Tuinen van Leeuwenbergh

Tuinen van Leeuwenbergh Nieuwsbrief - zomer 2013

Bij het tweede nummer

In deze nieuwsbrief o.a.

door Annet de Rooy & Veronica Hekking

Bijen: noodzakelijke bestuivers

2

Bijen houden op de volkstuin 3

Het zomernummer is er. Wij hebben ons best gedaan en er met plezier aan gewerkt. Dat wij direct na het verschijnen van het eerste nummer positieve reacties ontvingen heeft daar zeker toe bijgedragen. “Bedankt voor deze gezellige, motiverende nieuwsbrief”, schreef Anneke Roerdink”, bijvoorbeeld. “De brief ziet er professioneel uit, met veel wetenswaardigheden. Ga zo door!!!!”, mailde Metta Kruijt. En met deze reactie waren wij ook blij, “Gefeliciteerd met jullie eerste editie Tuinen van Leeuwenbergh. Het was erg leuk en informatief om te lezen. De layout ziet er top uit. Chapeau! Groetjes Lily Kruis. “ In onze tuinen gebeurt van alles waarover wij willen berichten. Met enig geluk wordt er soms een kreeft gesignaleerd, merels foerageren voor hun jongen, koolmezen bouwen een nest, en een bijenvolk zwermt uit. En over bijen gaat het in deze tweede nieuwsbrief. Annet de Rooy schrijft over haar ontmoeting met mijnheer Straver, de imker van Dorrepaal en Pieter van der Beek vertelt over het bijenvolk op zijn volkstuin. Voor het interview met een tuinlid sprak Marjan de Ridder deze keer Eszter en Arie Albers, Joop Kaiser van de Technische commissie schrijft over het onderhoud van de tuinhuisjes, terwijl Maiko van Leeuwen zich heeft gemeld als columnist. Het recept komt deze keer van Hans Nijeboer.

Interview: Eszter en Arie Albers

5

Ultima: milieuvriendelijk bestrijdingsmiddel? 6 Verftechnisch advies voor tuinhuisjes

7

Recept vlierbessenlikeur

8

Advies Zuid-Hollands landschapsbeheer

10

Mededelingen/Colofon

11

Behalve aan de nieuwsbrief is er de afgelopen periode ook op andere fronten hard gewerkt. Nieuwe statuten en een huishoudelijk reglement liggen in concept ter tafel bij het bestuur, leden van de groencommissie hebben de tuinen aan het Magnolia- en Seringenpad bezocht. De tuinbezoeken aan de andere paden worden binnenkort voortgezet. Voorts ging onlangs de website van de vereniging de lucht in, met dank aan Babette Wagenvoort en Hans Nijeboer voor hun inspanningen. Voor wie dit nog niet deed, kijk op http://tuinverenigingleeuwenbergh.nl/ Ook is de kantine heropend en wordt met nieuw elan gerund. Een vraag aan de leden: wie wil af en toe de menukaart verrijken met een taart, cake, soep of ander favoriet recept? Neem contact op met de kantinecommissie voor overleg via Jan Zuiderwijk, email: [email protected] Ook voor uw suggesties en tips. 1

