Tumorsprecifieke onderwerpen
Erik van Muilekom Verpleegkundig Specialist NKI/AvL
6 February 2007
Post ONS meeting
Tumorsprecifieke onderwerpen
Screening en zijn gevolgen bij het Prostaatcarcinoom De behandeling van Colorectale tumoren Brachytherapie nieuwe modaliteiten
2004 incidentie van kanker in de US
b Prostaat 33% Long 13% Colon/rectum 11% Urinewegen 6% Melanoom 4%
c Borst 32% Long 12% Colon/rectum 11% Urinewegen 6% Ovarium 4% Melanoom 4%
The Big 5 1. 2. 3. 4. 5.
Prostaat Long Borst Colorectaal Huid
De prostaat 2004 • 230.000 nieuwe gevallen • 12% doden • 1 : 6 mannen diagnose • 1: 29 overleden • NL 7000 35% overleden Risco factoren • Afro-amerikanen 60% hogere incidentie • Familie historie • Vet intake • Hoog gewicht
De prostaat Incidentie in vergelijking tot ander landen Verhoging van ongeveer: • West Europa 3 maal • Oost Europa 6 maal • Australie 2 maal • Zuid afrika 3 maal • Japan 12 maal • China 90 maal Parkin DM Cancer J Clin (1999)
De prostaat Incidentie in vergelijking tot ander landen Verhoging van ongeveer: • West Europa 3 maal • Oost Europa 6 maal • Australie 2 maal • Zuid afrika 3 maal • Japan 12 maal • China 90 maal Parkin DM Cancer J Clin (1999)
De prostaat • • • •
Rectaal toucher PSA Biopten- Glaesen- volume Scan
Screening verhoging incidentie Toucher niet bewezen PSA screening leidt niet tot verminderde mortaliteit (Labrie et.)
De prostaat Screening • • •
Vanaf 45 jaar of zelfs 40 jaar Meer stadia T1-T2 Beter te behandelen??? Chirurgie, RT inwendig en uitwendig
Is dit zinvol??
De prostaat • • •
Medicaliseren van het probleem? Klein percentage Watchful Waiting RT of Chirurgie---morbiditeit
• •
Erectiele disfunctie en incontinentie Behandelen?(Cialis/Viagra etc.)
Hormoontherapie: Neo-adjuvant of behandeling lokaal advanced
Hormonaalsysteem Hypothalamus LH-RH LH-RH analogen
Hypofyse Oestrogenen
ACTH
LH Orchidectomie
Bijnieren
Testis Androgene
Anti -androgene Prostaatcarcinoom
De prostaat •
Langdurig gebruik hormoonhandeling verhoogde kans bijwerkingen
• • • • • •
Vermoeidheid Flushing (clonidine, megace, verschonen) Toename vet, afname spier Depressie (status na, belangrijk) Verlies libido (Cialis/Viagra geen optie) Osteoporose factuur, botdichtheidmeting Bisfosfanaat Zometa/APD
Smith (2003) J Urol. 169: 2008
Colorectale tumoren
COLORECTAL CANCER Worldwide incidence*
UK
Male Female
51.7 51.3
GERMANY
Male Female
40.9 52.2
NETHERLANDS
Male Female
43.4 44.6
JAPAN
Male Female
47.4 36.9
ITALY
Male Female
64.8 58.5
FRANCE
Male Female
51.0 41.5
SPAIN
Male Female
34.4 30.2
Male Female
57.9 40.0
*Incidence per 100,000 population USA International Opportunities in Cancer Management, SRI International.
Colorectaal •
Beide sexe 11%
In 2004 • 150.000 nieuwe gevallen • 56000 doden In 2000 NL 12,5 % 9000 personen 4300 overleden
Colorectaal Risico: • Colitis ulcerosa, M. Crohn. • Genetische factoren • Familiair • Levensstijl (migranten populaties japan) • Na RT
Colorectaal Verhoogd risico
Verlaagd risico
• Vet
• Veel vezels
• Veel calorien
• Vitamine D
• Alcohol
• Calcium
• Roken
• Aspirine
• Weining vezels
Alles ter voorkoming van poliepvorming Wynder EL, Reddy BS, Weisburger JH. Cancer.1992;70:1222-1228. Howe GR et al. JNCI. 1992;84:1887-1896.
