••• Jaarverslag 2010 •••
Torbal in de lagere school voor blinden HVP, Rwamagana (Rwanda)
Inleiding
In dit beknopte jaarverslag willen we u graag een overzicht geven van wat Caraes in 2010 als bijdrage heeft geleverd ter verbetering van de kwaliteit van leven en van de hulpverlening op het vlak van welzijn, geestelijke gezondheidszorg en onderwijs in ontwikkelingslanden. In economisch-financieel benarde tijden is het niet gemakkelijk om particulieren en het bedrijfsleven te bewegen tot extra solidariteit met het Zuiden. Dit vertaalde zich in een forse terugval van de giften met fiscaal attest. Op het terrein, echter, bleven de noden bestaan en werd zo goed als mogelijk tegemoet gekomen aan de behoeften en waar mogelijk zelfs ingegaan op nieuwe uitdagingen. De congregatie Broeders van Liefde deed een extra inspanning om de verminderde inkomsten te compenseren, maar dit kon niet verhinderen dat de omzet terugviel onder de vier miljoen euro. Het blijft dus een belangrijke opdracht om op het vlak van de fondsenwerving creatief op zoek te gaan naar nieuwe wegen, zowel in België als op internationaal vlak. Hiertoe werd in 2010 verder gesleuteld aan de overkoepelende internationale structuur van de v.z.w. Global Action Against Poverty (GAAP) en de benoeming van regionale coördinatoren in alle regio’s in het Zuiden. Want ook in het Zuiden zelf ligt een taak weggelegd voor de lokale partners om op zoek te gaan naar werkingsmiddelen en structurele ondersteuning van de eigen overheden (daarbij natuurlijk rekening houdend met de beperkte draagkracht van deze instanties – we zijn nog steeds actief in landen die kampen met structurele armoede). Vanuit onze nieuwe stek op de campus van het Psychiatrisch Ziekenhuis en Vormingscentrum Dr. Guislain waar Caraes sinds mei 2010 onderdak vond in het broederhuis, zijn nog meer hoopvolle signalen te melden: een groeiend aantal vrijwilligers en initiatieven die hun solidariteit betuigen met specifieke projecten. Het is deugddoend te mogen vaststellen dat mensen mee hun schouders zetten onder waardevolle initiatieven in Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Deze daadwerkelijke steun is belangrijk en wordt ook als waardevol ervaren door onze lokale partners. We willen dan ook graag bij de publicatie van dit jaarverslag iedereen danken die ons meehelpt om een lotsverbetering voor de doelgroepen en hun families te bewerkstelligen: hier én in het Zuiden.
Joost Van Heesvelde Coördinator
Br. dr. René Stockman Voorzitter
Caraes: NGO van de Broeders van Liefde Visie, missie en kritische doelstellingen Opdrachtsverklaring
Specifieke doelgroepen en thema’s
Caraes wil, als NGO voor ontwikkelingssamenwerking van de Broeders van Liefde, zich wereldwijd inzetten voor het verbeteren van de levensomstandigheden van de meest uitgestotenen. Het verhogen van hun kwaliteit van leven is onze opdracht. Daarom willen we voor deze personen die om specifieke redenen worden uitgestoten werken aan twee basiswaarden:
In het bijzonder willen we werken voor 3 doelgroepen van kinderen, jongeren en volwassenen in ontwikkelingslanden die worden geconfronteerd met drie erg specifieke problematieken:
• hun persoonlijke rehabilitatie als unieke mens • hun sociale reïntegratie in de maatschappij als actief lid van de gemeenschap Missie-statement Om op deze manier de kwaliteit van leven van deze mensen te verhogen willen wij in het Noorden mensen en middelen mobiliseren om vervolgens samen met bekwame partners in het Zuiden kwaliteitsvolle initiatieven op te starten, uit te bouwen en te ondersteunen. Capaciteitsopbouw rond persoonlijke rehabilitatie en sociale reïntegratie van onze doelgroepen in deze initiatieven in het Zuiden is daarbij het sleutelwoord.
• handicap: zowel fysieke, sensoriële, motorische, mentale als sociale handicap • psychisch lijden en stoornis: nood aan psychosociale begeleiding, psychiatrische zorg en verslavingszorg • gebrek aan kansen op het vlak van onderwijs en opleiding Daarom concentreert de NGO haar werking op drie sectoren: • orthopedagogische zorg • geestelijke gezondheidszorg • onderwijs en opleiding Naast deze core-business van de NGO kunnen in specifieke gevallen ook initiatieven voor noodhulp, vluchtelingen, straatkinderen, HIV/Aids-patiënten en ouderenzorg worden uitgebouwd.
Pakistan Nicarargua India Kenia Rwanda Burundi Tanzania Zambia
Ivoorkust Congo
Peru Chili
Brazilië Zuid-Afrika
Vietnam Sri Lanka
Indonesië
Filippijnen
Doelgroepen
geestelijke gezondheidszorg blemen Mensen met psychische pro Stemmen horen die er niet je. pret n zijn in je hoofd is gee
Ziek e dekrijgen of een diepe ellendig zijn, plotse woedeaanvallen doening is aan ijke stel gee een met n pressie doormaken: leve zielingslanden worden geestes niet eenvoudig. In ontwikke n ze op straat. nde bela en n tote vers ilie ken vaak door hun fam stal le zorg krijgen, worden ze mee Omdat ze geen professione echt en beeen sen men e dez ook dat t nog zieker. Caraes vind cenondersteunen we een 20-tal ter leven verdienen. Daarom kDan rg. szo stelijke gezondheid tra en ziekenhuizen voor gee en ziek stes gee de we en gev eling zij een aangepaste behand ving. én een plaats in de samenle hun menswaardigheid terug
orthopedagogische zorg Mensen met een handicap
Leven met een handicap is niet eenvoudig. Zeker niet als je in het Zuiden woont. Blind zijn of doof, een arm of een been missen, leven met een mentale handicap of misvormd door ziekten, het is al een hele opgave in het Noorden, het is nog moeilijke r in het Zuiden. Naar schatting 500 miljoen mensen leve n wereldwijd met een handicap. UNICEF schat daarvan het aantal kinderen op 120 miljoen. In meer dan 24 zorg- en onderwijsprojecten voor buitengewoon onderwijs biedt Caraes kinderen en jongeren met verschillende types van handicap een goede verzorging, begeleidi ng en opleiding aan.
