Theologisch Instituut Sint-Bonifatius

STUDIEGIDS 2008 - 2009 Theologisch Instituut Sint-Bonifatius

BISDOM van HAARLEM

STUDIEGIDS 2008 - 2009

Theologisch Instituut SINT-BONIFATIUS

De Tiltenberg Zilkerduinweg 375 2114 AM Vogelenzang tel. +31 252 345345 fax +31 252 345350 e-mail: [email protected]

1 INHOUDSOPGAVE I. THEOLOGISCH INSTITUUT SINT-BONIFATIUS . . . . . . . . . . . 5 II. DE THEOLOGISCHE OPLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1. Doelstelling van de opleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2. Indeling en inhoud van de opleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Twee fasen: basiscursus en vervolgfase theologie . . . . 2.1.1. Eerste fase: de basiscursus theologie . . . . . . . . 2.1.2. Tweede fase: de vervolgfase theologie . . . . . . . 2.2. Twee varianten: de major en de minor . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. De volledige variant of major . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. De verkorte variant of minor . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Curriculum van studievakken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7 7 7 8 8 8 8 9

3. Studiepunten en studielast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4. Toetsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.1. Tentamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.2. Schriftelijke opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4.2.1. Vormgeving van de schriftelijke opdracht . . . . 11 4.2.2. Te vermelden informatie bij schriftelijke opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 4.2.3. Formulering van de schriftelijke opdracht . . . . 12 4.2.4. Inlevering en verwerking van de schriftelijke opdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 4.2.5. Reparatie van een behaalde onvoldoende . . . 13 4.3. Beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 5. Studieadministratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 6. Bibliotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Openingstijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Raadplegen en lenen van boeken . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Uitleenprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Bibliotheeketiquette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14 14 14 15 15

2 6.5. Nieuwe aanwinsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 6.6. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 7. Geestelijke vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Bezinningsdagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Retraite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Spirituaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16 16 16 16

8. Pastorale vorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Doelstellingen van de stages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Functies bij de stages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Stagiair . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Stagecoördinator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Stagebegeleider/supervisor . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Werkbegeleider . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Rapportage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.1. Logboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.2. Verbatim of caseverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.3. Stageverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Beoordeling van de stages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5. Stage-uren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.6. Onkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17 17 17 17 18 18 19 19 19 19 20 20 21 21

9. Tijdsinvestering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Collegedagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Studieweken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Bezinningsdagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Zelfstudie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Zomerretraite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.6. Stage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7. Liturgisch oefenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.8. Bijeenkomsten samen met eventuele echtgenotes . . .

21 21 21 21 22 22 22 22 22

10. Aanwezigheid en afmelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 11. Kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 12. Vakbeschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

3 Inleiding studie theologie (a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding studie theologie (b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geschiedenis van de filosofie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding Oude Testament: Tora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding Oude Testament: Profeten . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding Nieuwe Testament: Johannes . . . . . . . . . . . . . . . Bijbelse exegese Nieuwe Testament . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundamentele theologie I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundamentele theologie II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Triniteitsleer I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Triniteitsleer II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mariologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kerkelijke documenten (a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kerkelijke documenten (b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundamentele moraal I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fundamentele moraal II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Seksuele moraal en theologie van het lichaam I . . . . . . . . Seksuele moraal en theologie van het lichaam II . . . . . . . . Bio-ethiek I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bio-ethiek II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Theologie van de spiritualiteit I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Theologie van de spiritualiteit II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liturgie: Paastriduum (a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liturgie: Huwelijksliturgie (b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Canoniek recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Middeleeuwse Kerkgeschiedenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nieuwe en hedendaagse Kerkgeschiedenis . . . . . . . . . . . Psychologie voor de geloofsgemeenschap . . . . . . . . . . . . Godsdienstsociologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diaconie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Catechetiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verkondiging van het Woord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De belevingswereld van jongeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24 25 25 26 27 28 29 29 31 31 32 36 37 38 39 40 40 42 42 43 43 44 44 45 46 46 47 48 48 49 50 51 51

13. Stagebeschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Doelstellingen stages diakenopleiding . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Doelstellingen stages catechistenopleiding . . . . . . . . . . . . 53

4 14. Studieprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 15. Programma collegedagen en bezinningsdagen . . . . . . . . . . 62 III. VOLLEDIG STUDIEPROGRAMMA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 IV. ADRESSEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 V. KALENDER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

5 I. THEOLOGISCH INSTITUUT SINT-BONIFATIUS Het Theologisch Instituut Sint-Bonifatius of Sint-Bonifatiusinstituut biedt een theologische opleiding, die onder meer voorbereidt op het ontvangen van de wijding tot diaken of de zending tot catechist, en andere cursussen ten dienste van vorming en navorming. Het SintBonifatiusinstituut valt onder verantwoordelijkheid van de Bisschop van Haarlem en is gevestigd op de Tiltenberg, Centrum voor kerkelijke opleidingen, in het bisdom Haarlem.

II. DE THEOLOGISCHE OPLEIDING 1. Doelstelling van de opleiding De theologische opleiding is een institutionele activiteit van het Bisdom Haarlem. De opleiding is hoofdzakelijk bedoeld voor de theologische vorming van leken en religieuzen en krijgt gestalte overeenkomstig de doelstellingen, normen en criteria van de Congregatie voor de Katholieke Opvoeding, teneinde op doeltreffende wijze antwoord te geven op de pastorale noden van het volk van God. Daartoe gelden de volgende doelstellingen: a) De opleiding ter aanvaarding van kerkelijke ambten, tot aan het permanent diaconaat; b) De vorming van mannelijke (niet priesters) en vrouwelijke religieuzen; c) De vorming van catechisten, werkzaam in de catechese en de pastorale activiteit van de Kerk; d) De vorming van leken die worden ingeschakeld in de apostolische activiteiten van de Kerk. Genoemde doelstellingen worden bereikt middels onderricht en wetenschappelijk onderzoek, die plaatsvinden binnen de legitieme vrijheid en de vaste instemming met het Woord van God, zoals dit ononderbroken onderwezen wordt door het Leergezag van de Kerk, in het bijzonder van de Paus; middels initiatieven tot onderzoek, studiebijeenkomsten en publicaties. Het criterium van de pastorale gerichtheid is richtinggevend voor de

6 inhoud en de onderwijsmethode van de afzonderlijke vakken, maar verwerkelijkt zich vooral in de vakken van de volgende richtingen: a) b)

c)

Pedagogisch-didactisch, voor de opleiding tot het geven van catechese en godsdienstles. Catechetisch-pastoraal, voor de opleiding tot catechist, d.w.z. animator van catechetische en pastorale activiteiten in de locale Kerk; Ministerieel, voor de opleiding van permanente diakens, van kandidaten voor welbepaalde of feitelijk erkende ambten of functies, van kandidaten die geschikt zijn om bepaalde taken te vervullen binnen de kerkelijke gemeenschap, van degenen die van plan zijn zich te wijden aan de leiding van bewegingen met een katholieke inspiratie en aan werkzaamheden op het gebied van het lekenapostolaat.

De opleiding activeert, door middel van een speciaal programma, cursussen en werkcolleges voor de nascholing en permanente vorming van permanente diakens, catechisten en pastoraal werkenden. De opleiding stelt zich ten dienste van het Bisdom Haarlem en van andere bisdommen en kerkelijke instituties die daarvan wensen gebruik te maken. De institutionele band met de pastorale structuren van het Bisdom Haarlem bevordert de integratie in de catechetische en pastorale praktijk.

7 2. Indeling en inhoud van de opleiding De opleiding theologie aan het Sint-Bonifatius is in twee fasen en twee varianten ingedeeld. Schematisch ziet dit er als volgt uit: opleiding theologie

volledige variant major

verkorte variant minor

1e fase basiscursus

2 jaar

2 jaar

2e fase vervolgfase theologie

4 jaar

3 jaar

2.1. Twee fasen: basiscursus en vervolgfase theologie De opleiding theologie kent twee fasen: 2.1.1. Eerste fase: de basiscursus theologie In de eerste twee jaar van de theologische opleiding worden vakken geboden die een inleiding geven in de theologie. Het studieprogramma is samengesteld als een min of meer afgerond geheel dat als een afzonderlijke cursus, de basiscursus theologie, kan worden gevolgd. Bij afronding van dit eerste deel van de opleiding ontvangt men een getuigschrift. Na de basiscursus theologie met succes te hebben afgesloten, kan men de opleiding, aansluitend of in een ander jaar, voortzetten met de vervolgfase theologie. Met het getuigschrift van de basiscursus theologie heeft men tot vijf jaar na het behalen ervan toegang tot de vervolgfase theologie, zonder dat er aanvullende eisen op studievlak worden gesteld, behoudens het oordeel van de rector van het Sint-Bonifatiusinstituut.

8 2.1.2. Tweede fase: de vervolgfase theologie Na de eerste twee jaar van de basiscursus theologie, die een verkennend en inleidend karakter hebben, volgt de vervolgfase theologie. De tweede fase van de opleiding duurt drie of vier jaar, afhankelijk van de variant die wordt gevolgd (zie 2.2. Twee verianten: minor en major). In deze fase wordt de studie van de theologie verder uitgediept. In de loop ervan kiest de student één van de afstudeerrichtingen: pedagogisch-didactisch, catechetisch-pastoraal, ministerieel (tot dusverre zijn alleen beide laatste geactiveerd). 2.2. Twee varianten: de major en de minor Om meer recht te doen aan de individuele mogelijkheden van de deelnemers, wordt de opleiding theologie, zowel in de eerste als in de tweede fase, in twee varianten aangeboden: 2.2.1. De volledige variant of major Het studieprogramma van de opleiding theologie aan het Sint-Bonifatiusinstituut is geënt op de kerkelijke eisen die aan een Hoger Instituut voor Religieuze Studies (Instituto Superiore di Scienze Religiose) worden gesteld. Ter onderscheiding van de verkorte variant wordt de volledige opleiding aangeduid met ‘major’. De colleges van de major vinden plaats op zaterdagen en ‘studieweken’ van enkele doordeweekse dagen. Vanwege het deeltijdkarakter van de opleiding strekt deze zich uit over zes jaar. In de majorvariant is de kopstudie geïntegreerd die is voorgeschreven voor degenen die, na elders een niet volledige theologische opleiding te hebben afgesloten, een betaalde functie willen aanvaarden in het bisdom Haarlem. 2.2.2. De verkorte variant of minor Voor degenen die geen mogelijkheid hebben of die niet de wens hebben het volledige curriculum van de theologische opleiding, de ‘major-variant’, te volgen, is een verkort programma samengesteld. Deze ‘minor-variant’ is een afgeleide van de major en bestaat uit een selectie van vakken uit de totale opleiding theologie. De keuze is zo gemaakt, dat ook in de verkorte vorm de essentie en het integrale karakter van de opleiding theologie is behouden. In een aantal gevallen wordt een vak in twee delen gegeven, waarbij het eerste,

9 inleidende deel voor de minor voldoende is en het tweede, verdiepende deel, de voor de major passende volledigheid geeft. De minor-variant duurt vijf jaar. De ‘minor’ staat gelijk aan de ‘klassieke’ diaken- en catechistenopleiding’ en geeft voldoende theologische opleiding om in het bisdom Haarlem in aanmerking te komen voor een wijding tot diaken of een zending als catechist. In overleg met de studieleider is het mogelijk buiten het minor-curriculum afzonderlijke vakken in het major-programma te volgen. 2.3. Curriculum van studievakken De opleiding biedt een curriculum met fundamentele vakken en afstudeervakken, keuzevakken, werkcolleges en didactische en catechetisch-ministeriële werkvormen. Fundamentele vakken zijn: • • • •

• • • • • • •

• •

Methodologie H. Schrift (Inleiding; Exegese; Bijbelse theologie) Fundamentele Theologie Dogmatische Theologie (Triniteitsleer; Christologie en Mariologie; Scheppingsleer, Antropologie en Eschatologie; Ecclesiologie en Oecumene; Sacramententheologie) Moraaltheologie (fundamentele en speciële) Spiritualiteit Liturgie Canoniek Recht Sociale Leer van de Kerk Geschiedenis van de Kerk en Patrologie Filosofie. Geschiedenis van de Filosofie en Systematische Filosofie (van het zijn en het weten; van de mens en de moraal; het denken over God) Niet-christelijke godsdiensten Catechetiek

Onder de vakken die typerend zijn voor de afstudeerrichtingen kunnen gerekend worden: Pastoraaltheologie, Pedagogie, Algemene en speciële Didactiek, werkcolleges van Pastoraaltheologie en Ca-

10 techetiek, Ecclesiologie van het ambt en andere vakken die van keer tot keer nodig zijn en vereist om redenen van pastorale aard. Onder de keuzevakken kunnen worden gerekend: Inleiding tot de filosofie, Wetenschapsfilosofie, Godsdienstsociologie, Stromingen van modern denken, Hebreeuwse Taal, Judaica, Geschiedenis van de locale Kerk, Canoniek Recht II, Liturgie II, Missiologie, Gewijde Kunst, De Katholieke school, enzovoorts. De werkcolleges sluiten doorgaans aan bij de fundamentele vakken of de typerende vakken van de afstudeerrichtingen. Een overzicht van het totale curriculum voor de major en de minor vindt u bij III. VOLLEDIG STUDIEPROGRAMMA, pag. 63. 3. Studiepunten en studielast De student moet in staat zijn een studie op hbo-niveau te volgen. Het Sint-Bonifatiusinstituut hanteert vanaf het studiejaar 2007 / 2008 als studiepuntensysteem het European Credit Transfer System (ECTS), zoals dit aan de pauselijke universiteiten geïmplementeerd wordt. Aan ieder vak wordt, afhankelijk van de studielast die ermee is verbonden, één of meer credits toegekend. Naast de zelfstudie omvat één credit gewoonlijk 7 of 8 college-uren. De totale studielast van een vak van één credit is nominaal 25 uur. In deze uren is alle tijd inbegrepen die de student aan het vak besteedt, waaronder de college-uren, de zelfstudie en de tijd voor maken van een tentamen of werkstuk. Hoeveel de student feitelijk moet besteden aan een vak van één credit, hangt af van persoonlijke factoren als affiniteit met de stof, studieroutine en studiecapaciteiten. Een handzaam criterium voor de zwaarte van een vak biedt het maximaal aantal pagina’s dat ter bestudering én toetsing kan worden opgegeven. Voor een vak van één credit bedraagt dit in totaal cursustekst en aanvullende literatuur - ca. 80 pagina’s gedrukte tekst. De exacte verhouding tussen de European Credits (EC) en de ‘traditionele credits’ die tot nu toe aan de Pauselijke Universiteit van Lateranen golden, is binnen de Europese Gemeenschap als volgt vastgesteld: 8 ‘Europese’ credits is gelijk aan 5 ‘traditionele’ credits.

