Toepassing eisen tapwaterinstallaties
Gepresenteerd door
Cas Hordijk Trijselaar Vermeer B.V. Numansdorp 3 april 2007
Tapwater algemeen • Wettelijke eisen: Vernoemd in het Bouwbesluit in de artikelen 3.12 en 3.130, dient te voldoen aan NEN 1006. Uitvoeringsrichtlijnen om te voldoen aan NEN 1006 zijn opgesteld in werkbladen de zg. Vewin – werkbladen.
Tapwater algemeen • Wettelijke eisen: Vernoemd in het Bouwbesluit in de artikelen 3.12 en 3.130, dient te voldoen aan NEN 1006. Uitvoeringsrichtlijnen om te voldoen aan NEN 1006 zijn opgesteld in werkbladen de zg. Vewin – werkbladen.
• GIW eisen: Druk achter het leveringspunt niet hoger dan 400 kPa (in verband met waterslag). Gebruiksdruk voor tappunten en toestellen minimaal 100 kPa. Temperatuur koudwater niet hoger dan 25˚C (gemeten bij een koudwater aanvoer van < 15˚C) De lengte en diameter van warmwaterleiding dienen gelijk of korter te zijn dan aangegeven in de EPC berekening.
Tapwater algemeen •
Wettelijke eisen: Vernoemd in het Bouwbesluit in de artikelen 3.12 en 3.130, dient te voldoen aan NEN 1006. Uitvoeringsrichtlijnen om te voldoen aan NEN 1006 zijn opgesteld in werkbladen de zg. Vewin – werkbladen.
•
GIW eisen: Druk achter het leveringspunt niet hoger dan 400 kPa (in verband met waterslag). Gebruiksdruk voor tappunten en toestellen minimaal 100 kPa. Temperatuur koudwater niet hoger dan 25˚C (gemeten bij een koudwater aanvoer van < 15˚C) De lengte en diameter van warmwaterleiding dienen gelijk of korter te zijn dan aangegeven in de EPC berekening.
•
ANBO advies: Bij indelen van de meterkast rekening houden met het voorkomen van opwarming van het koudwater (denk aan stadverwarming)
Warmwater temperatuur • Wettelijke eisen NEN 1006: De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie zonder circulatie moet tenminste 55˚C kunnen bereiken. De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie met circulatie en in een collectief leidingnet moet tenminste 60˚C kunnen bereiken. Bij warmtapwater voorzieningen en warmtapwaterinstallaties met circulatie moet de temperatuur van het water in de retourleiding(en) tenminste 60˚C kunnen bereiken.
Warmwater temperatuur • Wettelijke eisen NEN 1006: De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie zonder circulatie moet tenminste 55˚C kunnen bereiken. De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie met circulatie en in een collectief leidingnet moet tenminste 60˚C kunnen bereiken. Bij warmtapwater voorzieningen en warmtapwaterinstallaties met circulatie moet de temperatuur van het water in de retourleiding(en) tenminste 60˚C kunnen bereiken.
• GIW eisen: De taptemperaturen moeten binnen 120 seconden worden bereikt en tenminste 10 minuten gehandhaafd blijven.
Warmwater temperatuur • Wettelijke eisen NEN 1006: De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie zonder circulatie moet tenminste 55˚C kunnen bereiken. De temperatuur aan de tappunten in een woninginstallatie met circulatie en in een collectief leidingnet moet tenminste 60˚C kunnen bereiken. Bij warmtapwater voorzieningen en warmtapwaterinstallaties met circulatie moet de temperatuur van het water in de retourleiding(en) tenminste 60˚C kunnen bereiken.
• GIW eisen: De taptemperaturen moeten binnen 120 seconden worden bereikt en tenminste 10 minuten gehandhaafd blijven.
• ANBO adviezen: Geen.
Warmwater capaciteit aan het tappunt • Wettelijke eisen: Geen
Warmwater capaciteit aan het tappunt • Wettelijke eisen:
Tappunt
Geen
• GIW eisen:
Bad
Gebruiksdruk minimaal 100 kPa Douche Wastafel Product is aantal liters per minuut x de temperatuur in ˚C. Keuken
Ltr/min (min)
Ltr/min (55 C)
Product
5,0
6,4
350
2,5
3,2
175
2,5
3,2
175
2,5
3,2
175
In geval er sprake is van twee of meer badruimten gelden de genoemde waarden in tenminste twee badruimten. Hierbij moet uitgegaan worden van de tappunten met de hoogste volumestromen. Verder wordt uitgegaan bij gelijktijdig gebruik van maximaal twee tappunten. Dit betekent, wanneer sprake is van twee badruimten, één warmwater tappunt per badruimte. Indien de sanitaire inrichting een groter aanbod van warmwater vereist, dient de warmtapwater installatie hierop te zijn afgestemd.
