Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
Inhoudsopgave
Tienpuntenplan
1 Duurzame inzetbaarheid als uitgangspunt
4
5
2 Vitaal bedrijf en vitale medewerkers 3 Voorkomen is beter dan genezen
4 Wegwijzer in wettelijke vereisten
9
5 Vormgeven van verzuimbeleid en verzuimbegeleiding
10
6 Vormgeven van arbeidsomstandigheden- en preventiebeleid 7 Een team van specialisten
13
16 19
8 Multidisciplinaire aanpak 9 Omgaan met medische gegevens
10 Gezond partnerschip: het is maar wat u afspreekt…
23
21
Bijlage:
Checklist arbodienstverlening
Deze brochure is een uitgave van AWVN en OVAL
oval 2
7
24
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
Een optimale samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners draagt bij aan het duurzaam inzetbaar houden van een organisatie en haar medewerkers en het voorkomen en verkorten van verzuim. Vanuit deze overtuiging hebben AWVN, als adviseur van werkgevers, en OVAL, de brancheorganisatie voor Vitaliteit, Activering en Loopbaan de handen ineen geslagen en besloten om een praktische handreiking te ontwikkelen over het samenspel tussen werkgevers en arbodienstverleners. Deze handreiking helpt in het maken van goede, heldere afspraken over de inkoop van dienstverlening en het invullen van de samenwerking in de praktijk.
oval 3
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
1 Duurzame inzetbaarheid als uitgangspunt
Duurzame inzetbaarheid van medewerkers
In deze benadering gaan we niet alleen uit van
vraagt dat zij zowel willen als kunnen blijven
een logische samenhang, maar is het ook van
werken. De belangrijkste voorwaarden daarbij
belang rekening te houden met individuele
zijn dat medewerkers gemotiveerd, competent
verschillen. In de verschillende levensfasen stellen
en gezond zijn. Deze drie begrippen staan,
mensen andere eisen aan hun werk. Een goed
omdat ze zo sterk met elkaar verbonden zijn,
inzetbaarheidsbeleid speelt in op de verschillende
samen voor duurzame inzetbaarheid. We geven
individuele behoeften en is van belang voor alle
dit weer in de inzetbaarheidsdriehoek voor
medewerkers van elke leeftijd.
elke medewerker. Om inzetbaar te blijven is het voor medewerkers De begrippen motivatie, competent en gezond-
van belang dat zij betrokken blijven bij de ontwik-
heid zijn niet alleen onderling verbonden maar
kelingen van de organisatie. Vanzelfsprekend heb-
beïnvloeden elkaar ook. Dit vereist een samen-
ben zij daar hun eigen verantwoordelijkheid in.
hangend HR-beleid op de thema’s: werkbele-
Iedereen is primair zelf verantwoordelijk voor zijn
ving (motivatie), ontwikkeling en behoud van
eigen loopbaan. Binnen een duurzaam inzetbaar-
competenties en gezond blijven door aandacht
heidsbeleid zijn medewerkers in staat om gezond,
voor arbeidsomstandigheden en leefstijl.
competent en gemotiveerd hun bijdrage aan de ondernemingsdoelstellingen te blijven leveren.
visie duurzame inzetbaarheid In deze visie staat de inzetbaarheid van de ondernemingsdoelstellingen
medewerker natuurlijk niet los van die van de ontwikkelingen in de organisatie. Wij zien daarbij
manager productiviteit
nadrukkelijk de manager als de verbindende schakel tussen de strategie van de organisatie en
GEMOTIVEERD
het inzetten van de mogelijkheden van medewerkers. Schematisch geven we dit als volgt weer. flexibiliteit
bemensing
organisatie
competent
Gezond
medewerker
Voor het realiseren van duurzame inzetbaarheid is een goede samenwerking met uw arbodienstverlener van belang.
oval 4
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
2 Vitaal bedrijf en vitale medewerkers
Tegenwoordig wordt veel gesproken over het
Eventueel in samenwerking met een
vitaal houden van bedrijf en medewerkers.
dienstverlener op het gebied van duurzame
Voor zowel uw bedrijf als uw medewerkers is
inzetbaarheid, kan worden gewerkt aan de
dat een dagelijkse uitdaging. Want in een vitaal
fysieke, mentale en sociale gezondheid van
bedrijf zijn medewerkers productiever, betrok-
een organisatie en haar medewerkers.