11 4. Toetsing Afhankelijk van de aard van het vak en de voorkeur van de docent kan de toetsing van de cursusstof geschieden in de vorm van een mondeling of schriftelijk tentamen of door middel van een schriftelijke opdracht. Het is mogelijk dat er deelopdrachten worden gegeven waarvan de beoordelingen gezamenlijk de beoordeling van het gehele vak uitmaken. 4.1. Tentamen Het tijdstip van het tentamen wordt vastgesteld door de studieleider in overleg met de docent. Het tentamen valt niet binnen de uren die voor colleges zijn gereserveerd. Het tentamen is mondeling of schriftelijk. Op wens van de rector van het Sint-Bonifatiusinstituut kan bij het mondeling tentamen een gedelegeerde van de rector aanwezig zijn. 4.2. Schriftelijke opdracht De schriftelijke opdrachten dienen ertoe om de cursusstof te verwerken, om ordelijk en duidelijk te leren uitdrukken wat bestudeerd is en om het eigen vermogen tot persoonlijke synthese te verbeteren, met inachtneming van de raadgevingen en beoordelingen van de docenten. De docent verstrekt de opdracht of opdrachten die voor ieder vak gemaakt moeten worden. Het komt aan de docent toe om de toereikendheid van het geschrevene, alsmede de afwezigheid van misbruiken vast te stellen, zoals oneigenlijk gebruik van teksten van andere betrokken personen of overname vanaf het internet. 4.2.1. Vormgeving van de schriftelijke opdracht Ten aanzien van schriftelijke opdrachten gelden de volgende voorwaarden: 1. A4 formaat 2. marges aan alle zijden tenminste 2 cm 3. getypt, tenzij anders met de studieleider afgesproken (Neem zelf daartoe contact op met de studieleider). 4. bij computeruitdraai font-grootte van times new roman tenminste

12 5. 6. 7. 8.

12, van arial tenminste 11 regelafstand 1 eenzijdig getypt of eventueel beschreven (dus niet aan twee kanten) nummering van de bladzijden als uw uitwerkingen meer dan één bladzijde beslaan meer bladen samenvoegen met nietje of paperclip of iets dergelijks en niet in plastic of kartonnen map doen

4.2.2. Te vermelden informatie bij schriftelijke opdracht Boven aan de eerste pagina dient vermeld te worden: 1. naam student 2. vaknummer en vak 3. naam docent 4. datum waarop de opdracht is verstrekt (dus niet de datum waarop de opdracht wordt ingeleverd) 5. eventueel volgnummer opdracht 6. overname van de tekst van de opdracht vóór het antwoord 4.2.3. Formulering van de schriftelijke opdracht 1. Lees de gestelde vraag goed. 2. Beknopt en toch ter zake antwoorden is een intellectuele prestatie. Op deze manier traint de student zich om de stof echt te begrijpen en om de essentie ervan te verwoorden. Indien men graag wil uitweiden of eigen reflecties toevoegen (die voor de student en voor de docent heel waardevol kunnen zijn), onderscheid deze dan duidelijk van het eigenlijke antwoord. 3. De docent moet aan de antwoorden kunnen zien dat de student de stof echt heeft begrepen en verwerkt. Het kan daarom nooit de bedoeling zijn teksten uit het cursusmateriaal letterlijk te kopieren. Een mozaïek van citaten dient vermeden te worden. 4.2.4. Inlevering en verwerking van de schriftelijke opdracht 1. Lever de opdracht nooit gedeeltelijk in, maar helemaal (met alle deelvragen) of helemaal niet. 2. De opdracht wordt altijd ingeleverd bij het studiesecretariaat: op de collegedagen in de bestemde mand, per post of per mail (dus nooit direct bij de docent, tenzij in overleg met de studieleider).

13 3. Het studiesecretariaat registreert de opdrachten die zijn ingeleverd en leidt ze door naar de betreffende docent. 4. De docent retourneert de opdrachten aan het studiesecretariaat. Daar worden kopieën gemaakt die in de studiedossiers van de betreffende studenten worden bewaard. De opdrachten zelf worden in de postvakken van de betreffende studenten terugbezorgd. De beoordeling van de opdrachten worden door het studiesecretariaat geadministreerd. 5. De kopieën van de opdrachten worden bewaard tot en met het vijfde jaar na het voltooien of afbreken van de studie. Daarna worden ze vernietigd. 4.2.5. Reparatie van een behaalde onvoldoende 1. Voor algemene informatie over onvoldoendes, zie 4.3. Beoordeling. 2. Indien een onvoldoende is behaald die gerepareerd moet worden, dient een verbeterde versie van de opdracht bij het studiesecretariaat te worden ingeleverd. 3. Aan de verbeterde versie die wordt ingeleverd wordt altijd het originele exemplaar van de met een onvoldoende beoordeelde opdracht toegevoegd. 4. Indien ook de tweede versie van de opdracht naar het oordeel van de docent niet voldoende is, wordt opnieuw een verbeterde (nog betere) versie bij het studiesecretariaat ingeleverd. 5. Voor nadere toelichting of aanwijzingen m.b.t. een onvoldoende kan het beste direct de docent worden benaderd. Dit is zeker aan te raden als ook de tweede poging mislukt. 6. Voor de gegevens van de docenten, zie IV. ADRESSEN. 7. Bij meningsverschillen die niet met de docent zijn op te lossen, dient de student zich tot de studieleider te wenden. 4.3. Beoordeling In navolging van de Pauselijke Universiteit van Lateranen worden tentamens en opdrachten beoordeeld op een schaal van 1 tot 30. Het cijfer kan omgerekend worden naar het ‘Nederlandse’ becijferingssysteem (1 tot 10) door het door 3 te delen. Een cijfer van 17 of lager geldt als onvoldoende. Onvoldoendes die zijn behaald voor een tentamen of opdracht ter toetsing van de

14 gehele cursusstof dienen te worden gerepareerd. Bij een onvoldoende voor een deelopdracht beoordeelt de studieleider in overleg met de docent of deze gerepareerd dient te worden. 5. Studieadministratie Van iedere student wordt door het studiesecretariaat een studiedossier bijgehouden. Daarin worden de kopieën van opdrachten en werkstukken en de (stage)verslagen opgenomen en bewaard tot en met vijf jaar na het voltooien of onderbreken van de studie. De documenten die betrekking hebben op persoonlijke omstandigheden en op stage, worden overgedragen aan het geheim archief van de Tiltenberg. 6. Bibliotheek 6.1. Openingstijden De bibliotheek is voor elke student van het Sint-Bonifatiusinstituut geopend op collegedagen. 6.2. Raadplegen en lenen van boeken De catalogus kan via het systeem BIDOC geraadpleegd worden op de computer in de bibliotheek. De Tiltenberg-bibliotheek is een uitleenbibliotheek met een openreksysteem: nagenoeg alle documenten zijn leenbaar. Dit geldt niet voor de volgende documenten: • werken uit de afdeling 'subsidia' en nieuwe aanwinsten • niet-ingebonden tijdschriften, d.z.w. losse nummers van tijdschriften • werken uit de leeszaal (plaatscode begint met "Lz") De lezer is persoonlijk verantwoordelijk voor de geleende werken. Deze mogen onder geen enkel beding aan derden worden doorgegeven. Bij verlies of beschadiging wordt een nieuw exemplaar aangekocht op kosten van de betrokken lezer of - wanneer dit niet mogelijk is - een billijke vergoeding vastgesteld. Heeft men meer dan vijf boeken tegelijk nodig, dan dient men met de bibliothecaris te overleggen. Geleende boeken worden binnen twee maanden geretourneerd.

15 6.3. Uitleenprocedure Op de balie bevinden zich de uitleenformulieren, de 'mapjes' en de plaats waar de ingevulde leenformulieren dienen gedeponeerd te worden. De uitleenformulieren dienen correct en in drievoud ingevuld te worden: 1 formulier (kleur: groen) is bestemd voor de tlener, 1 formulier (kleur:geel) is bestemd voor de administratie en wordt op de daartoe bestemde plaats gedeponeerd en 1 formulier (kleur:wit) wordt door de ontlener in het daartoe bestemde 'mapje' geplaatst en op de plaats van het boek in het rek gezet. De lener plaatst de boeken niet zelf terug, maar legt deze op het bureau aan de balie van de bibliotheek samen met het groene uitleenformulier. 6.4. Bibliotheeketiquette • GSM-gebruik, eten en drinken zijn niet toegelaten in de bibliotheek. • Om rustig en ongestoord te kunnen werken moet het stil zijn in de bibliotheek. • Notities maken in bibliotheekboeken is ongehoord en storend voor de volgende lezer! • Het lenen van titels uit de afdeling 'subsidia' en nieuwe aanwinsten, losse nummers van tijdschriften en werken uit de leeszaal is niet geoorloofd. 6.5. Nieuwe aanwinsten Tweemaandelijks worden op de website van de Tiltenberg de nieuwe aanwinsten geplaatst. 6.6. Informatie Voor verdere vragen en suggesties omtrent het functioneren van de bibliotheek in het algemeen en de ontwikkeling van de collectie in het bijzonder kan men zich richten tot de bibliothecaris: J. Vijgen, 0252-345341, [email protected].

16 7. Geestelijke vorming De theologische opleidingen op de Tiltenberg worden gegeven in een kerkelijk kader en zijn gericht op het vervullen van een kerkelijk ambt of kerkelijke functie, zonder dat iedere cursist dit laatste persoonlijk hoeft te ambiëren. Het Sint-Bonifatiusinstituut beoogt bij de student een wisselwerking tussen persoonlijk geloof en kerkelijke theologie tot stand te brengen met als doel dat de cursist zich geestelijk thuis voelt in het geloof en het spreken van de Kerk. Het ontwikkelen en bevorderen van een persoonlijk geestelijk leven wordt daarom als een noodzakelijke voorwaarde voor een vruchtbaar volgen van de studie theologie gezien. Het deelnemen aan de liturgie van de Kerk, met name de Eucharistie en het sacrament van Boete en Verzoening, zijn integraal onderdeel van de vorming. 7.1. Bezinningsdagen Ten behoeve van de deelnemers aan de opleiding theologie aan het Sint-Bonifatiusinstituut worden op de Tiltenberg bezinningsdagen georganiseerd. Iedere student neemt tenminste aan één bezinningsdag per semester - dus aan twee per jaar - deel. Voor degenen die zijn aangenomen voor de diaken- of catechistenopleiding ligt het aantal op twee per semester, dus vier per jaar. De bezinningsdagen vormen een integraal onderdeel van de opleiding theologie. 7.2. Retraite Voor degenen die zijn aangenomen voor de diaken- en catechistenopleiding worden in de zomer op de Tiltenberg retraites gehouden. Voor de overige studenten van het Sint-Bonifatiusinstituut is het volgen van een retraite niet verplicht, maar wel aanbevolen. 7.3. Spirituaal Voor persoonlijk advies over het geestelijk leven en alles wat daar mee samenhangt en in het bijzonder voor het ontvangen van het sacrament van boete en verzoening kunnen alle cursisten een beroep doen op de priesters die als spirituaal aan de Tiltenberg verbonden zijn. Voor de deelnemers aan de diakenopleiding is dit dr. G. Wilkens SJ, voor de catechistenopleiding en voor de overige

17 deelnemers aan de opleiding theologie is dit drs. J. Smith. Gedurende een groot aantal collegedagen zullen de spirituaals aanwezig zijn. Voor de cursisten van de opleiding waaraan ze zijn verbonden leiden zij eigen bezinningsdagen. In de regel bestaat er tijdens de bezinningsdagen en op de collegedagen gedurende de college-uren of na de vespers gelegenheid met hen een gesprek te hebben. De spirituaal is een vertrouwenspersoon en alle gesprekken - met name eventuele biechtgesprekken - die hij in deze functie voert worden als confidentieel beschouwd. 8. Pastorale vorming Om de deelnemers aan de diakenopleiding en catechistenopleiding te helpen de nodige vaardigheden te verwerven en houding in te oefenen met het oog op hun zending, lopen zij vanaf jaar III tot het einde van hun opleiding stage. Deze stages worden georganiseerd door en ressorteren onder het Sint-Bonifatiusinstituut. De stages vormen geen noodzakelijk onderdeel van de opleiding theologie. Het is dus mogelijk deze af te sluiten zonder stage gelopen te hebben. 8.1. Doelstellingen van de stages Voor de doelstellingen van de stages in het kader van de diakenopleiding, zie X.D. Doelstellingen stages diakenopleiding pag. 52, en in het kader van de catechistenopleiding, zie X.C. Doelstellingen stages catechistenopleiding, pag. 53. 8.2. Functies bij de stages Ter begeleiding van de stage krijgt de stagiair een stagebegeleider/supervisor en een werkbegeleider toegewezen. De contacten tussen de stagiair, de stagebegeleider/supervisor, de werkbegeleider en de opleidingsstaf worden gecoördineerd door een stagecoordinator. 8.2.1. Stagiair Van de stagiair wordt verwacht dat hij met inzet zijn stage vervult. Zodra stagebegeleider/supervisor en werkbegeleider hem bekend