Tuinen van Leeuwenbergh - Zomer 2013

Bijen: noodzakelijke bestuivers door Annet de Rooy “Potten honing, rij aan rij, da ‘s de opbrengst van een zwerm in Mei. / Komt een zwerm in Juni af, de helft minder is de straf, / Een bijenzwerm in Juli ziet, die telt men om de opbrengst niet.” Dit stukje schrijf ik zittend achter mijn computer en ik hoor hoe de regen tegen de ramen tikt. De lucht is grijs en er staat een vlagerige wind. Een dag om te dromen over bijen, bloemen en blauwe luchten en te verlangen naar een zomer waarin als vanzelfsprekend de ochtenden beginnen met vogelgekwetter, kobaltblauwe luchten, kindergelach, vlinders rondfladderen die het begin inluiden van een lange warme zwoele zomeravond. De realiteit is jammer genoeg anders…. 15 Juni 2013, nog zes dagen te gaan tot de langste dag van het jaar. Zojuist telefoneerde ik met de heer Straver, imker op Dorrepaal. Zijn bijenvolken zorgen voor de bestuiving van de fruitbomen, bloemen en planten in Park Leeuwenbergh. Hij vertelt erg blij te zijn met de biodiversiteit op ons tuinencomplex. Ik vertel hem dat ik op mijn beurt erg blij ben met de bijen die er voor zorgen dat wij ieder jaar weer kunnen genieten van heerlijke pruimen, appels, peren, bessen, tomaten, uien en knoflook. De vragen die ik hem stel gaan over zaken waar ik me zorgen over maak: het weer, de gezondheid en het voortbestaan van de bijen, de voedselvoorziening. Klopt het dat het slecht gaat met de bijen of is het gewoon een media/hype vraag ik hem. ‘Nee’ zegt hij en ik hoor de bezorgdheid in zijn stem doorklinken. Van de vier bijenvolken die hij heeft zijn er afgelopen winter twee dood gegaan. En over het welvaren van de twee overgebleven bijenvolken maakt hij zich ook ernstig zorgen. Ze vliegen amper uit omdat het te koud is en hebben daarom geen kans te herstellen van de

lange winter. Normaal produceren zijn bijen voorjaarshoning (gehaald uit paardenbloemen, wilg, fruitbloesem en esdoorn) maar dat is nu niet gebeurd. Mede daarom houdt hij zijn hart vast voor de komende winter. Hij vertelt dat de koude lange winter en het veel te koude voorjaar bovenop andere bedreigingen komen zoals de Varaomijt en het gebruik van bestrijdingsmiddelen.

[Stiekem had ik gehoopt dat ik me teveel zorgen maakte en dat het allemaal zo’n vaart niet zou lopen met de bijen maar dat is dus niet zo.] ‘Het enige wat we moeten houden is vertrouwen’ zegt de heer Straver terwijl buiten de wolken breken en de zon tevoorschijn komt. Het is duidelijk dat deze man verknocht is aan zijn bijen en vecht voor het voortbestaan van zijn volken. Misschien kunnen wij helpen? We spreken af elkaar binnenkort te ontmoeten. Als ik de hoorn neerleg schieten me nog vragen te binnen die ik had willen stellen zoals welke tuinaarde is bestrijdingsmiddelenvrij , klopt het dat bijenvolken onderling gaan vechten als ze te dicht bij elkaar zitten? Kan de Varaomijt ook zonder gif bestreden worden? De bijgaande website, geeft u inzicht in wat een imker bezielt. http://www.joostpeschier.nl/nederlands/bijen_ varroa_nl.htm Terwijl de tekst onder de tweede link - dringt het tot u door - duidelijk maakt dat bijensterfte een wereldwijd fenomeen is. http://www.youtube.com/watch?v=bjef4QiKWf g&NR=1&feature=fvwp 2


Ook op Europees niveau is de politiek doordrongen van de noodzaak maatregelen te nemen om de bijensterfte te keren. Om er nog een goednieuws draai aan te geven het laatste Europese nieuws: Op 24 mei heeft de Europese Commissie, (Directoraat-generaal Gezondheid en consumentenbescherming) een voorstel tot beperking van drie voor de bijenpopulatie schadelijke bestrijdingsmiddelen goedgekeurd. De beperking gaat in op 1 december 2013 en wordt binnen twee jaar geëvalueerd. Een belangrijke stap want ongeveer 80 % van alle verstuiving is te danken aan de activiteiten van bijen*. Nieuwsbericht van het Ministerie van EZ, uitgebracht op 29 05 2013, (citaat), zie de website van de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV). http://www.bijenhouders.nl/nieuws/ actieprogramma-bijengezondheid-inontwikkeling http://www.bijenhouders.nl/bijenwerk/ bijenkennisnet.nl

foto: Ger van Lochem

Bijen houden op de volkstuin. door Pieter van der Beek. Sinds een paar jaar ben ik imker. Nadat mijn interesse was gewekt heb ik een cursus gevolgd met theorie en praktijk waarna je een beginnend

imker bent. De ervaring moet in de praktijk komen, vooral door zelf met de bijen te werken maar ook door met anderen ervaringen te delen.

