Toneelhuis - jaarverslag 2009

Toneelhuis - jaarverslag 2009

p. 1

INHOUD Inleiding Artistieke werking 1. Productionele werking – eigen producties 1.1. Guy Cassiers 1.2. Peter Missotten/De Filmfabriek 1.3. Olympique Dramatique 1.4. Wayn Traub 1.5. Lotte van den Berg 1.6. Benjamin Verdonck 1.7. Sidi Larbi Cherkaoui 1.8. Josse De Pauw 1.9. Overzicht nominaties en prijzen 2009 2. Productionele werking: coproducties en samenwerking & netwerking met andere organisaties 3. Receptieve werking 4. Randactiviteiten 5. Kunsteducatieve werking 6. Publicaties 7. Creatieopdracht 8. Internationale werking (zie verkoop en spreiding) 9. Onderzoek en onderzoeksopdrachten 10. Publiekswerking en –werving 11. Evaluatie publiekscijfers 12. Verkoop en spreiding

p.4 p.4 p.10 p.10 p.14 p.15 p.17 p.20 p.22 p.23 p.24 p.30 p.33 p.34 p.35 p.35 p.35 p.35 p.37 p.41 p.43

Zakelijke werking 1. Doelstellingen 2. Realisatie doelstellingen 3. Toelichting bij de afrekening 31/12/2008 4. Personeel 5. Raad van Bestuur

p.45 p.45 p.52 p.64 p.75

Bijlagen Publiekscijfers Chronologisch overzicht voorstellingen Begroting - resultaat 2009 Financieel overzicht producties 2009 Financieel overzicht tournees 2009 Personeel (lonen) Medewerkers (geen lonen) Balans per 31/12/2009 Verslag Paul Merckx & Koen Haspeslagh, accountants Verslag Luc Stammen, bedrijfsrevisor Extract verslag Raad van Bestuur 27/11/2008: goedgekeurde begroting 2009 Extract verslag Raad van Bestuur 15/03/2010: goedgekeurde balans en resultatenrekening 2009

p. 2

INLEIDING 2009 confirmeert de groei die Toneelhuis in het jaarverslag van 2008 kon voorleggen: het toeschouwersaantal stabiliseert zich op 154.139 personen. Voor het eerst wijst de balans een gelijkwaardige verhouding aan tussen publieken die geworven worden voor evenementen in de Bourla en publieken die elders in Belgie en in het buitenland het project van Toneelhuis volgen. Toneelhuis is daarmee goed op weg om zijn oorspronkelijk streven in werkelijkheid om te zetten: tegelijk een theater in de stad én in de wereld te zijn. Op financieel vlak zet de verdere gezondmaking van de financiën zich door zoals voorzien, en tevens wordt er stevig verder gewerkt aan de uitbouw van de organisatie als een adequaat en transparant apparaat voor de groep van Toneelhuismakers die samen het project Toneelhuis uitmaken. Dat Toneelhuis een project is, wordt hoe langer hoe meer opgepikt. Enerzijds scoren de autonome en zeer verscheiden producties van de Toneelhuismakers elk op hun schaal goed; anderzijds begrijpt men Toneelhuis als ‘huis’ hoe langer hoe beter: we stellen immers voor het derde jaar op rij vast dat aandacht voor de individuele makers groeit en dat aandacht voor de ene maker haast als vanzelf aandacht voor andere Toneelhuismakers met zich meebrengt. Toch is Toneelhuis als formule ook voortdurend in beweging: 2009 is het jaar dat drie makers de stap naar een eigen gezelschap zetten of voorbereiden. Lotte van den Berg gaat in op een aanbod vanuit de stad Dordrecht en sticht er haar nieuwe gezelschap OMSK. Ze wordt uitgebreid uitgewuifd in Toneelhuis en we verheugen ons nu al op projecten van OMSK die eenmaal per jaar in Antwerpen te zien zullen zijn. Wayn Traub zet een spectaculair eindpunt achter zijn Wayn Wash trilogie met Maria-Magadalena. Kort daarop start hij de voorbereidingen voor zijn nieuwe gezelschap Service to Others dat inmiddels ook subsidies toegezegd kreeg. Voor beide makers geldt dat hun passage in Toneelhuis van wezenlijk belang is geweest: de schaal, de reikwijdte en het artistieke gehalte van hun werk is substantieel gegroeid, en de mogelijkheden die ze daarmee elders hebben, zijn navenant toegenomen. Met Sidi Larbi Cherkaoui wordt een nieuwe overeenkomst gemaakt: hij is per 1 januari 2010 Toneelhuismaker af maar komt met zijn nieuwe gezelschap Eastman in residentie in Toneelhuis tot het eind van 2012. Zo kunnen we – met wederzijds respect voor de autonomie - samen werken aan de verdere uitbouw van een oeuvre, een plek, een context en vooral een publiek voor deze veelzijdige danser-choreograaf. In diezelfde golf van verandering starten ook de concrete gesprekken op met de twee nieuwe Toneelhuismakers, Abke Haring en Bart Meuleman: wat zijn hun plannen, hun verlangens? Welke strategieën zetten we samen met hen uit op de maat van hun toekomstig werk? Resultaat daarvan hopen we te kunnen voorleggen in het jaarverslag van 2010. Kortom, Toneelhuis is en blijft in flux. Als theater in de stad én de wereld, eens te meer in 2009 en met hoopvolle vooruitzichten voor 2010.

p. 3

ARTISTIEKE WERKING 1. Productionele werking – eigen producties 1.1. Guy Cassiers Voor Guy Cassiers is 2009 een zeer productief jaar. Zijn eerder gemaakte Triptiek van de macht en Bezonken rood blijven flinke reeksen spelen in binnen- en buitenland. Intussen werkt hij aan drie nieuwe creaties: in februari maakt hij een voorstelling op de bescheiden schaal van Monty, De rechter en de beul. In mei creëert hij een muziektheatervoorstelling op de schaal van De Munt, House of Sleeping Beauties, om het jaar te eindigen met een theatervoorstelling pur sang, Onder de vulkaan.

CREATIES De rechter en de beul In de schaduw van Louis Paul Boon, Richard Minne en andere literatoren schrijft de Gentse journaliste en romanschrijfster Janine de Rop (1927) een bescheiden oeuvre bij elkaar. Vanuit haar persoonlijke betrokkenheid behandelt ze in De rechter en de beul (1970) het probleem van handicap en euthanasie, tegen de achtergrond van de euthanasiemaatregelen in NaziDuitsland. Dit boek zou in die schaduw gebleven zijn ware het niet dat Marc Cosyns, praktiserend huisarts en verbonden aan de Universiteit Gent, er niet de aandacht van Guy Cassiers op vestigde. Cosyns heeft inmiddels een waslijst publicaties op zijn naam staan omtrent euthanasie, palliatieve zorg, en de grijze zones in de wet. Cassiers stelde voor aan Cosyns om zelf de rol van Martin Herzlinger te spelen: een man die in een nietsontziende bekentenis terugkijkt op zijn leven. Toneelhuis en Monty coproduceren De rechter en de beul, een voorstelling die tot stand komt als antwoord op Monty’s oproep aan regisseur Guy Cassiers om terug te keren naar de intimiteit van de kleine zaal. Het is Monty’s hoogsteigen invulling van de uitwisseling die Antwerpse Kleppers beoogt. Cassiers heeft met dit project op de eerste plaats de bedoeling om deze delicate problematiek onder de aandacht te brengen. Daartoe worden aansluitend op de voorstelling ook vier uitgebreide nabesprekingen opgezet met specialisten terzake, waardoor het hele palet van meningen omtrent euthanasie, wilsbeschikking, palliatieve zorg… aan bod kan komen. Toch blijkt de voorstelling als artistiek project zelf ook stand te houden. Daarvoor zorgt – naast de bijzondere inspanning van Marc Cosyns – de geheel eigen vormtaal van Cassiers, live videoprojecties incluis. Omdat de voorstelling als thematisch en ad hoc project is opgezet, wordt van meet af aan beslist om ze als eenmalig event te behouden en ze niet te laten reizen. Première 4 februari 2009 5, 6, 7 februari 2009 in Monty, Antwerpen

TEKST NAAR DE RECHTER EN DE BEUL, JANINE DE ROP BEWERKING GUY CASSIERS, MARC COSYNS, ERWIN JANS SPEL MARC COSYNS MET DANK AAN PETER MISSOTTEN COPRODUCTIE Toneelhuis, Monty

Deze kleine, intelligente en indringende voorstelling verdient groter publiek. – Karin Veraart, De Volkskrant, 9 februari, 2009 De rechter en de beul is een mooie, kleine voorstelling geworden, die zeer goed weergeeft waar bepaalde mensen hun radicale ideeën vandaan halen, hoe zoiets groeit en hoe na de feiten wordt omgegaan met schuldgevoel. – Ines Minsten, Theatermaggezien.be, 26 februari 2009

p. 4

House of the Sleeping Beauties Na het succesvolle The Woman Who Walked into Doors (2001) werken componist Kris Defoort en regisseur Guy Cassiers opnieuw samen aan een operaproject. Hun vertrekpunt is het boek House of the Sleeping Beauties (1961) van de Japanse auteur en Nobelprijswinnaar Yasunari Kawabata. Het boek vertelt de opeenvolgende bezoeken van de oude heer Eguchi aan een vreemd en teder bordeel waar oudere mannen de nacht kunnen doorbrengen en zich in bed kunnen aanvleien tegen de warme lichamen van door slaapmiddelen verdoofde, zeer jonge meisjes: een verhaal over afscheid nemen, ouderdom en dood. Dirk Roofthooft en Katelijne Verbeke spelen. De voorstelling creëert meteen vanaf het begin haar eigen codes, met personages die zowel een theatrale als een muzikale verschijning hebben. Dat levert een intrigerend geheel aan spelmogelijkheden op en het versterkt bovendien de droomachtige atmosfeer die dit huis van schone slaapsters – alle vertolkt door één danseres - beheerst. Zo ontstaat een zeer impressionistisch palet dat de subtiliteit van Kawabata’s roman bijzonder dicht benadert. Première 8 mei 2009 Tournee tot oktober 2009

MUZIEK KRIS DEFOORT LIBRETTO GUY CASSIERS, KRIS DEFOORT, MARIANNE VAN KERKHOVEN NAAR YASUNARI KAWABATA REGIE GUY CASSIERS MUZIKALE LEIDING PATRICK DAVIN DRAMATURGIE MARIANNE VAN KERKHOVEN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI STIJLCONCEPT & VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, ARJEN KLERKX LICHTONTWERP ENRICO BAGNOLI VIDEO ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN SPEL DIRK ROOFTHOOFT, KATELIJNE VERBEKE ZANG BARBARA HANNIGAN, OMAR EBRAHIM KOOR SUSANNE DUWE, ALICE FOCCROULE, SUSANNE HAWKINS, ELS MONDELAERS DANS KAORI ITO ENSEMBLE ASKO | SCHÖNBERG PRODUCTIE LOD (Gent), Toneelhuis (Antwerpen), La Monnaie/De Munt (Brussel) COPRODUCTIE Grand Théâtre de Luxembourg, Asko|Schönberg (Amsterdam, NL), Musica - festival international des musiques d’aujourd’hui de Strasbourg (FR), La Filature (Mulhouse, FR), Operadagen Rotterdam

De verwachtingen waren hoog gespannen voor House of the sleeping beauties, de tweede opera van Guy Cassiers en Kris Defoort. Het resultaat ontgoochelt niet. - Maarten Beirens voor De Standaard, 11 mei 2009 House of the Sleeping Beauties is een voorstelling van een onderkoelde schoonheid. De kostuums zijn verbluffend, het decor stijlvol sober, de video is prachtig. Maar het is er ook één waarbij je niet onmiddellijk de vinger op de essentie kunt leggen. Lucas Huybrechts voor Knack, 20 mei 2009 Au-delà de la beauté des images qui poursuivent le spectateur jusque dans sa mémoire, ce spectacle magnifique demeure un ovni, un objet musical et théâtral inclassable. - Serge Martin voor Le Soir, 11 mei 2009

p. 5

Onder de vulkaan Er zijn weinig boeken in de wereldliteratuur die zo scherp, zo genadeloos, zo fascinerend en zo schrijnend het hallucinante universum van een dronkaard hebben beschreven als Onder de vulkaan van Malcolm Lowry. In een klein Mexicaans stadje in de schaduw van twee vulkanen, de Popocatepetl en de Ixtaccihuatl, zakt de dronken consul steeds dieper weg in de afgrond. Het verhaal speelt zich af aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald op de tweede november, de Dag van de Doden, die in Mexico op een bijzondere manier gevierd wordt. Toch is de roman veel meer dan een boek over dronkenschap. Onder de vulkaan is ook het ontroerende verhaal van een onmogelijke liefde, over twee mensen die evenveel van elkaar houden als ze elkaar haten. Het verhaal vertelt over de fatale laatste dag uit hun beider leven. Tegelijk is het een boek over de teloorgang van politieke idealen. Terwijl de personages ten onder gaan, explodeert de taal in zuivere poëzie. De visionaire beelden die opgeroepen worden in het delirium van de consul geven Guy Cassiers en co de kans om nieuwe visuele technieken in te zetten. Voor deze voorstelling maakten zij opnames op locatie in Mexico. Josse De Pauw bewerkt de roman tot een theatertekst en speelt de consul. In de tekstbewerking van Onder de vulkaan werden meteen vier mooie rollen gecreëerd voor vier stevige acteurs. Tegen het canvas van een broeierig Mexico – geschapen door de vernuftige beeldprojecties van Guy Cassiers – konden de acteurs volledig inzoomen op de emoties en gemoedstoestanden die hen beheersen en die uiteindelijk het lot van hun personages zullen bepalen. Onder de vulkaan levert een heerlijke rits theatermomenten op waar tekst en spel, vorm en inhoud, woord en beeld schijnbaar moeiteloos in elkaar schuiven en de toeschouwer verbluft achterlaten. Première 24 september 2009 Tournee september – december 2009

REGIE GUY CASSIERS TEKST JOSSE DE PAUW NAAR DE ROMAN VAN MALCOLM LOWRY DRAMATURGIE ERWIN JANS SPEL KATELIJNE DAMEN, JOSSE DE PAUW, BERT LUPPES, MARC VAN EEGHEM STIJLCONCEPT & VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMONTWERP KATELIJNE DAMEN ASSISTENTIE BEELDMONTAGE FREDERIK JASSOGNE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville Paris (FR) / Festival d’Automne à Paris (FR), MC2 Grenoble (FR), Théâtre du Nord Lille (FR), Maison de la Culture d’Amiens (FR), Le Volcan Scéne Nationale du Havre (FR), La Comédie de Reims (FR)

Josse De Pauw vertolkt op weergaloze wijze de consul: geen verlopen dronkelap maar een intelligente figuur die zijn waardigheid en gevoel voor humor behoudt, ook al raakt zijn denken geleidelijk aan steeds meer vertroebeld door de drank Liv Laveyne, De Morgen, 1 oktober 2009 Onder de vulkaan is daad van moed (*****) - Kester Freriks, NRC Handelsblad,25 september 2009 Guy Cassiers a l’art d’être infidèle. Il n’y a plus de raison de s’astreindre à la rigidité du théâtre. Sous le volcan en est une illustration remarquable. - Brigitte Salino, Le Monde, 26 september 2009 So striking at every level that the set, the sound and the cast each deserve star billing - Clare Shine, Financial Times, 16 oktober 2009

p. 6

HERNEMINGEN De Geruchten (2008) Zie onder Olympique Dramatique

Mefisto for ever (2006) Voor Mefisto for ever bewerkte schrijver Tom Lanoye de roman Mephisto van Klaus Mann. De roman die in 1936 verscheen is een (biografische) afrekening van Klaus Mann met een acteur- theaterdirecteur die collaboreerde met het nazi-regime. De voorstelling vertrekt vanuit een duidelijke historische situatie. Nadat extreem-rechts aan de macht komt, bezint een theatergezelschap zich over hoe het nu verder moet. Sommigen besluiten om weg te gaan, anderen blijven. Kurt Köpler besluit om de strijd van binnenuit te voeren. Schoonheid is het wapen van de kunstenaar. Maar hoe lang kan je dat volhouden? Waar eindigt de strategie en waar begint het fatale compromis? Guy Cassiers en Tom Lanoye werkten Mephisto om tot een eigentijdse fabel over kunst en politiek, integriteit en verraad, passie en opportunisme. Mefisto for ever mengt de satirische ernst van Tom Lanoye, de technologische theatraliteit van Guy Cassiers en een sterke cast tot een explosieve cocktail. Theater van nu over nu. Internationale tournee januari 2009

REGIE GUY CASSIERS TEKST TOM LANOYE VRIJ NAAR KLAUS MANN SPEL KATELIJNE DAMEN, GILDA DE BAL, JOSSE DE PAUW, VIC DE WACHTER, SUZANNE GROTENHUIS, ABKE HARING, DIRK ROOFTHOOFT, MARC VAN EEGHEM DRAMATURGIE CORIEN BAART, ERWIN JANS SCENOGRAFIE MARC WARNING STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN MET DANK AAN KATELIJNE VERBEKE, ARIANE VAN VLIET, STEFAN PERCEVAL, PETER GORISSEN PRODUCTIE Toneelhuis

Dit is theater zoals we zelden te zien krijgen, gewoonweg prachtig om naar te kijken en verrassend bijtend actueel. - Pol Arias, Radio 1, 23 oktober 2006 Lanoye zet kwaad op kilometers afstand - Wilfred Takken, NRC Handelsblad, 23 oktober 2006 Theater met zóveel rijkdom en noodzaak, maakt sprakelozen van ons allen. - Loek Zonneveld, De Groene Amsterdammer, 3 november 2006

Wolfskers (2007) Voor het tweede deel van de trilogie baseert Guy Cassiers zich op drie films van de Russische cineast Aleksandr Sokurov over Lenin (Taurus), Hitler (Moloch) en Hirohito (The Sun). In Wolfskers snijdt Guy Cassiers, in samenwerking met schrijver Jeroen Olyslaegers, deze drie filmscenario’s door elkaar en volgt de drie hoofdfiguren gedurende een dag in hun leven. De enscenering van Cassiers toont de machthebber als perverse kunstenaar, maar op het ogenblik dat de façade reeds aan het afbrokkelen is. De drie hoofdfiguren zijn statisch. Het is hun ‘hofhouding’ die voortdurend in beweging is. De drie hofhoudingen worden door eenzelfde groep acteurs gespeeld: zij vormen het dynamische element van de voorstelling. Dominique Pauwels tekent opnieuw voor de muziek. Wolfskers toont hoe de macht als een sluipend gif werkt op zowel de machthebbers als hun omgeving. Internationale tournee januari 2009

REGIE GUY CASSIERS TEKSTADVIES TOM LANOYE TEKST GUY CASSIERS, ERWIN JANS, JEROEN OLYSLAEGERS NAAR YURY ARABOV / ALEKSANDR SOKUROV SPEL GILDA DE BAL, VIC DE WACHTER, SUZANNE GROTENHUIS / VEERLE EYCKERMANS, JOHAN LEYSEN, MARC VAN EEGHEM, DRIES VANHEGEN, JOS VERBIST, MICHAËL VERGAUWEN MUZIEK DOMINIQUE PAUWELS STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX ONTWERP VIDEOSCHERMEN PETER MISSOTTEN | DE FILMFABRIEK VIDEO IEF SPINCEMAILLE KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN MET DANK AAN: CHRISTELIJKE MUTUALITEIT/THUISZORGWINKEL (ANTWERPEN) PRODUCTIE Toneelhuis / COPRODUCTIE LOD p. 7

Wolfskers is een verrukkelijke kluif materiaal, dat een belangwekkend thema als politiek op de agenda brengt. - Geert Sels, De Standaard, 13 oktober 2007 On retrouve avec plaisir, voire fascination, l’univers envoûtant de Cassiers, sa science de la pulsation lente et la délicatesse avec laquelle il dirige une troupe comme il en existe peu en Europe. - Réné Solis, La Libération, 7 juli 2008

Atropa. De wraak van de vrede (2008) Atropa. De wraak van de vrede, grijpt terug op de moeder aller oorlogen: de Trojaanse oorlog. Tom Lanoye en Guy Cassiers concentreren zich daarbij op Agamemnon, de Griekse opperbevelhebber, en de vrouwen die hij tot slachtoffer maakt. In een onverwacht en krachtig nieuw einde confronteren deze vrouwen Agamemnon met het ultieme failliet van zijn macht. Voor Agamemnons argumenten ging Lanoye te rade bij de speeches van George W. Bush en Donald Rumsfeld; de logique de guerre is immers van alle tijden. BENEFIETVOORSTELLING: Atropa. De wraak van de vrede ten voordele van Artsen Zonder Grenzen Zaterdag 5 september, 20u in Toneelhuis (Bourla) De volledige speelreeks van 2 tot 5 september staat in het teken van Artsen Zonder Grenzen t.v.v. Haiti In samenwerking met Artsen Zonder Grenzen organiseert Toneelhuis op zaterdag 5 september een benefietavond. De inkomsten van de voorstelling Atropa. De wraak van de vrede gaan integraal naar projecten die door Artsen Zonder Grenzen worden ondersteund.

2 t/m 5 september in de Bourla

REGIE GUY CASSIERS TEKST TOM LANOYE VRIJ NAAR EURIPIDES, AISCHYLOS, GEORGE W. BUSH, DONALD RUMSFELD, CURZIO MALAPARTE BEWERKING GUY CASSIERS, ERWIN JANS, TOM LANOYE DRAMATURGIE ERWIN JANS SPEL KATELIJNE DAMEN, GILDA DE BAL, VIC DE WACHTER, ABKE HARING, MARLIES HEUER, ARIANE VAN VLIET STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN ZANG MARIANNE POUSSEUR PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville, Paris / Festival d’Automne à Paris (FR), MC2 Grenoble (FR), Linz09 Cultural Capital (AT), deSingel Antwerpen (BE), Festival d’Avignon (FR), Grand Théâtre de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d’Amiens (FR)

Dit slotdeel van de Triptiek van de macht is verplicht toneelvoer voor iedereen met ambitie.’ – Wouter Hillaert, De Morgen, 17 mei 2008 Een prachtcast in een voorstelling die naar adem doet happen. Ongenadig hard, buitengewoon aangrijpend. - Geert Sels, De Standaard, 17 mei 2008 Tegen de achtergrond glijden filmbeelden voorbij in een vaak adembenemende kleur en schoonheid. - Kester Freriks, NRC Handelsblad, 19 mei 2008 Guy Cassiers clôt avec maestria son “Triptyque du pouvoir” - Fabienne Darge, Le Monde, 12 juli 23008 Le choc sublime d’”Atropa” - Guy Duplat, La Libre Belgique, 14 juli 2008

p. 8

Bezonken rood (2004) Bezonken rood, naar de gelijknamige roman van Jeroen Brouwers, is een rouwzang op de gestorven moeder en een herinnering aan de Jappenkampen tijdens WOII. Guy Cassiers ensceneerde dit harde en tegelijkertijd ontroerende verhaal over de onmogelijke herinnering en het evenzo onmogelijke vergeten met Dirk Roofthooft in een glansrol. Dirk Roofthooft speelt deze monoloog in het Nederlands, Frans, Engels en Spaans. Bezonken rood, de Nederlandstalige versie, was de vorige jaren te zien in Vlaanderen en Nederland en werd geselecteerd voor het Theaterfestival Vlaanderen 2005. Als Rouge décanté, de Franstalige versie, kende de voorstelling een succesvolle Franse première op het Festival van Avignon 2006, en speelde in een aantal Franse theaters en op het Festival TransAmériques 2007 in Montréal (CA). De Engelstalige versie Sunken Red was te zien op het Theater Spektakel van Zürich in 2005, in het Poolse Wroclaw (2009) en in het legendarische Brooklyn Academy of New York (2008). Rouge décanté en Sunken Red zetten hun succesvolle tournee verder in Frankrijk, Italië en Turkije. Rojo reposado, de spaanstalige versie, werd met veel lof onthaald in Madrid en maakt einde 2010 een tournee doorheen Spanje.

NAAR DE ROMAN VAN JEROEN BROUWERS TEKSTBEWERKING CORIEN BAART, GUY CASSIERS, DIRK ROOFTHOOFT REGIE GUY CASSIERS SPEL DIRK ROOFTHOOFT DRAMATURGIE CORIEN BAART, ERWIN JANS DECOR-, VIDEO- & LICHTONTWERP PETER MISSOTTEN | DE FILMFABRIEK KOSTUUMS KATELIJNE DAMEN REALISATIE VIDEO ARJEN KLERKX GELUIDSONTWERP DIEDERIK DE COCK COPRODUCTIE Toneelhuis & ro theater (NL)

Internationale tournee van Sunken Red, Rojo reposado en Rouge décanté in april, oktober en november 2009 Met Bezonken rood laat Guy Cassiers weer beter dan ooit tevoren zien hoe ongeëvenaard indringend theater kan zijn. (…) Roofthoofts talent staat op eenzame hoogte. Zoals hij zinnen kan laten wegdwarrelen en gefluisterde woorden in de lucht kan laten hangen, dat is puur meesterschap.’ – Wijbrand Schaap, Rotterdams Dagblad, 1 januari 2004 Rouge décanté unit la beauté plastique, le frisson de l’indicible et la virtuosité d’un comédien : bouleversant ! – Michèle Friche, Le Soir, 10 april 2008 Roofthooft brengt het in een wonderbaarlijk Spaans, dat hij leerde in een Andalusische productie. Hij lijkt helemaal niet te acteren. Een prachtprestatie! – Javier Vallejo, El País, 4 oktober 2009

p. 9

1.2. Peter Missotten/De Filmfabriek Door een speling van de planning maakte Peter Missotten/De Filmfabriek in 2009 geen nieuwe productie. 2008 bracht twee producties van De Filmfabriek, met name De zingende vergeetput en De wilde wilde weg. Beide projecten zijn geconcipieerd als locatieproject en reizen in die hoedanigheid niet. In maart 2010 volgt De indringer.