18 zijn, neemt hij contact met hen op. Gedurende de stage is hij in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor het onderhouden van regelmatige contacten. Met zijn stagebegeleider/supervisor heeft hij ongeveer eens in de twee weken een bespreking. Van zijn activiteiten houdt hij een logboek bij, dat hij bij iedere bespreking met zijn stagebegeleider/supervisor en werkbegeleider meeneemt. In overleg met de stagebegeleider/supervisor maakt hij verbatims, caseverslagen en één of meer stageverslagen. 8.2.2. Stagecoördinator De stagecoördinator onderhoudt vanuit de opleiding het contact tussen de stagiair, de stagebegeleider/supervisor, de werkbegeleider en de opleidingsstaf. Voor alle betrokkenen bij de stage is hij het eerste aanspreekpunt. De stagecoördinator heeft tot taak het leerproces van de stagiair te begeleiden en te bewaken. Daartoe stelt hij in overleg met de stagiair, de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider de specifieke leerdoelen voor de stage vast. Aan de hand van de doelstellingen, het logboek en de stageverslagen voert de stagecoördinator regelmatig gesprekken met de stagiair over de voortgang van de stage. Bovendien ziet hij erop toe dat de communicatie tussen de betrokkenen bij de stage goed verloopt. Ook overlegt hij regelmatig met de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider. Aan de werkbegeleider geeft hij aan het begin van de stage een concrete stage-instructie. De stageactiviteiten worden tenminste tweemaal per jaar met de opleidingsstaf geëvalueerd. Bovendien geeft de stagecoördinator voor elke docentenvergadering een beoordeling van de stage en reikt aan de stagiair na afloop van de docentenvergadering een stagebriefje met de beoordeling uit. Een kopie van het stageverslag of de stageverslagen en de beoordeling ervan geeft hij aan de studieleider om in het studiearchief te bewaren. De stagecoördinator voor alle stages van het Sint-Bonifatiusinstituut is diaken P. Steur. 8.2.2. Stagebegeleider/supervisor De stagebegeleider of supervisor leert de stagiair reflecteren op zijn handelen en houding tijdens de stageactiviteiten en helpt hem hiervan te leren. Tijdens de stage heeft hij gemiddeld eens in de twee weken anderhalf uur contact met de stagiair, waarin de stage wordt

19 geëvalueerd, mede aan de hand van het logboek, verbatims, caseverslagen en stageverslagen. 8.2.3. Werkbegeleider De werkbegeleider is op de stageplaats werkzaam en begeleidt de stagiair ter plaatse. Met het oog op de vastgestelde leerdoelen wijst hij in overleg met de stagecoördinator de stagiair zijn taken toe, geeft hem aanwijzingen voor het verrichten ervan, evalueert aan de hand van het logboek van de stagiair diens werkzaamheden en leest het stageverslag of de stageverslagen. Aan het begin van de stage ontvangt hij van de stagecoördinator een concrete stageinstructie. Desgevraagd doet hij aan de stagecoördinator en de opleidingsstaf verslag van de vorderingen van de stagiair. 8.3. Rapportage Tijdens de stage doet de stagiair op verschillende wijzen schriftelijk verslag van zijn activiteiten. 8.3.1. Logboek De stagiair houdt van zijn activiteiten een logboek bij, waarin hij het volgende vastlegt: a. datum en tijd van de activiteit b. korte beschrijving van de activiteit c. duur van de activiteit d. korte persoonlijke reflectie op de activiteit Het logboek dient als uitgangspunt bij de besprekingen met de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider en helpt de stagiair bij het maken van het stageverslag. 8.3.2. Verbatim of caseverslag Om de stagiair te helpen beter te reflecteren op zijn rol in een gesprek kan de stagebegeleider/supervisor van hem vragen een verbatim (woordelijk verslag) of een caseverslag (beschrijving) van een gesprek te maken. Dit wordt met de stagebegeleider/supervisor, en in overleg met hem eventueel met de werkbegeleider, besproken.

20 8.3.3. Stageverslag Aan het einde van de stage en - indien de stagecoördinator hierom vraagt - in de loop van de stage, maakt de stagiair een stageverslag. Hierin neemt hij het volgende op: a. plaats, duur en globale beschrijving van de stage b. de namen van de stagebeleider/supervisor, de werkbegeleider en de eventuele toegevoegde begeleider of begeleiders. c. de leerdoelen van de stage d. een gemotiveerde verklaring in hoeverre de leerdoelen van de stage zijn bereikt Het stageverslag bedraagt minstens twee pagina’s A-4 formaat. Aan het stageverslag voegt hij een kopie van het logboek toe. Het stageverslag wordt in viervoud gemaakt. De stagecoördinator, de stagebegeleider/supervisor de werkbegeleider en het studiesecretariaat ontvangen een exemplaar. Na beoordeling geeft de werkbegeleider zijn exemplaar terug aan de stagiair, tenzij deze toestemming geeft het te houden. Van een eventueel verbeterde versie ontvangt tenminste het studiesecretariaat een exemplaar. Stageverslagen worden tot en met vijf jaar na voltooiing of onderbreking van de studie in het studiearchief bewaard. Daarna worden ze overgedragen aan het geheim archief van de Tiltenberg. 8.4. Beoordeling van de stages Op basis van hun ervaringen, het stageverslag of de stageverslagen en van hun evaluaties met de stagiair geven de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider hun oordeel over de stage. Op basis hiervan en op basis van zijn eigen bevindingen geeft de stagecoördinator per semester een beoordeling van de stage. Deze beoordelingen worden met de resultaten van de vakken besproken op de docentenvergadering. Na afloop reikt de stagecoördinator aan de stagiair een stagebriefje met de beoordeling uit. Indien de stage als onvoldoende wordt beoordeeld, worden door de stagecoördinator aanvullende stageopdrachten gegeven.

21 8.5. Stage-uren De stagiair dient vanaf de tweede helft van het derde jaar tenminste vier uur en vanaf het vierde jaar tenminste zes uur per week aan de stage te besteden, inclusief voorbereiding en het maken van verbatims en caseverslagen en het bijhouden van het logboek. De verdeling van de tijd over bepaalde onderdelen verschilt per fase van de stage en wordt gemaakt in overleg met de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider. 8.6. Onkosten De voor de stage gemaakte onkosten draagt de stagiair in principe zelf. 9. Tijdsinvestering 9.1. Collegedagen Met regelmatige afstand is er op zaterdag een collegedag, waarop studie, gemeenschappelijk gebed en andere vormingsactiviteiten plaatshebben. Voor degenen die het volledige programma (major) volgen zijn dit er 20, voor de deelnemers aan het verkorte programma (minor) 15. Voor de data van de collegedagen, zie 14. Studieprogramma, pag. 55, of V. KALENDER, pag. 68. 9.2. Studieweken Naast de cursusdagen zijn er voor de deelnemers aan de major drie studieweken van elk drie doordeweekse collegedagen in het studieprogramma opgenomen. Voor de data van de studieweken, zie 14. Studieprogramma, pag. 55, of V. KALENDER, pag. 68. 9.3. Bezinningsdagen Om het geestelijk leven als onderdeel van de opleiding theologie te bevorderen biedt het Sint-Bonifatiusinstituut gedurende het studiejaar verschillende bezinningsdagen aan. Degenen die aangenomen zijn voor de diaken- of catechistenopleiding volgen twee bezinningsdagen per jaarhelft, dus vier per jaar. Voor de overige deelnemers is dit er één per semester, dus twee per jaar.

22 Iedereen kan vrij kiezen uit het aanbod van bezinningsdagen, hoewel het voor de hand ligt een bezinningsdag met de spirituaal van de eigen opleiding te kiezen. Voor deelname aan de bezinningsdagen en eventuele overnachting wordt een vrije bijdrage gevraagd. Voor de data van de bezinningsdagen, zie 14. Studieprogramma, pag. 55, of V. KALENDER, pag. 68. 9.4. Zelfstudie Zelfstudie maakt een belangrijk onderdeel uit van de opleiding. Thuis wordt opgegeven literatuur bestudeerd, worden de opdrachten gemaakt en worden de tentamens voorbereid. In de zomervakantie wordt telkens een werkstuk gemaakt. 9.5. Zomerretraite Vast onderdeel van de diakenopleiding (vanaf jaar I) en de catechistenopleiding (vanaf jaar III) is de vijfdaagse retraite (incl. aan- en afreis) die het Sint-Bonifatiusinstituut jaarlijks in de zomer voor de deelnemers van deze opleidingen organiseert. 9.6. Stage De deelnemers aan de diakenopleiding en de catechistenopleiding zullen gedurende het studiejaar vanaf jaar III gemiddeld vier uur en in jaar IV en V gemiddeld zes uur stage lopen. 9.7. Liturgisch oefenen De deelnemers aan de diakenopleiding en de catechistenopleiding zullen gedurende het jaar een aantal uren aan liturgisch oefenen besteden. 9.8. Bijeenkomsten samen met eventuele echtgenotes Enkele malen per jaar wordt een bijeenkomst gehouden om de diakenkandidaten en hun eventuele echtgenotes gelegenheid te bieden tot onderlinge uitwisseling en om zich in bezinning en gesprek voor te bereiden op de diaconale levensstaat.

23 10. Aanwezigheid en afmelding Van de cursisten wordt verwacht dat zij op alle collegedagen aanwezig zijn. Bij verhindering dienen zij zich af te melden bij de rector of de studieleider. Van wie meer dan twee keer een collegedag heeft verzuimd, zal in de regel worden gevraagd het jaar over te doen. In uitzonderlijke gevallen kan de rector anders beslissen. Verder dienen de cursisten het voor hun opleiding minimale aantal bezinningsdagen mee te maken. (Zie 9.3. Bezinningsdagen, pag. 21) Een gemiste bezinningsdag kan met een extra bezinningsdag in het volgende semester worden gecompenseerd. 11. Kosten Van de cursisten wordt een jaarlijkse bijdrage in de kosten gevraagd. Deze bedraagt voor het studiejaar 2008 / 2009 € 190,- voor de major en € 150,- voor de minor. U wordt verzocht het betreffende bedrag vóór 1 januari 2009 over te maken op rek. nr. 10.53.54.570 t.n.v. Dioc. Opl. De Tiltenberg te Vogelenzang, o.v.v. studiejaar 2008 / 2009. Studiemateriaal, uitgezonderd de syllabi voor de afzonderlijke vakken, komt voor eigen rekening. Voor deelname aan de bezinningsdagen wordt een vrije bijdrage gevraagd.

24 12. Vakbeschrijvingen De codes van de vakken zijn als volgt opgebouwd: 0 of Rom eins cijfer: vakgebied 0 Inleidend I Filosofie II Exegese III Dogm atiek IV Moraal V Liturgie VI Canoniek recht VII Kerkgeschiedenis VIII Menswetenschappen IX Keuzevakken X W erkstuk / scriptie Arabisch cijfer: vaknum m er in het vakgebied Arabisch cijfer (event.): onderverdeling vak in vakgebied Kleine letter: onderverdeling binnen één vak (bijv. a / b) Rom einse cijfer: m inor (I) en m ajor (II) deel binnen één vak Voorbeeld:

IV.6.Ia. IV 6 I a

Vak: Code: Credits: Variant: Jaar: Docent: Beschrijving:

Inleiding studie theologie (a) 0.1a. 0,5 EC Minor I Drs. B. Hartm ann Het doel van deze bijeenkom sten is kennis te m aken m et de eigen m ethode van de studie van de filosofie en theologie. Onder m eer kom t aan de orde: een overzicht van de verschillende filosofische, theologische en verwante vakken; de bibliotheek; m ethodes van zelfstudie; het m aken van sam envattingen; het m aken van werkstukken (opzet, literatuurlijst, verwijzingen, citeerwijze e.d. Syllabus Bepalingen voor de verschillende vorm en van schriftelijke

Literatuur:

Theologie van de spiritualiteit I (a) vakgebied moraal onderverdeling binnen vakgebied m inordeel onderverdeling binnen vak

25 werkzaam heid voor de studenten op de Tiltenberg Aanbevolen literatuur: P. DE BUCK, e.a., Zoeken en schrijven. Handleiding bij het maken van een historisch werkstuk, Haarlem 1982. Toetsing: Schriftelijke opdrachten waarin blijk wordt gegeven dat de in de les (en in de literatuur) behandelde stof is verwerkt. Verstrekking laatste opdracht: 10 januari 2009 Inlevering alle opdrachten uiterlijk: 21 februari 2009


Inleiding studie theologie (b) 0.1b. 0,5 EC Minor II Drs. B. Hartm ann Enkele them a’s uit de cursus van vorig jaar worden hernom en. Verder zal de aandacht uitgaan naar het ontwikkelen van vaardigheden ten dienste van de opleiding, zowel op het vlak van de eigenlijke studie als op het vlak van de geloofsverwerking. Literatuur: Verplicht: Syllabus Bepalingen voor de verschillende vorm en van schriftelijke werkzaam heid voor de studenten op de Tiltenberg Aanbevolen: P. DE BUCK, e.a., Zoeken en schijven. Handleiding bij het maken van een historisch werkstuk, Haarlem 1982. Toetsing: Schriftelijke opdrachten Verstrekking laatste opdracht: 4 juli 2009 Inlevering alle opdrachten uiterlijk: 1 november 2009


Geschiedenis van de filosofie I.1. 3 EC Major I-II Dr. J. Verburgt De cursus biedt een beknopte inleiding in de geschiedenis van de wijsbegeerte. Uitgaande van de vraag 'Geschiedenis van de filosofie - wat is dat?' wordt ingegaan op de an-

26 tieke en m iddeleeuwse wijsbegeerte, de m oderne wijsbegeerte en de hedendaagse wijsbegeerte, aan de hand van enkele representatieve denkers: Plato, Aristoteles, Augustinus, Thom as, Descartes, Spinoza, Hum e, Kant, Hegel, Nietzsche, Dilthey, Husserl en Heidegger. De cursus beoogt een globaal inzicht te geven in de aard en relevantie van filosofische probleem stellingen. Literatuur: J. DECORTE e.a, Fundamentele W ijsbegeerte, Universitaire Pers, Leuven 2001; overige literatuur wordt tijdens de cursus bekendgem aakt. Toetsing: Mondeling of schriftelijk tentam en Datum tentam en: Nader m et de docent af te spreken


Literatuur:

Inleiding Oude Testament: Tora II.2.1. 2 Minor I-II Dr. A. Jaakke De inleidingscursus Oude Testam ent wil cursisten vertrouwd m aken m et Bijbelse geschriften en Bijbelteksten. Daarbij gaat het enerzijds om bekendheid m et geschriften die in een geheel andere tijd en cultuur zijn ontstaan als anderzijds om gevoeligheid voor de blijvende actualiteit van de bijbelse boodschap. De inleidingscursus vorm t zo de basis om in de vervolgcursus te kom en tot eigen verwoording van het kerugm a van Bijbelse teksten. In de cursus Tora wordt behandeld hoe deze boeken van Mozes het hart zijn van het Oude Testam ent. Verplicht: W .J.C. W EREN & J. FOKKELMAN (ed.), De Bijbel literair. Opbouw en gedachtegang van de bijbelse geschriften en hun onderlinge relaties, Meinem a, Zoeterm eer 2003. Verder dient de student over tenm inste twee bijbelvertalingen te beschikken. Aanbevolen: R. PIRSON, Belichting van het bijbelboek Genesis, KBS / VBS, 2005. W . VOGELS, Belichting van het bijbelboek Exodus, KBS / VBS 2001. P.J. VAN MIDDEN, In de woestijn (Am sterdam se Cahiers,

27 nr. 20), Maastricht 2002. K. Spronk (ed.), Deuteronomium (Am sterdam se Cahiers, nr. 23), Am sterdam 2007. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking laatste opdracht: 21 februari 2009 Inlevering alle opdrachten uiterlijk: 16 mei 2009


Literatuur:

Inleiding Oude Testament: Profeten II.2.2. 2 Minor I-II Dr. A. Jaakke De cursus Profeten wil inzicht geven in de eigen aard en het eigen karakter van Oudtestam entische profetische teksten. Daarbij kom t zowel de oorspronkelijke context als de blijvende zeggingskracht aan de orde. (zie ook Inleiding Oude Testam ent: Tora). Verplicht: W .J.C. W EREN & J. FOKKELMAN (ed.), De Bijbel literair. Opbouw en gedachtegang van de bijbelse geschriften en hun onderlinge relaties, Meinem a, Zoeterm eer 2003. Verder dient de student over tenm inste twee bijbelvertalingen te beschikken. Aanbevolen: K. BOUHUIS & K.A. DEURLOO, Dichter bij de profeten, Ten Have, Baarn 1968. E. EYNIKEL & A. VAN W IERINGEN (ed.), Toen zond de Heer een profeet naar Israël. Het voor-exilisch profetisme van het Oude Testament, Gooi & Sticht, Baarn 1996. E. EYNIKEL & A. VAN W IERINGEN (ed.), Toen zond de Heer een profeet naar Israël. Het na-exilisch profetisme van het Oude Testament, II, Gooi & Sticht, Baarn 1996. E. EYNIKEL e.a., Internationaal Commentaar op de Bijbel, 2 delen, Kok, Kam pen 2001. R.R. HUTTON, Fortress Introduction to the Prophets, Fortress Press, Minneapolis 2004. R.G. KRATZ, Die Propheten Israëls (Beck'sche Reihe W issen 2326), München 2003. P. VAN MIDDEN e.a., Jona (Am sterdam se Cahiers nr. 22), Maastricht 2005.

28 Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking laatste opdracht: Inlevering alle opdrachten uiterlijk:


4 juli 2009 1 november 2009

Inleiding Nieuw e Testament: Johannes II.3.2. 2 Minor I-II Dr. R. Gouw In deze cursus gaat de aandacht besteed uit naar het eigen karakter van het vierde evangelie en hoe dit tot uitdrukking kom t in zaken als opbouw en stijl. Zo ontstaat zicht op de johanneïsche theologie. Literatuur: Syllabus Aanbevolen: R. BROW N, An Introduction to the New Testament, The Anchor Bible Reference Library, Doubleday, New York 1997. R.F. COLLINS, Things Have Been W ritten. Studies on the Fourth Gospel, Louvain Theological & Pastoral Monographs, 2, Peeters, Leuven s.a. M. DE JONGE, Johannes. een praktische bijbelverklaring tekst en toelichting, Kok, Kam pen 1996. M. MENKEN, Johannes, “Schrift” 101 (1985). H. RIDDERBOS, Het evangelie naar Johannes. Proeve van een theologische exegese, 2 dln. Kok, Kam pen 1987; 1992. S. VAN TILBORG, Johannes, Belichting van het bijbelboek, KBS, Boxtel 1988. Toetsing: Aan het einde van elke collegedag wordt een opdracht m eegegeven die aan het begin van de volgende collegedag dient te worden ingeleverd. Verstrekking laatste opdracht: 16 m ei 2009 Inlevering alle opdrachten: 23 mei 2009

29 Vak: Code: Credits: Variant: Jaar: Docent: Beschrijving:

Bijbelse exegese Nieuwe Testament II.5.1. 2 EC Major III-V Dr. R. Gouw In deze cursus zullen een aantal bekende Nieuwtestam entische pericopen nader worden bekeken. Daarbij gaat het allereerst om een juiste benadering van de tekst. Door m iddel van close reading bezien we welke (literaire) m iddelen de bijbelse schrijver aanwendt om zijn theologische visie naar voren te brengen. Het gaat erom bijbelteksten zo te lezen, dat we recht doen aan de bedoelingen van de bijbelse schrijver en de zeggingskracht van zijn tekst op het spoor kom en. Literatuur: W ordt tijdens de cursus opgegeven. Toetsing: Opdrachten die tijdens de cursus worden gegeven Verstrekking opdracht: 29 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 4 april 2009


Fundamentele theologie I III.1.I. 3 EC Minor I-II Drs. P. Berga Sorballa De fundam entele theologie houdt zich bezig m et vraagstukken die de grondslagen van de theologische wetenschap betreffen. Deze grondslagen om vatten zowel de theologie over de aard en de wijze waarop God zich openbaart, d.w.z. het wezen van Gods openbaring, als de m ethode welke de theologische wetenschap gebruikt om de haar eigen vraagstellingen te beantwoorden. Met anderen woorden: in de fundam entele theologie wordt m ethodisch nagedacht over de wijze waarop wij, als gelovigen in een sterk geseculariseerde sam enleving verantwoording kunnen afleggen van 'de hoop die in ons leeft' (1 Petrus 3, 14). In de cursus Fundam entele theologie I wordt - in de vorm van hoorcolleges - voornam elijk aandacht besteed aan de geschiedenis van het vak, aan het them a "bronnen van openbaring" en aan grondlijnen van en voor

30 een theologische m ethode. Hoe, waar en wanneer heeft de goddelijke openbaring plaatsgevonden? De Fundam entele Theologie (m inor) behandelt de volgende them atische vragen: Hoe heeft de kerk die goddelijke Openbaring aan latere generaties doorgegeven en welke zijn de m ogelijkheden en voorwaarden van het m enselijke subject om de goddelijke Openbaring te ontvangen? Door welke tekens en getuigenissen is deze goddelijke Openbaring geloofwaardig te m aken en uit te dragen in deze tijd? De m inor cursus legt zich vooral erop toe een uitleg te geven van de dogm atische constitutie Dei Verbum . Literatuur: Syllabus Aanbevolen: A. VAN DEN BEUKEL, Met andere ogen, over wetenschap en het zoeken naar zin, Baarn 1994. J. W ICKS, Introduction to Theological Method (vertaling in Italiaans en in Spaans), Piem m e, Casale Monferrato 1994. JOHANNES PAULUS II, Fides et Ratio (1999). A. DULLES, Models of Revelation, Orbis Books, Maryknoll 1983. L. ORSY, The Church, learning and teaching, Dom inican Publications, Dublin 1987. R. FISICHELLA, Introduction to Fundamental Theology, Piem m e, Casale Monferrato 1996. K. FERGUSON, De dobbelstenen van God. Gelovige wetenschap of wetenschappelijk geloof?, 's Gravenhage 1997. F. SULLIVAN, Creative Fidelity, W eighing and Interpreting Documents of the Magisterium, Gill & Macm illan, Dublin 1996. Constituties en Decreten van de 2de Vaticaans Oecumenisch Concilie, Hoofdstuk VIII, Dei Verbum . Stichting Ark, Leusden 1986. Katechismus van de Katholieke Kerk, Utrecht 1995. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 4 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


Fundamentele theologie II III.1.II. 2 EC Major I-II Drs. P. Berga Sorballa De cursus Fundamentele theologie II geeft, vooral in de vorm van werkcolleges, een verdieping van hetgeen sum m ier is behandeld bij Fundamentele theologie I. De them a's die in deze cursus verder worden uitgediept, zijn o.a. geloof en rationaliteit; theologie en filosofie; theologie en cultuur; theologie en de overige wetenschappen. Literatuur: Syllabus Aanbevolen: JOHANNES PAULUS II, Fides et Ratio, Utrecht 1999. A. DULLES, Models of Revelation, Orbis Books, Maryknoll 1983. J. W ICKS, Introduction to Theological Method (vertaling in Italiaans en in Spaans) Piem m e, Casale Monferrato 1994. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 1 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


Literatuur:

Triniteitsleer I III.2.I. 3 EC Minor III-V Dr. A. van den Hout Ook in een tijdperk van secularisatie laat de vraag naar God de m ens niet los. Ze wordt in deze cursus opnieuw gesteld, vertrekkend vanuit het getuigenis van de H. Schrift, de belangrijkste m om enten van de Traditie en het kerkelijk geloof. Het geheim van de Ene en Drie-ene God is geen terneerdrukkend m ysterie, m aar plaatst ons voor de volheid van het inter-persoonlijk goddelijk leven. Het biedt uitzicht op de openheid van God naar de wereld, alsm ede de innerlijke religieuze betrokkenheid van de m ens. Verplicht: Syllabus: Triniteitsleer (m inor) Aanbevolen:

32 J. RATZINGER / BENEDICTUS XVI, De kern van ons geloof, Lannoo, Arnhem 2006 (oorspr. editie in het Duits: Einführung in das Christentum, Kösel Verlag, München 1968, herdruk 2002). F. COURTH, Der Gott der dreifaltigen Liebe ( = AMATECA, Lehrbücher zur katholischen Theologie, Band VI), Bonifatius Verlag, Paderborn 1993. L. SCHEFFCZYK, Der Gott der Offenbaring. Gotteslehre (= L. SCHEFFCZYK / A. ZIEGENAUS, Katholische Dogmatik, Zweiter Band), MM Verlag, Aachen 1996. H. TERCIC, Mee-bewegen m et God. Essay over de Drieene God, Uitgeverij Altiora, Averbode 2000. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 4 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


Triniteitsleer II III.2.II. 2 EC Major IIII-V Dr. Habil. M. Stickelbroeck Deel I: Hoe wordt de godsvraag in m ythe en m etafysiek gesteld? Bepaling van het goddelijk m ysterie van de wereld waarin de m ens leeft. Deel II: De belijdenis van de Triniteit in de Kerk (dogm ageschiedenis en theologie) 1. Van het kerygm a tot het dogm a a) Historische ontwikkelingen in het algem een b) Legitim iteit van deze ontwikkeling: W erd het geloof helleniserend vervreem d? c) Verschillende aspecten en stappen van de ontwikkeling, b.v. het "subordinatianism e" bij de vaders, het apostolische geloofsbelijdenis d) System atische reflectie op de conciliaire triniteitsleer: Éen God, drie personen - hoe gaat dat sam en? 2. De bijdrage van de speculatieve triniteitstheologie: geloof (triniteitsm ysterie) en rede; wat zijn de "processiones" in God?; wat zijn "relationes"; het trinitair persoonbegrip Deel III: De godsvraag van de nieuwe tijd en het belang van het triniteitsgeloof.

33

Literatuur:

1. W at is de achtergrond van het m oderne atheïsm e? 2. W at betekent "a-theïsm e"? 3. Het christelijk geloof in de triniteit als antwoord op de godsvraag van de nieuwe tijd. Deel 4: De betekenis van het "Filioque" Deel 5: Trinitaire zelfopenbaring als grondslag van de heilsgeschiedenis BEIERW ALTES, W ., Identität und Differenz, Frankfurt 1980. -, Platonismus im Christentum, Frankfurt 1998. -, Plotin. Über Ewigkeit und Zeit (Enneade III 7), Frankfurt 3

1981. -, Proklus. Grundzüge seiner Metaphysik, Frankfurt 21979. BÖHM, T., Die Christologie des Arius. Dogmengeschichtliche Überlegungen unter besonderer Berücksichtigung der Hellenisierungsfrage (Stud. zur Theol. u. Gesch., Bd. 7), St. Ottilien 1991. BREUNING, W ., Die trinitarische Christologie der frühen Konzilien: Plädoyer für ihre Verwurzelung im Christusereignis selbst, in: Gottes ewiger Sohn. Die Präexistenz Christi, hrsg. von R. Laufen, Paderborn 1997, 179-198. COURTH, F., Der Gott der dreifaltigen Liebe, Paderborn 1993. -, Die Geschichte Jesu für uns. Zum neuen Jesus-Buch von E. Schillebeeckx, in: TThZ 87 (1978) 116-135. -, Trinität in der Schrift und Patristik (HDG Bd. 2, 1a), Freiburg/Basel/W ien 1988. ELDERS, L., Die Metaphysik des Thom as von Aquin in historischer Perspektive, 2 Bde., Salzburg 1985-87. G LÄßER, A., Religionskritik, Glaubensbegründung und interreligiöser Dialog. Vom deutschen Idealismus zu Nietzsche und zur Postmoderne (ESt.NF. 42), Regensburg 2000. G RILLMEIER, A., Jesus der Christus im Glauben der Kirche, Bd. 1: Von der Apostolischen Zeit bis zum Konzil von Chalcedon (451), Freiburg / Basel / W ien 31990. -, Jesus der Christus im Glauben der Kirche, Bd. 2/1: Das Konzil von Chalcedon (451) - Rezeption und W iderspruch (451-518), Freiburg / Basel / W ien 1986. -, Mit ihm und in ihm. Christologische Forschungen und Perspektiven, Freiburg / Basel / W ien 21978. HABERMANN, J., Präexistenzchristologische Aussagen im

