Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaand pluimveebedrijf te Ravels

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaand pluimveebedrijf te Ravels

definitief MER TEKSTGEDEELTE

eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem

Bax Gert LV Projectlocatie: Polderstraat 44 2381 Ravels

titel:

rapportnummer:

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaande pluimveebedrijf te Ravels M15BAXG1_definitief MER

projectcode:

M15BAXG1

trefwoorden:

uitbreiding, hernieuwing, slachtkippen, Ravels

opdrachtgever:

Bax Gert LV [email protected]

projectlocatie:

Polderstraat 44 2381 Ravels

opdrachtnemer:

eco-scan bvba Industrieweg 114H B – 9032 Gent België Tel.: +32 9 265 74 06 Fax: +32 9 265 74 05 [email protected]

contactpersoon: goedgekeurd:

Gwynet Leyre

[email protected] voor eco-scan bvba door

ir. Toon Van Elst datum: copyright:

eco-scan bvba  M15BAXG1_defintief MER

februari 2016 © 2016, eco-scan bvba

2

Colofon Opdrachtgever:

Bax Gert LV Eykantpad 17 2381 Ravels KBO: 0534.419.421 VE: 2.219.786.404

Opstellers rapport : 

Studiebureau

eco-scan bvba Industrieweg 114H 9032 Gent (Wondelgem)



M.e.r.-deskundigen 

Discipline lucht

Griet Philips (OLFASCAN nv)



Disciplines bodem en water

Peter Hermans (United Experts CVBA)



Discipline oppervlaktewater

Erik Meers (DLV-Innovision)



Coördinatie en Discipline fauna en flora

Marjan Speelmans (eco-scan bvba)



Medewerker(s) MER

Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster coördinatie Stephanie Van Giel (United Experts CVBA), medewerkster disciplines bodem en grondwater

eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

3

Inhoudsopgave

Colofon ................................................................................................................... 3 Inhoudsopgave .......................................................................................................... 4 Lijst van tabellen .................................................................................................... 10 Verklarende woordenlijst .......................................................................................... 12 Afkortingenlijst ....................................................................................................... 15 Voorwoord ............................................................................................................. 17 1

2

Inleiding ........................................................................................................ 2120 1.1

Beknopte beschrijving van het project ............................................................ 2120

1.2

Toetsing aan m.e.r.-plicht ............................................................................ 2120

1.3

Relevante gegevens uit vorige rapportages ....................................................... 2120

1.4

Betrokken partijen ..................................................................................... 2221

4

Initiatiefnemer – uitbater .......................................................................... 2221

1.4.2

Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ................................... 2221

1.4.3

Taakverdeling ........................................................................................ 2322

Situering project ............................................................................................. 2423 2.1

Ruimtelijke situering ................................................................................... 2423

2.2

Vergunningstoestand ................................................................................... 2423

2.3

Administratieve voorgeschiedenis .................................................................. 2625

2.4

3

1.4.1

Randvoorwaarden ...................................................................................... 2726 2.4.1

Juridische randvoorwaarden ....................................................................... 2726

2.4.2

Beleidsmatige randvoorwaarden .................................................................. 3231

Projectbeschrijving .......................................................................................... 3938 3.1

Verantwoording project ............................................................................... 3938

3.2

Bedrijfsinfrastructuur.................................................................................. 3938

3.3

Capaciteit................................................................................................. 4140

3.4

Afbraak- en aanlegfase ................................................................................ 4140

3.5

Exploitatie- en productiecyclus ...................................................................... 4140

3.6

Grondstoffen en residuen ............................................................................. 4241

Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ............................................................. 4443 4.1

Beschrijving alternatieven ............................................................................ 4443 4.1.1

Nulalternatief ........................................................................................ 4443


4

4.2

4.1.2

Doelstellingsalternatieven .......................................................................... 4443

4.1.3

Locatiealternatieven ................................................................................ 4443

4.1.4

Uitvoeringsalternatieven ........................................................................... 4443

Ontwikkelingsscenario’s ............................................................................... 4443 4.2.1

Autonome ontwikkeling ............................................................................. 4443

4.2.2

Gestuurde ontwikkeling............................................................................. 4544

4.2.2.1 4.2.2.2 4.2.2.3

Ruimtelijke ordening................................................................................... 4544 Mestdecreet ............................................................................................. 4544 Ammoniakemissie ...................................................................................... 4544

5

Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling .......................................................... 4645

6

Disciplinegerichte aanpak .................................................................................. 4847

7

Discipline lucht ............................................................................................... 5049 7.1

Geur ....................................................................................................... 5049 7.1.1

Problematiek ......................................................................................... 5049

7.1.2

Afbakening studiegebied............................................................................ 5049

7.1.3

Methodiek en significantiekader ................................................................... 5049

7.1.3.1 7.1.3.2 7.1.3.3 7.1.3.4

7.1.4 7.1.4.1 7.1.4.2 7.1.4.3

7.1.5

7.2

5150 5150 5453 5553

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................ 5554 Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................ 5554 Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ...... 5655 Geuremissie door andere bronnen ................................................................... 5857

Synthese van de milieu-effecten voor geur ...................................................... 5857

Stof ........................................................................................................ 5957 7.2.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ............ 5957

7.2.2


7.2.3


7.2.3.1 7.2.3.2 7.2.3.3

7.2.4 7.2.4.1 7.2.4.2

7.2.5

7.3

Evaluatie van het project op basis van afstandsregels ............................................ Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie ...... Geuremissie door kadaveropslag ..................................................................... Significantiekader voor geur ..........................................................................

Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ...... 5958 Andere bronnen......................................................................................... 6059 Significantiekader voor stof ........................................................................... 6159

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................ 6160 Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen ...... 6160 Andere bronnen......................................................................................... 6361

Synthese van de milieu-effecten voor stof ....................................................... 6362

Verzuring en vermesting .............................................................................. 6462 7.3.1


7.3.2


7.3.3


7.3.3.1 7.3.3.2 7.3.3.3 7.3.3.4

7.3.4

Bepaling van de verzurende en vermestende emissie ............................................. Modellering van verzurende en vermestende emissies ............................................ Toetsing van de verzurende en vermestende depositie ........................................... Significantiekader voor verzuring en vermesting ..................................................

6664 6664 6765 6765

Beschrijving van de emissies ....................................................................... 6765

7.4

Broeikasgas ............................................................................................... 6866

7.5

Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht ........................... 6866

7.6

Milderende maatregelen .............................................................................. 6967


5

8

7.6.1

Project-geïntegreerde maatregelen .............................................................. 6967

7.6.2

Bijkomend te nemen maatregelen ................................................................ 7068

Discipline bodem ............................................................................................. 7169 8.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie .......... 7169

8.2

Afbakening studiegebied .............................................................................. 7270

8.3

Methodiek en significantiekader..................................................................... 7270

8.4

8.3.1

Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen ................................................ 7270

8.3.2

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .................................. 7371

8.3.3

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .......................... 7472

8.3.4

Significantiekader voor de discipline bodem .................................................... 7472

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ............................................ 7472 8.4.1

Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen .............................. 7472

8.4.2

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting .................................. 7573

8.4.2.1 8.4.2.2

8.4.3

8.5 8.6

9

Mestafzet ................................................................................................ 7573 Mestopslag............................................................................................... 7573

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden .......................... 7673

Synthese van de milieu-effecten .................................................................... 7674 Milderende maatregelen .............................................................................. 7674 8.6.1


8.6.2


Discipline water .............................................................................................. 7875 9.1

Grondwater .............................................................................................. 7875 9.1.1


9.1.2


9.1.3


9.1.3.1 9.1.3.2 9.1.3.3

9.1.4 9.1.4.1 9.1.4.2

9.2

Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ........................................................... 8380 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie ................................................. 8380

9.2.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie............ 8683

9.2.2


9.2.3


9.2.4

9.4

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................ 8380

Oppervlaktewater ...................................................................................... 8683

9.2.3.1 9.2.3.2 9.2.3.3

9.3

Effecten veroorzaakt door de aanlegfase ........................................................... 7976 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie ................................................. 8077 Significantiekader voor grondwater.................................................................. 8279

Watertoets .............................................................................................. 8784 Oppervlaktewaterverontreiniging .................................................................... 8784 Significantiekader voor oppervlaktewater .......................................................... 8784

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten............................................ 8885

Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water .......................... 8885 Milderende maatregelen .............................................................................. 8986 9.4.1


9.4.2


10 Discipline geluid en trillingen ............................................................................. 9087 eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

6

10.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie ........... 9087

10.2

Afbakening studiegebied .............................................................................. 9087

10.3

Methodiek en significantiekader..................................................................... 9087 10.3.1

Bepaling geluidsvermogen ventilatoren .......................................................... 9087

10.3.2

Aannames werking ventilatoren ................................................................... 9188

10.3.3

Modelleringen ........................................................................................ 9289

10.4

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ............................................ 9390

10.5

Synthese van de milieu-effecten .................................................................... 9794

10.6

Milderende maatregelen .............................................................................. 9794 10.6.1


10.6.2


11 Discipline fauna en flora ................................................................................... 9895 11.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie .......... 9895

11.2

Afbakening studiegebied ............................................................................. 10097

11.3

Methodiek en significantiekader.................................................................... 10097

11.4

11.3.1

Direct ecotoopverlies ............................................................................. 10097

11.3.2

Verzurende en vermestende depositie ......................................................... 10198

11.3.3

Verdroging .......................................................................................... 10299

11.3.4

Rustverstoring ...................................................................................... 10299

11.3.5

Significantiekader voor de discipline fauna en flora ......................................... 103100

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten ......................................... 103100 11.4.1

Direct ecotoopverlies ............................................................................ 103100

11.4.2

Verzurende en vermestende depositie ........................................................ 104101

11.4.3

Verdroging ......................................................................................... 104101

11.4.4

Rustverstoring ..................................................................................... 104101

11.5

Synthese van de milieu-effecten ................................................................. 105102

11.6

Milderende maatregelen ........................................................................... 105102 11.6.1

Project-geïntegreerde maatregelen ........................................................... 105102

11.6.2

Bijkomend te nemen maatregelen ............................................................. 106103

12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ..................................... 107104 12.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ....... 107104

12.2

Afbakening studiegebied ........................................................................... 108105

12.3

Methodiek en significantiekader.................................................................. 108105

12.4

12.3.1

Het landschap als relatiesysteem .............................................................. 108105

12.3.2

Erfgoedaspecten .................................................................................. 109106

12.3.3

Perceptieve aspecten ............................................................................ 109106

12.3.4

Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie . 109106


Het landschap als relatiesysteem .............................................................. 110107

12.4.2

Erfgoedaspecten .................................................................................. 110107

12.4.2.1 12.4.2.2

Bouwkundig erfgoed ................................................................................. 110107 Archeologie............................................................................................ 110107


7

12.4.3

12.5 12.6

Perceptieve aspecten ............................................................................ 111108

Synthese van de milieu-effecten ................................................................. 112109 Milderende maatregelen ........................................................................... 112109 12.6.1


12.6.2


13 Discipline mens ............................................................................................ 113110 13.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie ....... 113110

13.2

Afbakening studiegebied ........................................................................... 113110

13.3

Methodiek en significantiekader.................................................................. 113110

13.4


Klachtenregistratie ............................................................................... 114111

13.4.2

Verkeershinder .................................................................................... 115112

13.4.3

Geluidshinder ..................................................................................... 115112

13.4.4

Geurhinder......................................................................................... 115112

13.4.5

Stofhinder.......................................................................................... 115112

13.5

Synthese van de milieu-effecten ................................................................. 116113

13.6

Milderende maatregelen ........................................................................... 116113 13.6.1


13.6.2


14 Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Watertoets ................................. 118115 14.1

Algemene toelichting Watertoets ................................................................ 118115

14.2

Bedrijfsspecifieke aandachtspunten met betrekking tot de Watertoets ................. 118115

15 Natura 2000-toets ........................................................................................ 120117 16 Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken .................................... 122119 17 Monitoring en evaluatie ................................................................................. 125122 17.1

Controle ............................................................................................... 125122

17.2

Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau ................................... 125122

17.3

Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau ...................................... 125122

17.4

Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater ......................... 125122

17.5

Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks........................... 125122

17.6

Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten .................... 125122

18 Grensoverschrijdende effecten ........................................................................ 126123 19 Leemten in de kennis .................................................................................... 127124 20 Tewerkstelling- en investeringsrapport .............................................................. 128125 20.1

Tewerkstelling ........................................................................................ 128125


8

20.2

Investeringen ......................................................................................... 128125

20.3

Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen ............................................ 128125

21 Conclusie .................................................................................................... 129126 22 Literatuurlijst .............................................................................................. 131128 23 Bijlagen ...................................................................................................... 135132


9

Lijst van tabellen Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen ............................. 2221 Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving (binnen 1 km) van de inrichting .... 2423 Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf ..................................................... 2423 Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen ...................................................................... 2625 Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen ....................................................................... 2625 Tabel 6 Juridische randvoorwaarden .............................................................................. 2726 Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden .......................................................................... 3231 Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur ....................................................................................... 3938 Tabel 12 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effectmatrix) .................................................................................................................... 4746 Tabel 13 Significantiekader voor geur ............................................................................. 5554 Tabel 14 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels ................................................. 5554 Tabel 12 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ................................................ 5655 Tabel 17 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster ........... 5655 Tabel 14 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt ............... 5756 Tabel 15 Geurconcentratie ter hoogte van de woningen in de omgeving van het bedrijf .............. 5756 Tabel 21 Samenvatting effecten voor geur ....................................................................... 5857 Tabel 22 Significantiekader voor stof .............................................................................. 6159 Tabel 23 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen ............................................................................................................................. 6160 Tabel 24 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het aantal bronnen dat in de modellering gebruikt wordt) ......................................................... 6260 Tabel 25 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen .................................................. 6261 Tabel 26 Samenvatting effecten voor stof ........................................................................ 6362 Tabel 27 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) ............................................................. 6563 Tabel 28 NH3-emissie door veeteelt voor 2013 voor Ravels (kg/j) (VMM, 2014a) ......................... 6563 Tabel 29 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen ...................................................... 6664 Tabel 30 Ammoniakemissiefactoren voor de aanwezige relevante stalsystemen ........................ 6765 Tabel 31 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ......................................... 6765 Tabel 32 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Ravels in 2013, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2014a) .............. 6866 Tabel 33 Samenvatting effecten voor de discipline lucht ..................................................... 6866 Tabel 34 Geologische opbouw ....................................................................................... 7270 Tabel 35 Significantiekader voor de discipline bodem ......................................................... 7472 Tabel 37 Samenvatting effecten voor de discipline bodem ................................................... 7674 Tabel 38 Significantiekader voor grondwater .................................................................... 8279 Tabel 33 Bepaling grondwatertafeldaling ......................................................................... 8481 Tabel 34 Bepaling grondwatertafeldaling ......................................................................... 8481 Tabel 40 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting ................. 8481 Tabel 41 Significantiekader voor oppervlaktewater ............................................................ 8884 Tabel 42 Samenvatting effecten voor de discipline water ..................................................... 8885 Tabel 43 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen ........................................... 9390 Tabel 44 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden ................................................ 9491 Tabel 45 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus in huidige situatie .......................................... 9491 Tabel 46 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus in de gewenste situatie ................................... 9592 Tabel 47 Toetsing continue bronnen in de vergunde situatie (toetsing voor hernieuwing) ............ 9592 Tabel 48 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie ................................................ 9693 Tabel 49 Toetsing incidentele bronnen vergunde situatie .................................................... 9693 Tabel 50 Toetsing incidentele bronnen gewenste situatie .................................................... 9794 Tabel 48 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen .................................... 9794 Tabel 56 Significantiekader voor verzurende en vermestende deposities t.h.v. SBZ .................. 10299 Tabel 53 Significantiekader voor de discipline fauna en flora .............................................. 103100 eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

10

Tabel 58 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora ........................................ 105102 Tabel 59 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .... 109106 Tabel 60 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................................................................................... 112109 Tabel 61 Significantiekader voor de discipline mens ......................................................... 114111 Tabel 62 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie ............... 115112 Tabel 63 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens .......................................... 116113 Tabel 64 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector ............................... 122119


11

Verklarende woordenlijst abiotisch milieu

de niet-levende materie

aerodynamische diameter

de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje

alluviaal

behorend tot het alluvium, dat ontstaan is door aanslibbing van rivierklei

ammoniak

NHз, scherpriekend gas (= ammoniakgas)

ammonium

het ion NH4+, waarvan ammoniumbasen en –zouten afgeleid worden

antropogeen

ontstaan door menselijke activiteit

aquifer

ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels) omgeven door ondoordringbare lagen zoals kleipakketten

autonome ontwikkeling

de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder gestuurde beïnvloeding van buitenaf

Belgisch Biotische Index

een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal groepen macro-invertebraten in een waterloop de biologische waterkwaliteit van deze waterloop te beoordelen

biotisch

met betrekking tot de levende materie

bodemkaart

geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt worden door hun grondsoort, natuurlijke drainageklasse en horizontenopvolging; ze geeft ook de blijvende landbouwwaarde van de verschillende bodems aan

bronnencluster

twee (of meer) bronnen met een gelijkaardig geurkarakter vormen een cluster wanneer de ene bron binnen het 98-percentiel voor het nuleffectniveau (0,5 ouE/m³) van de ander bron is gelegen

denitrificatie

proces waarbij bepaalde micro-organismen nitraat en nitriet omzetten in vrije stikstof en distikstofoxide, veelal onder anaerobe omstandigheden

depositie

afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid per tijds- en oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)

discipline

milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de regelgeving vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’

drainageklasse

ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het Belgisch bodemclassificatiesysteem

ecosysteem

geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge relaties

ecotoop

ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en de abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de vegetatie bepalend zijn

effecten

veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral) antropogene activiteiten

emissie

uitstoot van stoffen in de omgevingslucht

geurdrempel

concentratie van een gasvormige stof of van een mengsel van gasvormige stoffen die door de helft van een panel waarnemers wordt onderscheiden van geurvrije lucht; de geurdrempel heeft per definitie een geurconcentratie van één ouE/m³; de individuele geurdrempel is de geurdrempel die voor een individu werd vastgesteld

grondwaterkwetsbaarheid

hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag beschermd is tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het maaiveld

hoog geurgevoelig gebied

waar grote aantallen mensen langdurig verblijven of waar recreatieve buitenactiviteiten plaatsvinden: woongebieden, ziekenhuizen, scholen, winkelcentra, kampeerterreinen, speelterreinen, … Mensen kunnen hier op alle momenten van de dag of nacht aanwezig zijn, zowel binnen als buiten.

immissie

de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de omgevingslucht

indelingslijst

de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en indeling van de als hinderlijk beschouwde inrichtingen

ingreep-effect-schema

schema of netwerk dat de relaties tussen de milieu-effecten onderling en met de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt


12

initiatiefnemer

de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project wenst te bekomen

kritische last

de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem per oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd worden zonder dat er nadelige effecten optreden op basis van de huidige kennis

laag geurgevoelig gebied

industriegebieden, openbare wegen, …

matig geurgevoelig gebied

gebieden gekenmerkt door lage bevolkingsdichtheid: agrarische en op bedrijfsterrein gelegen bedrijfswoningen, natuurterreinen, sportterreinen, … Dergelijke bedrijventerreinen worden gekenmerkt door activiteiten als handel, retail, productie voedingsmiddelen. Mensen kunnen hier op alle momenten van de dag of nacht aanwezig zijn, zowel binnen als buiten. Typische gebiedseigen achtergrondgeur (bvb van landbouwactiviteiten in landbouwgebied) kan aanwezig zijn. Tolerantie ten aanzien van gebiedsvreemde geuren kan laag zijn.

matrialendecreet

het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-kringlopen en afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het Materialendecreet is een duidelijke prioriteitsvolgorde voor de omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De voorkeur gaat uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van afval wordt als laatste optie gezien

m.e.r.-plicht

de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en andere dan hinderlijke inrichtingen

m.e.r.-deskundige

natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor het leefmilieu als deskundige voor het opstellen van een MER in één of meerdere disciplines ‘mens’, ‘fauna en flora’, ‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht, warmte en straling’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’

mestverwerking

het behandelen en/of verwerken van dierlijke mest derwijze dat de nutriënten vervat in de dierlijke mest ofwel worden gemineraliseerd en de vaste residu’s, die na de mineralisatie overblijven, niet op in het Vlaamse Gewest gelegen cultuurgrond worden opgebracht, tenzij deze residu’s eerst zijn behandeld tot kunstmest; ofwel worden gerecycleerd en het gerecycleerde eindproduct niet op in het Vlaamse Gewest gelegen grond wordt gebracht

milderende maatregelen

maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieu-effecten van het geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te verhelpen

milieu

de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee deze in een dynamische en wederkerige relatie staat

nulalternatief

toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert

olfactorisch

betreft de geur

ontwikkelingsscenario

beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie o.i.v. plannen en beleidsopties

OPS-model

Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de verspreiding van verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren

peilbuizen

tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof buis zodat hieruit grondwaterstalen genomen kunnen worden

percentielwaarde

percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt overschreden

projectgebied

het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is

referentiesituatie

de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in functie van de effectvoorspelling

studiegebied

het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de milieu-effecten

vaste mest

dierlijke mest met een droge stofgehalte hoger dan 20 %

vegetatie

ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de plaats waar zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door onderlinge concurrentie hebben ingenomen

waarnemingsdrempel

laagste gehalte of concentratie voor de betrokken parameter die kan worden waargenomen

watertoets

een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke natuur


13

zuurequivalent

eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze eenheid staat toe om de verschillende verzurende polluenten met elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent komt overeen met 32 gram SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3


14

Afkortingenlijst ABS

Algemeen Boerensyndicaat

a.d.

aerodynamische diameter

ANB

Agentschap Natuur en Bos

APA

Algemeen Plan van Aanleg

BB

Boerenbond

BBI

Belgisch Biotische Index

BBT

Beste Beschikbare Technieken

BD

Deputatie

BPA

Bijzonder Plan van Aanleg

BREF

Best Available Techniques Reference Documents

B.S.

Belgisch Staatsblad

BWK

biologische waarderingskaart

CBS

College van Burgemeester en Schepenen

dB

decibel

DOV

Databank Ondergrond Vlaanderen

EU

Europese Unie

GNOP

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan

GPBV

Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging

GRSP

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan

GRUP

Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan

IFDM

Immissie Frequentie Distributie Model

IPPC

Integrated Pollution Prevention and Control

KB

Koninklijk Besluit

KL

kritische last

LAT

lange afstandstransport

LNE

Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

MAP

Mestactieplan

m.e.r.

milieueffectrapportage

MER

milieueffectrapport

MINA

Milieu- en Natuurraad Vlaanderen

MIRA

Milieurapport Vlaanderen

MLTD

middellange termijndoelstelling

MTC

maximaal toelaatbare concentratie

NEC

National Emissions Ceiling

NER

nutriëntenemissierechten

OPS

Operationeel Prioritaire Stoffen

ouE

geureenheid (European Odour Unit, EN13725)

OVAM

Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij

PM

Particulate Matter

PRSP

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan

PRUP

Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan

RSV

Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen

SBZ

Speciale Beschermingszone

se

snuffeleenheid

VEN

Vlaams Ecologisch Netwerk

VHA

Vlaamse Hydrografische Atlas

VITO

Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek

Vlarem

Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen


15

VLAREMA

Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en Afvalstoffen

VLM

Vlaamse Landmaatschappij

VMM

Vlaamse Milieumaatschappij

VOS

vluchtige organische stoffen

Zeq

zuurequivalenten


16

Voorwoord Een milieueffectrapport (MER) is een openbaar document, waarin van een voorgenomen activiteit en van redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatieven, de te verwachten gevolgen voor het milieu in hun onderlinge samenhang op een systematische en zo objectief mogelijke wijze beschreven worden. Een MER is een informatief, beslissingsondersteunend instrument en geen beslissingsinstrument. De beslissing die genomen wordt door de bevoegde overheid omtrent het al dan niet toelaten of vergunnen van een m.e.r. plichtig project, houdt ook rekening met andere aspecten (sociale, economische en technische belangen) en met openbare inspraak. Het m.e.r.-proces is toegankelijk voor publieke inspraak. Dit gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een kennisgevingsdossier. De initiatiefnemer heeft er bij de start van de m.e.r.-procedure expliciet voor gekozen om de in de kennisgeving voorgestelde methodologie reeds verder uit te werken tot ontwerp-MER en beide gebundeld in te dienen als één document. Dit dossier bevat naast de beschrijving van het project zelf, eveneens een beschrijving van de ruimtelijke situering, van de bestaande vergunningstoestand en van de toestand zoals die bij de uitbreiding zal worden aangevraagd. Daarnaast worden ook reeds de mogelijke milieu-effecten beschreven en geëvalueerd. Het gekoppelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER voor de inrichting is door de dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) volledig verklaard op 03/11/2015. De terinzagelegging bij de gemeente Ravels liep van 13 november 2015 tot en met 13 december 2015. Er werden geen inspraakreacties ontvangen. Parallel werden de adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze adviezen werden mee verwerkt in de bijzondere richtlijnen voor dit MER, opgesteld door de dienst Mer op 26 januari 2016. Gezien de ligging van het project nabij Nederland wordt een grensoverschrijdende procedure gevolgd. Door de keuze voor een gekoppeld kennisgevingsdossier/ontwerp-MER worden in deze bijzondere richtlijnen dan ook zowel methodologische aandachtspunten en vereisten opgenomen als opmerkingen met betrekking tot de concrete uitwerking van de door de initiatiefnemer voorgestelde methodologie. Beide aspecten samen bakenen de inhoud van het uiteindelijke MER af. Nadat alle door de dienst Mer geformuleerde opmerkingen op voldoende wijze werden ingevuld en het eigenlijke MER goedgekeurd verklaard werd, wordt het rapport openbaar gemaakt. Vanaf dan kunnen het project-MER-verslag en het goedgekeurd MER, te allen tijde geraadpleegd worden bij de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Dienst Mer. Na het doorlopen van de m.e.r.-procedure is inspraak op het project opnieuw mogelijk. Tijdens de periode van openbaarheid voorzien bij een milieuvergunningsaanvraag heeft de burger inzage in het MER en het aanvraagdossier (30 kalenderdagen voor een MER bij een milieuvergunningsaanvraag). De burger kan schriftelijk of mondeling bezwaren indienen tegen het verlenen van de vergunning bij het College van Burgemeester en Schepenen (CBS). Indien de bezwaren binnen de gestelde termijn ingediend zijn, worden ze ontvankelijk verklaard. Na afsluiting van het openbaar onderzoek maakt het CBS een procesverbaal op van de ontvangen meningen en schriftelijke bezwaren. Mits motivatie kan het CBS een bezwaar echter ongegrond verklaren. De burger kan dus het MER gebruiken om zijn bezwaren te staven, de beslissende overheid (gemeente of provincie) kan het MER gebruiken o.a. om een bezwaar te weerleggen maar ook en vooral om haar beslissing te ondersteunen (zowel in geval van vergunning als weigering). Toelichting bij het m.e.r.-proces


17

De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is het de bedoeling om informatie te bieden aan inwoners van de gemeente waar deze kennisgeving ter inzage ligt en over hoe ze concreet kunnen reageren op de kennisgeving. Verder in de tekst staat ook beschreven wat er met de inspraakreacties zal gebeuren en waar meer uitleg gevonden kan worden. Milieueffectrapportage: algemeen Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet opstellen van een milieueffectrapport (MER). De m.e.r. gaat vooraf aan de aanvraag van een vergunning en het MER moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden als informatief instrument. Via het milieuonderzoek wordt getracht om de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen. Op die manier kan het project worden bijgestuurd. Kort overzicht van de m.e.r.–procedure Het decreet betreffende milieueffecten veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde MER/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003). Sinds de publicatie van dit decreet is deze procedure toegankelijk voor publieke inspraak betreffend e de inhoudsafbakening van het onderzoek en betreffende het opstellen van de richtlijnen voor het MER. De publieke inspraak gebeurt in de beginfase van het m.e.r.-proces door middel van een kennisgevingsdossier. De m.e.r.-procedure is meestal opgebouwd uit vier belangrijke stappen: a) kennisgevingsfase: de initiatiefnemer controleert of de vergunningsplichtige activiteit moet onderworpen worden aan een m.e.r. Hiervoor zijn drie lijsten met categorieën van projecten gepubliceerd in het uitvoeringsbesluit van 10 december 2004 (B.S. 17 februari 2005). Bijlage I betreft projecten die steeds m.e.r.-plichtig zijn; bijlage II omvat projecten die in principe m.e.r.plichtig zijn maar waarvoor een ontheffingsdossier kan ingediend worden. Hierover wordt geval per geval een uitspraak gedaan. In het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013) werd een bijkomende lijst gepubliceerd (bijlage III), met vermelding van projecten die screeningsplichtig zijn voor m.e.r. Als de voorgenomen activiteit m.e.r.-plichtig is, en als blijkt dat een MER dient opgesteld te worden, stelt de initiatiefnemer een team van erkende deskundigen samen. Na het opstellen van het kennisgevingsdossier, dient de initiatiefnemer het dossier in bij de bevoegde overheid, namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE). Na het ontvangen van de kennisgeving onderzoekt de Dienst Mer of de kennisgeving volledig is en betekent deze beslissing binnen een termijn van 20 dagen na ontvangst van de kennisgeving; b) richtlijnenfase: binnen 10 dagen na ontvangst van de volledigverklaring van de kennisgeving stuurt de initiatiefnemer het kennisgevingsdossier door naar de betrokken gemeentebesturen, de vergunningverlenende overheid en de door de Vlaamse regering aangewezen administraties. Het College van Burgemeester en Schepenen (CBS) van de gemeente, waar het project gepland is, legt deze kennisgeving binnen de 10 dagen na ontvangst ter inzage, dit gedurende 30 dagen. Op deze kennisgeving kunnen de burgers reageren met behulp van een inspraakformulier. Op basis van inspraakreacties van de inwoners en reacties van de aangeschreven administraties en openbare besturen en na een informele vergadering met de betrokkenen, stellen de medewerkers van de Dienst Mer richtlijnen op die de initiatiefnemer moet volgen bij het opstellen van het MER. De Dienst Mer betekent deze richtlijnen binnen de 70 dagen (of 90 dagen ingeval van grensoverschrijdende effecten) na goedkeuring van de kennisgeving aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties en het CBS van de betrokken gemeentebesturen; c)

uitvoeringsfase: tijdens deze fase stelt het team van erkende deskundigen het MER op onder leiding van een coördinator. Meestal wordt er tussentijds een ontwerp-MER opgesteld dat


18

informeel besproken wordt door de initiatiefnemer, het team van deskundigen, de Dienst Mer en aangeschreven administraties en openbare besturen; d) beoordelingsfase: na indienen van het MER bij de Dienst Mer controleert deze of het MER beantwoordt aan de inhoudelijke vereisten van de richtlijnen. Daarna keurt de dienst het MER goed of af en stellen ze een goedkeurings- of afkeuringsverslag op. Deze goed- of afkeuring wordt binnen een termijn van 40 dagen betekend aan de initiatiefnemer, de betrokken overheden, administraties, de coördinator en het CBS van de betrokken gemeentebesturen. Een goedgekeurd MER maakt deel uit van de vergunningsaanvraag en is een openbaar document.

De kennisgevingsfase / ontwerp-MER-fase van de m.e.r.-procedure Zoals hoger aangegeven is de kennisgeving de eerste procedurele stap in de opmaak van het MER. In de kennisgeving zijn o.m. de voorgenomen activiteit, de aard, de ligging, doelstellingen en verantwoording van het project beschreven en zijn de coördinaten van de initiatiefnemer en namen van de uitvoerders van het MER vermeld. Ook geeft de initiatiefnemer hierin een overzicht van de juridische en beleidsmatige context en beschrijft hij de onderzochte alternatieven, bestaande en beoogde vergunningen en relevante gegevens uit vorige rapportages en goedgekeurde rapporten. Daarnaast beschrijft de initiatiefnemer de specifieke milieu aspecten die onderzocht en beschreven zullen worden in het MER, inclusief de verdere aanpak voor de bepaling en de beoordeling van deze aspecten. Het is hierbij wenselijk dat de reeds gekende moeilijkheden en leemten in de kennis aangegeven worden. Indien er grensoverschrijdende effecten verwacht worden, vermeldt de initiatiefnemer de nodige gegevens die de Dienst Mer toelaat na te gaan of de bevoegde autoriteiten van naburige lidstaten betrokken dienen te worden bij de procedure. In voorliggend geval wordt geopteerd om gebruik te maken van het voorstel van de dienst Mer, waarbij de kennisgevingsfase gekoppeld kan worden aan de ontwerp-MER-fase. Hierbij zal dan reeds onderzoek uitgevoerd worden naar de eigenlijke milieu-effecten die het project met zich meebrengt. Deze effecten worden dan ook reeds uitvoerig beschreven en geëvalueerd in dit eigenlijke kennisgeving/ontwerp-MER. Doel van de terinzagelegging Het doel van de terinzagelegging van de kennisgeving/ontwerp-MER is ten eerste om de betrokken inwoners van de gemeenten op de hoogte te stellen van de voorgenomen activiteit en zijn mogelijke gevolgen op de omgeving. Ten tweede is het de bedoeling om concrete, zinvolle reacties uit te lokken (zie verder) waarmee de Dienst Mer rekening kan houden bij de opmaak van richtlijnen. Deze richtlijnen bakenen de inhoud af van de te bespreken en te onderzoeken onderwerpen in het MER. Door nuttige inspraakreacties van inwoners van de betrokken gemeenten kan het onderzoek voor het MER inhoudelijk bijgestuurd worden. Termijn van de terinzagelegging Concreet dienen de gemeenten, waar het m.e.r.-plichtige project gepland is, een afschrift van deze kennisgeving ter inzage te leggen binnen een termijn van 10 dagen na ontvangst. Vanaf het begin van deze terinzagelegging hebben de inwoners maximaal 30 dagen de tijd om de opmerkingen toe te sturen naar de Dienst Mer met behulp van een inspraakformulier, te vinden op www.mervlaanderen.be. Wat zijn nuttige inspraakreacties? De terinzagelegging is geen openbaar onderzoek waarbij bezwaarschriften kunnen ingediend worden. Bezwaarschriften kunnen enkel ingediend worden tijdens het openbaar onderzoek dat georganiseerd zal eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

19

worden naar aanleiding van de vergunningsaanvraag. Dit is dus tijdens de latere besluitvormingsprocedure en niet gedurende de m.e.r.-procedure. Het MER is bij een dergelijk openbaar onderzoek overigens bruikbaar als instrument om bezwaarschriften te onderbouwen maar ook een basis om ze te weerleggen. Het is dus in ieders belang dat het MER van goede kwaliteit is. Zoals eerder vermeld kan de Dienst Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van richtlijnen die de initiatiefnemer en de deskundigen moeten volgen bij het opstellen van het MER. Dit kunnen opmerkingen zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals opmerkingen over het voorgenomen project zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de bestaande toestand, milieu-effecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de effecten, over de leemten in de kennis, ... Wat gebeurt er met de inspraakreacties? De Dienst Mer bundelt de zinvolle reacties op de kennisgeving en het ontwerp-MER en neemt een beslissing over de inhoud van het MER, de inhoudelijke aanpak, de methodologie van de rapportage en over de opstellers van het MER. De Dienst Mer betekent de richtlijnen voor het opstellen van het MER aan de initiatiefnemer en de betrokken instanties binnen 70 dagen (of 90 dagen in geval van grensoverschrijdende effecten) na volledigverklaring van de kennisgeving. Deze richtlijnen zijn een openbaar document en elke burger kan ze bij de milieuambtenaar van zijn gemeente opvragen. Deze richtlijnen zijn tevens beschikbaar op de webstek www.mervlaanderen.be. Met behulp van het inspraakformulier, opgesteld door de dienst MER, kunnen de opmerkingen kenbaar gemaakt worden. Dit formulier is te vinden op www.mervlaanderen.be. Het formulier kan per e-mail verstuurd worden naar [email protected], met vermelding van het project. Het formulier kan ook per post verstuurd worden of gefaxt worden naar de Dienst Mer. Vlaamse Overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Dienst Milieueffectrapportage (Dienst Mer) Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL [email protected] website: www.mervlaanderen.be fax: 02 553 80 75


20

1 Inleiding 1.1 Beknopte beschrijving van het project Het pluimveebedrijf van Gert Bax, gelegen in de Polderstraat 44 te Ravels, is momenteel vergund voor het houden van 84.000 slachtkippen. De kippen worden gehuisvest in twee AEA-stallen, uitgerust met een warmtewisselaar (P-6.4). De stallen zijn daarnaast ook voorzien van een stofbak. Het bedrijf wenst uit te breiden tot 203.200 slachtkippen. Om deze uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe stallen bijgebouwd worden. Deze worden tevens uitgerust met een warmtewisselaar (P-6.4) en een stofbak. In het MER zal een evaluatie gemaakt worden tussen de huidige en tevens vergunde situatie en de gewenste situatie van dit project. Indien de aangevraagde vergunning (uitbreiding en hernieuwing) niet verleend wordt, wordt het bedrijf verder uitgebaat volgens de huidig vergunde situatie en dit tot 2032. Het nulalternatief is dus tot 2032 gelijk aan de huidig vergunde situatie. De situatie zonder bedrijf wordt besproken waar relevant.

1.2 Toetsing aan m.e.r.-plicht Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het Staatsblad gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij het decreet van 18/12/2002 (B.S. 13/02/2003) tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffecten veiligheidsrapportage. Dit besluit bevat een bijlage I en een bijlage II met lijsten van m.e.r.plichtige categorieën van projecten. Voor de projecten uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij de bevoegde administratie. Naar aanleiding van het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013) is eveneens een bijlage III-lijst met projecten die m.e.r.screeningsplichtig zijn. De initiatiefnemer vraagt een wijziging, uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing aan voor een bedrijf tot 203.200 slachtkippen. Het project valt daardoor in de categorie 21 a) (Intensieve veeteeltbedrijven) uit de lijst van bijlage I: ‘Installaties voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij met meer dan: 85.000 plaatsen voor mesthoenders (ander gevogelte dan legkippen)’. Deze inrichting is dan ook m.e.r.-plichtig.

1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages Voor de betrokken partij werd in het verleden nog geen MER of ontheffingsaanvraag ingediend. Wel werd er i.k.v. de milieuvergunningsaanvraag in 2012 een geur-, stof- en ammoniakmodellering uitgevoerd. Gezien de gewijzigde methodiek en/of emissiecijfers zijn de resultaten hieruit niet langer bruikbaar.


21

1.4 Betrokken partijen

1.4.1

Initiatiefnemer – uitbater

Initiatiefnemer:

1.4.2

Bax Gert LV Polderstraat 44 2381 Ravels

Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen

De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen. De betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen moet de wetenschappelijke waarde en de objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn door de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines. De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieu-effecten, eigen aan het geplande project doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht, bodem, water en fauna en flora in het team van deskundigen opgenomen. Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen discipline

erkend deskundige

erkenning

coördinaten

bodem en grondwater

Peter Hermans

geohydrologie: EDA/708/V-1

Profex

onbeperkt geldig

Biezeweg 15a

pedologie: EDA/708-B/V-1

9230 Wetteren

onbeperkt geldig oppervlaktewater

Erik Meers

EDA/784

DLV-Innovision

onbeperkt geldig

Stationsstraat 100 3360 Bierbeek

fauna en flora

Marjan Speelmans

EDA/730/V-1

eco-scan BVBA

onbeperkt geldig

Industrieweg 114H 9032 Wondelgem (Gent)

geluid

Christophe Debonne

EDA/790

eco-scan BVBA

onbeperkt geldig


lucht

Griet Philips

EDA/613/V-2

OLFASCAN nv

onbeperkt geldig


coördinatie

Marjan Speelmans

erkenning als coördinator bestaat niet als dusdanig, maar de coördinator wordt gekozen uit m.e.r.deskundigen (EDA/728/V-1

eco-scan BVBA Industrieweg 114H 9032 Wondelgem (Gent))

onbeperkt geldig)

De overige relevante aspecten (effecten op de mens en zijn omgeving, geluid en landschap) worden behandeld door de coördinator van het team van deskundigen. Het is tevens haar taak om van de eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

22

deelonderzoeken een coherent geheel te maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te formuleren. Zij treedt tevens op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen. De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door

1.4.3



Gwynet Leyre, eco-scan bvba, medewerkster coördinatie



Stephenie Van Giel, Profex, medewerkster disciplines bodem en grondwater



Interne deskundigen: 

Gert Bax, initiatiefnemer



Patrick Herijgers, bedrijfsdeskundige, DLV

Taakverdeling

De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit: 

het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het bijzonder tijdens de voorfase;



het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;



het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;



het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;



het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;



het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;



het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;



het opstellen van de eindbespreking;



de redactie van de niet-technische samenvatting;



de eindredactie van het rapport.

De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.


