Trends en ontwikkelingen. Protocol: Blaasspoelingen. Besnijdenis. Relatie voeding en kanker?

Nieuwsblad van Uroned Nederlandse Vereniging voor Urologie Verpleegkundigen nr 8 / maart 2005

Trends en ontwikkelingen Protocol: Blaasspoelingen Besnijdenis Relatie voeding en kanker?

Voorwoord

Voor jullie ligt Lekturo 8. Er is veel gebeurd in de afgelopen periode en er staat ook nog veel te gebeuren in de periode die voor ons ligt. In urologieland staan de ontwikkelingen niet stil! Zowel op het ludieke vlak als op het professionele. Ludiek komt de redactie steeds nieuwe uitvindingen tegen voor de verschillende problemen op plasgebied. Zo heb je in Tilburg de kans om een koude douche te krijgen (letterlijk!) als je ‘wild plast’ tegen de muur van een restaurant. De eigenaar van het restaurant was het wildplassen enorm beu. Maar in Amsterdam, bij Cultureel Centrum de Balie, word je er door een sprekend toilet op geattendeerd als je er een bende van maakt! Zoals teveel toiletpapier gebruiken, niet doorspoelen of roken. Via sensoren wordt computer Private Room 2 gevoed, hetgeen kan leiden tot een verbale aanmaning. Vieze toiletten op het werk blijken ergernis nummer een te zijn. Een schoonmaakbedrijf heeft onderzoek laten doen naar het belang van een schone werkplek. 75% Blijkt vies sanitair en vieze toiletten ergernis nummer 1 te vinden. Toch blijkt uit een ander onderzoek dat deurkrukken, de telefoon, het bureaublad, de computermuizen en toetsenborden meer bacteriën herbergen dan een gemiddelde wc-bril! Gelukkig zijn er ook gunstige ontwikkelingen op het plasvlak; een 48-jarige man uit Breda, met een geamputeerd been, is betrapt op wildplassen in een park. Het andere been van meneer is ten gevolge van schroeven en platen ook niet al te soepel. Dhr. is gebonden aan een rolstoel en bijna incontinent. Hij had hoge nood en zag geen andere sanitaire noodoplossing dan het park. Een agent die hem betrapte legde hem proces-verbaal op. De beschuldigde man is ermee naar de rechter gegaan en hier is de zaak afgedaan als overmacht; dus ontslag van rechtsvervolging. De nieuwe stoptreinen van de Nederlandse Spoorwegen krijgen geen toilet. De vervoerder heeft daartoe besloten omdat treinreizigers op korte afstanden meestal geen gebruik willen maken van de wc en dit levert de NS een aanzienlijke kostenbesparing op. De NS gaat de 110 rijtuigen van het model Sprinter (zonder toilet) binnenkort bestellen. Ze vervangen vanaf 2007 de oudste huidige stoptreinen van de NS. In eerste instantie gaan ze in de Randstad tussen de grote steden rijden. ‘Ze zijn bedoeld voor metro-achtig verkeer’ aldus een NS-woordvoerder. Reizigers die de stoptrein gebruiken zitten er gemiddeld 20 minuten in, volgens de NS.

Bijna niemand maakt daar gebruik van het toilet, lichtte de NSzegsman toe. De vervoerder is nu veel geld kwijt met het schoonmaken van de toiletten. Ook vandalisme kost veel geld. De maatregel levert vier extra zitplaatsen op. De NS benadrukt dat op de intercity’s wel een toilet aanwezig blijft. Naast al deze ludieke situaties zijn er natuurlijk ook serieuze ontwikkelingen binnen de urologie. Hoe staat het met de Europese aanbesteding, is CZ nog de enige verzekeringsmaatschappij die nadere restricties aan het voorschrijven van incontinentiemateriaal heeft verbonden of volgen er al meer? Is er nog meer dat sinds 1 januari 2005 niet meer wordt vergoed, zoals bijvoorbeeld de religieuze besnijdenis? Zijn er nog ontwikkelingen binnen de vereniging? Uroned heeft in november 2004 haar 1e lustrum gevierd, met cabaret en een prijsvraag.

Direct komt de vraag om de hoek hoe het staat met de toekomst van de vereniging i.v.m. de plannen van de AVVV? Je leest er alles over en nog veel meer in dit nieuwe nummer Lekturo, veel plezier! Gezien het feit dat Uroned sinds 2004 jaarlijks € 5,- per lid afdroeg aan de AVVV en dat bedrag per januari 2005 is verhoogd tot € 7,50 zijn we genoodzaakt (voor de eerste keer in ons bestaan) het lidmaatschapsbedrag te verhogen tot € 25,Dit hangt niet alleen samen met de AVVV maar ook met verhogingen van de kosten bij de drukker van dit blad, de organisatie van een symposium, de website etc. Zie ook bij notulen ALV punt 8.

Colofon Lekturo is het verenigingsblad van Uroned, de Nederlandse Vereniging voor Urologie Verpleegkundigen en verschijnt twee keer per jaar. Lidmaatschap van Uroned is mogelijk voor verpleegkundigen die werkzaam zijn binnen de urologie. Zij, die anderszins werkzaam zijn binnen de urologie kunnen wel lid worden van de vereniging, echter zonder de mogelijkheid om een bestuursfunctie te vervullen. Het lidmaatschap bedraagt € 25 per jaar. Het lidmaatschap is persoonsgebonden, een afdeling of instelling kan geen lid zijn. Opzeggen van het lidmaatschap moet vóór 1 december van het daarop volgend jaar bij het secretariaat van de vereniging. Adres secretariaat Uroned p/a LEVV Postbus 3135 3502 GC Utrecht Bestuur Uroned R. Ketelaar, technisch voorzitter M Kappert, vice-voorzitter M. Britstra, penningmeester E. van Koeveringe, secretaris A. Barichovicht - de Jong, contacten werkgroep symposium J. Besselink, bestuurslid M. Benneheij

Inhoudsopgave Voorwoord Notulen algemene ledenvergadering

5

Nieuws van de bestuurstafel

7

Trends en ontwikkelingen

9

Protocol: blaasspoelingen

12

Besnijdenis

14

Voeding

15

Openbare aanbesteding

18

Urologie wijzer (uit de bladen)

19

Symposiumwijzer

27

Redactie M. Kappert T. Boekema M. Benneheij Redactie adres M. Kappert Slingeland Ziekenhuis Afdeling urologie Postbus 169 7000 AD Doetinchem e-mail: [email protected] De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten en te redigeren. Opmaak en druk PlantijnCasparie Zwolle Advertentie verkoop M.D. Britstra Poli urologie Isalaklinieken loc. Sophia Dokter van Heesweg 2 8025 AB Zwolle Tel. 038-42 47 020

Kopij voor de volgende Lekturo vóór 1 oktober 2005 inleveren

&REEDOM#LEAR!DVANTAGE %ENPASSENDE OPLOSSINGVOOR MANNENBIJ ONGEWILDURINE VERLIES

UUR

.UMET !LOÑ6ERA .OGHUID VRIENDELIJKER

BETROUWBAAR

7ILTUMEERINFORMATIEOFEENGRATISPROEFPAKKETBELDANGRATISNAAR 

&REEDOM4RIFORMBEENZAK

/OKGESCHIKT VOORMENSEN METEEN BEPERKTE HANDFUNCTIE

$EBESTE OPLOSSINGIN COMBINATIE METEEN EXTERNE KATHETER

INFO MENTOR BENELUXNL

Notulen algemene ledenvergadering Uroned d.d. 26-11-2004

1.

Opening De voorzitter opent de vergadering en het een ieder welkom op deze lustrumviering.

2. Notulen ledenvergadering 22 november 2003 Deze worden geaccordeerd. 3. Ingekomen en uitgaande stukken Geen 4. Mededelingen Uroned heeft haar website vernieuwd. De lay-out is iets veranderd, de aanklikopties zijn wat duidelijker naar voren gehaald. De achtergrondkleur is nu wit, i.p.v. groen. Alle reeds verschenen uitgaven van Lekturo zijn erop geplaatst, evenals de syllabi van voorgaande symposia. In de nabije toekomst is het bestuur van plan om alle (grote) stukken te plaatsen op de website. Denk bijvoorbeeld aan het functieprofiel, opleidingsprofiel, enzovoort. 5. Commissie opleiding en scholing Er volgt een wijziging in de volgorde van de agenda in verband met de tijdelijke afwezigheid van de technische man van de audiovisuele middelen. Jeanette Verkerk presenteert de resultaten van de activiteiten van de commissie van het afgelopen jaar. Het concept opleidingsprofiel is geschreven als vervolg op het functieprofiel zoals besproken tijdens de vergadering van 2003. De volledige tekst is te vinden op de website; www.uroned.nl. Of de opleiding een vervolgopleiding is of bijscholing is mede afhankelijk van de beoordeling / erkenning door de LRVV. (landelijke regeling verpleegkundige vervolgopleiding) De aanvullende tekst op het functieprofiel van vorig jaar wordt als duidelijk en toelichtend beoordeeld. Alle leden wordt gevraagd het profiel te lezen en te reageren via: [email protected] of via het bestuur. In 2005 wil het bestuur het profiel vaststellen. 8. Verslag penningmeester Martin Britstra (penningmeester) brengt verslag uit. Afgelopen jaar is gunstig verlopen voor Uroned. De kosten voor het voorjaarssymposium werden wederom door de NVU betaald. Hierdoor is winst gemaakt en een buffer opgebouwd voor extra

