Toonaangevend naar de toekomst Verkort financieel verslag 2009 Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken
Colofon Raad van commissarissen
Vestigingen
drs. P.J.J. de Kubber, voorzitter
Helftheuvelweg 87-91
’s-Hertogenbosch
Omstreken gevestigd te ’s-Hertogenbosch
drs. R.M.L. Grether MIM, vice-voorzitter
Burgemeester Loeffplein 1C
’s-Hertogenbosch
aangesloten bij de Coöperatieve Centrale
mr. Th.A.G. Vermeulen, vice-voorzitter
Helftheuvelpassage 93-97
’s-Hertogenbosch
Raiffeisen-Boerenleenbank B.A.
drs. F.A.J.G. Bastiaanssen-Schreurs BBA
Maaspoortweg 291
’s-Hertogenbosch
dr. J.C. Dona
Wijksestraat 10
Heusden
ir. G.J.P. van Oosten
Raadhuisstraat 1
Rosmalen
G.I.J. van de Ven
Wolput 36
Vlijmen
Correspondentieadres:
Marktveld 28
Vught
Postbus 318
Coöperatieve Rabobank ’s-Hertogenbosch en
Directie
Datum oprichting: 29 september 1916
5201 AH ’s-Hertogenbosch
mr. W.J.J. Louwers AA, directievoorzitter E.P Dissel
Telefoon
(073) 699 50 00
J.G. de Kinderen MBA
Internet
www.rabobank.nl/s-hertogenbosch
drs. G. Tijdeman RC
E-mail
[email protected]
Redactie: Afdeling Marketing, Communicatie en Coöperatie Teksten:
Beekman Communicatie
Toelichting coverfoto: V.l.n.r.: Wim Jongen, Miranda Janssen, Jan van der Hoeven en Silvy van Tuijl
Fotografie: Marjo van de Peppel-Kool
van Brabant Life Sciences Seed Fonds (BLSF), een initiatief van het Westertoren Innovation Centre
Vormgeving en productie: GPR. Communicatie
(WTIc), richt zich op startende bedrijven die werken aan duurzame en innovatieve activiteiten gericht op de pijlers feed the world, heal the world en fuel the world. De Rabobank wil de beste, meest klantgedreven en meest innovatieve brede financiële dienstverlener van Nederland zijn. Kortom: voor klanten de eerste keus en de beste koop. Het realiseren van klantwaarde is de kerndoelstelling, marktleiderschap de ambitie. Daarbij onderscheidt ze zich van andere banken doordat klanten lid kunnen worden. Dankzij het lidmaatschap kan de bank haar binding met de markt versterken en daadwerkelijk als toonaangevend, betrokken en dichtbij worden ervaren. 2
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Inhoudsopgave Onze klant bepaalt het succes
4
Banken door bonussen in opspraak!
5
Uw vertrouwen waard
6
Transparantie en lange termijn De klant kiest
8 11
Het idee is dat geld iets doet
14
Van betekenis
16
Van invloed
18
Voor de regie
20
Een gezonde toekomst
22
Verkorte jaarrekening 2009
23
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
3
Onze klant bepaalt het succes Willem Louwers, directievoorzitter
Hoe kun je als bank succesvol zijn in een tijd van economisch zware tegenwind en een tijd waarin het vertrouwen in het bankwezen een dieptepunt heeft bereikt?
Onze bedrijfsresultaten bleven in 2009 fors achter
deze successen. Successen die we danken aan
bij wat we gewend waren. Maar zoals u weet meten
onze coöperatieve identiteit en aan onze mede-
wij als coöperatieve bank ons succes niet af aan de
werkers, die zich ook dit jaar weer tomeloos
winst. Succes meten wij af aan het gedrag van
hebben ingezet voor hun klanten.
onze klanten. Toch zullen we ons niet laten verblinden door de Onze klanten toonden zich buitengewoon loyaal
successen. De kosten zullen verder naar beneden
en gaven via een representatieve steekproef aan
moeten om onze dienstverlening betaalbaar te
zeer tevreden te zijn over onze dienstverlening.
houden. U mag ons blijven aanspreken op onze rol
Zij zeiden onze bank te zullen aanbevelen bij
als moderne financiële dienstverlener met eerlijke
anderen. Ondanks inzakkende markten verwel-
tarieven, transparante voorwaarden en een bezorgde
komden we veel nieuwe klanten en zagen we
advisering. Voor bedrijf en particulier. Voor groot
onze aandelen in zowel de particuliere markt als
en klein.
de bedrijvenmarkt toenemen. We zijn trots op
S Willem Louwers, directievoorzitter
4
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Banken door bonussen in opspraak! Peter de Kubber, voorzitter raad van commissarissen
Als raad van commissarissen beoordelen wij de prestatie van onze directie en stellen wij de variabele beloning van de directieleden vast. U kunt zich voorstellen dat wij dit jaar nog eens nadrukkelijk gekeken hebben naar de structuur en de werking van het beloningssysteem binnen de Rabobankorganisatie.
De Rabobankorganisatie kent een systeem met
de organisatie bekendstaat als ‘het voorbeeld’ als
een zeer evenwichtige set van beoordelingscriteria.
het gaat om beheersing, was het alweer enkele
Dit voorkomt dat de directie korte termijn doelen
jaren geleden dat we de accountants op bezoek
gaat nastreven. Bovendien is de verhouding tussen
kregen. Om weer eens een onafhankelijk oordeel
vast en variabel veel conservatiever dan we soms
te krijgen en om na te gaan waar we stonden na
in de Angelsaksische wereld zien.
de fusie, drongen we aan op een operational audit.
Onafhankelijk onderzoek bevestigt de ‘in control’-
De resultaten waren andermaal zeer bevredigend.
status van de bank.
Natuurlijk zijn er altijd verbeterpunten, maar de
S Peter de Kubber, voorzitter raad van commissarissen
bank heeft haar status hoog kunnen houden. Een belangrijk hulpmiddel voor de raad van
Wat nog belangrijker is: bevestigd werd dat de
commissarissen bij het houden van toezicht is
interne beheersingsmechanieken werkten en
de audit van de accountantsdienst van de
dat de reguliere verantwoordingsinformatie
Rabobankorganisatie. Omdat onze bank binnen
adequaat was.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
5
Uw vertrouwen waard Het bankiersimago verslechterde fors in 2008. Dit werd in 2009 verergerd door berichtgeving over onzorgvuldige advisering en overcreditering. Vervolgens komt de CommissieMaas met de uitspraak dat banken
Toch heeft de afgelopen periode er wel toe geleid dat wij nog kritischer zijn
De verwachtingen
gaan kijken naar onszelf. Zijn wij voldoende op de klant gericht? Ervaart de
Ondanks de eerste tekenen van een licht herstel zijn er klanten die momenteel
klant een bezorgde advisering met eerlijke tarieven en transparante
een uiterst moeilijke periode beleven. De dreiging van werkloosheid en
voorwaarden? Hoe geven we inhoud aan onze coöperatieve identiteit?
faillissement van bedrijven zal de winst de komende jaren nog blijven drukken.
