De symbiose van toeristische en technologische verlangens in advertenties. Een media-archeologisch onderzoek hoe imaginatieve consumptie in advertenties wordt opgeroepen door het inzetten van (nieuwe media) technologieën en toeristische handelingen.
Student: Robin de Krijger 3548155, Vak New Media Archaeology, Docent: Dr. Imar O. de Vries.
Abstract: Deze paper laat een media-archeologische verkenning zien van de manier waarop toeristische ervaringen/rituelen en (nieuwe media) technologieën tezamen als terugkerende elementen worden ingezet in advertenties om imaginatieve consumptie op te roepen voor beide productbranches. In het eerste gedeelte wordt het theoretisch kader en de methode beschreven, waarna er analyses van reclames volgen en hoe deze met elkaar te vergelijken zijn. Keywords: nieuwe media, imaginatieve consumptie, toeristische ervaringen en rituelen, advertenties.
Hoewel de voetbalster van Barcelona, Lionel Messi en basketbalster Kobe Bryant van de Los Angeles Lakers geen doorsnee toeristen zijn laten zij op de titelpagina in de advertentiecampagne Kobe vs. Messi: The Selfie Shootout (2013) van Turkish Airlines wel een veel voorkomende handeling onder toeristen zien, namelijk het maken van een toeristische selfie bij een toeristische bestemming of bij het hebben van een toeristische ervaring. De toeristische selfie is net zoals de selfie een foto die je van jezelf neemt met veelal je Smartphone of webcam waarna men deze upload op een social mediaplatform (Oxfort dictionaries, 2013). Echter bij de tourist selfie gebeurt dit op een toeristische plek of ervaring. Op social media zoals Twitter, Instagram en Facebook hoeft men niet lang te zoeken om gelijksoortige selfies als die van Messi te vinden1. Turkish Airlines combineert in zijn advertentie hiermee de handeling van het maken van een selfie met het reizen naar iconische bestemmingen of het hebben van toeristische ervaringen zoals bijvoorbeeld duiken. Hiermee speelt het in op de imaginatieve consumptie die mensen bij het zien van de reclame kunnen ervaren. Imaginatieve consumptie verschilt van fysieke concrete consumptie, omdat het gaat om consumptie die plaatsvindt in de gedachte van een persoon, zijn fantasieën, dagdromen, plannen en hoe deze persoon zich daarbij zou voelen (Waade, 68, 2007). Waade geeft in haar paper Imagining paradise het voorbeeld van de gedachte om schoenen te kopen. Men denkt niet alleen aan de gedachte schoenen te kopen, maar ook hoe diegene eruit ziet met deze schoenen, hoe het voelt om ze aan te doen, ze in te lopen en ze te laten zien aan anderen (Waade, 68, 2007). Als men dit toepast op de Turkish Airlines reclame kunnen we aan de hand van voorbeelden van toeristische selfies op social media ons voorstellen, dat mensen zich kunnen inleven in de imaginatieve consumptie die de reclame oproept, namelijk het op reis gaan, daar dingen bekijken of meemaken en daar selfies van nemen en deze te delen met anderen. Met de 137.295.130 miljoen hits op YouTube is de reclame een ware hit voor Turkish Airlines. Onbewust zit er echter ook nog een tweede reclamecampagne in de advertentie, namelijk die van de mobiele telefoonmerken Lenovo en Samsung. Beide sporters worden namelijk elk gesponsord door een van deze telefoon merken en zo gebruikt Messi in de advertentie een Samsung telefoon om selfies te maken en Kobe Bryant een Lenovo telefoon. Hiermee wordt dezelfde imaginatieve consumptie opgeroepen voor Turkish Airlines alsook om telefoons te promoten.
Screen shot uit Kobe vs. Messi: The Selfie Shootout (2013) 1
Zie bijlage 1
Scren shot uit Kobe vs. Messi: The Selfie Shootout (2013)
In dit onderzoek zal met een media-archeologisch perspectief worden aangetoond dat het verlangen van imaginatieve consumptie die de reclame oproept door het gebruik van toeristische ervaringen en rituelen te combineren met het gebruik van nieuwe mediatechnologieën niet op zichzelf staat, maar al veelvoudig als formule wordt gebruikt in de reclamewereld. Hiermee kunnen we in Huhtamo’s woorden spreken van topoi. Topoi zijn stereotypische formules van culturele verlangens, die keer op keer in verschillende gedaantes worden opgeroepen voor verschillende doelen. Ze vergezellen en beïnvloeden hiermee de ontwikkeling van mediacultuur. Het zijn omhulsels of vaten afkomstig uit de geheugenbank van de traditie, waarmee de betekenis van culturele objecten wordt gevormd. Hiermee zijn topoi weliswaar aan verandering onderhevig, maar hebben het ook nog steeds dezelfde elementen in zich (Huhtamo, 2011, 28). Topoi kunnen als het ware van technologie naar technologie reizen ongeacht de tijd waarin deze technologieën gebruikt worden. Of zoals Huhtamo en Parrika schrijven: “Media Archeology travels not only across time but also across media” (Huhtamo & Parikka, 2011, 119). Topoi zorgen hiermee voor een voorgevormde mal van ervaringen en hoewel ze onbewust tevoorschijn kunnen komen zijn ze altijd culturele en ideologische constructen (Huhtamo, 1997, p.5). Hiermee tonen topoi veel gelijkenissen met het toerisme, dat vaak bestaat uit het reizen van plek naar plek om hier veelal bewust of onbewust naar voorgevormde mallen (toeristische