23

2 Situering project 2.1 Ruimtelijke situering Het bedrijf is gelegen in de Polderstraat 44, te Ravels, op de kadastrale percelen, 2de afdeling, sectie C, perceelsnummers 373V, 373W, 373X en 373G. Een kopie van het kadasteruittreksel wordt weergegeven in Bijlage 1. Een uittreksel van de topografische kaart van België wordt weergegeven in Bijlage 2. In Bijlage 3 wordt het stratenplan in de omgeving van de inrichting weergegeven en op Bijlage 4a wordt een luchtfoto van de inrichting weergegeven. Op de luchtfoto in Bijlage 4b wordt de ruimere omgeving van het bedrijf weergegeven. Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) ligt het bedrijf volledig in agrarisch gebied. De voornaamste gewestplanbestemmingen in de omgeving van het bedrijf (afstanden bepaald ten opzichte van de contour van het bedrijf (stallen en/of mestopslag) in de gewenste situatie) worden weergegeven in Tabel 2Tabel 2. Tabel 2 Bestemmingen volgens het gewestplan in de omgeving (binnen 1 km) van de inrichting kortste afstand (m)

windrichting

woongebied met landelijk karakter en cultureelhistorisch en/of esthetische waarde

555

W

landschappelijk waardevol agrarisch gebied

625

NO

woongebied

740

NW

woonuitbreidingsgebied

880

NW

Binnen een straal van 2 km rond het bedrijf komt verder ook nog bosgebied (1,3 km O) en woongebied met cultureelhistorisch en/of esthetische waarde (1,7 km NW) voor. Er zijn geen BPA’s of RUP’s van kracht ter hoogte van de site of in de onmiddellijke omgeving. Het bedrijf is volledig gelegen op het grondgebied van Ravels. Deze gemeente grenst in het zuidoosten aan Arendonk (op min. 3,6 km van bedrijf), in het zuiden aan Oud-Turnhout (op min. 5,4 km van bedrijf) en in het zuidwesten aan Turnhout (op min. 4,0 km van bedrijf). In het noorden grenst de gemeente aan Nederland (op minimaal 4,2 km van het bedrijf), meer bepaald aan Baarle-Nassau in het westen, Alphen-Chaam in het noordwesten, Goirle in het noorden, Hilvarenbeek in het noordoosten en Reusel-De Mierden in het oosten. Gezien de relatief grote afstand met de Nederlandse grens, worden geen grensoverschrijdende effecten verwacht.

2.2 Vergunningstoestand De initiatiefnemer wenst een uitbreiding, wijziging en hernieuwing aan te vragen voor zijn veeteeltbedrijf. Een overzicht van de huidige en de gewenste vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 3Tabel 3. Tabel 3 Vergunningsplichtige inrichtingen op het bedrijf rubrieknr.

omschrijving

klasse

huidig

gewenst

aanvraag

6.5.1°

Inrichtingen voor de verdeling van de in rubriek 17.3.2.1.1 of 6.4 bedoelde vloeistoffen met maximaal 1 verdeelslang

3

1 verdeelslang

1 verdeelslang

wijziging, vroegtijdige henieuwing


24

rubrieknr.

omschrijving

klasse

huidig

gewenst

aanvraag (vervangt rubriek 17.3.9.1)

9.3.1.c)2°

Kippenstal in agrarisch gebied, met plaatsen voor meer dan 20.000 kippen

1

84.000 slachtkippen

203.200 slachtkippen

uitbreiding, vroegtijdige hernieuwing

9.3.1.d)

Intensieve pluimveehouderij met meer dan 40.000 plaatsen voor pluimvee

1,X

84.000 slachtkippen


uitbreiding, vreogtijdige hernieuwing

12.2.1°

Transformatoren met een individueel nominaal vermogen van 100 tot en met 1.000 kVA

3

Transformator 160kVA

uitbreiding

15.1.1°

Al dan niet overdekte ruimte waarin 3 tot en met 25 autovoertuigen en/of aanhangwagens, andere dan personenwagens, gestald worden

3

Opstallen van 15 voertuigen

Opstallen van 25 voertuigen

uitbreiding, vroegtijdige hernieuwing

3

Opslag van 10,625 ton (Opslag van 2,125 ton (2.500 l) mazout en 8,5 ton (10.000 l) lamppetroleum )

Opslag van 19,125 ton (Opslag van 2,125 ton (2.500 l) mazout en 17 ton (20.000 l) lamppetroleum )

/

Opslagplaatsen voor brandgevaarlijke vloeistoffen (gevarenpictogram GHS02

17.3.2.1.1.1°b)

31.1.1°b)

53.8.2°

) - ontvlambare vloeistoffen van gevarencategorie 3: gasolie, diesel, lichte stookolie en gelijkaardige vloeistoffen met een vlampunt ≥ 55 °C met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 100 kg tot en met 20 ton, niet voor woning Vast opgestelde motoren met een totaal nominaal vermogen van meer dan 10kW tot en met 100kW als de inrichting volledig of gedeeltelijk in een ander gebied dan een industriegebied ligt. (voor noodgeneratoren moet het nominaal vermogen maar voor 50% in rekening gebracht worden) Boren van grondwaterwinningsputten en grondwaterwinning met een totaal opgepompte debiet groter dan 5.000m³/jaar en kleiner of gelijk aan 30.000m³/jaar, of minimaal één put met een diepte die groter is dan het locatie specifieke dieptecriterium zoals weergegeven op de kaart in bijlage 2ter van dit besluit waarbij het totaal


3

/

Noodstroomgenerator 43 kW (50% * 86 kW)

20.000 m³/j: 2

7.500 m³/j (en 21 m³/d)

- put 1: 17.500 m³/j en 50 m³/dag - put 2: 2.500 m³/j en 720 m³/d

wijziging, uitbreiding, vroegtijdige hernieuwing (vervangt rubriek 17.3.6.1.b)

uitbreiding

wijziging, uitbreiding, vroegtijdige hernieuwing

25

rubrieknr.

omschrijving

klasse

huidig

gewenst

aanvraag

opgepompte debiet kleiner of gelijk is aan 30.000m³/j * X = inrichting die een GPBV-installatie betreft zoals gedefinieerd door sub 16° van artikel 1 van titel I van het Vlarem en die als dusdanig tevens onder de toepassing valt van de bepalingen van de titels I en II van het Vlarem inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging als bedoeld in de EU-richtlijn 96/61/EEG van 24 september 1996. Dergelijke inrichting omvat telkens de vaste technische eenheid waarin de in de overeenkomstige tweede kolom vermelde activiteiten en processen alsmede andere daarmee rechtstreeks samenhangende activiteiten plaatsvinden, die technisch in verband staan met de op die plaats ten uitvoer gebrachte activiteiten en die gevolgen kunnen hebben voor de emissies en de verontreiniging (zie ook artikel 5, § 7 van titel I van het Vlarem). De EU-richtlijn verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT)

Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden bij de Deputatie van de provincie Antwerpen.

2.3 Administratieve voorgeschiedenis Voor de exploitatie van de landbouwinrichting zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel 4Tabel 4) en stedenbouwkundige vergunningen (Tabel 5Tabel 5) bekend. Tabel 4 Exploitatie- en milieuvergunningen begindatum

einddatum

onderwerp

exploitant

overheid

11/10/2012

11/10/2032

exploitatie van een nieuw pluimveebedrijf met 84.000 slachtkippen

Bax Gert

BD

07/01/2014

11/10/2032

melding van overname

Bax Gert LV

BD

In de milieuvergunning werd als bijzondere voorwaarde enkel opgelegd dat het ammoniakemissiearm stalsysteem P-6.4 geïmplementeerd moest worden bij de bouw van de pluimveestallen, conform de wettelijke eisen. Hieraan werd voldaan.

Tabel 5 Stedenbouwkundige vergunningen begindatum

onderwerp

beslissing?

overheid

11/09/2012

bouwen van een pluimveebedrijf bestaande uit 2 pluimveestallen en een landbouwloods

weigering

CBS

29/11/2012

bouwen van een pluimveebedrijf bestaande uit 2 pluimveestallen en een landbouwloods

vergunning

BD


26

2.4 Randvoorwaarden

2.4.1

Juridische randvoorwaarden

Tabel 6 Juridische randvoorwaarden juridische randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)

Gewestplan

geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in Vlaanderen weer

ja

zie punt 2.1 (Ruimtelijke situering project)// (referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)

Bijzonder Plan van Aanleg (BPA)

geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in bepaalde delen van Vlaanderen weer

neen

op de locatie van de inrichting is geen BPA gelegen

Vlarem I

bepaalt de modaliteiten met betrekking tot exploitatie en/of verandering van meldings- en vergunningsplichtige inrichtingen

ja

zie punt 2.2 (Vergunningstoestand) // (vergunningstoestand)

Vlarem II

bevat milieukwaliteitsnormen en algemene en sectorale milieuvoorwaarden met betrekking tot o.a. ligging en exploitatie van inrichtingen

ja

voor de landbouwinrichting zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle disciplines)

Vlarem III

bevat de bijkomende algemene en sectorale milieuvoorwaarden voor GPBVinstallaties

ja

voor de landbouwinrichting zijn al de relevante bijkomende voorwaarden gerelateerd aan de gevraagde en vergunde rubrieken (Vlarem I) belangrijk. Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant: alle disciplines)

EU kaderrichtlijn 96/62 inzake beoordeling en beheer van luchtkwaliteit + dochterrichtlijnen 1999/30, 2000/69, 2002/3, 2004/107. De voorgaande richtlijnen zitten vanaf 21 mei 2008 vervat in de Europese Richtlijn Lucht 2008/50/EG

vormt de basis voor een nieuw luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese Unie. Globaal kader waarmee EU luchtkwaliteit beoordeelt en beheert

ja

een veestal kan een aanzienlijke stofemissie met zich meebrengen. In het MER zal nagegaan worden in welke mate er stofhinder ten gevolge van het bedrijf te verwachten valt // (discipline lucht en mens)

Mestdecreet en uitvoeringsbesluiten

heeft tot doel de bescherming van het leefmilieu tegen verontreiniging als gevolg van productie en gebruik van meststoffen

ja

het bedrijf dient de regels van het Mestdecreet na te leven // (discipline lucht, water, bodem en fauna en flora)


27

juridische randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant


Wetgeving grondwater

(sinds 1999 opgenomen in Vlaremwetgeving)

ja

het bedrijf beschikt over een grondwaterwinning en dient aldus de geldende wetgeving na te leven // (discipline water)

Bescherming oppervlaktewater

(waterkwaliteitsdoelstellingen en lozingsvoorwaarden opgenomen in Vlarem II)

ja

voorliggend bedrijf kan een risico inhouden naar oppervlaktewaterverontreiniging // (discipline water)

Bestemming en milieukwaliteitsnormen oppervlaktewater

duidt bestemming oppervlaktewater aan (milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II)

ja

binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Aa, de Eelse loop, de Wierikenloop en de Moleneindseloop gelegen. De waterlopen hebben allemaal de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling (Bijlage 6) // (discipline water)

Decreet integraal waterbeleid (incl. de Watertoets)

bevat bepalingen betreffende het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van watersystemen. Het decreet reikt tevens een aantal instrumenten aan die een sleutelrol moeten spelen in het Vlaamse waterbeleid, o.a. de Watertoets

ja

het project moet getoetst worden aan de bepalingen opgenomen in de Watertoets (art. 8) // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de Watertoets, discipline water)

Aangepast uitvoeringsbesluit van de Watertoets (B.S. 14/10/2011)

het besluit geeft de lokale, provinciale en gewestelijke overheden, die een vergunning moeten afleveren, richtlijnen voor de toepassing van de Watertoets. Het aangepaste besluit werd goedgekeurd door de Vlaamse regering op 14 oktober 2011 en treedt in werking op 1 maart 2012

ja

de Watertoets heeft als doel mogelijke schadelijke effecten van plannen, programma’s en vergunningen op het watersysteem in een vroeg stadium te beoordelen en daarover te adviseren // (bedrijfsspecifieke toelichting in kader van de Watertoets, discipline water)

Besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater

de verordening bevat minimale voorschriften voor de lozing van nietverontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de overloop van de hemelwaterput en de infiltratievoorziening dient aan dit principe te beantwoorden

ja

om de uitbreiding van het bedrijf mogelijk te maken zullen nieuwe stallen bijgebouwd worden. Er dienen dan ook de nodige voorzieningen getroffen te worden om het hemelwater, dat op deze elementen terecht komt, op te vangen, zoveel mogelijk te hergebruiken, te bufferen of te laten infiltreren. Er zal voldaan moeten worden aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater // (discipline water)

Natuurbeheerrecht


28


inhoudelijk

relevant


- Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu

centraal staan een planmatige aanpak (natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (‘stand-still’ principe) en een gebiedsgericht beleid

ja

op zo’n 2,2 km ten NO van het bedrijf komt het habitatrichtlijngebied “Vennen, heiden en moerassen rond Turnhout” voor. Op zo’n 1,4 km ten O komt verder ook het vogelrichtlijngebied “Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout” voor (Bijlage 7) // (discipline lucht, fauna en flora)

- Vlaamse en/of erkende natuurreservaten

terreinen, van belang voor behoud en ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die aangewezen of erkend zijn door Vlaamse regering

ja

binnen een straal van 2 km komen geen erkende/Vlaamse natuurreservaten voor. Op zo’n 780 m van het bedrijf is wel het niet-erkende domein “MosdijkVogelenzang” gelegen // (discipline fauna en flora)

- Ramsargebieden

overeenkomst inzake watergebieden die van internationale betekenis zijn. In het bijzonder als woongebied voor watervogels

neen

binnen een straal van 5 km rond het bedrijf bevinden zich geen Ramsargebieden // (discipline lucht, fauna en flora)

- Regionale Landschappen

duurzaam samenwerkingsverband gericht op behoud van streekeigen karakter, bevorderen natuureducatie, recreatief medegebruik, ontwikkeling kleine landschapselementen, …

neen

de inrichting is niet gelegen in een gebied waarbinnen een regionaal landschap actief is// (alle disciplines)

Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 en onroerenderfgoedbesluit 16 mei 2014

het Onroerenderfgoeddecreet werd op 17 oktober 2013 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en is vanaf 01/01/2015 actief. Het betreft een overkoepelende regelgeving voor monumenten, stads- en dorspgezichten, landschappen en archeologie

ja

er bevinden zich binnen een straal van één kilometer rondom het bedrijf verschillende elementen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn (Bijlage 8). Ook bevinden zich een puntrelict en een relictzone binnen deze straal (Bijlage 9) // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Decreet op het archeologisch patrimonium van 30/06/1993

regelt de bescherming, het behoud en de instandhouding, het herstel en het beheer van het archeologisch patrimonium

ja

om de uitbreiding van het bedrijf mogelijk te maken zullen er nieuwe stallen worden bijgebouwd. Indien er bij de geplande grondwerken archeologische vondsten gedaan worden, zullen deze gemeld worden aan het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Materialendecreet en VLAREMA

omvat voorschriften omtrent het vervoeren en verhandelen van afvalstoffen, rapporteren over afvalstoffen en materialen, gebruik van grondstoffen, selectieve inzameling (sorteringen en ophaling) bij bedrijven en uitgebreide productenverantwoordelijkheid

ja

de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van krengen dienen gerespecteerd te worden // (discipline lucht)

Bodemdecreet

decreet dat moet toelaten beslissingen inzake bodemsanering op systematische

neen

volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting ingedeeld wordt, een oriënterend


29


inhoudelijk wijze te treffen, prefinanciering ervan te verzekeren en kosten daarvan te verhalen

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Voor voorliggend bedrijf is een oriënterend bodemonderzoek niet verplicht // (discipline bodem)

Verordening (EG) 1774/2002:

verordening met als doel vaststelling van gezondheidsvoorschriften voor niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke producten, dit met het oog op het verzekeren van een hoog niveau van gezondheid en veiligheid in de gehele voedselketen

ja

implementatie via Mest- en Afvalstoffendecreet

Bosdecreet

het bosdecreet heeft tot doel het behoud, de bescherming, de aanleg en het beheer van de bossen te regelen. Het behandelt alle bossen in Vlaanderen

neenja

binnen een straal van 2 km zijn geen bosgebieden volgens het gewestplan gelegen. Het bosdecreet is echter van toepassing op alle bossen, ongeacht de gewestplanbestemming. In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn enkele bossen gelegen // (discipline lucht, fauna en flora)

Wet betreffende bescherming en welzijn van dieren en betreffende bescherming van voor landbouwdoeleinden gehouden dieren

verdeelt dieren in 5 categorieën, met hieraan verbonden een aantal voorwaarden voor bescherming van dierenwelzijn

ja

kippen behoren tot de groep van de landbouwhuisdieren. De hierop volgens de wet op het dierenwelzijn van toepassing zijnde voorwaarden, dienen gerespecteerd te worden (voldoende bewegingsvrijheid voorzien, goede klimaatregeling, goede voedingswijze, ...) door de inrichting // (beschrijving bedrijf, ontwikkelingsscenario’s)

Zoneringsplan

geeft weer in welke zuiveringszone een woning gelegen is en werd opgesteld in samenwerking tussen de gemeente en de VMM in de periode 2006 – 2008

neen

volgens het zoneringsplan is het bedrijf gelegen in individueel te optimaliseren buitengebied. Er is echter geen bedrijfswoning aanwezig en er wordt bijgevolg geen huishoudelijk afvalwater geloosd // (discipline water)

NEC-richtlijn

impliceert het opnemen van bindende emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en NHз in Vlarem II (emissiereductieprogramma’s, zie Vlarem II)

ja

de emissies ten gevolge van de landbouwinrichting zullen specifiek beschouwd worden in het MER // (discipline lucht)

Nitraatrichtlijn

heeft als doel waterverontreiniging veroorzaakt door nitraten uit agrarische bronnen te verminderen en verdere verontreiniging van die aard te voorkomen

ja

implementatie via Mestdecreet

Ministerieel besluit van 19/03/2004, bijlage 1, BS 14/10/2004

lijst van stalsystemen voor ammoniakreductie, nieuwe stallen die gebouwd worden of grondig gerenoveerd worden, dienen ammoniakemissiearm uitgevoerd te worden

ja

de nieuwe stallen zullen emissiearm uitgevoerd worden // (beschrijving bedrijf, discipline lucht, fauna en flora)

Decreet van 16/04/1996 betreffende de Landschapszorg, gewijzigd bij decreet van

regelt de bescherming van de in het Vlaamse Gewest gelegen landschappen, de instandhouding, het herstel en het

ja

de uitbreiding kan een visuele impact hebben en invloed uitoefenen op het omliggende landschap // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)

Gezondheidsvoorschriften inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten


30

juridische randvoorwaarden 18/051999, 8/12/2000, 21/12/2001, 19/07/2002 en 13/02/2004)

inhoudelijk beheer van beschermde landschappen, ankerplaatsen en erfgoedlandschappen en stelt maatregelen vast voor de bevordering van de algemene landschapszorg

relevant


Besluit Duurzaam pesticidengebruik van 15 maart 2013

legt de regels vast inzake duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse Gewest voor niet- land- en tuinbouwactiviteiten en de opmaak van het Vlaams Actieplan Duurzaam Pesticidengebruik

ja

de exploitant dient rekening te houden met de regels omtrent het pesticidengebruik bij de bestrijding van onkruid op het bedrijfsterrein


31

2.4.2

Beleidsmatige randvoorwaarden

Tabel 7 Beleidsmatige randvoorwaarden beleidsmatige randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant


Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)

geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

ja

om de verstedelijkingsdruk op het buitengebied af te remmen dienen de functies die kenmerkend zijn voor dit gebied gevrijwaard te worden, met name de landbouw, het bos en de natuur en in zeker mate ook het wonen en werken. Met betrekking tot intensieve veeteelt wordt gesteld dat verdere exploitatie en/of uitbreiding van bestaande bedrijven kan, doch dat voor nieuwe bedrijven dient gestreefd te worden naar het bundelen ervan in speciale agrarische bedrijfszones // (alle disciplines)

Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (PRSP)

geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de provincie en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst

ja

algemeen relevant // (alle milieuthema’s) het PRSP Antwerpen vermeldt een aantal kernelementen: - afbakeningen van kleinstedelijke gebieden: de provincie Antwerpen telt zeven kleinstedelijke gebieden (Boom, Geel, Heist-op-den-Berg, Herentals, Hoogstraten, Lier, Mol). Het is zowat de belangrijkste taak van de provincie om duidelijk aan te geven waar de overheden een stedelijk gebied en een beleid nar het buitengebied zal voeren - bijkomende woningen: in de kleinstedelijke gebieden en de kernen van het buitengebied zal de provincie mogelijkheden scheppen voor de bouw van bijkomende woningen. De principes hiervoor zijn in een omzendbrief aan de gemeentebesturen verfijnd - bijkomende regionale bedrijventerreinen: de provincie zal onderzoeken of er ruimte is voor bijkomende regionale bedrijventerreinen en andere economische knooppunten - natuur: de provincie heeft een aantal natuurverbindingsgebieden geselecteerd. In die gebieden streeft de provincie naar een optimaal evenwicht tussen natuur, landbouw en andere vormen van ruimtegebruik - landbouw en kleinhandel: de provincie zal concentratiegebieden voor glastuinbouw afbakenen. Daarnaast wil de provincie de ontwikkeling van kleinhandelsconcentraties buiten de stedelijke gebieden beperken, omdat die in concurrentie treden met de kleinhandel in de steden - toerisme en recreatie: centra voor toerisme en recreatie met een grote impact op de omgeving, zoals voetbalstadions of bioscoopcomplexen, horen thuis in de stedelijke gebieden of in specifieke gebieden voor toerisme en recreatie


32

beleidsmatige randvoorwaarden

inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) - sport: de provincie zal bijkomend onderzoek laten verrichten over permanente terreinen voor geluidsproducerende sporten - wegen en verkeer: de provincie selecteert de secundaire wegen die een verfijning zijn van de hoofdwegen op Vlaams niveau. De provincie werkt een gebiedsgebonden visie over openbaar vervoer uit. Per gebied zal zij een overzicht maken van noodzakelijke voorzieningen

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRSP)

beschrijft de ruimtelijke structuur en visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling, enz. op gemeentelijk niveau

ja

Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP)

ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt in uitvoering van het GRSP

neen

er zijn geen GRUP’s die betrekking hebben op het bedrijf of de bedrijfsomgeving

Vlaams milieubeleidsplan 2011 – 2015

bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams Gewest, alsmede provincies en gemeenten in aangelegenheden van gewestelijk belang, dient te voeren

ja

in het nieuwe Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei 2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan bod komen. Specifiek voor landbouw, worden landbouwers verder gestimuleerd om milieukundige randvoorwaarden, in aanvulling op deze bepaald in de regelgeving (m.i.v. Europese Verordeningen en Richtlijnen), mee in overweging te nemen bij het nemen van operationele beslissingen in de bedrijfsvoering (zoals teeltkeuze, bodembewerking, bemesting, …). Hiertoe wordt ook gezocht naar een groter draagvlak voor dit soort van landbouwpraktijken bij de landen tuinbouwers. Ook anderen (consumenten, natuursector, …) dienen geïnformeerd en gesensibiliseerd te worden over duurzame landbouw- en voedselsystemen. Een geïntegreerde aanpak wordt voorzien met aandacht voor bodem (organische stof, verdichting, erosie, versnippering, biodiversiteit, bestrijdingsmiddelen, fosfaataanrijking, nitraatresidu’s en verzuring, …), water (nitraat, fosfaat, bestrijdingsmiddelen, …), lucht (ammoniakverliezen, fijn stof, …) en natuur (instandhouding van biodiversiteit en natuurwaarden, …). Hoewel relevante instrumenten en samenwerking tussen landbouw en leefmilieu zowel op beleidsmatig vlak als op het terrein op zich al bestaan, zit hier het vernieuwende in een verruimde en verbeterde doorwerking ervan in Vlaanderen. Hiertoe zullen initiatieven genomen en ondersteund worden voor het ontwikkelen en verder laten doorwerken van voorbeeldpraktijken en (eco)innovaties. Daarbij worden partnerschappen opgezet (landbouwersconsumenten, landbouwers-natuurbeschermers, …). Het geheel moet tevens bijdragen tot een versnelling in de omschakeling naar een meer duurzame landbouw en voedselproductie in Vlaanderen, en dit in de verschillende deelsectoren en ketens. Hierbij zal ook ingespeeld worden op opportuniteiten


algemeen relevant // (alle disciplines) het GRSP van Ravels dateert van 2008. Dit plan heeft tot doel een visie weer te geven over het ruimtelijk beleid voor de toekomst.

33


inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) en uitdagingen die het huidig en toekomstig Europees landbouwbeleid biedt of zal bieden (bv. inzake klimaatadaptatie, biodiversiteit, …) // (alle disciplines)

Provinciaal Milieubeleidsplan

bepaalt het milieubeleid dat de provincie dient te voeren, binnen de beleidslijnen

ja

algemeen relevant // (alle milieuthema’s) het provinciaal milieubeleidsplan van de provincie Antwerpen wil het agrarisch

van het gewestelijk plan

natuurbeheer in de landbouwsector stimuleren. Agrarisch natuurbeheer kan beschouwd worden als het bewust beheren van zoveel mogelijk natuur- en landschapselementen binnen het landbouwareaal, vaak planmatig aangepakt en zo goed mogelijk geïntegreerd in de bedrijfsvoering. Met de toenemende schaalvergroting, mechanisatie en specialisatie is dit echter in grote mate in onbruik geraakt of een extra last geworden in de moderne bedrijfsvoering. Dit heeft geleid tot een verarming van de natuur in het agrarisch gebied, waarmee het ook een deel van zijn aantrekkelijkheid heeft verloren. Door agrarisch natuurbeheer te stimuleren en te ondersteunen bij landbouwers kan een belangrijke bijdrage geleverd worden tot het behouden en ontwikkelen van de landschaps- en natuurwaarden in de agrarische omgeving. Ook soortenbescherming op en rond het bedrijf behoort tot de mogelijkheden. Via verschillende streekgebonden projecten zal hieraan in de toekomst aandacht aan besteed worden. Landbouw moet ook een sleutelfunctie kunnen blijven vervullen binnen een levenskrachtig platteland. Daarom zal de provincie door middel van beleidsondersteuning, praktijkonderzoek met bijhorende voorlichting en onderwijsondersteuning duurzame landbouwmethoden stimuleren. Landbouw speelt een belangrijke rol in de vermesting van het milieu door de emissie van de nutriënten stikstof en fosfor. Ook met betrekking tot de thema’s verzuring en versnippering heeft de landbouw een belangrijke invloed. De provincie heeft zelf weinig tot geen bevoegdheden in het landen tuinbouwbeleid. Daarom zal de provincie zich vooral richten op het verlenen van informatie en het uitvoeren van een aantal sensibilisatieprojecten via twee proefbedrijven.

Gemeentelijk Milieubeleidsplan

bepaalt het milieubeleid dat de gemeente dient te voeren, binnen de beleidslijnen van het gewestelijk en provinciaal plan

neen

er bestaat geen milieubeleidsplan voor Ravels

Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP)

beoogt een doorgedreven natuurbeleid in de gemeente op zowel korte als lange termijn; het actieplan vormt daarbij de uitvoering

ja

algemeen relevant // (alle disciplines)

(Deel)bekkenbeheerplan

in Vlaanderen zijn de stroomgebieden onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de waterbeheersplanning vorm krijgt in de bekkenbeheersplannen. Dit vormt een

neen


het GNOP van Ravels dateert van 1997

het bedrijf is gelegen in het Maasbekken, in het waterschap ‘Mark en Weerijs’ binnen het deelbekken ‘de Aa-Leyloop. In het bekkenbeheerplan worden een aantal acties en maatregelen opgesomd die zullen genomen worden om de

34


inhoudelijk allesomvattend plan, die aandacht heeft voor de kwaliteits- en kwantiteitsaspacten van zowel oppervlakte- als grondwater. Ook de

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) operationele doelstellingen te realiseren. In de omgeving van het bedrijf zijn er echter geen dergelijke acties gepland // (discipline water)

gebruiksfuncties van water en de ecologie komen aan bod Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)

een belangrijk knelpunt voor de kwaliteit van beschermde natuur wordt gevormd door de afzetting van vermestende stoffen via lucht; dergelijke stoffen zijn hoofdzakelijk afkomstig van landbouw, verkeer en industrie. In Vlaanderen wordt er voor deze problematiek voorzien in een PAS

ja

op ongeveer 2,2 km afstand bevindt zich een Natura 2000-gebied // (discipline lucht, fauna en flora)

Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos – regio Noorderkempen

om het buitengebied te vrijwaren voor de essentiële functies landbouw, natuur en bos. Om dit doel te bereiken wordt er in Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied, 150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha bosgebied en 34.000 ha andere groengebieden vastgelegd in bestemmingsplannen

ja

algemeen relevant // (alle disciplines)

Natuurinrichtingsproject

het doel is een gebied optimaal inrichten in functie van behoud van bestaande natuur, maar ook herstel en ontwikkeling van natuur en het beheer nadien (zie natuurdecreet)

neen

in de omgeving van het bedrijf komen geen natuurinrichtingsprojecten voor

Landinrichtingsproject

het doel is de inrichting van landelijke gebieden te realiseren overeenkomstig de bestemmingen toegekend door ruimtelijke ordening

neen

in de omgeving van het bedrijf komen geen landinrichtingsprojecten voor

Ruilverkavelingsproject

ruilverkavelingsprojecten beogen meer dan een eenvoudige perceelshergroepering. Zij zorgen voor de herstructurering van het landbouwgebied passend in een multi-functionele inrichting van het buitengebied

neen

in Ravels werd een grootschalig ruilverkaverlingsproject uitgevoerd. Dit werd afgerond in 2013 en heeft dus geen invloed (meer) op voorliggend project

Landschapsatlas

geeft aan waar historisch gegroeide landschapsstructuur tot op vandaag

ja

in de omgeving van het bedrijf bevinden zich diverse onderdelen van de landschapsatlas (Bijlage 9) // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)


de inrichting is gelegen in het gebied ‘landbouwgebied Weelde – Ravels – Poppel’ van de deelruimte ‘Open Kempen’. In het gebied waar het bedrijf gelegen is, wordt gestreefd naar het vrijwaren van ruimtelijk-functioneel samenhangende gebieden voor de landen tuinbouw met grondgebonden landbouw als drager van de open ruimte

35


inhoudelijk herkenbaar gebleven is en duidt deze aan als relicten en/of ankerplaatsen

relevant


Visiedocument voor administratief overleg: “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, nieuwe versie september 2008. Samen met het Advies van de Mina-raad van 29 april 2009 vormt dit de basis voor de implementatie van het geurbeleid

tracht geurnormen op te stellen voor nieuwe en bestaande veeteeltbedrijven. Implementatie in de Vlaamse wetgeving wordt verwacht

ja

het veeteeltbedrijf produceert door de aanwezige dieren een geuremissie die eventueel hinder kan veroorzaken voor omwonenden. In de discipline lucht (hoofdstuk 7) zal nagegaan worden hoe de inrichting voldoet aan de beschermingsniveaus die in dit visiedocument worden voorgedragen // (discipline lucht)

Saneringsplan fijn stof voor de zones met overschrijding in 2003 en aanpak fijn stofproblematiek in Vlaanderen

focus op luchtkwaliteitsnormen voor PM10 en PM2,5

ja

de inrichting draagt bij aan de uitstoot van fijn stof // (discipline lucht)

Vlaams Klimaatsbeleidsplan 2013 – 2020

het Vlaams Klimaatsbeleidplan 2013 – 2020 bestaat uit een Vlaams Mitigatieplan en een Vlaams Adaptatieplan. De eerste heeft als doelstelling de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Hierbij wordt vooral gefocust op sectoren die niet onder het Europees emissiehandelsysteem voor bedrijven vallen, zoals landbouw. Het Adaptatieplan heeft als doelstelling om voor te bereiden op klimaatsveranderingen. Hierbij wordt vooral gefocust op waterbeheer in natuur- en landbouwgebieden.

ja

door de uitbating zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van broeikasgassen // (discipline lucht)

geven op Vlaams en Europees niveau aan welke best beschikbare technieken (BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan voor een aantal specifieke productieprocessen

ja

BBT’s en BREF’s


het bedrijf verbruikt eveneens water // (discipline water)

in het MER zal rekening gehouden worden met de BBT’s en BREF’s uit studies voor de veeteeltsector (o.a. BBT ‘Veeteelt’ en het BREF-document ‘Intensive Livestock Farming’) de meeste aandacht gaat hierbij uit naar ammoniak, de voornaamste luchtverontreinigende stof, omdat dit de stof is die in de grootste hoeveelheden wordt uitgestoten. In vrijwel alle informatie over de reductie van emissies vanuit stallen werd de reductie van de ammoniakuitstoot genoemd. Er wordt van uitgegaan dat technieken die de uitstoot van ammoniak beperken, ook de uitstoot van de andere gasvormige stoffen zullen verminderen. Andere milieu-effecten hebben te maken met stikstof- en fosforemissies naar de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater als gevolg van de bemesting van het land. Bij het terugdringen van deze emissies 36


inhoudelijk

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) gaat het niet alleen om het opslaan, verwerken en uitrijden van eenmaal geproduceerde mest, maar om maatregelen ten aanzien van een hele keten van activiteiten, inclusief stappen om de mestproductie zo veel mogelijk te beperken // (alle disciplines)

RIE (Richtlijn Industriële Emissies)

verplicht de lidstaten van de EU om grote milieuvervuilende bedrijven te reguleren middels een integrale vergunning gebaseerd op de beste beschikbare technieken (BBT). Deze verplichting is

ja

algemeen relevant deze richtlijn is de opvolger van de huidige Integrated Pollution Prevention and Control(IPPC)-richtlijn op. De RIE-richtlijn omvat naast de IPPC- richtlijnen nog zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de Afvalverbrandings-richtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor

overgenomen in titel I van VLAREM, Artikel 41bis

de titaniumdioxide-industrie). De IPPC-richtlijn verplicht de EU-lidstaten om grote emissies naar water, lucht en bodem van bedrijven te reguleren. voor inrichtingen die in de vierde kolom van de indelingslijst met de letter X zijn aangeduid gelden bijkomend de volgende bepalingen : 1° de vergunningsvoorwaarden worden door de bevoegde overheden geregeld getoetst en zo nodig ambtshalve overeenkomstig de procedure vermeld in artikel 45 bijgesteld; voor de bestaande GPBV-installaties gebeurt een eerste toetsing uiterlijk vóór 30 oktober 2007; 2° een toetsing vindt in ieder geval plaats als : a)

de door de installatie veroorzaakte verontreiniging van dien aard is dat de bestaande emissiegrenswaarden in de vergunning gewijzigd of nieuwe emissiegrenswaarden opgenomen moeten worden;

b)

belangrijke veranderingen in de beste beschikbare technieken een significante beperking van de emissies zonder buitensporige kosten mogelijk maken;

c)

bedrijfsveiligheid van het proces of de activiteit de toepassing van andere technieken vereist;

d)

nieuwe wettelijke bepalingen zulks vereisen

Door de herziening van de IPPC-richtlijn zullen de vergunningen moeten aangepast worden aan de BBT-conclusies opgenomen in een BREF binnen een periode van 4 jaar na de publicatie van een herziene BREF. Of bestaande stallen al dan niet zouden moeten aangepast of omgebouwd worden naar emissiearme stallen zal dus bepaald worden door wat deze BREF definieert als zijnde BBT en met name of een emissiearme stal BBT is in alle gevallen of enkel bij nieuwbouw Waterbeleidsnota

de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005 goedgekeurd door de Vlaamse Regering en is van wezenlijk belang voor de uitvoering van het decreet Integraal


ja

de waterbeleidsnota bevat vijf krachtlijnen: -

37

terugdringen van risico’s die de veiligheid aantasten; het voorkomen, het herstellen en


inhoudelijk Waterbeleid. In de waterbeleidsnota tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen uit van haar visie op het waterbeleid in Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft naar een evenwicht tussen de ecologische, sociale en economische functies van watersystemen

relevant

bespreking relevantie // (locatiebespreking MER) waar mogelijk het ongedaan maken van watertekort; -

water voor de mens: de scheepvaart bevorderen, duurzame watervoorziening, water voor landbouw en industrie, onroerend erfgoed, watergebonden recreatie, water voor de huishoudens;

-

de kwaliteit van water verder verbeteren;

-

duurzaam omgaan met water: sluitend voorraadbeheer, zuinig en efficiënt watergebruik;

-

voeren van een meer geïntegreerd waterbeleid: integrale aanpak waterketen; geïntegreerd waterlopenbeheer; juridische, organisatorische, financiële en wetenschappelijke onderbouwing versterken; verregaande afstemming van het waterbeleid met de ruimtelijke ordening; maatschappelijk aanvaard waterbeleid voeren, meewerken aan een internationaal waterbeleid // (discipline water)

Omzendbrief LNE 2012/1: milderende maatregelen voor geuremissies die afkomstig zijn van bestaande varkensen pluimveestallen in Vlaanderen

oplijsting van de actuele en economisch haalbare technische en organisatorische maatregelen ter beperking van de geuremissie bij bestaande varkensen pluimveestallen. Deze omzendbrief geldt enkel voor stallen die nog niet ammoniakemissiearm zijn uitgevoerd én waartegen klachten inzake geurhinder werden geuit

neen

de omzendbrief is niet van toepassing op het bedrijf, gezien er geen traditonele stallen aanwezig zijn en geen klachten gekend zijn met betrekking tot het bedrijf

Omzendbrief LNE 2015/1 met betrekking tot passende beoordeling

Toelichting van de reikwijdte, de procedure en de inhoud van de procedurestap ‘passende beoordeling’

ja

het dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied is op 2,2 km van het bedrijf gelegen, het dichtstbijzijnde vogelrichtlijngebied op 1,4 km // (discipline fauna & flora)


38

3 Projectbeschrijving 3.1 Verantwoording project Het pluimveebedrijf Bax Gert LV is momenteel vergund voor het houden van 84.000 slachtkippen en wenst uit te breiden naar 203.200 slachtkippen. Om voldoende drinkwater te kunnen voorzien voor dergelijke uitbreiding wordt in de gewenste situatie ook een uitbreiding van de grondwaterwinning en brandstofopslag aangevraagd. Daarnaast wordt ook een noodstroomaggregaat en een uitbreiding in aantal voertuigen aangevraagd. De uitbreiding kadert in de optimalisatie van de kosten-efficiëntie van het bedrijf. Er wordt tevens een vroegtijdige hernieuwing van alle rubrieken aangevraagd. Dit is mogelijk door de grote investering die met de geplande uitbreiding gepaard gaat. Vlarem stelt dat de aanvraag tot het hernieuwen van een milieuvergunning moet gebeuren tussen 18 en 12 maanden voor de vervaldatum van de huidige milieuvergunning. Er geldt evenwel een afwijking voor oudere vergunningen en in het geval van belangrijke wijzigingen. In de praktijk geldt hierbij als criterium de omvang van de geplande investering, o.a. een wezenlijke uitbreiding van de gebouwen of de plaatsing van een volledig nieuwe productielijn. In voorliggend geval betreft het een wezenlijke uitbreiding van de bedrijfsinfrastructuur. Er worden namelijk twee nieuwe stallen voorzien. Om de uitbreiding van de huidige vergunningstoestand mogelijk te maken zijn er vanaf 2008 verschillende opties. De capaciteit van een bedrijf kan uitgebreid worden door het aankopen van de zogenaamde “Nutriëntenemissierechten” (kortweg NER’s), en dit mits annulering van 25 % van de aangekochte rechten. Deze annulering van 25 % van de NER’s kan voorkomen worden indien men die 25 % verwerkt. Een tweede optie bestaat erin om uit te breiden na bewezen mestverwerking. Als een bedrijf in het jaar X aan haar mestverwerkingsplicht heeft voldaan en daarenboven 25 % van de netto aanvraag heeft verwerkt met bedrijfseigen mest, dan kan in het jaar (X + 1) een aanvraag van de NER’s ingediend worden en moet er, ten laatste, in het jaar (X + 3) 125 % van de aanvraag (de aanvraag + 25 % van de aanvraag) verwerkt worden. In voorliggend project wordt geopteerd voor een combinatie van beide opties. Eén derde van de uitbreiding zal verwezenlijkt worden door de aankoop van NER’s en twee derde door bewezen mestverwerking.