1.3. Olympique Dramatique Voor de vier acteurs van Olympique Dramatique is 2009 een druk jaar, met twee grootschalige, nieuwe projecten. Met Adams appels gooien ze zich met een uitgebreide cast op het genre van de musical. In Titus Andronicus meten ze zich – samen met een aantal kompanen van de KVS - met Shakespeare. Intussen hernemen ze De geruchten.

CREATIES Adams appels Ex-gevangene en neonazi Adam O. Petersen volgt een re-integratieprogramma in de leefgemeenschap van Ivan, een geestelijke met een onwankelbaar geloof in de mens. Op Ivans vraag om zich een positief doel te stellen, antwoordt Adam dat hij een taart zal bakken met de appels uit Ivans tuin. Dat blijkt niet zo eenvoudig. Naast de kleptomaan-verkrachter Gunnar, de gangster Khalid, de zwangere alcoholica Sarah en een verbouwereerde skinheadbende komt ook de duivel roet in het eten gooien. Of is het God? Adams appels is de eerste samenwerking tussen Olympique Dramatique en Dominique Pauwels (LOD), die eerder al de muziek componeerde voor Onegin en Wolfskers. Samen bewerken ze dit gitzwarte filmscenario van de Deense Oscarwinnaar A.T. Jensen tot een musical. Aangevuld met Annet Malherbe, Koen De Graeve, vier jonge acteurs, een danseres en een stel muzikanten nemen de Olympiquers u mee op een krankzinnige trip door de wereld van goed en kwaad, waarbij geen enkele overtuiging overeind blijft. Deze creatie is een behoorlijke uitdaging op alle vlakken: Sidi Larbi Cherkaoui ontwerpt een aantal choreografieën die van de acteurstroep flink wat concentratie en fysieke conditie vergen. Voeg daarbij de reeks liedjes die Dominique Pauwels voor hen schrijft. En het wordt meteen duidelijk dat de voorbereiding van deze productie alleen al van een heel bijzondere aard is. Doorheen dat alles zijn in het eindresultaat van Adams appels alle elementen van de typische Olympiquesignatuur aanwezig: humor met een zwart kantje, pure fun en aanstekelijke energie, spel dat zich ook als toneelspel laat ontmaskeren, met een vette knipoog richting publiek… Het is er allemaal in Adams appels en dat kan het publiek erg bekoren. Première 29 mei 2009 Tournee september 2009 – februari 2010

NAAR HET SCENARIO VAN ANDERS THOMAS JENSEN MUZIEK DOMINIQUE PAUWELS VAN EN MET KOEN DE GRAEVE, TOM DEWISPELAERE, BART HOLLANDERS, ANNET MALHERBE, LAURA NEYSKENS, MATTEO SIMONI, STIJN VAN OPSTAL, GEERT VAN RAMPELBERG, RIK VERHEYE, TOM CALLENS, ALAN GEVAERT, BART MARIS, FILIP WAUTERS, MAYA SEPARA DRAMATURGIE ELLEN STYNEN SCENOGRAFIE PETER MISSOTTEN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI, IRIS BOUCHE, LAURA NEYSKENS GELUIDSDECOR & -TECHNIEK DIEDERIK DE COCK LICHTONTWERP MARK VAN DENESSE KOSTUUMONTWERP LIES VAN ASSCHE MET DANK AAN STEF AERTS, JAN BIJVOET, KOEN HAAGDORENS PRODUCTIE TONEELHUIS & LOD

Toneelhuis en LOD zijn erin geslaagd water en vuur in een hand te dragen. - Redactie Knack, 31 mei 2009 Dosis luchtigheid maakt zware musical aanstekelijk - Karin Veraart, Volkskrant, 2 juni 2009 Consistent verhaal, goede muziek en heel veel spelplezier. Een plezier om te bekijken! - Johan Thielemans, Radio 1, Mezzo, 1 juni 2009 Adams appels is een fascinerende, gewaagde voorstelling geworden die speelt met de grenzen tussen musical, muziektheater en theater. - Karlien Vanhoonacker, deredactie.be, 2 juni 2009 Dominique Pauwels becommentarieert de banaliteit van de muziek ironisch in de begeleiding en is er in de ‘wervelende’ dansstukken altijd wel een onzinnigheid of een donker element. - Stephan Moens, De Morgen, 4 juni 2009

p. 10

p. 11

Titus Andronicus. Komedie van het bloed Oorverdovend kabaal Onbetrouwbare stiltes Huichelachtige stiltes De obsceniteiten vliegen je om de oren in Titus Andronicus, veruit het meest beestachtige stuk van Shakespeare. Het is heerlijk vuil en amusant grof, een wreedaardige ode aan de lelijkheid. Politiek gekonkel, rabiaat racisme, onversneden krankzinnigheid en een goede dosis kannibalisme. Er wordt gemoord, verkracht en verminkt dat het een lieve lust is. De moderne lezer leest het stuk met dezelfde afschuw als waarmee hij het wereldnieuws zou bekijken. Welkom in de hel, dus. Een hel bevolkt door immorele monsters die lijden en doen lijden. Olympique Dramatique en KVS slaan de handen in elkaar voor een zalig anarchistische dissertatie over geweld, een zwarte meedogenloze punkvoorstelling in de onsterfelijke verzen van de bard. KVS-regisseur Raven Ruëll staat van meet af aan voor een bijzondere serie uitdagingen: een van Shakespeare’s meest bloedige stukken geloofwaardig op scène brengen, in een taal die slechts met veel inspanning naar hier en nu te hertalen is, met een groep excellente acteurs die stuk voor stuk ook sterke regie-inzichten aandragen. Met Titus Andronicus is hij erin geslaagd om al die input, die alleen al qua spel behoorlijk verscheiden is, tot één groot en bijzonder rijk geheel te herkneden. Een geheel waarin elk acteur zich als een vis in het water lijkt te voelen, iets wat door het publiek meteen opgepikt wordt. Een geslaagde samenwerking tussen twee stadstheaters, gedragen door de gedeelde interesses van Olympique Dramatique en Raven Ruëll. Première 6 november 2009, KVS BOL, Brussel Van 6 november tot 5 december in Brussel en Gent In de Bourla van 9 t/m 19 december 2009

NAAR TITUS ANDRONICUS VAN WILLIAM SHAKESPEARE VAN EN MET KOEN DE GRAEVE, GUY DERMUL, WOUTER HENDRICKX, RAVEN RUËLL, BEN SEGERS, WILLY THOMAS, STIJN VAN OPSTAL, GEERT VAN RAMPELBERG, JEROEN VANDER VEN, MIEKE VERDIN, GREET VERSTRAETE DRAMATURGIE HILDEGARD DE VUYST, ELLEN STYNEN SCENOGRAFIE HERMAN SORGELOOS LICHTONTWERP HARRY COLE KOSTUUMS ILSE VANDENBUSSCHE PRODUCTIE KVS, Toneelhuis

De voorstelling dendert als een trein voorbij, en dat ligt voornamelijk aan het felle spel dat de acteurs leveren - Liv Laveyne, De Morgen, 9 november 2009 De indrukwekkende vertolking van vooral Willy Thomas geeft Titus’ wanhoop zoveel spankracht mee dat zijn woorden blijven nazinderen - Jan De Smet, Knack, 8 november 2009 We zullen altijd geweldfantasieën hebben. Als je ze verdringt, verdring je een stuk van je menselijkheid. - Dorien Knockaert, De Standaard, 5 november 2009 De pas afgestudeerde Verstraete blijkt een revelatie in dit stuk - Ellen Maerevoet, DeRedactie.be, 12 november 2009

p. 12

HERNEMING De geruchten Na drie jaar verschijnt René Catrijsse, deserteur uit een koloniale oorlog, opnieuw in zijn dorp Alegem. Het is het begin van een reeks vreemde incidenten met fatale gevolgen voor zowat iedereen die met hem te maken heeft. De pest trekt door Alegem: een mysterieuze ziekte zaait dood en verderf. Nog sneller verspreiden zich de geruchten. Het wordt onmogelijk om waarheid en leugen, feit en ictie, cafépraat en nieuwsbericht nog langer van elkaar te onderscheiden. Langzaam valt de dorpsgemeenschap uit elkaar in een bizarre verzameling van ontregelde individuen, geheime misdaden en wanhopige verlangens. Meesterlijk, met spot en mededogen, schetst Hugo Claus een grappig en ontstellend beeld van de onderbuik van Vlaanderen, met zijn verdrongen trauma’s en zijn onuitgesproken begeertes. Olympique Dramatique en Guy Cassiers maken van Alegem een Vlaamse Twin Peaks. maart 2009 Bourla en tournee

NAAR HUGO CLAUS VAN EN MET GUY CASSIERS, KATELIJNE DAMEN, TOM DEWISPELAERE, BEN SEGERS, LIESA VAN DER AA, MARC VAN EEGHEM, STIJN VAN OPSTAL, GREET VERSTRAETE STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS ILSE VANDENBUSSCHE MET DANK AAN GEERT VAN RAMPELBERG, THEATER ZUIDPOOL, KLEIN SEMINARIE-ROESELARE, LAIKA VZW-ANTWERPEN, NATIONALE BANK VAN BELGIË, CC MORTSEL PRODUCTIE TONEELHUIS

Claus, Cassiers en spelers laten met mededogen en humor een zowel kwetsbare als keiharde gemeenschap zien en de tijdloze, verwoestende kracht van geruchten. - Karin Veraart, De Volkskrant, 19 januari 2008 Slim is het woord voor dit stuk, dat de kijker met veel humor naar ontroerende en verwarrende scènes loodst. - Mark Cloostermans, De Standaard, 19 januari 2008

p. 13

1.4. Wayn Traub Wayn Traub rondt het derde deel van zijn Wayn Wash-trilogie af. Daarmee sluit hij ook zijn periode bij Toneelhuis af. Vanaf 1 januari 2010 gaat hij aan de slag met zijn nieuwe gezelschap Service to Others, dat inmiddels erkend en gesubsidieerd wordt door de Vlaamse Gemeenschap.

Maria-Magdalena Maria-Magdalena is – na Maria-Dolores en Jean-Baptiste - het langverwachte derde deel van de Wayn Wash-trilogie. Cinema-opera: dat was de naam die Wayn Traub gaf aan zijn eigenzinnige combinatie van theater, videobeelden en muziek. Een decennium lang is hij blijven sleutelen aan deze theatrale vorm. Alles komt nu samen in het derde deel van de trilogie dat opnieuw film en theater combineert. Een groot deel van de filmbeelden draaide Wayn Traub in China met maar liefst 57 acteurs en danseressen en een 40-tal figuranten. Zhibo Zhao, één van China’s sterdanseressen, en zanger Gabriel Rios spelen een onverwachte rol in de film. Het Noorse technowonder Jåån Hellkvist schreef de score. Als sjamaan-zanger Ioqanan staat Wayn Traub alleen op het toneel. Via videobeelden, flarden verhaal en rituele aanroepingen en songs tovert hij een wereld tevoorschijn van agressie, snelheid, nachtleven, verleiding, bloed, depressie, angst en verlangen naar schoonheid en samenhang. Een mes schittert in het maanlicht en af en toe weerklinkt de lach van een demon. Met Maria-Magdalena slaagt Wayn Traub er – na een jaar van intensief filmen, monteren en repeteren – in om zijn idee in zijn meest pure en heldere vorm op de theaterscène te brengen: een ronde draaischijf (met in het midden een filmprojectievlak en met vloercirkels die ronddraaien op verschillende snelheden) brengt de verschillende “persona’s” die acteur Wayn Traub op scène aanneemt in contact met de personages en verhaallijnen op film. Als in een caleidoscoop wervelen deze personages en verhaallijnen om elkaar en om Wayn Traub heen, moeiteloos heen en weer springend in tijd en ruimte. Hier en ginds, nu en vroeger, spel en zang, objecten op scène en objecten in de film, tekst en beeld laten zich als in een fantasma aan elkaar schakelen. Na deze productie sluit voor Wayn Traub een periode van theater maken af. Met Service to Others zal hij andere doelen najagen, voor nieuwe publieken. Première 2 april 2009 Internationale tournee augustus t/m december 2009

CONCEPT, SCENARIO, REGIE EN SPEL WAYN TRAUB TEKSTAANVULLINGEN JEROEN OLYSLAEGERS MUZIEK JÅÅN HELLKVIST SPEL IN DE FILM PATRICK BEBI, ANDRIAN FISHER, LI MO, SIMONNE MOESEN, ANDY NG, WENXING OYANG, OMAR PORRAS, GABRIEL RIOS, LOTTE VERBEEK, JIA WANG, SHIYUN WANG, YINGYU WANG, ANDREW WISE, ZHAO ZHIBO, E.A. CAMERA ARNOUT ANDRÉ DE LA PORTE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville, Parijs (FR), Teatro de la Laboral - Ciudad de la Cultura, Gijón (ES), Productiehuis Rotterdam (Rotterdamse Schouwburg (NL) , ILT09 - Internationalt Levende Teater/Kulturhus Århus(DK), Theaterfestival Boulevard, ‘s-Hertogenbosch (NL), ThePlanetArtdirectors (BE)

Met Maria-Magdalena levert Wayn Traub het sluitende bewijs dat hij een van de meest intrigerende theatermakers in Vlaanderen is! - Liv Laveyne, De Morgen,

p. 14

1.5. Lotte van den Berg Lotte van den Berg heeft sinds 1 januari 2009 haar eigen gezelschap in Dordrecht, Omsk. Met Omsk zal Lotte van den Berg regelmatig te gast zijn in Bourla. Bij wijze van afscheid brengen we in Toneelhuis in het najaar van 2009 een flink deel van het werk dat ze tussen 2006 en 2009 gemaakt heeft in één week samen. Die week geeft een treffend beeld van Lotte van den Bergs parcours in Antwerpen. Veel trouwe fans kwamen haar werk opnieuw bekijken, samen met het nieuwe werk, Het verdwalen in kaart, dat ze uit Dordrecht meebracht. Zeker het professionele publiek bleek deze kans tot synthese bijzonder te waarderen, wat vervolgens leidde tot heel wat nieuwe invitaties voor Lotte van den Berg en haar nieuwe gezelschap.

HERNEMINGEN Stillen (2006) Stillen gaat over lichamen die elkaar nodig hebben. Om te eten, om te drinken, om te vrijen en te huilen. Op de scène een oude man, een jong meisje, een jongen. Een oude vrouw, een jonge vrouw. Elk lichaam zijn eigen herinneringen. Elk lichaam op zoek. Stillen gaat over onrustige lijven, trillend en bevend. Over stelpen en zogen, over het lessen van dorst. Lichamen stoten tegen andere lichamen. Ze verliezen zich in elkaar en scheuren zich los. Een voorstelling over de troost van de aanraking. Over de pijn van steeds weer alleen. 10, 11, 12 september 2009 in de Bourla tournee september 2009

REGIE LOTTE VAN DEN BERG SPEL LUC BOYER, ANNALISA DEROSSI, HENDRIK AERTS, GERINDO KAMID KARTADINATA, LUCIA MEEUWSEN, EMMA SIMONS, FLO STEENO DRAMATURGIE SUZANNE JAESCHKE SCENOGRAFIE DRIES VERHOEVEN LICHT JORG BITTNER KOSTUUMS MAGDALENA MUSIAL PRODUCTIE Toneelhuis, Sophiensaele (DE) COPRODUCTIE Productiehuis Rotterdam (Rotterdamse Schouwburg) (NL)

Hoeveel woorden heb je nodig om iemand te omarmen of compleet af te wijzen? Geen, toont Lotte van den Berg met zes erg verschillende acteurs in Stillen. De impact is des te groter. - Wouter Hillaert, De Morgen, 22 november 2006 Sorgfältig choreographiert, erzählen die sechs archetypischen Figuren, die Kindheit, Erwachsenen- und Greisenalter von Mann und Frau versinnbildlichen, mehr über ein ganzes Leben als manches fünfaktige Drama. - Berliner Morgenpost, 28 oktober 2006 Wars van enig goedkoop sentiment of overrompelende pathetiek ademt Stillen een subtiele schoonheid uit die van binnenuit komt en daar ook weer bezinkt. - Daniëlle De Regt, De Standaard, 21 november 2006 A virtuosic distillation of movement, emotion and meaning - Gerald Dowler, Financial Times, 28 september 2009

p. 15

Gerucht (2007) In de stad plaatst Lotte van den Berg een grote geluiddichte ruimte. Een van de wanden is van glas en geeft zicht op een uitsnede van de stad in beweging. Het publiek zit binnen en kijkt naar buiten. Vier acteurs begeven zich in de bedrijvige stad, en zoeken de beschutting op van de geluiddichte ruimte. Zij proberen zich te verhouden tot de veelheid om hen heen. Zij trachten hun indrukken en gedachten voor even te stillen. Nu en dan dringen de geluiden van de omgeving tot de binnenruimte door. Haastige hakken, flarden van gesprekken, een auto die optrekt en geruisloos verdwijnt in het kabaal van het verkeer. Totdat het suizen van de stad weer stilvalt. En je lijkt te kunnen kijken door de dingen heen. 2 t/m 13 september 2009, Astridplein, Antwerpen

REGIE LOTTE VAN DEN BERG TEKST LOTTE VAN DEN BERG, ABKE HARING SPEL CAROLA BÄRTSCHIGER, ABKE HARING, PETER SEYNAEVE, WARD WEEMHOFF, WANDA EYCKERMAN, ROEL SWANENBERG SCENOGRAFIE THEUN MOSK GELUIDSONTWERP CHARO CALVO, LIEVEN CALLENS KOSTUUMONTWERP FREIJA WOUTERS DRAMATURGIE JELLICHJE REIJNDERS PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Festival aan de Werf (Utrecht) i.s.m. Theaterfestival Boulevard (Den Bosch) Met de steun van IN SITU, Europees netwerk voor artistieke creatie in de publieke ruimte

Het mooiste theater ligt gewoon op straat. Dat bewijst theatermaakster Lotte van den Berg met de voorstelling Gerucht. Robbert van Heuven, De Pers, 21 mei 2007 Wat het te betekenen heeft, is in nevelen gehuld, maar intrigeert en houdt de aandacht vast. - Jeroen De Valk, Utrechts Nieuwsblad, 21 mei 2007 Mensenkijken. Gewoon mensen kijken. - Thijs De Smet, Knack, 25 mei 2007 Hoe aandachtiger je kijkt, hoe harder de verwondering toeslaat. - Daniëlle de Regt, De Standaard, 20 augustus 2007

Het verdwalen in kaart 8 en 9 september 2009 in de Bourla (zie onder receptieve programmering)

p. 16

1.6. Benjamin Verdonck CREATIES Kalender Benjamin Verdonck werkte heel 2009 aan de actiecyclus KALENDER, die op 3 januari 2009 van start. 365 dagen lang laat hij de theaterzaal voor wat ze is. Een honderdtal grotendeels onaangekondigde acties vindt plaats in de stad Antwerpen, voluit op pleinen, half verstopt in steegjes of balancerend op het topje van een boom. KALENDER is een werk in de tijd. Door de eeuwen heen ontwierp de mens talloze kalenders. Hij trachtte de tijd te beheersen door die op te delen, te benoemen en betekenis te geven. De interventies worden geënt op vertrouwde feestdagen, naamdagen en gedenkdagen, maar evengoed zijn het directe reacties op gebeurtenissen uit de actualiteit. Net zo belangrijk als de acties zelf, is datgene wat ze (hopelijk) in gang zetten: een netwerk van gesprekken, geruchten en fabels dat zich vertakt onder de huid van de stad. Op 2 januari 2010 viel het doek voor KALENDER. Een volledig overzicht van de acties kan u terugvinden op www.kalender09. be.

Kalender | Zwart Op 2 januari 2010 legde Benjamin Verdonck de laatste hand aan zijn werk KALENDER. In de loop van 365 dagen vonden meer dan honderdvijftig acties plaats in de stad Antwerpen. Ze verhielden zich tot traditionele feestdagen, de voortgang der seizoenen, geopolitieke verschuivingen en het leven zoals het is. Geen van de acties was een mislukking. Geen ervan was een succes. Na een jaar in de openbare ruimte keert Benjamin Verdonck terug naar de theaterzaal. De voorstelling KALENDER / ZWART vertelt u over drie koningen, anonieme brieven, witte billboards, allerzieligen, alternatieve tracés en een dode mus. Dit keer komt u Benjamin Verdonck niet meer toevallig tegen. U koopt een kaartje, gaat de schouwburg binnen, neemt plaats en wacht tot het licht dooft. KALENDER / ZWART is een coproductie van Toneelhuis en KVS. Voorafgaand aan deze versie van KALENDER / ZWART doet Benjamin Verdonck al een aantal eerste aanzetten tot deze productie voor een publiek, meer bepaald voorTheater aan Zee, Theaterfestival en NTGent. Deze aanzetten woorden verder uitgewerkt en fijngesteld totdat een min of meer vaste vorm van KALENDER / ZWART ontstaat. Het materiaal van de actiecyclus vormt ook de basis voor een tentoonstelling (KALENDER / WIT) en een publicatie. Het gehele werk is te raadplegen op www.kalender09.be. Aanzet KALENDER / ZWART 24 april NTGent (binnen Toneelhuisweek) 1 augustus Oostende, Theater aan Zee 30 augustus, Brussel, Kaaitheater/Theaterfestival KALENDER / ZWART : 29/12/09 (Wintervuur, Antwerpen), KALENDER als project werd in 2009 ondersteund door Antwerpen Open, KVS, Toneelhuis, Campo en Inteatro. Benjamin Verdonck wordt tot en met 2012 ondersteund door Toneelhuis, KVS en LLS 387.

p. 17

p. 18

HERNEMING Wewilllivestorm (2005) onderweg van ergens naar ergens anders er zijn touwtjes en de dingen dag en nacht en een donker bos regen en dieren die spreken een schip een wit paard en de troosteloze gedachte dat een mens vier dingen bezit die op aarde nutteloos zijn een roer een anker riemen en de angst ten onder te gaan 8 januari 2009, Amiens VAN BENJAMIN VERDONCK, VALENTINE KEMPYNCK MET BENJAMIN VERDONCK, TOMAS DESMET, HERMAN VERDONCK TECHNIEK KAREL CLEMMINCK PRODUCTIELEIDER MANU DEVRIENDT PRODUCTIE Toneelhuis/Nieuwpoorttheater (nu Campo)

Theatergedicht, opgetrokken uit nooit geziene beelden. Nauwelijks na te vertellen, deze unieke ‘autonome’ voorstelling. Benjamin Verdonck is - over een traditie gesproken waarin je hem zou kunnen plaatsen - de Buster Keaton van het VlaamsNederlands theater. – HP/De Tijd

p. 19

1.7. Sidi Larbi Cherkaoui Van Sidi Larbi Cherkaoui toeren in 2009 twee Toneelhuisproducties, Myth en Origine, en een aantal creaties, zoals Apocrifu (2007) en Sutra (2008) waarvoor Toneelhuis een faciliterende rol speelde. De productie OOK, die hij in 2002 creëerde bij Theater Stap, wordt eveneens uitgenodigd in de Bourla. Deze danser en choreograaf heeft intussen een consistent publiek in Antwerpen weten op te bouwen voor zijn producties, die ook internationaal intensief toeren en hoog blijven scoren. Toneelhuis zet – bij wijze van afscheid – een volledige week op in december 2009 waarin Myth en Origine voor een laatste keer in Antwerpen spelen. Deze week kondigt meteen een nieuw begin aan: Sidi Larbi Cherkaoui wordt vanaf 1 januari 2010 met zijn nieuwe gezelschap Eastman gezelschap-in-residentie in Toneelhuis waar het – alvast tot 2013 - één her-creatie per jaar zal brengen. Het samenwerkingsproject Creating Life dat opgezet was tussen Ballet van Vlaanderen, De Munt en Toneelhuis op scenario van Wayn Traub, op muziek van Szymon Brzoska en in een choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui, werd afgeblazen. Het verschil in ziens- en werkwijze tussen De Munt en het Ballet van Vlaanderen bleek uiteindelijk niet overbrugbaar. De voorbereidingen waren nochtans al enige tijd aan de gang: de betrokken makers werden vergoed voor de intussen geleverde diensten.

