wordt eveneens geacht voldaan te zijn wanneer de exploitant van de inrichting aantoont op een andere reglementaire manier gedurende de beschouwde periode te kunnen voorkomen dat de mest of een gedeelte ervan op landbouwgrond wordt gebracht. In de gewenste situatie zal een opslagcapaciteit nodig zijn van 7.560 m³/j. Er is aldus voldoende mestopslagcapaciteit voorzien. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen overeenkomende met art. 5.9.7.1 Vlarem II geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens en dient een driejaarlijkse controle van het grondwater te gebeuren om eventuele negatieve beïnvloeding van de grondwaterkwaliteit door lekkende mestkelders te detecteren. Gezien het bedrijf meer dan 2.500 varkens zal huisvesten, zal na het verkrijgen van de vergunning een voorstel tot plaatsing van peilbuizen dienen opgemaakt te worden. Dit voorstel dient voorgelegd te worden aan milieu-inspectie. Na de plaatsing van de peilbuizen dient het water in de peilbuizen driejaarlijks geanalyseerd te worden. Het spui van de biologische luchtwasser zal opgevangen worden in een aparte spuiopslag van 200 m³. De spuiproductie wordt ingeschat op 129 m³/jaar (a.d.h.v. 0,042 l per dag per vleesvarken). Er is dus ruim voldoende opslagcapaciteit.

8.4.3

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

Bedrijf 1 De afmetingen van de aanbouw ten westen aan de zeugenstal bedragen 34,08 m x 41,31 m. De aanbouw ten oosten zal 81,93 m x 35,3 m bedragen. De diepte van de mestkelder in de zeugenstal zal 1 m bedragen. De aanbouw ten westen van de bestaande biggenstal zal volgende afmetingen hebben: 26,1 m x 15,7 m. De nieuwe biggenstal zal 88,1 m lang zijn en 15,5 m breed. De diepte van de mestkelder voor de biggenstal zal 1,2 m bedragen. De nieuwe vleesvarkensstal ten slotte zal 88,1 m op 44,44 m groot zijn. De diepte van de mestkelder zal 1,2 m bedragen. Rekening houdend met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, zal het totaal grondverzet 13.128 m³ bedragen. Daarnaast zal er tevens een minimaal grondverzet nodig zijn voor het verplaatsen van de loods. Het grondverzet hiervoor nodig zal echter verwaarloosbaar zijn ten opzichte van het overige grondverzet. De gronden waarop de nieuwe stal(delen) geplaatst zullen worden, worden aangeduid als ma tig geschikt tot ongeschikt voor weide, verschillende teelten en boomkwekerijen. Er wordt bijgevolg uitgegaan van een gering negatief effect inzake bodemverstoring. Bedrijf 2 De nieuwe stal zal een grootte hebben van 52,6 m op 188,05 m en de mestkelder een diepte van 1,2 m. Rekening houdend met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, zal het totaal grondverzet ongeveer 13.848 m³ bedragen. Gezien het grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt, dient er een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te verzetten grond opgemaakt worden. De nieuwe stal wordt voorzien op grond die aangeduid wordt als weinig geschikt voor weilanden en ongeschikt voor andere activiteiten. Bijgevolg wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect inzake bodemverstoring.

8.5 Synthese van de milieu-effecten Hoofdstuk 8.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die kunnen optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline bodem. De effecten worden nog eens kort opgelijst in onderstaande tabellen.


99

Tabel 61 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline bodem deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling


opslag

geen of een verwaarloosbaar effect

bodemonderzoek

verwaarloosbaar effect

mestafzet

geen beoordeling


geen effect



bodemverlies




Tabel 62 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline bodem deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling


opslag

geen of een verwaarloosbaar effect

bodemonderzoek

geen uitspraak mogelijk

mestafzet

geen beoordeling


geen effect



bodemverlies




8.6 Milderende maatregelen De nieuwe stallen en de mestkelders dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Om eventuele verzurende of vermestende invloed van de mestkelders te monitoren, dienen bij beide bedrijven peilbuizen geplaatst en opgevolgd worden. Voor beide bedrijven dient er tevens periodiek bodemonderzoeken uitgevoerd te worden. Inzake opslag van gevaarlijke producten dient voldaan te worden aan de geldende voorschriften. Er worden geen specifieke verdere maatregelen voorgesteld inzake deze discipline.


100

9 Discipline water Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.

9.1 Grondwater 9.1.1


Het grondwater wordt in de kaderrichtlijn Water gedefinieerd als ‘al het water dat zich onder het bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond staat’. Bij landbouwbedrijven worden verstoring van de waterhuishouding en verstoring van de waterkwaliteit als de belangrijkste effectgroepen voor grondwater beschouwd. Onder de noemer verstoring van de waterhuishouding komen zowel verdroging (verstoring van de waterinhoud en –cyclus van de grondwaterlagen), als overstroming (verstoring van de waterinhoud van het waterlopenstelsel) aan bod. Beleidsmatig wordt het volledig kwantitatieve waterbeleid onder de noemer van verdroging geplaatst. Zowel het waterverbruik, de zuiver kwantitatieve aspecten van het waterbeheer als de aspecten die betrekking hebben op het natuurlijk milieu die rechtstreeks aan die kwantitatieve aspecten gekoppeld zijn, worden hierbij voor ogen gehouden. Er is een sterke interactie tussen verstoring van de waterhuishouding, verzuring en vermesting. Verstoring van het grondwater heeft een belangrijke invloed op de bodemeigenschappen. Een verlaagde grondwaterstand versnelt de mineralisatie van het organisch materiaal en kan dus vermesting in de hand werken. Klimatologische veranderingen zijn essentieel bij de interpretatie van grondwaterpeilveranderingen (verdroging) en overstroming. In droge en warme periodes van het jaar kan de neerslag aanzienlijk terugvallen en zelfs lager worden dan de gewasverdamping. In dat geval spreken we over natuurlijke verdroging. In periodes van hoge neerslag kan de bodem verzadigd geraken, waardoor de kans op oppervlakkige afvoer van water en overstromingen toeneemt. In het begin van de jaren ’90 bedroeg het watergebruik in Vlaanderen ongeveer 910 miljoen m³. Dit gebruik daalde tot ongeveer 780 miljoen m³ in 2003. Vanaf 1996 valt een duidelijk afname van het totale verbruik op te merken (MIRA, 2012). Deze afname is terug te brengen tot een daling in oppervlaktewatergebruik, het grondwatergebruik is daarentegen vrij constant gebleven. Wordt specifiek naar de landbouwsector gekeken, dan kan gesteld worden dat er in deze sector een toename is van het waterverbruik. In 2009 werd ongeveer 68 miljoen m³ water verbruikt, t.o.v. 50 miljoen m³ in 1991. Toch kan gesteld worden dat het waterverbruik in 2009 al met 10 % gedaald is in vergelijking met 2000 (MIRA, 2012). De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen. Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de hydrogeologie. De hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de grondwaterkwetsbaarheidskaarten opgesteld voor Vlaanderen (kaartmateriaal met inbegrip van begeleidende nota) en de Geologische kaart. Hierbij wordt nagegaan waar zich de eerste watervoerende lagen (= de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen) bevinden en in welke mate deze eventueel worden afgeschermd door bovenliggende formaties (doorlaatbaarheid van de verschillende lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare drinkwatervoorzieningen en/of grondwaterwinningen die zich bevinden in


101

het projectgebied, alsook de eventuele winningen van het bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd. De voornaamste gegevensbronnen die gehanteerd zullen worden zijn:     

Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen; DOV-Vlaanderen; Geologische kaart van België; Gegevens vergunde grondwaterwinningen; Ligging waterwingebieden en beschermingszones;

De grondwaterkwaliteit kan bij landbouwbedrijven beïnvloed worden door emissies van mestsappen, bestrijdingsmiddelen en andere calamiteiten. Verder kan het oppompen van verzilt of vervuild water eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloeden. De grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag door stoffen die vanop de bodem de grond indringen. Bedrijf 1 De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf omschrijft deze zone als weinig kwetsbaar tot zeer kwetsbaar (code Ca1/Cc). De deklaag is kleiner of gelijk aan 5 m dik en/of zandig/kleiig. De watervoerende laag bestaat uit zand. Het bedrijf is momenteel vergund voor het oppompen van 20.600 m³ grondwater per jaar of 60 m³/dag vanop een diepte van 158 m. Er wordt bijgevolg water uit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV 254, Mioceen aquifersysteem) opgepompt. Dit is een freatisch watervoerende laag, die plaatselijk semifreatisch is. In de gewenste situatie wenst de exploitant jaarlijks zo’n 29.900 m³/jaar op te pompen, waarvan 800 m³/jaar voorzien wordt als bluswater voor de brandweer. Voor het bluswater zal één nieuwe winning geboord worden, die grondwater vanop eenzelfde diepte als de bestaande winning zal oppompen. Het grondwater zal aangewend worden als drinkwater voor de dieren en als reinigingswater voor de stallen. Binnen een straal van 1 km rondom de winning zijn nog 20 andere winningen gelegen, waarvan 19 uit het Mioceen Aquifersysteem pompen. Bedrijf 2 De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf omschrijft deze zone als weinig kwetsbaar tot zeer kwetsbaar (code Ca1/Cc). De deklaag is kleiner of gelijk aan 5 m dik en/of zandig/kleiig. De watervoerende laag bestaat uit zand. Het grondwater zal gewonnen worden uit één put vanop een diepte van 158 m. Er zal dus gepompt worden vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV 254, Mioceen aquifersysteem). Het betreft een freatisch watervoerende laag, die plaatselijk semi-freatisch is. Er wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 19.500 m³/jaar en 53 m³/dag. Het grondwater zal aangewend worden als drinkwater voor de dieren. Binnen een straal van 1 km rondom de toekomstige winning zijn 18 andere winningen gelegen, waarvan 16 winningen tevens uit het Mioceen Aquifersysteem pompen.

9.1.2


De invloed van de grondwaterwinning aanwezig op een landbouwbedrijf is meestal beperkt in oppervlakte. De impact van de grondwaterwinning zal in het MER nagegaan worden. Het voorkomen van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of bovengrondse opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en bestrijdingsmiddelen zijn veelal meer van belang. Ook het uitrijden van mest of reinigingswater kan belangrijk zijn.


102

Teneinde toch een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot grondwater, wordt er in de referentiesituatie aandacht besteed aan de beschrijving van de grondwaterkwetsbaarheid, de watervoerende lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het bedrijf. De beschrijving omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de ruimere omgeving. Deze invloedstraal zal normaal beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de bedrijfssituatie. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

9.1.3


Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de exploitatie van het bedrijf.

9.1.3.1

Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een eventuele bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt opgepompt. Dit kan noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te verlagen dat droog gewerkt kan worden bij o.a. de aanleg van stallen. Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving van de bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van omliggende grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater. Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van Sichardt: R = 3000 φ √k met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m) k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)

9.1.3.2

Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie

De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:  daling grondwatertafel door grondwaterwinning;  overmatig waterverbruik;  beperking van de infiltratiecapaciteit;  vermestende invloed op het grondwater. 9.1.3.2.1

Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

Veel landbouwbedrijven met een groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding tot deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk van het dagelijkse debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen wordt, kan er al dan niet relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende studiegebied. Belangrijk hierbij is het in rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5 cm) (Van den Broeck et al., 2011). Ook een eventuele beïnvloeding van nabijgelegen grondwaterwinningen kan relevant zijn. In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit een watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een afgeschermde laag (“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt


103

uit een gespannen laag, dan kan de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als verwaarloosbaar beschouwd worden. Wel dient dan nog gekeken te worden of er beïnvloeding kan optreden van omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag water onttrekken. Hierbij worden de grondwaterwinningen in kaart gebracht die binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 50 cm) waarin de grondwatertafel onder het dak van de artesische laag daalt, gelegen zijn (Van den Broeck et al., 2011). Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke effecten beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De invloed van de grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:  de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):



de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):

9.1.3.2.2

Overmatig waterverbruik

De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid, het productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen varieert sterk van bedrijf tot bedrijf. Het gebruik van grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is. Er dient op gewezen te worden dat het grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen


104

kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook steeds nagegaan worden of er alternatieve waterbronnen beschikbaar zijn. Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens en/of een debietsmeter. Er kan een toetsing aan de BBT-cijfers (uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden, alsook aan de VMM–cijfers (VMM, 2004, specifiek voor brijvoer) en LNE-cijfers. Er kan zo onderzocht worden of de grondwaterwinningsaanvraag (indien aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een buitensporig verschil tussen beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER. 9.1.3.2.3

Beperking van de infiltratiecapaciteit

Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote infrastructuurcomplexen (stallen, terreinverharding, bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid infiltrerend hemelwater. De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief beschreven. Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de direct omliggende percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook wordt getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater. 9.1.3.2.4

Vermestende invloed op het grondwater

Rekening houdende met de aanwezigheid van mestkelders en mestopslagplaatsen bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief middel van deze vermestende invloed op het grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien deze beschikbaar zijn, zullen de analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een indicatie te geven van de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater.

9.1.3.3

Significantiekader voor grondwater

Tabel 63 Significantiekader voor grondwater deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

bronbemaling

verdroging


verstoring omliggende grondwaterwinningen

negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het onderzochte bedrijf geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op het onderzochte bedrijf

daling grondwatertafel door grondwaterwinning

verdroging



negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van het onderzochte bedrijf geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door grondwaterwinning van het onderzochte bedrijf

waterverbruik

overmatig waterverbruik

negatief effect: overschrijding van de BBT-cijfers matig negatief effect: overschrijding van de LNE-cijfers geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding BBT-cijfers


105

deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

soort water

negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor hoogwaardige toepassingen

beperking infiltratiecapaciteit

vermestende invloed

negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar riolering gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk + buffervoorzieningen peilputten

negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van bedrijf in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet volgens de voorschriften opgerichte stalinrichtingen met mengmest gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen met mengmest waarbij geen gegevens (over al dan niet voorkomende verontreiniging) beschikbaar zijn geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar zijn waarvan de resultaten erop wijzen dat er geen verontreiniging optreedt indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het wettelijk verplicht: negatief effect (wel kan hierbij geen uitspraak gedaan worden over een al dan niet vermestende invloed van het bedrijf)

9.1.4 9.1.4.1

vermestende depositie


door opslag

zie discipline bodem

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

Bedrijf 1 In voorliggend project zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden en zullen twee bestaande stallen van een aanbouw voorzien worden. Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel varieert tussen 1,38 m tot 3,03 m onder het maaiveld is. Wordt rekening gehouden met een maximale diepte van de mestkelder van 1,2 m en een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, dan zal voor het realiseren van het project net bronbemaling noodzakelijk zijn. Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van Sichardt. Er wordt vanuit gegaan dat de grondwatertafel moet dalen tot 0,5 m onder de bouwput. Aangezien deze maximaal 1,4 m zal zijn, moet de grondwatertafel zakken tot op een maximale diepte van 1,9 m. Dit komt in het slechtste geval overeen met een daling van 0,52 m (=φ). De doorlatendheidscoëfficiënt is afhankelijk van de bodemsoort. Omdat het onmogelijk is om van iedere specifieke bodemsoort deze parameter afzonderlijk te bepalen, worden standaardwaarden gebruikt afhankelijk van de bodemtextuur (Meyus et al., 2004). In dit rapport worden richtwaarden gegeven voor iedere bodemtextuur op basis van onderzoek verricht door Saxton et al. (1986). De nieuwe stal zal gebouwd worden op een zandbodem met een doorlatendheidscoëfficiënt van 1,59 x 10-5 m/s. Hieruit volgt dat de invloedsstraal van deze bemaling ingeschat kan worden op 7 m. Binnen deze zone zijn geen bedrijfsvreemde grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich uitstrekt worden omschreven als niet kwetsbaar voor verdroging. Dit wordt verder besproken in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).


106

Bedrijf 2 Het nieuw bedrijf zal bestaan uit één nieuwe stal, met onderliggende mestkelder. De mestkelder zal een diepte hebben van 1,2 m, voor de betonlaag wordt een dikte van ongeveer 20 cm in rekening gebracht worden. Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat de stand van de grondwatertafel varieert tussen 1,38 m tot 3,03 m onder het maaiveld is. Voor de bouw van de nieuwe stal zal aldus bemaling noodzakelijk zijn. Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van Sichardt. Er wordt vanuit gegaan dat de grondwatertafel moet dalen tot 0,5 m onder de bouwput. Aangezien deze maximaal 1,4 m zal zijn, moet de grondwatertafel zakken tot op een maximale diepte van 1,9 m. Dit komt in het slechtste geval overeen met een daling van 0,52 m (=φ). De doorlatendheidscoëfficiënt is afhankelijk van de bodemsoort. Omdat het onmogelijk is om van iedere specifieke bodemsoort deze parameter afzonderlijk te bepalen, worden standaardwaarden gebruikt afhankelijk van de bodemtextuur (Meyus et al., 2004). In dit rapport worden richtwaarden gegeven voor iedere bodemtextuur op basis van onderzoek verricht door Saxton et al. (1986). De nieuwe stal zal gebouwd worden op een lemige zandbodem met een doorlatendheidscoëfficiënt van 1,59 x 10-5 m/s. Hieruit volgt dat de invloedstraal van deze bemaling ingeschat kan worden op 6,2 m. Binnen deze zone zijn geen bedrijfsvreemde grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich uitstrekt worden omschreven als niet kwetsbaar voor verdroging. Dit wordt verder besproken in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).

