TwentseWelle in 2012 Terug- en vooruitblik

TwentseWelle in 2012 Terug- en vooruitblik

2

Inhoud

Inhoud ................................................................................................................................. 1 1. Voorwoord ..................................................................................................................... 3 2. TwentseWelle in 2012..................................................................................................... 4 Toezicht.......................................................................................................................... 4 Beheer ........................................................................................................................... 5 3. Ambitie 1: TwentseWelle, een merk ................................................................................ 9 4. Ambitie 2: TwentseWelle, een bron............................................................................... 15 5. Ambitie 3: TwentseWelle, een ingrediënt ...................................................................... 20 6. Ambitie 4: TwentseWelle, een aandachttrekker ............................................................ 25 7. Ambitie 5: TwentseWelle, een onderneming ................................................................. 29 8. Ambitie 6: TwentseWelle, een innovator ....................................................................... 30 9

Jaarrekening 2012......................................................................................................... 31

BIJLAGE I - Samenstelling Raad van Toezicht TwentseWelle ................................................. 50 BIJLAGE II - Pers ................................................................................................................. 52 BIJLAGE III - Personeel........................................................................................................ 55 BIJLAGE IV - Samenwerkingsrelaties 2012............................................................................ 58 BIJLAGE V - Nevenfuncties directeur-bestuurder TwentseWelle .......................................... 58 BIJLAGE VI - Identiteitskaart ................................................................................................ 60

TwentseWelle in 2012

3

1. Voorwoord Voor u ligt TwentseWelle in 2012. Daarin vertellen we net als andere jaren wat we van plan waren, wat er van die plannen terecht is gekomen en wat we in de pijplijn hebben voor de komende tijd. Voor ons een belangrijk document. Zo houden we de vinger aan de pols. Voor u wellicht interessant om te lezen hoe een museum, dat bijna 5 jaar bestaat, zich van een lokaal initiatief ontwikkelt tot een steeds bekender museum in Nederland. 2012 heeft ons wat dat laatste betreft een enorme impuls gegeven. Want TwentseWelle was een van de eerste drie instellingen in het land die een forse bijdrage ontvingen van het nieuwe Blockbusterfonds, een initiatief van Joop van den Ende waarbij de BankGiro Loterij, het VSB fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en uiteraard zijn eigen Van Den Ende Foundation zich aansloten. Natuurlijk was er de “gebruikelijke” bijdrage van de BankGiro Loterij tijdens het jaarlijkse Goed Geld Gala. 2012 kende wat tentoonstellingen betreft een aantal hoogtepunten. Zo was er de expositie “Zeemonsters in Twente”, waarmee het museum landelijke aandacht kreeg en de tentoonstelling “1-1, elf idolen en Jan Mulder” met ex-profvoetballer en auteur Jan Mulder in de hoofdrol. Ook de MuseumPlusbus, waardoor meer senioren de weg naar TwentseWelle vinden, was een groeiend fenomeen in 2012. Wanneer we daar het succes van de Twentse Cultuurbus bij optellen, waardoor ongeveer 1.000 leerlingen meer dan voorheen het museum bezochten, constateer ik met genoegen dat de maatschappelijke taak van ons museum meer uit de verf is gekomen. Verder participeerde TwentseWelle in de Commissie Asscher, die haar rapport in oktober 2012 presenteerde en waaruit zowel minister Bussemaker als de Raad voor Cultuur veelvuldig citeert. We zagen een intensivering van de samenwerking tussen de kunst- en cultuurinstellingen in Roombeek, die naar ik hoop en verwacht verder gestalte krijgt in de komende jaren. Tot slot was daar in december ons nieuwe beleidsplan Museumstuk 2.0. Meer bezoekers, een sterkere maatschappelijke positie en een alternatieve aanvullende financiering. Drie zaken waar ik met mijn collega’s graag mijn tanden in zet. Doet u mee?

Kees van der Meiden Directeur-bestuurder TwentseWelle


4

2. TwentseWelle in 2012 Dit jaarrapport begint net als de vorige versies met het toezicht en het beheer van het museum. Daarna volgen de zes ambities. Deze ambities uit ons beleidsplan “Museumstuk” (2008) zijn, zoals gebruikelijk, de leidraad van ons werk. De structuur van dit rapport is per onderwerp als volgt: () “Wat was de bedoeling?” () “Wat is er tot stand gekomen?” () “Wat valt er nog te doen?”

Toezicht De Stichting TwentseWelle wordt sinds 1 januari 2007 bestuurd volgens het raad-van-toezicht-model. De Stichting TwentseWelle onderschrijft de principes en het best-practice-model van het raad-vantoezicht-model, zoals beschreven in de Code Cultural Governance en past deze toe. De checklist inzake de principes Code Cultural Governance wordt gehanteerd en conform toegepast. De Raad van Toezicht dankt de diverse overheden, sponsoren en vriendenverenigingen voor hun ondersteuning van TwentseWelle en de daardoor onmisbare rol die zij voor de continuïteit van het museum spelen. Hij dankt de directie, medewerkers, vrijwilligers en anderen die zich voor TwentseWelle hebben ingezet in het verslagjaar. De geleverde prestaties in 2012 vormen opnieuw een uitstekende uitgangspositie voor 2013 en de jaren daarna. In 2012 zouden we de organisatie in overleg met de Raad van Toezicht aanpassen. Ook zou aan het einde van het jaar een nieuw beleidsplan worden gepresenteerd waarin de speerpunten voor de jaren 2013-2017 zullen zijn uitgewerkt. De organisatie is gewijzigd per 1 april 2012. De raad heeft met de directie afgesproken dat na maximaal 1 jaar bekeken wordt hoe dit in de praktijk is bevallen alvorens tot aanpassing van enkele functies over te gaan. In 2012 heeft zeven keer een officiële vergadering van de Raad van Toezicht plaatsgevonden waarin de kwartaalcijfers ter kennisgeving zijn aangeboden en besproken. De volgende besluiten zijn genomen: 30-01-2012:

De vergadering is akkoord gegaan met de aanpassing van de organisatie, die per 1 april 2012 wordt doorgevoerd, op voorwaarde dat er geen salarisaanpassingen gaan plaatsvinden.

02-04-2012:

Het jaarverslag/jaarrekening 2012 wordt met de genoemde tekstuele aanvullingen goedgekeurd, op voorwaarde dat er een goedgekeurde accountantsverklaring wordt verstrekt.

21-05-2012:

In deze vergadering zijn geen besluiten genomen.

25-06-2012:

In deze vergadering zijn geen besluiten genomen.

03/07-09-2012: De halfjaarcijfers 2012 worden goedgekeurd. 29-10-2012:

De begroting 2013 wordt goedgekeurd.


5 10-12-2012:

In deze vergadering is het beleidsplan “Museumstuk 2.0” goedgekeurd.

Het jaar 2012 is afgesloten met een tekort van € 64.000. Dit is veroorzaakt door lagere entreeopbrengsten, lagere indexering door de gemeente Enschede en stijging van kosten die niet wordt gecompenseerd door hogere opbrengsten.

Beheer

De financiële positie van TwentseWelle In 2012 wilden we blijven aandringen op meer ondersteuning vanuit de provincie. Ook waren we van plan onze initiatieven te richten op stadstoerisme - met als doel meer bezoekers die in de regio op vakantie zijn te trekken - en op de samenwerking met andere instellingen in stad en regio. Voor die rol wilden we bij de provincie aandringen op extra ondersteuning. We hanteerden net als daarvoor het standpunt dat op basis van het exploitatieonderzoek dat in 2009 is uitgevoerd er nog steeds een structureel tekort is van € 400.000. Tot slot wilden we ons blijven etaleren als een ondernemend museum dat op diverse fronten extra inkomsten tracht te genereren. Wij hebben de provincie niet kunnen overtuigen van het feit dat TwentseWelle thuis hoort in de provinciale culturele basisinfrastructuur. De provincie gaat in 2013 bezuinigen op bijna alle culturele instellingen, die van haar een bijdrage krijgen, TwentseWelle wordt daarbij niet ontzien. Van het oorspronkelijk subsidiebedrag gaat 10% af per 1 januari 2013. Vanaf 2014 moeten TwentseWelle en haar partner binnen de streekcultuur de IJsselacademie, hun bijdragen van de provincie aanvragen in de vorm van gezamenlijke projecten in samenwerking met het Historisch Centrum Overijssel. TwentseWelle staat positief tegenover deze intensivering van deze samenwerking die zij al jaren voorstaat. Voor de jaren 2014 en verder blijft het totaal beschikbare bedrag bij de Provincie hetzelfde. Aanvullende financiering kan voor de jaren 2014 en 2015 alleen worden aangevraagd wanneer er 60% cofinanciering is. In ons nieuwe beleidsplan Museumstuk 2.0, dat in december 2012 werd gepresenteerd zijn drie speerpunten geformuleerd. Investering in streekculturele projecten zullen daaraan een bijdrage moeten leveren. 2013 wordt een belangrijk jaar waarin scherpe keuzes zullen moeten worden gemaakt. De provinciale bijdrage moet worden gedeeld met een derde partner, het Historisch Centrum Overijssel, de landelijke fondsen zijn krapper geworden en de gemeente overweegt bezuinigingen. TwentseWelle gaat anticiperen op deze toekomst door het aantal projecten dat het museum aangaat te beperken en taken af te stoten. Dat is wellicht geen plezierig vooruitzicht, ook al past het bij een culturele onderneming. De programmering en de promotie blijven knelpunten waarvoor extra geld uit alternatieve bronnen nodig is. Een van die bronnen betreft vrijkomende middelen door een inkrimping van taken. Andere mogelijkheden voor het verkrijgen van extra financiering zijn samenwerking met partners, het bedrijfsleven en verhoging van de bijdrage van de BankGiro Loterij, waaraan we in 2013 gaan werken in het kader van de 5-jaarlijkse evaluatie die in dat jaar wordt gehouden.

ICT/Automatisering Wij wilden de ICT van zowel het museum als de kantoren aanpakken. Speerpunten hierbij waren beheersbaarheid, betrouwbaarheid en onderhoudbaarheid. In de loop van 2012 is onze vitrinewand interactief ontsloten met behulp van de zgn. Adlibsoftware. Deze software zorgt ervoor dat mutaties direct voor het publiek zichtbaar worden doorgevoerd, er meer objectinformatie beschikbaar gesteld kan worden, de collectie via onze website gemakkelijker ontsloten kan worden en er themaroutes door het museum gelopen kunnen worden. De pc’s in het


6 museum worden waar mogelijk vervangen door thin clients waardoor de storingsgevoeligheid aanzienlijk afneemt en de actualiteit toeneemt. De verwachting om de collectie uit onze vitrinewand via Adlib in juli 2012 digitaal te kunnen aanbieden is niet uitgekomen. Uit een eerste test met het systeem bleek dat alle 3.600 objecten inhoudelijk nagekeken moesten worden en een specifieke standplaats binnen het Open Depot moesten krijgen. Handwerk dus, wat een vertraging opleverde. Automatiseringsproblemen zorgden voor verder uitstel, zodat de oplevering van het systeem nu in mei 2013 plaats zal vinden. De museumautomatisering is vanuit een deel van de subsidie van de gemeente Enschede en de bijdrage van de BankGiro Loterij verder aangepakt. Ongeveer 75% van de aanwezige pc’s is vervangen door thin clients. Ook is de werking van de verschillende presentaties gewijzigd door het aangepaste platform, hetgeen ons voor complexe vraagstellingen stelde die we samen met onze leveranciers hebben opgelost De kantoorautomatisering is in 2012 niet verder verbeterd. Dit is veroorzaakt door zowel in- als externe factoren. In mei 2013 zal de oplevering van het informatiesysteem plaatsvinden. In april en mei zijn de laatste controles, waarna pakloods voor pakloods “online” kunnen gaan. In het systeem is rekening gehouden met het toevoegen van thema’s. Bijvoorbeeld “kunst, textiel, architectuur, innovaties, etc”. Op deze wijze kunnen de informatieschermen de dragers worden voor thema-rondleidingen. Na oplevering gaan de conservatoren werken aan deze thematische toevoegingen. De reeds aangevangen aanpassing van de museumautomatisering wordt in het komende jaar afgerond. Het Intranet wordt verder aangevuld met de modules urenregistratie t.b.v. onze projectorganisatie en reserveringen en boekingen t.b.v. arrangementen en educatie en een planningsmodule. De kantoorautomatisering zal in 2013 een volledige update krijgen.

Onderhoud gebouwen, onderhoud inrichting, schoonmaak e.d. We wilden dat in 2012 de opleverproblematiek opgelost zou worden en dat er ook duidelijkheid zou komen over de installatieproblemen waarmee wij al vanaf de opening in 2008 kampen. Door veel in eigen beheer te doen zouden de huisvestingslasten moeten afnemen. De problemen met betrekking tot de oplevering zijn gebouwtechnisch in 2012 in belangrijke mate opgelost. Met betrekking tot de installatie is vast komen te staan dat de installatie niet datgene levert wat er van deze geavanceerde techniek verwacht mag worden. Het onderzoek naar de juiste oplossingen wordt in overleg met de verhuurder voortgezet. De verhuurder heeft hierin haar verantwoordelijkheid genomen. Door veel onderhoud in eigen beheer te doen hebben wij de lasten met ongeveer € 50.000 weten te beperken ten opzichte van de begroting. Met betrekking tot het onderhoud aan de installaties dient te worden opgemerkt dat onze verhuurder de facturen voor ons nog betaald en dat wij werken met geschatte lasten op basis van een meerjaren onderhoudbegroting. In 2013 zullen wij verder met de verhuurder de installatietechnische problemen oplossen. Hiertoe zal de installatie opnieuw doorgemeten en aangepast worden zodat de door TwentseWelle gewenste museale waarden op de meest efficiënte wijze gerealiseerd kunnen worden.


7

Sponsoring We wilden dit jaar met financiering van Urenco en anderen twee films opnemen in het onderdeel innovatie van Het Grote verhaal. We waren van plan met meer bedrijven de banden aan te halen en een businessclub op te richten met minimaal 10 leden. Het doel was op termijn structurele sponsoring te realiseren en de afhankelijkheid van overheden te verkleinen. Dat dit een proces is dat jaren in beslag kan nemen realiseerden we ons. De afspraak met Urenco is gerealiseerd, Ten Cate heeft gezorgd voor levering van een grote hoeveelheid kunstgras voor de tentoonstelling “1-1, elf idolen en Jan Mulder”. De oprichting van de Businessclub is verplaatst naar het voorjaar 2013, omdat er een discussie met de belastingdienst liep over het percentage van het totaalbedrag dat wordt besteed aan activiteiten voor de leden in relatie tot de ANBI-status en de Geefwet. We hebben dientengevolge besloten geen stichting op te richten voor de Businessclub maar een commissie in te stellen. We hebben een externe persoon opdracht gegeven het traject naar oprichting te begeleiden. “Uiteraard” ontvingen we de jaarlijkse bijdrage van €200.000 van de BankGiro Loterij. Ook ontvingen we als een van de eerste drie musea een bijdrage van het nieuwe Blockbusterfonds voor onze expositie “1-1, elf idolen en Jan Mulder”. Het Blockbusterfonds was voor deze expositie goed voor een garantiekapitaal van € 100.000, de BankGiro Loterij heeft voor € 200.000 toegangsbewijzen afgenomen en de Mondriaanstichting en het VSBfonds waren beiden bereid om hiervoor € 47.500 beschikbaar te stellen. Voor de expositie “Zeemonsters in Twente” hebben onze Vrienden van TwentseWelle, de Staringstichting en de Euregio allen € 10.000 beschikbaar gesteld. Voor het realiseren van de Rituelenkar heeft de Provincie Overijssel bijna € 20.000 beschikbaar gesteld. De oprichting van de businessclub moet leiden tot een versteviging van de band met het Twentse bedrijfsleven. In het bijzonder wordt gezocht naar leden vanuit de creatieve industrie. De bedoeling is dat het geen traditionele netwerkclub wordt, maar een gezelschap van ambassadeurs en meedenkers. Ook zullen uit de businessclub samenwerkingsverbanden ontstaan van waaruit gewerkt kan worden aan diverse ontwikkelingen binnen het museum. We willen minimaal 25 leden hebben in 2013. Met Norit (inmiddels Pentair) willen we de banden aanhalen. Ook willen we verkennen of de oprichting van een museumfonds voor Twente tot de mogelijkheden behoort. Hierin willen we vooral samenwerken met het Rijksmuseum Twenthe en enkele andere musea uit de regio. Met de BankGiro Loterij gaan we een evaluatietraject in, Dat staat na vijf jaar op de agenda. 2013 is het vijfde jaar waarover TwentseWelle en bijdrage van € 200.000 ontvangt.