Oorspronkelijk leefden bijenvolken in holten, bijvoorbeeld holle bomen, maar tegenwoordig in bijenkasten (vroeger ook in de bekende korven). Een bijenvolk bestaat uit duizenden bijen. Ze bouwen raten van bijenwas voor de aanleg van een broednest en de opslag van honing en stuifmeel. Een bijenvolk heeft een koningin, duizenden werksters en een klein aantal mannelijke bijen, de darren. De koningin houdt zich uitsluitend bezig met het leggen van eieren; alle overige werkzaamheden, zoals wasproductie, nestbouw, broedverzorging enz. worden door de werksters uitgevoerd. De werksters worden in de zomer ongeveer een maand oud, terwijl de “winterbijen” veel langer meegaan, tot wel een halfjaar. Er is dan nauwelijks activiteit, de natuur is in die periode ook in rust. Als het koud wordt vormen de bijen in de kast een tros die met het dalen van de temperatuur compacter is, en waardoor de bijen voldoende warmte vasthouden. Een kast bestaat uit een broedbak met daarin meestal elf raten. 3


De honingvoorraad van de bijen dient als voedsel om de winter door te komen. Als er in de zomermaanden honing uit de kast wordt genomen, moet daarna ter compensatie worden bijgevoerd met suikerwater. In de periode tussen april en juli kan het voorkomen dat een deel van het bijenvolk met de koningin vertrekt en een nieuwe locatie gaat zoeken. De lucht ziet dan zwart van de bijen. De zwerm gaat tijdelijk in een boom in de buurt aan een tak hangen en vormt daar een tros waarin wel 20.000 bijen kunnen zitten. Vanuit het tijdelijk verblijf wordt er een nieuwe locatie gezocht. Dat kan dan een holle boom zijn zoals dat oorspronkelijk gebeurde. Als iemand de tros tijdig signaleert en er een imker bijhaalt dan kan deze, als de plaats is te bereiken, de tros in een emmer proberen te schudden om die daarna in een nieuwe kast over te zetten. Bij de meeste mensen is wel bekend dat de bijen een belangrijke taak hebben bij de bestuiving. Over het feit dat het met de bijen op veel plaatsen de laatste jaren niet zo goed gaat door gebruik van bestrijdingsmiddelen en ziektes is regelmatig te lezen in de media. Sinds maart van dit jaar heb ik op tuin 33 twee volken staan. Wie eens even mee wil kijken of meer wil weten is van harte welkom.

--- ingezonden mededeling --------

Kunstproject de Honing Bank biedt de kans om iets tastbaars voor de honingbij en het milieu te doen. Open een Bijenspaarrekening en word deel van het kunstproject en deze nieuwe beweging! De Honing Bank zet uw geld om in bijen, bestuiving van bloemen in en rond de stad, honing, het werk van imkers en in kunst. www.honingbank.nl

Bijenplanten Top 10 door de redactie De AVVN heeft in 1996 een klein boekje uitgegeven onder de titel ‘Natuurlijk Tuinieren’ met veel nuttige informatie, die nog steeds niet is achterhaald. Als aanvulling op Pieter van der Beeks mooie verhaal een lijstje met bijenplanten uit deze publicatie: Top 10 Phacelia tanacetifolia (bijenvoer), een snelgroeiende groenbemester Hedera helix, bloeiende klimop Centaurea cyanus en C. Montana, korenbloem en bergkorenbloem Helianthus annuus, zonnebloem Echium vulgaris, slangenkruid Salvia officinalis, echte salie Borago officinalis, bernagie Althea rosea, stokroos Thymus vulgaris, echte tijm 4