9.1.4.2 9.1.4.2.1

Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

Bedrijf 1 Grondwater wordt gewonnen vanuit één put, waarbij vanop een diepte van 158 m gepompt wordt, dit vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (Mioceen aquifersysteem). Het betreft een freatische watervoerende laag, die plaatselijk semi-freatisch is. Het bedrijf is momenteel vergund voor het oppompen van 20.600 m³/j (60 m³/d). Er wordt een uitbreiding en hernieuwing van deze grondwaterwinning aangevraagd tot 29.100 m³/j (80 m³/d). Daarnaast wordt nog tevens 800 m³/jaar bluswater aangevraagd. Dit wordt voorzien aan de hand van een bijkomende winning. Om de invloed van deze grondwaterwinning op de watertafel te voorspellen wordt er gebruik gemaakt van de formule van Dupuit. Gezien de grondwaterwinning voor het bluswater enkel in nood zal aangewend worden, wordt de invloedstraal van deze winning niet berekend. Voor de bestaande winning wordt er van uit gegaan dat de watervoerende laag freatisch is, gezien het boorverslag van een boring in de omgeving van het bedrijf niet wijst op de aanwezigheid van bovenliggende kleilagen. De watervoerende laag bestaat, volgens de boringen in de omgeving, uit fijn zand. Er wordt een hydraulische conductiviteit van 6 m/dag gehanteerd (VMM 2008). Verder wordt voor de dikte van de watervoerende laag uitgegaan van de lengte van de filter, die 5 m bedraagt. De berekende invloedstraal zal dus een worst-case scenario zijn en de werkelijke invloedstraal zal kleiner zijn. Tabel 64 geeft een overzicht van de grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel voor de huidige en gewenste situatie. Tabel 64 Bepaling grondwatertafeldaling vergund jaardebiet (m³/j)

huidige situatie

gewenste situatie

20.600

29.100

vergund dagdebiet (m³/dag)

60

80

diepte grondwaterwinning (m)

158

158

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m)

35

59

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 5 cm (m) (verdroging)

133

159


107

De straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal in de huidige situatie beperkt zijn tot 35 m rondom de winning. In de gewenste situatie zal deze invloedstraal 59 m bedragen. De dichtstbijzijnde winning is op ongeveer 135 m gelegen en zal dus niet of verwaarloosbaar beïnvloed worden door de winning. Voor het mogelijk verdrogend effect van de bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de discipline fauna en flora (zie 11.4.4). Bedrijf 2 Grondwater zal gewonnen worden vanuit één put, waarbij vanop een diepte van 158 m gepompt wordt, dit vanuit de Zanden van Berchen en/of Voort (Mioceen aquifersysteem). Het betreft een freatische watervoerende laag, die plaatselijk semi-freatisch is. Er wordt een vergunning aangevraagd om 19.500 m³/jaar of 53 m³/dag op te pompen. Om de invloed van deze grondwaterwinning op de watertafel te voorspellen wordt er gebruik gemaakt van de formule van Dupuit. Er wordt van uit gegaan dat de watervoerende laag freatisch is, gezien het boorverslag van een boring in de omgeving van het bedrijf niet wijst op de aanwezigheid van bovenliggende kleilagen. De watervoerende laag bestaat, volgens de boringen in de omgeving, uit fijn zand. Er wordt een hydraulische conductiviteit van 6 m/dag gehanteerd (VMM 2008). Verder wordt voor de dikte van de watervoerende laag uitgegaan van de lengte van de filter, die 5 m bedraagt. De berekende invloedstraal zal dus een worst-case scenario zijn en de werkelijke invloedstraal zal kleiner zijn. Tabel 64 geeft een overzicht van de grondwatertafeldaling en de straal van de spreidingskegel voor de gewenste situatie. Tabel 65 Bepaling grondwatertafeldaling gewenste situatie vergund jaardebiet (m³/j)

19.500

vergund dagdebiet (m³/dag)

53

diepte grondwaterwinning (m)

158

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m)

27

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 5 cm (m) (verdroging)

122

De straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal dalen, zal 27 m bedragen. Binnen deze invloedstraal zijn geen bedrijfsvreemde winningen gelegen, de dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde winning is namelijk op zo’n 250 m van de nieuwe winning gelegen. De nieuwe grondwaterwinning zal dan ook geen invloed hebben op omliggende grondwaterwinning. Voor het mogelijk verdrogend effect van de bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de discipline fauna en flora (zie 11.4.4). Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Gezien de winningen van bedrijf 1 en bedrijf 2 op zo’n 440 m van elkaar gelegen zijn en er voor beide winningen geen andere bedrijven binnen de invloedstralen gelegen zijn, worden geen cumulatieve effecten van deze winningen verwacht. 9.1.4.2.2

Overmatig waterverbruik

Bedrijf 1 Het bedrijf maakt gebruik van grondwater en regenwater. Het grondwater wordt aangewend als drinkwater voor de dieren en om de stallen te reinigen (zowel in de huidige als in de gewenste situatie). Het regenwater wordt aangewend als waswater voor de luchtwasser. Dit blijft ook zo in de gewenste situatie. De vleesvarkens zullen gevoederd worden met brijvoer. Hiervoor zijn geen LNE- en BBT-cijfers beschikbaar. In onderstaande tabel wordt dan ook enkel de waterbehoefte op basis van de VMM-cijfers weergegeven, waarbij voor de vleesvarkens rekening gehouden wordt met de cijfers voor brijvoer en


108

voor de andere varkens met de waterbehoeftecijfers voor droogvoer (VMM, 2004). In dit waterverbruik wordt geen rekening gehouden met de waterbehoefte voor de luchtwassers. Tabel 66 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting huidige situatie

gewenste situatie

drinkwater

13.006 m³/jaar

26.335 m³/jaar

reinigingswater

1.327 m³/jaar

2.737 m³/jaar

Momenteel is op het bedrijf een regenwateropvang van 150 m³ voorzien in de luchtkanalen. Rekening houdend met het toevoerend dakoppervlak kan in de huidige situatie jaarlijks zo’n 7.618 m³ regenwater opgevangen worden. De waterbehoefte van het biologisch luchtwassysteem bedraagt 0,4 m³ per vleesvarkens. De totale waterbehoefte voor de luchtwasser bedraagt in de huidige situatie aldus 2.342 m³/j. Er wordt dus voldoende regenwater opgevangen om te kunnen voldoen aan de waterbehoefte. In de gewenste situatie wordt er een combiwasser voorzien op de nieuwe kraamzeugenafdeling, de nieuwe zeugenafdeling, de huidige vleesvarkensstal, de nieuwe vleesvarkensstal en de nieuwe biggenstal. De waterbehoefte voor een combiwasser wordt ingeschat op 0,4 m³/j/vleesvarken, 1,5 m³/j/kraamzeug, 0,15 m³/j/big en 0,8 m³/j/zeug. In de gewenste situatie zal de waterbehoefte voor de luchtwassers 5.171 m³ bedragen. Er wordt een regenwateropvang voorzien van 1.155 m³ in de luchtkanalen. Rekening houdend met het toevoerend dakoppervlak kan jaarlijks zo’n 13.330 m³/jaar opgevangen. Er kan voldoende regenwater opgevangen worden om te voldoen aan de waterbehoefte van de luchtwassers. Daarnaast dient er nog een grondwaterwinning met een debiet van 800 m³/jaar voorzien te worden voor de brandweer. In onderstaande tabellen wordt een overzicht gegeven van de verschillende waterbronnen en de verschillende waterverbruiksposten. Uit de tabellen kan afgeleid worden dat er in de huidige situatie zowel voldoende grondwater als voldoende regenwater beschikbaar is. Ook in de gewenste situatie zal er voldoende water beschikbaar zijn. Gezien er deels gebruik gemaakt wordt van brijvoer, ligt het waterverbruik lager dan de BBT-cijfers (die enkel rekening houden met droogvoer). Er geldt dus een verwaarloosbaar effect inzake overmatig waterverbruik (in beide situatie). Tabel 67 Overzicht waterbronnen en waterverbruik op het bedrijf in de huidige situatie drinkwater

reinigingswater

waswater

totaal

beschikbaar

grondwater

13.006

regenwater

/

1.327

/

14.333

20.600

/

2.342

2.342

7.618

Tabel 68 Overzicht waterbronnen en waterverbruik op het bedrijf in de gewenste situatie brandweer

drinkwater

reinigingswater

waswater

totaal

beschikbaar

grondwater

800

26.335

regenwater

/

/

2.737

/

29.872

29.900

/

5.171

5.171

13.330

Het bedrijf maakt zowel in de huidige als in de gewenste situatie gebruik van grondwater om te kuisen. Er is aldus sprake van een negatief effect, gezien grondwater voor laagwaardige toepassingen aangewend wordt. Het bedrijf wenst vanuit hygiënisch standpunt ook in te toekomst gebruik maken van grondwater om te kuisen en niet van regenwater. Bedrijf 2 Op het bedrijf zal grondwater en regenwater aangewend worden. Het grondwater wordt aangewend als drinkwater voor de dieren en als reinigingswater voor de stallen. Voor het luchtwassysteem zal


109

regenwater toegepast worden. Het waterverbruik kan ingeschat worden op basis van LNE- en BBTcijfers (Tabel 69). Tabel 69 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting gewenst hoogwaardig

laagwaardig

LNE (m³/jaar)

18.144

1.008

BBT (min. – max.) (m³/jaar)

(13.440 - 22.680)

1.008

vergunning (m³/jaar)

19.500

Er wordt een vergunning aangevraagd voor het oppompen van 19.500 m³ grondwater per jaar. De aangevraagd hoeveelheid stemt ongeveer gelijk met de totale waterbehoefte volgens de LNE-cijfers en is gesitueerd binnen de BBT-range. Er geldt bijgevolg een verwaarloosbaar effect inzake waterverbruik. Het is de bedoeling dat (eventueel op termijn) brijvoer wordt toegepast op het bedrijf. Wanneer de basisproducten veel vocht bevatten, zal het waterverbruik hierdoor lager zijn dan het waterverbruik bij toepassing van droogvoer. Er zijn VMM-verbruikscijfers (VMM, 2004) beschikbaar die een verbruik van 1,1 m³ per vleesvarken aangeven indien brijvoer wordt toegepast. De drinkwaterbehoefte zou dan in 9.240 m³/jaar bedragen. Het laagwaardig waterverbruik (= reinigingswater) blijft in dit geval ongewijzigd. Bij het toepassen van brijvoer zou de totale waterbehoefte dus slechts 10.248 m³/jaar bedragen. Voor de luchtwasser zal regenwater aangewend worden als waswater. Er wordt in de gewenste situatie een biologisch luchtwassysteem voorzien op de nieuwe vleesvarkenstal. Het waswaterverbruik van deze biologische luchtwasser wordt ingeschat op 0,4 m³/vleesvarkens/jaar. In totaal zou er dus 3.360 m³ regenwater nodig zijn voor de luchtwasser. Bij de nieuwe stal wordt onder de sanitaire sas een regenwaterkelder van 282,72 m³ voorzien, waarin het regenwater dat op het staldak valt opgevangen wordt. Aan de hand van het toevoerend dakoppervlak kan gesteld worden jaarlijks zo’n 5.555 m³ regenwater kan opgevangen worden. Er kan bijgevolg zeker voldoende regenwater opgevangen worden om te voorzien in de waterbehoefte van de biologische luchtwasser. Het bedrijf wenst vanuit hygiënisch standpunt gebruik te maken van grondwater om te kuisen. Er is aldus sprake van een negatief effect, gezien grondwater voor laagwaardige toepassingen aangewend wordt. 9.1.4.2.3

Beperking van de infiltratiecapaciteit

Bedrijf 1 In de gewenste situatie zullen enkele staldelen bijgebouwd worden en zullen twee nieuwe stallen voorzien worden. Het regenwater die op deze nieuwe constructies terecht komt, zal initieel niet kunnen infiltreren. Alle regenwater dat op de staldaken terecht komt, zal opgevangen worden in de luchtkanalen. In totaal wordt er een regenwateropvang van 1.155,2 m³ voorzien. De nieuwe constructies zijn gesitueerd op grond die als niet overstromingsgevoelig, hoofdzakelijk niet-infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) zijn aangeduid. Er wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 21a). Bedrijf 2 Door de bouw van de stal en de verhardingen rondom deze stal, zal het regenwater dat hierop terecht komt initieel niet kunnen infiltreren. Het regenwater dat op het staldak terecht komt, wordt opgevangen in een regenwaterkelder (282,72 m³). Deze is voorzien van een overloop naar een infiltratievoorziening met een infiltratieoppervlak van 182 m³ en een buffervolume van 115.875 l. De nieuwe stal zal gelegen zijn op grond die als niet infiltratiegevoelig en niet overstromingsgevoelig aangeduid wordt. Verder zal de


110

stal gebouwd worden op grond die matig gevoelig is aan grondwaterstroming (type 2). Er wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 21b). 9.1.4.2.4

Vermestende invloed op het grondwater

Bedrijf 1 Rekening houdend met de aanwezigheid van mestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. De stal en de mestopslaglocatie op het bedrijfsterrein dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens. Er werd reeds een voorstel tot plaatsing van de peilbuizen ingediend, maar deze werd afgekeurd. Momenteel wordt dit voorstel bijgewerkt. Bedrijf 2 Gezien op het bedrijf een mestkelder en een mestsilo aanwezig zijn, bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. De mestkelder en mestsilo dienen op zodanige wijze geconstrueerd worden dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van het bedrijf waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Peilbuizen dienen geïnstalleerd te worden vanaf 2.500 varkens en dienen dus ook geïnstalleerd te worden in de gewenste situatie. Hiertoe zal na het verkrijgen van de vergunning een voorstel tot plaatsing ingediend worden bij milieu-inspectie.

9.2 Oppervlaktewater 9.2.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie

Afvalwater van huishoudens en bedrijven, evenals verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en andere bronnen, tasten de kwaliteit van het oppervlaktewater aan. Deze aantasting uit zich onder andere in ongunstige zuurstofcondities, te hoge nutriëntenconcentraties en de aanwezigheid van allerlei gevaarlijke stoffen in het aquatische milieu. Dit alles leidt tot een algemene daling van de ecologische kwaliteit. Fysische verstoringen, zoals het ondoordringbaar maken van infiltratiegebieden, rechttrekkingen van waterlopen, natuuronvriendelijke oeververstevigingen en de demping van grachtenstelsels tasten niet alleen de leefomgeving van aquatische organismen aan. Ze leiden ook tot een vermindering van de zelfzuiverende processen die het oppervlaktewater toelaten een deel van de verontreiniging zelf te verwerken. De vuilvrachten van huishoudelijke oorsprong in de Vlaamse oppervlaktewateren zijn in de periode 19952007 duidelijk afgenomen. Zo daalde de vuilvracht aan chemische zuurstofvraag (CZV), N en P met respectievelijk 50 %, 42 % en 44 %. De sectoren van industrie, energie en handel & diensten realiseerden de meest opvallende daling. Vergeleken met 1995 waren de industriële vuilvrachten in 2007 gedaald met 48 % voor CZV en N en met 64 % voor N. In 2008 bedroeg de belasting van stikstof door de huishoudens 30 % en door de sectoren 9 %, voor fosfor zijn deze respectievelijk 44 % en 13 %. Het overige percentage is te wijten aan de landbouwsector (MIRA, 2012). De landbouwactiviteiten zijn in Vlaanderen dus nog steeds een bron van zeer grote hoeveelheden fosfor en stikstof. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan


111

(MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van gronden oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l. (MIRA, 2010). In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de relevante waterlopen in de nabijheid van het bedrijf weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen wordt er gebruik gemaakt van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). De kwaliteit van de waterlopen, waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de Biotische Index en de Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik gemaakt van eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit (gegevens VMM). De voornaamste gegevensbronnen zijn:     

Ligging waterwingebieden en beschermingszones; VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas; Gegevens meetpunten VMM; Zoneringsplannen VMM Topografische kaart.

Bedrijf 1 Het bedrijf is gelegen op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) nietoverstromingsgevoelig, hoofdzakelijk niet infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) zijn. Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de wijziging in grondwaterstroming. Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Maasbekken”, meer bepaald in het deelbekken “Mark”. Op ongeveer 55 m ten W van het bedrijf is de Sluikensbeek (2de categorie) gelegen. Daarnaast is op 45 m ten N de Leiloop (3de categorie) gelegen. Verder is binnen een straal van 1 km op 440 m ten ZO van het bedrijf de Herselingloop (3de categorie) gelegen en op 855 m ten NO van het bedrijf een naamloze, niet geklasseerde beek gelegen. Deze hebben alle de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. Het bedrijf stroomt af naar de Sluiskensbeek. Binnen een straal van 1 km zijn geen VMM- of MAPmeetpunten gelegen (zie Bijlage 22). Het dichtstbij gelegen VMM-meetpunt in de Sluiskensbeek is gelegen op zo’n 2 km van het bedrijf (meetpunt 69.000). Het betreft tevens een MAP-meetpunt. In 2012 gaf de BBI-index in dit meetpunt een goede kwaliteit aan. De Prati-index heeft in dit meetpunt sinds 1994 aan dat deze waterloop matig verontreinig is. In 2009 gaf de Prati-index aan dat de Sluiskensbeek verontreinigd was. Bekijken we de opgemeten nitraatconcentratie gedurende de laatste 10 jaar, dan worden regelmatig overschrijdingen van de norm van 50 mg/l vastgesteld. Het meetpunt is op relatief grote afstand van het bedrijf gelegen, met verschillende andere veeteeltbedrijven in de omgeving. Een eenduidige link tussen de resultaten en het bedrijf is aldus niet te stellen. Bedrijf 2 Het bedrijf zal gelegen zijn op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) nietoverstromingsgevoelig, niet infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) zijn. Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de wijziging in grondwaterstroming. Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Maasbekken”, meer bepaald in het deelbekken “Mark”. Op ongeveer 455 m ten W van het bedrijf is de Sluikensbeek (2de categorie) gelegen. Daarnaast


112

is op 70 m ten N de Leiloop (3de categorie) gelegen. Verder is binnen een straal van 1 km op 515 m ten Z van het bedrijf de Herselingloop (3de categorie) gelegen en op 590 m ten NO van het bedrijf een naamloze, niet geklasseerde beek gelegen. Op 905 m ten N komt de Venbeek (3de categorie) voor. Deze hebben alle de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn geen MAP- of VMM-meetpunten gelegen (zie Bijlage 22). Het water op het bedrijf stroomt af naar de Leiloop. Het dichtstbijzijnde VMM- en tevens MAPmeetpunt (78.510) op deze waterloop is op een afstand van 3,8 km (vogelvlucht) ten NO van het bedrijf gelegen. In dit meetpunt gaf de BBI in 2011 een matige kwaliteit aan. Metingen van 2002 tot en met 2013 van de Prati-Index geven telkens aan dat deze waterloop matig verontreinigd is. Enkel in 2011 was er een verbetering, waardoor de Prati-Index een aanvaardbare kwaliteit aangaf. Bekijken we de opgemeten nitraatconcentratie gedurende de laatste twee jaar, dan worden geen overschrijdingen van de norm van 50 mg/l vastgesteld.

9.2.2


Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van oppervlaktewater door lozing van het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigingsen ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ….

9.2.3 9.2.3.1

Methodiek en significantiekader Watertoets

In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moeten steeds voldoende gegevens aangereikt worden met betrekking tot de Watertoets. Deze gegevens voor de Watertoets zijn terug te vinden in hoofdstuk 14.

9.2.3.2

Oppervlaktewaterverontreiniging

Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:  opslag en uitspreiden van mest;  verontreiniging door brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen;  lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater). Het risico van vermesting door mestopslag zal in de discipline bodem en discipline water (grondwater) besproken worden. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen is terug te vinden in de discipline bodem. Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het huishoudelijk als het bedrijfsafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van gronden oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO 3-/l (MIRA, 2011). Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt. Hierbij zal ook geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren. Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet aangesloten zal worden op het rioleringsnet.


113

9.2.3.3

Significantiekader voor oppervlaktewater

Tabel 70 Significantiekader voor oppervlaktewater deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

lozing afvalwater

bedrijfsafvalwater

negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater matig negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater na behandeling geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking bedrijfsafvalwater samen met mest

huishoudelijk

negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder voorbezinking

afvalwater

in septische put op open gracht of infiltratie gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na voorbezinking in septische put geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering

9.2.4

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten

Bedrijf 1 Er zal geen bedrijfsafvalwater geloosd worden in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stal komt terecht in de onderliggende mestkelders en wordt samen met de mest afgevoerd. Het spui van de biologische (combi)luchtwasser(s) wordt en zal onmiddellijk naar de mestverwerking worden afgevoerd. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect. Er is geen bedrijfswoning aanwezig. Er is bijgevolg ook geen huishoudelijk afvalwater. Bedrijf 2 Er zal geen bedrijfsafvalwater geloosd worden in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stal komt terecht in de onderliggende mestkelders en wordt samen met de mest afgevoerd. Het spui van de biologische luchtwasser zal opgevangen worden in de spuiopvang. Uitrijden van de mest en het spui gebeurt volgens de regels van het mestdecreet. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect. Er wordt geen bedrijfswoning voorzien. Er zal bijgevolg ook geen huishoudelijk afvalwater zijn.

9.3 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water Hoofdstuk 9.1.4 en 9.2.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 71 (bedrijf 1) en Tabel 72 (bedrijf 2). Tabel 71 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline water deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

bronbemaling



daling grondwatertafel door





grondwaterwinning overmatig waterverbruik


114

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

soort water

negatief effect



vermestende invloed

peilputten

momenteel geen uitspraak mogelijk

lozing afvalwater

bedrijfsafvalwater


huishoudelijk afvalwater


Tabel 72 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline water deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

bronbemaling



daling grondwatertafel door





soort water

negatief effect

grondwaterwinning overmatig waterverbruik



vermestende invloed

peilputten

momenteel geen uitspraak mogelijk

lozing afvalwater

bedrijfsafvalwater


huishoudelijk afvalwater


9.4 Milderende maatregelen Bedrijf 1 Op het bedrijf worden een aantal maatregelen genomen om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:  het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;  de stallen worden, na droog reinigen, gereinigd met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat dalen. Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:  herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;  gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd morsen lekverliezen, ... Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast. Het gebruik van grondwater dient beperkt te blijven en het gebruik van grondwater zou enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (vb. reinigingswater, ...). In de huidige en


115

gewenste situatie wordt er grondwater aangewend op het bedrijf om te reinigen. Grondwater aanwenden voor laagwaardige toepassingen wordt als een negatief effect aanzien. Er kan in beide situatie voldoende regenwater opgevangen worden om te voorzien in de waterbehoefte om te reinigen. Er wordt dan ook aangeraden om, indien dit hygiënisch toelaatbaar is, in de eerste plaats gebruik te maken van regenwater als om de stallen te reinigen. In periodes van droogte, wanneer toch onvoldoende regenwater beschikbaar zou zijn om te voldoen aan de waswater- en reinigingswaterbehoefte, kan eventueel gebruik gemaakt worden van grondwater voor het reinigen. Er zullen peilbuizen geïnstalleerd worden om het mogelijk vermestend effect op het grondwater vast te stellen. Dit is verplicht aangezien er meer dan 2.500 varkens zullen gehouden worden op het bedrijf. Bedrijf 2 Op het bedrijf zullen een aantal maatregelen genomen worden om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:  het hemelwater zal vrij kunnen infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;  de stallen zullen, na droog reinigen, gereinigd worden met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat dalen. Volgende ‘tips’ kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau:  herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen;  gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd morsen lekverliezen, ... Deze maatregelen worden reeds toegepast op de bestaande bedrijven van de exploitant en zullen ook toegepast worden op het nieuw bedrijf. Het gebruik van grondwater dient beperkt te blijven en het gebruik van grondwater zou enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (vb. reinigingswater, ...). Er wordt een regenwaterkelder voorzien, waar jaarlijks zo’n 5.555 m³ water in opgevangen kan worden. Dit is ruim voldoende om te voldoen aan de waswaterbehoefte van het luchtwassysteem (3.360 m³/jaar). Er wordt dan ook aangeraden om ook voor het reinigen regenwater aan te wenden. Gezien er jaarlijks zo’n 1.008 m³ reinigingswater nodig zal zijn, is de regenwater opvang voldoende groot gedimensioneerd om in de waterbehoefte van zowel het luchtwassysteem als voor het reinigen te voldoen. Er zullen peilbuizen geïnstalleerd worden om het mogelijk vermestend effect op het grondwater vast te stellen. Dit is verplicht aangezien er meer dan 2.500 varkens zullen gehouden worden op het bedrijf. Onder discipline lucht wordt als milderende maatregel voorgesteld om in plaats van een biologische luchtwassysteem een combiluchtwasser te voorzien op de nieuwe stal. Er wordt verwacht dat dit geen grote invloed zal hebben op de waterbehoefte van het luchtwassysteem.