trekpleisters) van ervaringen te trekken, die bestaan uit culturele en ideologische constructen. Ook kunnen topoi ingezet worden voor reclamedoeleinden en worden ze zoals Huhtamo schrijft vaak ingezet door promotors van ‘hoge’ technologie. Hiermee bedoelt hij makers en publicisten van films, videogames, muziekvideo’s en media-art (Huhtamo, 2011, 38). Dat dit ook gebeurt voor ‘normale technologie’ laat Jansson (2007) zien in zijn paper A sense of media tourism: new media and the dialectic of encapsulation/decapsulation: Postindustrial society is marked by a continuous search for new markets and new needs for media commodities. Leisure in general and tourism in particular, are significant discursive frameworks for the formulation of such needs and desires within advertising. Cameras, telephones, and GPS (Global Positioning System) navigators are advertised in popular magazines, framed by sports, adventure holidays and extraordinary social events, naturalizing the connections between mobility, spatial appropriation and communication (cf. Meyrowitz, 1985; Castells, 2000; Mattelart, 2000). Deze verlangens binnen het toerisme worden dus ingezet als discursieve frameworks in topoi om (nieuwe media) technologieën te promoten en te verkopen. Echter met het voorbeeld van Turkish Airlines is aangetoond, dat het ook wederkerend kan werken en dat technologie en nieuwe media ook
als discursief framewerk kunnen dienen om reizen te promoten. Hiermee is er een symbiose van toeristische en technologische verlangens, die samen komen in topoi en hiermee een interessant gegeven zijn om te onderzoeken. Hiermee ontstaat er de volgende hoofdvraag: Hoe wordt er imaginatieve consumptie in advertenties opgeroepen door het combineren van (nieuwe media) technologieën en toeristische handelingen en hoe kan dit worden gezien als een terugkerend element in de advertentiegeschiedenis van het toerisme en (nieuwe media) technologieën? Ik zal deze vraag beantwoorden door eerst een theoretisch en methodologisch framewerk op te zetten, waarna ik aan de hand van verschillende analyses van reclames antwoord zal geven op mijn hoofdvraag. Hiermee zal er een interdisciplinair onderzoek van de vakgebieden: geschiedenis, toerismestudies, nieuwe media en filosofie ontstaan, dat hiermee een interessante nieuwe kijk op advertenties van het toerisme in combinatie met (nieuwe media) technologieën geeft. Hiermee volg ik Huhtamo’s advies op om topoi binnen de advertentiewereld te onderzoeken. Wanneer hij schrijft: In fact, it often seems that topoi just happen to pop up in contemporary advertisements and other forms of popular representations and need to be pointed out and reconnected with the past by media archeologists (Huhtamo, 2011, 38).
Het verlangen van het toerisme en de tourist selfie. While tourism looked squarely in the eye is less attractive, almost shamefully, to the principled and actively curious, we are all addicted to it. The compulsion to travel – to look, to perceive, to absorb and perhaps even understand something that will alter one’s preconceptions – is deeply ingrained in Westerculture (Lippard, 1999,p 87). Een manier van hoe toerisme is ingebed in de westerse cultuur zal aan de hand van de toeristische ervaring van de ‘tourist selfie’ blijken, welke zal worden onderzocht op een media-archeologische wijze. Omdat de begrippen toerisme en toerist erg breed zijn zal ik uitgaan van een werkdefinitie die aanpasbaar is per situatie. Socioloog John Urrey schrijft in het boek The Tourist Gaze (2002) – een van de meest geciteerde academische boeken over toerisme met meer dan 4.000 citaten op google scholar (Larsen & Urry, 2011, 1110) – over toerisme, dat het een vrijetijdsbesteding is die tegenover geregeld en georganiseerd werken staat en die ontstaat door de beweging van personen naar en het verblijven in verschillende bestemmingen. Deze reisbestemmingen zijn hierbij buiten de gewone woon- en werkplaats en de periode van verblijf is van tijdelijke aard met de intentie naar huis terug te keren binnen een relatief korte tijd (Urry, 2002, 2). Een toerist is dus iemand, die in zijn vrije tijd reist voor vrijetijdsdoeleinden in de verwachting daarna weer naar huis terug te keren. Deze definitie van toerisme en de toerist zal ik aanhouden als werkdefinitie in dit onderzoek. Hoewel ik me er van bewust ben dat als ik over de toerist en zijn toeristische handeling schrijf hierbij uit ga van een stereotypering zal het vooral gaan over de representatie van handelingen en ervaringen die toeristen kunnen hebben en uitvoeren en hoe advertenties deze laten zien, zoals de tourist selfie. Mijn onderzoek zal hierbij logischerwijs niet opgaan voor elke toerist of toeristische handeling. Zoals beschreven in de inleiding worden selfies gemaakt bij toeristische plaatsen of ervaringen. De selfies zijn daarbij vaak niet alleen identiek qua toeristische plaats, maar ook qua cameravoering, waarbij het camerastandpunt, het kader of de begrenzing van het beeld, de scherpte en de nabewerking op elkaar lijken. Ook de betekenis die de toeristen zelf aan deze foto’s geven met de tekst ‘tourist selfie’ en een beschrijving die ze erbij plaatsen komen