kosten, zoals het verbeteren van de website en het gratis aanbieden van het lustrumsymposium aan de leden. Omdat de kosten van de symposia stijgen en sinds 2004 ook contributie voor het lidmaatschap van de AVVV moet worden afgedragen, wordt voorgesteld om de contributie op € 25,- per jaar vast te stellen. Ter vergadering gaan alle leden akkoord, het voorstel is aangenomen. 9. Verslag kascommissie Dhr. R. Singapradja en mw. J. Benneheij hebben de gegevens ontvangen van de penningmeester en gecontroleerd. Na beantwoording van enkele vragen, zijn de boeken akkoord bevonden. De penningmeester wordt decharge verleend. Dhr. R.Singapradja blijft zitten in de kascommissie, mw. M. Speijers stelt zich beschikbaar als commissielid. 10. Aansluiting AVVV Omdat de secretaris mw. E. van Koeveringe nog blijkt vast te staan in de file, neemt mw. M. Kappert dit gedeelte over. Het AVVV heeft een ledenvergadering gehouden met vertegenwoordigers van alle aangesloten verenigingen. Ter vergadering is het voorstel besproken om van de AVVV een 5

beroeps eenheidsorganisatie te maken. Nu is er sprake van een koepelorganisatie. Momenteel zijn alle verpleegkundigen op persoonlijke titel lid van de verschillende beroepsverenigingen. Alle beroepsverenigingen hebben een eigen bestuur en beleid. Het voorstel is om dit te centreren; alle verpleegkundigen worden persoonlijk lid van de AVVV (en dragen contributie rechtstreeks af aan de AVVV). Dit scheelt veel bestuurlijke beslommeringen op decentraal terrein. Tijdens de AVVVvergadering is de zorg uitgesproken over het behoud van de eigen identiteit van elke afzonderlijke vereniging, alsmede het eigen financiële beleid. De AVVV gaat dit verder uitwerken en bespreekt dit in het voorjaar (2005) met de voorzitters van alle verenigingen. Tijdens de AVVV-vergadering is een voorzichtig akkoord uitgesproken. Zodra Uroned meer informatie heeft, zal tijdens het voorjaarssymposium een extra ledenvergadering worden gepland. Dan worden de ontwikkelingen besproken en gestemd over wel of niet toetreding tot de nieuwe AVVV of afhaken en zelfstandig blijven. Het bestuur van Uroned geeft aan dat het verstandig lijkt mee te gaan in het voorstel, maar wil nog de definitieve uitwerking bespreken i.v.m. de onduidelijkheden die er nog zijn. 11. Bestuurszaken en vacature invulling in de toekomst De leden van het oprichtingsbestuur zijn volgens de statuten één keer herkiesbaar. Dit is twee jaar geleden reeds gebeurd. Volgens de statuten zouden nu vier bestuursleden aftredend zijn en niet herkiesbaar. Er is een potentieel nieuw bestuurslid; mw. M. Benneheij heeft de afgelopen maanden al enkele bestuursvergaderingen bijgewoond en heeft interesse in een bestuursfunctie. Ter vergadering wordt met algemene stemmen mw. Benneheij aangenomen als nieuw bestuurslid. Gezien de (mogelijke) ontwikkelingen wat betreft de AVVV (zie punt 8) wordt ter vergadering door de meerderheid van de leden het voorstel aangenomen om het huidige bestuur in functie te laten, in afwachting van de toekomstige (AVVV) ontwikkelingen. Het bestuur bestaat hierdoor weer uit zeven personen. 12. Rondvraag en sluiting De leden bedanken het bestuur en de commissie ‘scholing en opleiding’ voor hun werkzaamheden en uitwisseling van informatie over de bestaande opleidingen; dit zou meer moeten gebeuren. De voorzitter sluit de vergadering.

Advance en Advance Plus intermitterende katheter

Een keuze die het leven verbetert Inbrengen zonder aanraken van een katheter: het is gemakkelijker gezegd dan gedaan, zult u denken. Ongetwijfeld verandert u van mening wanneer u hebt kennisgemaakt met de intermitterende katheters van Hollister: de Advance en de Advance Plus. Beide katheters zijn speciaal ontwikkeld voor uw veiligheid. Zowel de Advance als de Advance Plus kunt u inbrengen zonder aan te raken. De hygiëne is dus geen enkel probleem. De Advance en Advance Plus hebben bovendien een speciale tip die de verspreiding van bacteriën voorkomt. De kans op infecties vermindert daardoor aanzienlijk.

Hollister bv Postbus 2662, 3800 GE Amersfoort, telefoon (033) 45 01 000 [email protected], www.hollister.nl

Stuur me informatie over Advance en Advance Plus en ik ontvang een gratis attentie. Naam

M/V

Adres Postcode en woonplaats Telefoon E-mail Ik gebruik nu Maat (ch)

6

Lengte (cm)

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Hollister, Antwoordnummer 397, 3800 VB Amersfoort

Uroned HOL 155 - 10/04

Nieuws van de bestuurstafel

•

•

•

Uroned bestaat vijf jaar. We hebben ons eerste lustrum gevierd met een symposium, gratis toegankelijk voor de leden. Er was een prijsvraag waarbij een DVD-speler en een digitale camera waren te winnen. Brenda Pothof en Jeannette Verkerk waren de gelukkigen. Bregje Dekkers kreeg een eervolle vermelding voor de goede suggesties en actieve participatie die zij de vereniging heeft gegeven. Het symposium werd afgesloten met een cabaret. In de afgelopen jaren zijn we flink gegroeid, het ledental staat momenteel op 306. In de startfase van de vereniging is de koers uitgezet met behulp van een beleidsplan voor de eerste vijf jaar. Er is een website (www.uroned.nl) opgericht en alweer vernieuwd, Lekturo is ontworpen en uitgegeven en de verschillende commissies hebben veel werk verzet. Cosy (commissie symposia) heeft steeds twee keer per jaar een symposium kunnen organiseren. Inmiddels heeft de vereniging een stand aangeschaft. Deze kan worden gebruikt achter de inschrijftafel bij een symposium, maar ook als we uitgenodigd worden op

•

een ander symposium. We zijn op deze manier duidelijk herkenbaar. De commissie opleiding en scholing heeft het functieprofiel voor de urologie verpleegkundige in concept klaar, er wordt gewerkt aan een opleidingsprofiel. Er zijn wat voorzichtige afspraken met collega-verenigingen gemaakt, de samenwerking met de NVU is verder

•

uitgewerkt. Er is nog veel te doen, maar bij een lustrumviering hoort ook dat je terugkijkt op wat je al hebt bereikt. Tijdens de vergadering en aansluitend het symposium kwam de vraag om meer uitwisseling en uniformiteit opnieuw naar voren. Het onderwerp was blaasinstillaties; er blijken in den lande nog grote verschillen in de manier van werken.

Verbazing alom. Want er zijn toch landelijke richtlijnen voor het werken met cytostatica. De roep om het maken van een landelijk protocol om zo niet overal opnieuw het wiel uit te hoeven vinden, klonk duidelijk. Ook aan verdere afstemming en uitwisseling is grote behoefte. Gelukkig, immers daarvoor bestaan we ook als vereniging! Het houden van een symposium blijkt tot nu toe de meest eenvoudige en directe manier om informatie uit te wisselen en de meest gebruikte. Toch wil Uroned ook van de andere communicatiemiddelen gebruik blijven maken. Tijdens de algemene ledenvergadering is al aangegeven dat de vereniging een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid draagt, niet alleen die van het bestuur en de 7

•

•

8

verschillende commissies. Dus toon je betrokkenheid, maak gebruik van de mogelijkheid tot uitwisseling, alleen zo kunnen we komen tot landelijke afstemming! De website is vernieuwd. Er is nu ook een vraag- en antwoordpagina gemaakt. Bezoek deze eens, we hopen de interactie zo wat sneller en eenvoudiger te realiseren. Verder is Uroned van plan grotere stukken niet meer per post te verzenden, maar op het internet te plaatsen. We willen jou, als lid van Uroned daarover benaderen en informeren. Dan is het dus nodig dat wij van de leden een e-mail adressenbestand aanmaken. Meld daarom je e-mail adres als je op die manier post van Uroned wilt ontvangen (thuis of op je werk, al naar gelang je voorkeur) en op de hoogte wilt blijven van actuele ontwikkelingen. Behalve grote stukken willen we je op die manier ook informeren over bijvoorbeeld symposia. Via e-mail gaat dat toch een stuk sneller! Mail je adres naar: [email protected] Je gegevens worden volgens de normen van de privacy gewaarborgd. Verder heeft Uroned door de uitbreiding met nieuwe bestuursleden de mogelijkheid om andere aspecten verder uit te werken. Zo bestaat het plan al lang om met de

protocollen aan de slag te gaan. In het kader van de wet BIG zullen in menige instelling opnieuw de bestaande protocollen onder de loupe worden/zijn genomen. Zoals ook tijdens het symposium al is benoemd is het jammer dat er nog geen landelijke databank is waar de protocollen kunnen worden gedownload. Uroned heeft al langere tijd de wens hiermee aan de slag te gaan. Ook hierbij hebben we jullie hulp en inbreng nodig. Natuurlijk kunnen we putten uit de ziekenhuizen waar de verschillende bestuursleden werken, maar daar wordt al zoveel gebruik van gemaakt. Om grotere diversiteit te krijgen, een ruime(re) blik te houden en een zo volledig mogelijk protocol te maken willen we ook graag protocollen van andere ziekenhuizen ontvangen. Duik dus nu eens in de kast, kopieer de protocollen en stuur ze op naar Uroned. Als dit soort zaken in jullie ziekenhuis al digitaal bestaat, dan is dat natuurlijk van harte welkom per e-mail. De adressen kun je vinden in het colofon van dit blad.

