VenloDroom Tussenevaluatie & vooruitblik
VenloDroom is een initiatief van gemeente Venlo, Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel, Woonwenz, Proteion Thuis, De Zorggroep, Dichterbij en Zorgkantoor coöperatie VGZ
Verslag VenloDroom 2011
Pagina 1 van 20
Aan:
Stuurgroep VenloDroom
Van:
Programmamanagement VenloDroom
Betreft:
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Datum:
20 september 2012
Programmamanagement VenloDroom Postadres: Kenzenstraat 2 5935 BB STEYL Programmamanager Jan Lamers M: 06 1441 2762 E:
[email protected] Programma-ondersteuner Maarten Thönissen M: 06 5240 5910 E:
[email protected]
Inhoudsopgave Voorwoord ........................................................................................................................................... 4 1 Inleiding ........................................................................................................................................ 6 1.1 Doelstellingen VenloDroom ................................................................................................ 6 1.2 Samenhang VenloDroom en maatschappelijke opgave .................................................... 6 1.3 Aansluiting op lokaal beleid ................................................................................................ 7 2 Tussenevaluatie 2012 .................................................................................................................. 8 2.1 Voortgang en toetsing aan doelstellingen .......................................................................... 8 2.2 Toelichting........................................................................................................................... 9 2.3 Conclusies ........................................................................................................................ 14 3 Vooruitblik .................................................................................................................................. 15 3.1 Inleiding ............................................................................................................................. 15 3.2 Vooruitblik ......................................................................................................................... 15 3.3 Conclusies ........................................................................................................................ 19
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 3 van 20
Voorwoord We zijn halverwege de looptijd van de VenloDroom, de driejarige ontwikkelpilot van de WWWZ1 partners Woonwenz, Wel.kom, Proteion Thuis, De Zorggroep, Dichterbij, gemeente Venlo en Zorgkantoor Coöperatie VGZ. Weliswaar nog anderhalf jaar te gaan, maar desondanks tijd voor een terugblik én vooruitblik. In de anderhalf jaar die we nu bezig zijn is veel bereikt. Veel projecten zijn gestart en VenloDroom staat op de kaart. In deze tussenevaluatie willen we kijken of we ook voldoen aan onze oorspronkelijke doelstellingen, zodat we, indien nodig,in de resterende tijd van de pilot nog zaken kunnen bijstellen of accenten anders leggen.
1
WWWZ= Wonen, Werk, Welzijn, Zorg. De vier domeinen waarop VenloDroom zich beweegt.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 4 van 20
Ook willen we al vooruitlopen op de periode na 2013. Bedoeling van VenloDroom is immers om te innoveren en experimenteren en daarna de succesvolle initiatieven en projecten te implementeren als reguliere aanpak in de bestaande structuren. Weliswaar hebben we nog anderhalf jaar te gaan, maar deze tijd hebben we ook hard nodig om zaken goed af te ronden, te borgen en over te dragen binnen de verschillende organisaties en samenwerkingsverbanden. Voorkomen moet worden dat succesvolle initiatieven na afloop van de pilot stilvallen, waarmee alle energie en draagvlak voor de nieuwe aanpak ook zou wegvallen. Bovendien vragen de huidige (landelijke en maatschappelijke ontwikkelingen) een versnelling van de vernieuwing in de maatschappelijke sector. De nieuwe “gekantelde” werkwijze zal de komende jaren doorgevoerd moeten worden.
In deze notitie wordt eerst teruggeblikt. Gekeken wordt in hoeverre we de afgelopen tijd invulling hebben gegeven aan onze doelstellingen en hoe de voortgang is van de verschillende onderdelen. Hierbij geven we aandacht aan alle vier de onderdelen, waaraan we binnen VenloDroom aan het werk zijn, te weten: • Visie-ontwikkeling binnen het maatschappelijk domein. • De beoogde cultuurverandering en nieuwe werkwijze en samenwerkingsconcepten van de professionele partijen, • De cultuurverandering van de burgers en betrekken van bewonersnetwerken. • De ontwikkeling en uitvoering van nieuwe ondersteuningsarrangementen in het maatschappelijk domein. Vervolgens kijken we voor alle onderdelen vooruit en geven we in aan hoe VenloDroom de komende anderhalf jaar de projecten en het gedachtegoed gaat vervolmaken en een bijdrage gaat leveren aan de implementatie in de reguliere structuren.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 5 van 20
1
Inleiding
1.1
Doelstellingen VenloDroom
In 2011 is VenloDroom van start gegaan. De initiatiefnemers: de Zorggroep, Proteion Thuiszorg, Dichterbij, Woonwenz, Stichting Wel.Kom, het Zorgkantoor coöperatie VGZ en de gemeente Venlo zijn een drie-jarige ontwikkelpilot gestart op het gebied van vernieuwing in Wonen-Welzijn-Zorg en hebben daarbij de onderstaande missie en doelstellingen verwoord in het startdocument. Missie Wij geven wonen-welzijn-zorg terug aan de mensen waar dit voor bedoeld is: de burger, zijn sociale verbanden en de professional die deze ondersteunt. Wij doen dit door de behoeftes van het individu, zijn omgeving en zijn wijk centraal te stellen; door een appèl te doen op de betrokkenheid van de wijk, de omgeving en het individu én door een nieuwe, integrale, betrokken en resultaatgerichte wijze van (samen)werken als pilot in Venlo Oost te introduceren. Doelstellingen De pilot VenloDroom heeft de volgende doelstellingen: • Teruggeven van verantwoordelijkheid aan burgers en zijn sociale verbanden bij het vinden van oplossingen voor problemen, die zij ervaren op het gebied van wonen-welzijn-zorg. • Creëren van een integrale, zelfsturende, resultaatgerichte, betrokken en outreachende werkwijze van professionals en niet-professionals op het gebied van wonen-welzijn-zorg in Venlo Oost. • Organiseren van een ontschotte vorm van samenwerking en financiering van het aanbod van wonen-welzijn-zorg. • Leveren van een vraaggericht, samenhangend, kwalitatief beter, effectiever en efficiënter dienstverleningsaanbod voor wonen-zorg-welzijn in Venlo-Oost. • Fungeren als pilot voor de nieuwe werkwijze in kader van de kanteling van de Wmo en de doorontwikkeling van WWWWZ. • Het terugdringen van bureaucratie en overmatige regelgeving.