vaak overeen. Soms staat er een verontschuldigende tekst bij die aangeeft dat de toerist bewust is dat deze toeristisch bezig is, maar zijn toeristen gêne2 overstijgt en het niet kan laten een foto van zichzelf te maken. Hiermee ontstaat er een gestandaardiseerd gebruik in het vastleggen van ervaringen van toeristen3. Hoewel dit gebruik op zich zelf lijkt te staan, zoals Tifentale (2014) in het artikel Making sense of the “Masturbation of Self-Image”and the Virtual Mini-Me” beweert zal ik laten zien dat dit weerlegd kan worden: Selfies make us aware about a particular method of self-fashioning and communication that is historically time-specific in the sense that it could materialize only in the moment when several technologies have reached a certain level of development and accessibility (Tifentale, 2014, 3). Allereerst kan men voorbeelden vinden van foto’s op het internet van mensen met een analoge camera, die dezelfde soort foto’s maken en deze delen met de wereld en hiermee een dezelfde soort ervaring hebben en delen4. Als men de technologie/materialiteit echter los ziet van het vastleggen van gestandaardiseerde toeristische ervaringen met hierbij jezelf in de hoofdrol kan men stellen, dat dit 2
Zoals Sartre in Het zijn en het niet vertelt hoe men zichzelf pas als voyeur ervaart als men betrapt wordt door de ander zo wordt ook de toerist betrapt als zijn blik wordt gezien door “de ander” waardoor er een toeristengêne kan ontstaan (Satre in Welten, 2013, 90). In het geval van de tourist selfie is dit bijzonder, omdat “de ander” in dit geval gezien kan worden als het apparaat van de toerist. 3 Zie bijlage 1 voor voorbeelden 4 Zie bijlage 2 voor voorbeelden
fenomeen veel verder terug gaat dan dat van de fotografie en bestaat uit verschillende terugkerende formules uit het toerisme die samen komen in de ‘tourist selfie’. Zo schrijft Huhtamo, dat de onschuldige formule “I saw it with my own eyes” (ik zag het met mijn eigen ogen) al van de zeventiende eeuw tot de negentiende eeuw keer op keer door toeristen gebruikt werd in geschreven reisverslagen over de plaatsen die ze bezochten. Deze “beschrijvingen van ervaringen uit de eerste hand” waren echter standaardmodellen opgemaakt uit verzamelde reisgidsen, reisverhalen, en misschien orale folklore. In plaats van op hun eigen perceptie te vertrouwen, eigende zij meningen en oordelen toe van autoriteiten. Volgens Hugtamo stopte de ideologie van de Grand Tour5 deze praktijk in een rigide retorische systeem. Tussen de zeventiende en de negentiende eeuw werden bijna identieke brieven naar huis gestuurd door veelal jonge edellieden die een rondreis door Europa en vooral Italië maakten (Hugtamo, 2011, 30). William Edward Mead (1914) bevestigt deze bewering en geeft ook een verklaring in zijn boek: The Grand Tour in the Eighteenth Century. Hij schrijft: We have a good number of eighteenth-century accounts of tours in France and Italy, but although a few give evidence of competence for the task, the majority does little more that repeat the well-worn stock of conventional information (Mead, 1914, 109). Ook Westrienen bevestigt de stelling, dat de reisjournaals van toeristen uit de grand tour in zekere mate een eigen mening missen en gebaseerd waren op autoriteiten, wanneer ze schrijft: Alles is genotuleerd, tot en met het uur van thuiskomst. Maar één ding ontbreekt: een persoonlijk slotwoord. Een waardering van de Tour, een bezonken oordeel over “profit et plaisir”, over “utilitas et voluptas” is in geen dagboek te vinden (Westrienen, 1983, 313). Speciaal gericht op kunstbeoordeling schrijft ze: In dit gehele proces van kunstbenadering en kunstbeoordeling speelden de ‘Baedeker’, de cicerone en de antiquario een belangrijke rol. Auteur en ‘conducteur’, schrijver en museumgids, fungeerden als, wegh-wyser’in het immense gebied van de schone kunsten. Zij vertelden de toerist waar hij naar toe moest, wat hij ter plaatse moest zien en zij gaven hem appreciatie of afwijzing in de mond” (Westrienen, 1983, 308). Hiermee wordt duidelijk, dat de gemedieerde waarneming waarin onze waarneming gevormd wordt door de media niet alleen een gegeven is van ons huidige tijdperk, maar al langer terug gaat in de geschiedenis. Hiermee reist de vraag of het concept van de “tourist gaze” van James Urry herzien moet worden. In het boek the Tourist Gaze omschrijft John Urry, dat met de komst van het postmodernisme het onderscheid tussen representaties en de werkelijkheid problematisch is geworden (2002, 77). Urry schrijft, dat film, TV, literatuur, magazines, postkaarten een toeristische blik construeren en versterken. De toeristische blik is hierbij de blik, waarmee mensen kijken, wanneer zij zich buiten hun leefomgeving begeven in hun vrije tijd met als doel zich te vermaken en/of 5
De Grand Tour die gehouden werd door de Europese jeugdige adel en patriciaat van de 17e tot de 19e eeuw werd gezien als het sluitstuk van de opvoeding. De feitelijke uitvoering was zoals Westrienen schrijft afhankelijk van vele factoren en vatbaar voor talloze varianten. Toch hadden deze varianten allemaal een ding gemeen: de reis ging naar Italië of Frankrijk. (Westrienen, 1983, 2).