Die kritische reflectie is aanleiding geweest om onze interne processen sterk
De onevenwichtigheid in de kapitaalmarkt en het relatief dure spaargeld
te vereenvoudigen met als doel meer gemak en comfort voor de klant.
hebben hun weerslag gehad op de rentewinst. Ook op langere termijn
Het coöperatieve gedachtegoed is hoog op de agenda gezet, zodat mede-
kunnen er marktverstorende effecten optreden. Samen met de nieuwe
werkers er bewuster en beter inhoud aan kunnen geven in het contact met
kapitaaleisen (Basel III) dwingt ons dat om ook de komende periode strak
de klant. Tot slot is ook de aandacht voor de kleine letters aanzienlijk toegenomen.
te blijven monitoren op de prijs in combinatie met de kosten. Vanuit dat
de klant weer centraal moeten stellen. En dat raakt aan onze grondvesten. Aan onze persoonlijke overtuiging. Want als er iets is wat wij in onze statuten, in de besturing en in de organisatiestructuur volledig verankerd hebben, is dát het wel: de klant als uitgangspunt van ons denken en doen.
gegeven is intern een omvangrijke reorganisatie ingezet, die op een
2009 in vogelvlucht
Rabowaardige wijze resulteerde in een daling van de werkgelegenheid
Het jaar van de recessie kenmerkt zich door een lastige economische markt
en een verdergaande kostenbesparing.
met een groot gebrek aan vertrouwen van consumenten en ondernemers. Maar ook door de eerste tekenen van een sober herstel, een toevloed van
In control
nieuwe klanten, een ongekend hoog marktaandeel op vele fronten en een
Een gezonde risicohouding in de volle breedte, up-to-date gediplomeerde
licht margeherstel. Het doet ons goed dat juist in het voorbije jaar de
en gecertificeerde medewerkers, het nauwkeurig volgen van wet- en
tevredenheid en loyaliteit van onze klanten fors zijn gestegen. Want dat is
regelgeving en van de juiste bancaire processen; dit alles maakt dat onze
uiteindelijk waar we het als bedrijf voor doen. Cijfermatig maakten we in 2009
organisatie zowel door interne toezichthoudende instanties als door externe
een lastig jaar door. De vele commerciële inspanningen konden een daling
organisaties opnieuw is ‘goedgekeurd’. Vrij vertaald betekent het dat uw
van de resultaten niet voorkomen. Het resultaat is niet een winst zoals we die
vertrouwen bij ons in goede handen is.
normaal kennen, maar een positief resultaat waar we gelet op de economische omstandigheden tevreden mee kunnen zijn. Een goed resultaat blijft immers ook op groepsniveau belangrijk voor het langjarig versterken van onze vermogenspositie om continuïteit van onze dienstverlening aan de klanten te borgen.
6
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Het idee is dat we samen de bank zijn. Het belang van de klant is ons doel. Dat houdt in dat we altijd streven naar faire condities, dat we niet discrimineren tussen klanten, of de deur sluiten als er eens problemen ontstaan. En ook dat onduidelijke condities of tarieven, verborgen clausules en oneigenlijke verkoopargumenten bij ons taboe zijn. Het feit dat klanten lid kunnen worden van de bank en invloed kunnen uitoefenen op het beleid maakt ons een bijzondere bank. De invloed van leden en klanten en het toezicht door leden en klanten is de garantie dat de Rabobank altijd blijft werken in het belang van haar klanten en van hun leef- , woon- en werkomgeving.
S V.l.n.r.: Gerrit Tijdeman, Rico Niesten, Hans de Kinderen en Willem Louwers.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
7
Transparantie en lange termijn Ondernemers stelden zichzelf vragen als ‘Op welke bank kan ik rekenen?’ en ‘Wat mag ik van mijn bank verwachten’?
Transparantie bij verzekeren “Voor veel klanten was 2009 een goed moment voor een second opinion”, vervolgt Menno Lamers, manager Verzekeren. “Heb ik het goed geregeld, welke kosten betaal ik voor mijn verzekeringspakket en wat krijg ik daarvoor? Dat leidde ertoe dat we het afgelopen jaar meer dan driehonderd nieuwe
“Als bank zijn we de haarlemmerolie die de econo-
zakelijke verzekeringsrelaties mochten
mische raderen moet laat draaien. We moeten
verwelkomen”, aldus Menno. "Een verhoogd
dáár zijn waar de plannen zijn, waar de ideeën
bewustzijn, mensen willen weten waar ze mee
geboren worden. En als het nodig is klanten door
bezig zijn. Voor ons betekent het dat we de kosten
de moeilijke tijd heen loodsen. En dat was in 2009
die we doorberekenen niet alleen transparant
het geval. Meer ondernemers dan voorheen
maken, maar ook helder uitleggen wat we
vroegen om ‘intensive care’. Investeringsplannen
daarvoor doen.”
bleven in de la, ondanks onze financieringsbereidheid. Desondanks hebben we in datzelfde
“Over uitleggen en transparantie gesproken”,
jaar ruim 532 startende ondernemers op weg
vervolgt Cindy Spiertz, manager MKB. ‘We hebben
kunnen helpen”, aldus Pim de Vries, manager
in 2009 de liquiditeitsopslagen - veroorzaakt door
Zakelijke Relaties. “Onze taak is ook datgene te doen
de scheefgroei tussen de geldmarkt en de
wat de business - en daarmee onze welvaart -
kapitaalmarkt - moeten doorberekenen aan
op lange termijn verder brengt”, vervolgt hij.
de klant. Vervelend, maar wel goed uit te leggen
“Dat betekent initiatieven meeontwikkelen en
en dan merk je dat de klant het ook begrijpt.
uiteindelijk ook financieren. Met een belangrijke
Dat wij op onze beurt de klant begrijpen, laten we
focus op duurzaamheid.”
zien door de ontwikkeling die we hebben gerealiseerd in het regelen van bankzaken via internet en telefoon. Ook voor ondernemers.” S V.l.n.r.: Pim de Vries, Patricia Molenaar-Vorstenbos, Cindy Spiertz en Menno Lamers.