1.2
Samenhang VenloDroom en maatschappelijke opgave
Venlodroom is voor de betrokken partners (en andere WWWWZ-partijen) de proeftuin voor de maatschappelijke transitie op verschillende niveau’s: van visievorming tot uitvoering. Ook beweegt VenloDroom zich binnen de drie decentralisatie-opgaves in het maatschappelijk domein (Begeleiding, Wet Werken naar Vermogen en Jeugdzorg) en legt daar ook verbindingen tussen. Venlodroom beweegt zich op verschillende niveaus. Het gedachtegoed van VenloDroom geeft invulling aan de visie-ontwikkeling van de WWWZ-partners. Dit is tevens de basis voor de beoogde cultuurverandering en nieuwe werkwijze en samenwerkingsconcepten van de professionele partijen. VenloDroom geeft ook vorm aan de cultuurverandering van de burgers en bewonersnetwerken door hen in te schakelen bij de ontwikkeling en uitvoering van ondersteuningsarrangementen en te communiceren over de veranderingen die nodig zijn. Ook wordt in VenloDroom geëxperimenteerd met de ontwikkeling van een nieuw instrumentarium voor het “matchen van vraag en aanbod”. Tenslotte geeft VenloDroom invulling aan de opbouw van nieuwe maatschappelijke ondersteuningsarrangementen, die aansluiten bij de integrale ondersteuningsbehoefte.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 6 van 20
In onderstaande figuur is in het schema van de maatschappelijke transitieopgave aangegeven op welke onderdelen Venlodroom actief is.
Transitieopgave
Beleid regisseurs & WWZpartners
Maatschappelijke opgave
Van
Missie /visie
Indiceren Aanspraak op Veelal individueel Gejuridificeerd becijferd aanbod Verzuilde aanpak Gescheiden doelgroepen
Modernisering AWBZ Keten curecare-Wmo Scheiden wonen-zorg
Overheveling begeleiding
Doorontwikkeling Wmo
Werken naar vermogen
Jeugdzorg
• Integratie regelingen Wwnv • Decentralisatie
• Integrale aanpak • Decentralisatie jeugdzorg
Kanteling
Wwb/WIJ WSW WAJONG
Provinciale jeugdzorg Jeugdbescherming en reclassering Jeugd-GGZ Zorg LVG uit AWBZ
Vraag
Welzijn nieuwe stijl 8 bakens
Ondersteuningsbehoefte Kwetsbare burger
Kwetsbare burger
Alle burgers
Alle jongeren
Kwetsbare burger 18-65 jaar
Kwetsbare jongeren
Cultuurverandering burger
Sociale steunsystemen/ buurt- en bewonersnetwerken
Zelfredzaamheid Springplank
Vangnet
Zelfredzaamheid
Springplank
Springplank
Match
Vraagpatronen
Aanbod
Operationalisering
1.3
Naar
Arrangeren Oplossen van Zoveel mogelijk collectief Maatwerk en flexibel aanbod Integrale aanpak Gemixte doelgroepen
Wonen-welzijn-zorg teruggeven aan burgers, buurten en professionals
Dominant doelgoepprofiel
Dominante ondersteunings Invalshoek
Gemeenschapszorg Burger als producent Compensatieplicht Welzijn Uitgaan van mogelijkheden Professional als coach Gemeente als regisseur en netwerkpartner
Visie-ontwikkeling, cultuurverandering organisaties , Verantwoordelijkheid bij de burger, integraal, ontschot, outreachend, empowerment ,f ormeel én inf ormeel, ontwikkeling samenwerkingsconcepten WWZverbinding uitvoering-strategie, ruimte voor prof essional, netwerksamenwerking, experimenteerruimte, inspireren en faciliteren, top down activeren-bottom up organiseren partners
Uitgangspunten
Gemeentelijke/ zorgkantoor beleidsopgaven & Decentralisaties
©
van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving (civil society) Professionele zorg Burger als consument Zorgplicht Zorg Uitgaan van beperkingen Professional ais leverancier Gemeente als opdrachtgever
Schakelpunt match vraag-aanbod. Ontwikkeling methodieken Cultuurverandering professionals Activeren Integrale burgers arrangementen en sociale verbanden. (eigen kracht > inf ormeel > formeel)
“Loketten”Structuur
Maatschappelijke Arrangementen
Systematiek :Verbinding formele (professionals) en informele (buurtbewoners) netwerken Aanpak kanteling: Eigen kracht → Soc. steunsysteem → Alg. voorzieningen → coll. voorzieningen→ Ind. Voorzieningen Organisatie: Integrale Wijkteams en dynamisch buurt- en bewonersnetwerk
Indic
Indic
Indic
Woon zorg arr
Thuis zorg arr.