ken bij het werk, bereid om zichzelf verder te
Met een goed inzetbaarheidsbeleid worden
ontwikkelen én om bij te dragen aan duurzame
organisaties zakelijk gezonder en medewerkers
groei en ontwikkeling van het bedrijf. Dit stelt
persoonlijk gezonder.
u beter in staat om uw bedrijfsdoelstellingen en business-continuïteit te realiseren. Bij vitale medewerkers wordt al snel gedacht aan een laag ziekteverzuim, want verzuim kan gevolgen hebben voor de continuïteit van het werk en is duur. Het terugbrengen van verzuim kan belangrijk zijn, maar het gaat bij een vitaal bedrijf om zoveel meer dan dat. Het gaat om de vraag hoe medewerkers gezond, fit, competent en gemotiveerd te houden.
oval 5
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 6
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
3 Voorkomen is beter dan genezen
Inzetbaarheidsbeleid biedt de mogelijkheid om
Verzuimmanagement vindt in toenemende
meer aandacht te besteden aan het optimali-
mate plaats binnen de bredere context van
seren van de gezondheid en de inzetbaarheid
inzetbaarheidsbeleid. Het gaat daarbij om een
van alle medewerkers binnen de organisatie.
positieve en op gezondheid gerichte aanpak
Juist ook aan degenen die aan het werk zijn en
van werk en arbeidsomstandigheden voor alle
geen ziekteverzuim laten zien.
medewerkers. Gemiddeld behoort vijf tot tien procent van het personeel tot de groep die
Preventie speelt daarin een belangrijke rol. Hoe
regelmatig verzuimt of in een re-integratie-
kan worden voorkomen dat verminderde inzet-
traject zit.
baarheid en uiteindelijk verzuim ontstaat? Een gericht preventiebeleid leidt tot een verlaging van verzuim van uw medewerkers en verhoging van de productiviteit. Structurele aandacht voor het arbeidsomstandighedenbeleid, het sociale werkklimaat en aandacht voor de individuele werknemer, zorgen ervoor dat signalen vroeg worden opgepikt en uitval wordt voorkomen.
oval 7
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 8
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
4 Wegwijzer in wettelijke vereisten
De wetgever heeft u als werkgever steeds meer
een arbeidsomstandigheden- en verzuim-
wettelijke verplichtingen opgelegd op het
beleid voeren. Dit betekent dat u niet alleen
gebied van arbeidsomstandigheden, preventie,
verantwoordelijk bent voor een veilige
verzuim en re-integratie. Het belang om dit
werkplek, u moet ook aan preventie doen
adequaat op te pakken is dan ook steeds groter
om te voorkomen dat uw werknemers
geworden. Zo moet de werkgever bij ziekte
arbeidsongeschikt worden.
van de werknemer niet alleen 104 weken loon doorbetalen, maar is hij ook verantwoordelijk
Via een risico-inventarisatie en -evaluatie
voor de re-integratie van de werknemer. Samen
(RI&E) brengt u de gevaren binnen de
met de werknemer is de werkgever er voor
onderneming op het gebied van veiligheid,
verantwoordelijk dat de werknemer weer aan
gezondheid en welzijn van de werknemers
het werk gaat, in eigen werk of in ander pas-
in kaart. Hieruit volgt een plan van aanpak
send werk.
om de geconstateerde risico’s te verkleinen.
Bij ziekte moet dan ook uiterlijk binnen zes
Ten aanzien van de RI&E geldt dat u die ter
weken gekeken worden of er sprake is van drei-
toetsing voorlegt aan één van de vier
gend langdurig verzuim. Is dat het geval, dan
geregistreerde kerndeskundigen (veiligheids-
moet er een plan van aanpak komen. Het plan
kundige, arbeidshygiënist, bedrijfsarts,
van aanpak moet regelmatig met de werkne-
arbeids- en organisatiedeskundige). Deze
mer worden besproken en eventueel bijgesteld.
verplichtingen gelden niet voor werkgevers
Hiervoor wijst u een casemanager aan. Mocht
met minder dan 25 werknemers die gebruik
de werknemer niet meer intern te herplaat-
maken van een door de branche goedgekeurde
sen zijn, dan bent u als werkgever verplicht
RI&E.
te zoeken naar ander passend werk buiten de onderneming. Pakt u deze zaken niet adequaat aan, dan kan dat er toe leiden dat UWV de loonbetalingsperiode verlengt. Ook op het gebied van arbeidsomstandigheden en preventie heeft u als werkgever diverse wettelijke verplichtingen: u moet
oval 9
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
5 Vormgeven van verzuimbeleid en verzuimbegeleiding
Verzuim van medewerkers is een dure aangele-
De keuze van een arbodienstverlener komt
genheid. Een dag verzuim kost een werkgever
tot stand in overleg met de Ondernemings-
gemiddeld € 250,- voor verminderde producti-
raad; De OR heeft instemmingsrecht bij de
viteit en het eventueel inhuren van vervanging.
keuze van een arbodienstverlener.