8
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Gemak en snelheid
immers weinig toegevoegde waarde leveren. Dat moet gewoon
“Het virtuele zakelijk betalingsverkeer is nog veiliger en flexibeler
in een keer snel en goed gebeuren. De tijd die we daarmee
geworden. Er waren al slimme en goedkope verzekerings-
besparen, reserveren we graag voor de vraagstukken die er
oplossingen voor eenvoudige risico’s – dagelijks opzegbaar en
voor de klant toe doen. Over pensioenvoorziening, vermogens-
snel en gemakkelijk te regelen – tegenwoordig kan een onder-
opbouw, estate planning of investeringsplannen, bedrijfs-
nemer nog veel meer zaken 24/7 regelen. Bij het aanvragen van
overnames of buitenlandse betaalstromen”, aldus Menno.
een pas of bij het openen van een rekening kun je als bank
BWise is ‘business in control’ CTO en oprichter Luc Brandts en CEO Robert Pijselman hebben BWise gemaakt tot een internationale organisatie met een toptweenotering in de lijst van beste bedrijven in Governance, Risk en Compliance wereldwijd. Luc Brandts: "Hoe dat komt? Omdat onze mensen snappen waar het over gaat. Ze begrijpen wat het probleem van een organisatie is en zijn goed in staat om dat te vertalen naar een praktische oplossing. Met een geïntegreerde aanpak, en dát is onderscheidend. We houden onze voorsprong in expertise op peil door veel aan interne kennisdeling te doen. We nemen de tijd om casussen met elkaar door te spreken en voeren elke verbetering door in ons gestandaardiseerde softwarepakket. En dat komt al onze opdrachtgevers ten goede. In onze relatie met de bank zijn we zorgvuldig. We informeren proactief. Ook vooraf en ongevraagd dus. De bank denkt op haar beurt constructief mee. Ze heeft de managementbuy-out in 2006 prima begeleid, en ook bij potentiële overnames is de bank een prettige gesprekspartner. Omdat ze lokaal handelt en eigen beslissingsbevoegdheid heeft, ervaren wij dat ondernemende karakter van de Rabobank ook daadwerkelijk in de praktijk." Robert Pijselman: "Nu hebben we de bank de afgelopen tijd niet echt nodig gehad. Wat dat betreft, varen we op een positieve wind. Het monitoren van processen, de toenemende vraag naar transparantie en de aangescherpte rol van toezichthouders zijn aan de orde van de dag. Informatie over winst en verlies, cijfers en getallen, dat is per definitie achteraf. Wat je moet doen, is de bedrijfsontwikkelingen vertalen in risico’s en exposure. Met simpele processen en de juiste informatie. Zodat de toezichthouder ook echt het predicaat ‘in control’ kan en durft af te geven. Dat is het idee." S V.l.n.r.: Robert Pijselman en Luc Brandts.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
9
Vanuit een filosofie Luit Mulder, voorheen werkzaam voor grote organisaties
Ik bankierde vroeger bij een andere bank, maar de sfeer
Allfinanz
in de foodsector, is sinds vier jaar initiator, partner en
en manier van omgaan met elkaar spraken me niet meer
“Een ander initiatief dat laat zien dat we inspelen op wat de klant bezighoudt,
mede-eigenaar van een aantal vooruitstrevende
aan. De overstap naar Rabobank ’s-Hertogenbosch en
is de oprichting van een eigen adviesteam voor de directeur-grootaandeelhouder.
biologische en sociaal gecertificeerde formules. Bier op
Omstreken bevalt uitstekend. Met name het persoonlijke
Ook het collectief pensioen kan een ondernemer voortaan via onze eigen
basis van groene thee (iKi), smakelijke en betaalbare
contact met Private Banker Chris Koster is plezierig.
pensioenspecialisten regelen. Een begrijpelijk product in heldere taal, inclusief
glutenvrije producten (Allergy Friendly) en een frisdrank
En als ik bedrijfsmatige vragen heb of risico’s wil afdekken,
een voorlichting aan de medewerkers. Daarmee nemen we de ondernemer
van biologisch fruit (Bioflora). "Sinds kort brengen wij ook
dan schakelt hij de juiste specialisten voor me in", aldus
zorgen uit handen, maar snapt ook de medewerker hoe zijn toekomstvoorziening
pure, eerlijke en betaalbare producten (Summ) op de
Luit Mulder.
eruit ziet. Voor de vermogende klant die geen deel meer uitmaakt van het
markt, die tot stand zijn gekomen op basis van
arbeidsproces hebben we eveneens een eigen aanspreekpunt georganiseerd.
gelijkwaardigheid tussen partijen en met respect voor
"Overigens heeft niet alleen het vertrouwen in de bancaire
Iemand die de kennis heeft om vermogen voor de toekomst veilig te stellen
natuur en milieu.
sector een deuk opgelopen. Ook in de voedingsindustrie
maar die ook de vaardigheden in huis heeft om aan te kaarten wat er bij over-
lopen de discussies af en toe hoog op. Dat dwingt tot
lijden mee moet gebeuren. Voor vermogende relaties die iets terug willen
duidelijk keuzes. Ben je MVO of ben je het niet? Met een
doen voor de maatschappij schakelen we de Charitydesk in. Zo brengen we
goed doordachte en duidelijke filosofie kun je het verschil
het idee dat u beter bankiert bij een bank die expertise samenbrengt in praktijk”,
maken. Dat geldt voor mij en dat geldt ook voor de bank."
aldus Patricia Molenaar-Vorstenbos, manager Private Banking en Beleggingen.
Kennis delen en netwerken Pim de Vries: "Maar zoals u dat van een coöperatief bankier mag verwachten, kijken we verder dan bankzaken alleen. Als organisatie die sterk geworteld is in en nauw verbonden met de lokale economie zijn we erg actief in netwerken en het delen van kennis. In 2009 informeerden we onze relaties over de achterliggende oorzaken van de bankencrisis. We organiseerden een bijeenkomst met onze visie op de toekomst en in het voorjaar van 2010 nodigden we onze relaties uit om samen met inspirerende wereldleiders mee te denken over de nieuwe ondernemerswereld. Ook de Masterclass Beleggen en de Masterclass Internationaal Zakendoen zijn mooie voorbeelden van netwerken in combinatie met kennisdeling."
