Thema Natuur en Landschap. Thema Wonen en Openbare ruimte. Thema Verkeer en Vervoer

Samenvatting

Het Dorpsontwikkelingsplan (in het vervolg van de tekst DOP genoemd) is ontwikkeld en geschreven door de speciaal hiervoor samengestelde Dorpswerkgroep, 15 enthousiaste vrijwilligers, bewoners van het dorp Oosterhout, met begeleiding van 2 procescoördinatoren van de Vereniging Kleine Kernen (VKK) en 1 vertegenwoordiger van de Gemeente. Het DOP is opgesteld op verzoek van de Vereniging Dorpsraad Oosterhout en de Gemeente Overbetuwe. Laatstgenoemde verzorgde de financiering van het plan. Het gaat in op de huidige en de gewenste situatie in Oosterhout. Ook gaat het in op de gevoelde knelpunten op dit moment en de oplossingsrichting. De oplossingsrichting is uitgedrukt in doelen, actiepunten en speerpunten. De speerpunten moeten dan gelezen worden als belangrijkste actiepunten. Hierna volgt een overzicht van de actiepunten.

1

Werkwijze Uitgangspunten voor de inhoud van het plan zijn de op de startbijeenkomst op 10 februari 2009 aangegeven knelpunten, wensen en visies van de inwoners van Oosterhout geweest. Op deze avond zijn ook de prioriteiten bij de thema’s aangegeven, waarmee de werkgroepleden in themagroepen van 2 tot 4 personen aan de slag zijn gegaan. De visies en tekstvoorstellen van de themagroepen zijn vervolgens in de voltallige Dorpswerkgroep besproken. Omdat de jongeren uit het dorp nauwelijks aanwezig waren op de startbijeenkomst, is een enquête onder hen verspreid met vragen over de thema’s in het plan. De resultaten van deze enquête zijn in het DOP opgenomen. (Zie ook bijlage 1). Het conceptplan is in december 2009 door een klankbordgroep (deskundigen / belanghebbenden van diverse instanties) en in de openbare vergadering van de Vereniging Dorpsraad Oosterhout (inwoners Oosterhout) besproken. Met de gegevens van de klankbordbijeenkomst en de reacties van de inwoners is het concept aangepast en op 26 april 2010 is de eindversie aan de Dorpsraad en de Gemeente Overbetuwe aangeboden.

Thema Natuur en Landschap Actiepunten • Stimuleren inrichtingsplan en uitvoering van de groene zone (verbinding van uiterwaarden, bos van Van Boetzelaer, park Tergouw, de buffers Nijmegen-Noord en Betuws Bedrijvenpark en landschap De Danenberg), zodat er meer ruimte komt voor recreatie, educatie en ecologie. • Deelname aan het project ‘Oosterhoutse Waarden’ met als inzet: − vrije toegang van de uiterwaarden voor publiek − behoud / herstel uiterwaardenlandschap − kleinschalig agrarisch gebruik − natuurwaarde van kolken vergroten − aanleg van paden met aansluiting op landelijke en regionale netwerken − behoud en herstel van cultuurhistorische en natuurhistorische waarden − bereikbaarheid Waalstrand • Toezien op naleving afspraken zoals door platform BBP opgesteld t.a.v. implementatie BBP.

Thema Wonen en Openbare ruimte Actiepunten • Plannen voor ruimtelijke ontwikkelingen worden door de gemeente en de dorpsraad getoetst aan de in het DOP vastgestelde criteria, bijvoorbeeld kleinschaligheid, passend bij het dorpse karakter, geen hoogbouw, naar (eigen) behoefte, hierbij gebruik makend van het onderzoek van Woningstichting Valburg. • Om de integratie tussen het dorp Oosterhout en het Park Tergouw te bevorderen, worden de verkeersverbindingen verbeterd. In de klankbordbijeenkomst werd het idee geopperd om vanuit De Eulink eventueel een extra doorgang te maken naar Park Tergouw (voor fietser en voetganger). Nader moet worden onderzocht of deze wens gedragen wordt door de bewoners van het park. • Het ontwikkelen van een centrumplan om: 1. de samenwerking tussen dorpshuis De Schakel, de basisschool Sam-Sam en de RK-kerk te bevorderen. 2. dorpsevenementen te faciliteren 3. ruimte te bieden om voorzieningen op peil te houden 4. een woonzorgvoorziening te creëren in het hartje van het dorp.

Thema Verkeer en Vervoer Actiepunten • Verkeersveiligheid − De veiligheid van het Vredesplein verbeteren (inmiddels vinden hier reeds voorbereidende acties plaats). − Het laten plaatsen van een digitale snelheidsmeter op paal. − Inrichting van de Oosterhoutsestraat in overeenstemming brengen met maximumsnelheid ter plaatse en betere handhaving van de maximumsnelheid. • Bereikbaarheid − Overleg met de gemeente Overbetuwe en de gemeente Nijmegen over toekomstplannen. − Monitoren van voorgenomen aanpassingen rond de afrit 38 van de A15 en zonodig actie ondernemen om aantoonbaar positieve effecten voor de bereikbaarheid van het dorp te behalen. − Interne bereikbaarheid bij nieuwbouw- en inbreidingsplannen in de gaten houden. − In het kader van de bereikbaarheid wordt een gedegen studie van de verkeersontwikkeling in het dorp gemaakt met een beschrijving van de achterliggende factoren voor de toename van de verkeersbelasting. − Overleg tussen de gemeenten Nijmegen en Overbetuwe stimuleren met als doel om gelijktijdige afsluiting van de Waaldijk en de knip in de Griftdijk te voorkomen. • Openbaar vervoer − Gedegen onderzoek laten uitvoeren naar de behoefte aan Openbaar Vervoer. − Realiseren busverbinding van en naar Bemmel rond begin- en eindtijden scholen (verbinding Elst-Bemmel is ook zo gestart en loopt goed). − IJveren voor busverbinding met Elst (door bijvoorbeeld bus 31 door het dorp te laten lopen). • Parkeren − Overleg met gemeente Overbetuwe over ophogen van parkeernorm, meer parkeerruimte op particulier terrein, belijning Honsvoet verduidelijken.

2

3

Thema Zorg, Welzijn en Onderwijs Actiepunten • Ouderenzorg en ouderen − Uitbreiding activiteiten voor ouderen en voor mensen met een beperking − Inventarisatie en opstellen sociale kaart / verwijssysteem − Er wordt een KernPunt gerealiseerd, in De Schakel − Bestaande verenigingen worden ondersteund bij het betrekken van ouderen en mensen met een beperking. − De bezoekdienst voor zieken wordt weer gestart en uitgebreid met andere doelgroepen (bijvoorbeeld alleenstaanden). • Jeugd en speelterreinen − Het jeugd- en jongerenwerk adviseren bij beleid maken voor de langere termijn, gericht op het voortbestaan van deze activiteiten. − De initiatiefgroep CSO wegwijs maken op bestuurlijk niveau en adviseren bij het opstellen van een toekomstplan. − Op korte termijn realiseren van een speelplek in de Hoge Wei en realiseren van een ontmoetingsplek voor 12 – 18 jarigen in het dorp. Op langere termijn op basis van inventarisatie van behoeften het realiseren van voldoende speelplekken voor diverse leeftijdsgroepen verspreid over het hele dorp. • Sport- en andere verenigingen steunen − Tijdens een bijeenkomst met de verenigingen worden knelpunten en actiepunten geïnventariseerd en wordt een werkgroep gevormd die hiermee verder aan de slag gaat. • De Schakel − De Schakel wordt ondersteund bij het verbreden van het draagvlak binnen het dorp voor het dorpshuis. • Ondersteunen van de plannen tot oprichting van een Kulturhus in Oosterhout met als inzet: a. meer mogelijkheden voor onderwijs en De Schakel. b. betere faciliteiten voor de verenigingen. c. mogelijkheden creëren voor de bovengenoemde actiepunten.

Thema Kunst, Cultuur en Cultuurhistorie Actiepunten • Cultuurhistorie en natuur − Het cultuurhistorisch erfgoed wordt voorzien van informatieborden. − De legende van ‘Kwoai Alijd’ wordt verbeeld. − Deelname aan het project ‘Oosterhoutse Waarden’ en in de toekomst zo nodig ‘Dijkverlegging Oosterhout’ om cultuurhistorische waarden te behouden of te herstellen. − Ter behoud van karakteristieke gebouwen en waardevolle elementen zonder monumentenstatus wordt contact gezocht met de gemeente hoe dit te regelen. − 1x per 2 à 3 jaar wordt op de basisschool een project (culturele week) georganiseerd, om de kinderen kennis te laten maken met kunst, cultuur en de historie van het dorp en omgeving. • Kunst en cultuur − Het dorp verfraaien met kunst op een aantal bestaande locaties en bij nieuwbouwplannen. − Bij de gemeente aandringen op ontwikkeling van een regeling voor kunsttoepassingen (bijv. 1% van de bouwsom) en aandringen op opname in bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten en het programma van eisen. Ook bij ontwikkelaars kan worden aangedrongen om kunst (bijv. 1% van de bouwsom) toe te passen. − In het toekomstige Kulturhus voorzieningen aanbrengen waardoor podiumkunsten mogelijk worden en een ruimte inrichten die geschikt is voor kunstzinnige vorming. − Kerken geschikt maken voor multifunctioneel gebruik. • Culturele uitingen en evenementen − De muziekkoepel meenemen in de ontwikkeling van het dorpsplein. − Actief meedenken over / mee zoeken naar één of meerdere bouwplaatsen voor de carnavalswagens.

Thema Ondernemen en Werkgelegenheid Actiepunten • Er moet een breed onderzoek uitgevoerd worden, dat minimaal antwoord geeft op de volgende vragen: − Hoe moet het voorzieningenniveau van het dorp er uitzien, wat is daarvoor nodig en kan dat ingevuld worden met behulp van de gevestigde ondernemers? − Kan de toekomstige vraag naar 1e levensbehoeften van het eventuele Betuws Bedrijvenpark versterkend werken op het voorzieningenniveau in het dorp? − Wat zijn de meest ideale locaties voor alle categorieën van bedrijvigheid? − Wat is de wenselijkheid / haalbaarheid van een klein bedrijvengebouw en wat is dan een geschikte locatie? − Welke bedrijven kunnen elkaar versterken? − Is combinatie met Kulturhus mogelijk? • Overleg met tuinders om meer zicht te krijgen op hun wensen en ideeën. • Inventarisatie totale werkgelegenheid (gemeentelijke bedrijfsfunctionaris).

4

99 5

Inhoudsopgave Samenvatting

1

Inhoudsopgave

6

1. Inleiding

8

2. Werkwijze

8

3. Historie

9

4. Huidige situatie

10

5. Algemene visie op Oosterhout

18

6. Wonen en Openbare ruimte

20

7. Natuur en Landschap

24

8. Verkeer en Vervoer

28

9. Zorg, Welzijn en Onderwijs

32

10. Kunst, Cultuur en Cultuurhistorie

36

4.1 De lagenbenadering 4.2 De ondergrond 4.3 Netwerken 4.4 Occupatie 4.5 Sociaal maatschappelijk

Resultaten van de startbijeenkomst 6.1 Knelpunten 6.2 Gewenste situatie 6.3 Doelen 6.4 Actiepunten 6.5 Speerpunten

Resultaten van de startbijeenkomst 7.1 Knelpunten 7.2 Gewenste situatie 7.3 Doelen 7.4 Actiepunten 7.5 Speerpunten Resultaten van de startbijeenkomst 8.1 Knelpunten 8.2 Gewenste situatie 8.3 Doelen 8.4 Actiepunten 8.5 Speerpunten Resultaten van de startbijeenkomst 9.1 Knelpunten 9.2 Gewenste situatie 9.3 Doelen 9.4 Actiepunten 9.5 Speerpunten Resultaten van de startbijeenkomst 10.1 Knelpunten 10.2 Gewenste situatie 10.3 Doelen 10.4 Actiepunten 10.5 Speerpunten

6

11. Ondernemen en Werkgelegenheid

40

Afkortingen en verklarende woordenlijst

42

Bijlagen

44

Colofon

52

Resultaten van de startbijeenkomst 11.1 Knelpunten 11.2 Gewenste situatie 11.3 Doelen 11.4 Actiepunten 11.5 Speerpunten

Bijlage 1: Dop Jongerenonderzoek Bijlage 2: Visiekaart (overzicht) Bijlage 3: Overzicht kern Oosterhout Bijlage 4: Openbaar vervoer Bijlage 5: Maximale snelheden Bijlage 6: Lopende woningbouwplannen

7

Inleiding

1

Oosterhout ligt in de zuidoostelijke hoek van de gemeente Overbetuwe. Het dorp ligt aan de Waal. Aan de noordzijde wordt het dorp begrensd door de A15 en de Betuwelijn. Het centrum van Nijmegen, dat aan de overkant van de Waal ligt, is vlakbij, maar ook Arnhem is niet ver. De gemeente Overbetuwe (en daarmee ook het dorp Oosterhout) ligt in het gebied van de stadsregio Arnhem-Nijmegen (Wgr+, voorheen KAN). Ongeveer 15 jaar geleden heeft Nijmegen de stap over de Waal gezet: De Waalsprong. Met deze stap is een deel van het grondgebied van de gemeente Valburg (nu behorend bij de gemeente Overbetuwe), grenzend aan Oosterhout, afgestaan aan de gemeente Nijmegen. In dit nieuwe stadsgedeelte is onder andere de bouw van duizenden woningen gepland met bijbehorend voorzieningenniveau (basis- en voortgezet onderwijs, winkels, sportvoorzieningen, een bedrijventerrein). Anno 2009 scheidt slechts een groene buffer van plm. 120 meter de oprukkende stad van het dorp.