De organisatie We waren van plan de organisatieaanpassing in gang zetten in de richting van een projectgerichte organisatie. Voor dat laatste wilden we een aantal projectleiders aanstellen en begeleiden. Per 1 april is de organisatie omgevormd naar een instelling met twee afdelingen. Daartoe zijn de oude afdelingen Informatie & Publiek en Collectie & Presentatie samengevoegd tot één afdeling Collectie & Communicatie. Het hoofd Informatie & Publiek leidt sindsdien de nieuwe afdeling, Het hoofd Collectie & Presentatie is nu conservator innovatie. Hij heeft de opdracht onze collectie m.b.t. innovatie uit te breiden en te presenteren. Na een jaar evalueren we de organisatieaanpassing.


8 De beoogde projectleiders zijn aangesteld en werden ondersteund met medewerking van onze accountant. Voor 2013 staat de evaluatie op het programma en starten we nieuwe projecten op volgens het projectorganisatiemodel.


9

3. Ambitie 1: TwentseWelle, een merk We constateren dat ons museum een stevige plek heeft in het culturele bestel. Ook is het museum onomstreden. Een positie die we met grote aandacht en inzet moeten onderhouden.

Het Grote Verhaal In 2012 zou de nieuwe identiteitsruimte gerealiseerd zijn en alle diorama’s aangepast en aangesloten op ons netwerk. Ook wilden we een concept maken voor verandering van presentaties in ons “Ei”, waar we nieuwe en toekomstige ontwikkelingen laten zien. Bovendien hadden we het voornemen een aantal “quick wins” te realiseren in Het Grote Verhaal, te weten de presentatie van de Ridder van Borne, een mini-expo over de Stadsbrand van Enschede en een mini-expo over Van Dedem, ambassadeur in Istanboel ten tijde van de Bataafse Republiek. In 2012 is doorgewerkt aan de ontwikkeling van een nieuw onderdeel in de identiteitsruimte, waarin de bevindingen van een aantal vertegenwoordigers van verschillende bevolkingsgroepen gepresenteerd worden. Het is niet gelukt om deze nieuwe presentatie al operationeel te maken, omdat de verwerking van de inhoudelijke inbreng van de deelnemers en de technische uitwerking hiervan meer tijd vroegen. Hiervoor is gekozen zodat met name de technische uitwerking op een hoger en meer aansprekend niveau gebracht kan worden. Alle diorama’s zijn in 2012 aangesloten op ons netwerk, zodat het geen stand-alone-apparaten meer zijn, maar ze aangestuurd kunnen worden vanaf de museumserver. Dit maakt onderhoud op afstand een stuk eenvoudiger. Omdat de diorama’s vanaf andere typen computers aangestuurd worden, moest in een aantal gevallen de software herschreven worden. In 2011 was er een museumbattle tussen Saxion Hogeschool Enschede en Hogeschool Utrecht, over het maken van een nieuw concept voor presentaties in ons “Ei”. In 2012 zou het concept door Saxion Hogeschool uitgewerkt worden tot een eindproduct. Dit wacht nog op verdere afwikkeling. TwentseWelle heeft samen met het jonge bedrijf 100%FAT een projectvoorstel (Schatkamer van de Toekomst) geschreven voor deze ruimte. Dit projectvoorstel is ingediend bij de BankGiro Loterij als “extra” project. Helaas is het project niet gehonoreerd. Het projectvoorstel dient wel als richtinggevend voor de ontwikkeling van het “Ei” in de nabije toekomst. In het voorjaar van 2012 heeft het Grote Verhaal op een aantal plaatsen in het Open Depot een nieuwe invulling gekregen. De archeologische presentatie werd aangevuld met de vondsten uit het graf van de Ridder van Borne en met uitgebreide, geïllustreerde objectinformatie. Naar aanleiding van de herdenking van de Brand van Enschede in 1862 is diepgaand onderzoek gedaan. Met de uitkomsten daarvan is in het Open Depot in een van de units een blijvende kleine presentatie ingericht. Hierbij is voorzien in uitgebreide en geïllustreerde objectinformatie en context. In 2012 is voor de objectinformatie van de prehistorische textielvervaardigingobjecten in het Open Depot een film gemaakt. Hij bestaat uit twee delen: spinnen en weven in de prehistorie. De film verduidelijkt het gebruik van de objecten en is in eigen beheer gemaakt. Om uit te leggen hoe prehistorische gereedschappen gemaakt werden is op dezelfde manier een film gemaakt. Van 11 oktober 2012 tot en met 6 januari 2013 was de mini-expositie “Onze Man in Constantinopel” te zien. Deze expositie was te zien in Het Grote Verhaal en was een vrij complete presentatie over het leven van Baron Gijsbrecht van Dedem, met bruiklenen van het Nationaal Archief, kasteel Singraven


10 en diverse particulieren. Deze presentatie was te zien in drie units van ons Open Depot. De expositie werd tevens gebruikt om ervaring op te doen in de bruikleenprocedure met Turkse instanties. Het proces leverde nuttige informatie en contacten op. Een nieuw project dat aangezet is in 2012 is het Sagenproject. Er werd een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen kunstenaar Freerk Wieringa en TwentseWelle, voor het gezamenlijk ontwikkelen van een nieuw diorama met als werktitel “Sagen”. De provincie Overijssel financiert de totstandkoming van dit diorama. Freerk Wieringa ontwikkelde in 2012 een kijker, waarmee bezoekers binnen een cirkel kunnen rondlopen. Kijkend door de kijker wanen zij zich in een 3D-omgeving, waarbinnen zich één of meer sagen afspelen. De inhoud aan de “Sagen” wordt in 2013 toegevoegd. Nieuw was het project Rituelenkar. In het voorjaar van 2012 werd contact gelegd met Tijdelijk Zicht, twee kunstenaars die in Amsterdam mensen interviewden m.b.t. rituelen, en deze rituelen op een kunstzinnige manier verbeeldden op een kar; de “Rituelenkar”. Met deze kunstenaars werd een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Met een subsidie van de Provincie Overijssel konden zij in het najaar van 2012 aan de slag om 10 Twentse rituelen te verzamelen. Van 20 december 2012 tot en met 3 maart 2013 was de Rituelenkar bij TwentseWelle te zien, met de 10 Twentse rituelen. De 10 rituelen krijgen na afloop van het project een plaats in de collectie van TwentseWelle. In 2013 wordt verder gewerkt aan de ontwikkeling van Het Grote Verhaal en aandacht gegeven aan kleine (wissel)exposities. De machines in de expositie, die oorspronkelijk gebruikt werden bij het verspinnen van katoen, worden verwijderd. Zij worden vervangen door een film die het gehele spinproces, van vlokken katoen tot geprepareerd garen, laat zien en horen. Deze film wordt in eigen beheer en met medewerking van Saxion Hogeschool gemaakt. In 2013 zullen ook op objectniveau in het Open Depot aanpassingen worden uitgevoerd en zal de bestaande objectinformatie worden uitgebreid en verdiept. Vanaf januari 2013 wordt de inhoud van het “Sagen” project ontwikkeld, waarbij de informatie (beeldmateriaal, sagen) aangeleverd wordt door de conservator cultuur van TwentseWelle. De bezoekers krijgen op deze wijze een historisch correct beeld voorgeschoteld. In december 2013 zal dit project afgerond worden, en zal de kijker een plaats krijgen in Het Grote Verhaal. Het eerste onderdeel van de Identiteitsruimte, waarin vertegenwoordigers van verschillende bevolkingsgroepen in Twente worden geportretteerd, wordt afgerond. In dit jaar zal verder gewerkt worden aan de implementatie van andere onderdelen m.b.t. het begrip Identiteit. Eenvoudig te realiseren verbeteringen van de routing in Het Grote Verhaal worden toegepast en de rode draad ervan verhelderd. Tot slot wordt er een project voorbereid, onder de naam “Het Huis van Verlangen”. Een soort tweede “los hoes” waarin we een Twentse fabrikantenfamilie gaan huisvesten. Deze Twentse familie zal worden bedacht en samengesteld door auteur Jaap Scholten en beeldend kunstenaar/fotograaf Rommert Boonstra. Het is een fictieve familie; de verhalen vormen een soort streekroman, gebaseerd op historische feiten, vermengd met fictie.

Streektaal Er gebeurt veel op streektaalgebied in Twente. Soms dubbelop en soms blijven er ook witte vlekken terwijl er wel behoefte is aan invulling daarvan. TwentseWelle wil in 2012 de mogelijkheden


11 onderzoeken voor het ontwikkelen van een taalactiviteitenkaart. Deze kaart biedt zicht op alles wat met streektaal te maken heeft. Voor de consument een goed overzicht, voor de aanbieders een middel om tot betere afstemming te komen. In de maand maart dialectmaand had TwentseWelle een primeur met de presentatie van een museum audiotour, volledig in de streektaal. De Twentse tekst is van de schrijver en cabaretier Herman Finkers. Hij sprak ook zelf de tekst in op de van hem bekende wijze. De audiotour werd met een feestelijk programma in de dialectmaand maart in gebruik genomen. Taalactiviteitenkaart In 2012 is een start gemaakt met de inventarisatie van de regionale activiteiten op het gebied van streektaal. Na deze inventarisatie moet worden nagedacht over de publicatie, de presentatievorm en het geschikte platform. Daarbij kan ook in overweging worden genomen om andere cultuuractiviteiten op te nemen. Samenwerking In 2012 is de samenwerking met een groot aantal partijen die actief zijn op het gebied van de streektaal voortgezet. Punten van aandacht en overleg waren de samenwerkingsmogelijkheden, de positie van de minderheidstalen en de contacten met de verantwoordelijke overheden voor het streektaalbeleid. TwentseWelle onderhield intensieve contacten met de IJsselacademie. Wederzijdse advisering, gebruik van elkaars deskundigheid en de ontwikkeling van projecten en programma’s waren onderwerp van gesprek. De Kreenk vuur de Twentse Sproake heeft zich als vriendenvereniging verbonden aan TwentseWelle en genoot de daarbij behorende faciliteiten. Leden van het bestuur hebben zitting in de werkgroep streektaal. De streektaalconsulent schrijft frequent bijdragen voor ’n Bodbreef, het verenigingstijdschrift en in diverse activiteiten presenteren de dialectvereniging en TwentseWelle zich als partner. Ook werd er samengewerkt met en deelgenomen aan de overlegstructuren van de stichting Nederlandse dialecten, Overijsselse Schrieversbond, stichting Streektaal Organisatie Nedersaksisch Taalgebied (SONT) en de Nederlandse afdeling van het European Bureau for Lesser Used Languages (EBLUL). Met Twentse cultuurhistorische verenigingen werden contacten onderhouden en op verzoek werd advies uitgebracht inzake beleid en activiteiten rond streekcultuur en –taal. In samenwerking met enkele organisaties werd een goedbezochte Twentse taalcursus georganiseerd. Statusverhoging Nedersaksisch Lange en intensieve voorbereidingen ten bate van de promotie van het Nedersaksisch naar de hoogste status van het Handvest voor de Minderheidstalen leidden in 2012 tot een teleurstellend resultaat. Verantwoordelijk minister Spies wees het ingediende verzoek af. De onverwachte afwijzing was aanleiding voor het beleggen van een protestconferentie in het Drentse Grolle, de start van een digitale handtekeningenactie en de lancering van de website “Nedersaksisch is een taal”. Het SONT, de noordoostelijke provinciebesturen en de taalorganisaties blijven gezamenlijk optrekken om de gewenste statusverhoging op de politieke agenda te houden. Genoemde instanties ontwikkelen hiervoor in 2013 opnieuw initiatieven. Streektaalconferentie TwentseWelle werkte mee aan de organisatie van de zevende internationale streektaalconferentie, die jaarlijks plaatsvindt onder verantwoordelijkheid van de Stichting Nederlandse Dialecten (SND). De conferentie vond dit jaar plaats in het Gelderse Elst en had als thema “streektaal als erfgoed?”.


12 Taalkundigen, erfgoedprofessionals en beleidsmensen bogen zich over de vraag of streektalen ook geborgd moeten worden als een vorm van immaterieel erfgoed. Het jaar 2013 voorziet in een verdere versteviging van de samenwerking en afstemming van activiteiten tussen TwentseWelle en de IJsselacademie en het Historisch Centrum Overijssel.

Receptie, winkel en gastenbegeleiding

De ingezette lijn met betrekking tot de winkel en gastenbegeleiders wordt in 2012 doorgezet.

De nieuwe vormgeving van de winkel, die vorig jaar is ingevoerd heeft in 2012 zijn waarde bewezen. De winkel is voor bezoekers herkenbaarder en aantrekkelijker geworden. Het winkeloppervlak is uitgebreid met een boekenwand in de inloop van het museum. Winkel en receptie vormen nu een mooi geheel. De begeleiding van de gastenbegeleiding is gecontinueerd. In 2013 willen we het beleid m.b.t. de winkel aanscherpen. Op basis van de verkoopcijfers gaan we scherpere keuzes maken in het assortiment. De gastenbegeleiding wordt in de huidige vorm doorgezet.

Algemene PR en marketing In 2012 wilden wij de nieuwe website realiseren, wat door eerdere gebeurtenissen niet is gelukt. Rondom de verschillende exposities moet gewerkt worden met een evenemententeam om zoveel mogelijk goede activiteiten te plannen, voor extra reuring rondom de exposities. Algemeen bezoek In 2012 is het bezoekersaantal in het museum gestegen naar bijna 44.000 bezoekers. “Zeemonsters in Twente” bleek een goede trekker en ook Het Grote Verhaal blijft het goed doen bij het publiek. Zeker in bijvoorbeeld de voorjaarsvakantie en herfstvakantie, echte topweken, blijkt de speurkofferweek een publiekstrekker. 65% van onze bezoekers komt uit Overijssel. Die 65% bestaat uit 33% bezoekers uit Twente (zonder Enschede), 28% bezoekers uit Enschede en 4% van de bezoekers komt uit de overige delen van Overijssel. 10% van onze bezoekers komt uit Gelderland en daarna volgen de provincies NoordHolland en Zuid-Holland. In 2013 streven we naar een nog grotere spreiding. TwentseWelle heeft wel een vaste plek gekregen in Nederland museumland. Ook bij media is TwentseWelle een gerespecteerd museum dat volop aandacht krijgt voor zijn activiteiten. Voor de voetbalexpositie werd TwentseWelle een van de eerste begunstigden van het Blockbusterfonds waarvoor het veel aandacht kreeg. Het afgelopen jaar stonden we ook weer in de aandacht bij Koffietijd met de expositie ‘Zeemonsters’, en in Sterren op het Doek met Ilse de Lange. Beide programma’s komen tot stand in samenwerking met de BankGiro Loterij. De BGL is dan ook niet alleen een goede financiële partner, ook in promotioneel opzicht ondersteunen zij TwentseWelle bijzonder. Regionaal stond TwentseWelle ook flink in de aandacht met de lancering van de audiotour met Herman Finkers en Astrid Joosten, de lezing van Redmond O’Hanlon en natuurlijk de voetbalexpositie. Met behulp van Dick Mol, die nauw betrokken was bij de expositie ‘Zeemonsters’, behaalden we veel landelijke publiciteit voor deze expositie. We werden o.m. besproken in de Volkskrant, de Trouw, Waipiti en zelfs National Geographic besteedde aandacht aan ‘Zeemonsters’.