S Luit Mulder
10
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
De klant kiest Heb ik het goed geregeld? Kan ik rustig slapen? Dat zijn de vragen die
Roel Wijgers (26), trotse eigenaar van nieuw te bouwen appartement De Croon
een hoofdrol hebben gespeeld de afgelopen periode. Er was grote behoefte aan zekerheid. En aan een
“Ik werk als statistisch consultant bij een adviesbureau voor product- en procesontwikkeling. Tijdens mijn studie informatica en ook in de eerste jaren dat ik werkte, heb ik bewust de keuze
veilige haven voor spaargeld. Op de
gemaakt om bij mijn ouders te blijven wonen. Dan bouw je geen studieschuld op en kun je flink wat
woningmarkt namen mensen veel
sparen. Want dat het voor een starter niet gemakkelijk is op de huizenmarkt, dat weet iedereen. Dus moet je het strategisch aanpakken”, aldus Roel Wijgers.
langer de tijd om tot een keuze te komen. Nieuwbouwprojecten
“Toen dit fraaie appartement in beeld kwam, heb ik ongeveer een werkweek besteed aan het zoeken op internet naar alle ins en outs over hypotheken. Ik was goed geïnformeerd, had een
kwamen nauwelijks nog van de
mooie financieringsconstructie voor ogen en mijn wensenlijstje bij de hand. Aanvankelijk was ik
grond. Onzekerheid over de verkoop
met een onafhankelijke hypotheekadviseur in gesprek. En die had bij mij ook een streepje voor toen de projectontwikkelaar me op de Rabobank wees. Adviseur Roderick van de Laar van de
van de huidige woning en over het
Rabobank deed die voorsprong echter snel teniet. Hij nam eerst de tijd om zich een beeld te
gezinsinkomen deed de woning-
vormen van me: wie heb ik tegenover me, hoe goed is hij geïnformeerd, welke persoonlijke ambities heeft hij en hoe zien zijn hypotheekwensen eruit? Pas toen hij dat in kaart gebracht had,
markt dalen met maar liefst 40%.
zijn we gaan praten over de vorm en de constructie. En pas in de laatste vijf minuten pakte hij de pc erbij om de maandlasten en andere financiën in beeld te brengen. Perfect, omdat het voorstel naadloos aansloot op mijn persoonlijke situatie. Niet dat mijn constructie helemaal is opgevolgd, want dat was fiscaal niet haalbaar. Maar juist vanwege het scherpe oog voor wie ik ben en wat ik wil.”
S Roel Wijgers
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
11
“Om beweging op gang te brengen, hebben we
is dat steeds meer mensen met vragen komen over hun hypotheek of
Thuis in…
concrete samenwerkingen gerealiseerd met de
toekomstvoorziening. Men wordt meer en meer risicomijdend. We nemen
“Ondanks de verdergaande virtualisering blijft ons kantorennetwerk in stand”,
provincie. Ook hebben we in september 2009 een
graag de tijd om inzicht te geven en onze klant goed te informeren."
bevestigt Susan Philips. “Hier maken we tijd voor een uitgebreid gesprek om
grootscheepse Woonmanifestatie georganiseerd,
vooral te luisteren naar specifieke persoonlijke omstandigheden, nodig om
gericht op het creëren van kansen en mogelijkheden.
Transparantie in de praktijk
ons financiële advies op maat van de klant toe te snijden. Niet met tien
Want kansen waren er volop. Er was voldoende
“Veel aandacht ging uit naar de OpMaatHypotheek,” zegt René van Haaren,
verschillende medewerkers, maar één gesprek met iemand die alles weet.
aanbod, de huizenprijzen daalden en de rente was
kantoordirecteur Rosmalen. “Een goed product en absoluut géén woekerpolis,
Van het ophogen van de hypotheek voor de nieuwe badkamer en van het
gunstig,” aldus Alex Meijvis, kantoordirecteur
daar zijn de toezichthouders het over eens. Alleen is wel de vraag of zowel de
voorsorteren op vervroegd pensioen. Tot aan een verzekering voor als de
’s-Hertogenbosch.
bank als de klant voldoende op de hoogte was van de mogelijke
partner iets overkomt. En passant maken we onze bezoekers wegwijs in
consequenties van dit product. We zijn blij met de regeling die getroffen is
modern bankieren door ze het gemak van bankzaken regelen via telefoon en
Langetermijndenken
met de Nationale Ombudsman en de stichting WPC. Een overeenkomst die
internet te laten ervaren. En wie eenmaal gezien heeft hoe gemakkelijk het is
“Overall was 2009 een hectisch en onrustig jaar”,
we integraal hebben overgenomen en waarbij niemand wordt uitgesloten.”
om een betaling te doen vanachter de laptop aan de keukentafel, kan een volgende keer besluiten om zich dat ritje door de regen te besparen….”
vervolgt Suzan Philips, kantoordirecteur Vught. “Huizen werden moeizaam verkocht en veel
Gemak en comfort
mensen zaten met dubbele woonlasten. Wat we
De klant van vandaag heeft niet alleen behoefte aan transparantie en
“Naast de bancaire taak, hebben we een duidelijke maatschappelijke en
daarnaast ook heel duidelijk merken, is dat klanten
zekerheid maar is ook uiterst mondig en kritisch. Een klant weet vaak heel
economische rol”, aldus Remco Tump. “Als kantoordirecteur zijn we graag van
willen weten waar ze op lange termijn aan toe zijn
goed wat hij wil en kan zelf snel en gemakkelijk vergelijken. En ook kiezen.
de partij als er een evenement of activiteit wordt georganiseerd. En vaak
met vermogensopbouw, vermogensoverdracht of
Toch verwacht de klant dat we er zijn als hij ons nodig heeft. Dat we hem
wordt ons zelfs gevraagd om als betrokken bank ‘het startsein’ te geven.”
pensioentekort. Dat is echt wel een issue
anytime, anyplace, anywhere, helpen om de beste keuze te maken.
René van Haaren: “Maar denk bijvoorbeeld ook aan het penningmeesterschap
geworden. Evenals kiezen voor zekerheid, een
“Met die gedachte zijn we ‘onze voordeur’ nog gastvrijer gaan inrichten en
van de ondernemersvereniging, het zitting nemen in het bestuur van
veilige haven voor opgebouwd vermogen.
‘de entree’ van onze bancaire dienstverlening verder gaan uitbreiden,”
centrumontwikkeling of deelnemen aan maatschappelijke discussies.
We mochten het afgelopen jaar niet voor niets
aldus Alex Meijvis. ”Nu had onze bank al een goedgeoutilleerd Klant Contact
Of samenwerking met projectontwikkelaars in de Haverleij en deelname aan
ruim honderd nieuwe Private Banking-relaties
Centrum met eigen medewerkers aan de telefoon en het internet.
de Communityweek van het Koning Willem I College. “Voorbeelden te over
verwelkomen.”