116

10 Discipline geluid en trillingen 10.1 Problematiek Landbouwbedrijven kunnen o.a. door het gebruik van landbouwwerktuigen, door de aanwezigheid van dieren en door het gebruik van ventilatoren geluidshinder veroorzaken.

10.2 Toelichting gegevensgebruik Voornaamste gegevensbronnen:  Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;  Gewestplan;  Wegenatlas;  Orthofoto;  Topografische kaart. Op basis van kaartmateriaal (topografische kaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven.

10.3 Afbakening studiegebied Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige geluidsproducerende infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, voedervijzels, laden en lossen, ...), alsook door transporten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan het studiegebied beperkt worden tot 1 km rondom het bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat dit studiegebied niet voldoende groot genomen is. In deze gevallen zal het studiegebied gekozen worden naargelang de effecten.

10.4 Toelichting referentiesituatie Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om een inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving, waarbij voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving (transportwegen, industrie, ...).

10.4.1 Verkeer De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen bij de discipline mens besproken worden. In een straal van 500 m rondom het bedrijf is geen weginfrastructuur aanwezig die een aanzienlijke invloed zal hebben op het achtergrondsgeluidsniveau ter hoogte van de bedrijven. Op ongeveer 1,2 – 1,3 km van de bedrijven komt echter wel de autosnelweg E19 voor met hiernaast het treinspoor van de hogesnelheidslijn Antwerpen – Brecht - Breda. Tussen de autosnelweg/het treinspoor en de bedrijven zijn voornamelijk open velden gelegen. Er wordt een beperkte bijdrage van het wegverkeer verwacht op het geluidsdrukniveau ter hoogte van de inrichting. Wat het spoorverkeer betreft zal de bijdrage een stuk hoger zijn, doch niet continu. Omwille van de onzekerheden omtrent het specifiek


117

geluidsdrukniveau van de autosnelweg en het treinspoor werden deze echter niet verder in rekening gebracht bij de berekeningen.

10.4.2 Industrie Bedrijf 1 Er bevinden zich geen industriegebieden binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf.

Bedrijf 2 Binnen een straal van 1 km rondom de projectlocatie zijn geen industriegebieden gelegen.

10.4.3 Woningen Bedrijf 1 Het dichtstbijzijnde woongebied is gelegen op zo’n 1,3 km ten W van het bedrijf. De dichtstbij gelegen woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, is op zo’n 130 m ten O van het bedrijfsperceel gesitueerd. Bedrijf 2 Het dichtstbijzijnde woongebied is op 1,7 km ten W van het bedrijf gelegen. De dichtstbij gelegen woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, betreft dezelfde woning als de dichtstbij gelegen woning van Bedrijf 1. Deze woning is op zo’n 200 m ten Z van de bedrijfscontour gesitueerd.

10.5 Methodiek en significantiekader Om het geluidsvermogen bij de geluidsbronnen in te schatten, wordt gebruik gemaakt van eerdere metingen bij vergelijkbare bedrijven, literatuurgegevens of technische fiches (voor bijvoorbeeld het geluidsniveau van ventilatoren). Aan de hand van deze cijfers wordt het geluidsdrukniveau ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning en op 200 m van de perceelsgrens bepaald met het akoestisch model Soundplan. Hierbij wordt rekening gehouden met de ingeschatte geluidsvermogenniveaus. Verder werden volgende zaken tevens opgenomen in het model:     

Gebouwen op de site; Dichtstbijzijnde gebouwen rondom de site; Coördinatenstelsel: hoogtelijnen + coördinaten; Bronnen; Ontvangers.

Alle berekeningen worden uitgevoerd conform ISO 9613-2. Dit wil zeggen dat er rekening wordt gehouden met meewindcondities, met een windsnelheid tussen 1 en 5 m/s. Ook voor luchtabsorptie en bodemafname worden in Soundplan de waarden en formules uit ISO 9613-2 toegepast. De geluidscontourkaart wordt berekend op een hoogte van 3 m. Bij de modellering wordt, analoog aan de methodiek uitgeschreven in het richtlijnenboek landbouwdieren, ervan uitgegaan de overdag en ’s avonds alle ventilatoren op 1/3 van hun vermogen draaien en ’s nachts op 1/5 van hun vermogen. Er wordt afgetoetst ter hoogte van verschillende punten op 200 m van de perceelsgrens en ter hoogte van alle omliggende woningen. Voor de evaluatie wordt enkel de punten (één op 200 m van de perceelsgrens en één ter hoogte van de omliggende woningen) waar het slechtste geluidsdrukniveau geldt in rekening gebracht.


118

Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf getoetst moet worden. Daarna zullen de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst worden. Het toetsingskader inzake geluid is terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en Trillingen (van Hooydonk et al., 2011). Hierbij wordt gewerkt met een score, en de bekomen score kan gekoppeld worden aan milderende maatregelen, zijnde: 

  

- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen, dient overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden; - 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen aan de langere termijn; - 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden; 0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.

Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de richtwaarde (RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de gewestplanbestemming), de grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij bestaande inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)), en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het project uitgevoerd zal worden (Lna-Lvoor) (zie Tabel 73). Tabel 73 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen Lna-Lvoor (Δ)

tussenscore (effectscore)

eindscore nieuw of verandering Lsp ≤ GW

Lsp > GW

Lsp ≤ RW

eindscore bestaand RW < Lsp ≤ RW Lsp > RW + 10 + 10

Δ>+6 -3 -1 -3 -1 -2 -3 +3<Δ≤+6 -2 -1 -3 -1 -2 -3 +1<Δ≤+3 -1 -1 -3 -1 -1 -3 -1≤Δ≤+1 0 0 -1/-2 0 -1 -3 -3≤Δ<-1 +1 +1 / +1 +1 / -6≤Δ<-3 +2 +2 / +2 +2 / Δ<-6 +3 +3 / +3 +3 / RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van statistische analyse) of eq (equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid); bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was; voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.

10.6 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten Bedrijf 1 Het bedrijf is gelegen in agrarisch gebied. De normen waaraan getoetst moet worden voor continue bronnen zijn 45 dB(A) voor overdag (periode tussen 7 en 19 u), 40 dB(A) voor ’s avonds (periode tussen 19 en 22 u), en 35 dB(A) voor ’s nachts (periode tussen 22 en 7 u). Hierbij kan een zekere achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts. Dit zal wellicht een onderschatting zijn van het werkelijke achtergrondgeluidsniveau ter hoogte van de site, vanwege het voorkomen van de E19 op ongeveer 1,2 km van de site. Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren, de mestverwerking, het vullen van voedersilo’s, het transport en de dieren geluid produceren. Hiervoor kunnen geluidsvermogens vanuit de literatuur gebruikt worden. Wat betreft de mestverwerking bevinden zowel de surpressor, compressor als de mestscheider zich binnenin een afgesloten loods. De surpressor en compressor zijn bovendien van een


119

geluidsdempende omkasting voorzien. Er wordt dan ook verwacht dat het geluid van deze onderdelen van de mestverwerking buiten de loods verwaarloosbaar zullen zijn en dit wordt niet mee opgenomen in de modellering. De mestscheider is wel opgenomen in de modellering. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) en het geluid dat de dieren (voornamelijk bij laden en lossen + laadklep vrachtwagen) zullen produceren kunnen beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Er dient hierbij rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200-metergrens rond de bedrijfscontouren, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-bedrijfsgerelateerde) woning. De dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, bevindt zich op ongeveer 195 m van de bedrijfscontour in de gewenste situatie en 130 m van het bedrijfsperceel. Bij de modellering zal analoog aan de methodiek opgenomen in het richtlijnenboek landbouwdieren ervanuit gegaan worden dat de ventilatoren overdag gemiddeld aan 1/3 van hun vermogen draaien en ’s nachts aan 1/5. In de modellering zijn alle ventilatoren in werking. De mestscheider is enkel overdag en ’s avonds in werking en wordt dus enkel bij deze modellering in rekening gebracht. In de huidige situatie zijn in totaal 30 traagdraaiende ventilatoren aanwezig op het bedrijf. In de gewenste situatie zullen er 24 bijkomende ventilatoren aanwezig zijn op de nieuwe stallen en staldelen (dus 54 in totaal). Het merendeel (30) zal zich voor het waspakket bevinden. De bijkomende ventilatoren zullen tevens traag draaiende ventilatoren betreffen. De mestscheider staat in een overdekte loods opgesteld. Dit wordt mee opgenomen in de modellering. Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsdrukniveau) en de af te toetsen richtwaarden wordt weergegeven in Tabel 74. Tabel 74 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden RICHTWAARDEN

BRONNEN

tijdstip

richtwaarde

dag

45 dB(A)

traag draaiende ventilator 77 dB(A)

avond

40 dB(A)

mestscheider 99 dB(A)

nacht

35 dB(A)

CONTINU GELUID

INCIDENTEEL GELUID dag

60 dB(A)

laden dieren (varkens) 115 dB(A)

avond

50 dB(A)

laadklep 115 dB(A)

nacht

45 dB(A)

vullen voedersilo 111 dB(A)

De output van de geluidsmodellering wordt weergegeven in Bijlage 23a (huidige situatie) en Bijlage 24a (gewenste situatie). Een toetsing van de continue bronnen, zijnde de ventilatoren, wordt gegeven in Tabel 75 (huidige situatie) en Tabel 76 (gewenste situatie). Uit deze tabel blijkt dat in de huidige situatie de grenswaarde nergens overschreden wordt. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning geldt ’s avonds een matig negatief effect en overdag en ’s nachts een verwaarloosbaar effect. Op 200 m van de perceelsgrens geldt tijdens elke periode een verwaarloosbaar effect. Wordt de gewenste situatie beschouwd, dan kan vastgesteld worden dat bij een toetsing van alle continue bronnen (= ventilatoren en mestscheider), de grenswaarde nergens overschreden wordt. Er geldt ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning een verwaarloosbaar effect gedurende de dag en avondperiode. Gedurende de nachtperiode geldt een matig negatief effect. Op 200 m van de perceelsgrens geldt gedurende alle periodes een verwaarloosbaar effect.


120

Tabel 75 Toetsing continue bronnen in de huidige situatie (toetsing voor hernieuwing) grenswaarde (GW)*

referentiewaard e oorspronkelijk omgevingsgeluid (Lvoor)

geluidsdrukniveau continue bronnen (Lsp)

geluidsdruknive au continue bronnen + referentiewaarde (Lna)

Lsp t.o.v. GW

Lna-Lvoor

score

Bij dichtstbijzijnde woning dag

40 dB(A)

35 dB(A)

28,9 dB(A)

36,0 dB(A)

+ 1,0 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

30 dB(A)

28,9 dB(A)

32,5 dB(A)

+ 2,5 dB(A)

< GW

-1

nacht

30 dB(A)

25 dB(A)

1,7 dB(A)

25,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

op 200 m van perceelsgrens dag

40 dB(A)

35 dB(A)

24,3 dB(A)

35,4 dB(A)

+ 0,4 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

30 dB(A)

24,3 dB(A)

31,0 dB(A)

+ 1,0 dB(A)

< GW

0

nacht

30 dB(A)

25 dB(A)

0,0 dB(A)

25,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

*grenswaarde = richtwaarde – 5 dB(A)

Tabel 76 Toetsing alle continue bronnen in de gewenste situatie grenswaarde (GW)*

referentiewaarde omgevingsgeluid (Lvoor)

geluidsdruknive au nieuwe bronnen (Lsp)

geluidsdrukniveau gewenste situatie (Lna)

Lna-Lvoor

Lsp t.o.v. GW

score

bij dichtstbijzijnde woning dag

40 dB(A)

37,2 dB(A)

28,9 dB(A)

36,7 dB(A)

+ 0,8 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

34,8 dB(A)

28,9 dB(A)

34,1 dB(A)

+ 1,6 dB(A)

< GW

-1

nacht

30 dB(A)

33,7 dB(A)

0 dB(A)

25,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

op 200 m van perceelsgrens dag

40 dB(A)

36,1 dB(A)

24,4 dB(A)

35,7 dB(A)

+ 0,3 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

32,9 dB(A)

24,4 dB(A)

31,9 dB(A)

+ 0,9 dB(A)

< GW

0

nacht

30 dB(A)

0 dB(A)

25,0 dB(A)

+ 0 dB(A)

< GW

0

31,0 dB(A) *grenswaarde = richtwaarde – 5 dB(A)

De output van de geluidsmodelering voor incidentele bronnen wordt weergegeven in Bijlage 26a. Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 77. Hieruit blijkt dat de richtwaarde in de huidige situatie op 200 m van de perceelsgrenzen overschreden wordt gedurende de avond- en nachtperiode door het leveren van voeders, het geluid van de dieren en de laadklep. In de gewenste situatie wordt de richtwaarde door het geluid van de dieren en door de laadklep enkel ’s nachts overschreden op 200 m van de perceelsgrens. Dit kan verklaard worden doordat de dieren tussen de stallen geladen worden in de gewenste situatie. De richtwaarde wordt zowel overdag, ’s avonds als ’s nachts overschreden voor het lossen van voeders. Wat de dichtstbijzijnde woning betreft wordt de richtwaarde overdag door geen enkele bron overschreden. ’s Avonds en ’s nachts wordt de richtwaarde door alle bronnen overschreden. ’s Avonds en ’s nachts wordt de richtwaarde voor alle bronnen hier overschreden. Hierbij kan aangeraden worden om het leveren van voeders zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Het laden en lossen van dieren overdag lijkt praktisch minder haalbaar, omdat de dieren ’s avonds en ’s nachts rustiger zijn. Tabel 77 Toetsing incidentele bronnen

richtwaarde (RW)

geluidsdrukniveau incidentele bron voedersilo

geluidsdrukniveau incidentele bron - dieren

geluidsdrukniveau incidentele bron – laadklep

huidig

gewenst

huidig

gewenst

huidig

gewenst

op 200 m van bedrijfsperceel dag

55 dB(A)

50,4

58,4

54,4

44,3

54,4

44,3

avond

45 dB(A)

50,4

58,4

54,4

44,3

54,4

44,3


121

richtwaarde (RW)

nacht

40 dB(A)


geluidsdrukniveau incidentele bron - dieren


huidig

gewenst

huidig

gewenst

huidig

gewenst

50,4

58,4

54,4

44,3

54,4

44,3


55 dB(A)

49,2

54,1

53,2

52,4

53,2

52,4

avond

45 dB(A)

49,2

54,1

53,2

52,4

53,2

52,4

nacht

40 dB(A)

49,2

54,1

53,2

52,4

53,2

52,4

Bedrijf 2 Het bedrijf is gelegen in agrarisch gebied. De milieukwaliteitsnormen voor continue bronnen in agrarisch gebied zijn 45 dB(A) voor overdag (periode tussen 7 en 19 u), 40 dB(A) voor ’s avonds (periode tussen 19 en 22 u), en 35 dB(A) voor ’s nachts (periode tussen 22 en 7 u). Hierbij kan een zekere achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts. Dit zal wellicht een onderschatting zijn van het werkelijke achtergrondgeluidsniveau ter hoogte van de site, vanwege het voorkomen van de E19 op ongeveer 1,3 km van de site. Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren, het vullen van voedersilo’s, het transport en de dieren geluid produceren. Hiervoor kunnen geluidsdrukniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) en het geluid dat de dieren (voornamelijk bij laden en lossen + laadklep vrachtwagen) zullen produceren, kunnen beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Er dient hierbij rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming, namelijk agrarisch gebied. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200metergrens rond de perceelsgrens, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-bedrijfsgerelateerde) woning. De dichtstbijzijnde woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, bevindt zich op 200 m van de bedrijfscontour en 157 m rond de perceelsgrens. Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsdrukniveau) en de af te toetsen richtwaarden wordt weergegeven in Tabel 78. In de nieuwe stal worden de lucht van de gehele stal aan de hand van 22 ventilatoren naar de biologische luchtwasser gestuurd worden. Deze ventilatoren zullen allen traag draaiende ventilatoren betreffen. Bij de modellering wordt, analoog aan de methodiek in het richtlijnenboek landbouwdieren), ervan uitgegaan dat overdag en ’s avonds alle ventilatoren op 1/3 van hun vermogen draaien en ’s nachts op 1/5 van hun vermogen. Tabel 78 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden RICHTWAARDEN

BRONNEN

tijdstip

richtwaarde

CONTINU GELUID dag

45 dB(A)

avond

40 dB(A)

nacht

35 dB(A)

traag draaiende ventilator 77 dB(A)

INCIDENTEEL GELUID


dag

60 dB(A)

laden dieren (varkens) 115 dB(A)

avond

50 dB(A)

laadklep 115 dB(A)

nacht

45 dB(A)

vullen voedersilo 111 dB(A)

122

De output van de geluidsmodellering van de continue bronnen wordt weergegeven in Bijlage 24b. Hierin wordt tevens de locatie van de beoordelingspunten weergegeven. Een toetsing van de continue bronnen, zijnde de ventilatoren, wordt gegeven in Tabel 79. Uit deze tabel blijkt dat zowel op 200 m van de perceelsgrens als ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning op geen enkel ogenblik de grenswaarde wordt overschreden. De maximale eindscore bedraagt voor beide plaatsen 0, en dit gedurende alle perioden. Dit wordt aanzien als een verwaarloosbaar effect.