13 Site Op 12 juli 2012 is de nieuwe website live gegaan. Er zijn wat problemen aan vooraf gegaan, maar we hebben een prachtige moderne site gekregen die past bij de identiteit van TwentseWelle. Alle opmerkingen en kritiekpunten sinds de lancering zijn verzameld en in het begin van 2013 wordt een review gedaan om de site te optimaliseren. Het bezoekersaantal van de site is nog niet gestegen sinds we de nieuwe site hebben gelanceerd. We komen uit op gemiddeld zo’n 5.500 bezoekers per maand. De echte bezoekersaantallen van het museum zijn juist omhoog gegaan in 2012. De verwachting was dan ook dat ook de bezoekers aan de site zouden stijgen. Echter, er is ten tijde van de lancering geen nieuwe expo geweest en er is ook geen aandacht gevraagd voor de nieuwe site. De voetbalexpositie had veel bezoek naar de site moeten trekken en ook veel echte bezoekers. Helaas valt dit tegen. De zogenaamde “pagerank” van onze website is gedaald naar 5 (was in 2011 6). Dit is nog steeds goed, maar we willen natuurlijk weer terug naar 6. De daling van de pagerank is eenvoudig te verklaren door het lanceren van de nieuwe site. Hier zit een geheel nieuwe structuur achter, waardoor bepaalde links verloren gaan. Digitale nieuwsbrief In 2009 is de digitale nieuwsbrief van TwentseWelle van start gegaan. Maandelijks wordt deze verzonden aan alle relaties, medewerkers, vrijwilligers en geïnteresseerden. In 2012 is dit bestand gegroeid tot meer dan 1.600 adressen. Op de nieuwe site heeft het aanmelden voor de digitale nieuwsbrief een prominentere plek gekregen, waarbij we streven naar nog meer adressen. Sociale media In 2011 is het sociale-mediaplan voor TwentseWelle vastgesteld. Het is de bedoeling dat er binnen verschillende disciplines meer gewerkt wordt met deze media. Er wordt door onze “inhoudelijke” mensen nog niet geblogd hetgeen zeker een kwalitatieve verbeterslag zou zijn voor onze site en sociale-media-mix. Dit benoemen we in 2013 als speerpunt. Het aantal volgers op Twitter is weer hard gestegen tot bijna 2.600 en ook op Facebook groeide het aantal likes tot bijna 500 stuks. Ook op Hyves en YouTube is TwentseWelle onder de aandacht. Magazine We hebben voor het magazine het vierde seizoen achter de rug. Het magazine is uitgegroeid tot een professionele uitgave met inhoudelijke verhalen en aansprekende interviews. In 2012 hadden we onder meer interviews met Jan Mulder, Redmond 0’Hanlon en Jan Vennegoor of Hesselink. Het magazine is onder onze relaties verspreid en is te koop aangeboden in de museumwinkel. In 2012 zijn we gaan samenwerken met twee nieuwe partijen om het magazine te maken: Buro BAM voor de productie en Marco Krijnsen voor de teksten. Presentatie Audiotour Op 20 maart werd de audiotour met Herman Finkers en Astrid Joosten gepresenteerd. Dit werd een mooie avond, waarvoor TwentseWelle haar belangrijkste relaties had uitgenodigd. In samenwerking met de TC Tubantia was een lezersactie georganiseerd. De winnaars van deze actie werden ook uitgenodigd om deze bijeenkomst, met een privétour van Herman en Astrid door het museum, bij te wonen. Het leverde mooie reacties en publiciteit op. Museumweekend Het museumweekend leverde weer veel extra bezoek op. Zo’n 2.500 bezoekers kwamen dit weekend een kijkje nemen in TwentseWelle. Het moleculair koken kreeg veel belangstelling.


14 Burenavond De burenavond (speciaal voor beneficiënten van de BankGiro Loterij) werd dit jaar door ons georganiseerd in samenwerking met de Gemeente Enschede. De burenavond stond in het teken van de Nationale Sportweek. Bianca Leusink was speciale gast deze avond die met zo’n 150 gasten zeer geslaagd was. Streektaal In het verslagjaar is ruime aandacht gegeven aan het begeleiden, adviseren en leveren van bijdragen aan activiteiten van verenigingen en media. Er zijn bijdragen geleverd aan het RTV Oost programma Het Overijssels Hart en de streektaalconsulent was weekgast in een radioprogramma van RTV Oost dat in de dialectmaand maart volledig in het teken stond van de Nedersaksische streektalen. In maart, de dialectmaand, is een dubbelpagina in de TC Tubantia gewijd aan de streektaal en heeft de streektaalconsulent diverse bijdragen geleverd aan ‘n Bodbreef van de Kreenk vuur de Twentse Sproake. Verder werd zeven weken lang een Twentse woordzoeker ontworpen en gepubliceerd in de zomereditie van de TC Tubantia. In 2013 benoemen we publieksonderzoek als een van de speerpunten in het marketing en p.r.beleid. Er komt een kwalitatief onderzoek naar de bezoekers van de voetbalexpositie en ook wordt er een uitgebreide analyse gemaakt van de doelgroepen van TwentseWelle. Na de lancering van de site in juni 2012 krijgt deze nu een verbeterslag. De site zal iets publieksvriendelijker worden en activiteiten zullen gemakkelijker gevonden kunnen worden. Bij deze verbeterslag starten we ook met het bloggen door onze “inhoudelijke” mensen. Onze marketing en p.r.-coördinator neemt vanaf mei 2013 zitting in het bestuur van de sectie marketing en p.r. van de Nationale Museumvereniging. Wij gaan ‘Het Grote Verhaal’ in 2013 nog meer onder de aandacht brengen van het publiek.

Verenigingen TwentseWelle heeft verschillende verenigingen achter zich staan. De Vereniging Vrienden van TwentseWelle (VvTW), de Vereniging Oudheidkamer Twente (OKT), de Kreenk vuur de Twentse Sproake (KTS) en Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde Koenraad ter Kuile (KNVWS) zijn de belangrijkste. We wilden de relatie met de Vereniging Oudheidkamer Twente verbeteren. Daartoe waren we gesprekken van plan met het bestuur, onze directie en de Raad van Toezicht. Ook wilden we proberen onze Vereniging Vrienden van TwentseWelle te helpen met het vinden van nieuwe bestuursleden en zouden we een ondersteunende rol spelen in het organiseren van activiteiten. Mede door het aantreden van een nieuwe voorzitter bij de Oudheidkamer Twente zijn er gesprekken geweest om onze wens tot een verbetering van de samenwerking te bespreken. Dit heeft tot goede afspraken geleid. Bij de Vriendenvereniging TwentseWelle traden nieuwe bestuursleden aan. De activiteiten van de vereniging zijn geïntensiveerd, Dit heeft onder andere geleid tot enkele succesvolle bijeenkomsten. In 2013 zullen de directeur van TwentseWelle en de voorzitter van de Oudheidkamer aanschuiven bij de Raad van Advies. We gaan er vanuit dat dit de verhoudingen verbetert. We verwachten dat de opgaande lijn met betrekking tot de activiteiten van de Vrienden van TwentseWelle zich voortzet.


15

4. Ambitie 2: TwentseWelle, een bron De “bron” staat voor onze collectie. Deze is het hart van de organisatie van waaruit wij onze tentoonstellingen en activiteiten invulling geven. TwentseWelle is het museum dat de menselijke vindingrijkheid van toen én nu in beeld brengt. Daarvoor is aandacht nodig voor actuele ontwikkelingen en een oriëntatie op toekomstige ontwikkelingen.

Collectiedepots De ontzamelactie die we van plan zijn moet een grote ruimtewinst opleveren. Voor de overgebleven collectie in de externe depots wordt in 2012 een plan geschreven, waarin aangegeven wordt wat wij met deze collectie in de toekomst willen en wat dan de gewenste bewaaromstandigheden moeten zijn. Aan de hand van dit plan worden nut en noodzaak van het aanhouden van een extern depot opnieuw beoordeeld. In 2012 is de opdracht echter nog wat preciezer geformuleerd: van de hele ambitie “bron” zal een analyse gemaakt worden, niet alleen van de collectie in de externe depots. In deze analyse zullen verschillende scenario’s weergegeven worden. Scenario’s waarin de gevolgen van afstoten of verplaatsen van verschillende deelcollecties beschreven staan, maar ook scenario’s met de gevolgen van het instellen van andere klimaatseisen in alle depots, zowel de interne als externe depots. Van het Ecodrome (Stichting NAMEZ), dat april 2012 zijn deuren heeft moeten sluiten, heeft TwentseWelle onder andere een aantal metalen kasten van het merk Magista gekregen. Deze kasten zullen in 2013 op de rolstellingen geplaatst worden in Depot 1. Hierdoor zal een kleine verhuizing plaats vinden van de objecten die nu in houten kasten (o.a. standplaats e.d.) geplaatst zijn. Op termijn is het de bedoeling dat ook op de andere, overgebleven rolstellingen, waar nu houten kasten en stellingen zijn geplaatst, metalen kasten geplaatst gaan worden. Er zullen nog fondsen gezocht moeten worden om dit te realiseren. In 2012 zijn de collecties insecten, schelpen en de geologische collectie Winterswijk doorgewerkt door de verantwoordelijke vrijwilligers. De collecties zijn deels gedetermineerd en er zal in 2013 begonnen worden met de registratie. De analyse ten behoeve van de ontzamelacties in alle depots zal in 2013 uitgevoerd worden en er zal een begin gemaakt worden met de ontsluiting van de geologische collectie Staring.

Objectregistratie We wilden het nieuwe objectinformatiesysteem voor het “Open Depot” activeren, met de mogelijkheid tot interactiviteit voor bezoekers. Uit een eerste test met het systeem bleek dat alle 3.600 objecten nagekeken moesten worden en een specifieke standplaats binnen het Open Depot moesten krijgen. Door dit handwerk trad vertraging op. Automatiseringsproblemen zorgden daarbij voor verder uitstel, In 2012 is verder gegaan met het controleren en koppelen van gegevens in Adlib en het huidige objectinformatiesysteem. Dit project zal in 2013 een vervolg krijgen. In 2012 is de collectie in het stalendepot voor een deel opgeschoond. Niet relevante boeken zijn overgebracht naar de reguliere bibliotheek.


16 In 2012 heeft veel onderzoek aan de collectie plaatsgevonden onder andere door de universiteit in Bonn. Dit voornamelijk aan onze collectie paleontologie en met name de Zeesauriers van Winterswijk. In 2012 is het onderzoek naar de vroegere textielfabriek Het Rozendaal afgerond. Er is veel informatie verzameld over de fabriek zelf, de familie van eigenaars en over diverse objecten. In 2013 wordt in het Open Depot een eenheid ingericht met materiaal over Het Rozendaal. In 2012 is een uitgebreide beschrijving gemaakt van de wapens in het Open Depot. Deze beschrijving wordt getoetst door een wapenspecialist waarna de nieuwe informatie toegevoegd wordt aan het objectinformatiesysteem. In 2012 is de gehele collectie sieraden in het kader van de restaurateuropleiding wetenschappelijk onderzocht Het nieuwe objectinformatiesysteem zal in april 2013 operationeel worden. Er wordt een begin gemaakt met het ontsluiten en selecteren van de verzameling stofstalen. De inventarisatie van de aanwezige archieven van de voormalige textielfabrieken in Twente zal in 2013 afgesloten worden. Daarna wordt bekeken waar deze archieven ondergebracht moeten worden. Deze activiteiten in het stalendepot zullen ruimtewinst opleveren waardoor andere collectie-onderdelen beter opgeslagen kunnen worden. Er zullen een tweetal nieuwe soorten sauriërs beschreven gaan worden in onder andere het gerenommeerde Nature Communications. De uitkomsten van het onderzoek aan de collectie sieraden worden in 2013 opgenomen in ons collectieregistratiesysteem Adlib.

Aanwinsten De zoektocht naar “Religiosa” gaat nog steeds door. Het tot nu toe gevonden en aangeboden materiaal is te recent of heeft geen banden met Twente. In 2012 gaan we ook gericht op zoek naar voorwerpen voor het Los Hoes, waarbij de focus ligt op een periode 100 jaar eerder dan de huidige inrichting. Vanuit het Ecodrome zijn een groot aantal eieren, vogel- en zoogdierschedels, opgezette vogels en geologische objecten binnengekomen. De schenking van de collectie van het Ecodrome (NAMEZ) is voorspoedig verlopen door het lidmaatschap van de SNNC (Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties). Hierbij zijn alle grotere natuurhistorische musea in Nederland aangesloten. Het laatste deel tropische schelpen dat afgestoten wordt, bestemd voor Het Natuurhistorisch Museum te Rotterdam, ligt gereed om getransporteerd te worden. Dit zal begin 2013 plaatsvinden. Van de heer W. Veldkamp heeft TwentseWelle een collectie van 4.000 kevers ontvangen in 2012. Ook in 2013 zal de heer Veldkamp 4.000 kevers schenken. Deze kevers worden op het ogenblik in de collectie geïntegreerd en beschreven. Van Wonderryk Twente Natura Docet heeft TwentseWelle een aantal vogels gekregen die op termijn opgezet zullen gaan worden. Hierbij zitten onder andere ijsvogels en roofvogels. Van de heer R. Bleeker heeft TwentseWelle een skelet van een Nothosaurus uit Winterswijk in permanente bruikleen gekregen. Ook heeft hij een schedel van een nieuw beschreven zeesauriër, eveneens uit Winterswijk, geschonken. Deze kleine nieuwe zeesauriër wordt in 2013 in Nature


17 Communications beschreven als onder andere een nieuw genus en soort en zal vanaf april 2013 in het museum te zien zijn. Religiosa: ter vervanging van de heiligenbeelden boven het diorama Geloof en Rampspoed zijn in 2012 drie beelden aangekocht, in 2013 komen daar nog vier beelden bij. Los Hoes: de tafel en de stoelen zijn vervangen door midden-19de-eeuwse exemplaren die door bezoekers gebruikt mogen worden. de

Aanwinsten cultuurhistorische collectie 2012: een bijzondere aanwinst zijn twee 19 -eeuwse bijbeltjes. De schenkster van deze boekjes is opgegroeid in de Twentse buurtschap Twekkelo en ste emigreerde rond haar 25 naar Zwitserland. Ze nam verschillende familiestukken mee, o.a. deze bijbels van haar groot- en overgrootmoeder. Na 40 jaar besloot ze de bijbels terug te brengen naar Twente en schonk zij ze aan TwentseWelle. De schenking van Het Ecodrome zal in 2013 verder ontsloten worden. De geologische collectie zal samen met Wonderryk Twente Natura Docet worden opgesplitst in twee collecties namelijk het WWW gebied (waaronder Twente) en het bekken van Munster. Mogelijk wordt de collectie van het WWW gebied door Natura Docet in beheer gegeven aan TwentseWelle. Daar komt in juni 2013 duidelijkheid over. Eind 2013 zal de collectie geïntegreerd zijn met de collectie van TwentseWelle.