ontspannen. Door media is deze toeristische blik een gehypermedieerde blik geworden. Baudrillard ziet deze gehypermedieerde blik als een schijnwerkelijkheid, waar beelden van de werkelijkheid, zoals foto’s de plaats hebben ingenomen van de "echte werkelijkheid". Door deze alomtegenwoordigheid van de media is de werkelijkheid hiermee een simulacrum6 geworden (Baudrillard, 1998). De toerist is door deze blik continu bezig met het verzamelen en vergelijken van symbolen of toeristische 'spots', bijvoorbeeld door middel van het maken van exact dezelfde foto als in de reisgids of op zoek te gaan naar plaatsen, die de toerist in de film heeft gezien. Baudrillard schrijft hier over “what we are increasingly consuming are signs or representations” (Baudrillard, 1983, in Urry, 2002, 77). Echter met de aanwijzingen in deze paper zou men kunnen stellen dat het fenomeen van de toeristische blik al een langere traditie heeft en dat we kunnen spreken van een gebruik dat wellicht met de media eromheen mee transformeert. Hoe de formule “I saw it with my own eyes” ook terug te vinden is in de geschiedenis van de grand tour is door middel van de souvenirs die toeristen uit die tijd meenamen naar huis. Zo lieten welgestelde toeristen portretten van zichzelf maken in toeristische settings of kochten zij prenten van de architectonische bouwwerken die ze gezien hadden. Voorbeelden hiervan zijn het portret van Sir Gregory Page-Turner van Pompeo Batoni.
Schilderij van Sir Gregory Page-Turner gemaakt door Batoni Pompeo in Italië, Rome 1768.
Zoals te zien is in het schilderij toont een kaart van Rome en zicht op het Colosseum zijn deskundigheid van de stad. Daarnaast wordt de elegante smaak van Page-Turner aangegeven door zijn
6
Een beeld zonder de stof of kwaliteiten van het oorspronkelijke beeld.
rode zijden pak en is de “opschepperige houding” gebaseerd op de klassieke kunst, zoals wordt beschreven op de site van de Manchester Art Gallery, waar het kunstwerk te zien is (2014). Daarnaast staat er beschreven, dat de schilder Batoni een van de meest succesvolle Grand Tour portrettisten was, die de vraag naar zijn portretten nauwelijks kon bijhouden door zijn wellicht lage vraagprijs in vergelijking met andere portrettisten. Hoewel de portretten in Italië een lage artistieke status hadden waren ze erg gewild bij toeristen. 75% van de kopers waren Britten en Ieren (Manchester Art Gallery, 2014). Met de schilderijen konden toeristen laten zien dat ze de objecten uit de toeristische blik met eigen ogen gezien hadden. De formule ” I saw it with my own eyes”, die op zoek gaat naar de toeristische blik is met de komst van verschillende technologieën veranderd in de formule “i saw it with my own device”, die op zoek gaat naar de toeristische blik en waar met een eigen apparaat de toeristische blik of ervaring wordt vastgelegd. Op de topoi ”I saw it with my own device” wordt door adverteerders al vanaf het begin van het ontstaan van de camera ingespeeld. Als men naar bijlage 3 tot en met 6 kijkt waar oude Kodak reclames uit 1903 tot 1916 te zien zijn valt op, dat allen inspelen op het vastleggen van de toeristische blik. Met slogans als: A vacation without a Kodak is a vacation wasted7, “Vacation”means more if you Kodak8, Bring your vacation home in a Kodak9, Holidays are Kodak days10 spelen ze allemaal in op het idee, dat alleen het meemaken van de toeristische blik niet genoeg is, maar dat deze ook zelf moet worden vastgelegd, zoals bij de toeristenselfies uit de Turkish Airlines reclames. Een ander interessant gegeven over de advertenties is dat waar andere cameramerken rond 1900 vooral in hobby- en verzamelmagazines adverteerden de George Easyman Company ook in magazines adverteerde van algemene interesse en toeristische magazines (Gordon, 2010, 44). Het verlangen van het reizen en vooral het vastleggen van de reis wordt hiermee geprojecteerd op het (nieuwe media) object. Dat (nieuwe media) technologieën nooit alleen maar functioneel zijn is in de inleiding al aangetoond met het concept van Imaginatieve consumptie. Een vergelijkbare strekking geeft Huhtamo als hij schrijft dat objecten nooit alleen maar functioneel zijn, maar ook een persoonlijke betekenis hebben als deel van de levensgeschiedenis van zijn eigenaars en gebruikers. Conventies van het weergeven of verbergen van iemands persoonlijke spullen kan sterk significant zijn voor de symbolische functie van objecten. Ze zijn hierbij ook discursieve objecten die zeer complex en onstabiel kunnen zijn (Huhtamo, 2001, 30). Nu we gezien hebben hoe de topoi van de toeristische blik en hoe de topoi “I saw it with my own eyes” is ingezet in advertenties zullen we kijken naar andere technieken die gebruikt worden bij het toepassen van toeristische ervaringen in advertenties voor (nieuwe media) technologieën.
7
Zie bijlage 3 voor volledige informative van de afbeelding. Zie bijlage 4 voor volledige informative van de afbeelding. 9 Zie bijlage 5 voor volledige informative van de afbeelding. 10 Zie bijlage 6 voor volledige informative van de afbeelding. 8
De ervaring van in de rij staan. Een techniek die adverteerders van Apple Iphone hebben afgekeken van onder andere het toerisme is die van de sacraliseren van het object door het ritueel van de rij. Zoals Welten (2013) schrijft - in Het ware leven is elders: Filosofie van het toerisme - is de concrete vorm waarin toeristen zich verzamelen en waaraan de populariteit, de toeristische validiteit van de attractie wordt afgemeten aan het staan in de rij. “Musea, historische gebouwen en pretparken zijn slechts toegankelijk na het ritueel van het in de rij staan”. De rij schept hiermee verwachting, die wordt ingelost door de investering van het in de rij staan: de rij sacraliseert het object waarvoor men in de rij staat. Men is collectief nieuwsgierig (‘Er staat een lange rij, dus het moet wel interessant zijn!’) ” (Welten, 2013, 103-104).