Werkwijze Leeswijzer

2

In het DOP dat voor u ligt wordt kort de historie van het dorp geschetst en wordt ingegaan op de huidige situatie. Dan wordt (per thema zoals die ook in de bijeenkomsten met het dorp gebruikt zijn) ingegaan op de knelpunten met betrekking tot dat thema en de gewenste situatie. Per thema worden doelen gesteld van dit DOP. Dit geeft weer wat de idealen zijn, wat de ‘stip op de horizon’ is. De doelen worden vervolgens geconcretiseerd naar actiepunten, die tijdens de looptijd van het DOP (2010-2020) ondernomen zouden moeten worden. Een deel van deze actiepunten krijgt een dusdanig hoge prioriteit dat ze tot speerpunt benoemd worden.

De enquête onder jongeren Omdat de jongeren uit het dorp nauwelijks aanwezig waren op de startbijeenkomst, is in een later stadium een enquête onder hen verspreid met vragen over de thema’s in het plan. Hieruit kwam niet naar voren dat de jongeren wezenlijk anders denken over de thema’s en de resultaten van de enquête gaven geen aanleiding teksten aanzienlijk te veranderen. Daar waar deze groep duidelijk andere ideeën had dan in de startbijeenkomst naar voren is gekomen, wordt dat aangegeven. Zie voor meer details bijlage 1.

Bespreking van het conceptplan Op 8 december 2009 is op basis van een 1e concept van het DOP een aantal onderwerpen besproken met deskundigen in een klankbordbijeenkomst. Ook in de openbare vergadering van de Vereniging Dorpsraad Oosterhout op 9 december is het conceptplan besproken. Aan inwoners van Oosterhout is nog tot 10 januari 2010 de tijd gegeven om aanvullingen en opmerkingen aan te leveren. Deze input heeft geresulteerd in enkele aanpassingen van het plan, zoals dat hier voor u ligt.

3

Historie

Rond 1900 was Oosterhout een plattelandsdorp met in hoofdzaak agrarische bedrijven. Er waren toen ongeveer 400 inwoners. In de loop der jaren is het aantal agrarische bedrijven afgenomen en het aantal woningen in het dorp uitgebreid, zowel binnen de bebouwde kom als in gebieden aan de rand van het dorp. Dit resulteerde in een bevolkingsomvang van ongeveer 1800 inwoners in 1970. Sinds de jaren ’90 van de vorige eeuw schommelt het aantal inwoners rond de 2400. In het verleden is weinig aandacht besteed aan de structuur van het dorp. De hoofdstructuur die toen is ontstaan (zie kaart), is nu ook nog duidelijk aanwezig.

De startbijeenkomst Op 10 februari 2009 is een startbijeenkomst georganiseerd waarvoor alle bewoners van Oosterhout zijn uitgenodigd. Op de startbijeenkomst konden bewoners hun knelpunten, wensen of visie opschrijven op briefjes (plakkende geelgekleurde papiertjes). De briefjes zijn gegroepeerd rond een aantal thema’s (zie beschrijvingen in hoofdstuk 7 t/m 11) en door de aanwezigen geprioriteerd met gekleurde stickers. Elke deelnemer had 3 stickers, van respectievelijk 3, 2 en 1 punt. Elk hoofdstuk rond een thema begint met een overzicht van de startbijeenkomst. Hierin zijn de onderwerpen van de briefjes ingedeeld in een aantal items. Van elk item is aangegeven hoeveel briefjes er over gingen en hoeveel punten het heeft gekregen in de startbijeenkomst. De items met de hoogste aantallen punten zijn beschreven in de paragrafen over het thema.

De dorpswandeling De leden van de dorpswerkgroep hebben met elkaar (en met de begeleiders van VKK en een vertegenwoordiger van de gemeente) een wandeling gemaakt door het dorp en elkaar gewezen op belangrijke of interessante plekken.

8

Omgeving Oosterhout rond 1900

Bron: provincie Gelderland

9

Huidige situatie

4.1 De lagenbenadering In de Toekomstvisie+ van de gemeente Overbetuwe wordt gebruik gemaakt van de lagenbenadering. De lagenbenadering is een gangbare methode bij het opstellen van ruimtelijke structuurvisies. Deze benadering kent de volgende drie lagen: • Ondergrond; dit betreft de bodem, het bodemleven, (natuurlijk) water en natuur. Maar ook archeologie en cultuurhistorie. • Netwerken; dit zijn wegen, spoorlijnen, gegraven watergangen en infrastructuur. Maar ook Openbaar Vervoer (OV) en energie-infrastructuur. • Occupatie; dit betreft de bebouwing en functies die voortkomen uit menselijk gebruik. In dit DOP gebruiken we de methode ook, zij het dat net als in de Toekomstvisie+ een vierde laag is toegevoegd: die van het sociaal maatschappelijk functioneren van gebieden. Op die manier ontstaat een integraal kader, zowel in de analyse als in de beschrijving van de opgaven. De afbeelding hiernaast visualiseert de integrale benadering met de 4 lagen.

4

4.2 De ondergrond Algemeen Het rivierengebied waarin Oosterhout ligt, kent oeverwallen, komgronden en uiterwaarden. Van oudsher vond bewoning en intensieve landbouw plaats op de oeverwallen. De komgronden werden gebruikt voor extensieve vormen van landbouw. De uiterwaarden werden (alleen in de zomer) gebruikt als weiland. De grenzen tussen deze landschapstypen waren van oudsher scherp, maar zijn in de loop van de tijd vervaagd.

Oosterhout Landschappelijk ligt Oosterhout in het ‘stroomruggenen oeverwallenlandschap’. Ook kent Oosterhout een uiterwaardengebied van ongeveer 56 ha. De uiterwaarden maken deel uit van de Natura 2000 gebieden en kennen een agrarisch gebruik. Komgronden heeft Oosterhout niet. De ondergrond is dusdanig van samenstelling dat er, bij hoog water in de Waal, in een brede strook langs de dijk kwelwater ontstaat ( een factor om rekening mee te houden bij toekomstige ontwikkelingen).

Oeverwallen

Het landschap van de oeverwallen is verdicht en kleinschalig. Oeverwallen worden van oudsher veel gebruikt in kleine oppervlakten. Het landgebruik is afwisselend in een onregelmatige blokverkaveling. Op de oeverwallen zijn verschillende landschapselementen te vinden, waaronder veel historische boerderijen. De kernen van de gemeente liggen verspreid over de oeverwallen. De oude verbindingswegen tussen de kernen lopen over de oeverwallen en de dijken. Kenmerkend voor de oeverwallen is de veelheid aan landelijke wegen, waaraan clusters van vrijstaande woningen en (voormalige) boerderijen liggen. De clusters hebben een kleinschalig karakter met een grote landelijke uitstraling. De gebouwen liggen soms op een oude ophoging om ze te vrijwaren van overstromingen. Deze gebouwen zijn vaak kenmerkend of monumentaal. De wegen leveren een belangrijke bijdrage aan de identiteit van de oeverwal. De ontstaansgeschiedenis en het vroegere gebruik van oeverwallenlandschap is nog wel herkenbaar, ondanks dat de oeverwallen in de afgelopen 60 jaar grootschaliger en opener zijn geworden. De kwaliteit van het karakteristieke landschap wordt hierdoor bedreigd.

Uiterwaarden Bron: Toekomstvisie+

De uiterwaarden hebben een open karakter. De dijken bieden uitzicht over het binnen- en buitendijkse landschap. De graslanden overstromen in de winter en worden in de zomer vooral gebruikt als weiland. Het beeld wordt vooral bepaald door weilanden en zomerkades met oude knotwilgen, (restanten van) oude stroomgeulen (strangen) en kolken die zijn achtergebleven na vroegere dijkdoorbraken. Ook de stuwwal van Nijmegen is duidelijk te zien. De uiterwaarden vormen een waardevol landschap en zijn dan ook onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (Natuur). De menselijke invloed is beperkt gebleven als gevolg van de jaarlijkse overstromingen. Bron: Toekomstvisie+

10

11

4.3 Netwerken Water Oosterhout ligt aan de Waal. Hoewel de Waal ooit een natuurlijke laaglandrivier is geweest en dus in zekere zin ook deel uitmaakt van de 2e laag (ondergrond), is de rivier nu sterk beteugeld door dijken en kribben en maakt deel uit van het waternetwerk. De Waal is een belangrijke vaarroute voor de binnenvaart, zowel nationaal als internationaal. In of in de nabijheid van het dorp (noordoever Waal) is geen havenfaciliteit.

Spoorwegen Aan de noordzijde wordt het dorp begrenst door de Betuweroute (goederenspoor). In het dorp is geen personenvervoer via het spoor mogelijk. Ook is er geen station.

Energie-infrastructuur Aan de zuidzijde van de Waal ligt een grote kolencentrale van Electrabel. Hoogspanningslijnen steken vanaf deze centrale de Waal over en lopen onder andere over Oosterhout. De gemeente Nijmegen gaat 5 windmolens plaatsen ten zuiden van de A15 en ten westen van knooppunt Ressen. De gemeente Overbetuwe heeft besloten om dit rijtje molens in westelijke richting uit te breiden en 4 windmolens te (laten) plaatsen op het toekomstige bedrijventerrein aan de noordkant van het dorp.

Wegen Oosterhout ligt direct ten zuiden van de A15, ten oosten van de A50 en ten westen van de A325. Het dorp is vanuit verschillende richtingen bereikbaar: - Stationsstraat. Meest directe verbinding van de Griftdijk (en dus vanaf afrit 38 van de A15, Elst en Lent) naar het dorp. (80 km/uur / 50 km/uur, min of meer vrijliggend fietspad) - Waaldijk (60 km-zone) - Oosterhoutsestraat (60 km-zone met fietssuggestiestroken) - Van Balverenlaan (B-weg, nauwelijks als toegangsweg gebruikt). Door de aanwezigheid en berijdbaarheid (ook voor auto’s) van de genoemde ontsluitingswegen zijn alle omliggende kernen (Slijk-Ewijk, Valburg, Lent, Nijmegen, Bemmel, Elst) direct bereikbaar. Bereikbaarheid van de huisartsenpost (inmiddels gevestigd in Nijmegen-Noord) per auto is, zolang Waaldijk en Griftdijk richting Lent toegankelijk zijn, redelijk. Alleen het deel van de Oude Groenestraat vlak bij de huisartsenpost is erg smal en onoverzichtelijk. De bus heeft een halteplaats in de directe nabijheid van de huisartsenpost. Naast de aanliggende fietspaden langs de Stationsstraat en via de weg op de dijk is er een fietsverbinding

12

met Nijmegen via het Kerkepad (langs Tergouw). Door de opbouw van het dorp zijn er verschillende doodlopende wegen aanwezig.

Ontwikkelingen wegenstructuur gemeente Nijmegen De gemeente Nijmegen heeft een ‘bewonersvriendelijke’ knip in de Griftdijk op de planning staan. Dit heeft invloed op het doorgaand verkeer vanaf de rotonde Griftdijk / Stationsstraat naar Lent. De gemeente Nijmegen kan een raadsbesluit uitvoeren om de Waaldijk in haar gemeente permanent af te sluiten. Dit betekent dat het stuk Lent-Oosterhout via de Waaldijk onmogelijk wordt voor autoverkeer. In de zomerperiode (april-september) wordt dit nu al in de weekends gedaan. Omdat de (Nijmeegse) Oude Groenestraat in dezelfde periode verboden is voor motoren, rijden motoren van en naar de Waaldijk nu via de Dorpsstraat in het dorp Oosterhout. Zie ook bijlage 3.

Openbaar vervoer Er is alleen een directe busverbinding vanuit het dorp naar Nijmegen met bus 30. Naar Elst gaat bus 31, die een halte aan de Griftdijk heeft en haltes in NijmegenNoord. De halte aan de Griftdijk is op lange loopafstand en ligt niet binnen de dorpsgrens. Bovendien is er bij deze halte geen gelegenheid om de fiets veilig en droog te parkeren. Er rijdt in het dorp geen treintaxi (noch vanaf NS-station Elst, noch vanaf NS-station Nijmegen). Verder is er geen taxibedrijf gevestigd in het dorp of een taxistandplaats ingericht. Bij de NS-stations is wel parkeergelegenheid (Nijmegen betaald, Elst en Lent gratis). Zie bijlage 4.

Parkeren

Wonen

Er is weinig openbare parkeergelegenheid; bewoners parkeren over het algemeen op eigen terrein. Verder wordt langs de straat geparkeerd. Veelal zijn geen parkeervakken aangegeven. Als er langs de straat geparkeerd wordt, wordt soms deels op het trottoir geparkeerd, wat de doorgang van mindervaliden en kinderwagens/ buggy’s bemoeilijkt. Vooral in de directe nabijheid van voorzieningen die (veel) autoverkeer aantrekken wordt er een parkeerprobleem ervaren (Leonarduskerk, Sam-Sam, De Klompjes kinderdagverblijf, naschoolse opvang, OSC).