Trends en ontwikkelingen: alle verpleegkundige beroepsgroepen onder één paraplu? AVVV en Uroned Sinds 2004 heeft Uroned als beroepsvereniging het lidmaatschap van de AVVV. Maar wat doet de AVVV en wat betekent dit voor de leden van Uroned. Hier volgt een samenvatting van de doelen van de AVVV en de ontwikkelingen waarover in de ledenvergadering al gesproken is. Missie De missie van de Algemene Vereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden (AVVV) is het versterken van de eenheid en positie van alle verpleegkundigen en verzorgenden in Nederland. Samen met haar lidorganisaties streeft de AVVV op landelijk, regionaal en lokaal niveau naar een krachtige positie ten aanzien van de ontwikkeling van beleid en uitvoering van de zorg. Zij kiest daarbij een (beroeps)inhoudelijke insteek en richt zich op de verbetering van de kwaliteit van zorg en opleiding alsook op het scheppen van goede randvoorwaarden voor de beroepsuitoefening van verpleegkundigen en verzorgenden. Vanuit deze invalshoek wil de AVVV bijdragen aan een ordening van het beroepenveld en het opleidingsstelsel, aan verdere professionalisering van de beroepsuitoefening en aan de totstandkoming van relevante wet- en regelgeving. Erkenning AVVV door VWS De eerste jaren van de AVVV stonden in het teken van het ontwikkelen van een passende organisatiestructuur en het verwerven van een positie in het veld van de gezondheidszorg. In november 2000 bleken die inspanningen niet voor niets te zijn geweest. De toenmalige minister Borst van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) erkende de AVVV als het aanspreekpunt en de spreekbuis van de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroepen. Het jaar daarop werd de AVVV voor het eerst genoemd in de Zorgnota, de jaarlijkse begroting van het ministerie van VWS. Samen met het ministerie heeft de AVVV een meerjaren actieprogramma ontwikkeld. VWS heeft in 2001 aan dit actieprogramma een jaarlijkse subsidie van € 4,5 miljoen verbonden. Activiteiten 2004 Er is een groot aantal omstandigheden en ontwikkelingen die het inzetten van een fundamentele discussie over de toekomst van de AVVV in relatie tot de toekomst wenselijk en noodzakelijk maken. Deze discussie zal primair plaats moeten vinden vanuit de inhoud: structuur en vorm dienen secundair te zijn ten opzichte van het

belang van de verzorgende en verpleegkundige beroepsgroepen. Wanneer de lidorganisaties binnen de AVVV er niet in slagen hun krachten te bundelen en de organisatiegraad te verhogen, wordt het voortbestaan van de AVVV, zowel wat betreft de financiering als de positionering in de toekomst ernstig bedreigd. (spreekbuis voor de beroepsgroep naar de overheid!) De eigenheid van de beroepsbeoefenaren en van de beroepsverenigingen wordt bepaald door drie centrale elementen. Het eerste element is (de relatie met) de patiënt. Het tweede element is zingeving of de betekenis die de beroepsuitoefening heeft voor de verpleegkundigen en verzorgenden, terwijl de kwaliteit van de zorg die zij willen leveren gezien kan worden als het derde element. In de missie van de AVVV zullen deze drie elementen op een herkenbare wijze terug moeten komen. Uitgaande van de geformuleerde eigenheid en missie van de AVVV, kan een groot aantal activiteiten worden ontplooid. Deze kunnen worden gegroepeerd in de volgende functies; • Collectief organiseren, waarbinnen vooral de voorwaarden voor deskundigheidsbevordering worden gerealiseerd en de visie ontwikkeling en standpuntbepaling plaatsvinden • Strategisch positioneren met aandacht voor relaties; de relatie met de vakbonden is erg belangrijk • Individueel profileren, waarbij moet worden overwogen om aan de individuele leden een AVVV lidmaatschap aan te bieden met een uitgebalanceerd servicepakket van vooral beroepsinhoudelijke elementen • Infrastructuur De AVVV zal binnen afzienbare tijd moeten worden omgevormd tot een bedrijfsmatige organisatie die in staat is om voor honderdduizenden beroepsbeoefenaren bovenstaande functies op een goede manier in te vullen. Ten aanzien van de middelen die hiervoor nodig zijn, moet worden gekeken naar een mix van contributies, werkgeversbijdragen, commerciële uitbating en projectsubsidies. Bron: de contourennota van de AVVV, april 2004 In aansluiting hierop volgt uitleg over de visie gericht op de gemeenschappelijkheid: De AVVV wil individueel lidmaatschap van de beroepsbeoefenaren. In plaats van een koepelorganisatie van 54 verschillende verenigingen moet de AVVV een organisatie worden met individuele leden. Dat is de uitkomst van een bijeenkomst van het AVVVbestuur met de voorzitters van de aangesloten verenigingen. 9

De AVVV beraadt zich op haar toekomst nu bekend is dat de subsidie van VWS in 2006 wordt stopgezet. Vanaf dat moment moet de AVVV ‘de eigen broek op kunnen houden’. Wil de organisatie blijven doen wat ze nu doet, dan zullen de inkomsten omhoog moeten. Nu is het zo dat een verpleegkundige lid is van een beroepsvereniging, met een eigen administratie, vaak een eigen nieuwsblad, een eigen bestuur en contributie. Voor lidmaatschap van de AVVV betaalt die vereniging per lid € 7,50. Het plan van het AVVV-bestuur is om te komen tot één grote vereniging, waar

verpleegkundigen individueel lid van worden. De 54 aparte verenigingen gaan dan op in de AVVV, die hun beroepsinhoudelijke belangen zal behartigen. De voorzitters hebben ingestemd met deze plannen die nog verder moeten worden uitgewerkt. Uiteindelijk moet de algemene ledenvergadering hierover beslissen. Een eerste voorstel daartoe wordt in december behandeld. Bron: Verpleegkunde Nieuws 22 november 2004

6ERKORTEPRODUCTINFORMATIE,UCRINš0$3$EPOT 3AMENSTELLING ,EUPRORELINE ACETAAT  ,UCRIN SC MGML INJECTIE  ,UCRINš0$3$EPOT MG  ,UCRINš0$3$EPOT MG )NDICA TIE'EMETASTASEERDPROSTAATCARCINOOM   %NDOMETRIOSEENUTERUS MYOMEN  0UBERTASPRAECOX 6ERPAKKINGSGROOTTEENINHOUD ,UCRIN SC  MGML INJECTIE  mACON BEVATTENDE   ML OPLOSSING EN  SPUITJES ,UCRINš 0$3 $EPOT   MG RESP   MG ÏÏN VOORGEVULDE SPUITBEVATTENDE MGRESP  MGLEUPRORELINE ACETAATENÏÏNML OPLOSMIDDEL VOOR RECONSTITUTIE #ONTRA INDICATIES /VERGEVOELIGHEID VOORLEUPRORELINE ACETAATOFVOOREENVERGELIJKBAARPREPARAAT(ORMOON ONGEVOELIGE TUMOREN EN NA ORCHIDECTOMIE )NTERACTIES 'EEN BEKEND 7AARSCHUWINGENENVOORZORGEN4IJDENSDEEERSTEWEEKVANBEHAN DELING KUNNEN SYMPTOMEN VAN PROSTAATCARCINOOM VERSLECHTEREN 5RINE WEGOBSTRUCTIETENGEVOLGEVANMETASTASERING 0ATIÑNTENMETMETASTASEN IN DE WERVELS DIENEN IN HET BEGIN VAN DE THERAPIE NAUWLETTEND GEOB SERVEERD TE WORDEN %NDOMETRIOSE BEHANDELINGSDUUR MAX  MAANDEN !ANWIJZINGENVOORHETGEBRUIK,UCRINSCWORDTDAGELIJKSSUBCUTAAN TOEGEDIEND ,UCRINš0$3$EPOT MGRESP  MGWORDTEENMAAL PER MAAND RESP DRIE MAANDEN SUBCUTAAN OF INTRAMUSCULAIR TOEGEDIEND "IJWERKINGEN4IJDENSDEEERSTEWEEKVANBEHANDELINGVOORPROSTAAT CARCINOOM KUNNENDEKLACHTENVERERGEREN/PVLIEGINGEN IMPOTENTIEEN OFDALINGVANDELIBIDO 0IJN ONTSTEKING STERIELABCES INDURATIEENHEMA TOOMOPDEINJECTIEPLAATSZIJNGEMELD%RZIJNENKELEGEVALLENVANERNSTIGE OVERGEVOELIGHEIDREACTIESGERAPPORTEERD6OORVOLLEDIGEPRODUCTINFORMATIE ZIEDEEL)"#OPYRIGHT!BBOTT"6 (OOFDDORP

!BBOTT"60OSTBUS !3(OOFDDORP 4ELEFOON  &AX 

10

,(2( THERAPIEKANÉNDERS


.)%57,UCRIN 0$3 š

,UCRINš 0$3 $EPOT DE VOORGEVULDE TWEEKAMER INJECTIESPUIT ISONTWIKKELDOMDEBEHANDELAARHET MENGENVANDELOSSELEUPROLIDEMICROBOLLETJES EN DE VLOEISTOF TE VERGEMAKKELIJKEN $ANKZIJ DE VOORGEVULDEENEXACTGEDOSEERDEHOEVEELHEID LEUPROLIDE EN VLOEISTOF IN ,UCRINš 0$3 $EPOT IS TOEDIENINGVANDEVERTROUWDELEUPRORELINEACETAAT

,UCRINš0$3$EPOTIS 6RIENDELIJKVOORBEHANDELAARGEMAKKELIJKINGEBRUIK VOORDEPATIÑNTEENDUNNENAALD )NNOVATIEFDOORDEINNOVATIEVEINJECTIESPUITISDE VOORBEREIDINGENTOEDIENINGSNELENSIMPEL 6ERTROUWDDOORDEBEKENDEWERKINGVAN,UCRIN

VANAFNUEENVOUDIGERÏNVRIENDELIJKER

6R IE N D E LIJK )NNOV A TIEF6ER TROUWD

!BBOTT"6 0OSTBUS !3(OOFDDORP 4ELEFOON  &AX 

Protocol

In elk nummer van Lekturo plaatsten we een protocol waarmee in de praktijk gewerkt wordt. Dit wordt aangeleverd door een willekeurige urologieverpleegkundige of afdeling. Door plaatsing hopen we uitwisseling van kennis tot stand te brengen. Reeds geplaatste protocollen in voorgaande Lekturo’s kun je ook vinden op de website: www.uroned.n