Warmwater capaciteit aan het tappunt Tappunt
•
Wettelijke eisen: Geen
•
GIW eisen:
Ltr/min (min)
Ltr/min (55 C)
Product
Bad
5,0
6,4
350
Douche
2,5
3,2
175
2,5
3,2
175
2,5
3,2
175
Gebruiksdruk minimaal 100 kPa Wastafel Product is aantal liters per minuut x de temperatuur in ˚C. Keuken
In geval er sprake is van twee of meer badruimten gelden de genoemde waarden in tenminste twee badruimten. Hierbij moet uitgegaan worden van de tappunten met de hoogste volumestromen. Verder wordt uitgegaan bij gelijktijdig gebruik van maximaal twee tappunten. Dit betekent, wanneer sprake is van twee badruimten, één warmwater tappunt per badruimte. Indien de sanitaire inrichting een groter aanbod van warmwater vereist, dient de warmtapwater installatie hierop te zijn afgestemd.
•
ANBO adviezen: Geen.
Warmwater capaciteit (voorraad) •
Wettelijke eisen: Geen
Warmwater capaciteit (voorraad) •
Wettelijke eisen: Geen
•
GIW eisen:
Inhoud stand-by boiler Aantal personen per woning
Laadtijd < 1,5 uur
Inhoud niet stand-by boiler
Laadtijd > 1,5 uur
Laadtijd max. Vermogen dient zodanig 8 uur (nacht) Douche Bad Douche Bad gedimensioneerd te zijn 1 en 2 96 96 96 138 144 186 dat gedurende 24 uur per 3 96 96 144 186 192 234 dag voldoende warmwater 4 96 117 192 234 240 282 geleverd kan worden om te 5 120 141 240 282 288 330 voorzien in een redelijke behoefte. Doorstroomtoestellen met voldoende vermogen geen probleem Voorraadtoestellen; de voorraadboilers dienen minimaal, het in bovenstaande schema vermelde aantal liters, te bevatten. De inhouden van de boilers zijn gebaseerd op een temperatuur van 58˚C en een nuttige inhoud van 80%.
Warmwater capaciteit (voorraad) •
Wettelijke eisen: Geen
•
GIW eisen:
Inhoud stand-by boiler Aantal personen per woning
Laadtijd < 1,5 uur
Inhoud niet stand-by boiler
Laadtijd > 1,5 uur
Laadtijd max. Vermogen dient zodanig 8 uur (nacht) Douche Bad Douche Bad gedimensioneerd te zijn 1 en 2 96 96 96 138 144 186 dat gedurende 24 uur per 3 96 96 144 186 192 234 dag voldoende warmwater 4 96 117 192 234 240 282 geleverd kan worden om te 5 120 141 240 282 288 330 voorzien in een redelijke behoefte. Doorstroomtoestellen met voldoende vermogen geen probleem Voorraadtoestellen; de voorraadboilers dienen minimaal, het in bovenstaande schema vermelde aantal liters, te bevatten. De inhouden van de boilers zijn gebaseerd op een temperatuur van 58˚C en een nuttige inhoud van 80%.
•
ANBO adviezen: Geen.
Wachttijd • Wettelijke eisen: Geen
Wachttijd • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Totale wachttijd toestel + leiding wachttijd maximaal 30 seconden. Binnen deze 30 seconden moet een watertemperatuur bereikt zijn van 70% van de maximale temperatuur stijging met een minimum van 45˚C. Voor warmwater aansluitingen voor vaatwasmachines en badmengkranen (zonder douchemogelijkheid) geldt deze wachteis niet.
Wachttijd •
Wettelijke eisen: Geen
•
GIW eisen: Totale wachttijd toestel + leiding wachttijd maximaal 30 seconden. Binnen deze 30 seconden moet een watertemperatuur bereikt zijn van 70% van de maximale temperatuur stijging met een minimum van 45˚C. Voor warmwater aansluitingen voor vaatwasmachines en badmengkranen (zonder douchemogelijkheid) geldt deze wachteis niet.