Tabel 79 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie grenswaarde (GW)*

referentiewaard e oorspronkelijk omgevingsgeluid (Lvoor)

geluidsdrukniveau continue bronnen (Lsp)

geluidsdruknive au continue bronnen + referentiewaarde (Lna)

Lna-Lvoor

Lsp t.o.v. GW

score

op 200 m van de perceelsgrens dag

40 dB(A)

35 dB(A)

6,3 dB(A)

35,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

30 dB(A)

6,3 dB(A)

30,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

nacht

30 dB(A)

25 dB(A)

0 dB(A)

25,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0


40 dB(A)

35 dB(A)

4,2 dB(A)

35,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

avond

35 dB(A)

30 dB(A)

4,2 dB(A)

30,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

nacht

30 dB(A)

25 dB(A)

0 dB(A)

25,0 dB(A)

0 dB(A)

< GW

0

*grenswaarde = richtwaarde – 5 dB(A)

De output van de geluidsmodelering voor incidentele bronnen wordt weergegeven in Bijlage 26b. Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 80. Hieruit blijkt dat de grenswaarde door de dieren en de laadklep overdag wordt overschreden. Tijdens de avond- en nachtperiode worden de grenswaarden voor alle bronnen overschreden. Hierbij kan aangeraden worden om het leveren van voeders zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Het laden en lossen van dieren overdag lijkt praktisch minder haalbaar, omdat de dieren ’s avonds en ’s nachts rustiger zijn. Er kan evenwel ook een kanttekening gemaakt worden, en dat is dat het hier een berekende situatie is, en dit voor de meest ongunstige situatie. Tabel 80 Toetsing incidentele bronnen grenswaarde (GW)


geluidsdrukniveau incidentele bron dieren


op 200 m van bedrijfsperceel dag

55 dB(A)

52,4 dB(A)

56,4 dB(A)

56,4 dB(A)

avond

45 dB(A)

52,4 dB(A)

56,4 dB(A)

56,4 dB(A)

nacht

40 dB(A)

52,4 dB(A)

56,4 dB(A)

56,4 dB(A)


55 dB(A)

53,9 dB(A)

58,1 dB(A)

58,1 dB(A)

avond

45 dB(A)

53,9 dB(A)

58,1 dB(A)

58,1 dB(A)

nacht

40 dB(A)

53,9 dB(A)

58,1 dB(A)

58,1 dB(A)


123

10.7 Synthese van de milieu-effecten Hoofdstuk 10.6 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 81.

Tabel 81 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen bedrijf 1 deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling

geluidshinder

continue bronnen

matig negatief effect (score – 1) ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning gedurende de avondperiode (huidige en gewenste situatie) verwaarloosbaar effect (score 0) ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning overdag en ’s nachts en op 200 m van de perceelsgrens

incidentele bronnen

negatief effect

Tabel 82 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen bedrijf 2 deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling

geluidshinder

continue bronnen


incidentele bronnen

negatief effect

10.8 Milderende maatregelen Bedrijf 1 Op het bedrijf worden in de huidige situatie reeds een aantal maatregelen genomen om eventuele geluidshinder tot een minimum te beperken:  het laden en lossen van de varkens gebeurt zoveel mogelijk centraal op het bedrijf;  de ventilatoren van de vleesvarkenstal bevinden zich tussen het centraal afzuigkanaal en de luchtwasser. Hierdoor kan het geluid van de ventilatoren gedempt worden;  de ventilatoren worden zo min mogelijk in werking gesteld, en dit gebeurt computergestuurd;  het vullen van de voedersilo’s vindt overdag plaats. Wat de continue bronnen betreft geldt er in beide situatie maximaal een matig negatief effect en wordt de norm nergens overschreden. Het wordt dan ook niet nodig geacht hiervoor bijkomende milderende maatregelen voor te stellen. Om hinder door incidentele geluidsbronnen te voorkomen kan nog aangeraden worden om de laadklep van de vrachtwagen van een elektrische lift en een stootkussen te voorzien. Bedrijf 2 Wat de continue bronnen betreft wordt de norm nergens overschreden. Het wordt dan ook niet nodig geacht om bijkomende milderende maatregelen voor te stellen hiervoor. Inzake de incidentele bronnen wordt aangeraden volgende zaken in acht te nemen:


124

  

de voedersilo’s dienen zo veel mogelijk overdag gevuld worden; de laadklep van de vrachtwagen met een stootkussen voorzien; de varkens laden met een elektrische lift.


125

11 Discipline fauna en flora 11.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie Emissies die landbouwbedrijven met zich meebrengen kunnen een belangrijke invloed gaan uitoefenen op de omliggende fauna en flora. De voornaamste effecten zullen afkomstig zijn van verzurende en vermestende deposities, rustverstoring en verdroging. Het beleid inzake verzuring is er op gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden. Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO 2, NOx en NH3, uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq). Modelberekeningen op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model (OPS-model) geven aan dat de totale verzurende depositie daalde in Vlaanderen met 25 % tussen 2000 en 2010. NHx, grotendeels afkomstig uit de landbouw, levert de grootste bijdrage met 39 % van de totale verzurende depositie in 2010 (MIRA, 2012). Wanneer de bodem verzuurt, gaat ook de kwaliteit van het grondwater achteruit en wordt zo het drinkwater aangetast. Verzurende stoffen die stikstof bevatten (ammoniak en stikstofoxiden) worden omgezet in nitraten. Op zich zijn dit essentiële voedingsstoffen voor planten en dieren, zoals bacteriën, algen en insecten. Maar door een grote uitstoot van NO x en NH3, bijvoorbeeld door overbemesting en het lozen van afvalwater, krijgt grond– en oppervlaktewater een overschot aan deze voedingsstoffen te verwerken. Deze verzuring van water betreft aldus een vorm van vermesting. Het biotisch milieu in de nabijheid van de inrichting kan besproken worden op basis van de Biologische Waarderingskaart (BWK) en de habitatkaart, alsook op basis van kaartenmateriaal van volgende aandachtsgebieden:     

Natura 2000; Ramsar-gebieden; erkende/Vlaamse natuurreservaten en bosreservaten; VEN/IVON-netwerk; groene of ecologisch belangrijke gewestplanbestemmingen (natuurgebieden (met wetenschappelijke waarde), bosgebieden, valleigebieden en brongebieden en agrarische gebieden met ecologische waarde).

De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie. Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatieelement wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. De habitatkaart geeft weer welke habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan de BWK-kaart.


126

Bedrijf 1 Een uittreksel uit de BWK voor de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 27. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 28. Een samenvatting van alle voorkomende habitattypen (HAB1), regionaal belangrijke biotopen (RBB) en potentiële habitats (HAB2) in de omgeving van het bedrijf (binnen een straal van 1,5 km) met de overeenkomstige BWK-elementen, waardering en afstand, wordt in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 83 (potentiële) habitattypen en regionaal belangrijke biotopen binnen een straal van 1,5 kilometer rondom de inrichting element

verklaring

BWK-code*

BWKwaardering

afstand (km)

HAB2: 91E0_va (0 %):

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en esseniepenbos (Pruno-Fraxinetum)

lhb, kh(va)

wz

1,2

HAB2: 91E0u_va

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en esseniepenbos (Pruno-Fraxinetum), zwak ontwikkeld

lhb, lh, va-

wz

1,4

* Verklaring: zie Bijlage 29

Voorts is er binnen een straal van 1,5 km geen speciale beschermingszone gelegen (vogelof habitatrichtlijngebied) of VEN-gebied. Het dichtstbij gelegen richtlijngebied of VEN-gebied is op meer dan 3 km van het bedrijf gelegen. Ook worden geen Ramsargebieden aangetroffen in de omgeving van het bedrijf. Ook volgens het gewestplan (zie Bijlage 5) zijn geen natuurgebieden gelegen binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf. Bedrijf 2 Een uittreksel uit de BWK voor de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 27. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 28. Binnen een straal van 1,5 km rondom het bedrijf zijn geen habitattypen, regionaal belangrijke biotopen of potentiële habitats gelegen. Het dichtstbij gelegen habitattype of regionaal belangrijke biotoop betreft rbbso ‘regionaal belangrijk biotoop vochtig wilgenstruweel op venige en zure grond’ op 2,2 km ten NO van het bedrijf. Verder is er binnen een straal van 1,5 km geen speciale beschermingszone gelegen (vogelof habitatrichtlijngebied) of VEN-gebied. Het dichtstbij gelegen richtlijngebied of VEN-gebied is op meer dan 3 km van het bedrijf gelegen. Ook worden geen Ramsargebieden aangetroffen in de omgeving van het bedrijf. Het gewestplan (zie Bijlage 5) geeft aan dat binnen een straal van 1,5 km geen natuurgebied gelegen is.

11.2 Afbakening studiegebied Verzuring, geluidshinder, vermesting en verontreiniging van oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden ten gevolge van de inrichting op de fauna en de flora. Het studiegebied met betrekking tot fauna en flora wordt bepaald door de afbakening van het studiegebied bij de disciplines lucht, bodem en water. De afbakening van deze invloedssfeer is vooral afhankelijk van het aantal dieren en de infrastructuur en situeert zich veelal tot 400 à 1.000 meter rondom het centrum van de inrichting. In de referentiesituatie wordt echter steeds een iets ruimer beeld van de groenelementen in de omgeving


127

weergegeven tot 1,5 km rondom het centrum. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

11.3 Methodiek en significantiekader De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren. Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden. Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:     

direct ecotoopverlies; verzurende depositie (op basis van discipline lucht); vermestende depositie (op basis van discipline lucht); verdroging (op basis van discipline grondwater); rustverstoring (op basis van discipline geluid).

11.3.1 Direct ecotoopverlies Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren door de oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop. Het waardevol karakter van de ecotoop wordt weergegeven op de biologische waarderingskaart. Op basis van het waardevol karakter en de gevoeligheid voor verdwijnen worden kwetsbaarheidsgetallen voor de ecotopen toegekend. De zeldzaamheid van de ecotoop geeft een extra dimensie aan de toekenning van de kwetsbaarheden. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

11.3.2 Verzurende depositie In de discipline lucht werden de verzurende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van verzurende deposities weergegeven. Door de wind worden de verzurende emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de verzurende emissies (voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen komen: 



droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt relatief veel gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak. Hierdoor kan ammonium over grote afstanden worden getransporteerd; natte depositie: verzurende emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die manier op bodem of vegetatie terecht komen.

Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH 3, in tegenstelling tot bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de zure depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook verreweg het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale


128

ammoniakbelasting in gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de depositie terecht komt een grote rol. Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties (zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak nauwelijks een rol. Algemeen gezien kan gesteld worden dat de verzurende en vermestende depositie in agrarisch gebied ten gevolgen van ammoniakemissie meestal verwaarloosbaar in vergelijking met de verzurende en vermestende invloed van bemesting van de akkers in de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen gelden inzake bemesting. Om deze reden worden enkel de verzurende en vermestende deposities uitvoerig beschouwd bij aanwezigheid van aandachtsgebieden in het studiegebied. Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring door atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht tegen verzuring te kennen. Deze draagkracht wordt uitgedrukt als de KL verzuring. Deze KL verzuring wordt uitgedrukt als ‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’. Effectieve verzuring treedt pas op indien de zure depositie uitstijgt boven een bepaald niveau (men spreekt van critical load of duurzaam depositieniveau). Een overzicht van de berekende KL verzuring (mediaanwaarde) per onderscheiden bos-, heide-, en graslandecosysteem is weergegeven in Tabel 84 (naar Langouche et al., 2002; Janssen & Mensink, 2002; Meykens & Vereecken, 2001). Bijkomend wordt eveneens de KL voor rietland, bepaald in een buitenlandse studie (Albers et al., 2001), vermeld, alsook de MINA-plan 2000 grenswaarde voor oligotroof water. Voor heide op arme zandgronden wordt een waarde van 1.600 zeq/ha.j gehanteerd. Tabel 84 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor een aantal ecosystemen type ecosysteem

BWK-type

mediaan (Zeq/ha.j)

zuur grasland

ha, hm, hn

2.288

neutraal – zuur- grasland

hc, hf, hj, hp*, hu

2.157

kalkgrasland

hd, hk

2.679

cultuurgrasland

hp, hpr, hr, hx

1.961

natte heide

ce

2.168

droge heide

cd, cg, cm, cp, cv

2.343

ven (oligotroof water)

aoo

400

rietland

mr

2.400

Staelens et al. (2006) bepaalde nieuwe kritische lasten voor verzuring voor bosecosystemen (Tabel 85). Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen de verschillende bodemtypes, en werden kritische lasten bepaald waarbij wel en geen rekening gehouden werd met denitrificatie. Omdat het niet zeker is in hoeverre denitrificatie al dan niet zal optreden (afhankelijk van diverse factoren), zal een toetsing gebeuren ten opzichte van de kritische lasten waarbij geen rekening gehouden werd met de denitrificatie. Tabel 85 KL verzuring (Zeq/ha.j) voor bosecosystemen (Staelens et al., 2006) bodemtype (code volgens bodemkaart)

loofhout

naaldhout

zandig (Z +S)

1.906

2.230

lemig (A + P + L)

2.712

2.835

kleiig (E + U)

2.417

3.113


129

bodemtype (code volgens bodemkaart)

loofhout

naaldhout

veen

5.274

/

Hier kan aan toegevoegd worden dat in MINA-plan 4 wordt gestreefd naar een waarde van 1.400 Zeq/ha.j als maximale gemiddelde waarde tegen 2030. Voor de meest verzuringsgevoelige ecosystemen (vennen en heiden op kalkarme zandgronden) worden waarden tussen 300 en 700 Zeq/ha.j vermeld. Ook zijn een aantal plandoelstellingen opgenomen in dit MINA-plan 4, nl. totale NOx-emissie verminderen tot max. 52,3 kton, totale SO2-emissie verminderen tot max. 49,4 kton en de totale NH 3-emissie verminderen tot max. 45 kton, die er zullen toe leiden dat in 2015 een berekende zuurdepositie van 1.800 Zeq/ha.j gehaald wordt. Voor speciale beschermingszones (o.a. habitat- en vogelrichtlijngebieden) zal onderzocht worden voor welke habitattypes het betreffende gebied aangemeld is of wat de beschermde biotopen zijn. Aan de hand van de overeenstemmende BWK-elementen (zie Sterckx & Paelinckx (2004)) kunnen vervolgens, via bovenstaande tabellen, de kritische lasten bepaald worden. Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden:    

3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL 5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL 10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL 50 % van KL < bedrijfsbijdrage

beperkte bijdrage relevante bijdrage belangrijke bijdrage significant negatief effect

De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland en de rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt wordt. Indien meer dan 10 % van de KL door de inrichting zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat milderende maatregelen voorgesteld worden. De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk cumulatief getoetst wordt. Er wordt namelijk rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere bedrijven in de omgeving aanwezig zijn die ook een verzurende depositiebijdrage zullen hebben.

11.3.3 Vermestende depositie Naast een verzurende depositie, zal een landbouwbedrijf ook een vermestende depositie op zijn omgeving veroorzaken. In de discipline lucht werden de vermestende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van vermestende deposities weergegeven. Vermestende deposities beïnvloeden de natuur en de biodiversiteit. De vermestende invloed zal zich uiten in verschillende fases. Gedurende de eerste fase zal er een verhoogde biomassaproductie en bedekkingsgraad van bepaalde plantensoorten optreden. Indien de verhoogde input van stikstof aanhoudt zal er dominantie optreden van stikstofminnende plantensoorten, hierdoor zal de vegetatiestructuur wijzigen en zullen er andere soorten verdwijnen. Indirect hebben zulke vegetatiewijzigingen ook een invloed op de aanwezige fauna: wanneer waardplanten verdwijnen, zullen de daarvan afhankelijk zijnde insecten ook verdwijnen. Sommige soorten zullen baat hebben bij de dichtere vegetatie die ontstaat door de verhoogde biomassaproductie, andere soorten zullen er daarentegen niet meer in gedijen.


130

Zoals hoger gesteld, zal de vermestende depositie in agrarisch gebied ten gevolgen van ammoniakemissie meestal verwaarloosbaar zijn in vergelijking met de vermestende invloed van bemesting van de akkers in de omgeving. Dit is niet het geval in gebieden met een hoge natuurwaarde, waar specifieke beperkingen gelden inzake bemesting. Om deze reden worden enkel de vermestende deposities op dit soort waardevolle gebieden binnen het studiegebied beschouwd. In de Vries (2008), Kros et al. (2008) en van Dobben en van Hinsberg (2008) werden de kritische lasten voor vermesting voor verschillende vegetatietypes beschreven alsook de mogelijke gevolgen van een overschrijding van deze kritische last. De gegevens voor naaldbos werden overgenomen uit Albers et al. (2001). Een overzicht van de verschillende KL voor vermestende depositie worden gegeven in Tabel 86.

Tabel 86 KL vermesting (kg N/ha.j) en mogelijke gevolgen van een overschrijding voor een aantal vegetatietypes type vegetatie

kritische last (kg N/ha.j)

naaldbos

- achteruitgang terrestrische korstmossen en ectomycorrhiza, toename stikstofminnende soorten 14

loofbos: - bos van arme zandgronden - eiken- en zandgronden

effect bij overschrijding

beukenbos

18 van

lemige

- bos van voedselrijke, vochtige gronden

20 29

- verstoring nutriëntenbalans, verhoogde stress voor droogte, vorst ziekten en plagen

- achteruitgang terrestrische korstmossen en ectomycorrhiza, toename stikstofminnende soorten - verstoring nutriëntenbalans, verhoogde stress voor droogte, vorst ziekten en plagen

26

- bos van bron en beek - eiken-haagbeukenbos van zandgronden

20 34

- wilgenstruweel

35

- ooibos (rivierbegeleidende bossen)

34

- laagveenbos vennen:

- daling soortenrijkdom moslaag

- mesotrofe vennen – trilveen

16,8

- zuur ven

5,8

- zwak gebufferd ven

5,8

verdwijning van gevoelige overheersing van Knolrus

soorten,

moerassen: - galigaanmoerassen

15

heiden: - natte heide

18

- vergrassing door Pijpestrootje

- droge heide

15

- vergrassing door Bochtige smele

graslanden: - nat schraalgrasland

15

- droog schraalgrasland

14

- kalkgrasland

21,1

- bloemrijk grasland - dotterbloemgrasland van beekdalen - dotterbloemgrasland van veen en klei - nat, matig voedselrijk grasland laaggelegen

schraal


20 20

- vergrassing en afname diversiteit - toename van Gevinde kortsteel - afname diversiteit - afname diversiteit - afname diversiteit

22

- heischraal grasland -

20

- vergrassing en afname diversiteit

hooiland

11,6

131

type vegetatie

kritische last (kg N/ha.j)

(glanshaververbond)

20

eutrofe plas

30

effect bij overschrijding

Voor speciale beschermingszones (habitatrichtlijngebieden) kan in het rapport van T’jollyn et. al (2009) een KL vermesting teruggevonden worden per habitatcode. Voor deze zones zal dan ook getoetst worden aan deze laatste KL. Het volgende toetsingskader zal gebruikt worden, gelijkaardig zoals bij verzuring:    

3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL 5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL 10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL 50 % van KL < bedrijfsbijdrage

beperkte bijdrage relevante bijdrage belangrijke bijdrage significant negatief effect

11.3.4 Verdroging De verdrogende invloed van de inrichting op natuurwaarden in de omgeving van de inrichting werd reeds kort aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd opgesteld op basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

11.3.5 Rustverstoring Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden. Dit wordt verder besproken onder de discipline geluid (hoofdstuk 12).

11.3.6 Significantiekader voor de discipline fauna en flora Tabel 87 Significantiekader voor de discipline fauna en flora deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

direct ecotoopverlies

permanent of tijdelijk

directe aantasting negatief effect: permanent verlies zeer kwetsbaar ecotoop matig negatief effect: permanent verlies kwetsbaar ecotoop gering negatief effect: verlies weinig kwetsbaar ecotoop of tijdelijk verlies ecotoop geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting ecotoop of verlies niet kwetsbaar ecotoop

verzurende depositie

X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect 50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect) 5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief effect)


132

deelaspect

onderdeel

beoordelingskader 3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)


X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect 50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect) 5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief effect) 3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

verdroging

door bemaling en/of grondwaterwinning

negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer verdrogingskwetsbare eenheid matig negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. verdrogingskwetsbare eenheid gering negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. weinig verdrogingskwetsbare eenheid geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm

rustverstoring

zie discipline geluid

11.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten 11.4.1 Direct ecotoopverlies Bedrijf 1 De nieuwe stallen en staldelen komen op een zone die weinig kwetsbaar is voor ecotoopverlies. Er is sprake van een gering negatief effect. Bedrijf 2 De nieuwe stal komt op een zone die aangeduid wordt als weinig kwetsbaar voor ecotoopverlies. Er is sprake van een gering negatief effect.

11.4.2 Verzurende depositie Bedrijf 1 De deposities zullen in beschouwing genomen worden ter hoogte van de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (1,5 km). Deze worden in onderstaande tabel samengevat, waarbij de van toepassing zijnde kritische last en de verzurende depositie door het bedrijf weergegeven wordt. De verzurende depositie wordt weergegeven in Bijlage 32 (huidige situatie) en Bijlage 33a (gewenste situatie).