Informatiecentrum “De Verdieping” TwentseWelle profileert zich als het kenniscentrum voor streektaal en –cultuur. Het kenniscentrum met een bibliotheek en archief “de Verdieping” herbergt een uitgebreide verzameling uitgaven, documentatie en beeldmateriaal over Twente, zijn bewoners, steden, natuur en cultuur. Daarnaast is de functie van streektaalconsulent, die reactief en proactief voorziet in advisering en kennisoverdracht van de Nedersaksische streektalen, ondergebracht bij TwentseWelle. In 2012 wilden we de informatievoorziening voor bezoekers verbeteren. Dit door digitaal meer en betere objectinformatie te bieden. Deze informatie heeft waar mogelijk ook een relatie met de dan plaatshebbende wisselexposities. Daarnaast kunnen in en rond “de Verdieping” kleine presentaties plaatsvinden met objecten die binnen de verdieping beheerd worden. De eerste presentatie in voorbereiding is er een van historische ansichtkaarten. “Voor het te laat is…” In 2012 is het project “Voor het te laat is…” van start gegaan onder leiding van TwentseWelle. Nemo (Amsterdam), Bijzondere Collecties Universiteit Amsterdam, Continium Kerkrade, Heim Hengelo en TwentseWelle ontwikkelden in 2011 een projectomschrijving met als titel “Voor het te laat is…”. Het zijn allen musea met veel apparaten of machines in de collectie, waarvan de gebruikers nog in leven zijn. Deze kunnen nu nog vertellen over het gebruik van deze machines. Het project "Voor het te laat is..." is een oral-history project, waarbij de gebruikers aan het woord komen. In het verleden zijn er vaker projecten als deze geweest, die allen zonder resultaat gestrand zijn. De financiële middelen waren beperkt en er werd zonder uitzondering gebruik gemaakt van professionele filmers. Het belangrijkste eindproduct van dit project is een handleiding voor vrijwilligers. In deze handleiding moet komen te staan op welke wijze een klein team geheel zelfstandig semi-professionele filmpjes kan maken. Op deze wijze moet het mogelijk worden op een grotere schaal getuigenissen vast te leggen. De handleiding komt tot stand door de ervaringen die opgedaan worden met 50 filmpjes, per organisatie 10 filmpjes. De handleiding wordt na afronding van het project gratis ter beschikking


18 gesteld aan alle musea in Nederland. De projectaanvraag is door het Prins Bernhard Cultuurfonds gehonoreerd, TwentseWelle is penvoerder en heeft de projectleiding. Streektaal TwentseWelle heeft zitting in de kwaliteitsraad van de Twentse Taalbank. Deze raad bewaakt en rapporteert opzet, planning en voortgang van de Taalbank en de wijze van verzamelen, conserveren en registreren. Met name de digitale toegankelijkheid voor het publiek, afstemming en uitwisselbaarheid met andere geautomatiseerde systemen voor collectiebeheer hebben daarbij de bijzondere aandacht van TwentseWelle. Dat is andere taal Voor de in 2012 geproduceerde TV-serie “Dat is andere Taal” vervulde de streektaalconsulent op verzoek van het productiebedrijf een consulterende en adviserende rol over formule, opzet en inhoud van acht afleveringen over hedendaagse vraagstukken rond de streektalen. In twee afleveringen stond de Twentse taal centraal. De serie is in 2012 uitgezonden door de nationale televisiezender NTR en een groot aantal regionale omroepen. “Dat is andere taal” heeft tevens een eigentijds document opgeleverd over de huidige status en positie van de streektalen en dialecten in de Nederlandse samenleving. Canon van Overijssel De inhoudelijke uitwerking van de canon van Overijssel heeft voor een groot deel in het verslagjaar plaatsgevonden. De streektaalconsulent heeft provinciebreed het initiatief en de coördinatie op zich genomen voor acties om in de beoogde canon een volwaardige plek en afgewogen beschrijving van de Overijsselse streektalen te bewerkstelligen. Doel daarbij was een historisch verantwoorde beschrijving van de streektaal, waarbij alle facetten, zoals geschiedenis, proza, poëzie, dagelijkse voertaal, wetenschappelijk onderzoek en de positie van streektalen anno 2012, werden belicht. Gebruikmakend van diverse voorstellen, suggesties en adviezen werken de IJsselacademie en TwentseWelle samen aan de nadere uitwerking van het venster op streektalen in Overijssel. Advies De streektaalconsulent adviseerde, ondersteunde en begeleidde meerdere studenten bij projecten, waarbij taal een element vormde voor onderzoek en studie. voortgezet onderwijs- en PABO-studenten vonden daarbij TwentseWelle als kenniscentrum van de streektaal, alsmede enkele studenten taalwetenschappen van universitaire opleidingen. Er werd regelmatig een beroep gedaan op de consultancyrol en deskundigheid van de streektaalconsulent. De vragen varieerden van verzoeken voor vertalingen, toegepaste spellingswijzen, het verzorgen van lezingen en presentaties t.b.v. verschillende doelgroepen en deelname aan forumdiscussies over streektaal en -cultuurgerelateerde onderwerpen. Uitgaven Uitgeverij TwentseWelle bracht in 2012 enkele uitgaven uit, waarvoor de eigen cultuur de pijler vormt. In kasteel Twickel beleefden de traditionele uitgaven het Jaarboek Twente en de Twentse Almanak 2013 hun officiële presentatie. In de Plechelmusbasiliek van Oldenzaal kreeg de uitgifte van vijf boeken met vertalingen van de Oudsaksische Heliand uit het jaar 830 naar het Gronings, Westmunsterlands, Achterhoeks en Twents aandacht. Ook verscheen een algemeen deel met originele tekst, wetenschappelijke verantwoording en bibliografie en een woordenlijst. Het project “Voor het te laat is….” wordt eind november 2013 afgerond. In 2013 is de focus van de kwaliteitsraad Taalbank gericht op de presentatie en beschikbaarstelling


19 van het publieksdeel van de Twentse Taalbank. Ook zal de officiële presentatie van de provinciale canon plaatsvinden. In 2013 zal TwentseWelle meer afstemming met de IJsselacademie en Het Historisch Centrum Overijssel zoeken en op basis hiervan een gezamenlijke aanvraag voor subsidie indienen bij de Provincie Overijssel.


20

5. Ambitie 3: TwentseWelle, een ingrediënt Deze ambitie gaat over de maatschappelijke functie van het museum. Daaronder verstaan wij op dit moment vooral programma’s voor scholen.

Educatieve programma’s In 2012 staat de inzet van de medewerkers publieksbegeleiding in het teken van voorlichting, werving van scholen en evaluatie van de schoolbezoeken. Voor een verdieping van de communicatie met de scholen wordt gewerkt aan een kennismakingsprogramma, dat op scholen via het digitale schoolbord vertoond kan worden. In het kader van de combinatiefunctie worden de programma’s “Maak Mee Museum” en “Km2” verder uitgewerkt. De uitwerking van het programma “Land van Later” is afhankelijk van voldoende subsidie. We onderzoeken de mogelijkheden van digitalisering van “Het Twents Kwarteerken”, zodat dit lesmateriaal op een meer moderne en adequate wijze toegepast kan worden. In 2012 zal het project “De Taal van Overijssel” zijn beslag krijgen. De kennismakingscursus Twents wordt in 2012 vervolgd. De educatieve dienst van TwentseWelle heeft zich in 2012 gericht op continuering van het aanbod, aanzetten gegeven tot actievere werving van groepen, het opzetten en uitvoeren van evaluatie van programma’s en heeft actief bijgedragen aan de ontwikkeling van het stedelijk beleid cultuureducatie met Kwaliteit. Aanbod TwentseWelle heeft het aanbod aan het onderwijs, dat in de afgelopen jaren is ontwikkeld gecontinueerd. Het betreft de volgende onderdelen: Primair Onderwijs Voor groep 4-5: “De Tijdswinkel”. ”. Leerlingen onderzoeken één onderwerp (werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten of vervoer) in vijf verschillende tijdsperioden (tijd van jagers en verzamelaars, tijd van eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, tijd van fabrieken en onze tijd). Het programma sluit aan bij de leergebieden Ruimte en Tijd. Voor groep 5-6 of 7-8: “De Rode Draad van Twente”. Deze speurtocht is een kennismaking met de hoofdtentoonstelling ‘Het Grote Verhaal’. Het programma sluit aan bij de leergebieden Ruimte en Tijd. Groep 5 en 6: “Jagers-Verzamelaars in Twente”. Het onderwijsprogramma Jagers en Verzamelaars in Twente draait om de twaalf leden van een groep jagers en verzamelaars. Ieder stamlid heeft een eigen amulet. Op dit amulet staat een code die verwijst naar opdrachten. Groep 6 en 7: “Stoom, machines en arbeiders”. Het onderwijsprogramma Stoom, machines en arbeiders draait om het leven tijdens de industrialisatie.


21 Voortgezet Onderwijs Het Klimaat Het onderwijsprogramma Klimaat behandelt een ‘hot-item’ waar jongeren binnen en buiten school mee te maken krijgen. De grote hoeveelheid fossielen met bijbehorende touchscreens, maar ook een exclusieve 3D-klimaatfilm en presentaties over de steeds nadrukkelijkere menselijke aanwezigheid op aarde, maken de hoofdtentoonstelling Het Grote Verhaal zeer geschikt om met het programma Klimaat dit thema te verkennen. Evolutie Met het onderwijsprogramma Evolutie maakt TwentseWelle een zeer abstract onderwerp voor leerlingen aanschouwelijk. Het besef dat veranderende omstandigheden voortdurende aanpassingen vergen van het leven op aarde geeft leerlingen meer inzicht in het duizelingwekkende thema evolutie. De Fabriek Het onderwijsprogramma De Fabriek past binnen het thema Industrie en gaat over de industrialisatie van Twente vanaf 1860. Van Twentenaar tot Wereldburger Het onderwijsprogramma Van Twentenaar tot Wereldburger laat zien hoe Twente zich heeft ontwikkeld vanaf 1800 op verschillende gebieden: infrastructuur, urbanisatie, vervoer en tradities en communicatie. Zeemonsters In 2012 is er in het kader van de tentoonstelling Zeemonsters een programma aangeboden aan het primair onderwijs. Art2go Tetem kunstruimte organiseert voor het voortgezet onderwijs het programma Art2go. Dit programma wordt op meerdere locaties uitgevoerd, waarvan TwentseWelle er één is. Overig Onderwijs Educatieve groepen buiten het primair onderwijs en voortgezet onderwijs komen met een specifieke vraag, die zij in samenspraak met het museum invullen. Dit betreft meestal groepen uit het HBO en Volwasseneneducatie. Zo doen jaarlijks studenten van AMFI onderzoek in de kledingcollectie van TwentseWelle om inspiratie op te doen voor hun eigentijdse ontwerpen. Ook in 2012 was dit het geval. Resultaten Het museum is door 279 groepen bezocht met een totaal van 7.490 leerlingen/studenten. Deze zijn onderverdeeld in Primair, Voortgezet en Hoger Onderwijs. Onderstaande tabel geeft de verdeling aan naar soorten onderwijs en aantallen per groep.


22 Kengetallen Schoolbezoeken Bezoekcijfers Schoolbezoeken

Basisscholen Voortgezet onderwijs Hoger onderwijs 'Overig'

Aantal 279 144 108 19 8

Bezoekers

% 52% 39% 7% 3%

7.490 3.816 2.906 532 416

Basisscholen Voortgezet onderwijs Hoger onderwijs 'Overig' Leerlingen per bezoek

51% 39% 7% 6%

30

Programma aanbod Het bezoek aan de verschillende programma’s is in onderstaande tabel weergegeven.

Programma

% aantal

Aantal

LeerLeer lingen

LL/ Bezoek

% LL

Diversen

54

19%

1.586

21%

29

De Rode Draad

51

18%

1.511

20%

30

Zeemonsters

44

16%

1.080

14%

25

Art2Go

40

14%

646

9%

16

Jagers en verzamelaars

20

7%

501

7%

25

Tijdswinkel Stoom, machines en arbeiders

16

6%

437

6%

27

17

6%

408

5%

24

Klimaat

10

4%

292

4%

29

Waterwereld

9

3%

287

4%

32

De Fabriek Van Twentenaar tot Wereldburger

7

3%

285

4%

41

5

2%

259

3%

52

Het Grote Verhaal

3

1%

120

2%

40

Evolutie

3

1%

78

1%

26

Cultuurbus TwentseWelle heeft i.s.m. de OAD ook in 2012 de Twentse Cultuurbus laten rijden om het bezoek aan het museum laagdrempelig te houden. 87 groepen met ruim 2.500 leerlingen hebben hiervan gebruik gemaakt. Werving TwentseWelle heeft in 2012 een ronde gemaakt langs alle Twentse gemeenten, waar gesproken is met burgemeester of wethouder en een beleidsambtenaar cultuur. Onderwerp van gesprek was o.a.


23 het aanbod van TwentseWelle voor het onderwijs en de Twentse Cultuurbus t.b.v. het vervoer van leerlingen. Promotieteam In 2012 zijn aanzetten gegeven voor het vormen van een promotieteam, dat de scholen in de regio kan bezoeken om aan het onderwijsteam voorlichting te geven over het educatief aanbod. Het is in dit jaar nog niet tot concrete uitvoering gekomen. Evaluatie Via een internetenquête is aan begeleiders vanuit school gevraagd om de educatieve programma’s van TwentseWelle in 2012 te evalueren. Hoofdpunten uit de evaluatie zijn: -

-

Iets minder dan de helft van de begeleiders vanuit school had in 2012 al eerder een bezoek aan het museum gebracht, maar de loyaliteit van deze ‘herhaalbezoekers’ is groot. Ook leggen herhaalbezoekers gemakkelijker contact met het museum via de e-mail en de telefoon. De website blijkt voor iedereen het belangrijkste communicatiemiddel. De reactie van de leerlingen was bij 91,4% van de schoolbezoeken positief. Voor de service en voorlichting scoort het museum een 8,5. De aansluiting van het programma op de wensen van de school krijgt een 8. Het is nodig om het programma meer relevant te maken voor de groepen die nu nog niet komen. De begeleiders vanuit school waren in grote meerderheid (73%) tevreden over de tijdsplanning van het bezoek. De helft van de begeleiders vanuit school geeft aan met door TwentseWelle beschikbaar gesteld lesmateriaal in de klas gewerkt te hebben. Bij 38% van de respondenten is een bezoek aan TwentseWelle opgenomen in het curriculum. Een derde wil terugkomen, maar twijfelt nog over de opname van het museumbezoek in het curriculum van de school. De beslisfactoren zijn het beschikbare budget, het aanbod van het museum en de beschikbare tijd.