Dat is een stevige kostenpost en het belang om het verzuim omlaag te brengen is dan ook groot. Samen met uw arbodienstverlener kunt u
kunnen worden, maar dat hoeft niet altijd tot
een analyse maken van het verzuim binnen uw
verzuim en arbeidsongeschiktheid te leiden.
bedrijf en een verzuimaanpak ontwikkelen om
Wanneer werknemer en leidinggevende op een
dit positief te beïnvloeden.
goede manier met elkaar in gesprek gaan en blijven, zijn soms andere oplossingen mogelijk,
Een goed verzuimbeleid en passende ver-
zoals tijdelijke aanpassing van de werktijden of
zuimbegeleiding zijn in het belang van u als
andere werkzaamheden. Op deze manier kan
werkgever en uw medewerkers. Door aandacht
verzuim (deels) worden voorkomen.
te besteden aan arbeidsomstandighedenbe-
De aandacht zal worden verlegd van het be-
leid en preventie kan voorkomen worden dat
noemen van beperkingen naar het kijken naar
werknemers uitvallen. Mocht een werknemer
mogelijkheden: hoe is een werknemer, ook mét
toch arbeidsongeschikt raken, dan kan goede
eventuele beperkingen, nog inzetbaar?
begeleiding, die de werknemer weer zo snel als mogelijk aan het werk helpt, u een flinke
Voor de uitvoering van de wettelijke taken bij
kostenbesparing opleveren. Bovendien is het
het opstellen van een arbeidsomstandigheden-
ook goed voor de werknemer zelf: het snel en
en verzuimbeleid kunt u zich laten bijstaan door
adequaat oppakken van het re-integratieproces
verschillende interne en externe deskundigen.
is positief voor het welzijn van de werknemer.
Uitgangspunt is dat de werkgever deze zaken zoveel mogelijk intern organiseert: u voert zelf
Voor het opstellen en voeren van een verzuimbeleid is het van belang dat u dit zo goed mogelijk afstemt op een passend activerend inzetbaarheidsbeleid. Het spreekt voor zich dat werknemers ziek
oval 10
de regie!
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
Daarbij gaat u na hoe het verzuimbeleid er uit
Bij deze afwegingen moet vanzelfsprekend ook
moet zien, welke ondersteuning nodig is, en hoe rekening gehouden worden met de technische u dit wilt organiseren. Kiest u voor het volledig
mogelijkheden van bijvoorbeeld een praktisch
uitbesteden van de verzuimbegeleiding aan een
verzuimregistratiesysteem. Let hierbij op de
arbodienst of hanteert u het ‘eigen regie’-model
voorwaarden rondom privacy en beveiliging van
en houdt u meer taken in eigen beheer?
systemen (zie hiervoor ook de checklist).
Aan de hand hiervan gaat u na wat u zelf kunt
Via arbodienstverleners wordt een breed scala
regelen en welke diensten u eventueel kan of
aan fysieke en psychische interventies aan-
moet inkopen en aan welke eisen dit moet vol-
geboden. Zo kan een werkplekanalyse gemaakt
doen. Als u afspraken maakt over het inkopen
worden en advies worden uitgebracht over
van deze diensten, is het belangrijk daarbij de
ergonomische aanpassingen. Maar er worden
wederzijdse verwachtingen helder te krijgen.
ook RSI- of rugadviestrainingen gegeven en
Dit maakt het later voor partijen gemakkelijker
fysiotherapie of periodieke stoelmassages
om elkaar aan te spreken wanneer deze ver-
aangeboden.
wachtingen niet worden waargemaakt.
Aan het welbevinden van de medewerkers kan
Dienstverleners, zoals arbodiensten, kunnen u
aandacht worden besteed via onder andere
helpen om dit samen in te vullen. Uw visie kan
coaching en analyse op arbeidstevredenheid.
dan worden gekoppeld aan de expertise en het aanbod van de dienstverlener.