Protocol blaasspoelingen Op het lustrum symposium van Uroned op 26 november 2004 werden twee werkwijzen van blaasspoelingen met cytostatica en/of immunotherapie uit twee ziekenhuizen gepresenteerd. (Zie voor de inhoud de syllabus van dit symposium. Eventueel ook op te vragen bij de penningmeester; zolang de voorraad strekt!) De aanwezigen spraken de wens uit om een landelijk uniform protocol te ontwikkelen. Protocol cytostatica blaasspoelingen, zoals dit gehanteerd wordt op de polikliniek urologie van het Amphia ziekenhuis te Breda. Het doel van dit protocol is het inzicht geven in een werkwijze. Beschermende maatregelen: • jasschort met lange mouw en elastieken boord • handschoenen • evt. mondkapje op • evt. spatbril • plastic schoenenhoesjes • gesloten bak voor vervoer cytostatica van apotheek naar polikliniek Benodigdheden: • tafeltje om benodigdheden steriel op neer te zetten • steriele afdekdoek • luer-lock eenmalige katheter • koppelstukje • 5cc spuitje gevuld met steriel water • steriele handschoenen • gesloten opvangbak voor afval na toediening van cytostatica; risicoton • steriel bakje met wattenbolletjes en steriel water • niet steriele handschoenen • disposable onderlegger • afvalzak • urinepotje voor urine onderzoek volgens afspraak • gaasje voor verwijderen van katheter • incontinentiemateriaal / druppelvanger voor patiënt 12

Toediening: • patiënt met ontbloot onderlichaam plaats laten nemen op de behandeltafel (met onderlegger) • met in water gedrenkte wattenbolletjes de meatus / vulva schoonmaken • katheter inbrengen • evt. urine opvangen voor onderzoek • cytostatica spuit met 3 weg koppelstukje op katheter vastmaken • koppelstukje zo zetten dat er een open verbinding is tussen spuit en katheter • cytostatica langzaam in de blaas leeg spuiten • 5cc spuitje aan het 3 weg koppelstukje aansluiten • koppelstukje zo zetten dat er een open verbinding is tussen 5cc spuitje en de katheter • 5cc spuitje leegspuiten (hierdoor komt alle cytostatica in de blaas) • koppelstukje zo zetten dat er geen open verbinding is met de katheter • katheter uit de blaas halen • zorgen dat je het uiteinde van de katheter vast pakt met een gaasje • katheter met daaraan nog de spuit in zijn geheel weggooien in de daarvoor bestemde bak, risicoton • patiënt instrueren over het ophouden van de vloeistof • zorgen dat de patiënt goede hygiëne betracht, zo nodig incontinentiemateriaal geven • alle materialen opruimen en afvoeren • afhandeling administratieve taken Patiënten die binnen 24 uur post-OK een blaasspoeling krijgen hebben reeds een katheter. Hiervoor moeten koppelstukjes worden gebruikt die op de katheter kunnen worden aangesloten. Na toediening moet de katheter worden verwijderd of een klem op de katheter worden geplaatst. Oproep aan de leden: kijk eens naar het protocol zoals dat in jullie instelling wordt gehanteerd en vergelijk dit eens met het genoemde protocol. De redactie ontvangt graag jullie reacties om het protocol zo compleet mogelijk te maken waarbij we alle veiligheidsvoorschriften in acht houden. Reacties kunnen gestuurd worden naar het secretariaatsadres van Uroned (zie colofon) of per e-mail: [email protected]

Veel mensen kiezen voor LoFric® vanwege de veilige en comfortabele manier van katheteriseren. Door het respect dat LoFric® heeft voor het lichaam wordt katheteriseren al snel één met het leven en net zo gewoon als de rest van de dagelijkse verzorging.

Bel: 0800 – 363 22 08, schrijf: Astra Tech B.V. Postbus 656, 2700 AR Zoetermeer of mail: [email protected]

Besnijdenis

Besnijdenis Een veel besproken onderwerp in de afgelopen tijd is de besnijdenis bij jongens. Zowel kranten, televisie als politiek bemoeien zich ermee. En dan hebben we het met name over de besnijdenis op religieuze gronden. Hier volgt een samenvatting van enkele artikelen in kranten en omroepbladen en het tvprogramma “Het geluk van Nederland’’ VPRO, 3 oktober 2004. In Angelsaksische landen is sinds 1880 besnijden een standaard behandeling voor alle mannen vanwege de volgende medische argumenten; het zou vreselijke ziektes voorkomen zoals epilepsie, kanker aan de penis en ruggenmergtering. Tegenwoordig zou het de kans op HIV-besmetting kleiner maken. Ook zouden besneden mannen betere minnaars zijn. Voor al deze argumenten is echter geen enkel bewijs! De voorhuid is van grote erogene kwaliteit. Door het schuren van de besneden penis tegen de broek zou deze minder gevoelig zijn geworden, waardoor de besneden man het vrijen langer vol zou houden. Het intomen van masturbatie was vroeger een van de motieven om iemand te besnijden, masturbatie was 14

immers de oorzaak van alle kwaad. Ook ‘snobistische motieven’ speelden een rol; leden van koninklijke huizen waren besneden, dus als jij dan ook besneden was... De initiatie, het bij een groep horen, speelt nog steeds een rol, getuige de feesten die (in sommige culturen) worden gegeven als een jongentje besneden is. In Amerika behoort besnijdenis nog steeds tot de standaardbehandeling bij pasgeboren baby’s; zo’n 1,2 miljoen per jaar, vlak na de geboorte uitgevoerd. De discussie tegen deze standaard ingreep is de laatste jaren losgebarsten en het percentage besneden mannen gaat nu omlaag. In Engeland is de daling al eerder ingezet; sinds de jaren 50 worden besnijdenissen niet meer vergoed. Er zijn enkele organisaties die zich inzetten tegen de besnijdenis van de man; bijvoorbeeld NOCIRC. Zij geven aan dat de voorhuid wel degelijk een functie heeft en willen daarom ouders tot nadenken zetten voordat ze toestemming geven hun kind te besnijden, omdat het onomkeerbaar is. NORM-UK (National Organisation of Restoring ) is

een Engelse organisatie die een techniek heeft om de voorhuid te herstellen. Deze organisatie zegt over de hele wereld ongeveer 1 miljoen mannen te hebben geholpen dmv ‘stretchen’; twee tot drie jaar lang 24 uur per dag de huid oprekken zodanig dat deze op een voorhuid lijkt. Ook in Nederland komt meer discussie tegen het ‘zomaar’ laten besnijden van een jongetje. De tegenstanders willen graag dat ouders nadenken voor ze overgaan tot het geven van toestemming tot het besnijden uit gewoonte of religie. * “Iedere OK is een inbreuk op lichamelijke integriteit, maar is geoorloofd op medische indicatie, met toestemming van de patiënt. Bij minderjarigen geldt de toestemming van de ouders of voogden.” De besnijdenis is echter in deze situatie niet medisch, dus valt het onder de mensenrechten; Universele verklaring van de rechten van de mens, artikel 3; “Een ieder heeft recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon.” Volgens de Nederlandse grondwet; = artikel 6; Ieder heeft het recht zijn godsdienst of een levensovertuiging individueel of in gemeenschap met anderen vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid

volgens de wet. De wet kan terzake van de uitoefening van dit recht buiten gebouwen en / of besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid in het belang van het verkeer ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden. = artikel 11; Ieder heeft behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam. Per jaar worden in Nederland ongeveer honderd Joodse jongetjes besneden, volgens de Joodse traditie op de achtste dag. Inmiddels wonen er ook bijna een miljoen moslims in Nederland. Daarvan worden er jaarlijks 15.000 - 20.000 besneden. Voorheen konden moslims kiezen uit enkele methoden; ‘op de keukentafel’, tijdens een vakantie in het thuisland of op valse medische indicatie in het ziekenhuis. Tweede-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali (VVD) vindt dat het kabinet moet overwegen om jongensbesnijdenis strafbaar te stellen. Kort geleden is de lichtste vorm van vrouwenbesnijdenis strafbaar gesteld. Hirsi Ali vindt dat dit bij jongens ook moet gebeuren, omdat de ingreep bij jongens ook heel ingrijpend kan zijn. Minister Donner van justitie is geen voorstander van een verbod op jongensbesnijdenis

en ziet geen reden om het strafbaar te stellen. Volgens Donner is er een verschil tussen jongens- en meisjesbesnijdenissen. De besnijdenis van jongens gebeurt om religieuze, hygiënische of medische redenen. Het wordt niet gezien als het toebrengen van lichamelijk letsel en wordt daarom niet beschouwd als mishandeling, aldus de minister. Meisjesbesnijdenis is een vorm van genitale verminking met ernstige gevolgen voor lichamelijk en psychisch functioneren, vooral op latere leeftijd. Nederland vergoed al enkele jaren niet meer de besnijdenissen op religieuze gronden, maar ziektekostenverzekeraars vermoeden valse declaraties. Tarievenorgaan CTG

gaat op verzoek van minister Hoogervorst van Volksgezondheid deze onterecht gedeclareerde besnijdenissen onderzoeken. Besnijdenissen mogen alleen worden vergoed indien er een medische grond is voor de ingreep. In de praktijk blijkt dit echter anders te gaan. Daarom wordt de besnijdenis bij jongens vanaf 1 januari 2005 allen nog vergoed op medische indicatie. Kosten In een gespecialiseerde kliniek kost de ingreep tussen de twee- en driehonderd euro. Het aantal besnijdenissen in zulke klinieken groeit, nu de ouders het zelf moeten betalen. In een ziekenhuis gebeurt de besnijdenis onder algehele narcose, in een kliniek met een plaatselijke verdoving.