Combinatiefunctie Programma’s In 2012 liep de combinatiefunctie TwentseWelle-Laresschool af. In het kader van deze functie is in 2012 o.a. gewerkt aan de concepten ‘KM2’ en ‘Land van Later’. In deze programma’s doen de leerlingen onderzoek naar de eigen omgeving. De definitieve uitwerking en implementatie van deze programma’s brengen de nodige kosten met zich mee, waarvoor in het afgelopen jaar geen dekking is gevonden. Cultuureducatie met Kwaliteit In Enschede is in samenspraak met de gemeente een gezamenlijke aanvraag ontwikkeld door 12 culturele instellingen in het kader van Cultuur met Kwaliteit. CmK is nieuw beleid vanuit de landelijke overheid met als doel cultuureducatie een vaste plaats te geven in het curriculum van het primair onderwijs. TwentseWelle heeft aan dit plan een substantiële bijdrage geleverd. Het concept Maak Mee Museum dat in het kader van de combinatiefunctie is ontwikkeld is in het CmKplan ingebracht als raamwerk voor het deelgebied Erfgoed. Streektaal Primair Onderwijs Het Twents Kwarteerken, een lessenserie voor het basisonderwijs, bleef beschikbaar en werd enkele keren op verzoek geïntroduceerd op basisscholen. In 2012 zijn geen acties ondernomen voor actieve promotie van dit lespakket. In het verslagjaar zijn verkennende werkzaamheden gestart om tot een


24 meer eigentijds lespakket voor de Twentse taal te komen, dat aansluit op de huidige onderwijsmethoden en hulpmiddelen, zoals het digitale schoolbord. In 2013 worden de verkenningen en inventarisatie van mogelijkheden afgesloten en moet een concrete projectformulering haar beslag krijgen. Volwasseneneducatie In samenwerking met historische vereniging De Dree Marken organiseerde TwentseWelle een taalcursus. Omwille van het overweldigende succes van de kennismakingscursus Twents, een samenwerking tussen TwentseWelle en een lezersactie van de TC Tubantia, in het najaar van 2011 kregen bijna vijftig belangstellenden in 2012 de mogelijkheid deze cursus alsnog te volgen. De Taal van Overijssel Het eindresultaat van het project “De Taal van Overijssel” werd in november officieel gepresenteerd in het gemeentehuis van Hellendoorn. Het gezamenlijke project van de IJsselacademie en TwentseWelle beoogde de ontwikkeling van een website met digitaal les- en cursusmateriaal en de toegankelijkheid van informatie en documentatie over de Overijsselse streektalen te bevorderen. De taalcursussen worden provinciebreed aangeboden via de ROC’s en Volksuniversiteiten. Voor de toekomst worden materiaal en digitale omgeving verder geprofessionaliseerd en vormt de cursus structureel onderdeel van het aanbod van deze instellingen voor volwasseneneducatie. Er is inmiddels voldoende potentiële belangstelling getoond voor de start van de eerste cursussen in 2013. In 2013 zal er vanuit de educatieve dienst (in principe) een flinke bijdrage geleverd worden aan de uitvoering van het plan cultuureducatie met Kwaliteit. Dit is afhankelijk van de goedkeuring van de aanvraag door de overheid. De eerste voortekenen zien er zeer positief uit. Voor de zomervakantie gaat het promotieteam van start om op de scholen in Enschede en omliggende gemeenten voorlichting over ons aanbod te geven.


25

6. Ambitie 4: TwentseWelle, een aandachttrekker Aandacht trekken met ons programma van tijdelijke tentoonstellingen, publieksactiviteiten en evenementen is een dringende noodzaak. Dat heeft vooral als doel jaarlijks minimaal 50.000 mensen per jaar naar het museum te trekken en het netwerk van belangstellenden voor ons museum uit te breiden. We wilden een programma waar de regio trots op is en waar mensen uit het hele land op af komen. De relatie met Twente, die geen keurslijf mag zijn, houden we daarbij steeds in de gaten. Ons tentoonstellingsprogramma in 2012 zag er als volgt uit: “Ontrafel, breiwerk in de mode”, t/m 4 maart 2012 “Zeemonsters in Twente”, 6 april t/m 28 oktober 2012 “1-1, elf idolen en Jan Mulder”, vanaf 24 november 2012 Het bezoekersaantal in 2012 was een verbetering t.o.v. 2011 maar viel alsnog tegen. Het jaar sloot af met 44.000 bezoekers. Dat is minder dan we verwacht hadden. We zijn het jaar ingegaan met drie tentoonstellingen van eigen leest, om daarmee unieke producten te kunnen tonen aan het publiek. De tentoonstelling Zeemonsters heeft redelijk aan de verwachtingen voldaan. Maar vooral van de voetbaltentoonstelling hadden we in de openingsmaand fors meer bezoekers verwacht “Ontrafel, Ontrafel , breiwerk in de mode” De expositie "Ontrafel, breiwerk in de mode" was in 2012 nog tot in de voorjaarsvakantie te zien. Tijdens deze voorjaarsvakantie was er een slotakkoord, een kleine toevoeging aan deze expositie. In de ontvangsthal van het museum was een mini-expositie te zien, met een overzicht van wat er momenteel in Nederland, buiten de huiskamer, gebreid wordt. Te zien waren onder andere kledingstukken en gebruiksvoorwerpen (als steunkousen) uit de in Nederland overgebleven breifabrieken, brei-kunstwerken door hedendaagse kunstenaars en breiwerk van verschillende design-specialisaties van Hogescholen. De twee belangrijkste stukken waren een gebreide hartklep en een Citroen C1 met grote deken, deze speelde een rol in een ster-reclame voor dit automerk. Op zondagmiddag 5 februari gaf het bekende breiduo Arne&Carlos een workshop/lezing in TwentseWelle. Maar liefst twee maal was de zaal uitverkocht en het publiek was erg enthousiast. “Zeemonsters in Twente” Twente ” De expositie Zeemonsters is te bezoeken geweest van 5 april-28 oktober 2012. Deze tentoonstelling liet zeesauriërs zien uit het Mesozoïcum. Deze zeesauriërs zwommen ook in Oostelijk Nederland rond tijdens het Trias en veel vondsten waren dan ook afkomstig uit Ratum bij Winterswijk. TwentseWelle heeft Redmond O’Hanlon gevraagd deze tentoonstelling te openen, wat hij met veel plezier heeft gedaan. De tentoonstelling is ontstaan vanuit het gegeven, dat TwentseWelle een grote collectie heeft van fossiele sauriërbotten uit Winterswijk afkomstig uit de voormalige collecties van de heren Diepenbroek en Kolstee. Tijdens het voortraject heeft TwentseWelle besloten om een tweetal reconstructies van Nothosaurus marchicus te laten maken door de kunstenaar Remie Bakker. Samen met wetenschappers uit binnen- en buitenland zijn deze reconstructies tot stand gekomen. De PR rondom de tentoonstelling was enorm. De reconstructies en de tentoonstelling heeft in bijna alle landelijke dagbladen gestaan waaronder NRC, Volkskrant, AD, Tubantia e.a. Uitzendingen van Koffie max (Omroep Max) en Vroege Vogels (VARA) hebben de tentoonstelling en de reconstructies belicht en zelfs heeft er een artikel in de National Geographic gestaan. Dit alles heeft geresulteerd in een bezoekersaantal van ruim 9.000 bezoekers. Voor de bruiklenen in de tentoonstelling heeft TwentseWelle gebruikt gemaakt van gerenommeerde collecties van NCB Naturalis, Museum voor Natuurwetenschappen Brussel, Natural History Museum London, Staatliches Museum für Naturkunde


26 Stuttgart, Paläontologisches Institut und Museum der Universität Zürich, Steinmann Institute for Geology, Mineralogy and Paleontology Bonn University en diverse priveverzamelingen. Verder heeft het bedrijf 100% FAT en Aart Walen te Doornenburg geholpen met de totstandkoming van de tentoonstelling. Activiteiten Activiteiten Redmond O’Hanlon heeft 6 april 2012 een lezing gehouden over zijn reis naar de Congo. Dit was een druk bezochte lezing met rond de 200 deelnemers. In oktober 2012 hebben nog een tweetal lezingen plaatsgevonden in het kader van de tentoonstelling “Zeemonsters in Twente”. De lezing van de heer Dr. Paul Albers ging over de ontdekking van Nothosaurus winterswijkensis en de gevolgen daarvan. Door nader onderzoek bleek dat Nothosaurus winterswijkensis toch synoniem is voor Nothosaurus marchicus. De lezing van de heer Dick Mol ging over de Yukagir Mammoet uit Siberië. Deze mammoet werd ook geportretteerd in een documentaire van Discovery Channel. Verder was er nog het project “Museumjeugduniversiteit” dat lezingen in TwentseWelle organiseerde rondom het thema “opgraven” wat direct aansloot bij de tentoonstelling “Zeemonsters in Twente” (zie verder ambitie 3: ingrediënt). “1“1-1, elf idolen en Jan Mulder” Onder deze titel ging op 23 november een nieuwe tentoonstelling over voetbal en samenleving van start. Jan Mulder trad op als gastconservator en interviewde elf bekende Nederlanders over hun voetbalidool en wat voetbal voor hen betekende. De interviews zijn te zien in de tentoonstelling en de idolen worden geportretteerd, omlijst met beelden van de samenleving uit de betreffende periodes. Verschillende thema’s als Voetbal en Oorlog, Professionalisering, Supporters en Media zijn uitgewerkt en er is ruim aandacht gegeven aan de geschiedenis van het voetbal in Nederland met de focus op Twente. Waar, zoals tijdens de ontwikkeling van de tentoonstelling vastgesteld werd, in Enschede voor het eerst in Nederland gevoetbald werd en niet, zoals tot voor kort gedacht, in Haarlem. De tentoonstelling is verder aangekleed met tal van kunstvoorwerpen o.a. van de hand van Kim de Ruysscher, die ook tekende voor een groot deel van de uitvoering van de bijzondere vormgeving. Bijzonder is ook de samenwerking met 21Rozendaal, de kunstruimte van Concordia, die bij de tentoonstelling getrokken werd. Hier kwamen de 12 beelden uit de tuin van de KNVB van het e Nederlands sterrenelftal van de 20 eeuw te staan in het kader van een kunstwerk van Maze de Boer. De tentoonstelling kon op een hoog niveau vormgegeven worden door bijdragen van de BankGiro Loterij en het Blockbusterfonds. Door de uitwerking van het thema, de betrokkenheid van Jan Mulder en de verschillende bijdragen kon de tentoonstelling zich verheugen op een brede belangstelling in de media. De oproep van Jan Mulder voor de top 100 voetbalspelers aller tijden werd ondersteund door de TC Tubantia. Ook de opening leverde flink wat free publicity op. O.a. Koffietijd, EDNED, Radio Oost, Radio 3, Voetbal International en de TC Tubantia besteedden aandacht aan de expositie. Door een extra bijdrage uit het Blockbusterfonds konden wijzelf ook behoorlijk wat marketingactiviteiten ontplooien en waren we in de beginmaanden goed zichtbaar door het uitgeven van een special bij de TC Tubantia, tv-spots op de publieke zenders, advertenties en een interview in de Volkskrant, posters langs de kant van de weg en verschillende andere advertenties.


27 Zoals het zich echter in 2012 liet aanzien valt de publieke belangstelling voor de tentoonstelling tegen. Ligt dit aan de datum van opening (vlak voor de feestdagen), Serious Request of toch gewoon aan het feit dat voetbalfans geen museumbezoekers zijn en museumbezoekers geen voetbalfans. Hier doen we onderzoek naar. “1-1, elf idolen en Jan Mulder” is te bezoeken tot en met 20 mei 2013. In deze periode worden nog verschillende activiteiten georganiseerd, zoals voetbalcafés, dansactiviteiten en freestyledemonstraties. André Hottenhuislezing De André Hottenhuislezing, een jaarlijks in de dialectmaand maart terugkerende lezing, waarin streektalen vanuit een wetenschappelijke invalshoek worden beschouwd, had de vertaling van de Heliand tot onderwerp. Het evangelische gedicht in het Oudsaksisch uit 830 is vertaald naar enkele Nedersaksische streektalen, zoals die heden ten dage worden gesproken. Prof. dr. Anne van der Meiden en drs. Harry Morshuis, verantwoordelijk voor de vertaling naar het Twents, gaven aan honderd belangstellenden een uitvoerige uiteenzetting over de inculturatie van de Heliand en de aanpak, werkwijze, overeenkomsten en verschillen met de streektalen van dit moment. De lezingenreeks wordt in 2013 voortgezet. Twentse Jazzerieje De Twentse Jazzerieje beleefde in 2012 haar tweede editie. Het concours van jazzsongs in de streektaal kreeg een uitbreiding met deelnemers uit het Sallandse taalgebied. Hiervoor werd één van de voorrondes in Zwolle gehouden. Tijdens de audities selecteerde een jury uit vijftien vocalisten wederom tien finalisten, die tijdens het Internationale Jazzfestival in Enschede streden om de hoogste klassering. Zangeres Petra ter Denge won het festival op muziek van componist Jan Wessels en een Twentse tekst van Martin ter Denge. Voor de editie van 2013 worden de ambities verder verlegd en zal er een voorronde plaatsvinden in het Duitse grensgebied en actief worden geworven naar vocalisten uit deze regio die willen zingen op teksten in het Platt-Duuts. Zunnewende Zunnewende groeit gestaag uit naar een vaste waarde op de provinciale evenementenkalender. Het streekfestival in de openlucht georganiseerd op het landgoed Schuilenburg mocht zich in 2012 verheugen in een grote belangstelling en bood een kwalitatief hoogwaardig en onderscheidend programma. De streektaalconsulenten van TwentseWelle en de IJsselacademie zijn adviserend, ondersteunend en in sommige gevallen uitvoerend betrokken. Een Zunnewendefestival behoort ook in 2013 tot de ambities. Twentse Taalprijs Tweejaarlijks staat de uitreiking van de Twentse Taalprijs op de agenda. De prijs, een samenwerking tussen TwentseWelle en de TC Tubantia is een eerbetoon aan personen of organisaties die zich op een bijzondere en onderscheidende wijze verdienstelijk hebben gemaakt voor de Twentse taal. In 2013 wordt de prijs voor de zevende keer toegekend. Geef je woonplaats een eigen volksverhaal Het provinciale project “Geef je woonplaats een eigen volksverhaal” beoogde de vastlegging van de vele volksverhalen die Overijssel rijk is. Tevens behoorde de verbinding tussen het streekeigen verhaal en een te realiseren project op cultuurhistorisch en/of toeristisch gebied tot de doelstellingen. Met ruim negentig inzendingen werd het een groot succes. De winnaar ontving een bedrag om het beschreven projectvoorstel te realiseren. Tevens werd een publieksprijs toegekend. De streektaalconsulent maakte samen met andere provinciale taalinstituten en toeristische organisaties deel uit van de jury. Een selectie van de verhalen is uitgeven in het boek: De geest van Overijssel.


28 In 2013 gaan we door met het maken van eigen tentoonstellingen. De samenwerking met andere instellingen springt daarbij in het oog. Ons tentoonstellingsprogramma voor 2013: t/m 20 mei “1-1, elf idolen en Jan Mulder” Van 21 maart t/m 5 mei “Beatrix in Twente”. TwentseWelle heeft in samenwerking met TC Tubantia een tentoonstelling ingericht over de band tussen koningin Beatrix en Twente. De tentoonstelling toont een keuze uit de vele honderden archieffoto’s uit De TC Tubantia van bezoeken die Beatrix als prinses en koningin bracht aan Twente en verder een aantal aan Beatrix en het koningshuis gerelateerde objecten uit de collectie van TwentseWelle . Van 24 januari t/m 31 maart “Op Pathmos”. Te zien zijn de resultaten van een foto-workshop van de bekende fotograaf Theo Baart met vijf jongeren uit de wijk Pathmos. Deze jongeren fotografeerden de wijk en de bewoners. Van 8 april t/m 25 augustus “Markering ontbreekt”. Een tentoonstelling van Theo Baart waarin hij de Stad Rochester in de VS vergelijkt met de steden Enschede, Hengelo en Almelo. In alle steden is sprake van een verval door teloorgang van de lokale industrie. Theo Baart legde vast hoe de steden zich hieraan al dan niet ontworsteld hebben. Van 1 juni t/m 25 augustus is er ‘Bravissimo!’, een tentoonstelling in samenwerking met de Nationale Reisopera over geschiedenis en werk van de opera in Enschede, verteld aan de hand van “Der Ring des Nibelungen”. Van 14 september t/m 30 maart 2014 presenteren we ‘Eeuwig zonde’ . Een expositie over de zeven hoofdzonden. Dit wordt een samenwerking met het Centraal Museum en Jurgen Bey. Deze laatste zal voor het concept en tentoonstellingsontwerp zorg dragen.