133

Tabel 88 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale verzurende depositie element

verklaring

HAB2: 91E0_va (0 %):

HAB2: 91E0u_va

huidig

KL

gewenst

(Zeq/ha.j)

mbb*

%KL**

mbb*

%KL**

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum)

1.906

58

3,0

44

2,3

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (PrunoFraxinetum), zwak ontwikkeld

1.906

37

1,9

27

1,4

*mbb = maximale bijdragen bedrijf (Zeq/ha.j) ** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)

Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last ter hoogte van de habitattypes afneemt. Zowel ter hoogte van het habitattype 91E0u_va, als ter hoogte van habitattype 91E0_va, blijft de bijdrage verwaarloosbaar (verwaarloosbaar effect). Bedrijf 2 Zoals hoger gesteld zijn in de omgeving (1,5 km) van het bedrijf geen aandachtsgebieden, noch habitattypen, regionaal belangrijke biotopen of potentiële habitats gelegen. Het dichtstbijgelegen habitattype of regionaal belangrijk biotoop betreft 91E0_va, gelegen op 1,7 km ten ZW van het bedrijf. Het betreft een potentieel habitat. De maximale bijdrage van het bedrijf ter hoogte van dit element bedraagt 33 Zeq/ha/j. De kritische last verzuring voor dit element bedraagt 1.906 Zeq/ha/jaar. De bijdrage tot de kritische last bedraagt dus 1,7 % en is verwaarloosbaar. De verzurende depositie wordt weergegeven in Bijlage 33b (gewenste situatie). Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven zijn geen aandachtgebieden gelegen. Voorts is het dichtstbijzijnde habitattype gelegen op een afstand van 1,2 km van bedrijf 1. Het betreft een potentieel habitattype, waarbij de bijdrage van bedrijf 1 verwaarloosbaar is in beide situaties. Gezien de afstand tot bedrijf 2 (1,7 km) zal de bijdrage van bedrijf 2 hier ook verwaarloosbaar zijn. Er wordt dus geen relevante of significante bijdrage verwacht ter hoogte van de omliggende habitattypes of regionaal belangrijke biotopen door de exploitatie/uitbreiding van beide bedrijven.

11.4.3 Vermestende depositie Bedrijf 1 De deposities zullen in beschouwing genomen worden ter hoogte van de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (1,5 km). Deze worden in onderstaande tabel samengevat, waarbij de van toepassing zijnde kritische last en de verzurende depositie door het bedrijf weergegeven wordt. De vermestende depositie wordt weergegeven in Bijlage 34 (huidige situatie) en Bijlage 35a (gewenste situatie).


134

Tabel 89 Te onderzoeken elementen in de omgeving (straal van 1,5 km vanuit het centrum van de inrichting) en de maximale vermestende depositie element

verklaring

HAB2: 91E0_va (0 %):

HAB2: 91E0u_va

huidig

KL

gewenst

(Zeq/ha.j)

mbb*

%KL**

mbb*

%KL**

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (Pruno-Fraxinetum)

26,1

0,82

3,1

0,62

2,4

beekbegeleidende vogelkers-essenbos en essen-iepenbos (PrunoFraxinetum), zwak ontwikkeld

26,1

0,52

2,0

0,37

1,4

*mbb = maximale bijdragen bedrijf (Zeq/ha.j) ** > 3 % (beperkte bijdrage); > 5 % (relevante bijdrage); > 10 % (belangrijke bijdrage); > 50 % (sterk negatief effect); > KL (significant negatief effect)

Er kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last ter hoogte van de habitattypes afneemt. Ter hoogte van het habitattype 91E0u_va blijft de bijdrage verwaarloosbaar (verwaarloosbaar effect). Ter hoogte van de habitattypes 91E0_va is de bijdrage in de huidige situatie beperkt (gering negatief effect). In de gewenste situatie zal de bedrijfseigen bijdrage ter hoogte van dit element verwaarloosbaar zijn. Bedrijf 2 Zoals hoger gesteld zijn in de omgeving (1,5 km) van het bedrijf geen aandachtsgebieden, noch habitattypen, regionaal belangrijke biotopen of potentiële habitats gelegen. Het dichtstbijgelegen habitattype of regionaal belangrijk biotoop betreft het potentieel habitattype 91E0_va, gelegen op 1,7 km ten ZW van het bedrijf. De kritische last vermesting voor dit element bedraagt 26,1 kg N/ha/j en de maximale bijdrage van het bedrijf 0,28 kg N/ha/j. De bijdrage tot de kritische last van het bedrijf zal dus maximaal 1 % ter hoogte van dit element. Er geldt aldus een verwaarloosbaar effect. De vermestende depositie wordt weergegeven in Bijlage 35b (gewenste situatie). Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven zijn geen aandachtgebieden gelegen. Voorts is het dichtstbijzijnde habitattype gelegen op een afstand van 1,2 km van bedrijf 1. Het betreft een potentieel habitattype, waarbij de bijdrage van bedrijf 1 beperkt is in de huidige situatie en verwaarloosbaar is in de gewenste situatie. Gezien de afstand tot bedrijf 2 (1,7 km) zal de bijdrage van bedrijf 2 hier ook verwaarloosbaar zijn. Er wordt dus geen relevante of significante bijdrage verwacht ter hoogte van de omliggende habitattypes of regionaal belangrijke biotopen door de exploitatie/uitbreiding van beide bedrijven.

11.4.4 Verdroging Bedrijf 1 In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat er bronbemaling zou nodig zijn bij de aanlegfase. De invloedsstraal van deze bemaling wordt op 7 m ingeschat. Deze zone zal zich uitstrekken over gronden die niet kwetsbaar zijn voor verdroging. Het betreft eveneens een tijdelijk effect.


135

De grondwaterwinning waaruit grondwater opgepompt wordt bevindt zich op een diepte van dan 158 m. De straal waarbinnen het grondwater met meer dan 5 cm zakt, strekt zich uit tot 133 m rond de grondwaterwinning in de huidige situatie en 159 m rond de grondwaterwinning in de gewenste situatie. Door deze grote diepte worden geen verdrogingseffecten aan het oppervlakte verwacht. Daarnaast strekt de invloedstraal zich uit over de gronden die niet of weinig kwetsbaar zijn voor verdroging. Er is hiervoor dan ook geen of een verwaarloosbaar effect te verwachten. Bedrijf 2 In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat er bronbemaling zou nodig zijn bij de aanlegfase. De invloedstraal van deze bemaling wordt op 6,2 m geschat. Deze zone zal zich uitstrekken over gronden die niet kwetsbaar zijn voor verdroging. Het betreft hoe dan ook een tijdelijk effect. De grondwaterwinning waaruit drinkwater opgepompt wordt bevinden zich op een diepte van meer dan 158 m. De straal waarbinnen het grondwater met meer dan 5 cm zakt, strekt zich ui t tot 122 m rond de grondwaterwinning. Door deze grote diepte worden geen verdrogingseffecten aan het oppervlakte verwacht, daarbij strekt deze spreidingskegel zich enkel uit over gebieden die als niet of weinig verdrogingskwetsbaar worden aangeduid. Er is hiervoor dan ook een verwaarloosbaar effect te verwachten.

11.4.5 Rustverstoring Bedrijf 1 In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen aandachtsgebieden inzake natuur gelegen, zoals richtlijngebieden. Ook wordt de omgeving gekenmerkt door agrarische activiteiten (het bedrijf wordt omringd door andere veeteeltbedrijven), die reeds zorgen voor enige geluidsproductie. Wordt gekeken naar de geluidskwetsbaarheidskaart, dan kan vastgesteld worden dat de inrichting gelegen is in een zone die kwetsbaar is voor geluidsverstoring. Op ongeveer 95 m van het bedrijf komt gebied voor die als ‘zeer kwetsbaar’ voor geluidsverstoring wordt aangeduid. Er wordt echter niet verwacht dat er significante rustverstoring voor avifauna ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het ook van belang dat de dieren zo weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt wordt. Tijdens de bouw van de nieuwe stallen en staldelen kan er wel tijdelijk rustverstoring optreden, maar dit is van voorbijgaande aard. Er is dus sprake van een tijdelijk negatief effect. Er wordt niet verwacht dat er rustverstoring voor (avi)fauna ten gevolge van de normale bedrijfsactiviteiten zal optreden. Bedrijf 2 In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen aandachtsgebieden inzake natuur gelegen, zoals richtlijngebieden. Ook wordt de omgeving gekenmerkt door agrarische activiteiten (het bedrijf wordt omringd door andere veeteeltbedrijven), die reeds zorgen voor enige geluidsproductie. Wordt gekeken naar de geluidskwetsbaarheidskaart, dan kan vastgesteld worden dat de inrichting gelegen is in een zone die kwetsbaar is voor geluidsverstoring. Op ongeveer 60 m van het bedrijf komt gebied voor die als ‘zeer kwetsbaar’ voor geluidsverstoring wordt aangeduid. Er wordt echter niet verwacht dat er significante rustverstoring voor avifauna ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het ook van belang dat de dieren zo weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt wordt. Tijdens de bouw van de nieuwe stal kan er wel tijdelijk rustverstoring optreden, maar dit is van voorbijgaande aard. Er is dus sprake van een tijdelijk negatief effect. Er wordt niet verwacht dat er rustverstoring voor (avi)fauna ten gevolge van de normale bedrijfsactiviteiten zal optreden.


136

11.5 Synthese van de milieu-effecten Hoofdstuk 11.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling voor bedrijf 1 wordt nog eens samengevat in Tabel 90. De effectbeoordeling voor bedrijf 2 is terug te vinden in Tabel 91. Tabel 90 Samenvatting effecten bedrijf 1 voor de discipline fauna en flora deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling







gering negatief effect in de huidige situatie

verdroging

verwaarloosbaar situatie


rustverstoring

effect

in

de

gewenste


verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief effect tijdens de aanlegfase

Tabel 91 Samenvatting effecten bedrijf 2 voor de discipline fauna en flora deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling








verdroging


rustverstoring


verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief effect tijdens de aanlegfase

11.6 Milderende maatregelen Bedrijf 1 Rekening houdend met de verwachte effecten inzake deze discipline, worden geen bijkomende effecten voorgesteld. De reeds genomen maatregelen (voorzien van luchtwassers) worden als voldoende aanzien inzake de discipline fauna en flora. Bedrijf 2 Wordt de milderende maatregel voorgesteld bij discipline lucht in rekening gebracht, namelijk het voorzien van een combiwasser op de nieuwe stal in plaats van een biologische luchtwasser, dan bedraagt de maximale bijdrage van het bedrijf ter hoogte van het potentiële habitat 91E0_va 16 Zeq/ha/jaar en 0,23 kg N/ha/jaar. De bijdrage van het bedrijf zal dus tevens verwaarloosbaar zijn.


137

12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 12.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie Een veeteeltbedrijf is meestal gelegen in een agrarisch landschap, gekenmerkt door min of meer weidse zichten. Gezien de grootschaligheid van een intensief veeteeltbedrijf kan deze een sterke impact hebben op de omgeving. Een drietal effectgroepen kunnen afgelijnd worden vanuit het richtlijnenboek “landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006):   

het landschap als relatiesysteem; erfgoedaspecten; perceptieve aspecten.

De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de omgeving (zicht naar de inrichting en van de inrichting weg vanuit de verschillende relevante richtingen), de Landschapsatlas en de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in Vlaanderen (Antrop et al., 2002), … Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst. Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt worden, zijn:      

Eigen terreinwaarnemingen + foto’s; Lijst van beschermde monumenten en landschappen; Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen); Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002); Centraal Archeologische Inventaris; Topografische kaart.

Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigt van de toestand die er vroeger was. Bedrijf 1 Bijlage 30 toont de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Binnen een straal van 1 km is één puntrelict gelegen, met name ‘Gehucht Ter Beek’ op zo’n 890 m ten westen van het bedrijf. De dichtstbijzijnde relictzone bevindt zich op zo’n 1,7 km ten NW van de inrichting en betreft de relictzone ‘Vallei van de Weehagense Beek’. In de omgeving van het bedrijf bevinden zich geen beschermde monumenten, beschermde landschappen of beschermde stads-/dorpsgezichten, evenmin elementen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het bedrijf is gelegen in het traditioneel landschap Noorderkempen, meer bepaald in het ‘Land van Brecht’ (code 310020, Antrop et al., 2002). Structureel kenmerkend voor deze regio is de vlakke topografie en de blokvormige patronen van vegetatiemassa’s en open ruimten. Er zijn talrijke open ruimten van sterk wisselende omvang. De vegetatie (bossen) is meestal ruimtebegrenzend. De


138

geïsoleerde bebouwing maakt deel uit van de open ruimte. Verkavelingen en lintbebouwing in de beboste gebieden zijn soms storend maar niet ruimtebepalend. In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele landschap, namelijk:      

gedifferentieerd ruimtelijk beleid volgens de subeenheden gericht op het behoud van de verscheidenheid; oplossen van de problematiek van de weekendverblijven; vrijwaren van natuurgebieden als aaneengesloten blokken; conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie kan hier gebufferd worden met groenschermen en concentratie van de elementen; aanpak van de mestproblematiek; verlaten industrie- en militaire terreinen vrijwaren van bebouwing en inpassen in bos-, natuur- of recreatiegebieden.

De onmiddellijke omgeving van de projectlocatie wordt gekenmerkt door velden, onderbroken door bomenrijen en losstaande bebouwing. In de onmiddellijke omgeving van de projectlocatie zijn verschillende andere veeteeltbedrijven gelegen.

Bedrijf 2 Bijlage 30 toont de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Binnen een straal van 1 km bevinden zich geen elementen van de landschapsatlas. De dichtstbijzijnde relictzone bevindt zich op 1,8 km ten NW van het bedrijf en betreft de relictzone ‘Vallei van de Weehagense Beek’. Het dorpsgezicht van Loenhout, gelegen op zo’n 2,3 km ten W van het bedrijf is beschermd. Verder zijn binnen een straal van 1 km evenmin elementen gelegen die aangeduid worden als bouwkundig erfgoed. Het bedrijf zal gelegen zijn in het traditioneel landschap Noorderkempen, meer bepaald in het ‘Land van Brecht’ (code 310020, Antrop et al., 2002). Structureel kenmerkend voor deze regio is de vlakke topografie en de blokvormige patronen van vegetatiemassa’s en open ruimten. Er zijn talrijke open ruimten van sterk wisselende omvang. De vegetatie (bossen) is meestal ruimtebegrenzend. De geïsoleerde bebouwing maakt deel uit van de open ruimte. Verkavelingen en lintbebouwing in de beboste gebieden zijn soms storend maar niet ruimtebepalend. In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele landschap, namelijk:      

gedifferentieerd ruimtelijk beleid volgens de subeenheden gericht op het behoud van de verscheidenheid; oplossen van de problematiek van de weekendverblijven; vrijwaren van natuurgebieden als aaneengesloten blokken; conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie kan hier gebufferd worden met groenschermen en concentratie van de elementen; aanpak van de mestproblematiek; verlaten industrie- en militaire terreinen vrijwaren van bebouwing en inpassen in bos-, natuur- of recreatiegebieden.


139

De onmiddellijke omgeving van de projectlocatie wordt gekenmerkt door velden, onderbroken door bomenrijen en losstaande bebouwing. In de onmiddellijke omgeving van de projectlocatie zijn verschillende andere veeteeltbedrijven gelegen.

12.2 Afbakening studiegebied Het studiegebied omvat vooreerst het projectgebied (= de locatie van het project). Het wordt daarna lateraal uitgebreid om de eventuele zichtbaarheidszone rond het project te vatten. Die wordt bepaald door de afstand van waarop het project als dominante beelddrager in het landschapsbeeld nog zichtbaar is. Mocht deze zone kleiner zijn dan de invloedssfeer voor andere disciplines zoals bodem en water, dan wordt het studiegebied verder uitgebreid om ook deze invloedssferen te omvatten. Tenslotte wordt het uitgebreid totdat alle landschappelijke structuren die gedeeltelijk binnen de effectenzone vallen, volledig in het studiegebied opgenomen zijn. In praktijk wordt meestal een straal van 1 km beschouwd. Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens worden de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punten lijnrelicten) in de nabijheid van de projectlocatie beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan aanwezige monumenten, stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van de inrichting alsook de waarneming van de inrichting vanuit nabijgelegen woningen, worden mee opgenomen in de effectbeschrijving. Verder wordt eveneens indien relevant aandacht besteed aan het bouwkundig erfgoed en archeologie. Als studiegebied wordt de omgeving binnen een straal van 1 km rondom het bedrijfscentrum beschouwd.

12.3 Methodiek en significantiekader De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten. Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.

12.3.1 Het landschap als relatiesysteem Er zal worden nagegaan of het project relatie- of structuurwijzigingen met zich mee brengt. Hierbij wordt zowel rekening gehouden met zowel de horizontale als verticale relaties. Dergelijke impact zal voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe inrichting.

12.3.2 Erfgoedaspecten Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Er dient rekening gehouden te worden met drie soorten ‘erfgoedwaarden’:  landschap;  bouwkundig erfgoed;  archeologie. Tot het bouwkundig erfgoed behoren de historische gebouwen. Een bijzondere categorie binnen het bouwkundig erfgoed vormen de monumenten. Onder landschap worden de beschermde landschappen,


140

beschermde archeologische monumenten en zones, beschermde monumenten en beschermde stads- en dorpsgezichten gerekend. Als archeologisch erfgoed worden alle overblijfselen, voorwerpen en andere sporen van de mens uit het verleden beschouwd. Voorts worden de ankerplaatsen vermeld. Voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen en voor archeologische erfgoed verborgen erfgoedelementen (monumenten, relicten, zichten, ensembles, …) impliceert het inschatten van het mogelijk waardeverlies.

12.3.3 Perceptieve aspecten Het wijzigen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. Het is belangrijk om na te gaan in welke mate de inrichting een invloed zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn, aangezien het platteland niet alleen door landen tuinbouwers wordt gebruikt, maar ook door plattelandsbewoners en recreanten. Hierbij is een goede integratie van de landbouwconstructies ten zeerste aangewezen, rekening houdend met een goede ruimtelijke bundeling, aangepaste volumewerking, vormgeving, materiaalgebruik en kleurstelling van de bedrijfsgebouwen en een integraal landschapsplan met streekeigen beplantingen.

12.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Tabel 92 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

het landschap als relatiesysteem

inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf)

negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed

negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig erfgoed

archeologie

negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische site matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden t.h.v. gekende historische elementen gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en in diepte geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones

perceptieve aspecten

inschatting effect groenscherm

negatief effect: geen groenscherm matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %) gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %) geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen beplanting geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit streekeigen beplanting


141

12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten 12.4.1 Het landschap als relatiesysteem Bedrijf 1 Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen nieuwe staldelen aangebouwd worden aan de bestaande stallen. Daarnaast zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden ten oosten van de bestaande biggen en vleesvarkensstal in dezelfde lengterichting. De twee stallen zullen onmiddellijk naast elkaar voorzien worden. De elementen op het bedrijf worden geconcentreerd en er zal een aangepast groenscherm voorzien worden. De staldelen die aangebouwd worden aan de bestaande stallen zullen aansluiten op deze bestaande stallen. Het dak van de nieuwe vleesvarkensstal betreft een zadeldak met nokhoogte 9,6 m. Aansluitend wordt de nieuwe biggenstal voorzien, tevens met een zadeldak. De nokhoogte van deze stal zal 6,5 m bedragen, waardoor er een getrapt geheel ontstaat. Het landschap wordt beperkt verstoord; het bedrijf zal niet gelegen zijn binnen een beschermde zone en wordt omgeven door andere veeteeltbedrijven. Er is sprake van een gering negatief effect. Bedrijf 2 Het nieuw bedrijf zal gesitueerd zijn op een momenteel onbebouwd perceel en bestaan uit één grote stal, een mestsilo, kadaveropslag en elektriciteitscabine. De nieuwe stal zal 188,05 m lang zijn en een breedte hebben van 52,6 m. De constructie zal worden gebouwd met een zadeldak waarvan de zijwandhoogte ongeveer 3 m bedraagt. De nokhoogte zal 10,8 m bedragen. Er wordt een groenscherm voorzien rondom de nieuwe stal. Het landschap zal door deze nieuwe constructie beperkt verstoord worden. Het bedrijf ligt echter niet binnen beschermde zones en de omgeving wordt gekenmerkt door andere veeteeltbedrijven. Er is sprake van een matig negatief effect. Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Beide bedrijven worden gescheiden door een weg en een tussenliggend perceel. De bedrijven zullen dus geen aaneengesloten geheel vormen en geen cumulatief effect hebben op het landschap.

12.4.2 Erfgoedaspecten 12.4.2.1 Bouwkundig erfgoed Bedrijf 1 De uitbreiding van het bedrijf zal geen effect hebben op bouwkundig erfgoed, gezien de afstand tot deze elementen. Er is sprake van geen of een verwaarloosbaar effect. Bedrijf 2 In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen elementen die aangeduid worden als bouwkundig erfgoed gelegen. Het bedrijf zal aldus geen invloed hebben op dergelijke elementen. Er is sprake van geen of een verwaarloosbaar effect.