We noemen dat ook wel het kloppend hart. Daar werken medewerkers die de
die allemaal inhoud geven aan het idee dat de bank er voor de klant is.
markt kennen, die weten hoe ze binnen de bank zaken slim kunnen regelen,
En niet andersom!“, besluit Susan Philips.
Van rendement naar zekerheid
die op de hoogte zijn van acties en die - vanwege zorgvuldige vastlegging -
“Ondanks het crisisjaar is er nauwelijks sprake
ook weten wat er leeft en speelt bij de klant. Na herinrichting van processen
geweest van gedwongen verkoop van woningen.”,
kan de klant nog meer zaken regelen via internet en telefoon, waarmee we
aldus Remco Tump, kantoordirecteur Heusden-
tegemoetkomen aan de wensen van snelheid, gemak én comfort.”
Vlijmen. Dat komt mede omdat we niet aan overcreditering doen. We hebben dan ook alle klanten die in moeilijkheden verkeerden, kunnen helpen. Met de menselijke maat, zolang als dat coöperatief verantwoord was. Wat we wel zien,
12
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
S V.l.n.r.: René van Haaren, Alex Meijvis, Remco Tump en Susan Philips.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
13
Het idee is dat geld iets doet Dit jaar bestaat de Stichting Liliane Fonds 30 jaar. Opgericht door Liliane Brekelmans na een toevallige ontmoeting met Agnes, een Indonesisch meisje met polio dat nooit de kans kreeg zich te ontwikkelen. Vanuit de
Tegenwoordig is het Liliane Fonds een erkende internationale ontwikkelingsorganisatie, actief in meer dan 25 landen voor 88.731 kinderen. In 2009 besloten Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken en de Rabobank Foundation om het Liliane Fonds dit jubileumjaar te ondersteunen bij het bereiken van zijn ambitieuze doelstelling: 100.000 kinderen die weer meedoen. De doelstelling en werkwijze van het Liliane Fonds sluiten immers perfect aan op het coöperatieve gedachtegoed van de Rabobank: gelijke kansen en economische participatie voor iedereen.
overtuiging ‘Die ene druppel. Die doet Brabant Life Sciences Seed Fonds gaat van start ertoe’ gaan Liliane en haar man sparen en van de eerste 45 euro wordt een naaimachine gekocht. De gehandicapte meisjes in het weeshuis waar
Ook de participatie in het Brabant Life Sciences Seed Fonds (BLSF) is ingegeven vanuit de gedachte dat geld iets kan doen. Het BLSF is een initiatief van het Westertoren Innovation Centre (WTIc) en richt zich op startende bedrijven die werken op het grensvlak van ‘groene’, ‘rode’ en ‘witte’ life sciences. Duurzame en innovatieve activiteiten die gericht zijn op de pijlers feed the world, heal the world en fuel the world.
Agnes verblijft, ontdekken hun eigen kracht en krijgen een zinvolle dagbesteding. Meedoen is niet langer een droomwens, maar wordt werkelijkheid. S V.l.n.r.: Jan van der Hoeven, Jan Pelle, Wim Jongen en Miranda Janssen (BLSF).
14
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Rabobank Community Award De Rabobank Community Award werd voor de derde keer uitgereikt aan een organisatie die zich op opvallende wijze verdienstelijk maakt voor de samenleving. In 2009 was dat de Stichting En Route. De Stichting En Route organiseert al 20 jaar een jaarlijkse truckersdag waar mensen met een verstandelijke beperking de vips zijn en als zodanig meetoeren in de colonne van 100 trucks. De jaarlijkse truckersdag is een fenomeen geworden. De vrolijke file van trucks door Brabant is één groot feest met veel zwaaiende toeschouwers, daverend getoeter en stralende gezichten!
S Truckersdag van de Stichting En Route.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
15
Van betekenis Het idee van sponsoring is dat we samenwerken met verenigingen aan projecten met maatschappelijke betekenis. Dat betekent samen een vorm bedenken waarin je de ander verder brengt. Kijken dus naar één en één is drie,
Coöperatie in uitvoering
vernieuwende manier samenwerken vanuit een
Neem bijvoorbeeld hockeyverenigingen die
win-wingedachte.
werken aan buitenschoolse opvang. Of voetbalclubs die activiteiten voor kinderen in de wijk
Sponsoring is meer dan een één-tweetje
organiseren ter bevordering van beweging en
“Voor mij is sponsoring een belangrijk instrument
samenspel. Soms met de inzet van vele
waarmee ik inhoud geef aan de rol van de bank in
vrijwilligers, zoals bij OJC Rosmalen. Of de Idols-
de lokale gemeenschap”, aldus Remco Tump,
achtige opzet van JazzinU, het nieuwe onderdeel
kantoordirecteur Heusden-Vlijmen. “Nu was de
van Jazz in Duketown in het voorjaar van 2010,
voormalige Rabobank Heusden-Vlijmen altijd al
waarbij we jonge muzikale talenten uit de regio
sponsor van VMHC, maar na de fusie met
We vinden het niet alleen belangrijk dat verenigingen voldoen aan sponsorcriteria maar ook dat zij
uitnodigen te auditeren voor een podiumplaats
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken
vernieuwend en creatief zijn. Niet zozeer in het bieden van tegenprestaties op het gebied van profilering
naast het Nationaal Jeugd Jazz Orkest en top-
hebben we bewust gekozen voor een strategisch
en relatiemarketing, maar vooral in de maatschappelijke zin van het woord.
artiesten op de Parade. Dat is op een
partnership. Hoofdsponsorschap waarmee je een
rekening houden met de toekomst, actief betrekken van vrijwilligers en het stimuleren van jong talent. Daarbij kiezen we altijd voor duurzame relaties en hechte samenwerking. Ook in mindere tijden.
Een greep uit de sponsor- en donatieactiviteiten 2009: Sport
Cultuur en maatschappij • Voetbalvereniging OJC Rosmalen
• Maritiem 's-Hertogenbosch
• Voetbalvereniging Vlijmense Boys
• Jazz in Duketown
• Voetbalvereniging Haarsteeg
• Den Bosch Zingt
• Voetbalvereniging RKVV Nieuwkuijk
• Matthäus Passion
• Hockeyclub MHC Rosmalen
• Wielervereniging Team Brabant 2000, Vlijmen
• Dynamisch 's-Hertogenbosch
• Hockeyclub VMHC MOP, Vught
• Outdoor Rosmalen
• Hockeyclub 's-Hertogenbosch: spectaculaire seizoensopening • Hockeyclub VMHC, Vlijmen: alle leden spelen in een nieuw clubtenue
• FC Den Bosch
16
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
club echt op een hoger plan kunt brengen. Niet alleen omdat hockey een van onze speerpunten is in sportsponsoring, maar vooral ook omdat VMHC in Vlijmen echt een club van betekenis is. We hebben per kern nog eens goed in kaart gebracht welke verenigingen we sponsoren en waarom. Want de achterkant van een ‘sigarendoos’ werkt tegenwoordig niet meer. Ook niet in een
S Remco Tump en Tamara Veldkamp.