iding
onderwijs en ople
ijs en zonder onderw Kinderen en jongerenrecht. Alhoewel het één van de
ns n de helft van Onderwijs is een me n is, heeft minder da ge lin tel els do ium tot degelijk millenn ng ga toe en twikkelingsland jk belang. nli de kinderen in on ze n we ijs is nochtans va ken meer ma onderwijs. Onderw n, lge vo g goede opleidin werkelijk ad da Kinderen die een k oo smarkt. Ze kunnen n eigen hu en kans op de arbeid d lan n hu n e situatie va e oped go n helpen de uitzichtloz Ee . ten goede te keren ing in de ter es individuele armoede inv n ee is , n garanderen leiding in het Zuide 50-tal scholen en steunt Caraes een m aro Da t. ms toeko er onderwijs maar uli reg in . Dit doen we onderwijsprojecten telingenkampen. ch a en zelfs in vlu ntr ce gs din lei op in ook
Activiteitenverslag Steun aan partners in het Zuiden Uit het overzicht in tabel 1 (zie financieel verslag) kunnen we opmaken dat de steun die Caraes aan het Zuiden verleende nog steeds aanzienlijk is, maar ten opzichte van vorige jaren toch een stuk lager ligt. De voornaamste reden mag gezocht worden in de mondiale economische crisis. Caraes verleende steun op inhoudelijk, materieel en financieel vlak aan 104 projecten in 18 ontwikkelingslanden verspreid over Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Deze projecten situeren zich binnen de drie domeinen waarin de congregatie Broeders van Liefde actief is: onderwijs, geestelijke gezondheidszorg en de zorg voor personen met een handicap.
Partners in het Noorden Bij het opzetten en uitwerken van kwaliteitsplannen voor de sector zorg (GGZ en OZ) werden stakeholders in het Zuiden, academische partners uit Zuid en Noord, externe experten en de partners van ons samenwerkingsverband (vzw Licht in het Duister, asbl Les Amis de Gatagara, en asbl Umoja) betrokken. We vermelden hier ook graag in het bijzonder onze goede samenwerking met de NGO Artsen zonder Vakantie. Hun zendingen combineren daadwerkelijke hulp (consultaties, operaties) met vorming van het lokale personeel. Tenslotte geven we ook de gelegenheid aan heel wat studenten om in het kader van hun studies of eindwerk stage te lopen in enkele van onze initiatieven. Er zijn contacten met de Arteveldehogeschool, Lessius Hogeschool Antwerpen, Katholieke Hogeschool Limburg, Katholieke Hogeschool West-Vlaanderen, SintNorbertusinstituut Antwerpen en de universiteiten van Leuven en Gent.
Netwerken/vertegenwoordiging
Buitengewoon onderwijs, Indonesië
We vermelden de belangrijkste realisaties voor 2010: de aankoop van een eigendom in Lusaka voor de uitbouw van de toekomstige werking en opleiding van medewerkers in Zambia, infrastructuurwerken in het psychiatrisch centrum van Sivagangai (India), rehabilitatiewerken aan het internaat en de school van het Pax College in Polokwane (Zuid-Afrika), de afwerking van een nieuw psychiatrisch ziekenhuis in Kasaka (Tanzania), de afwerking en installatie van een psychiatrisch centrum in Gitega (Burundi), aanzienlijke investeringen op vlak van medisch materiaal voor de afdeling neurologie en het labo van het psychiatrisch centrum te Ndera (Rwanda), de aankoop van machines voor de ateliers hout- en metaalbewerking en de renovatie van de sporthal van de technische school ITFM te Bukavu (DR Congo) en de bouw van een nieuwe afdeling voor verslavingszorg in Kamenge (Burundi).
Erkenningen De erkenning als NGO voor ontwikkelingssamenwerking door de Belgische Overheid volgens KB van 14 december 2005 is nog geldig tot en met 2012. De erkenning als programma-NGO door DGD is nog geldig tot 2017. De machtiging om fiscale attesten af te leveren loopt nog tot 31 december 2012.
Caraes is vertegenwoordigd en/of is lid van Coprogram (koepel van de Vlaamse NGO’s), het Platform Handicap en Ontwikkelingssamenwerking (PHOS), het collectief van handicap-specifieke NGO’s Eén op Tien en de adviesraad voor ontwikkelingssamenwerking van de provincie Oost-Vlaanderen. Vanuit Caraes participeren ook mensen aan de gemeentelijke raden voor ontwikkelingssamenwerking (Evergem, Lummen, Kortenberg, Geel). We zijn ook vertegenwoordigd in de algemene vergadering van Memisa en we werken samen met organisaties als Gered Gereedschap en Lilianefonds in Nederland.