HERNEMINGEN Myth (2007) De voorstellingen van Sidi Larbi Cherkaoui zijn grote verhalenboeken met duidelijke verwijzingen naar de werkelijkheid. De scène lijkt een wachtzaal voor een grote poort, waarbij je niet weet of de mensen naar de hemel of de hel, naar een dokter of een god zullen gestuurd worden, of terug naar de wereld. De personages die in die tussenwereld belanden, zijn gespleten tussen een aardse en hemelse pool, tussen hun vrouwelijke en mannelijke zijde, tussen een oosters en een westers bewustzijn, tussen goed en kwaad,... Ze worden bezocht en begeleid door hun schaduwzijde, door hun dierlijke natuur. Voor Myth brengt Cherkaoui veertien uitzonderlijke performers samen die intussen lotgenoten geworden zijn. Zangeres Patrizia Bovi, meester in de Italiaanse traditionele muziek, is (samen met haar ensemble Micrologus) Larbi’s muzikale bondgenoot op de scène. 22, 23 en 24 januari 2009 en 1 en 2 december 2009, Bourla Tournee juni 2009

REGIE / CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI ASSISTENT CHOREOGRAFIE NIENKE REEHORST MUZIKALE LEIDING PATRIZIA BOVI DANS / CHOREOGRAFIE ANN DOCKX, DAMIEN FOURNIER, ALEXANDRA GILBERT, MILAN HERICH, DAMIEN JALET, PETER JASKO, SATOSHI KUDO, CHRISTINE LEBOUTTE, LAURA NEYSKENS, JAMES O’HARA, ULRIKA KINN SVENSSON, MARC WAGEMANS, DARRYL E. WOODS, DAISY PHILLIPS LIVE MUZIKANTEN ENSEMBLE MICROLOGUS:, MAURO BORGIONI, PATRIZIA BOVI, GOFFREDO DEGLI ESPOSTI, GABRIELE MIRACLE, GABRIELE RUSSO, SIMONE SORINI, LEAH STUTTARD SCENOGRAFIE WIM VAN DE CAPPELLE, SIDI LARBI CHERKAOUI DRAMATURGIE GUY COOLS KOSTUUMS ISABELLE LHOAS, FREDERICK DENIS LICHTONTWERP LUC SCHALTIN SPREIDING FRANS BROOD PRODUCTIONS MET DANK AAN IRIS BOUCHE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE deSingel, Théâtre de la Ville Paris (FR), National Arts Center Ottawa (CA), Concertgebouw Brugge (BE), Grand Théâtre de Luxembourg (LU), Sadler’s Wells London (GB), Fondazione Musica per Roma (IT), Theater Im Pfalzbau Ludwigshafen (DE)

Een cocktail van amusante, intrigerende, verbluffende beelden. Het zotte, het ontroerende en het diepzinnige vallen hier samen in muziek en beweging. - Pieter T’ Jonck, De Morgen, 22 juni 2007 De dansbewegingen zijn virtuoos - Danielle De Regt, De Standaard, 23 juni 2007 Des acrobates époustouflants - Jean-Marie Wynants, Le Soir, 22 juni 2007 A jaw-droppingly gorgeous performance you want never to end - Natasha Gauthier, Ottawa Citizen, 10 oktober 2008

p. 20

Origine (2008) Choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui zoekt voor Origine een intimistische sfeer op met vier dansers. Hij koos deze dansers om gestalte te geven aan de vier windrichtingen die ook de grote culturele verhoudingen lijken te bepalen: noord versus zuid, oost versus west. Ijslandse sprookjes, Japanse robotica, Amerikaanse consumptie, Afrikaanse aarde. De vier elementen, met een houten pop als vijfde element dat bindt of transformeert. Dit alles wordt omgeven door twee vrouwenstemmen, een Arabische en een Scandinavische. 14, 15, 16 mei en 5 december 2009 in Bourla Tournee: april - juni, september-oktober 2009

REGIE EN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI ASSISTENTIE CHOREOGRAFIE NIENKE REEHORST, SATOSHI KUDO, CLAIRE CUNNINGHAM DANS / CHOREOGRAFIE KAZUTOMI KOZUKI, DAISY PHILLIPS, VALGEROUR RÚNARSDÓTTIR, SHAWN MOTHUPI MUZIEK HILDEGARD VON BINGEN, LIEDEREN UIT DE OOSTERSE CHRISTELIJKE TRADITIE (4DE-12DE EEUW), PSALMEN EN VROEGE POLYFONIE UIT HET SPAANSE MIDDELEEUWSE NONNENKLOOSTER LAS HUELGAS (13DE EEUW), GEWIJDE VROUWENLIEDEREN VAN HET ZWEEDSE PLATTELAND LIVE MUZIEK ENSEMBLE SARBAND ZANG FADIA TOMB EL-HAGE, AMY GREEN ZANG EN GOTHISCHE HARP (07-08-09) MIRIAM ANDERSÉN MUZIKALE DIRECTIE, ARRANGEMENTEN, PERCUSSIE EN LUIT VLADIMIR IVANOFF DRAMATURGIE GUY COOLS KOSTUUMONTWERP ISABELLE LHOAS, FREDERICK DENIS LICHTONTWERP ENRICO BAGNOLI POPPENMAKER FILIP PEETERS BEELD GILLES DELMAS, PAUL VAN CAUDENBERG PROMOTIE EN VERKOOP FRANS BROOD PRODUCTIONS PRODUCTIE Toneelhuis, Muziekcentrum De Bijloke Gent COPRODUCTIE Théâtre de la ville, Parijs (FR), Torinodanza (IT), tanzhaus nrw Düsseldorf (DE)

Origine is een voorstelling die een breed publiek zal bekoren, door de verpletterend mooi uitgevoerde muziek, door de vier schitterende dansers, en door het podiumbeeld. – Peter Haex, Gazet van Antwerpen, 11 februari 2008 Na Zero degrees is dit het beste wat Cherkaoui de voorbije drie seizoenen op de planken bracht. - Daniëlle de Regt, De Standaard, 11 februari 2008 Origine est un spectacle épuré et tendu avec une chorégraphie inventive d’une belle émotion. - Guy Duplat, La Libre Belgique, 12 februari 2008 Vital und unbekümmert werden da die stilistischen Genres verschränkt: choreographischer Multikulturalismus ohne plakative Trennlinien. - Gerhard R. Koch, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 14 februari 2008

p. 21

1.8. Josse De Pauw Josse De Pauw is een verwante maker par excellence. Naast zijn bijdrage aan Onder de vulkaan (zie onder Guy Cassiers) speelt hij opnieuw een reeks van De versie Claus.

HERNEMING De versie Claus (2008) Voor zijn solo De versie Claus vertrekt Josse De Pauw van het boek Groepsportret, waarin Mark Schaevers aan de hand van de verzamelde interviews van Hugo Claus de schrijver portretteert. Ten huize van Hugo Claus dient zich de Interviewer aan: honderden keren heeft de schrijver het meegemaakt, maar normaler is hij het daarom nooit gaan vinden, die omsingeling, die onophoudelijke ondervraging: ‘Wie is Hugo Claus?’ Terwijl de schrijver principieel de leugen verdedigt, liegt hij oog in oog met de ondervrager toch een waarheid over zijn leven bij elkaar: de versie Claus. Wie ze niet lust, verzint maar een andere. De versie Claus is niet verzonnen: ze berust op een sample van flarden uit zijn interviews en echo’s uit zijn oeuvre. De versie Claus is, het leven van de schrijver getrouw, een veelstemmige monoloog. 29, 30 april en 1, 2 mei 2009, Bourla REGIE JOSSE DE PAUW TEKST MARK SCHAEVERS SPEL JOSSE DE PAUW, STIJN KEULEERS SCÈNEBEELD HERMAN SORGELOOS PRODUCTIE Toneelhuis

Het is een meerlagige voorstelling, intrigerend en ook ontroerend. (…) Josse De Pauw weet met alle Claus-bravoure van dien een gevoel van machteloosheid en onpeilbare melancholie over te brengen, die ook deel is geweest van dat mensenleven en dat zeker zo herkenbaar is. En dat komt aan. – Karin Veraart, De Volkskrant, 7 april 2008 De Pauw, in bleek kostuum gehuld en zonnebril in de hand, mocht na afloop terecht een minutenlange staande ovatie in ontvangst nemen. - Evita Bonné, Gazet van Antwerpen, 5 april 2008 Een weldadige monoloog - Wouter Hillaert, De Morgen, 9 april 2008

p. 22

1.9. Overzicht nominaties en prijzen 2009 5 april 2009 Guy Cassiers, regisseur en artistiek leider van het Toneelhuis, werd in maart genomineerd voor de 11e Europese prijs voor nieuwe theatrale realiteiten. Hij mocht zijn prijs op 5 april in Wroclaw in Polen in ontvangst nemen. 22 mei 2009 De actiecyclus KALENDER van kunstenaar en Toneelhuismaker Benjamin Verdonck is geselecteerd voor Het Theaterfestival ‘09. 27 mei 2009 Liefst drie Duitse theaterhuizen ensceneren volgend seizoen Atropa. De wraak van de vrede, het stuk dat Tom Lanoye schreef voor Guy Cassiers (Toneelhuis), als derde deel van diens Triptiek van de Macht. 14 september 2009 De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) maakte de winnaars van de Nederlandse Toneelprijzen zondagavond bekend tijdens het Gala van het Nederlands Theater in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Acteur Bert Luppes, te zien in de Toneelhuisproductie Onder de vulkaan, wordt uitgeroepen tot acteur van het jaar, Benny Claessens krijgt de prijs voor beste bijrol. 12 oktober 2009 Enrico Bagnoli, lichtontwerper, regisseur en vaste artistieke medewerker van Guy Cassiers, wordt met de voorstelling Ismène in juni genomineerd voor de “Prix de la critique” (Prijs van de kritiek) - de prijs van de Franstalige theatercritici in België - voor artistieke en technische creatie. Hij mag op 12 oktober de prijs in ontvangst nemen. 23 oktober 2009 Het Duitstalige vakblad Opernwelt nomineert de productie House of the Sleeping Beauties (LOD/Toneelhuis/De Munt) tot beste creatie van 2009 in zijn ‘Jahrbuch 2009’. December 2009 Benjamin Verdonck werd op het einde van het jaar opnieuw genomineerd voor de Vlaamse Cultuurprijzen 2009. De jury prijst zijn Kalenderproject en beeldend werk. Deze keert wint hij de Cultuurprijs ook. Ook muziektheatergezelschap LOD werd genomineerd, met speciale aandacht voor hun coproductie met Toneelhuis en De Munt, House of the Sleeping Beauties. Nieuw Toneelhuismaker Bart Meuleman werd genomineerd voor de CultuurPrijs Toneelliteratuur, voor het stuk The Bult and the Beautiful. Ook Tom Lanoye kreeg een verdiende nominatie, voor de Cassiersproductie Atropa. De wraak van de vrede.

p. 23

2. Productieve werking: coproducties en samenwerking & netwerking met andere organisaties We delen onze diverse samenwerkingsverbanden op in drie delen: 1. samenwerkingsverbanden m.b.t. creatie en spreiding 2. samenwerkingsverbanden m.b.t. receptieve programmatie 3. samenwerkingsverbanden op organisatieniveau Tenslotte vermelden we ook de zgn. Stadsdagen waarbij stedelijke organisaties via de Stad Antwerpen gerechtigd worden om in Bourla te spelen met technische ondersteuning en onthaal vanwege Toneelhuis.

p. 24

Samenwerkingsverbanden m.b.t. creatie en spreiding Théâtre de la Ville

Paris

Festival d’Automne à Paris

Paris

MC2

Grenoble

Maison de la Culture

Amiens

Théâtre du Nord Le Volcan

Lille Le Havre

Coproductie Onder de vulkaan Coproductie Atropa Coproductie Onder de vulkaan Coproductie Atropa Coproductie Onder de vulkaan Coproductie Atropa Coproductie Onder de vulkaan Coproductie Atropa Coproductie Onder de vulkaan Coproductie Onder de vulkaan

La Comédie de Reims Universitaire Associatie Brussel | Het Platform | Doctoraat in de Kunsten Universidad Nacional Atonomica de Mexico Centro Cultural Universitario LOD

Reims Brussel

Coproductie Onder de vulkaan Samenwerking Onder de vulkaan

Mexico Tlatelololco Gent

De Munt Grand Théâtre de la Ville

Brussel Luxembourg

ASKO | Schönberg Musica La Filature Operadagen Rotterdam Orchestre national de Belgique Bozar Music Ars Musica Concertgebouw Kunstenfestivaldesarts Linz09 Cultural Capital ro theater KVS

Amsterdam Strasbourg Mulhouse Rotterdam Brussel Brussel Brugge Brussel Linz Rotterdam Brussel

Campo LLS387 Antwerpen Open Inteatro deBuren

Gent Antwerpen Antwerpen Polverigi Brussel

Samenwerking Onder de vulkaan Samenwerking Onder de vulkaan Coproductie House of the Beauties Coproductie Adams Appels Coproductie House of the Beauties Coproductie House of the Beauties Coproductie Atropa Coproductie House of the Beauties Coproductie House of the Beauties Coproductie House of the Beauties Coproductie House of the Beauties Coproductie House of the Beauties Samenwerking House of the Beauties Samenwerking House of the Beauties Samenwerking House of the Beauties Samenwerking House of the Beauties Coproductie Atropa Coproductie Bezonken rood Coproductie Titus Andronicus Ondersteuning Benjamin Verdonck Ondersteuning Benjamin Verdonck Ondersteuning Benjamin Verdonck Coproductie Kalender Coproductie Kalender



p. 25

Samenwerkingsverbanden m.b.t. receptieve programmatie KVS tgSTAN El Tattoo del Tigre Berlin Festival 0090 Transparant Zita Swoon MartHa!tentatief Skagen Behoud de Begeerte De Tijd De Koe

Brussel Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen

Huisruil Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers Saint Amour Antwerpse Kleppers Antwerpse Kleppers

NTGent OMSK Amperdans Tutti Fratelli

Gent Dordrecht Antwerpen Antwerpen

Huisruil Verdwalen in kaart Works by 3/1 Lysistrata

Samenwerkingsverbanden op organisatieniveau Antwerps Kunstenoverleg (AKO) Overleg Kunstenorganisaties (OKO) Vlaams TheaterInstituut (Vti) deSingel KVS

Antwerpen Brussel Brussel Antwerpen Brussel

NTG EDM

Gent Hasselt

Stadsdagen Zaterdag 9 mei

Politiekapel

concert

Maandag 8 juni

Echt Antwerps Theater

opbouw/repetitie

Dinsdag 9 juni

Echt Antwerps Theater

jubileumvoorstelling

Dinsdag 30 juni

Universiteit Antwerpen

proclamatie

Zondag 6 september

Ademloos

benefietvoorstelling

Donderdag 1 oktober

Saxofoonorkest Zwijndrecht

benefietconcert

Donderdag 8 oktober

Aantwaarpse Awaards

Donderdag 19 november

Peking Opera

opbouw

Vrijdag 20 november

Peking Opera

voorstelling

Zaterdag 21 november

Peking Opera

voorstelling

p. 26

Projecten/samenwerkingen Falanx - een video-installatie van Guy Cassiers en Kurt d’ Haeseleer 28 maart t.e.m. 4 april 2009 Grotowski Instituut, Wroclaw, Polen

Falanx, een samenwerking tussen Guy Cassiers en video-kunstenaar Kurt d’ Haeseleer, is een installatie over de macht van de politiek, de macht van de media en de (on)macht van kunst. Falanx is een video-installatie, geïnspireerd door de driedelige theatercyclus Triptiek van de macht van Guy Cassiers. Een muur van schotelantennes schiet een spervuur van stemmen af op de toeschouwer. De toeschouwer kan als het ware rondwandelen doorheen verschillende monologen, geplukt uit Mefisto for ever, Wolfskers en Atropa. De wraak van de vrede, die via parabolische luidsprekers de tentoonstellingsruimte ingestuurd worden. De stemmen zijn slechts op bepaalde plekken in de ruimte te horen en de toeschouwer dwaalt doorheen een stemmenlabyrint, een onophoudelijke geroezemoes, waaruit af en toe tirades, klaagzangen, gedachten opstijgen. Op de muur van schotelantennes ziet de toeschouwer de personages uit de Triptiek van de macht, ze lijken hem/haar rechtstreeks aan te spreken.

Tentoonstelling Benjamin Verdonck

23 december 2008 t.e.m. 18 januari 2009 Het Maison de la Culture van Amiens volgt het werk van verschillende Toneelhuismakers op de voet. In januari 2009 werd besloten om er een Toneelhuisweek te doen, met daarin voorstellingen van Guy Cassiers en van Benjamin Verdonck. In die context werd ook een tentoonstelling met plastisch werk van Benjamin Vedonck speciaal voor de exporuimte in dit centrum gemaakt.

Sutra

19 t.e.m. 22 februari deSingel, Antwerpen en tournee Cherkaoui’s aangeboren nieuwsgierigheid naar andere culturen voerde hem dit keer naar de Shaolintempel in de Chinese provincie Henan. Al eeuwenlang combineren monniken er kungfu en chan-boeddhisme. Ziel en lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Na een eerste samenwerking voor Zero Degrees in 2005 trok Cherkaoui opnieuw Antony Gormley aan als scenograaf. Met zijn monumentale beelden van het menselijk lichaam won de Britse beeldend kunstenaar in 1994 de prestigieuze Turner Prize. Voor Sutra ontwierp hij een decor met open houten modules op maat van de dansers. De jonge Poolse componist Szymon Brzóska, één van de laureaten van de door deSingel georganiseerde componistenwedstrijd binnen music@adventure 2007, schreef de originele muziek. Vijftien jonge monniken uit Henan en vijf westerse muzikanten zorgen voor spirit en aardse kracht. Of hoe ver weg heel dichtbij kan zijn. Toneelhuis werkte faciliterend voor deze productie (logistiek, contracten dansers…) die in 2009 uitgebreid toerde.

p. 27

Klein werk in ‘t groot & Performancefabriek

Naast regisseur in Toneelhuis is Peter Missotten ook performancedocent in de Toneelacademie Maastricht. De clash met jonge artiesten was en is een van de hoekstenen van De Filmfabriek. Ook in 2009 wordt nieuw, jong en verrassend werk van de performancestudenten op de grote scène van de Bourla gepresenteerd. Onder de titel klein werk in ’t groot omvat deze selectie voorstellingen en films. Tot slot produceert De Filmfabriek i.s.m. Toneelhuis ook een aparte performance waarvoor het beroep doet op een andere Toneelhuismakers als coach. Dat heet dat de Performancefabriek, die in de 2009 editie gecoacht werd door Lotte van den Berg en Peter Missotten.

Klein werk in ’t groot 4, 5, 6 mei 2009 Bourla

Voorstellingen Krampig In een tijd waar alles is, zoals het is en waar het gaat zoals het nu eenmaal gaat, zijn er nog plekken waar alles anders is. CONCEPT RUTGER REMKES SPEL RUTGER REMKES, JUDITH DE JOODE ONDER BEGELEIDING VAN QUIRINE RACKÉ, HELENA MUSKENS

IEIEIEIEIE Mijn glas gaat richting de vloer. Iedereen ziet het gebeuren. Volgens mij is het toch gember dat ik hier proef. REGIE JETSE BATELAAN SPEL BENJAMIN MOEN, RUTGER REMKES, JUDITH DE JOODE, SILKE MELIS, MUSTAFA DUYGULU

Dust... We gaan met een jongen mee op een trip doorheen zijn leven, zijn kamer, zijn brein. Een duistere theatertrip door het saaie leven van alledag. Welcome to the twilight zone! CONCEPT & SPEL BEN JAMIN MOEN COACHING QUIRINE RACKE, HELENA MUSKENS

De Jaren Twintig! Drie mensen in de jeugd van hun leven. Ze gaan ervoor keuzes niet te moeten maken.“We zijn een frisse nieuwe generatie. Allemaal geen reet aan eigenlijk, in feite, maar ja, je moet toch wat...” REGIE ARNE BAECK NAAR DON DUYNS SPEL ANDREI MIKES, HANEKE SOM, ROBIN COPS

The Misfit “Mijn moeder is een neger en ik zie eruit als een Marokkaan. Als ik goed zou schrobben dan zou ik eruit zien als een albino met donkere ogen. Niet voor niks dat ik mijn koffie met melk en suiker drink.” SPEL EN CONCEPT STEPHANIE LOUWRIER BEGELEIDING HELENA MUSKENS, QUIRINE RACKE

Loops Een vertelling in geluid, uitgevoerd door Joost Maaskant. Hij produceert, neemt op, bewerkt en zet zijn eigen stem in loop. Op de achtergrond zweven videobeelden in de ruimte. Een performance over de vloek van een bijgelovige cyclus: na regen komt er zonneschijn, na zonneschijn regen. We leven in een loop. CONCEPT EN SPEL JOOST MAASKANT

Films Tantalus Een abstract ritmisch verhaal over een indringer bij een vastgeroest koppel. Het ritueel van hun dagelijkse sluipwegen. Ze glijden geruisloos naast mekaar heen. Een hoogst gestileerde kortfilm. EEN FILM VAN MUSTAFA DUYGULU BEGELEIDI NG HELENA MUSKENS, QUIRINE RACKE| CAST JOOST MAASKANT, SOPHIE TER HOEVEN, MUSTAFA DUYGULU

Wounded Plant ‘Waarom een furby uitvinden als een eend naar de hemel kan vliegen?’ Een film van Judith de Joode

p. 28

Performancefabriek 28 april t.e.m. 2 mei 2009 In de ruimtes van De Filmfabriek maakten studenten van de Toneelacademie Maastricht de performance Plooi. Peter Missotten en Lotte van den Berg begeleiden. Plooi Onderweg. Blik op oneindig. Niet wetend waar naar toe. Komen wij elkaar tegen. We pakken vast, heel hard vast. Vastpakken om nooit meer los te laten. We gooien onze kop erin. Tot bloedens toe. REGIE CATOKE KRAMER, ANELIES VAN HULEBUSCH PERFORMERS THOMAS DUDKIEWICZ, JUDITH DE JOODE, BAS MASEN, LISA VERBELEN, NINA WILEMS, EMILE ZELDENRUST GELUID LUCAS KRAMER COACH LOTTE VAN DEN BERG

3de Partij: Physicians for human rights 6 oktober 2009, Bourla

3dePARTIJ wil een stem geven aan vredesactivisten door het effectief ondersteunen van projecten uit de vredesbeweging in Israël en Palestina. De naam 3dePARTIJ verwijst naar de overtuiging dat wij van hieruit, als derde partij, een belangrijke rol kunnen spelen in conflicten waarbij bevolkingsgroepen – zoals in het Midden Oosten – vastzitten in een soort deadlock. Physicians for Human Rights Israel is een artsenorganisatie die zich sinds 1988 actief inzet voor de implementatie van de mensenrechten in alle omstandigheden en voor iedereen. De gesprekken van 3de Partij gaan afwisselend in Monty en Bourla door: zo is op 15 december in Monty Machsomwatch te gast, een organisatie van Israëlische vrouwen die zich verzet tegen de Israëlische bezetting en de systematische repressie van de Palestijnse staat. Met de steun van de Provincie Antwerpen, in samenwerking met Monty.

Bezwarend materiaal

12 oktober en 16 november 2009 Onder de titel Bezwarend materiaal presenteren Toneelhuis en deBuren een drietal lezingen over de kracht van openbaarheid. Welke functie heeft de stad in een nieuw samenlevingsmodel? Welke rol spelen kunstenaars en artistieke instellingen hierin? Eric Corijn, professor sociale en culturele geografie (VUB), bijt op 12 oktober de spits af. Hij spreekt over het verschil tussen culturele integratie in een land en culturele integratie in een stad, en de implicaties daarvan voor de publieke ruimte. Benjamin Verdonck gaat met hem in gesprek. Henk Oosterling, filosoof en betrokken bij project Vakmanstad/Skillcity (Rotterdam), neemt de tweede lezing voor zijn rekening op 16 november 2009. Guy Cassiers gaat met hem in gesprek.

Een literaire avond rond Cees Nooteboom

11 juni 2009, Bourla Opgezet naar aanleiding van de productie, House of the Sleeping Beauties naar Kawabata Een productie van Behoud de Begeerte & Toneelhuis

p. 29

3. Receptieve werking Toneelhuis is in de eerste plaats een huis dat producties creëert en op repertoire houdt. Door die expliciete keuze is de receptieve werking eerder beperkt in omvang. Net daarom is het van het grootste belang ze rond bepaalde thema’s gebundeld is: op die wijze kan ze namelijk zo coherent mogelijk aangeboden worden aan een publiek. We onderscheiden in de receptieve werking de volgende clusters:

Huisruil Tussen Toneelhuis, NTGent en KVS bestaat een akkoord om per seizoen elkaars werk gedurende één week te presenteren: de huizen ruilen als het ware van locatie en we hopen natuurlijk dat het publiek die confrontatie wil aangaan. Van KVS werden getoond: Dinozord (13 januari), In het bos (14 januari) en Gembloux (15 januari).Van NTGent werden getoond: De koning sterft (27 februari), Instinct (28 februari), en een seizoen later Tien geboden deel 1 + 2 (24 oktober), Zus van (22 oktober), Kraps laatste band (23 oktober). Vooral de producties van NTGent vinden makkelijk aansluiting bij het Antwerpse publiek. De aanwezigheid van gekende acteurs als Wim Opbrouck en Els Dottermans speelt daarbij zeker een belangrijke rol.

Antwerpse Kleppers Om tegemoet te komen aan de vraag van vele collega-theatergezelschappen uit Antwerpen om hun midden- tot grotezaalproducties ook af en toe te kunnen spelen op de Bourlascène werd besloten om gedurende één maand een festival van deze gezelschappen op te zetten, laconiek de Antwerpse Kleppers genaamd. Het festivalkarakter van deze formule bleek meteen een schot in de roos; men heeft de kans om eindelijk elkaars werk te komen bekijken en dat gedurende één gebalde periode. Het feestelijke karakter ervan werkte ook op het publiek zeer aanstekelijk. Waren te gast op de editie van 2009: STAN met Brandhout. Een irritatie, Berlin met de Holoceencyclus (Bonanza, Iqaluit en Jeruzalem), Muziektheater Transparant, Behoud de Begeerte, Van den Boogaard, Van Watermeulen, Dez Mona met Zwarte romantiek, Zita Swoon met The Sound Hobbyist, Muziektheater Transparant met Babar / Le fils des Etoiles, Martha!tentatief met Solo, Het grote dierenbos van het jaar 2007, SKaGeN met Deurdedeurdeur, De Tijd met Alle mensen zijn sterfelijk, De Koe met Laat op de avond na een korte wandeling.