3.2 Bedrijfsinfrastructuur Foto’s van de inrichting en de omgeving zijn terug te vinden in Bijlage 10. Grondplannen van het bedrijf worden gegeven in Bijlage 11. In Tabel 8Tabel 8 wordt de bedrijfsinfrastructuur in deze situaties weergegeven. Tabel 8 Bedrijfsinfrastructuur huidige situatie

gewenste situatie

stal 1

42.000 slachtkippen

45.000 slachtkippen

stal 2

42.000 slachtkippen

45.000 slachtkippen

stal 3

/

56.600 slachtkippen

stal 4

/

56.600 slachtkippen

opslag mazout

2.500 l in loods (bovengronds, dubbelwandig) + verdeelslang

2.500 l in loods (bovengronds, dubbelwandig) + verdeelslang

opslag lamppetroleum

2 x 5.000 l tussen stal 1 en 2 (bovengronds, dubbelwandig)

2 x 10.000 l tussen stal 1 en 2 en tussen stal 3 en 4 (bovengronds, dubbelwandig)

verdeling dieren:


39

silo’s grondwaterwinning

huidige situatie

gewenste situatie

5 voedersilo’s bij stal 2 (4 x 30 m³ en 1 x 50 m³)

10 voedersilo’s (bij stal 2 en bij stal 4) (8 x 30 m³ en 2 x 50 m³)

1 boorput (bij loods) voor 7.500 m³/j (21 m³/d)

2 boorputten voor 20.000 m³/j: -put 1: 17.500 m³/j en 50 m³/d - put 2: 2.500 m³/j en 720 m³/d

opvang regenwater

2 x 10 m³ (bij stallen en bij loods)

3 x 10 m³

opvang kuiswater

2 x 20 m³

4 x 10 m³ + 260 m³ in kelder open loods

infiltratievoorzieningen

90 m³

90 m³ + 104,3 m³

elektriciteitscabine

/

160 kVA

noodstroomaggregaat

/

86 kW

stallen 15 voertuigen + mazoutopslag

stallen 15 voertuigen + mazoutopslag + grondwaterwinning 1 + noodstroomaggregaat + elektriciteitscabine

/

stallen 10 voertuigen + opslagkelder spoelwater (260 m³)

/

1 tussen loodsen

loods

halfopen loods weegbrug

In de huidige situatie zijn twee AEA-stallen aanwezig. De stallen worden geventileerd met behulp van 4 nokventilatoren en 9 lengteventilatoren per stal. Na de lengteventilatoren bevindt zich een stofbak, zodat de lucht omhoog gestuwd wordt. De stallen zijn uitgerust met het AEA-stalsysteem P-6.4 ‘Warmtewisselaar met luchtmengsysteem voor droging strooisellaag’. Dit AEA-stalsysteem brengt een ammoniakemissiereductie van 44 % en een stofemissiereductie van 14 %. Inzake geurreductie door warmtewisselaars zijn geen cijfers gekend. In de gewenste situatie worden twee bijkomende, identieke, stallen voorzien. De stallen worden tevens uitgerust met een warmtewisselaar (P-6.4). De ventilatie gebeurt met behulp van 6 nokventilatoren en 9 lengteventilatoren. Na de lengteventilatoren wordt opnieuw een stofbak geplaatst. De mest wordt na elke ronde onmiddellijk afgevoerd vanuit de stallen. Het kuiswater van de stallen wordt opgeslagen in citernes/de opslagkelder en vervolgens uitgereden op eigen land (ongeveer 2,5 ha). In de huidige situatie zijn er twee citernes van 20 m³ aanwezig. In de gewenste situatie zal de opslagcapaciteit verhoogd worden naar in totaal 300 m³. Er zullen hiervoor vier citernes van 10 m³ aanwezig zijn en een opslagkelder van 260 m³. Voor het verwarmen van de stallen wordt gebruik gemaakt van lamppetroleum. In de huidige situatie wordt de lamppetroleum opgeslagen in twee bovengrondse, dubbelwandige tanks van 5.000 l. Voor de voertuigen is één bovengrondse, dubbelwandige opslagtank van 2.500 l mazout aanwezig. Hierbij is tevens een verdeelslang voorzien. In de gewenste situatie zal de lamppetroleumopslag gebeuren in twee bovengrondse, dubbelwandige tanks van 10.000 l. De opslagtank voor mazout wordt verplaatst in de loods. In de huidige situatie is tussen stal 1 en 2 een sanitair lokaal aanwezig. In de gewenste situatie wordt ook tussen stal 3 en 4 een sanitair lokaal voorzien. Er is geen bedrijfswoning aanwezig op de site. Kadavers worden opgeslagen in gekoelde, afgesloten tonnen (beide situaties). De kadavers worden ongeveer 2 tot 3 keer per ronde (= om de 2 à 3 weken) opgehaald door Rendac. Het bedrijf pompt in de huidige situatie water uit één put, vanop een diepte van 228 m. Het water wordt bjigevolg opgepompt uit de Pleistoceen en Pilioceen Aquifer. Het bedrijf is momenteel vergund voor het oppompen van 7.500 m³/jaar en 21 m³/dag. Naar de toekomst toe wenst het bedrijf de winning uit te eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

40

breiden naar 17.500 m³/jaar en 50 m³/dag. Daarnaast wenst de exploitant een tweede winning de exploiteren voor een debiet van 2.500 m³/jaar en 720 m³/dag vanop een diepte van 76 m. Het water uit deze winning wordt aangewend als beregeningswater voor de akkers. Op het bedrijf is bij de stallen een citerne van 10 m³ aanwezig voor de opvang van regenwater. Ook bij de loods is een citerne van 10 m³ aanwezig om het regenwater dat op het dak valt op te vangen. In de gewenste situatie wordt een bijkomende citerne van 10 m³ voorzien voor het regenwater dat op stal 3 en 4 valt op te vangen. Alle citernes zijn voorzien van een overloop naar een infiltratievoorziening (90 m³ in de huidige situatie, bijkomende voorziening van 140,3 m³ in de gewenste situatie). Rond het bedrijf is momenteel reeds gedeeltelijk een groenscherm aanwezig. Voor de gewenste situatie wordt een landschapsintegratieplan opgesteld om het groenscherm verder uit te bouwen. Dit wordt verderop bij de discipline Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie (hoofdstuk 12) in detail besproken.

3.3 Capaciteit In het KB van 06/2010 tot vaststelling van de minimumvoorschriften voor de bescherming van vleeskuikens is opgenomen dat de maximale bezettingsdichtheid in een pluimveebedrijf of een stal op een bedrijf niet hoger mag zijn dan 33 kg/m². Dit mag verhoogd worden tot max. 39 of 42 kg/m², mits de eigenaar of houder bepaalde bijkomende voorschriften naleeft, zoals een ventilatiesysteem waarbij temperatuur, vochtigheidsgraad, NH3- en CO2-gehaltes binnen strikte grenzen blijven, alsook het gebruik van een gids van goede praktijken door de exploitant en een voldoende laag sterftecijfer. Dit is van toepassing op het betreffende bedrijf, waardoor de bezetting 42 kg/m² mag zijn (de exploitant voldoet aan het Belplumelastenboek). Het afleveringsgewicht van de dieren bedraagt ongeveer 2,65 kg. Na 5 weken wordt een deel (21 %) van de dieren met een gemiddeld gewicht van 2 kg reeds uit de stallen verwijderd. Hierdoor wordt steeds aan de maximale bezetting voldaan.

3.4 Afbraak- en aanlegfase Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe pluimveestallen en een nieuwe halfopen loods gebouwd worden. De stallen zullen een lengte van 110 m hebben en een breedte van 25 m. De graafwerken voor de pluimveestallen zullen ondiep zijn en er wordt dan ook niet verwacht dat hiervoor bronbemaling noodzakelijk zal zijn. Wel zal er grondverzet noodzakelijk zijn. De nieuwhe halfopen loods zal echter onderkelderd zijn (voor opvang spoelwater). De afmetingen van deze loods bedragen 19,6 m op 14,8 m, met een diepte van 0,9 m. Wordt hier ook rekening gehouden met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, dan is voor alle nieuwe constructies een grondverzet van ongeveer 1.500 m³ ingeschat. Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat zich water op een diepte van 1,6 m bevindt. Voor het bouwen van de nieuwe infrastructuren zal er dus geen bemaling noodzakelijk zijn. Om de bouw en bedrijfsaanpassingen mogelijk te maken, zullen diverse bouwmaterialen aangevoerd moeten worden. Er dient opgemerkt te worden dat de overlast door het extra transport gedurende de bouwfase van voorbijgaande aard is.

3.5 Exploitatie- en productiecyclus Het productieproces beoogt het opkweken van ééndagskuikens tot slachtkippen. Er wordt gewerkt met een “all-in/all-out” systeem, d.w.z. dat alle stallen op hetzelfde moment opgevuld respectievelijk geledigd worden. Iedere 7 weken worden in de huidige situatie 84.000 stuks en in de toekomst 203.200 stuks ééndagskuikens aangevoerd en verdeeld over de op het bedrijf aanwezige stallen. Er zijn dus ongeveer 7,4 teeltrondes op één jaar. eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

41

Gedurende 6 weken worden de dieren vetgemest. Het aanvangsgewicht bedraagt 40 tot 50 g en op het einde van de cyclus gemiddeld 2,65 kg. Ongeveer één vijfde van de dieren wordt op een leeftijd van 5 weken reeds uit de stallen verwijderd aan een gemiddeld gewicht van 2 kg. De uitval tijdens deze kweekperiode is variabel doch bedraagt gemiddeld 2 tot 2,5 %. Op de leeftijd van 6 weken worden alle dieren vervolgens afgevoerd naar de slachterij. Tussen twee teeltrondes is er een leegstand van ongeveer 1 week, waardoor een ronde ongeveer 7 weken in beslag neemt. Tijdens de periode van leegstand wordt de mest/strooisellaag uit de stallen verwijderd, en wordt gereinigd (eerst droog, dan nat) en ontsmet. Het reinigingswater wordt opgevangen in twee citernes van 20 m³ in de huidige situatie en vier citernes van 10 m³ en een opvangkelder van 260 m³ in de gewenste situatie. Dit water wordt vervolgens uitgereden. Het stalsysteem bestaat uit grondhuisvesting. De vloer van de stallen is gebetonneerd om na iedere ronde een grondige reiniging en ontsmetting toe te laten. Op deze betonvloer wordt manueel een laag strooisel van 3 à 5 cm dikte aangebracht, die de mest van de dieren opvangt gedurende het zes weken durende opkweekproces. Na deze periode wordt de mest opgeschept en onmiddellijk afgevoerd naar een extern firma. De aanwezige stallen zijn uitgerust met het ammoniakemissiearm stalsysteem P-6.4 ‘Warmtewisselaar met luchtmengsysteem voor droging strooisellaag’. Ook de nieuwe stallen zullen met dergelijk systeem uitgerust worden. Daarnaast wordt op de nieuwe stallen ook een stofbak voorzien. Er worden bepaalde sanitaire voorschriften gevolgd op het bedrijf. Zo is er bedrijfseigen kledij voorzien en moet ander schoeisel aangedaan worden voordat de stallen betreden worden. Ongediertebestrijding gebeurt door de exploitant zelf aan de hand van chemische bestrijding. De frequentie is afhankelijk van het seizoen.

3.6 Grondstoffen en residuen De ééndagskuikens worden aangeleverd door een broeierij. Rekening houdend met het aantal dierplaatsen en 7,4 rondes per jaar, worden in de huidige situatie jaarlijks ongeveer 620.000 ééndagskuikens aangevoerd. In de gewenste situatie zullen dit er 1.500.000 zijn. Aangezien het voederverbruik een belangrijke parameter is voor wat betreft de uiteindelijke bedrijfsresultaten, wordt het verbruik opgevolgd door de exploitant. Het voeder wordt aangeleverd in bulktransporten en opgeslagen in torensilo’s. Er dient rekening gehouden te worden met een voederverbruik van 3,5 kg per afgemest dier. Er wordt in de huidige situatie jaarlijks ongeveer 2.170 ton voeder aangevoerd op het bedrijf. In de gewenste situatie zal dit 5.250 ton zijn. In de huidige situatie wordt grondwater aangewend voor zowel drinkwater van de dieren als reinigingswater. Dit blijft zo in de gewenste situatie. Regenwater wordt aangewend voor het reinigen van verhardingen buiten. Het reinigingswater wordt opgevangen in de daartoe voorzien citernes en opvangkelder (gewenste situatie) en conform het mestdecreet verder afgevoerd. Er wordt aldus geen bedrijfsafvalwater geloosd. Aan de hand van de LNE/VMM-cijfers kan een berekening gemaakt worden van het geschatte drinkwaterverbruik. Op basis van deze cijfers blijkt dat in de huidig situatie 6.048 m³ drinkwater per jaar noodzakelijk is. Naar de toekomst toe zou dit 14.630 m³ per jaar worden. Hierbij is de huidige grondwaterwinning ontoereikend, en daarom wordt een uitbreiding van de capaciteit van de winning aangevraagd. Daarnaast wordt nog een tweede boorput aangevraagd. Deze zal aangewend worden voor beregenen van omliggende akkers. Verder is er in de huidige situatie 1.008 m³ reinigingswater per jaar nodig. In de gewenste situatie wordt dit 2.438 m³/jaar. Regenwater dat op de staldaken of op de daken van de loodsen valt, wordt in beide situatie opgevangen in 2 citernes van 10 eco-scan bvba  M15BAXG1_definitief MER

42

m³. Regenwater dat op de verharde oppervlakken valt, infiltreert in de omliggende gronden. Een schematische voorstelling van het waterverbruik is te vinden in Figuur 1Figuur 1.

regenwater 800 mm/j

grondwater 7.500 – 20.000 m³/j

reinigingswater 1.008 – 2.438 m³/j m³/jaar

regenwateropvang 20 m³ – 30 m³

drinkwater 6.048 – 14.630 m³/j

beregening akkers 0 – 2.500 m³/j

reinigen buitenverhardingen

oppervlaktewater + infiltratiebekkens

spoelwater afgevoerd volgens mestdecreet

resten afvoeren met mest

Figuur 1 Waterbalans voor de inrichting (huidig – gewenst), berekend op basis maximaal verbruik volgens LNEcijfers

Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het ventilatiesysteem, de voederinstallatie en de verlichting van de stallen. In de huidige situatie wordt jaarlijks ongeveer 100.000 kWh verbruikt. Op basis van de toename in het aantal slachtkippen kan het jaarlijks elektriciteitsverbruik in de toekomst geschat worden op 240.000 kWh. Het jaarlijks verbruik van mazout bedraagt ongeveer 750 l. Mazout wordt enkel gebruikt voor transport. De stallen worden verwarmd met lamppetroleum. Het jaarlijkse verbruik van lamppetroleum op het bedrijf bedraagt ongeveer 25.000 l. Het verbruik van ontsmettingsmiddelen, reinigingsmiddelen en medicijnen is zeer laag. Het verpakkingsmateriaal wordt verzameld en op gepaste wijze afgevoerd. Aangezien het voeder in bulk geleverd wordt, is hiervoor geen verpakkingsafval aanwezig op het bedrijf. De kadavers worden opgeslagen in gekoelde, afgesloten tonnen en ongeveer 2 tot 3 keer per ronde opehaald door Rendac. Het aantal kadavers wordt beperkt door een goede bedrijfsvoering. In de gewenste situatie zal waarschijnlijk een grotere kadaveropslag voorzien worden, waardoord de frequentie van ophaling ongeveer gelijk zal blijven. De jaarlijkse mestproductie door de kippen bedraagt in de huidige situatie ongeveer 1.680 m³. In de toekomst zal dit toenemen tot ongeveer 4.064 m³/jaar. Mest wordt onmiddellijk na iedere ronde afgevoerd samen met het strooisel naar een externe firma, die de mest opslaat en bewerkt. In hoofdstuk 7 (discipline lucht) wordt een inschatting gemaakt van de geur-, stof- en ammoniakemissies ten gevolge van de inrichting. De geluidsproductie van het bedrijf wordt weergegeven in hoofdstuk 10 (discipline geluid en trillingen).


43

4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s 4.1 Beschrijving alternatieven

4.1.1

Nulalternatief

Het nulalternatief is het scenario waarbij geen vergunning verleend wordt voor het m.e.r.-plichtige project. Het nulalternatief komt overeen met de huidige situatie tot de einddatum van de huidige vergunning (verloopt op 11/10/2032). De situatie zonder bedrijf wordt besproken waar relevant.

4.1.2

Doelstellingsalternatieven

Het bedrijf zal gespecialiseerd blijven in het afmesten van slachtkippen. Er worden geen doelstellingsalternatieven overwogen.

4.1.3

Locatiealternatieven

Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe pluimveestallen parallel aan de bestaande stallen geplaatst worden. Er werden geen locatiealternatieven overwogen.

4.1.4

Uitvoeringsalternatieven

Onder uitvoeringsalternatieven wordt verstaan: technische ingrepen of maatregelen op het vlak van bedrijfsvoering. De nieuwe stallen worden eveneens uitgerust met warmtewisselaars (AEA-stalsysteem P-6.4). Met dit systeem wordt een ammoniakreductie bekomen van 44 % en een stofreductie van 14 %. Na de lengteventilatoren worden stofbakken voorzien. In het MER zal, naast aandacht voor het type stalsysteem, eveneens ingegaan worden op andere mogelijke milderende maatregelen voor de beperking van de ammoniak- en geuremissie (o.a. meerfasenvoeding, ...). Indien enkele van deze maatregelen technisch en economisch haalbaar zouden blijken, zal ernstig in overweging genomen worden of ze niet toegepast kunnen worden. M.a.w. een inschatting van de relevantie voor emissiereducerende toepassingen zal gemaakt worden, rekening houdend met de significantie van de in het MER bepaalde effecten en de geschiktheid van de maatregel als Best Beschikbare Techniek (BBT). Er zal eveneens een evaluatie gebeuren ten opzichte van de relevante passages uit de Lijst van Best Beschikbare Technieken (BBT) en de BREF-documenten. Dit is ook een vereiste voor het verlenen van een vergunning aan een GPBV-bedrijf. Dit wordt verder besproken in hoofdstuk 16.

4.2 Ontwikkelingsscenario’s

4.2.1

Autonome ontwikkeling

Volgens een autonome ontwikkeling worden er voor het voorliggende studiegebied geen relevante wijzigingen verwacht ten opzichte van de toekomstige situatie. Dezelfde effecten worden van toepassing geacht zoals deze die in het MER worden beschreven voor de huidige en toekomstige situatie.


44

4.2.2 4.2.2.1

Gestuurde ontwikkeling Ruimtelijke ordening

De basisprincipes van de ruimtelijke ordening voor de toekomst worden momenteel uitgezet in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV). Stedelijke gebieden dienen selectief uitgebouwd te worden om de uitgroei van kernen in het buitengebied af te remmen. Het buitengebied dient verder beschermd te worden tegen versnippering en afkalving. Daarvoor dienen de kenmerkende functies van het buitengebied zoals landbouw, bos, natuur en in zekere mate ook wonen en werken, gevrijwaard te worden.

4.2.2.2

Mestdecreet

Naast het Mestdecreet van 22 december 2006, werd een visienota “Naar een nieuw mestbeleid in Vlaanderen” opgesteld (goedgekeurd door de Vlaamse regering op 22.07.2005). Er zal met het Mestdecreet en de visienota rekening gehouden worden en met de mogelijke implicaties hiervan voor de invulling van de toekomstige situatie.

4.2.2.3

Ammoniakemissie

Als Vlaanderen de ammoniakdoelstellingen – Protocol van het Verdrag over Grensoverschrijdende Luchtverontreiniging ter bestrijding van Verzuring, Eutrofiëring en Ozon in de omgevingslucht, EU-richtlijn Nationale Emissiemaxima, Milieubeleidsplan 2011-2015 – wil realiseren, zijn maatregelen inzake stalbeheer noodzakelijk. Zoniet is een structurele en verregaande afbouw van de veestapel nodig. In het kader van het ammoniakreductieplan is een wetenschappelijke werkgroep opgericht die zowel de Groen Labellijst van emissiearme stallen uit Nederland als de lijst van Europese BBT naar de Vlaamse situatie heeft vertaald. De verschillende ammoniakreductietechnieken werden hiervoor getoetst aan de aspecten dierenwelzijn, geur, veiligheid en energie. Een eerste lijst voor varkens en pluimvee werd opgesteld. Deze lijst is terug te vinden in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19.03.2004. Deze werd op 31.05.2011, 26.03.2012, 16.08.2012 en 19.06.2013 aangevuld. Opname van nieuwe stalsystemen in deze lijst kan gebeuren volgens de procedure voor de beoordeling van emissiearme stalsystemen, zoals beschreven in bijlage II van dit Ministerieel Besluit. Als gevolg van deze ammoniakdoelstellingen werd een wijziging van het Vlarem II goedgekeurd (19 september 2003; B.S. 10 oktober 2003; Art. 1.1.2, Art. 5.9.2.1bis en Art 5.9.4.1). Door de NEC-richtlijn zijn reducties van NH3, SO2 en NOx te verwachten, waardoor de achtergrondwaarden op het vlak van verzurende en vermestende deposities zullen afnemen.


45

5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling De voornaamste effecten zullen weergegeven worden in functie van de verschillende disciplines en per deelactiviteit van het bedrijf. Bijzondere aandacht zal hierbij uitgaan naar de effecten van stof, vermesting, verzuring en geur omdat deze als de meest relevante beschouwd worden. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op deze effecten, zowel in positieve als negatieve zin, zullen de nodige aandacht krijgen. Het te onderzoeken project omvat de wijziging, uitbreiding en hernieuwing van een varkenshouderij. De effecten, zowel in de huidige als in de gewenste situatie, zullen onderzocht en beschreven worden in het MER. De exploitatiefase kan opgedeeld worden in een aantal deelfasen:  transport: aanvoer grondstoffen, ééndagskuikens en afvoer eindproducten en residuen;  eigenlijke “productieproces” = afmesten van slachtkippen. Elke deelfase heeft zijn specifieke emissies, residuen en gevolgen voor de onderscheiden deelcomponenten van het milieu. Daarnaast zal ook de aanlegfase de nodige emissies veroorzaken. De hinder die aan deze fase gerelateerd kan worden, zal echter van korte, voorbijgaande aard zijn. De ingreep-effect-matrix (Tabel 9Tabel 9) geeft ons een elementair overzicht van het verband tussen de verschillende projectactiviteiten (of ingrepen) en mogelijke effecten op de diverse milieucomponenten. De gebruikte bedrijfstechnieken die een weerslag hebben op de effecten, zowel positief als negatief, zullen de nodige aandacht krijgen.


46

Tabel 9 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix) mogelijke effecten activiteit

bodem

water

lucht

mens

landschap

fauna & flora

profielverstoring

aanleg verhardingen

stofemissie

geluidshinder

visuele hinder

ecotoopverlies

transportemissies

verkeershinder

AANLEGFASE bouw nieuwe infrastructuur

rustverstoring

stofhinder EXPLOITATIEFASE aanvoer grondstoffen, afvoer eindproducten en nevenproducten

verspreiding stof

geluidshinder verkeershinder stofhinder

productieproces

verzuring

verdroging

vermesting

vermesting

verspreiding stof en ammoniak (verzuring) verspreiding broeikasgassen

geluidshinder stofhinder geurhinder

visuele hinder bedrijfsgebouwen en bedrijfsinfrastructuur

verzuring

visuele hinder bedrijfs-

verzuring

vermesting verdroging

verdroging (winning) opslag en afvoer mest

vermesting

vermesting

verspreiding ammoniak (verzuring) verspreiding broeikasgassen

geurhinder geluidshinder verkeershinder

verspreiding stof

onderhoud (reiniging en ontsmetting) en opslag brandstof

verontreiniging


verontreiniging

verspreiding broeikasgassen

47

infrastructuur

vermesting

6 Disciplinegerichte aanpak Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende disciplines uitgewerkt moeten worden. Zoveel als mogelijk zal hierbij rekening gehouden worden met de cumulatieve effecten, meer specifiek de cumulatieve effecten die ontstaan door andere landbouwuitbatingen in de directe omgeving. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld. De verschillende disciplines zullen steeds op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:  problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie;  afbakening studiegebied;  methodiek en significantiekader;  beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten;  synthese van de milieu-effecten;  milderende maatregelen. Eerst dient de opdrachtgever (initiatiefnemer) alle projectspecifieke gegevens door te geven zodat een duidelijk beeld wordt bekomen van de huidige en geplande situatie. Deze gegevens bevatten een beschrijving van de huidige bedrijfsinfrastructuur, de capaciteit en een beschrijving van de exploitatiefase van het bedrijf en een beschrijving van de nieuwe bedrijfsinfrastructuur. Vervolgens zal een beknopte beschrijving opgesteld worden van de abiotische en biotische referentiesituatie van het studiegebied, zodat een eerste beeld bekomen wordt van de bestaande toestand binnen het studiegebied. Voor de beschrijving van de referentiesituatie wordt naast het gebruik van de standaardbronnen ook getracht gebruik te maken van bijkomende bronnen indien beschikbaar. Voor de visuele weergave van de referentiesituatie (en de milieu-effecten) met inbegrip van de situering van het project wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van GIS. Daarna zal een inschatting gemaakt worden van de mogelijke effecten die het project op het studiegebied zal veroorzaken, en dit voor alle situaties. Op basis van deze effectvoorspelling kan een eindconclusie opgemaakt worden, en waar noodzakelijk bijkomende milderende maatregelen uitgewerkt worden. De beoordeling van de effecten van de wijziging van het bedrijf gebeurt in het MER per discipline, waarbij volgens het te verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:  negatief of positief effect;  matig negatief of matig positief effect;  gering negatief of gering positief effect;  geen of verwaarloosbaar effect. Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader steeds gedefinieerd zullen worden. Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bijvoorbeeld negatief effect en geen of verwaarloosbaar effect). Dikwijls zal de beoordeling echter ook gaan gebeuren op basis van de bijdrage die door het bedrijf geleverd wordt. Dan gebeurt de beoordeling als volgt:   

belangrijke bijdrage door het bedrijf: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen gezocht worden; relevante bijdrage door het bedrijf: in dit geval moet gezocht worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn; beperkte bijdrage door het bedrijf: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend.


48

De inpassing in dit beoordelingskader wordt voor zover mogelijk gekwantificeerd in de beschrijvingen van de te volgen methodologie per discipline.


49

7 Discipline lucht Het ventileren van agrarische gebouwen leidt tot de emissie van zowel gassen zoals ammoniak (NH 3), SO2, NOx, CO2, methaan (CH4) en lachgas (N2O), als fijn stof, geur en warmte. Deze ongewenste emissies zijn onvermijdelijk voorwerp van debat inzake de verzuring van het leefmilieu, de klimaatverandering en de algemene gezondheidsproblematiek. Rond deze maatschappelijke aspecten werden er diverse internationale afspraken gemaakt (o.a. EU kaderrichtlijnen en klimaatplannen) die uiteindelijk resulteerden in Vlaamse regelgeving. De belangrijkste emissies naar de lucht die een veeteeltbedrijf met zich meebrengt zijn:  emissies die rechtstreeks veroorzaakt worden door de aanwezigheid van dieren of door mestopslag in de stallen;  emissies door verbranding van fossiele brandstoffen;  emissies afkomstig van de open overslag van producten, dieren en afvalstoffen;  emissies afkomstig van transporten. In grote lijnen worden deze emissies onderverdeeld in vier categorieën, namelijk geuremissies, stofemissies, verzurende (en vermestende) emissies en broeikasgasemissies.

7.1 Geur 7.1.1

Problematiek

Reeds sinds lange tijd wordt dierlijke productie geassocieerd met geurhinder. Geuremissies verspreiden zich in de omgeving, waarbij bronhoogte, weersomstandigheden en afstand tot de bron bepalend zijn voor de hoeveelheid geur die in de leefomgeving rond de bronnen, de zogenaamde immissie, aanwezig is. De waarneming van geur wordt zowel bepaald door geureigenschappen (geurconcentratie, aard en intensiteit van de geur) als door de fluctuatie van de geurconcentratie doorheen de tijd, de frequentie en de duur van de gewaarwording.

7.1.2

Afbakening studiegebied

Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De voornaamste effecten zullen voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 2 km. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

7.1.3

Methodiek en significantiekader

De toetsing van dit project aan de hand van de verschillende bestaande beoordelingssystemen wordt uitgevoerd om een indicatie te bekomen van de reikwijdte van het effect van geurverspreiding. De inschatting van de effecten inzake geurhinder kan op twee manieren gebeuren. Enerzijds is er het systeem van afstandsregels. Daarnaast zal met behulp van een verspreidingsmodel een inschatting gemaakt worden van de geuremissie in de omgeving van het project. Dit kan getoetst worden aan de hand van overschrijdingspercentages, zoals deze voorgesteld worden in het visiedocument “De weg naar een duurzaam geurbeleid” (LNE, 2008) en het geactualiseerde Richtlijnenboek “Landbouwdieren” (Willems et al., 2011). Indien uit deze toetsing blijkt dat er door het voorziene project sprake zal zijn van onaanvaardbare geurhinder, dan zal er worden gezocht naar beschikbare en technisch haalbare maatregelen die de geproduceerde geurhinder tot een aanvaardbaar niveau terugbrengen.


50

7.1.3.1

Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Vlarem II vermeldt in afdeling 5.9.4 bijkomende voorwaarden met betrekking tot de ligging van varkensen pluimveestallen. In functie van het type stalsysteem en wijze van inrichting van de mestopslag wordt aan de inrichting een aantal waarderingspunten toegekend. Op basis van deze waarderingspunten, samen met het aantal dieren op de inrichting (eventueel omgerekend naar varkenseenheden), dient het bedrijf te voldoen aan een bepaalde minimumafstand tussen elke stal (en elke opslagplaats voor mengmest of vaste mest) en een aantal op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden (woonuitbreidingsgebied, natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaat, gebied voor verblijfsrecreatie, woongebied ander dan woongebied met landelijk karakter en bosreservaten). Op basis van deze minimumafstand tussen het bedrijf en de gevoelige gebieden kan een effectbeoordeling opgemaakt worden. Bij een overschrijding van de afstandsregels is er sprake van een ‘negatief effect’ en mag het project volgens Vlarem zelfs niet doorgaan. Zoniet geldt er ‘geen of een verwaarloosbaar effect’.

7.1.3.2

7.1.3.2.1

Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

Inleiding

Geurconcentraties in de buitenlucht worden veelal door overschrijdingspercentages gereglementeerd. Hierbij wordt het percentage van de tijd gegeven gedurende welke er geen overschrijding mag zijn van een gegeven geurconcentratie. Geurconcentraties kunnen weergegeven worden in snuffeleenheden per volume-eenheid (se/m³). Eén se/m³ komt per definitie overeen met de geurconcentratie in het veld waar de geur van de bron door een snuffelploeg nog net kan waargenomen worden, d.i. ter hoogte van de maximale waarnemingsafstand. Geurconcentraties kunnen ook weergegeven worden in geureenheden per volume-eenheid (ouE/m³ volgens de EN13725). Eén ouE/m³ is per definitie de concentratie die nog net kan onderscheiden worden van geurvrije lucht door 50 % van de personen van een geurpanel. Deze concentratie noemt men de geurdrempel. Teneinde de geuremissie van een veeteeltbedrijf in te schatten, kan dus ofwel gewerkt worden met een sensorisch onderzoek, dat de emissie weergeeft in een aantal se/s, ofwel kan er gerekend worden op basis van emissiekengetallen (uitgedrukt in ouE/s) die afgeleid werden voor verschillende diersoorten en huisvestingssystemen. In dit dossier wordt verder uitgegaan van emissiekengetallen (uitgedrukt in ou E). Omdat hinderniveaus evenwel uitgedrukt worden in se/m³, en wij werken met ou E/m³, moet het verband tussen beide eenheden bepaald worden. Uit het onderzoek van De Bruyn et al. (2001) en een studie van de Universiteit Gent in opdracht van het LNE kon afgeleid worden dat 1 se/m³ ≈ 1 ouE/m³ voor de geuremissie van varkensstallen. De geurconcentratie die op een bepaald ogenblik in de omgevingslucht kan waargenomen worden, is gelijk aan de verdunningsfactor die moet toegepast worden op de met geur belaste lucht, opdat 50 % van de proefpersonen dit mengsel nog net kan onderscheiden van zuivere lucht en 50 % geen onderscheid meer kan maken. Indien bijvoorbeeld de met geur belaste lucht 10 keer moet verdund worden om nog onderscheiden te kunnen worden door 50 % van het proefpanel, dan bevat deze lucht initieel 10 ou E/m³. De omgang met geurhinder wordt ingewikkelder indien inrichtingen gelegen zijn in complexen of in het geval van inrichtingen waarvan de geurverspreiding overlapt met deze van andere gelijkaardige inrichtingen (zogenaamde bronnenclusters). Interferentie tussen geurbronnen is moeilijk in te schatten.


51

Uit onderzoek van Bongers et al. (2001) en van PRG Odournet nv et al. (2004) bleek immers dat in situaties waar geurhinder door meerdere bronnen met eenzelfde karakter werd veroorzaakt (bvb. agrarisch karakter), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan indien de geurbelasting zou worden verspreid door één bron. Dit wijst erop dat voor impactberekening van agrarische bronnenclusters, de bronnen binnen de cluster niet zonder meer gesommeerd kunnen worden. Sterker nog, deze overschatting neemt toe naarmate het aantal bronnen binnen de cluster toeneemt. De vroeger vermelde basisbeschermingsniveaus van geurhinder houden echter geen rekening met effecten van verschillende bronnen. Verschillende studies wezen uit dat in situaties waar geurhinder wordt veroorzaakt door meerdere bronnen met eenzelfde geurkarakter (bronnencluster), de gecumuleerde geuren minder hinder veroorzaken dan ingeval eenzelfde hoeveelheid geur zou worden verspreid door één bron. 7.1.3.2.2

Bepaling van geuremissie en –immissie

Voor de inschatting van de geuremissie ten gevolge van het bedrijf wordt gebruik gemaakt van in de literatuur beschikbare geuremissiewaarden. Voor veebedrijven wordt gebruik gemaakt van Vlaamse meetwaarden (varkens; Van Langenhove & Defoer, 2002) of Nederlandse meetwaarden (pluimvee en rundvee; VROM, Regeling geurhinder en veehouderij, 2006). Vlaamse geuremissiewaarden zijn voor deze laatste twee diercategorieën namelijk niet beschikbaar. In het MER dienen de geuremissiecijfers zoals opgenomen in de geactualiseerde lijst emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijn stof ‘Bijlage Richtlijnenboek Landbouwdieren’ gehanteerd te worden. De geuremissiefactoren die op het bedrijf van toepassing zijn, zullen bij de effectbespreking weergegeven worden. Deze geuremissiefactoren betreffen uitgemiddelde waarden. In werkelijkheid zal de geuremissie bij de opstart van een ronde waarschijnlijk lager liggen en op het einde van de ronde waarschijnlijk iets hoger. Er zijn echter geen cijfers beschikbaar over het verschil gedurende een cyclus en er wordt dus, conform het richtlijnenboek, steeds gewerkt met deze uitgemiddelde cijfers. Hierbij kan opgemerkt worden dat de geuremissie van het bedrijf steeds bepaald wordt aan de hand van een 100 % bezetting van de dierplaatsen. Zeker op het einde van een ronde is er door sterfte of door vervroegde afvoer meestal geen 100 % dierbezetting meer. Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster zullen de vergunningen van de andere bedrijven die zich eveneens in de bronnencluster bevinden, bij de gemeente opgevraagd worden. De geuremissie van deze bedrijven zal berekend worden aan de hand van de doorgekregen vergunde dieraantallen en de voorgenoemde geuremissiecijfers (zie verder). 7.1.3.2.3

Modellering van de geuremissie

Voor het maken van een bedrijfsspecifieke evaluatie van de emissies wordt gebruik gemaakt van het Immissie Frequentie Distributie Model (IFDM) van het VITO. Hierbij wordt het bedrijf opgedeeld in een aantal geurbronnen (puntbronnen) rekening houdend met de specifieke bedrijfssituatie. Iedere stal wordt als een of meerdere afzonderlijke geurbron(nen) aanzien, afhankelijk van de lengte van de stal., Aan iedere stal wordt een zekere emissie (op basis van het aantal dieren en bijhorende emissiefactor) toegekend. Indien het bedrijf behoort tot een bronnencluster, worden de omliggende bedrijven eveneens mee opgenomen in het model. Met betrekking tot de modellering (niet enkel voor geur, maar eveneens van stof en ammoniak) dienen een aantal inputparameters gedefinieerd te worden. Enkele van de belangrijkste inputparameters zijn o.a. de temperatuur, de schouwhoogte en het ventilatiedebiet. Deze parameters dienen zodanig gedefinieerd te worden dat een realistische pluimstijgingshoogte bekomen wordt. Bijlage 12 vermeldt de inputparameters per bron, en hierbij wordt eveneens een overzicht van de pluimstijgingshoogte (per bron) weergegeven. Als referentiepluimstijgingshoogte wordt gekeken naar de stabiliteitsklasse E4 en een windsnelheid van 4


52

m/s. Deze pluimstijgingshoogte mag maximaal 7 m zijn bovenop de schouwhoogte (voor mechanisch geventileerde stallen) en maximaal 10 à 12 m bovenop de schouwhoogte (voor stallen uitgerust met een luchtwassysteem). Bij natuurlijke ventilatie wordt geen pluimstijgingshoogte bekomen, waardoor een minimaal ventilatiedebiet, nl. 360 m³/u, in het model gehanteerd wordt. Voor de cumulatieve bedrijven wordt uitgegaan van een maximaal ventilatiedebiet van 11.000 m³/u, en wordt steeds één puntbron gebruikt. De gebruikte modelparameters worden in de bijlagen weergegeven. Hierbij dienen eveneens een aantal bemerkingen weergegeven te worden met betrekking tot het model. IFDM is initieel niet gemaakt om emissies van landbouwbedrijven te modelleren, maar was in opgesteld om luchtemissies vanuit hoge schouwen in kaart te brengen. Het model is dan ook niet gemaakt om geurconcentraties veroorzaakt door lage bronnen zoals stallen te bepalen. De berekening is dan ook niet volledig in overeenstemming met de realiteit. De betrouwbaarheid van het model daalt naarmate de concentraties hoger worden, en dus naarmate dichter bij de bron gekeken wordt. Dit is net de zone waar de invloed van het bedrijf het grootst is. Hierdoor is het van belang om extra te benadrukken dat het er in principe geen conclusies getrokken mogen worden op basis van het geurconcentratieniveau (absolute cijfers). Wel is het mogelijk om bepaalde indicatieve conclusies uit de gegenereerde IFDM-resultaten te extraheren. Bovendien omvat het model diverse onzekerheden, en wordt als input van het model gewerkt met diverse theoretische aannames. Deze aannames (100 % bezetting, gemiddeld ventilatiedebiet, gemiddelde temperatuur) zullen een invloed hebben op de output van het model. De resultaten van het model dienen dan ook met de nodige omzichtigheid behandeld worden De geurimpact door het bedrijf wordt gehanteerd om de bronnencluster te bepalen. Hiervoor wordt de 2 ouE/m³-contour bepaald, die door het bedrijf veroorzaakt wordt in de huidig vergunde situatie, en op basis hiervan wordt een cirkel bepaald (straal is grootste afstand van bedrijf tot 2 ou E/m³-contour). De vergunde dieraantallen van de veeteeltbedrijven die zich binnen deze cirkel bevinden, worden bij de gemeente opgevraagd. Indien de geuremissie van één van deze omliggende bedrijven kleiner is dan 2.500 ouE/s, dan zal dit bedrijf niet mee opgenomen worden in de bronnencluster. Dit wordt dan namelijk beschouwd als een verwaarloosbare achtergrondgeur. Bedrijven die verder dan 750 m van het bedrijf gelegen zijn, maar binnen de bepaalde cirkel, worden enkel in rekening gebracht indien deze bedrijven meer dan 5 % van de geuremissie van het bedrijf in de huidige situatie uitstoten. Er wordt steeds een cirkel met straal van min. 750 gehanteerd. Rundvee wordt niet meegenomen bij de bepaling van de geuremissies. Deze methodiek is afwijkend van deze beschreven in het richtlijnenboek landbouwdieren (Willems et al., 2011). Op vraag van LNE – Dienst Mer wordt deze methodiek gehanteerd. De geselecteerde bedrijven worden dan mee opgenomen in het cumulatief geurmodel. Als puntbron van elk bedrijf wordt het bedrijfsmiddelpunt genomen. Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:

7.1.3.2.4

-

gebruik van puntbronnen;

-

Briggs finale pluimstijging;

-

uitmiddeling over 1 uur;

-

concentratieberekeningen zonder depositie.

Toetsing van de geuremissie

Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een individueel bedrijf en een bronnencluster.

Individueel bedrijf


53

In een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit Gent in opdracht van LNE (deel I (2002a), deel II (2002b), deel III (2002c)) werden drie beschermingsniveaus vastgelegd voor de sector van varkenshouderijen, uitgedrukt in immissieconcentratie als 98-percentiel.



het nuleffectniveau (= streefwaarde) wordt gedefinieerd als ‘het achtergrondniveau, het hinderniveau in een controlegroep buiten de invloedsfeer van de bron gelegen’. Bij concentraties lager dan dit niveau, wordt dus geen effect van de bron waargenomen. Het nuleffectniveau wordt vastgelegd op 0,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op het nuleffectniveau een uurgemiddelde geurconcentratie van 0,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;



de richtwaarde is gelinkt aan het ervaren van hinder door de omwonenden en wordt vastgelegd op 1 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de richtwaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden;



de grenswaarde wordt vastgelegd op 1,5 ouE/m³ als 98-percentiel, d.w.z. dat op de grenswaarde een uurgemiddelde geurconcentratie van 1,5 ouE/m³ in niet meer dan 2 % van de tijd wordt overschreden. Vanaf deze grenswaarde kunnen structureel klachten optreden zodat dit niveau, behoudens in geval van overmacht, niet mag overschreden worden ter hoogte van het dichtstbijzijnde geurgevoelig object (meestal de meest nabijgelegen bedrijfsvreemde woning).

Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011).

Bronnencluster In het onderzoek van PRG Odournet nv et al. (2004) wordt voorgesteld om voor inwonenden van bronnenclusters – op basis van de inschatting van praktijksituaties – het 98-percentiel voor 10 ouE/m³ als grenswaarde, 5 ouE/m³ als richtwaarde en 3 ouE/m³ als streefwaarde te hanteren. Er wordt verondersteld dat deze waarden algemeen van toepassing zijn op clusters van veestallen. Het gehanteerde significantiekader is gebaseerd op het geactualiseerde richtlijnenboek voor de activiteitengroep landbouwdieren (Willems et al., 2011). Hierbij wordt licht afgeweken inzake benamen, want agrarisch gebied, woongebied met landelijk karakter en woongebied zijn vervangen door resp. laag geurgevoelig gebied, matig geurgevoelig gebied en hoog geurgevoelig gebied wat betreft agrarische geuren, conform het richtlijnenboek lucht (Dermaux et al., 2012): 





7.1.3.3

hoog geurgevoelig gebied: woongebieden, woonuitbreidingsgebieden, woonparken, dienstverleningsgebieden, gebieden hoofdzakelijk bestemd voor de vestiging van grootwinkelbedrijven, recreatiegebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, … matig geurgevoelig gebied: woongebieden met landelijk karakter, gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, parkgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen, gemengde woon- en industriegebieden,… laag geurgevoelig gebied: industriegebieden, gebieden voor milieubelastende industrieën, gebieden voor ambachtelijke bedrijven en gebieden voor KMO’s, agrarische gebieden, bosgebieden, groengebieden, natuurgebieden, bufferzones, waterwegen, luchtvaartterreinen,…

Geuremissie door kadaveropslag

Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Daardoor kan de mogelijke geurverspreiding van de kadaveropslag niet in de eerdere beoordelingen (afstandsregels en modellering) verwerkt worden. Praktijkervaring leert echter dat geuremissie uit kadaveropslag te verwaarlozen valt in vergelijking met andere geurbronnen.


54

7.1.3.4

Significantiekader voor geur

Het bedrijf is gelegen in een bronnencluster. In onderstaande tabel wordt bijgevolg enkel het significantiekader voor de cumulatieve aftoetsing volgens het richtlijnenboek landbouwdieren (Willems et al., 2011) weergegeven.

Tabel 10 Significantiekader voor geur deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

geur

afstandsregels

negatief effect: verbod of overschrijding geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding

bronnencluster

HOOG GEURGEVOELIG GEBIED negatief effect: woning in zone met overschrijding 3 ouE/m³ (= grenswaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³ MATIG GEURGEVOELIG GEBIED negatief effect: woning in zone met overschrijding 5 ouE/m³ (= grenswaarde) matig negatief effect: woning in zone van 3 - 5 ouE/m³ (= richtwaarde tot grenswaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³ LAAG GEURGEVOELIG GEBIED negatief effect: woning in zone met overschrijding 10 ouE/m³ (= grenswaarde) matig negatief effect: woning in zone van 5 – 10 ouE/m³ (= richtwaarde tot grenswaarde) gering negatief effect: woning in zone van 3 – 5 ouE/m³ (= streefwaarde tot richtwaarde) geen of verwaarloosbaar effect: woningen in zone < 3 ouE/m³

7.1.4 7.1.4.1

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten Evaluatie van het project op basis van afstandsregels

Voor het aantal waarderingspunten van de betrokken inrichting wordt verwezen naar Bijlage 13. In Tabel 11Tabel 11 wordt enerzijds de vereiste minimumafstand weergegeven die volgens Vlarem II (art. 5.9.5.3) in acht genomen moet worden tussen elke stal, elke opslag van mengmest en/of vaste mest en de op het gewestplan aangegeven gevoelige gebieden, rekening houdende met het aantal waarderingspunten van de inrichting en het aantal stuks pluimvee. Anderzijds wordt de minimale afstand tot gevoelig gebied weergegeven. De afstandsregels worden bepaald op basis van het aantal dieren dat op het bedrijf gehouden worden. Tabel 11 Toetsing inrichting aan de Vlarem II afstandsregels omschrijving

gewenste situatie

aantal waarderingspunten

210


55

omschrijving

gewenste situatie

stuks pluimvee

203.200

vereiste minimumafstand (m)

250

dichtst bijgelegen gevoelig gebied (m)

740

Het meest nabijgelegen ‘gevoelig gebied’ wordt aangetroffen op 740 m ten NW van de inrichting en betreft woongebied. Er wordt dan ook voldaan aan de afstandsregels (geen effect).

7.1.4.2

Evaluatie van het project door middel van modellering van geuremissie en -immissie

Voor vleeskippen wordt gewerkt met een geuremissiecijfer van 0,24 ou E/dier/jaar (Richtlijnenboek landbouwdieren, Willems et al., 2011). Er zijn geen geurreductiecijfers gekend door het gebruik van een warmtewisselaar. Een stofbak zorgt op zich niet voor een reductie in de geuremissie, maar zorgt er wel voor dat de lucht verticaal uitgestoten wordt en er meer menging tussen de verschillende luchtlagen ontstaat. Tabel 12Tabel 12 geeft de geuremissie weer voor de diverse kwantificeerbare geurbronnen op het bedrijf. Tabel 12 Geuremissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie huidige situatie stal

gewenste situatie

# dieren

geuremissie (ouE/s)

# dieren

geuremissie (ouE/s)

stal 1

42.000 slachtkippen (P-6.4)

10.080


10.800

stal 2


10.080


10.800

stal 3

/

/

56.600 slachtkippn (P-6.4)

13.584

stal 4

/

/


13.584

TOTAAL

84.000 slachtkippen

20.160


48.768

Het bedrijf bevindt zich in een bronnencluster. Daarom wordt enkel het cumulatief geurmodel verder in beschouwing genomen. Wel worden op de bijlagen van de cumulatieve modellering extra contouren indicatief weergegeven, namelijk de geurcontour van 20 en 25 ouE/m³ die door het bedrijf zelf (dus niet door de bronnencluster) bekomen wordt, alsook de geurcontour van 20 en 30 ouE/m³ die door de bronnencluster bekomen wordt. Om de vergunde dieraantallen van de omliggende veeteeltbedrijven te bekomen, werd contact opgenomen met de milieudienst van Ravels. Op basis van de vergunde dieraantallen, verstrekt door de aangeschreven gemeente, werd een geuremissie bepaald. Hierbij wordt verder geen rekening meer gehouden met bedrijven die minder dan 2.500 ouE/s uitstoten van de geuremissie van het bedrijf, aangezien deze geur beschouwd kan worden als een verwaarloosbare achtergrondgeur. Ook geuremissie door runderen wordt niet verder opgenomen in de bronnencluster (zie 7.1.3.2.3). In totaliteit zijn er dan nog 7 bedrijven die mee opgenomen moeten worden in de cumulatieve geurmodellering (Tabel 13Tabel 13) (Bijlage 14). Tabel 13 Bedrijven die mee opgenomen worden in de modellering van de bronnencluster nummer (zie Bijlage 14)

aard bedrijf

geuremissie (ouE/s)

1

varkensbedrijf

50.327

2

varkensbedrijf

13.023

3

pluimveebedrijf

11.988

4

pluimveebedrijf

8.400

5

pluimveebedrijf

4.320


56

nummer (zie Bijlage 14)

aard bedrijf

geuremissie (ouE/s)

6

varkensbedrijf

6.570

7

varkensbedrijf

28.857

Alle bronnen worden ingegeven in IFDM en een modellering wordt uitgevoerd. De inputparameters van het model kunnen teruggevonden worden in Bijlage 12a (huidige situatie) en Bijlage 12b (gewenste situatie), dit voor de bronnen van de inrichting zelf. Deze gegevens gelden niet enkel voor de geurmodellering, maar worden ook als basis gebruikt voor stof- en ammoniakmodellering. De output van de bronnenclustersimulatie wordt gegeven in Bijlage 14a en 14b (huidige en gewenste situatie). Tabel 14 Tabel 14 toont het aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt. Hierbij

wordt een onderscheid gemaakt tussen gebieden met een verschillende geurgevoeligheid. Tabel 14 Aantal woningen dat zich in de verschillende geurconcentratiezones bevindt omschrijving

effectclassificatie

huidige situatie

gewenste situatie

verschil

negatief effect

1

9

+8

3 – 5 ouE/m³

matig negatief effect

15

17

+2

> 5 ouE/m³

negatief effect

1

1

0

3 – 5 ouE/m³

gering negatief effect

11

16

+5

5 – 10 ouE/m³


12

12

0

> 10 ouE/m³

negatief effect

10

10

0

hoog geurgevoelig gebied > 3 ouE/m³ matig geurgevoelig gebied

laag geurgevoelig gebied

Uit de geurmodellering blijkt dat het aantal negatief gehinderden zowel in de huidige als in de gewenste situatie relatief beperkt blijft. Ter hoogte van hoog geurgevoelig gebied zullen acht woningen bijkomend een negatief effect ondervinden door de uitbreiding. Ter hoogte van matig en laag geurgevoelig gebied zal het aantal negatief gehinderden niet wijzigen door de uitbreiding. Inzake matig geurgevoelig gebied zullen twee woningen bijkomend een matig negatief effect ondervinden. Wat laag geurgevoelig gebied betreft zal het aantal woningen dat een matig negatief effect ondervindt niet beïnvloed worden door de uitbreiding. Wel zullen bijkomend vijf woningen een gering negatief effect ondervinden. De ervaring leert dat de effectieve geurconcentratietoename ter hoogte van de bijkomende negatief gehinderden, zoals weergegeven in Tabel 14Tabel 14, meestal minimaal is (van net onder tot net boven de grenswaarde), maar dat de invloed van een uitbreiding veel belangrijker is ter hoogte van de woningen in de directe omgeving van het bedrijf zelf. Dit zijn woningen die in vele gevallen reeds in de huidige situatie boven de grenswaarde liggen, en waarvoor de effecten niet blijken uit Tabel 14Tabel 14. Daarom is het zinvol om bijkomend een detailonderzoek ter hoogte van de deze woningen uit te voeren. Hierbij dient nogmaals benadrukt te worden dat bij het detailonderzoek niet de absolute waarden als dusdanig gehanteerd kunnen worden, maar dat het detailonderzoek wel als een indicator van belangrijke geurconcentratietoenames kan fungeren. De onderzochte woningen worden in onderstaande tabel opgelijst en worden gesitueerd in Bijlage 15. Alle onderzochte woningen zijn gelegen in laag geurgevoelig gebied. Tabel 15 Geurconcentratie ter hoogte van de woningen in de omgeving van het bedrijf


57

geurconcentratie bronnencluster (ouE/m³) zonder bedrijf

geurconcentratie door bedrijf (ouE/m³)

huidige situatie

gewenste situatie

huidige situatie

gewenste situatie

laag geurgevoelig gebied 1

10,5

10,5

10,5

2,0

3,9

2*

14,3

14,3

14,3

1,7

3,7

3*

25,5

25,5

25,5

1,4

3,0

4

11,2

11,2

11,2

1,6

3,3

5

12,1

12,1

12,1

1,7

3,5

6

8,1

8,1

8,1

1,5

3,2

*gekoppeld aan een veeteeltbedrijf uit de bronnencluster

Worden de cumulatieve concentraties in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat de bijdrage van het bedrijf ter hoogte van de dichtstbijzijnde woningen nul is. De cumulatieve concentraties ter hoogte van deze woningen zullen niet verhogen door de uitbreiding van het bedrijf. Worden de individuele concentraties in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat er wel een stijging in geurconcentratie optreedt door de gewenste uitbreiding. De geurconcentratie zal echter nergens meer dan 4 ouE/m³ bedragen. Zowel de cumulatieve als de individuele geurconcentraties worden als aanvaardbaar beschouwd.

7.1.4.3

Geuremissie door andere bronnen

Kadavers worden verzameld gedurende de dagelijkse controle, en opgeslagen in gekoelde en afgesloten tonnen. De kadavers worden na telefonisch contact opgehaald. Er wordt geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering. Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt evenwel dat, niettegenstaande het aantal kadavers zal toenemen door de bedrijfsuitbreiding, de mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn.

7.1.5

Synthese van de milieu-effecten voor geur

Tabel 16 Samenvatting effecten voor geur deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

geur

afstandsregels

geen of verwaarloosbaar effect

bronnencluster

HOOG GEURGEVOELIG GEBIED* 1 negatief gehinderde in de huidige situatie, 9 in de gewenste situatie

MATIG GEURGEVOELIG GEBIED 15 matig negatief gehinderden in de huidige situatie, 17 in de gewenste situatie 1 negatief gehinderde in beide situaties

LAAG GEURGEVOELIG GEBIED 11 gering negatief gehinderden in de huidige situatie, 16 in de gewenste situatie


58

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling 12 matig negatief gehinderden in beide situaties 10 negatief gehinderden in beide situaties

7.2 Stof 7.2.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentiesituatie

Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht wordt een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 2000-2013, ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest 2013, ...). De referentiesituatie wordt hieronder onderzocht inzake zwevend stof. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van stofemissie. Het meest nabij gelegen VMM-meetpunt met betrekking tot het bedrijf waar PM2,5 opgemeten wordt is gelegen te Retie (code: RT01), op ongeveer 20 km ten Z van het bedrijf. In 2013 werd daar een jaargemiddelde PM2,5-concentratie van 15 µg/m³ vastgesteld. Het dichtstbij gelegen punt waar PM10 gemeten wordt is het VMM-meetpunt N016 op 21 km ten Z van het bedrijf. Hier werd in 2013 een concentratie van 22 µg PM10/m³ opgemeten. Volgens EU richtlijn 2008/50/EG mag de jaargemiddelde concentratie vanaf 1/1/2005 niet hoger zijn dan 40 µg PM10/m³, wat dus niet overschreden wordt. In de onmiddellijke nabijheid van het bedrijf zijn geen VMM-meetpunten. Een interpolatiekaart, opgesteld door de VMM, van de beschikbare PM10-meetpunten geeft de jaargemiddelde PM10-concentraties in de periode 2010 - 2012 in Vlaanderen weer (http://geoloket.vmm.be/RUP/map.phtml). Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het studiegebied een jaargemiddelde PM10-concentratie van 23 µg/m³. Voor PM2,5 werd eveneens een interpolatiekaart opgesteld op basis van beschikbare meetgegevens. Op basis van deze kaart vinden we ter hoogte van het studiegebied een jaargemiddelde PM 2,5-concentratie die zich situeert in de range van 11 – 15 µg/m³ (VMM, 2014b).

7.2.2


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. De effecten met betrekking tot stof beperken zich vaak tot één kilometer, hoewel een verdere dispersie uiteraard niet uitgesloten kan worden. Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

7.2.3


7.2.3.1 7.2.3.1.1

Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen Bepaling van stofemissie

De voornaamste stofbron op het bedrijf, met name de emissielucht van de stallen, wordt zoveel mogelijk kwantitatief besproken. Voor het maken van een inschatting stofemissies vanuit de stallen (zowel PM2,5 als PM10) wordt, net als bij ammoniak, aangeraden om gebruik te maken van studies uit Nederland, en dit tot er Vlaamse cijfers beschikbaar zullen zijn. De gebruikte emissiecijfers zullen bij de effectbeoordeling weergegeven worden. 7.2.3.1.2

Modellering van stofemissie


59

Op basis van IFDM zal een modellering voor het bedrijf in kwestie uitgevoerd worden. Als basis voor het model wordt dezelfde bronnenconfiguratie gebruikt als bij het geurmodel. Enkel de emissies dienen aangepast te worden (in plaats van de geuremissies dienen de stofemissies ingevuld te worden). Kort samengevat zijn de modelsettings (optiebestand) de volgende:

7.2.3.1.3

-


-


-


-

concentratieberekeningen zonder depositie.

Toetsing van stofemissie

Rekening houdende met de gemeentelijke achtergrondconcentratie (waarbij deze bij de bedrijfsconcentratie opgeteld wordt), zal er een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 gelijk aan 40 µg/m³ (grenswaarde van toepassing vanaf 1 januari 2005 volgens Europese richtlijn 1999/30/EG). Tevens zal een toetsing uitgevoerd worden ten opzichte van de jaargemiddelde PM2,5-grenswaarde van 25 µg/m³, die uiterlijk in 2015 dient gerespecteerd te worden (Europese richtlijn Lucht, 2008/50/EG). Daarnaast zal onderzocht worden wat de procentuele bijdrage van het project/bedrijf zelf bedraagt (dus geen rekening meer houden met de gemeentelijke achtergrondconcentratie) ten opzichte van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde. Door de Dienst Mer wordt hierbij het volgende significantiekader voorgesteld in functie van de berekende immissiewaarde X (Richtlijnenboek Lucht, Dermaux et al., 2012): 

3 ≥ X > 1 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

beperkte bijdrage



10 ≥ X > 3 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

belangrijke bijdrage



X > 10 % van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde

zeer belangrijke bijdrage

In het geactualiseerd Richtlijnenboek Landbouwdieren wordt aangeraden om het hierboven beschreven significantiekader voorlopig enkel te toetsen aan de jaargrenswaarden van 40 µg/m³ (PM10) en 25 µg/m³ (PM2,5) en niet aan de daggemiddelde waarden (Willems et al., 2011). Echter in het recentere richtlijnenboek lucht wordt de gemodelleerde PM10-concentratie wel getoetst aan de rekenkundig jaargemiddelde grenswaarde van 31,3 µg PM10/m³. Op vraag van de Dienst Mer wordt ook een toetsing aan de rekenkundig jaargemiddelde grenswaarde (dus 31,3 µg/m³) uitgevoerd.

7.2.3.2

Andere bronnen

Naast de emissielucht uit stallen, kunnen ook nog een aantal andere bronnen (vb. mestscheider, vullen van voedersilo’s, laden en lossen van dieren, ...) verantwoordelijk zijn voor stofemissie. De stofproductie van deze activiteiten is moeilijk kwantificeerbaar. Bovendien is zij in grote mate afhankelijk van de gebruikte werkmethodes en preventieve maatregelen genomen door de uitbater. Een korte bespreking van deze stofbronnen wordt gegeven bij de effectbeoordeling. De grootste stofproductie op een veeteeltbedrijf is echter afkomstig uit de emissie van de stallucht.


60

7.2.3.3

Significantiekader voor stof

Tabel 17 Significantiekader voor stof deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

stof

PM10 (jaargemiddeld): individueel bedrijf

X > 10 % van de norm of richtwaarde: zeer belangrijke bijdrage (negatief effect) 10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (matig negatief effect) 3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

PM10 (jaargemiddeld): cumulatief (gemeente + bedrijf)

X > de norm of richtwaarde: negatief effect

PM2,5 (jaargemiddeld): individueel bedrijf

X > 10 % van de norm of richtwaarde: belangrijke bijdrage (negatief effect) 10 ≥ X > 3 % van de norm of richtwaarde: relevante bijdrage (matig negatief effect) 3 ≥ X > 1 % van de norm of richtwaarde: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 1 % van de norm of richtwaarde: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

PM2,5 (jaargemiddeld): cumulatief (gemeente + bedrijf)

7.2.4

X > de norm of richtwaarde: negatief effect

Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten

7.2.4.1

Evaluatie van het project door middel van modellering van stofemissie uit de stallen

De stofemissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf, worden gegeven in Tabel 18Tabel 18. Hiervoor worden de emissiecijfers uit het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011 + geactualiseerde bijlage met emissiefactoren versie 20/03/2015) gebruikt. Voor het gebruik van stofbakken kan geen rechtstreekse stofemissiereductie doorgerekend worden, gezien hierrond geen cijfers beschikbaar zijn. Tabel 18 Stofemissiefactoren voor de verschillende op het bedrijf van toepassing zijnde stalsystemen diersoort

stalsysteem

PM10- stofemissie (kg/d.j)

PM2,5- stofemissie (kg/d.j)

slachtkippen

P-6.4

0,019

0,0016

Tabel 19Tabel 19 geeft een overzicht van de stofemissie van de inrichting.


61

Tabel 19 Stofemissie (zowel PM2,5 als PM10) ten gevolge van de bedrijfsexploitatie (opgedeeld in het aantal bronnen dat in de modellering gebruikt wordt) huidige situatie stal

# dieren

gewenste situatie

PM10-emissie (kg/j)

PM2,5-emissie (kg/j)

# dieren

PM10-emissie (kg/j)

PM2,5-emissie (kg/j)

stal 1

42.000 slachtkippen

798

67

45.000 slachtkippen

855

72

stal 2

42.000 slachtkippen

798

67

45.000 slachtkippen

855

72

stal 3

/

/

/

56.600 slachtkippen

1075

91

stal 4

/

/

/

56.600 slachtkippen

1075

91

TOTAAL

84.000 slachtkippen

1.596

134


3.860

326

Door de aangevraagde uitbreiding en omvorming zal de stofemissie toenemen. Om een indicatief beeld te krijgen van de stofconcentratie (PM2,5 en PM10) ter hoogte van het veeteeltbedrijf worden modellen opgemaakt met behulp van IFDM. De resultaten van deze modellering zijn terug te vinden in Tabel 20Tabel 20. Hierbij worden de stofnormen en bijdragen waaraan getoetst moet worden, evenals het aantal woningen waarvoor effecten te verwachten zijn, weergegeven.

Tabel 20 Resultaten van de stofconcentratiemodelleringen huidige situatie effectbeoordeling

gewenste situatie

zone van overschrijding

aantal woningen

zone van overschrijding

aantal woningen

ja

0

ja

5

PM10-jaargemiddelde (t.o.v. 40 µg/m³) 1 – 3 % van norm


3 – 10 % van norm


ja

0

ja

0

> 10 % van norm

negatief effect

neen

/

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/

neen

/

PM10-rekenkundig jaargemiddelde (t.o.v. 31,3 µg/m³) 1 – 3 % van norm


ja

1

ja

6

3 – 10 % van norm


ja

0

ja

0

> 10 % van norm

negatief effect

neen

/

ja

0

1 – 3 % van norm


neen

/

ja

0

3 – 10 % van norm


neen

/

neen

/

> 10 % van norm

negatief effect

neen

/

neen

/

> norm*

negatief effect

neen

/

neen

/

PM2,5-jaargemiddelde

* toetsing cumulatieve stofconcentratie, rekening houdend met gemeentelijke achtergrondconcentratie, zijnde 23,0 µg/m³ voor PM10 en 11-15 µg/m³ voor PM2,5


62

Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM 10-stofconcentratie blijkt dat er in de huidige situatie zones aanwezig zijn waar er een gering negatief en matig negatief effect geldt. In deze zones zijn geen woningen gelegen. In de gewenste situatie breiden deze zones uit, waardoor 5 woningen gelegen zijn in de zone waar een gering negatief effect geldt. Hierin zijn enkele bedrijfswoningen van andere veeteeltbedrijven. In de zone waar een matig negatief effect geldt, zijn geen woningen gelegen. Een weergave van de ligging van de verschillende zones wordt getoond in Bijlage 16a (huidige situatie) en Bijlage 16b (gewenste situatie). Wordt getoetst aan de rekenkundig jaargemiddelde grenswaarde van 31,3 µg PM 10/m³, dan kan vastgesteld worden dat in de huidige situatie een zone aanwezig is waar een matig negatief effect geldt en een zone waar een gering negatief effect geldt. In de zone waar een matig negatief effect geldt zijn geen woningen gelegen. In de zone waar een gering negatief effect geldt is één woning gelegen. In de gewenste situatie zal er bijkomend nog een zone zijn waar een negatief effect geldt. Zowel in deze zone als in de zone waar een matig negatief effect geldt zijn geen woningen gelegen. In de gewenste situatie zijn zes woningen gelegen in de zone waar een gering negatief effect geldt. Inzake PM2,5-concentratie bedraagt de maximale concentratie op grondniveau 0,14 µg/m³ in de huidige situatie en is er bijgevolg geen zone aanwezig waar een gering negatief/matig negatief of negatief effect geldt. In de gewenste situatie is er wel een kleine zone aanwezig waar een gering negatief effect geldt, maar in deze zone zijn geen woningen gelegen. De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 1,67 µg/m³ in de huidige en 3,41 µg/m³ in de gewenste situatie. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 0,14 µg/m³ en 0,29 µg/m³. In de gemeente Ravels bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM 10 23 µg/m³. Binnen de regio waar de bedrijfseigen stofconcentratie hoger is dan 17 µg/m³ kan de norm van 40 µg/m³ overschreden worden. Dit is hier voor geen enkel scenario het geval. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie in Ravels tussen 11 en 15 µg/m³. Aangezien de maximale PM 2,5-concentratie veroorzaakt door het bedrijf nooit hoger is dan 1 µg/m³ is ook hier geen sprake van een overschrijding van de norm.

7.2.4.2

Andere bronnen

Tijdens het vullen van de silo’s wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo’s geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan statische luchtdruk te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van de voedersilo’s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden. Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport, de verbranding van fossiele brandstoffen voor de verwarming en het uitmesten en droogborstelen van de stallen. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht.

7.2.5

Synthese van de milieu-effecten voor stof

Tabel 21 Samenvatting effecten voor stof


63

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

stof


zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de huidige situatie, geen woningen gelegen in deze zones

PM10 (rekenkundig jaargemiddelde): individueel bedrijf

zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de gewenste situatie, 5 woningen gelegen in zone met gering negatief effect

zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de huidige situatie, één woning gelegen in de zone met gering negatief effect zones aanwezig waar gering negatief, matig negatief en negatief effect geldt in de gewenste situatie, 6 woningen gelegen in zone met gering negatief effect


geen of verwaarloosbaar effect, in beide situaties


geen zones met gering negatief/matig negatief/negatief in huidige situatie



zone met gering negatief effect in gewenste situatie, geen woningen in deze zone

7.3 Verzuring en vermesting 7.3.1


Twee toestandsindicatoren geven een beeld van de verzuring in Vlaanderen. Allereerst worden gemeten concentraties van verzurende stoffen opgevolgd om een idee te krijgen van de luchtkwaliteit (immissie) en de droge depositie. Een tweede indicator behandelt de (totale) verzurende deposities. De gezamenlijke effecten van zwavel- en stikstofhoudende verbindingen die via de atmosfeer aangevoerd worden, en waaruit zwavel- en salpeterzuur gevormd kunnen worden kaderen binnen verzuring. De emissies van zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NO en NO2, samen NOx) en ammoniak (NH3) dragen bij aan de vorming van deze verbindingen. Om verzurende emissies van SO2, NOx en NH3 vergelijkbaar te maken wordt de som van de potentieel verzurende emissies uitgedrukt in ‘zuurequivalenten’ (Zeq). De term ‘potentieel’ wordt gebruikt omdat de actuele verzuring sterk afhangt van de processen die zich in de bodem en in het (oppervlakte)water afspelen, alsook van de grensoverschrijdende emissies. Vanuit het gezichtspunt van de verzurende inwerking op het milieu worden de emissies van SO2, NOx en NH3 bij elkaar opgeteld om de som te vormen van de potentieel verzurende emissies. De gevolgen van deze verzurende emissies gaan veel verder dan enkel een toename van de zuurtegraad van het regenwater. De verwijdering van deze componenten uit de atmosfeer verzuren de bodem en het oppervlaktewater, wat zorgt voor de aantasting van ecosystemen. Verzuring kan leiden tot verhoogde nitraatgehalten in het grondwater en de uitloging van metalen uit de bodem naar het grondwater veroorzaken. Verzurende deposities oefenen niet enkel een invloed uit op ecosystemen, maar tasten ook gebouwen en monumenten aan en kunnen na inademing of onrechtstreeks na opname van verontreinigd


64

grondwater schadelijk zijn voor de mens. Zwaveldioxiden en stikstofoxiden in combinatie met ozon kunnen door hun negatieve impact op de gewasopbrengst voor aanzienlijke economische schade zorgen in de landbouwsector (MIRA-T, 2004, 2006 en 2007). Het beleid inzake verzuring is erop gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een verzurende depositie hoger dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden. Vermesting is de ophoping (“aanrijking”) van nutriënten in het milieu door menselijke activiteiten. De belangrijkste nutriënten betrokken bij vermesting zijn stikstof, fosfor en in mindere mate kalium. Deze elementen zijn van nature al aanwezig in de bodem en het gronden oppervlaktewater, maar menselijke activiteiten veroorzaken een zeer grote toevoer ervan naar het milieu. Hierdoor worden de ecologische processen en natuurlijke kringlopen in de compartimenten bodem, water en lucht verstoord. Verzuring en vermesting is vooral van belang voor de disciplines fauna en flora, bodem en water. Voor de referentiesituatie voor de discipline lucht werd een algemeen beeld geschetst van Vlaanderen op basis van de informatie voortkomend uit VMM-rapporten (o.a. Lozingen in de lucht 1990-2011, “Zure regen” in Vlaanderen 2011, zwevende stof in Vlaanderen 2007-2008, ...) en milieu- en natuurrapporten (MIRA en NARA). De referentiesituatie werd beschouwd inzake verzuring en vermesting. Bij de eigenlijke effectbespreking wordt voornamelijk dieper ingegaan op effecten ten gevolge van de effectieve verzurende en vermestende belasting. Uit het document “Zure regen” in Vlaanderen, depositiemeetnet verzuring (VMM, 2013) kunnen de volgende gegevens i.v.m. de verzurende depositie geëxtrapoleerd worden (Tabel 22Tabel 22). Deze gegevens werden berekend op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model, voor de betrouwbaarheid van het model wordt verwezen naar het achtergronddocument “thema verzuring” uit het MIRA-T (MIRA, 2006). Tabel 22 Verzurende depositie in 2011 (Zeq/ha.j) SO2 totale depositie

NOx totale depositie

NH3 totale depositie

totaal

Ravels

595

668

2.037

3.300

Vlaanderen (in 2010, op basis van MIRA (2012))

184

569

674

2.027

In Tabel 23Tabel 23 wordt de NH3-emissie door de veeteelt voor 2013 weergegeven voor Ravels. Op basis van deze cijfers werd voor de gemeente een totale emissie bepaald van 635.349 kg NH3 in 2013 (VMM, 2014a). In 2011 was de totale vermestende depositie 37,87 kg N/ha.j (VMM, 2013).

Tabel 23 NH3-emissie door veeteelt voor 2013 voor Ravels (kg/j) (VMM, 2014a)

Ravels

7.3.2

stal

weide

externe opslag

uitrijden op land

kunstmest

462.662

9.151

577

135.901

27.058


Het studiegebied wordt bepaald door de zones beïnvloed door de rechtstreekse emissie uit de stallen. Voortgaand op emissies van vergelijkbare bedrijven kan veiligheidshalve gesteld worden dat de


65

voornaamste effecten voornamelijk plaatsvinden binnen een straal van ongeveer 1,5 km (verzuring en vermesting). Indien blijkt dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

7.3.3


Op landbouwbedrijven zal voornamelijk ammoniakemissie voor verzurende en vermestende emissies zorgen. Toch valt niet uit te sluiten dat ook nog andere verbindingen (SO 2, NOx, ...) van belang kunnen zijn. Indien dit zo is, dan zal dit zeker mee opgenomen worden in het MER. In voorliggend geval zijn de ammoniakemissies evenwel de belangrijkste bron van verzurende en vermestende effecten.

7.3.3.1

Bepaling van de verzurende en vermestende emissie

De ammoniakemissie van het bedrijf zal berekend worden aan de hand van een rekenmethode uit de Nederlandse regelgeving (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij (Wav), VROM, 2002a en 2002b, laatste update dateert van 18 oktober 2011). Hierbij wordt de totale ammoniakemissie van de inrichting berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingssysteem. Deze emissiefactor (kg NH 3/dierplaats.j) wordt bekomen uit literatuurgegevens. De emissiefactor voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen of bewerkt is in de mestverwerkingsinstallatie. Dit laatste is hier niet van toepassing. Het geheel wordt kwantitatief ingeschat. De emissiefactoren die van toepassing zijn voor het bedrijf worden weergegeven bij de effectbeoordeling. Indien van toepassing, zullen ook nog andere verzurende (en in mindere mate vermestende) emissies bepaald worden.

7.3.3.2

Modellering van verzurende en vermestende emissies

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te simuleren. Omdat hier met depositie gewerkt wordt, dienen in het model puntbronnen ingegeven te worden. Opnieuw kan het geurinputmodel gebruikt worden als basis van de depositieberekening. Wel zal het optiebestand, waarin de modelsettings gedefinieerd worden, enigszins anders zijn. Er dienen namelijk droge depositiesnelheden ingegeven te worden. Afhankelijk van het vegetatietype, zal meer of minder uit de lucht gevangen worden. In het Richtlijnenboek Lucht (Schrooten et al., 2006) worden volgende depositiefactoren aangehaald (Tabel 24Tabel 24). In de geactualiseerde versie van het richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012) werden ook depositiesnelheden opgenomen, maar hierin wordt geen onderscheid gemaakt tussen verschillende vegetatietypes. Aangezien het type vegetatie wel degelijk van belang is, werd daarom geopteerd om gebruik te maken van de depositiesnelheden uit het richtlijnenboek van Schrooten et. al. (2006). Tabel 24 Gemiddelde depositiesnelheden in Vlaanderen gras (cm/s)

loofbos (cm/s)

naaldbos (cm/s)

heide (cm/s)

bebouwing (cm/s)

SO2

1,39

1,17

1,98

0,80

1,47

NOx

0,28

0,31

0,24

0,30

/

NH3

0,73

1,95

3,06

1,61

0,50

Kort samengevat zijn de modelsettings de volgende: -


-



66

7.3.3.3

-


-

depositie;

-

source depletion (bronverarming).

Toetsing van de verzurende en vermestende depositie

De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11). Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de waardevolle vegetaties. Vervolgens worden de kritische lasten van de verzurings- en vermestingskwetsbare vegetatietypes in de omgeving vergeleken met de berekende ammoniak- of stikstofdeposities.

7.3.3.4

Significantiekader voor verzuring en vermesting

Onder de discipline lucht wordt er geen beoordelingskader inzake verzuring en vermesting toegepast. De verzurende en vermestende effecten zullen bij de discipline fauna en flora bepaald en beoordeeld worden. Voor een effectbeoordeling inzake verzuring en vermesting wordt dan ook verwezen naar dit desbetreffende hoofdstuk (hoofdstuk 11).

7.3.4

Beschrijving van de emissies

In de Nederlandse regelgeving wordt een rekenmethode voorgeschreven om de ammoniakemissie door uitbating van veestallen te berekenen (Regeling en Wet Ammoniak en Veehouderij, VROM (2002a; 2002b)). De totale ammoniakemissie van de inrichting wordt berekend door vermenigvuldiging van het aantal dieren met de emissiefactor behorend bij de betreffende diercategorie en het huisvestingsysteem. De emissiefactor (Tabel 25Tabel 25) voor berekening van de totale emissie omvat de totale stalemissie inclusief de emissie van de mest die in de stal is opgeslagen. Deze emissiefactoren zijn terug te vinden in het geactualiseerde richtlijnenboek Landbouwdieren (Willems et al., 2011 + geactualiseerde bijlage met emissiefactoren versie 20/03/2015). Er kan geen reductie in ammoniakemissie doorgerekend worden voor de stofbak, gezien hiervoor geen cijfers beschikbaar zijn. Tabel 25 Ammoniakemissiefactoren voor de aanwezige relevante stalsystemen NH3-emissie (kg/j/dier)

diersoort

stalsysteem

slachtkippen

P-6.4 (warmtewisselaar)

0,045

Tabel 26Tabel 26 geeft de ammoniakemissie weer voor het bedrijf. Tabel 26 Ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsexploitatie huidige situatie

stal

gewenste situatie

# dieren

NH3-emissie (kg/j)

# dieren

NH3-emissie (kg/j)

stal 1

42.000 slachtkippen

1.890

45.000 slachtkippen

2.025

stal 2

42.000 slachtkippen

1.890

45.000 slachtkippen

2.025

stal 3

/

/

56.600 slachtkippen

2.547

stal 4

/

/

56.600 slachtkippen

2.547

TOTAAL

84.000 slachtkippen

3.780


9.144

Door de uitbreiding en wijziging van het bedrijf zal de ammoniakemissie toenemen.


67

Er worden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities zullen gebruikt worden om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit zal verder uitgewerkt worden in de discipline fauna en flora (hoofdstuk 11).

7.4 Broeikasgas De bijdrage van het brandstofverbruik van de landen tuinbouwsector te Ravels aan de broeikasgasemissie wordt weergegeven in Tabel 27Tabel 27. De totale broeikasgasemissie in het Vlaamse Gewest wordt eveneens weergegeven zodat men de bijdrage van de betrokken gemeente aan de broeikasgasemissie op Vlaams niveau kan inschatten. Tabel 27 Emissie van broeikasgassen door brandstofverbruik in landen tuinbouw voor Ravels in 2013, en ter vergelijking de uitstoot aan broeikasgassen in het Vlaamse gewest (VMM, 2014a) CO2 (kton)

CH4 (ton)

N2O (ton)

Ravels

39,7

50,2

0,738

Vlaanderen

1.929

447

140

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de effecten zich niet op lokaal niveau gaan afspelen, maar eerder op regionaal niveau of zelfs continentaal of mondiaal niveau. In het kader van een MER zullen ze dus zelden of nooit op een zinvolle manier gekwantificeerd kunnen worden. In uitzonderlijke gevallen (o.a. aanwezigheid van een co-vergistingsinstallatie) kan het wel zinvol zijn, maar in voorliggend project is dit niet het geval. Daarom wordt het hoofdstuk met betrekking tot de broeikasgassen niet verder uitgewerkt. Het voornaamste aandeel van het elektrisch verbruik wordt aangewend voor de aandrijving van het ventilatiesysteem, de voederinstallatie en de verlichting van de stallen. In de huidige situatie wordt jaarlijks ongeveer 100.000 kWh verbruikt. Op basis van de toename in het aantal slachtkippen kan het jaarlijks elektriciteitsverbruik in de toekomst geschat worden op 240.000 kWh.

7.5 Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline lucht Voorgaande hoofdstukken geven een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline lucht. De effecten worden nog eens samengevat in Tabel 28Tabel 28. Tabel 28 Samenvatting effecten voor de discipline lucht deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

geur

afstandsregels


bronnencluster

HOOG GEURGEVOELIG GEBIED* 1 negatief gehinderde in de huidige situatie, 9 in de gewenste situatie

MATIG GEURGEVOELIG GEBIED 15 matig negatief gehinderden in de huidige situatie, 17 in de gewenste situatie 1 negatief gehinderde in beide situaties


68

deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling LAAG GEURGEVOELIG GEBIED 11 gering negatief gehindeden in de huidige situatie, 16 in de gewenste situatie 12 matig negatief gehinderden in beide situaties 10 negatief gehinderen in beide situaties

stof


zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de huidige situatie, geen woningen gelegen in deze zones zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de gewenste situatie, 5 woningen gelegen in zone met gering negatief effect

PM10 (rekenkundig jaargemiddeld): individueel bedrijf

zones aanwezig waar gering negatief en matig negatief effect geldt in de huidige situatie, één woning gelegen in de zone met gering negatief effect zones aanwezig waar gering negatief, matig negatief en negatief effect geldt in de gewenste situatie, 6 woningen gelegen in zone met gering negatief effect




geen zones met gering negatief/matig negatief/negatief in huidige situatie zone met gering negatief effect in gewenste situatie, geen woningen in deze zone



7.6 Milderende maatregelen 7.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen Op de inrichting wordt reeds gebruik gemaakt van meerfasige voeders. Door het voeder zoveel mogelijk te gaan aanpassen aan de voedingsbehoefte van de dieren, zal ook de voederconversie optimaal gaan gebeuren, waardoor er een efficiënter N-gebruik zal zijn en er een reductie in de uitscheiding van stikstof en geurcomponenten zal optreden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte van het dier in die bepaalde periode. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare Techniek beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want de inrichting maakt hiervan reeds gebruik. Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen toegepast (terug te vinden in de ‘lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie’ – Ministerieel besluit van 19/03/2004 – bijlage I. Belgische Staatsblad 14.10.2004). Hierbij blijft een goede bedrijfsvoering echter nog steeds van essentieel belang. Op voorliggend bedrijf zijn en worden alle stallen voorzien van warmtewisselaars (AEA-stalsysteem P-6.4). De warmtewisselaar zorgt ervoor dat de warme ventilatielucht vanuit de stal de verse (buiten)lucht opwarmt vooraleer deze de stal wordt ingeblazen. De voorgewarmde lucht wordt vanuit de warmtewisselaar via de nok in de stal geblazen en daarna via


69

steunventilatoren in de nok verspreid en gemengd met de aanwezige stallucht. De warme lucht wordt over de mest- en strooisellaag geleid, waarbij deze gedroogd wordt. Het gebruik van een warmtewisselaar zorgt ervoor dat er minder koude lucht in de stal gebracht wordt en er een beter stalklimaat ontstaat. Dit heeft tot gevolg dat er meer geventileerd kan worden en bijgevolg ook meer droging van de strooisellaag kan optreden. Door het drogen van de mest-/strooisellaag wordt broei vermeden en wordt de ammoniakemissie beperkt. Daarnaast blijft er tevens (fijn) stof achter in het condensatievocht dat zich vormt op de pakketten in de wisselaar. Door het toepassen van een warmtewisselaar kan een ammoniak- en stofemissiereductie van respectievelijk 44 en 14 % doorgerekend worden. Deze reductiecijfers zijn wellicht een onderschatting van de werkelijke reductie. Op het bedrijf zijn er naast de warmtewisselaars ook stofbakken aanwezig op het bedrijf. Bij het voorzien van een stofbak blijft de emissie uit de stallen onveranderd. De stofbakken zullen de lucht krachtig verticaal uitstoten, waardoor er een betere menging met de buitenlucht ontstaat. Dit brengt verdunning en bijgevolg een lagere geurconcentratie met zich mee.