Interview met Eszter en Arie Albers door Marjan de Ridder Eszter en Arie hebben hun tuin al 17 jaar. “Ja, ik ging met pensioen”, zegt Arie, “en wat moest je doen?” Arie heeft veertig jaar in de werkplaats van de landmacht gewerkt bij de rups-en wielvoertuigen. Recht voor zijn raap komen de uitspraken van de beide echtelieden. Voor Eszter is de tuin een rustgevende bezigheid. “Je kunt je er in uiten zoveel je wilt. Je moet wel met je vlerken in de grond”. Deze instelling heeft Eszter van huis uit meegekregen. Haar vader had een tuinderij. Er werden gewone - en geënte komkommerplanten, sla, andijvie en bloemkool verbouwd. Dat betekende verplicht werken, maar ook: “Als je honger had trok je gewoon een peentje uit de grond en at hem meteen op. Niks wassen! Zo bouw je weerstand op. Ze is blij met haar goede opvoeding, maar sommige dingen kiep je overboord. Toch is de tuin wel eens een verplicht werkkamp”, vindt Eszter. De moestuin is voor Arie: “Ja, we weten allemaal, dat een moestuin nog meer bijgehouden moet worden.” Ze komen altijd samen naar de tuin, wel drie keer per week. In haar jeugd was Eszter wel eens blij als het druilerig weer was. Dat betekende: niet verplicht in de tuinderij werken. Maar het harde werken zit er toch nog steeds in. Eszter heeft lange tijd in de kantine geserveerd en Arie runt nog steeds het winkeltje. Hij zorgde o.a. ook voor het grote schuifhek, dat hij van een zwager kreeg. Ze halen beiden herinneringen op aan “vroeger op de tuin”. Men was meer geneigd om elkaar te helpen dan nu. En er was een bingo, een klaverjasclub, jeu de boule wedstrijden, een sinterklaasfeest voor kinderen, eieren zoeken met Pasen en een bloemschikclub. De bloemschikclub is uitgemond in de “crea”, die gelukkig nog bestaat. Op andere locaties zijn Arie en Eszter nog boulend te vinden. Arie ook als scheidsrechter. Eszter tot haar spijt niet meer. Ik neem afscheid van dit gastvrije echtpaar dat ondanks gezondheidsproblemen dapper volhoudt op hun goed onderhouden tuin.

********

let op! voor in de agenda

*********

Eszter organiseert op 31 augustus een jeu de boulewedstrijd. Als u mee wilt doen graag om 10.00 uur melden. Spelregels en veiligheidsvoorschriften worden uitgelegd. De teams worden door loting samengesteld. Er zal zowel op de boulebaan als op het parkeerterrein gespeeld worden. Er is een heuse wisselbeker voor de winnaars en troostprijzen voor de bijna-winnaars. De kantine is natuurlijk open voor koffie, thee en broodjes. Deelname kost €2.50. Bij aanmelding betalen.

5


Ultima: een milieu vriendelijk bestrijdingsmiddel? door Veronica Hekking Zevenblad, heermoes brandnetel en koolzaad, als het eenmaal in je tuin staat, is het niet makkelijk weg te krijgen. De firma Ecostyle heeft daar wat op gevonden, lijkt het. Het bestrijdingsmiddel Ultima zou onschadelijk zijn voor plant en dier maar wel onkruid bestrijden. Als je zoiets leest, rijzen er toch enkele vragen. Bijvoorbeeld, hoe kom je er achter of het middel doet wat zij belooft? Via Mevrouw Bessie Schadee van de stichting Gezonde Gronden in de Haagse Weimarstraat, kreeg ik contact met de milieu deskundige Trix Kruger, die mij meer zou kunnen vertellen over dit middel. Trix Kruger onderzocht welke werkzame bestanddelen het middel Ultima bevat. Op de website van Ecostyle, de fabrikant van het middel is hierover informatie te vinden, liet zij mij weten. Het blijkt te gaan om vetzuren en MH, een kiemremmer. Zij schreef dat met name de kiemremmer haar zorgen baart. “Het middel is toegelaten maar het is nog onzeker wat de effecten zijn op gezondheid en milieu. Bij de opsomming van mogelijke toepassingen ontbreekt de moestuin”. Dat geeft te denken. In verband daarmee raadt de milieudeskundige het af dit middel te gebruiken in de buurt van de groentetuin. En zij voegt er aan toe dat zij zelf het middel in de hele tuin niet zou gebruiken.