Omsk Het verdwalen in kaart 8, 9 september

‘Ik voel vreugde bij de gedachte dat mijn dood onbelangrijk is’. Dat éne zinnetje – dat als beeld ontstaat als een van de 46 personages de letters met water op de droge betonvloer druppelt – schraagt een verder woordenloze, maar zeer beeldrijke voorstelling. De acteurs van Het verdwalen in kaart zijn grotendeels inwoners van Dordrecht, de plek waar Lotte van den Berg met haar nieuwe gezelschap OMSK sinds 1 januari 2009 aan de slag is. De vraagstelling van waaruit zij met deze mensen – aangevuld met een handvol acteurs – aan het werk ging, is eenvoudig: hoe kom je thuis op een plek die je nog niet kent, en andersom, kan je nog verdwalen in een door en door ‘beregelde’ samenleving? De personages – uitgedost in ietwat afgeleefde feestkostuums - dwarrelen vanaf de zijkanten steeds weer de scène op. Schijnbaar achteloos ontstaan sterke beelden van mensen die telkens maar voor heel eventjes iets ‘samen’ doen of beleven. Meteen daarna verbrokkelt elke samenhang en gaat elk individu zijns weegs, Het verdwalen in kaart. Naar aanleiding van de voorstelling Het verdwalen in kaart is er in Bourla ook een selectie te zien van het beeldend en filmisch werk dat een aantal kunstenaars - onder impuls van Lotte van den Berg - in Dordrecht maakte als kennismaking met de stad en zijn bewoners. Met o.m. werk van Valentine Kempynck, Ank Daamen en Willem Weemhoff. Regie Lotte van den Berg Productie OMSK. Coproductie Schouwburg Kunstmin, Toneelhuis Antwerpen.

p. 30

Kunstenfestival 0090 0090 en Studio Oyunculari

Fear of Darkness 5 februari 2009

Na het imponerende Euridice’s Cry – in het seizoen 2007-2008 te zien in Toneelhuis in een organisatie van het 0090 Kunstenfestival -  was de keuze snel gemaakt. Van dezelfde regisseuse Şahika Tekand wilden we meteen ook het meest recente project inviteren, Karanlik Korkusu (Fear of Darkness) met Studio Oyunculari (de Studiospelers). Jahika Tekand combineert een succesvolle carriere als theater- en filmactrice met de aansturing van een theatergezelschap (Studio Oyunculari) en een acteerstudio. De vele stukken die zij schreef, regisseerde en maakte met Studio Oyunculari werden uitgenodigd naar nationale en internationale festivals en ze ontving als regisseur en actrice verschillende prijzen. In Karanlik Korkusu (Fear of Darkness) focust ze op de transformatie van mens tot pion: zijn we in ons dagelijks bestaan nog meester van de systemen die we ooit bedacht hebben, of zijn we onderworpen aan ‘the rules of the game’? Perfecte materie voor Tekand om met haar acteurs een spannend spel te spelen op een scène die geregeerd wordt door strakke regels in licht en klank. TEKST EN REGIE SAHIKA TEKAND SET EN KOSTUUM ESAT TEKAND LICHTONTWERP SAHIKA TEKAND MUZIEKCOMPOSITIE ZEYNEP GEDIZLIOGLU MET SERIF EROL, ARDA KURSUNOGLU, AHMET SARICAN, RIDADE SARICAN, SAHIKA TEKAND UITVOERING LICHT EN MUZIEK NILGUN KURTAR, SELEN KARTAY, OZGUR OZCAN

Behoud de Begeerte Saint Amour

15 februari 2009

Literaire avond rond Cees Nooteboom n.a.v. de productie House of the sleeping Beauties

11 juni 2009

Dans Theater STAP

OOK

19 januari 2009 Sidi Larbi Cherkaoui toont de voorstellingen die hem nauw aan het hart liggen: daar is zeker OOK bij, een voorstelling die hij samen met Nienke Reehorst maakte in 2002 bij Theater Stap, dat inmiddels uitgegroeid is tot een bloeiende theaterwerkplaats waar minder valide acteurs en valide theatermakers elkaar ontmoeten. Beide choreografen vinden bij de acteurs van Theater Stap een authenticiteit en een concentratie die boeit, een eigenheid waarin zij zich willen verdiepen. Voor OOK vertrekken zij vanuit de specifieke motoriek en esthetiek van de tien Stap-spelers, vanuit hún concept van dans. OOK is een bewegingsvoorstelling die zich inspireert op de persoonlijke dromen van de tien acteurs op de scène. Dromen die soms te verwezenlijken zijn. Soms “ook” niet. CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI, NIENKE REEHORST GEDANST EN GECREËERD DOOR ANN DOCKX, JAN GORIS, KRIS HUFKENS, NANCY SCHELLEKENS, CATHÉRINE SPRINGUEL, ELS VAN GILS, PETER VAN LOMMEL, NADINE VAN MIERT, MARC WAGEMANS, GERT WELLENS KOSTUUMS ISABELLE LHOAS DECORONTWERP EN GRAFIEK JORIS MARTENS LICHTONTWERP HARRY COLE GELUID CHARO CALVO ADVIES RANDI DE VLIEGHE COACH JEE KEUPPENS PRODUCTIE Theater Stap

Muziek

El ultimo del tigre, concert op 25 januari Zita Swoon, zie onder Kleppers Joost Zweegers, concert 18 november Axelle Red, concert 6 december

p. 31

Tutti Fratelli Lysistrata

24 en 25 november Na de succesvolle productie van Brechts Luizenopera speelt Tutti Fratelli dit seizoen Lysistrata van de Griekse komedieschrijver Aristophanes. De vrouwen in Griekenland zijn de oorlog moe. Ze zijn het beu om hun mannen en geliefden steeds opnieuw te zien vertrekken en misschien niet meer terugkeren... Op hilarische wijze slagen de vrouwen erin een eind te maken aan het zinloze oorlogsgeweld. Een klassieker die niets aan actualiteit heeft ingeboet. De Fratelli spelen, zingen, catchen, dansen... over liefde, vrijheid en het recht op leven. MET PEGGY, LIEVE, JETJE, HILDA, HILDE, CHADIA, GERLINDA, STEFAAN, SOLVEIG, RIET, NADINE, KRISTIEN, SERGEY, JONATHAN, ADAMS, DARA, FRANS, MARC, WERNER, JUAN, STEVE, SPIRIT, GLENN, MICHAEL, FIEN, STEVEN, SERGE, GUIDO, JEF, E.A. REGIE REINHILDE DECLEIR

Voorplan Elk jaar viert Het Voorplan een opmerkelijke persoonlijkheid uit het Vlaamse theaterleven. Na o.a. Julien Schoenaerts, Dora van der Groen, Wannes Van de Velde, zet de vzw dit jaar Alice Toen in de bloemen. Alice Toen kan heel wat adelbrieven voorleggen, niet alleen als toneel- en filmactrice maar ook als auteur van prachtige werken voor het jeugdtheater. Gasten van divers pluimage waaronder Els Dottermans, Chris Lomme, Eva Bal, Paula Semer, Will Ferdy en Connie Neefs getuigen tijdens deze avond met een artistiek gevarieerd en vooral persoonlijk eerbetoon.

p. 32

4. Randactiviteiten Bourla Beats 21 februari, 4 maart, 4 april, 16 mei, 17 oktober, 19 december Zowel aan het einde van het festival Antwerpse Kleppers als op de andere bovenstaande data wordt de entreehal van de Bourla omgeturnd tot fuifzaal, met prima DJ’s en een steeds groeiend, jong tot zeer jong publiek. De Bourla Beats zijn goed op weg om een hit te worden. De invloed van de informele communicatie via sociale netwerken als facebook is daar niet vreemd aan.

Een blik op… Tim Van Steenbergen 8 april 2009

Veerle Windels, modejournaliste ging met Tim Van Steenbergen in gesprek over zijn professionele traject, begonnen bij kostuumontwerp en geleidelijk overgevloeid naar couture en confectie.  Dat gesprek werd geïllustreerd met gastgesprekken met o.m. Katelijne Damen als actrice in het werk van Guy Cassiers, maar ook met Guy Cassiers zelf en andere artiesten waar Tim Van Steenbergen voor heeft ontworpen zoals Japser Steverlinck van de popgroep Arid, en Diego Martinez Vignatti over de kostuums voor zijn film La Chanteuse de Tango.  De avond sloot af met een presentatie van herfst- en wintercollectie mannen/ vrouwen 2009.

De Avond van Guy + Peter 29 oktober 2009

In de reeks ‘De avond van…’ gaan twee Toneelhuismakers met elkaar in gesprek. Dit keer debatteren Guy Cassiers en Peter Missotten onder leiding van Geert Sels over wat hen drijft en watt hen scheidt in hun werk voor theater en opera.

Sales - Exit Wayn Traub 28 november 2009

De reeks ‘De avond van…’ kreeg bij Wayn Traub wel een heel bijzondere invulling. Naar aanleiding van de afronding van de Wayn Wash-trilogie en de aanvang van een nieuwe periode in zijn artistiek leven (met de opstart van Service to Others) besloot Wayn Traub om in samenwerking met het veilinghuis Bernaers een officiële openbare verkoop op te zetten van alle objecten die hij in de afgelopen tien jaar als kunstenaar Wayn Traub gemaakt had. Daaronder ook de naam Wayn Traub, die trouwens gekocht werd door Guy Cassiers voor Toneelhuis bij wijze van eerbetoon aan Wayn Traub die vanaf dat moment opnieuw als Geert Bové door het leven gaat.

p. 33

5. Kunsteducatieve werking 5.1. Algemeen

In 2009 zijn de nieuwe educatieve projecten gericht op kennismaking met de Bourlaschouwburg; (Maria-Magdalena), teambuilding/bedrijfsleven, (Adams appels) en literatuur (Onder de vulkaan). De omkaderende projecten focussen op het continueren van samenwerkingsverbanden. Binnen Antwerpse Kleppers krijgt het contact met de Plantijnhogeschool, afdeling Journalistiek zijn definitieve vorm en zetten beide partijen in op een herhaling van het stageproject in 2010. De kunsthumaniora, KBA, (Koninklijke Balletschool Antwerpen) start in september 2009 met haar eindejaarsproject rond de Triptiek van de macht. Het AKO-educatief project “Onbekende buren” is in volle voorbereiding. Stagiairs: Plantijnhogeschool, afdeling Journalistiek, heeft intensief bijgedragen aan Antwerpse Kleppers middels een stage voor de derde jaarsstudenten. 4e jaars stagiaire van ArteZ, Hogeschool voor de kunsten, afdeling docent drama, Wieke ten Cate, heeft theaterworkshops ontwikkeld bij Maria-Magdalena en Adams appels en heeft intensief meegedraaid binnen publiekswerving. VUB stagiaire, (Culturele agogiek), Immele Bosman, heeft een informatiemap en een workshop ontwikkeld bij Onder de vulkaan. Verkenning: - Contacten binnen het bedrijfsleven - Locaties in en rond de Bourlaschouwburg voor publiekswerking/educatie Verdiepen: - Continueren initiatieven met technisch en beroepsonderwijs - Samenwerkingsverbanden via AKO-educatief en via Onderwijs&cultuur. Verzelfstandigen: - uitnodigingen en contacten met theaterstudenten in Antwerpen/Vlaanderen/zuid Nederland vanzelfsprekender en meer inhoudelijk betrokken maken. Cijfers: Aan het totaal van activiteiten (Try Outs, Open Repetities, Inleidingen, Nabesprekingen, Workshops, Rondleidingen, en Overige activiteiten) hebben 3050 mensen deelgenomen. Het aantal jongeren dat tijdens groepsreservaties in de zaal zat bedraagt 797.

5.2. Evaluatie Het aantal groepsreservaties door het onderwijs is gedaald en opzichte van 2008. Of dit komt door minder schoolbezoek of door het verzelfstandigen van reservaties is niet geweten. Aangezien de algemene publiekscijfers zeker niet gezakt zijn, lijkt het te vooronderstellen dat middelbare schoolleerlingen zelfstandig hun weg tot Toneelhuis vinden. Onderzoek zou dit moeten uitwijzen. Het totaal aantal deelnemers aan de extra-Toneelhuisactiviteiten vertoont ook een daling. Dit lijkt in eerste instantie te maken te hebben met de vermindering van nagesprekken bij reisvoorstellingen en ook het aantal workshops is afgenomen. Heeft het onderwijs minder te besteden? Heeft dit te maken met dat publiekswerking bewust heeft ingezet op de minder gekende Toneelhuismaker Wayn Traub en op een doelgroep zoals het bedrijfsleven? Deze laatste groep blijkt moeilijker te bereiken dan verwacht, niet in de laatste plaats vanwege de crisis. In september 2009 is de vrijwilligerswerking binnen Toneelhuis geprofessionaliseerd door de komst van een parttime verantwoordelijke hiervoor. De al gelegde contacten met Hogescholen zoals Artesishogeschool, (afdeling Acteren), ArtEZ, (docentenopleiding Drama Arnhem), Plantijnhogeschool, (afdeling Journalistiek) hebben zich verdiept en ontwikkelden zich tot een organische, inhoudelijke samenwerking. Toneelhuis denkt binnen de stad en binnen Vlaanderen mee over kunstonderwijs binnen Hogescholen en probeert op deze manier ook de toekomstige leerkrachten te bereiken binnen de thema’s kunsteducatie en theaterbezoek. Aandachtspunten: persoonlijker maken van contacten met de universiteiten in Antwerpen/Vlaanderen en herbekijken van de mogelijkheden tot samenwerking met KdGHogeschool, afdeling KuCu. Ook is het wenselijk dat de activiteiten meer systematisch gedocumenteerd worden en de gelegde contacten met groepen doelgerichter opgevolgd worden in samenwerking met publiekswerving.

p. 34

6. Publicaties tekstuitgaves - De rechter en de beul 500 ex - Onder de vulkaan 750 ex - Sous le volcan 1500 ex

7. Creatieopdracht In 2009 werd geen creatieopdracht gegeven.

8. Internationale werking – zie verkoop en spreiding 9. Onderzoek en onderzoeksopdrachten In 2009 werden onder leiding van Prof. Dr. G. De Brabander een aantal publieksonderzoeken uitgevoerd in het kader van een eindwerk voor de opleiding Cultuurmangagement door Annelies Thoelen & Lien Alerts (met een kwalitatief publieksonderzoek), en door Eveline Van Aalboom (met een kwalitatief publieksonderzoek). We publiceren hieronder de korte samenvattingen die inmiddels ook ingezet zijn in de bijsturing van de communicatie.

Samenvatting kwantitatief publieksonderzoek Voor het kwantitatief publieksonderzoek werden resultaten van de Bourla vergeleken met de reisvoorstellingen en met het onderzoek van Tine Rams (2000). Sociaal-demografische kenmerken van het ondervraagde publiek: • man/vrouw: 40 tov 60% • afstand: ongeveer 65% komt van max 15 km ver • Meesten hebben universitair diploma (33,1%) of een diploma hoger onderwijs (30,9%) • 90% is Vlaming, 7% is Nederlander • Een goeie 20% werkt of studeert in de kunst- of cultuursector • Grootste leeftijdsgroep zijn de –24jarigen (27%), dan de 25-34 jarigen (20,8%), dan 45-54 jarigen (16,9%), de 55-64 jarigen (14,5%) en de 35-44 jarigen (13,6%)

-> vgl Rams: jongeren zijn toegenomen. Categorie 35-54 jarigen zijn afgenomen

Frequentie en motivatie • 25% komt voor de eerste keer kijken, 45% brengt verschillende bezoeken per jaar • meeste mensen komen met vrienden en / of partner • Imago van Toneelhuis (Bourla en reis): Uniek, afwisselend, kwalitatief, niet duur (breedte doelgroep scoort het minst goed) • Reden van bezoek: ‘uit interesse voor de voorstelling’ (Bourla: 23,7% en op reis: 27,6%) en ‘zin in cultuur’ (Bourla: 19,3% en op reis: 20,2%) en ‘ter ontspanning’ (Bourla: 22,1% en 21,8% op reis) • Motivatie: Bijna 60% van het publiek komt voor de maker / gezelschap (Bourla + reisvoorstellingen) En dus slechts in geringere mate voor de schouwburg, voor de reputatie van Toneelhuis of voor een bepaalde acteur/actrice. Communicatiekanalen • geprefereerde kanalen: recensies, mond aan mond, website, seizoensbrochure, nieuwsbrief • 30% De Morgen, 30% De Standaard, • 31% Humo, 23% Knack • Van ons publiek bezoekt 17% deSingel, 13% De Roma en 12% Het Paleis Tevredenheid • Heel erg tevreden: vriendelijkheid zaalpersoneel, service vestiaire, bereikbaarheid aanvangsuren • Meer dan gemiddeld tevreden: Seizoensbrochure, maandkalender, Info op de site • Over niets echt ontevreden. Laagst scoort: parkeergelegenheid p. 35

Motiverend ‘merk’ per maker • Niet alle makers zijn onderzocht in de periode dat het onderzoek werd afgenomen. • VB. bij voorstellingen van Sidi Larbi Cherkaoui komt 72% voor de maker, slechts 18,7% komt voor de schouwburg, 8,2% komt voor Toneelhuis Vergelijking bezoekersfrequentie per TH maker • Nogmaals: niet alle voorstellingen werden onderzocht • Vb. bij Cherkoui komt 51,7% voor de eerste maal naar TH, bij Wayn Traub is dat maar 17,9%. Het publiek dat Maria Magdalena van Wayn Traub bezocht, komt zelfs verschillende keren per jaar een voorstelling bijwonen van TH (49,9%) en bij Guy Cassiers bvb. is dat een pak minder: 29,7¨%

Samenvatting kwalitatief publieksonderzoek Het onderzoek van Eveline Van Aalboom probeert een inzicht te geven in de factoren die een remmende invloed uitoefenen op het participatiegedrag. Eveline heeft focusgroepen gesproken die niet of zeer zelden participeren aan Toneelhuisvoorstellingen. De antwoorden van de verschillende deelnemers werden geclusterd rond een aantal centrale thema’s: praktisch, informatief, sociaal/cultureel en financieel. Financieel: Het financiële aspect verwijst naar de prijsbepaling van Toneelhuis. Uit het onderzoekresultaten blijkt dat de meerderheid de prijszetting van de tickets en in het bijzonder de abonnementsformules uitermate positief ervaart. Praktisch: De praktische drempel heeft betrekking op de bereikbaarheid van de Bourlaschouwburg, het aanvangsuur en de aanwezigheid van een pauze. De bereikbaarheid van de Bourlaschouwburg levert voor de deelnemers die zich verplaatsen met het openbaar vervoer (tram/ metro), te voet of met de fiets geen problemen op. De deelnemers die zich met de wagen verplaatsen vermelden praktische problemen (filevorming, parkeergelegenheid) alsook financiële redenen. (Deze resultaten (de bereikbaarheid met de wagen) moeten genuanceerd te worden aangezien een minderheid van de deelnemers zich met de wagen verplaatst. ) De ligging van de Bourlaschouwburg, in het centrum van de stad, blijkt voor velen ook een meerwaarde (nabijheid van restaurants en cafés). Grote tevredenheid over het aanvangsuur van de voorstellingen. Voor een aantal deelnemers mogen de voorstellingen zelfs iets later aanvangen. Dit laatste omwille van praktische redenen (kinderopvang, mogelijkheid om te eten, bereikbaarheid,filevorming,…). Inlassen van een pauze is niet noodzakelijk, tenzij de voorstelling langer dan twee uur duur of inhoudelijk zwaar is. Sociaal/cultureel: De sociale of culturele drempel heeft betrekking op een gebrek aan gezelschap en de moeilijkheidsgraad van de voorstelling. Een gebrek aan gezelschap om een voorstelling bij te wonen, blijkt een remmende invloed uit te oefenen op cultuurparticipatie. Voor de bevraagde deelnemers was dit niet aan de orde. De moeilijkheidsgraad van de voorstelling bleek eveneens geen probleem te vormen. Informatief: Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat het participatiegedrag voornamelijk gerelateerd moet worden aan een gebrek aan informatie. De deelnemers zijn onvoldoende op de hoogte van de programmering, de makers en ze leggen nauwelijks een verband tussen Toneelhuis en de Bourla. Het extra informeren van participanten zou tot een verhoogde participatiegraad kunnen leiden.

p. 36

10. Publiekswerking en –werving Vooraf bezorgen we een algemeen overzicht van doelstellingen, en de daartoe ingezette tools. Daarna volgt een bespreking in detail.

Informeren

huisstijl en uitstraling affiches en flyers versus acties seizoensbrochure maandkalender website / nieuwsbrief trailer mediapartners (De Morgen, radio 1 en Knack)

Verbreden

database/publieksonderzoek inhoudelijke persinformatie educatieve mappen voor scholen en doelgroepen, website Verdiepen programma’s Toneelg(e)ruis website

Spreiden

Toneelhuis voor Dummies NL/FR/EN verkoopsbrochureNL/FR/EN vertalingen verkoopsfilmpje

10.1. Informeren 10.1.1. Huisstijl en uitstraling

De signalisatie in de Bourla/64 wordt aangepast aan de huisstijl. Opdat het publiek Bourla en Toneelhuis meer met elkaar zal associëren, hebben we in 2009 op de achter- en voorgevel op verschillende plekken, in monumentale zwarte letters TONEELHUIS aangebracht.

10.1.2. Affiches / flyers versus acties

In het verleden maakten we voor alle creaties affiches op A0 formaat voor verspreiding via grote billboards in de stad. De verspreiding was duur en legde meteen beslag op een groot deel van het communicatiebudget. En belangrijker nog: het effect van die afficherondes werd in vraag gesteld. Daarom verspreiden we sinds de tweede helft van 2009 geen affiches meer in Antwerpen. We zijn daarentegen aanwezig in de stad op andere manieren: met kleine en grote acties organiseren we zichtbaarheid en aanwezigheid in de stad (aanbrengen van levensgrote productiefoto’s op werfborden, projectie van het t-logo op gebouwen, fietszadelhoesjes verspreiden op plekken en evenementen waar veel fietsen verzamelen, marktkraam innemen op de zondagse ‘vogelmarkt’, etc). Die acties worden bedacht, en cours de route, en worden geënt op de inhoud van Toneelhuisproducties. Flyers worden ad hoc gemaakt, in functie de noden van publiekswerving. Daarnaast blijven we affiches op A2 formaat en flyers maken voor verspreiding via de reisplekken (oplage affiches: tss 500 en 2000 exemplaren per productie; oplage flyers: tss 2000 en 10 000 exemplaren).

10.1.3. Seizoensbrochure

De seizoensbrochure geeft een breed publiek een helder overzicht van het nieuwe seizoen. Ze wordt lokaal en nationaal breed verspreid per post (aan Toneelhuispubliek - de oplage werd verhoogd van 12 000 naar 16 000 en verstuurd aan een breder adressenbestand), op de cultuurmarkt, via de reisplekken, aan het bespreekbureau.

p. 37

10.1.4. Maandkalender

De maandkalender geeft een maandelijks overzicht van de programmering van Toneelhuis. (oplage: 20 000 per maand) Lokale verspreiding: direct mailing naar eigen adressenbestand, cafés in Antwerpen en Aeolus (culturele plekken, bibliotheken, etc), via flyer-acties met Toneelhuisvrijwilligers Nationale verspreiding: via Aeolus (culturele plekken in Vlaanderen), via reisplekken (in de reiskoffer die mee op reis gaat)

10.1.5. Digitaal

We bouwen de virtuele Toneelhuiscommunicatie sterker uit, niet alleen op de website met interactieve blogs en podcasts, maar ook via sociale media en e-mailcommunicatie (e-flyers en e-zine). Het aantal bezoekers van de Toneelhuissite is met 40% gestegen (mede dankzij de stijging van het aantal inschrijvingen op het e-zine en toeleiding via sociale mediasites). Website Toneelhuis.be wordt verder ontwikkeld. De site bevat meer achtergrond bij makers en producties doordat het archief van hun werk in Toneelhuis beter ontsloten wordt. Er wordt meer gebruik gemaakt van beeld-, geluids- en tekstmateriaal, zowel aankondigend (trailers, making of) als achteraf (podcasts, reportages, samenvattingen als PDF), om naast de producties ook de dagelijkse werking van het huis in kaart te brengen. Dit herbruikbaar materiaal wordt ook aangeboden als aanvullende content voor o.m. pers (vb. trailer bij een recensie), speelplekken (extra achtergrond in hun virtuele communicatie) en publiek (vb. bloggers). Sinds het najaar van 2009 werken we samen met de nieuwe VRTsite cobra.be, die het VRTarchief ontsluit en onze nieuwe filmpjes eraan toevoegt. E-mail (nieuwsbrief & e-flyers) De nieuwsbrief wordt tweewekelijks verstuurd. De oplage is van 4000 eind 2008 gestegen naar 15 000 eind 2009, maar wordt verzonden aan een lager tarief per bericht. Nauwgezette statistieken helpen om dit bestand actief te houden en het effect van vb. expliciete verwijzingen naar multimedia content op de site te evalueren. Voor elke productie worden ook e-flyers verspreid langs formele (aanschrijven van vorige bezoekers, nieuwe doelgroepen,...) en informele kanalen (sociale netwerken van medewerkers, opiniemakers, fans, vrijwilligers,...). Sociale media Toneelhuis is actief aanwezig op sociale mediasites als Facebook, Twitter of Youtube. Herbruikbare content van toneelhuis. be (nieuws, beeld-, geluid- en tekstmateriaal) wordt zo rechtstreeks bij het publiek gebracht. Op die manier wordt bestaand publiek rechtstreeks geïnformeerd en worden ook nieuwe publieken geïntroduceerd. Deze verhoogde zichtbaarheid heeft tegelijk ook een belangrijk toeleidend effect richting website.

10.1.6. Trailer / Registratie (Verkoopsfilmpje zie spreiding) Trailer Van alle nieuwe producties wordt een trailer gemaakt van 30’, die dient ter promotie van de productie. De trailer wordt op de website geplaatst en met de nieuwsbrieven meegestuurd. Er wordt veelvuldig gebruikt van gemaakt door Toneelhuis maar ook door de reisplekken. Trailers worden via sociale media (facebook , youtube,…) rondgestuurd en kunnen daardoor een groot bereik hebben (lokaal, nationaal en internationaal) Registratie Van elke nieuwe productie wordt een registratie gemaakt. Registratie wordt opgenomen in het archief. Vooral scholen en (internationale) theaterprofessionals maken er gebruik van.