12.4.2.2 Archeologie Bedrijf 1 Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen nieuwe staldelen aangebouwd worden en zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden. Hiertoe zullen grondwerkzaamheden noodzakelijk zijn. In het verleden werden in Wuustwezel een aantal archeologische vondsten gedaan. Hoewel de projectlocatie geen gekende historische site is, zijn archeologische vondsten niet uitgesloten. Het gekende


142

archeologisch erfgoed is namelijk slechts een fractie van het bestaande archeologisch erfgoed. Het ongekende erfgoed is vele malen groter. Opdat geen archeologisch erfgoed verloren zou gaan, biedt het archeologiedecreet en bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het melden van archeologische vondsten is namelijk verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium. Dit artikel bepaalt dat archeologische vondsten moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het vinden moeten bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Archeologische vondsten dienen gemeld te worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Bij het indienen van de bouwvergunningsaanvraag zal er afhankelijk van de grootte en de impact van de geplande werken geoordeeld worden door het agentschap Onroerend erfgoed of een archeologisch vooronderzoek al dan niet noodzakelijk is. Bedrijf 2 Er wordt een nieuwe stal voorzien op het bedrijf. Hiervoor zullen grondwerkzaamheden noodzakelijk zijn. In het verleden werden in Wuustwezel een aantal archeologische vondsten gedaan. Hoewel de projectlocatie geen gekende historische site is, zijn archeologische vondsten niet uitgesloten. Het gekende archeologisch erfgoed is namelijk slechts een fractie van het bestaande archeologisch erfgoed. Het ongekende erfgoed is vele malen groter. Opdat geen archeologisch erfgoed verloren zou gaan, biedt het archeologiedecreet en bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het melden v an archeologische vondsten is namelijk verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium. Dit artikel bepaalt dat archeologische vondsten moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het vinden moeten bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Archeologische vondsten dienen gemeld te worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Bij het indienen van de bouwvergunningsaanvraag zal er afhankelijk van de grootte en de impact van de geplande werken geoordeeld worden door het agentschap Onroerend erfgoed of een archeologisch vooronderzoek al dan niet noodzakelijk is.

12.4.3 Perceptieve aspecten Bedrijf 1 Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. Het bedrijf en de ruimere omgeving worden geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 6a). In de gewenste situatie worden twee nieuwe stallen voorzien en aan alle bestaande stallen een uitbouw voorzien. De nieuwe stallen zullen evenwijdig aan de bestaande stallen geplaatst worden. Zo blijft het bedrijf geordend. Momenteel is nog geen groenscherm aanwezig op het bedrijf. Om het bedrijf in de gewenste situatie zo goed mogelijk te integreren werd een landschapsintegratieplan opgesteld (Bijlage 31a). Hierin wordt voorgesteld om de bestaande beplanting rondom het bedrijf (bomenmassief van eiken langs de westelijke perceelsgrens en bomenrij van gemeente op berm langs noordelijk perceelsgrens) aan te vullen met nieuwe beplanting. Ten westen van het bedrijf wordt voorgesteld om de bomenmassief met (zomer)eiken door te trekken over gans de westelijke perceelsgrens. Langsheen de zuidelijke perceelgrenzen en langs de betonverharding in het noorden wordt een gevarieerde beplanting met gemengde heg met bomenrij voorzien. Deze zal bestaan uit een lage, dichte beplantingsvorm en een hogere transparante beplanting, zodat een mooie combinatie ontstaat die luchtig overkomt en waarbij de stallen nog zichtbaar zijn. De gemengde heg zal bestaan uit 5 verschillende inheemse soorten die groepsgewijs per soort in twee rijen wordt aangeplant. Een voorstel van soorten zijn veldesdoorn, haagbeuk, vogelkers, wilde liguster en Gelderse roos. De hoge transparante beplanting kan bestaan uit gewone esdoorn of zomereik. In het landschapsintegratieplan wordt ten zuidenoosten van het bedrijf een strakke haag voorzien langs de inritten en varkensstal. De soorten die hierbij voorgesteld worden zijn haagbeuk, beuk, gewone hulst en gewone liguster. Ter begeleiding van deze haag aan de noordoost en


143

zuidwest kant van het bedrijf wordt een bomenrij van hoogstammige inheemse bomen voorgesteld. Suggesties hiervoor zijn winterlinde of haagbeuk. Langsheen de strakke haag ten zuidoosten van de bedrijfssite wordt voorgesteld om een bomenrij bestaande uit veldesdoorn of els aan te planten. Deze bomenrij heeft als doel de naastgelegen (zeugen)stal te breken in volume. Ten slotte wordt voorgesteld om rondom de mestsilo’s heestermassieven van inheemse soorten aan te planten. Mogelijke soorten hiervoor zijn hazelaar, gewone vogelkers, Gelderse roos en sporkehout. Els en berk kunnen eventueel verspreid in de heesters worden aangeplant en als boom doorgroeien. Een uitgebreide bespreking en motivatie van het bedrijfsintegratieplan wordt weergegeven in Bijlage 31a. Na aanplanten en uitgroei van de voorgestelde beplanting zal het bedrijf goed geïntegreerd zijn in zijn omgeving. De nieuwe constructies zullen gebouwd worden volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure ‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):  streven naar gesloten, compact geheel: waar mogelijk wordt een uitbouw aan de bestaande stallen voorzien. De nieuwe stallen zullen ten O parallel aan de bestaande stallen voorzien worden, waarbij ruimte gelaten wordt voor de brandweer;  geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp. Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de inrichting. Dit is en zal van toepassing zijn op het bedrijf;  torensilo’s binnen bebouwing houden: de silo’s worden waar mogelijk binnen de bebouwing geplaatst. Wat de nieuwe stallen betreft is dit vanwege brandveiligheid echter niet mogelijk. Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:  gelijke dakhelling gebruiken: de nieuwe stallen en aanbouwen aan de bestaande stallen zullen eenzelfde dakhelling hebben;  gebruik van dezelfde materialen en kleuren: de bestaande stallen bestaan uit een gegalvaniseerde staalconstructie, voorzien van een betonpaneel met rood steenmotief. De stallen zijn voorzien van een zadeldak met zwarte vezelcement golfplaten, groene metaalplaat en witte windveren als afwerking van de kopgevels. In de zijgevels zijn PVC-raamstroken voorzien. De nieuwe stallen en staldelen zullen uit dezelfde materialen opgebouwd worden;  donkere dakstructuur: het dak zal bestaan uit zwarte vezelcementplaten;  neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zullen uitgevoerd worden met een neutrale kleur;  versieringen vermijden: onnodige versieringen worden vermeden. Doordat de nieuwe stallen en staldelen uitgevoerd zullen worden met bovenstaande tips indachtig, en het groenscherm volledig rondom het bedrijf voorzien is, zal de inrichting goed geïntegreerd zijn in het landschap. Bedrijf 2 Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. Het bedrijf en de ruimere omgeving worden geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 6b). Het nieuw bedrijf zal bestaan uit één nieuwe stal, een mestsilo, kadaveropslag en elektriciteitscabine. De stal zal evenwijdig met de westelijke perceelsgrens gesitueerd worden. De stal zal bestaan uit een gegalvaniseerde staalconstructie met een betonpaneel met rood steenmotief. Het zadeldak zal bestaan uit zwarte vezelcement golfplaten. De kopgevel wordt voorzien van een groene metaalplaat en witte windveren als afwerking. In de zijgevels wordt een pvc raamstrook voorzien.


144

Voor het bedrijf werd een bedrijfsintegratieplan opgesteld, om de nieuwe inrichting zo goed mogelijk in te passen in het landschap (Bijlage 31b). Langsheen de toegangswegen (drie in totaal) wordt een strakke smalle haag voorzien. Mogelijkheden hiervoor zijn haagbeuk, veldesdoorn, beuk en gewone liguster. Verder worden vooraan het bedrijf (ten Z) hoogstammige, kleine bomen (sierpeer, gewimperde linde, pluimes, rode esdoorn of veldesdoorn) en solitaire hoogstambomen (rode noorse esdoorn, amberboom, sierkers of moeraseik) voorzien. Ten oosten en ten westen van de stal wordt voorgesteld een gemengde heg bestaande uit vijf verschillende inheemse soorten (veldesdoorn, sporkehout, vogelkers, wilde liguster, gelderse roos, rode kornoelje, haagbeuk, meidoorn of kardinaalsmuts) aan te planten in een dubbele rij in driehoeksverband. Hierin worden hoogstammige knotbomen (knotwilg, els, es of eik) voorzien. Aan de achterzijde van het bedrijf (ten N) wordt aansluitend op de stal een heerstergorde voorzien, aan te planten in een dubbele rij in driehoeksverband. Hierbij wordt aangeraden om hazelaar te planten. Ten N van de toegangsweg achter de stal wordt een bomenrij van hoogstammige, inheemse bomen voorzien. Mogelijke boomsoorten zijn hierbij winterlinde, notelaar en gewone esdoorn. Ten slotte wordt ook rondom de mestsilo een dubbele rij in driehoeksverband aan heestergordel voorzien. Deze heestergordel kan bestaan uit gemengd bosgoed met vogelkers, rode kornoelje en els. Specifieke details met betrekking tot de hoogte, tussenafstand, breedte… zijn terug te vinden in Bijlage 31b. De nieuwe constructies zullen gebouwd worden volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure ‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):  streven naar gesloten, compact geheel: er wordt één nieuwe stal voorzien, alle bijkomende infrastructuur (mestsilo, kadaveropslag, electriciteitscabine) worden in de onmiddellijke omgeving van deze stal voorzien en mee omsloten door het groenscherm;  geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp. Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de inrichting. Door het bedrijf parallel aan de westelijke perceelgrens te oriënteren wordt een ordelijke plaatsing van het gebouw verkregen;  torensilo’s binnen bebouwing houden: een deel van de silo’s bevindt zich binnenin het gebouw, bij de brijvoerkeuken. De overige silo’s zullen ten Z van de stal, onmiddellijk ten O van de laadkade voorzien worden. Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:  gelijke dakhelling gebruiken: er wordt slechts één stal voorzien die overal dezelfde dakhelling zal hebben;  gebruik van dezelfde materialen en kleuren: er wordt slechts één grote nieuwe stal voorzien. De gevels zullen bestaan uit prefab betonpanelen met een baksteenmotief. De topgevels zullen met een groene metaalplaat bedekt zijn;  donkere dakstructuur: het dak zal bestaan uit zwarte vezelcementplaten;  neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zullen uitgevoerd worden met een neutrale kleur;  versieringen vermijden: de nieuwe stal zal strak en zonder onnodige versieringen uitgevoerd worden. De nieuwe inrichting zal uitgevoerd worden met bovenstaande tips indachtig. Na de aanplant en de uitgroei van het groenscherm volledig rondom het bedrijf, zal de inrichting goed geïntegreerd zijn in het landschap.

12.5 Synthese van de milieu-effecten


145

Hoofdstuk 12.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten voor bedrijf 1 worden nog eens kort samengevat in Tabel 93. De effecten voor bedrijf 2 worden weergegeven in Tabel 93 Samenvatting effecten voor bedrijf 1 voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling




erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed



archeologie inschatting effect groenscherm

geen of verwaarloosbaar effect geen of verwaarloosbaar effect na aanleg groenscherm

Tabel 94 Samenvatting effecten voor bedrijf 2 voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling




erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed



archeologie inschatting effect groenscherm

geen of verwaarloosbaar effect geen of verwaarloosbaar effect na aanleg groenscherm

12.6 Milderende maatregelen Bedrijf 1 Na de aanplanting en volgroei van een passend groenscherm zal het bedrijf goed geïntegreerd worden in het landschap. Er worden geen verdere milderende maatregelen voorgesteld. Bedrijf 2 Er worden geen verder te nemen maatregelen voorgesteld. Het nieuwe bedrijf zal een ordelijk uitzicht hebben en goed geïntegreerd worden in het landschap.


146

13 Discipline mens 13.1 Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie Landbouwbedrijven oefenen een grote invloed uit op hun omgeving. Dit kan leiden tot hinder voor de omwonenden, zoals stofhinder, geluidshinder en transport. Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het bedrijf beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie, landbouw, overige bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt zullen worden zijn:  Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente en milieudienst;  Gewestplan;  Wegenatlas;  Orthofoto;  Topografische kaart.

13.2 Afbakening studiegebied Het studiegebied wordt voornamelijk bepaald door de grens waar relevante geurwaarneming voorkomt. Effecten zoals geluids- of stofhinder reiken veelal minder ver. De effecten naar verkeer kunnen zich echter verder uitstrekken, zodat de voornaamste antropogene elementen in de ruimere omgeving (circa 1 km) worden beschreven (meest nabijgelegen woonkernen, recreatieve locaties en elementen, landbouwactiviteiten, verkeer en industriële activiteiten).

13.3 Toelichting referentiesituatie Hierbij wordt voornamelijk de ligging van het bedrijf ten opzichte van zijn omgeving beschreven.

13.3.1 Woonfunctie Bedrijf 1 Binnen een straal van 1 km is geen woongebied gelegen. De dichtstbij gelegen woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, is op zo’n 125 m ten O van de nieuwe stal gelegen. Bedrijf 2 Het dichtstbijzijnde woongebied is gelegen op 1,7 km ten W van het bedrijf. De dichtstbij gelegen woning, niet gerelateerd aan een veeteeltbedrijf, betreft dezelfde woning als de dichtstbij gelegen woning van Bedrijf 1. Deze woning is op zo’n 200 m ten Z van de bedrijfscontour gesitueerd.

13.3.2 Recreatie Binnen een straal van 1 km rondom beide bedrijven zijn geen recreatiegebieden gelegen.


147

13.3.3 Landbouw De omgeving van beide bedrijven wordt gekenmerkt door een agrarisch grondgebruik, voornamelijk akkers en weilanden. Daarnaast komen in de onmiddellijke omgeving van de bedrijven ook nog enkele andere veeteeltbedrijven voor.

13.3.4 Industrie Binnen een straal van 1 km rond de inrichtingen bevinden zich geen industriegebieden.

13.3.5 Verkeer De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichtingen zelf zullen in detail bij de effectbespreking besproken worden.

13.4 Methodiek en significantiekader De discipline mens is meer een integrerende discipline. Omdat de effecten inzake geluidshinder, stofhinder en geurhinder al in de andere disciplines besproken worden, wordt hier niet meer dieper op ingegaan. De geluidshinder inzake leveren en lossen van goederen wordt in de discipline geluid en trillingen (hoofdstuk 10) onderzocht. Stof- en geurhinder werden reeds in de discipline lucht beschreven (hoofdstuk 7). In deze discipline zullen echter wel eventuele klachten, die ooit tegen het bedrijf geuit zijn, besproken worden. Bij eventuele klachtenhistoriek, zal vermeld worden welke maatregelen er eventueel in het verleden getroffen zijn om deze op te lossen of te voorkomen. Deze historiek wordt opgevraagd bij het gemeentebestuur en eventueel bij milieu-inspectie. Naast de beoordeling van de klachtenregistratie, zal ingezoomd worden op de verkeershinder. De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:  aan en afvoer dieren;  aanvoer grondstoffen;  afvoer eindproducten;  afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...). Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten dat noodzakelijk is in het productieproces van het bedrijf. Hierbij wordt ook vermeld welk type transport er per vracht wordt gebruikt en wanneer deze transporten voorkomen. De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg onmogelijk om alle aan- en afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg voornamelijk op de afstand tussen het bedrijf en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg). Bij de bespreking van de weginfrastructuur van de voornaamste aan- en afvoerroute(s) wordt ook het wegtype (autosnelweg, gewestweg, ringweg, lokale ontsluitingsweg voor (niet-) doorgaand verkeer, etc.) vermeld. Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de inrichting ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen, …), alsook de staat van de gebruikte wegen en de capaciteit en geschiktheid van de gebruikte wegen bepalend. Ook worden eventuele bewegwijzerde wandel- en fietsroutes die langs het bedrijf of de


148

voornaamste aan- en afvoerroutes liggen aangegeven. Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in de nabijheid van de inrichting onder de loep genomen. Tabel 95 Significantiekader voor de discipline mens deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

klachten

klachtenregistratie gemeente

negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot hinder verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met betrekking tot hinder

transport

verkeerssituatie grote weg)

(tot

eerste

negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en doorheen gevoelig gebied (woongebied, ...) matig negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en niet doorheen gevoelig gebied gering negatief effect: transporten op grote wegen en doorheen gevoelig gebied geen of verwaarloosbaar effect: transporten op grote wegen en niet doorheen gevoelig gebied

13.5 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten 13.5.1 Klachtenregistratie Bedrijf 1 Navraag bij de gemeente Wuustwezel leert dat tot op heden nog geen klachten of overtredingsdossiers gekend zijn met betrekking tot het veeteeltbedrijf gelegen in de Meerseweg 17. Bedrijf 2 Het betreft een nieuwe inrichting. Reeds bestaande klachten zijn aldus niet mogelijk.

13.5.2 Verkeershinder Bedrijf 1 Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Dit gebeurt voornamelijk met vrachtwagens. Het verkeer maakt gebruik van volgende route: Meerseweg, Hoogstraatseweg en E19. Om de mestverwerking en vleesvarkenstal te bereiken is tevens een ontsluiting op de Jonkersweg voorzien. Transporten gaan dan via de Jonkersweg naar de Meerseweg om vervolgens via de Hoogstraatseweg de E19 te bereiken. Deze transportroute doorkruist geen gevoelig gebied en verloopt volledig door agrarisch gebied. De Meerseweg en Hoogstraatseweg zijn 2-vaksbanen, met door markeringen afgescheiden rijvakken. Beide wegen zijn voorzien van een fietspad. De Jonkersweg bestaat uit een smallere betonnen baan zonder wegmarkeringen. Langsheen de transportroute zijn gekende functionele of recreatieve fiets- of wandelroutes uitgestippeld. Enkel de Jonkersweg valt samen met een onderdeel van het fietsknooppuntnetwerk. Er wordt uitgegaan van een gering negatief effect. De route wordt weergegeven op Bijlage 3a. Tabel 96 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten behoeve van het bedrijf. Hierbij zijn tevens de transporten naar (of van) bedrijf 2 meegerekend. Tabel 96 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie

aanvoer zeugen

opmerking

huidige situatie

gewenste situatie

zeugen worden op het bedrijf zelf geproduceerd

0

0


149

opmerking

huidige situatie

gewenste situatie

aanvoer biggen

biggen worden op het bedrijf zelf geproduceerd

0

0

aanvoer voeder

25 à 30 ton per vracht

365

435

aanvoer brandstof

10.000 liter per vracht

4

5

aanvoer mest

enkel in huidige situatie mest van externen

180

0

afvoer biggen

biggen worden alle op het bedrijf zelf afgemest in de huidige situatie

0

84

afvoer varkens

200 dieren per vrachtwagen

104

240

afvoer kadavers

ongeveer 2 per week

104

130

afvoer dikke fractie

25 ton per vracht

52

52

afvoer effluent

16 ton per vracht

375

375

afvoer slib

16 ton per vracht

62

62

1.246 transporten per jaar

1.378 transporten per jaar

24 transporten per week

26,5 transporten per week

TOTAAL

Wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse transporten in de huidige situatie 24 bedraagt. In de gewenste situatie zullen er 26,5 transporten per week plaatsvinden. Bedrijf 2 Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Dit gebeurt voornamelijk met vrachtwagens. Het verkeer maakt gebruik van volgende route: Meerseweg, Hoogstraatseweg en E19. Deze transportroute doorkruist geen gevoelig gebied en verloopt volledig door agrarisch gebied. De Meerseweg en Hoogstraatseweg zijn 2-vaksbanen, met door markeringen afgescheiden rijvakken. Beide wegen zijn voorzien van een fietspad. Langsheen de transportroute zijn gekende functionele of recreatieve fiets- of wandelroutes uitgestippeld. Er wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect. De route wordt weergegeven op Bijlage 3b. Tabel 96 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten behoeve van het bedrijf. Hierbij werden tevens de transporten van en naar bedrijf 1 in rekening gebracht. Tabel 97 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie opmerking

gewenste situatie

aanvoer biggen

250 per vracht

84

aanvoer voeder

25 à 30 ton per vracht

215

aanvoer brandstof

6.000 liter per vracht

4

200 dieren per vrachtwagen

103

ongeveer 2 per week

104

25 ton per vracht

403

afvoer vleesvarkens afvoer kadavers afvoer mest TOTAAL

914 transporten per jaar gemiddeld 18 transporten per week

Wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse transporten gemiddeld 18 zal bedragen.