Gespecialiseerde klinieken vind je nu in Amsterdam en Utrecht. Ook in Nijmegen heeft men het plan een dergelijke kliniek te starten. Tot de invoering van de DBC’s waren de kosten van een circumcisie op medische indicatie bij kinderen in een algemeen ziekenhuis als volgt opgebouwd: (dagopname inclusief narcose) Honorering uroloog € 55,60 Honorering anesthesist: € 32,10 Kosten OK € 150,00 Dagverpleging € 219,00 Jaarkaart € 62,80 Eerste consult € 21,00 Totaal € 540,50

(* noot van de redactie: ondanks meerdere pogingen om informatie over dit onderwerp te krijgen, is het ons niet gelukt inzicht te krijgen in de kosten die het besnijdeniscentrum in Amsterdam hanteert en welke eventuele andere mogelijkheden er zijn voor moslims).

Deze ingreep wordt nu alleen nog vergoed op medische indicatie.

Voeding Is er een relatie tussen voedingsstoffen en (het ontstaan van) kanker? Dieet? “Zalm, makreel en haring beperken het risico op prostaatkanker.” “Selenium, sporenelementen in graan, noten, vlees, vis en zuivel verlagen de kans op het krijgen van prostaatkanker.” “Melkzuurbacteriën en het verminderd risico op blaaskanker”. “Tomaten verlagen het risico op krijgen van prostaatkanker.”

Als je alle artikelen in de verschillende tijdschriften mag geloven hebben we zelf dmv voeding invloed op het krijgen van kanker. Wat is hiervan waar en hoe moet je dieet er dan uit zien? Dat voeding invloed heeft op het lichamelijk gestel en het functioneren ervan is niet nieuw. Het Voorlichtingsbureau voor Voeding stimuleert al jaren om “twee ons groente en twee keer fruit” te nuttigen op een dag. Ook het belang van de

Schijf van Vijf, het samenstellen van iedere maaltijd met producten uit elk van de vijf segmenten voor een volwaardige voeding, is alom bekend. Maar moeten we ons voedingspatroon nog verder gaan aanpassen? Het idee zelf is niet nieuw, wie kent niet meer het Moermandieet. De Vlaardingse huisarts C. Moerman ging er van uit dat kanker een laat stadium is van een ziekte van het hele lichaam. Het lichaam wordt ziek door een tekort aan een aantal

onmisbare voedingsstoffen, die nodig zijn voor een normale stofwisseling in de cellen. Door dit tekort ontstaat een ontspoorde stofwisseling, waardoor celwoekering ontstaat. Deze voedingsstoffen zijn vitamine A, C en E, de Bvitamines, citroenzuur, ijzer, jodium en zwavel. Het behandelen van kanker bestaat er volgens Moerman uit om de ontspoorde stofwisseling te herstellen. Er moet een dieet worden gevolgd dat rijk is aan eerder genoemde essentiële 15

voedingsstoffen en vrij is van dierlijk eiwit, kunstmatige voedingsstoffen, zoetmiddelen en voedingsmiddelen die insecticiden bevatten. De gezonde stofwisseling die dan (hopelijk) weer terugkomt kan van binnenuit het lichaam verbeteren zodat de ziekte zich niet verder uitbreidt en mogelijk zelfs geleidelijk geneest. Het Moerman-dieet heeft indertijd aanleiding gegeven tot felle discussies. De reguliere geneeskunst was geen voorstander van dit dieet, maar wel op de hoogte van het belang van gezonde, volwaardige voeding om een lichaam in een zo goed mogelijke conditie te krijgen of te houden. Nu komt uit enkele studies het belang van sommige voedingsstoffen naar voren. Selenium, visolie, soja en tomaten en vermoedelijk ook zink lijken belangrijke elementen met mogelijke gevolgen voor het voorkomen of behandelen van bepaalde kankervormen. Er zijn enkele onderzoeken geweest die voorzichtig positieve resultaten hebben opgeleverd, o.a. onderzoek naar de werking van lycopeen op prostaatkanker. Lycopeen, de tot de carotenoïden behorende roodkleurige voedingsstof, is een belangrijke antioxidant en komt vooral voor in tomaten. Een groep van 48000 Amerikanen is onderzocht op de bescherming van lycopeen. Degenen die tien of meer porties tomatenproducten per week aten bleken na vijf jaar 16

35% minder risico te hebben gelopen op prostaatkanker dan degenen die minder dan 1,5 portie per week hadden gegeten. Als alleen de tomatensaus in beschouwing werd genomen was het percentage 66%. De carotenoïden opname vanuit de darmen is erg slecht bij rauwe groente en fruit. Daarom zijn de beste bronnen van lycopeen gerechten met gebakken tomaten of tomatenpuree of oliehoudende tomatenlycopeencapsules. Lycopeen blijkt ook therapeutisch te werken bij prostaatkanker. Mannen met prostaatkanker, zonder aangetoonde uitzaaiingen kregen drie weken voordat de prostaat operatief zou worden verwijderd 30 mg tomatenlycopeen in capsules op oliebasis te slikken, de controlegroep kreeg placebo’s. Na analyse van de verwijderde prostaat bleek dat de lycopeengebruikers kleinere tumoren hadden, dat er minder kankerweefsel buiten de prostaat werd aangetroffen en ook het PSA-gehalte was lager! Het is echter nog te vroeg om te juichen. Er is nog meer onderzoek nodig met meer deelnemers. Lycopeen alleen blijkt minder goed te werken dan een tomatenextract. Er zijn dus meer voedingsstoffen uit de tomaat van belang bij de werking tegen kanker dan alleen lycopeen. Ook blijkt dat de tomaten in hoge doseringen moeten worden genuttigd voordat men er resultaat van ziet, zowel in de zomer als in de winter. Of de dosering mede

afhankelijk is van het stadium van de kanker en de grootte van de patiënt moet nog verder onderzocht. Of het credo; “baat het niet, dan schaadt het niet” van toepassing is durft men eigenlijk ook niet meer hardop uit te spreken. Er is eerst meer onderzoek nodig. Er zijn meer belangrijke voedingsmiddelen dan alleen lycopeen. Wel is men ervan doordrongen dat er in voeding goede elementen zitten die hun positieve werking kunnen hebben, bij de juiste toepassing. Maar wat is die juiste toepassing en zijn er meerdere voedingsstoffen nodig? Het is nu nog niet mogelijk om al deze vragen te beantwoorden. Vooralsnog gaat men er van uit dat gezonde, volwaardige, gevarieerde voeding het beste is. Uiteraard blijft men de onderzoeken op de voet volgen! Geraadpleegde teksten komen uit: Voeding bij Gezondheid en Ziekte, Wolters-Noordhoff Nieuwe kleine Winkler Prins encyclopedie, Elsevier Lycopeen, voedingsstof uit tomaten gaat prostaatkanker te lijf; www.vita-send.nl

Zij wil U geeft meer vrijheid

haar SpeediCath Compact, klein en veilig

Hygiënisch en veilig Uniek handvat Geen water nodig

Ware grootte: 7 cm

Kijk voor meer informatie op

www.speedicath.nl

Je bent zo vrij als je je voelt. Coloplast draagt graag haar steentje bij aan dat gevoel door middel van handige, veilige hulpmiddelen op maat. Speciaal voor vrouwen heeft Coloplast SpeediCath Compact ontwikkeld.

Deze catheter is met zijn zeven centimeter de kleinste ter wereld. Precies lang genoeg, aangezien de urinebuis van de vrouw slechts zo’n drie tot vijf centimeter lang is. Behalve klein is SpeediCath Compact ook nog eens bijzonder veilig en hygiënisch, omdat aanraken van de catheter zelf niet nodig is. SpeediCath: veiligheid en vrijheid.

[ u beslist ]

Coloplast BV • Bel gratis: 0800 - 022 98 98 • www.coloplast.nl

Openbare aanbesteding

De stand van zaken Begin 2004 was er veel onrust bij de patiënten die verzekerd waren bij CZ, wat betreft het omzetten van de (levering van de) absorberende incontinentie materialen. Immers CZ had een Europese aanbesteding gedaan. Gevolg was dat NL in vijf percelen werd opgedeeld en afhankelijk daarvan moet een patiënt nu van de gecontracteerde bedrijven producten betrekken. Na flinke startproblemen zijn groothandel Brocacef en fabrikant Hartmann nu tevreden over de logistiek. Toch blijft er altijd ruimte voor verbetering, dus gaat men door met het optimaliseren van alle processen. De primaire doelstelling van CZ was betaalbare zorg inkopen naar de wensen van de klant. Daarnaast heeft CZ vorm weten te geven aan haar regierol. De meeste verzekerden ervaren het als zeer prettig dat een gespecialiseerde verpleegkundige hun materiaalgebruik periodiek evalueert en zonodig bijstelt. De meerderheid van alle (bestaande) gebruikers is geïndiceerd aan de hand van het indicatieprotocol. In aansluiting hierop plaatsen we een artikel uit de Incourant 25, juli 2004 van de VNIV. (Vereniging van Nederlandse Incontinentie Verpleegkundigen) Hierin wordt verslag gedaan van het overleg van de VNIV 18

met CZ zorgverzekeraar. Insteek van het gesprek waren de ervaringen van CZ alsook de berichten die incontinentie verpleegkundigen uit het veld hebben ontvangen. CZ geeft aan dat er startproblemen zijn geweest, te wijten aan de weinige tijd die er was om de huidige leveranciers voor te bereiden. Daarnaast zijn er communicatieproblemen geweest hetgeen tot onduidelijkheid heeft geleid bij zowel professionals, cliënten als leveranciers. De communicatie verloopt nu beter, de klachten zijn afgenomen. Doel van CZ is sturing geven aan het voorschrijfgedrag en overconsumptie voorkomen. Advisering met betrekking tot behandeling is in dit hele traject niet betrokken geweest. Evenmin de indicatiestelling die door sommige incontinentieverpleegkundigen al werd gedaan op verzoek van leveranciers. De VNIV heeft aangegeven de huidige ontwikkeling als een bedreiging voor de functie van incontinentieverpleegkundige te zien. CZ heeft de intentie om in de toekomst de incontinentieverpleegkundige als spil binnen de incontinentiezorg te laten fungeren, waarbij deze een adviserende en instruerende rol krijgt. De VNIV heeft aangegeven met CZ te willen nadenken over vernieuwingen op het gebied van

incontinentie- en retentiezorg. De VNIV vertegenwoordigt het grootste deel van de incontinentieverpleegkundigen. Zij kunnen voor CZ draagvlak creëren bij de leden. Er komen meer van dit soort initiatieven; zorgverzekeraars zoeken samenwerking met partijen in het zorgveld. Hoe zit het dan met de keuzevrijheid van medische hulpmiddelen? Zorgverzekeraars sluiten contracten met een beperkt aantal leveranciers (het CZ model) van medische hulpmiddelen en bepaalt vervolgens welke verstrekt en vergoed gaan worden. Ook zorgverzekeraar Menzis is bezig NL in kaart te brengen en middels aanbesteding de kosten beheersbaar te krijgen. Begin 2005 worden de uitkomsten openbaar gemaakt. Welke zorgverzekeraar volgt?