10.1.7. Media & mediapartners De Morgen De meerjarige samenwerking met De Morgen als mediapartner wordt verdergezet. De ruilovereenkomst bestaat uit advertentieruimte in de krant voor een totaal van 87448 euro en een encartage van een Toneelhuiskrant. De oplage is afhankelijk van de oplage van de krant plus een overdruk van 10 000 ex.

p. 38

Radio 1 Ook de samenwerking met Radio 1 wordt verdergezet in 2009. De ruilovereenkomst levert Toneelhuis een 40tal radiospotjes op (twv 42 000 euro) – dat zijn er minder dan in 2008 omdat de tarieven gestegen zijn. In ruil schenken we regelmatig een aantal tickets weg voor voorstellingen via de radio1 programma’s; op die manier kunnen we nieuw publiek recruteren. Knack Halverwege 2008 is beslist een overeenkomst met Knack aan te gaan. Die wordt in 2009 gecontinueerd. Toneelhuis krijgt advertentieruimte in Focus Knack en wordt opgenomen in de Knack Club. Knack lezers krijgen 2 avantpremières bij Toneelhuis (ook een manier om nieuw publiek aan te boren). De overeenkomst heeft een totale waarde van 44 000 euro, waarvan 20% betaald wordt door Toneelhuis.

10.2. Verbreden 10.2.1. Database / publieksonderzoek Via het eigen ticketingsysteem onderzoeken we welke publieksgroepen er te onderscheiden zijn. Op bescheiden schaal werd al gebruik gemaakt van de tickethistorie die mensen hebben. Voor deze groepen bedenken we gerichte acties (uitnodigingen, wedstrijden). Onze ambitie blijft om nog veel meer gegevens van onze bezoekers te verzamelen en te gebruiken, als raster voor meer gerichte acties en meetbaarheid van doelen. Dit impliceert een groter onderzoek naar leeftijd, geslacht, woonplaats, opleidingsniveau, culturele bagage/interesse, etc.

10.2.2. Inhoudelijke persinformatie Per productie worden uitgebreide persmappen aangemaakt, die procesinformatie geven over de maker. Te allen tijde is per maker up-to-date achtergrondinformatie beschikbaar in 3 talen.

10.2.3. Educatieve mappen voor scholen en doelgroepen Per productie kijken we of de noodzaak er is om een educatieve map te maken. Vaak wordt ook het programma (zie verder) daarvoor gebruikt. Er is dus niet voor elke productie een lesmap voorhanden. Maar afhankelijk van het project wordt soms voor alternatieve vormen gekozen, bijv. een filmpje (cfr. voor Atropa vertellen de acteurs over hun rol) of een verklarende woordenlijst (cfr. ABC bij Mefisto for ever). Zie hiervoor verder ronder educatieve luik.

10.2.4. Website Naast informeren moet de website van Toneelhuis ook achtergrond- en procesinformatie over het huis en de makers aanbieden. De teksten die gepubliceerd zijn in het tijdschrift Toneelgeruis, zijn grotendeels op de site gezet.

10.3. Verdiepen 10.3.1. Programma’s Programma’s worden in Antwerpen en op alle reisplekken in Vlaanderen en Nederland uitgedeeld. Andere buitenlandse speelplekken krijgen de programmatekst per mail toegestuurd (in EN of FR).

10.3.2. Toneelg(e)ruis Dit Toneelhuistijdschrift, opgebouwd rond de makers, bevat langere teksten met procesinformatie en is niet gebonden aan premièredata. In 2009 publiceerden we het vijfde nummer van dit tijdschrift. De oplage werd opgetrokken van 2500 naar 4000 om een grotere spreiding te garanderen. p. 39

10.4. Spreiden 10.4.1. Toneelhuis voor dummies Dit is een eenvoudig vormgegeven brochure voor (buitenlandse) professionelen, die een algemene tekst bevat die de ‘basics’ van Toneelhuis uitlegt aan wie het huis nog niet kent, samen met de bio’s van alle makers en fotomateriaal. Wordt aangemaakt in NL/EN/FR Deze Toneelhuis voor dummies wordt veelvuldig gebruikt in het buitenland (spreiding en promotie van Toneelhuis)

10.4.2. Verkoopsbrochre NL/EN/FR Een eenvoudig vormgegeven brochure met up-to-date informatie over het volgende seizoen, met het oog op verkoop van de voorstellingen. De brochure bevat korte aankondigende teksten en informatie over tourperiodes en uitkoopsommen. Wordt aangemaakt in NL/EN/FR

10.4.3. Vertalingen teksten Teksten uit Toneelg(e)ruis en uit de seizoensbrochure, recensies etc worden ten behoeve van de internationale spreiding vertaald.

10.4.4. Verkoopsfilmpje Ten behoeve van de spreiding wordt een 15 minuten montage gemaakt van elke productie. Al naargelang van de internationale ambities wordt die ondertiteld in EN/FR/…

p. 40

11. Evaluatie publiekscijfers 11.1. Vergelijking met 2008 Inzake publiekscijfers bevestigt 2009 de stijging die gerealiseerd werd in 2008: het totale publieksaantal stijgt lichtjes, in 2009 bedraagt het 154 139 tegenover of 153 927 in 2008. Het aantal evenementen echter is in totaal gedaald van of 612 naar 500, dus de gemiddelde bezetting per evenement stijgt aanzienlijk. Nochtans doet zich een markant verschil voor in de verdeling van de herkomst van het publiek. In de Bourla stijgt het totale bezoekerscijfer van 54 197 naar 75 943, ook al daalt het aantal evenementen in de Bourla in absolute cijfers. Dat is een stijging van ruim 40 % ten aanzien van 2008. Ook voor de tourneevoorstellingen in het binnenland werft Toneelhuis significant meer bezoekers: van 21 602 in 2008 naar 28 935 in 2009 (terwijl het aantal reisvoorstellingen zelf lichtjes daalde, met name van 90 naar 71 voorstellingen). Ook hier zien we dus een stijging van 33 %. Met andere woorden, terwijl het aantal evenementen op zich niet stijgt, integendeel zelfs lichtjes daalt, weet Toneelhuis in Antwerpen en Vlaanderen/Brussel significant meer toeschouwers per evenement te werven. Aan de andere kant zijn het aantal reisvoorstellingen in het buitenland lichtjes gereduceerd, met name van 202 naar 145, dat is een vermindering van het aanbod met een kleine 30 %. De buitenlandse publieksopkomst verminderde navenant, van 75 105 naar 48 818 personen, of 35 %. Conclusie: ongeveer de helft van het publiek wordt aangetrokken door het aanbod in de Bourla, de andere helft word gerealiseerd in de rest van Vlaanderen en in het buitenland. Met andere woorden: de balans is in evenwicht.

11.1.1. Eigen producties, coproducties & hernemingen 2008 is het jaar van vele nieuwe creaties die een ruim publiek weten aan te trekken. In tegenstelling tot 2008 met zijn grote tournees voor de Triptiek van de Macht en Myth, scoren in 2009 de nieuwe creaties veel beter dan de hernemingen, waarmee opnieuw een evenwicht is hersteld: in 2008 woonden 62 420 personen de nieuwe creaties in binnen- en buitenland bij tegenover 63 438 voor de hernemingen in binnen- en buitenland. Een haast identiek aantal dus. In 2009 ligt die verhouding geheel anders: de nieuwe creaties trekken 80 500 personen aan tegenover 38 868 personen die de hernemingen bijwonen in binnen- en buitenland. Globaal genomen trekken de nieuwe creaties van 2009 ongeveer dubbel zo veel publiek aan als de hernemingen. Grote uitschieters zijn alvast Onder de vulkaan, dat het met een totaal van 25 052 toeschouwers bijzonder goed doet en ook Titus Andronicus dat niet minder dan 10 633 personen weet aan te spreken ondanks het feit dat deze productie slechts twee lange reeksen speelt in Brussel en in Antwerpen, aangevuld met een korte reeks in Gent. Een ander project dat zijn aandeel in de cijfers heeft is KALENDER. De meting van de publieksaantallen is hierbij relatief ingewikkeld: dit project bestaat uit een veelvoud van dagelijkse acties in de stad die telkens hun eigen publieken aantrekken (gaande van enkele personen tot soms grote massa’s zoals voor de Pechvogel op de Meir), maar vermits het hier niet om betalende publieken gaat, hebben we ervoor gekozen om alleen in kaart te brengen wat we daadwerkelijk konden registreren, met name alle mensen die de website van KALENDER bezoeken. Hierbij gaan we ervan uit dat de aandacht van deze bezoekers getrokken werd door een actie die zij doelbewust meemaken en/of toevallig kruisen, en van waaruit ze vervolgens besluiten het project via internet te volgen. Bij de projecten die uit samenwerkingsverbanden voortgekomen zijn valt vooral Sutra op van Sidi Larbi Cherkauoi die duidelijk een eigen publiek in Antwerpen aan het uitbouwen is. Tenslotte scoren bij de eigen activiteiten ook de Bourla Beats avonden bijzonder goed: vooral bij jonge mensen is dit een echte hype aan het worden, met als enorm voordeel dat heel veel jongeren op die manier de drempel van een huis als de Bourla overschrijden om er – hopelijk – even later ook naar andere evenementen te komen kijken.

p. 41

11.1.2. Receptieve werking + omkaderende activiteiten Het publieksaandeel dat geworven wordt voor de receptieve programmering van de Bourla groeit. Dat heeft te maken met het verder uitzetten van evenementen in festivalformules, zoals de Antwerpse Kleppers dat nu een vast item in de programmatie geworden is, met een goed lopende versie van de huisruilen en met een flink aandeel dat de concerten voor hun rekening nemen.

11.1.3. Stadsdagen/zaalhuur Door de intensieve bespeling van de Bourla door eigen producties en receptieve werking is het aantal stadsdagen en het daarbij horen publieksaantal nog verder teruggelopen: van 5092 in 2008 naar 4157 in 2009; het aantal evenementen daalden van 13 naar 8. Deze trend zal zich – gezien de geplande continuering van de eigen programmatie – verder doorzetten in de volgende twee jaren.

11.2. 2009 nationaal versus internationaal Zoals hoger reeds aangegeven is de balans tussen de binnen- en de buitenlandse spreiding opnieuw hersteld: de internationale spreiding is in 2009 goed voor een klein derde (31,6 %) van het totale publieksaantal. Een kleine vijftig procent (49, 3 %) wordt bereikt in de Bourla zelf. Dat is duidelijk een nieuw gegeven waar we trots op zijn. Het overige deel (19 %) wordt gehaald in Vlaanderen en Brussel. De combinatie van aantrekkelijke, nieuwe creaties in Antwerpen en meer gespreide tournees ligt aan die nieuwe verhouding ten grondslag.

11.3. 2009 Vergeleken met de uitgezette ambities In de raming van de cijfers werd uitgegaan van een terugloop naar 113 950 toeschouwers net omdat er heel wat minder grootschalige buitenlandse tournees voorzien waren in 2009. De realiteit heeft ons gelukkig ingehaald: waar we een kleine 40.000 toeschouwers verhoopt hadden in de Bourla bleken uiteindelijk haast dubbel zoveel mensen geïnteresseerd om een Toneelhuisevenement bij te wonen, met name 75 943; weerom spelen hier Onder de vulkaan en Titus Andronicus hun rol. Maar ook internationaal overtrof de realiteit de verwachting: de raming stond op 41 150 personen; dat zouden er uiteindelijk 48 818 worden. Dezelfde trend zet zich door voor receptieve werking. Conclusie is tweeledig: enerzijds blijken onze ramingen telkens iets te bescheiden te zijn, anderzijds blijft het belangrijk om de twee voeten op de grond te blijven bij toekomstige voorspellingen: het is en blijft moeilijk te voorspellen of een voorstelling aan slaat of niet.

p. 42

12. Verkoop en spreiding 12.1. Algemeen De artistieke diversiteit van het Toneelhuis weerspiegelt zich in de spreiding van het Toneelhuisrepertoire. Die spreiding is maatwerk: van elk project wordt, in overleg met de maker, het toeren bepaald en uitgestippeld in het juiste circuit. Dat kan heel divers zijn, gaande van het grote zaal werk over locatieprojecten tot de kleine zaal. We bespelen daarmee zowel de circuits van de grote als van de kleine zaal, én het ‘hors les murs’ circuit. Met de nieuwe Toneelhuismakers Abke Haring en Bart Meuleman wordt het overleg hierover in 2009 opgestart, voor de andere makers werken we langs de lijnen die werden uitgezet in de vorige jaren. We houden voorstellingen over de seizoenen heen op het repertoire, waardoor ze een breder bereik krijgen. Het is Toneelhuis te doen om de ontwikkeling van het werk van de makers die het onderdak biedt. Daartoe zijn we van bij het begin op zoek gegaan naar lange termijn engagementen van de ontvangende huizen. Zowel in binnen- als in buitenland zijn we met een aantal huizen partnerships aangegaan. Zij engageren zich ertoe het werk van verschillende Toneelhuismakers over de seizoenen heen te volgen, te presenteren en (in sommige gevallen ook) te coproduceren. In het licht van die lange termijn engagementen promoten we bij de speelplekken het programmeren van langere reeksen van 2 tot 5 of meer voorstellingen aansluitend. Die keuze wordt veelal gehonoreerd door buitenlandse theaters – in België is dat eerder uitzondering dan regel. In Nederland zien we zelfs een omgekeerde tendens. Binnen het Nederlandse theaterbestel moet het gesubsidieerde theater steeds meer wijken voor het commerciële. Naast de spreiding in Vlaanderen (België) en Nederland hebben we de afgelopen jaren actief aan een internationaal verhaal gewerkt. Dat verhaal werd ingegeven door het verlangen van de Toneelhuisartiesten, die hun werk willen toetsen aan andere culturen - en zich omgekeerd ook in hun werk willen laten ‘contamineren’ door andere culturen. De afgelopen vier jaar hebben we een stevig internationaal Toneelhuisnetwerk uitgebouwd. Anno 2010 kunnen we stellen dat de internationale interesse een grote vlucht genomen heeft, niet alleen voor individuele voorstellingen, maar ook voor het model Toneelhuis, voor de zoektocht naar herdefiniëring van een groot stadstheater, voor het ensemble van makers en de manier waarop de organisatie zich daar naar modelleert. Dat model wordt in het buitenland meer en meer opgepikt en als uniek betiteld. Dat de internationale Toneelhuistrein op snelheid is, heeft als prettig neveneffect dat de ene artiest de andere onder de aandacht brengt. Zo zijn heel wat van onze buitenlandse partners nu al geïnteresseerd om het werk van de nieuwe Toneelhuismakers, Abke Haring en Bart Meuleman, te leren kennen en te volgen.

12.2. In detail Spreiding 2009 – beknopt verslag Guy Cassiers

In januari zet Guy Cassiers een punt achter de Triptiek van de Macht (Mefisto for ever, Wolfskers en Atropa) tournee, die dan al vijf maanden loopt. In het najaar van van 2008 reisde de Triptiek al door België, Frankrijk en Spanje; bij het begin van 2009 zijn Luxemburg en Oostenrijk aan de beurt. Intussen maakt Cassiers op vraag van Monty de kleine zaal voorstelling De rechter en de beul, die enkel in Monty te zien is. Hij herneemt De Geruchten, dat hij maakte met Olympique Dramatique, eerst in de Bourla, daarna op een aantal plekken in Frankrijk. Cassiers ontvangt in de lente de 11de ‘Europa prijs voor nieuwe theatrale realiteiten’. De uitreiking van de prijs vindt plaats in Wroclaw (Polen) en gaat gepaard met een heropvoering van Bezonken rood (de Engelstalige versie, boventiteld in het Pools en Falanx gepresenteerd als work in progress. Terwijl Atropa nog door België en Nederland toert, gaat in Brussel in De Munt House of the Sleeping Beauties in première. Na de reeks in De Munt reist de opera in België, Nederland, Luxemburg en Frankrijk. Maar House of the Sleeping Beauties is nauwelijks op reis vertrokken, of Guy Cassiers presenteert in het Holland Festival al de operacreatie Adam in Ballingschap. Bij wijze van ‘fin de saison’ speelt Mefisto for ever nog een allerlaatste reeks in Athene. De voorstelling is te gast in het prestigieuze Athens & Epidaurus festival – een waardige afsluiter voor een bijzonder succesvolle tournee. In de zomer trekt Guy Cassiers met Josse De Pauw naar Mexico, voor de opnames van de filmbeelden die hij zal gebruiken in Onder de vulkaan. De productie gaat in première in de Bourla bij het begin van het nieuwe seizoen 09-10 en toert aansluitend in België, Nederland en Frankrijk. Bezonken rood blijft al die tijd op het repertoire en trekt naar Zwitserland, Frankrijk en Spanje. De Spaanse première vindt plaats in Madrid; Dirk Roofthooft speelt de voorstelling in het Spaans en oogst daarmee lovende recensies in de Spaanse kwaliteitspers.

p. 43

Sidi Larbi Cherkaoui

Sidi Larbi Cherkaoui zet het jaar in met een herneming in de Bourla van Myth, dat de jaren voordien een indrukwekkende wereldtournee maakte. Ook Sutra, dat sinds zijn première bij het Londense Saddlers’ Wells midden 2008 op tournee trok, is begin 2009 te zien in Antwerpen (deSingel) Hij reist het hele jaar lang met Origine, dat in 2008 in wereldpremière ging in Antwerpen en meteen een Europese carrière aanvatte. Origine speelt in theaters en festivals in België, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Slowakije en Spanje.

Peter Missotten/De Filmfabriek

Peter Missotten/De Filmfabriek verhuist een paar maanden naar Linz (Europese Culturele Hoofdstad), waar hij tekent voor de regie en de scenografie van Kepler, een nieuwe opera van Philip Glass. Verder werkt hij aan de voorbereidingen van zijn nieuwe grote zaal voorstelling De indringer, die zal uitkomen in het voorjaar van 2010. In de Bourla nodigt hij nieuw theaterwerk uit van student-theatermakers van de Toneelacademie Maastricht, waar hij performancedocent is.

Wayn Traub

In de lente komt Wayn Traub in de Bourla uit met Maria-Magdalena, de langverwachte afsluiter van zijn Wayn Wash Trilogie (Maria-Dolores, Jean-Baptiste, Maria-Magdalena. Het is Traubs afscheid in Toneelhuis. Aansluitend op de reeks in Antwerpen vertrekt Maria-Magdalena op reis in België, Nederland, Frankrijk, Hongarije, Groot-Brittannië, Noorwegen, Zwitserland en Spanje.

Lotte Van den Berg

Lotte Van den Berg gaat vanaf 2009 aan de slag in Dordrecht, waar ze haar eigen gezelschap OMSK opgericht heeft. Voor Toneelhuis reist ze nog met Stillen naar Londen (Sadler’s Wells) en presenteert ze, bij wijze van afscheid) in september Gerucht, Stillen (Toneelhuisproducties) en Het verdwalen in kaart (haar eerste voorstelling bij OMSK) in Antwerpen.

Benjamin Verdonck

Benjamin Verdonck speelt in de eerste week van januari wewillivestorm in het Maison de la Culture in Amiens, waar hij tegelijkertijd ook zijn beeldend werk exposeert. Verdonck is er samen met Guy Cassiers te gast (Triptiek van de Macht speelt in de grote zaal). Verder werkt Benjamin Verdonck het hele jaar aan KALENDER, zijn actiecyclus in de openbare ruimte, die hij ontwikkelt in Antwerpen. Om zich daar volledig aan te kunnen wijden, beslist hij de rest van het jaar geen repertoire te spelen in de theaters.

Olympique Dramatique

Olympique Dramatique herneemt De geruchten in de Bourla en in een drietal theaters in Frankrijk (in het Nederlands, met Franse boventitels). De musicalcreatie Adams Appels komt vlak voor de zomer uit in de Bourla en reist daarna naar Gent (NTGent) en Brussel (KVS). In het najaar sluiten Toneelhuis en Olympique Dramatique een verbond met de KVS voor Titus Andronicus. Komedie van het bloed. De voorstelling gaat in première in de KVS en speelt daar een reeks van bijna vier weken. Aansluitend is ze een week in NTGent en twee weken in de Bourla te zien.

Abke Haring

Abke Haring vervoegt pas vanaf 2010 Toneelhuis als Toneelhuismaker. De eerste gesprekken over een verkoopsstrategie worden opgestart in 2009.

Bart Meuleman

Bart Meuleman vervoegt pas vanaf 2010 Toneelhuis als Toneelhuismaker. De eerste gesprekken over een verkoopsstrategie worden opgestart in 2009.

Josse De Pauw – De versie Claus

De Toneelhuisproductie De versie Claus was bij zijn creatie in 2008 enkel in de Bourla te zien. Ze reist in 2009 door België en Nederland en begint in het Brusselse Flagey aan een Franstalige carrière: Josse De Pauw speelt er de voorstelling voor het eerst in het Frans. p. 44

ZAKELIJKE WERKING 1. Doelstellingen Voor het zakelijk beleid hadden we voor 2009 volgende doelstellingen vooropgesteld: Financieel management: - Verdere gezondmaking van de financiën en zo mogelijk een versnelde volledige aanzuivering van het eigen vermogen zodat de begrotingen van de subsidieperiode 2010-2012 geen verdere inhaalbeweging terzake moeten voorzien. - Continuering van een grote interne en externe transparantie. Een maximale accountability naar de verschillende stakeholders zoals de overheden, publiek, artiesten en medewerkers. Een belangrijk instrument hiervoor zijn de kwartaalrapporteringen. - De verdeling van ons budget volgens het intern vastgelegde principe: minimum 50% voor creatie en spreiding, minimum 10% voor publiekswerving/werking, maximum 25% naar exploitatie van de schouwburg en maximum 15% naar omkadering. Personeelsmanagement: - Verdere optimalisering van de organisatiestructuur, meer bepaald helder maken van technische omkadering van de artiesten en de taakomschrijving van de technische directie. - Verdere uitbouw van permanente, persoonlijke trajectbegeleiding en vorming van medewerkers. Infrastructuur: - Verdere afwerking van de kantoren in de Orgelstraat. De realisatie van deze kantoren is er in functie van een grotere centralisering die een meer intense dialoog tussen de verschillende bedrijfsafdelingen mogelijk moet maken. - Eerste stappen in de aanzet tot renovatie van de Bourlaschouwburg. Deze renovatie is van belang voor de veiligheid van publiek en medewerkers en de theatertechnische aanpassing van de schouwburg aan de hedendaagse (Europese) normen terzake. - Grotere aandacht voor ecologisch bewustzijn binnen de organisatie. Eerste stappen zetten in een structurele aanpak.

2. Realisatie doelstellingen 2.1. Financiële gezondmaking Vooraf

Voor 2009 hadden we zoals we dat ook voor 2008 gedaan hadden, een begroting goedgekeurd met een overschot van ongeveer 200.000 euro. Dit zou de tweede stap zijn in het aanzuiveren van het negatief eigen vermogen dat in 2007 ontstaan was. Er was verder voorzien dat er in 2010 en 2011 nog telkens 150.000 euro overschot gerealiseerd zou worden. In bijhorende tabel zien we een overzicht van het eigen vermogen doorheen de laatste zes jaren. De laatste lijnen zijn de goedgekeurde begrotingsresultaten zoals ze zijn besproken tijdens de raad van bestuur van september. Hierbij is geen rekening gehouden met verdere besparingen in overheidstoelagen.

p. 45

Begroting

Resultaat

Eigen vermogen

30.06.2003

143.213

418.806

30.06.2004

-143.084

275.722

30.06.2005

-75.401

200.321

31.12.2006

-227.749

-27.428

31.12.2007

-683.819

-711.247

31.12.2008

193.000

350.097

-361.150

31.12.2009

193.000

230.697

-130.453

31.12.2010

166.700

36.247

31.12.2011

130.700

166.947

31.12.2012

-240.300

-73.353

Resultaat 2009

We boekten in 2009 totaal 9.292.649 euro inkomsten. Aan uitgavenzijde boekten we 9.061.952 euro. We realiseren dus in 2009 een toe te wijzen resultaat van 230.697 euro. Dit brengt het eigen vermogen van de stichting op –100.238 euro. De globale inkomsten en uitgaven liggen aanmerkelijk lager dan in 2008 (ongeveer –10%). Enerzijds doordat, zoals we reeds vorig jaar aangaven, 2008 een uitzonderlijk goed jaar was en anderzijds omdat de schaal van het huis ook bewust kleiner is gehouden, gezien de opdracht om overschot te realiseren en het negatief eigen vermogen aan te zuiveren. Het resultaat dat we per 31 december realiseren liet zich ook vermoeden op basis van de kwartaalafrekeningen. We hebben het boekjaar verdeeld in gedetailleerde kwartaalbegrotingen en –afrekeningen die een juiste weerspiegeling zijn van het ritme in de vaste en variabele kosten. In onderstaande tabel vindt u dit kwartaaloverzicht (met in het blauw de vergelijking met 2008)

Kwartaalbudget/resultaat Budget

Resultaat

Afwijking

2008

2009

2008

2009

2008

2009

Kwartaal 1

-287.966

-33.459

-274.990

200.836

12.976

234.295

Kwartaal 2

5.830

-229.030

11.833

-122.049

6.003

106.981

Kwartaal 3

389.178

340.969

495.046

326.906

105.868

-14.063

Kwartaal 4

85.958

116.864

118.208

-174.998

32.250

-291.862

Jaarresultaat

193.000

195.344

350.097

230.697

157.097

35.353

Hieruit blijkt dat net als in 2008 het zwaartepunt van de werking in het voorjaar ligt. Tijdens het derde kwartaal lopen grosso modo alleen de vaste kosten door, waardoor er telkens een kwartaaloverschot gerealiseerd wordt. In het vierde kwartaal boeken we een verlies. De reden hiervan ligt in de onduidelijke toewijzing van de toelage van de Provincie Antwerpen. Zij gebruiken het ingeschreven budget steeds voor de toelage voor jaar dat vooraf gaat aan dat jaar. Met andere woorden schrijven zij op hun budget 2010 een bedrag in voor ons werkingsjaar 2009. Deze situatie stelt zich al enkele jaren. Op uitdrukkelijk verzoek van de bedrijfsrevisor, maar met een duidelijke vraag naar rechtzetting hiervan vanwege de Provincie, is de toelage 2009 opgenomen op de balans (onder dubieuze debiteuren) en niet in het resultaat. Met dit jaarresultaat zitten we ongeveer op de koers zoals we die in 2007 hadden uitgestippeld. Dit betekent dat we in opvolging van de plannen die we in 2007 maakten, tijdens de subsidieperiode 2010-2012 bijna geen rekening moeten houden met een resterend weg te werken gecumuleerd verlies. Dit maakt ook dat we de plannen zoals we ze in ons aangepast beleidsplan goedgekeurd door de Raad van Bestuur van 9 september jl. niet moeten bijsturen. Het evenwicht dat we nu bereikt hebben, blijft echter een broos en wankel evenwicht. Dit houdt in dat indien één van de overheden verder gaat met zijn aangekondigde besparingen, Toneelhuis onherroepelijk terug in de rode cijfers komt of dat het verder moet snoeien in zijn artistieke plannen.

p. 46

De cijfers zijn niet alleen in absolute termen zeer goed. Ook de verhouding tussen de verschillende kostensoorten zijn net als in 2008 volgens de interne afspraken. De artistieke kosten blijven een hoog aandeel van onze kosten innemen.