Kinderdorp, Brazilië
Overheidssteun Federaal De Directie-Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking (DGD – Belgische overheid) ondersteunt een programma in het Grote Merengebied (Rwanda, Burundi, Oost-Congo en West-Tanzania). Dit programma con-
centreert zich op geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en orthopedagogische zorg (OZ). Het programma was in 2010 in zijn derde en laatste jaar. Een nieuw driejarenprogramma werd op 1 september ingediend en tijdens de beleidsdialoog eind december positief geadviseerd. Ook in dit programma zijn coöperanten voorzien: een regionale coördinator (voor drie jaar), twee voor OZ en twee voor GGZ (telkens met een specifieke opdracht voor 12 maanden). Deze coöperanten begeleiden de lokale partners in hun streven naar zorgverdieping (werken aan betere zorg) en zorgverbreding (werken aan een groter en meer divers aanbod). Dit driejarenprogramma is gebudgetteerd op vier miljoen euro (stijging met 11,11% t.o.v. het vorige programma). Voor 2010 bedroegen de totale uitgaven voor OZ 421.064,05 euro en voor GGZ 813.448,19 euro. De toegekende structuurkosten bedroegen 37.787,42 euro. Dit geeft een algemeen totaal van ruim 1,25 miljoen euro. De evaluaties die door externe evaluatoren werden gehouden waren positief. Met hun aanbevelingen werd rekening houden bij het opstellen van het nieuwe programma. Gemiddeld 83,76% van de cliënten en patiënten gaven bij systematische bevraging aan tevreden te zijn met de genoten begeleiding en zorg. Met de gerealiseerde uitbreiding van de infrastructuur en het zorgaanbod en de permanente inspanningen op het vlak van de vorming van de medewerkers werden ook in 2010 fors meer mensen in deze regio geholpen: niet minder dan 4.844 kinderen met een handicap (+ 13,66% in vergelijking met de baseline van 2007) en 67.685 psychiatrische patiënten voor ambulante zorg (+ 22,27%) en 5.523 patiënten die voor korte of langere tijd werden gehospitaliseerd (+ 42,42%). Provinciaal De Provincie Oost-Vlaanderen steunt in het kader van haar regiobeleid het Home de la Vierge des Pauvres in Gatagara (Rwanda), ondersteunde ook de aankoop van zonnepanelen voor het psychiatrisch centrum Sosame in Bukavu (DR Congo) en stelt ook een werkingssubsidie ter beschikking. Ook de Provincie WestVlaanderen steunde Sosame in Bukavu voor de bouw van een paillote voor ergotherapieactiviteiten.
Gemeentelijk In 2010 kregen we eveneens steun vanuit verschillende gemeenten: Dilbeek, Everberg, Evergem, Geel, Izegem, Lede en Sint-Martens-Latem.
Vredesopbouw In het schooljaar 2009-2010 organiseerde Ahadi, het instituut voor afstandsonderwijs van de Broeders van Liefde in het Afrikaanse Grote Merengebied en lokale partner van Caraes, opnieuw de Congolese staatsexamens voor het lager onderwijs (Test national de fin d’études primaires) en het secundair onderwijs (Examens d’Etat) in het enige overgebleven Congolese vluchtelingenkamp in Tanzania. Daar verbleven eind 2010 nog steeds zo’n 56.000 ontheemden die omwille van de precaire veiligheidssituatie in de Kivu-streek zich nog steeds niet durven laten repatriëren naar hun thuisland. Volgens de Global Peace Index zou de veiligheidssituatie in Congo in het afgelopen jaar verder verslechterd zijn van 2.888 punten op de ranking in 2009 naar 2.925 punten in 2010. Congo staat hiermee op de 140ste plaats op 149 landen. Onder de duizenden vluchtelingen die in het begin van 2010 nog steeds in Tanzania verbleven, waren er een 700-tal jongeren die zich klaarstoomden voor de eindexamens van het secundair onderwijs. Deze jongeren de kans ontnemen om hun examens af te leggen, zou nefaste gevolgen hebben voor hun toekomst. Want zonder officieel erkend diploma secundair onderwijs wordt het bijzonder moeilijk om zich later te reïntegreren in Congo, het land dat ze ondertussen al meer dan tien jaar geleden moesten ontvluchten. Daarom besloot Ahadi om opnieuw staatsexamens te organiseren in Tanzania in samenwerking met het Congolees Ministerie van Onderwijs. Daarnaast organiseerde Ahadi eveneens de eindexamens voor het basisonderwijs. Zo’n 1.700 leerlingen namen hieraan deel. In de vluchtelingenkampen zorgde Ahadi in 2010 ook voor de 3-jarige opleiding van 64 leerkrachten in samenwerking met het Institut Supérieur Pédagogique in Lubumbashi, want in Congo is er een groot tekort aan gediplomeerde onderwijzers. Verder werden er ook nog vormingssessies georganiseerd rond vredeseducatie. Hieraan namen zo’n 400 jongeren deel. Dit project werd door de dienst vredesopbouw van het Belgisch Ministerie van Buitenlandse Zaken gefinancierd in het kader van de budgetlijn “vredesopbouw” voor een totaalbedrag van € 103.031.
Subsidies Geelse Ontwikkelingssamenwerking (GOS)
Projecten in de kijker BURUNDI In Gitega (Burundi) werd een bestaande woning omgebouwd tot een psychiatrisch centrum voor ambulante zorg en werd de infrastructuur uitgebreid met een sanitair blok en een polyvalente ruimte voor de ergotherapie. Met de centrale ligging van Gitega hopen we de toegankelijkheid tot de geestelijke gezondheidszorg in Burundi aanzienlijk te vergroten. Voor 2011 is een uitbreiding met een kleine hospitalisatie-eenheid gepland.
DR CONGO Onder het moto “Amani Bukavu” (vrede voor Bukavu) werd gedurende zowat het hele jaar actie gevoerd ten voordele van de technische school ITFM in Bukavu (DR Congo). Het resultaat mocht gezien worden: binnenkort zal in de ateliers houtbewerking en metaal een ganse container nieuw en gereviseerd materiaal geïnstalleerd worden. Op die manier helpen we mee aan het bouwen van een betere toekomst voor heel wat jongeren in Zuid-Kivu. Onderwijs als motor voor ontwikkeling wordt hier in de praktijk omgezet.
SRI LANKA In 2010 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor de opstart van een zorgcentrum voor chronisch psychiatrische patiënten in de stad Kalmunai. De streek werd in de laatste jaren zwaar geteisterd door een burgeroorlog en ook de tsunami van 2004 zorgde voor heel wat psychologische trauma’s. Het centrum zal uiteindelijk een 20-tal patiënten kunnen opvangen.
PAKISTAN In een buitenwijk van de stad Lahore runnen de Broeders van Liefde sinds kort een rehabilitatiecentrum voor psychiatrische patiënten. De zorgfilosofie is ingebed in het gemeenschapsgeoriënteerde rehabilitatiemodel. Het centrum straalt een huiselijke sfeer uit en biedt plaats aan een tiental patiënten.
Logistiek In 2010 werd bijna 30 ton materiaal naar het Zuiden gestuurd: twee verzendingen per container en 47 zendingen per vliegtuig voor een totale waarde van 502.072 euro (dit is het op één na grootste bedrag aan materiaal ooit verzonden). Het ging vooral om labomateriaal, geneesmiddelen, orthopedisch en medisch materiaal, en goederen die lokaal moeilijk of niet te krijgen zijn of lokaal vele malen duurder zijn dan in België.