Dag best arr.
Indic
Indic
Indic
Ontwikkeling nieuwe ondersteuningsarrangementen Arb. Dag arr.
Ind. Wmo arr.
Coll.. Wmo arr.
Ind.. Welz. arr.
Coll. welz. arr.
Ontplooi. arr.
Vrijw. arr.
Activering arr.
Arbeid sarr.
Indic
Ont plooi. arr.
Prev. arr.
Zorg. arr.
Aansluiting op lokaal beleid
Gedurende de looptijd van VenloDroom is/wordt in Venlo ook beleid op het gebied van de maatschappelijke transities ontwikkelt door de beleidsregisseurs gemeente en zorgkantoor. Te noemen zijn: • De sociale structuurvisie, die als inhoudelijke kompas en onderlegger geldt voor de het beleid in het sociaal maatschappelijk domein en de aanpak van de drie transities. • De kaderstellende notitie van de raadswerkgroep Stad van Actieve Mensen, waarin als richtinggevende samenwerkingssystematiek zelfsturing en zelfregie wordt gegeven, ondermeer door netwerksamenwerking in “de gouden driehoek” van overheid (i.c. gemeente/zorgkantoor), maatschappelijke partners en buurt-/wijkbewoners. Gesteld kan worden dat VenloDroom zowel qua inhoudelijke ontwikkeling van nieuwe projecten en initiatieven, als in de wijze van (netwerk)samenwerking en betrekken van burgers als inspiratiebron fungeert voor de inrichting van het genoemde lokale, maatschappelijke beleid in Venlo.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 7 van 20
2
Tussenevaluatie 2012
In dit hoofdstuk blikken we terug op de eerste anderhalf jaar van de pilot VenloDroom. 2.1
Voortgang en toetsing aan doelstellingen
In onderstaand schema is aangegeven hoe de voortgang is van de verschillende onderdelen uit het programma VenloDroom. Tevens is schematisch aangegeven in hoeverre de projecten en initiatieven bijdragen aan de centrale doelstellingen van VenloDroom (Zie paragraaf 1.1)
Tussenevaluatie VenloDroom 2012
Activiteit
Voortgang
Doelstelling Verantwoordelijkheid burger Integrale, zelfsturende werkwijze Ontschotting Verbeterd ondersteuningsaanbod Fungeren als pilot kanteling WWZ Terugdringen van bureaucratie
Onderdeel
Kw artaal 1e kw 2e artaal kw 3e artaal kw 4e artaal
Projecten Integrale w ijkteams Openbare ruimte Ontmoeting Burenhulpdienst Buurtbus Huis v.d. w ijk Oost/Rijnbeek
O
De Ruit MFA Op de Berg Buurtw erkbedrijf Kandoen Safer Neighbourhood Netw erkontw ikkeling Programmanetw erk VenloDroom Wijk-bew onersnetw erk Vrijw iligersw erving Wmo-w erkplaats Bilaterale overleggen Presentaties Instrum enten Communicatie Maatschappelijke businesscases Basisatlas Venlo-Oost Scholing Organisatie Stuurgroep Programmanagement Financien Toelichting beoordeling Op schema (=2) Vertraagd (=1) Stagnerend (=0) Nog niet gestart volgens planning
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Voortgang
O
Bijdrage aan doelstelling Groot Redelijk Niet N.v.t
O
Pagina 8 van 20
2.2
Toelichting
Terugkijkend kunnen we stellen dat de verschillende projecten bijdragen aan de doelstellingen van VenloDroom. Hiermee geven we invulling aan de gewenste vernieuwing in het WWWZ-domein. Onderstaand wordt dit samenvattend toegelicht. Verantwoordelijkheid teruggeven aan burgers. De bewoners van Venlo-Oost worden actief betrokken bij de projecten, leveren zelf projectideeën aan en geven ook vorm aan de uitvoering. Inmiddels is een aanzienlijk aantal (deels nieuwe) vrijwilligers uit de buurt actief betrokken bij projecten van VenloDroom en er zijn dynamische buurt en bewonersnetwerken actief. Telkens is vanuit VenloDroom aandacht voor het op de juiste “gekantelde” wijze betrekken van de burger bij de verschillende initiatieven en wordt ook verantwoordelijkheid teruggelegd bij de burger. Mensen worden ook aangesproken op hún bijdrage aan de oplossing van een bepaald probleem. De aanpak van de “gouden driehoek” waarin regiepartijen, maatschappelijke organisaties en burgers gelijkwaardige partners zijn is uitgangspunt in ons handelen. Wel kan gesteld worden dat op dit onderdeel nog langdurig en fors geïnvesteerd zal moeten worden om de cultuurverandering, die hiervoor bij burger en professional nodig is, ook te verinnerlijken. Deze cultuurverandering overstijgt de pilot VenloDroom qua reikwijdte en duur. Dit zal in een breed communicatie traject in het kader van de drie decentralisaties/transities opgepakt moeten worden. Wel kunnen de beproefde methodieken van VenloDroom gebruikt worden in de communicatie en samenwerking met burgers in het maatschappelijk domein. Met name moet dan gedacht worden aan: • Het opzetten van dynamische buurt- en bewonersnetwerken. • Het invoeren en scholen van de methodiek van gekantelde gespreksvoering in klantcontacten, waarbij uitgegaan wordt van de eigen kracht en mogelijkheden, zoals die in de integrale wijkteams en buurtwerkbedrijf KanDoen wordt toegepast. • De ondersteuning, werving en facilitering van buurtbewoners/vrijwilligers, waarbij de professional vooral in een ondersteunende rol (op de achtergrond) ervoor zorgt dat buurtbewoners hun vrijwilligerswerk kunnen doen. Dit zou in de “opbouwfuncties” van wijkfunctionarissen standaard aanpak moeten worden. In de Wmo-werkplaats van het ministerie van VWS, waarin Venlo(Droom) participeert, wordt de komende tijd aan een scholingscurriculum voor deze functies gewerkt.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 9 van 20