7.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen Het wordt niet nodig geacht bijkomende milderende maatregelen voor te stellen, gezien de geringe effecten.De concentraties ter hoogte van de omliggende woningen worden als aanvaardbaar beschouwd. Door de gewenste uitbreiding zullen ter hoogte van hoog geurgevoelig gebied acht woningen bijkomend een negatief effect ondervinden. Worden de geurconcentraties ter hoogte van deze woningen in detail bekeken, dan kan echter vastgesteld worden dat de geurconcentratie in de gewenste situatie maximaal 3,1 ouE/m³ zal bedragen en er een maximale stijging van 0,4 ouE/m³ zal plaatsvinden ter hoogte van deze woningen. In de richtlijnen werd gevraagd om verdere milderende maatregelen te zoeken en uit te werken naar geur of te motiveren waarom dit niet nodig is. Gezien de stijging in geurconcentratie ter hoogte van de woningen die bijkomend in de zone waar een negatief effect geldt gelegen zijn minimaal is en de overschrijding van de 3 ouE/m³-grens zeer gering is, wordt het na overleg met de Dienst Mer niet nodig geacht bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.


70

98 Discipline bodem 9.18.1 Problematiek, situatie

toelichting

gegevensgebruik

en

beschrijving

Bodemverontreiniging wordt omschreven als de aanwezigheid van stoffen of organismen, veroorzaakt door menselijke activiteiten, op of in de bodem, die de kwaliteit van de bodem op rechtstreekse of onrechtstreekse wijze nadelig (kunnen) beïnvloeden. Binnen de landbouw hebben de grondgebonden sectoren een directe invloed, terwijl de nietgrondgebonden sectoren zoals de intensieve veehouderij een indirecte invloed hebben op de bodemkwaliteit. Bij een indirecte invloed valt bijvoorbeeld te denken aan afdichting van de bodem en verontreinigingen als gevolg van mestproductie en –gebruik. Sedert enkele jaren is het duidelijk dat de bodem op diverse plaatsen in Vlaanderen verontreinigd is met milieugevaarlijke stoffen. Een vervuilde bodem kan de kwaliteit van het leven bedreigen: mensen, dieren en planten kunnen in contact komen met schadelijke stoffen of het grondwater kan erdoor aangetast worden. De aandacht voor bodemverontreiniging als belangrijk milieuprobleem is vrij recent. Met het bodemsaneringsdecreet van 1995 werd een wettelijk kader gecreëerd voor de aanpak van bodemverontreiniging. Dit decreet is gewijzigd door het Decreet van 27 oktober 2006 betreffende de bodemsanering en de bodembescherming, kortweg het Bodemdecreet. Of een grond al dan niet verontreinigd is, wordt bepaald aan de hand van een oriënterend bodemonderzoek. Gronden die worden opgenomen in het register zijn niet langer multifunctioneel, maar hoeven niet noodzakelijk te worden gesaneerd. Bodemverontreiniging kan zich doorzetten naar het grondwater. Beide verontreinigingen zijn dan ook in belangrijke mate gerelateerd. Stookolietanks, opslag van zwavelzuur of andere risico-elementen kunnen bij slecht onderhoud of onoordeelkundig gebruik ook grondwaterverontreiniging veroorzaken. Voor de bespreking van de referentiesituatie voor de discipline bodem wordt er dieper ingegaan op de geologie en de pedologie in het studiegebied. Hierbij wordt gebruik gemaakt van volgend gegevensbronnen:    

Geologische kaart van België; Bodemkaart van België; Topografische kaart; Databank Ondergrond Vlaanderen.

Er wordt een beschrijving gegeven van de geologie ter hoogte van het studiegebied. De geologische informatie (diepte tertiair, verschillende voorkomende formaties, dikte quartair, …) wordt afgeleid uit de Geologische kaart van België (enerzijds kaartmateriaal, anderzijds aangevuld met informatie uit het bijhorende verklarende tekstgedeelte). De geologische opbouw ter hoogte van het studiegebied wordt samengevat in Tabel 29Tabel 29 (op basis van een boringen (DOV-website) in de buurt van de inrichting).


71

Tabel 29 Geologische opbouw diepte (m maaiveld)

onder

het

beschrijving

stratigrafie

0–4

gele zavel

Quartaire afzetting

4 – 32

klei en zand

Quartaire afzetting

32 – 40

fijn grijs zand

Quartaire afzetting

40 – 68

grijs zand

Formatie van Merksplas

68 – 160

grof groen zand

Formatie van Lillo tot Formatie van Diest

160 – 196

fijn groen zand

Formatie van Lillo tot Formatie van Diest

196 – 216

fijn donkergroen zand

Lid van Dessel (Formatie van Diest)

216 - 228

zeer fijn donkergroen zand

Formatie van Berchem

Een uittreksel uit de bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 17. Het bedrijf is gelegen in de Kempen. Het projectgebied wordt hierbij gekenmerkt door matig natte lemig zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (Sdg). Ter hoogte van de site zijn nog geen bodemonderzoeken uitgevoerd.

9.28.2


De directe ingrepen op de bodem binnen het projectgebied kunnen, afhankelijk van de situatie, enerzijds plaatsvinden door afgraven van de bodem in functie van de aanleg van de nieuwe infrastructuur, grondverontreiniging door lekkage van een opslagtank, ... Anderzijds dient ook rekening gehouden te worden met de effecten op de bodem door processen zoals o.a. depositie van verzurende stoffen. Het studiegebied is dan ook ruimer te zien dan het projectgebied. Bij de bespreking van de referentietoestand wordt eveneens aandacht besteed aan de bodemgeografische situering op macroniveau (tot ± 1 km) teneinde de samenhang met de ruimere landschapsecologische structuren te toetsen.

9.38.3


Effecten op de bodem ten gevolge van de bedrijfsuitbating kunnen zijn: bodemverontreiniging door opslag risicostoffen; effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting; bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden, ...

9.3.18.3.1

Bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

De opslag van gevaarlijke producten, fossiele brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen en de aanwezigheid van brandstofverdeelinstallaties op een veeteeltbedrijf kunnen aanleiding geven tot verontreiniging van de bodem. Stookolietanks en bv. opslagtanks voor zwavelzuur vormen zeer frequent puntbronnen van bodemverontreiniging. Overvulling en corrosie van (voornamelijk ondergrondse) tanks zijn de oorzaak van calamiteiten met bodemverontreiniging tot gevolg. Het risico bij bovengrondse tanks is beperkter. Ook het morsen bij vervoer of bij op- of overslag van producten kan aanleiding geven tot bodemverontreiniging.


72

Indien er daarenboven grond wordt weggevoerd in kader van het project, dan kan deze op andere plaatsen aanleiding geven tot bodemverontreiniging. Het Vlarebo regelt in hoofdstuk XIII het afvoeren en hergebruik van grond. Voor een niet-risico grond dient een technisch verslag ter bepaling van de kwaliteit van de te verzetten grond uitgevoerd te worden indien het grondverzet meer dan 250 m³ bedraagt. Voor een risicogrond geldt die vrije toelating tot 250 m³ niet. Bij de effectbespreking zal nagegaan worden of de opslag voldoet aan de voorgeschreven voorwaarden (Vlarem II). Eveneens wordt nagegaan of er reeds in het verleden bodemonderzoeken hebben plaatsgevonden op de betreffende terreinen en wordt aangegeven of verdere opvolgingsonderzoeken in de toekomst noodzakelijk worden geacht.

9.3.28.3.2

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

Vermesting is de aanrijking van bodem en water met nutriënten (vnl. stikstof, fosfor en kalium) waardoor ecologische processen en natuurlijke kringlopen verstoord worden. Deze verstoringen leiden tot verhoogde stikstof- en fosfaatconcentraties in gronden oppervlaktewater. Dit veroorzaakt mede de achteruitgang van biodiversiteit en de kwalitatieve achteruitgang van voedingsgewassen. Ook de kwaliteit van de drinkwatervoorziening wordt onder druk gezet. Vermesting kan gebeuren door het uitrijden van mest op het land, depositie van nutriënten die door het bedrijf werden uitgestoten (de zogenaamde vermestende depositie) of calamiteiten (o.a. lek in de mestopslag). Hierbij zal enkel gekeken worden naar bodemverontreiniging ten gevolge van de bedrijfsuitbating op het terrein zelf (en niet op cultuurgronden). Hoe het bedrijf zijn mest afzet, kan jaarlijks verschillen. Jaarlijks dient het bedrijf aan de Mestbank een aangifte te doen van zijn mestafzet. De geproduceerde mest wordt uitgereden op het land (op eigen gronden, op gepachte gronden, via burenregeling of via lange afstandstransport), wordt getransporteerd naar het buitenland of wordt verwerkt in een (al dan niet externe) mestverwerkingsinstallatie. Intensieve veehouderijen die zelf over cultuurgronden beschikken, zullen deze maximaal bemesten. Indien de mest niet afkomstig is van het eigen bedrijf, dan zal hierop mest van andere bedrijven afgezet worden. In de praktijk dient vermesting door mestafzet dus eerder op niveau van Vlaanderen bekeken te worden dan op bedrijfsniveau. Dit wordt geregeld in het Mestactieplan III. Er zal een beschrijving gegeven worden op welke manier de mest werd afgezet in het referentiejaar. Op deze manier wordt een inzicht gekregen in de werking van het bedrijf. Effecten worden hier echter niet aan gekoppeld. Ten gevolge van de ammoniakuitstoot zal het bedrijf aanleiding geven tot verzurende en vermestende deposities. Voor een beschrijving van het werkingsmechanisme van verzuring en vermesting op de bodem wordt verwezen naar gespecialiseerde literatuur (bv. MIRA, 2006). De effecten van deze verzuring/vermesting zullen zich vooral uiten door indirecte effecten op de aanwezige vegetatie. Bijgevolg wordt de impact van de verzurende en vermestende depositie ten gevolge van de bedrijfsuitbating besproken bij de discipline fauna en flora. De mestopslag kan tot vermestende effecten leiden. Zo kunnen lekken in de mestkelders en verlies van reinigingswater leiden tot vermesting. Op een aantal bedrijven zijn peilputten aanwezig die het toelaten de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater na te gaan. Omdat het hierbij over grondwaterverontreiniging gaat, wordt voor een verdere behandeling van deze problematiek doorverwezen naar de discipline water. Wat de mestopslagcapaciteit betreft moet er voldoende capaciteit zijn voor het opslaan van de hoeveelheid mest die gedurende negen maanden geproduceerd wordt, tenzij het bedrijf over andere afzetmogelijkheden beschikt. De effectbeoordeling zal hier gebeuren op basis van de grootte van de


73

opslagcapaciteit, waarbij rekening gehouden wordt met eventuele andere afzetmogelijkheden waarover het bedrijf beschikt.

9.3.38.3.3

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

Door de aanleg van nieuwe infrastructuren kan er bodemverstoring optreden. Een beoordeling kan gemaakt worden op basis van de landbouwtyperingskaart. Deze kaart heeft als doel een éénduidige differentiatie van het agrarisch gebied te bekomen. Hiervoor wordt een waardering toegekend aan individueel geregistreerde landbouwpercelen.

9.3.48.3.4

Significantiekader voor de discipline bodem

Tabel 30 Significantiekader voor de discipline bodem deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

opslag

negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven voorwaarden van Vlarem II

bodemonderzoek

negatief effect: uitgevoerd, waarbij een negatieve invloed waar te nemen is, ofwel niet uitgevoerd, alhoewel een bodemonderzoek noodzakelijk is. Op zich kan dit dan niet als milieu-effect als dusdanig beschouwd worden, maar het niet in regel zijn met de wetgeving wordt als een negatief effect geklasseerd geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform de wetgeving), waarbij geen negatieve invloed terug te vinden is, of geen bodemonderzoek noodzakelijk (strikt genomen kan bij dit laatste geen uitspraak gedaan worden over de bodemkwaliteit)

mestafzet

geen effectbeoordeling

mestopslagcapaciteit

negatief effect: niet voldoende mestopslagcapaciteit volgens huidige wetgeving (9 maanden opslag noodzakelijk) geen of verwaarloosbaar effect: voldoende mestopslagcapaciteit

effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

verzurende en vermestende depositie

zie discipline fauna en flora

bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

bodemverlies

negatief effec: tzeer hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart matig negatief effect: hoge waardering volgens landbouwtyperingskaart gering negatief effect: matige waardering volgens landbouwtyperingskaart geen of verwaarloosbaar effect: zeer lage tot lage waardering volgens landbouwtyperingskaart

9.48.4


9.4.18.4.1

Bodemverontreiniging en -onderzoek door opslag risicostoffen

Momenteel zijn op het bedrijf twee opslagtanks voor lamppetroleum aanwezig met een opslagcapaciteit van 5.000 l. Daarnaast is er een opslagtank voor mazout van 2.500 l aanwezig. Alle tanks zijn dubbelwandig uitgevoerd. In de gewenste situatie zullen de twee opslagtanks van 5.000 l vervangen worden door een opslagtank van 10.000 l. Daarnaast wordt ook een opslagtank van 10.000 l voorzien tussen stal 3 en 4. Ook in de gewenste situatie zullen alle opslagtanks bovengronds en dubbelwandig uitgevoerd worden. De tanks


74

bevinden zich op een verhard oppervlak, waardoor er weinig kans op bodem- en grondwaterverontreiniging zal zijn. Momenteel voldoen de aanwezige tanks aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden ze ook periodiek gecontroleerd. Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op voorliggend bedrijf zijn geen inrichtingen aanwezig die bodemonderzoeksplichtig zijn.

9.4.28.4.2

Effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

9.4.2.18.4.2.1 Mestafzet In de huidige situatie wordt er ongeveer 1.680 m³ mest per jaar geproduceerd. In de gewenste situatie zal er ongeveer 4.064 m³ mest per jaar geproduceerd worden. De mest wordt na elke ronde uit de stallen verwijderd en onmiddellijk afgevoerd naar een externe mestverwerker. Het spoelwater van de stallen wordt uitgereden op het land volgens de regels van het mestdecreet. De mest wordt na elke ronde uit de stallen verwijderd en onmiddellijk afgevoerd met containers. Daarna worden de stallen grondig gereinigd (en ontsmet). Het kuiswater van de stallen wordt apart opgevangen in de daartoe voorzien citernes en verder afgevoerd volgens het mestdecreet.

9.4.2.28.4.2.2 Mestopslag De inrichting beschikt in de huidige situatie over 2 citernes van 20 m³ voor de opvang van spoelwater. Naar de toekomst toe zal er met de bouw van de nieuwe stallen een kelder voor de opvang van spoelwater voorzien worden van 260 m³. De twee citernes van 20 m³ zullen vervangen worden door 4 citernes van 10 m³. Alle citernes worden voorzien van een overloop naar de spoelwaterkelder. Aangezien de droge mest eerst uit de stallen wordt verwijderd met behulp van een verreiker en daarna de stallen nat worden gereinigd met de hogedruk reiniger, bevat dit spoelwater zeer weinig mestresten. Dit spoelwater is niet langer vergunningsplichtig als mestopslag aangezien er een zeer minieme hoeveelheid mest in aanwezig is, waardoor via deze weg geen contaminatie van de bodem mogelijk is. De vloer van de stallen bestaat uit een betonplaat, waardoor bodemverontreiniging zoveel mogelijk vermeden wordt. Het blijft ook een droge vorm van mest (bijna korrelvrom), waardoor geen afspoeling van natte resten kan optreden. Er zijn dan ook bijna geen potentiële bronnen van bodemverontreiniging op de inrichting aanwezig. Rekening houdende met de aanwezigheid van mest in de stallen bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen op het bedrijfsterrein dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. De mest wordt niet opgeslagen op de inrichting maar wordt na iedere ronde meteen verwijderd naar een erkend mestverwerking of het buitenland, waardoor geen contact met regenwater zal optreden. Om te onderzoeken of er bepaalde vermestende invloeden van de inrichting waar te nemen zijn, kunnen peilbuismetingen een indicatie geven. Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 40.000 stuks gevogelte kunnen gehouden worden, op kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek geplaatst te worden. Op voorliggend bedrijf is geen mengmest aanwezig (enkel droge mest). Er dienen dan ook geen peilbuizen aanwezig te zijn. Hierdoor kan geen uitspraak gemaakt worden over een al dan niet vermestend effect op het grondwater.


75

9.4.38.4.3

Bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

Om de uitbreiding te verwezenlijken zullen twee nieuwe pluimveestallen en een nieuwe halfopen loods gebouwd worden. De stallen zullen een lengte van 110 m hebben en een breedte van 25 m. De graafwerken voor de pluimveestallen zullen ondiep zijn en er wordt dan ook niet verwacht dat hiervoor bronbemaling noodzakelijk zal zijn. Wel zal er grondverzet noodzakelijk zijn. De nieuwe halfopen loods zal echter onderkelderd zijn (voor opvang spoelwater). De afmetingen van deze loods bedragen 19,6 m op 14,8 m, met een diepte van 0,9 m. Wordt hier ook rekening gehouden met een dikte van de betonlaag van ongeveer 20 cm, dan is voor alle nieuwe constructies een grondverzet van ongeveer 1.500 m³ ingeschat. De nieuwe stallen zullen gebouwd worden op een locatie waar zich momenteel akkerland bevindt. De structuur van de streek wordt volgens de landbouwtyperingskaart getypeerd door specialisatie veredeling. Er wordt uitgegaan van een gering negatief effect.

9.58.5

Synthese van de milieu-effecten

Hoofdstuk 8.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de mogelijke milieu-effecten die kunnen optreden op de verschillende deelgebieden van de discipline bodem. De effecten worden nog eens kort opgelijst in onderstaande tabel. Tabel 31 Samenvatting effecten voor de discipline bodem deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling

bodemverontreiniging door opslag risicostoffen

opslag

geen of een verwaarloosbaar effect

bodemonderzoek geen of een verwaarloosbaar effect

effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting

bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden

9.68.6

mestafzet

geen beoordeling

mestopslagcapaciteit

geen of een verwaarloosbaar effect

verzurende en vermestende depositie


bodemverlies


Milderende maatregelen

9.6.18.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen Enkele maatregelen zijn getroffen om de risico’s op bodemverontreiniging tot een absoluut minimum te beperken: 

er zijn gecontroleerde opslagtanks (stookolie, ...) op het bedrijf aanwezig;



alle opslagtanks zijn bovengronds en dubbelwandig.


76

9.6.28.6.2

Bijkomend te nemen maatregelen

Het wordt niet nodig geacht bijkomende maatregelen voor te stellen.


77

109 Discipline water Onder deze discipline wordt zowel grondwater als oppervlaktewater beschouwd.

10.19.1

Grondwater

10.1.19.1.1


Het grondwater wordt in de kaderrichtlijn Water gedefinieerd als ‘al het water dat zich onder het bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact met de bodem of ondergrond staat’. Bij landbouwbedrijven worden verstoring van de waterhuishouding en verstoring van de waterkwaliteit als de belangrijkste effectgroepen voor grondwater beschouwd. Onder de noemer verstoring van de waterhuishouding komen zowel verdroging (verstoring van de waterinhoud en –cyclus van de grondwaterlagen), als overstroming (verstoring van de waterinhoud van het waterlopenstelsel) aan bod. Beleidsmatig wordt het volledig kwantitatieve waterbeleid onder de noemer van verdroging geplaatst. Zowel het waterverbruik, de zuiver kwantitatieve aspecten van het waterbeheer als de aspecten die betrekking hebben op het natuurlijk milieu die rechtstreeks aan die kwantitatieve aspecten gekoppeld zijn, worden hierbij voor ogen gehouden. Er is een sterke interactie tussen verstoring van de waterhuishouding, verzuring en vermesting. Verstoring van het grondwater heeft een belangrijke invloed op de bodemeigenschappen. Een verlaagde grondwaterstand versnelt de mineralisatie van het organisch materiaal en kan dus vermesting in de hand werken. Klimatologische veranderingen zijn essentieel bij de interpretatie van grondwaterpeilveranderingen (verdroging) en overstroming. In droge en warme periodes van het jaar kan de neerslag aanzienlijk terugvallen en zelfs lager worden dan de gewasverdamping. In dat geval spreken we over natuurlijke verdroging. In periodes van hoge neerslag kan de bodem verzadigd geraken, waardoor de kans op oppervlakkige afvoer van water en overstromingen toeneemt. Het waterverbruik door de landbouwsector in Vlaanderen is in de laatste decennia toegenomen. In 2009 werd ongeveer 68 miljoen m³ water verbruikt, t.o.v. 50 miljoen m³ in 1991. Toch kan gesteld worden dat het waterverbruik in 2009 al met 10 % gedaald is in vergelijking met 2000 (MIRA, 2012). De watervoerende laag wordt gedefinieerd als de verzadigde zone van een formatie die een dikte en een uitbreiding heeft die voldoende groot is om er op een economisch verantwoorde wijze water te winnen. Verdergaand op de beschrijving van de geologie (bodem) wordt een bespreking gegeven van de hydrogeologie. De hydrogeologische informatie wordt bekomen uit de grondwaterkwetsbaarheidskaarten opgesteld voor Vlaanderen (kaartmateriaal met inbegrip van begeleidende nota) en de Geologische kaart. Hierbij wordt nagegaan waar zich de eerste watervoerende lagen bevinden en in welke mate deze eventueel worden afgeschermd door bovenliggende formaties (doorlaatbaarheid van de verschillende lagen, grondwaterkwetsbaarheid, ...). Verder worden de openbare drinkwatervoorzieningen en/of grondwaterwinningen die zich bevinden in het projectgebied, alsook de eventuele winningen van het bedrijf zelf, beschreven en gesitueerd. De voornaamste gegevensbronnen die gehanteerd zullen worden zijn:    

Grondwaterkwetsbaarheidskaart van het grondwater in Vlaanderen; DOV-Vlaanderen; Geologische kaart van België; Gegevens vergunde grondwaterwinningen;


78



Ligging waterwingebieden en beschermingszones;

De grondwaterkwaliteit kan bij landbouwbedrijven beïnvloed worden door emissies van mestsappen, bestrijdingsmiddelen en andere calamiteiten. Verder kan het oppompen van verzilt of vervuild water eveneens de grondwaterkwaliteit beïnvloeden. De grondwaterkwetsbaarheidskaart geeft de risicograad aan van verontreiniging van het grondwater in de bovenste watervoerende laag door stoffen die vanop de bodem de grond indringen. De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf omschrijft deze zone als zeer kwetsbaar (code Ca1). In de huidige situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.500 m³ grondwater per jaar en 21 m³ per dag. Dit gebeurt vanuit één winning met een diepte van 228 m. Er wordt bijgevolg water opgepompt uit de Zanden van Berchem en/of Voort (HCOV 254). Het betreft een freatische, plaatselijk semi-freatische laag. Op basis van de boorstaat kan vastgesteld worden dat er zich geen kleilagen bevinden ter hoogte van de winning. Er wordt dus uitgegaan van een freatische grondwaterwinning. Naar de toekomst toe wenst de exploitant deze winning uit te breiden tot 17.500 m³/j (50 m³/d). Daarnaast zal de exploitant ook een tweede winning plaatsen met een diepte van 76 m. Deze winning zal enkel gebruikt worden voor beregening. Het aangevraagde debiet voor deze winning bedraagt 2.500 m³/jaar (720 m³/d). Het water wordt opgepompt uit de Pleistoceen en Plioceen Aquifersysteem (HCOV 230), die als een freatische, plaatselijk semi-freatische laag wordt aanschouwd. Op basis van gegevens uit het boorverslag (Bijlage 18) kan vastgesteld worden dat er zich een kleilaag bevindt op 16 – 20 m ter hoogte van de winning. Binnen een straal van 1 km vanuit het bedrijfscentrum zijn nog 18 andere grondwaterwinningen gelegen (Bijlage 19). Zes van deze winningen pompen uit het Pleistoceen en Plioceen Aquifersysteem. De overige winningen pompen uit het Mioceen Aquifersysteem.

10.1.29.1.2


Teneinde een volwaardige beschrijving te geven van de bedrijfsomgeving met betrekking tot grondwater, wordt er aandacht besteed aan de beschrijving van de grondwaterkwetsbaarheid, de watervoerende lagen en eventuele andere grondwaterwinningen in de ruime omgeving van het bedrijf. De beschrijving omvat aldus het eigenlijke projectgebied en de ruimere omgeving. Deze invloedstraal zal normaal beperkt zijn tot minder dan 1 km rondom het bedrijf, maar zal sterk afhankelijk zijn van de bedrijfssituatie. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. Ook het optreden van grondwaterverontreiniging door eventuele lekkage uit ondergrondse of bovengrondse opslagtanks en/of het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en bestrijdingsmiddelen is van belang, alsook het uitrijden van mest of reinigingswater.

10.1.39.1.3


Er wordt een onderscheid gemaakt tussen effecten veroorzaakt door de aanlegfase en effecten door de exploitatie van het bedrijf.

10.1.3.19.1.3.1

Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

Voor de verstoring door de aanlegfase zullen enkel de effecten die veroorzaakt worden door een eventuele bronbemaling, beoordeeld worden. Bronbemaling is een proces waarbij grondwater wordt opgepompt. Dit kan noodzakelijk zijn om het waterpeil in de bodem van de bouwput zodanig te verlagen dat droog gewerkt kan worden bij o.a. de aanleg van stallen.


79

Door het onttrekken van het grondwater aan de bodem, kan de grondwatertafel in de directe omgeving van de bouwput zakken. Dit kan zorgen voor verdroging van aanpalende gronden, verstoring van omliggende grondwaterwinningen en het verspillen van zuiver grondwater. Voor de bepaling van de invloedstraal van de bemaling (R) wordt gebruik gemaakt van de formule van Sichardt: R = 3000 φ √k met: φ = gewenste grondwaterstandsverlaging (m) k = doorlatendheidscoëfficiënt (m/s)

10.1.3.29.1.3.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie De exploitatie van het bedrijf kan ook voor een aantal effecten op het grondwater veroorzaken:  daling grondwatertafel door grondwaterwinning;  overmatig waterverbruik;  beperking van de infiltratiecapaciteit;  vermestende invloed op het grondwater. 10.1.3.2.19.1.3.2.1

Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

Veel landbouwbedrijven met een groot waterverbruik hebben een eigen watervoorziening. Aanleiding tot deze investering zijn de vaak hoge prijzen die de watermaatschappijen aanrekenen. Afhankelijk van het dagelijkse debiet voor de grondwaterwinning en het waterpakket waaruit het water gewonnen wordt, kan er al dan niet relevante (verdrogende) beïnvloeding plaatsvinden van het omliggende studiegebied. Belangrijk hierbij is het in rekening brengen van verdrogingsgevoelige vegetatietypes binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 5 cm) (Van den Broeck et al., 2011). Ook een eventuele beïnvloeding van nabijgelegen grondwaterwinningen kan relevant zijn. In eerste instantie dient een verschil gemaakt te worden indien de grondwaterwinning water pompt uit een watervoerende laag die in contact staat met de luchtdruk (“freatische laag”) dan wel uit een afgeschermde laag (“gespannen laag” waarbij er een overdruk heerst). Indien er water gepompt wordt uit een gespannen laag, dan kan de verdrogende invloed op de omliggende vegetatie als verwaarloosbaar beschouwd worden. Wel dient dan nog gekeken te worden of er beïnvloeding kan optreden van omliggende grondwaterwinningen die uit dezelfde laag water onttrekken. Hierbij worden de grondwaterwinningen in kaart gebracht die binnen de bemalingskegel (grondwatertafeldaling > 50 cm) waarin de grondwatertafel onder het dak van de artesische laag daalt, gelegen zijn (Van den Broeck et al., 2011). Het verschil tussen freatisch en gespannen grondwater is niet enkel van belang om te weten welke effecten beschouwd dienen te worden, maar dit heeft ook een invloed op de berekeningswijze. De invloed van de grondwaterwinning op de watervoerende laag kan berekend worden met behulp van:  de formule van Theis voor een afgesloten watervoerende laag (“gespannen laag”):


80



de formule van Dupuit voor een ongespannen watervoerende laag (“freatisch grondwater”):

10.1.3.2.29.1.3.2.2

Overmatig waterverbruik

De drinkwaterbehoefte is sterk afhankelijk van het vochtgehalte in het voeder, de luchtvochtigheid, het productieniveau en de omgevingstemperatuur. Ook de hoeveelheid reinigingswater voor de stallen varieert sterk van bedrijf tot bedrijf. Het gebruik van grondwater dient echter beperkt te blijven. Grondwater kan alleen toegelaten worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is. Er dient op gewezen te worden dat het grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (zoals reinigingswater, irrigatiewater, ...). In het MER zal dan ook steeds nagegaan worden of er alternatieve waterbronnen beschikbaar zijn. Het waterverbruik kan bepaald worden op basis van literatuurgegevens en/of een debietsmeter. Er kan een toetsing aan de BBT-cijfers (uit Derden et al., 2006) uitgevoerd worden, alsook aan de VMM–cijfers (VMM, 2004) en LNE-cijfers. Er kan zo onderzocht worden of de grondwaterwinningsaanvraag (indien aanwezig) overeenstemt met de waterbehoefte. Indien blijkt dat er een buitensporig verschil tussen beide optreedt, zal dit aangeduid en geëvalueerd worden in het MER.


81

10.1.3.2.39.1.3.2.3

Beperking van de infiltratiecapaciteit

Hedendaagse veeteeltbedrijven vormen veelal grote infrastructuurcomplexen (stallen, terreinverharding, bedrijfsloodsen, enz.). Dit kan bijdragen tot een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid infiltrerend hemelwater. De invloed van het bedrijf op de beperking van de infiltratiecapaciteit wordt voornamelijk kwalitatief beschreven. Hierbij zal nagegaan worden of er infiltratiemogelijkheden zijn op het bedrijf zelf en de direct omliggende percelen. Er zal ook gekeken worden naar het potentiële overstromingsrisico. Ook wordt getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater. 10.1.3.2.49.1.3.2.4

Vermestende invloed op het grondwater

Rekening houdende met de aanwezigheid van mestkelders en mestopslagplaatsen bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. Als indicatief middel van deze vermestende invloed op het grondwater, beschikken verschillende bedrijven over peilputten. Indien deze beschikbaar zijn, zullen de analyseresultaten van deze putten in het MER gebruikt worden om een indicatie te geven van de vermestende invloed van het bedrijf op het grondwater.

10.1.3.39.1.3.3 Significantiekader voor grondwater Tabel 32 Significantiekader voor grondwater deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

bronbemaling

verdroging


verstoring omliggende grondwaterwinningen

negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de bedrijfsterreinen veroorzaakt door bemaling op het onderzochte bedrijf geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door bemaling op het onderzochte bedrijf

daling grondwatertafel door grondwaterwinning

verdroging



negatief effect: grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten de bedrijfsterreinen veroorzaakt door grondwaterwinning van het onderzochte bedrijf geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwatertafeldaling t.h.v. winningen buiten bedrijfsterreinen door grondwaterwinning van het onderzochte bedrijf

waterverbruik

overmatig waterverbruik

negatief effect: overschrijding van de richtcijfers geen of verwaarloosbaar effect: geen overschrijding richtcijfers

soort water

negatief effect: grondwater voor laagwaardige toepassingen geen of verwaarloosbaar effect: grondwater enkel voor hoogwaardige toepassingen

beperking infiltratiecapaciteit


negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen matig negatief effect: directe afleiding regenwater naar riolering gering negatief effect: vrije infiltratie mogelijk geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk + buffervoorzieningen

82

deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

vermestende invloed

peilputten

negatief effect: duidelijk negatieve vermestende invloed van bedrijf in vergelijking met aanwezige getuigenput(ten) of niet volgens de voorschriften opgerichte stalinrichtingen met mengmest gering negatief effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen met mengmest waarbij geen gegevens (over al dan niet voorkomende verontreiniging) beschikbaar zijn geen of verwaarloosbaar effect: volgens de voorschriften opgerichte stallen en waarbij recente gegevens beschikbaar zijn waarvan de resultaten erop wijzen dat er geen verontreiniging optreedt indien er geen peilbuizen aanwezig zijn, ook al is het wettelijk verplicht: negatief effect (wel kan hierbij geen uitspraak gedaan worden over een al dan niet vermestende invloed van het bedrijf)

10.1.49.1.4

vermestende depositie


door opslag

zie discipline bodem


10.1.4.19.1.4.1

Effecten veroorzaakt door de aanlegfase

Voor de aanleg van de nieuwe stallen zullen geen diepe grondwerken noodzakelijk zijn. De nieuwe loods wordt echter voorzien van een kelder voor de opvang van spoelwater. Hiervoor zullen wel diepere grondwerken noodzakelijk zijn, tot een diepte van ongeveer 1,1 m (0,9 m + 0,2 m betonlaag). Op basis van metingen van het grondwatermeetnet (www.dov.be) kan gesteld worden dat zich water op een diepte van 1,6 m bevindt. Voor het bouwen van de nieuwe infrastructuren zal er dus geen bemaling noodzakelijk zijn.

10.1.4.29.1.4.2 Effecten veroorzaakt door de bedrijfsexploitatie

10.1.4.2.19.1.4.2.1

Daling grondwatertafel door grondwaterwinning

In de huidige situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.500 m³ grondwater per jaar en 21 m³ per dag. Dit gebeurt vanuit één winning met een diepte van 228 m. De winning pompt water uit de Zanden van Berchem en/of Voort. Dit betreft een freatische, plaatselijk semi-freatische grondwaterlaag. Op basis van de boorstaat kan vastgesteld worden dat er zich geen kleilagen bevinden ter hoogte van de winning. Er wordt dus uitgegaan van een freatische grondwaterwinning. Naar de toekomst toe wenst de exploitant deze winning uit te breiden tot 17.500 m³/j (50 m³/d). Daarnaast zal de exploitant ook een tweede winning plaatsen met een diepte van 76 m. Deze winning zal enkel gebruikt worden voor beregening. Het aangevraagde debiet voor deze winning bedraagt 2.500 m³/jaar (720 m³/d). Het water wordt bijgevolg opgepompt uit de Pleistoceen en Plioceen Aquifersysteem (code 230), die als een freatische, plaatselijk semi-freatische laag wordt aanschouwd. Op basis van gegevens uit het boorverslag (Bijlage 18) kan vastgesteld worden dat er zich een kleilaag bevindt op 16 – 20 m ter hoogte van de winning. Omdat het grondwater onder de kleilaag toch in contact staat met de atmosferische druk, wordt voor de berekening uitgegaan van een freatische laag. Om de invloed van de grondwaterwinning op de watertafel te voorspellen wordt voor beide winningen gebruik gemaakt van de formule van Dupuit. Voor de bestaande winning (winning 1) wordt gewerkt met een gemiddelde hydraulische conductiviteit van 10 m/dag (VMM, 2008). Inzake dikte van de watervoerende laag wordt de lengte van de filterstelling in rekening gebracht, namelijk 15 m.


83

Een samenvatting van de gebruikte gegevens en de invloedsraal wordt weergegeven in Tabel 33Tabel 33. Tabel 33 Bepaling grondwatertafeldaling huidige situatie

gewenste situatie

7.500

17.500

vergund dagdebiet (m³/dag)

21

50

dikte watervoerende laag (m)

15

15

hydraulische conductiviteit (m/dag)

10

10

straal spreidingskegel met grondwatertafeldaling > 50 cm (m)

/

0,02

straal spreidingskegel (verdroging)

10

vergund jaardebiet (m³/j)

met

grondwatertafeldaling

> 5 cm (m)

55

Uit bovenstaande berekening blijkt dat de grondwatertafel in beide situaties enkel ter hoogte van de grondwaterwinning zelf met meer dan 50 cm zal dalen. Er zal bijgevolg geen invloed zijn op andere, omliggende winningen. De effecten inzake verdroging worden verder besproken onder de discipline fauna en flora. Voor de nieuwe winning (winning 2) wordt een gemiddelde hydraulische conductiviteit gehanteerd van 7,5 m/dag (VMM (2008)). Verder wordt voor de dikte van de watervoerende laag uitgegaan van de lengte van de filter, namelijk 39 m. Tabel 34Tabel 34 geeft een overzicht van de straal van de spreidingskegel voor de nieuwe winning. Tabel 34 Bepaling grondwatertafeldaling gewenste situatie vergund jaardebiet (m³/j)

2.500

vergund dagdebiet (m³/dag)

720

dikte watervoerende laag (m)

39


150


470

De straal waar de grondwatertafel met 50 cm daalt zal 150 m bedragen. Binnen deze straal zijn geen bedrijfsvreemde winningen gelegen. Er wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect. Voor de impact naar verdroging toe van deze winning wordt verwezen naar de discipline fauna en flora. Gezien beide winningen uit verschillende lagen pompen, wordt niet verwacht dat de winningen elkaar zullen beïnvloeden. 10.1.4.2.29.1.4.2.2

Overmatig waterverbruik

In de huidig en gewenste situatie wordt grondwater aangewend voor zowel drinkwater van de dieren als om te reinigen. Het waterverbruik van het pluimveebedrijf kan geschat worden op basis van VMM/LNEverbruikscijfers (VMM, 2004), waarbij uitgegaan wordt van een hoogwaardig waterverbruik van 72 l/dierplaats/jaar en een laagwaardig waterverbruik van 12 l/dierplaats/jaar. Tabel 35 Bepaling verbruik drink- en reinigingswater door de dieren op de inrichting huidig (m³/jaar)

VMM/LNE

gewenst (m³/jaar)

hoogwaardig

laagwaardig

hoogwaardig

laagwaardig

6.048

1.008

14.630

2.438


84

In de huidige situatie is het bedrijf vergund voor het oppompen van 7.500 m³/jaar. Dit stemt ongeveer overeen met de totale waterbehoefte in de huidige situatie. Er kan vastgesteld worden dat de gevraagde uitbreiding van de grondwaterwinning tot 17.500 m³/j eveneens min of meer overeenstemt met de waterbehoefte in de gewenste situatie. Er wordt steeds met een marge gerekend om periodes van grote hitte of ziekte te kunnen overbruggen, gezien het waterverbruik dan hoger ligt. De nieuwe winning die in de gewenste situatie aangevraagd wordt zal aangewend worden voor het beregenen van 2,5 ha grasland. Indien gerekend wordt met een waterbehoefte van 1.000 m³/ha/jaar voor grasland (richtwaarden VMM Antwerpen), kan vastgesteld worden dat het aangevraagde debiet overeenstemt met het benodigde debiet. Er wordt dus uitgegaan van een verwaarloosbaar effect wat betreft het waterverbruik. Zowel in de huidige als in de gewenste situatie wordt grondwater aangewend voor het reinigen van de stallen. In principe dient het reinigen van de stallen te gebeuren met laagwaardig water (zoals regenwater) en geldt er een negatief effect. De exploitant wenst echter vanuit hygiënisch oogpunt geen gebruik te maken van regenwater voor het reinigen van de stallen. Regenwater kan namelijk steeds bevuild zijn door rondvliegende vogels, die mogelijks ziektes met zich meedragen. Bij gebruik van dergelijk besmet hemelwater in de stallen, zal de ziektedruk in de stallen aanzienlijk verhogen, wat allerminst wenselijk is. Voor het beregenen zal gebruik gemaakt worden van grondwater uit het Pleistoceen en Plioceen Aquifersysteem. Dit water heeft een minder goede kwaliteit dan het water uit de Zanden van Berchem en/of Voort. Regenwater gebruiken voor het beregenen van het grasland is geen optie, gezien het beregenen voornamelijk zal plaatsvinden in droge periodes, wanneer weinig regenwater beschikbaar is. Bovendien dienen relatief grote volumes water op korte tijd beschikbaar te zijn. Een deel van het regenwater dat op de staldaken valt, wordt opgevangen in 2 citernes van 10 m³. In de gewenste situatie zal het regenwater dat op het dag van stal 3 en 4 valt opgevangen worden in een bijkomende citerne van 10 m³. Het regenwater wordt aangewend voor het reinigen van verharde buitenoppervlakten, die dus niet onmiddellijk in aanraking komen met het pluimvee. 10.1.4.2.39.1.4.2.3

Beperking van de infiltratiecapaciteit

Het regenwater dat op de linkerdakhelft van stal 2 valt en de rechterdakhelft van stal 1, wordt in de huidige situatie opgevangen in twee hemelwaterciternes van 10 m³ met een overloop naar infiltratie 1. Ook het water dat op de bestaande loods valt wordt afgevoerd naar deze citernes. Regenwater dat op de linkerdakhelft van stal 1 en de rechterdakhelft van stal 2 valt wordt onmiddellijk afgevoerd naar infiltratie 1. Deze bestaat uit een oppervlakte van 225 m² en een volume van 90 m³. Het totaal aangesloten dakoppervlak op deze infiltratievoorziening bedraagt 3.800 m². In de gewenste situatie zal het regenwater dat op stal 3 en stal 4 terecht komt afgevoerd worden naar een bijkomende hemelwaterciterne van 10 m³ met een overloop naar infiltratie 2. Het regenwater dat op de nieuwe loods terecht komt zal rechtstreeks afgevoerd worden naar infiltratie 2. Infiltratie 2 heeft een oppervlakte van 351 m² en een volume van 140,3 m³. Water dat op de niet-vervuilde oppervlakten valt, kan vrij infiltreren naast de verharding. Er wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (Bijlage 20). 10.1.4.2.49.1.4.2.4

Vermestende invloed op het grondwater

Volgens Vlarem II Artikel 5.9.7.1 dienen op inrichtingen met mengmest, waarin meer dan 40.000 stuks gevogelte kunnen gehouden worden, op kosten van de exploitant, waarnemingsbuizen (peilputten) op oordeelkundige wijze voor grondwateronderzoek geplaatst te worden. Zo kan nagegaan worden of de


85

inrichting een vermestende invloed heeft op het grondwater. Er zijn geen peilbuizen aanwezig. Aangezien er geen mengmest vanwege pluimvee aanwezig is op de inrichting dienen geen peilbuizen geplaatst te worden. Hierdoor kan geen uitspraak gedaan worden over eventuele verontreinigingen vanwege de inrichting.