Apple iPhone 4 goes on sale (2010): Apple fans in New york in de rij voor de Iphone 4 om 12 uur ’s nachts, 7 uur voordat de eerste telefoon verkocht werd.
Als men kijkt naar de launching events van de iPhones bij Applecentres wordt er een hype gecreëerd door Apple en de media, waarin “de rij” de iPhone sacraliseert. Weliswaar ontstaat de rij ook door een simpele economische reden, dat er meer vraag dan aanbod is. Maar in de korte film The dark side of the iPhone 5s lines geeft een persoon, die 14 dagen in de rij heeft gestaan aan, dat hij van de “experience” houdt. Deze ervaring bestaat onder andere uit het door de haag van klappende Applemedewerkers lopen om je felbegeerde iPhone te gaan kopen, met andere Applefanaten te kletsen in de rij en vooral heel lang wachten (Casey Neistat, 2013). Hiermee combineert Apple de aankoop van een product met een toeristische ervaring, wat hiermee zorgt voor sterke marketing, zoals ook Van Boven en Gilovich (2003) bevestigen in hun onderzoekspaper To Do or to Have? That is the Question. In dit onderzoek werd door middel van verschillende experimenten getest of mensen gelukkiger werden van ervaringsgerichte aankopen met als eerste doel het verwerven van een levenservaring, zoals op reis gaan of van materiële aankopen zoals een Iphone. Uit dit onderzoek bleek, dat mensen gelukkiger werden van ervaringsgerichte aankopen. (Van Boven & Gilovich, 1195, 2013). De oorzaken die Van Boven en Gilovich hiervoor gaven is dat ervaringen meer open staan voor positieve reinterpretatie. Waar we van ervaringsgerichte aankopen met een goed gevoel aan terug kunnen blijven denken raken we gewend aan de standaard, die materiële aankopen ons hebben gegeven. Zoals een van de ondervraagden schrijft: “Material possessions, they sort of become part of the background;
experience just gets better with time.” (Van Boven & Gilovich, 2003, 1200). Hiermee hangt samen dat ervaringen meer centraal staan in iemands identiteit, omdat het leven van een persoon letterlijk het totaal van zijn ervaringen is. Als laatste verklaringen gaven ze dat ervaringen een grotere sociale waarde geven dan materiële aankopen. Het is volgens onderzoekers meer plezierig om over ervaringen te praten met anderen dan over materiële bezittingen. Daarnaast hebben ervaringen eerder een narratieve structuur van een begin, midden en een eind, wat het prettiger maakt om naar te luisteren dan naar een verhaal over bezittingen. Deze conclusie werd bevestigd door een ander onderzoek, waarbij studenten met elkaar moesten praten over ervaringsgerichte aankopen of materiële aankopen. Daarna moest er een vragenlijst worden ingevuld, waarin de studenten die over ervaringsgerichte aankopen hadden gepraat aangaven, dat ze meer genoten van het praten en meer geïnteresseerd waren een vriendschap met de andere student te sluiten dan de groep die over materiële aankopen had gepraat (Van Boven& Gilovich, 2003). Natuurlijk is het moeilijk een complexe vraag als deze in een onderzoek te onderzoeken en is er meer onderzoek nodig naar de vraag wat gelukkiger maakt of hoe geluk werkt. Maar wat men wel uit dit onderzoek kan afleiden is dat technologiebedrijven zoals Apple deze onderzoeken zoals deze in gedachte houden als ze hun product promoten als een soort ervaring. Een aansluitende theorie op het ervaren van object als ervaring geeft is de filosoof Sartre. Hij schrijft, dat een manier hoe wij een object als onderdeel van ons zelf beschouwen is als we controle over een object kunnen uitoefenen ofwel meester over het object worden. Hij maakt hierbij geen onderscheid tussen non-objects en objects. Een voorbeeld hiervan is dat de ervaring van het beklimmen van een berg die hiermee een wordt met je extended self te vergelijken is met het leren rijden van je eerste fiets, het rijden van je eerste auto, of het in elkaar zetten van je eerste computer, waarmee je jezelf met het object gaat identificeren door de speciale ervaring die je er mee hebt (Sartre in Belk, 2008, 91-92). Als men dit vergelijkt met het in de rij zitten voor een Iphone dan zou men kunnen stellen, dat door de toeristische handeling van het in de rij zitten men het object ‘de Iphone’ letterlijk onder controle krijgt, waardoor er een speciale band mee ontstaat. Als men kijkt naar de advertenties van Kodak11, zoals beschreven op pagina 10 dan speelt Kodak ook in op het idee dat de ervaringen van het meester worden over een non-object zoals het beklimmen van een berg, maar ook het op vakantie gaan nog beter onder controle te krijgen zijn met het gebruik van een camera. Gordon (2010) concludeert hierbij in het boek The Urban Spectator: American Concept Cities from Kodak to Google, dat Eastman12 het gebruik van de camera koppelde aan het hebben van twee gelijke kanten, namelijk een speelse kant en een veilige kant. Hij schrijft: “The Freedom of play was only knowable through the security of possesion. One ad claimed that “A Vacation without a Kodak is a vacation wasted”(Gordon, 2010 , 45). Hiermee bevestigt Gordon het gebruik onder adverteerders om een toeristische ervaring aan een (nieuwe media) technologisch gebruik te koppelen. Dat het combineren van een toeristische ervaring aan een (nieuwe media) technologie niet nieuw is laten ook de advertenties en hiermee ook de naam van de Trav-ler radio zien. De Trav-ler Radio Corporation was een bedrijf uit Chicago opgericht in 1921 en maakte tafelradio's, platenspelers en tenslotte, televisies in 1951 tot 1965 (Television History, 2014).