Nieuwe, integrale, betrokken outreachende werkwijze van professionals en nietprofessionals. Binnen de verschillende projecten van VenloDroom wordt ruimte gecreëerd voor de uitvoerend professionals om zelf sturing te geven aan hun werk en een hechte samenwerking met collega’s van andere instellingen én informele zorgverleners en vrijwilligers op te zetten. Heel concreet wordt ervaring opgedaan met deze werkwijze in de integrale wijkteams en het buurtwerkbedrijf KanDoen. Maar ook in de andere projecten wordt gewerkt aan dé nieuwe rol en werkwijze van professionals: “meer zorgen dát i.p.v. zorgen vóór”. Zo wordt vanuit het programmamanagement VenloDroom de professionals gecoacht om in de “vrijwilligersprojecten” als Burenhulpdienst, Buurtbus, Ontmoetingen vooral een ondersteunende rol in te nemen én samenwerking te zoeken met andere organisaties over de verschillende schotten heen. Deze nieuwe werkwijze vraagt een cultuuromslag van burgers, professionals, management en bestuurders van organisaties. Binnen de pilots wordt deze werkwijze door de medewerkers en vrijwilligers met enthousiasme omarmd en wordt ook een “kanteling” naar deze nieuwe werkwijze zichtbaar. De medewerkers kunnen echter deze nieuwe werkwijze alleen succesvol uitvoeren, als ook de “omgeving” mee verandert in dezelfde richting. Dit betekent dat deze werkwijze breder binnen de “moederorganisaties” ondersteund en uitgerold moet worden. In het project integrale wijkteams wordt daaraan reeds aandacht besteed. De aanpak van de wijkteams zal in Venlo als dé manier van toegang naar ondersteuning verder geïntroduceerd worden door gemeente, zorgkantoor en professionele partijen. Voor de andere projecten geldt dat deze nog in een pilotstatus in Venlo-Oost verkeren en eerst nog besluitvorming zal plaats moeten vinden over een verdere verbreding binnen het hele werkgebied Venlo en binnen de betrokken organisaties.
Ontschotte samenwerking en financiering.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 10 van 20
Binnen de pilot VenloDroom wordt “ontschot” gewerkt. In het project integrale wijkteams wordt inmiddels een begin gemaakt met de inrichting van een integrale en ontschotte administratieve organisatie en financieringssystematiek. Dit zal eerst beproefd worden in de wijkteams Venlo-Oost en Venlo-Noord en vervolgens geïmplementeerd worden in de financiering en sturing/monitoring van de andere integrale wijkteams in Venlo. Voor de andere initiatieven geldt dat de samenwerking en ontschotting vooralsnog op projectbasis plaatsvindt. Naar de toekomst zullen de financiers in het WWWZ-domein afspraken moeten maken over een bundeling van budgetten en integrale bekostiging van de gewenste WWWZproducten/diensten in Venlo. Hiermee kan de beoogde innovatie gemakkelijker vormgegeven worden, budgetten efficiënter aangewend worden en onnodige schotten geslecht worden. Gemeente Venlo en zorgkantoor coöperatie VGZ werken inmiddels aan een convenant waarin samenwerkingsafspraken hierover gemaakt worden.
Leveren van een samenhangend en vernieuwd WWWZ-aanbod. Hieraan is invulling gegeven door de ontwikkeling van nieuwe diensten/projecten in Venlo-Oost, zoveel als mogelijk met en door buurtbewoners, én door de samenwerking en samenhang te zoeken met bestaande initiatieven in Venlo-Oost. Op dit moment betreft het tijdelijke projecten in het werkgebied Venlo-Oost. De succesvolle projecten zullen in het reguliere beleid verankerd moeten worden. Dit kan door het WWWZ-aanbod verder te organiseren en implementeren via een wijkgerichte aanpak in Venlo, dichtbij de burger en de buurt. Hierbij moet gedacht worden aan per wijk organiseren en integreren van in ieder geval de “kerninfrastructuur” in het WWWZ-domein: integrale wijkteams, Huizen van de Wijk , Wegwijzer/Informatie en Advies, buurt- en bewonersnetwerk. Deze kunnen dan aangevuld worden met projecten/ ondersteuningsarrangementen al naar gelang de behoefte en het profiel van de wijk (buurtbus, burenhulpdienst, KanDoen, ontmoetingen, projecten openbare ruimte etc.). Regie en
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 11 van 20
afstemming over deze wijkgerichte en integrale aanpak zal in de “gouden driehoek” van gemeente/ zorgkantoor, WWWZ-partners en burgers en bewonerstnetwerken moeten plaatsvinden.