Sommige interventies voor uw
en inkomensverzekeraars
daarom de moeite waard zijn
werknemers kunnen via de
speciale modules ontwikkeld
om bij uw inkomens- en/of
Zorgverzekeringswet wor-
die aansluiten bij de behoefte
zorgverzekeraar na te gaan
den vergoed. Werkgever en
van werkgevers aan snelle,
welke voorzieningen al zijn
werknemer betalen tenslotte
medische interventies, zoals
getroffen en om, als het nodig
al voor deze zorgverzekering.
bij bewegingsproblemen en
is, aanvullende afspraken op
Steeds vaker hebben zorg-
psychische klachten. Het kan
maat te maken.
oval 11
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 12
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
6 Vormgeven van arbeidsomstandigheden- en preventiebeleid
Als werkgever kiest u er samen met de OR
van deze risico’s of bijvoorbeeld suggesties
voor hoe u kwesties rondom gezond en veilig
voor het verbeteren van de werkplek.
werken binnen uw bedrijf wilt regelen en
De wet verplicht werkgevers om werknemers
welke instrumenten en diensten u hiervoor
een PMO of een PAGO (Periodiek Arbeids-
wilt inzetten. Arbodienstverleners kunnen
geneeskundig Onderzoek, de voorloper van
u ondersteunen met de uitvoering van een
de PMO) aan te bieden. Werknemers kunnen
aantal specifieke instrumenten.
zelf kiezen of ze daar gebruik van maken. De werkgever kan het PMO uiteraard wel
PMO/PAGO
actief onder de aandacht brengen bij zijn
Een Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) is
medewerkers.
een instrument om de gezondheid van uw medewerkers te onderzoeken. De exacte inhoud
RI&E
van het onderzoek volgt uit de in de RI&E be-
Via een risico-inventarisatie en -evaluatie
schreven gezondheidsrisico’s en het beroep van
(RI&E) brengt u de gevaren binnen de
de medewerker (functiegerichte keuringen).
onderneming op het gebeid van veiligheid,
Werknemers ontvangen achteraf een persoon-
gezondheid en welzijn van de werknemers
lijk advies en de werkgever ontvangt informatie
in kaart. Aan de hand van de RI&E volgt een
op organisatieniveau. Dit kan worden gekop-
plan van aanpak om de geconstateerde
peld aan concrete adviezen over het verkleinen
risico’s te verkleinen.
Een Duurzaam Inzetbaar-
combinatie van verschillende
medewerkers binnen het
heidsonderzoek (DIO) geeft
soorten instrumenten, zoals
bedrijf en daarbuiten. Een
inzicht in de productiviteit,
digitale of schriftelijke vragen-
prima basis voor een gesprek
motivatie en gezondheid van
lijsten, een fysieke test of een
daarover tussen de werk-
werkenden in relatie tot hun
gezondheidsscan. Het kan een
nemer en zijn leidinggevende.
werk. Een inzetbaarheidson-
goede voorspeller zijn voor de
derzoek kan bestaan uit een
inzetbaarheid van individuele
oval 13
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 14
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
Medewerkertevredenheidsonderzoek
Via een integrale aanpak kunt u uw mede-
Een medewerkertevredenheidsonderzoek geeft
werkers ondersteunen het beste uit zichzelf
meer inzicht in hoe uw medewerkers
te halen en om te zorgen voor gezonde en
hun werk en werkomstandigheden waar-
betrokken medewerkers. Zo werkt u samen
deren. Dit wordt veelal digitaal uitgevoerd
met hen aan duurzame inzetbaarheid
en de onderwerpen kunnen in overleg worden
(zie punt 1). In overleg met een dienst-
bepaald. De resultaten kunnen als basis dienen
verlener kan hiervoor een aanpak op maat
voor gerichte verbeteringen van het werk en
worden ontwikkeld.
de werkomstandigheden. Leefstijl en duurzame inzetbaarheid Als werkgever heeft u belang bij een gezonde leefstijl van uw medewerkers, want mensen die gezond leven staan meestal fitter en positiever in het leven. Arbodienstverleners bieden diverse workshops en programma’s aan die zijn gericht op bewustwording om dit te ondersteunen.