34 Johannesevangelium. Annotationes zu einer angeblich 'verwegenen Synthese', in: R. Laufen (ed.), Gottes ewiger Sohn. Die Präexistenz Christi, Paderborn 1997, 115-142. -, Präexistenzaussagen im Neuen Testament, Frankfurt 1990. HENGEL, M., Die Schriftausleung des 4. Evangeliums auf dem Hintergrund der urchristlichen Exegese, in: JBTh 4 (1989) 249-288. -, Der Sohn Gottes, Tübingen 1975. HÖDL, L., Die philosophische Gotteslehre des Thomas von Aquin OP in der Diskussion der Schulen um die W ende des 13. zum 14. Jahrhundert, in: RFN, Fasc. I-II 1978, 113-135. IVANKA, E. v., Plato Christianus. Übernahme und Umgestaltung des Platonismus durch die Väter, Einsiedeln 1964. KASPER, W ., Das W ahrheitsverständnis der Theologie, in: E. Coreth (ed.), W ahrheit in Einheit und Vielheit, Düsseldorf 1987, 170-193. -, Der Gott Jesu Christi, Mainz 21983. KLUXEN, W ., "Analogie", in: HW Ph, Bd. 1, 214-227. LAUFEN, R. (ed.), Gottes ewiger Sohn. Die Präexistenz Christi, Paderborn / München / W ien / Zürich 1997. MÜLLER, G. L., Katholische Dogmatik, Freiburg / Basel / W ien 1995. OTT, L., Grundriss der Dogmatik, Köln 112005. PANNENBERG, W ., Systematische Theologie, 2 Bde., Göttingen 1991. SCHEFFCZYK, L., Der Gott der Offenbarung. Gotteslehre (KD 2), hrsg. von L. Scheffczyk/A. Ziegenaus, Aachen 1996. SCHMIDBAUR, H.-C., Personarum Trinitatis. Die trinitarische Gotteslehre des heiligen Thomas von Aquin (MThSt II 52) St. Ottilien 1995. SCHNIERTSHAUER, M., Consummatio Caritatis. Eine Untersuchung zu Richard von St. Victors De Trinitate, Mainz 1996. SCHOLTISSEK, K., Der Sohn Gottes für das Reich Gottes. Zur Verbindung von Christologie und Eschatologie bei Markus, in: Th. Söding (ed.), Der lebendige Gott. Studien zur Theologie des Neuen Testaments (FS für W . Thüsing), Münster 1996, 63-90. -, Die Vollmacht Jesu. Traditions- und redaktionsgeschicht-

35 liche Analysen zu einem Leitmotiv markinischer Christologie (NTA, N.F., 25), Münster 1992. -, "Er ist nicht ein Gott der Toten, sondern der Lebenden" (Mk 12,27). G rundzüge der markinischen Theologie, in: Th. Söding (ed.), Der lebendige Gott. Studien zur Theologie des Neuen Testaments (FS für W . Thüsing), Münster 1996, 71-100. -, In ihm Sein und Bleiben. Die Sprache der Immanenz in den johanneischen Schriften (Herders Biblische Studien 21), Freiburg / Basel / W ien 2000. -, Ursprünge und Prozesse der Jesusüberlieferung. W egmarken der neueren Forschungsgeschichte, in: K. Backhaus / F.G. Untergaßm air (ed.) Schrift und Tradition (FS für J. Ernst), 1996, 175-198. SCHOTTROFF, L., Der Glaubende und die feindliche W elt. Beobachtungen zum gnostischen Dualismus und seine Bedeutung für Paulus und Johannes, Neukirchen 1970. SCHÜRMANN, H., Jesus Gestalt und Geheimnis, hrsg. von K. Scholtissek, Paderborn 1994. - , Versuch eines form geschichtlichen Zugangs zum Leben Jesu (Die vorösterlichen Anfänge der Logientradition II), in: idem ., Jesus Gestalt und Geheimnis, 380-397. -, Zur Kompositionsgeschichte der Redequelle. Beobachtungen an der lukanischen Q-Vorlage, in: idem , Jesus Gestalt und Geheimnis, 398-419. SCHULZ, M., Sein und Trinität. Systematische Erwägungen zur Religionsphilosophie G.W .F. Hegels im ontologiegeschichtlichen Rückblick auf J. Duns Scotus und I. Kant und die Hegel-Rezeption in der Seinsauslegung und Trinitätstheologie bei W . Pannenberg, E. Jüngel, K. Rahner und H.U. v. Balthasar (MThSt II/53), St. Ottilien 1997. SOKOLOW SKI, R., The God of Faith and Reason. Foundations of Christian Theology, Notre Dam e / London 1982. SPAEM ANN, R., Funktionale Religionsbegründung und Religion, in: Philosophische Essays, Stuttgart 1994, 208231. STICKELBROECK, M., Christologie im Horizont der Seinsfrage (MThSt II 59) St. Ottilien 2002, 640-681. STUDER, B., Der Personbegriff in der frühen kirchenamtlichen Trinitätslehre, in: ThPh 57 (1982) 161-177. -, Gott und unsere Erlösung im Glauben der Alten Kirche, Düsseldorf 1985.

36 Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: Inlevering opdracht uiterlijk:


Literatuur:

19 septem ber 2008 22 november 2008

M ariologie III.6. 1 EC Minor III-V Mgr. dr. J. Hendriks De kerkelijke leer over Maria, de m oeder van de Verlosser, heeft zich ontwikkeld op basis van de gegevens van de heilige Schrift, zoals we die m et nam e in de evangelies van Lucas en Johannes aantreffen. De oudste kerkelijke schrijvers hebben deze gegevens reeds in een bepaald licht gesteld, waardoor verduidelijkt wordt hoe de jonge kerk de Traditie en m et nam e de heilige Schrift heeft verstaan. Nadat dit alles is besproken, wordt de ontwikkeling van de Mariale dogm a's nagegaan. Tenslotte wordt aandacht besteed aan Maria in de liturgie en aan Maria-verschijningen en de erkenning daarvan. Verplicht: W ordt tijdens de colleges aangegeven. Aanbevolen: JOHANNES PAULUS II, Encycliek Redemptoris Mater, 25 m aart 1987, in: AAS 79(1987), pp. 361-433. AAVV, Mariology. A guide for priests, deacons, seminarians and consecrated persons, Goleta CA, 2007. M. MIRAVALLE, Maria, Medeverlosseres, middelares, voorspreekster, m et een voorwoord van kard. L. Ciappi, Berlicum , 1994. G. L. MÜLLER, Maria, die Frau im Heilsplan Gottes, Mariologische Studien XV, Regensburg, 2002. L. KARD. SCHEFFCZYK, Maria, Mutter und Gefährtin Christi, Augsburg, 2003. H. M. SCHILLEBEECKX, Maria, moeder van de verlossing. Religieuze grondlijnen van het Maria-mysterie, Haarlem , 1955. A. ZIEGENAUS, Maria in der Heilsgeschichte, Mariologie, in: L. KARD. SCHEFFCZYK, A. ZIEGENAUS (ed.), Katholische Dogmatik, deel 5, Aachen, 1998.

37 Toetsing: Verstrekking opdracht: Inlevering opdracht uiterlijk:


Literatuur:

10 januari 2009 14 maart 2009

Kerkelijke documenten (a) III.8a. 0,5 EC Minor I Mgr. dr. J. Hendriks De studenten krijgen inzicht in de verschillende ‘soorten’ kerkelijke docum enten, hun benam ing en betekenis. Zij leren deze teksten lezen en interpreteren en krijgen een idee van de inhoudelijke sam enhang van de uitingen van het leergezag. Om schrijving van de leerstof: In deze cursus krijgen de studenten een inleiding tot het tweede Vaticaans concilie en een overzicht en bespreking van de grote them atische lijnen van de docum enten van dit concilie aan de hand van de teksten. W e staan m et nam e stil bij Lumen gentium, Nostra Aetate, Dignitatis Humanae, Gaudium et spes en - voor zover de tijd het toelaat - bij Sacrosanctum concilium, Dei verbum en Unitatis redintegratio. Verplicht: Een uitgave van de concilie-docum enten, bijv.: Constituties en decreten van het tweede Vaticaans concilie , Katholiek Archief, Am ersfoort 1967 of herdruk. Als hulpm iddel bij het lezen van de concilie-docum enten wordt gebruikt: J. HENDRIKS, Vaticanum II en verder..., Colom ba, tweede druk, Oegstgeest 2006. Aanbevolen: G. ALBERIGO (ed.), Geschichte des zweiten vatikanischen Konzils (1962-1965), 5 delen, Mainz, Leuven, 1997vv.; ook in veel andere talen verschenen. F. GIL HELLIN, Constitutio dogmatica De Ecclesia Lumen Gentium. Concilii Vaticani II synopsis, Rom a 1997. G. PHILIPS, Dogmatische constitutie over de Kerk "Lumen gentium". Geschiedenis, tekst, commentaar, 2 delen, Antwerpen 1967-1968. F. MORRISEY, M. THÉRIAULT, Papal and curial pronouncements: their canonical significance in the light of the Co-

38 de of canon law, Faculty of canon law; St. Paul University, Ottawa 1995. Toetsing: Bij de beoordeling wordt de participatie tijdens de colleges betrokken. Er wordt een eindopdracht gevraagd die ongeveer vier bladzijden zal beslaan. Verstrekking opdracht: 4 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


Literatuur:

Kerkelijke documenten (b) III.8b. 0,5 EC Minor II Mgr. dr. J. Hendriks De studenten krijgen inzicht in de verschillende ‘soorten’ kerkelijke docum enten, hun benam ing en betekenis. Zij leren deze teksten lezen en interpreteren en krijgen een idee van de inhoudelijke sam enhang van de uitingen van het leergezag. In dit gedeelte van de cursus wordt een overzicht gegeven van de voornaam ste post-conciliaire kerkelijke docum enten. Verplicht: Een uitgave van de concilie-docum enten, bijv.: Constituties en decreten van het tweede Vaticaans concilie , Katholiek Archief, Am ersfoort, 1967 of herdruk. Als hulpm iddel bij het lezen van de concilie-docum enten wordt gebruikt: J. HENDRIKS, Vaticanum II en verder..., Colom ba, tweede druk, Oegstgeest, 2006, m .n. pp. 193-227. Aanbevolen: G. ALBERIGO (ed.), Geschichte des zweiten vatikanischen Konzils (1962-1965), 5 delen, Mainz, Leuven 1997vv.; ook in veel andere talen verschenen. F. GIL HELLIN, Constitutio dogmatica De Ecclesia Lumen Gentium. Concilii Vaticani II synopsis, Rom a 1997. G. PHILIPS, Dogmatische constitutie over de Kerk "Lumen gentium". Geschiedenis, tekst, commentaar, 2 delen, Antwerpen 1967-1968. F. MORRISEY, M. THÉRIAULT, Papal and curial pronouncements: their canonical significance in the light of the Code of canon law, Faculty of canon law; St. Paul University,

39 Ottawa 1995. Bij de beoordeling wordt de participatie tijdens de colleges betrokken. Een schriftelijk werkstuk wordt gevraagd van in totaal ongeveer vier bladzijden als antwoord op enkele vragen over de besproken / gelezen docum enten. Verstrekking opdracht: 10 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 21 februari 2009 Toetsing:


Literatuur:

Toetsing:

Fundamentele moraal I IV.1.I. 2 EC Minor I-II Dr. H. van der Meer sj Aan de orde kom en: 1. Algem ene inleiding. W aar haalt de katholieke m oraaltheologie haar inhoud vandaan? Hoe spreekt Vaticanum II over het gebruik van de resultaten der wetenschappen in de m oraaltheologie? W at beduiden de "tekenen des tijds" voor de m oraal? Bestaat er een specifieke katholieke, c.q. christelijke, m oraaltheologie? 2. Enkele algem ene begrippen. Aan de orde kom en: (a) De zgn. "bronnen" van de m oraliteit (het object van de handeling, de subjectieve bedoeling, de om standigheden), instrinsiek goede handelingen, intrinsiek kwade handelingen en indifferente handelingen; situatie-m oraal en teleologische m oraal. (b) Handelingen m et "dubbel gevolg". (c) Het tolereren van kwaad dat anderen doen. (d) Medewerking verlenen aan het kwaad dat anderen doen. (e) Het geweten. (f) De zonde. Verplicht: Syllabus In de Syllabus nader aangeduide num m ers uit G audium et Spes Catechism us van de Katholieke Kerk: 1749-1761; 17761802; 1846-1876. Aanbevolen: JOHANNES PAULUS II, Encycliek aan alle bisschoppen van de katholieke kerk over enkele fundamentele kwesties van de kerkelijke moraalleer Veritatis splendor, 6-VIII-1993. Schriftelijke beantwoording van vragen. Men kan dit thuis

40 doen, m et gebruik van alle m ateriaal dat m en ter beschikking heeft. Er wordt op vertrouwd dat m en het wel geheel alleen doet, zonder enige ruggespraak m et anderen. Verstrekking opdracht: 21 februari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 4 april 2009


Fundamentele moraal II IV.1.II. 2 EC Major I-II Dr. H. van der Meer sj In deze uren wordt de encycliek van Paus Johannes Paulus II “Veritatis splendor“, “over enkele fundam entele kwesties van de kerkelijke m oraalleer” van 6 augustus 1993, cursorisch gelezen, en besproken. Literatuur: Verplicht: JOHANNES PAULUS II, Encycliek aan alle bisschoppen van de katholieke kerk over enkele fundamentele kwesties van de kerkelijke moraalleer Veritatis splendor, 6-VIII-1993. Aanbevolen: H.W .M RIKHOF, & F.J.H. VOSMAN, De schittering van de waarheid. Theologische reflecties bij de encycliek Veritatis splendor, Uitgeverij Meinem a, Zoeterm eer 1994. Toetsing: schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 19 septem ber 2008 Inlevering opdracht uiterlijk: 22 november 2008


Seksuele m oraal en theologie van het lichaam I IV.4.I. 2 EC Minor I-II Drs. S. van Aken, m evrouw drs. L. van Aken-de Graaf Hoewel seksuele m oraal in eerste instantie gericht lijkt op één van de m enselijke gedragingen, zal tijdens de lessen duidelijk worden dat de m oraal voor een groot stuk gebaseerd is op basisbeginselen van het geloof en christelijke antropologie. Om gekeerd zal ook aandacht worden besteed aan seksualiteit als eigenheid die het Christendom