150

13.6 Synthese van de milieu-effecten Hoofdstuk 13.5 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline Mens. Tabel 98 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten voor bedrijf 1. In Tabel 99 wordt een samenvattend overzicht gegeven van deze effecten voor bedrijf 2. Tabel 98 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

klachten

klachtenregistratie


transport

verkeerssituatie


Tabel 99 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

klachten

klachtenregistratie

geen uitspraak mogelijk

transport

verkeerssituatie


13.7 Milderende maatregelen Gezien er geen problemen verwacht worden inzake transporten, worden geen milderende maatregelen voorgesteld.


151

14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets 14.1 Algemene toelichting Watertoets Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze beslissing in het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden onderworpen. De Watertoets omvat door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks evaluatie-items, zoals veiligheid tegen overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening voor huishoudens en economische actoren, bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel betekenisvolle nadelige effecten worden beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als vrijgeleide om vergunningen te weigeren of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het algemeen opgevat worden als het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van mogelijke schadelijke effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een belangrijk preventief instrument. De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf 1/11/06). Op 14 oktober 2011 werd een wijzigingsbesluit inzake de watertoets goedgekeurd. Deze trad in werking op 1 maart 2012. In het wijzigingsbesluit werd de aanbeveling om advies te vragen aan een waterbeheerder omgezet in adviesvraagplicht. Verder werd met een samenvattend artikel in het besluit zelf de beoordelingsschema’s sterk vereenvoudigd en werd de kaart van de overstromingsgevoelige gebieden geactualiseerd en uitgebreid. Er werd een aanvullende lijst met vergunningen en plannen die aan de watertoets moeten onderworpen worden opgenomen. De inhoud van de waterparagraaf en het wateradvies werden afgestemd op de wijzigingen aan het decreet Integraal Waterbeleid van 2007.

14.2 Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot de milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze aandachtspunten dienen door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de uitvoering van de Watertoets. Bedrijf 1 Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een verharding. Er wordt een nieuwe stal met bijkomende verhardingen voorzien in voorliggend project.  gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.gisvlaanderen.be) ligt het bedrijf op niet overstromingsgevoelig gebied.  gewijzigde afstromingshoeveelheid: regenwater dat op de nieuwe stallen of staldelen terecht komt, wordt opgevangen in de luchtkanalen. Er kan zo’n 1.155,2 m³ opgevangen worden. Het overtollige regenwater wordt afgevoerd via een overloop.  gewijzigde infiltratie naar het grondwater: de nieuwe stallen en staldelen zullen gelegen zijn op grond die hoofdzakelijk als niet infiltratiegevoelig wordt aangeduid (kaart met infiltratiegevoelige gronden: www.gisvlaanderen.be). Het regenwater dat op de nieuwe stallen of staldelen te recht komt zal opgevangen, deels hergebruikt worden en deels geïnfiltreerd worden.


152



gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de nieuwe stallen en staldelen zullen liggen in een zone die matig gevoelig (type 2) is voor grondwaterstroming (gevoeligheidskaart voor grondwaterstroming: www.gisvlaanderen.be).

Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of de wijziging van de vegetatie.  Niet van toepassing. Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.  Niet van toepassing. Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.  buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: regenwater dat op de nieuwe stallen en staldelen terecht komt, wordt opgevangen in de luchtkanalen (1.155,2 m³). Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het oppervlaktewater of het grondwater.  niet van toepassing. Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.  wijzigen van de grondwaterwinning: er wordt een hernieuwing grondwaterwinning aangevraagd. De winning is een ingedeelde ingreep.

van

de

bestaande

Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit van de waterloop.  Niet van toepassing. Bedrijf 2 Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een verharding. Er wordt een nieuwe stal met bijkomende verhardingen voorzien in voorliggend project.  gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.gisvlaanderen.be) ligt het bedrijf op niet overstromingsgevoelig gebied.  gewijzigde afstromingshoeveelheid: regenwater dat op de nieuwe stal terecht komt, wordt opgevangen in een regenwateropvang van 282,2 m³. Het overtollige regenwater wordt afgevoerd via een buffer van 115.875 l.  gewijzigde infiltratie naar het grondwater: de nieuwe stal zal gelegen zijn op grond die als niet infiltratiegevoelig wordt aangeduid (kaart met infiltratiegevoelige gronden: www.gisvlaanderen.be). Het regenwater dat op de nieuwe stal te recht komt, zal opgevangen, deels hergebruikt worden en deels geïnfiltreerd worden.  gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de nieuwe stal zal liggen in een zone die matig gevoelig (type 2) is voor grondwaterstroming (gevoeligheidskaart voor grondwaterstroming: www.gisvlaanderen.be). Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of de wijziging van de vegetatie.  Niet van toepassing. Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.  Niet van toepassing.


153

Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.  buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: regenwater dat op de nieuwe stal terecht komt, wordt opgevangen in een regenwateropvang van 282,2 m³. Het overtollige regenwater wordt afgevoerd via een buffer van 115.875 l. Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het oppervlaktewater of het grondwater.  niet van toepassing. Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.  wijzigen van de grondwaterwinning: er wordt een vergunning grondwaterwinning aangevraagd. De winning is een ingedeelde ingreep.

voor

een

nieuwe

Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit van de waterloop.  Niet van toepassing.


154

15 Natura 2000-toets Binnen een straal van 1,5 km rondom beide bedrijven is geen speciale beschermingszone gelegen (vogelof habitatrichtlijngebied) of VEN-gebied.


155

16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want GPBVinrichting). In Tabel 100 wordt een overzicht gegeven van de mogelijke BBT die voor de veeteeltsector gekend zijn. Ook wordt getoetst of het al dan niet op het voorliggend bedrijf gebruikt zal worden. Tabel 100 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector (bedrijf 1 en bedrijf 2) discipline

omschrijving

wanneer BBT

op bedrijf toegepast?

opstellen van een waterbalansschema

nieuwe en bestaande installaties

ja, zie figuur 1 en figuur 2

grof vuil verwijderen door droog reinigen


ja, op beide bedrijven wordt het grof vuil droog verwijderd

goed gebruik van de drinkwatervoorziening


ja, past in een goede bedrijfsvoering

optimaliseren van de spoelwaterhuishouding van de melkinstallatie

melkveebedrijven

niet van toepassing

gebruik maken van alternatieve waterbronnen


ja, regenwater zal aangewend worden op beide bedrijven voor de luchtwasser(s). Op het bestaand bedrijf wordt in de huidige situatie reeds regenwater aangewend voor de luchtwasser

beperken van sapverliezen

nieuw en bestaand, veeteeltbedrijven die gebruik maken van kuilvoeder

niet van toepassing

vervuiling van de run-off van de kuilplaat beperken

BBT voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen

niet van toepassing

sector: veeteelt water

afvalwater

het proper houden van de kuilplaat door schoonvegen en het goed afsluiten van de kuil na gebruik is BBT voor alle veeteeltbedrijven met een kuilplaat perssappen en first flush van de kuilplaat opvangen en uitrijden op het land

BBT bij nieuwbouw kuilplaten

afvalwater dat mestdeeltjes bevat opvangen en uitrijden op het land


bij beide bedrijven wordt reinigingswater van de stallen opgevangen en mee met de mest mee uitgereden op het land of afgevoerd naar de mestverwerking

melkspoelwater opvangen in de mestkelder

nieuwe en bestaande installaties bij melkveebedrijven

niet van toepassing

afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op riool

BBT indien aansluiting op riool technisch haalbaar is en toegestaan is door de bevoegde overheid

er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd

verdunde fractie van de run-off


niet van toepassing


niet van toepassing

BBT bij bestaande kuilplaten, tenzij kan worden aangetoond dat het scheidingssysteem in het concrete geval niet economisch haalbaar is

156

discipline

omschrijving

wanneer BBT

op bedrijf toegepast?


niet van toepassing

van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen beregenen op de weide verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater

emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht opstellen van een nutriëntenbalans


er wordt jaarlijks bij de mestbankaangiftes een nutriëntenbalans opgesteld

toepassen van precisievoeding


de bedrijven stemmen het voeder af op de noden van de dieren

vloerbevuiling zoveel mogelijk voorkomen


mestresten worden zo veel mogelijk opgeruimd, na iedere ronde wordt gereinigd

toepassen van ammoniakemissiearme stalsystemen varkens/pluimvee

BBT bij nieuwbouwstallen, volgens de specificaties gegeven in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19/03/2004

ja, zowel de stallen van het bestaand bedrijf als deze van het nieuw bedrijf zijn of zullen AEA uitgevoerd worden

voldoende mestopslagcapaciteit voorzien


ja, voor bedrijf 2

afvloeiing van mest en/of mestsappen voorkomen bij externe mestopslag – optimalisatie van de mestopslag


ja, de mestopslag is en zal afgesloten zijn voor beide bedrijven

mestaanwending afstemmen op de betrokken landbouwgrond, gewasbehoefte en klimatologische omstandigheden


ja, voor beide bedrijven

mest emissiearm aanwenden, nauwkeurig doseren en gelijkmatig verspreiden



optimaliseren van stallen en/of mestopslagplaatsen binnen de bedrijfslocatie

BBT voor nieuwe stallen en/of nieuwe opslagplaatsen


stallucht afzuigen en behandelen met een gaswasser

BBT bij mechanisch geventileerde nieuwbouwstallen voor diercategorieën waarvoor nog geen AEA-stalsystemen in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19/03/2004 zijn opgenomen en indien naast de emissie vanuit de stal nog bijkomende emissiebronnen aangepakt worden

ja, er worden op beide bedrijven waar technisch/financieel mogelijk, wasser voorzien

opstellen van energiebalans/uitvoeren van een


het wordt aangeraden om een energiebalans op te stellen van

bij bedrijf 1 wordt de mest op regelmatige tijdstippen afgevoerd naar de mestverwerkingsinstallatie en wordt dus vanuit gegaan dat er eveneens voldoende mestopslagcapaciteit is

stof

energie


157

discipline

omschrijving

wanneer BBT

energieaudit

op bedrijf toegepast? bedrijf 1 bedrijf 2 betreft een nieuw bedrijf, waarbij energiestromen zullen geoptimaliseerd zijn

optimaliseren van het ontwerp van het ventilatiesysteem in mechanisch geventileerde stallen

bij nieuwbouwstallen

ja

regelmatige controle en reiniging van leidingen en ventilatoren in mechanisch geventileerde stallen


ja, periodieke controles zullen uitgevoerd worden

gebruik maken van een melkpomp/vacuümpomp met een toerentalregeling

melkbedrijven met een nieuwe melkinstallatie

niet van toepassing

gebruik maken van een voorkoeler

melkbedrijven met een nieuwe melkinstallatie

niet van toepassing

warmte recupereren uit de melkkoeler

nieuwe en bestaande installaties bij melkveebedrijven

niet van toepassing

afvalstromen minimaliseren en volgens de meest aangewezen opties afvoeren


ja, het is in ieders voordeel dat de afvalstroom zo minimaal mogelijk gehouden wordt, en zo optimaal mogelijk afgevoerd wordt

afval

Tabel 101 Overzicht Best Beschikbare technieken voor mestverwerking (bedrijf 1) onderdeel

omschrijving

wanneer BBT

gebruikt?

voordrogen op het pluimveebedrijf

altijd

niet van toepassing

composteren

indien voldoende afzetmogelijkheden buiten Vlaanderen

niet van toepassing

drogen

indien voldoende afzetmogelijkheden buiten Vlaanderen

niet van toepassing

verbranden met energieterugwinning

altijd

niet van toepassing

laden en lossen van mest in afgesloten ruimten

altijd

ja, mest opgeslagen in mestkelders of ruwe mesttank

ontvangstruimte, mestkelder en voorraadtank in gesloten uitvoering

altijd

ja

ammoniakgehalte in algenvijver laag houden

altijd

niet van toepassing

ammoniak en lachgasemissie minimaliseren

altijd

ja, de emissies worden online opgevolgd en bij bedrijfsbezoeken door Trevi NV

zure wassing uitgaande lucht + eventueel biofilter

altijd

niet van toepassing

pluimveemest

laden en lossen

algenkweek

biologische behandeling

composteren


158

onderdeel

omschrijving

wanneer BBT

gebruikt?

uitgaande lucht thermische drogers behandelen met stofvangers, zure wassing en/of naverbranding

altijd

niet van toepassing

behandelen van afgassen met technieken zoals zure wassing, biofiltratie en naverbranding

altijd

neen

kies systeem met minimale emissies (centrifuges, vijzelpers)

altijd

ja, ruwe mest wordt met centrifuge gescheiden in een dunne en dikke fractie

behandelen van afgassen met stofvangers, aangevuld met biofilters

altijd

niet van toepassing

behandeling van rookgassen met stoffilters, alkalische wassers en eventueel actief kool

altijd

niet van toepassing

maximale overkapping om efficiënte afzuiging mogelijk te maken

altijd

niet van toepassing

behandelen van afgezogen ventilatielucht door filtratie over biobed en zure wassers (of alternatief)

altijd

neen

opslag van tussen- en eindprodukten zodat minimale luchtemissie

altijd

ja

opslag van tussen- en eindprodukten zodat minimale bodemverontreiniging

altijd

ja

drogen

indampen

mechanische scheiding

pelletiseren

verbranden

algemeen


159

17 Monitoring en evaluatie 17.1 Controle Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en gegevens opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe het bedrijf ten opzichte van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante elementen aangehaald en bondig toegelicht.

17.2 Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst te Wuustwezel. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze klachten verder onderzoekt.

17.3 Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te worden (MINA-plan 2011-2015).

17.4 Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter, die het opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste aftappunt van het gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting moet voldoen (afd. 5.53.3). Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de kwantiteit van de grondwaterreserves en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te behoeden.

17.5 Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Het bedrijf gelegen in de Meerseweg 17 (bedrijf 1) wordt bodemonderzoekplichtig bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening en om de 10 jaar. Het bedrijf gelegen in de Meerseweg Z/N (bedrijf 2) wordt bodemonderzoekplichtig bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening en om de 20 jaar.

17.6 Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder deelbekken waarvoor een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met betrekking tot de gemeten concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken. Enerzijds kan bij een eventuele overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO 3-/l) niet specifiek aangegeven worden welke percelen of bedrijven verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de bemesting op al de percelen


160

reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele deelbekken. In de omgeving van het bedrijf zijn geen representatieve MAP-meetpunten gelegen.

17.7 Vermesting en grondwaterverontreiniging – peilbuizen Op bedrijf 1 worden reeds in de huidige situatie meer dan 2.500 varkens gehuisvest. Er dienen dus overeenkomende met art. 5.9.7.1. Vlarem II peilbuizen aanwezig te zijn op het bedrijf en er dient een driejaarlijkse controle van het grondwater te gebeuren om eventuele negatieve beïnvloeding van de grondwaterkwaliteit door lekkende mestkelders te detecteren. Bedrijf 2 zal in de gewenste situat ie tevens meer dan 2.500 varkens gehuisvesten. Ook hier dienen er aldus peilbuizen aanwezig te zijn die driejaarlijks opgevolgd worden.


161

18 Grensoverschrijdende effecten De afstand van het bedrijf tot de Nederlandse grens bedraagt ongeveer 2,5 km. Gezien de belangrijkste effecten veroorzaakt door het bedrijf zich zullen afspelen binnen een straal van 1 – 1,5 km rondom het bedrijf, wordt niet verwacht dat er significante grensoverschrijdende effecten optreden. Inzake geur reiken de geurcontouren van de bronnencluster tot over de Nederlandse grens. Gezien bedrijven 8, 24 en 27 uit de bronnencluster vlakbij de Nederlandse grens gelegen, wordt ervan uitgegaan dat de geurconcentratie op Nederlands grondgebied hoofdzakelijk door deze bedrijven bepaald zal worden. Daarom werden enkel de woningen op Vlaams grondgebied geteld. Wordt gekeken naar de cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van de Nederlandse grens, dan evalueert deze als volgt: Tabel 102 Maximale cumulatieve geurconcentratie ter hoogte van de Nederlandse grens bronnencluster (zonder bedrijven)

huidig vergunde situatie (zonder bedrijf 2)

gewenste situatie bedrijf 1 (zonder bedrijf 2)

12,9

13,7

13,8

geurconcentratie (ouE/m³)

gewenste situatie bedrijf 2 (zonder uitbreiding bedrijf 1)

gewenste situatie met uitbreiding van bedrijf 1 en bedrijf 2

13,7

13,8

De individuele geurconcentratie ter hoogte van de Nederlandse grens bedraagt maximaal: Tabel 103 Maximale individuele geurconcentratie ter hoogte van de Nederlandse grens huidig vergunde situatie bedrijf 1

gewenste situatie bedrijf 1

gewenste situatie bedrijf 2

0,8

1,0

0,6

geurconcentratie (ouE/m³)

De invloed van de gewenste uitbreidingen op de geurconcentratie ter hoogte van de Nederlandse grens is dus minimaal.


162

19 Leemten in de kennis Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog wetenschappelijke onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op het bedrijf te bepalen zijn algemene waarden. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet beschikbaar. Ook inzake kadaveropslag zijn geen kwantitatieve geuremissiecijfers bekend. Daarnaast is er nog onzekerheid over het werkelijk rendement van de wassystemen. Kwantitatieve inschatting van cumulatieve (geur)effecten is moeilijk wegens de betrokkenheid van veel verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde bronnencluster. Bij omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet gekend. Daarom wordt er voor deze bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen zullen dan ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen. De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op het bedrijf zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In combinatie met de mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus bekomen worden. Om de mogelijke effecten te kunnen voorspellen, wordt gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel IFDM. De resultaten die dit model genereert, kunnen als indicatie gebruikt worden om aan te duiden of er al dan niet (bijkomende) hindereffecten zullen optreden, maar kunnen niet als absoluut geïnterpreteerd worden. Het betreft hier namelijk een model, waarbij diverse aannames gehanteerd worden om tot een zo correct mogelijke inschatting te komen van de te verwachten effecten, maar waarbij de nodige voorzichtigheid gehanteerd moet worden bij de interpretatie van de bekomen resultaten. Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu effecten.


163

20 Tewerkstelling- en investeringsrapport 20.1 Tewerkstelling Bedrijf 1 Op het bedrijf zijn drie personen werkzaam op het bedrijf. In de gewenste situatie zal één bijkomende persoon tewerk gesteld worden. Bedrijf 2 Op het bedrijf zal één persoon werkzaam zijn.

20.2 Investeringen Bedrijf 1 Er zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden en verschillende aanbouwen aan de bestaande stallen gebouwd worden. Er worden vier nieuwe luchtwassystemen voorzien. De gewenste situatie brengt aldus een aanzienlijke investering met zich mee. Bedrijf 2 Doordat een nieuwe stal zal gebouwd worden, zal een aanzienlijke investering noodzakelijk zijn. De nieuwe stal zal voorzien worden van een luchtwasser. Indien er bovenop de reeds voorziene maatregelen bijkomende maatregelen dienen geïmplementeerd te worden, dan zal dit leiden tot bijkomende investeringen.

20.3 Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen Bedrijf 1 Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren. Bedrijf 2 Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.