29

7. Ambitie 5: TwentseWelle, een onderneming Met de extra steun van de gemeente Enschede, die heeft gezorgd voor een betere exploitatiebasis van het museum, kunnen we onze culturele en maatschappelijke onderneming beter gestalte gaan geven. Daarmee zijn we er nog niet. We zijn ons bewust van het feit dat de ontwikkeling van de onderneming die wij voor ogen hebben meerdere jaren zal vergen. Het is volgens ons echter de enige weg naar succes. We steken dan ook veel energie in onze relaties met het bedrijfsleven en blijven druk op de provincie uitoefenen voor een hogere exploitatiebijdrage. We wilden meer samenwerkingsverbanden binnen Enschede, alsmede meer gedeelde diensten (shared services). Het museumrestaurant moet meer aan sluiten op ons business model. Voor het museumrestaurant is een nieuwe exploitant gevonden (Tweetal Party Catering), die haar deuren begin 2013 zal openen. Het business concept sluit meer aan op dat van TwentseWelle. In de expositie ”1-1, elf idolen en Jan Mulder” wordt nauw samengewerkt met Concordia. De expositie vindt plaats in de ruimtes van Concordia en TwentseWelle. Samen met Opera ontwerpers uit Amsterdam is er een toolkit ontwikkeld die het eenvoudiger en goedkoper moet maken om exposities te op te bouwen. Er wordt hierbij meer gebruik gemaakt van “standaard” oplossingen. De eerste delen hiervan zijn in gebruik genomen. Uiteraard is er meegewerkt aan de openstelling van het museum in het kader van het museumweekend en Gogbot. -

In 2013 willen we een aantal zaken hebben bereikt: Samenwerking met een aantal instellingen op het gebied van bedrijfsvoering. Een renderende exploitatie van de door ons te verhuren ruimten ten behoeve van arrangementen. Een verantwoorde exploitatie naar de komende jaren.


30

8. Ambitie 6: TwentseWelle, een innovator Een van onze ambities is om een “innovator” te zijn. Dit doen we door het toepassen van nieuwe technieken, maar ook zoeken we de innovatie in het leggen van niet-traditionele verbanden. tussen muziek en museum, horeca en tentoonstelling, beeldende kunst en erfgoed. Ook zoeken we de vernieuwing op binnen de thema’s die we voor onze activiteiten gebruiken. We laten een tentoonstelling door een ongewone gastconservator samenstellen of we bedenken evenementen die een nieuwe doelgroep aan ons museum verbinden. Kortom: bij alles wat we doen proberen we ‘out-of-the-box’ te denken. De Digixperiment-techniek wilden we gebruiken voor onze wisseltentoonstelling “1-1, elf idolen en Jan Mulder”. Deze tentoonstelling past binnen de ambitie “Innovator”; de benadering van het thema voetbal is niet gebruikelijk en zal naar onze overtuiging veel aandacht trekken. Studenten van Saxion Hogeschool gaan Digixperiment gebruiken voor opdrachten in het kader van hun studie. We hopen dat er plannen kunnen worden gemaakt met de Nationale Reisopera en het Nederlands Symphonie Orkest (voorheen Orkest van het Oosten) om het project Muziek en Museum uit te kunnen voeren in de jaren na 2012. Art&Product wordt ingediend als een extra project bij de BankGiro Loterij. Digixperiment is daadwerkelijk ingezet voor de tentoonstelling “1-1, elf idolen en Jan Mulder”. In een samenwerking tussen 100%FAT, Saxion en leerlingen van het ROC onder regie van Theatergroep De Nieuwe Koning, is er een interactief spel gerealiseerd, waarin allerlei personages, die met voetbal te maken hebben, door het publiek tot leven worden gewekt. Het Project Art&Product is bij de BankGiro Loterij ingediend, maar helaas niet gehonoreerd. In 2013 willen opnieuw spraakmakende initiatieven nemen om inhoud te geven aan Innovatie binnen TwentseWelle.


31

9. Jaarrekening 2012

Inhoudsopgave

9.1 Inleiding

32

9.2 Geconsolideerde balans per 31 december 2012

34

9.3 Geconsolideerde exploitatierekening over 2012

35

9.4 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012

36

9.5 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening over 2012

41

9.6 Ondertekening en bevestiging akkoordverklaring jaarrekening 2012

47

9.7 Overige gegevens

48

Accountantsverklaring

49


32

9.1 Inleiding Om te kunnen werken met een sluitende begroting zijn wij uitgegaan van 50.000 betalende bezoekers, indexatie van subsidiegelden, beheersing van kosten en een dekking van de out of pocketkosten bij wisselexposities van minimaal 80 %en het opstarten van een business club. Er zijn scherpe keuzes gemaakt in 2012, die zowel mee als tegen vielen. De bezoekersaantallen vielen tegen, daarentegen kwam er veel out of pocketgeld beschikbaar voor onze expositie “1-1, elf idolen en Jan Mulder”. De gemeente Enschede heeft de indexering deels doorgevoerd waardoor er op de personeelskosten een tekort ontstaat. De voorbereidingen voor het oprichten van een business club zijn gedaan, waarvan de kosten zijn opgenomen in cijfers. Het tekort is uitgekomen op ruim € 64.000. Door achterblijvende inkomsten uit sponsoring/publiek en onvolledig indexeren zullen wij ook in de nabije toekomst sterk op verlagen van kosten blijven sturen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste onderdelen uit de jaarrekening. Voor de details verwijzen wij u naar de volgende paragrafen. In de begroting is uitgegaan van een positief resultaat van € 5.000, uitgaande van de toezegging (inclusief volledige indexering) van de gemeente om TwentseWelle te ondersteunen met een structurele bijdrage van ruim € 2.040.000.

Toelichting op de exploitatierekening 2012. Voor de details verwijzen wij u naar de cijfers in de volgende paragrafen. Van belang zijnde afwijkingen worden hier nader toegelicht. Bezoekers. In de begroting werd uitgegaan van 50.000 betalende bezoekers. Dit zijn er in werkelijkheid bijna 40.000 geworden, Mede door een lager bijdrage per betalende bezoeker is de opbrengst met € 95.000 tegenvallen. Exploitatiebijdragen. De bijdrage van de gemeente Enschede is door het achterwege laten van een volledige indexatie € 16.000 lager dan begroot. Wisselexposities. Door een grote bijdrage van de BankGiro Loterij en het Blockbusterfonds voor onze expositie “1-1, elf idolen en Jan Mulder” is de 80% dekking van de out of pocket kosten ruim gehaald. Afschrijvingen. In de begroting waren de vervangingsinvesteringen voor € 355.000 opgenomen onder deze post. Deze zijn in de jaarrekening verwerkt via de bestemmingsreserve. De uitgaven voor vervangingsinvestering ad € 104.562 zijn verwerkt onder deze post. Hieronder zijn de afschrijvingen verwerkt van het ongedekte tekort vanaf de opening in 2008 ten bedrage van € 20.000. De afschrijvingen waren geraamd onder de rente.


33

Toelichting op de balans 2012. Bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen. Op basis van ons vervangingsinvesteringsplan uit 2010 wordt jaarlijks € 355.000 toegevoegd aan deze reserve. Jaarlijks wordt de gedane investering onttrokken aan deze reserve. In 2012 is er een bedrag van € 105.000 onttrokken, waardoor er per saldo € 250.000 is toegevoegd. De investeringen zijn met name in het museum gedaan voor het vervangen van pc’s door thin-clients, verbeteren van het beheer en aanpassen van software. Door de uitgaven ten opzichte van de begroting te beperken proberen wij de begroting 2013 sluitend te houden. Met name voor de wisselexposities wordt strak de hand gehouden aan het verwachte totaal resultaat. De business club is inmiddels opgericht met ruim 20 leden, die een bijdrage zullen leveren aan het wel en wee van TwentseWelle. In 2013 zal worden doorgegaan met het doen van vervangingsinvesteringen in het museum, met name gericht op de diorama’s, software en beamers. Veel aandacht zal hierbij zijn voor de beheersaspecten.


34

9.2 Geconsolideerde balans Stichting TwentseWelle per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) 3131-1212- 2012 2012 €

3131-1212- 2011 2011 €

90.062 90.062

109.971 109.971

8.610 8.610

16.495 16.495

159.040 80.513 398.250 637.803

253.528 0 445.735 699.263

1.151.187

1.037.784

1.797.600

1.753.542

1.887.662

1.863.513

90 -422.051 1.018.972 597.011

90 -358.046 768.314 410.578

0 108.000 108.000

4.238 72.000 76.238

341.806 341.806

384.532 384.532

85.452 233.344 80.502 441.547 840.845

42.726 351.787 78.291 519.361 992.165

1.887.662

1.863.513

ACTIVA Vaste activa

Materiele vaste activa Inrichting en inventaris

Vlottende activa

Voorraden Voorraad museumwinkel

Vorderingen en vooruitbetaalde bedragen Debiteuren Belastingen en sociale premies Overige vorderingen en overlopende activa

Geldmiddelen

PASSIVA Eigen Vermogen Stichtingskapitaal Overige reserves Bestemmingsreserves Voorzieningen FPU-Gemeenten Groot Onderhoud Gebouwen Langlopende schulden Gemeente Enschede Schulden op korte termijn Aflossingsverplichting Crediteuren Belastingen en sociale premies Overige schulden en overlopende passiva


35

9.3 Geconsolideerde exploitatierekening Stichting TwentseWelle over 2012 Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

322.637 214.068

416.000 227.500

256.865 7.250

6.065

0

55.000

542.770

643.500

319.115

Subsidie gemeente Enschede Subsidie provincie Subsidies overige gemeenten

2.024.000 135.290 9.071

2.040.000 135.000 8.000

2.005.565 132.637 11.749

Totaal Exploitatiebijdragen

2.168.361

2.183.000

2.149.951

Investeringsbijdragen Subsidies en bijdragen exposities Overige bijdragen

0 125.000 248.126

0 225.000 200.000

0 64.610 218.978

Totaal Overige subsidies/bijdragen

373.126

425.000

283.588

Totaal Subsidies/Bijdragen

2.541.487

2.608.000

2.433.539

Totaal baten

3.084.257

3.251.500 3.251.500

2.752.654

LASTEN Personeel Afschrijvingen Huisvesting Directe kosten collectiebehoud Directe kosten Presentaties Diverse kosten Informatie en Publiek Organisatiekosten

1.380.263 124.471 693.130 7.683 224.402 251.366 229.955

1.314.708 355.124 743.000 27.000 310.000 293.000 171.255

1.287.149 157/926 679.575 6.561 98.670 224.852 190.859

Totaal lasten

2.911.270 2.911.270

3.214.087

2.645.591 2.645.591

172.987

37.413

107.063

13.446

-32.500

19.136

186.433

4.913

126.199

250.438 -64.005 186.433

0 4.913 4.913

355.000 -288.801 126.199

BATEN Directe opbrengsten - Publieksinkomsten - Sponsorinkomsten Indirecte opbrengsten Totaal Opbrengsten

Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening Rentebaten (per saldo) Exploitatieresultaat Bestemming exploitatieresultaat Bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen Overige reserves


36

9.4 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012 WAARDERINGSGRONDSLAGEN ALGEMEEN De grondslagen hebben betrekking op de jaarrekening als geheel en daarmee tevens op de geconsolideerde jaarrekening die daarvan een onderdeel vormt. De jaarrekening is opgesteld volgens de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, te weten RJ 640 Organisaties-zonder-winststreven. De waardering en bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Voor zover niet anders is vermeld zijn de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zijn betrekking hebben, ongeacht of ze tot ontvangsten of uitgaven hebben geleid. Baten worden slechts opgenomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Lasten en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het maken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De collectie wordt gewaardeerd tegen PM. Voorraden Waardering vindt plaats tegen verkrijgingsprijzen.

CRITERIA VOOR CONSOLIDATIE, BESTUUR EN DOELSTELLINGEN Criteria voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van Stichting TwentseWelle en de daaraan geliëerde Stichting Personeelsbelangen TwentseWelle, beiden gevestigd te Enschede. Bestuur Bestuur Het bestuur van beide Stichtingen is gelijk. Bestuurder C.F. van der Meiden; algemeen directeur Raad van Toezicht H.G.B. Spenkelink; voorzitter A.G. Wennink; lid B. Schreuders; lid M.J.A. Altink; lid J.H. ten Broeke; lid Doelstelling Stichting TwentseWelle Beheer van een museum voor cultuur en natuur. Stichting Personeelsbelangen TwentseWelle Belangen behartigen van de personeelsleden van de Stichting.


37

ACTIVA Inrichting en inventaris TwentseWelle Aanschafwaarde Ontvangen bijdragen Cumulatieve afschrijving Boekwaarde per 31 december

3131-1212- 2012 € 6.575.033 6.372.417 202.616 112.554 90.062

3131-1212- 2011 € 6.575.033 6.372.417 202.616 92.645 109.971

Dit betreft de geactiveerde kosten die sinds 2004 voor TwentseWelle zijn gemaakt. Vanaf datum ingebruikname van TwentseWelle (april 2008) is gestart met het afschrijven op deze investeringen, onder aftrek van de naar rato bepaalde vrijval van de ontvangen bijdragen. Inrichting en inventaris TwentseWelle Boekwaarde per 1 januari Investeringen/desinvesteringen Af: Afschrijving Boekwaarde per 31 december

Verzekerde waarden Inrichting TwentseWelle Collectie TwentseWelle (vanaf 2010: premier risque)

Voorraden Verkoopartikelen museumwinkel

Debiteuren Debiteuren Af: Voorziening voor oninbaarheid

Belastingen en sociale premies Omzetbelasting

3131-1212- 2012 € 109.971 0 109.971 19.909 90.062

3131-1212- 2011 € 133.321 0 133.321 23.350 109.971

3131-1212- 2012 € 6.900.000 4.000.000 10.900.000

3131-1212- 2011 € 6.900.000 4.000.000 10.900.000

3131-1212- 2012 € 8.610 8.610

3131-1212- 2011 € 16.495 16.495

3131-1212- 2012 € 190.100 31.060 159.040

3131-1212- 2011 € 281.501 27.973 253.528

3131-1212- 2012 € 80.513 80.513

3131-1212- 2011 € 0 0


38 Overige vorderingen en overlopende activa Sponsoren en fondsen Vooruitbetaalde kosten Exposities Schadeuitkering Essent Te verrekenen arrangementen Rente deposito Energiebelasting Te ontvangen Gemeente Enschede Fiets-privé regeling Stichting Museumjaarkaart Uitkering Ziekteverzuimverzekering Overige vorderingen en vooruitbetaalde kosten

Geldmiddelen Rabo, telespaarrekening Rabo, rekeningen-courant Kas Kas/bankstortingen en PIN betalingen

3131-1212- 2012 € 200.000 49.377 25.000 20.000 26.380 12.442 5.970 0 2.825 2.908 2.669 50.679 398.250

3131-1212- 2011 € 230.000 98.980 25.000 0 16.089 15.860 6.324 6.000 2.023 489 356 44.614 445.735

3131-1212- 2012 € 1.081.080 59.631 7.434 3.042 1.151.187

3131-1212- 2011 € 954.810 74.267 5.658 3.049 1.037.784

De geldmiddelen staan ter vrije beschikking van de stichting.


39

PASSIVA Eigen vermogen

3131-1212- 2012 € 90

3131-1212- 2011 € 90

-358.046 -64.005 -422.051

-263.600 -94.446 -358.046

720.645 250.438 0 971.083 0 971.083

0 220.645 500.000 720.645 0 720.645

Toekomstige investeringen Saldo per 1 januari Dotatie boekjaar Stand 31 december

24.567 0 24.567

14.567 10.000 24.567

Opleiding Stand 1 januari Dotatie/aanwending vanuit resultaatbestemming Stand 31 december

23.322 0 23.322

23.322 0 23.322

1.018.972

768.534

597.011

410.578

3131-1212- 2012 € 4.238 0 -4.238 0

3131-1212- 2011 € 11.140 0 -6.902 4.238

Stichtingskapitaal Overige reserves Stand 1 januari Resultaatbestemming

Bestemmingsreserves Vervangingsinvesteringen Saldo per 1 januari Dotatie vanuit resultaatbestemming Overboeking vooruitontvangen bijdragen 2008/2009 af: vervangingsinvesteringen Stand 31 december

Totaal Eigen Vermogen Voorziening FPUFPU-Gemeenten Saldo per 1 januari Bij: Dotatie t.l.v. exploitatie Af: onttrekkingen Saldo per 31 december

Een (oud)-medewerkers maakt gebruik van de FPU-regeling en had op grond daarvan tot zijn pensionering op 1 november 2012 recht op een aanvulling van zijn FPU-uitkering door de (voormalig) werkgever: Voorziening Groot Onderhoud Gebouwen Saldo per 1 januari Dotatie 2011 Saldo per 31 december

3131-1212- 2012 € 72.000 36.000 108.000

3131-1212- 2011 € 36.000 36.000 72.000


40

Langlopende schulden Gemeente Enschede Aflossingsverplichting 2013

3131-1212- 2012 € 427.258 -85.452 341.806

3131-1212- 2011 € 427.258 -42.726 384.532

Deze lening is aangegaan voor een periode van 10 jaar en zal jaarlijks, voor het eerst op 1 juli 2012, in gelijke bedragen worden afgelost. De vaste rentevergoeding bedraagt 2,25% op jaarbasis.