41 kan doen begrijpen. De Theologie van het Lichaam kan beschouwd wor-den als een benadering van de m ens vanuit m et een adequate antropologie. Deze com pleet ver-nieuwende kijk op de m ens wordt veelal gezien als m ogelijke nieuwe revolutie binnen de theologie. Door de Theologie van het Lichaam , die door Johannes Paulus II ontwikkeld is, kunnen veel kerkelijke opinies t.a.v. seksualiteits-issues begrepen worden. Deze opinies (te denken valt aan anticonceptie, seks voor het huwelijk, m asturbatie, kuisheid etc.) kom en dan ook doorheen de cursus aan de orde. De m inor behandelt het eerste deel van de Theologie van het Lichaam ("De oorsprong") en vorm t daar-m ee een goede basis voor de m ajor, waarin eveneens het tweede deel ("De verlossing van het hart") aan de orde zal kom en.) Literatuur: Verplicht: JO HN PAUL II, Man and W oman He Created Them, a theology of the body, Pauline Books & Media, Boston 2006, pag. 131-223. Daarnaast zal de cursus ondersteund worden door een collegedictaat. Aanbevolen: JOHANNES PAULUS II, ‘Uom o e Donna lo creò’. Catechesi sull'amore umano, Città Nuova Editrice, Rom a 2001. C. W EST, Theology of the Body explained, A com m entary on John Paul II's "Gospel of the Body", Pauline Books & Media, Boston 2003. C. W EST, Good News about Sex and Marriage, Answers to Your Honest Questions about Catholic Teaching, St. Anthony Messenger Press, Ohio 2004. A. SCOLA, The nuptial Mystery, W m . B. Eerdm ans, Publishing Co., Michigan 2005. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 10 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 14 maart 2009


Seksuele moraal en theologie van het lichaam II IV.4.II. 2 EC Major I-II Drs. S. van Aken, m evrouw drs. L. van Aken-de Graaf Met Seksuele m oraal en Theologie van het lichaam I als basis, wordt in deze cursus dieper ingegaan op m orele vragen rondom seksualiteit. Begrippen als 'de huwelijkse betekenis van het lichaam ', 'de oorspronkelijke naaktheid', en 'de oorspronkelijke gem eenschap' worden in het licht geplaatst van onze huidige cultuur en onze m enselijke ervaringen. De basisbeginselen worden daarm ee bron van innerlijke verwezenlijking, en daardoor uitgangspunten voor de pastorale praktijk. Kernm ateriaal voor de cursus wordt gevorm d door de tweede cyclus van de Theologie van het Lichaam : "de verlossing van het hart".) Literatuur: Verplicht: JOHN PAUL II, Man and W oman He Created Them, a theology of the body, Pauline Books & Media, Boston 2006, pag. 131-223. Daarnaast zal de cursus ondersteund worden door een collegedictaat. Aanbevolen: A. SCOLA, The nuptial Mystery, W m . B. Eerdm ans, Publishing Co., Michigan 2005. H.U. VON BALTHASAR, Christlicher Stand, Johannes Verlag, Einsiedeln 1977. M. RHONHEIMER, Sexualität und verantwortung, IMABE, W ien 1995. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 30 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 25 april 2009

Vak: Code: Credits: Variant: Jaar: Docent:

Bio-ethiek I IV.5.I. 2 EC Minor III-V Drs. S. van Aken

43 Beschrijving:

In de cursus is gekozen om voornam elijk in te gaan op ethische vraagstukken die handelen over het begin van het leven. Om adequaat antwoord te kunnen geven op dergelijke ethische vraagstukken is het van belang enige basale kennis van (cel)biologische processen m achtig te zijn. Daartoe start de cursus m et een introductie op de celbiologie en de genetica. Vervolgens wordt ingegaan op de m enswaardigheid, en de vraag waaraan de m ens die waardigheid ontleent. De seksuele m oraal wordt kort behandeld om vervolgens in het licht van de seksuele m oraal en de m enswaardigheid, vruchtbaarheidsonderwerpen aan de orde te stellen, zoals artificiele insem inaties en anticonceptiva. Nieuwe ontwikkelingen zoals Het humaan Genoom Project en Klonering kom en kort ter sprake. De cursus wordt afgesloten m et enkele capita selecta uit de praktijk. Literatuur: Verplicht: Collegedictaat, sheets. Toetsing: Schriftelijk tentam en Datum tentam en: 13 juni 2009


Bio-ethiek II IV.5.II. 1 EC Major III-V Drs. S. van Aken De cursus diept de in het vak Bio-ethiek I geboden stof uit, onderm eer aan de hand van enkele casussen. Literatuur: W ordt tijdens de colleges aangegeven. Toetsing: Verslag Verstrekking opdracht: 20 juni 2009 Inlevering uiterlijk 1 november 2009


Theologie van de spiritualiteit I IV.6.I 1 Minor I-II Mr. dr. C. van der Ploeg, prof. dr. P. van Geest, drs. E. van Teijlingen, dr. ir. E. van Heyst sss,,

44 Beschrijving:

Literatuur: Toetsing:


Beschrijving:

Literatuur: Toetsing:


Literatuur:

Enkele them a’s uit de theologie van de spiritualiteit zullen besproken worden door deskundigen: De dagelijkse zelfheiliging (a), Augustinus (b), de bedevaart (c) en de Eucharistische spiritualiteit (d) Literatuur wordt tijdens de colleges aangegeven. Schriftelijke opdrachten

Theologie van de spiritualiteit II IV.6.II. 1 Major I-II Mgr. dr. J. Hendriks, drs. E. van Teijlingen, drs. Th. van Adrichem ofm , drs. M. Lindeijer sj, drs. J. Sm ith, A. Kortekaas osb In deze cursus worden onder m eer vier grote scholen uit de katholieke spiritualiteitstraditie ingeleid: de franciscaanse (a), ignatiaanse (b), de benedictijnse (c) en de karm elitaanse (d). Literatuur wordt tijdens de colleges aangegeven. Schriftelijke opdrachten

Liturgie: Paastriduum (a) V.2a. 1 EC Minor III-V Lic. drs. J. de Kort In de liturgische plechtigheden van W itte Donderdag tot en m et Pasen, het hoogtepunt van het kerkelijk jaar, worden de centrale christelijke m ysteries herdacht en gevierd. In deze cursus zullen de liturgische elem enten van deze plechtigheden worden verklaard en aan de hand hiervan de geloofsgeheim en waarop zij betrekking hebben worden ontsloten. Verplichte literatuur Syllabus Aanbevolen literatuur CONGREGATIE VOOR DE GODDELIJKE EREDIENST, Rondzendbrief over de voorbereiding en viering van het

45 Paasfeest, in: NATIONALE R AAD VOOR LITURGIE, Liturgische documentatie. Bijlage bij het directorium voor de Nederlandse kerkprovincie, Zeist 2002. E. DEKKERS, Het Pasen van de Heer. Toelichting bij de grote liturgische diensten van de goede week, tweede herziene uitgave; Brugge 1988. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdrachten: 22 novem ber 2008 Inlevering opdrachten uiterlijk: 31 januari 2009


Liturgie: Huwelijksliturgie (b) V.2b. 1 EC Minor III-V Lic. drs. J. de Kort In deze cursus worden de liturgie van het huwelijk en hierm ee sam enhangende theologische en pastorale aspecten toegelicht. Uitgaande van de huwelijksgebruiken in bijbel en rom einse oudheid wordt de huidige liturgie van het huwelijk geschetst in diens historische ontwikkeling en eigen betekenis. De huidige liturgische vorm geving van het huwelijk in de katholieke Kerk en de geboden keuzem ogelijkheden, ook in het huwelijkslectonarium , worden bestudeerd. Literatuur: Verplicht: Syllabus Aanbevolen: NATIONALE RAAD VOOR LITURGIE (ed.), Liturgie van de sacramenten en andere kerkelijke vieringen. 7. Het huwelijk, Zeist 1996. NATIONALE RAAD VOOR LITURGIE (ed.), Lectionarium voor de huwelijksliturgie, Zeist 1996 Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 4 juli 2009 Inlevering opdrachten uiterlijk: 1 november 2009


Canoniek recht VI.2. 2 EC Major III-V Mgr. dr. J. Hendriks In deze cursus wordt een aantal geselecteerde them a's uit het canoniek recht behandeld, die niet aan de orde kom en in de m inor-cursus die m eer op de pastorale praktijk is afgestem d: Geschiedenis en theologie van het canoniek recht; de uitoefening van bestuursm acht in de Kerk; het volk van God: verenigingsrecht; de benoem ing van een bisschop; de parochie in het canoniek recht; ketterij, schism a, apostasie; katholiek onderwijs; im prim atur; toelating tot de com m unie; het sacram ent van de biecht; ontwikkeling van het huwelijksrecht; kerkelijk strafrecht: excom m unicatie, interdict en suspensie. Literatuur: C. VAN DE W IEL, Geschiedenis van het kerkelijk recht, Leuven, 1986; ook in verschillende andere talen verschenen. R.G.W . HUYSMANS, Algemene norm en van het wetboek van canoniek recht (Novum com m entarium Lovaniense, Leuven 1993. J. HENDRIKS, Kerkelijk recht, handboek voor de pastorale praktijk met de bijzondere bepalingen voor Nederland, Oegstgeest 1998. J. HENDRIKS, Volk van God. Structuur en inrichting van de rooms-katholieke kerk volgens het W etboek van canoniek recht (cc. 204-746), Oegstgeest 2006. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 3 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


M iddeleeuw se Kerkgeschiedenis VII.2. 2 EC Major III-V Drs. B. Hartm ann In deze cursus worden them a’s uit de geschiedenis van de Kerk in de M iddeleeuwen uitgediept, onderm eer aan de

47 hand van bronteksten. Verplichte literatuur: N. VAN DEN AKKER & P. NISSEN, W egen en dwarswegen. Tweeduizend jaar christendom in hoofdlijnen, Boom , Am sterdam 1999 of hogere druk. Standaardwerken K. BIHLMEYER & H. TÜCHLE, Kirchengeschichte, 18 e druk, Paderborn 1982. A. FRANZEN, Kerkgeschiedenis in kort bestek, Helm ond 1968. H. JEDIN ed., Handbuch der Kirchengeschichte, 3 e druk, Freiburg im Breisgau 1985. J. LAUX, Church history. A complete history of the Catholic Church to the present day, Illinois 1989. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 29 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 16 mei 2009 Literatuur:


Literatuur:

Toetsing:

Nieuw e en hedendaagse Kerkgeschiedenis VII.3. 2 EC Major III-V Drs. B. Hartm ann In deze cursus worden them a’s uit de geschiedenis van de Kerk in de nieuwe en nieuwste tijd uitgediept, onderm eer aan de hand van bronteksten. Verplichte literatuur: N. VAN DEN AKKER & P. NISSEN, W egen en dwarswegen. Tweeduizend jaar christendom in hoofdlijnen, Boom , Am sterdam 1999 of hogere druk. Standaardwerken K. BIHLMEYER & H. TÜCHLE, Kirchengeschichte, 18 e druk, Paderborn 1982. A. FRANZEN, Kerkgeschiedenis in kort bestek, Helm ond 1968. H. JEDIN ed., Handbuch der Kirchengeschichte, 3 e druk, Freiburg im Breisgau 1985. J. LAUX, Church history. A complete history of the Catholic Church to the present day, Illinois 1989. Schriftelijke opdracht

48 Verstrekking opdracht: Inlevering opdracht uiterlijk:

3 juli 2009 1 november 2009


Psychologie voor de geloofsgem eenschap VIII.2. 2 EC Major III-V Dr. M.W .J. Lindt W elke psychologische kennis kan steun bieden in de kerkelijke praktijk? Psychologische inzichten passeren de revu in het licht van het geloof. W e gaan in op de verhouding van psychologie en theologie zodat we ook de werkelijkheid van vandaag beter kunnen doorgronden. W e werken m et praktische voorbeelden om de bijdrage van psychologische inzichten voor de kerkelijke praktijk op het spoor te kom en. Literatuur: Verplichte literatuur: Syllabus Aanbevolen literatuur: W .J. OUW ENEEL, Hart en ziel, een christelijke kijk op de psychologie, Buijten en Schipperheyn, Am sterdam 1984. F. W ATTS, R. NYE & S. SAVAGE, Psychology for the christian ministry, Routledge / Londen / New York 2002. Zie verder de inhoudsopgave van de reader. Beredeneerde aanbevelingen worden tijdens de colleges gegeven. Toetsing: Mondeling tentam en en korte schriftelijke opdrachten (notities) naar aanleiding van het college. Datum tentam en: Afspreken m et docent.