De conclusie is dat er voorlopig helaas geen gezonde tovermiddelen tegen onkruid lijken te bestaan. Een middel dat onkruid bestrijdt maar andere planten wel ongemoeid laat, moet nog worden uitgevonden. Mijn advies: zorg dat heermoes, zevenblad en brandnetel op tijd worden weggehaald. Let goed op wat er in je tuin opduikt. Als die onwelkome gasten toch razendsnel zijn opgekomen – bij veel vocht en warm weer – is wieden de enige optie. Ooit beloofde ik mijn neefje een kwartje per zevenblad. Dat heb ik geweten. Hij bleek een meester te zijn in het wieden. Bij afwezigheid van zo’n neefje zit er niets anders op dan zelf aan de slag te gaan. Het stuk omspitten, alle zevenblad plantdelen af voeren en regelmatig controleren of er nog delen achtergebleven zijn en ook die weer afvoeren. Hoe beter je oplet en aan de slag gaat, hoe minder werk je hebt. Pluk bloeiend zevenblad en zet het in een vaas dan ben je verlost van de zaden, aldus het advies van Trix Kruger, de bloemen van zevenblad doen het goed als snijbloem. Het blad is trouwens eetbaar, maar in te grote hoeveelheden laxerend. Met dank aan Trix Kruger, milieu deskundige Actief voor de Partij voor Mens en Spirit (MenS). www.mensenspirit.nl http://www.kennisakker.nl/actueel/kennistekst/ kiemremming-aardappelen-met-royal-mh http://www.ecostyle.nl/ultima.tegen.zevenblad

Zevenblad, foto: Marjolijn Lambooy 6


Over het onderhoud van de tuinhuisjes: Verf technisch advies. door Joop Kaiser Joop Kaiser kan, met jarenlange ervaring op het gebied van schilderwerk, perfect uitleggen hoe het houtwerk het beste beschermd is tegen de invloeden van regen, wind en overhangend groen. Annet de Rooy, contactpersoon van de nieuwsbrief voor de technische commissie, vroeg hem naar enkele tips en wij kregen een compleet advies, dat hieronder volgt.

Duizendknoop, foto: Marjolijn Lambooy

Onkruid: erg, heel erg, allerergst. door Veronica Hekking Voor wie nog steeds zin heeft in het lezen over onkruid, lees het geestige artikel in de tuinrubriek van Trouw, van Nicolien van Doorn uit mei 2009: “Onkruid bestaat niet, zeggen mensen die er verstand van hebben. In hun ogen zijn alle planten gelijk en daarom stellen ze onkruid op één lijn met rozen, tulpen en andere tuinplanten.” http://www.trouw.nl/tr/nl/4932/Tuinrubriek/ article/detail/1145435/2009/05/09/Onkruidheeft-drie-gradaties-erg-heel-erg-en-hetallerergst.dhtml

Afstand: let er goed op dat de houten delen (schroten, kozijn en stijlen) niet in aanraking komen met de grond. Het hout moet circa 7 cm vrij zijn van de aarde en/of tegels. Onderhoud aan schilderwerk: Ammoniak-houdend water: neem alle houten delen goed met ammoniak-houdend water af. Verwijder losse en ondeugdelijke verflagen door schrappen. Schuur alle houten delen. Grondverf: kale en liggende delen die door afschrappen en/of schuren geen verf bevatten gronden, gescheurd houtwerk extra goed met beits ‘in soppen’. Dus royaal behandelen aan alle kanten. Plamuur: gebruik buiten zomin mogelijk plamuur. Plamuur is de zwakste schakel in een verfsysteem. Na voldoende droging vervolgens 2x behandelen met dekkende beits verf kleur RAL 8016 donkerbruin en RAL 9010 gebroken wit. Let op: bescherming tegen vocht. Dekkende beits verf is een vochtregulerende verf. Beits is bij uitstek geschikt voor onderhoud aan houtwerk dat zich in een relatieve vochtig omgeving bevindt, zoals onze huisjes op het tuincomplex. Controle: Wanneer in het verleden andere producten zijn gebruikt, dient u te controleren of dit een klassiek systeem en/of een water gedragen systeem is geweest, bij twijfel vraag het de specialist.