Oosterhout is een gemoedelijk woondorp in de mooie Betuwe. In Oosterhout is de sector “betaalbare woningen” (koop <€172.000 v.o.n, huur tussen € 349 en € 535,- per maand) achtergebleven. De verhouding tussen koop- en huurwoningen ligt in Oosterhout op ca. 70-30%, Dit is hoger dan in de gemeente Overbetuwe (65-35%) en landelijk (53-47 %). Als gevolg van de wordingsgeschiedenis van Oosterhout als lintdorp op de oeverwallen, heeft het dorp geen dorpshart of centrum. In het dorp vinden we diverse karakteristieke, beeldbepalende woningen (bijvoorbeeld de woningen aan de Oosterhoutsestraat 59-73, een complex woningwetwoningen aangewezen als gemeentelijk monument).

4.4 Occupatie Bevolking In Oosterhout wonen ongeveer 2350 inwoners in 1040 huishoudens, waarvan ruim 50% mannen en bijna 50% vrouwen. Ten opzichte van de landelijke cijfers wonen in Oosterhout iets meer jonge gezinnen en veel meer jonge senioren (55-65 jaar). Er wonen echter minder jongeren (15-25 jaar) en bejaarden (65+) dan landelijk gezien.

bevolkings opbouw 20 18 16 14 12 Oosterhout omgerekend

10

landelijk omgerekend

8 aandeel (%) 6 4 2 0 0-14

15-25

25-35

35-45

45-55

55-65

65-100

le e ftijd

13

met groen en water ingericht gaan worden. Bovendien zal ten (zuid)oosten van de kern Oosterhout, grenzend aan Nijmegen-Noord een groene buffer vrijgehouden worden. Deze buffer ligt op het grondgebied van de gemeente Overbetuwe.

Verkeersveiligheid Bijna het gehele dorp is zeer recent ingericht als 30 km-zone. Voor de Dorpsstraat betekent dit onder andere dat er versmallingen zijn aangebracht op verschillende plekken en dat er een plateau aangelegd zal gaan worden op de kruising Dorpsstraat-GansstraatZandstraat. Alleen in de Oosterhoutsestraat mag, als doorgaande route, binnen de bebouwde kom 50 km/ uur gereden worden. De Waaldijk en de Oosterhoutsestraat buiten de kom zijn reeds ingericht als 60 km-zone. Op de looproutes naar de basisschool Sam-Sam zijn zebrapaden (hoek Dorpsstraat-Gansstraat-Zandstraat en hoek Dorpsstraat-Van Woerkomstraat-Pastoor Savenijelaan). Op de laatstgenoemde kruising staan rond begin en einde van de schooltijden brigadiers.

Na een stilstand van jaren is er nu weer sprake van een aantal bouwplannen in (vergevorderde) voorbereiding of uitvoering. In bijlage 6 zijn er 3 (Plan Eulink, Vens, Hoge Hof) met bijzonderheden vermeld. De drie projecten voldoen aan een reeds lang bestaande wens en passen in het geschetste beeld van de startbijeenkomst. Ze zijn bedoeld als woningen voor senioren, voor starters en doordat een deel wordt gebouwd als levensloopbestendige woningen is er zowel voor de bewoners als voor de verhuurder ook sprake van enige flexibiliteit als het de doelgroepen betreft.

Binnen de dorpsgrenzen van Oosterhout ligt het recreatiepark Tergouw, waar ongeveer 250 chalets staan. Een deel van deze chalets is eigendom van de bewoners, een deel is gehuurd. Sommige chalets staan op “eigen” grond, voor andere is dit niet het geval. Reeds jaren speelt hier het al dan niet toegestaan zijn van permanente bewoning.

14

Buitengebied Oosterhout ligt aan de Waal, die ooit een natuurlijke laaglandrivier is geweest en dus deel uitmaakt(e) van de 1e laag (ondergrond). De gevolgen van de ligging vlak aan een laaglandrivier zijn in de uiterwaarden nog te zien. Daar ligt nog de oude dorpsstraat (het zogenoemde “vlugje of Sassendam”) en een stukje oude dijk van vóór de dijkdoorbraak van 1820. Verder vind je hier sluisjes, de strang, de zandkolk en Verburgtskolk. Binnendijks zijn op de oeverwallen een aantal gemeentelijke monumenten aanwezig (bijvoorbeeld Dijkstraat 7 en 11, 2 oude boerderijen). Ten oosten en noorden van het dorp ligt de oude rivierbedding van het water De Rietgraaf. Ook komt de naam ‘Balveren’ in dit gebied terug. Het buitengebied van Oosterhout is de laatste decennia flink kleiner geworden: - 400 ha agrarisch gebied is inmiddels gemeente Nijmegen geworden en is of wordt binnenkort bebouwd. - Het Betuws Bedrijvenpark zal 120 ha agrarisch gebied veranderen in versteend gebied, waarvan 85 ha intensief bebouwd gaat worden. Ter compensatie wordt voorzien in een bufferzone: direct ten noorden van de Oosterhoutsestraat zal 37 ha

4.5 Sociaal maatschappelijk De Schakel

De bedrijven in deze sector, meestal gevestigd of met veel grondbezit in het buitengebied, zijn druk om het hoofd boven water te houden. Er is ongeveer 26 ha glastuinbouw aanwezig in Oosterhout.

Het dorpshuis De Schakel neemt een vooraanstaande plaats in het dorp in. Het huisvest een aantal verenigingen en verleent onderdak voor diverse activiteiten, waarvan activiteiten rond Carnaval en het jaarlijkse galaconcert van muziekvereniging Con Amore het meest in het oog springen. In Nijmegen-Noord is inmiddels een wijkgebouw gevestigd (De Klif), waarin bijvoorbeeld een basisschool (De Oversteek), kinderopvang en buitenschoolse opvang, een sportzaal, een theater-/filmzaal, en filiaal van Bibliotheek Gelderland Zuid en een kleine horecavoorziening gevestigd zijn.

Bedrijvenpark

Onderwijs

Land- en tuinbouw

Lopende woningbouwplannen

recreatie zijn de binnenspeeltuin Chimpie Champ en de sportschool. Er is een beperkte hoeveelheid middenstand actief in het dorp, waaronder 2 kruideniers en 5 kapperszaken. De middenstand biedt ongeveer 14 fte aan arbeidsplaatsen. De bedrijven die nu in het dorp gevestigd zijn, zijn klein en hebben weinig ruimte ter beschikking. In het dorp is geen bank meer maar slechts een automaat voor geldopname. TNT heeft uitsluitend ten behoeve van de post een agentschap in de lokale supermarkt.

Voor een gebied van 120 ha met agrarisch gebruik ten noorden van de kern Oosterhout ligt een plan tot omvorming t.b.v. de ontwikkeling van een regionaal industrieterrein. Het bestemmingsplan ligt er al. Vanuit het ”Platform Bedrijvenpark” zijn de belangen van het dorp behartigd. Het plan is tamelijk uniek door de combinatie van ontwikkeling van een industrieterrein gekoppeld aan de ontwikkeling van een groene bufferzone en de visieontwikkeling op het landschap in het open gebied ten westen van Oosterhout (en het bedrijvenpark) De Danenberg. In de Sociale EffectRapportage die is uitgevoerd in de planfase van het bedrijvenpark, wordt het belang van het maken van een DOP benadrukt en wordt aangegeven dat de gebiedsontwikkelaar hierin als partij ook zijn verantwoordelijkheid neemt.

Bedrijvigheid De horeca in Oosterhout kent een restaurant, een camping, een café, een snackbar/afhaalchinees. Het restaurant en de camping trekken vooral recreanten van buiten het dorp, het café en de snackbar/afhaalchinees zijn met name op het dorp zelf gericht. Ook gericht op

In het dorp is een basisschool (Sam-Sam) aanwezig, die bedoeld is als school voor het hele dorp. Sam-Sam telt in het schooljaar 2009-2010 ongeveer 280 leerlingen (in 2008-2009 ongeveer 250). De leerlingen komen vooral uit de dorpen Oosterhout en Slijk-Ewijk. Er is geen voortgezet onderwijs in het dorp. Er is een nauwe samenwerking tussen de school en peuterspeelzaal De Veldmuisjes. Ook met De Klompjes (kinderdagverblijf en naschoolse opvang) is samenwerking recent gestart.

Kinderen en jongeren Naast de sportverenigingen voor bijvoorbeeld voetbal, volleybal, tennis en tafeltennis, die alle ook jeugdafdelingen hebben, zijn in Oosterhout nog 3 andere georganiseerde clubs door en voor de jeugd: - De Jejo: Organiseert een vakantie(kamp)week, de intocht van Sinterklaas, biedt vanuit het onderkomen ‘Ons huis’ knutsel- en kookactiviteiten aan en biedt verder uitstapjes aan (naar speeltuin in Nijmegen, ijsbaan). - UTO: functioneerde van 1998 tot 2006 als vriendengroep en van 2006 tot 2009 als actieve vereniging (tweewekelijkse activiteit, o.a. collectief voetbalwed-

15

strijden bezoeken, disco’s, tentfeest). Inmiddels op non-actief gezet. - Stichting Kindervakantiedorp: organiseert in de zomervakantie de bouwweek voor de kinderen van de basisschool. Door de verhuizing van de voetbalvereniging OSC komt mogelijk de beschikbaarheid van de velden voor de bouwweek aan de Oosterhoutsestraat in gevaar. In Oosterhout zijn een aantal speelterreinen. Het terrein aan de Lage Wickstraat en het terrein aan de Parkweg zijn gericht op schoolkinderen, het terreintje aan de Honsvoet is geschikt voor kleinere kinderen. Er is geen locatie ingericht voor oudere jeugd (bijvoorbeeld een JOP). De terreinen worden -mede door hun liggingweinig gebruikt. Het is voor kinderen niet toegestaan buiten schooltijden op het schoolplein te spelen en gebruik te maken van de voorzieningen daar; dit gebeurt echter wel.

OSC-terrein De voetbalvereniging OSC is verhuisd naar een nieuw aangelegd complex sportvelden in de bufferzone tussen Oosterhout en Nijmegen-Noord. Met deze verhuizing kwamen de velden aan de noordwestzijde van het dorp beschikbaar. Deze liggen in de groene buffer van het Betuws Bedrijvenpark. De gemeente Overbetuwe wil de velden ‘teruggeven’ aan de natuur, tenzij er vanuit het dorp een initiatief komt om het complexje te gaan gebruiken en te onderhouden. Naast het voetballen werd er gebruik gemaakt van de velden door bijvoorbeeld de Bouwweek, door Defensie tijdens de Vierdaagse en door de basisschool Sam-Sam voor de sport- en speldag.

Ouderen In Oosterhout staan 21 seniorenwoningen en 8 multifunctionele woningen. Verder kunnen ouderen gebruik maken van ‘tafeltje-dekje’ (bezorgdienst voor warme maaltijden) en (als ze bij de doelgroep horen) de Zonnebloem. In Oosterhout is geen voorziening voor dagbesteding voor ouderen. Er is wel een ouderensoos, die 1x per week iets organiseert. Ouderen die niet meer zelfstandig kunnen wonen, moeten verhuizen naar Herveld, Lent, Elst of Bemmel.

Gezondheidszorg De huisartsen uit het dorp zijn een aantal jaren geleden verhuisd naar een nieuw pand buiten de gemeentegrenzen. Op deze nieuwe locatie zijn ook voorzieningen voor o.a. Caesartherapie en fysiotherapie. In het dorp zijn verder een zelfstandige fysiotherapeut, podoloog, verloskundige, een mondhygiënist en een pijninstituut gevestigd. Er is geen tandarts. Het consultatiebureau is op dit moment in Elst. Met de ontwikkeling van Nijmegen-Noord is daar ook

16

een polikliniek van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis uit Nijmegen geopend. Deze polikliniek is voor mensen uit het dorp Oosterhout dichtbij, maar desalniettemin matig met het openbaar vervoer te bereiken.

Welzijn 1x in de week komt de Bibliobus van Bibliotheek Gelderland Zuid in het dorp. Er is een (kleine) vestiging van deze bibliotheek in De Klif (Nijmegen-Noord) en verder is er een vestiging in Elst. In de gemeente Overbetuwe is de STUW actief. Dit is een stichting voor welzijn.

Kunst algemeen Voordat hier iets over gezegd wordt, wordt geprobeerd helder te krijgen wat kunst is.

een (buiten)expositie georganiseerd met de naam “Ontmoetingen met Kunst”. Ook is er de mogelijkheid voor het volgen van kunstzinnige workshops en feestjes. Doordat ondernemers uit de toeristische sector deze activiteit opnemen in arrangementen, is er veel belangstelling uit het hele land. Ook dorpsbewoners en het (basis)onderwijs bezoeken de expositie en sluiten vaak af met een workshop. Ook zijn in het dorp schilderlessen te volgen voor volwassenen en kinderen. Hoewel er in Oosterhout geen theatertje is, is er wel een toneelvereniging (Aktiva). Deze vereniging leidt al meerdere jaren een slapend bestaan. De overige beeldende kunstvormen worden niet uitgeoefend in het dorp. Uitingen hiervan zijn ook niet zichtbaar.