11 12
Zie bijlage 3 tot en met 6. Eigenaar van Kodak
Als men kijkt naar de advertenties uit 1947 van de Trav-ler radio13 dan valt in de eerste advertentie op, hoe de radio gerepresenteerd wordt als een koffer. Daarnaast zit er in het logo van Trav-ler een vliegtuig en is de naam Trav-ler natuurlijk al een verwijzing naar reizen. Hiermee wordt de positieve connotatie van de toeristische ervaring weer gecombineerd met de mediatechnologie van de radio. Archaeology Michael B. Schiffer onderschrijft deze veronderstelling in The Portable Radio in American Life (1993), een media-archeologisch boek, waarin hij een connecties ziet in de geschiedenis van de radio met sociologische veranderingen in Amerika. Hoewel het de vraag is of deze connecties 1 op 1 zijn terug vinden onderstreept het wel mijn veronderstelling dat de topoi van de toeristische ervaringen sterk terug komen in advertenties van (nieuwe media) technologieën. Over advertenties voor draagbare radio’s eind jaren 30 in de tijd van de Tweede Wereldoorlog schrijft hij: Though manufactures may have been spurred to produce portables in the belief that Americans would never want to be far from a functioning radio, few ads stressed that the sets were ideal for receiving bad news from abroad. The emphasis, instead, was on the leisure activities that the portable could accompany. As a Philco ad in April 1939 suggested, “Take it with you wherever you go… traveling, on trains, in hotels. Use it in camps, cottages, boats, or bathing beaches- anywhere indoors or outdoors”. By hammering on this theme, which almost all 1939 ads did, the portable radio was indelibly identified with happy times outdoors-a traveling companion for outings and vacations (Schiffer, 1993, 121). De ervaring van vrije tijd en vakantie werd dus ook al in advertenties in de jaren 30 gekoppeld aan die van mediatechnologieën in dit geval de draagbare radio. Ook het design van de kofferradio zoals beschreven en getoond in deze paper staat niet op zichzelf. Zo schrijft en toont Schiffer: The intimate relationship between playtime and the new portables was emphasized visually by the sets suitcase style ( zie Fig 9.3 gekopieerd uit het boek). The case was usually made of fabric-covered plywood and had leather or plastic handles: they resembled small overnight cases, and some were actually manufactured by luggage companies (Shiffer, 1993, 121). Als het gaat om nieuwe media is het voorbeeld van de representatie van ervaring van vrije tijd en in advertenties in de games een sterk voorbeeld. Zoals beschreven in de bachelor scriptie The Tourist Gamer Gaze (2012) waarin wordt getoond, dat adverteerders van games de toeristische ervaring als formule inzetten om hun game te promoten. Het sterkste voorbeeld hiervan is de gameserie Grand Theft Auto. In advertenties voor de game, objecten die je bij de game krijgt, zoals de handleidingen, een plattegrond en postkaarten presenteert de game zich als een vorm van toerisme (de Krijger, 2012, 15-16). Zo staat in de handleiding van GTA IV het volgende beschreven: With more sights, shows, restaurants, bars, museums, shopping and borderline psychopaths than you can shake a shotgun at, there is no place quite like Liberty City. Where else can you get sworn at by a senior citizen, accosted by a crackhead, propositioned by a prostitute and strip-searched by 13
Zie bijlage 7 en 8 voor volledige informative en de afbeeldingen.
a police officer all before breakfast? Discover the history, culture and diversity that make this booming metropolis the capital of the world, at least according to the over-caffeinated locals (Rockstar Games, 2008, p. 4).
City en Tourist guides uit GTA San Andreas (2005) en GTA Vice City (2002).
Deze manier van adverteren is met GTA V (2014) voortgezet als men kijkt naar de online multimedia reisbrochure die te bekijken is op de website van Rockstar. Enkele afbeeldingen uit de online multimedia reisbrochure:
“Tourist come from far and wide for the experience of Los Santos shopping”
”Our coastal areas and beautiful lakes and rivers are a dream come true for those who crave aquatic adventure”.
