Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie Handelsplatform, marktplaats voor energie in de tuinbouw De glastuinder van nu is een allround manager die van alle markten thuis moet zijn om zijn bedrijf economisch gezond te houden. Zijn werk bestaat hoofdzakelijk uit het kweken van hoogwaardige tuinbouwproducten en het energiebeheer Verder zijn de organisatie van het in te zetten personeel, de logistiek (verwerking en transport van de producten) en het managen van het bedrijf van belang. De energiekosten vormen een belangrijk deel van de kostprijs van een product. Nuon heeft hiervoor een handelsplatform ontwikkeld. Resultaten zijn: lagere kosten, een hoger financieel rendement van de energie-installaties en een betere CO2 footprint voor het tuinbouwbedrijf.
Goede belichting stimuleert de groei en verhoogt de opbrengst Verspilling is verleden tijd Vroeger werd er nogal kwistig omgegaan met energie in de glastuinbouw. Ook als het voor het verwarmen van de kas niet nodig was ging de verwarmingsketel aan om CO2 te produceren die de plantengroei stimuleert. Nu wordt CO2 per leiding of tankauto aangevoerd vanuit het Rijnmondgebied. Bij een groot deel van de grote glastuinbouwbedrijven is ook een Warmte Kracht Koppel installatie (WKK) geïnstalleerd. Dit type installatie vraagt grote investeringen maar zorgt ook voor een forse rendementsverbetering. Met de invoering van dit soort systemen is de productie en inkoop van energie de hoofdactiviteit geworden, de restwarmte wordt gebruikt voor het kweken van producten. Deze beide activiteiten (productie van energie en kweek van producten) zijn gezamenlijk bepalend voor het rendement van het tuinbouwbedrijf. Voor sommige producten bedraagt het energiegebruik wel 25 % van de kosten. Energiemarkt steeds complexer De complexiteit van de energiemarkt en de vele facetten aan het managen van een WKK zijn daarbij mede bepalend. Glastuinders moeten alles zelf te doen, dus (maximale aandacht en een hoog kennisniveau van de energiemarkt en de WKK zijn noodzakelijk) . De grote buffertank die aan de WKK gekoppeld is maakt uitgesteld gebruik van warmte mogelijk maar heeft ook beperkingen. Het grote voordeel van energiebeheer door te glastuinder zelf is dat hij
energie kan produceren als daar vraag naar is (tegen een hoge prijs) en als dit aansluit bij de warmtebehoefte van het kweken van gewassen. Kostenbeheersing energie De energiekosten voor gas en elektriciteit vormen een belangrijk deel van de kostprijs voor een product. Om kosten te beheersen streven glastuinders naar operationele en economische optimalisatie van hun WKK. De complexiteit van de energiemarkt en de vele facetten aan een WKK zijn daarbij mede bepalend. Glastuinders kiezen in toenemende mate voor het zelf regelen waardoor meer behoefte ontstaat om zelfstandige handelsposities in te nemen. Op het juiste moment in-/verkopen en terugleveren van elektriciteit is dus belangrijk om de kosten te beheersen. Uit de onderstaande WKK barometer blijkt dat het rendement van een WKK nu nog matig rendabel is. De verwachting is dat het rendement na 2015 verder verslechtert. Het is dus van groot belang om de energiemarkt dagelijks goed te volgen en op het juiste moment energie te kopen of te verkopen.
Handelsplatform voor energie Om Glastuinders bij de handel in energie te ondersteunen moeten ze wel kunnen beschikken over de juiste handels informatie. Hiervoor heeft energiebedrijf Nuon een handelsplatform ontwikkeld waarmee gas en elektriciteit in - en verkocht kan worden via Termijndeals (OTC of Endex), APX (dag vooruit). Termijndeals kunnen alleen worden aangegaan op werkdagen als er gehandeld wordt op de Energiemarkten. Daarnaast kan er geprofiteerd worden van onbalansschakelingen.
Naast online toegang tot de energiemarkt, en advies bij het handelen in energie is er een team van experts beschikbaar om de marktontwikkelingen te vertalen naar kansen en het beperken van risico’s. Op basis van specifieke behoefte en de marktontwikkelingen kan samen met de handelsexpert een passende in- en verkoopstrategie ontwikkeld worden. Vervolgens kan op het Nuon handelsplatform de in- en verkoopstrategie uitgevoerd worden.
De voordelen van een handelsplatform zijn: 1. Helder inzicht in risico's en kansen 2. Dicht op de actuele marktinformatie, 3. Verzilveren van kansen met het online platform 4. Een hoge opbrengst van elektriciteit en lage gaskosten.