Fungeren als pilot voor de gekantelde werkwijze van de Wmo en doorontwikkeling WWWZ. Alle projecten en activiteiten van VenloDroom fungeren als experimenteerpilot voor de partners met betrekking tot hun bijdrage aan de maatschappelijke transitie-opgave van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. De komende tijd zal binnen de verschillende organisaties en overleggremia besluitvorming moeten plaatsvinden over al dan niet continuering en verbreding van de VenloDroom-aanpak. Na besluitvorming kan dan het gedachtegoed uitgerold worden en de succesvolle projecten en methodieken overgedragen worden aan de partners in het WWWZ-domein (zie ook hoofdstuk 2). VenloDroom heeft als pilot een beperkte tijdsduur en werkgebied. Bovendien maakt ook slechts een deel van het Venloos maatschappelijk veld onderdeel uit van de formele samenwerkingsafspraken binnen VenloDroom. Het is dus van belang dat naar de toekomst een overleg- en regiestructuur in het WWWZ-domein ingericht wordt, waarin de maatschappelijke partners, gemeente en zorgkantoor en ook de buurt en bewonersnetwerken, de gezamenlijke “gekantelde” visie en gedachtegoed blijvend aanscherpen en ook vastleggen in concrete samenwerkingsafspraken, waarmee het innovatieve samenwerkingsconcept van VenloDroom ook geborgd wordt in het maatschappelijke veld in Venlo.
Terugdringen van bureaucratie en overmatige regelgeving
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 12 van 20
Dit vindt ondermeer zijn vertaling in de nieuwe wijze waarop de toegang tot ondersteuning via integrale wijkteams vorm zou moeten krijgen. Ook bij de ontwikkeling van nieuw of vernieuwd aanbod is uitgangspunt genomen dat dit vorm moet krijgen met een minimum aan bureaucratie of regelgeving. De komende tijd zal nog gewerkt moeten worden aan nieuwe eenvoudigere “systemen”, zonder dat dit tot leidt tot nog meer bureaucratie- en regelgeving. Tevens is een heldere en platte regie- en overlegstructuur in het WWWZ-domein in Venlo van belang (conform de systematiek van de gouden driehoek) om samenwerkingsafspraken met korte lijnen te kunnen maken en mogelijke schotten te doorbreken.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 13 van 20
2.3
Conclusies
VenloDroom is op koers Na anderhalf jaar staan we op een kantelpunt. De meeste initiatieven en projecten staan in de steigers, voldoen aan de geformuleerde doelstellingen en kunnen rekenen op draagvlak. VenloDroom wordt breed gezien als inspiratiebron voor vernieuwing in het sociaal maatschappelijk domein in Venlo. Pilot verder doorontwikkelen en verankeren Wel zullen de initiatieven nog verder inhoudelijk vervolmaakt en doorontwikkeld moeten worden. Ook zal nog veel aandacht geschonken moeten worden aan de “verinnerlijking van het gedachtegoed”. De inhoudelijke ontwikkeling van VenloDroom loopt nog door en zal nog de komende anderhalf jaar veel aandacht vragen, zodat het gekanteld gedachtegoed ook blijvend als kompas door organisaties en professionals gehanteerd wordt. Methodieken en gedachtegoed overdragen en implementeren Tegelijkertijd zijn veel initiatieven toe aan meer helderheid over de (toekomstige) status. Sterker nog: om de innovatieve werkwijze straks daadwerkelijk succesvol te kunnen uitrollen zullen de diverse initiatieven doorontwikkeld moeten worden door de betrokken organisaties van pilot naar staand beleid/werkwijze. Op korte termijn zal dan ook door de regisseurs en financiers én de betrokken WWWZ-partners besloten moeten worden welke onderdelen van de VenloDroom aanpak als de toekomstige reguliere aanpak in het WWWZ-beleid in Venlo overgenomen gaan worden. Tevens zullen de maatschappelijke partners moeten besluiten hoe en in welke tempo men deze uitrol binnen de organisatie en binnen het gehele werkgebied VenloDroom gaat vormgeven. Dit vraagt immers capaciteit en deskundigheid met betrekking tot de beoogde transitie en vernieuwing. Tenslotte zal de gouden driehoek als leidend regieprincipe gehanteerd moeten worden bij de implementatie om draagvlak en betrokkenheid bij de burgers te creëren en te behouden. Twee sporen voor komende anderhalf jaar Beide opgaven: het verder inhoudelijk ontwikkelen en verinnerlijken van gedachtegoed enerzijds én het organiseren en implementeren van het gedachtegoed in de reguliere structuren anderzijds, hangen nauw met elkaar samen. Het is niet zo dat vanuit VenloDroom een kant en klaar pakket opgeleverd kan worden, dat in één klap overgenomen kan worden door de reguliere structuren. Dit vraagt begeleiding en een gefaseerde aanpak, temeer daar het gedachtegoed en de projecten van VenloDroom nog niet geheel uitgekristalliseerd zijn en volledig “geland” zijn bij de betrokken medewerkers en partijen. De komende anderhalf jaar zal VenloDroom zich dan ook gaan richten op twee onderdelen: • Inhoudelijk en organisatorisch doorontwikkelen en beproeven van projecten en initiatieven én deze borgen in het werkgebied van VenloDroom. • Inhoudelijke input leveren en overdragen van gedachtegoed ten behoeve van implementatie van pilotprojecten en innovatieve werkwijze in de reguliere structuren.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 14 van 20
3
Vooruitblik
3.1
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt aangegeven hoe VenloDroom de komende anderhalf jaar verder gaat, waarbij de focus ligt op de twee opgaven: • Verder ontwikkelen en beproeven van de initiatieven en projecten van VenloDroom. • Overdragen van gedachtegoed en adviseren over de implementatie van projecten en gedachtegoed in de reguliere structuren.