Urologie wijzer (uit de bladen)

In deze rubriek vermelden we artikelen m.b.t. de urologie uit diverse (vak)bladen. We geven geen volledige samenvatting, maar lichten slechts een tipje van de sluier op. Mocht je zijn geïnteresseerd dan verwijzen we je naar het betreffende blad voor de volledige tekst en informatie.

VNIV, Incourant, nr.26, december 2004 Incontinentieverpleegkundige 2004 Scheveningen, 19 november 2004 In de schitterende entourage van het Kurhaus in Scheveningen is Hanny Cobussen uitgeroepen tot incontinentieverpleegkundige van 2004. De prijs, beschikbaar gesteld door Astra Tech en de oorkonde werden tijdens een symposium over incontinentie uitgereikt door dhr. W. van Gorsel, divisiemanager urologie van Astra Tech. Er waren veertien verpleegkundigen genomineerd. Door een vakkundige jury is Hanny Cobussen unaniem gekozen. Het was de derde keer dat de incontinentieverpleegkundige van het jaar verkozen werd. Ze werd vooraf gegaan door Zwaan Mulder en Ulli Haase die respectievelijk in 2002 en 2003 een jaar lang de titel ‘incontinentieverpleegkundige van het jaar’ mochten dragen.

Alvorens zij de onderscheiding ontving, richtte Zwaan Mulder, eerste verpleegkundige van het jaar en lid van de jury, het woord tot Hanny. Aan Ulli Haase, als incontinentieverpleegkundige van het jaar 2003, de eer om haar titel over te dragen en de ‘gouden katheter’ op te spelden. Lovende woorden in de speech: “De incontinentieverpleegkundige bezit kennis o.a. urologie, gynaecologie, neurologie, psychologie, kindergeneeskunde, fysiotherapie en diëtiek. Welk beroep past beter in dit plaatje voor het vervullen van een sleutelpositie? We hebben veel kwaliteit in Nederland. Mijn trots groeide bij het lezen van alle nominaties. Wat is het een mooi vak en wat kun je er veel van maken.” Deze incontienentieverpleegkundige plaatst het beroep op een hoger niveau door voortdurend innoverend te zijn. Haar werk is te omschrijven als breed en verdiepend. Breed omdat zij met zowel kinderen als volwassenen werkt. Verdiepend vanwege onderzoek, publicaties en presentaties,

nationaal en internationaal. Hanny was al voor de derde keer genomineerd en gelet op haar kunde, inzet en de manier waarop ze aan de weg getimmerd heeft, maakten haar de ideale kandidaat. Zonder de andere genomineerden te kort te doen, want daar zitten nog vele goede kandidaten voor de titel tussen, is Hanny terecht en unaniem door de jury gekozen. Wat Hanny bijzonder maakt is haar lef en haar, toch bescheiden opstelling, naast zeer veel ambitie. Hanny is leergierig, innoverend en doet baanbrekend werk. Daarom is zij gekozen tot incontinentieverpleegkundige van het jaar 2004”. Verpleegkunde Nieuws 14 juli 2004 Databank LEVV voor iedereen toegankelijk Het expertisecentrum LEVV beheert een databank met wetenschappelijk onderzoek over verpleging en verzorging, die via internet geraadpleegd kan worden. Iedereen kan in de databank wetenschappelijke publicaties vinden die van belang zijn voor verpleegkundigen. Het LEVV

vraagt onderzoekers om hun publicaties aan te melden zodat de gegevens actueel en zo volledig mogelijk blijven. Incontinentie hulpmiddelengids De stichting bekkenbodem patiënten (SBP) heeft de hulpmiddelengids incontinentie en retentie uitgegeven. Dit gidsje is bestemd voor patiënten die last hebben van urine- en/of ontlastingincontinentie of retentie en hun behandelaars. Het boekje biedt algemene en praktische informatie over de verschillende hulpmiddelen, zoals absorberend materiaal, katheters en andere urineafvoerende materialen waardoor patiënten meerdere keuzemogelijkheden kunnen beoordelen. Er wordt uiteengezet welke vormen van incontinentie bestaan, de oorzaken en de behandelmethodes. De hulpmiddelengids is tegen betaling van € 5.- verkrijgbaar bij de SBP, Stationsplein 6, 3818 LE, Amersfoort. Meer informatie 0900-1111999 (45 eurocent p/min) of www.bekkenbodem.net

19

Plasplattegrond ‘Kleine kamers in grote steden’ is een gids met stadsplattegronden waarop alle openbare toiletten staan aangegeven. Komische wetenswaardigheden en tips staan in dit handige boekje en is een initiatief van de Stichting Bekkenbodem Patiënten en Pfizer. Speciaal bedoeld voor de 700.000 mensen in Nederland met een overactieve blaas. Je kunt deze gratis aanvragen bij Pfizer BV, Antwoordnummer 808, 2900 WB Capelle a/d IJssel, ovv de titel van het boekje. Nieuwe plas- en defecatiewijzer Medeco heeft nieuwe plas- en defecatiewijzers uitgebracht. De instructiekaarten zijn voorzien van duidelijke pictogrammen en een korte instructie over de juiste toilethouding. De folders zijn tot stand gekomen met behulp van bekkenbodemtherapeuten en zijn aan te vragen via Medeco, afdeling Customer Service, telefoonnummer 0186-634400. De Gelderlander, juni 2004 Vrouwen kletsen graag tijdens het plassen Nederlandse vrouwen praten en plassen graag tegelijk. Ruim 21 procent van de dames babbelt rustig door als ze naar het toilet gaan. De deur van het kleine kamertje is geen barrière; een op de vier vrouwen laat deze gewoon open. Mannen begrijpen niets van deze vrouwelijke bezigheden tijdens de toiletgang. Slechts 5 procent van hen praat tijdens het toiletbezoek. Dit blijkt uit onderzoek dat schoonmaakmiddelenfabrikant Glorix met 20

onderzoeksbureau Blauw Research online heeft uitgevoerd onder 535 Nederlanders. Ook bleek dat Nederlanders inventief zijn bij het gebruik van een vies toilet. Van de vrouwen ‘hangt’ 57 procent boven het toilet, tegenover 14 procent van de mannen. De heren maken de bril liever schoon met wc-papier alvorens zittend gebruik te maken van het toilet. Van de Nederlanders wil 16 procent niet van een vieze wc gebruik maken. Ze wachten tot ze weer naar hun vertrouwde wc kunnen. Een ander onderdeel van het onderzoek ging over de plasgewoontes van de Nederlandse man. Twee op de vijf mannen plast zittend. Ongeveer de helft van de mannen doet dat omdat ze dat prettig vinden, de rest geeft aan dit hygiënischer te vinden of dat te doen omdat ze dat zo van hun moeder geleerd hebben. De keuze tussen staand en zittend plassen wordt mede bepaald door de leeftijd van de man. Van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar plast slechts 26 procent zittend. Dat aantal verdubbelt bijna bij mannen tussen de 45 en 55 jaar. De duur van een toiletbezoek is ook onderzocht. Een grote boodschap kost de gemiddelde Nederlander 5,6 minuten. Een kleine boodschap wordt in 40,5 seconden afgerond. april 2004 Bedplassen langzaam uit de taboesfeer Kinderen tillen minder zwaar aan bedplassen. Ze praten er makkelijker over dan twee jaar

geleden. Dat heeft de stichting Bedplassen gemeld na onderzoek door TNO NIPO. Een kwart van de onderzochte bedplassers liet weten zich daarvoor te schamen. In 2002 was dat nog eenderde. Ook bij vroegere bedplassers blijkt de schaamte afgenomen. Toch roept slechts een minderheid (35 procent) van de ouders hulp in. Dat is een daling in vergelijking met twee jaar gelden. Meestal kloppen de ouders bij de huisarts aan. Ruim 200.000 kinderen tussen zes en achttien jaar maken nog regelmatig de lakens nat. Botox tegen prostaatklachten * Botox blijkt niet alleen in de schoonheidskliniek goed te doen als middel ter bestrijding van rimpels en kraaienpootjes. Volgens een studie kan het antrimpelmiddel miljoenen mannen helpen die aan een goedaardige prostaatvergroting lijden. Botox wordt voor gezichtsverjonging ingezet omdat het de spiertjes verslapt waardoor de mimiek van het voorhoofd en de ogen worden verzacht. In een studie uitgevoerd aan universiteiten in Pittsburg en Taiwan, kregen elf mannen met een vergrote prostaat botoxinjecties in hun prostaat. Eerder bleken ze ongevoelig te zijn voor de medicamenten die gewoonlijk tegen prostaatvergroting worden ingezet, de zogenaamde alfablokkers. Drie tot zeven dagen later waren de symptomen en de klachten al verminderd. De gebotoxte patiënten voelden zich een stuk beter, konden beter plassen en de omvang van hun prostaat