Aflossingsverplichting Aflossingsverplichting Aflossingsverplichting 2013 Gemeente Enschede

Crediteuren Crediteuren

Belastingen en sociale premies Loonheffing Omzetbelasting Pensioenpremie

Overige schulden en overlopende passiva Energie Onderhoud installaties Reservering vakantiegeld en -dagen Afrekening Museumjaarkaart Vooruitontvangen subsidies en bijdragen Huur gebouwen Overige vooruitontvangen bedragen Overige schulden Accountantskosten Investeringsverplichtingen

3131-1212- 2012 € 85.452 85.452

3131-1212- 2011 € 42.726 42.726

3131-1212- 2012 € 233.344 233.344

3131-1212- 2011 € 351.787 351.787

3131-12- 2012 € 80.242 0 260 80.502

3131-1212- 2011 € 50.543 27.777 -29 78.291

3131-1212- 2012 € 3.500 175.000 67.284 531 129.207 0 26.154 29.871 10.000 0 441.547

3131-1212- 2011 € 81.098 130.000 67.212 25.530 155.121 9.250 0 21.150 25.000 5.000 519.361

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN Huurcontract Voor het museum is een huurcontract aangegaan voor 25 jaar, ingaande 1 mei 2008, lopende tot en met 30 april 20133. Na 25 jaar vindt er voortzetting plaats met telkens 1 jaar. De aanvangshuurprijs van het gehuurde bedraagt op jaarbasis € 331.137 exclusief BTW, waarbij overeenkomen is omzetbelasting in rekening te brengen.


41

9.5 Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening over 2012 BATEN Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

166.747 15.123 10.000 2.385 44.810 27.644 55.928

261.000 20.000 10.000 3.000 22.000 30.000 70.000

133.030 14.000 10.387 4.000 4.825 21.623 69.000

322.637

416.000

256.865

213.868 200

227.500 0

7.000 250

214.068

227.500

7.250

536.705

643.500

264.115

Directe opbrengsten Publieksinkomsten Inkomsten uit entreegelden en museumkaart Programma's onderwijs Statutaire bijdrage E.N.M.V. Educatief materiaal Overige opbrengsten Omzet winkel Omzet arrangementen

Sponsorinkomsten Sponsorbijdragen Donaties

De directe opbrengsten vallen lager uit dan begroot, hetgeen veroorzaakt wordt door: 1. Lagere bezoekersaantallen, met name bij de wisselexposities een lagere opbrengst van € 45.000. 2. Te hoog ingeschat groepsbezoek. 3. En positief: er is een vrijgevallen bate opgenomen van de museumjaarkaart ad € 25.000. Onder de sponsoropbrengsten is de bijdrage van de BankGiro Loterij aan onze expositie "1-1, elf idolen en Jan Mulder" ad € 208.868 opgenomen. Indirecte opbrengsten Verhuur zalen en apparatuur Voorstellingen/evenementen Vergoeding inzake oplevering pand Schadeuitkering

Exploitatiebijdragen Exploitatiebijdr agen -Gemeente Enschede -Overig Gemeente Enschede -Provincie Overijssel -Overige Gemeenten

0 0 6.065 0

0 0 0 0

0 0 30.000 25.000

6.065

0

55.000

2.024.000 0 135.290 9.071

2.040.000 0 135.000 8.000

2.005.565 0 132.637 11.749

2.168.361

2.183.000

2.149.951

Voor wat betreft de exploitatiebijdragen heeft Stichting TwentseWelle geen afdrachtverplichting voor de btw. De bijdrage van de gemeente Enschede is lager omdat er geen volledige prijsindexatie werd toegepast door de gemeente. Dit werd bekend na het samenstellen van de begroting.


42 Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2012 €

0

0

0

0

0

0

Overige subsidies/bijdragen Investeringsbijdragen Gemeente Enschede

Subsidies en bijdragen exposities Zeemonsters in Twente 1-1, elf idolen en Jan Mulder Rituelenkar Streektaal/Volkscultuur Vlas Onverwacht Klederdracht Expositie Veerkracht Ontrafel

Overige bijdragen bijdragen BankGiro Loterij Combinatiebaan Beleef de Steentijd Rituelenkar De Stad van Straks ESF Projectmatig Werken VVV Award Overige bijdragen

30.000 95.000 0 0 0 0 0

225.000

0 0 0 0 10.260 24.350 30.000

125.000

225.000

64.610

200.000 10.000 0 19.971 0 14.822 0 3.333

200.000 0 0 0 0 0 0 0

200.000 17.500 0 0 0 0 0 1.478

248.126

200.000

218.978

373.126

425.000

283.588

De toegekende bijdrage van het Blockbusterfonds ad € 100.000 voor de expositie: "1-1, elf idolen en Jan Mulder" wordt toegerekend aan 2013, daar een belangrijk deel van de kosten in 2013 gefactureerd en betaald worden.


43

KOSTEN Rekening 2012 € Salarissen en sociale lasten Salarissen Vakantietoeslag- en dagen Onregelmatigheidstoeslag Levensloop en eindejaarsuitkering Overigen Pensioenpremie Sociale lasten Kosten gedetacheerden Bij: dotatie voorziening WW-eigen risico

Af: Uitkering Ziekteverzuimverzekering Af: Subsidie loonkosten ID-banen Af: Vrijval voorzieningen reorganisatie/ww-premie Bij: Reservering afkoopsommen/beëindiging

Overige personeelskosten ARBO-dienst en arbeidsomstandigheden Overige personeelskosten Attenties Opleiding / training personeel Kosten salarisadministratie Reis- en verblijfkosten Kostenvergoeding Verzekeringen Werving en selectie personeel

Personeel van derden Overig personeel van derden Juridische bijstand

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

748.268 59.650 4.363 57.842 5.683 875.806 117.682 118.355 30.082 1.141.925 0 1.141.925

734.897 58.792 0 55.118 0 848.807 120.894 128.876 32.731 1.131.308 0 1.131.308

746.973 71.311 4.146 56.193 1.000 879.623 108.551 111.910 31.706 1.131.790 0 1.131.790

-12.041 0 0 0 -12.041

0 0 0 2.500 2.500

-7.970 -23.640 0 0 -31.610

1.129.884

1.133.808

1.100.180

906 5.515 0 29.337 5.478 33.640 0 24.489 0 99.365

3.000 11.000 0 23.000 7.000 29.400 0 26.000 5.000 104.400

320 10.674 0 16.234 5.634 37.087 0 25.088 3.695 98.732

122.414 0 122.414

60.000 0 60.000

56.563 16.070 72.633

Een belangrijk deel van deze kosten zijn gemaakt ten behoeve directe kosten presentaties.


44

Rekening Reke ning 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

0 9.954 0 18.646 28.600

0 5.000 0 11.500 16.500

0 5.456 0 10.148 15.604

1.380.263

1.314.708

1.287.149

355.124 0 355.124

23.350 134.575 157.925

Kosten vrijwilligers Kosten vrijwilligers Reiskosten vrijwilligers Attenties vrijwilligers Overige kosten vrijwilligers

TOTAAL PERSONEELSLASTEN

Het gemiddeld aantal personeelsleden bedroeg in 2012: 20,0 (2011: 20,0) Afschrijvingen Inventaris en inrichting Vervangingsinvesteringen

19.909 104.562 124.471

De kapitaallasten inventaris en inrichting ad € 19.900 zijn geraamd onder rentebaten en -lasten. De afschrijvingen ad € 124.471 zijn verwerkt via de resultaatbestemming. Huisvestingskosten Huur Vrijval energie/huur voorgaande jaren Energie Onderhoud gebouw en inventaris Voorziening meerjaren onderhoud gebouwen Onderhoud inrichting Kosten schoonmaakbedrijf Schoonmaakartikelen Beveiligingskosten Onroerendzaakbelasting Waterschaps- en rioollasten Assurantiekosten gebouw & inventaris Onderhoud tuin en terrein Afvalverwijdering Overige huisvestingskosten

372.808 0 105.661 49.933 36.000 7.378 63.447 1.736 19.068 5.801 138 19.628 1.138 2.895 7.499 693.130

369.000 0 115.000 65.000 36.000 40.000 65.000 2.000 17.500 6.000 1.000 22.500 1.000 3.000 0 743.000

362.886 -41.000 113.598 59.435 36.000 31.716 66.742 1.251 16.409 5.563 137 19.793 98 2.499 4.448 679.575

12.000 10.000 0 5.000 27.000

5.827 0 734 0 6.561

De huisvestingskosten zijn € 50.000 lager dan begroot, hetgeen wordt veroorzaakt door het vele werk aan onderhoud en inrichting dat in eigen beheer wordt gedaan. Directe kosten Collectiebehoud Conservering en restauratie Collectie aankopen Mediatheek Activiteiten en projecten

4.426 1.200 127 1.930 7.683


45

Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

Rekening 2011 €

€ 36.861

0

0

Directe kosten Presentaties

Kosten vaste tentoonstelling: Kosten vaste presentatie

Kosten tijdelijke tentoonstellingen: Vlas Onverwacht Klederdracht Ontrafel Streektaal/Volkscultuur Expositie Beter dan God Wildlife Expositie Veerkracht Expositie Meisjes van de Fabriek / Marijnissen Expositie DDR Exposities overig Museumautomatiek

0 0 0 0 0 0 0 0 187.541 0 224.402

1.358 20.043 50.344

310.000 0 0 0 0 310.000

1.916 31.317 0 0 0 -6.308 0 98.670

De Directe kosten Presentaties zijn lager dan begroot, veroorzaakt doordat een deel van de kosten gemaakt voor "1-1, elf idolen en Jan Mulder" gefactureerd en betaald worden in 2013. Kosten vaste presentatie betreft kosten voor tijdelijke exposities in Het Grote Verhaal. Zie ook opmerking onder personeel van derden, waar ook een deel van de kosten verantwoordt zijn. Diverse kosten Informatie en Publiek Kosten periodiek Kosten streektaal Publiciteit en sponsorwerving Kosten publieksaktiviteiten Educatieve programma's Kijkavonden sterrenwacht Inkoopwaarde winkel Inkoopwaarde arrangementen Overige diverse kosten

13.607 422 132.896 22.415 11.446 0 30.622 38.537 1.421 251.366

15.000 0 160.000 20.000 18.000 0 18.500 60.000 1.500 293.000

22.740 0 91.125 21.092 12.207 0 20.727 49.435 7.526 224.852

Onder de kosten PR- en Marketing zijn ook de kosten voor de PR- en Marketing opgenomen voor de tijdelijke exposities. Dat deze post lager is dan begroot, hangt samen met de nog te betalen kosten voor "1-1, elf idolen en Jan Mulder" die in 2013 zijn gefactureerd en betaald.


46

Organisatiekosten Telefoonkosten Dataverkeer Kantoorbenodigdheden en onderhoud apparatuur Verzendkosten Drukwerk Kosten automatisering Website, Intranet en Internet Representatiekosten Bestuurskosten Bijdragen en contributies Rente en bankkosten Kopieer- en fotokosten Overige organisatiekosten Accountantskosten Overige transportkosten Dotatie voorziening dubieuze debiteuren Lasten voorgaande jaren

Rekening 2012 €

Begroting 2012 €

16.779 1.541 7.505 5.006 6.952 93.370 33.732 10.842 1.914 13.330 1.354 5.116 636 17.500 24.096 4.349 -14.067 229.955

12.000 8.000 8.000 4.000 7.000 80.000 10.000 12.500 2.000 7.500 2.000 4.000 4.255 10.000 0 0 0 171.255

Rekening Rekening 2011 €

11.493 3.308 6.089 5.342 2.052 65.305 18.833 10.169 704 12.242 1.397 5.382 4.540 35.878 11.750 8.956 -12.581 190.859

Aan Organisatiekosten is ruim € 50.000 meer uitgegeven dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door hogere kosten Internet (begint een wezenlijk onderdeel te worden in de exploitatie), automatisering en niet op deze post geraamde transportkosten t.b.v. wisselexposities. Deze kosten zijn geraamd onder Directe kosten Presentaties. Rekening 2012 €

Begroting 2011 €

Rekening 2012 €

4.406 0 4.406 17.852 -13.446

9.500 23.000 32.500 0 32.500

0 0 0 19.136 -19.136

Rentebaten en -lasten Gemeente Enschede Kapitaallasten vervangingsinvesteringen Rente-opbrengsten


47

9.6. Ondertekening Ondertekening en bevestiging akkoordverklaring akkoordverklaring jaarrekening 2012 Stichting TwentseWelle

Ondertekening en bevestiging akkoordverklaring jaarrekening 2012

De ondergetekende gaat akkoord met de opgestelde jaarrekening 2012 van Stichting TwentseWelle en de daaraan gelieerde Stichting Personeelsbelangen TwentseWelle, beiden gevestigd te Enschede en de in de jaarrekening opgenomen samenstelling van vermogen en resultaat en bevestigt de verantwoordelijkheid voor de toereikende presentatie en de goedkeuring van de financiële informatie. Het eigen vermogen volgens de geconsolideerde balans per 31 december 2012 bedraagt € 597.011. Het resultaat volgens de geconsolideerde Exploitatierekening over 2012 bedraagt € 186.433.

Voor akkoord:

Enschede, 28 mei 2013

C.F. van der Meiden Directeur-bestuurder TwentseWelle


48

9.7 Overige gegevens gegevens 2012

Controleverklaring Aangezien de werkzaamheden in het kader van de door u verstrekte opdracht nog niet zijn afgerond mogen wij nog geen verklaring verstrekken.

Voorstel Resultaatbestemming Het voorstel is om van het resultaat over 2012 € 250.438 ten gunste te brengen van de bestemmingsreserve vervangingsinvesteringen en het resterende verlies ad € 64.055 ten laste te brengen van de Overige Reserves. Dit voorstel is reeds in de jaarrekening verwerkt.


49

Accountantsverklaring


50


51

BIJLAGE I - Samenstelling Raad van Toezicht TwentseWelle

De Raad van Toezicht bestond in 2012 uit de volgende leden: De heer Ing. H.G.B. Spenkelink, voorzitter De heer drs. M.J.A. Altink De heer J.H. ten Broeke De heer drs. B. Schreuders De heer drs. A.G. Wennink, MBA


52

BIJLAGE II – Pers Twentsche Courant Tubantia

Geloven in het oosten

Twentsche Courant Tubantia

Jan Mulder gezicht van voetbalexpositie in TwentseWelle

11-1-2012


Herinneringen aan idolen van het voetbal

18-1-2012


TwentseWelle wil namen en speciale voorwerpen

18-1-2012


Waar zijn de invalidentoiletten in Enschede?


Drie minuten voor de culturele zaak


Hoo schrief iej dat in 't Twents?

10-2-2012

De Weekkrant

Twee ton voor TwentseWelle

14-2-2012


Met Finkers en Joosten naar 't museum

22-2-2012


Wie wil breiwerk van recordshawl?