10.29.2

Oppervlaktewater

10.2.19.2.1

Problematiek, toelichting gegevensgebruik en beschrijving referentie-situatie

Afvalwater van huishoudens en bedrijven, evenals verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en andere bronnen, tasten de kwaliteit van het oppervlaktewater aan. Deze aantasting uit zich onder andere in ongunstige zuurstofcondities, te hoge nutriëntenconcentraties en de aanwezigheid van allerlei gevaarlijke stoffen in het aquatische milieu. Dit alles leidt tot een algemene daling van de ecologische kwaliteit. Fysische verstoringen, zoals het ondoordringbaar maken van infiltratiegebieden, rechttrekkingen van waterlopen, natuuronvriendelijke oeververstevigingen en de demping van grachtenstelsels tasten niet alleen de leefomgeving van aquatische organismen aan. Ze leiden ook tot een vermindering van de zelfzuiverende processen die het oppervlaktewater toelaten een deel van de verontreiniging zelf te verwerken. De landbouwactiviteiten zijn in Vlaanderen nog steeds een bron van zeer grote hoeveelheden fosfor en stikstof. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van gronden oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO3-/l. (MIRA, 2010). In een hydrografische beschrijving van de bedrijfsomgeving worden de relevante waterlopen in de nabijheid van het bedrijf weergegeven en besproken. Voor de bespreking en ligging van de waterlopen wordt er gebruik gemaakt van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). De kwaliteit van de waterlopen, waarnaar het bedrijf ontwatert, worden beschreven op basis van metingen van de Biotische Index en de Prati Index (gegevens meetpunten VMM). Naast de VMM-meetpunten wordt er ook gebruik gemaakt van eventueel aanwezige MAP-meetplaatsen voor een inschatting van de oppervlaktewaterkwaliteit (gegevens VMM). De voornaamste gegevensbronnen zijn:     

Ligging waterwingebieden en beschermingszones; VHA-bestanden: digitale vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas; Gegevens meetpunten VMM; Zoneringsplannen VMM Topografische kaart.

Het bedrijf is gelegen op percelen die volgens de watertoetskaarten (hoofdstuk 14) nietoverstromingsgevoelig, infiltratiegevoelig en matig gevoelig voor grondwaterstroming (type 2) zijn. Mogelijke schadelijke effecten op het watersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie van hemelwater, kwaliteitsverlies van oppervlaktewater en grondwater en de wijziging in grondwaterstroming. Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Maasbekken”, meer bepaald in het deelbekken “Aa-Leyloop”. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn de Aa (280 m ZO, 2de categorie), de Eelse loop (310 m ZO, niet geklasseerd), de Wierikenloop (605 m Z, 3de categorie) en de Moleneindseloop (655 m N, 3de categorie) gelegen. De waterlopen hebben allemaal de basiskwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. Op de Aa zijn verschillende VMM-meetpunten gelegen, waarvan de dichtstbijzijnde op 770 m ten oosten van het bedrijf (87.250, stroomafwaarts). Ten W van het bedrijf is op een afstand van 1,1 km het meetpunt


86

87.300 gelegen stroomopwaarts op de Aa. De kwaliteit in de meetpunten werd voor het laatst in 2010 en 2007 bepaald (volgens gegevens op geoloket.vmm.be). Gezien het bedrijf dan nog niet actief was, is de kwaliteitsbepaling in deze meetpunten geen indicatie van de werking van het bedrijf. Bovendien is er nog een grote afstand te overbruggen tussen het bedrijf en de Aa. Het dichtstbijzijnde MAP-meetpunt is gelegen op 1,6 km stroomafwaarts van het bedrijf, op een beek die uitmondt in de Aa. Gezien de ligging van dit meetpunt, geeft dit evenmin een representatief beeld van het bedrijf.

10.2.29.2.2


Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond het bedrijf) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door het project, meer bepaald door verontreiniging van oppervlaktewater door lozing van het huishoudelijk afvalwater, vermesting, door gebruik van reinigingsen ontsmettingsmiddelen, eventuele lekkages, ….. Het gaat hier dan in hoofdzaak om de Aa.

10.2.39.2.3


10.2.3.19.2.3.1 Watertoets In het MER dient steeds een waterbalans opgesteld te worden. Daarnaast moeten steeds voldoende gegevens aangereikt worden met betrekking tot de Watertoets. Deze gegevens voor de Watertoets zijn terug te vinden in hoofdstuk 14.

10.2.3.29.2.3.2 Oppervlaktewaterverontreiniging Mogelijke bronnen van oppervlaktewaterverontreiniging op een landbouwbedrijf zijn:  opslag en uitspreiden van mest;  verontreiniging door brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen;  lozing van afvalwater (huishoudelijk en bedrijfsafvalwater);  run-off over land met verontreinigd grondwater. Het risico van vermesting door mestopslag wordt in de discipline bodem en discipline water (grondwater) besproken. De mogelijke verontreiniging door brandstoffen, reinigingsen bestrijdingsmiddelen is terug te vinden in de discipline bodem. Bijgevolg wordt hier enkel dieper ingegaan op de lozing van afvalwater. Hierbij wordt zowel het huishoudelijk als het bedrijfsafvalwater beschouwd. Het Mestdecreet en de opeenvolgende aanpassingen, in het algemeen het Mestactieplan (MAP) genoemd, hebben onder meer tot doel de verontreiniging van gronden oppervlaktewater door nitraat terug te dringen tot een niveau van maximaal 50 mg NO 3-/l (MIRA, 2011). Op basis van literatuurcijfers (BBT Veeteelt (Derden et al., 2006) en VMM Waterwegwijzer (2004)) zal een inschatting gemaakt worden van de hoeveelheid afvalwater die op het bedrijf geproduceerd wordt. Hierbij zal ook geduid worden wat met dit afvalwater zal gebeuren. Op basis van de zoneringsplannen kan aangegeven worden of het bedrijf in de toekomst al dan niet aangesloten zal worden op het rioleringsnet.

10.2.3.39.2.3.3 Significantiekader voor oppervlaktewater


87

Tabel 36 Significantiekader voor oppervlaktewater deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

lozing afvalwater

bedrijfsafvalwater

negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater matig negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater na behandeling geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking bedrijfsafvalwater samen met mest

huishoudelijk afvalwater

negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder voorbezinking in septische put op open gracht of infiltratie gering negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na voorbezinking in septische put geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering

10.2.49.2.4


Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stallen wordt opgevangen in citernes en uitgereden op het land. Uitrijden gebeurt volgens de regels van het mestdecreet. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect. Momenteel is nog geen bedrijfswoning aanwezig op de site. De inrichting is volgens het zoneringsplan gelegen in individueel te optimaliseren buitengebied. Indien een bedrijfswoning voorzien wordt, dient het huishoudelijk afvalwater gezuiverd te worden in een IBA. Het al dan niet voorzien van een bedrijfswoning staat los van voorliggend project. Wat betreft de waterhuishouding zal er in totaal 8.021 m² verhardingen bijkomen, waarvan 5.967 m² gebouwen (stallen, loods, sanitaire sas) betreffen. Er wordt voldaan aan de stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang (zie ook hoofdstuk 14).

10.39.3

Globale synthese van de milieu-effecten voor de discipline water

Hoofdstuk 9.1.4 en 9.2.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline water. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 37Tabel 37. Tabel 37 Samenvatting effecten voor de discipline water deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

bronbemaling


geen effect

daling grondwatertafel door



overmatig waterverbruik


soort water

negatief effect

grondwaterwinning

waterverbruik


88

deelaspect

onderdeel

beperking infiltratiecapaciteit

vermestende invloed

effectbeoordeling


peilputten


vermestende depositie door opslag


zie discipline bodem

lozing afvalwater

bedrijfsafvalwater


huishoudelijk afvalwater

geen effect

10.49.4


10.4.19.4.1

Project-geïntegreerde maatregelen

Op het bedrijf zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen worden om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken:  het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken naast het bedrijfsterrein;  de stallen worden gereinigd met een hogedrukreiniger, wat het waterverbruik gevoelig laat dalen;  lekken worden zo snel mogelijk hersteld;  waar hygiënisch mogelijk wordt regenwater aangewend (bvb voor reiniging verharde buitenoppervlakten).

10.4.29.4.2

Bijkomend te nemen maatregelen

Er geldt een negatief effect inzake soort water, omdat de exploitant in beide situatie gebruik wenst te maken van grondwater voor het reinigen van de stallen. Het gebruik van grondwater dient beperkt te blijven en het gebruik van grondwater zou enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (vb. reinigingswater, ...). Vanuit hygiënisch oogpunt is het echter niet aangeraden om pluimveestallen te reinigen met regenwater. Het regenwater kan namelijk bevuild zijn door rondvliegende vogels, die mogelijks ziektes met zich meedragen. Bij het gebruik van dergelijk besmet hemelwater in de stallen zal de ziektedruk in de stallen aanzienlijk verhogen, wat allerminst wenselijk is. Andere mogelijke alternatieven zijn leidingwater (wat een duur alternatief is) of oppervlaktewater (is ook niet steeds van betrouwbare kwaliteit). Hoewel het gebruik van grondwater als reinigingswater strikt genomen beoordeeld dient te worden als een negatief effect, is het hier dus het meest aangewezen alternatief.


89

1110

Discipline geluid en trillingen

11.110.1 Problematiek, referentiesituatie

toelichting

gegevensgebruik

en

beschrijving

Landbouwbedrijven kunnen o.a. door het gebruik van landbouwwerktuigen, door de aanwezigheid van dieren en door het gebruik van ventilatoren geluidshinder veroorzaken. De voornaamste gegevensbronnen voor deze discipline zijn:  Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente;  Gewestplan;  Wegenatlas;  Orthofoto;  Topografische kaart. Op basis van kaartmateriaal (topografische kaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen informatie wordt de geluidshinder in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Ter beschrijving van de referentiesituatie voor de discipline geluid en trillingen is het belangrijk om een inschatting te kunnen maken van het omgevingsgeluid. Geluidsmeetnetten zijn echter afwezig. De referentiesituatie bestaat dan ook voornamelijk uit een kwalitatieve beschrijving van de omgeving, waarbij voornamelijk aandacht dient besteed te worden aan belangrijke geluidsbronnen in de omgeving (transportwegen, industrie, ...). De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen bij de discipline mens besproken worden. Er bevinden zich geen industriegebieden binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf. De dichtstbijgelegen woning bevindt zich op 280 m ten N van de bedrijfspercelen.

11.210.2


Het studiegebied voor geluid wordt enerzijds bepaald door op het bedrijf aanwezige geluidsproducerende infrastructuren en activiteiten (o.a. ventilatoren, voedervijzels, laden en lossen, ...), alsook door transporten die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering. In de meeste gevallen kan het studiegebied beperkt worden tot 1 km rondom het bedrijfscentrum. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk dat dit studiegebied niet voldoende groot genomen is. In deze gevallen zal het studiegebied gekozen worden naargelang de effecten.

11.310.3


11.3.110.3.1 Bepaling geluidsvermogen ventilatoren Wanneer technische fiches van de aanwezige ventilatoren op het bedrijf zelf aanwezig zijn, dan kunnen de geluidsvermogens vermeld in deze technische fiches opgenomen worden. Veelal zijn er echter geen technische fiches beschikbaar. Dan kan het geluidsvermogen ingeschat worden door: 1) het geluidsvermogen vermeld in het richtlijnenboek landbouwdieren te gebruiken, namelijk 85 dB(A); 2) het geluidsvermogen van een gelijkaardige ventilator te gebruiken. Op een technische fiche staan vaak verschillende geluidsdrukniveaus voor ventilatoren vermeld, gemeten op een bepaalde afstand. Dit kan omgerekend worden naar geluidsvermogen met behulp van de formule:


90

𝐿𝑊 = 𝐿𝑠𝑝 + 10 log(4𝜋𝑟 2 ) +

3)

0,5𝑟 100

Indien de diameters van de ventilatoren die op het bedrijf (zullen) worden toegepast bekend zijn, dan kan aan de hand van deze diameter een gelijkaardig type ventilator geselecteerd worden en een overeenkomstig geluidsvermogen gebruikt worden; praktijkmetingen bij gelijkaardige stallen.

11.3.210.3.2 Aannames werking ventilatoren Voor de geluidsmodelleringen van de ventilatoren worden enkele aannames gedaan. 1)

Vooreerst wordt aangenomen dat het ventilatiedebiet van de stallen steeds wordt overgedimensioneerd. Boven de effectief benodigde capaciteit wordt een meercapaciteit van 30 % voorzien. Dit om bij uitzonderlijke situaties nog steeds voldoende ventilatiedebiet te kunnen genereren. Deze uitzonderlijke situaties kunnen zijn: a. defect aan één of meerder ventilatoren; b. extreme temperaturen; c. warme temperaturen in combinatie met een maximale dierbezetting van volgroeide dieren (> 21 °C).

Er kan dus vanuit gegaan worden dat in een gewone ‘worst-case’ situatie (d.i. overdag in de zomermaanden) het aantal voorziene ventilatoren op 70 % van hun capaciteit draaien. 2)

Voor de worst-case situatie overdag, ’s avonds en ’s nachts te berekenen worden volgende aannames gedaan: a. de gemiddelde staltemperatuur bedraagt 25 °C; b. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraagt overdag 21 °C; c. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraag ’s avonds 18 °C; d. de gemiddelde temperatuur in de zomer bedraagt ’s nachts 14 °C.

Overdag dient er dus een temperatuursverschil van 4 °C overbrugd te worden. Uit de vorige aanname wordt dit gelijk gesteld met een werklast van 70 % van de ventilatoren. ’s Avonds en ’s nachts is er een groter temperatuursverschil (respectievelijk 7 °C en 11 °C) en zullen de ventilatoren dus minder debiet moeten verplaatsen om de stallen af te koelen tot 25 °C. Aan de hand van de regel van drie kan gesteld worden dat de werklast van de ventilatoren ’s avonds 40 % bedraagt en ’s nachts 25 %. Bij de ventilatie van de stallen speelt echter niet enkel de temperatuur, maar ook het zuurstofgehalte een rol. Er wordt aangenomen dat bij een volle stalbezetting met slechts 25 % ventilatie er onvoldoende zuurstof in de stallen zal zijn. Daarom wordt er vanuit gegaan dat ook ’s nachts de ventilatoren op 40 % capaciteit zullen draaien. Bij temperaturen hoger dan 25 °C zullen de ventilatoren op vollast draaien (100 %). Gezien deze situatie zich slechts enkele dagen per jaar (en enkele uren van deze dagen) zal voordoen, wordt dit als een incidentele situatie beschouwd. Samengevat: voor continue bronnen:  overdag draaien de ventilatoren op 70 % werklast;  ’s avonds draaien de ventilatoren op 40 % werklast;  ’s nachts draaien de ventilatoren op 40 % werklast. Indien niet gewerkt wordt met frequentiegestuurde ventilatoren (dus met aan/uit-ventilatoren), dan betekent dit concreet dat er overdag 70 % van de ventilatoren zal aanstaan op 100 % werklast en de rest uit zal staan. Eenzelfde redenering geldt voor ’s avonds en ’s nachts. Wordt gewerkt met frequentiestuurde ventilatoren dan zal 100 % van de ventilatoren aanstaan, maar zullen ze allemaal op 70 % werklast draaien.


91

11.3.310.3.3 Modelleringen In Soundplan worden de verschillende ventilatoren ingegeven als een puntbron. Hierbij wordt aan elke puntbron een geluidsvermogen (Lw) toegekend (zie bepaling geluidsvermogen ventilatoren). Bij de modellering wordt er vanuit gegaan dat de ventilatoren overdag op 70 % werklast draaien, ’s avonds en ’s nachts is dit 40 % (zie vorig hoofdstuk). Concreet betekent dit dat voor frequentiegestuurde ventilatoren overdag 70 % van het toerental in rekening gebracht wordt, ’s avonds en ‘s nachts 40 % aan de hand van de formule: 𝐿𝑤2 = 𝐿𝑤1 − 50 × 𝑙𝑜𝑔

𝑛1 𝑛2

waarbij n2 het nieuw toerental voorstelt en n1 het oorpsronkelijk toerental. Volgend geluidsvermogen wordt dus in rekening gebracht: overdag: oorspronkelijk geluidsvermogen – 8 dB(A); ’s avonds: oorspronkelijk geluidsvermogen – 20 dB(A); ’s nachts: oorspronkelijk geluidsvermogen - 20 dB(A). Indien het om niet-frequentiegestuurde ventilatoren gaat, dan worden overdag 70 % van de ventilatoren gemodelleerd op 100 % werklast. ’s Avonds en ‘s nachts worden 40 % van de ventilatoren gemodelleerd op 100 % werklast. De output van het model is het specifieke geluidsdrukniveau (Lsp) van het bedrijf. De omrekening van geluidsvermogen tot geluidsdrukniveau gebeurt in het model aan de hand van de formule: 𝐿𝑠𝑝 = 𝐿𝑊 − 10 log(4𝜋𝑟 2 ) −

0,5𝑟 100

In het model worden naast de bronnen ook de bedrijfsgebouwen, dichtstbijzijnde woningen, coördinaten en hoogtelijnen ingegeven. Daarnaast worden tevens ontvangers aangeduid op slaapkamerniveau, namelijk 3 m. Deze zijn gesitueerd ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning(en) en op 200 m van de perceelsgrenzen. De berekeningen in Soundplan gebeuren conform ISO 9613-2. Dit wil zeggen dat er rekening wordt gehouden met meewindcondities, met een windsnelheid tussen 1 en 5 m/s. Ook voor luchtabsorptie en bodemafname worden in Soundplan de waarden en formules uit ISO 9613-2 toegepast. Het bekomen specifiek geluidsdrukniveau wordt afgetoetst ter hoogte van verschillende punten op 200 m van de perceelsgrens en ter hoogte van alle omliggende woningen in de vier windrichtingen. Een overzicht van de ligging van de verschillende evaluatiepunten wordt weergegeven in Bijlage 21. Voor de evaluatie worden enkel de punten (één op 200 m van de perceelsgrens en één ter hoogte van de omliggende woningen) waar het slechtste (= hoogste) geluidsdrukniveau geldt in rekening gebracht. Eerst zal aangegeven worden aan welke geluidsnormen het bedrijf getoetst moet worden. Daarna zullen de diverse aanwezige geluidsbronnen onderzocht en getoetst worden. Het toetsingskader inzake geluid is terug te vinden in het Richtlijnenboek discipline Geluid en Trillingen (van Hooydonk et al., 2011). Hierbij wordt gewerkt met een score, en de bekomen score kan gekoppeld worden aan milderende maatregelen, zijnde: 

- 1: matig negatief effect: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen, dient overgegaan te worden tot het voorstellen van milderende maatregelen. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden;


92

  

- 2: significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen aan de langere termijn; - 3: zeer significant negatief: onderzoek naar milderende maatregelen is noodzakelijk, en dit te koppelen aan de korte termijn. Het ontbreken ervan dient gemotiveerd te worden; 0, + 1, + 2, + 3: respectievelijk verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief.

Deze scores worden bekomen door een evaluatie te maken van het specifieke geluid (Lsp) t.o.v. de richtwaarde (RW, uit bijlage 4.5.4 van Vlarem II, waarbij rekening gehouden wordt met de gewestplanbestemming), de grenswaarde (GW, voor nieuwe inrichtingen of veranderingen bij bestaande inrichtingen, zijnde RW – 5 dB(A)), en het verschil in omgevingsgeluid voor en nadat het project uitgevoerd zal worden (Lna-Lvoor) (zie Tabel 38Tabel 38). Tabel 38 Overzicht toetsingskader discipline geluid en trillingen Lna-Lvoor (Δ)

tussenscore

eindscore nieuw of verandering

eindscore bestaand

(effectscore)

Lsp ≤ GW

Lsp > GW

Lsp ≤ RW

RW < Lsp ≤ RW + 10

Lsp > RW + 10

Δ>+6

-3

-1

-3

-1

-2

-3

+3<Δ≤+6

-2

-1

-3

-1

-2

-3

+1<Δ≤+3

-1

-1

-3

-1

-1

-3

-1≤Δ≤+1

0

0

-1/-2

0

-1

-3

-3≤Δ<-1

+1

+1

/

+1

+1

/

-6≤Δ<-3

+2

+2

/

+2

+2

/

Δ<-6 +3 +3 / +3 +3 / RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van statistische analyse) of eq (equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid); bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was; voor niet-Vlarem punten wordt enkel de tussenscore gebruikt en geen eindscore.

11.410.4


Het bedrijf is gelegen in agrarisch gebied. Hierbij kan een zekere achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 dB(A) voor overdag, 30 dB(A) voor ’s avonds en 25 dB(A) voor ’s nachts (Willems et al., 2011). In de onmiddellijke omgeving van het bedrijf zijn geen drukke wegen, vliegvelden, spoorwegen of industrieterreinenen gelegen, waardoor de in het richtlijnenboek voorgestelde richtwaarden als relevant beschouwd kunnen worden. Gezien de basisvergunning dateert van na 1993, dient getoetst te worden aan de grenswaarden voor de verschillende gewestplanbestemmingen. Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren, het vullen van voedersilo’s en het transport geluid produceren. Hiervoor kunnen geluidsvermogenniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo’s (compressor) en het geluid dat de laadklep bij het laden en lossen van de dieren zullen produceren kunnen beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren zullen een continue bron van geluid zijn. Hierbij moet getoetst worden aan de richtwaarde voor een bestaande inrichting. In beide gevallen dient hierbij rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200-metergrens rond de bedrijfscontouren, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (nietbedrijfsgerelateerde) woning. De dichtstbijzijnde bedrijfsvreemde woning bevindt zich op 278 m van de bedrijfscontour.


93

In de huidige situatie is elke stal uitgerust met met 4 nokventilatoren en 9 lenteventilatoren. Na de lengteventilatoren bevindt zich een stofbak, opgebouwd uit geprofileerde groene metaalplaten in een stalen constructie. In de gewenste situatie zullen de nieuwe stallen uitgerust zijn met 6 nokventilatoren en 9 lengteventilatoren. Ook hier bevindt zich na de lengteventilatoren telkens een stofbak, opgebouwd uit groene, geprofileerde metaalplaten in een stalen constructie. De lengteventilatoren zijn niet-frequentiegestuurd. Wat de nokventilatoren betreft zijn de twee buitenste telkens frequentiegestuurd. De middelste ventilatoren betreffen aan/uit-ventilatoren. Wanneer de buitenste ventilatoren op 80 % draaien, dan gaat één van de middelste (niet frequentiegestuurde) ventilatoren aan en vallen de frequentiegestuurde ventilatoren terug op 30 %. Een overzicht van de diverse geluidsbronnen (met geluidsvermogenniveau) en de af te toetsen richtwaarden wordt weergegeven in Tabel 39Tabel 39. Het geluidsvermogen werd bepaald aan de hand van de technische fiches (Bijlage 22a en Bijlage 22b). Tabel 39 Overzicht diverse geluidsbronnen en richtwaarden RICHTWAARDEN tijdstip

richtwaarde

dag

45 dB(A)

avond

40 dB(A)

nacht

35 dB(A)

BRONNEN

CONTINU GELUID nokventilator (type FC080-6dQ.6K.A7) max. 82 dB(A) lengteventilator (type EM50) 91 dB(A)

INCIDENTEEL GELUID dag

60 dB(A)

avond

50 dB(A)

nacht

45 dB(A)

vullen voedersilo 111 dB(A)

Een overzicht van de ventilatoren die in rekening gebracht worden in het model wordt weergegeven in Tabel 40Tabel 40 (huidige situatie) en Tabel 41Tabel 41 (gewenste situatie). De lengteventilatoren worden niet apart in rekening gebracht. Ervaring leert dat een stofbak na dergelijke lengteventilatoren als een vlakbron kan aanschouwd worden. Uit praktijkmetingen blijkt dat voor dergelijke vlakbron 62 dB(A)/m² in rekening gebracht kan worden bij vollast (overdag). Het geluidsvermogenniveau van de vlakbron wordt ’s avonds en ’s nachts op 55 dB(A)/m² ingeschat. Tabel 40 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus in huidige situatie stal

aantal ventilatoren

stal 1

4 ventilatoren in de nok 9 lengteventilatoren voor stofbak

stal 2

4 ventilatoren in de nok 9 lengteventilatoren voor stofbak


geluidsvermogenniveau overdag

‘s avonds

‘s nachts

2 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

2 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

94

Tabel 41 Gemodelleerde geluidsvermogenniveaus in de gewenste situatie stal

aantal ventilatoren

stal 1

4 ventilatoren in de nok

geluidsvermogenniveau

9 lengteventilatoren voor stofbak stal 2

stal 3

stal 4


overdag

‘s avonds

‘s nachts

2 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

2 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

1 x 82 dB(A)

9 lengteventilatoren voor stofbak

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²


3 x 82 dB(A)

2 x 82 dB(A)

2 x 82 dB(A)

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

9 lengteventilatoren

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²


3 x 82 dB(A)

2 x 82 dB(A)

2 x 82 dB(A)

2 x 74 dB(A)

2 x 62 dB(A)

2 x 62 dB(A)

9 lengteventilatoren

62 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

55 dB(A)/m²

Een toetsing van de continue bronnen in de vergunde situatie wordt weergegeven in Tabel 42Tabel 42. Uit de modellering van de specifieke geluidsdrukniveaus in de omgeving blijkt dat overal aan de normen voldaan wordt. In de huidige situatie geldt ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning overdag en ’s avonds een verwaarloosbaar effect. ’s Nachts geldt er een matig negatief effect. Op 200 m van de perceelsgrens geldt een matig negatief effect. In de gewenste situatie (Tabel 43Tabel 43) geldt ter hoogte van beide evaluatiepunten en voor alle periodes een matig negatief effect. Tabel 42 Toetsing continue bronnen in de vergunde situatie (toetsing voor hernieuwing) grenswaarde (GW)

referentiewaard e oorspronkelijk omgevingsgeluid (Lvoor)

geluidsdrukniveau continue bronnen (Lsp)

geluidsdrukniveau continue bronnen + referentiewaarde (Lna)

Lna-Lvoor

Lsp t.o.v. GW

score

op 200 m van de perceelsgrens – agrarisch gebied dag

40 dB(A)

avon d

35 dB(A)

nacht

30 dB(A)

35 dB(A)

30,8 dB(A)

36,4 dB(A)

1,4

< GW

-1

30 dB(A)

25,6 dB(A)

31,3 dB(A)

1,3

< GW

-1

25 dB(A)

25,6 dB(A)

28,3 dB(A)

3,3

< GW

-1

35 dB(A)

28,3 dB(A)

35,8 dB(A)

0,8

< GW

0

30 dB(A)

23,2 dB(A)

30,8 dB(A)

0,8

< GW

0

25 dB(A)

23,3 dB(A)

27,2 dB(A)

2,2

< GW

-1

bij dichtstbijzijnde woning (agrarisch gebied) dag

40 dB(A)

avon d

35 dB(A)

nacht

30 dB(A)


95

Tabel 43 Toetsing continue bronnen in de gewenste situatie

grenswaarde (GW)

referentiewaarde omgevings-geluid (Lvoor)

geluidsdrukniveau continue bronnen (Lsp)

geluidsdrukniveau gewenste situatie

Lna-Lvoor

Lsp t.o.v. GW

score

(Lna)


40 dB(A)

avon d

35 dB(A)

nacht

30 dB(A)

36,4 dB(A)

34,8 dB(A)

38,7 dB(A)

2,3

< GW

-1

31,3 dB(A)

29,9 dB(A)

33,7 dB(A)

2,4

< GW

-1

28,3 dB(A)

29,9 dB(A)

32,2 dB(A)

3,9

< GW

-1

35,8 dB(A)

31,8 dB(A)

37,3 dB(A)

1,5

< GW

-1

30,8 dB(A)

27,2 dB(A)

32,4 dB(A)

1,6

< GW

-1

27,2 dB(A)

27,2 dB(A)

30,2 dB(A)

3,0

< GW

-1


40 dB(A)

avon d

35 dB(A)

nacht

30 dB(A)

Een toetsing van de incidentele bronnen wordt gegeven in Tabel 44Tabel 44 en Tabel 45Tabel 45. Het laden van de dieren gebeurt op vrachtwagens met zijdelingse gordijnen, die automatisch opengaan of opzij geschoven worden. De geluidsemissie door het laden zal dan ook minimaal zijn en wordt niet verder opgenomen. Uit de toetsing blijkt dat in de huidige situatie voor de voedersilo de richtwaarden ’s avonds en ’s nachts overschreden worden. De grensrichtwaarden worden overdag niet overschreden op beide evaluatiepunten. Het leveren van de voeders gebeurt steeds tijdens de daguren (tussen 7u en 19u) en bijgevolg worden geen problemen verwacht. In de gewenste situatie zal het specifiek geluidsdrukniveau door de silo’s lager zijn. Dit kan verklaard worden door de afschermende werking van de nieuwe stallen ten opzichte van een aantal evaluatiepunten. Op 200 m van de perceelsgrens geldt eenzelfde beoordeling als in de huidige situatie. Ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning zou in geen enkele periode de norm overschreden worden, dit door de afschermende werking van de nieuwe stallen. Tabel 44 Toetsing incidentele bronnen vergunde situatie grenswaarde (GW)

geluidsdrukniveau incidentele bron - voedersilo


55 dB(A)

52,5

avond

45 dB(A)

52,5

nacht

40 dB(A)

52,5


55 dB(A)

45,9

avond

45 dB(A)

45,9

nacht

40 dB(A)

45,9


96

Tabel 45 Toetsing incidentele bronnen gewenste situatie grenswaarde (GW)

geluidsdrukniveau incidentele bron - voedersilo


55 dB(A)

52,0

avond

45 dB(A)

52,0

nacht

40 dB(A)

52,0


55 dB(A)

32,6

avond

45 dB(A)

32,6

nacht

40 dB(A)

32,6

11.510.5


Hoofdstuk 10.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline geluid en trillingen. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 46Tabel 46. Tabel 46 Samenvatting effecten voor de discipline geluid en trillingen deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling

geluidshinder

continue bronnen


incidentele bronnen

overschrijding van de norm gedurende avond- en nachtperiode in de huidige situatie ter hoogte van dichtstbijzijnde woning en op 200 m van de perceelsgrenzen en in de gewenste situatie op 200 m van de perceelsgrenzen geen overschrijding van de norm ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning in de gewenste situatie

11.610.6


11.6.110.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen Op het bedrijf worden reeds enkele maatregelen getroffen die een positieve invloed hebben inzake geluidsimpact: het laden van de kippen gebeurt met vrachtwagens voorzien van gordijnen in plaats van een laadklep; het leveren van de voeders en het lossen van de ééndagskuikens gebeurt tijdens de daguren (7 u – 19 u); de ventilatoren worden zo min mogelijk in werking gesteld. Hierbij wordt gewerkt met een trapssysteem.

11.6.210.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen Het wordt niet nodig geacht om bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.


97

1211

Discipline fauna en flora

12.111.1 Problematiek, situatie

toelichting

gegevensgebruik

en

beschrijving

Emissies die landbouwbedrijven met zich meebrengen kunnen een belangrijke invloed gaan uitoefenen op de omliggende fauna en flora. De voornaamste effecten zullen afkomstig zijn van verzurende en vermestende deposities, rustverstoring en verdroging. Het beleid inzake verzuring is er op gericht om ecosystemen te beschermen. Op lange termijn wordt ernaar gestreefd dat alle bevolkingsgroepen, inclusief de meest gevoelige, niet meer blootgesteld worden aan concentratieniveaus die schadelijk zijn voor de gezondheid. Daarnaast wordt ernaar gestreefd dat geen enkel ecosysteem nog zou blootgesteld worden aan een depositie hoger dan zijn kritische last (KL). Dit is de maximaal toelaatbare depositie per oppervlakte-eenheid voor een bepaald ecosysteem zonder dat er volgens de huidige kennis schadelijke effecten optreden. Een belangrijke indicator voor verzuring is de som van de potentiële verzurende emissies: SO2, NOx en NH3, uitgedrukt in zuurequivalenten (Zeq). Modelberekeningen op basis van het Operationeel Prioritaire Stoffen model (OPS-model) geven aan dat de totale verzurende depositie daalde in Vlaanderen met 25 % tussen 2000 en 2010. NHx, grotendeels afkomstig uit de landbouw, levert de grootste bijdrage met 39 % van de totale verzurende depositie in 2010 (MIRA, 2012). Wanneer de bodem verzuurt, gaat ook de kwaliteit van het grondwater achteruit en wordt zo het drinkwater aangetast. Verzurende stoffen die stikstof bevatten (ammoniak en stikstofoxiden) worden omgezet in nitraten. Op zich zijn dit essentiële voedingsstoffen voor planten en dieren, zoals bacteriën, algen en insecten. Maar door een grote uitstoot van NOx en NH3, bijvoorbeeld door overbemesting en het lozen van afvalwater, krijgt grond– en oppervlaktewater een overschot aan deze voedingsstoffen te verwerken. Deze verzuring van water betreft aldus een vorm van vermesting. Het biotisch milieu in de nabijheid van de inrichting kan besproken worden op basis van de Biologische Waarderingskaart (BWK) en de habitatkaart, alsook op basis van kaartenmateriaal van volgende aandachtsgebieden:  Natura 2000;  Ramsar-gebieden;  erkende/Vlaamse natuurreservaten en bosreservaten;  VEN/IVON-netwerk;  groene of ecologisch belangrijke gewestplanbestemmingen (natuurgebieden (met wetenschappelijke waarde), bosgebieden, valleigebieden en brongebieden en agrarische gebieden met ecologische waarde). De biologische waarderingskaarten (BWK) geven een inventarisatie weer van de aanwezige vegetatie. Hierin worden eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per vegetatieelement wordt een waardering uitgesproken over zijn biologische waarde. Een uittreksel uit de BWK voor de omgeving van de inrichting wordt gegeven in Bijlage 23. De habitatkaart geeft weer welke habitats, regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats voorkomen in het studiegebied en is gekoppeld aan de BWK-kaart. Een uittreksel van de habitatkaart wordt weergegeven in Bijlage 24. Binnen een straal van 2 km van het bedrijf komt enkel het habitattype 9190 (Oude zuurminnende eikenbossen op zandvlakten met Quercus robur) voor (als HAB1 en HAB2). Het dichtstbijzijnde element is gelegen op zo’n 350 m ten O van het bedrijf.


98

Binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf bevindt zich noch VEN- en IVON-gebied, noch erkende en/of Vlaamse natuurreservaat. Op zo’n 785 m ten O komt wel een niet-erkend reservaatsgebied voor, namelijk domein Mosdijk-Vogelenzang. In dit gebied zijn echter geen habitattypes gelegen. Tussen 1 en 2 km van het bedrijf komen ook enkele onderdelen van het niet-erkende reservaatsgebied ‘MLI Ravels’ voor. Ook hierin zijn geen habitattypes gelegen. Het dichtstbijzijnde vogelrichtlijngebied betreft het gebied “Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout” (BE2101538) en is gelegen op zo’n 1,4 km ten O van het bedrijf. De beschermde habitats in dit gebied zijn vennen, heiden, loofbossen, lijnen puntvormige elementen zoals houtkanten, hagen en plassen en ontginningsputten. Het gebied wordt gekenmerkt door meerdere broedende Annex I-soorten, zoals: Korhoen (Tetrao tetrix tertrix: 6 koppels); Nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus: 5 koppels); Zwarte Specht (Dryocopus martius: 9 koppels) en Boomleeuwerik (Lullula arborea: 10 koppels). Op zo’n 2,2 km ten NO van de bedrijfscontour, is een onderdeel van het habitatrichtlijngebied “Vennen, heiden en moerassen rond Turnhout” (BE2100024) gelegen (zie Bijlage 7), het betreft het deelgebied 13 “De Bogaerd” (opp. deelgebied 58,56 ha). Het habitatrichtlijngebied is grotendeels binnen het voorgenoemd vogelrichtlijngebied gelegen. Het gehele habitatrichtlijngebied, dat een totale oppervlakte van 3.627 ha beslaat, is aangemeld voor volgende habitattypes (op basis s-IDH-rapport 33):  2310: psammofiele heide met Calluna- en Genista-soorten;  2330: open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen;  3110: mineraalarme oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten (Littorelletalia Uniflora);  3130: oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren met vegetatie beorende tot de Littorelletalia uniflora en/of de Isoëtes-Nanojunctea;  3150: van nature eutrofe meren met vegetatie vanhet type Magnopotamion of Hydrocharition;  3160: Dystrofe natuurlijke poelen en meren;  3260: Submontane en laagland rivieren met vegetaties behorende tot het Ranunculion fluitans en het Callitricho-Batrachion;  4010: Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix;  4030: droge Europese heide;  6230*: soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en van submontane gebieden in het binnenland van Europa);  6410: grasland met Molinia op kalkhoudende, venige of lemige kleibodem (Eu-Molinion);  6510: laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis);  7110*: actief hoogveen;  7140: overgans- en trilveen;  7150: slenken in veengronden met vegetatie behorende tot het Rhynchosporion;  7210*: kalkhoudende moerassen met Cladium mariscus en soorten van het Caricion davallianae;  7230: alkalisch laagveen;  9120: Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion);  9160: Sub-Atlantische en Midden-Europese wintereikenbossen of eiken-haagbeukbossen behorend tot het Carpinion-betuli;  9190: oude zuurminnende eikenbossen met Quercus robur op zandvlakten;  91E0*: Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) (prioritair te beschermen habitat). *prioritair te beschermen habitattypes Voor verschillende Europees te beschermen Bijlage II en III-soorten zijn instandhoudingsdoelstellingen opgesteld in dit gebied (volgens het S-IHD-rapport 33, opgemaakt door ANB), zoals voor de Kamsalamander, de Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Grote en Kleine modderkruiper, Rugstreeppad en diverse vleermuis- en kikkersoorten. De voorliggende inrichting zal geen rechtstreekse invloed uitoefenen


99

op deze soorten, maar kan wel een mogelijke negatieve impact uitoefenen op aanwezige geschikte habitats voor deze soorten, of de ontwikkeling ervan. Van bovenvermelde habitattypes komen de habitattypes 3130, 9120 en 9190 actueel voor binnen het deelgebied “De Bogaerd”. Van de hoger genoemde soorten komt voornamelijk de Poelkikker voor in het deelgebied. Nemen we de zoekzones in beschouwing (versie 0.2 – voorlopige zoekzones) (zie ook Bijlage 25), de perimeter per Europees te beschermen soort en per Europees te beschermen habitat die gevrijwaard wordt met het oog op het optimaal plaatsen van de instandhoudingsdoelstellingen voor de SBZ, dan kunnen we vaststellen dat er binnen het deelgebied zoekzones voor volgende habitattypes afgebakend zijn: 3130, 4030, 4010_7150, 9120_9190 en 91E0. Op basis van de KDW overschrijdingskaart (VMM 2014) kan vastgesteld worden dat de kritische last voor al deze habitattypes momenteel overschreden wordt. Het gewestplan (zie Bijlage 5) geeft aan dat er binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf geen natuurof bosgebieden voorkomen. In de omgeving van het bedrijf is geen Ramsar-gebied gelegen.