3.2
Vooruitblik
Het verder ontwikkelen en beproeven van de initiatieven en projecten loopt binnen de huidige opdracht en samenwerkingsafspraken van de partners van VenloDroom. Voor het tweede onderdeel “het overdragen van gedachtegoed en inhoudelijk begeleiden van de implementatie” is het noodzakelijk dat door de WWWZ-partners, gemeente en zorgkantoor in Venlo allereerst een besluit wordt genomen welke onderdelen als reguliere aanpak geïmplementeerd zullen worden en hoe dit georganiseerd gaat worden, zodat ook duidelijk is hoe en aan wie we vanuit VenloDroom input kunnen leveren voor de implementatie. In onderstaande tabel staat per onderdeel van VenloDroom weergegeven hoe we komende periode verder gaan. We geven aan wat nog moet gebeuren en wat wij vanuit VenloDroom hierin doen. Tevens geven we aan waar, ons inziens, de pilots straks in de reguliere structuren kunnen “landen”. Vooruitblik VenloDroom
Onderdeel Activiteit
Vooruitblik Wat moet er gebeuren?
Wat doet VenloDroom?
Waar landt het?
Projecten Integrale wijkteams
•
•
• •
• •
•
Activiteit Ontmoeting
Doorontwikkeling methodiek/ aanpak en organisatie integrale wijkteams. Doorontwikkeling en verankering pilots Oost en Noord. Aanhaken wijkteams aan buurt- en bewonersnetwerken Ontwikkeling en voorbereiding ondersteuningorganisatie, systemen en financieringssystematiek voor wijkteams Werving, bemensing en scholing nieuwe wijkteams. Gefaseerde inrichting/opstart wijkteams andere wijken Venlo. .Aanhaking met informatie en adviesfunctie en Huizen van de Wijk
Wat moet er gebeuren? • Vergroten deelname en verduurzamen laagdrempelige ontmoetingsactiviteiten in
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
•
• •
•
•
•
Doorontwikkeling methodiek/ aanpak integrale wijkteams. Opzet en verankering in wijken Oost en Noord. Organiseren verbinding wijkteam met buurt en bewonersnetwerken in Oost en Noord. Input leveren voor organisatie, ondersteuning en financierings-systematiek wijkteams. Advisering en opzet van wervings- en scholingssystematiek wijkteams. Coaching/bewaking gedachtegoed bij opstart nieuwe integrale wijkteams.
Wat doet VenloDroom? • P.r. en werving deelnemers ontmoetingsactiviteiten Venlo-Oost.
•
Onder regie van gemeente/zorgkantoor in samenspraak met de maatschappelijk partners uitrol van de wijkteams in geheel Venlo als dé nieuwe arrangeer-/ toegangsfunctie naar ondersteuning in het WWWZ-domein.
Waar landt het? • In realisatie nieuwe wijkgerichte ondersteunings-
Pagina 15 van 20
Venlo-Oost.
•
•
•
Burenhulpdienst
• • • •
•
Buurtbus
• •
•
•
•
Huis v.d. wijk
•
Oost/Rijnbeek
MFA Op de Berg
KanDoen
•
•
•
• • • • •
• •
• •
Buurtwerkbedrijf
Vergroten deelname burenhulpdienst. Verbinding leggen met KanDoen. Burenhulpdienst aansluiten op buurt en bewonersnetwerken. Inbedden organisatie burenhulpdienst in wijkburgerorganisatie. Methodiek beschikbaar stellen voor andere wijken, c.q. werkgebied vergroten. Vergroten deelname buurtbus Venlo-Oost Verankeren vrijwilligerswerkgroep in wijk/burgerorganisatie(coöper atie?). Continuering facilitering/ ondersteuning voor vrijwilligerswerkgroep. Aansluiten buurtbus op vervoer naar collectieve dagbesteding Ontwikkelen structureel bekostigingsmodel voor buurtbus. Ontwikkelen Huis van de Wijk in Rijnbeek.
• • •
Aanhaken op gedachtegoed • VenloDroom. Creëren van volwaardige rol wijkbewoners in organisatie en beheer Huis van de wijk Doorontwikkelen methodiek. • Uitbreiden deelnemers, werkplekken en matches. • Aansluiten KanDoen op activiteiten in de wijk. •
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Faciliteren en ondersteunen vrijwilligers. Verankeren initiatieven in buurt- en bewonersstructuren. Organiseren ondersteuning vrijwilligersinitiatieven. Doorontwikkelen • burenhulpdienst VenloDroom. Burenhulpdienst inbedden in wijk- en bewonersstructuur VenloOost. Advies geven over uitrol burenhulpdienst in meer wijken.
Doorontwikkelen buurtbus. Regelen duurzame ondersteuning buurtbus. Regelen inbedding in wijk/burgerorganisatie. Ontwerpen en adviseren bekostigingsmodel. Adviseren over uitbreiding/uitrol naar andere wijken.
•
•
arrangementen in kader van concept Huizen van de Wijk in Venlo.
In realisatie nieuwe wijkgerichte ondersteuningsarrangementen in kader van concept Huizen van de Wijk in Venlo.
In realisatie nieuwe wijkgerichte ondersteuningsarrangementen in kader concept Huizen van de Wijk . Koppeling met transitie vervoer AWBZbegeleiding.
Ontwikkelen Huis van de Wijk Rijnbeek. Inbedden Huis van de wijk Rijnbeek in gemeentebrede structuur Huizen van de Wijk. Adviseren over opzetten wijk/burgerorganisatie.
•
In doorontwikkeling/ realisatie Huizen van de Wijk Venlo
•
In doorontwikkeling/ realisatie Huizen van de Wijk Venlo.