Kader: Praktijkvoorbeeld - glastuinbouw Een glastuinbouwbedrijf heeft een gasverbruik van 1.000.000 m³ per jaar. De glastuinder is zich goed bewust van de kansen op de energiemarkt. Hij wil daarom snel kunnen schakelen. Het is voor het bedrijf van belang om naast inkopen ook verkopen te kunnen doen om een zo goed mogelijk handelsresultaat te realiseren. Daarom koos hij voor het HandelsPlatform van een energiebedrijf: hij heeft direct toegang tot de energiemarkt en kan met het in- en verkopen en terugleveren van elektriciteit direct profiteren van de ontwikkelingen op de energiemarkt. Van belang voor een goed rendement is de goede relatie tussen de tuinder en de inkoper van het energiebedrijf. De tuinder kiest er voor om op het 20% van het totale jaarvolume voor het komende jaar in te kopen. In maart van het volgende jaar beoordeelt de inkoper de markt als gunstig, doordat de energieprijzen flink zijn gedaald. Hierop besluit hij om 30% van het kwartaalvolume voor de drie komende kwartalen bij te kopen om direct een handelsresultaat te realiseren. De klant besluit door een verbeterde spark-spread (rendement van de WKK installatie) om meer elektriciteit terug te leveren om zodoende een nog beter handelsresultaat te realiseren. Na een lichte stijging van de energieprijzen besluit hij niet meer in te kopen. De markt blijft de rest van het jaar vrij stabiel. Op dat moment koopt de inkoper verschillende maandblokken in het jaar om zijn risico te spreiden als de energieprijs weer zal stijgen.
Inzicht in het handelsresultaat De gewogen gemiddelde prijs van alle in- en verkopen is de prijs die de glastuinder als handelsresultaat heeft gerealiseerd. Hij wordt afgerekend op basis van het werkelijk afgenomen verbruik. Het verschil in de ingenomen positie en het daadwerkelijk verbruik wordt automatisch per dag afgerekend tegen de dagmarkt, voor gas (Leba) en voor elektriciteit per kwartier tegen de onbalansprijzen van Tennet. De ontwikkeling van de prijzen op de dagmarkt kunnen ervoor zorgen dat het handelsresultaat van de glastuinder verslechterd of verbeterd. Dit alles inzichtelijk weergegeven in het Handelsplatform. Hoe werkt het handelsplatform? De accountmanager is het vaste aanspreekpunt voor de klant. Hij legt uit wat het Handelsplatform en de ondersteunende diensten voor u kan betekenen. Verder heeft hij
contact met de experts die een directe verbinding hebben met de handelsvloer van Nuon. Daar worden de ontwikkelingen die van invloed zijn op de energieprijzen nauwkeurig gevolgd en geanalyseerd. Het gaat dan om informatie over de productie en afname, de handel op commodity markten, energieopslag, weersveranderingen, economische- en politieke invloeden en de eigen portfolio. Hierdoor kan een tuinder beschikken over de kennis die aanwezig is en heeft hij altijd de meest actuele prijzen en informatie tot zijn beschikking. Bij de intake voor het handelsplatform worden vier stappen doorlopen: Stap 1: Strategiebepaling Op basis van een bewezen inkoopmodel waarin de bedrijfsgegevens centraal staan, wordt een analyse van verschillende scenario’s en inkoop- en verkoopstrategieën uitgevoerd. Hiermee wordt de best passende strategie bepaald om risico’s te beheersen. Stap 2: Dagelijkse ondersteuning Met het online HandelsPlatform kunnen, op basis van de gekozen strategie, op ieder moment de in- en verkoopblokken op zowel lange als korte termijn vastgezet worden. Op basis daarvan kan ook een schakelschema ingesteld worden. Actuele marktinformatie & analyses helpen bij het nemen van de juiste beslissingen. Stap 3: Evaluatie en bijstellen strategie De behaalde handelsresultaten zijn terug te lezen in heldere rapportages. Op basis hiervan kan de strategie bijgesteld worden. Stap 4: Informatiebijeenkomsten Er worden regelmatig informatiebijeenkomsten voor glastuinders gehouden die: • helpen om kennis te vergroten en te leren van collega’s. • inzicht geven in de energiemarkt en hoe daarop ingespeeld kan worden. Footprint Het handelen in energie kan een kostenbesparing opleveren maar er wordt ook een bijdrage geleverd aan het verbeteren van het rendement van energieopwekking. Bekend is dat veel energie opgewekt wordt als er minder afname is (niet schakelbaar vermogen). Bijvoorbeeld windmolens die nachts energie produceren. Door een optimale inzet van een WKK bij glastuinbouwbedrijven kan er in de piekuren (van 18-21 uur) energie geproduceerd worden (als de prijs hoog is) en wordt warmte gebufferd tot het moment dat dit voor de kweek van producten weer nodig is bv nachts. Bij een beter rendement van energieopwekking wordt de CO2 footprint van het proces gunstiger waarvan een deel toegedeeld kan worden aan de glastuinbouw. Naast glastuinders zijn er ook andere organisaties en ondernemers ( ziekenhuizen, industriële bedrijven) die beschikken over ‘schakelbaar vermogen’, zoals een WKK die kunnen profiteren van het handelsplatform. Het gaat wel om de wat grotere bedrijven met een vermogen van 1-4 MW waarvoor het extra interessant is om in energie te handelen. Belangrijk is dat er voldoende tijd wordt besteed aan kennisontwikkeling en het nemen van de juiste beslissingen bij het handelen.
Anders kan de in- en verkoop van energie ook duurder uitvallen en dat kan de bedoeling niet zijn.
Verder lezen: www.Nuon.nl www.tuinbouw.nl/ www.LTOnoordglaskracht.nl www.energymatters.nl