Kunst: muziek en dans

Kunst

Een algemeen geaccepteerde definitie van kunst bestaat niet, aangezien kunst veranderlijk, subjectief en contextafhankelijk is. Desondanks hier een bescheiden poging: Kunst is dat, wat gemaakt is met de vooropstaande bedoeling (één of meer van) de menselijke zintuigen én de menselijke geest te prikkelen.

Toegepaste kunst

Een kunstuiting die vooral ook bruikbaar is, wordt ook wel aangeduid met ‘toegepaste kunst’. Voorbeelden zijn architectuur, binnenhuisarchitectuur, industriële vormgeving, fotografie, grafische vormgeving en modevormgeving. Bron: Wikipedia

Er is niet veel kunst, noch toegepaste kunst, te vinden in de openbare ruimte in Oosterhout. Er staat een kunstwerk, ontworpen door een plaatselijke kunstenaar, op het Vredesplein. Het is een herdenkingsmonument gemaakt in opdracht van een plaatselijke werkgroep. Een 2de kunstwerk is recent langs de dijk bij de afrit van de Peperstraat geplaatst in het kader van de afronding van de dijkverzwaringswerken. Het dorp beschikt niet over een permanente expositieruimte voor wisselende tentoonstellingen. Amateurkunstenaars kunnen jaarlijks in De Schakel exposeren. Deze tentoonstelling is - door een volle agenda van De Schakel- slechts enkele dagen te bezichtigen.

In Oosterhout is één professionele muzikant / zanger en componist: Dick van Altena. Hij schrijft en zingt onder meer in het dialect. Zijn uitvoeringen -de zogenoemde singersongwriters avonden in De Schakel- genieten veel belangstelling. Verder organiseert hij ‘Dicks picknick’, een muzikale picknick met gastmuzikanten. De plaatselijke harmonie (muziekvereniging Con Amore) repeteert in De Schakel en verzorgt er jaarlijks een galaconcert. Om de 2 jaar verzorgt zij een winterconcert in de katholieke kerk. Voor beide is veel belangstelling. Met Koninginnedag is er een muzikale rondgang en Con Amore is aanwezig bij de dodenherdenking. Op het gebied van zang zijn er kerkkoren. Zij repeteren in de kerk en verzorgen geen andere optredens dan tijdens een kerkdienst. Er is geen locale vestiging van de muziekschool. Er zijn verschillende dansgroepen actief: De Wiekskes van De Wielewoalers, dansgroep PIT, een streetdance groep en een line-dance groep.

Kunst: literatuur en strip In het dorp is een leesclub actief. Deze vriendinnengroep komt ongeveer 1x per 2 maanden bij elkaar bij één van de leden thuis. Telkens wordt een boek besproken en voorbereid door een lid.

Cultuur Oosterhout heeft een bloeiend verenigingsleven. Naast diverse sportverenigingen (bijvoorbeeld voetbal, volleybal, tennis, tafeltennis, hengelsport, biljart) bestaan nog de volgende verenigingen of groepen: Historische Kring, muziekvereniging (harmonie) Con Amore, Carnavalsvereniging De Wielewoalers en de jeugdcarnavalsvereniging Jojo, Kantropa (vogelhouders), Oranjecomité Oosterhout, de wielerronde van Oosterhout en de Zangkoren (gemengd koor St Leonardus, Musica Nova en kinderkoor Kikolé). Zie ook voor een volledig beeld de gemeentegids Overbetuwe. Voorzover hun activiteiten niet elders beschreven zijn, volgt hier nog een korte beschrijving: - Historische Kring: de vereniging onderzoekt, beschrijft en dringt aan op bescherming van de archeologische waarden, de streekgeschiedenis en het cultuurhistorisch erfgoed in de omgeving van Oosterhout, Slijk-Ewijk en Loenen. - De Wielewoalers: zij organiseren jaarlijks 2 pronkzittingen, de drie carnavalsdagen (zondag-dinsdag) en het aftreden van prins Carnaval. Een belangrijk onderdeel van de carnavalsdagen is de optocht, waaraan groepen en individuen uit het dorp, maar ook uit de omgeving deelnemen. Verschillende vriendengroepen uit Oosterhout bouwen wagens in schuren en kassen om aan de optocht in het dorp, maar ook aan andere optochten, deel te kunnen nemen. Ook organiseert de vereniging een dansmariekes festival in het dorpshuis, waarvoor de belangstelling uit de wijde omgeving overweldigend is. De Wielewoalers zijn ook ‘peetvader’ van de jongerencarnavalsvereniging Jojo.

Kunst: beeldende kunst Met beeldende kunst worden onder andere de volgende kunstuitingen bedoeld: schilderen en tekenen, beeldhouwen, audiovisuele kunst (film / fotografie / nieuwe media), theater. In Oosterhout wordt elke zomer door een particulier

17

Algemene visie op Oosterhout

Hoewel de looptijd van dit DOP gaat tot 2020, willen we hier een beeld schetsen van het dorp op een langere termijn. Oosterhout is dan een “hip” plattelandsdorp, waarin plek is voor alle leeftijdscategorieën en alle gezinssituaties (dus ook alleenstaanden). Bewoners genieten van hun mooie dorp, waar ook aandacht is besteed aan de kwaliteit van de openbare ruimte door bijvoorbeeld het toepassen van kunst. Lopend door het dorp zie je jonge ouders met een kinderwagen. Deze ouders kunnen met hun kroost terecht bij het consultatiebureau, dat ook ‘zitting houdt’ in het dorp. Een deel van de baby’s maakt gebruik van het kinderdagverblijf in het dorp. De peutervoorziening in het Kulturhus is een plek waar de kleintjes graag heen gaan. Een deel van de kinderen is hier een gedeelte van de dag, net zoals ze vroeger naar de peuterspeelzaal gingen. Zij worden voor het middageten door één van hun ouders of verzorgers opgehaald. Een ander deel blijft hier de gehele dag. In het dorp is ook een speelvoorziening gericht op deze kleintjes. Deze plek is goed bereikbaar, goed toegankelijk en biedt voor

18

5

kinderen en ouders de mogelijkheid tot ontspanning. Ook volwassenen zonder kinderen kunnen hier terecht voor wat gezelligheid. ’s Morgens wordt er druk gespeeld op de speelplaats van de school. Ook tussen de middag is hier leven, omdat de kinderen dan even tijd krijgen om lekker uit te waaien. Na schooltijd gaat een deel van hen naar huis en maakt druk afspraakjes om met elkaar te spelen. Een deel van de kinderen gaat naar het Kulturhus, waar zij tijd hebben om iets te drinken, met elkaar te spelen of een hobby te ontwikkelen. ’s Middags komt ook een groep senioren bij elkaar in het Kulturhus. In de loop van de middag komen de middelbare scholieren weer het dorp indruppelen; de meesten komen thuis uit school. Naast school is bijna iedereen wel actief bij een vereniging of groep. Omdat de verbinding met Nijmegen en de Nijmeegse scholen voor beroepsonderwijs en de universiteit goed is, woont er ook een kleine groep studenten, die het rustige dorpsleven verkiest boven het studentenleven in de stad. De meeste dorpsbewoners werken buiten het dorp; zij komen aan het eind van de middag of begin van de avond ook thuis. Een deel van hen is wat gehaast, want zij hebben die avond nog van alles op het programma staan (sport, zang, andere hobby’s in verenigingsverband). Ook mensen die het werkzame leven achter zich hebben gelaten, vinden in deze verenigingen van alles van hun gading. Er bestaat nog steeds de mogelijkheid om in het dorp de dagelijkse boodschappen te doen. Er is een buurtsuper waar veel gebruik van wordt gemaakt. Door mensen die niet de beschikking hebben over vervoer naar een grote supermarkt in de omgeving, maar ook door kinderen voor ‘een vergeten boodschap’ en door werkenden, omdat zij af en toe de mogelijkheid hebben om buiten ‘kantooruren’ hun boodschappen te doen. Na het werk of op vrije dagen genieten de dorpsbewoners van hun groene oase in de verder hectische omgeving van de stadsregio Arnhem-Nijmegen. Deze groene omgeving is goed toegankelijk, zodat er veel gelegenheid is om te struinen, te wandelen, te skaten en te fietsen. Ook mensen die minder goed ter been zijn kunnen van het groen genieten, omdat op enkele plaatsen ook voor hún toegankelijkheid is gezorgd. In deze groene oase is naast ruimte voor recreatie en spelen ook ruimte voor educatieve activiteiten.

19

6

Wonen en Openbare ruimte

Resultaten van de startbijeenkomst Aantal briefjes

Startbijeenkomst Wonen en openbare ruimte

Score Totaal

Aantal stickers met 3 punten

Aanstal stickers met 2 punten

Aantal stickers met 1 punt

74

Totaal van dit thema

130

27

18

13

46

Plattelandsdorp en wonen

68

15

8

7

17

Park Tergouw

53

10

9

5

11

Dorpsplein

9

2

1

1

De jongeren vonden ook de items ‘plattelandsdorp en wonen’ en ‘dorpsplein’ belangrijk. Over Tergouw hadden ze een minder uitgesproken mening.

6.1 Knelpunten

6.2 Gewenste situatie



Door de ligging in het centrum van de Stadsregio Arnhem-Nijmegen en externe invloeden zoals de komst van een groot bedrijvenpark en de plaatsing van windmolens daarop, wordt gevreesd dat het sociale karakter van het dorp met de bijbehorende sfeer zal verdwijnen. Met name het plattelandskarakter en het bloeiende verenigingsleven wordt sterk gewaardeerd en men wil niet dat dit verdwijnt. Men pleit voor een kleinschalig Oosterhout met uitbreiding naar lokale behoefte (vooral in de huursector, starterswoningen, seniorenwoningen, levensloopbestendige woningen, geen hoogbouw). Ook pleit men voor voldoende groen en behoud van de landelijke omgeving. In het huidige dorp is geen woonvorm met een zorgvoorziening anders dan de thuiszorg, aanwezig.

Op de startbijeenkomst is door de aanwezigen ruime aandacht gevraagd voor het dorpse karakter van Oosterhout. Door allerlei omschrijvingen als “Behoud plattelandsdorp, uitsluitend uitbreiden naar behoefte voor alle doelgroepen” en “Dorpskarakter met groen en geen hoogbouw”, “ouderen huisvesting met mogelijkheid van zorg” en “Woningen voor starters, voorkomt vergrijzing” werd aangegeven, dat er in Oosterhout zeker wel gebouwd kan en mag worden, maar dan in overzichtelijke mate. Grootschalige bouwplannen als de 200 woningen in de bufferzone en 100 woningen in de Hoge Wei worden slechts in negatieve zin genoemd en worden niet passend geacht bij de aard en sfeer van het dorp. De woningbehoefte zoals geuit op de startbijeenkomst ligt met name bij betaalbare (starters-)woningen in de huur- of koopsector en in seniorenwoningen/woningen in een woonzorgcomplex. Voor de woningbouwopgave in De Hoge Wei wordt bijvoorbeeld over 60 woningen gesproken in plaats van de in het kader genoemde 100. Mede op initiatief van Woningstichting Valburg is een onderzoek gestart om de woonwensen en –behoeften van de huidige bewoners in beeld te krijgen van de kernen Oosterhout en Valburg. Voor Oosterhout zou dit gegevens moeten opleveren op het gebied van “goedkopere” koop- en huurwoningen voor de verschillende doelgroepen in de verschillende leeftijdscategorieën en wensen op het gebied van “wonen met zorgvoorzieningen”.

Park Tergouw De permanente bewoning van dit park wordt op het moment gedoogd. Met name door een aantal aanwezigen van Park Tergouw wordt gevraagd om legalisering van permanente bewoning. Ook wordt gevraagd om de bewoners meer bij het dorp te betrekken. Vanuit het dorp met name worden een aantal opmerkingen gemaakt over de “composthoop” van Tergouw, die zorgt voor een entree aan de Waalkant van het dorp die Oosterhout onwaardig is.

Dorpshart Een aantal bewoners mist een dorpshart, een ontmoetingsplek met bankjes, tevens geschikt als centrum voor evenementen.

99 20

Park Tergouw De gemeente Overbetuwe heeft onlangs bekend gemaakt, dat zij het voornemen heeft te onderzoeken of legalisering van de vaste bewoning van Park Tergouw mogelijk is. Op dit moment is 86 % van de huidige ± 250 chalets permanent bewoond. Het legaliseren kan slechts als aan een aantal landelijk gestelde voorwaarden wordt voldaan: De chalets moeten o.a. voldoen aan het Bouwbesluit 2003 of hieraan worden aangepast. Ook het Park als geheel moet aan een aantal voorwaarden (gaan) voldoen. Mocht op dit moment niet aan de voorwaarden worden voldaan, maar misschien op termijn wél, kan de gemeente ook overgaan tot legalisering en voor de niet aan de eisen voldoende chalets een ontheffing verlenen voor een bepaalde tijd. Voor de bewoners zou legalisering uiteraard een grote vooruitgang zijn. Er komt een einde aan langdurige onzekerheid en de verkoopwaarde zal over het algemeen stijgen. De directie van Park Tergouw beraadt zich op dit moment over een eventuele nieuwe situatie. Met betrekking tot de “composthoop” zijn, zoals bij “ideeën voor centrum” vermeld staat, plannen om deze als bouwlocatie te gebruiken voor een centraal gelegen woonzorg-appartementengebouw. Ook de directie van Park Tergouw heeft bouwplannen voor het terrein van de composthoop en hierover met de gemeente gesproken. Het is overigens nog steeds de bedoeling, dat de berg stenen gebruikt gaat worden voor verharding van het eigen terrein aan de Oude Groenestraat.