Doorontwikkelen buurtbedrijf KanDoen. Aansluiten KanDoen op WWWZ-activiteiten in de wijk. Adviseren over inbedding, uitbreiding en schaal werkgebied KanDoen.
•
In doorontwikkeling Arbeidsparticipatie/ WWnV.
Pagina 16 van 20
Activiteit
Wat moet er gebeuren?
Wat doet VenloDroom?
Waar landt het?
Netwerkontwikkeling Wijk-
•
bewonersnetwerk • •
Vrijwilligerswerving
• •
Wmo-werkplaats
• •
Opzetten wijkbewoners/netwerken in Venlo-Oost Borgen aanpak en ondersteuning in Venlo-Oost. Overdragen methodiek.
Doorontwikkelen activiteiten in Venlo-Oost Inbedding in scholingsprogramma van Wmo-werkplaats (b.v. via Welzijn Nieuwe Stijl).
• •
•
•
Doorontwikkelen wijkbewoners-netwerken. Adviseren over uitrol aanpak in andere wijken.
•
Inbrengen ervaringen in Wmo-werkplaats t.b.v. scholingsporgamma. Adviseren over inbedding aanpak in andere wijken.
•
Deelname aan Wmowerkplaats. Met name input geven ten behoeve van ontwikkeling scholingsprogramma medewerkers Welzijn Nieuwe Stijl.
•
Bijdrage leveren aan Wmo-werkplaats.
•
Gemeente, woningcorporatie, welzijnsinstelling, zorginstelling en buurt en bewonersnetwerken in kader van gebiedsgerichte aanpak/concept Huis van de Wijk via methodiek gouden driehoek. Gemeente, woningcorporatie, welzijnsinstelling en buurt en bewonersnetwerken in kader van gebiedsgerichte aanpak/concept Huis van de Wijk via methodiek gouden driehoek. Gemeente, woningcorporatie, welzijnsinstelling, zorginstelling en buurt en bewonersnetwerken in kader van gebiedsgerichte aanpak/concept Huis van de Wijk via methodiek gouden driehoek. Gemeente, woningcorporatie, welzijnsinstelling, zorginstelling en buurt en bewonersnetwerken in kader van gebiedsgerichte aanpak/concept Huis van de Wijk via methodiek gouden driehoek. In communicatie aanpak WWWZ-partners m.b.t. maatschappelijke transities.
Bilaterale overleggen
•
Continueren gericht op overdracht gedachtegoed.
•
Gedurende looptijd pilot continueren
•
Presentaties
•
Continueren gericht op overdracht gedachtegoed.
•
Gedurende looptijd pilot continueren
•
Communicatie
•
Voortzetten communicatieinstrumenten VenloDroom gedurende pilot
• •
•
In communicatie aanpak WWWZ-partners m.b.t. maatschappelijke transities.
Maatschappelijke
•
Uitwerken in project integrale wijkteams
•
•
•
Voortzetten activiteiten. Overdragen communciatieinstrumenten in reguliere structuur. Uitvoeren maatschappelijke businesscase. Overdragen ervaringen.
• •
Actualiseren. Overdragen kennis.
•
Inbedden in monitoring-, informatie- en sturingssysteem in WWWZ-domein t.b.v. partners Gouden Driehoek. Inbedden in monitoring-, informatie- en sturingssysteem in WWWZ-domein t.b.v. partners Gouden Driehoek.
Instrumenten
businesscases
Basisatlas VenloOost
•
Actualiseren en aanvullen gegevens.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 17 van 20
Activiteit
Wat moet er gebeuren?
Wat doet VenloDroom?
Waar landt het?
Organisatie Stuurgroep
•
Sturingsconcept VenloDroom als samenwerkingsconcept introduceren in de gezamenlijke aanpak transities in het WWWZdomein.
•
•
•
Programmanagement • •
Continueren werkzaamheden in pilot Venlo-Oost. Inbrengen kennis en ervaringen in Wmo-werkplaats t.b.v. scholingsprogramma Welijnz Nieuwe Stijl.
•
•
•
Financiën
•
Continueren voor pilot periode Venlodroom
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
•
Stuurgroep VenloDroom • wordt voor de pilotperiode voortgezet. Samenwerking en afstemming met andere overlegstructuren in het WWWZ-domein zoals DB Huizen van de Wijk intensiveren. Adviseren over inrichting regie- en overlegstructuur in gouden driehoek. Voortzetten • werkzaamheden gedurende pilot in VenloOost. Input leveren aan scholingsprogramma medewerker Welzijn Nieuwe Stijl via Wmowerkplaats. Overdragen kennis aan partners Gouden driehoek. Bijdrage leveren aan • ontwikkeling financiering/budgetsyste matiek per wijk.
Inbedden in regiestructuur “gouden driehoek”.
Gemeente, woningcorporatie, welzijnsinstelling, zorginstelling en buurt en bewonersnetwerken in kader van gebiedsgerichte aanpak/concept Huis van de Wijk via methodiek gouden driehoek.
Gemeente/zorgkantoor bij ontwikkeling integrale wijkbudgetten en integrale financiering en verantwoordingssystematiek.