gemeenschap waar iedereen elkaar kent en zeker niet in een tijd waarin je keuzes moet maken. We sponsoren lang niet alles, maar durven te kiezen en te focussen. Op basis van een gezonde
Tamara Veldkamp, voorzitter VMHC
coöperatieve opvatting.” "Het hoofdsponsorschap van de Rabobank betekent meer armslag en een
Die binding met de gemeenschap staat bij ons voorop. Onze missie
enorme boost in de presentatie. Samen geven we de Hockey Ontdekdag -
luidt niet voor niets: ‘VMHC is een bruisende vereniging, die verankerd
een dag waarin we geïnteresseerde jeugd warm maken voor onze sport -
is in de samenleving. Goed georganiseerd en opvallend door prestatie
een aansprekende uitstraling. Onze senioren-seizoensopening wordt
en kwaliteit, waarmee we een goed visitekaartje afgeven. Maar bovenal
nog meer ‘aangekleed’ en dankzij de nieuwe tenues oogt de vereniging
een prima plek waar mensen zich sportief ontspannen.’ En dat zie je tot
een stuk professioneler", aldus Tamara Veldkamp.
uitdrukking komen langs de lijn. Het publiek is zeer gemêleerd en dat maakt het ontzettend leuk. Je hebt nu eenmaal gezinnen waarvan het
"We zijn een club met een stevige ambitie en een forse groei van het
ene kind voetbalt en het andere hockeyt. En dan kom je elkaar - zeker in
ledenaantal. In ruim vijf jaar tijd is het ledenaantal verdriedubbeld.
een relatief kleine gemeenschap als Vlijmen - overal tegen."
Toch is onze ambitie met name gericht op het verbeteren van kwaliteit én gezelligheid. En dat begrijpt de Rabobank heel goed. Ze is thuis in de hockeywereld en kan zich goed inleven in onze sportieve ambities, maar weet daarnaast ook wat er lokaal speelt.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
17
Van invloed Als je praat over een gelijkwaardige relatie tussen gesprekspartners is niet zozeer het onderwerp of de inhoud van belang, maar vooral het tijdig communiceren erover. Dat is
Aan het woord is ledenraadslid Els Roest-de Bekker. “De ledenraad zelf is een
Coöperatiefonds brengt ledeninvloed in praktijk
heel diverse groep, een afspiegeling van het klantenbestand van de bank. Dat
“Wat we in het Coöperatiefonds zien, is dat er op cultureel vlak ontzettend
zie je op het moment dat de Rabobank een filmpje laat zien over klantcontact
veel aanvragen zijn. Dit verenigingsleven kent de weg. We zijn overigens wel
in de toekomst. Bankzaken regelen via internet, telefoon en sms. Voor mij als
bezig om de vanzelfsprekendheid er af te halen, zonder daarbij de mensen of
ouder van vier jongvolwassenen heel normaal, voor een ander nog verre
de organisatie tekort te doen. Ook vragen we nadrukkelijk om terugkoppeling
toekomst. Die enorme diversiteit biedt overigens ook veel voordelen.
over het effect van onze bijdrage. Op economisch vlak mag er meer
Bijvoorbeeld bij het beoordelen van aanvragen voor het Coöperatiefonds.”
gebeuren.
ook de rode draad van ledeninvloed. Het maakt niet uit als het ergens niet helemaal goed gaat, maar héb het er dan over. Wees er eerlijk over. Of de
Dichtbij betrokken
ledenraad de bank ook proactief
Enkele gehonoreerde aanvragen Coöperatiefonds
aanspreekt op zaken? Dat mag best nog wat meer aangewakkerd worden. De groep is vrij groot en daarmee ook de drempel om iets te zeggen. Door tijdens de bijeenkomst in kleine groepjes te discussiëren en door een medium als het Webforum wordt dat een stuk gemakkelijker.
• Vereniging van Klasseboeren, ’s-Hertogenbosch: voor een project waarbij basisschoolkinderen boerderijeducatie wordt aangeboden. • Musical VogelVrij, ’s-Hertogenbosch: voor het mede mogelijk maken van de productie van de Musical VogelVrij, een onderdeel van de Stichting Musical 800. • Tenqy-project, ’s-Hertogenbosch: het financieel ondersteunen van een pilotproject: het aanbieden van een waterkoeler op basisscholen om water drinken onder schoolgaande jeugd te bevorderen. • Stichting Nationaal Monument Sint-Jan, ’s-Hertogenbosch: voor de voltooiing van het restauratieproject van het culturele erfgoed. • Stichting Leergeld, Vught: een bijdrage voor gratis jeugdabonnementen voor kinderen uit gezinnen die leven onder de
18
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
bijstandsnorm. • Cromvoirtse Fanfare, Cromvoirt: een financiële ondersteuning om de organisatie van het IJzeren Man Concert mede mogelijk te maken. • Stichting KansPlus, Vlijmen: het mede mogelijk maken van de aanschaf van nieuwe muziekinstrumenten en toneelkleding voor mensen met een verstandelijke beperking. • Stichting Y2K, Heusden: een financiële ondersteuning voor de organisatie van de Vestingsfeesten in de Vesting-Heusden. • Stichting Thuis in Rosmalen, Rosmalen: voor het mede mogelijk maken van het project ‘Blik op Rosmalen’. • G-Team RKKSV, Rosmalen: een bijdrage voor de aanschaf van trainingsmaterialen voor de G-jeugd van RKKSV.
T Els Roest-de Bekker
Een belangrijke aanzet is een bijdrage aan TechXperience!, een van de vijf techniekpromotieplatforms in Noord-Brabant. Soms komt er ook een aanvraag binnen waarvan men niet direct de meerwaarde inziet. Maar als er dan iemand bij zit die vanuit zijn of haar achtergrond een heel duidelijk beeld heeft van het project en het beoogde doel, dan kunnen we uiteindelijk toch een gefundeerd besluit nemen. Zo werkt diversiteit verhelderend en brengen we ledeninvloed samen in praktijk” aldus Els.