7x) en Goma en Bukavu (DR Congo – elk 6x). Vermelden we in het bijzonder een verzending van ruim 2 ton goederen naar de DR Congo via het Belgisch leger (vooral didactisch materiaal) met als bestemming de technische school van Lusambo. Caraes stond ook in voor de logistieke ondersteuning inzake reizen naar en van buitenlandse bestemmingen. Het gaat hier om het boeken en/of bevestigen van tickets en/of het in orde brengen van de visumformaliteiten. In 2010 werden 249 reizen geboekt van en naar ontwikkelingslanden in het kader van vormings-, opvolgings- en overlegbezoeken. 128 voor Belgische medewerkers en 110 voor buitenlandse medewerkers. Rwanda (40x), DR Congo (28x), Burundi (26x), Tanzania (25x), India (24x) en de Filippijnen (14x) waren de meest bezochte bestemmingen.
De containers die werden verscheept gingen naar Rwanda en hadden als bestemming het HVP Gatagara en het nieuwe centrum in Gikondo, beide projecten voor kinderen met een handicap. De bestemmingen met de grootste frequentie waren Ndera (Rwanda – 9x), Bujumbura (Burundi –
ton
verzendingen
waarde x 10.000 €
100 90 80 70 60 50 40 30 20
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
0
1980
10
Sensibilisatie en educatie Eén van de doelstellingen die Caraes zich stelt, is mensen in het Noorden te sensibiliseren rond de thema’s waarvoor we ons in het Zuiden inzetten. Wat betekent het om te leven met een handicap in het Zuiden? Welk leven leidt een geesteszieke en zijn familie zonder een goede behandeling? Welke perspectieven hebben kinderen en jongeren zonder degelijke opleiding? Tegelijk zet Caraes ook gerichte activiteiten op voor educatie die aantonen welke antwoorden de NGO met haar partners in het Zuiden op deze problematiek proberen te geven. Een bevoorrechte partner voor deze activiteiten vindt Caraes in de vzw Provincialaat Broeders van Liefde. Zij beheert een honderdtal scholen, instellingen, centra,
ziekenhuizen en rusthuizen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Op basis van een duidelijke engagementsverklaring met kritische doelstellingen en een eigen spiritualiteit gaan beide organisaties jaarlijks samen op weg. Deze gestructureerde samenwerking rond gerichte sensibilisatie en specifieke educatie moet de personeelsleden, leerlingen, cliënten, patiënten en bejaarden in het Noorden informeren rond de sectoren waarin wij als NGO werkzaam zijn in het Zuiden. Maar het wil hen ook aanzetten tot daadwerkelijke solidariteit met projecten voor onze gelijkaardige doelgroepen in ontwikkelingslanden. Een waaier aan activiteiten wordt hiervoor jaarlijks opgezet. Ook 2010 was op dat vlak een vruchtbaar jaar.
Straatkinderen in Granada
Huela pega, lijmsnuivers
De campagne-affiche
Slapen op straat...
Zuidactie 2010
vrijwilligers. Een stevige voorbereiding, sterk campagnemateriaal en het mooie project dat centraal stond, maakten een inhoudelijk sterke campagne mogelijk. De campagne 2010 tikte af op een resultaat van € 140.010,29 aan inkomsten. Van de totale opbrengst werd zo’n 93,43% naar het project overgemaakt en 6,57% gebruikt voor de kosten van de Zuidactie (multimediapresentatie, animatiepakketten, folders en affiches, prospectie, organisatie startdag, aankoop materialen,…). We blikken terug op een inhoudelijk én financieel erg geslaagde campagne. Dankzij de campagne kan de werking van het jeugdcentrum Jesus Amigo en het home Christo Sana nu professioneel worden uitgebouwd.
Veel volk op de Startdag
Hola Amigos In de campagne 2010 stond de uitbouw en ondersteuning van een jeugdcentrum en home voor straatkinderen in de stad Granada te Nicaragua centraal. We wilden met de Zuidactie informeren over de problematiek van de straatkinderen en over hoe we hen proberen een betere toekomst te bieden. Onder het motto “Hola Amigos”, werden in 2010 fondsen ingezameld om de bestaande zorg voor deze straatkinderen beter te kunnen uitbouwen en te laten functioneren.
Galacticoquiz te Leopoldsbrug tvv de Zuidactie
Peterschappen
Visrock op de Visitatie te Mariakerke tvv de Zuidactie
De Zuidactie werd opnieuw een groot succes. Een 100-tal scholen en instellingen namen deel aan de campagne. Een startdag te Zwijnaarde voor 180 lokale promotoren zette de actie meteen op het goede spoor. Opnieuw konden we rekenen op een groot enthousiasme en heel wat interesse en inzet van onze
In 2010 werkten de 15 instellingen voor geestelijke gezondheidszorg die in België verbonden zijn met de Broeders van Liefde elk hun partnerschap met een specifiek project in dezelfde sector in het Zuiden verder uit. Het peterschap is een vorm van partnerschap waarbij raad en daad wordt uitgewisseld. In een eerste fase werden comités opgericht die deze peterschappen vorm konden geven. Vervolgens werden plannen uitgetekend hoe deze concreet kunnen worden uitgewerkt. Dit zowel via sensibilisatie en educatie in het Noorden als door effectieve ondersteuning van de instellingen in het Zuiden. Deze ondersteuning bestaat zowel uit vorming, begeleiding en praktische steun als uit concrete financiële hulp. Zo werd in 2010 ongeveer € 30.000 ingezameld ten voordele van de peterschapsprojecten. Deze middelen werden meteen gebruikt om de projecten in het Zuiden verder uit te bouwen en patiënten beter te begeleiden.
Zuidreis De lokale promotoren van Caraes zijn de drijvende kracht voor onze activiteiten rond sensibilisatie, educatie en fondsenwerving in België. Om hen de kans te geven hun motivatie aan te scherpen en de doelstellingen en werkwijze van Caraes nog beter te kennen wordt jaarlijks de Zuidreis georganiseerd. De deelnemers van de Zuidreis krijgen de kans om tegen kostprijs een begeleide rondreis te maken langs onze projecten in Rwanda en in de Kivu (Oost-Congo).