Uit de in het voorjaar van 2012 uitgevoerde Issuemonitor Duurzame Inzetbaarheid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat negentig procent van de werknemers bereid is om mee te werken aan een gezondheidscheck van de werkgever als zij op die manier hun inzetbaarheid kunnen bevorderen.
oval 15
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
7 Een team van specialisten
Er wordt bij arbodienstverleners gewerkt
matie beschikt, maar hij is niet degene die zelf
met een multidisciplinair ingericht team van
de problemen gaat oplossen. De werknemer en
professionals. Vanzelfsprekend wordt het
zijn leidinggevende maken in onderling overleg
proces in overleg met de werkgever ingericht.
praktische afspraken over zaken als aangepaste
Afhankelijk van de keuzes die u maakt, kunt
werktijden of aanpassingen op de werkplek.
u met verschillende specialismen te maken
De werkgever kan de functie van casemanager
krijgen.
intern binnen zijn bedrijf invullen of extern onderbrengen, bijvoorbeeld bij een arbodienst.
De bedrijfsarts is adviseur op het gebied van gezondheid en welzijn voor de organisatie en
Naast deze casemanager kan er afhankelijk van
haar medewerkers. Bedrijfsartsen brengen
de situatie, bijvoorbeeld al dan niet langdurig
onafhankelijk advies uit dat in het belang is van
zieken of naar gelang de grootte en de proces-
de gezondheid van de werknemer. Tegelijkertijd
sen binnen het bedrijf, meer gespecialiseerde
kennen zij de organisatiebelangen en wegen
inzet georganiseerd worden. Daarbij kunt
deze mee in de advisering aan werknemers
u denken aan de verzuimmanager, de bedrijfs-
over de mogelijkheden bij het inzetten van
maatschappelijk werker en een arbeids-
interventies. Bedrijven zijn wettelijk verplicht
deskundige. Hieronder worden ze toegelicht.
om met een bedrijfsarts samen te werken. De verzuimmanager houdt het overzicht over
oval 16
De casemanager heeft een coördinerende rol in
het verloop van het ziekteverzuim binnen uw
het proces bij verzuim. Hij bewaakt het proces
bedrijf en zorgt er in overleg met u voor dat
rondom ziekteverzuim en legt de ondernomen
de afspraken rondom de uitvoering van het
acties en afspraken schriftelijk vast. Daarbij
verzuimbeleid goed lopen binnen het bedrijf.
zorgt hij ervoor dat binnen de verplichte termij-
Hij heeft een adviserende taak richting de
nen de juiste acties worden ondernomen. De
werkgever met betrekking tot het praktisch
casemanager onderhoudt, afhankelijk van de
uitvoeren van het beleid. Dit doet hij door het
gemaakte afspraken, ook zelf rechtstreeks con-
geven van ondersteuning en advies aan het
tact met de zieke medewerker. Hij houdt in de
management of het verzorgen van trainingen
gaten of alle afspraken worden nagekomen en
om bijvoorbeeld het ‘eigen regie’-model
zorgt ervoor dat iedereen over de juiste infor-
effectief uit te voeren.
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
De verzuimmanager houdt zich niet bezig met
nieuwe wet-en regelgeving, het omgaan
het ziekteverzuim van individuele werknemers
met verzuim en de communicatie met
(dat is het domein van de casemanager), maar
medewerkers over verzuim.
richt zich op het verbeteren van het proces en geeft advies op maat.
Wanneer er binnen het bedrijf sprake kan zijn van fysische, chemische en biologische risico’s
Omstandigheden op het werk of thuis, of een
op de werkplek wordt vaak ook een arbeids-
combinatie hiervan, kunnen ervoor zorgen dat
hygiënist betrokken. Hij informeert werkgever
iemand niet in staat is om te werken. Om lang-
en werknemers over de aard van de risico’s en
durige uitval te voorkomen is het mogelijk om
adviseert over het voorkomen of verhelpen van
de bedrijfsmaatschappelijk werker hierbij
problemen. Het voorkomen van gezondheids-
te betrekken. Deze kan de medewerker helpen
schade staat hierbij centraal. Een veiligheids-
om te gaan met zijn problemen en de aanpak
kundige houdt zich bezig met de veiligheids-
hiervan of hij verwijst door naar gespecialiseer-
aspecten in het bedrijf, zoals gevaarlijke stoffen
de hulpverlening (zoals schuldhulpverlening,
en gevaarlijke werkomstandigheden.