Hoge Wei

In het gebied tussen de Dorpsstraat, De Breeacker / Van Woerkomstraat, Peperstraat en Waaldijk is een plan in voorbereiding met de naam ‘Hoge Wei’. In dit gebied komen maximaal 100 woningen. Er liggen ook aanzienlijke opgaven ten aanzien van water. In het najaar van 2007 lag er een eerste inrichtingsplan. Dit plan stuitte (onder andere vanwege de geplande hoogbouw met 4 bouwlagen) op veel weerstand in het dorp. Veel waarde moet worden gehecht aan een open zicht vanaf de dijk op het karakteristieke dorp Oosterhout. Door de dorpswerkgroep zijn in de zomer van 2009 een aantal suggesties gedaan ter verbetering van het plan: • Bebouwingsbehoefte plangebied geïntegreerd bekijken met mogelijkheden tot bouw op het Meestersland. • Het gedeelte langs de dijk kan landschappelijk/ recreatief (wandelroute) worden ingevuld en in perioden van kwelwater dienen als wateropvang. • Kweldam wordt wandelpad en verbindt Dorpsstraat met Peperstraat. • Ten zuiden van de kweldam geen woningbouw/ bebouwing, maar in overleg met de bewoners ingevuld met openbaar toegankelijk groen (bijvoorbeeld trapveldjes, speelweide, losloopgebied voor honden). Ontsluiting voorts door wandelpad vanuit Breeacker en dijk (monument/kunstwerk). • Het open karakter van het gebied behouden door beperkte aanplant (hagen, mogelijk vogelbosje in losloopgebied honden).

21 99

Centrumplan / Dorpshart Het is gewenst om in het dorp, ondanks de wordingsgeschiedenis als lintbebouwing, een centrum te maken. Hiervoor zijn door de dorpswerkgroep een aantal ideeën geopperd. Deze ideeën zijn beschreven in het kader hieronder.

Ideeën voor een centrum Als locatie is geopperd om een centrum te creëren rondom de Leonarduskerk (als beeldbepalend gebouw). Er wordt verbinding gezocht met het huidige dorpshuis, dat mogelijk omgevormd wordt naar Kulturhus. De oversteek van de Pastoor Savenijelaan vanaf de ingang De Hofstede tot aan Sam-Sam wordt herontwikkeld met mogelijk kleine winkels voor de eerste lijn voorzieningen. De locatie in geel aangegeven op de geografische kaart tussen kerk/begraafplaats en het Meestersland (‘composthoop’ van Tergouw) wordt ontsloten. Hier kan een evenemententerrein ingericht worden, met aansluitend een appartementenc.q. woonzorgcomplex voor senioren. In dit gebied kan een zorgpunt (bijvoorbeeld project KernGezond) ondergebracht worden. De Pastoor Savenijelaan zal een hoofdader worden naar het centrumplan maar ook als verbinding (fietsers en voetgan-

6.4 Actiepunten • Plannen voor ruimtelijke ontwikkelingen worden door de gemeente en de dorpsraad getoetst aan de in het DOP vastgestelde criteria, bijvoorbeeld kleinschaligheid, passend bij het dorpse karakter, geen hoogbouw, naar (eigen) behoefte, hierbij gebruik makend van het onderzoek van Woningstichting Valburg. • Om de integratie tussen het dorp Oosterhout en het Park Tergouw te bevorderen, worden de verkeersverbindingen verbeterd. In de klankbordbijeenkomst werd het idee geopperd om vanuit De Eulink eventueel een extra doorgang te maken naar Park Tergouw (voor fietser en voetganger). Nader moet worden onderzocht of deze wens gedragen wordt door de bewoners van het park. • Het ontwikkelen van een centrumplan om: 1. de samenwerking tussen dorpshuis De Schakel, de basisschool Sam-Sam en de RK-kerk te bevorderen. 2. dorpsevenementen te faciliteren 3. ruimte te bieden om voorzieningen op peil te houden 4. een woonzorgvoorziening te creëren in het hartje van het dorp.

gers) dienen met park Tergouw.

6.3 Doelen • De woningvoorraad sluit naadloos aan bij de behoefte, uitgesplitst naar huur- en koopwoningen, woningen voor alle leeftijdsgroepen en voor alle gewenste prijsklassen. • In het dorp is een elementaire woonvoorziening op het gebied van zorg, waardoor ook wat hulpbehoevende dorpelingen niet direct het dorp en daarmee familie en kennissen moeten verlaten. Deze woonvoorziening is bij voorkeur gelegen nabij het te creëren dorpshart.

6.5 Speerpunten Actiepunten met de hoogste prioriteit zijn: • Plannen m.b.t. wonen en openbare ruimte toetsen aan in DOP vastgestelde criteria. • Haalbaarheid toetsen van een te ontwikkelen centrumplan, waarbij tevens aandacht wordt geschonken aan een woonzorgvoorziening.

• In het dorp Oosterhout is een dorpshart in de omgeving van Sam-Sam, De Schakel, de Leonarduskerk en Café/Zaal Merkus, waardoor een aantal basisvoorzieningen voor Oosterhout mogelijk blijven of worden. Zo wordt ook invulling gegeven aan de wens tot een centrum. • In Oosterhout is voldoende openbare (groene) ruimte om aan de eisen op het gebied van recreatie voor jong, jeugdig en ouder te kunnen voldoen (overlap met doel voor Natuur en Landschap).

99 22

23 99

7

Natuur en Landschap


Startbijeenkomst Natuur en landschap

Score Totaal




Dit is niet alleen vanwege de visuele vervuiling maar ook vanwege de gezondheidsrisico’s en beperkingen op planologisch gebied. De geplande komst van windmolens langs de A15 en Griftdijk wordt door de dorpsbewoners overwegend afgewezen (16:3). Zij vormen een ingrijpende wijziging aan de horizon, waarbij nog onvoldoende duidelijk is welk effect zij hebben op de gezondheid van de -naaste- bewoners. Daarentegen leveren zij schone energie.

94


161

26

27

29

Dijkteruglegging

37

Uiterwaarden toegankelijk

42

5

9

9

Rijkswaterstaat overweegt in het kader van “Ruimte voor de Rivier” de dijk tussen Oosterhout en Slijk-Ewijk terug te leggen. Een karakteristiek stukje Oosterhout (enkele monumentale boerderijen en hofsteden) zou dan verdwijnen.

17

Hoogspanning

41

9

5

4

8

Geen bedrijventerrein ¹)

30

8

2

2

15

Oosterhout groen (incl. groene buffer)

25

2

6

7

9

Geen windmolens

16

2

4

2

3

Wel windmolens

3

0

1

1

3

Behoud agrarisch karakter

3

0

0

3

2

Losloopgebied honden

1

0

0

1

De aanwezigheid van hoogspanningslijnen werd door de jongeren niet belangrijk gevonden. De overige items werden door hen op vergelijkbare wijze als op de startbijeenkomst benaderd.

7.1 Knelpunten Uiterwaarden De relatief kleine Oosterhoutse uiterwaarden zijn feitelijk niet vrij toegankelijk. Bij de inrichting van deze uiterwaarden zijn meerdere partijen met verschillende belangen op diverse niveaus (landelijk, regionaal, lokaal) betrokken. Deze partijen kennen ieder een eigen ontwikkelingsplan (Ruimte voor de Rivier, LandschapsOntwikkelingsPlan, Waalweelde). Wensen van de Oosterhoutse bevolking zullen gerealiseerd kunnen worden als ze ingebed zijn in bovengenoemde plannen.

Bedrijventerrein Bewoners hebben aangegeven geen bedrijventerrein te willen. Met de realisatie van het bedrijvenpark gaat een belangrijk groen gebied verloren en verliest Oosterhout aan de noordzijde haar open landelijke karakter. Voor de bewoners van Oosterhout is het onduidelijk welke hinder (stank, geluid) zij van het bedrijventerrein zullen ondervinden. Een bewonersgroep, genaamd “bezorgd Oosterhout”, heeft 600 handtekeningen tegen het bedrijventerrein verzameld (mei 2006) en zegt over het bedrijventerrein: “De grootste bedreiging voor de leefbaarheid en het behoud van de open ruimte in en rond Oosterhout is de geplande realisering van het Betuws bedrijvenpark,

inmiddels tot “Park 15” omgedoopt. Dit bedrijventerrein is in voorbereiding. Het bedrijventerrein is omstreden, de kansen op een verkeersinfarct bij de A15 zijn groot en de milieuhinder die het dorp zal ondervinden is erg onduidelijk. Daar komt bij dat een analyse van de door de provincie uitgevoerde studie van de vraag naar bedrijventerrein laat zien dat er nu al een overschot aan beschikbaar terrein is en er dus geen enkel nut of noodzaak voor dit terrein bestaat.”

Agrarisch (buiten)gebied Recente planologische ontwikkelingen (NijmegenNoord, Betuws Bedrijvenpark, glastuinbouw ten westen van de Krakenburg) hebben geleid tot een aanzienlijke reductie van de groene ruimte in en om de kern Oosterhout. De identiteit van het dorp met zijn kenmerkende cultuurhistorische en natuurhistorische elementen is en wordt hierdoor aangetast. De recreatieve functie van de groene ruimtes (uiterwaarden, groene buffers) is beperkt enerzijds doordat ze niet aaneengesloten zijn, hetgeen fietsen wandelmogelijkheden beperkt, maar anderzijds ook omdat het gebied niet of beperkt ingericht is voor recreatie.

Gezichtsbepalende elementen in het landschap De aanblik van Oosterhout wordt bepaald door hoogspanningslijnen die dwars door/boven het dorp lopen. Dit wordt door bewoners niet gewaardeerd zoals blijkt uit de hoge score van dit punt bij de starbijeenkomst.

Dijkteruglegging Oosterhout-Slijk Ewijk In de PKB deel 4 (2007) wordt genoemd dat er een ruimtelijke reservering wordt gemaakt voor een eventuele dijkverlegging in dit gebied. Ook de Nota Ruimte en de Watervisie (2007) gaan hierop in. Besluitvorming over de noodzaak van deze maatregel vindt plaats na uitvoering van nabijgelegen maatregelen in het kader van Ruimte voor de Rivier. Zonodig zal pas na 2015 worden gestart met de planuitwerking. Een begrenzing is nog niet bekend.

7.2 Gewenste situatie Vooraf: de termen ‘groen’ en ‘groene ruimte’ staan voor grasland, akkers, braakliggend land, struiken, singels, bomen en bos.

Uiterwaarden De uiterwaarden zijn vrij toegankelijk voor iedereen. Er is een infrastructuur die mogelijkheden biedt voor struinen, wandelen, eventueel fietsen en paardrijden. Naast natuur is er ook nog rijkelijk ruimte voor vee (grasland), met name grenzend aan de dijk. Recreatief gebruik is extensief.

Bovendien is het zodanig uitgevoerd dat het bedrijventerrein afgeschermd (niet horen, niet zien, niet ruiken, geen fijnstof) is en gekoppeld wordt aan een landschappelijke groene uitvoering. Deze wensen zijn ook door het Platform Betuws Bedrijvenpark voorgesteld (zie: BBP en Landschapsvisie De Danenberg - Nieuwsbrief 05). Er dient dus nadrukkelijk te worden toegezien op de daadwerkelijke realisatie van deze wensen.

Agrarisch (buiten)gebied Gewenst is het behoud van het huidige areaal “groene ruimte” en waar wenselijk en mogelijk het omvormen tot toegankelijke natuur als onderdeel van de groene zone (de buffers aan de oosten noordzijde van de kern Oosterhout). Dit betekent voor Oosterhout, dat er slechts twee nieuwbouwlocaties zijn tot 2020: Hoge Wei, noordelijk van de kweldam en het Meestersland. Hoge Wei ten zuiden van de kweldam (zie kader in § 6.2) krijgt een recreatieve functie met bijvoorbeeld trapveldjes, een centraal gelegen speelweide en een hondenlosloopgebied.

Gezichtsbepalende elementen in het landschap Gewenst is dat de hoogspanningslijnen ondergronds worden gebracht of dat de ligging gewijzigd wordt door een omleiding via de buffer met Nijmegen-Noord en het bedrijvenpark of door de kabels parallel aan de bestaande hoofdleiding te laten lopen. In overleg met TenneT is ons gebleken, dat wijzigingen in de bestaande leidingen alleen mogelijk zijn indien er sprake is van een groot maatschappelijk (lees: nationaal) belang daartoe, of wanneer TenneT zelf initiatief neemt tot reconstructies. Dientengevolge zijn de wensen niet realiseerbaar. Gewenst is dat visuele- en geluidsoverlast van windmolens tot een minimum wordt beperkt door een juiste inrichting van de buffer die gepland is tussen het bedrijvenpark en Oosterhout.