Verdeling budget volgens vier kostensoorten Kostensoort

2008

2009

2009

resultaat

resultaat

resultaat zonder uitz. kosten

Creatie en spreiding

min. 50%

61,0%

51,5%

53,9%

Publiekswerving/werking

min. 10%

 8,2%

8,0%

8,4%

Exploitatie schouwburg

max. 25%

16,0%

18,9%

19,8%

Omkadering

max. 15%

 14,8%

21,6%

17,9%

De hierboven aangegeven percentages worden enigszins beïnvloed door het besluit om de toelage van de Provincie op te nemen in de balans bij “dubieuze debiteuren” en dus aan kostenzijde bij de uitzonderlijke kosten. Aangezien alle uitzonderlijke kosten onder de “omkadering” vallen vertekent dit het beeld wel. Zonder dit komen we op een verdeling 53,9% - 8,4% - 19,8% - 17,9%.

Historiek kostenstructuur Creatie en spreiding

Publiekswerving

Exploitatie Bourla

Omkadering

Totaal

2002 - 2003

3.689.280

882.922

1.743.757

1.303.631

7.619.590

2003 - 2004

4.018.249

865.448

1.775.853

1.239.437

7.898.987

2004 - 2005

3.857.880

1.014.972

1.732.273

1.240.596

7.845.721

2006

4.275.786

797.786

1.691.332

1.238.353

8.003.257

2007

5.628.363

726.310

1.710.492

1.371.005

9.436.170

2008

6.010.013

764.226

1.602.294

1.445.738

9.822.271

2009

4.669.269

724.669

1.713.468

1.554.544

8.661.951

Creatie en spreiding

Publiekswerving

Exploitatie Bourla

Omkadering

Totaal

2002 - 2003

48,4%

11,6%

22,9%

17,1%

100,0%

2003 - 2004

50,9%

11,0%

22,5%

15,7%

100,0%

2004 - 2005

49,2%

12,9%

22,1%

15,8%

100,0%

2006

53,4%

10,0%

21,1%

15,5%

100,0%

2007

59,6%

7,7%

18,1%

14,5%

100,0%

2008

61,2%

7,8%

16,3%

14,7%

100,0%

2009

51,5%

8,0%

18,9%

21,6%

100,0%

 

 

 

 



 

 

 



 

 

Wanneer we de kostenstructuur in een ruimer tijdskader bekijken, vanaf 2002 in absolute cijfers en in percentages ten aanzien van de omzet, blijkt hieruit dat de beschikbare budgetten doorheen de afgelopen jaren steeds meer ingezet worden voor creatie en spreiding en dat vooral de exploitatie van de schouwburg en de omkadering een steeds kleiner aandeel innemen. De ontvetting van de structuur is dus echt wel doorgezet. Dit is van belang omdat dit aantoont dat we met een ongeveer in absolute termen gelijke kost voor omkadering een aanwijsbaar grotere omzet realiseren. Bovendien blijkt dat de stijging van de omzet nagenoeg uitsluitend gaat naar creatie en spreiding.

p. 47

Indien we tot slot de verhouding eigen inkomsten/totale omzet bekijken dan zien we het percentage eigen inkomsten teruglopen tot ongeveer 29% . Ten aanzien van 2008 is dit 6% minder. We hadden toen echter een uitgebreide tournee met grote (en dure) voorstellingen zoals Myth (Sidi Larbi Cherkaoui) en Triptiek van de macht (Guy Cassiers). 2008 was binnen dit kader dan ook een uitzonderlijk jaar. Vergelijken we het niveau 2009 echter met de voorbije 8 jaar dan stellen we vast dat 2009 toch ruim boven het gemiddelde uitkomt (gemiddelde = 22%).

Het resultaat kende tijdens de periode 2002 – 2007 een sterke negatieve spiraal. Het was dan ook één van de belangrijkste doelstellingen in het “besparingsplan 2007 voor de toekomst” om deze curve om te buigen. In 2008 werd er voor het eerst terug een positief operationeel resultaat geboekt. De trend wordt in 2009, dankzij de volgehouden inspanningen, bevestigd.

p. 48



 

 

 

 

 

 

 

 

Overzicht operationeel resultaat

30.06.2003

30.06.2004

30.06.2005

31.12.2005

31.12.2006

31.12.2007

31.12.2008

31.12.2009

Eigen vermogen na resultaat

451.095

305.937

230.536

9.739

9.739

-711.247

-361.150

305.473

Geplaatst kapitaal

0

0

0

0

24.789

24.789

24.789

24.789

Overgedragen resultaat vorig boekjaar

194.307

337.521

194.436

119.035

175.532

-52.217

-736.036

-385.939

Investeringstoelage

113.574

111.500

111.500

111.500

37.167

0

0

0

Resultaat van het boekjaar

143.213

-143.084

-75.401

56.496

-227.749

-683.819

350.097

230.697

Voorzieningen

802.274

702.949

401.451

393.227

238.781

263.351

234.312

370.554

Groot onderhoud en herstellingen

605.880

600.921

339.866

339.865

201.866

242.883

227.703

308.862

Sociaal passief

196.394

102.028

61.586

53.362

36.915

20.468

6.608

61.692

Totaal eigen vermogen + voorzieningen

1.253.369

1.008.886

631.987

680.260

248.520

-447.895

-126.838

676.027

Operationeel resultaat

 

-242.409

-376.899

48.272

-382.195

-659.249

321.058

366.939

p. 49

2.2. Interne en externe transparantie

Eén van de doelstellingen de afgelopen jaren was om de inzichtelijkheid van het reilen en zeilen van onze organisatie bij de verschillende stakeholders zowel intern als extern te verhogen. De kwartaalrapportering, zowel over de artistieke als over de zakelijke werking werd hierbij als tool naar voor geschoven. Deze inspanningen werden in 2009 gecontinueerd. We hebben per kwartaal een rapport gemaakt met aandacht voor volgende items: • nieuwe producties • spreiding • toeschouwersaantallen • stand financies

Intern werden deze rapporten telkens uitvoerig besproken op volgende vergaderingen: • beleidstaf • beheerstaf • dagelijks bestuur • raad van bestuur • ondernemingsraad • personeelsvergaderingen Extern werden deze besproken met elke subsidiënt zowel op administratief als op beleidsniveau. Deze intensieve en meer geformaliseerde rapportering op kwartaalbasis heeft er volgens ons voor gezorgd dat iedereen, zowel intern als extern, goed op de hoogte gehouden is van de recente ontwikkelingen in het huis. We zullen ook in 2010 deze lopende gesprekken en toelichtingsmomenten levendig houden.

2.3. Verdeling beschikbare budget Binnen het beleid van Toneelhuis wordt een verdeling van het beschikbare budget gehanteerd die er voor moet zorgen dat er voldoende middelen naar het artistieke werk gaan en er over waken dat de exploitatiekosten van de Bourla en de overheadkosten binnen de perken gehouden worden. Volgende verdeling wordt hierbij, zoals ook reeds vorig jaar beschreven, gevolgd: • • • •

minimum 50% naar creatie en spreiding minimum 10% naar publiekswerving en publiekswerking maximum 25% naar de exploitatie van de schouwburg maximum 15% naar de omkadering

Zoals eerder al aangegeven bij de bespreking van het resultaat zien we dat ook in 2009, indien we geen rekening houden met de uitzonderlijke kosten, deze verdeling gevolgd werd. • • • •

creatie en spreiding: 53,9 % publiekswerving en publiekswerking: 8,4% exploitatie schouwburg: 19,8% omkadering: 17,9%

Het zal voor de toekomst van belang zijn om deze verhoudingen goed op te volgen. De schaal van de organisatie zal door bijvoorbeeld het gedeeltelijk wegvallen van grote “omzetrealisator” Sidi Larbi Cherkaoui, verkleinen. We moeten bekijken op welke wijze we de schaal voldoende groot houden om de omkadering, die we nu hebben, te kunnen blijven verantwoorden.

p. 50

2.4. Verdere optimalisatie van de organisatiestructuur De afgelopen jaren is de tendens binnen het huis er één geweest van groeiende complexiteit in combinatie met een verruiming van de schaal waarop de organisatie opereert. Er is vooreerst de aanwezigheid van verschillende makers met elk hun specifieke artistieke ontwikkeling en snelheden waarmee ze dat ontwikkelen. Door de doorgedreven internationalisering zijn de eisen die aan het huis gesteld worden bijvoorbeeld op vlak van administratieve omkadering, spreiding, internationaal beleid sterk geëvolueerd. We hebben daartoe in 2006 de organisatiestructuur grondig omgegooid om aan deze gewijzigde situatie te kunnen beantwoorden en vooral om een passende aanpak per maker en per productie te verkrijgen. In de voorbije jaarverslagen werd er telkens uitgebreid verslag gedaan van de verschillende stappen die hierin zijn gezet. Voor 2009 hebben we vooral gefocust op volgende punten: •

De verdere opdeling binnen de technische directie tussen de verantwoordelijkheden voor productie/tournee en anderzijds de werkzaamheden in de schouwburg. De technisch directeur is in hoofdzaak verantwoordelijk voor de core-business van het huis, namelijk productie en tournee. Er is een technisch verantwoordelijke aangesteld voor de schouwburg (Tim Zeegers). De functie van assistent technisch directeur verdween. Er is voor de schouwburg een aparte technische ploeg samengesteld die niet langer ingeschakeld wordt voor productie en/of reisvoorstellingen.

•

We hebben in 2009 verder gewerkt aan de kwalitatieve verbetering van de verschillende informatie- en overlegmomenten

2.5. Aandacht voor permanente trajectbegeleiding en vorming medewerkers Toneelhuis hecht veel aandacht aan de permanente vorming van haar medewerkers. We proberen daarbij de aanwezige kennis maximaal te valoriseren, oudere werknemers geven een stuk van hun ervaring door aan jongere werknemers enerzijds, en anderzijds introduceren nieuwe werknemers vaak nieuwe technieken en methodes in huis. Binnen de verschillende bedrijfsonderdelen wordt jaarlijks een opleidingsplan besproken en vastgelegd op basis van de competenties die moeten aangebracht of verscherpt worden. Op de jaarlijkse functionerings- en evaluatiegesprekken wordt ook telkens afgetoetst welke opleidings of –wensen er zijn. Een overzicht van de interne en externe opleidingen is terug te vinden onder 4. Personeel.

2.6. Infrastructuur 2.6.1. Afwerking van de kantoren in de Orgelstraat Het pand aan de overzijde van de Bourlaschouwburg dat voorheen werd gebruikt als opslagplaats voor decorelementen, is in 2008 omgevormd tot nieuwe kantoren voor de administratie. Hierdoor werd een stevigere integratie tussen administratie en schouwburgwerking gerealiseerd. In 2009 werden een aantal afwerkingswerken gerealiseerd. Ook in 2010 zal dit gebeuren. Er is hiervoor een voorziening in de balans aangelegd in 2008, die nu per 31.12.2009 nog niet volledig is opgenomen.

2.6.2. Opstart dossier renovatie Bourlaschouwburg De schouwburg werd in 1993 grondig gerenoveerd. Nu 17 jaar later dringen een aantal werkzaamheden zich op: • • •

We hebben in 2009 verder gewerkt aan de kwalitatieve verbetering van de verschillende informatie- en overlegmomenten. Bouwfysisch moeten het gebouw grondig gereviseerd worden en waar nodig aangepakt. Hiertoe zal de Stad Antwerpen in het voorjaar 2010 een “deepscan” laten uitvoeren die alle problemen in kaart brengt. De theatertechnisch uitrusting moet dringend vernieuwd worden. Het systeem van handmatige theatertrekken is p. 51

•

zowat uniek in Vlaanderen, maar het maakt dat de arbeidsomstandigheden niet aangepast zijn aan de hedendaagse theaternormen en aan de richtlijnen met betrekking tot de veiligheid van onze werknemers. Tot slot zijn een aantal zeer dringende ingrepen noodzakelijk.

We hebben in het najaar een uitgebreid dossier aan de Stad Antwerpen bezorgd met een globaal idee voor deze renovatie, de beweegredenen ervan en tot slot een oplijsting van de dringende werkzaamheden. In het voorjaar 2010 wordt hier verder aan gewerkt. Binnen de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met de Stad die in de maak is, wordt trouwens een investeringstoelage voorzien.

2.6.3. Ecologie en Toneelhuis Binnen Toneelhuis is er gestart met een eco-team bestaande uit acht personen uit verschillende afdelingen van het huis. Dit team moet concrete maatregelen aanreiken om op diverse domeinen van de werking eco-bewustzijn aan te scherpen en de ecologische voetafdruk van de organisatie te verkleinen.

3. Toelichting bij de rekeningen per 31.12.2009 3.1. Activa Vaste Activa In 2009 werd er voor een totaalbedrag van 175.002,67 euro aan investeringsgoederen gekocht. Een gedetailleerd overzicht van de afschrijvingen vindt u als bijlage. Onderstaand vindt u een overzicht van de aankoopbedragen van de investeringen van 2009 opgesplitst per onderdeel, met vermelding van het aantal jaren waarop deze aankopen worden afgeschreven: Machines

4.131,99 euro

5 jaar

Decoratelier

13.299,11 euro

5 jaar

Netwerk

6.275,50 euro

3 jaar

Software

5.333,07 euro

5 jaar

Audiovisueel materiaal

34.082,32 euro

3 jaar

Lichtmateriaal

51.499,43 euro

3 jaar

Geluidsmateriaal

15.811,78 euro

3 jaar

Storagemateriaal

2.785,08 euro

3 jaar

Apparaten orgelstraat

2.326,19 euro

3 jaar

Intercom&beveiliging

16.643,81 euro

5 jaar

Signs Bourla

13.946.75 euro

5 jaar

Inrichting renovatie orgelstraat

6.244,82 euro

10 jaar

Infrastructuur Bourla

2.622,82 euro

10 jaar

Voorraden

Eind december 2009 wordt de voorraad van de kantine en het decoratelier opgenomen. De voorraad van de kantine is gedaald met 35%, van 3.032,49 euro in 2008 tot 1.972.38 in 2009.De voorraad van het decoratelier is 30% gestegen t.o.v. 2008: van 909,82 euro naar 1.300.67 euro in 2009.

p. 52

Handelsvorderingen Een overzicht van de openstaande klanten vindt u in het verslag van de externe accountant en de bedrijfsrevisor. Naast de openstaande klanten vallen hieronder ook de te maken facturen, te ontvangen creditnota’s en de dubieuze debiteuren. Het totaal van de handelsvorderingen bedraagt 455.888.79 euro, een 23% lager dan in 2008. Vorderingen op ten hoogste één jaar: overige vorderingen De totale som nog te ontvangen subsidies bedraagt 500.106,66 euro. Een saldo van 100.103,66 euro is nog te ontvangen van de Vlaamse Gemeenschap: 61.660,72 euro als saldo toelage 2008 en 38.442.94 euro als saldo 2009. Als te ontvangen toelage Provincie staat er nog een bedrag open van 400.000 euro. De terug te vorderen btw bedraagt 96.516,43 euro. Hiervan is 68.672,43 terug te vorderen btw voor kwartaal 4. Het saldo van 27.844 euro is het terug te vorderen deel na herberekening van het verhoudingsgetal voor 2009. Tijdens het jaar werd er gewerkt met het voorlopige verhoudingsgetal van 80.57%, het uiteindelijke verhoudingsgetal van 85% geeft een recht op aftrek van 27.844 euro. Onder deze vorderingen horen ook enkele rekeningen door te rekenen kosten voor Eastmen vzw en Scala (Milaan), verder zijn er een heel aantal werkvoorschotten , enkele kleine voorschotten en de waarborg van het leeggoed van de kantine na telling van de voorraad. Liquide middelen De hoofdrekening van Toneelhuis is KBC 402-8136001-26 met een saldo op 31/12/2009 van 566.866,45 euro. De spaarrekening KBC 745-0239470-46 heeft een saldo per 31/12/2009 van 2.208,84 euro. Verder zijn er 2 rekeningen voor de ticketing: KBC 402-8136002-27 als hoofdrekening voor de kassa en een INGrekening 320-0858800-32 voor de cashtransferts van de kassa, met een respectievelijke eindstand op 31/12/2009 van 17.775,38 euro en 13.157,71 euro. Verder werkt Toneelhuis met drie kassen: een kas voor de ticketing, de kantine en de financiële dienst. Tot slot heeft Toneelhuis vijf huurwaarborgen lopen. De huurwaarborg van de vroegere kantoren (Jodenstraat) is nog niet vrijgegeven op dd31/12/2009. Dit dossier zal begin 2010 worden afgerond. huurwaarborg Leopoldstraat voor repetiteruimte

11.605,37 euro

huurwaarborg Van Diepenbeekstraat voor atelier B. Verdonck

1.597,52 euro

huurwaarborg Olieweg voor decoratelier

3.208,24 euro

huurwaarborg Jodenstraat voor vroegere bureauruimte

18.979,73 euro

huurwaarborg Terhaegen voor opslagruimte

7.266,54 euro

Overlopende rekeningen De over te dragen kosten bedraagt 116.427,86 euro en verwijzen naar vroegtijdige facturaties voor 2010. Ook de andere rekeningen, samen een 132.336,02 euro, zijn over te dragen naar 2010. Het betreft hier producties in 2010 waarbij reeds facturaties werden ontvangen tijdens 2009.

p. 53

3.2. Passiva Eigen vermogen Het geplaatst kapitaal is een vaste borg van 24.789,35 euro. Het overgedragen verlies uit 2008 betreft 385.939,53 euro. Als we hierbij het positief resultaat van 2009 (230.696,65 euro) verrekenen, kan men stellen dat het verlies al voor een groot stuk is weggewerkt. Het gecumuleerd resultaat bedraagt -155.242,88 euro. Het negatief eigen vermogen van 2007 van –711.247 euro is op die manier al teruggebracht tot –130.453,53 euro. Het aanzuiveringsplan van vier jaar zal mogelijk een jaar sneller dan voorzien zijn uitgevoerd. Voorzieningen Op de balans van 31/12/2009 staan zes voorzieningen. Voorziening Bourla (infrastructuurwerken scène en zolder)

-53.000 euro

Voorziening Olieweg (infrastructuurwerken decoratelier)

-100.981,05 euro

Voorziening Orgelstraat (infrastructuurwerken kantoren)

-36.630,46 euro

Voorziening Leopoldstraat (infrastructuurwerken repetitieruimtes)

-17.500 euro

Voorziening sociaal passief

-61.692.02 euro

Voorziening onzekere inning toelage provincie

-400.000 euro

Voorziening btw

-100.751,23 euro

Deze BTW-voorziening is tweedelig, enerzijds een recht op aftrek van 72.907,23 voor 2008 en een recht op aftrek van 27.844 euro voor 2009 na herberekening van het correcte verhoudingsgetal in de respectievelijke jaren. Financiële schulden op ten hoogste 1 jaar De financiële schulden zijn een krediet voor de financiering vakantiegelden en een wentelkredietlijn van initieel 325.000 euro, die op 31/12/2009 verminderd werd met 40.625 euro. (284.375 euro) Handelsschulden Een detail van de openstaande leveranciers is te vinden in het verslag van de externe accountant en de bedrijfsrevisor. Verder is er een rekening te ontvangen facturen 30/06/03, 31/12/08 en 31/12/09. Het totaal van de handelsschulden bedraagt 815.841,31 euro, een kleine verhoging ten opzichte van 2008. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen Hieronder vallen de ontvangsten van ticketinkomsten van de receptieve werking voor 2010. (54.506,92 euro) Overlopende rekeningen De toe te rekenen kosten bedraagt 2.375 euro (kredietlijn provisiekost 4ekw), toe te rekenen overuren voor 63.518,93 euro, ontvangsten tickets voor 2010 voor 49.162,75 euro en de over te dragen opbrengsten voor 79.274 euro. Deze laatste rekening bestaat vooral over 50% van de ruilovereenkomsten voor het seizoen 09/10.

p. 54

3.3. Uitgaven Administratiekosten (+8.752 euro) De administratiekosten zijn wat hoger dan begroot, maar ze vallen al bij al binnen redelijke afwijkingen. *Algemene administratie en kantoor Vorig jaar was het eindresultaat een saldobedrag van 42.699 euro, dit jaar komen we toch al een stuk lager uit, maar het kan zeker nog beter. •

de kosten voor vaste en mobiele telefoon liggen fors hoger dan begroot. Deze kost blijft hangen op hetzelfde niveau als in 2008. Vanaf 2010 zal deze kost verlagen enerzijds omdat er enkele grootbellers (Larbi en Wayn Traub) niet langer meer tot de Toneelhuisbelgroep horen en anderzijds werd er vanaf september 2009 gestart met splitbilling waarbij de werkgever slechts een gedeelte van de telefoonkosten betaalt. Het resterende bedrag wordt door de gebruiker zelf betaald. Vanaf 2010 gaan we hiervan de vruchten plukken.

•

de kosten voor erelonen externe adviezen ligt een 5.000 euro hoger dan begroot.

•

de erelonen sociaal secretariaat komen een 12.000 euro lager dan begroot. Dit kunnen we verklaren door een lichte daling van het aantal werknemers, ook door een verschuiving van vroegere buitenlandse werknemers die sinds 2009 via buitenlandse uitzendfirma’s werken.

•

de IT-kosten komen een 16.000 euro hoger. Door de lagere prijzen van computermateriaal worden computeraankopen niet meer in investering opgenomen.

•

de opleidingen komen ook hoger uit dan begroot, maar hier moet je rekening houden met de tussenkomst van SFP bij opleidingen. De 5.368,95 euro aan de inkomstenzijde brengt dit tot een saldo dat onder de begroting ligt.

* Raad van bestuur De kosten voor de Raad van Bestuur liggen een stuk lager dan begroot. Bij de begrotingsopmaak wordt rekening gehouden met een volledige aanwezigheid. *Directie Zowel de representatiekosten als de materiële werkingskosten liggen lager dan voorzien. Huisvestingskosten (+26.020 euro) De kosten voor huisvesting vallen ongeveer 26.000 euro hoger uit dan begroot, waarvan 20.000 euro voor rekening van extra huurkosten, verder ligt het bedrag voor herstellingen en inrichting hoger dan voorzien, hetgeen deels gecompenseerd wordt door lagere energie- en poetskosten. * Huurlasten (+20.802 euro)



* Energiekosten (-28.574 euro) De energiekosten liggen ongeveer 11% lager dan begroot. In de begroting van 2009 werd het bedrag voor energie (en water) enorm opgetrokken (+60.000 euro). Het lijkt erop dat dit bedrag nu te hoog werd gezet. Verder werd er na vergelijking opnieuw een contract met dezelfde leverancier afgesloten voor 2010/2011 dat ruim 10% lager ligt dan de huidige tarieven. * Poetsen (-8.271 euro) De poetskosten liggen onder de raming. De oorzaak van dit verschil ligt bij een lagere facturering, dan contractueel werd vastgelegd, voor het poetsen van de kantoren tijdens het eerste half jaar.

p. 55

* Onderhoudscontracten (+7.566 euro) en herstellingen (+16.984 euro) Onderstaand een opsomming van de grotere herstellingen: herstellen tribune orkestbak

2.839,10 euro

herstellen goederenlift

1.908,59 euro

vernieuwen dansvloer scène

2.248,13 euro

herstellen noodgroep

1.565,18 euro

spoelregelaar toiletten

1.095,35 euro

rookluiken

2.595,41 euro

dc-regelaar verwarming

1.802,67 euro

drukmeters van de brandpompen

522,68 euro

aanpassen elektriciteit voorbouw

2.784,15 euro

afregelen deuren

1.299,78 euro

Tijdens 2009 werd een investeringsdossier, waarvan reeds melding in het jaarverslag 2008, opgesteld waarbij de noodzakelijke renovatie tot in detail wordt uiteengezet. In samenwerking met de Stad Antwerpen, de eigenaar van de Bourla, kunnen we dan, hopelijk, spoedig overgaan tot actie. De nood is hoog. * Inrichting (+17.592 euro) De inrichtingskosten liggen hoger dan begroot. Dit valt te verklaren door de inrichting van een nieuw huurappartement, de verhuis van de stockage van het kostuumatelier en de inrichting van een ‘makersplek’ in de Leopoldstraat. Externe relaties (-60.637,28 euro) ruiladvertentie (-21.213 euro) De kosten voor externe relaties liggen heel wat lager dan begroot. Dit heeft in hoofdzaak twee redenen: Vooral bij seizoenscommunicatie is er een groot overschot. Hier kan voor een deel de opschorting van de encartage aangehaald worden, verder de lagere honoraria voor het ontwerp omdat één van de ontwerpers intussen in loondienst is. In het verleden werd dit gefactureerd. In de begroting werd dit niet aangepast. Verder waren er een aantal communicatie-acties gepland die door omstandigheden niet zijn kunnen doorgaan. • • •

De post betalende advertenties liggen iets hoger dan begroot. Naast de volledig betalende advertenties beslaat dit ook de gedeeltelijke betalingen bij mediasponsoring van de Persgroep (De Morgen) en van Roularta (Knack) voor seizoen 09/10 De productiecommunicatie is ook ruimer begroot dan besteed. De ruiladvertenties komen lager uit dan begroot. De mediacontracten van het seizoen 09/10 waren nog niet concreet bij vastlegging van de begroting. Het bedrag van de mediasponsoring van Roularta (Knack) werd hoger begroot dan het bedrag bij contractondertekening.