nam licht af. Er hebben zich geen noemenswaardige bijwerkingen voorgedaan. En dat is een voordeel vergeleken met de reguliere (medicamenteuze) behandeling, volgens onderzoeker Michael Chancellor in een persverklaring; “De reguliere behandeling kan kwalijke bijwerkingen hebben, waaronder impotentie.” Een bekend gevolg van prostaat operaties is de retrograde ejaculatie. Over de behandeling van prostaatklachten met botox is verder weinig te vinden in de literatuur. Wel deden in 1998 Amerikaanse onderzoekers verslag in het blad Prostate van hun botoxproeven bij ratten. Zij constateerden dat bij alle ratten die een botoxprik hadden gekregen de omvang en het gewicht van de rattenprostaten waren verminderd. *Noot van de redactie: terughoudendheid is op zijn plaats bij conclusies uit onderzoeken waarbij minder dan honderd personen betrokken zijn. Prostaatkanker Het nut van het eiwit PSA als voorspeller van prostaatkanker staat op de tocht. Was al eerder duidelijk dat een verhoogde PSA-waarde in het bloed niet altijd duidt op een kwaadaardige prostaattumor, nu blijkt dat een ‘normale’ PSA-waarde niet altijd prostaatkanker uitsluit. Ongeveer 15 procent van de mannen met een normale PSA-waarde (minder dan 4 mg/liter) blijkt toch prostaat kanker te hebben, constateert I.Thompson (University of Texas, San

Antonio) in het medisch tijdschrift New England Journal of Medicine op grond van een onderzoek onder 2950 mannen. oktober 2004 Prostaat Het dagelijks eten van ongeveer twee ons sojaproducten lijkt de groei van prostaatkanker te vertragen. Bij een groep mannen met prostaatkanker daalde na een maand soja eten de hoeveelheid PSA met dertien procent. Bij de groep mannen zonder de soja nam in dezelfde maand de hoeveelheid PSA toe met veertig procent. Dit schrijft F.Dalias (Monash University) in het vakblad Urology. Verantwoordelijk voor het eventuele tumor groeiremmende effect van soja zijn mogelijk de isoflavonen. Prostaatkanker Aan de hand van bepaalde enzymactiviteit (Hedgehog signalen) is mogelijk te voorspellen of een tumor in de prostaat wel of niet gaat uitzaaien, schrijft S. Karhadkar (John Hopkins University School of Medicine, Baltimore) in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Aangezien alleen uitzaaiende vormen van prostaatkanker levensbedreigend zijn kan het meten van deze enzymactiviteit in de toekomst wellicht gebruikt worden bij het maken van keuzes ten aanzien van de behandeling van prostaatkanker.

Verpleegkunde Nieuws nr. 19, oktober 2004 en Incourant (VNIV) nr. 26, december 2004 Taakherschikking in de Andros mannenkliniek Deze kliniek werd in september 2004 in Arnhem geopend en is vooral een diagnostisch en adviescentrum voor typische mannenproblemen. Tot nu toe consulteert slechts een kwart van de mannen met plas- en erectieproblemen een arts. Andros werkt laagdrempelig want een verwijskaart van een huisarts is niet nodig. De verpleegkundigen die in de mannenkliniek Andros werken nemen diagnostische taken van artsen over. Zo doen zij bijvoorbeeld prostaatonderzoek. In de mannenkliniek werken behalve urologen ook een Nurse Practitioner en vier hboverpleegkundigen. Zij nemen de anamnese af en verrichten ook diagnostisch onderzoek, bijvoorbeeld van de prostaat. Verpleegkundigen leren via rectaal toucher de prostaat te onderzoeken. De bevindingen worden dan doorgegeven aan de uroloog, hij stelt uiteindelijk de diagnose. Mogelijk dat verpleegkundigen in de toekomst ook cystoscopieën gaan doen. In deze kliniek worden erectiestoornissen, prostaatproblemen en plasproblemen opgespoord. Cliënten die een behandeling nodig hebben worden doorverwezen.

de Gelderlander, december 2004 Water om te wateren Moeilijk plassen is een vervelende “oude mannenkwaal’, maar kan misschien wel bestreden worden door veel water te drinken. Mark Spigt, Universiteit Maastricht, afdeling huisartsgeneeskunde is de afgelopen week gepromoveerd op deze kwaal. Een vergrootte prostaat is lang niet altijd de oorzaak van de veel geuite klachten; druppelend plassen, niet kunnen plassen terwijl het als heftige aandrang voelt, of na een half uur alweer moeten. De plasklachten kunnen ook andere oorzaken hebben. Mark Spigt heeft in zijn onderzoek de proefpersonen 1,5 tot 2 liter water extra laten drinken per dag. De plasklachten blijken verminderd. Pharmaceutisch Weekblad, augustus 2004 Gebruik erectiepillen sterk gegroeid. Het gebruik van erectiepillen neemt fors toe. Afgelopen jaar steeg het aantal keren dat middelen tegen impotentie werden verstrekt met 14 procent. Dat blijkt uit gegevens van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK). De stichting registreert welke geneesmiddelen via openbare apotheken worden verstrekt. Erectiepillen die zonder recept en via internet zijn gekocht zijn niet meegeteld. Potentieverhogende middelen zijn vooral populair onder mannen boven de veertig jaar. De meeste gebruikers (36 procent) zijn tussen de 55 en

65 jaar oud. In die leeftijdscategorie werden in 2003 per dag gemiddeld 2,2 doseringen per duizend mannen versteekt. In Amsterdam werden de pillen twee keer zoveel gebruikt. Ook in Den Haag en Rotterdam ligt het gebruik ruim boven het landelijk gemiddelde; 30 tot 35 procent hoger. Mannen in Friesland, Drenthe en de omgeving van Zwolle slikken de pillen het minst; 40 procent minder dan gemiddeld. Dat komt vermoedelijk doordat de sociale controle op het platteland groter is en mannen niet graag voor het slikken van deze pil uitkomen. Viagra is het meest verstrekte middel, maar twee concurrenten winnen snel terrein; Cialis en Levitra. Deze pillen lijken sterk op Viagra, maar werken twee keer zo lang. Verpleegkunde Nieuws 15, augustus 2004 Urineverlies Zo’n 80% van de vrouwen met incontinentie klachten heeft vlak voor het ontstaan hiervan lage rugklachten gehad. Dat concludeert A.L.PoolGoudzwaard. Zij promoveerde in 2004 op dit onderwerp aan het Erasmus UC in Rotterdam. Urineverlies zou niet ontstaan door verminderde controle van de spieren maar door spanning in de bekkenbodemspieren. Nierkanker Niertumoren kunnen in veel gevallen vernietigd worden met behoud van de nier. In dat geval wordt de tumor aangeprikt met een elektrode, waarna deze de tumor wegbrandt. Deze methode is in 21

MDS Modulair Desinfectie Systeem Experts in innovatieve endoscoop reprocessing

DYPED Modulair Desinfectie Systeem

Dubbele Scoop Optie

Gebruiksvriendelijk: programmeerbare en standaard programma cycli Dubbele scoop optie: verhoogt de productie met behoud van volledige traceerbaarheid Uniek cassette systeem Ergonomisch design A M I N N T E C H C O M PA N Y

Dyped BV Jolweg 22 1435 KR Rijsenhout Tel.: 0297 - 369 - 759 Fax: 0297 - 369 - 780 E-mail: [email protected]

www.dyped.com

Geïntegreerde management database Modulaire opzet voor vereenvoudigde aanpassing aan nieuwe ontwikkelingen Speciaal ontwikkeld voor KNO en urologie

ruim 90 procent van alle gevallen van nierkanker bruikbaar, schrijft R. Zagorial (Wake Forest University School of Medicine, Winston-Salem) in het vakblad American Journal of Röntgenology op grond van onderzoek onder 22 patiënten. Niersteenkoliek Bij het bestrijden van de pijn tijdens acute niersteenkoliek zijn pijnstillers uit de NSAIDklasse (aspirine-achtige middelen) beter dan de opïoden (opiumachtige pijnstillers). Dit schrijft A.Holdgate (St George Hospital, Krgarah, Australie) in het British Medical Journal op grond van een analyse van twintig eerdere onderzoeken. NSAID’s verminderen de pijn beter en hebben minder bijwerkingen, zoals bijvoorbeeld misselijkheid. Verpleegkunde Nieuws 17, september 2004 NP-ers moeten dialyse voorkomen Zeven Nurse-practitioners in Nederlandse ziekenhuizen moeten de komende zes jaar aantonen dat gespecialiseerde intensieve begeleiding van nierpatiënten dialysebehandelingen kan voorkomen of de noodzaak ervan uitstelt. Het initiatief van de Nierstichting is een van de projecten binnen het nieuwe meerjarenprogramma ‘Preventie en Voorlichting’. Het project is gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek. De Nurse-practitioners zijn voor zes jaar aangesteld op de nierpoli van zeven ziekenhuizen. Het gaat om academische en regionale ziekenhuizen in