Pagina 18 van 20
3.3
Conclusies
Venlodroom gaat op de ingeslagen koers voort als ontwikkel- en innovatiepilot. Om de implementatie van de succesvolle projecten te kunnen ondersteunen is op korte termijn wel besluitvorming nodig door de WWWZ-partners over de onderdelen van VenloDroom die als reguliere aanpak door de partners opgepakt worden. Tevens zullen besluiten genomen moeten worden over de aanpak van de implementatie, inclusief de capaciteit en deskundigheid, die hiervoor nodig is. Doorontwikkeling VenloDroom: projectmanagementrol VenloDroom concentreert zich de komende anderhalf jaar op de doorontwikkeling van de projecten en het gedachtegoed in haar werkgebied Venlo-Oost (en Venlo-Noord voor de wijkteams). Tevens zal de komende anderhalf jaar gewerkt worden aan de verankering van de projecten en het gedachtegoed. Centrale ankerpunten hierin zijn: • Input leveren voor en versterken van de gekantelde werkwijze van de professionele ondersteuningsfuncties voor vrijwilligersinitiatieven naar een faciliterende en stimulerende werkwijze (i.p.v. een uitvoerende werkwijze). Dit geschiedt door het opstellen van een scholingskader voor de partners in de gouden driehoek. Tevens wordt via de Wmo-werkplaats een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een scholingsprogramma voor de WWWZmedewerker Nieuwe Stijl. • Verdere aansluiting van de diverse projecten/initiatieven op de buurt- en bewonersnetwerken door verbinding te leggen tussen de verschillende partners conform de werkwijze van de Gouden Driehoek. • Aanhaking van de diverse initiatieven (buurtbus, burgerbestuur Huis van de wijk, ontmoetingsactiviteiten, burenhulpdienst) op een facilitaire wijk/bewonersorganisaties b.v. in de vorm van een wijkcoöperatie. Implementatie VenloDroom: adviesrol Daarnaast zal VenloDroom actief advies en ondersteuning geven bij de implementatie van de verschillende onderdelen in de reguliere aanpak in het WWWZ-domein. De organisatie en uitvoering van de implementatie zal door de betrokken WWWZ-partners en gemeente en zorgkantoor vormgegeven worden. Het verdient aanbeveling om voor de verschillende onderdelen een implementatieplan op te stellen en deze mee te laten lopen in de transities in het maatschappelijk domein. De verschillende projecten/onderdelen van VenloDroom kunnen aangehaakt worden bij de volgende transitie-operaties: • Wijkteams in de kanteling van de Wmo/toegang tot ondersteuning. • De uitvoeringsprojecten Buurtbus, Burenhulpdienst, Openbare Ruimte, Ontmoetingen, Huis van de Wijk-Oost bij de opbouw van nieuwe wijk- en buurtgerichte ondersteuningsarrangementen in het kader vanWmo/begeleiding/concept Huizen van de Wijk. • KanDoen als innovatieve bemiddelingsmethodiek in kader van de inrichting Wet Werken naar Vermogen. • Het samenwerkingsconcept VenloDroom (buurt- en bewonersnetwerk, programmanetwerk, programmamanagement en Stuurgroep) als input voor de nieuwe regiestructuur in de Gouden Driehoek.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 19 van 20
Fasering Een gefaseerde implementatie van de verschillende onderdelen is van belang. In één keer alle initiatieven en nieuwe werkwijzen introduceren in álle wijken en bij alle medewerkers van alle betrokken organisaties is praktisch gezien onhaalbaar en zal bovendien te zeer een wissel trekken op de verandermogelijkheid van verschillende professionele en vrijwilligersorganisaties. Hiermee zou draagvlak voor de aanpak kunnen afnemen en uiteindelijk het kantelingsgedachtegoed van VenloDroom verwateren. Een gefaseerde implementatie is verkieslijk én mogelijk doordat de initiatieven veelal op wijkniveau invulling krijgen. Door een olievleksgewijze implementatie binnen de wijken én betrokken organisaties kan verantwoord de transities/veranderingen doorgevoerd worden en kunnen de burgers/wijkbewoners en de professionele medewerkers meegenomen worden in het omvangrijke verandertraject. Een tijdspanne van anderhalf tot drie jaar (afhankelijk van het betreffende onderdeel) zal nodig zijn om de projecten en het gedachtegoed goed te implementeren. Om het benodigde tempo te houden in de transitie is een implementatieplan met een duidelijke tijdlijn van belang. Onderstaand staat de planning weergegeven van de implementatiestappen vanuit VenloDroom: • Najaar 2012-eind 2013: Doorontwikkeling en uitvoering pilots VenloDroom • Najaar 2012: besluitvorming door partners over implementatie initiatieven en gedachtegoed VenloDroom , mede in kader sociale structuurvisie gemeente Venlo en samenwerkingsconvenant gemeente-zorgkantoor. • Najaar - winter 2012: Opstellen en afstemmen implementatieplannen door de partners in het WWWZ-domein. • Najaar 2012 - voorjaar 2013: Voorbereiding implementatie, regelen randvoorwaarden, inrichting systemen en ondersteuning, regelen scholing en personele bezetting etc.. • Voorjaar 2013 - eind 2013: Input leveren voor verbreding projecten naar verschillende wijken en binnen de organisaties. Het gedachtegoed Van VenloDroom zal eind 2012 nog niet volledig verankerd zijn in denken en handelen van alle betrokken partijen in Venlo. De maatschappelijke transitie waar wij voor staan zal langere tijde vergen. Desondanks gaan wij ervan uit dat eind 2013 de basis vanuit Venlodroom dusdanig gelegd is dat de beweging onomkeerbaar is en Venlodroom als ontwikkelpilot kan stoppen. De verdere implementatie en doorontwikkeling in de periode na 2013 is dan aan de betrokken partijen zelf.
Tussenevaluatie en vooruitblik VenloDroom
Pagina 20 van 20