•
ANBO adviezen: Uit oogpunt van energieverbruik is het sterk af te raden circulatieleidingen toe te passen. Het kiezen van een juiste plaats voor warmwatertoestel is van groot belang. Om tot een redelijke afstand tussen warmwatertoestel en tappunt te komen is het aan te bevelen de totale wachttijd op te delen in 20 seconden leidingwachttijd en 10 seconden toestelwachttijd. Om aan de gestelde wachttijd te voldoen bij ver uiteen liggende tappunten kan een tweede warmwatertoestel uitkomst bieden. Het energieverbruik wordt hierbij verhoogd. (EPC eis)
Warmwaterbereiding • Wettelijke eisen: Geen
Warmwaterbereiding • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Minimaal te bereiken temperatuur 58˚C (aan tappunt 55˚C) Combiketels minimaal gaskeur CW-klasse 4 Minimaal gaskeur CW-klasse 5 bij twee badkamers. • Warmtepomp boilers moeten voorzien zijn van het Keurmerk van de stichting Kwaliteitskeur Warmtepompen. • Zonneboilers voorzien van het “Zonnekeur” merk.
Warmwaterbereiding • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Minimaal te bereiken temperatuur 58˚C (aan tappunt 55˚C) Combiketels minimaal gaskeur CW-klasse 4 Minimaal gaskeur CW-klasse 5 bij twee badkamers. • Warmtepomp boilers moeten voorzien zijn van het Keurmerk van de stichting Kwaliteitskeur Warmtepompen. • Zonneboilers voorzien van het “Zonnekeur” merk.
• ANBO adviezen: Geen.
Documentatie • Wettelijke eisen: Geen
Documentatie • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Bij oplevering dient de volgende documentatie geleverd te worden: • Technische documentatie van het warmwatertoestel. • Tekening van het leidingsysteem. • Gebruikershandleiding.
Documentatie • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Bij oplevering dient de volgende documentatie geleverd te worden: • Technische documentatie van het warmwatertoestel. • Tekening van het leidingsysteem. • Gebruikershandleiding.
• ANBO adviezen: Geen.
Installatiegeluid algemeen (1) • Wettelijke eisen: Het Bouwbesluit stelt uitsluitend eisen ter attentie van geluidsniveau van buiten en dat van de aangrenzende woningen. Er worden echter geen eisen gesteld aan de geluidsproductie van installaties in de eigen woning. Onder overige installaties worden verstaan: binnenriolering, pompinstallaties vuilstortkokers en automatische garagedeuren.
Bron van geluid
Prestatie eis Bouwbeslui t max. L
Installaties buiten de woning
Verblijfsruimte
Toilet, kranen, douche, verwarming/warmwatervoorziening, ventilatie, lift en hydrofoor
30dB(A)
Overige installaties
Geen eis
Installaties in de woning Verwarming/warmwatervoorziening en ventilatie.
Geen eis
Toilet, bad, douche en overige installaties
Geen eis
Installaties buiten de woning
Andere ruimte
Toilet, kranen, douche, verwarming/warmwatervoorziening, ventilatie, lift en hydrofoor
Geen eis
Overige installaties
Geen eis
Installatiegeluid algemeen (2) • GIW eisen: Er dient ten aanzien van de installaties in de woning te worden voldaan aan de NEN 1070, klasse 3. Onder overige installaties worden verstaan: binnenriolering, pompinstallaties vuilstortkokers en automatische garagedeuren.
Bron van geluid
Prestatie eis GIW
Installaties buiten de woning
Verblijfsruimte
Toilet, kranen, douche, verwarming/warmwatervoorziening, ventilatie, lift en hydrofoor
30dB(A)
Overige installaties
35dB(A)
Installaties in de woning Verwarming/warmwatervoorziening en ventilatie.
30dB(A)
Toilet, bad, douche en overige installaties
40dB(A)
Installaties buiten de woning
Andere ruimte
Toilet, kranen, douche, verwarming/warmwatervoorziening, ventilatie, lift en hydrofoor
35dB(A)
Overige installaties
40dB(A)
Installatiegeluid algemeen (3) • ANBO adviezen: Bij het plaatsen van apparatuur (zoals o.a. warmtepompen en WTW-units) worden maatregelen om geluidsoverlast te voorkomen ingedeeld in vier categorieën: • • • •
Geluidsproductie >50 dB(A). Geluidsproductie >40 en <50 dB(A). Geluidsproductie >30 en <40 dB(A). Geluidsproductie <30 dB(A).
Installatiegeluid algemeen Meetcondities • Wettelijke eisen: Geen
• GIW eisen: Metingen dienen te worden verricht op basis van de NEN 5077 bij volledig in gebruik zijn van de installatie.
• ANBO adviezen: Geen.
Bedankt voor uw aandacht