Tijdige communicatie als rode draad “Het digitale platform Webforum is een prachtig communicatiemiddel voor het verder versterken van de relatie tussen de bank en haar ledenraadsleden. Ik heb het zo ingesteld dat ik een attentiemail krijg als er een nieuw bericht
Els Roest-de Bekker
geplaatst wordt. Zo kan ik een proces prima
“Ik ben lid van de ledenraad sinds de oprichting in 2007. Voorheen was ik
Ik vergelijk het wel met een samenwerkingsvorm waarbij je allemaal iets
volgen. Zoals de discussie in het programma Radar
deelnemer van de klankbordgroep Particulieren en in die tijd heb ik mede
inbrengt en er vervolgens ook iets voor terugkrijgt.”
over de kosten van een bankpas. De Rabobank
aan de wieg gestaan van het pakket Wijsneus en zo. Een lesprogramma
heeft daarop gereageerd met als gevolg dat het
dat erop gericht is om kinderen te leren omgaan met geld.”
Nieuwe modus “Ik ben van mening dat de coöperatieve organisatievorm wel degelijk
bericht door Radar is gerectificeerd. Als ik dat weet, dan kan ik dat ook aangeven als ik er door mensen
Geven en nemen
toekomst heeft. Niet voor niets is die fier overeind gebleven in crisistijd.
in mijn omgeving op word aangesproken. Die
“Het coöperatieve gedachtegoed is me met de paplepel ingegoten.
Ook in mijn werkveld zie ik de coöperatie ontstaan als levensvatbare
ambassadeursrol van de ledenraad zou ik graag
Mijn beide opa’s waren oprichter van een coöperatieve organisatie, de een
samenwerkingsvorm. Juist omdat de reguliere structuren in de
nog wat meer voor het voetlicht willen brengen.
van de boerenleenbank destijds, de ander van een melkcoöperatie.
samenleving steeds meer wegvallen en je toch op elkaar moet zien terug
Klanten moeten weten wie lid is van de ledenraad
Maar hoe verwoord je wat dat precies is, het coöperatieve gedachtegoed?
te vallen. Alleen dan wel in een nieuwe modus”, aldus Els Roest-de Bekker.
en wat dat inhoudt, zodat ze nog meer hun verhaal bij ons gaan doen.” Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
19
Voor de regie Het idee is dat medewerkers hun eigen loopbaan moeten kunnen
Als er in voorkomende gevallen sprake is van boventalligheid of als een medewerker bewust voor een loopbaan buiten de bank kiest, kan hij of zij
Personeelsbezetting
(aantallen)
ook dan rekenen op onze volledige support.
Medewerkers
302
vormgeven en regisseren. Om dat goed te kunnen doen, is het belangrijk dat hun positie zowel binnen de bank als op de arbeidsmarkt in topvorm blijft. Vandaar dat we intern continu aandacht hebben voor training en scholing. Ook het verzilveren van relevante kennis en ervaring in certificaten en diploma’s door de inzet van het EVC-traject (Ervaring Verworven Competenties) is een heel
Human Resources in cijfers 2009
Fulltime
135
Werken aan blijvende inzetbaarheid
Parttime
167
Een mooi voorbeeld daarvan is de Loopbaan Oriëntatie Workshop die we
Fulltime-equivalenten (fte’s)
260,8
hebben georganiseerd voor medewerkers van het Lokaal Administratie
Vrouwen
208
Centrum, de afdeling die na herinrichting van processen en aanscherping
Mannen
94
Leeftijd gemiddeld
39,5
van aansturing is komen te vervallen. Insteek van de workshop is dat we medewerkers begeleiden om vanuit hun eigen kracht en persoonlijke drijfveren de juiste loopbaankeuze te maken. Naast persoonlijke coaching, reflectie en huiswerkopdrachten, was er een afsluitende bijeenkomst met enkele loopbaancoaches en arbeidsbemiddelaars uit ons werkgebied. Daarmee bieden we niet alleen bedrijven uit de omgeving de kans om zich te presenteren, maar geven we onze medewerkers ook direct toegang tot concrete loopbaanmogelijkheden. Opmerkingen van deelnemers als “Dit traject
Verloop In dienst
16
Uit dienst
22
Verzuim Exclusief zwangerschap
4,07%
Inclusief zwangerschap
5,75%
geeft je concrete handvatten en een steuntje in de rug om de onzekere tijd met vertrouwen tegemoet te gaan” en “De workshop sterkt me in de keuzes die ik voor mezelf al gemaakt had”, laten zien dat deze opzet mensen daadwerkelijk sterker maakt.
concreet voorbeeld van de manier waarop we onze collega’s voorbereiden op de toekomst. S Adrienne Branderhorst
20
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Adrienne Branderhorst, Klant Contact Centrum Bedrijven “Het hing al ’n tijdje in de lucht dat het Lokaal Administratie Centrum, de afdeling waar alle particuliere en zakelijke overeenkomsten administratief worden afgewikkeld, zou komen te vervallen. Maar zolang je het druk hebt en je weet dat je nuttig werk doet, kun je je eigenlijk niet voorstellen dat het echt gaat gebeuren. Op een gegeven moment is het toch zover. De bank wordt opnieuw ingericht en jouw afdeling komt niet meer op het plaatje voor. Je weet op dat moment wel dat er nieuwe functies zijn waarvoor je kunt opteren, maar hoe die er precies uitzien en of je ervoor in aanmerking komt, weet je dan nog niet. Vanaf dat moment begint het pas te malen in je hoofd. Welke keuze zal ik maken, welke kant ga ik op? Nu heb ik een bijzonder goede en open relatie met mijn leidinggevende en dat maakte dat ik al in een vroegtijdig stadium vooruit kon kijken. Al snel werd duidelijk dat er voor mij een plek zou zijn binnen het nieuwe Klant Contact Centrum Bedrijven. De afdeling waar alle denkbare vragen van ondernemers binnenkomen, die snel via internet of telefoon zijn op te lossen. Nu ben ik wel iemand die houdt van snel schakelen. Dat doe ik thuis ook tussen mijn man en twee zoons, ons agrarisch bedrijf en mijn paardenhobby. In mijn nieuwe rol zal ik snel moeten schakelen tussen bijvoorbeeld verzekeringen, effecten, leningen en betalingsverkeer. Dat wordt een leuke uitdaging voor een bijzonder complementair team. Ik kom in een team van collega’s die eerst op kantoor hebben gewerkt, die bedrijvenadviseur zijn geweest of die net als ik meer achter de schermen actief zijn geweest. Met elkaar weten we ontzettend veel en die onderlinge kruisbestuiving zal zeker z’n vruchten afwerpen voor de klant!”, aldus Adrienne Branderhorst.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
21
Een gezonde toekomst
Het toegenomen overheidstekort zal
In breed opzicht wordt maatschappelijk verantwoord
een keer tot uitdrukking komen in
ondernemen van toenemend belang. Denk aan
het terugdringen van overheids-
Q-koorts en het verantwoord omgaan met
bestedingen en het introduceren van
voedingsmiddelen. Waar we uiteindelijk naar toe
lastenverzwaring. De vraag is dan of
vraagstukken die te maken hebben met de
de private investeringen en de
vergrijzing, de gezondheidszorg, de ontwikkeling van technologie en de schaarste aan middelen.