GGZ etc.). Hij kan ook betrokken zijn bij de re-integratie. De bedrijfsmaatschappelijk werker kan tegelijkertijd fungeren als vertrouwenspersoon binnen een bedrijf. De arbeidsdeskundige is gespecialiseerd in de re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers. De arbeidsdeskundige vertaalt de mogelijkheden van een werknemer naar taken en functies binnen het bedrijf. Wanneer dit niet intern mogelijk is, geeft de arbeidsdeskundige advies over externe re-integratiemogelijkheden. Daarnaast kan hij een voorlichtende en adviserende taak hebben richting leidinggevenden in de organisatie met betrekking tot
oval 17
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 18
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
8 M ultidisciplinaire aanpak
Een vraag of klacht van een werknemer is niet
De vergoeding van een dergelijke multidiscipli-
altijd even eenduidig. Lichamelijke, mentale en
naire aanpak is een belangrijk aandachtspunt.
sociale aspecten kunnen een rol spelen bij de
Deze worden namelijk vaak niet als één bedrag
klachten en het (dreigende) verzuim van een
vanuit de ziektekostenverzekering vergoed.
werknemer. De aanpak moet hierop aansluiten.
Geadviseerd wordt daarom om afspraken te
Uit onderzoek is gebleken dat een multidisci-
maken met de zorg- en/of inkomensverzeke-
plinaire aanpak effectiever en efficiënter is dan
raar over de financiering van multidisciplinaire
het inzetten van losse interventies.
interventietrajecten.
Bij een multidisciplinaire aanpak doen verschillende deskundigen onderzoek en brengen advies uit over een behandeltraject. Dit wordt veelal gecombineerd met werk gerelateerde begeleiding en advies. Een voorbeeld daarvan is een interventie waarbij in een onderzoek in samenhang wordt gekeken door een arts, psycholoog en fysiotherapeut. Maar het kan ook gaan om een aanpak waarbij een fysiek trainingsprogramma wordt gecombineerd met persoonlijke coaching. In gezamenlijkheid wordt gezocht naar de snelste manier om de werknemer weet fit en volledig inzetbaar te laten zijn.
oval 19
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 20
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
9 O mgaan met medische gegevens
Wanneer een werknemer verzuimt is goede
volledig gehouden aan het beroepsgeheim
communicatie tussen werkgever, werknemer
en mag geen gegevens van werknemers aan
en bedrijfsarts van belang. Maar bij ziekte en
anderen verstrekken.
verzuim kan wel privacygevoelige informatie op tafel komen en daar moet zorgvuldig en
De werkgever kan vanzelfsprekend aan de
vertrouwelijk mee worden omgegaan.
werknemer vragen stellen over beperkingen en mogelijkheden en over de te verwachte duur
De betrokken professionals bespreken met
van het herstel. Het is niet toegestaan om te
de werkgever de beperkingen en de mogelijk-
vragen naar medische zaken zoals klachten,
heden van de werknemer. Dit is functioneel
doktersbezoek en behandelingen.
met het oog op afspraken over onder andere
Op basis van de Wet bescherming persoons-
noodzakelijke aanpassingen of re-integratie.
gegevens (Wbp) heeft de werkgever een
Met uitdrukkelijke toestemming van de werk-
geheimhoudingsplicht en gelden er regels voor
nemer is het bespreken van andere medische
het omgaan met privacygevoelige gegevens.
of persoonlijke informatie met de werkgever of
Wanneer de casemanager in opdracht van de
casemanager, tot op zekere hoogte toegestaan.
werkgever werkt, gelden voor hem dezelfde
Een bedrijfsarts is als medisch beroepsoefenaar
regels als voor de werkgever.
OVAL heeft samen met de NVAB een leidraad opgesteld hoe bedrijfsartsen omgaan met de privacy van de (arbeidsongeschikte) werknemer. Ook wordt aandacht besteed aan verplichtingen voor de werkgever. Dit maakt de leidraad interessante materie voor werkgevers en werknemers.
oval 21
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
oval 22
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
10 Gezond partnerschip: het is maar wat u afspreekt…
Het invullen van onderwerpen als duurzame
terugverdiend worden via een lager verzuim,
inzetbaarheid, vitaliteit en verzuimbegeleiding,
een hogere arbeidstevredenheid en meer be-
begint met het ontwikkelen van een heldere
trokkenheid van uw medewerkers.
visie. Wat voor werkgever wilt u zijn voor uw medewerkers? De prioriteiten en thema’s
Het is dus maar net wat in uw bedrijf nodig
zullen binnen ieder bedrijf weer anders zijn.