Internationale collega’s ontmoeten elkaar tijdens de Zuidreis in Rwanda
De Zuidreis zet geen specifiek project in de kijker, maar focust op het thema “in welke context werken onze collega’s in het Zuiden (sensibilisatie rond ontwikkelingssamenwerking) en wat doet Caraes om hen daarbij te helpen (educatie rond ontwikkelingssamenwerking)”. Vandaar ook de ondertitel van de Zuidreis: “Op bezoek bij jouw collega’s in het Zuiden.” De zesde Zuidreis vond plaats in februari 2010 en werd opnieuw een succes. We stellen de voorbije jaren vast dat de deelnemers aan de Zuidreizen ware ambassadeurs zijn geworden voor de werking van Caraes. Zuidreizigers schrijven hun ervaringen neer, anderen getuigden in parochies en middenveldbewegingen of kwamen in de pers met hun verhaal. Bovendien blijken ze op hun plaats van tewerkstelling een grote verrijking voor onze acties ten voordele van het Zuiden. Heel wat onder hen zetten ook in de privé-sfeer hulpacties op voor de projecten die ze bezocht hebben (benefietoptredens, kerstmarkten, sponsorlopen,…) en spreken steden en gemeenten aan, net als bevriende bedrijven, organisaties en clubs.
Inleefreis Maendeleo
De Zuidreis is niet opgevat als een inleefreis, maar als een themareis. Medewerkers van de Broeders van Liefde kunnen kennis maken met projecten in het Zuiden en lokale collega’s ontmoeten. Wat zijn de werkomstandigheden van psychiatrische verpleegkundigen? In welke klassen en in welke omstandigheden moeten leerkrachten les geven? Wat betekent een huisbezoek aan een kind met een handicap daar in het Zuiden?… Om dit te doorgronden worden ter plaatse verschillende instellingen en scholen bezocht en gaan de Zuidreizigers aan huis bij personeelsleden, patiënten, cliënten en leerlingen. De inleefreizigers 2010
Om ook leerlingen uit het middelbaar onderwijs de kans te bieden projecten van Caraes beter te leren kennen, organiseerde de NGO in 2010 haar derde editie van de Inleefreis Maendeleo. Acht leerlingen uit de secundaire scholen van de Broeders van Liefde - onder begeleiding van een leerkracht en een opvoeder - vlogen richting Bujumbura in Burundi. Van daar ging de reis over de weg naar Kigoma in Tanzania.
Zuidreizigers 2010
In Kigoma bezochten ze Maendeleo, het jeugdcentrum voor straatkinderen van Broeder Stan. Twee weken deelden zij er lief en leed met hun Tanzaniaanse
leeftijdsgenoten. Het werd een ontzettend boeiende en leerrijke reis. De jongeren van dit jeugdcentrum dragen ze voor altijd in hun hart! Terug thuis werden de deelnemers meteen Warafiki wa Maendeleo. Dat betekent ‘de vrienden van Maendeleo’ en zij organiseerden verschillende getuigenisavonden en activiteiten om fondsen te werven voor Maendeleo. Net zoals voor de oud-Zuidreizigers is er voor hen een eigen sympathisantengroep die geregeld samenkomt en die de projecten van de NGO promoot en ondersteunt.
Liefde, naar de lagere school van Simalia (India) om daar ervaringen uit te wisselen met de lokale collega’s en hen te ondersteunen bij het verbeteren van de onderwijskwaliteit. De twee leerkrachten werden door Caraes op hun reis voorbereid en kregen een specifieke opdracht mee. Om de sensibilisatie en educatie op andere manieren verder op te bouwen, bezocht Caraes heel wat scholen, organisaties, service clubs, oudleerlingenbonden, e.d. waarop de NGO werd voorgesteld. Ook werd aandacht besteed aan de bekendmaking van de werking via tijdschriften. Anderzijds waren er ook vele acties om fondsen te werven voor de projecten in het Zuiden. We vermelden als voorbeeld de jaarlijkse kalenderverkoop van de Broeders van Liefde waarvoor Caraes teksten en foto’s verzorgde.
Kennismaking met lokale leeftijdsgenoten tijdens de Inleefreis
Andere acties In 2010 trokken twee oud-zuidreizigers, beiden leerkracht in één van de scholen van de Broeders van
Mijn Zuidreis “Rond 23 u. vertrok ik naa
r dromenland. Tot 3.00u. slie p ik goed door, daarna kon ik de slaap niet meer vatten. Ik dac ht aan m’n eigen leerlingen thu is, ik vertelde hen over wat ik hier gezien en meegemaakt had, ik probeerde hen daarin mee te nemen. Ik vond het zo belangrijk hen te vertelle n dat iedereen hier meetelt met of zonder een handicap! Ik had het over respectvol omgaan me t elkaar en over de grote dan kbaarheid van die vele leerlingen dat ze naar school konden . Ik vertelde hen over de grootte van de klasgroepen, de kar ige maaltijden,… Mijn lesgeven …in bed, het kon zelfs zon der lesvoorbereiding!”