22-2-2012


Over en uit voor festival

22-2-2012


Wethouder wil 'diepgaande analyse'over GrensWerk

22-2-2012


GrensWerk: Made en vermoord in Enschede

23-2-2012


Gemeente koestert kunst, ook in depot

25-2-2012


Snel besluit Nedersaksisch

1-3-2012


Strijd voor erkenning dialecten

2-3-2012


Van 'Grunningen' tot en met de 'Achterhook'

2-3-2012


Vuurwerkrampmuseum voor Enschede stap te ver

8-3-2012

BarneveldseKrant.nl

MuseumPlusBus bezoekt woonzorghuis Eureka en dagactivering Kruiswerk West-Veluwe/Icare

8-3-2012


Typisch? Wat nou typisch!

14-3-2012

TVEnschedeFM

BN'ers presenteren audiotour in TwentseWelle

21-3-2012


Finkers en Joosten als gids

21-3-2012


Astrid buitengewoon trouwambtenaar

24-3-2012


Ben in Enschede

24-3-2012


Plat proaten

27-3-2012

AD

Oerdier komt tot leven

28-3-2012


O'Hanlon vertelt in TwentseWelle

29-3-2012

Deepsnieuws.nl

Met de HofCultuurBus naar Museum TwentseWelle

de Roskam

O'Hanlon en Nothosaurus

30-3-2012

de Roskam

Plan voor bouw van futuristische zaal op TwentseWelle

30-3-2012

Reiskrant.nl van de Telegraaf

Er op uit

30-3-2012

Dialoog nummer 2

Cultuur en lekker eten: een prima combinatie

1-4-2012

Zwartewaterkrant.nl

Dialectgroep zoekt 'sprèkers van disse tied!'

3-4-2012


Waar een groot man van onder de indruk kan zijn…

6-4-2012


16-4-2012

historiek.net

Oude meesters, jong publiek Regionale musea houden crisis buiten de deur Eerste instellingen die geld krijgen van 'Van den Endefonds' bekend Cultureel ondernemen: BlockBusterfonds


Klootschieten en boerderijen in Canon Overijssel

19-4-2012


Blockbusterfonds TwentseWelle

21-4-2012

Trouw

Bedreigende toptenstoonstellingen Boijmans vindt toch doorgang

21-4-2012

Vk.nl

7-1-2012

1-2-2012 9-2-2012

2-4-2012

18-4-2012 19-4-2012


53 Twentsche Courant Tubantia

Kunst en productie vormen eenheid

25-4-2012


Origineel vervolg op breiproject van lezeressen

27-4-2012


Over de grens: Een verrassend voorstel voor herinrichting van de brug over de Glanerbeek Stadsbrand 1862: van steen tot app


Bronzen eerbetoon aan vergeten brug

11-5-2012

de Roskam

Na nekslag voor het Cremer, kans voor TwentseWelle

11-5-2012


Paard op stal door sloop museum

24-5-2012

Stentor regio Salland

Ruim 80 volksverhalen dingen naar prijs

24-5-2012

Twentsche Courant Tubantia/Over Uit Twentsche Courant Tubantia

Picknick in Poortbulten

31-5-2012

Analyse: Oude binnenstad verliest nog meer cultuur

20-6-2012


20-6-2012


Fleurige collecties te over in modeshow van studenten ROC van Twente Nieuwe binnenstad


Enschede krijgt in geen 100 jaar een 'Neustadt'

30-6-2012


Heart & Soul, een festival uit het hart


12-7-2012


Cultuurparticipatie, Acht projecten van organisaties vallen in de prijzen Stadsmuseum: 'Brulfteneugers' in bruikleen


Het verhaal klopt en zo laten we het'

28-8-2012

Twentsche Courant Tubantia Twentsche Courant Tubantia

Cultuurplan: Cremermuseum niet haalbaar, Concordia toch naar Balengebouw Cultuur: houden wat we hebben

15-9-2012

Maarkelsnieuws.nl

Sportclub Markelo belicht in expositie TwentseWelle

26-9-2012


Boek van Dedem van Boom; muziek Dalkiliç en Dogulu

12-10-2012


Eindelijk de historie recht gedaan

16-10-2012


17-10-2012


De 'Stunde Null' in relaties langs de grens in Jaarboek Twente Ambassadeur van het Twents'


te hooi en te gras

27-10-2012


Een supermarkt voor kunst en cultuur

27-10-2012


Sober, puur, robuust en industrieel

27-10-2012


De dino's wijken voor het voetbal

6-11-2012


Een authentiek vaandel

7-11-2012


Het Oranje van de eeuw staat in Enschede

20-11-2012


te hooi en te gras

21-11-2012

voetbal.nl

“1-1, elf idolen en Jan Mulder”

23-11-2012


Van de kopstoot van Zinedine Zidane tot het hoogstandje voor Johanna “1-1, elf idolen en Jan Mulder”

24-11-2012

27-11-2012


Twents en andere streektalen beter bereikbaar via de ROC's De andere kant van sport in Tetem


Europa: Nederland moet het Twents meer ruimte geven

30-11-2012


Een 'levend lab' voor het verleden


Muziek in museum

TW Magazine Twentsche Courant Tubantia

1-5-2012 2-5-2012

23-6-2012 4-7-2012

17-7-2012 1-9-2012

19-10-2012

24-11-2012

29-11-2012 5-12-2012 14-12-2012


54 Twentsche Courant Tubantia

Tent'als impuls voor Twentse cultuur

14-12-2012


De winterganzen hebben het heen en weer

15-12-2012

Volkskrant

Spektakel cultuur

16-12-2012


Clubiconen, pek en veren

17-12-2012

de Roskam

Spel: Rijksmonumentenjacht

21-12-2012


Vrijheid als de ultieme rijkdom

27-12-2012


Langs eerste goals van bonenstaken

29-12-2012

Koffietijd

Dick Mol en Remie Bakker over de nothosaurus

Vroege vogels

Nothosaurus

National Geographic

Nothosaurus

Telegraaf

Zeemonsters

NRC

Zeemonsters

Waipiti

Zeemonsters


55

BIJLAGE III – Personeel Dit betreft een momentopname. De gemiddelden wijken af van de situatie op 31 december 2012.

Personeel Per 31 december 2012 was ons personeelbestand als volgt opgebouwd: In dienst van TwentseWelle 5 personen 04,00 Fte In dienst van Personeelsbelangen 18 personen 13,05 Fte Oproepkrachten 10 personen 01,20 Fte WIW-banen 2 personen 01,40 Fte WSW-banen 1 persoon 00,80 Fte Totaal 36 personen 20,45 Fte Het personeelsbestand was per 31 december 2012 20,45 Fte groot (in 2011 20,56 Fte). Per 1 september 2012 heeft onze facilitair teamleider het dienstverband opgezegd. Per 16 oktober 2012 hebben wij in deze vacature kunnen voorzien. Als gevolg van zwangerschapsverlof is een van de receptionisten tijdelijk vervangen geweest.

Participatiebanen en werkervaringsplaatsen Vorig jaar hebben wij melding gemaakt van een samenwerkingsverband met Werkplein en het ROC. Dit is in 2011 middels een samenwerkingsovereenkomst geconcretiseerd. Invulling verloopt met Werkplein goed, met het ROC verloopt dit moeizaam (het aanbod is erg beperkt). Waar mogelijk en zinvol wordt invulling gegeven aan het scheppen van mogelijkheden voor mensen die het op eigen kracht niet lukt een baan te vinden. Per 31 december 2012 werden door ons 9 mensen begeleid. Doelstelling is om gemiddeld ongeveer tien Fte’s langs deze weg te begeleiden naar een betaalde vorm van arbeid.

Tijdelijke medewerkers en stagiaires Op verschillende vakgebieden hebben studenten bij ons stage gelopen en hun afstudeeropdrachten gedaan.

Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage voor 2012 bedroeg 2,81 % (2011 2,38 %) Dit betreft zowel het kortdurende als langdurende ziekteverzuim. Er is ter dekking van het langdurig ziekteverzuim, langer dan twee weken, een ziekteverzuimverzekering afgesloten. Wij voeren een actief beleid om het ziekteverzuim laag te houden. Enerzijds door het personeel een motiverende organisatie aan te bieden, anderzijds door medewerkers die ziek zijn actief te begeleiden met ondersteuning van een professionele arbo arts van Achmea Vitale.

Arbo Lichtinval en geluid in de kantoortoren zijn en blijven lastige punten. Wij hebben hier samen met de verhuurder onderzoek naar gedaan. De lichtoverlast is deels opgelost in 2012 door het plakken van folie. Geluidsoverlast wordt door het treffen van geluidsbeperkende maatregelen deels beperkt. De installaties voldoen aan de van toepassing zijnde NEN-normeringen. In 2011 zijn de gebouwen in opdracht van de gemeente Enschede zodanig aangepast dat deze onder alle omstandigheden voldoen aan de te stellen veiligheidseisen.


56 In 2012 is er door onze medewerkers een herhalingscursus BHV gevolgd. Op dit moment hebben wij twaalf opgeleide BHV’ers.

Vrijwilligers Per 31 december 2012 waren 116 vrijwilligers betrokken bij TwentseWelle, verdeeld over de volgende activiteiten: Administratie en secretariaat 3 Collectie 37 Gastenbegeleiding/Educatie 21 Kennis en Informatiecentrum 7 Sterrenwacht Koenraad ter Kuile 6 Uitgeverij TwentseWelle 12 Technische assistentie 5 Streektaal 15 PR- Marketing 5 Winkel 5 TwentseWelle werkt met vrijwilligers vanuit traditie, vanuit financiële overwegingen maar ook vanwege de vele kennis en ervaring die vrijwilligers inbrengen. Zij zijn onmisbaar voor TwentseWelle. Door de inzet van vrijwilligers kan TwentseWelle haar doelen beter bereiken, zich beter en sneller ontwikkelen. Het enthousiasme, de betrokkenheid en (kritische) houding van de vrijwilligers zijn een welkome aanvulling. Bovendien zorgen de vrijwilligers voor een grotere binding met de omgeving. In 2012 is het aantal vrijwilligers behoorlijk toegenomen als gevolg van het aangescherpte beleid. Verdere aanscherping zal in 2013 plaatsvinden, waarbij ook gekeken zal gaan worden in hoeverre de individuele vrijwilliger voor zowel zichzelf als voor TwentseWelle rendeert. Per taakveld is begonnen met de inventarisatie van de huidige bezetting van de vrijwilligers en hoe deze bezetting zou kunnen zijn over vijf jaar. Mede op basis van deze gegevens zal het vrijwilligersbeleid in 2013 mogelijk worden bijgesteld. De eerste ronde voortgangsgesprekken is in 2012 afgerond. Hierin komt een positief beeld over de werkplek bij TwentseWelle naar voren. De individuele gesprekken tussen vrijwilligers en begeleider worden als zinvol ervaren en hebben een duidelijke meerwaarde voor de vrijwilliger, begeleider en TwentseWelle.


57

BIJLAGE IV – Samenwerkingsrelaties 2012 BankGiro Loterij Blockbusterfonds Centraal Museum Utrecht Concordia Hogeschool Utrecht KCO Zwolle Museum het Heim Muziekschool Natura Docet Nationale Reisopera OAD Palthe-Huis Oldenzaal Pentair Planetart Gogbot Rabobank Enschede-Haaksbergen Rijksmuseum Twenthe Enschede ROC Sandberg Instituut Saxion Hogeschool Science Center Nemo Tetem Urenco Universiteit Twente Wilminktheater


58

BIJLAGE V - Nevenfuncties directeur-bestuurder TwentseWelle (onbezoldigd)

-

Lid van de raad van toezicht Twents Bureau voor Toerisme

-

Lid Raad van Advies Student Union (UTwente)

-

Lid Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties (SNNC)

-

Commissie Asscher


59

BIJLAGE VI - Identiteitskaart IDENTITEIT TWENTSEWELLE 1. Ideologie: Creativiteit en vindingrijkheid Wij geloven in de creativiteit en vindingrijkheid van mensen. Die kwaliteiten geven een meerwaarde, zijn verrijkend, zingevend en een belofte voor de toekomst. Mensen zoeken voortdurend naar verbetering, vernieuwing en verfraaiing van hun omgeving. Wij noemen deze zoektocht het menselijke avontuur. We laten deze zoektocht zien door de eeuwen heen tot vandaag de dag. We leggen daarbij het vergrootglas op de regio en richten de verrekijker op de wereld. We zijn overtuigd van de waarde daarvan. Voor Twente en de wereld.

2. Visie: Innovatie en ondernemerschap We werken samen met iedereen die zich met ons kan en wil identificeren. Historisch besef en authenticiteit zijn de kern van die samenwerking. Ze staan aan de basis van elke vernieuwing en vormen het hart van ons museale product. Ons museum legt de verbinding tussen toen, nu en straks. Zo brengen we innovatie, ondernemerschap, maatschappij en mensen bij elkaar.

3. Missie: Avontuur van de mens In TwentseWelle beleeft het publiek het menselijke avontuur. Daarvoor gebruiken we museumcollecties en tal van andere verbeeldingen. Onze eigen creativiteit is daarbij bepalend voor de kwaliteit daarvan. We willen dat TwentseWelle een pleisterplaats is , die steeds weer fascineert en inspireert, waardoor men op nieuwe ideeën en tot nieuwe inzichten komt. Ideeën krijgen bij ons een context en men krijgt energie voor het realiseren ervan. TwentseWelle laat zien waar mensen toe in staat zijn en dat geeft een constructieve kijk op de toekomst. TwentseWelle laat mensen geschiedenis schrijven en verbeelden.

4. Unieke kracht: een verrassend platform In TwentseWelle leggen we verrassende verbanden in de inhoud én de vorm van onze tentoonstellingen en activiteiten. We bieden een platform voor de creativiteit van de instellingen die met ons samenwerken en benutten die creativiteit voor onze toekomstige activiteiten.

5. Waarden: vier O’s Onverwacht: De bezoekers van TwentseWelle worden verrast. Bij ons is het altijd net even anders. We zijn steeds bereid te prikkelen en zaken vanuit een onverwachte invalshoek te benaderen. Soms is dat provocerend en onconventioneel.


60 Opvallend: Wat we ondernemen moet in het spotlicht staan. Alleen dan bereikt ons werk de mensen. We steken daarom veel energie in de PR en de vorm van onze activiteiten . We maken intensief gebruiken van de virtuele omgeving en de ‘social media’ . Onberispelijk: Wat we doen, doen we goed. We beseffen daarbij onze verantwoordelijkheid als beheerder van cultureel erfgoed. Daarin steken we veel energie. Het kan echter altijd beter. Dus staan we steeds open voor verbetering, ook al is onze onderneming nog zo’n groot succes. Open: We zijn transparant en maken geen geheim van onze ideeën. Ook niet wanneer die controversieel zijn en discussie oproepen. Visie en missie zijn daarbij onze leidraad. TwentseWelle is een open organisatie. Dat betekent dat iedereen met ideeën bij ons terecht kan en een reactie krijgt. Intern zorgen we eveneens voor transparantie. We streven naar een goed en toegankelijk overzicht van ons werk. We willen dat collega’s van elkaar weten waar ze mee bezig zijn. Dat is de basis voor effectieve samenwerking, ook met onze partners.

6. Beloven en waarmaken: We willen dat… …mensen speciaal naar Enschede komen voor TwentseWelle. …veel van onze bezoekers uit de regio komen, maar ook uit de rest van het land en het buitenland. …men ons verrassend en onverwacht vindt. …we goed tot zeer goed worden beoordeeld. …bedrijven en instellingen ons als plek voor inspiratie en actie gebruiken. …we een groeiend aantal samenwerkingsverbanden aangaan . …we elk jaar een aantal bedrijven aan ons hebben gebonden .

We houdende vinger aan de pols door de resultaten te meten.

© TwentseWelle, november 2011


TwentseWelle in 2012 Terug- en vooruitblik

Recommend Documents