is, welke keuzes u binnen uw bedrijf maakt en
Het gaat erom wat er bij u en uw bedrijf past
wat u daarover met een arbodienstverlener
en wat aansluit op de vragen en ontwikkel-
afspreekt. Wij adviseren u om daarover samen
mogelijkheden van uw medewerkers. U bent
een goed gesprek aan te gaan.
dus altijd eerst zelf aan zet. Het succes van de samenwerking tussen een De volgende stap is na te gaan welke expertise
bedrijf en een arbodienstverlener staat of
u zelf al in huis heeft en voor welke voorzie-
valt met een heldere en open communicatie.
ningen en verzekeringen u al (via een andere
Spreek wederzijdse vragen en verwachtingen
weg) betaalt. Dubbele inzet of dubbele kosten
uit, maak duidelijke werkafspraken, houd de
moeten natuurlijk worden voorkomen. Dus
lijnen kort en evalueer tijdig. Zo kunnen bedrijf
welke aanvullende diensten wilt u inkopen
en dienstverlener samen werken aan een
en welke afspraken maakt u daarover? Het
gezond en duurzaam partnerschap.
belangrijkste hierbij is om in zee te gaan met een dienstverlener die bij u past. Die uw visie verstaat en deze weet om te zetten in complementaire diensten. Arbodienstverleners kennen verschillende dienstverleningsmodellen en het spreekt voor zich dat de intensiteit, en soms ook de kwaliteit, van de dienstverlening van invloed is op de prijs. Preventief beleid en aandacht voor de fysieke en mentale vitaliteit van uw medewerkers vraagt om een investering, maar kan ook
oval 23
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
Bijlage: Checklist arbodienstverlening In het tienpuntenplan is aangegeven hoe in samenwerking tussen werkgever en arbodienstverlener vorm kan worden gegeven aan thema’s als duurzame inzetbaarheid, vitaliteitsbeleid en verzuimbegeleiding. Daarbij zijn ook de wederzijdse verantwoordelijkheden geschetst. Voor de uitwerking hiervan kan deze checklist een handvat bieden. Deze biedt – vanuit werkgeversoptiek – een aantal aandachtspunten bij het inschakelen van een arbodienst.
Certificering • Is de beoogde arbodienst gecertificeerd?
met uw behoeften? Vraag voorbeelden. • Welke relaties onderhoudt de arbodienst met derden zoals rugadviescentra en anderen die
Stijl en inzicht • Passen de uitgangspunten van het bedrijf met betrekking tot het oproep-, controle- en verzuimbeleid bij die van de arbodienst? • Sluit de visie van de arbodienst op preventie en verzuimbegeleiding aan bij die van het bedrijf? • Is er sprake van een actieve opstelling (verzuimbegeleiding geënt op termijnen of, als dat eerder kan, het activeren van de zieke medewerker)? • Hoe is de samenwerking met UWV? • Hoe borgt de arbodienst in de praktijk de kwaliteit en de privacy?
snelle re-integratie mogelijk kunnen maken? • Hoe wordt contact met andere dienstverleners georganiseerd? • Hoe heeft men de contacten met de uitvoeringsinstellingen als UWV georganiseerd? • Neemt de bedrijfsarts ook contact op met huisarts en specialisten indien gewenst? Vraag voorbeelden. • Hoe kijkt de arbodienst aan tegen gezondheidsbevordering op de werkplek? Welke bijdrage levert men hieraan? • Welke soort analyses kan de arbodienst uitvoeren (verzuimrapportages ongevallen, beroepsziekten, RI&E)? Vraag voorbeelden.
Zelf doen versus uitbesteden • Kan de arbodienst de professionals leveren die u nodig hebt? Denk aan fysiotherapeuten,
actief. Specifieke kennis van de branche en
bedrijfsmaatschappelijk werk, psychologen
het bedrijf kan een pré zijn; zeker daar waar
en ergonomen.
zeer specifieke onderwerpen spelen, zoals
• Strookt de ervaring van de arbodienst
oval 24
Niet elke arbodienst is op elk deelterrein even
gevaarlijke stoffen.
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
Medezeggenschap
Kennis
• De OR heeft in de Arbowet een nadrukkelijke
• Worden de deskundigen van de arbodienst
rol gekregen. Hoe ziet de arbodienst die rol?
geregeld in de gelegenheid gesteld hun
• Hoe ziet de arbodienst hun verhouding tot
beroepskennis op te frissen of aan te vullen?
de OR het liefst vormgegeven? Strookt hun
• Is de bedrijfsarts BIG-geregistreerd?
opvatting met die van uw bedrijf?