164

21 Conclusie Bedrijf 1 Voorliggend project betreft de wijziging, uitbreiding en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij. Momenteel zijn drie ammoniakemissiearme stallen aanwezig op het bedrijf, alsook een mestverwerkingsinstallatie. Het bedrijf is vergund voor het houden van 6.846 varkens. Daarnaast worden op het bedrijf 2.880 biggen gehuisvest. In de gewenste situatie zouden 11.532 varkens gehuisvest worden. Daarnaast wenst het bedrijf 8.352 biggen te houden. De gewenste situatie zal gerealiseerd worden door een uitbouw te voorzien aan de zeugenstal en biggenstal, alsook door een nieuwe vleesvarkensstal en een nieuwe biggenstal te voorzien. De uitbouwen aan beide zijden van de zeugenstal zullen van een combiwasser voorzien worden. De uitbouw aan de biggenstal zal voorzien worden van hetzelfde AEA-stalsysteem als bestaande biggenstal (V-1.5). De nieuwe vleesvarkensstal en nieuwe biggenstal zullen voorzien worden van een combiwasser. Om de stallen te kunnen uitbreiden zal de bestaande loods verplaatst worden. Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden: 

door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie toenemen van 183.631 ouE/s (huidige situatie) tot 219.484 ouE/s;



het bedrijf is gelegen binnen een bronnencluster, de cumulatieve geurhinder dient aldus in beschouwing genomen te worden. Door de gewenste uitbreiding van dit bedrijf zullen 9 bijkomende woningen in woongebied een negatief effect ondervinden. Wat woongebied met landelijk karakter betreft zal het aantal woningen dat een negatief effect ondervindt gelijk blijven. Er zullen 2 bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden. Wat de overige gewestplanbestemmingen betreft (= agrarisch gebied) zullen evenmin bijkomende woningen een negatief effect ondervinden. Er zullen 3 bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden en negen bijkomende woningen een gering negatief effect;



algemeen gezien kan vastgesteld worden dat de bronnencluster reeds in de huidige situatie voor aanzienlijk negatieve geureffecten zorgt en dat de uitbreiding van het bedrijf tot een relatief beperkte stijging van deze gehinderden zal leiden;



door de gewenste uitbreiding zal de ammoniakemissie uit de stallen afnemen van 13.074 kg/jaar naar 8.568 kg/jaar;



nemen we de verzurende effecten in beschouwing door de emissie van NH 3, dan kan vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last zowel in de huidige als in de gewenste situatie verwaarloosbaar zal zijn;



nemen we de vermestende effecten in beschouwing door de ammoniakemissie, dan kan eveneens vastgesteld worden dat de bijdrage aan de kritische last in de huidige situatie ter hoogte van één habitattype beperkt is. In de gewenste situatie zal de bijdrage verwaarloosbaar zijn;



door de gewenste uitbreiding zal de stofemissie toenemen, waarbij de PM 10-emissie zal wijzigen van 683 kg/jaar (huidige situatie) naar 915 kg/jaar (gewenste situatie). de PM 2,5emissie zal wijzigen van 123 kg/jaar (huidige situatie) naar 165 kg/jaar (gewenste situatie);



De norm zal, rekening houdend met de gemeentelijke achtergrondconcentratie, niet overschreden worden;



uit een toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de stofconcentraties blijkt dat in de gewenste situatie een gering negatief effect geldt ter hoogte van twee bedrijfsvreemde woningen inzake PM10. Voorts kunnen geen effecten vastgesteld worden ter hoogte van bedrijfsvreemde woningen; tijdens de aanlegfase zal bronbemaling nodig zijn. Dit is een tijdelijk effect. De invloedsstraal van de bemaling kan ingeschat worden op 7 m. Binnen deze zone zijn geen bedrijfsvreemde




165

grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich uitstrekt worden omschreven als niet kwetsbaar voor verdroging. Wordt de grondwaterwinning in beschouwing genomen, dan blijkt dat de straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal dalen, beperkt is tot 35 m rondom de winning in de huidige situatie en 59 m rondom de winning in de gewenste situatie. Binnen deze zone zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen. Er worden geen verdrogingseffecten aan de oppervlakte verwacht door de grondwaterwinning. Voor het gebruik van de luchtwassers wordt en zal het opgevangen regenwater aangewend worden. Grondwater zal ook in de toekomst aangewend worden om te reinigen. Hierdoor is er sprake van een negatief effect; 

de nieuwe stallen en staldelen zullen qua uitzicht en materiaalgebruik aansluiten bij de bestaande stallen. Het landschap wordt beperkt verstoord; het bedrijf is niet gelegen binnen een beschermde zone en wordt omgeven door andere veeteeltbedrijven. Er is sprake van een gering negatief effect. Ook zal geen bouwkundig erfgoed aangetast worden. Er zal een aangepast groenscherm voorzien worden in de gewenste situatie;



uit de toetsing van de continue geluidsbronnen, zijnde de ventilatoren en mestverwerking, blijkt dat de genswaarden nergens overschreden worden. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning geldt ’s avonds een matig negatief effect. Gedurende de andere perioden en op 200 m van de perceelsgrens geldt een verwaarloosbaar effect;



uit de toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat de richtwaarde in de huidige situatie op 200 m van de perceelsgrenzen overschreden wordt gedurende de avond- en nachtperiode door het leveren van voeders, het geluid van de dieren en de laadklep. In de gewenste situatie wordt de richtwaarde door het geluid van de dieren en door de laadklep enkel ’s nachts overschreden op 200 m van de perceelsgrens. De richtwaarde wordt zowel overdag, ’s avonds als ’s nachts overschreden voor het lossen van voeders. Wat de dichtstbijzijnde woning betreft wordt de richtwaarde overdag door geen enkele bron overschreden. ’s Avonds en ’s nachts wordt de richtwaarde door alle bronnen overschreden. ’s Avonds en ’s nachts wordt de richtwaarde voor alle bronnen hier overschreden; wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse transporten toeneemt van 24 naar 26,5; de transporten maken gebruik van de meest geschikte route: bij het gebruik van de ontsluiting van de Jonkersweg geldt evenwel een gering negatief effect, gezien deze weg samen valt met een onderdeel van het fietsknooppuntnetwerk.

 

Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan de gewenste situatie te Wuustwezel zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt tot de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht. De belangrijkste maatregelen zijn: 

in de huidige situatie zijn alle stallen reeds ammoniakemissiearm uitgerust. In de toekomst zullen de nieuwe stallen voorzien worden van een combi-luchtwasser. Deze wassystemen reduceren de stof-, geuren ammoniakemissie. De biologische luchtwasser op de bestaande vleesvarkenstal zal omgebouwd worden naar een combiwasser en ook de uitbouwen op alle stallen zullen voorzien worden van een combiwasser. Enkel op de uitbouw van de biggenstal zal hetzelfde ammioniakemissiearm stalsysteem van de bestaande biggenstal toegepast worden (V-1.5) i.p.v. een luchtwassysteem;



regenwater wordt en zal aangewend worden voor de werking van de luchtwassers;



er wordt een groenscherm voorzien rondom het bedrijf;



inzake geluidshinder kan aangeraden worden om het leveren van voeders zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Het laden en lossen van dieren overdag lijkt praktisch minder haalbaar, omdat de dieren ’s avonds en ’s nachts rustiger zijn.


166

Bedrijf 2 Dit project betreft de exploitatie van een nieuw varkensbedrijf in de Meerseweg Z/N te Loenhout (bedrijf 2), op korte afstand van het bestaand varkensbedrijf (bedrijf 1). De exploitant wenst een vergunning te krijgen voor het houden van 8.400 vleesvarkens. Hiertoe zou een één nieuwe stal gebouwd worden, voorzien van een biologische luchtwasser. Bij de exploitatie van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden: 

de geuremissie zal 147.168 ou E/s bedragen;



het bedrijf is gelegen binnen een bronnencluster, de cumulatieve geurhinder dient aldus in beschouwing genomen te worden. Door de exploitatie van het nieuw bedrijf 137 bijkomende woningen binnen woongebied een negatief effect zouden ondervinden ten opzichte van de huidige situatie (zonder uitbreiding bedrijf 1). Wordt woongebied met landelijk karakter in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat het aantal negatief gehinderden niet zou stijgen door de exploitatie van het nieuw bedrijf. Er zouden evenwel 2 bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden. Wat de overige gewestplanbestemmingen betreft zullen 32 bijkomende woningen een gering negatief effect ondervinden, 4 bijkomende woningen een matig negatief effect en 6 bijkomende woningen een negatief effect;



algemeen gezien kan vastgesteld worden dat door de exploitatie een aanzienlijk aantal bijkomende woningen een negatief effect zullen ondervinden;



de ammoniakemissie zal 8.820 kg/j bedragen;



de bijdrage tot de kritische last verzuring en vermesting zal verwaarloosbaar zijn ter hoogte van omliggende habitattypes en regionaal belangrijke biotopen;



de stofemissie zal 514 kg PM 10/jaar bedragen en 91 kg PM 2,5/jaar;



zowel individueel als cumulatief zal de norm inzake stof nergens overschreden worden. De stofimmissie ter hoogte van omliggende woningen zal verwaarloosbaar zijn; tijdens de aanlegfase zal bronbemaling nodig zijn. Dit is een tijdelijk effect. De invloedsstraal van de bemaling kan ingeschat worden op 6,2 m. Binnen deze zone zijn geen bedrijfsvreemde grondwaterwinningen gelegen. De gronden waarover de bemalingskegel zich uitstrekt worden omschreven als niet kwetsbaar voor verdroging. Wordt de grondwaterwinning in beschouwing genomen, dan blijkt dat de straal waarbinnen het grondwater met meer dan 50 cm zal dalen, beperkt is tot 27 m rondom de winning. Binnen deze zone zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen. Er worden geen verdrogingseffecten aan de oppervlakte verwacht door de grondwaterwinning. Voor het gebruik van de luchtwassers wordt en zal het opgevangen regenwater aangewend worden. Grondwater zal ook aangewend worden om te reinigen. Hierdoor is er sprake van een negatief effect;





door de bouw van één grote nieuwe stal zal het landschap beperkt verstoord worden ; het bedrijf zal niet gelegen zijn binnen een beschermde zone en de locatie wordt omgeven door andere veeteeltbedrijven. Er is sprake van een matig negatief effect. Ook zal geen bouwkundig erfgoed aangetast worden. Er zal een aangepast groenscherm voorzien worden in de gewenste situatie;



uit de toetsing van de continue geluidsbronnen, zijnde de ventilatoren en mestverwerking, blijkt dat de genswaarden nergens overschreden worden. Er geldt overal en gedurende alle perioden een verwaarloosbaar effect;



uit de toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat de grenswaarde door de dieren en de laadklep overdag wordt overschreden. Tijdens de avond- en nachtperiode worden de grenswaarden voor alle bronnen overschreden. Hierbij kan aangeraden worden om het leveren van voeders zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Het laden en lossen van dieren overdag lijkt praktisch minder haalbaar, omdat de dieren ’s avonds en ’s nachts rustiger zijn;


167

 

de exploitatie van het bedrijf zal gemiddeld 18 transporten per week met zich meebrengen; de transporten maken gebruik van de meest geschikte route: de route doorkruist geen gevoelig gebied en verloopt volledig door agrarisch gebied. Er wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect;

Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan het nieuw bedrijf te Wuustwezel zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt tot de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht. De belangrijkste maatregelen zijn: 

de nieuwe stal zal voorzien worden van een biologisch luchtwassysteem. Als milderende maatregel wordt voorgesteld om een combi-luchtwassysteem te voorzien;



regenwater wordt en zal aangewend worden voor de werking van de luchtwassers;



er wordt een groenscherm voorzien rondom het nieuw bedrijf;



inzake geluidshinder kan aangeraden worden om het leveren van voeders zoveel mogelijk overdag te laten doorgaan. Het laden en lossen van dieren overdag lijkt praktisch minder haalbaar, omdat de dieren ’s avonds en ’s nachts rustiger zijn.

Bedrijf 1 + Bedrijf 2 Gezien de geringe afstand tussen beide projecten en het gelijkaardig karakter kunnen cumulatieve effecten ontstaan. Bij de uitbreiding van het bestaand bedrijf én de exploitatie van het bedrijf dient er met de volgende cumulatieve effecten rekening gehouden te worden: 

de cumulatieve geurmodellering (met bronnencluster met omliggende bedrijven) geeft aan dat 177 bijkomende woningen in woongebied een negatief effect ondervinden. Inzake woongebied met landelijk karakter zullen twee bijkomende woningen een matig negatief effect ondervinden. Er zijn zullen geen woningen een negatief effect ondervinden binnen woongebied met landelijk karakter. Wat de overige gewestplanbestemmingen betreft zal ter hoogte van 44 bijkomende woningen een gering negatief effect gelden, ter hoogte van 6 bijkomende woningen een matig negatief effect en ter hoogte van zeven bijkomende woningen een negatief effect;



indien beide bedrijven uitbreiden zullen nog steeds 2 woningen een gering negatief effect ondervinden inzake PM 10. Inzake PM2,5 worden geen effecten verwacht ter hoogte van de omliggende woningen. Ook indien beide bedrijven uitbreiden zal de norm inzake stof niet overschreden worden, rekening houdend met de gemeentelijke achtergrondconcentratie;



de invloedstralen van de grondwaterwinningen van beide bedrijven zullen niet overlappen;



inzake verzuring en vermesting zal de bijdrage van de twee bedrijven tot de kritische lasten verwaarloosbaar blijven indien beide bedrijven uitbreiden;



doordat beide bedrijven gescheiden worden door een weg en een tussenliggend perceel wordt geen cumulatief effect verwacht inzake landschap.

De milderende maatregelen die genomen worden voor de twee bedrijven apart, zullen ook een positief invloed hebben op eventuele cumulatieve effecten.

Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.


168

Literatuurlijst Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg, A., Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001). Evaluatie van de verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001. Joye, T., Ramaekers, J., Van Herp, P., De Wael, J., Geerts, J., Schauvliege, M. (2008). Technisch Vademecum Bomen. Harmonisch Park- en Groenbeheer. Agentschap voor Natuur en Bos. 416 pp. Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie. Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001. Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Degloire, T., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L., Mahieu, J., Martens, I., Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K., & Wauters, E. (2006). Agrarische architectuur, technisch bekeken. Provincie West-Vlaanderen. 71 pp. De Bruyn, G., Hendriks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C., Vranken, E., Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de bepaling van stof- en ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste milieureglementering in Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. de Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten en kritische belastingen en monitoring van de gevolgen van ingezet beleid. Alterra-rapport 1699, Wageningen. 89 pp. Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor de veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp. Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212 pp. Janssen, L. & Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen, Rapport 2002/TAP/R044. VITO Mol. Kros, J., de Haan, B.J., Bobbink, R., van Jaarsveld, J.A., Roelofs, J.G.M., & de Vries, W. (2008). Effecten van ammoniak op de Nederlandse natuur: achtergrondrapport. Alterra-rapport 1698, Wageningen. 134 pp. Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering van kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen. In: Neirynck, J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met gemodelleerde depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie


169

uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams Impulsprogramma Natuurontwikkeling. LNE (2008). Visiedocument voor administratief overleg “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, versie 6.7. Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key odor components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342. Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van gevoeligheidskaarten voor verzuring en vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven, VMM. Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht voor het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp. Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp. MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van Hooste H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 74 pp. MIRA (2008) Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument Klimaatverandering 2007. Brouwers J., De Nocker L., Schoeters K., Moorkens I., Jespers K., Aernouts K., Beheydt D., Vanneuville W.. Vlaamse Milieumaatschappij, april 2008. www.milieurapport.be. 224 pp. MIRA (2010) Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2010, Kwaliteit oppervlaktewater, Peeters B., De Cooman W., Theuns I., Vos G., Lammens S., Pelicaen J., Maeckelberghe H., Gabriels W., Kestens S., Debbaudt W., Timmermans G., Barrez I., Van den Broeck S., D’Heygere T., Soetaert H., Martens K., Baten I., Haustraete K., Breine J., Van Thuyne G., Smis A., Vlaamse Milieumaatschappij, http://www.milieurapport.be. 121 pp MIRA (2011) Milieu- en natuurrapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2011 Vermesting. Overloop S., Bossuyt M., , Claeys D., Elsen A., Eppinger R., Wustenberghs H., D’hooghe J., Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 111 pp. MIRA (2012). Milieurapport Vlaanderen, Indicatorrapport 2011. Marleen Van Steertegem (eindred.), , Vlaamse Milieumaatschappij, 171 pp. MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp. MIRA-T (2006). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 271 pp. MIRA-T (2007). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 274 pp.


170

Ogink, N.W.M. & Groot Koerkamp, P.W.G. (2001. Comparison of odour emissions from animal housing systems with low ammonia emissions. Water Science and technology, 9, 245-252. O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1, Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering and Research, 50, 1-10. Platteau J., Van Gijseghem D., Van Bogaert T., Maertens E. (reds.) (2012). Landbouwrapport 2012, Departement Landbouw en Visserij, Brussel. PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om beschermingsniveaus voor stofhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp. Saxton, K.E., W.J. Rawls, J.S. Romberger & Papendick, R.I. (1986). Estimating generalized soil-water characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Amer. J., 50(4): 1031-1036. Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MERrichtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp. Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten voor bossen in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2006 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp. Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese Habitatrichtlijn. 108 pp. Trevi NV (2002). Mestverwerkingsinstallatie VARFOME (Leievoeders) – Nutriëntenbalans in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij. T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Palinck, D.& Hoffman, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instanthouding van de NATURA2000-habitattypen, versie 2.0. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel I: Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport november 2001. Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel II: Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002.


171

Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel III: Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002. Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011). Geacualiseerd richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp. van Dobben, H.F., & van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof, toegepast op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp. Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline geluid en trillingen. 118 pp. Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van stof-en ammoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de beoordelingsrichtlijn voor emissiearme stalsystemen. VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp. VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Centraal Kempisch Systeem. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 110 p. VMM (2010). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2007 en 2008. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. + bijlagen. VMM (2012a). Lozingen in de lucht 1990-2012 (+ bijlagen). Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. VMM (2012b). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2012. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. VMM (2013), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2012 VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij. VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij. VROM (2006a). Regeling geurhinder en veehouderij. VROM (2006b). Wet geurhinder en veehouderij. Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2011). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage ‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst Mer. Eindrapport juni 2011, 162 pp.


172

Bijlagen Bijlage 1a

Uittreksel kadasterplan (bedrijf 1)

Bijlage 1b

Uittreksel kadasterplan (bedrijf 2)

Bijlage 2

Topografische kaart van België

Bijlage 3a

Stratenatlas + transportroute (bedrijf 1)

Bijlage 3b

Stratenatlas + transportroute (bedrijf 2)

Bijlage 4a

Luchtfoto projectlocatie (bedrijf 1)

Bijlage 4b

Luchtfoto projectlocatie (bedrijf 2)

Bijlage 4c

Luchtfoto van de omgeving

Bijlage 5

Gewestplan

Bijlage 6a

Foto’s van bedrijf 1 en zijn omgeving

Bijlage 6b

Foto’s de omgeving van bedrijf 2

Bijlage 7a

Grondplan van de huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 8a

Grondplan van de gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 8b

Grondplan van de gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 9a

IFDM in- en outputparameters huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 10a

IFDM in- en outputparameters gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 10b

IFDM in- en outputparameters gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 11a

Cumulatieve geurimmissie huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 12a

Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 12b

Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 12c

Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie (bedrijf 1 + bedrijf 2)

Bijlage 13a

Detailstudie geur: omliggende woningen (bedrijf 1)

Bijlage 13b

Detailstudie geur: omliggende woningen (bedrijf 2)

Bijlage 13c

Detailstudie geur: omliggende woningen (bedrijf 1 + bedrijf 2)

Bijlage 14a

Detailstudie geur: omliggende woongebieden (bedrijf 1)

Bijlage 14b

Detailstudie geur: omliggende woongebieden (bedrijf 2)

Bijlage 14c

Detailstudie geur: omliggende woongebieden (bedrijf 1 + bedrijf 2)

Bijlage 15a

PM10-stofimmissie huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 16a

PM10-stofimmissie in de gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 16b

PM10-stofimmissie in de gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 17a

PM2,5-stofimmissie huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 18a

PM2,5-stofimmissie in de gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 19b

Cumulatieve geurimmissie met milderende maatregelen (bedrijf 2)

Bijlage 19c

Cumulatieve geurimmissie met milderende maatregelen (bedrijf 1 + bedrijf 2)

Bijlage 20

Quartaire bodemkaart

Bijlage 21a

Gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwateropvang (bedrijf 1)

Bijlage 21b

Gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwateropvang (bedrijf 2)

Bijlage 22

Omliggende waterlopen + meetpunten

Bijlage 23a

Output geluidsmodelering continue bronnen huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 24a

Output geluidsmodelering continue bronnen gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 24b

Output geluidsmodelering continue bronnen gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 25a

Output geluidsmodelering incidentele bronnen huidige situatie (bedrijf 1)


173

Bijlage 26a


Bijlage 26b


Bijlage 27

Uittreksel BWK-kaart

Bijlage 28

Uittreksel habitat-kaart

Bijlage 29

Verklaring BWK

Bijlage 30

Landschapsatlas

Bijlage 31a

Landschapsintegratieplan gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 31b

Landschapsintegratieplan gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 32a

Verzurende depositie huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 33a

Verzurende depositie gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 33b

Verzurende depositie gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 34a

Vermestende depositie huidige situatie (bedrijf 1)

Bijlage 35a

Vermestende depositie gewenste situatie (bedrijf 1)

Bijlage 35b

Vermestende depositie gewenste situatie (bedrijf 2)

Bijlage 36a

Stalwaarderingspunten (bedrijf 1)

Bijlage 36b

Stalwaarderingspunten (bedrijf 2)

Bijlage 37

Niet-technische samenvatting MER


174

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande varkenshouderij en exploitatie van een nieuwe varkenshouderij te Loenhout TEKSTGEDEELTE

Recommend Documents