Getuigenisavond van jongeren over het Maendeleo jeugdcentrum
Mijn Inleefreis ““De lokale scouts vinden het vre emd dat wij wenen bij het zien van de armoede. ‘Je moet niet wenen’ zeggen ze dan. ‘Dat is het leven in Afrika. A lles zal wel in orde komen’.” “Wij beseffen echt niet hoe goed we het thuis hebben, en dat hee ft deze reis ons duidelijk gemaakt. We hebben de feiten hier zwart op wit gezien .” “Ik vond hier écht motivatie om België actie te ondernemen!” in
Ledenlijst en personeel Algemene vergadering op 31/12/2010 Naam en voornaam
Straat + huisnummer
Postnummer
Gemeente
De Parade Eduard
Akkerstraat 28
9140
Temse
De Roeck Joris
Stropstraat 119
9000
Gent
Maes Lucas
Kasteellaan 1
9220
Moerzeke
Paquet Michel
Rue Jules Empain 45
7170
Manage
Quets Victor
Broeder Frederikstraat 3
2170
Merksem
Raes Veron
Kloosterstraat 77
9910
Knesselare
Stockman René
Stropstraat 119
9000
Gent
Swinnen Frits
Brusselsestraat 141
3000
Leuven
Van Hoorde Frans
Suikerkaai 81
9060
Zelzate
Raad van bestuur op 31/12/2010 Naam en voornaam
Mandaten
Straat + huisnummer
Postnr
Gemeente
Stockman René
voorzitter
Stropstraat 119
9000
Gent
De Roeck Joris
ondervoorzitter - penningmeester
Stropstraat 119
9000
Gent
Raes Veron
dagelijks bestuurder
Kloosterstraat 77
9910
Knesselare
De Parade Eduard
secretaris
Akkerstraat 28
9140
Temse
Maes Lucas
bestuurder
Kasteellaan 1
9220
Moerzeke
Commissaris op 31/12/2010 Naam en voornaam
Mandaten
Straat + huisnummer
Postnr
Gemeente
Van Impe Herman
commissaris
Herenthout 115
9450
Haaltert
Medewerkers op 31/12/2010 Naam en voornaam
Taak
Arbeidsduur/week
Statuut
Declercq Guido
Bediende - coördinator (sinds 15/09/2010)
Halftijds (20 uur)
Vast
Decoene Jan
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
De Parade Eduard
Secretaris
Deeltijds (24 uur)
Vrijwilliger
De Wever Bruno
Bediende - boekhouding
Voltijds (38 uur)
Vast
Niyonzima Norbert
Bediende - projectwerking
Halftijds (20 uur)
Vast
Nyssen Benjamin
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
Ooms René
Bediende - verzendingen
Voltijds (38 uur)
Vast
Stockman René
Voorzitter
Deeltijds (8 uur)
Vrijwilliger
Vaernewijck Rudy
Bediende - admin. + verzendingen
Voltijds (38 uur)
Vast
Valcke Edelhart
Bediende - coördinator (tot 15/09/2010)
Voltijds (38 uur)
Vast
Van Der Veken Marc
Bediende - administratie
Voltijds (38 uur)
Vast
Van Heesvelde Joost
Bediende - projectwerking
Voltijds (38 uur)
Vast
FINANCIEEL VERSLAG
Tabel 2
Fondsenwerving We kregen 1.184 giften met een fiscaal attest. Dat is een lichte stijging met 1,28% ten opzichte van 2009. De totale inkomsten via deze weg bedroegen echter € 570.486,91 en dat is een daling met 26,79% ten opzichte van het vorige jaar (wat een absoluut recordjaar was). Dit bedrag stemt overeen met 16% van de inkomsten in 2010. Ongeveer 20% van de giften worden afgeleverd voor het wettelijke minimumbedrag van € 30. Ruim de helft van de schenkers (bijna 60%) geeft een bedrag tussen € 30 en € 250. 6% van de schenkers geeft een bedrag van € 2.500 of meer. De resterende 14% geeft tussen de 250 en 2.500 euro. We zagen een significante toename in het segment van € 30 tot € 250, maar het achterwege blijven van enkele grote giften waar we de voorgaande jaren op mochten reke-
nen, heeft gezorgd voor een fors lager bedrag aan inkomsten via giften met attest. De inspanningen op het vlak van de fondsenwerving zullen verder gezet worden via het Comité van de Vrienden Broeders van Liefde, Caraes Nederland en de in 2010 uitgewerkte structuren van GAAP (Global Action Against Poverty).
Giften met attest
Het bedrag aan giften zonder fiscaal attest is daarentegen met 55% gestegen tot 390.149,69 euro en maakt 11% uit van de totale inkomsten. Het grote verschil met 2009 is dat de inbreng vanuit de congregatie Broeders van Liefde flink gestegen is. Dat compenseert het verminderde bedrag aan giften met attest en brengt ons opnieuw tot het traditionele evenwicht waarbij ongeveer 1/3 van de inkomsten door de congregatie wordt ingebracht, 1/3 via particuliere giften komt en 1/3 via subsidiëring.
Grafiek 2: Evolutie giften met attest (€ x 100.000)
Jaar
Totaal bedrag (€)
1996
511.548,37
1997
495.169,20
1998
480.824,47
1999
445.706,24
2000
418.015,54
2001
426.308,10
2002
417.690,15
2003
598.961,76
2004
562.411,56
2005
717.928,49
2006
662.345,59
2007
553.864,17
2008
657.898,56
2009
779.279,80
2010
570.486,91
Grafiek 3: Verdeling giften met attest volgens aantal 6% 22%
14%
9 8 7 58%
6 30
5 4
>30 and <= 250
>250 and <2500
>= 2500
Grafiek 4: Verdeling giften met attest volgens waarde 1%
3
11%
2 1 57%
31%
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
0
30
>30 and <= 250
>250 and <2500
>= 2500
Financieel verslag Uit het overzicht van de laatste jaren (tabel 1) blijkt dat we in 2010 met een omzet van 3.532.961,96 euro een terugval kenden van de omzet met ruim 600.000 euro (14,75%) in vergelijking met het jaar voordien. Dat is een trendbreuk met de 10 jaar die daaraan vooraf gingen. De financieel-economische crisis heeft Caraes duidelijk genoodzaakt om de tering naar de nering te zetten. De opbrengsten stegen lichtjes met 1,28% tot 3.474.629,12 euro (de 103.031 euro voor vredesopbouw worden hierbij buiten beschouwing gelaten om vergelijking over de jaren heen mogelijk te maken – zie elders in dit jaarverslag). Het verschil tussen omzet en opbrengsten is hiermee een stuk kleiner geworden dan vorig jaar, maar we zijn er voorlopig nog niet in geslaagd om de balans tussen beiden helemaal in evenwicht te brengen.