“Faded starlets, troubled celebrates and aggressive, costumed street performers- you never know who you’re going to bump into on Vinewood Boulevard. Come see the sights and sounds for yourself,
or jump aboard the Vinewood Star Tours bus to have a struggling actor narrate as you take a guided tour of the landmarks and home of the rich and famous while sitting on a un-air-conditioned bus”. Zoals te zien in de afbeeldingen op de vorige pagina zetten de advertenties hiermee in op de imaginatieve consumptie die ontstaat bij de gedachte “op reis te gaan” naar de bestemmingen in deze games. Hierbij spelen de afbeeldingen niet alleen in op de toeristische blikken, maar juist ook op de toeristische ervaringen die toeristen kunnen hebben vanwege het feit dat de games interactief zijn. Een laatste voorbeeld in deze paper om te bevestigen, dat een media-technologische ervaring ook invloed kan hebben om de imaginatieve consumptie van toerisme te promoten is het voorbeeld: “Do you travel as well as your letters?” van American Airlines14 uit 1949. Hierin wordt de vraag gesteld of je net zo goed reist als je brieven. Hiermee wordt de vergelijking gemaakt tussen de snelheid van luchtpost en dat dit ook mogelijk is voor personen in plaats van het langzaam voort te verplaatsen over land. Hiermee wordt de handeling en ervaringen van een brief verzenden en hoe snel deze verzonden en ontvangen is gekoppeld aan de mogelijkheden die men zelf heeft. Waardoor dus niet de representatie van de ervaring van het reizen (nieuwe media) technologieën en in dit geval communicatie promoot maar juist andersom net zoals bij de reclame van Turkish Airlines.
“Do you travel as well as your letters?”
14
Zie bijlage 9 voor volledige informatie afbeelding.
Conclusie De vraag hoe wordt er imaginatieve consumptie in advertenties opgeroepen door het combineren van (nieuwe media) technologieën en toeristische handelingen en hoe dit kan worden gezien als een terugkerend element in de advertentiegeschiedenis van het toerisme en (nieuwe media) technologieën is in deze paper beantwoord door het geven van verschillende voorbeelden, zoals door het gebruik van de toeristen-selfie, het in de rij staan, en deze te koppelen aan verschillende topoi. Advertenties met toeristische ervaringen en (nieuwe media) technologieën spelen hiermee in op om in Sartre’s woorden te spreken naar self extention, die met reizen kan worden behaald. De conclusies die getrokken zijn in deze paper zijn daarbij wel onder voorbehoud. De symbiose in advertenties tussen (nieuwe media) technologieën en toeristische ervaringen kunnen namelijk specifieker per technologie en toeristische ervaringen onderzocht worden zoals voor een deel gedaan is bij de tourist selfie door in de geschiedenis te kijken hoe deze is terug te vinden, maar voor een groot deel ontbreekt deze reflectie bij de andere voorbeelden. Deze paper heeft echter wel een inleidend onderzoek gestart om aan te tonen dat de symbiose tussen (nieuwe media) technologieën en toeristische ervaringen niet afhankelijk is van een enkele (nieuwe media) technologie of toeristische ervaring met een specifieke plaats of tijd maar dat (nieuwe media) technologieën en toeristische ervaringen in het algemeen juist samen in staat zijn imaginatieve consumptie op te roepen en hiermee beide branches te promoten. Vervolgonderzoeken zouden echter een specifieke gegenderde toeristische ervaring, bijvoorbeeld die van de avontuurlijke actieve mannelijke reis (denk aan bijvoorbeeld duiken) kunnen onderzoeken en kijken hoe deze invloed heeft op de manier hoe imaginatieve consumptie in de reclames van nieuwe media (technologieën) wordt opgeroepen. Zo kan men zich voorstellen, dat niet alleen het verlangen om te reizen maar ook het specifieke masculiene karakter van de toeristische ervaringen een rol speelt bij imaginatieve consumptie.
Bronnenlijst: American Airlines Inc. advertising (1947). “Do you travel as well as your letters?”, Duke University Libraries Digital, from http://library.duke.edu/digitalcollections/adaccess_T0355/ Batoni, P. (1768). Sir gregory page-turner. Location on Display: First floor: 18th Century: Manchester City Galleries.
Baudrillard, J. (1998). Simuilacra and simulations. In M. Poster (Ed.), Jean Baudrillard: Selected writings (pp. 166). Stanford: Stanford University Press.
Belk, R. (1999). I shop, therefore I am. American Anthropologist, 101(1), 182-185. doi:10.1525/aa.1999.101.1.182
de Krijger, R. (2012). The tourist gamer gaze. Bachelor Scriptie Theater, Film En Televisie Wetenschappen: Universiteit Utrecht,
Gordon, E. (2010). The urban spectator: American concept cities from kodak to google. New England: Darthmouth College Press.
Huhtamo, E. (1997). From kaleidoscomaniac to cybernerd: Notes toward an archaeology of the media. Leonardo, , 221-224.
Huhtamo, E. (2001). Towards hybridity: A critical history of audience mobility; pocets of plenty: An archaeology of mobile media. In M. Rieser (Ed.), The mobile audience: Media art and mobile technologies (pp. 23). Amsterdam-New York: Rodopi.
Huhtamo, E. (2011). Dismantling the fairy engine: Media archaelogy as topos study. In E. Huhtamo, & J. Parikka (Eds.), Media archaelogy: Approaches, applications, and implications (pp. 27) Univercity of Calinornia Press.
Huhtamo, E., & Parikka, J. (2011). In Huhtamo E., Parikka J. (Eds.), Media archaeology: Approaches, applications, and implications. London, England: Univercity of California Press, ltd.
Jansson, A. (2007). A sense of tourism: New media and the dialectic of encapsulation/decapsulation. Tourist Studies, 7(1), 5-24.