12.211.2


Verzuring, vermesting, geluidshinder, verdroging, direct ecotoopverlies en verontreiniging van oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden ten gevolge van de inrichting op de fauna en de flora. Het studiegebied met betrekking tot fauna en flora wordt bepaald door de afbakening van het studiegebied bij de disciplines lucht, bodem en water. De afbakening van deze invloedssfeer is vooral afhankelijk van het aantal dieren en de infrastructuur en situeert zich veelal tot 400 à 1.000 meter rondom het centrum van de inrichting. In de referentiesituatie wordt echter steeds een iets ruimer beeld van de groenelementen in de omgeving weergegeven tot 1,5 km rondom het centrum. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden.

12.311.3


De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren. Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de fauna en flora onderzocht en geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden. Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:  direct ecotoopverlies;  verzurende depositie (op basis van discipline lucht);  vermestende depositie (op basis van discipline lucht);  verdroging (op basis van discipline grondwater);  rustverstoring (op basis van discipline geluid).

12.3.111.3.1 Direct ecotoopverlies Direct ecotoopverlies is het gevolg van direct ruimtelijk beslag en is dus gemakkelijk te kwantificeren door de oppervlakte in combinatie met het al dan niet waardevol karakter van het verloren ecotoop. Het


100

waardevol karakter van de ecotoop wordt weergegeven op de biologische waarderingskaart. Op basis van het waardevol karakter en de gevoeligheid voor verdwijnen worden kwetsbaarheidsgetallen voor de ecotopen toegekend. De zeldzaamheid van de ecotoop geeft een extra dimensie aan de toekenning van de kwetsbaarheden. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

12.3.211.3.2 Verzurende en vermestende depositie In de discipline lucht werden de verzurende en vermestende emissies bepaald, en werd de berekeningswijze (IFDM) voor het bekomen van de deposities weergegeven. Door de wind worden de emissies getransporteerd en verspreid, waardoor de concentratie door verdunning met andere lucht gaandeweg afneemt. Er zijn twee manieren waarop de emissies (voornamelijk ammoniak) via de atmosfeer op de bodem of op de vegetatie terecht kunnen komen: •

•

droge depositie: vooral vlakbij de bron, waar de concentratie in de lucht nog hoog is, wordt relatief veel gedeponeerd. Ammonium, NOx en SO2 slaan minder snel neer dan ammoniak. Hierdoor kan ammonium over grote afstanden worden getransporteerd; natte depositie: emissie komen in regen of sneeuw terecht en kunnen ook op die manier op bodem of vegetatie terecht komen.

Wegens de relatief lage bronhoogten en de veel grotere depositiesnelheid levert NH 3, in tegenstelling tot bijvoorbeeld SO2 en NOx zijn bijdrage tot de depositie op relatief korte afstand van de bron, en dit voornamelijk onder de vorm van rechtstreekse droge depositie van ammoniak. Deze depositie is dan ook verreweg het meest bepalend voor de bijdrage van een individueel veeteeltbedrijf aan de totale ammoniakbelasting in gevoelige gebieden. Bij de droge depositie speelt het oppervlak waarop de depositie terecht komt een grote rol. Door hoge vegetaties (zoals bossen) wordt meer ammoniak uit de lucht ‘opgevangen’ dan door lage vegetaties (zoals heide). Bij de natte depositie speelt het oppervlak nauwelijks een rol. Om te weten hoeveel terrestrische natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) tegen verzuring en vermesting door atmosferische depositie beschermd is, is het nodig de draagkracht te kennen. Deze draagkracht wordt uitgedrukt als de kritische last (KL) of kritische depositiewaarde (KDW). De KL verzuring wordt uitgedrukt als ‘zuurequivalenten per hectare en per jaar (Zeq/ha.j)’, de KL vermesting wordt uitgedrukt als ‘kilogram stikstof per hectare en per jaar (kg N/ha.j)’. Een overzicht van de KL per habitattype wordt weergegeven in de praktische wegwijzer voor de effectgroepen verzuring en eutrofiëring (versie 2, d.d. 24/02/2015). Voor de KL van andere vegetaties, zoals regionaal belangrijke biotopen, worden de KL vermeld in het richtlijnenboek landbouwdieren (Willems et al., 2011) gehanteerd. Voor aandachtsgebieden natuur die geen deel uitmaken van het Natura 2000-netwerk is het volgende toetsingskader van toepassing (Willems et al., 2011), met uitzondering ter hoogte van habitatrichtlijngebied: • • • •

3 % < bedrijfsbijdrage ≤ 5 % van KL 5 % < bedrijfsbijdrage ≤ 10 % van KL 10 % < bedrijfsbijdrage < 50 % van KL 50 % van KL < bedrijfsbijdrage

beperkte bijdrage relevante bijdrage belangrijke bijdrage significant negatief effect

De keuze voor 10 % wordt gemaakt omdat ongeveer 50 % van de depositie afkomstig is van het buitenland en de rest van Vlaanderen. Dit geeft nog ruimte aan minimaal 4 andere bedrijven voordat de KL bereikt wordt. Indien meer dan 10 % van de KL door de inrichting zelf geleverd wordt, is het noodzakelijk dat milderende maatregelen voorgesteld worden.


101

De keuze voor dit toetsingskader zorgt ervoor dat er eigenlijk cumulatief getoetst wordt. Er wordt namelijk rekening gehouden met de mogelijkheid dat er andere bedrijven in de omgeving aanwezig zijn die ook een verzurende depositiebijdrage zullen hebben. Voor vogel- en habitatrichtlijngebieden (Natura 2000-gebieden) is volgend toetsingskader van toepassing indien de actuele milieudruk hoger is dan de geldende grenswaarden (praktische wegwijzer voor de effectgroepen verzuring en eutrofiëring (versie 2, d.d. 24/02/2015)): Tabel 47 Significantiekader voor verzurende en vermestende deposities t.h.v. SBZ-H aandeel voorziene depositie t.o.v. de kritische depositiewaarde van het getroffen gevoelige habitat

hervergunning

uitbreiding

nieuw

niet relevant depositiescan

niet significant

niet significant

niet significant

X<3%

niet significant

niet significant

significant

3 < X < 50 %

geen uitspraak over significantie: beoordeling na 2016/2019

niet significant indien emissiereductie meer of gelijk is aan 30 % van de oorspronkelijk vergunde toestand

significant

vlgs.

significant indien de emissiereductie minder is dan 30 % X > 50 %

geen uitspraak over significantie: beoordeling na 2016

significant

significant

Indien de actuele milieudruk lager is dan de grenswaarde, dan is er ruimte voor uitbreiding, tot zover de KL nergens binnen de toetszone overschreden wordt.

12.3.311.3.3 Verdroging De verdrogende invloed van de inrichting op natuurwaarden in de omgeving van de inrichting werd reeds kort aangehaald bij de discipline water. Het verdrogingseffect kan beoordeeld worden op basis van een kwetsbaarheidsbenadering. Er bestaat een verdrogingskwetsbaarheidskaart voor Vlaanderen die werd opgesteld op basis van de gevoeligheid en de waardering van een ecotoop. De kwetsbaarheidsgetallen variëren van 1 (niet kwetsbaar) tot 4 (zeer kwetsbaar).

12.3.411.3.4 Rustverstoring Het voorspellen en beoordelen van de effecten door rustverstoring is niet eenduidig. Net zoals bij mensen is verstoring voor dieren een ‘subjectieve’ ervaring. Ook bij dieren kan gewenning optreden, en gegevens over schuwheid en aanpassingsvermogen van een diersoort zijn er nauwelijks. De drempelwaarde algemeen geldend voor bosvogels bedraagt 42 dB(A), voor weidevogels is de drempelwaarde 47 dB(A). Als gemiddelde waarde kan de 45 dB(A)-contour genomen worden.


102

12.3.511.3.5 Significantiekader voor de discipline fauna en flora Tabel 48 Significantiekader voor de discipline fauna en flora deelaspect

onderdeel

beoordelingskader

direct ecotoopverlies

permanent of tijdelijk

directe aantasting negatief effect: permanent verlies zeer kwetsbaar ecotoop matig negatief effect: permanent verlies kwetsbaar ecotoop gering negatief effect: verlies weinig kwetsbaar ecotoop of tijdelijk verlies ecotoop geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting ecotoop of verlies niet kwetsbaar ecotoop

verzurende en vermestende depositie buiten SBZ

X > kritische last: zeer significant negatief effect X > 50 % van de kritische last: significant negatief effect 50 % > X > 10 % van de kritische last: belangrijke bijdrage (negatief effect) 5 < X ≤ 10 % van de kritische last: relevante bijdrage (matig negatief effect) 3 < X ≤ 5 % van de kritische last: beperkte bijdrage (gering negatief effect) X ≤ 3 % van de kritische last: verwaarloosbare bijdrage (geen of verwaarloosbaar effect)

verzurende en vermestende depositie binnen SBZ

X > 50 % van de kritische last: significant 3 < X ≤ 50 % van de kritische last: niet significant indien de emissiereductie meer of gelijk is aan 30 % van de vergunde toestand X ≤ 3 % van de kritische last: niet significant

verdroging

door bemaling en/of grondwaterwinning

negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. zeer verdrogingskwetsbare eenheid matig negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. verdrogingskwetsbare eenheid gering negatief effect: > 5 cm grondwatertafeldaling t.h.v. weinig verdrogingskwetsbare eenheid geen of verwaarloosbaar effect: grondwatertafeldaling ≤ 5 cm

rustverstoring zie discipline geluid * toetsingskader van toepassing tijdens de overgangsfase van het PAS bij uitbreidingen en ervan uitgaande dat de actuele milieudruk hoger is dan de grenswaarden (kritische lasten)

12.411.4


12.4.111.4.1 Direct ecotoopverlies Er worden nieuwe stallen naast de bestaande stallen voorzien. De nieuwe constructies komen op een zone die weinig kwetsbaar is voor ecotoopverlies. Er is sprake van een gering negatief effect.


103

12.4.211.4.2 Verzurende en vermestende depositie Zoals hoger gesteld worden de deposities hoofdzakelijk in beschouwing genomen voor de aanwezige aandachtsgebieden in het studiegebied. Dit betreft de habitattypen volgens de habitatkaart, de regionaal belangrijke biotopen en potentiële habitats binnen het studiegebied (2 km), alsook specifiek voor voorliggend project het habitatrichtlijngebied net buiten de 2 km contour. Om de invloed van het bedrijf op het habitatrichtlijngebied te bepalen, werd de impactscore voor de gewenste situatie bepaald (zie Bijlage 26). Uit de impactscore blijkt dat de bijdrage van het bedrijf tot de kritische lasten vermesting van de beschermde habitats in het habitatrichtlijngebied maximaal 0,95 % bedraagt in de huidige situatie. In de gewenste situatie is dit 2,06 %. Er worden dus geen significante effecten verwacht op het habitatrichtlijngebied en dit wordt dan ook niet verder besproken. Een visuele weergave van de resultaten van de impatscore worden weergegeven in Bijlage 29. Wordt het vogelrichtlijngebied in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat binnen een straal van 2 km enkel het habitattype 9190 in dit gebied voorkomt. De kritische last verzuring voor dit habitattype bedraagt 1.071 Zeq/ha/j en de kritische last vermesting 15 kg N/ha/j. De maximale bijdrage tot de kritische last verzuring door het bedrijf bedraagt hier 11 Zeq/ha/j in de huidige situatie en 25 Zeq/ha/j. Voor vermesting is dit respectievelijk 0,16 kg N/ha/j en 0,35 kg N/ha/j. De bijdrage tot de kritsche lasten bedraagt in de huidige situatie dus maximaal 1 % en in de gewenste situatie 2 %. Er geldt dus in beide situatie een verwaarloosbaar effect. Er wordt dus enkel verder gekeken naar de habitattypes binnen een straal van 2 km rondom het bedrijf, buiten aandachtsgebied. Binnen dit studiegebied komt enkel het habitattype 9190 voor. De kritische last verzuring voor dit habitattype bedraagt 1.071 Zeq/ha/j en de kritische last vermesting 15 kg N/ha/j. Wordt de maximale bijdrage van het bedrijf ter hoogte van dit type bekeken, dan kan vastgesteld worden dat de deze in de huidige situatie 172 Zeq/ha/j bedraagt en 2,41 kg N/ha/j. In de gewenste situatie is dit 360 Zeq/ha/j en 5,04 kg N/ha/j. De bijdrage tot de kritische last bedraagt dus in de huidige situatie 16,1 % en in de gewenste situatie 33,6 %. Er geldt bijgevolg een negatief effect. Dit habitattype is gelegen binnen agrarisch gebied. Een weergave van de verzurende en vermestende depositie is terug te vinden in Bijlage 27 en 28.

12.4.311.4.3 Verdroging In het hoofdstuk met betrekking tot de discipline Water (hoofdstuk 9.1.4.1) werd bepaald dat er geen bronbemaling zou nodig zijn bij de aanlegfase. Uit de bepalingen van de grondwatertafeldaling blijkt dat de straal van de spreidingskegel met een grondwatertafeldaling van meer dan 5 cm voor de bestaande winning 10 m bedraagt in de huidige situatie en 50 m in de gewenste situatie. De omgeving van het bedrijf wordt aangeduid als weinig kwetsbaar voor verdroging en wordt omringd door een zone die aangeduid wordt als niet kwetsbaar voor verdroging. Er wordt bijgevolg uitgegaan van een gering negatief effect inzake verdroging door winning 1. De straal van de spreidingskegel met een grondwatertafeldaling van meer dan 5 cm bedraagt voor de nieuwe winning (winning 2) 470 m. Binnen deze straal zijn gronden gelegen die aangeduid worden als niet tot weinig kwetsbaar met zeer kwetsbare elementen. Er wordt uitgegaan van een matig negatief effect.

12.4.411.4.4 Rustverstoring Het dichtstbijgelegen habitatrichtlijngebied, “Vennen, heiden en moerassen rond Turnhout” is op 2,2 km ten NO van het bedrijf gelegen (Bijlage 7). Het dichtstbijzijnde vogelrichtlijngebied “Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout” is op 1,4 km ten O van het bedrijf gelegen. Gezien de grote afstand


104

tussen het bedrijf en deze richtlijngebieden en de ligging van verschillende andere bedrijven tussen beide locaties, wordt er geen geluidsverstoring door het bedrijf ter hoogte van het habitatrichtlijngebied verwacht. Wordt gekeken naar de geluidskwetsbaarheidskaart dan kan vastgesteld worden dat de inrichting gelegen is in een zone die zeer kwetsbaar is voor geluidsverstoring. Er wordt echter niet verwacht dat er significante rustverstoring voor avifauna ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor de inrichting zelf is het namelijk ook van belang dat de dieren zo weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op de inrichting beperkt wordt. Tijdens de bouw en herinrichting van de stallen kan er wel tijdelijk rustverstoring optreden, maar dit is van voorbijgaande aard. Er is dus sprake van een tijdelijk negatief effect. Er wordt niet verwacht dat er rustverstoring voor (avi)fauna ten gevolge van de normale bedrijfsactiviteiten zal optreden.

12.511.5


Hoofdstuk 11.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline fauna en flora. De effectbeoordeling wordt nog eens samengevat in Tabel 49Tabel 49. Tabel 49 Samenvatting effecten voor de discipline fauna en flora deelaspect

onderdeel

effectbeoordeling

direct ecotoopverlies

permanent of tijdelijk


verzurende en vermestende depsotie

binnen SBZ

niet significant

buiten SBZ

negatief effect

verdroging

door bemaling en/of grondwaterwinning

gering negatief effect huidige situatie matig negatief effect gewenste situatie

rustverstoring

12.611.6

verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief effect


12.6.111.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen in de omgevingslucht vrijgesteld wordt. Op het pluimveebedrijf wordt het AEA-stalsysteem P-6.4 (warmtewisselaars) toegepast in de twee vergunde stallen. In de gewenste situatie worden twee stallen voorzien. Deze worden tevens voorzien van een warmtewisselaar (AEA-stalsysteem P-6.4). De ammoniakemissie wordt beperkt door het drogen en verwarmen van de mest-strooisellaag door middel van een warmtewisselaar en continu draaiende circulatieventilatoren. De warmtewisselaar zorgt ervoor dat warme ventilatielucht vanuit de stal verse lucht opwarmt. De opgewarmde verse ventilatielucht wordt in geval van nok- of combiventilatie midden bovenin de stal in twee richtingen uitgeblazen. Vervolgens wordt deze lucht door circulatieventilatoren vermengd met de warme lucht bovenin de stal en naar de beide staluiteinden gestuwd. In geval van lengteventilatie wordt de opgewarmde verse ventilatielucht door circulatieventilatoren vermengd met de warme stallucht boven in de stal en naar het staluiteinde gedreven dat zich tegenover de ventilatoren bevindt. Via de topgevelwand(en) wordt de lucht terug over de strooisellaag geleid. Door het mengen van de stallucht wordt een gelijkmatige temperatuur in de gehele


105

stal bereikt. De mest-strooisellaag wordt gedroogd en de zware CO2 wordt bij de dieren verdreven. Hierdoor wordt een ammoniakreductie van 44 % verkregen. Naast de warmtewisselaars is elke stal ook voorzien van een stofbak. Deze zal geen reductie in emissie van de stal met zich meebrengen, maar zorgt ervoor dat de lucht verticaal uitgestoten wordt. Hierdoor wordt een betere menging met de bovenste luchtlagen verkregen en treedt er dus meer verdunning op.

12.6.211.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen Het wordt niet nodig geacht om bijkomende maatregelen voor te stellen.


106

1312

Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie


toelichting

gegevensgebruik

en

beschrijving

Een veeteeltbedrijf is meestal gelegen in een agrarisch landschap, gekenmerkt door min of meer weidse zichten. Gezien de grootschaligheid van een intensief veeteeltbedrijf kan deze een sterke impact hebben op de omgeving. Een drietal effectgroepen kunnen afgelijnd worden vanuit het richtlijnenboek “landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al., 2006):   

het landschap als relatiesysteem; erfgoedaspecten; perceptieve aspecten.

De referentiesituatie voor het landschap wordt besproken op basis van het terreinbezoek, foto’s van de omgeving (zicht naar de inrichting en van de inrichting weg vanuit de verschillende relevante richtingen), de Landschapsatlas en de algemene literatuur, zoals onder andere: Traditionele Landschappen in Vlaanderen (Antrop et al., 2002), … Hierbij wordt een algemeen beeld van het landschap geschetst. Tevens wordt dieper ingegaan op eventuele ankerplaatsen, relictplaatsen, lijnelementen, ... typerend voor de bedrijfsomgeving. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt worden, zijn:      

Eigen terreinwaarnemingen + foto’s; Lijst van beschermde monumenten en landschappen; Landschapsatlas (GIS-Vlaanderen); Traditionele landschappen Vlaanderen (Antrop et al., 2002); Centraal Archeologische Inventaris; Topografische kaart.

Het bedrijf is gelegen in het traditionele landschap ‘Land van Turnhout-Poppel’ (code 310030, Antrop et al., 2002). Dit gebied wordt gekenmerkt door een nagenoeg vlakke topografie en blokvormige patronen van vegetatieschema’s en open ruimten van sterk wisselende omvang. Het vlakke landschap bestaat uit grote compartimenten zoals wijdse zichten in landbouwzones gekenmerkt door grote blokvormige percelen, uitgestrekte natuurgebieden op droge zandgronden (heide en bos vooral in het westelijk deel) en talrijke waterplassen. In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele landschap, namelijk:      

gedifferentieerd ruimtelijk beleid volgens de subeenheden gericht op het behoud van de verscheidenheid; oplossen problematief weekendverblijven; vrijwaren natuurgebieden als aaneengesloten blokken; conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie kan hier gebufferd worden met groenschermen en concentratie van de elementen; aanpak mestproblematiek; vertalen industrie- en militaire terreinen vrijwaren van bebouwing en inpassen in bos-, natuur-, of recreatiegebieden.


107

Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigt van de toestand die er vroeger was. Bijlage 9 toont de elementen van de landschapsatlas in de omgeving van de inrichting. Binnen een straal van 1 km zijn twee puntrelicten gelegen, namelijk “Sint-Jan-de-Doperkerk” (980 m N) en “Lindeboom” (900 m NW). Verder komt op zo’n 700 m ten ZO van het bedrijf het relictgebied “Bos- en akkercomplex Molenheide, Staatsbossen, Kwade Putten, Hoge Mierdse Heide” voor. Binnen 1 km van het bedrijf zijn een 30-tal onderdelen gelegen die aangeduid worden als bouwkundig erfgoed. Het dichtstbijzijnde element is gelegen op 330 m ten N van het bedrijf. De ligging van de gebouwen is terug te vinden in Bijlage 8.

13.212.2


Het studiegebied omvat vooreerst het projectgebied (= de locatie van het project). Het wordt daarna lateraal uitgebreid om de eventuele zichtbaarheidszone rond het project te vatten. Die wordt bepaald door de afstand van waarop het project als dominante beelddrager in het landschapsbeeld nog zichtbaar is. Mocht deze zone kleiner zijn dan de invloedssfeer voor andere disciplines zoals bodem en water, dan wordt het studiegebied verder uitgebreid om ook deze invloedssferen te omvatten. Tenslotte wordt het uitgebreid totdat alle landschappelijke structuren die gedeeltelijk binnen de effectenzone vallen, volledig in het studiegebied opgenomen zijn. In praktijk wordt meestal een straal van 1 km beschouwd. Het landschap wordt in eerste instantie gesitueerd in een ruime omgeving (macro-landschap). Vervolgens worden de voornaamste landschappelijke eenheden (relicten, ankerplaatsen, punten lijnrelicten) in de nabijheid van de projectlocatie beschreven (± 1 km). Hierbij wordt eveneens aandacht besteed aan aanwezige monumenten, stads- en dorpsgezichten van cultuurhistorische waarde. Moest blijken dat deze straal niet voldoende groot gekozen is, zal een groter gebied (afhankelijk van de hindereffecten) onderzocht worden. De visuele waarnemingsaspecten, waaronder het uitzicht van de inrichting alsook de waarneming van de inrichting vanuit nabijgelegen woningen, worden mee opgenomen in de effectbeschrijving. Verder wordt eveneens indien relevant aandacht besteed aan het bouwkundig erfgoed en archeologie.

13.312.3


De impact die een intensief veeteeltbedrijf heeft op het landschap is niet kwantitatief in te schatten. Effectvoorspelling dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren.

13.3.112.3.1 Het landschap als relatiesysteem Er zal worden nagegaan of het project relatie- of structuurwijzigingen met zich mee brengt. Hierbij wordt zowel rekening gehouden met zowel de horizontale als verticale relaties. Dergelijke impact zal voornamelijk een rol spelen bij de inplanting van een nieuwe inrichting.


108

13.3.212.3.2 Erfgoedaspecten Hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van erfgoedwaarde. Er dient rekening gehouden te worden met drie soorten ‘erfgoedwaarden’:  landschap;  bouwkundig erfgoed;  archeologie. Tot het bouwkundig erfgoed behoren de historische gebouwen. Een bijzondere categorie binnen het bouwkundig erfgoed vormen de monumenten. Onder landschap worden de beschermde landschappen, beschermde archeologische monumenten en zones, beschermde monumenten en beschermde stads- en dorpsgezichten gerekend. Als archeologisch erfgoed worden alle overblijfselen, voorwerpen en andere sporen van de mens uit het verleden beschouwd. Voorts worden de ankerplaatsen vermeld. Voorspelling van de effecten op gekende erfgoedelementen en voor archeologische erfgoed verborgen erfgoedelementen (monumenten, relicten, zichten, ensembles, …) impliceert het inschatten van het mogelijk waardeverlies.

13.3.312.3.3 Perceptieve aspecten Het wijzigen van de visuele kenmerken van zijn omgeving is evenwel de belangrijkste effectgroep binnen de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. Het is belangrijk om na te gaan in welke mate de inrichting een invloed zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn, aangezien het platteland niet alleen door landen tuinbouwers wordt gebruikt, maar ook door plattelandsbewoners en recreanten. Hierbij is een goede integratie van de landbouwconstructies ten zeerste aangewezen, rekening houdend met een goede ruimtelijke bundeling, aangepaste volumewerking, vormgeving, materiaalgebruik en kleurstelling van de bedrijfsgebouwen en een integraal landschapsplan met streekeigen beplantingen.

13.3.412.3.4 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en Tabel 50 Significantiekader voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

het landschap als relatiesysteem

inschatting van effecten veroorzaakt door

negatief effect: grote verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

aanwezigheid stallen (bedrijf)

matig negatief effect: matige verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit gering negatief effect: geringe verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit geen of verwaarloosbaar effect: geen verstoring landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteit

erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed

negatief effect: aantasting bouwkundig erfgoed geen of verwaarloosbaar effect: geen aantasting bouwkundig erfgoed

archeologie

negatief effect: grondwerkzaamheden t.h.v. gekende archeologische site matig negatief effect: grondwerkzaamheden of werkzaamheden t.h.v. gekende historische elementen gering negatief effect: grondwerkzaamheden beperkt in omvang en in diepte


109

deelaspect

omschrijving

beoordelingskader geen of verwaarloosbaar effect: geen grondwerkzaamheden of grondwerkzaamheden t.h.v. reeds verstoorde bodemzones

perceptieve aspecten

inschatting effect groenscherm

negatief effect: geen groenscherm matig negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (< 50 %) gering negatief effect: gedeeltelijk groenscherm (≥ 50 %) geen of verwaarloosbaar effect: volledig groenscherm

gering negatief effect: groenscherm bestaande uit niet-streekeigen beplanting geen of verwaarloosbaar effect: groenscherm bestaande uit streekeigen beplanting

13.412.4


13.4.112.4.1 Het landschap als relatiesysteem In de huidige situatie is het bedrijf ten oosten en ten noorden begrenst door verschillende rijen naaldbomen. De omgeving van het bedrijf wordt gekenmerkt door akkers, waarvan de perceelsgrenzen dikwijls voorzien zijn van bomenrijen. Het heeft dus weinig invloed op het landschap als relatiesysteem. Ook in de gewenste situatie zullen de bijkomende constructies in het noorden begrensd worden door verschillende rijen naaldbomen. De impact van de bijkomende constructies op het landschap wordt dan ook als beperkt beschouwd. Er wordt uitgegaan van een gering negatief effect.

13.4.212.4.2 Erfgoedaspecten 13.4.2.112.4.2.1

Bouwkundig erfgoed

Binnen een straal van 1 km komen verschillende elementen vanop de lijst met bouwkundig erfgoed voor. Gezien de minimale afstand van 330 m tot deze elementen, zal het project hierop geen enkele invloed uitoefenen.

13.4.2.212.4.2.2

Archeologie

De nieuwe stallen komen ten westen van de bestaande stallen. Voor deze stallen zijn geen diepe graafwerken nodig, waardoor de kans op archeolgische vondsten minimaal is. Onder de nieuwe loods wordt wel een spoelwaterkelder voorzien, waardoor diepere graafwerken noodzakelijk zijn. In Ravels werden reeds verschillende archeologische vondsten gedaan. Opdat geen archeologisch erfgoed verloren zou gaan, biedt het archeologiedecreet en bijhorende uitvoeringsbesluiten enige garantie. Het melden van archeologische vondsten is namelijk verplicht via artikel 8 van het decreet houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium. Dit artikel bepaalt dat archeologische vondsten moeten gemeld worden binnen de drie dagen nadat ze zijn aangetroffen; en dat ze tot 10 dagen na het vinden moeten bewaard, beschermd en toegankelijk gesteld worden voor onderzoek. Archeologische vondsten dienen gemeld te worden bij het agentschap Onroerend Erfgoed. Bij het indienen van de bouwvergunningsaanvraag zal er afhankelijk van de grootte en de impact van de geplande werken geoordeeld worden door het agentschap Onroerend erfgoed of een archeologisch vooronderzoek al dan niet noodzakelijk is.


110

13.4.312.4.3 Perceptieve aspecten Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo’s, ...) op het landschap kan immers groot zijn. De locatie van de inrichting in zijn ruimere omgeving wordt geïllustreerd aan de hand van foto’s (Bijlage 10). De bestaande stallen bestaan uit prefabbetonpanelen met rood baksteenmotief, geprofileerde groene metaalplaten en het dak met zwarte vezelcementgolfplaten. De nokhoogte van het schuine dak bedraagt maximaal 7 m. De nieuwe stallen zullen in dezelfde kleuren en materialen opgebouwd worden. De maximale nokhoogte zal gelijk lopen met deze van de bestaande stallen en ook de hoek van de nieuwe daken zal gelijk lopen met deze van de bestaande daken. Alle stallen staan parallel aan elkaar en onmiddellijk naast elkaar opgesteld op één lijn langsheen de weg. Door de donkere dakstructuur, de gelijke hellingen en de geordende opstelling wordt getracht om de verstoring het landschap zo klein mogelijk te houden. In de huidige situatie staan alle stallen van het bedrijf geordend opgesteld. In de gewenste situatie zullen twee nieuwe stallen gebouwd worden. Deze komen parallel aan en onmiddellijk naast de twee bestaande stallen. Voor de huidige situatie werd een bedrijfsintegratieplan opgesteld en de voorgestelde beplanting werd reeds deels aangeplant. Het integratieplan voor de huidig vergunde situatie wordt weergegeven in Bijlage 29. Enkel de beplanting voorzien ten W van de stallen (gemengde heg met inheemse hoogstammige bomen) werd niet aangeplant, vanwege de uitbreidingsplannen. Hier werden voorlopig populieren geplant, omdat deze makkelijker verplaatsbaar zijn na de realisatie van de nieuwe stallen. Voor de huidige situatie wordt bijgevolg uitgegaan van een gering negatief effect. Er wordt een nieuw integratieplan opgesteld voor de gewenste situatie. Dit integratieplan zal opgesteld worden door de Hooibeekhoeve. De nieuwe constructies zullen gebouwd worden volgens een aantal tips zoals beschreven in de brochure ‘Agrarische architectuur, technisch bekeken’ (Boussery et al., 2006):  streven naar gesloten, compact geheel: de nieuwe stallen komen parallel aan en onmiddellijk naast de twee bestaande stallen, waardoor het geheel zo compact mogelijk blijft;  geordende plaatsing van de gebouwen: dit zorgt voor rust en evenwicht in het ontwerp. Bovendien zorgt een overzichtelijke inplanting voor samenhorigheid van de gebouwen op de inrichting. Door de parallel inplanting van de nieuwe stallen, ontstaat er rust en evenwicht in het ontwerp;  torensilo’s binnen bebouwing houden: de silo’s worden zoveel mogelijk binnen de bebouwing geplaatst. Ze dienen echter nog steeds vlot bereikbaar te zijn per vrachtwagen. Naast de inplantingsplaats kunnen ook de vormgeving en materialen van de gebouwen een voorname rol spelen in het visuele aspect. Op de inrichting worden een aantal ‘tips’ (Boussery et al., 2006) gebruikt:  gelijke dakhelling gebruiken: de nieuwe stallen zullen een gelijke dakhelling hebben;  gebruik van dezelfde materialen en kleurendonkere dakstructuur: de stallen bestaan uit een donkere dakbedekking en muren bestaande uit een rood baksteenmotief met groene, geprofileerde metaalplaten aan de zijkanten. De nieuwe stallen zullen uit dezelfde materialen bestaan;  donkere dakstructuur: er wordt gewerkt met een zwarte dakbedekking;  neutraal kleurgebruik torensilo’s: de silo’s zullen uitgevoerd worden met een neutrale kleur;  versieringen vermijden: de nieuwe stallen zullen strak en zonder onnodige versieringen uitgevoerd worden. Doordat de inrichting verder uitgebreid wordt met bovenstaande tips indachtig, en het groenscherm verder wordt uitgebouwd, zal de inrichting goed geïntegreerd zijn in het landschap.


111

13.512.5


Hoofdstuk 12.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. De effecten worden nog eens kort samengevat in Tabel 51Tabel 51. Tabel 51 Samenvatting effecten voor de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie deelaspect

omschrijving

effectbeoordeling

het landschap als relatiesysteem

inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf)


erfgoedaspecten

bouwkundig erfgoed


archeologie


inschatting effect groenscherm

gering negatief effect in huidige situatie

perceptieve aspecten

13.612.6


13.6.112.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen In de huidige situatie is reeds een (gedeeltelijk) groenscherm aanwezig rondom het bedrijf. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt met uniforme kleuren en materialen voor de verschillende constructies. Hierbij wordt gewerkt met een donkere dakbedekking, gezien dit optisch verkleind. In de gewenste situatie zal het bestaande groenscherm aangevuld/aangepast worden om ook de nieuwe stallen zo goed mogelijk te integreren in het landschap.

13.6.212.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen Het groenscherm dient goed onderhouden te worden en indien nodig dienen afgestorven delen opnieuw aangeplant te worden. Er worden voorts geen te nemen maatregelen voorgesteld.


112

1413

Discipline mens


toelichting

gegevensgebruik

en

beschrijving

Landbouwbedrijven oefenen een grote invloed uit op hun omgeving. Dit kan leiden tot hinder voor de omwonenden, zoals stofhinder, geluidshinder en transport. Op basis van kaartmateriaal (topokaart, gewestplan, orthofoto, …), terreinbezoek en algemeen bekomen informatie wordt het antropogeen milieu in de nabijheid van het bedrijf beschreven. Hierbij wordt het bedrijf beschreven in de omgeving waarbij rekening gehouden wordt met de woonfunctie, recreatie, landbouw, overige bedrijven, voorname verkeersverbindingen en industrie. De voornaamste gegevensbronnen die hiervoor gebruikt zullen worden zijn:  Eigen terreinbezoek + informatie opgevraagd bij de gemeente en milieudienst;  Gewestplan;  Wegenatlas;  Orthofoto;  Topografische kaart. Inzake de referentiesituatie dient voornamelijk de ligging van het bedrijf ten opzichte van zijn omgeving te worden beschreven: volgens het gewestplan is het bedrijf volledig gelegen in agrarisch gebied. Het dichtste woongebied (met landelijk karakter) bevindt zich op 555 m ten W van de inrichting. Het betreft woongebied met landelijk karakter en cultureelhistorisch en/of esthetische waarde. De omgeving van het landbouwbedrijf wordt gekenmerkt door een agrarisch grondgebruik, voornamelijk akkers en weilanden, met hier en daar gegroepeerde naaldbomen. Binnen een straal van 1 km rond de inrichting bevinden zich geen industriegebieden of Seveso-bedrijven. De verkeersbewegingen gerelateerd aan activiteiten op de inrichting zelf zullen in detail bij de effectbespreking besproken worden.

14.213.2


Het studiegebied wordt voornamelijk bepaald door de grens waar relevante geurwaarneming voorkomt. Effecten zoals geluids- of stofhinder reiken veelal minder ver. De effecten naar verkeer kunnen zich echter verder uitstrekken, zodat de voornaamste antropogene elementen in de ruimere omgeving (circa 1 km) worden beschreven (meest nabijgelegen woonkernen, recreatieve locaties en elementen, landbouwactiviteiten, verkeer en industriële activiteiten).

14.313.3


De discipline mens is meer een integrerende discipline. Omdat de effecten inzake geluidshinder, stofhinder en geurhinder al in de andere disciplines besproken worden, worden hier enkel de belangrijkste resultaten herhaald. De geluidshinder inzake leveren en lossen van goederen wordt in de discipline geluid en trillingen (hoofdstuk 10) onderzocht. Stof- en geurhinder werden reeds in de discipline lucht beschreven (hoofdstuk 7). In deze discipline zullen wel eventuele klachten, die ooit tegen het bedrijf geuit zijn, besproken worden. Bij eventuele klachtenhistoriek, zal vermeld worden welke maatregelen er eventueel in het verleden getroffen zijn om deze op te lossen of te voorkomen. Deze historiek wordt opgevraagd bij het


113

gemeentebestuur en eventueel bij milieu-inspectie. Naast de beoordeling van de klachtenregistratie, zal ingezoomd worden op de verkeershinder. De belangrijkste transporten op een landbouwbedrijf worden veroorzaakt door:  aan en afvoer dieren;  aanvoer grondstoffen;  afvoer eindproducten;  afvoer afvalstoffen (mest, kadavers, ...).

Er zal een inschatting en evaluatie gemaakt worden van het aantal transporten dat noodzakelijk is in het productieproces van het bedrijf. Hierbij wordt ook vermeld welk type transport er per vracht wordt gebruikt en wanneer deze transporten voorkomen. De transportafstanden kunnen heel sterk variëren. Het is bijgevolg onmogelijk om alle aanen afvoerroutes volledig te beschrijven. De nadruk ligt bijgevolg voornamelijk op de afstand tussen het bedrijf en de meest nabij gelegen grote afvoerroute (autostrade, gewestweg). Bij de bespreking van de weginfrastructuur van de voornaamste aanen afvoerroute(s) wordt ook het wegtype (autosnelweg, gewestweg, ringweg, lokale ontsluitingsweg voor (niet-) doorgaand verkeer, etc.) vermeld. Bij de bepaling van de invloed van de transportstromen op de verkeersleefbaarheid is de ligging van de inrichting ten opzichte van de omgeving (nabijheid woonwijken, nabijheid ontsluitingswegen, kanalen, …), alsook de staat van de gebruikte wegen en de capaciteit en geschiktheid van de gebruikte wegen bepalend. Ook worden eventuele bewegwijzerde wandel- en fietsroutes die langs het bedrijf of de voornaamste aanen afvoerroutes liggen aangegeven. Bijgevolg wordt voor de beoordeling van de verkeershinder/verkeersleefbaarheid de ontsluitingsinfrastructuur in de nabijheid van de inrichting onder de loep genomen. Tabel 52 Significantiekader voor de discipline mens deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

klachten

klachtenregistratie gemeente

negatief effect: gegronde klachten met betrekking tot hinder verwaarloosbaar effect: geen of ongegronde klachten met betrekking tot hinder

transport

verkeerssituatie (tot eerste grote weg)

negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en doorheen gevoelig gebied (woongebied, ...) matig negatief effect: transporten langsheen lokale, niet-aangepaste wegen en niet doorheen gevoelig gebied gering negatief effect: transporten op grote wegen en doorheen gevoelig gebied geen of verwaarloosbaar effect: transporten op grote wegen en niet doorheen gevoelig gebied

geluidshinder

zie discipline geluid

geurhinder

zie discipline lucht

stofhinder

zie discipline lucht

14.413.4


14.4.113.4.1 Klachtenregistratie Navraag bij de gemeentelijke milieudienst leert ons dat er in het verleden nog geen klachten geuit werden tegen het bedrijf.


114

14.4.213.4.2 Verkeershinder Op het bedrijf worden allerhande producten aanen afgevoerd. Meestal gebeurt dit met vrachtwagens. Voor transport op lange afstand wordt gebruik gemaakt van de Polderstraat, de Broekstraat en vervolgens Moleneinde (N18). Van hieruit gaat het verkeer naar de Turnhoutseweg/Weeldestraat (N12) of Arendonk/Ravels (zie Bijlage 3b). De Polderstraat en Broekstraat zijn lokale wegen die doorheen agrarisch gebied lopen. De Polderstraat is ter hoogte van het bedrijf enkel toegankelijk voor plaatselijk verkeer. De N12 wordt in het mobiliteitsplan van Ravels aangeduid als lokale verbindingsweg type I. De transportroute naar de N12 loopt langsheen deze weg door de dorpskern van Weelde. Het gaat echter slechts over een deel van de transporten. In de omgeving van het bedrijf komen verschillende fietsroutes en fietsknooppunten voor. Ook de Polderstraat maakt ter hoogte van het bedrijf onderdeel uit van het fietspuntenroutenetwerk. De gebruikte transportroute is echter de meest aangewezen transportroute om zo snel mogelijk een grotere (gewest)weg te bereiken. Er wordt uitgegaan van een matig negatief effect. Tabel 53Tabel 53 geeft een inschatting van de jaarlijkse transportbewegingen die noodzakelijk zullen zijn ten behoeve van het bedrijf. Tabel 53 Aantal verkeersbewegingen per jaar ten gevolge van de bedrijfsexploitatie huidige situatie

gewenste situatie

aanvoer ééndagskuikens

7,4 vrachten per jaar


aanvoer brandstof



aanvoer voer



aanvoer strooisel (houtkrullen)



afvoer slachtkippen



afvoer kadavers



afvoer mest



omliggende akkers -> geen openbare weg

omliggende akkers -> geen openbare weg



4,8 vrachten per week

10,1 vrachten per week

afvoer spoelwater totaal

Wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse transporten toeneemt van 4,8 naar 10,1.

14.4.313.4.3 Geluidshinder Uit de modelleringen blijkt dat er door de continue bronnen geen overschrijding van de normen verwacht worden. Er worden geen effecten naar geluidshinder verwacht.