Receptieve werking (kosten +81.850 euro, opbrengsten +105.966 euro, inbreng TH 35.884 euro) De receptieve werking werd begroot op 60.000 euro kosten en geen inkomsten. De kosten liggen een heel stuk hoger (141.850 euro), maar de ticketinkomsten compenseren deze extra kost zodat de receptieve werking eindigt op 35.884 euro kostprijs, begroot 60.000 euro. De opbrengsten zijn vooral ticketinkomsten van de huisruilvoorstellingen (KVS / NTGent) en van de concerten. De recettes van de receptieve voorstellingen tijdens de ‘Kleppers’ worden bijna allemaal integraal doorgestort naar de gezelschappen. Een overzicht van de inkomsten is terug te vinden onder “ticketinkomsten receptieve werking”.

p. 56

Producties (kosten +214.411 euro, opbrengsten +157.790 euro, inbreng TH +58.621 euro) Het totale productiebudget was geraamd op een productionele inbreng van 734.770 euro (1.102.770 uitgaven en 366.000 euro aan de inkomstenzijde). Aan de meet kunnen we vaststellen dat de kosten zo’n 19% hoger liggen dan begroot, maar ook de inkomsten liggen hoger dan de initieel begrote coproducties. Hierdoor is de inbreng voor de producties 58.621 euro hoger dan begroot. *Producties (kosten +214.411 euro, opbrengsten +157.790 euro) Maria Magdalena: Deze productie van Wayn Traub heeft 22.224 euro meer gekost dan geraamd. Dit was echter geen verrassing, de budgetverhoging van 20.000 euro werd tijdens het productieproces goedgekeurd door de beleidsstaf. Deze budgetverhoging wordt volledig gecompenseerd door overschot op de tournee. Foi: De repetities voor deze heropneming / herwerking van Foi van Sidi Larbi Cherkaoui werd opgestart tijdens december 2009, maar de kosten zijn overgedragen naar boekjaar 2010. Myth: Deze productie van Sidi Larbi Cherkaoui stond in de Bourlaschouwburg begin 2009 en nadien nogmaals in december 2009 in het kader van een afscheidsfestival rond Sidi Larbi. Vanaf januari 2010 heeft Sidi Larbi immers een eigen gezelschap opgericht, Eastman, dat in residentie is bij het Toneelhuis. Ook bij deze productie werd er door de beleidstaf een budgetoverschrijding goedgekeurd in het kader van dit afscheidsfestival waarin zowel Myth als Origine geprogrammeerd stonden. Kalender: De productie Kalender van Benjamin Verdonck komt een 60.000 euro lager uit dan geraamd. Het was al enige tijd duidelijk dat hier een overschot op het budget zou zijn, mede omdat de coproducties uitgebreid werden na de begrotingsopmaak. Adams Appels: Deze productie is iets duurder uitgevallen dan begroot. Er zijn voor 18.372 euro meer productiekosten. Adams Appels is een coproductie met LOD. De eindafrekening tussen beide gezelschappen moet nog afgerond worden. Verwacht wordt dat de tournees in 2010 deze budgetoverschrijding zullen rechttrekken. The House of Sleeping Beauties: The House of Sleeping Beauties is ook een coproductie met LOD. Ook hier is de productie iets hoger uitgevallen dan geraamd (+15.129 euro). De eindafrekening met LOD dient nog afgerond te worden. Stillen / Gerucht / Verdwalen in kaart Ook voor Lotte Van den berg wordt er een festival op poten gezet als afscheid van Lotte als vaste maker van het Toneelhuis. Zij heeft intussen ook een eigen gezelschap (OMSK). Het gaat om een festival met drie voorstellingen op drie verschillende locaties. De budgetoverschrijding werd goedgekeurd door de beleidstaf. Onder de vulkaan: Deze nieuwe productie van Guy Cassiers heeft een kleine budgetoverschrijding (+8.427 euro). De verhoging van het productiebudget werd goedgekeurd door de beleidstaf omdat de tournee duidelijk zeer positief ging afklokken. De cijfers van de tournee van Onder de vulkaan duiden op een groot overschot (+103.841 euro). De extra productiekost is aldus zeker gecompenseerd. Diversen Dit zijn kosten en opbrengsten die niet binnen de geijkte kaders van de producties te plaatsen zijn. Het gaat over projecten die niet onder de begroting vallen om allerlei redenen. Bij Weerslechtweer, Wilde Wilde Weg, Kunstminnende Heeren en Repertoire gaat het om nagekomen kosten voor producties van 2008. Bij de kosten van Titus Andronicus betreft het een coproductie met KVS die nog niet gekend was bij de opstelling van de begroting. Verder zijn er kosten voor de veiling van Wayn Traub die werden doorgefactureerd aan Service to Others vzw. Tot slot zijn er nog de kosten voor de productie Creating Life die werd geannuleerd. Dit was een productie die in première zou gaan in 2010. De kosten die hiervoor reeds gemaakt werden, worden nu opgenomen in de afsluiting van 2009.

p. 57

Kosten

Opbrengsten

Falanx

10.479,47

-10.726,42

246,95

Larbi Houston

11.369,96

-12.420,00

1.050,04

WeerSlechtWeer (Missotten)

646,26

0,00

- 646,26

De wilde wilde weg (Missotten)

717,64

0,00

- 717,64

Kunstminnende heeren (OD)

405,14

0,00

- 405,14

Titus Andronicus (OD)

18.970,17

0,00

-18.970,17

Veiling Exit Wayn Traub

2.135,73

0,00

- 2.135,73

Creating Life

16.029,68

0,00

-16.029,68

Repertoire Benjamin

455,76

0,00

- 455,76

Saldo

Saldo

- 38.063,35

* Diverse productiekosten Deze rubriek wordt ook toolbox genoemd. Het gaat hier over een buffer waarmee we marge voorzien voor die kosten die zich tijdens onze artistieke werking opdringen, maar die niet binnen de kaders van de producties an sich vallen. Tournees (kosten +558.695 euro, opbrengsten +733.024 euro, TH opbrengst +174.329 euro) * Reisvoorstellingen (kosten +558.696, opbrengsten +733.024 euro, TH opbrengst +174.329 euro) De omzet van de reisvoorstellingen ligt dubbel zo hoog dan begroot. Hiervoor zijn twee redenen • er is zeker meer gereisd dan bij de begrotingsopmaak was gepland. De vraag was groter, en dus is er een hogere winst dan initieel ingeschat (+174.329 euro). • De begroting houdt bovendien geen rekening met reis-, verblijf- en transportkosten die wij maken en doorfactureren aan de organisatoren. Deze kosten zijn niet gemakkelijk in te schatten. Dit betekent natuurlijk dat de uiteindelijke kosten hoger liggen, maar anderzijds ook de inkomsten. In de uiteenzetting over de productie Onder de Vulkaan werd reeds vermeld dat deze tournee zeer succesvol en lucratief was, vooral in het buitenland. Deze tournee heeft een extra opbrengst van 103.841 euro. Ook Maria-Magdalena en Origine genereerden meer inkomsten dan begroot. In Bezonken rood werd in 2009 geïnvesteerd in de creatie van een Spaanse versie. Dit zal financieel zijn vruchten afwerpen in 2010 door een tournee in Spanje. Internationale werking (+439 euro) De kosten voor de internationale werking van het Toneelhuis komen overeen met de begroting. Het zijn de kosten voor prospectie, reis- en verblijfkosten en verzendingskosten Technische kost (+4.492 euro) De technische kosten behouden ongeveer een status quo, zeker als we rekening houden met de recuperatie van de verkoop van een geluidstafel voor 1.250 euro, komen we op een saldo van +3.242 euro. De technische kosten liggen soms wat hoger maar worden gecompenseerd door andere kosten die lager liggen, zoals de verzekering van het wagenpark.

p. 58

Eigen Horeca (kosten +4.299 euro, inkomsten +9.269 euro) De kantine van het Toneelhuis doet het goed. Volgens begroting is er een omzet voorzien van 57.000 euro waarbij de helft aan inkomsten zal worden ontvangen. In realiteit zijn de kosten iets hoger uitgevallen, maar ook de inkomsten. Een mooi resultaat. . Loonkosten * Algemene lonen (-43.819 euro) De algemene lonen liggen een 2% lager dan in de begroting. Een deel hiervan is te verklaren door de loonindex die begroot werd voor de 2e helft van het jaar maar die niet doorgevoerd werd. Verder zijn de belangrijkste verschillen te vinden bij externe relaties en technische directie. Bij de lonen van externe relaties (-21.359 euro) is het grote verschil te verklaren door een veel lagere loonlast van de suppoosten. In 2010 zal deze afwijking niet meer voorkomen omdat de loonkost voor deze begroting berekend werd op basis van een raming volgens de effectieve programmatieplanning. Verder zijn er ook een aantal vervangingen binnen externe relaties die niet direct werden ingevuld. Bij de lonen van de technische directie (-43.732 euro) ligt de oorzaak bij de late invulling van de functie ‘technisch coördinator schouwburg’. * Artistieke lonen (-251.598 euro) De loonkosten vallen een 10% lager uit dan voorzien. Makers (-68.936 euro) De loonkosten van de makers liggen heel wat lager dan begroot. Hiervoor zijn er twee verklaringen. De begrote loonkost van Lotte van den Berg is niet opgenomen wegens oprichting van haar eigen gezelschap OMSK, daarnaast heeft Ben Segers 5 maanden loopbaanonderbreking opgenomen. Productie (+12.388 euro) De kosten voor de productieleiding liggen een 12.000 euro hoger dan voorzien. Meer dan de helft van deze overschrijding werd gerecupereerd bij partner KVS (6.320.50 euro). De reële overschrijding van dit budget bedraagt dus ongeveer 6.000 euro. Techniek (–212.492 euro) Het grootste verschil vormen de lonen van de technische ploeg. Deze liggen 20% lager dan begroot. De begroting van deze loonkost is gebaseerd op de raming van de werklast voor de technische equipe uitgedrukt in uren. Deze raming blijkt duidelijk te ruim. Bovendien vertrekken we uit voorzichtigheid wellicht ook van een te hoge gemiddelde uurkost. Beide verklaren wellicht het grote verschil ten opzichte van de begroting. Decoratelier (+34.440 euro) De loonkosten voor decor- en kostuumatelier liggen beduidend hoger dan begroot. Bij de begrotingsopmaak werd rekening gehouden met een kleinere bezetting. Kostuumatelier (-6.999 euro) Beide werknemers zijn sinds september 2009 in een 4/5statuut via een loopbaanonderbreking. Overige personeelskosten (-15.883 euro) De overige personeelskosten liggen iets lager dan begroot. Hieronder vallen o.a. de kosten voor de personeelsverzekering, bijdrage hospitalisatieverzekering, bedrijfsgeneeskunde, parkeerkaarten, interne communicatie en personeelsfeesten. Meer detailinformatie over personeel is terug te vinden over 4. Personeel.

p. 59

Afschrijvingen (-9.008 euro) De afschrijvingen liggen stukje lager dan voorzien. Er zijn enkele dringende technische aankopen ondergebracht. Voorzieningen (+152.743 euro) •

Terugname voorziening Orgelstraat ( -17.185 euro)

Vorig jaar werd beslist om 10% (53.000 euro) van de investering in de Orgelstraat te laten staan als voorziening voor extra middelen ter verbetering van het werkcomfort in de kantoren. Hiervan wordt dit jaar 17.185 euro teruggenomen. Het betreft een factuur van Thermofox met vorderingen en meerwerken van de renovatie. Het saldobedrag blijft staan voor verdere afwerkingskosten. • • • •

Aanleggen voorziening sociaal passief (55.084 euro) Aanleggen voorziening risico’s & kosten/BTW (27.844 euro) Aanleggen voorziening Leopoldstraat (+17.500 euro) onderhoudswerken Aanleggen voorziening Graanmarkt Bourla (+53.000 euro) onderhoudswerken scène en repetitiezolder

Financiële kosten (-7.903 euro) De financiële kosten liggen lager dan begroot. Het gaat hier over de klassieke bankkosten, intresten op btw, op wentelkrediet, op financiering van het vakantiegeld en tot slot wat koersverschillen. Vorig jaar 98.653 euro, dit jaar 51.097.18 euro. Uitzonderlijke kosten (+458.103 euro) * Door te rekenen kosten: 25.483 euro Dit zijn kosten die niet voor Toneelhuis zijn en doorgefactureerd werden gedurende het jaar. De inkomsten zijn terug te vinden onder uitzonderlijke opbrengsten.

* Uitzonderlijke kosten

42.619,84 euro

Hieronder een opsomming van deze uitzonderlijke kosten: TTAS: haalbaarheidsstudie

5.204,20 euro

PITO/KMSK

1.120,00 euro

Correcties op leveranciers/rekeningen

18,30 euro

Correctie boeking leverancier IMEA

1.710,04 euro

Tuttifratelli: catering 9-14/06/08

540,00 euro

Kerkstoel: adm.kosten + schadevergoeding factuur Luminus

226,69 euro

Klant UCLA Los Angeles

4.045,34 euro

Klant Le Volcan

3.847,14 euro

Klant Brooklyn New York

3.104,24 euro

Klant Ottawa

4.200,00 euro

PLSShop

0,03 euro

Osteopaatkosten tournee Myth

676,53 euro

Saldo kosten organisatie veiling

230,67 euro

Door te rekenen kosten vorige jaren:

10.571,99 euro

Foutief BTW-bedrag ChinaConduct 2008:

420,00 euro

BTW-rechtzettingen kantine:

5.136,82 euro

* Uitzonderlijke kost op vordering korte termijn:

400.000 euro

p. 60

Onvoorziene kosten (+29.817 euro) * Onvoorziene kosten

166.256 euro



Regularisatie

8.781,60 euro

Nagekomen kosten

154.819,91 euro

Naast heel wat kleinere nagekomen kosten is hier ook de laattijdige facturatie van De Persgroep geboekt voor een bedrag 77.308,77 euro. Het gaat hier over de ruilfactuur van het ruilcontract met De Persgroep (De Morgen) van 2007. Bij uitzonderlijke inkomsten kan men de tegenfacturatie terugvinden. De omzet verhoogt, maar het resultaat wordt hiermee niet beïnvloed. Voor het overige zijn deze onvoorziene kosten enkele belastingen en taksen. * Giften

3.560,25 euro

De ticketinkomsten van de voorstelling Atropa in de Bourlaschouwburg van 05-09-2009 werd integraal overgemaakt aan Artsen Zonder Grenzen.

3.4. Inkomsten Eigen niet-artistieke opbrengsten Eigen horeca: cfr “uitgaven / eigen horeca” Advertenties: cfr “uitgaven / externe relaties” Omzet

* Ticketinkomsten eigen producties (+78.891 euro) De tickets uit de eigen producties liggen, zoals hoger vermeld, een heel stuk hoger dan begroot. Alle producties lieten mooie recettes zien, met een totaal van 223.891 euro. Atropa, 4 voorstellingen

10.187,25 euro

Onder de vulkaan, 11 voorstellingen

56.310,75 euro

Myth, 5 voorstellingen

10.586,25 euro

Origine, 4 voorstellingen

17.365,00 euro

Maria Magdalena, 8 voorstellingen

22.211,25 euro

Stillen, 3 voorstellingen

1.301,00 euro

Gerucht, 13 voorstellingen

2.162,00 euro

Verdwalen in kaart, 2 voorstellingen

1.597,00 euro

De Geruchten, 8 voorstellingen

25.988,75 euro

Adams appels, 7 voorstellingen

31.708,00 euro

Titus Andronicus, 10 voorstellingen

40.627,00 euro

De Versie Claus, 4 voorstellingen

3.846,50 euro

* Ticketinkomsten van de receptieve werking (+106.494,80 euro)

p. 61

Er werden geen ticketinkomsten voor de receptieve werking opgenomen in de begroting. Er werd echter wel een mooi resultaat behaald van 106.494,80 euro. Zoals vermeld onder “kosten receptieve werking” zijn ook de kosten hoger dan vermeld. Het saldo ligt lager dan begroot wat een positief resultaat is. El Tattoo del Tigre, 1 concert

6.809,20 euro

KVS-Huisruilweek, 3 voorstellingen

1.062,00 euro

OOK, 1 voorstelling

4.166,00 euro

Een Blik op Tim Van Steenbergen, 1 voorstelling

375,00 euro

NTG-Huisruilweek, 2 voorstellingen

7.288,00 euro

Klein Werk in ’t Groot, 3 voorstellingen

725,00 euro

Bezwarend Materiaal, 2 voorstellingen

290,00 euro

NTG-Huisruilweek, 3 voorstellingen

13.346,00 euro

Tutti Fratelli, 2 voorstellingen

1.196,60 euro

Axelle Red, 2 concerten

53.681,00 euro

Joost Zweegers, 1 concert

17.556,00 euro

* Inkomsten reisvoorstellingen cfr “uitgaven / tournees” * Coproducties cfr “uitgaven / producties” * Recuperaties (+51.077 euro) Het totaalbedrag van de recuperaties komt een stuk hoger dan de raming. Het zijn recuperaties voor telefoonkosten, gebruik wagenpark, tussenkomst elektriciteit foyer, algemene kosten, productiekosten en lonen personeel. Verder wordt hier ook de vermindering bij lastenverlaging geboekt. Tot slot valt hieronder ook de tussenkomst van de opleidingen. * Rondleidingen Rondleidingen worden niet begroot. In 2009 werden er 36 rondleidingen gegeven. Hiervoor werd in totaal 996 euro ontvangen. * Diversen (+11.115 euro) Onder diversen valt de verkoop van o.a. tekstboeken en cd’s, recuperaties van handlingkosten van de verkoop van tickets en ontvangsten uit samenwerkingen met de Foyer. Toelagen

p. 62

Toelage Vlaamse Gemeenschap Door de besparing van de Vlaamse Gemeenschap op de toelagen werkingsjaar 2009 zal Toneelhuis voor 2009 een subsidie ontvangen van maximaal 3.139.190,42 euro. Toelage Provincie Antwerpen Als provinciale subsidie heeft Toneelhuis dit jaar 400.000 euro ontvangen. Daarnaast werd er ook nog een bedrag van 50.000 euro uitbetaald als rechtzetting voor 2008. In 2008 werd er immers slechts 350.000 euro overgemaakt aan het Toneelhuis. Voorzichtigheidshalve werd vorig jaar slechts die 350.000 euro in de rekeningen opgenomen. Dit jaar werd de 50.000 euro ingehaald. Toelage Stad Antwerpen De Stad Antwerpen heeft op 24/11/2009 aan het Toneelhuis laten weten dat er een algemene besparingsronde van 6% wordt doorgevoerd, ook op de toegekende toelages. De toelage van de Stad Antwerpen voor 2009 bedraagt dus niet 3.200.000 euro maar 3.008.000 euro.

Financiële opbrengsten (+4.418 euro) Uitzonderlijke opbrengsten (+168.461 euro) Deze uitzonderlijke opbrengsten bestaat uit 6 opbrengsten: * Doorgerekende kosten

32.504.74 euro

Deze kosten uit “door te rekenen kosten” werden doorgefactureerd tijdens 2009. * Regularisatie: 24.570,51 euro * Uitzonderlijke opbrengsten

9.262.79 euro 

* Nagekomen opbrengsten

74.278,10 euro

Dit is voor 74.278 euro de nagekomen factuur van de Persgroep (De Morgen) voor het ruilcontract 2007.  * Btwherziening

27.844 euro

De recht op aftrek na de berekening van het effectieve verhoudingsgetal voor 2009 bedraagt 27.844 euro. Het verhoudingsgetal voor 2009 is 85% i.p.v. de gehanteerde 80.57%.

p. 63

4. Personeel Hieronder willen we ingaan op volgende punten: 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7.

Samenstelling van het personeelsbestand Wijzigingen in organigram en personeelssamenstelling Opleidingen intern en extern CPBW Ondernemingsraad Personeelsvergaderingen Stages

4.1. Samenstelling van het personeelsbestand op 31/12/2009 Aantal mensen in dienst

99p

78,53 VTE

waarvan

53p

mannen 40VT 13DT

46p

vrouwen 26VT 20DT

Vaste medewerkers (onbep d)

83p

gemiddelde leeftijd

43

aantal ziektedagen

133

2,76%

De verhouding mannen/vrouwen binnen Toneelhuis is ongeveer gelijk. Wel zien we de ongelijke verdeling voltijds/deeltijds binnen deze groepen. Als we deze momentopname, situatie op 31/12/09, bekijken, geeft dit volgende verdeling van voltijdse equivalenten per afdeling:

afdeling

Koppen

VTE

administratie

9

7,6

artistiek technisch

32

30,1

externe relaties

38

23,34

dramaturgie

5

4,8

makers

8

7,1

productiecontracten

7

5,6

totaal

99

78,54

De productiemedewerkers worden geëngageerd met contracten van bepaalde duur, een periode die samenhangt met de productieperiode. Op 31 december 2009 waren de tournees afgerond of was er een onderbreking omwille van de kerstvakantie waarin Toneelhuis de deuren sluit. Dat verklaart het lage aantal in deze afdeling. Belangrijk om aan te geven is dat binnen de groep van de externe relaties volgende subgroepen zijn opgenomen. Dit om het grote aantal VTE te verklaren: • medewerkers communicatie • medewerkers spreiding • medewerkers vrijwilligerswerking • medewerkers onthaal administratie en ticketverkoop • suppoosten

p. 64

00-01

01-02

02-03

03-04

04-05

juli-dec 05

extrapolatie 05

2006

2007

2008

2009

jaarloonkost (62)

3.911.031

4.365.928

4.214.704

4.674.088

4.466.278

1.960.180

3.920.360

4.593.179

5.424.278

5.162.759

4.474.199,59

honoraria (611)

220.829

351.185

157.495

221.321

259.394

246.526

455.110

565.956

865.639

1.090.349

777.889

Totaal

4.131.860

4.717.113

4.372.199

4.895.409

4.713.414

2.187.735

4.375.470

5.159.135

6.289.917

6.253.108

5.252.088

aant. maanden tewerkstelling lonen

1.180

1.214

1.175

1.260

1.204

537

1.074

1.120

1.252

1.206

1.039

aant. maanden tewerkstelling honoraria*

64

102

46

64

76

72

133

165

252

318

227

Totaal

1.244

1.316

1.221

1.324

1.276

603

1.206

1.257

1.504

1.524

.266

gemiddelde maandloonkost

3.321

3.584

3.581

3.697

3.695

3.627

3.627

4.104

4.182

4.103

4.150

gemiddelde jaarloonkost

39.847

43.004

42.975

44.363

44.341

43.526

43.526

49.252

50.188

49.238

49.798

Totaal

4.968.766

5.535.621

5.047.845

5.563.056

5.246.973

2.435.387

4.738.567

5.480.628

6.572.736

6.253.108

5.252.088

gemiddelde maandloonkost

3.993

4.206

4.135

4.201

4.113

4.038

3.928

4.360

4.370

4.103

4.150

gemiddelde jaarloonkost

47.918

50.467

49.616

50.414

49.360

48.454

47.139

52.321

52.445

49.238

49.798

rode cijfers geïndexeerd, referentie 2008



p. 65

4.2. Wijzigingen in organigram en personeelssamenstelling 4.2.1. Organigram De organisatie van de technische ploeg werd hertekend. Er werd gekozen om rond elke maker een vast team van technici te plaatsen. Dit betekent dat elke maker doorheen zijn traject kan terugvallen op dezelfde technici zodat er een grotere wederzijdse vertrouwdheid ontstaat. Dit betekent meteen ook dat er voor de Bourlaschouwburg een vaste ploeg komt. Een ploeg die zich de schouwburg eigen kan/moet maken waardoor de technische bijstand bij producties – zowel de eigen producties als het receptieve werk – kwalitatief beter wordt. Uit continuïteitsoverwegingen worden deze ploegen niet te vast ingedeeld. Het grootste deel van de werktijd van technici zal gaan naar ofwel de schouwburg ofwel naar de makers, maar er wordt ook rekening gehouden met enerzijds de aanwezige competenties en anderzijds de noden van de organisatie, de technici zelf en de makers. Dat maakt dat een technicus van de Bourlaploeg ook korte tijd ingeschakeld kan worden voor een tournee of dat een technicus die verbonden is aan een maker en geen voltijds programma heeft bij die maker, tijdelijk in de Bourlaploeg wordt ingepland. Aansluitend hebben we besloten om de taakverdeling binnen de technische directie te corrigeren. Freek Boey heeft als technisch directeur het overzicht over de technische materies in huis en legt zich daarnaast toe op productiewerk en op de reisvoorstellingen. Tim Zeegers coördineert als technisch coördinator Bourla alle werkzaamheden binnen de schouwburg (en ruimer binnen Antwerpen) en is zo de technische compagnon de route van Koen Vermesen (productionele coördinatie schouwburg).

4.2.2. Wijzigingen in personeelssamenstelling 4.2.2.1. Out Ariane van Vliet:

Ariane sloot haar tienjarige carrière in Toneelhuis af met de bejubelde voorstelling “Atropa”. Zij stapt in een free lance bestaan.