Grafiek 1 Omzet en opbrengsten 2000 - 2010 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
omzet zonder noodhulp
opbrengsten zonder noodhulp
Tabel 1 2004
eigen projecten
2005
2006
2007
2008
2009
2010
1.145.007,64
1.291.977,40
1.792.566,52
2.187.179,16
2.435.827,53
2.271.498,31
1.829.607,89
0,00
162.984,33
484.840,67
247.265,85
98.970,05
123.985,00
103.031,00
DGOSstructureel
811.639,29
819.648,87
856.350,14
932.843,89
1.044.583,49
1.331.167,82
1.234.412,24
werkingskosten
228.234,83
314.415,79
371.293,17
390.028,18
523.981,53
541.548,69
468.941,83
totaal
2.184.881,76
2.589.026,39
3.505.050,50
3.757.317,08
4.103.362,60
4.268.199,82
3.635.992,96
tot.zonder noodhulp/vredesopbouw
2.184.881,76
2.426.042,06
3.020.209,83
3.510.051,23
4.004.392,55
4.144.214,82
3.532.961,96
noodhulp/vredesopbouw
werkingskosten in % t.o.v. tot. kosten
10,45
12,14
10,59
10,38
12,77
12,69
12,90
Inkomsten en besteding Waar haalde Caraes haar inkomsten ? 3% 3% 6% 31%
3%
giften uit het buitenland 11%
16%
13%
Vredesopbouw
vredesopbouw Werkingskosten (incl. fondsenwerving)
diversen giften zonder attest
30%
Waar werd dat geld voor gebruikt ?
giften met attest inbreng congregatie
50%
DGD-Structureel 34%
Eigen projecten
subsidies
Giften 27% van de inkomsten was in 2010 afkomstig van giften van particulieren (met en zonder attest). Het gaat zowel om persoonlijke giften als opbrengsten van inzamelacties of schenkingen ter gelegenheid van een geboorte of jubileum. Donateurs die op jaarbasis 30 euro of meer aan Caraes schenken, ontvangen hiervoor een fiscaal attest. De wens van de schenker met betrekking tot de bestemming van de gift wordt nauwgezet gerespecteerd. Subsidies Caraes krijgt subsidies van verschillende overheden, zowel op federaal, provinciaal als gemeentelijk vlak. Deze subsidies worden aangewend voor de acties en projecten waarvoor ze werden aangevraagd en toegekend. Uiteraard wordt hierover minutieus verslag uitgebracht en worden de nodige verantwoordingsstukken ter beschikking gesteld van de subsidiërende overheid. Met 31% aan inkomsten van de overheid zijn we in staat om, ook financieel, onze onafhankelijkheid te bewaren. Vredesopbouw In 2010 werd door het Belgische Ministerie van Buitenlandse Zaken een bedrag ter beschikking gesteld om aan vredesopbouw te doen (103.031 euro of 3% van de totale inkomsten). Aangezien deze ondersteuning veeleer uitzonderlijk is (en zeker niet structureel) vermelden we dit apart om een vergelijking van jaar tot jaar mogelijk te maken. Inbreng van de congregatie De Congregatie Broeders van Liefde heeft vanuit haar doelstellingen aandacht voor kansarmoede en de noden van personen met een handicap of psychiatrische aandoening, waar ook ter wereld. Als derde volwaardige actieterrein leveren we een bijdrage aan onderwijsprojecten als hefboom tot ontwikkeling. 30% van de inkomsten van Caraes kwamen in 2010 rechtstreeks vanuit de congregatie, wat een aanzienlijke stijging is ten opzichte van 2009 (toen 13%). Giften uit het buitenland Een aantal buitenlandse organisaties schonken ons eveneens middelen om in te zetten bij specifieke projecten. In 2010 maakten deze 3% van de inkomsten uit. Ook zij krijgen natuurlijk de nodige verantwoording over de besteding van de middelen. Diversen Hieronder vallen schenkingen van Belgische niet-gouvernementele organisaties en stichtingen en de financiële opbrengsten (intresten) die in de loop van het jaar werden gerealiseerd. Deze waren in 2010 goed voor 6% van de opbrengsten.
Eigen projecten Hieronder verstaan we de steun die effectief werd gegeven door overschrijving van middelen aan de lokale partners in het Zuiden of door aankoop en verzending van goederen. Het gaat om precies de helft van het totale bedrag. DGD-programma 34% van de uitgaven ging naar de door de Belgische overheid meegefinancierde acties binnen het DGD-programma. Dit subsidieprogramma liep over drie jaar, is geografisch geconcentreerd in het Afrikaanse Grotemerengebied en sectorieel beperkt tot de orthopedagogische zorg en geestelijke gezondheidszorg. Een eindverslag over de periode 2008-2010 werd ingediend. Een financiële controle en beleidsdialoog wordt nog deze zomer verwacht. Vredesopbouw Het onderwijsproject dat met subsidies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Tanzania werd uitgevoerd in het kader van vredesopbouw in de regio van de Grote Meren, besloeg 3% van de bestedingen. Werkingskosten De werkingskosten van de NGO bedroegen 13%. Het gaat om kosten voor de lonen van de medewerkers (projectbeheer, administratie, secretariaat, boekhouding, coördinatie, opvolging en evaluatie), communicatiekosten en aanschaf van bureauen informaticamateriaal. Het aandeel van de werkingskosten blijft de laatste jaren stabiel. Al bij al betekent dit dat nog steeds een maximaal aandeel van de middelen (87%!) ten goede komt aan de projecten in het zuiden. Het is onze betrachting het aandeel van de werkingskosten te blijven beperken tot het noodzakelijke minimum zodat zoveel mogelijk middelen in het Zuiden terecht komt ten voordele van onze doelgroepen. Negatief resultaat Caraes sloot het jaar 2010 af met een mali van 159.722,09 euro. Door het onttrekken van 97.714,93 euro aan de reserves en het verwerken van het overgedragen resultaat van 2009 van -19.305,41 euro, bekomen we een negatief over te dragen resultaat van 81.312,57 euro.