Bedrijventerrein Wens is géén regionaal bedrijventerrein! Als er uiteindelijk toch een BBP of “Park 15” gerealiseerd wordt dan is de wens om de overlast zoveel mogelijk te beperken. Ook biedt dit bedrijventerrein dan plaats aan lokale bedrijvigheid, echter zonder dat er een directe ontsluiting tussen het bedrijventerrein en het dorp ontstaat.

¹) De scores die oorspronkelijk bij Ondernemen en Werkgelegenheid zijn meegeteld, zijn nu hier geconcentreerd en opgeteld bij de scores van Landschap en Natuur. Dat betekent ook dat bij Ondernemen en Werkgelegenheid deze scores niet meer genoemd worden.

99 24

25 99

Groene zone bij en rond Oosterhout Voorgesteld wordt deze zone zodanig robuust te ontwikkelen, dat er een aaneengesloten ecologisch en groen gebied ontstaat, dat sterk genoeg is om de verstedelijking tegen te houden. Dit kan bereikt worden door verbinding van: • het bos van Van Boetzelaer • park Tergouw • buffer Nijmegen-Noord • buffer Betuws Bedrijvenpark • landschapsvisie De Danenberg

• Ontwikkeling toegankelijke, robuuste, groene zone door aaneensluiting van uiterwaarden en buffers, waardoor - verstedelijking wordt tegengegaan - ecologische waarde toeneemt - recreatieve en educatieve functies gerealiseerd worden. • Visueel afschermen van gezichtsbepalende elementen in het landschap (zoals windmolens en bedrijventerrein).

• de uiterwaarden. Voor de inrichting van deze groene zone is het volgende van belang: • De huidige loop van de Rietgraaf blijft in stand en ligt centraal in de groene zone. • Er is ruimte voor openheid en doorkijkjes (zichtlijnen). • De groene zone wordt voorzien van educatieve elementen a. speelbos/weide b. akkertjes c. heemtuin d. moerasgebied e. aanplant van nuttig groen – walnoten, tamme kastanjes, fruitbomen, hazelnoot. • De groene zone wordt voorzien van recreatieve elementen, bijvoorbeeld voet-, fietsen ruiterpaden, die aansluiten op de Griftdijk en het sportterrein Nieuw-Balveren en op de recreatieplas in Slijk-Ewijk.

Dijkteruglegging Wens is om af te zien van de dijkteruglegging op Overbetuws grondgebied. Omdat de besluitvorming over dit project nog moet plaatsvinden en afhankelijk is van ontwikkelingen buiten de gemeente Overbetuwe, wordt voor deze wens geen doel en geen actiepunt geformuleerd.

7.4 Actiepunten • Stimuleren inrichtingsplan en uitvoering van de groene zone (verbinding van uiterwaarden, bos van Van Boetzelaer, park Tergouw, de buffers Nijmegen-Noord en BBP en landschap De Danenberg), zodat er meer ruimte komt voor recreatie, educatie en ecologie. • Deelname aan het project ‘Oosterhoutse Waarden’ met als inzet: - vrije toegang van de uiterwaarden voor publiek - behoud/herstel uiterwaardenlandschap - kleinschalig agrarisch gebruik - natuurwaarde van kolken vergroten - aanleg van paden met aansluiting op landelijke en regionale netwerken - behoud en herstel van cultuurhistorische en natuurhistorische waarden - bereikbaarheid Waalstrand • Toezien op naleving afspraken zoals door platform BBP opgesteld t.a.v. implementatie BBP.

De Oosterhoutse Waarden In het kader van Nadere Uitwerking Rivierengebied (NURG) heeft DLG opdracht gekregen een schetsontwerp te maken dat de volgende opgaven helpt aan te pakken: logische ver-

7.3 Doelen

binding met de nevengeul Veur-Lent, realisatie Natura 2000, herinrichting van twee bestaande, diepe zandwinplassen,

• De uiterwaarden zijn toegankelijk voor bewoners (rekening houdend met natuur en kleinschalige agrarische activiteiten)

toekomstig uitloopgebied voor burgers van de Waalsprong. Bron: www.waalweelde.nl

• Behoud en herstel van cultuur- en natuurhistorische elementen in de uiterwaarden. • Behoud van de bestaande oppervlakte agrarisch/ groen gebied, zowel in de kern als in het buitengebied van Oosterhout en waar mogelijk deze toegankelijk maken.

26 99

7.5 Speerpunten • Stimuleren inrichtingsplan en uitvoering van de groene zone (verbinding van uiterwaarden, bos van Van Boetzelaer, park Tergouw, de buffers Nijmegen-Noord en BBP en landschap De Danenberg), zodat er meer ruimte komt voor recreatie, educatie en ecologie.

27 99

8

Verkeer en Vervoer


Startbijeenkomst Verkeer en vervoer

Score Totaal




72


47

7

9

8

19

Veiligheid

27

6

3

3

29

Bereikbaarheid

12

1

3

3

21

Openbaar vervoer

8

0

3

2

3

Parkeren

0

0

0

0

Door de jongeren werd met name de onveiligheid van het Vredesplein genoemd. Verder werden busverbindingen met Elst en Bemmel als gewenst aangegeven.

8.1 Knelpunten Verkeersveiligheid Verschillende plekken in het dorp worden als niet overzichtelijk ervaren. Door de herinrichting is de overzichtelijkheid van het Vredesplein verminderd. Ook de kruising Dorpsstraat-Gansstraat-Zandstraat is niet overzichtelijk. Doordat er inmiddels minder hard gereden wordt in grote delen van het dorp, is de snelheid meestal geen knelpunt meer. Alleen op de Oosterhoutsestraat, waar de inrichting niet geheel in overeenstemming lijkt met de maximumsnelheid (50 km/uur) wordt nog ervaren dat er vaak hard gereden wordt. Overigens blijft de veiligheid van met name langzaam verkeer (fietsers en voetgangers) een aandachtspunt. Verder worden verschillende inritten (Chimpie Champ/ Tennisvereniging, bloemenzaak), met name buiten de bebouwde kom, als onveilig ervaren. Het nieuwe sport-

park en de bijbehorende nieuwe inrit via de Stationsstraat verlaagt ter plaatse ook de verkeersveiligheid. Tijdens brengen haaltijden van de basisschool is de verkeerssituatie rond de basisschool zeer onoverzichtelijk. Een tekort aan parkeerplaatsen, automobilisten die hun kinderen het liefst zo dicht mogelijk bij de ingang van de school brengen en daar willen parkeren, ouders met (soms net fietsende) kinderen, lopende kinderen (al dan niet met ouders) … Ook bij Kinderdagverblijf De Klompjes (Dorpsstraat) en de naschoolse opvang (Vredesplein) is de situatie tijdens brengen haaltijden rommelig. Bij het kinderdagverblijf is in- en uitrijden van de inrit lastig, waardoor men op elkaar moet wachten. Verder wordt slordig geparkeerd langs de Dorpsstraat. Het inrijverbod van de Hoge Hofstraat vanaf het Vredesplein wordt genegeerd en er wordt geparkeerd op het Vredesplein zelf. Dit draagt niet bij aan de overzichtelijkheid en de verkeersveiligheid ter plaatse. Verschillende plekken worden als slecht verlicht ervaren: de Waaldijk, het fietspad Kerkepad.

Bereikbaarheid De afrit 38 (afrit Elst, Oosterhout van de A15) heeft in beide richtingen onvoldoende capaciteit. Met name de afrit komend uit het westen staat in de avondspits erg vol, omdat het verkeer richting Griftdijk niet doorstroomt. Vooral in de spits is (de stad) Nijmegen slecht bereikbaar vanuit Oosterhout. Op de Waal-

brug en de Griftdijk kruipt het autoverkeer dan richting Nijmegen. Ook de bus heeft op delen van de route geen vrije baan. Door de vele doodlopende wegen in het dorp is de interne bereikbaarheid soms slecht. Voor de bewoners van het dorp is de huisartsenpost te voet nauwelijks bereikbaar. Voor een aantal van hen is de fietsafstand ook groot en kent bovendien een ‘drempel’: om bij de huisartsenpost te komen moet je het dorp uit. Op het moment dat de knip in de Griftdijk komt wordt de bereikbaarheid per auto wellicht minder. Tijdens evenementen is het dorp slecht bereikbaar. In het kader van de planvorming rond het Betuws Bedrijvenpark is verkeerskundig onderzoek gedaan. In de rapportage over dit onderzoek blijft de verkeersontwikkeling in het dorp onduidelijk, maar de gegevens wijzen wel op een toename van de verkeersintensiteit. Men maakt zich zorgen over de mogelijke gevolgen van de toename van het verkeer in het dorp.

Openbaar Vervoer De scholen voor voortgezet onderwijs in Bemmel en Zetten zijn niet direct vanuit het dorp met OV bereikbaar. Ook Elst is niet direct per bus te bereiken. De bus in het dorp rijdt 2x per uur naar Nijmegen, behalve ’s avonds en op zon- en feestdagen, dan gaat hij 1x per uur. Alternatieven (anders dan eigen vervoer, dus bijvoorbeeld belbus of buurtbus) zijn er niet. Voor wie met de NS via Arnhem reist (richting noorden of westen) doet dit vreemd aan: eerst brengt de bus je de verkeerde kant op, dan stap je in de trein in Lent of Nijmegen en kom je weer langs het dorp en langs Elst. De CWZ-poli aan de Carbatinastraat (Nijmegen-Noord) kan niet met een directe bus vanuit het dorp bereikt worden door mensen voor wie het een te grote opgave is om ruim een kilometer te lopen. Zij moeten bij de halte Jonagoldstraat in Nijmegen-Noord van bus 30 overstappen op bus 31 en daarmee nog 2 haltes meerijden. Bij deze halte moeten ze 29 minuten wachten, tenzij ze geluk hebben: bus 30 is vroeg en bus 31 te laat.

Parkeren De parkeergelegenheid in de directe nabijheid van zowel kinderdagverblijf (Dorpsstraat) als naschoolse opvang (Vredesplein) is zeer beperkt. Ook bij de Leonarduskerk is er, met name op zondag maar ook tijdens bijv. uitvaarten, een tekort aan parkeergelegenheid. Dit zelfde geldt ook voor (de nabijheid van) de horecavoorzieningen (Merkus bij de Leonarduskerk, maar ook De Altena).

8.2 Gewenste situatie Verkeersveiligheid Het is gewenst om de nieuwe situatie aan het Vredesplein te onderzoeken en te verbeteren. Hier horen voorzieningen voor het brengen/halen bij De Klompjes bij. Ook moet met het oog op de verkeersveiligheid de ontwikkeling van de verkeersintensiteit in de gaten gehouden worden. De Waaldijk kan beter verlicht worden. Het is niet wenselijk om dit middels lantaarnpalen te realiseren, vanwege de invloed op de omgeving. Maar oriëntatieverlichting (leds) is zeer wenselijk. Door de komborden aan de Stationsstraat te verplaatsen, komen diverse inritten (Chimpie Champ/Tennisvereniging, bloemenzaak) binnen de bebouwde kom te liggen. De inrit richting de nieuwe sportvelden ligt op Nijmeegs grondgebied. Er moet zoveel mogelijk aan gedaan worden om deze inrit zo veilig mogelijk te houden (vooral voor fietsers). De veiligheid van met name langzaamverkeer (fietsers, voetgangers) op de Waaldijk moet onderzocht en verbeterd worden. In overleg met de gemeente Nijmegen moet gekeken worden naar het gebruik van de Dorpsstraat door motorrijders die niet meer in de Oude Groenestraat mogen komen tijdens dijkafsluitingen. Zij veroorzaken niet zozeer een onveilige situatie, als wel een overlastsituatie.

Bereikbaarheid Gewenst is om een goede bereikbaarheid te handhaven van en naar Lent en Nijmegen via ‘secundaire’ wegen (niet-snelwegen). Daarom wordt het als ongewenst ervaren dat de Griftdijk wordt ‘afgesloten’ middels een bewonersvriendelijke knip en er een gelijktijdige afsluiting van de Waaldijk (richting Lent) komt. Het is gewenst om de capaciteit van zowel de A15 zelf als van de op-/afrit 38 te vergroten. Gewenst is ook om te onderzoeken of de busverbinding naar Elst verbeterd kan worden en die rond de schooltijden naar Bemmel kan worden ingevoerd. Om de interne bereikbaarheid te vergroten, is het misschien wenselijk de Lage Wick door te trekken richting Van Woerkomstraat en de Lage Wick weer te verbinden met de Hoge Wickstraat. Ook moet de verkeersintensiteit op de wegen binnen het dorp en de ontwikkeling daarvan als gevolg van externe invloeden gemonitord en vastgelegd worden. De Dorpsstraat moet ‘sluipverkeeronvriendelijk’ worden ingericht met het oog op de toekomstige knip en de weekenddijkafsluiting (motorrijders). De (interne) bereikbaarheid voor hulpdiensten wordt nog onderzocht. Het is wenselijk om een fiets- / voetveer naar Beuningen / Weurt te hebben. De bereikbaarheid met Openbaar Vervoer wordt besproken in de betreffende paragraaf.