Heermoes, foto: Marjolijn Lambooy 7


Nieuwe houten delen: wanneer u houten delen moet vervangen is het raadzaam de nieuwe houten delen, voor het plaatsen rondom te behandelen met een grondverf laag, ook kunt u dekkende beits met circa 5% terpentine verdund voor dit grondwerk gebruiken. Grind: zorg dat u onderlangs het huisje, 7 cm onder het houtwerk, grind toepast. Grind breekt het opspattend regen water zodat het schilderwerk minder nat en vuil kan worden. Bovendien verduurzaamt dit het schilderwerk omdat het hout met voldoende ruimte, goed kan drogen. Behandel de zonzijde van uw huisje om de drie jaar en de overige niet-zonzijde delen om de zes jaar. Windveren: het is raadzaam om die elke twee jaar te voorzien van een verflaag. Windveren krijgen extra veel UV licht van de zon te verduren, UV licht is voor verf (maar ook voor de mens) uiterst schadelijk. Er van uitgaande dat u van deze informatie wat kunt opsteken en altijd gaarne bereid tot advies, uw mede tuinliefhebber, Joop Kaiser (tuin 59) Tel. 06-411 722 85 Na de zomer zullen Joop Kaiser en Ruud ter Punt tijdens een bijeenkomst uitleg geven over onderhoud en reparatie van het huisje. Aan de orde komen houtbescherming en voorkoming van houtrot, herstel van plankdelen, schilderwerk.

Vlierbessenlikeur van domaine Leeuwenbergh tekst en tekening door Hans Nijeboer

Vroeger werden volkstuinen soms opgezet om arbeiders van de drank af te houden. Past het dan wel om hier receptuur te presenteren voor een alcoholische drank als vlierbessenlikeur? Bovendien is de vlier niet welkom op ons complex. Daar staat tegenover dat de bessen van de vlier (Sambucus Nigra) helpen tegen vogelgriep, immuun versterkend zijn, cholesterol verlagend werken en ook nog eens bijdragen aan nachtelijk zicht. De vlier was een geheiligde struik bij de Germanen. Op ons complex is aan de slootkant en bij menige tuinafscheiding een welige groei van de vlier te bespeuren en daar kun je gebruik van maken. De bes van de vlier is bovendien zo krachtig dat je voor een fles likeur al aan anderhalf theekopje bessen genoeg hebt. Het is najaarsdrank maar de start ligt al in mei. Ik maak al sinds vier jaar vlierbessenlikeur van de tuin. De receptuur. Verzamel om te beginnen wat bloemenscherm van de vlier wanneer de bloeiperiode begint tegen eind mei. Dat geeft een heerlijk aroma aan de likeur. Doe ruim een handvol van de schermen (eerst even wassen) in een hoge weckfles (1½ liter) met een liter alcoholische drank. Je kunt kiezen voor de duurdere 8