Godsdienstsociologie VIII.3. 2 EC Major I-II Dr. E. Sengers In dit college leert u op een sociologische m anier te kijken naar veranderingen in kerk en religie en Nederland en leert u dit te plaatsen in het kader van veranderingen in de sa-

49 m enleving in het algem een. Them a's die aan de orde kom en zijn: 1. wat is sociologie en wat is de verhouding kerk en sam enleving? 2. godsdienstige organisatievorm ing 3. m odernisering van de sam enleving. Literatuur: Syllabus G. DEKKER & H.C. STOFFELS, Godsdienst en samenleving. Een introductie in de godsdienstsociologie, Kok, Kam pen, vijfde druk of hoger. Toetsing: Take-hom e tentam en waarbij aan de hand van de literatuur en de collegestof op een sociologische m anier gereageerd m oet worden op drie stellingen. Deze drie stellingen zijn ontleend aan de drie hierboven beschreven them a's. In uw reactie m oet u laten zien dat u de stof heeft bestudeert, beheerst en er zelfstandig en kritisch m ee om kunt gaan. Voor de beantwoording van elke stelling m ag m axim aal één A4 gebruikt worden (in 12pts lettertype m et norm ale bladspiegel). Verstrekking opdracht: 3 juli 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 1 november 2009


Literatuur:

Diaconie IX.2. 2 EC Minor III-V Dr. E. Sengers ‘Diaconie’ is het woord waarm ee in de Kerk de dienst aan de naaste en aan de sam enleving wordt aangegeven. In deze cursus zullen theorie en praktijk van de diaconie nader bestudeerd worden. In de eerste bijeenkom st wordt gewerkt aan begripsvorm ing door te kijken naar bijbel en theologie. In de tweede bijeenkom st wordt de ontwikkeling van diaconie geplaatst in historisch perspectief, en wordt kennisgem aakt m et de structuur van de diaconie in het bisdom Haarlem . In de derde bijeenkom st wordt gekeken naar concrete situaties van arm oede en ongerechtigheid, m et nam e in Nederland, de rol van de overheid en de inzet van katholieke, christelijke/religieuze instanties en voor deze noden. Syllabus of handboek: H. CRIJNS e.a. (ed.), Barmhartigheid en gerechtigheid. H andboek diaconiewetenschap, Uit-

50 geverij Kok, Kam pen 2004. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 14 m aart 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 25 april 2009


Literatuur:

Toetsing:

Catechetiek X.2. 3 EC Minor III-V Drs. J.F. van der Meij De catechetiek behandelt de uitgangspunten en kernm erken van de leerprocessen die deel uitm aken van geloofscom m unicatie en religieuze vorm ing. Het eerste lesblok gaat in op de begrippen, de geschiedenis en de huidige crisis in de catechese. En het plaatst de godsdienstpedagogiek haar fundam enteel theologische context. Het tweede lesblok verkent de relatie tussen theologische en pedagogische m odellen. Het derde lesblok behandelt diverse theorieën over leren en verbindt deze m et de psychologische en religieuze ontwikkeling. Tegen deze achtergrond wordt in het vierde lesblok de didactische weg bekeken: enkele m ethoden en technieken. Tevens wordt ingezoom d op diverse leeftijdsgroepen. Het vijfde lesblok beziet de parochie, het gezin en de school als plekken van geloofscom m unicatie. En denkt na over de rol van de godsdienstpedagoog in het catechetisch proces. Verplichte literatuur J. VAN DER VLOET, Meegaan om te zien. Godsdienstpedagogie op nieuwe wegen, Kam pen 2002. Aanbevolen literatuur B. ROEBBEN, Godsdienstpedagogiek van de hoop. Grondlijnen voor religieuze vorming, Acco, Leuven 2007. J. VAN DER VLOET, Parochiecatechese, opnieuw uitgevonden. Een denken doe-boek voor de parochiecatechese, Halewijn, Antwerpen 2004. Algemeen Directorium voor de Catechese, 1997, Kerkelijke Docum entatie 1998, no. 7. Compendium van de Catechismus van de Katholieke Kerk, Kam pen, Gooi & Sticht, 2008. Het boek van J. van der Vloet, Meegaan, dient als tenta-

51 m enstof. De toetsing gebeurt via schriftelijke deelopdrachten na elk lesblok. Het antwoord bij opdracht 1 m oet ingeleverd zijn vóór het begin van lesblok 2 en zo voort. Verstrekking laatste opdracht: 25 april 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 13 juni 2009


Verkondiging van het W oord X.4.2. 2 EC Minor III-V F. Geels In deze cursus wordt een inleiding gegeven in de hom iletiek en worden praktische vaardigheden ontwikkeld om een hom ilie of overweging te houden in Eucharistievieringen (voor de diaken) en gebedsdiensten bij bijzondere gelegenheden, m .n. huwelijken en uitvaarten. Literatuur: Literatuur wordt tijdens de colleges aangegeven. Toetsing: Schriftelijke opdracht Verstrekking opdracht: 10 januari 2009 Inlevering opdracht uiterlijk: 21 februari 2009

Extracurriculair

Vak: Code: Data Credits: Docent: Beschrijving:

De belevingswereld van jongeren E.1. 27 - 29 m aart 2009 2 EC Lic. Thom as Krem er csj en anderen Als jongerenwerker ben je geroepen om jongeren aan te spreken, om Jezus’ boodschap zo aan te bieden dat deze bij hen ingang kan vinden. Je zult aansluiting m oeten vinden bij hun belevingswereld. W at is die belevingswereld van jongeren van vandaag eigenlijk? In deze cursus ontdek je m ogelijkheden om sam en m et jongeren op weg te gaan. Neem een duik in hun cultuur, krijg m eer zicht op hun belevingswereld en begrijp hoe je kunt m eewerken aan de evangelisatie onder jongeren.

52

Literatuur:

Toetsing:

- Leer jongerenculturen en verschillende generaties begrijpen - Leer m et jongeren op weg te gaan - Begrijp het belang van participatie van de jongeren zelf - Krijg zicht op de invloed van m oderne m edia - Ken de verschillende strom ingen in het jeugdwerk J. BOSCHMA & I. GROEN, Generatie Einstein: slimmer, sneller en socialer. Communiceren met jongeren van de 21e eeuw, Pearson Education, Am sterdam 2007. J. VAN HOOF-BORST, Zij zijn de Kerk van vandaag. Als je visie voor kerkelijk tienerwerk nodig hebt, Colom ba, Oegstgeest 2003. Schriftelijke opdracht

13. Stagebeschrijvingen Stage: Code: Beschrijving:

Doelstellingen stages diakenopleiding X.D.

Doel van de stages is de kandidaat te laten groeien in de houding en vaardigheden die nodig zijn om vruchtbaar te kunnen werken op de drie terreinen van dienstbetoon (diaconia) waarop hij zich voorbereidt: dat van de diaconie (diaconia caritatis), de liturgie (diaconia liturgiae) en verkondiging (diaconia verbi). Het accent zal daarbij op de diaconie liggen. Om zich een pastorale houding eigen te kunnen m aken en zich te oefenen in (pastorale) com m unicatie, zal tevens aandacht worden besteed aan pastorale gespreksvoering. 1. Diaconie (diaconia caritatis) Bij de stages wordt telkens gelet op m ogelijkheden de diaconale dim ensie nader te leren kennen en de zorg voor de diaconie in te oefenen. Een deel van de stagetijd zal in hoofdzaak gericht zijn op het werkveld van de diaconie. W anneer de stageplaats een parochie is, treedt, indien m ogelijk, de stagiair in contact m et de Parochiële Caritas Instelling en neem t hij deel aan een M.O.V.-groep. 2. Liturgie (diaconia liturgiae) W anneer de stageplaats een parochie is, kan de stagiair deelnem en aan bijvoorbeeld een liturgische werkgroep of een avondwakegroep. Bij voor-

53 keur zal hij betrokken worden bij de voorbereiding op de sacram enten, m et nam e doopsel en huwelijk. In de loop van de stage kan hij tijdens de liturgie functioneren als lector en/of acoliet. D e liturgische oefening wordt verzorgd door een docent van de opleiding. 3. Verkondiging (diaconia verbi) G edurende de stages oefent de stagiair zich om het woord te voeren. Tijdens de liturgie is dit m ogelijk door het houden van openingswoordjes en overwegingen in een gebedsdienst of avondwake. Het is aan te bevelen dat de stagiair zich in het begin van de stage tijdens de liturgie aan de parochie voorstelt, waarbij hij ook aandacht besteedt aan zijn roeping. Als lector kan hij zich bij de schriftlezing en de voorbeden in het voorlezen oefenen. Naar gelang de aanleg en kwaliteiten van de stagiair kan hij ook aandacht geven aan catechese, zowel aan kinderen als aan volwassenen. Ook kan hij enkele stukjes schrijven voor het parochieblad. 4. Pastorale gespreksvoering Tijdens de stages oefent de stagiair de pastorale gespreksvoering door - in overleg m et de stagebegeleider/supervisor en de werkbegeleider - huisbezoeken af te leggen. Te denken valt aan (ernstig) zieken, nabestaanden van overledenen, nieuw aangekom enen in een parochie, ouders van dopelingen, gezinnen m et een vorm eling en huwelijkskandidaten. Tenslotte kan m en denken aan groepen die de pastor ter plaatse nauwelijks bereikt, zoals bijvoorbeeld jongeren en randkerkelijken. Voor de organisatie van de stages, zie 8. Pastorale vorming, pag. 17. Stage: Code: Beschrijving:

Doelstellingen stages catechistenopleiding X.C.

Het algem ene doel van de stages is de cursisten in de gelegenheid stellen zich de houding en vaardigheden eigen te m aken die nodig zijn voor een vruchtbare invulling van hun functie als catechist. De cursisten kunnen voor de toekom stige uitoefening van hun taak kiezen voor een m eer catechetisch of een m eer pastoraal accent. Deze accentzetting werkt door in de feitelijke invulling van de stages. De volgende werkvelden, die elkaar kunnen overlappen, worden onderscheiden: 1. Pastoraat Tijdens de stages oefenen de stagiairs zich in pastorale vaardigheden, m et nam e pastorale gespreksvoering, door, in overleg m et de stagebegelei-

54 der/supervisor en de werkbegeleider, huisbezoeken af te leggen. Te denken valt aan zieken, nabestaanden van overledenen, nieuw aangekom enen in een parochie, ouders van dopelingen, gezinnen m et een vorm eling en huwelijkskandidaten. Tenslotte kan m en denken aan groepen die de pastor ter plaatse som s nauwelijks bereikt, zoals jongeren en randkerkelijken. 2. Catechese en verkondiging De stagiairs oefenen zich in schriftelijke en verbale vaardigheden, (geloofs)com m unicatie m et en (geloofs)overdracht aan personen en groepen, bijvoorbeeld in catecheselessen in of buiten de school, kindernevendiensten, geloofscursussen, gespreksgroepen, bijdragen aan het parochieblad, voorlezen en overwegingen in de liturgie, enz. 3. Diaconie De stagiairs m aken kennis m et het diaconale werkveld en oefenen een diaconale gevoeligheid in voor m inderbedeelden, kansarm en en noodlijdenden, bijvoorbeeld in een M.O.V.-, rouwverwerkings-, of ziekenbezoekgroep. 4. Liturgie De stagiairs oefenen zich in het voorbereiden van en bijdragen aan (sacram entele) liturgische vieringen. Bij de voorbereiding wordt onder m eer gedacht aan de doop-, com m unie-, vorm sel- en huwelijksvoorbereiding. Verder kunnen de stagiairs in liturgische vieringen bijvoorbeeld voorlezen, buiten de Eucharistieviering een overweging houden, de voorbeden m aken en verrichten en de heilige com m unie uitreiken. Voor de organisatie van de stages, zie 8. Pastorale vorming, pag. 17.

55 14. Studieprogram m a ROOSTER 2008 / 2009 Jaar I

Jaar II

zaterdag 30 augustus 2008 1 2

Jaar III

Jaar IV

collegedag major & minor

IV.6.Ia. Theologie van de spiritualiteit I: de dagelijkse zelfheiliging (a) (C. van der Ploeg)

III.2.I. Triniteitsleer I (A. van den Hout)

II.2.1. Inleiding Oude Testament: Tora (A. Jaakke)

III.6. Mariologie (J. Hendriks)

0.1a. Inleiding studie theologie (a) (B. Hartmann)

X.4.2. Verkondiging van het Woord (F. Geels)

3 4 5 6 7

III.8b. Kerkelijke documenten (b) (J. Hendriks)

woensdag 17 september 2008 1

IV.1.II. Fundamentele moraal II (H. van der Meer)

collegedag major III.2.II. Triniteitsleer II (M. Stickelbroeck)

2 3 4 VII.2. Middeleeuwse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

5 6

IV.6.II. Theologie van de spiritualiteit II (J. Hendriks)

7 donderdag 18 september 2008 1



2 3 4

IV.6.II. Theologie van de spiritualiteit II (E. van Teijlingen) II.5.1. Bijbelse exegese Nieuwe Testament (R. Gouw)

5 6


7 vrijdag 19 september 2008 1



2 3 4

IV.6.II. Theologie van de spiritualiteit II (E. van Teijlingen) II.5.1. Bijbelse exegese Nieuwe Testament (R. Gouw)

5 6 7


Jaar V

56 Jaar I

Jaar II

zaterdag 20 september 2008 1

Jaar III

Jaar IV


IV.1.I. Fundamentele moraal I (H. van der Meer)

V.2a. Liturgie: Paastriduum (a) (H. de Kort)





2 3 4 5 6 7


zondag 21 september 2008

bezinningsdag (G. Wilkens)

zaterdag 11 oktober 2008


1


IV.5.I. Bio-ethiek I (S. van Aken)

IV.4.I. Seksuele moraal en theologie van het lichaam I (S. & L. van Aken)


2 3 4 5


6 7 zondag 12 oktober 2008

bezinningsdag (J. Smith)

zondag 19 oktober 2008



collegedag major

1 2

IV.6.IIa. Theologie van de spiritualiteit (a): Franciscaanse spiritualiteit (Th. van Adrichem)

VI.2. Canoniek recht (J. Hendriks)

I.1. Geschiedenis van de filosofie (J. Verburgt)

VII.2. Middeleeuwse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

3 4 5 6 7 zaterdag 1 november 2008 1






2 3 4 5 6


7 zaterdag 8 november 2008


Jaar V

57 Jaar I

Jaar II

Jaar III

zaterdag 15 november 2008

diakenwijding

zaterdag 22 november 2008


1 2

Jaar IV

IV.6.Ib. Theologie van de spiritualiteit I: de heilige Augustinus (b) (P. van Geest)

V.2a. Liturgie: Paastriduum (a) (H. de Kort)



III.1.I. Fundamentele theologie I (P. Berga Sorballa)


3 4 5 6 7 zaterdag 29 november 2008 1 2

collegedag major

IV.6.IIb. Theologie van de spiritualiteit (b): Ignatiaanse spiritualiteit (M. Lindeijer)


3 4

I.1. Geschiedenis van de filosofie (J. Verburgt) VIII.2. Psychologie voor de geloofsgemeenschap (M. Lindt)

5 6 7 zaterdag 13 december 2008 1


IV.6.Ic. Theologie van de spiritualiteit I (c) (E. van Heyst)






2 3 4 5 6 7 zondag 14 december 2008


zaterdag 10 januari 2009


1



2



3 4 5


6

III.6. Mariologie (J. Hendriks) X.4.2. Verkondiging van het Woord (F. Geels)

7 zaterdag 17 januari 2009


Jaar V

58 Jaar I

Jaar II

woensdag 28 januari 2009 1

Jaar III

Jaar IV

collegedag major

III.1.II. Fundamentele theologie II (P. Berga Sorballa)

II.5.1. Bijbelse exegese Nieuwe Testament (R. Gouw)

2 3 4 5

IV.4.II. Seksuele moraal en theologie van het lichaam II (S. & L. van Aken)

VIII.2. Psychologie voor de geloofsgemeenschap (M. Lindt)