Vredesplein ¹) De scores die oorspronkelijk bij Ondernemen en Werkgelegenheid zijn meegeteld, zijn nu hier geconcentreerd en opgeteld bij de scores van Landschap en Natuur. Dat betekent ook dat bij Ondernemen en Werkgelegenheid deze scores niet meer genoemd worden.

28 99

29 99

Openbaar Vervoer In ieder geval Elst (NS-station, gemeentehuis) en Bemmel (i.v.m. Overbetuwe College) moeten met een directe OV-verbinding bereikbaar zijn. Naar Elst zou 2x per uur een goede frequentie zijn; naar Bemmel is met name de frequentie ’s morgens en ’s middags (rond start en einde scholen) van belang. Ook is het belangrijk dat een bus vanuit het dorp langs de CWZ-poli rijdt (en daar stopt). Een aantal belangrijke haltes moet overdekt en verlicht zijn en voorzien van een zitmogelijkheid. Het is gewenst om de busverbinding met de dokterspost en het centrum van Oosterhout (toekomstige dorpshart) te handhaven.

Parkeren Er komen meer openbare parkeerplekken, met name in de Dorpsstraat (bijv. bij de begraafplaats en bij de Leonarduskerk). De plekken waar nu veel geparkeerd wordt en die openbaar zijn (Honsvoet, voor de Leonarduskerk) worden efficiënter ingericht. Ook in de Dorpsstraat worden parkeervakken aangegeven, waardoor het parkeren op de stoep of op andere ongewenste plaatsen voorkomen wordt.

8.3 Doelen • Verbeteren verkeersveiligheid, met name ook voor langzaam verkeer. Aandachtspunten hierbij zijn de schoolgaande jeugd, de Oosterhoutsestraat en de 60 km/h zones (Waaldijk). • Goede bereikbaarheid binnen het dorp, naar het dorp en vanuit dorp naar omgeving. • Verbeteren (efficiëntie van) openbaar vervoer, met name richting Elst en de middelbare scholen in de omgeving. • Voldoende parkeerruimte (aandachtspunten: nieuwbouwplannen, efficiëntere inrichting bestaande parkeerplaatsen)

8.4 Actiepunten Verkeersveiligheid

• Inrichting van de Oosterhoutsestraat in overeenstemming brengen met maximumsnelheid ter plaatse en betere handhaving van de maximumsnelheid.

Bereikbaarheid • Overleg met de gemeente Overbetuwe en de gemeente Nijmegen over toekomstplannen. • Monitoren van voorgenomen aanpassingen rond de afrit 38 van de A15 en actie ondernemen als dit nodig is om aantoonbaar positieve effecten voor de bereikbaarheid van het dorp te behalen. • Interne bereikbaarheid bij nieuwbouw- en inbreidingsplannen in de gaten houden.

8.5 Speerpunten Actiepunten met de hoogste prioriteit zijn: • Inrichting van de Oosterhoutsestraat in overeenstemming brengen met maximumsnelheid ter plaatse en betere handhaving van de maximumsnelheid. • Gedegen onderzoek laten uitvoeren naar de behoefte voor Openbaar Vervoer. • Een gedegen studie van de verkeersontwikkeling in het dorp met een beschrijving van de achterliggende factoren voor de toename van de verkeersbelasting.

• In het kader van de bereikbaarheid wordt een gedegen studie van de verkeersontwikkeling in het dorp gemaakt met een beschrijving van de achterliggende factoren voor de toename van de verkeersbelasting. • Overleg tussen de gemeenten Nijmegen en Overbetuwe stimuleren met als doel om een gelijktijdige afsluiting van de Waaldijk en de knip in de Griftdijk te voorkomen.

Openbaar Vervoer • Gedegen onderzoek laten uitvoeren naar de behoefte aan Openbaar Vervoer. • Realiseren busverbinding Bemmel rond begin- en eindtijden scholen (verbinding Elst-Bemmel is ook rond deze tijden gestart en loopt goed.) • IJveren voor busverbinding met Elst (door bijvoorbeeld bus 31 via dorp te laten lopen).

Parkeren • Overleg met gemeente Overbetuwe over: - Ophogen parkeernorm (dit betekent dat er bij nieuwbouwplannen meer parkeerruimte gerealiseerd moet worden). - Meer ruimte op particulier terrein (Stimuleren parkeren op eigen terrein, bijv. door financiële tegemoetkoming per gerealiseerde parkeerplaats op eigen terrein). - Belijning Honsvoet aanbrengen/verduidelijken.

• De veiligheid van het Vredesplein verbeteren (inmiddels vinden hier reeds voorbereidende acties plaats). • Het laten plaatsen van een digitale snelheidsmeter op paal.

99 30

31 99

9

Zorg, Welzijn en Onderwijs


Startbijeenkomst Zorg, welzijn en onderwijs

Score Totaal




58


75

13

11

14

13

Ouderenzorg

36

5

5

11

17

Jeugd en Speelterreinen

17

3

4

0

10

Sport- en andere verenigingen steunen

12

3

1

1

4

Dorpshuis De Schakel

5

1

1

0

4

Onderwijs

3

1

0

0

5

Bibliotheek

1

0

0

1

3

Veilige buurt

1

0

0

1

2

“losse briefjes”

0

0

0

0

9.1 Knelpunten Ouderenzorg en zorg voor mensen met beperkingen Er is geen fysieke ruimte voor ‘het elkaar ontmoeten’. Het gaat hierbij zowel om binnen- als buitenruimte. Het is nog niet in beeld gebracht of er (bijvoorbeeld door het ontbreken van mogelijkheden om elkaar te ontmoeten) sprake is van eenzaamheid bij deze groepen. Weliswaar worden er in De Schakel verschillende activiteiten voor senioren georganiseerd, maar er is behoefte aan uitbreiding. De activiteiten en de professionele dienstverlening, zoals bijvoorbeeld de Thuiszorg, missen samenhang. Overigens gaat het niet alleen om ouderen, maar om alle mensen met beperkingen.

Jeugd en speelterreinen Vanuit de STUW is een onderzoek gehouden naar voorzieningen voor jongeren. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er over het algemeen voldoende voorzieningen voor jongeren zijn, maar dat er wel behoefte is aan aangewezen plekken in het dorp voor speelplekken of hangplekken “dichtbij huis” vooral voor jongeren van 12 – 18 jaar. Het spelen en hangen op het schoolplein is niet toegestaan en na 18:30 uur gaat het hek ook dicht. Jongeren bevinden zich echter toch op het schoolplein en dit levert overlast op. Verder blijkt uit het jongerenonderzoek dat jongeren uit de Waalsprong een negatieve invloed hebben op de leefbaarheid in Oosterhout.

99 32

Sport- en andere verenigingen steunen Veel verenigingen kampen met ruimtegebrek. Als voorbeeld kunnen dienen Con Amore, Volamie en de Historische Kring. Ook de verschillende carnavalsgroepen hebben hiermee te maken.

De Schakel Het dorpshuis moet, om het hoofd boven water te houden, ook commerciële activiteiten organiseren. Dat kan strijdig zijn met de wens om dorpsverenigingen en –groepen zoveel mogelijk onderdak te bieden. Ook het beheer van het dorpshuis is lastig: Er is één betaalde kracht, aangevuld met vrijwilligers. Dit maakt het beheer heel kwetsbaar. Bovendien functioneert het dorpshuisbestuur in een relatief isolement, waardoor geconcludeerd wordt dat er te weinig draagvlak is bij het dorp en de verenigingen voor het dorpshuis. Gedeeltelijk zal De Klif als concurrent gezien worden van De Schakel.

Onderwijs Het schoolgebouw is op punten verouderd en te klein: er is een tekort aan klaslokalen. Ook peuterspeelzaal De Veldmuisjes kampt met ruimteproblemen.

9.2 Gewenste situatie Ouderenzorg en zorg voor mensen met beperkingen Bij de startbijeenkomst van de DOP is nadrukkelijk geopperd dat er voorzieningen dienen te komen voor ouderen en mensen met beperkingen. Daarbij zou De Schakel een vooraanstaande rol kunnen spelen. Er is een duidelijke wens in het dorp om in het dorpshuis een ontmoetingsplek te realiseren voor de genoemde doelgroep, waar ook zorg, informatie en advies geboden wordt. Hierin moet aangesloten worden op eerdere WMO-initiatieven vanuit de Dorpsraad (eetcafé, MEEdoen). Daarnaast moet een verwijssysteem beschikbaar komen waarmee voor iedereen bekend is wie gebeld kan worden bij dreigend sociaal isolement. Er blijkt behoefte aan woonvoorzieningen voor ouderen. Dit wordt bij het thema ‘wonen en openbare ruimte’ verder uitgewerkt.

Jeugd en speelterreinen Er is behoefte aan voldoende speelgelegenheden dicht bij huis. En een ontmoetingsplek voor jongeren (12 – 18 jaar). De wens tot het laten voortbestaan van de bestaande kinderen jongerenactiviteiten leeft sterk.


Onderwijs Zoals al eerder is aangegeven is het gebouw van basisschool Sam-Sam verouderd en te klein en wil de school graag doorontwikkelen naar een Brede School of Kulturhus. Er worden hierover reeds gesprekken met verschillende partijen gevoerd.

Wat is het ‘Kulturhusconcept’?

Het Kulturhus is geen gebouw. Het Kulturhus(concept) is een netwerk van organisaties dat uitgaat van gezamenlijkheid van beheer en programmering van activiteiten. De deelnemende organisaties verbinden zich aan een aantal uitgangspunten: • De deelnemers profiteren van elkaars kennis en accomodaties. • Zij hebben gezamenlijke verantwoordelijkheden voor beheer, coördinatie en programmering. • Er wordt een geïntegreerd programma-aanbod gerealiseerd met een meerwaarde voor de lokale gemeenschap. • De bewoners van elk dorp waar het Kulturhusconcept ontwikkeld en uitgewerkt wordt, voelen zich aantoonbaar betrokken bij dit concept. • In het Kulturhus zijn minstens drie van de volgende functies aanwezig: Welzijn, Zorg, Cultuur, Educatie en Maatschappelijke en Zakelijke Dienstverlening.

De bestaande verenigingen dienen gesteund te worden.

Voormalig OSC-terrein Er zijn meerdere verenigingen die op het voormalig OSC-terrein mogelijkheden zien om activiteiten te ontplooien. Een initiatiefgroep uit het dorp (CSO) werkt hiervoor plannen uit. O.a. de Dorpsraad, het bestuur van De Schakel, de volleybalvereniging, schaatsclub, Jejo en Kindervakantiedorp zijn hierbij betrokken. De locatie kan als het ware worden gezien als het buitengedeelte van De Schakel, waar activiteiten kunnen plaatsvinden als beachvolleybal, fietscrossen, vakantiedorp, sportdag etc.

De Schakel Het gebouw van basisschool Sam-Sam is te klein geworden. Bovendien wil de school zelf doorontwikkelen naar een Brede School of Kulturhus. Hierover zijn de eerste gesprekken gaande met het dorpshuis, de peuterspeelzaal, kinderdagverblijf en naschoolse opvang De Klompjes. Wellicht is het ook mogelijk om andere voorzieningen in De Schakel onder te brengen. Gedacht wordt dan aan bijvoorbeeld een ontmoetingsplek voor ouderen. Ruimtes zullen zoveel mogelijk multifunctioneel gebruikt moeten kunnen worden.

33 99

9.3 Doelen • Oosterhout heeft verschillende ontmoetingsplekken (binnen en buiten) voor ouderen. • Het aanbod aan professionele en vrijwillige zorg is duidelijk en bereikbaar. • De verenigingen en jeugdorganisaties zijn sterke en zelfstandige clubs en werken op diverse terreinen samen. Er is ook samenwerking met andere groepen.

• Op korte termijn realiseren van een speelplek in de Hoge Wei en realiseren van een ontmoetingsplek voor 12 – 18 jarigen in het dorp. Op langere termijn op basis van inventarisatie van behoeften het realiseren van voldoende speelplekken voor diverse leeftijdsgroepen verspreid over het hele dorp.


• Oosterhout heeft en geeft ruimte voor/aan de jeugd (letterlijk en figuurlijk).

• Er wordt een bijeenkomst georganiseerd waarbij alle verenigingen uitgenodigd worden. Tijdens deze bijeenkomst worden knelpunten en verdere actiepunten geïnventariseerd en wordt een werkgroep gevormd die hiermee verder aan de slag gaat.

• Scholen, verenigingen en andere groepen kunnen gebruik maken van adequate ruimten.

De Schakel

• Er is veel draagvlak bij de inwoners van Oosterhout voor De Schakel. Een initiatief voor het opzetten van een Kulturhus kan een belangrijke stap voorwaarts zijn voor het bereiken van deze doelen. Daarmee zou tegemoet gekomen worden aan de wensen op het gebied van jeugd, ouderen en verenigingen. Het sluit aan bij de themagroep kunst en cultuur.

9.4 Actiepunten Ouderenzorg en ouderen • Uitbreiding activiteiten voor ouderen en voor mensen met een beperking • Inventarisatie en opstellen sociale kaart / verwijssysteem • Er wordt een KernPunt gerealiseerd, in De Schakel • Bestaande verenigingen worden ondersteund bij het betrekken van ouderen en mensen met een beperking. • De bezoekdienst voor zieken wordt weer gestart en uitgebreid met andere doelgroepen (bijvoorbeeld alleenstaanden).