brandewijn (Mispelblom) van 28 of 32% maar de meest goedkope jenever of wodka (35%) van Gall & Gall is ook prima. Doe er eventueel wat vanille bij om de scherpte van de drank te dempen. Dan in september de bessen. Wees er snel bij want de lijsters zijn er dol op. Anderhalf kopje rijpe bessen per liter is genoeg. Pluk de bessen van de steeltjes, kneus die in een vijzel. Maak vervolgens suikerwater. 200 à 300 gram bruine basterdsuiker in 1.5 deciliter water is voor 1½ liter likeur voldoende. Kook tot de helft in en doe dan de gekneusde bessen er bij . Breng dit mengsel kort opnieuw aan de kook om bepaalde stoffen in de bessen (zoals sambunigrinezuur) te neutraliseren. Als het afgekoeld is doe je de bessen met suikerstroop bij de drank in de weckfles. Een aanrader is om druivensap aan de likeur toe te voegen. Als je zelf druiven in de tuin hebt is dit een perfecte combinatie. Het versterkt de smaak van de vlierbes. Kook het sap van de druiven met wat suiker in tot een derde (zeg 3.0 liter) en voeg dat toe aan de drank in de weckfles. Dat brengt ook het alcoholpercentage op een beter drinkbaar niveau van 25 tot 30%. (Een hoog percentage alcohol draagt echt niet bij aan de smaak). Als je aldus de weckfles hebt aangevuld met de bessen en suikerwater (en eventueel het ingekookte druivensap ) dan kun je al na een paar dagen het eerste resultaat proeven. Stuur de smaak bij in de gewenste richting met toevoegingen als een snipper zoethout, jenerverbes, een fractie steranijs, een snuf kaneel, een halve vanillepeul. Het taninegehalte van de vlierbes is hoog en een fris zuurtje van een beetje citroen- of sinasappel schil, of een paar gedroogde abrikozen kan helpen om de wat wrange nasmaak in dit stadium tegen te gaan. Een scheut glycerine (koop je bij de drogist) draagt bij aan zachtheid van de drank. Dan na tien dagen opnieuw proeven. Is het naar je zin , zeef dan de inhoud en haal alle bloesem, besjes

en toevoegingen eruit. Vervolgens gaat de gezeefde donkerrode en de heerlijk geurende drank weer in de weckfles. Een paar weken (afhankelijk van je geduld) op een donkere plek laten rijpen. Hoe langer, hoe beter, hoe zachter. Eventueel nog een keer filtreren en je hebt een gezondheidsstimulerende drank voor het najaar.

14 september: Open dag met plantenruil, rommelmarkt en borrel Op 14 september is er een open dag op de tuinvereniging, waaraan een groot deel van de vereniging mee doet. Alle leden kunnen de opengestelde tuinen bezoeken en inspiratie bij elkaar opdoen. Vanaf 14.00 uur is er een rommelmarkt met een plantenruilkraam. Dus bewaar uw planten. Om 16.00 uur is er een aangeklede borrel in de kantine. Een meer uitgewerkt programma volgt. De nieuwe kantinecommissie zal deze dag helpen organiseren met verschillende leden van ons complex.

9


De bosstrook: deskundig advies van Zuid-Hollands Landschapsbeheer door Veronica Hekking en Jan Zuiderwijk De groencommissie wil graag advies inwinnen bij het beheer van het bos. Het bos is rijk aan vogels en beschermt ons tegen het verkeerslawaai en fijnstof. Bovendien fungeert het als een groene long voor de hele buurt. Alle reden om zuinig met het bos om te springen, terwijl anderzijds wat meer lichttoetreding is gewenst. Op enkele lichtplekken zouden misschien zelfs wat voorjaarsbloemen zoals wilde narcissen, hyacintjes en Lelietjes van Dalen kunnen groeien. Ook de directe buren kijken uit naar wat meer licht. Veel wensen voor een klein stukje grond. Na enige omzwervingen kwam ik met onze vragen uit bij de stichting Zuid-Hollands Landschapsbeheer, die als taak heeft het begeleiden van vrijwilligers bij het onderhoud van bossen, het snoeien van knotwilligen etc. Wat moeten wij doen voor een goede balans? Welke bomen moeten beslist blijven staan, opdat wij nog kunnen spreken van een bos, welke bomen kunnen eruit, welke bomen moeten eruit in verband met omwaai gevaar, welke bomen zouden gesnoeid moeten worden. Hieronder de mail die ik van Marleen van der Lee ontving. Beste mevrouw Hekking, Via mijn collega Erwin Pronk kreeg ik uw bericht door over het mogelijk onderhoud van een bosstrook bij de tuinvereniging Leeuwenberg. Wat goed dat u zich als tuinvereniging wilt gaan inzetten voor het omliggende groen. Vanuit landschapsbeheer kan ik uw helpen met advies, onderhoudsinstructie en misschien ook wel met de contacten met de gemeente. Zondag organiseer ik

samen met de gemeente een werkdag in het Westduinpark. Ik weet dat zij erg enthousiast worden van vrijwilligers en burgerparticipatie. Kunt u mij wat meer vertellen over uw initiatief? Of misschien kunnen we een afspraak op het complex maken zodat ik ook een beter beeld heb van uw vraag en de mogelijkheden? Met vriendelijke groet, Marleen van der Lee Regiomedewerker Waddinxveen, www.landschapsbeheerzuidholland.nl/