6 7 donderdag 29 januari 2009 1

collegedag major


II.5.1. Bijbelse exegese Nieuwe Testament (R. Gouw)

2 3 4 5



6 7 vrijdag 30 januari 2009 1

collegedag major


VII.3. Nieuwe en hedendaagse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

2 3 4 5



6 7 zaterdag 31 januari 2009 1 2


IV.6.Id. Theologie van de spiritualiteit I: de bedevaart (d) (E. van Teijlingen)

IX.2. Diaconie (E. Sengers)

3 4

II.2.1. Inleiding Oude Testament: Tora (A. Jaakke) X.2. Catechetiek (J. van der Meij)

5 6 7

III.8a. Kerkelijke documenten (a) (J. Hendriks)

0.1b. Inleiding studie theologie (b) (B. Hartmann)

Jaar V

59 Jaar I

Jaar II

zaterdag 21 februari 2009 1

Jaar III

Jaar IV




2 3 4

II.2.1. Inleiding Oude Testament: Tora (A. Jaakke) X.2. Catechetiek (J. van der Meij)

5 6


7 zaterdag 14 maart 2009 1 2


II.3.2. Inleiding Nieuwe Testament: Johannes (R. Gouw)


3 4 5 6

II.2.2. Inleiding Oude Testament: Profeten (A. Jaakke)

X.2. Catechetiek (J. van der Meij)


7 zondag 15 maart 2009


zaterdag 21 maart 2009

collegedag major

1 2

IV.6.IIc. Theologie van de spiritualiteit (c): Karmelitaanse spiritualiteit (J. Smith)

IV.5.II. Bio-ethiek II (S. van Aken)

3 4

I.1. Geschiedenis van de filosofie (J. Verburgt) VIII.2. Psychologie voor de geloofsgemeenschap (M. Lindt)

5 6 7 zaterdag 4 april 2009 1 2






3 4 5 6


7 vrijdag 10 april 2009

bezinningsdag (V. McMahon)

Jaar V

60 Jaar I

Jaar II

zaterdag 25 april 2009 1 2

Jaar III

Jaar IV



V.2b. Liturgie: Huwelijksliturgie (b) (H. de Kort)



3 4 5 6


7 zaterdag 16 mei 2009 1 2






3 4 5 6


7 zondag 17 mei 2009


zaterdag 13 juni 2009


1





2 3 4 5 6 7



zaterdag 20 juni 2009 1 2

collegedag major

IV.6.IId. Theologie van de spiritualiteit (d): Benedictijnse spiritualiteit (A. Kortekaas)

IV.5.II. Bio-ethiek II (S. van Aken)

3 4


5

VIII.2. Psychologie voor de geloofsgemeenschap (M. Lindt)

6 7 zondag 21 juni 2009


Jaar V

61 Jaar I

Jaar II

woensdag 1 juli 2009 1

Jaar III

Jaar IV

collegedag major

VIII.3. Godsdienstsociologie (E. Sengers)

VII.3. Nieuwe en hedendaagse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

2 3 VI.2. Canoniek recht (J. Hendriks)

4 5

III.1.II. Fundamentele theologie II (P. Berga Sorballa) VIII.2. Psychologie voor de geloofsgemeenschap (M. Lindt)

6 7 donderdag 2 juli 2009 1

collegedag major



2 3 VII.3. Nieuwe en hedendaagse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

4 5


6 7 vrijdag 3 juli 2009 1

collegedag major



2 3 VII.3. Nieuwe en hedendaagse Kerkgeschiedenis (B. Hartmann)

4 5


6 7 zaterdag 4 juli 2009






5 6

Evaluatie

7


1 2 3 4


Evaluatie

7-11 augustus 2009

retraite (G. Wilkens)

12-16 augustus 2009

retraite (G. Wilkens)

17-21 augustus 2009

retraite (J. Smith)

Jaar V

62 15. Programma collegedagen en bezinningsdagen Programma collegedagen: 9.00 - 10.15 uur 10.15 - 10.30 uur 10.30 - 11.15 uur 11.15 - 11.20 uur 11.20 - 12.05 uur 12.05 - 12.10 uur 12.10 - 12.55 uur 12.55 - 13.00 uur 13.00 - 14.10 uur 14.10 - 14.55 uur 14.55 - 15.00 uur 15.00 - 15.45 uur 15.45 - 16.25 uur 16.25 - 17.10 uur 17.10 - 17.15 uur 17.15 - 18.00 uur 18.00 uur

lauden en Eucharistieviering koffie / thee 1e college-uur pauze 2e college-uur pauze 3e college-uur pauze middageten en pauze 4e college-uur pauze 5e college-uur vespers en koffie / thee 6e college-uur pauze 7e college-uur einde

Programma bezinningsdagen: Alle bezinningsdagen beginnen om 9.00 uur en eindigen om 18.00 uur. Hierop is uitgezonderd de bezinningsdag die op Goede Vrijdag valt. Deze begint om 8.45 uur en eindigt om ca. 21.30 uur. Om het ingetogen karakter van deze dagen te bewaken is het niet mogelijk later te beginnen of eerder op te houden - ook niet om een goede reden. Het programma kan per bezinningsdag verschillen. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij alle programmaonderdelen volgen, tenzij iets als mogelijkheid wordt aangegeven.

63 III. VOLLEDIG STUDIEPROGRAMMA Jaar I en II (basiscursus theologie) samen afwisselend programma A en B Programma A minor 0.1a. Methodologie II.2.3. Inleiding Oude Testament: Geschriften II.3.1. Inleiding Nieuwe Testament: Synoptici II.3.3. Inleiding Nieuwe Testament: Paulus III.3.I. Christologie I III.8a. Kerkelijke documenten (a) V.1. Liturgie: inleiding VII. Algemene inleiding Kerkgeschiedenis XI.1. Werkstuk major I.2. Antropologie I.4. Niet-christelijke religies III.3.II. Christologie II III.8.II. Kerkelijke documenten II V.2. Liturgie: getijdengebed Programma B minor 0.1b. Methodologie II.2.1. Inleiding Oude Testament: Tora II.2.2. Inleiding Oude Testament: Profeten II.3.2. Inleiding Nieuwe Testament: Johannes III.1.I. Fundamentele theologie I III.8b. Kerkelijke documenten (b) IV.1.I. Fundamentele moraal I IV.4.I. Seksuele moraal en theologie van het lichaam I IV.6.I. Theologie van de spiritualiteit I XI.2. Werkstuk major I.1. Geschiedenis van de filosofie III.1.II. Fundamentele theologie II

0,5 EC 2 EC 2 EC 2 EC 3 EC 0,5 EC 2 EC 3 EC 2 EC 3 EC 3 EC 3 EC 2 EC 2 EC

0,5 EC 2 EC 2 EC 2 EC 3 EC 0,5 EC 2 EC 2 EC 1 EC 2 EC 3 EC 2 EC

64 IV.1.II. Fundamentele moraal II IV.4.II. Seksuele moraal II IV.6.II. Theologie van de spiritualiteit II VIII.3. Godsdienstsociologie

2 EC 2 EC 2 EC 2 EC

Jaar III, IV en V samen afwisselend programma C, D of E Programma C minor III.5.I. Ecclesiologie en oecumene I III.7.1.I Sacramententheologie I VI.1. Canoniek recht IV.3. Sociale leer van de Kerk X.3. Didactiek X.4.1. Pastorale gespreksvoering XI.3. Werkstuk major II.4.2. Bijbelse exegese Oude Testament II.7. Bijbelse theologie Nieuwe Testament III.5.II. Ecclesiologie en oecumene II III.7.1.II. Sacramententheologie II IV.2. Moraal van de deugden Programma D minor III.2.I. Triniteitsleer I III.6. Mariologie IV.5.I. Bio-ethiek I V.3. Liturgie IX. Keuzevak X.2. Catechetiek X.4.2. Pastorale gespreksvoering XI.4. Werkstuk major II.5. Bijbelse exegese Nieuwe Testament III.2.II. Triniteitsleer II IV.5.II. Bio-ethiek II VI.2. Canoniek recht

3 EC 2 EC 2 EC 3 EC 3 EC 2 EC 2 EC 2 EC 3 EC 2 EC 3 EC 3 EC


65 VII.3. Middeleeuwse kerkgeschiedenis VII.4. Kerkgeschiedenis nieuwe en hedendaagse tijd VIII.2. Psychologie Programma E minor II.5. Bijbelse exegese Nieuwe Testament III.4.I. Scheppingsleer, theol. antrop. en eschatologie I III.7.2. Sacramententheologie VIII.1. Pedagogie X.5. De verkondiging van het Woord X.1. Pastoraaltheologie XI.5. Werkstuk major I.3.1. Metafysica I.3.2. Natuurlijke godsleer II.4. Bijbelse exegese Oude Testament III.4.II. Scheppingsleer, theol. antrop. en eschatologie II IX. Keuzevak

2 EC 2 EC 2 EC


Jaar VI (alleen major) - eventueel in afzonderlijke cursussen programma F Programma F major II.4. Bijbelse exegese Oude Testament II.5. Bijbelse exegese Nieuwe Testament II.6. Bijbelse theologie Oude Testament II.8. Judaica III.7. Sacramententheologie VI.3. Canoniek recht VII.2. Patrologie en oude Kerkgeschiedenis X.4.3. Pastorale gespreksvoering X.6. Catechese IX. Keuzevakken XII. Examen

1 EC 2 EC 3 EC 3 EC 2 EC 2 EC 3 EC 2 EC 4 EC 6 EC 4 EC

66 IV. ADRESSEN Drs. S.F.J. van Aken en mevrouw drs. E.M .G. van Aken-de Graaf Paradijsvogel 26, 1704 W R Heerhugowaard, Drs. Th.A.F.M . van Adrichem ofm Jodenbreestraat 164, 1011 NS Am sterdam , Drs. P. Berga Sorballa, pr. Voorhaven 126, 1135 BV Edam , M evrouw G. Buirma-Rieu Gorinchem sestraat 4, 4231 BH Meerkerk, F.J. Bunschoten BTheol, pr. Dorpsstraat 570, 1566 BZ Assendelft, M gr. drs. J.G.M . van Burgsteden sss, hulpbisschop van Haarlem N.Z. Voorburgwal 373, 1012 RM Am sterdam , F.P.H.M . Geels, pr. Kruisweg 63, 2011 LB Haarlem , Prof. dr. P.J.J. van Geest Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht, Dr. R.G.M . Gouw , pr., Hoflaan 121, 3062 JE Rotterdam , Drs. B.G. Hartmann Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, M gr. dr. J.W .M . Hendriks, pr. Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, Dr. ir. E.J.L.J. van Heyst sss, pr. Nieuwezijds Voorburgwal 373, 1012 RM Am sterdam , Dr. A.J.T. van den Hout, pr. Bekslaan 9, 2114 CB Vogelenzang, Lic. drs. J. de Kort, pr. Dorpsstraat 7, 4641 HV Ossendrecht,

67 A. Kortekaas osb, pr. Abdijlaan 26, 1935 BH Egm ond-Binnen, Lic. Th. Kremer csj, pr. Oude Molstraat 37, 2513 BA Den Haag, Drs. M . Lindeijer sj W estplantsoen 73, 2613 GK Delft, Dr. M .W .J. Lindt Rubensstraat 57-II, 1077 MK Am sterdam , Dr. H. van der M eer sj, pr. Paredisstraat 10, 6041 JW Roerm ond, Drs. J.F. van der M eij Bernina 4, 1186 EG Am stelveen, M r. dr. C.G.E. van der Ploeg, pr. Jan Luykenstraat 52, 1071 CS Am sterdam , M gr. dr. J.M . Punt, bisschop van Haarlem Nieuwe Gracht 80, 2011 NJ Haarlem , Drs. J.M . Smith, pr. Herensingel 3, 2316 JS Leiden, Dr. E. Sengers Kruisweg 63, Postbus 1053, 2001 BB Haarlem , P.M . Steur, diaken Buiskoolstraat 17, 1741 EJ Schagen, Dr. Habil. M . Stickelbroeck, pr. W iener Straße 38, A3100 St. Pölten (Oostenrijk), Drs. E.J. van Teijlingen, pr. Dorpsstraat 516, 1723 HG Noord-Scharwoude, Dr. J.H.P. Verburgt Iepenweg 18-E, 1091 JM Am sterdam , J.R.W .M . Versteeg, diaken Forelstraat 325, 2037 KX Haarlem , Drs. J. Vijgen Zilkerduinweg 375, 2114 AM Vogelenzang, Dr. G.Th.A. W ilkens sj, pr. Heyendallaan 82, 6464 EP Kerkrade,

68 V. KALENDER zaterdag 30 augustus 2008

collegedag m ajor & m inor

woensdag 17 septem ber 2008

collegedag m ajor

donderdag 18 septem ber 2008

collegedag m ajor

vrijdag 19 septem ber 2008

collegedag m ajor

zaterdag 20 septem ber 2008


zondag 21 septem ber 2008

bezinningsdag (G. W ilkens)




bezinningsdag (J. Sm ith)




collegedag m ajor

zaterdag 1 novem ber 2008





diakenwijding




collegedag m ajor

zaterdag 13 decem ber 2008


zondag 14 decem ber 2008






woensdag 28 januari 2009

collegedag m ajor

donderdag 29 januari 2009

collegedag m ajor

vrijdag 30 januari 2009

collegedag m ajor



zaterdag 21 februari 2009


zaterdag 14 m aart 2009


zondag 15 m aart 2009


zaterdag 21 m aart 2009

collegedag m ajor

69 zaterdag 4 april 2009


vrijdag 10 april 2009

bezinningsdag (V. McMahon)

zaterdag 25 april 2009


zaterdag 16 m ei 2009


zondag 17 m ei 2009





collegedag m ajor

zondag 21 juni 2009


woensdag 1 juli 2009

collegedag m ajor

donderdag 2 juli 2009

collegedag m ajor

vrijdag 3 juli 2009

collegedag m ajor

zaterdag 4 juli 2009


7-11 augustus 2009

retraite (G. W ilkens)

12-16 augustus 2009

retraite (G. W ilkens)

17-21 augustus 2009

retraite (J. Sm ith)

Theologisch Instituut Sint-Bonifatius

Recommend Documents