Balans en resultatenrekening V.Z.W. C A R A E S
Actief VASTE ACTIVA II III V
vereenvoudigde eindbalans nà resultaatverwerking op 31 december 2010 Passief
EIGEN VERMOGEN
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Vorderingen meer dan één jaar
9.238,35 24.301,99 344.191,91
I Oprichtingspatrimonium IV Bestemde fondsen voor Investeringen V Overgedragen resultaat
130.367,92 90.332,46 -81.312,57
VOORZIENINGEN RISICO'S EN KOSTEN VLOTTENDE ACTIVA VII VIII IX X
3.608,12
SCHULDEN
Vorderingen < één jaar Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen
1.313.533,57 VIII Schulden > één jaar 375.266,01 IX Schulden < één jaar 96.441,44 X Overlopende rekeningen 53.580,09
371.840,29 1.700.353,18 1.363,96
T O T A A L DER A C T I V A
2.216.553,36
2.216.553,36
T O T A A L DER P A S S I V A
vereenvoudigde resultatenrekening 2010 voor resultaatverwerking Kosten I. Alg.beh & eigen activ. 1. Personeelskosten
Prépar. Rap. Réf. Cong. 2010
Subs.publieke overheden 1. Gemeentelijke subsidies 2. Provinciale subsidies: a) Provincie Oost-Vlaanderen b) Provincie West-Vlaanderen 3. Subs. Vlaamse Gemeemschap 4. Sociale Maribel
0,00
6. Uitzonderlijke kosten
IV.
III.
10.508,85
5. Financiële kosten
Subsidies Caraes 1. Subsidies 2. Tussenk. partenaires
Toel. Vredesopbouw 1. Toel. Prép. Raptr.Réf.Cong. 2010
3.530,07
4. Afschrijvingen en voorzieningen
III
II.
22.847,86
3. Kosten v. fondsenwerving
Eigen projecten 1. Kosten eigen projecten 2. Recuperatie kosten via deposito's
Alg. beheer & eigen act. 1. Giften met attest 2. Giften zonder attest 3. Giften Congregatie BVL 4. Subs.erkende organisaties 5. Depositovergoeding 6. Dep.verg. Caraesfonds 7. Andere financiële baten 8. Overige baten + Diverse Recuperaties 9. Legaten en schenkingen 10. Rec.hospitalisatieverz. 11. Rec.omniumverz.dienstverpl. 12. Vrijstelling betaling BV 13. Uitzonderlijke opbrengsten
431.908,89
2. Organisatie & werking
II.
I.
146,16
1.829.607,89 -1.829.607,89 2.015.960,56 -221.175,70
1.794.784,86
103.031,00
V.
Recuperatie kosten 1. Rec. loonkosten 2. Rec. Loonkost Noodhulp 3. Rec. Structuurkosten + omkadering i/h Noorden
2.647,39 3.321,10 81.073,04
TOTAAL
3.639.667,28
Correctie kosten eigen projecten DGD 2008-2010 (SWV CARAES-DGD) MALI TOTAAL
resultaatverwerking
B. Onttrekking aan de eigen middelen: 1. aan de Bestemde fondsen voor investeringen C. Over te dragen resultaat:
-179.027,50
97.714,93 -81.312,57
103.031,00 94.919,23
40.523,60 10.000,00 2.534,41 29.430,22 90.365,13
1.272.909,59 VII.
-19.305,41 -159.722,09
12.431,00
Subs. buitenl.organis. 1. U.S.A.
DGD 2008-2010 (SWV CARAES-DGD)
A. Te bestemmen resultaat: 1. overgedragen resultaat per 31/12/2009: 2. resultaat van boekjaar 2010:
103.031,00
IV.
VI. V.
570.486,91 390.149,69 1.072.213,63 0,00 4.505,06 8.063,08 12,74 770,73 0,00 1.269,76 73,73 807,35 0,00
Baten 2.048.352,68
90.365,13 87.041,53
1.829.607,89 -1.829.607,89 1.056.235,62 159.722,09 3.639.667,28
Verslag revisor
Caraes-vriijwilligers in Leopoldsburg tijdens een benefietavond ten voordele van de blindenschool in Rwanda
Dank...
Graag stellen we enkele mensen aan u voor die hun leven een andere wending hebben kunnen geven, dankzij de ondersteuning van Caraes aan haar lokale partners...
a)
A s a nt
[email protected] www.caraes.org rekening nr.: 445-9628121-62 IBAN nr.: BE51 4459 6281 2162 U ontvangt een fiscaal attest voor giften vanaf €40.
e
nz a ! (T
a
28 juni 2011, 12:08/jaarverslag 2010-NL
!(
an te As
(
+32 (0)9 216 35 05 +32 (0)9 216 35 03
)
Malik is helemaal klaar voor zijn eerste examen. Hoewel hij in een Congolees vluchtelingenkamp in Tanzania woont, kan hij dankzij de tussenkomst van het Ahadi instituut toch secundair onderwijs volgen en deelnemen aan de officiële Congolese staatsexamens. Zo krijgt Malik, ondanks zijn speciale situatie, toch recht op onderwijs. Een recht waar hij heel gretig gebruik van maakt. Duimen maar...
L a nka)
Caraes NGO Jozef Guislainstraat 43 9000 Gent
ua
ti!
ri
ca r
ag
Is tu
Anishka geeft zich volledig op de 4 x 100 m tijdens een grootse sportmeeting voor jongeren met een mentale beperking. Jaarlijks organiseren de orhopedagogische centra van de Broeders van Liefde dit evenement om op een positieve wijze meer aandacht te vragen voor de levenskwaliteit van kinderen en jongeren met een mentale beperking in Sri Lanka.
S
s!
David belandde op vroege leeftijd op straat omdat zijn thuis hem niets meer te bieden had: geen eten, geen veiligheid, geen warmte, geen kansen ... Het leven op straat en de dagelijkse strijd om te overleven dreven hem naar de straatcriminaliteit. Uiteindelijk vond David een nieuwe thuis in Cristo Sana, een tehuis waar jongeren nieuwe kansen krijgen. Tijdens de zuidactie 2010 werd geld ingezameld om dit tehuis verder uit te bouwen en de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren.
i (N
Divine kreeg het in de afgelopen jaren zwaar te verduren in de door de oorlog geteisterde Kivu-streek. Als gevolg van de gruwelijkheden ging ze er psychologisch aan onderdoor en kon ze niet langer voor haar gezin instaan. In het psychiatrisch centrum SOSAME kreeg Divine de nodige zorgen, therapie en medicatie. Nu heeft ze haar levensvreugde teruggevonden.
D
ci a
ni
R
Gra
o) C ong