Kodak advertising (1903). “A vacation without a Kodak is a Vacation wasted”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa_K0044/
Kodak advertising (1903). “Vacation" means more if you Kodak.”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa_K0041/
Kodak advertising (1905). “Bring your Vacation Home in a Kodak”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa_K0521/
Kodak advertising (1916). “Holidays are Kodak Days”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa_K0521/
Kodak advertising (1916). “Holidays are Kodak Days”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/eaa_K0521/
La, L. (6 Maart 2014). Mona lisa tourist selfie at the #Louvre. pic.twitter.com/v73BU3VabD. Retrieved April 15, 2014, from Mona Lisa tourist selfie at the #Louvre. pic.twitter.com/v73BU3VabD
Larsen, J., & Urry, J. (2011). Gazing and performing. Environment and Planning-Part D, 29(6), 1110.
Lippard, L. R. (1999). On the beaten track: Tourism, art, and place New Press: New York.
Mead, W. E. (1914). The grand tour in the eighteenth century. Boston &New York: Houghton Mifflin Company.
Neistat, C. (2013). The dark side of the iPhone 5s lines. Retrieved April 14, 2014, from http://www.telegraph.co.uk/technology/picture-galleries/7851309/Apple-iPhone-4-goeson-sale.html?image=4
Oxford dictionaries word of theYear 2013 selfie. (2013). Retrieved April 17, 2014, from http://blog.oxforddictionaries.com/press-releases/oxford-dictionaries-word-of-the-year2013/
Rockstar Games. (2008). Libery city guidebook. Take-Two Interactive,
Rockstar Games. (2014). "Tourist come from far and wide for the experience of los santos shopping". Retrieved April 15, 2014, from http://www.rockstargames.com/V/lsbc/shoppingand-glamour
Rockstar Games. (2014). ”Our coastal areas and beautiful lakes and rivers are a dream come true for those who crave aquatic adventure”. Retrieved April 15, 2014, from http://www.rockstargames.com/V/lsbc/beaches-and-watersports
Rockstar Games. (2014). Faded starlets, troubled celebrates and aggressive, costumed street performers- you never know who you’re going to bump into on vinewood boulevard". Retrieved April 2014, 2014, from http://www.rockstargames.com/V/lsbc/sightseeing-and-celebrity
Rockstar Games. (2014). Grand theft auto V. New York: Take-Two Interactive Software, Inc.
Rockstar Games. (2014). Visit los santos. Retrieved April 14, 2014, from http://www.rockstargames.com/V/
Schiffer, M. B. (1993). The portable radio in american life. Tucson & London: The University of Arizona Press.
Sir gregory page- Turner painting . (2014). Retrieved April, 17, 2014, from http://www.manchestergalleries.org/the-collections/search-thecollection/display.php?EMUSESSID=aba71b11ad8e1627aa68a619af1807dc&irn=7754
Tan, D. (3 gebruari 2014). Selfie with the mona lisa because that's what all the tourist are doing. pic.twitter.com/5CFnOAn4LD. Retrieved April 15, 2014, from https://twitter.com/ExDaro/status/430300819523919872/photo/1
Telegraph Pirctures:EPA. (2010). Apple iPhone 4 goes on sale . Retrieved April 15, 2014, from http://www.telegraph.co.uk/technology/picture-galleries/7851309/Apple-iPhone-4-goeson-sale.html?image=4
Television history - the first 75 years. (2014). Retrieved April 15, 2014, from http://www.tvhistory.tv/1950-59-TRAVLER.htm
Tifentale, A. (2014). The selfie: Making sense of the “Masturbation of self-image” and the “Virtual mini-me [Abstract]. The Graduate Center, CUNY: Selfiecity.Net,
Trav-Ler Radio Corporation advertising (1947). “Travel With Trav-Ler AC-DC Battery Portable”, Duke University Libraries Digital Collection, from http://library.duke.edu/digitalcollections/adaccess_R0158/ Trav-Ler Radio Corporation advertising (1947). “Travel With Trav-Ler”, Duke University Libraries Digital, from http://library.duke.edu/digitalcollections/adaccess_R0160/ Turkish Airlines advertisement (2013). Kobe vs. messi: The selfie shootout.
Urry, J. (2002). The tourist gaze. London: SAGE Publications Ltd.
Van Boven, L., & Gilovich, B. T. (2003). To do or to have? that is the question. Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 85(No. 6), 1193.
Waade, A. M. (2007). Imagining paradise: Image schemata and affective participation in commercials as exemplified by bacardi and the danish national lottery. P.o.v. A Danish Journal of Film Studies, 23, 66.
Welten, R. (2013). Het ware leven is elders: Filosofie van het toerisme. Zoetermeer: Klement.
Westrienen, A. F. v. (1983). De groote tour. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
Wood, E. (2013). Selfie at the mona lisa sorry that I'm an uncool tourist. Retrieved April 15, 2014, from http://instagram.com/p/SOYJ2PCaoe/
Bijlage 1: Tourist Selfies bij Mona Lisa.
Bron zie literatuurlijst: Lynn La, Daryl Tan en Eelyse Wood
Bijlage 2: Tourist selfies genomen met analoge camera uit: Selfies and the Touristification of Everyday Experience.
Bijlage 3: A vacation without a Kodak is a vacation wasted. De Bijlage 3 tot en met 9 zijn gevonden in de database van Duke University library digital collections. Bij de afbeeldingen zit de informatie geven door Duke University library digital collections om hiermee zo veel mogelijk informatie over de afbeeldingen te geven.
Bijlage 4: “Vacation”means more if you Kodak ”.
Bijlage 5: Bring your vacation home in a Kodak.
Bijlage 6:Holidays are Kodak Days
Bijlage 7: Travel With Trav-ler B
Bijlage 8: Travel with Trav-ler B
Bijlage 9:Do you travel as well as your letters?