rekening. Sta je rood en heb je geen krediet, dan betaal je een erg hoge
consumentenmotor op dusdanige
Bij voorkeur vanuit een stabiel politiek en
rente. Vaak werd er niet over gesproken, nu gaan we daar onze klanten wel
toeren draaien om dat te kunnen
economisch klimaat, waarin we de verbinding
op attenderen.
compenseren. We zien weer
Maar laten we het dichter bij huis houden.
voorzichtig positieve bewegingen
maatschappelijke discussies rondom milieubelasting,
moeten, is het beantwoorden van strategische
S Willem Louwers, directievoorzitter
met Europa en de wereld in stand houden.
Vanuit oprechte overtuiging De maatschappelijke discussie rondom de OpmaatHypotheek roept de vraag
Over allergie en grenzen bewaken
op of we überhaupt een product als beleggen moeten combineren met een
in de markt, meer investerings-
Onze adviseurs zijn oprecht bezorgd voor hun
woningfinanciering of een voorziening voor de toekomst. Want hoe je het
plannen en toenemende activiteiten
klanten en hebben een gezonde allergie voor
ook wendt of keert, beleggen blijft veel risicovoller dan sparen. En met het
adviezen die niet aansluiten bij de behoeften van
aflossen van je huis of voor je ‘oude dag’ moet je niet te veel risico’s lopen.
op de woningmarkt. Maar op langere
de klant. In de toekomst gaan we de grenzen nog
Een opvatting die klantverlies tot gevolg kan hebben, maar die wel past bij
termijn zijn er andere factoren die
beter bewaken. De kleine lettertjes uitvergroten.
een bank die handelt vanuit de oprechte wens om samen op lange termijn
Dat betekent klanten expliciet op de mindere
meer te bereiken.
een rol spelen.
kanten van een product wijzen. Neem de betaal-
22
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Verkorte jaarrekening 2009 Coöperatieve Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken U.A. gevestigd te ‘s-Hertogenbosch
Balans per 31 december 2009 (na winstbestemming) (Bedragen in duizenden euro’s)
2009
2008
8.101
6.581
Raad van commissarissen drs. P.J.J. de Kubber, voorzitter
Activa
drs. R.M.L. Grether MIM, vice-voorzitter
Geldmiddelen
mr. Th.A.G. Vermeulen, vice-voorzitter
Vorderingen op Rabobank Groep
drs. F.A.J.G. Bastiaanssen-Schreurs BBA
Kredieten aan cliënten
dr. J.C. Dona ir. G.J.P. van Oosten G.I.J. van de Ven
79.360
452.205
2.374.848
2.324.589
Deelnemingen
38.080
18.679
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
13.957
14.283
Overige activa
7.120
10.463
Totaal activa
2.521.466
2.826.800
Directie mr. W.J.J. Louwers AA, directievoorzitter E.P Dissel
Passiva
J.G. de Kinderen MBA
Schulden aan Rabobank Groep
drs. G. Tijdeman RC
Toevertrouwde middelen Overige passiva
Aan de ledenraad,
Algemene reserve
Bijgaand leggen wij u voor de verkorte jaarrekening 2009, voorzien van
Totaal passiva
442.160
708.528
1.909.123
1.952.240
31.117
35.493
139.066
130.539
2.521.466
2.826.800
86.250
102.287
de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen. De verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2009, welke
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen ter inzage ligt ten kantore van de bank. De directie
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
23
Winst-en-verliesrekening over 2009 (Bedragen in duizenden euro’s)
2009
2008
Rentebaten
104.788
144.687
Rentelasten
Baten -64.809
-93.722
Rente
39.979
50.965
Provisies
12.382
12.661
3.173
5.677
76
64
55.610
69.367
Opbrengsten uit deelnemingen Overige baten Totaal baten
Lasten Personeelskosten
21.654
23.426
Coöperatie- en beheerskosten
14.099
15.698
993
402
Afschrijvingskosten Totaal lasten Bedrijfsresultaat vóór toevoeging aan voorziening kredietrisico's
-36.746
-39.526
18.864
29.841
Toevoeging aan voorziening kredietrisico's
-8.104
-7.875
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
10.760
21.966
Belastingen bedrijfsresultaat
-1.833
-4.052
8.927
17.914
8.527
17.514
400
400
Nettowinst Als volgt verdeeld: Toevoeging aan algemene reserve Toevoeging aan Coöperatiefonds
24
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Accountantsverklaring
Aan de Raad van Commissarissen en de Directie van Coöperatieve Rabobank
Oordeel
’s-Hertogenbosch en Omstreken U.A.
Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening.
ACCOUNTANTSVERKLARING Toelichting Opdracht
Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een
Wij hebben gecontroleerd of de in dit verslag opgenomen verkorte jaarrekening
verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten
op pagina 23 tot en met 26 van Coöperatieve Rabobank ’s-Hertogenbosch en
van Coöperatieve Rabobank 's-Hertogenbosch en Omstreken U.A. te
Omstreken U.A. te ‘s-Hertogenbosch over 2009 op de juiste wijze is ontleend
's-Hertogenbosch en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze
aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2009 van Coöperatieve Rabobank
controle de verkorte jaarrekening dient te worden gelezen in samenhang met
’s-Hertogenbosch en Omstreken U.A. te ’s-Hertogenbosch. Bij die jaarrekening
de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons
hebben wij op 3 mei 2010 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt.
daarbij op 3 mei 2010 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring.
De leiding van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opstellen van de
Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.
verkorte jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2009 van Coöperatieve Rabobank ’s-Hertogenbosch en
Utrecht, 18 mei 2010
Omstreken U.A. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening te verstrekken.
Ernst & Young Accountants LLP
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.
w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte jaarrekening op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
25
Advies raad van commissarissen
Aan de ledenraad, Voor u ligt de verkorte jaarrekening 2009. Deze verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2009, welke wij ter voldoening aan het bepaalde in de statuten hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2009 door Ernst & Young Accountants afgegeven accountantsverklaring, stellen wij u voor om de jaarrekening vast te stellen en de bestuurders te dechargeren. Raad van commissarissen
26
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
Rabobank ’s-Hertogenbosch en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
27
www.rabobank.nl/s-hertogenbosch