Verwijderen poliepen
Colorectaal 5 jaars overleving Stage
5-Year survival (%)
Node negative1
T1N0M0 T2N0M0 T3N0M0 T4N0M0
97 90 78 63
Node positive1
T2NIM0 T3NIM0 T4NIM0
74 48 38
any T, N, MI
<5
Metastatic2
1
2
Willet CG et al. Ann Surg. 1984;200:685-690. Estimated by O’Connell, ASCO 1994, Educational Session.
Colorectaal • Kosten en baten van screening FOBT
Sigmoidscopie
Colonscopie
Compliance
< 50%
25-50%
onbekend
Vermindering doden
15-33%
.40%
59% colon descendence
Sensitiviteit
40%
> 40% ?
> 90%
kosten
$5
$ 99
$ 380
Rasanoff, 2002, NEJM 346 (1)
Colorectaal National Cancer Instituut • • • •
Identificeren specifieke risicogroepen Vet arm dieet, meer vezels, meer fruit, multi vitaminen en mineralen, calcium supplementen (desnoods uit een potje) Regelmatig lichamelijke beweging ½ uur per dag Kritisch evaluatie van de testen
Behandeling van het uitgebreid en/of gemetastaseerd Colorectaal kanker “ De verandering in de loop v/d jaren ” 1962-1995 1996-2002 2002-2004 2004 en verder 5-FU Leucovorin
5-FU 5-FU Leucovorin Leucovorin Capecitabine Capecitabine Irinotecan Irinotecan Oxaliplatin
5-FU Leucovorin Capecitabine Irinotecan Oxaliplatin Cetuximab (Erbitux) Bevacizumab (Avastin)
Gemetastaseerd colorectaal kanker simpel overzicht van resultaten • • •
Fluorouracil 10% response Fluorouracil en Leukovorin 20% response Fluorouracil + New drugs + Leukovorin 40% response Verhoogd effect bij nieuwe combinaties in de adjuvante setting?
Gemetastaseerde ziekte colorectaal Wanneer starten met chemotherapie? • •
Traditioneel: bij ziekte symptomen Recentelijk: meer literatuur eerder starten lijkt beter effect??
•
Vraag: als eerder starten beter is heeft dit dan gevolgen voor de follow up---nacontroles
•
Bijwerkingen: diarree, vermoeidheid, neuropatie, braken, onderbreking werk, reistijd. Kwaliteit?!
New directions in Brachytherapy
Vorm van inwendige bestraling met behulp van een gesloten radioactieve bron die al dan niet met behulp van een applicator wordt ingebracht Kan bijna overal voor gebruikt worden
New directions in Brachytherapy
New directions in Brachytherapy • Lokale controle • Recidief • Minimaliseren RT schade • Beschermen vitale organen • Comfort
n s t e i N
o s w u e i
e d n
e d r
? ? n o z
New directions in Brachytherapy Prostaat Gynacologiesche tumoren Borst Sarcomen Oesophagus Long Hoofd Hals Blaas Lever
New directions in Brachytherapy
New directions in Brachytherpy
New directions in Brachytherapy
New directions in Brachytherpy
New directions in Brachytherpy
NKI/AvL 20
New directions in Brachytherapy Prostaat
HDR acuut
HDR Chronisch
LDR acuut
LDR Chronisch
Dysurie
38%
15%
65%
20%
Toename frequentie
53%
32%
94%
54%
Retentie
32%
18%
36%
28%
Incontinentie
7%
7%
6%
9%
Impotentie
0%
21%
0%
49%
Rectale pijn
7%
4%
18%
6%
Diarree
14%
4%
11%
3%
Rectale Bloeding
2%
9%
2%
2%
(Grill e.a. 2003, ASTRO)
New directions in Brachytherpy HDR versus LDR •
Vermindering klachten
• HDR goedkoper m.n. minder chronische behandeling •
HDR is veiliger
(Grill e.a. 2003, ASTRO)
New directions in Brachytherapy Borstkanker T1-T2 • Mammasparende behandeling met uitwendige radiotherapie evt aangevuld met Chemotherapie en/of hormoontherapie • Voorheen inwendige bestraling
New directions in Brachytherapy
New directions in Brachytherapy • • •
Recidief in huid borst Oudere vrouwen tumor < 4 cm Bezwaren 5 weken RT
•
Éénmalige HDR inwendige bestraling
New directions in Brachytherpy Recidief Rectumcarcinoom
New directions in Brachytherpy Rectumcarcinoom IORT - Intra Operatieve RadioTherapie • T4 tumoren primair te opereren • Dubieuze marges • Lokaal recidief
Rectumcarcinoom
New directions in Brachytherpy
• • •
Nieuwe indicaties Oude methode Keuzes maken en beslissen