Het vervolg Op een heel natte dag in maart kwam ik druipend aan, in de kantine van Leeuwenbergh voor een afspraak met Marleen van der Lee. Jan Zuiderwijk en Marleen van der Lee, wachtten mij al op. Tijdens een rondje door het bos gaf Marleen het hieronder volgende advies. Zorg voor variatie in boomsoorten. Bomen zoals esdoorns verspreiden veel zaailingen. Esdoorns zijn in het bos oververtegenwoordigd. In een rijtje van twee of drie dezelfde bomen, kan er een weg. Kies goed welke bomen hinderlijk zijn omdat zij voor te veel schaduw zorgen, en bepaal welke bomen sierwaarde hebben. Let op licht inval, zorg voor licht op plekken waar voorjaarsbolletjes zouden kunnen groeien. Plan voor het bosonderhoud: begin met het opruimen van de reeds omgewaaide bomen, dat schept al enige ordening. Zet op open plekken laagblijvende, bloeiende struiken en boompjes zoals sleedoorn, meidoorn, Gelderse roos of hondsroos, dat geeft variatie en maakt het bos levendiger. De stichting werkt met vrijwilligers die ons kunnen helpen. Indien nodig, kunnen wij 10


assistentie krijgen van een gecertificeerde vrijwilliger, die een boom deskundig kan snoeien of rooien. In september werkt de Groencommissie het plan verder uit, in oktober kan het bos weer worden betreden. Als eerste actie kunnen wij beginnen met het opruimen van de door storm gevelde bomen.

Mededeling: niet namens het bestuur redactie Deze nieuwsbrief wordt gemaakt door de communicatie-commissie. Voor alle zekerheid willen we hier vermelden dat wij deze nieuwsbrief schrijven en samenstellen als enthousiaste tuinleden. Tenzij anders vermeld spreken wij dus niet namens het bestuur. [email protected]

Over de kreeften….. door Sylvia Claassen in reactie op nieuwsbrief 1 Zo bizar. Ik had wel eens kreeften resten in mijn tuin gevonden. En ik dacht dat het bbq resten waren van de buurtjes in Park Leeuwenberg. Dat vogels ze meegenomen hadden en op mijn gazon hadden laten vallen. Ik vond het eerst wel vreemd maar lang piekeren kwam ik tot die conclusie. Totdat ik vorig jaar zomer een stel kinderen te spelen had bij me en die lekker in de sloot aan het bruggen bouwen waren en probeerde over de sloot te springen. (trouwens erg gezellig zo’n stel kids). En toen gilde er een, een kreeft, ik zie een kreeft! Ik heb hem voor een beetje dom uitgemaakt maar nu schijnt er dus echt kreeft in de slootjes om het tuincomplex heen te zitten. Zijn ze eetbaar, wat denken we? Geweldig, kreeft op de bbq voor een zomer feestje. Zoetwater kreeft in je tuin. Wat een luxe!

Over Tuinen van Leeuwenbergh Deze nieuwsbrief verschijnt vier maal per jaar. Redactie: Veronica Hekking, Marjan de Ridder, Annet de Rooy. Vormgeving & seizoens-kop-tekening: Babette Wagenvoort Foto’s: Veronica Hekking, Marjan de Ridder, Annet de Rooy, Babette Wagenvoort. Deadline volgend nummer: 15 september 2013 Stuur bijdragen/ideeën naar: [email protected]

11

Tuinen van Leeuwenbergh

Recommend Documents