• Worden richtlijnen van de beroepsgroep,
• Welke dilemma’s kunnen zich voordoen? Weet de arbodienst handig om te gaan met
onder andere die van de NVAB, gevolgd? • Hoe wordt de kwaliteit van de dienst-
deze dilemma’s? Vraag voorbeelden.
verlening geëvalueerd en/of getoetst?
Medicalisering
Vestigingen
• Weet de bedrijfsarts zijn eigen rol te relative-
• Zijn er voor de spreekuur- en controle-
ren? Weet hij grenzen aan te geven? Wanneer
contacten voldoende vestigingen in de buurt
adviseert hij anderen in te schakelen? Voert
van het bedrijf of de bedrijfsonderdelen?
hij intercollegiaal overleg over multidisciplinaire problemen? • Heeft de bedrijfsarts voldoende uren beschik-
Administratieve ondersteuning • Welke administratieve ondersteuning kan
baar? • Heeft de bedrijfsarts oog voor psychische en
de arbodienst u leveren? • Sluiten de automatiseringsmogelijkheden
sociale factoren?
van de arbodienst aan bij die van het bedrijf?
• Vindt er overleg plaats met de huisarts
Denk bijvoorbeeld aan de verwerking van
en/of specialist? Wat zijn de afspraken? • Is het mogelijk om de bedrijfsarts te kiezen?
ziekmeldingen en signaleringsmomenten. • Levert de arbodienst ook management-
Tip: Houdt met de bedrijfsartsen gesprekken.
informatie aan en kunnen zij voorbeelden
Het is vaak de accountmanager die langs-
laten zien?
komt. Maar het contact met de bedrijfsarts is het belangrijkst.
oval 25
awvn & Oval | Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners
Accountmanager
Contract
ie is aanspreekpunt bij de arbodienst
Is duidelijk welke diensten u krijgt voor de afgesproken prijs
Referenties
Is duidelijk welke dienstverlening binnen
an en wil men referenties van een vergelijkbaar bedrijf verstrekken
de prijsafspraken valt en welke apart moet worden betaald orden jaarlijkse verzuimrapportages
Resultaatverplichtingen
gemaakt
rijgt u de garantie dat de rapportage termijnen in het kader van de
et
p welke termijn kan een op maat gesneden offerte worden uitgebracht
erbetering oortwachter gehaald worden
elke afspraken gelden ten aanzien van
Biedt de arbodienst casemanagement aan
looptijd opzegtermijn tariefswijzigingen
Garandeert uw arbodienst rapportages zoals die door u worden omschreven Is de dienst bereid om regelmatig op basis van overeen te komen criteria de eigen dienstverlening te evalueren Is de arbodienst bereid een realistische resultaatverplichting aan te gaan Verzekeraars/collectieve ziektekostenverzekering elke samenwerkingsvormen heeft de arbo dienst met inkomens en zorgverzekeraars Zijn er mogelijkheden om de arbodienst verlening te combineren met de mogelijk heden die een collectieve ziektekostenverze kering biedt Heeft men daarover nagedacht
oval 26
raag een voorbeeld
Tienpuntenplan voor gezonde samenwerking tussen werkgevers en arbodienstverleners | awvn & Oval
Colofon
Tekst: OVAL en AWVN Eindredactie: Jacqueline Kooi, Erik Heidemann Ontwerp: Petra Klerkx Amsterdam Fotografie: Martin Waalboer, Harry Meijer, OVAL: Werkpad, Talenta Druk: AWVN Den Haag oval 27
awvn-hoofdkantoor
oval
Bezuidenhoutseweg 12
Reitseplein 8
Postbus 93050
Postbus 90154
2509 AB Den Haag
5000 LG Tilburg
awvn-werkgeverslijn
Telefoon 0900 284 45 45
Telefoon 070 850 86 05
E-mail
[email protected]
E-mail
[email protected]
Internet www.oval.nl
Telefoon 070 850 86 00 Fax 070 850 86 01 Internet www.awvn.nl
Organisatieontwikkeling Ondernemingsdoelstellingen
HRstrategie Arbeidsverhoudingen
Medewerkersontwikkeling Arbeidsvoorwaardenvorming
Voorsprong door goed werkgeverschap