14.4.413.4.4 Geurhinder Uit de geurmodelleringen kan geconcludeerd worden dat de geurconcentraties ter hoogte van omliggende woningen als aanvaardbaar beschouwd kan worden. Er zijn geen klachten gekend inzake geurhinder en de dichtstbijzijnde woning is op zo’n 280 m van het bedrijfspercelen gelegen. Er worden dan ook geen effecten naar geurhinder verwacht.

14.4.513.4.5 Stofhinder Bij de toetsing van de bedrijfsbijdrage aan de PM10-stofconcentratie blijkt dat er in de huidige situatie zones aanwezig zijn waar er een gering negatief en matig negatief effect geldt. In deze zones zijn geen woningen gelegen. In de gewenste situatie breiden deze zones uit, waardoor 5 woningen gelegen zijn in de


115

zone waar een gering negatief effect geldt. In de zone waar een matig negatief effect geldt, zijn geen woningen gelegen. Inzake PM2,5-concentratie bedraagt de maximale concentratie op grondniveau 0,14 µg/m³ in de huidige situatie en is er bijgevolg geen zone aanwezig waar een gering negatief/matig negatief of negatief effect geldt. In de gewenste situatie is er wel een kleine zone aanwezig waar een gering negatief effect geldt, maar in deze zone zijn geen woningen gelegen. De maximale PM10-stofconcentratie door het bedrijf zelf bedraagt respectievelijk 1,67 µg/m³ in de huidige en 3,41 µg/m³ in de gewenste situatie. Voor PM2,5 is dit respectievelijk 0,14 µg/m³ en 0,29 µg/m³. In de gemeente Ravels bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie voor PM 10 23 µg/m³. Binnen de regio waar de bedrijfseigen stofconcentratie hoger is dan 17 µg/m³ kan de norm van 40 µg/m³ overschreden worden. Dit is hier voor geen enkel scenario het geval. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde achtergrondstofconcentratie in Ravels tussen 11 en 15 µg/m³. Aangezien de maximale PM2,5-concentratie veroorzaakt door het bedrijf nooit hoger is dan 1 µg/m³ is ook hier geen sprake van een overschrijding van de norm. Worden de richtwaarden inzake fijn stof vooropgesteld door de WGO in beschouwing genomen (20 µg PM10/m³ en 10 µg PM2,5/m³), dan kan vastgesteld worden dat deze normen niet door het individueel bedrijf overschreden worden. De richtwaarden worden echter reeds overschreden door de huidige achtergrondconcentratie ter hoogte van de site.

14.513.5


Hoofdstuk 13.4 geeft een uitgebreide beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten die optreden op het gebied van de discipline Mens. Tabel 54Tabel 54 geeft een samenvattend overzicht van deze effecten. Tabel 54 Samenvatting van de effecten voor de discipline mens deelaspect

omschrijving

beoordelingskader

klachten

klachtenregistratie

geen effect

transport

verkeerssituatie


geluidshinder

continue bronnen

geen hinder

geurhinder

aanvaardbaar

stofhinder

geen hinder door bedrijf zelf

14.613.6


14.6.113.6.1 Project-geïntegreerde maatregelen Inzake het aantal transporten worden zoveel mogelijk nodeloze transporten vermeden. Inzake de gebruikte transportroute is er sprake van een matig negatief effect in beide situaties. De gebruikte transportroute(s) zijn echter de meest aangewezen routes.


116

14.6.213.6.2 Bijkomend te nemen maatregelen Voor de mogelijke milderende maatregelen inzake geur-, stof- en geluidshinder wordt verwezen naar de discipline lucht en de discipline geluid. Het wordt niet nodig geacht om bijkomende milderende maatregelen voor te stellen.


117

1514 15.114.1

Bedrijfsspecifieke toelichting in het kader van de Algemene toelichting Watertoets

Telkens wanneer er op beleidsterreinen andere dan water een beslissing wordt genomen, moet deze beslissing in het kader van het decreet ‘integraal waterbeheer’ aan een Watertoets worden onderworpen. De Watertoets omvat door de koppeling aan het begrip “schadelijke effecten” een reeks evaluatie-items, zoals veiligheid tegen overstromingen, (grond)wateroverlast, riolering, watervoorziening voor huishoudens en economische actoren, bodemdaling, volksgezondheid, oppervlakte– en grondwaterkwaliteit, verdroging en (natte) natuur. Enkel betekenisvolle nadelige effecten worden beoogd, om te vermijden dat de Watertoets wordt misbruikt als vrijgeleide om vergunningen te weigeren of de goedkeuring van plannen te obstrueren. Deze Watertoets kan in het algemeen opgevat worden als het proces van vroegtijdig informeren, adviseren en uiteindelijk beoordelen van mogelijke schadelijke effecten van plannen op het watersysteem. Daarmee fungeert de Watertoets als een belangrijk preventief instrument. De uitvoering van de Watertoets wordt geregeld in het besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de Watertoets, tot aanwijzing van de adviesinstantie en tot vaststelling van nadere regels voor de adviesprocedure bij de Watertoets, vermeld in artikel 8 van het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid (besluit van de Vlaamse Regering van 20 juli 2006 (B.S. 31/10/2006), in werking vanaf 1/11/06). Op 14 oktober 2011 werd een wijzigingsbesluit inzake de watertoets goedgekeurd. Deze trad in werking op 1 maart 2012. In het wijzigingsbesluit werd de aanbeveling om advies te vragen aan een waterbeheerder omgezet in adviesvraagplicht. Verder werd met een samenvattend artikel in het besluit zelf de beoordelingsschema’s sterk vereenvoudigd en werd de kaart van de overstromingsgevoelige gebieden geactualiseerd en uitgebreid. Er werd een aanvullende lijst met vergunningen en plannen die aan de watertoets moeten onderworpen worden opgenomen. De inhoud van de waterparagraaf en het wateradvies werden afgestemd op de wijzigingen aan het decreet Integraal Waterbeleid van 2007.

15.214.2

Bedrijfsspecifieke

aandachtspunten

met

betrekking

tot

de

Onderstaand worden de voornaamste bedrijfsspecifieke aandachtspunten aangegeven met betrekking tot de milieudoelstellingen zoals weergegeven in artikel 4 van de Kaderrichtlijn water. Deze aandachtspunten dienen door de vergunningverlenende overheid in rekening gebracht te worden bij de uitvoering van de Watertoets. Bijlage I: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het verkavelen van een stuk grond, het oprichten van een constructie, al dan niet gedeeltelijk of volledig ondergronds, of het aanleggen van een verharding. Het bedrijf wenst twee nieuwe stallen te bouwen.  gewijzigd overstromingsregime: volgens de overstromingskaarten (www.geopunt.be) ligt het bedrijf op voornamelijk op niet overstromingsgevoelig gebied.  gewijzigde afstromingshoeveelheid: regenwater dat op de nieuwe stallen terecht komt, wordt opgevangen in een hemelwaterciterne van 10 m³ met een overloop naar infiltratievoorziening van 140,3 m³. Ook de nieuwe loods wordt aangesloten op deze infiltratievoorziening.



gewijzigde infiltratie naar het grondwater: de nieuwe stallen zijn gelegen op infiltratiegevoelige grond (kaart met infiltratiegevoelige gronden: www.geopunt.be).



gewijzigd grondwaterstromingspatroon: de nieuwe stallen liggen in een zone die matig gevoelig (type 2) zijn voor grondwaterstroming (gevoeligheidskaart voor grondwaterstroming:

www.geopunt.be).


118

Bijlage II: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of de wijziging van de vegetatie.  Niet van toepassing. Bijlage III: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een reliëfwijziging.  Niet van toepassing. Bijlage IV: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening voor de opvang van oppervlakte- of hemelwater.



buffering en infiltratie van oppervlakte- en hemelwater: op het bedrijf zullen twee infiltratievoorzieningen aanwezig zijn: één van 90 m³ en een nieuwe van 140,3 m³.

Bijlage V: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een lozing op een rioleringsstelsel, het oppervlaktewater of het grondwater.  niet van toepassing. Bijlage VI: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een grondwaterwinning.



wijzigen van de grondwaterwinning: men wenst de grondwaterwinning uit te breiden. Deze winning is een ingedeelde ingreep.

Bijlage VII: De vergunningsaanvraag heeft betrekking op een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit van de waterloop.  Niet van toepassing.


119

1615

Natura 2000-toets

Het dichtstbijzijnde vogelrichtlijngebied betreft het gebied “Arendonk, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels en Turnhout” (BE2101538) en is gelegen op zo’n 1,4 km ten O van het bedrijf. De beschermde habitats in dit gebied zijn vennen, heiden, loofbossen, lijnen puntvormige elementen zoals houtkanten, hagen en plassen en ontginningsputten. Het gebied wordt gekenmerkt door meerdere broedende Annex I-soorten, zoals: Korhoen (Tetrao tetrix tertrix: 6 koppels); Nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus: 5 koppels); Zwarte Specht (Dryocopus martius: 9 koppels) en Boomleeuwerik (Lullula arborea: 10 koppels). Op zo’n 2,2 km ten NO van de bedrijfscontour, is een onderdeel van het habitatrichtlijngebied “Vennen, heiden en moerassen rond Turnhout” (BE2100024) gelegen (zie Bijlage 7), het betreft het deelgebied 13 “De Bogaerd” (opp. deelgebied 58,56 ha). Het habitatrichtlijngebied is grotendeels binnen het voorgenoemd vogelrichtlijngebied gelegen. Het gehele habitatrichtlijngebied, dat een totale oppervlakte van 3.627 ha beslaat, is aangemeld voor volgende habitattypes (op basis s-IDH-rapport 33):  2310: psammofiele heide met Calluna- en Genista-soorten;  2330: open grasland met Corynephorus- en Agrostis-soorten op landduinen;  3110: mineraalarme oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten (Littorelletalia Uniflora);  3130: oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren met vegetatie beorende tot de Littorelletalia uniflora en/of de Isoëtes-Nanojunctea;  3150: van nature eutrofe meren met vegetatie vanhet type Magnopotamion of Hydrocharition;  3160: Dystrofe natuurlijke poelen en meren;  3260: Submontane en laagland rivieren met vegetaties behorende tot het Ranunculion fluitans en het Callitricho-Batrachion;  4010: Noordatlantische vochtige heide met Erica tetralix;  4030: droge Europese heide;  6230*: soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en van submontane gebieden in het binnenland van Europa);  6410: grasland met Molinia op kalkhoudende, venige of lemige kleibodem (Eu-Molinion);  6510: laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis);  7110*: actief hoogveen;  7140: overgans- en trilveen;  7150: slenken in veengronden met vegetatie behorende tot het Rhynchosporion;  7210*: kalkhoudende moerassen met Cladium mariscus en soorten van het Caricion davallianae;  7230: alkalisch laagveen;  9120: Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion);  9160: Sub-Atlantische en Midden-Europese wintereikenbossen of eiken-haagbeukbossen behorend tot het Carpinion-betuli;  9190: oude zuurminnende eikenbossen met Quercus robur op zandvlakten;  91E0*: Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae) (prioritair te beschermen habitat). *prioritair te beschermen habitattypes Voor verschillende Europees te beschermen Bijlage II en III-soorten zijn instandhoudingsdoelstellingen opgesteld in dit gebied (volgens het S-IHD-rapport 33, opgemaakt door ANB), zoals voor de Kamsalamander, de Drijvende waterweegbree, Gevlekte witsnuitlibel, Grote en Kleine modderkruiper, Rugstreeppad en diverse vleermuis- en kikkersoorten. De voorliggende inrichting zal geen rechtstreekse invloed uitoefenen op deze soorten, maar kan wel een mogelijke negatieve impact uitoefenen op aanwezige geschikte habitats voor deze soorten, of de ontwikkeling ervan.


120

Van bovenvermelde habitattypes komen de habitattypes 3130, 9120 en 9190 actueel voor binnen het deelgebied “De Bogaerd”. Van de hoger genoemde soorten komt voornamelijk de Poelkikker voor in het deelgebied. Nemen we de zoekzones in beschouwing (versie 0.2 – voorlopige zoekzones) (zie ook Bijlage 25), de perimeter per Europees te beschermen soort en per Europees te beschermen habitat die gevrijwaard wordt met het oog op het optimaal plaatsen van de instandhoudingsdoelstellingen voor de SBZ, dan kunnen we vaststellen dat er binnen het deelgebied zoekzones voor volgende habitattypes afgebakend zijn: 3130, 4030, 4010_7150, 9120_9190 en 91E0. Op basis van de KDW overschrijdingskaart (VMM 2014) kan vastgesteld worden dat de kritische last voor al deze habitattypes momenteel overschreden wordt. Om de invloed van het bedrijf op het habitatrichtlijngebied te bepalen, werd de impactscore voor de gewenste situatie bepaald (zie Bijlage 26). Uit de impactscore blijkt dat de bijdrage van het bedrijf tot de kritische lasten vermesting van de beschermde habitats in het habitatrichtlijngebied maximaal 0,95 % bedraagt in de huidige situatie. In de gewenste situatie is dit 2,06 %. Er worden dus geen significante effecten verwacht op het habitatrichtlijngebied en dit wordt dan ook niet verder besproken. Een visuele weergave van de resultaten van de impatscore worden weergegeven in Bijlage 29. Wordt het vogelrichtlijngebied in beschouwing genomen, dan kan vastgesteld worden dat binnen een straal van 2 km enkel het habitattype 9190 in dit gebied voorkomt. De kritische last verzuring voor dit habitattype bedraagt 1.071 Zeq/ha/j en de kritische last vermesting 15 kg N/ha/j. De maximale bijdrage tot de kritische last verzuring door het bedrijf bedraagt hier 11 Zeq/ha/j in de huidige situatie en 25 Zeq/ha/j. Voor vermesting is dit respectievelijk 0,16 kg N/ha/j en 0,35 kg N/ha/j. De bijdrage tot de kritsche lasten bedraagt in de huidige situatie dus maximaal 1 % en in de gewenste situatie 2 %. Er geldt dus in beide situatie een verwaarloosbaar effect. Het dichtstbijgelegen habitatrichtlijngebied, “Vennen, heiden en moerassen rond Turnhout” is op 2,2 km ten NO van het bedrijf gelegen. Het dichtstbijzijnde vogelrichtlijngebied “Arendonk, Merksplas, OudTurnhout, Ravels en Turnhout” is op 1,4 km ten O van het bedrijf gelegen. Gezien de grote afstand tussen het bedrijf en deze richtlijngebieden en de ligging van verschillende andere bedrijven tussen beide locaties, wordt er geen geluidsverstoring door het bedrijf ter hoogte van het habitatrichtlijngebied verwacht.


121

1716

Overzicht en toetsing van de Best Beschikbare Technieken

Strikt genomen dienen op voorliggend bedrijf de relevante BBT’s toegepast te worden (want GPBVinrichting). In Tabel 55Tabel 55 wordt een overzicht gegeven van de mogelijke BBT die voor de veeteeltsector gekend zijn. Ook wordt getoetst of het al dan niet op het voorliggend bedrijf gebruikt zal worden. Tabel 55 Overzicht Best Beschikbare technieken voor de veeteeltsector discipline

omschrijving

wanneer BBT

op bedrijf toegepast?

opstellen van een waterbalansschema

nieuwe en bestaande installaties

ja, zie figuur 1

grof vuil verwijderen door droog reinigen


ja, het grof vuil wordt eerst droog verwijderd alvorens nat te reinigen

goed gebruik van de drinkwatervoorziening


ja, past in een goede bedrijfsvoering

optimaliseren van de spoelwaterhuishouding van de melkinstallatie

melkveebedrijven

niet van toepassing

gebruik maken van alternatieve waterbronnen


waar hygiënisch mogelijk wordt gebruik gemaakt van regenwater, bvb voor het reinigen van buitenoppervlakten

beperken van sapverliezen

nieuw en bestaand, veeteeltbedrijven die gebruik maken van kuilvoeder

niet van toepassing

vervuiling van de run-off van de kuilplaat beperken

BBT voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen

niet van toepassing

sector: veeteelt water

afvalwater

het proper houden van de kuilplaat door schoonvegen en het goed afsluiten van de kuil na gebruik is BBT voor alle veeteeltbedrijven met een kuilplaat perssappen en first flush van de kuilplaat opvangen en uitrijden op het land

BBT bij nieuwbouw kuilplaten

afvalwater dat mestdeeltjes bevat opvangen en uitrijden op het land


spoelwater van de stallen wordt opgevangen in citernes/een spoelwaterkelder en uitgereden op het land

melkspoelwater opvangen in de mestkelder

nieuwe en bestaande installaties bij melkveebedrijven

niet van toepassing

afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op riool

BBT indien aansluiting op riool technisch haalbaar is en toegestaan is door de bevoegde overheid

er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd


niet van toepassing

BBT bij bestaande kuilplaten, tenzij kan worden aangetoond dat het scheidingssysteem in het concrete geval niet economisch haalbaar is

122

discipline

omschrijving

wanneer BBT


verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen beregenen op de weide


niet van toepassing

verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater


niet van toepassing

emissie van nutriënten naar water, bodem en lucht opstellen van een nutriëntenbalans


bij de jaarlijkse mestbankaangifte wordt een nutriëntenbalans opgesteld

toepassen van precisievoeding


het bedrijf maakt gebruik van meerfasenvoeding

vloerbevuiling zoveel mogelijk voorkomen


de stallen worden na elke ronde grondig gereinigd

toepassen van ammoniakemissiearme stalsystemen varkens/pluimvee

BBT bij nieuwbouwstallen, volgens de specificaties gegeven in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19/03/2004

ja, op alle stallen wordt een warmtewisselaar voorzien (P-6.4)

voldoende mestopslagcapaciteit voorzien


de mest wordt na elke ronde onmiddellijk afgevoerd

afvloeiing van mest en/of mestsappen voorkomen bij externe mestopslag – optimalisatie van de mestopslag


de mest wordt na elke ronde onmiddellijk afgevoerd

mestaanwending afstemmen op de betrokken landbouwgrond, gewasbehoefte en klimatologische omstandigheden


ja

mest emissiearm aanwenden, nauwkeurig doseren en gelijkmatig verspreiden


ja

optimaliseren van stallen en/of mestopslagplaatsen binnen de bedrijfslocatie

BBT voor nieuwe stallen en/of nieuwe opslagplaatsen

ja

stallucht afzuigen en behandelen met een gaswasser

BBT bij mechanisch geventileerde nieuwbouwstallen voor diercategorieën waarvoor nog geen AEA-stalsystemen in bijlage I van het Ministerieel Besluit van 19/03/2004 zijn opgenomen en indien naast de emissie vanuit de stal nog bijkomende emissiebronnen aangepakt worden

neen, gaswassers worden in de praktijk niet tot zelden toegepast op pluimveebedrijf, gezien de grote hoeveelheid grof stof in pluimveestallen een goede werking van de wassers belemmert

opstellen van energiebalans/uitvoeren van een energieaudit


het uitvoeren van een energieaudit wordt aangeraden

stof

energie


123

discipline

omschrijving

wanneer BBT


optimaliseren van het ontwerp van het ventilatiesysteem in mechanisch geventileerde stallen

bij nieuwbouwstallen

ja

regelmatige controle en reiniging van leidingen en ventilatoren in mechanisch geventileerde stallen


ja, periodieke controles zullen uitgevoerd worden

gebruik maken van een melkpomp/vacuümpomp met een toerentalregeling

melkbedrijven met een nieuwe melkinstallatie

niet van toepassing

gebruik maken van een voorkoeler

melkbedrijven met een nieuwe melkinstallatie

niet van toepassing

warmte recupereren uit de melkkoeler

nieuwe en bestaande installaties bij melkveebedrijven

niet van toepassing

afval afvalstromen minimaliseren en volgens de meest aangewezen opties afvoeren



ja, het is in ieders voordeel dat de afvalstroom zo minimaal mogelijk gehouden wordt, en zo optimaal mogelijk afgevoerd wordt

124

1817 18.117.1

Monitoring en evaluatie Controle

Door de overheid en door de geldende wetgevingen zijn er verschillende maatregelen opgelegd en gegevens opgemeten en/of gerapporteerd, die het (gedeeltelijk) mogelijk maken om op te volgen hoe het bedrijf ten opzichte van bepaalde milieu-effecten evolueert. Hier worden verschillende relevante elementen aangehaald en bondig toegelicht.

18.217.2

Geurhinder – klachtenopvolging op gemeentelijk niveau

Met betrekking tot geurhinder worden eventuele klachten geregistreerd op de gemeentelijke milieudienst te Ravels. Indien noodzakelijk worden de klachten doorgegeven aan de milieu-inspectie, die deze klachten verder onderzoekt.

18.317.3

Verzuring – sectorale opvolging op gewestelijk niveau

Voor de opvolging van de verzuringsproblematiek wordt er specifiek op bedrijfsniveau geen monitoring voorgesteld. De verzuringsproblematiek dient eerder sectoraal en op gewestelijk niveau opgevolgd te worden (MINA-plan 2011-2015).

18.417.4

Verstoring van de waterhuishouding – debietsmeter grondwater

Sinds 1 juli 1997 moet iedere heffingsplichtige grondwaterwinning uitgerust zijn met een debietsmeter, die het opgepompte volume grondwater bepaalt. De teller moet geplaatst worden vóór het eerste aftappunt van het gewonnen grondwater. Vlarem II bepaalt de voorwaarden waaraan deze meetinrichting moet voldoen (afd. 5.53.3). Deze maatregel en de vergunningsplicht hebben tot doel de kwaliteit en de kwantiteit van de grondwaterreserves en de omgeving van de waterwinning (waterpomp) voor schade te behoeden.

18.517.5

Bodemverontreiniging – controle petroleum- en stookolietanks

De aanwezige brandstofopslagtanks dienen periodiek gecontrolleerd te worden. Het bedrijf is niet bodemonderzoeksplichtig.

18.617.6

Vermesting en oppervlaktewaterverontreiniging – MAP-meetpunten

Dit meetnet laat toe de nitraatconcentratie in het oppervlaktewater te monitoren. Voor ieder deelbekken waarvoor een representatief meetpunt bestaat kan globaal een conclusie gesteld worden met betrekking tot de gemeten concentraties. Deze conclusie geldt echter voor het gehele deelbekken. Enerzijds kan bij een eventuele overschrijding van de nitraatnorm (50 mg NO3-/l) niet specifiek aangegeven worden welke percelen of bedrijven verantwoordelijk zijn, anderzijds wil het niet overschrijden van de norm in het meetpunt ook niet zeggen dat de bemesting op al de percelen reglementair is verlopen. Ze geven echter een richtinggevend beeld voor het gehele deelbekken. In de omgeving van het bedrijf zijn geen representatieve MAP-meetpunten gelegen.


125

1918

Grensoverschrijdende effecten

De minimale afstand tussen het bedrijf en de Nederlandse grenst bedraagt 4,2 km. Er worden dan ook geen grensoverschrijdende effecten verwacht.Uit de verschillende disciplines blijkt dat de invloedsstraal van het bedrijf nergens meer dan 4,2 km bedraagt en er wordt dus ook voor geen enkele discipline een grensoverschrijdend effect verwacht.


126

2019

Leemten in de kennis

Over de gehanteerde emissiecoëfficiënten van zowel geur, ammoniak als stof bestaat nog wetenschappelijke onzekerheid. De emissiefactoren die gebruikt worden om de situatie op het bedrijf te bepalen zijn algemene waarden. Bedrijfsspecifieke metingen zijn niet beschikbaar. Ook inzake kadaveropslag zijn geen kwantitatieve geuremissiecijfers bekend. Kwantitatieve inschatting van cumulatieve (geur)effecten is moeilijk wegens de betrokkenheid van veel verschillende elementen (met verschillende onbekende parameters) in eenzelfde bronnencluster. Bij omliggende bedrijven is de exacte bedrijfssituatie namelijk niet gekend. Daarom wordt er voor deze bedrijven steeds vertrokken van traditionele stalsystemen. De gemaakte cumulatieve inschattingen zullen dan ook eerder beschouwd worden als ruwe aanwijzingen. De geluidsniveaus van de geluidsbronnen op het bedrijf zelf zijn niet gemeten, maar zijn gebaseerd op literatuurgegevens, technische brochures en eerdere metingen (op gelijkaardige bedrijven). In combinatie met de mathematische wetmatigheden zal zo een vrij realistisch beeld van de geluidsniveaus bekomen worden. Om de mogelijke effecten te kunnen voorspellen, wordt gebruik gemaakt van het verspreidingsmodel IFDM. De resultaten die dit model genereert, kunnen als indicatie gebruikt worden om aan te duiden of er al dan niet (bijkomende) hindereffecten zullen optreden, maar kunnen niet als absoluut geïnterpreteerd worden. Het betreft hier namelijk een model, waarbij diverse aannames gehanteerd worden om tot een zo correct mogelijke inschatting te komen van de te verwachten effecten, maar waarbij de nodige voorzichtigheid gehanteerd moet worden bij de interpretatie van de bekomen resultaten. Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieu-effecten.


127

2120 21.120.1

Tewerkstelling- en investeringsrapport Tewerkstelling

Momenteel wordt het bedrijf uitgebaat door één persoon. In de gewenste situatie zal dit niet wijzigen.

21.220.2

Investeringen

Doordat er twee nieuwe stallen, een nieuwe loods, twee warmtewisselaars en twee stofbakken gebouwd zullen worden en daarnaast een aantal nieuwe silo’s geplaatst zullen worden, zal een aanzienlijke investering noodzakelijk zijn.

21.320.3

Duurzaam gebruik van grondstoffen en goederen

Het bedrijf evalueert zelf de productie en de hiervoor gebruikte methodes aan de hand van een technische boekhouding en op basis van ervaring. De resultaten hiervan laten de bedrijfsleider toe om zijn productiemethode en de keuze van de grondstoffen (dieren en voeders) te evalueren.


128

2221

Conclusie

Bij uitbreiding van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden:  door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie door de dieren wijzigen van 20.160 ouE/s in de huidige situatie naar 48.768 ouE/s in de gewenste situatie;  wat betreft geur zullen er in totaal acht woningen bijkomend een negatief effect ondervinden door de uitbreiding. Er zullen twee woningen bijkomend een matig negatief effect ondervinden en vijf woningen bijkomend een gering negatief effect;  ter hoogte van de omliggende woningen zal de cumulatieve geurconcentratie niet stijgen ten opzichte van de huidige situatie;  door de gewenste uitbreiding zal de ammoniakemissie uit de stallen stijgen van 3.780 kg/jaar (huidig situatie) naar 9.144 kg/jaar (gewenste situatie);  binnen aandachtsgebied zullen geen significante effecten optreden naar verzuring en vermesting. Buiten aandachtsgebied geldt maximaal een negatief effect inzake verzuring en vermesting;  door de gewenste uitbreiding zal de stofemissie wijzigen, waarbij de PM 10-emissie zal toenemen van 1.596 kg/jaar (huidige situatie) tot 3.860 kg/jaar (gewenste situatie). Ook de PM2,5-stofemissie zal wijzigen van 134 kg/j in de huidige naar 326 kg/j in de gewenste situatie;  in de huidige situatie zijn geen woningen gelegen in de zones waar een gering negatief of matig negatief effect geldt inzake PM10. In de gewenste situatie zullen vijf woningen liggen in de zone waar een gering negatief effect geldt. Indien getoetst wordt aan de jaargemiddelde grenswaarde. Wordt getoetst aan de rekenkundig jaargemiddelde grenswaarde dan is er in de huidige situatie één woning gelegen in de zone waar een gering negatief effect geldt. In de gewenste situatie zullen dit er zes zijn.. Er zullen geen woningen effecten ondervinden inzake PM2,5. De normen inzake fijn stof worden niet overschreden;  er worden geen effecten verwacht van de grondwaterwinningen op de omgeving of op omliggende winningen. Er geldt in alle situaties een verwaarloosbaar effect. In beide situaties wordt grondwater aangewend voor laagwaardige toepassingen (reinigen) en geldt bijgevolg een negatief effect inzake soort water. Grondwater is in deze situatie echter het meest aangewezen alternatief. Wat overmatig waterverbruik betreft geldt een verwaarloosbaar effect in beide situaties;  het bedrijf is niet gelegen binnen een relictzone of ankerplaats. Het project zal aldus geen invloed hebben op dergelijke zones. Ook zal geen bouwkundig erfgoed aangetast worden;  inzake geluid worden de normen voor continue bronnen in beide situaties gerespecteerd. Er geldt maximaal een matig negatief effect;  uit de toetsing van de incidentele bronnen blijkt dat de normen tijdens de avond- en nachtperiode overschreden worden in de huidige en gewenste situatie;  wordt gekeken naar het aantal transporten, dan kan vastgesteld worden dat het aantal wekelijkse transporten toeneemt van 4,8 naar 10,1. Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan de gewenste situatie zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt. De belangrijkste maatregelen zijn:  de nieuwe stallen zijn AEA uitgerust met een warmtewisselaar (P-6.4);  de nieuwe stallen worden uitgerust met een stofbak;  de ventilatie van de stallen is geoptimaliseerd, waarbij gewerkt wordt met een trapsysteem;  waar hygiënisch mogelijk wordt regenwater aangewend;


129

 

voor het laden van dieren wordt gebruik gemaakt van vrachtwagens voorzien van gordijnen in plaats van een laadklep, waardoor harde klappen vermeden worden; er wordt een integratieplan opgesteld om het bedrijf in de gewenste situatie zo goed mogelijk te integreren in de omgeving.

Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming.


130

2322

Literatuurlijst

Albers, R., Beck, J., Bleeker, A., van Bree, L., van Dam, J., van den Eerden, L., Freijer, J., van Hinsberg, A., Marra, M., Van de Salm, C., Tonneijck, A., de Vries, W., Wesselink, L. & Wortelboer, F. (2001). Evaluatie van de verzuringsdoelstellingen: de onderbouwing. RIVM Rapport 725501001. Antrop M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele landschappen van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie. Bongers, M., Vossen, F., van Harreveld, T. (2001). Geurhinderonderzoek stallen intensieve veehouderij. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie VROM. Eindrapport, maart 2001. Boussery, K., Calus, A., Cocquyt, M., Degloire, T., Demeulemeester, M., Desmet, K., Desmyter, L., Mahieu, J., Martens, I., Masquelin, B., Storme, K., Vanbecelaere, D., Van Winghem, J., Verhoest, K., & Wauters, E. (2006). Agrarische architectuur, technisch bekeken. Provincie West-Vlaanderen. 71 pp. De Bruyn, G., Hendriks, J., Baron, M., Van Langenhove, H. Andries, A., Saevels, P., Leribaux, C., Vranken, E., Vinckier, C. & Berckmans, D. (2001). Ontwikkeling van een eenvoudige procedure voor de bepaling van stof- en ammoniakemissies van agrarische constructies ten behoeve van een aangepaste milieureglementering in Vlaanderen. Onderzoeksproject uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. de Vries, W. (2008). Verzuring: oorzaken, effecten en kritische belastingen en monitoring van de gevolgen van ingezet beleid. Alterra-rapport 1699, Wageningen. 89 pp. Derden, A., Meynaerts, E., Vercaemst, P. & Vrancken K. (2006). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor de veeteeltsector. Gent, Academia Press. 289 pp. Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212 pp. Janssen, L. & Mensink, C. (2002). Aanpassing van de GIS User Interface voor het berekenen van de overschrijdingen van kritische lasten op basis van gevoeligheidskaarten en OPS-depositieberekeningen, Rapport 2002/TAP/R044. VITO Mol. Kros, J., de Haan, B.J., Bobbink, R., van Jaarsveld, J.A., Roelofs, J.G.M., & de Vries, W. (2008). Effecten van ammoniak op de Nederlandse natuur: achtergrondrapport. Alterra-rapport 1698, Wageningen. 134 pp. Langouche, D., Wiedemann, T., Van Ranst, E., Neirynck, J. & Langohr, R. (2002). Berekening en kartering van kritische lasten en overschrijdingen voor verzuring en eutrofiëring in bosecosystemen in Vlaanderen. In: Neirynck, J. et al. Bepaling van de verzuring- en vermestingsgevoeligheid van Vlaamse bossen met gemodelleerde depositiefluxen, eindverslag van project VLINA 98/01, INBO, Geraardsbergen, Studie uitgevoerd voor rekening van de Vlaamse Gemeenschap binnen het kader van het Vlaams Impulsprogramma Natuurontwikkeling. LNE (2008). Visiedocument voor administratief overleg “De weg naar een duurzaam geurbeleid”, versie 6.7. Mackie, R.I., Stroort, P.G. & Varel, V.H. (1998). Biochemical identification and biological origin of key odor components in livestock waste. Journal of Animal Science, 76(5), 1.331-1.342.


131

Meykens, J. & Vereecken, H. (2001). Ontwikkeling en integratie van gevoeligheidskaarten voor verzuring en vermesting van ecosystemen in Vlaanderen, BDB, KULeuven, VMM. Meyus, Y., Woldeamlak, S., Batelaan, O. & De Smedt, F. (2004). Opbouw van een Vlaams Grondwatervoedingsmodel. Deelrapport 1: Centraal Vlaams Grondwatersysteem. Onderzoeksopdracht voor het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer, AMINAL, Afdeling Water. 51 pp. Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp. MIRA (2006). Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2006, Verzuring, Van Avermaet, P., Van Hooste H. & Overloop, S. Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 74 pp. MIRA (2008) Milieurapport Vlaanderen, Achtergronddocument Klimaatverandering 2007. Brouwers J., De Nocker L., Schoeters K., Moorkens I., Jespers K., Aernouts K., Beheydt D., Vanneuville W.. Vlaamse Milieumaatschappij, april 2008. www.milieurapport.be. 224 pp. MIRA (2010) Milieurapport Vlaanderen, MIRA Achtergronddocument 2010, Kwaliteit oppervlaktewater, Peeters B., De Cooman W., Theuns I., Vos G., Lammens S., Pelicaen J., Maeckelberghe H., Gabriels W., Kestens S., Debbaudt W., Timmermans G., Barrez I., Van den Broeck S., D’Heygere T., Soetaert H., Martens K., Baten I., Haustraete K., Breine J., Van Thuyne G., Smis A., Vlaamse Milieumaatschappij, http://www.milieurapport.be. 121 pp MIRA (2011) Milieu- en natuurrapport Vlaanderen, Achtergronddocument 2011 Vermesting. Overloop S., Bossuyt M., , Claeys D., Elsen A., Eppinger R., Wustenberghs H., D’hooghe J., Vlaamse Milieumaatschappij, www.milieurapport.be. 111 pp. MIRA (2012). Milieurapport Vlaanderen, Indicatorrapport 2011. Marleen Van Steertegem (eindred.), , Vlaamse Milieumaatschappij, 171 pp. MIRA-T (2004). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 456 pp. MIRA-T (2006). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 271 pp. MIRA-T (2007). Milieu- en Natuurrapport Vlaanderen. 274 pp. Ogink, N.W.M. & Groot Koerkamp, P.W.G. (2001. Comparison of odour emissions from animal housing systems with low ammonia emissions. Water Science and technology, 9, 245-252. O’Neill, D.H. & Phillips, V.R. (1991). A review of the Odour Nuisance from Livestock buildings: Part 1, Influence of the techniques for Managing Waste Within the Building. Journal of Agricultural Engineering and Research, 50, 1-10. PRG Odournet nv, Universiteit Gent, PRA Odournet nv (2004). Voorstellen van een aanpak om beschermingsniveaus voor stofhinder vast te stellen rondom bronnencomplexen en bronnenclusters. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport mei 2004. 93 pp. Saxton, K.E., W.J. Rawls, J.S. Romberger & Papendick, R.I. (1986). Estimating generalized soil-water characteristics from texture. Soil Sci. Soc. Amer. J., 50(4): 1031-1036. Schrooten et al. (2006). Richtlijnenboek lucht, 127 pp.


132

Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MERrichtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp. Staelens, J., Neirynck, J., Genouw, G., Roskams, P. (2006). Dynamische modellering van streeflasten voor bossen in Vlaanderen. [INBO.R.2006.12]. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2006 (12). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. 156 pp. Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese Habitatrichtlijn. 108 pp. T’jollyn, F., Bosch, H., Demolder, H., De Saeger, S., Leyssen, A., Thomaes, A., Wouters, J., Palinck, D.& Hoffman, M. (2009). Criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instanthouding van de NATURA2000-habitattypen, versie 2.0. Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2009 (46). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. Trevi NV (2002). Mestverwerkingsinstallatie VARFOME (Leievoeders) – Nutriëntenbalans in opdracht van de Vlaamse Milieumaatschappij. Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002a). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel I: Evaluatie van het Nederlandse normeringsstelsel. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport november 2001. Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002b). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel II: Uitwerken methode toepasbaar op de Vlaamse situatie. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002. Universiteit Gent, Project Research Gent nv, PRA Odournet bv, Eco2 bvba (2002c). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van stofhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren. Deel III: Formulering voorstel voor de 5 pilootsectoren. Studie uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid. Eindrapport juni 2002. Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011). Geacualiseerd richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp. van Dobben, H.F., & van Hinsberg, A. (2008). Overzicht van de kritische depositiewaarden voor stikstof, toegepast op habitattypen en Natura 2000-gebieden. Alterra-rapport 1654, Wageningen. 79 pp. Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek discipline geluid en trillingen. 118 pp. Van Langenhove, H. & Defoer, N. (2002). Valideren van de meetprocedure voor de bepaling van stof-en ammoniakemissies van referentieveestallen als voorbereiding op de implementatie van de beoordelingsrichtlijn voor emissiearme stalsystemen. VMM (2004). Water. Elke druppel telt. Varkenshouderij, 25 pp. VMM (2008). Grondwater in Vlaanderen: het Centraal Kempisch Systeem. Vlaamse Milieumaatschappij, Aalst. 111 p.


133

VMM (2010). Zwevend stof in Vlaanderen, periode 2007 en 2008. Vlaamse Milieumaatschappij. 176 pp. + bijlagen. VMM (2013), ‘Zure regen’ in Vlaanderen, Depositiemeetnet verzuring 2011 VMM (2014). Lozingen in de lucht 1990-2013 (+ Bijlagen). VMM (2014b). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest – Jaarverslag immissiemeetnetten – 2013 VROM (2002a). Regeling ammoniak en veehouderij. VROM (2002b). Wet ammoniak en veehouderij. VROM (2006a). Regeling geurhinder en veehouderij. VROM (2006b). Wet geurhinder en veehouderij. Willems, E., Monseré, T., Dierckx, J. (2011). Geactualiseerd richtlijnenboek milieueffectrapportage ‘Basisrichtlijnen per activiteitengroep – Landbouwdieren’. Uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Dienst Mer. Eindrapport juni 2011, 162 pp.


134

2423

Bijlagen

Bijlage 1

Kopie van het kadasteruittreksel

Bijlage 2

Topografische kaart van België

Bijlage 3

a) Stratenplan b) Stratenplan - ruim

Bijlage 4

a) Luchtfoto van de inrichting b) Luchtfoto van de omgeving van de inrichting

Bijlage 5

Gewestplan

Bijlage 6

Waterlopen in de omgeving van de inrichting, MAP en VMM meetpunten

Bijlage 7

Ligging VEN-gebieden en Natura-2000 gebieden

Bijlage 8

Bouwkundig erfgoed

Bijlage 9

Landschapsatlas

Bijlage 10

Foto’s van het bedrijf en zijn omgeving

Bijlage 11

a) Grondplan van de huidige situatie b) Grondplan van de gewenste situatie

Bijlage 12

Uittreksel inputparameters modellering IFDM a) individuele geuremissie huidige situatie b) individuele geuremissie gewenste situatie

Bijlage 13

Stalwaarderingspunten

Bijlage 14

a) Cumulatieve geurimmissie huidige situatie b) Cumulatieve geurimmissie gewenste situatie

Bijlage 15

Ligging indicatorwoningen

Bijlage 16

a) PM10-stofimmissie in de huidige situatie b) PM10-stofimmissie in de gewenste situatie

Bijlage 17

Quartaire bodemkaart

Bijlage 18

Boorverslag

Bijlage 19

Grondwaterwinningen binnen 1 km rond het bedrijf

Bijlage 20

Gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwateropvang

Bijlage 21

Aanduiding evaluatiepunten geluid

Bijlage 22

Technische fiche ventilatoren a) type FC080-6dQ.6K.A7 b) type EM50

Bijlage 23

Biologische waarderingskaart

Bijlage 24

Habitatkaart met aanduiding habitattypes en regionaal belangrijke biotopen a) habitattype 1 b) habitattype 2

Bijlage 25

Ligging zoekzones

Bijlage 26

Impactscore a) huidige situatie b) gewenste situatie


135

Bijlage 27

Verzurende depositie a) huidige situatie b) gewenste situatie

Bijlage 28

Vermestende depositie a) huidige situatie b) gewenste situatie

Bijlage 29

Resultaten impactscore a) huidige situatie b) gewenste situatie

Bijlage 30

Landschapsintegratieplan huidige situatie

Bijlage 31

Niet-technische samenvattingPM10-aftoetsing rekenkundig jaargemiddelde grenswaarde a) huidige situatie b) gewenste situatie


136

Uitbreiding, wijziging en hernieuwing van een bestaand pluimveebedrijf te Ravels

Recommend Documents