TOERISTISCHE ICONEN IN GIDSEN EN APPS Als onderwerp van onderzoekend aardrijkskundeonderwijs Bouke van Gorp Rob van der Vaart Onderwijsdag KNAG 2013
Aanleiding Toeristisch icoon • Materiële en symbolische transformaties • Markers • Tourist gaze & circle of representation
Aanleiding • Onderzoek geografische beeldvorming in reisgidsen • Gidsen geven maar heel beperkt een geografisch beeld
Vraagstelling - Neem een toeristisch icoon - Stel een aantal eenvoudige geografische vragen - Hoe ver kom je met gidsen en apps, plus ander
materiaal? - Voorbeeld 1: Eiffeltoren - Voorbeeld 2 (met bronnen): Sint Jan Den Bosch - Gesprek: overal toepasbaar?
Eiffeltoren
Vragen: • Object zelf: wat is het? • Kijken naar kaarten – wat kun je leren over de plek? • • • • •
Waarom daar? Fysische geografie: een verband? Uniek of ook elders? Waar dan? Waarom? Wat zegt het over die tijd? Hoe is het object en de beleving ervan in de loop van de tijd veranderd? Wat betekent het object nu?
Eiffeltoren: wat is het?
Kijken naar kaarten – wat kun je leren over de plek? Waarom daar?
Fysische geografie – een verband?
Uniek of ook elders? Waar dan? Waarom? Dit kun je betrekken op: - Constructies (zoals de Eiffeltoren) - Wereldtentoonstellingen
Wereldtentoonstellingen in Parijs 1844 (Franse industrie expo) 1855 1867 1878 1889 1900 1937 Ook andere landen / steden!
Wat zegt het over die tijd?
Human Zoo (menselijke dierentuin)
Hoe is het monument en de beleving ervan in de loop der tijd veranderd? De Eiffeltoren zelf Het fenomeen wereldtentoonstelling
"We, writers, painters, sculptors, architects and passionate devotees of the hitherto untouched beauty of Paris, protest with all our strength, with all our indignation in the name of slighted French taste, against the erection…of this useless and monstrous Eiffel Tower …
Fasen van wereldtentoonstellingen Kolonialisme, industrialisatie, modernisering, ontdekking (1851-1938) Culturele uitwisseling (1939-1987) Nationale “branding” (1988-)
Wat betekent het monument nu?
Eiffeltoren als een venster op: • De plek • Meerder wereldtentoonstellingen • De relatie met het fysisch milieu • Gekozen plek vroeg om aanpassingen • Een verschijnsel • ijzerconstructie • ‘de hoogste’ • wereldtentoonstelling • De samenleving • Van weinig enthousiasme tot behoud • Beeldvorming • Eiffel toren van icoon specifieke wereldtentoonstelling tot icoon van Parijs en Frankrijk en een van Frankrijks belangrijkste toeristische attracties.
De St.-Janskathedraal De Sint-Jan als venster op: • De plek • De relatie met het fysisch milieu • Een verschijnsel • De samenleving • De beeldvorming
Sint-Jan toeristisch icoon?
Vragen: • De St-Janskathedraal zelf: wat is het? • De Sint-Jan op de kaart: wat vertellen kaarten ons? • Ruimtelijke context: – Waar in den Bosch? Waarom daar?
Wat kun je leren over de plek? Is er een verband met de fysische geografie? • Historische context: Wanneer? Wat zegt het over die tijd? Uniek of ook elders? Hoe is het object en het gebruik ervan in de loop van de tijd veranderd? • Van object naar icoon: Wat betekent de Sint-Jan nu? Hoe is de betekenis en de beleving van het object in de loop van de tijd veranderd?
Antwoorden uit de toeristische informatie
Vragen: • De St-Janskathedraal zelf: wat is het? • De Sint-Jan op de kaart: wat vertellen kaarten ons? • Ruimtelijke context: – Waar in den Bosch? Waarom daar?
Wat kun je leren over de plek? Is er een verband met het fysisch milieu? • Historische context: Wanneer? Wat zegt het over die tijd? Uniek of ook elders? Hoe is het object en het gebruik ervan in de loop van de tijd veranderd? • Van object naar icoon: Wat betekent de Sint-Jan nu? Hoe is de betekenis en de beleving van het object in de loop van de tijd veranderd?
Kaart – ligging van de kerk in Den Bosch
Doorzoeken vanuit eerdere ‘hints’ Sint –Jan als erfgoed: - Restauratie van de kerk, Rijksmonument, Top 100 Monumenten - Plek in Bossche Canon, maar niet in Blikken op Brabant of En toen.nu
Wat betekent de Sint-Jan nu?
Vragen: • De St-Janskathedraal zelf: wat is het? • De Sint-Jan op de kaart: wat vertellen kaarten ons? • Ruimtelijke context: – Waar in den Bosch? Waarom daar?
Wat kun je leren over de plek? Is er een verband met het fysisch milieu? • Historische context: Wanneer? Wat zegt het over die tijd? Uniek of ook elders? Hoe is het object en het gebruik ervan in de loop van de tijd veranderd? • Van object naar icoon: Wat betekent de Sint-Jan nu? Hoe is de betekenis en de beleving van het object in de loop van de tijd veranderd?
De St.-Janskathedraal De Sint-Jan als venster op: • De plek • De relatie met het fysisch milieu • Een verschijnsel • De samenleving • De beeldvorming
Toeristisch icoon als onderwerp van onderzoekend aardrijkskundeonderwijs • Overal toepasbaar? • Welk icoon in uw omgeving?