Arnhem (Rijnstate), Den Haag (Rode Kruis en Leyenburg), Nijmegen (Canisius en UMC), Rotterdam en Utrecht. Honderden nierpatiënten dreigen door een tekort aan zorg en begeleiding te moeten gaan dialyseren. Dat is een zeer belastende en dure behandeling. Intensieve begeleiding kan dialyse voorkomen. In de praktijk kunnen specialisten voor die zorg onvoldoende tijd vrijmaken. Mensen met een verminderde nierfunctie hebben een sterk verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Hun nierfunctie neemt bovendien geleidelijk aan verder af, wat op den duur dialysebehandeling noodzakelijk kan maken. De Nierstichting maakt bekend dat op dit moment al 140 nierpatiënten intensiever worden begeleid. Doel is binnen een jaar aan achthonderd nierpatiënten deze intensieve zorg te bieden. Daarna worden deze patiënten gedurende vijf jaar behandeld en gevolgd. De Nierstichting hoopt dat de meerwaarde van de NP-ers na deze zes jaar onomstotelijk is bewezen en de weg naar structurele financiering daarmee vrijkomt. De komende jaren wordt de salarissen van de NP-ers en het onderzoek gefinancierd door de Nierstichting, de Hartstichting en een aantal farmaceuten. Zorgkundig Nieuws, nr. 2, zomer 2004 Schaam je niet voor incontinentie en Een nieuwe binnenband; de TVT In het eerste artikel is Ulli Haase aan het woord, voorzitter

van de VNIV én incontinentie verpleegkundige van het jaar 2003. In dit artikel een pleidooi om vooral niet rond te blijven lopen met incontinentie klachten, omdat er veel aan te doen is en het ‘er niet bij hoort’ zoals nog steeds vaak wordt gezegd! In het tweede artikel wordt in het kort de ontwikkeling, werking en verbruik van het TVT-bandje verteld. Ingezonden door Dr. Elzevier van het Leids Universitair Medisch Centrum in Leiden Welzijnsnieuws nr. 2, jaargang10, juni 2004 Team PCC Ziekenhuis Leyenburg; “Incontinentie is geen vanzelfsprekendheid” In het Poliklinisch Continentie Centrum (PCC) kunnen vrouwen met incontinentie klachten terecht voor een luisterend oor en effectieve behandeling. Ze hebben er lang voor moeten vechten, maar het Haagse Leyenburg ziekenhuis heeft sinds februari 2004 een PCC. Het team bestaand uit een uroloog, twee incontinentieverpleegkundigen, een fysiotherapeut, een secretaresse en een datamanager. Vrouwen kunnen er naartoe zonder verwijzing van de huisarts. Er volgt eerst een anamnese, indien nodig volgen er een paar onderzoeken. Vervolgens volgt informatie over incontinentiemateriaal, maar ook tips over toilethouding en manieren om goed uit te plassen. Iedereen krijgt vier tot zes weken bekkenbodemtherapie. Helpt dit onvoldoende, dan komt er een

vervolgbehandeling met bijvoorbeeld medicatie, een TVTbandje of botox . Ook heeft men goede ervaringen met de ‘magnetische stoel’ * en elektrostimulatie. Het PCC is open op dinsdagmiddag, woensdag en donderdag. Tel: 070 – 359 24 28. * Ook het LUMC beschikt in het BekkenBodem Centrum over deze speciale stoel ter behandeling van incontinentie. In de zitting van de normaal uitziende stoel bewerkt een magnetisch veld door prikkeling de zenuwen van de spieren in de bekkenbodem. Het apparaat ondersteunt de training van de bekkenbodemspieren. (VNIV, Incourant nr. 26 december 2004) de Gelderlander, augustus 2004 Urineverlies vaak te verhelpen Urineverlies is een taboe. Zo’n kwart van de vrouwen heeft er last van, 6 tot 8 procent heeft altijd incontinentiemateriaal nodig. Toch zoekt 60 tot 70 procent geen hulp. Uit schaamte, uit angst voor een operatie, maar vooral ook omdat zij de oplossingen niet kennen. Alant Vrouw in Zeist is in 2002 geopend en heeft sindsdien zo’n 2000 vrouwen behandeld. Uit een gehouden enquête blijkt dat circa 60 procent het na de behandeling kurkdroog houdt. Ruim 30 procent houdt geringe klachten, maar ook deze vrouwen zeggen dat hun leven enorm verbeterd is en dat zij bijvoorbeeld weer durven sporten. Met deze resultaten is Alant een voorlichtingscampagne gestart. 23

Bart valt op... omdat hij geweldig gitaar speelt!

““

Sinds onze eerste hit, staat het leven op z’n kop. De agenda loopt vol en optredens in binnen- en buitenland stapelen zich op. Dus tourbus in en tourbus uit, kleedkamer hier en hotelkamer daar. Het is veel stress, maar ik wil het voor geen goud missen. Gelukkig bespaart de Actreen Cath me een hoop gedoe. And the show can go on!

““ Actreen® Glys Cath

De flexibele folie is gemakkelijk terug te schuiven en beschermt tegen bacteriën. Alleen de lengte die nodig is moet worden vrij-gemaakt. Universele kathetertip

B.Braun Medical B.V.

.

Postbus 659

.

Katheters (eventueel met opvangzak) zijn veilig, gemakkelijk, snel, zonder geknoei, en klaar voor gebruik.

Geluk is een keuze. Dus: ga jij vooral door met leven, dan maken wij het je zo makkelijk mogelijk.

De katheter is voorzien van een glijmiddel. Dus: geen geknoei met water en wachten tot de katheter glad is.

Gemak dient de mens. Dus: uitpakken, inbrengen en urine af laten lopen. Natuurlijk blijft persoonlijke verzorging belangrijk en neem je dit in acht.

Door de speciale verpakking hoeft de katheter niet aangeraakt te worden. Dus: minimaal risico op infecties en handschoenen zijn niet nodig.

5340 AR Oss

.

Tel (0412) 67 24 36

.

Fax (0412) 67 24 93

Ook jij kiest voor vrijheid en gemak. Dus: je belt onze klantenservice, 0412-67 24 36, en vraagt een gratis Actreen®Glys Cath proefpakket.

.

e-mail:[email protected]

.

www.bbraun.com

Onder de huisartsen was dit een succes. Tachtig procent van het patiëntenaanbod is door de huisarts verwezen. de Gelderlander, oktober 2004 Incontinentie Vrouwen wier moeder of oudere zus last heeft van urine incontinentie hebben 30 tot 60% meer kans zelf ook incontinent te worden dan vrouwen bij wie incontinentie niet in de familie voorkomt. Dit concludeert Y.Hannestad (Universiteit Bergen, Noorwegen) uit een analyse van gezondheidsgegevens van ruim 14.000 Noorse vrouwen van diverse generaties. de Gelderlander, december 2004 Incontinentie Urine incontinentie bij vrouwen kan mogelijk behandeld worden met behulp van hun eigen stamcellen. Deze kunnen uitgroeien tot spiercellen en steunweefselcellen die vervolgens ingespoten worden in respectievelijk de sluitspier of de plasbuis. Hierdoor worden deze sterker en verdwijnen de incontinentie klachten, stelt F.Frauscher (university Innsbrcuk) tijdens een congres van de Radiological Society of North America op grond van een experiment bij twintig vrouwen.

VNIV, Incourant nr. 25, jaargang 13, juli 2004 Verblijfskatheter gerelateerde problemen en oplossingen. Een samenvatting van de presentatie gegeven door Wina Morrison (incontinentie verpleegkundige) na afloop van de ledenvergadering op 1 april 2004. Materiaalkeus, verblijfsduur en blaasspoelen komen aan bod. Verpleegkunde Nieuws 12, juni 2004, Themanummer over Incontinentie / stoma Een artikel over transmurale stomazorg, in de regio Den Haag. Er is een werkgroep geweest om de zorg te optimaliseren. Eerst zijn de knelpunten in kaart gebracht. Communicatie tussen ziekenhuis en thuiszorg liet te wensen over. Dit is verbeterd. Ook zijn huisbezoeken vanuit het ziekenhuis in het leven geroepen. Patiënten kunnen nu eerder naar huis dus de ligduur wordt korter. Ook worden er klinische lessen gegeven zodat de kennis van de thuiszorgmedewerkers naar een hoger niveau wordt getild. Ook collega’s uit verpleeg- en verzorgingshuizen worden hierbij uitgenodigd. Er is ook een artikel waar de verschillende soorten urineincontinentie worden beschreven. Welke vormen zijn er, welke factoren spelen hierbij een rol en welke behandelmogelijkheden zijn er? Aangevuld met een handige vragenlijst die je in het adviesgesprek kunt gebruiken.

25

Bel voor advies of bestellingen met onze deskundige klantenservice: 0800 - 023 78 35 (0800-0BESTEL)

Specialistische producten van CombiCare CombiCare is specialist in stoma -, incontinentie - en wondzorg. Naast het bestaande assortiment heeft CombiCare ook een aantal bijzondere producten en concepten ontwikkeld, zoals het leveren van materialen ten behoeve van het wisselen van blaaskatheters in de thuissituatie (het startplan). Samen met het brede en diepe assortiment, het magazine “CombiCare nieuws” en de altijd aanwezige verpleegkundige, is de verwijzer verzekerd van een product en service op maat.

Wilt u meer weten over onze producten of werkwijze: bezoek dan onze website: www.combicare.nl

Symposium wijzer

15 april 2005; URONED, Thema; De ouder wordende man Locatie: NBC Nieuwegein ••••••••••• 14 april 2005 VNIV ledenvergadering Locatie; NBC Nieuwegein ••••••••••• 35e International Continence Society / ICS Meeting Deze jaarlijkse meeting is van 29 augustus t/m 2 september 2005 in Montreal, Canada. Voor meer informatie: www.icsoffice.org

Sympo s

ium

Adressen m

osiu

p Sym

Bijeenk o

mst

Adressen mst

nko Bijee

Sponsoren van Uroned zijn: (in alfabetische volgorde)

Abbott BV Astra Tech Astra-Zeneca Bard Benelux B.Braun medical BV Bosman Coloplast bv Combicare Dyped Medical Hollister bv Karl Storz Medeco Mentor Benelux MMS

In elke Lekturo is advertentieruimte gereserveerd voor de sponsoren. Zij kunnen contact opnemen met:

M. Britstra, penningmeester p/a Polikliniek urologie, Isalaklinieken loc. Sophia Dokter van Heesweg 2, 8025 AB Zwolle tel. 038 – 4247020

Heb jij vragen of wil je jullie protocol plaatsen of heb je andere kopij? Neem dan contact op via de e-mail of het redactie adres; zie colofon. 27

www.uroned.nl