Ben Segers:

Ben maakt deel uit van Olympique Dramatique. Hij was in 2009 deels betrokken in projecten buiten Toneelhuis. Ook in 2010 zal hij vooral buitenshuis werken.

Wayn Traub:

Wayn start per 1 januari 2010 met zijn eigen gezelschap “Service to Others”.

Sidi Larbi Cherkaoui:

Ook Larbi besliste een eigen compagnie op te richten. De relatie met Eastman wordt wel structureel verder gezet.

Bart Bruyneel:

Bart (technicus) was in tijdskrediet en besliste om nadien het huis te verlaten.

Mark Van Denesse:

Mark was jarenlang tewerkgesteld in Toneelhuis als technicus en lichtontwerper maar nam af en toe tijdskrediet om zijn creatieve verlangens elders aan te wenden. Hij besliste om niet langer in vast dienstverband te blijven werken. Hij is zelfstandige en zal in die hoedanigheid nog als lichtontwerper en technicus door Toneelhuis geëngageerd worden.

Bie Goedemé:

Bie (catering) was in tijdskrediet en besliste om haar contract te beïndigen.

Frederik Verrote:

Frederik (assistent zakelijke leiding) verliet eind december het huis om als zakelijk leider van Rosas aan de slag te gaan.

Lot Wildemeersch:

Lot (coördinator comminicatie) verliet half september Toneelhuis en ging aan de slag als woordvoerder van vice-premier Ingrid Lieten.

Yasmina Boudia:

Yasmina (pers) ruilt Toneelhuis voor kc Nona.

p. 66

4.2.2.2. In Lot Beghin

medewerker financiën

Tim Zeegers

technisch coördinator Bourla

Leen Van de Put

medewerker communicatie/publicaties (vervangingsonctract)

Maya Van Puymbroeck

medewerker communicatie, aanvankelijk ticketing/daarna medewerker promo-acties

Ben Vansteene

medewerker communicatie/ticketing, vervangingscontract

Lieve Wouters

vrijwilligerscoördinator

In 2009 heeft Toneelhuis een aantal belangrijke openstaande vacatures kunnen invullen: Bij techniek werd een technisch coördinator voor de Bourla aangeworven. Tim Zeegers is eind juli in dienst gekomen en bracht als assistent technisch directeur van de KVS een pak know how mee. In 2009 werd ook de procedure voor aanwerving van een stagemanager Bourla afgerond. Deze vacature werd een aantal keren open verklaard, meestal zonder de gewenste respons. Bij de laatste publicatie kregen we een aantal reacties van mensen met het geschikte profiel en de nodige ervaring. Vanaf januari 2010 zal het werk op de scène in goede banen geleid worden door Koen Deveux, een technicus met specifieke opleiding “stagemanger”. Bij de afdeling externe relaties beslisten een aantal medewerkers na de zomer het huis te verlaten omdat ze elders een te aantrekkelijk aanbod kregen. Enerzijds een eer voor Toneelhuis omdat het duidelijk is dat mensen hier de kans krijgen om veel ervaring op te doen en binnen de sector zeker kunnen doorgroeien. Voor de organisatie was het even doorbijten bij de start van het nieuwe seizoen. We hebben geopteerd om een aantal taken binnen het team externe relaties te verschuiven. Daardoor kwam er budgettaire ruimte voor de aanwerving van een vrijwilligerscoördinator (deeltijds). Lieve Wouters die binnen Bronks ruime ervaring op dit domein heeft opgedaan, vervoegde het team in het najaar. 4.2.2.3. Interne verschuivingen Lot Beghin is doorgeschoven van medewerker financiën naar de plek van assistent zakelijke leiding. In haar plaats start Debbie Bevers als administratief medewerker op 1 januari 2010. 4.2.2.4. Loopbaanonderbreking Kristin Hex

moederschaprust vanaf 25/08/09 tot en met 07/12/09 ; aansluitend borstvoedingsverlof tot en met 28/02/10

Sophie Doore

moederschaprust vanaf 22/06/09, aansluitend 3 maanden voltijds ouderschapsverlof

Koen Roofthooft

ouderschapsverlof 1 maand voltijds (juli 2009)

Erna Van Goethem

1/5 tijdskrediet (50+) vanaf 01/09/09

Christiane De Feyter

1/5 tijdskrediet (50+) vanaf 01/09/09

p. 67

p. 68

technische productieleiding

technische productieleiding

Abke Haring

Olympique Dramatique

d.d. 16/07/09

publiekswerking coördinator dramaturgie

Petra Damen Ellen Stynen

Bie Van Pottelberghe Marc Knaepen Mich De Gruyter Johanna De Donder

portier

portier portier portier zaalpersoneel

Fabienne Arras Saar Smets Danielle Vercammen Ben Vansteene/Sophie Doore

coördinatie onthaal kassamedewerker kassamedewerker kassamedewerker

Erwin Jans

dramaturg; onderzoek & ontw.

Kristel Marcoen

hoofd externe relaties

artistiek coördinator

An-Marie Lambrechts

Leen Van de put Kristin Hex publiekswerving Maya Van Puymbroeck medew. website & dbase Robin D'hooge medew. spreiding/comm. professioneleFabienne Beernaert coördinator vrijwilligers Lieve Wouters

publiekscommunicatie pers- en publiekscomm. medewerker publicaties

Sidi Larbi Cherkaoui

Raad van Bestuur

Dagelijks Bestuur

Luk Van den bosch - zakelijk directeur

DRAGEN

D. Hoppenbrouwers Jeroen Kenens Ivan Renette Sanne Roels Paul Van Caudenberg

Bram Delafonteyne Filip Van Berendoncks Ilse Van den Dorpel Glen Van der Auwera Lucas Van Haesbroeck

Bourlaploeg

Koen Deveux

stagemanager Bourla

Sophie De Bruyn

Tim Zeegers

beheer infrastructuur

Vincent Goedemé Liezelot Osselaer Enio Arnouts Carina Vandersteene

Koen Vermesen

Dirk De Peuter / Eric Geudens Willy Vercammen

onderhoud gebouwen

Marcia Stessens

coördinatie Bourla/zaalhuur

ass. boekhouding & personeel

Debbie Bevers

ass. financiën

ass. boekhouding Bie Van Pottelberghe

Erna Van Goethem Christiane De Feyter

regie-assistentie

regie-assistentie

regie-assistentie

regie-assistentie

regie-assistentie

regie-assistentie

regie-assistentie

Lutje Lievens

regie-assistentie

Ilse Muysers

Monique Van Hassel Kathleen van Mechelen

kleedsters

atelier kostuums

productieleiding

productieleiding

productieleiding

productieleiding

productieleiding

Stefaan Deldaele

productieleiding

Michaël Greweldinger

productieleiding

Mien Muys

productieleiding

Koen Roofthooft

hoofd planning en productie

hoofd personeelszaken

Lot Beghin

assistent zakelijk directeur

Annick Verstraeten

assistent directie/hoofd administratie

Bruno Bressanutti Patrick Jacobs Karl Schneider Philippe Homblé

Guy Cassiers - algemeen directeur / artistiek directeur

coördinatie medewerkers:

Horeca

atelier decor

technische productieleiding

techniek

technische productieleiding

Benjamin Verdonck

Wayn Traub

techniek

technische productieleiding

Filmfabriek

Iwan Van Vlierberghe

techniek

technische productieleiding

techniek

techniek

techniek

techniek

techniek

Lotte van den Berg

Kurt Verleure

technische productieleiding

Frank Hardy

technische productieleiding

Tim Zeegers

technische coördinatie Bourla

assistentie techn. leiding

Freek Boey

MAKEN directeur techniek

Bart Meuleman

Guy Cassiers

BEDENKEN

Externe relaties

TONEN

HET TONEELHUIS son - organigram

4.3. Opleiding Toneelhuis heeft altijd al bijzondere aandacht besteed aan permanente vorming van zijn medewerkers. In 2009 waren er 706,2 uren opleiding van medewerkers. Volgens het protocol van de CAO vorming had Toneelhuis minimum 428,55 uren moeten realiseren. De gevolgde opleidingen zijn divers van aard. Een aantal werd in huis op maat georganiseerd. Andere medewerkers vormden zich buitenhuis. Hierna vindt u een overzicht van de gevolgde opleidingen: Opleidingen/vorming 2009 Naam

Opleiding

Organisatie

Datum

Annick Verstraeten

Notuleren en verslagen maken

High performance People B

3/04/2009

Annick Verstraeten

De management- assistente als strategische assistente

VOKA

12/02/2009

Bie Van Pottelberghe

MS Excel Basis

SFP - Sociaal Fonds

17/03/2009

Bie Van Pottelberghe

Klantgericht denken en handelen aan VOKA telefoon en receptie

28/04/2009

Bram Delafonteyne

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Bram Delafonteyne

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Bram Delafonteyne

Eerste interventie bij brand / Evacuatie’

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Bram Delafonteyne

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Diederik Hoppenbrouwers

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

2/02/2009

Ellen Stynen

Conferentie: ‘What’s Art got to do with it’

Vti ea

4/09/2009

Filip Van Berendoncks

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Filip Van Berendoncks

Risico-analyse

SFP - Sociaal Fonds

4/06/2009

Filip Van Berendoncks

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Filip Van Berendoncks

Eerste interventie bij brand / Evacuatie’

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Filip Van Berendoncks

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Frank Hardy

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Frederik Verrote

Jaaroverzicht BTW

EHSAL - FHS Seminaries

29/01/2009

Glen Van der Auwera

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Glen Van der Auwera

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Henk Vandecaveye

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Henk Vandecaveye

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Ilse Muysers

Infosessie: Kuntensaars en pensioenen

Kunstenloket vzw

8/06/2009

Ilse Muysers

Infosessie: Alcohol- en drugsbeleid op het werk

IDEWE

22/09/2009

Ilse Muysers

Managementgesprekken: goed nieuws/slecht nieuws brengen

VOKA

13/11/2009

Ilse Muysers

Sociale zekerheid en belasting

Pearle

10/11/2009

Ilse Van den Dorpel

MS Excel Vervolmaking – Functies

SFP - Sociaal Fonds

24/03/2009

Ilse Van den Dorpel

MS Excel Vervolmaking - Gegegevensbanken

SFP - Sociaal Fonds

31/03/2009

Ilse Van den Dorpel

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Ilse Van den Dorpel

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

p. 69

Ilse Van den Dorpel

Eerste interventie bij brand / Evacuatie’

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Ilse Van den Dorpel

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Ivan Renette

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

2/02/2009

Jeroen Kenens

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

2/02/2009

Jeroen Kenens

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Johanna De donder

Klantgericht denken en handelen aan VOKA telefoon en receptie

28/04/2009

Karl Schneider

ABC van de PC

Dakhuus

19/03/2009

Lot Beghin

MS Excel Basis

SFP - Sociaal Fonds

26/10/2009

Lucas Van Haesbroeck

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Lucas Van Haesbroeck

Eerste interventie bij brand / Evacuatie’

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Lucas Van Haesbroeck

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Lut Lievens

MS Outlook

SFP - Sociaal Fonds

13/02/2009

Lut Lievens

Internet Explorer

Dakhuus

18-29/05/09 05-12/06/09

Lut Lievens

MS Excel Basis

SFP - Sociaal Fonds

26/10/2009

Lut Lievens

MS Word Basis

Dakhuus

6/02/2009

Marc Knaepen

Klantgericht denken en handelen aan VOKA telefoon en receptie

28/04/2009

Mich De Gruyter

Klantgericht denken en handelen aan VOKA telefoon en receptie

28/04/2009

Patrick Jacobs

Vectorworks Basis

SFP - Sociaal Fonds

11-18-25/03/09 01/04/09

Patrick Vanderhaegen

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Paul Van Caudenberg

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Paul Van Caudenberg

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Robin D’hooge

Themanamiddag: Web 2.0

Kunstenloket vzw

12/06/2009

Robin D’hooge

MS Excel Vervolmaking - Gegegevensbanken en Oplosmethodes

SFP - Sociaal Fonds

18/11/2009

Ruth Mariën

Themanamiddag: Web 2.0

Kunstenloket vzw

12/06/2009

Sanne Roels

EHBO

SFP - Sociaal Fonds

15/06/2009

Sanne Roels

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Sanne Roels

Eerste interventie bij brand / Evacuatie’

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Sanne Roels

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Sophie De Bruyn

MS Excel Vervolmaking - Functies, Berekeningen en Oplosmethodes

SFP - Sociaal Fonds

4/11/2009

Tim Zeegers

Eerste interventie bij brand / Evacuatie

SFP - Sociaal Fonds

10/11/2009

Tim Zeegers

Rigging

SFP - Sociaal Fonds

14/12/2009

Yasmina Boudia

Time management

SFP - Sociaal Fonds

28/04/09 28/05/09

p. 70

4.4. Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW) In 2009 was er geen interne preventieadviseur. Deze functie werd in het verleden uitgeoefend door de toneelmeester. Zoals u eerder al kon lezen, kregen we deze vacature moeilijk ingevuld. Het CPBW heeft er voor gekozen om te wachten op de invulling van de functie toneelmeester en deze te verbinden aan de functie van preventieadviseur. Dat blijft binnen onze organisatie een logische combinatie. De interne dienst voor preventie en bescherming op het werk heeft gedurende al die tijd nauw samengewerkt met de externe dienst, IDEWE. Naar aanleiding van de verplichte rapportering van een ernstig arbeidsongeval, bracht de inspectie sociale zaken in juni een bezoek. De inspecteurs wilden vooral zicht krijgen op de organisatie en de aanwezige risico’s. Zij hadden een aantal opmerkingen en actiepunten maar ook de commentaar dat Toneelhuis duidelijk begaan is met welzijn en tracht de verplichtingen na te leven. Binnen het CPBW werd het jaaractieplan (zie verder) besproken en bijgestuurd. De maatregelen die resulteerden uit het onderzoek van een ernstig arbeidsongeval werden geïntegreerd in het actieplan. Er werd een opleiding EHBO in huis georganiseerd voor technici ; de medewerkers van het decoratelier kregen een opfrissing ergonomie (heffen en tillen van lasten) ; de Bourlaploeg trok naar Neder-over-heembeek voor een opleiding “eerste interventie bij brand/evacuatie”. De kantinemedewerkers kregen ook een halve dag ergonomie, heffen en tillen van lasten. Binnen het CPBW werd de aanzet gegeven voor uitwerking en implementatie van een ecobeleid en werd ook het beleidskader n.a.v. de wettelijke verplichting voor de uitwerking van een drugs- en alcoholbeleid voorbereid. Data vergaderingen vrijdag

30/01/2009

vrijdag

27/02/2009

donderdag

26/03/2009

vrijdag

24/04/2009

donderdag

28/05/2009

vrijdag

26/06/2009

dinsdag

25/08/09

vrijdag

25/09/09

vrijdag

30/10/09

vrijdag

27/11/09

vrijdag

18/12/09

ACTIEPLAN CPBW 2009

WAT

WIE

WANNEER

Liften

onderhoud

gecertificeerd onderhoudsbedrijf

2xper jaar

Transportmiddelen

gedocumenteerde toolbox

Geoffry D’Hondt

stickers met info (max. gewicht en afmeting)*

DA

manipuleren, werkbaarder maken van decors

Freek Boey

RISICOANALYSE BOURLA bijhouden veiligheidsdossier

Producties

evacuatieoefening* LEOPOLDSTRAAT KOSTUUMATELIER

indienststellingsverslag strijkijzer opmaken*

p. 71

DECORATELIER

aanpassing doucheruimte

DA + onderhoud

conformiteits- en indienststellingsverslagen 64

HACCP

PSYCHOSOCIALE ASPECTEN

risicoanalyse*

IDEWE

evacuatieoefening*

Leo

alle nodige signalisatie aanbrengen*

Leo

audit + microbiologische controles

IDEWE/Dimitri Verbreyt

HACCP vergadering installeren

Vincent/Bie/Ilse

toolbox

Vincent/Bie/Ilse

ondersteuning externe prev. adv.

IDEWE; Johan Nuelens

2 halve dagen/jaar

652,08 €

Rode Kruis

15/06/2009

€ 1.500,00

€ 385,00

specifieke aandacht voor invullen jaarverslag* OPLEIDINGEN

EHBO* brandpreventie

€ 1.500,00

onthaal nieuwe medewerkers: peter/meter aanduiden* ERGONOMIE

training werkposten: kantine, deco- mr. De Cabooter ratelier, techniek*

16/06/2009

IDPBW

opmaak officieel jaarverslag

2009

Ilse

€ 1.000,00

inwerking nieuwe preventiadviseur +opleiding+tijdsbesteding* EAO

verdere implementatie regelgeving

Ilse

ondersteuning afd risicobeheersing IDEWE

IDEWE

4x/jaar

€ 352,00

TOTAAL

€ 5.389,08

BUDGET 09

€ 10.000,00

SALDO

€ 4.610,92

4.5. Ondernemingsraad Binnen de ondernemingsraad (OR) werd aandacht besteed aan volgende punten: • het verloop van de vacatures en het effect hiervan op de interne organisatie • opvolging financiële situatie: de bedrijfsrevisor, Luc Stammen, kwam het resultaat van 2008 toelichten aan de leden van de OR. De kwartaalrapportering werd telkens toegelicht door de assistent zakelijke leiding. • opvolgen algemeen beleid van de organisatie met de focus op de plaats en arbeidsomstandigheden van de werknemers Data vergaderingen vrijdag

30/01/2009

vrijdag

27/02/2009

donderdag

26/03/2009

vrijdag

24/04/2009

donderdag

28/05/2009

vrijdag

26/06/2009

dinsdag

25/08/09

vrijdag

25/09/09

vrijdag

30/10/09

vrijdag

27/11/09

vrijdag

18/12/09

p. 72

4.6. Personeelsvergadering Toneelhuis streeft naar minimum 2 bijeenkomsten per jaar om een aantal belangrijke zaken toe te lichten aan alle medewerkers. 06/05/09: toelichting beslissing subsidies Vlaamse Gemeenschap 15/10/09: toelichting bij de financiële situatie van het huis, het aangepast artistiek en financieel beleidsplan voor de subsidieperiode 2010 – 2012, personeelwijzigingen en infrastructuurplannen

4.7. Stages Toneelhuis blijft een populaire stageplaats voor vele mensen. In 2009 was er in het voorjaar toch even een overvloed aan stagiaires. We hebben toen gemerkt dat het niet evident is om die mensen allemaal de nodige begeleiding te bieden, zowel praktisch als inhoudelijk. Toch blijkt even dikwijls de meerwaarde voor de organisatie wanneer een stage echt goed loopt. Toneelhuis streeft er evenzeer naar om binnen de stages diversiteit te brengen: verschillende opleidingen, verschillende niveaus, verschillende scholen/instituten. Voor 2010 zal de klemtoon vooral liggen op een gelijke spreiding in de tijd maar ook op een goede integratie in de werking van Toneelhuis. Naam

Stageonderwerp

Dienst TH

Instelling

Periode

Alaerts Lien

kostenstructuur

administratie

UA (Cultuurmanagement)

01/02/09 t/m 31/05/09

Marinkovic Ana

administratie

techniek

Scheppersinstituut

14/09/09 t/m 30/06/10

Germeys Carolien

personeel

personeel

Artesis Antwerpen

02/02/09 t/m 31/05/09

Van Berendoncks Ayla

logistiek (adm. Techniek)

techniek

Scheppersinstituut

19/01/09 t/m 29/01/09

Verboven Thierry

administratie

administratie

Scheppersinstituut

14/09/09 t/m 30/06/10

Jacobs Julie

Decor- en standenbouw

DA

SISA

12/01/09 t/m 30/01/09

Van der Wegen Anouk

Decor- en standenbouw

DA

SISA

12/01/09 t/m 30/01/09

Fransman Louise

techniek

DA

Sint-Lucas Gent

11/05/09 t/m 19/06/09

Paridaens Ynke

techniek

DA

Sint-Lucas Gent

11/05/09 t/m 19/06/09

Van den Bulcke Sophie

productie

p&p

Sabbattini

05/01/09 t/m 13/02/09

Ducheyne Nils

techniek

podiumTE

Jasper De Wilde

techniek

techniek

Erasmushogeschool Bxl, Rits

24/08/09 t/m 20/12/09

Apers Linne

publiekswerking

dramaturgie

karel de Grote Hogeschool

18/11/08 t/m 30/01/09

ten Cate Wieke

educatie

educatie

Artez

26/01/09 t/m 31/05/09

Dingemans An

educatie

educatie

Anthonissen Renée

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

De Groof Irina

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Drossaert Tom

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Frateur Wouter

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Helsen Jessie

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Herroelen Patrick

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Hoeven Joke

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Jacobs Kirsten

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Lanslots Femke

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Slaets Jan

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

21/04/09 t/m 09/05/09

09/02/09 t/m 12/06/09

p. 73

Van Acoleyen Wim

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Van alsenoy Jeroen

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Van de Venne Inge

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Van Eysendyck Christophe

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Van Hasselt Charlotte

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Vansant Tom

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Vercauteren Stijn

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Verhoeven Anne

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Wouters Sonny

blog Antwerpse Kleppers

educatie

Plantijn Hogeschool

25/01/09 t/m 21/02/09

Bosman immele

educatie

educatie

VUB (Cult. Agogiek)

04/08/09 t/m 12/10/09

Van Alboom Evelien

publieksonderzoek

externe relaties

UA (Cultuurmanagement)

01/02/09 t/m 31/05/09

Thoelen Annelies

publieksonderzoek

externe relaties

UA (Cultuurmanagement)

01/02/09 t/m 31/05/09

Ellen Van Tichelt

Comm. rond debatten

externe relaties

KU Leuven

19/10/2009 t/m 30/06/10

Debecker Severine

regie-ass

dramaturgie

UA (Theater/Film/Literatuur)

26/08/09 t/m 25/09/09

Sarah-Marie Budts

kostuums (Maria Magdalena) productie

Artesis Antwerpen

01/11/08 t/m 31/03/08

Schulte Natasha

regie/dramaturgie

productie

AHK, Amsterdam

01/03/08 t/m 08/05/09

Hollanders bart

productie

productie

Artesis Antwerpen

30/03/09 t/m 28/05/09

Matteo Simoni

productie

productie

Artesis Antwerpen

30/03/09 t/m 28/05/09

Rik Verheye

productie

productie

Artesis Antwerpen

30/03/09 t/m 28/05/09

Aerts Stef

productie

productie

Artesis Antwerpen

30/03/09 t/m 28/05/09

Moen Benjamin

acteren “De Indringer”

productie

Toneelacademie Maastricht

26/10/09 t/m 30/10/09

René Nijman

acteren “De Indringer”

productie

Toneelacademie Maastricht

30/10/09 t/mp 04/11/09

René Nijman

acteren “De Indringer”

productie

Toneelacademie Maastricht

09/11/09 t/m 20/12/09

Schellingerhout Krisjan

acteren “De Indringer”

productie

Toneelacademie Maastricht

09/11/09 t/m 18/12/09

p. 74

5. Raad van Bestuur 5.1. Raad van Bestuur Data bijéénkomsten: -

19 maart, 29 mei, 22 juni, 8 september, 19 oktober en 14 december 2009

Samenstelling: voorzitter:

Guido Dockx

Stad Antwerpen

ondervoorzitter:

Kiki Vervloessem

Gecoöpteerd

leden:

Jan Calewaert

Stad Antwerpen

Hugo Maréchal

Stad Antwerpen

Guido Totté

Stad Antwerpen

Ernest Van Buynder

Stad Antwerpen

Bruno Verbergt

Stad Antwerpen

Yasmina Kherbache

Vlaamse Gemeenschap

Tinus Schneiders

Vlaamse Gemeenschap

Marcel Van Campen

Vlaamse Gemeenschap

Staf Pelckmans

Provincie Antwerpen

Walter Rycquart

Provincie Antwerpen

Bea Cantillon

Gecoöpteerd

Chris Christijn

Gecoöpteerd

Guido De Brabander

Gecoöpteerd

Barbara Van Lindt

Gecoöpteerd

n.t.b.

Gecoöpteerd

Werking:

Volgende materies werden door de Raad van Bestuur besproken: • • • • • • • • • • • • • •

Goedkeuring balans- en resultatenrekening per 31.12.2008 Aanduiding van de gecoöpteerde leden Aanstelling voorzitter en ondervoorzitter Aanstelling Dagelijks Bestuur Toelichting en bespreking van de artistieke en zakelijke werking (per kwartaal) Toelichting van de diverse kwartaalafrekeningen Bespreking aangepast artistiek en financieel plan 2010 – 2012 Bespreking crisisbesparingen diverse overheden en standpuntbepaling Afschaffing zitpenningen leden Raad van Bestuur Infrastructuurdossier Bourla Voorbereiding en evaluatie gesprekken Stad Antwerpen i.v.m. beheersovereenkomst 2010-2013 Opvolging personeelszaken Arbeidsovereenkomst Guy Cassiers Opvolging werking Toneelhuisgenoten

p. 75

5.2. Dagelijks bestuur Data bijéénkomsten: 3 februari, 10 februari, 10 maart, 17 maart, 14 april, 28 april, 26 mei, 26 augustus, 14 oktober, 2 december 2009 Samenstelling: voorzitter:

Guido Dockx

Stad Antwerpen

ondervoorzitter:

Kiki Vervloessem

Gecoöpteerd

leden:

Jan Calewaert

Stad Antwerpen

Guido Totté

Stad Antwerpen

Marcel Van Campen

Vlaamse Gemeenschap

Walter Rycquart

Provincie Antwerpen

Werking: Volgende materies werden door het Dagelijks Bestuur besproken: • • • • •

Voorbereiding agenda Raad van Bestuur Bespreking en standpuntbepaling m.b.t. de beslissing van de beoordelingscommissie theater en het agentschap Kunsten en Erfgoed Bespreking en standpuntbepaling m.b.t. de beslissing van Minister Bespreking “ Nota personeel” Bespreking kwartaalafrekeningen

p. 76