• De Schakel wordt ondersteund bij het verbreden van het draagvlak binnen het dorp voor het dorpshuis.

Kulturhus • Ondersteunen van de plannen tot oprichting van een Kulturhus in Oosterhout met als inzet: a) Meer mogelijkheden voor onderwijs en De Schakel. b) Betere faciliteiten voor de verenigingen. c) Mogelijkheden creëren voor de boven genoemde actiepunten.

Wat is een KernPunt?

Het project KernGezond Overbetuwe wil de leefbaarheid van kleine kernen bevorderen door het creëren van KernPunten. Een KernPunt is een ontmoetingsplaats. Mensen kunnen hier bijvoorbeeld binnenlopen voor een praatje, om een krantje te lezen of een kopje koffie te drinken. Ook kunnen mensen deelnemen aan activiteiten en er is een mogelijkheid tot internetten. In het KernPunt is altijd iemand aanwezig om informatie en adviezen te geven wanneer mensen vragen hebben over zorgen welzijnsdiensten. Bron: brochure KernPunt Herveld-Andelst

Jeugd en speelterreinen • Het jeugd- en jongerenwerk adviseren bij beleid maken voor de langere termijn, gericht op het voortbestaan van deze activiteiten. • De initiatiefgroep CSO wegwijs maken op bestuurlijk niveau en adviseren bij het opstellen van een toekomstplan.

9.5 Speerpunten Actiepunten met de hoogste prioriteit zijn: • realisatie Kulturhus. • realisatie KernPunt en verwijssysteem • realiseren speelplek in de Hoge Wei en in overleg gaan met de gemeente over onderzoek naar behoefte en spreiding van speelvoorzieningen.

34 99

35 99

Kunst, Cultuur en Cultuurhistorie

10


Startbijeenkomst Kunst, cultuur en cultuurhistorie

Score Totaal




52


39

8

5

5

16

Cultuurhistorie en natuur

15

3

2

2

8

Kunst en cultuur

14

3

2

1

9

Culturele uitingen en evenementen

8

2

1

0

19

Openbare ruimten verfraaien

2

0

0

2

10.1 Knelpunten Cultuurhistorie en natuur In het kader van de projecten ‘Oosterhoutse Waarden’ (NURG) en ‘Dijkverlegging Oosterhout’ (PKB Ruimte voor de Rivier) zullen werken in de uiterwaarden uitgevoerd worden (zie ook hoofdstuk 7). Overigens is het laatstgenoemde project op dit moment nog zeer onzeker. Bij het uitvoeren van werkzaamheden in de uiterwaarden verdienen cultuurhistorische zaken buitendijks extra aandacht. Gedacht wordt hierbij aan de oude dorpsstraat, een stukje oude dijk, sluisjes, strang en kolken. Binnendijks veranderen karakteristieke woningen door aanpassingen aan de buitenkant of ze verdwijnen als gevolg van sloop. Verder zijn verschillende grafzerken de moeite van het behoud waard. Omdat grafrechten niet meer worden betaald dreigen de graven geruimd te worden en de zerken te verdwijnen.

Kunst en cultuur Door verschillende oorzaken is er nauwelijks kunst zichtbaar in de openbare ruimte, noch autonoom, noch toegepaste kunst. Bijvoorbeeld: • Bij bouwprojecten wordt vaak geen geld gereserveerd voor een kunsttoepassing. • Er zijn geen of bijna geen particulieren die kunst plaatsen in de voortuin. • Een museum of galerie is er niet. De Schakel is nu niet geschikt voor exposities en workshops vanwege de grote druk op de ruimte.

99 36



Con Amore, de harmonie, verzet veel (herinrichtings) werk om een concert in De Schakel mogelijk te maken. Met een beter onderkomen zou dat niet nodig zijn. Ook voor Dansgroep PIT heeft De Schakel geen geschikte en voldoende grote ruimte beschikbaar.

Gewenst is een muziekkoepel waarin muziek, dans en zanguitvoeringen kunnen worden gegeven. Geregeld wordt op de basisschool een project (culturele week) georganiseerd, om de kinderen kennis te laten maken met kunst, cultuur en de geschiedenis van het dorp.

10.2 Gewenste situatie Cultuurhistorie en natuur

10.3 Doelen

10.4 Actiepunten Cultuurhistorie en natuur • Het cultuurhistorisch erfgoed wordt voorzien van informatieborden. • De legende van ‘Kwoai Alijd’ wordt verbeeld. • Deelname aan het project ‘Oosterhoutse Waarden’ en in de toekomst zo nodig ‘Dijkverlegging Oosterhout’ om cultuurhistorische waarden te behouden of te herstellen (zie ook §7.4)

De cultuurhistorische elementen in het dorp zijn herkenbaar aanwezig, doordat er een bordje bij staat met een korte beschrijving van de achtergrond. Ook de legende ‘Kwoai Alijd’ is verbeeld. De karakteristieke bebouwing wordt zoveel mogelijk gehandhaafd en waardevolle elementen hebben een monumentenstatus, zodat zij behouden blijven.

Cultuurhistorie en natuur

Kunst en cultuur

Kunst en cultuur

• 1x per 2 à 3 jaar wordt op de basisschool een project (culturele week) georganiseerd om de kinderen kennis te laten maken met kunst, cultuur en de historie van het dorp en de omgeving.

• Het dorp is verfraaid met verschillende kunstuitingen.

Kunst en Cultuur

Een veel gestelde vraag is méér tentoonstellingsruimte en tentoonstellingen in het dorp. De ruimte kan dan ook voor de Historische Kring dienst doen. Deze onderwerpen passen in de omvorming van De Schakel naar Kulturhus. Ook kan Oosterhout fraaier worden door de aanwezigheid van meer kunst in de buitenruimte, bijvoorbeeld toegepaste kunst in de vorm van straatverlichting en straatmeubilair. Er worden sluitende afspraken gemaakt met projectontwikkelaars en woningbouwvereniging om conform gemeentelijk beleid 1% van de bouwsom te gebruiken voor een kunsttoepassing.

• De geschiedenis van het dorp is breed bekend bij oud en jong. • Het cultuurhistorisch erfgoed wordt behouden. • De zichtbaarheid van cultuurhistorisch erfgoed is groter.

• Er is een plek voor verschillende podiumkunsten. • Er is tentoonstellingsruimte beschikbaar.

Culturele uitingen en evenementen • In de buitenlucht is plek voor culturele uitingen en evenementen (bijv. muziekkoepel). • Beschikbaar zijn van bouwplaatsen om carnavalswagens te bouwen.

• Ter behoud van karakteristieke gebouwen en waardevolle elementen zonder monumentenstatus wordt contact gezocht met de gemeente hoe dit te regelen.

• Het dorp verfraaien met kunst op een aantal bestaande locaties (o.a. woonerven Bloemenhof, hoek Peperstraat-Parkweg) en bij nieuwbouwplannen (De Eulink, Vens, Hoge Wei). • Bij de gemeente aandringen op ontwikkeling van een regeling voor kunsttoepassingen (bijv. 1% van de bouwsom) en aandringen op opname in bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten en het programma van eisen. Ook bij ontwikkelaars kan worden aangedrongen om kunst (bijv. 1% van de bouwsom) toe te passen.

37 99

• In het toekomstige Kulturhus voorzieningen aanbrengen waardoor podiumkunsten mogelijk worden en een ruimte inrichten die geschikt is voor kunstzinnige vorming. • Kerken geschikt maken voor multifunctioneel gebruik, o.a. exposities, concerten en uitvoeringen.

Culturele uitingen en evenementen • De muziekkoepel meenemen in de ontwikkeling van het dorpsplein. • Actief meedenken over / mee zoeken naar één of meerdere bouwplaatsen voor de carnavalswagens.

10.5 Speerpunten Actiepunten met de hoogste prioriteit zijn: • Deelname aan het project ‘Oosterhoutse Waarden’ en in de toekomst zo nodig ‘Dijkverlegging Oosterhout’ om cultuurhistorische waarden te behouden of te herstellen (zie ook §7.4) • Bij de gemeente aandringen op ontwikkeling van een regeling voor kunsttoepassingen (bijv. 1% van de bouwsom) en aandringen op opname in bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten en het programma van eisen. • Direct in overleg treden met de aannemer/ontwikkelaar van bouwplannen De Eulink en Vens om kunsttoepassingen te realiseren.

38

39

Ondernemen en Werkgelegenheid

11


Startbijeenkomst Ondernemen en werkgelegenheid

Score Totaal




21


23

4

4

3

5

Handhaven huidige middenstand

13

3

2

0

11

Beperkt bedrijventerrein

4

1

0

1

2

Weekmarkt (mini)

4

0

2

0

2

Middenstand uitbreiden

2

0

0

2

1

Hotel

0

0

0

0

De opmerkingen die tijdens de startbijeenkomst op de gele briefjes zijn gemaakt met betrekking tot het thema “Ondernemen en Werkgelegenheid” zijn in eerste instantie gegroepeerd in een aantal categorieën: - Horeca en recreatie - Middenstand - Bedrijven en ambacht - Land- en tuinbouw - Dienstverlening Bij nadere analyse bleek dat de gewenste situatie en de doelen voor veel categorieën op hetzelfde neerkomen en is de onderverdeling deels losgelaten.

Er zijn ook enkele briefjes met ideeën ingeleverd die nauwelijks of niet besproken worden. Zo was er bijvoorbeeld het idee voor een design hotel. De briefjes die door de tegenstanders van het bedrijvenpark werden ingeleverd, zijn meegenomen in Hoofdstuk 7 (Natuur en landschap). De belangen van Oosterhout en z’n bewoners zijn in het ”Platform Bedrijvenpark” behartigd. Ook bestaat er een bewonersgroep “Bezorgd Oosterhout” die de ontwikkelingen van de plannen rond het bedrijventerrein met zorg volgt. Aangenomen dat het bedrijvenpark er komt, wordt bij het thema ‘Natuur en landschap’ al ingegaan op het gewenste beeld.

11.2 Gewenste situatie Voor alle categorieën van bedrijvigheid is behoud van de huidige voorzieningen heel belangrijk. Dit is ook belangrijk voor de leefbaarheid van Oosterhout. Daarnaast geldt met name voor de categorie ‘bedrijven en ambacht’ dat er behoefte is aan voldoende ruimte en uitbreidingsmogelijkheden. Misschien dat een klein bedrijventerrein voor plaatsgebonden kleine ondernemers hier een oplossing voor is. Ook enkele ZZP’ers hebben behoefte aan een kleine ruimte voor opslag en stalling auto. Onderzoek naar de mogelijkheid van een klein bedrijvengebouw is hier wenselijk. Ook is er een wens voor een kleine weekmarkt. De sector land- en tuinbouw heeft (nog) geen eigen visie op de gewenste situatie neergelegd. In dit DOP is eerder aangegeven dat het gewenst is om het huidige areaal groene ruimte te bewaren. In deze groene ruimte is ook plaats voor de huidige land- en tuinbouw. Bij eventuele krimp van de sector moet leegstand en verpaupering voorkomen worden.

11.3 Doelen De doelen behorend bij ‘ondernemen en werkgelegenheid’ zijn: • Minimaal handhaving huidig voorzieningenniveau. • Behoud kleine bedrijven met plaatselijke binding voor de toekomst. • Behoud werkgelegenheid.

Voor de horeca aan de Waaldijk en café Merkus is de beperkte parkeergelegenheid aldaar en de bereikbaarheid een knelpunt.

binnen het dorp Oosterhout. Een ander bedrijf heeft nu op twee plaatsen in het dorp activiteiten, waardoor intern transport over de openbare weg plaatsvindt. Voor kleine, plaatsgebonden ondernemers en ZPP’ers is geen (fysieke) plek. Veel ondernemers hebben dit ‘thuis’ opgelost, maar een zelfstandige plek is in veel gevallen toch wenselijk.

Middenstand

Land- en tuinbouw

11.1 Knelpunten Horeca en recreatie

Ook voor de middenstand speelt gebrekkige bereikbaarheid een rol. Verder kunnen middenstanders zich moeilijk handhaven, doordat zij afhankelijk zijn van een beperkt marktgebied. Door groei van omliggende kernen, de ontwikkelingen in Nijmegen-Noord en daardoor de aantrekking van middenstand hierin, en de grotere mobiliteit van potentiële klanten wordt dit probleem steeds sterker gevoeld.

Bedrijven en ambacht Veel ondernemers kunnen niet uitbreiden of ondervinden nu al ruimteproblemen. Zo is er een bedrijf dat liever op een andere locatie wil zitten maar wel het liefst

99 40

De meeste land- en tuinbouw bedrijven moeten strijden om te blijven bestaan. Ook de komst van het bedrijvenpark en landschapsvisie De Danenberg veroorzaken veel onzekerheid over de toekomst. Als er bedrijven stoppen of failliet gaan, kan dit tot leegstand van bijvoorbeeld kassen gaan leiden. Ook de werkgelegenheid loopt dan terug.

Dienstverlening Er is geen bankkantoor meer en slechts een automaat (Rabobank) voor geldopname.

• Goede bereikbaarheid voor leveranciers en afnemers/klanten.

− Wat is de wenselijkheid/haalbaarheid van een klein bedrijvengebouw en wat is dan een geschikte locatie? − Welke bedrijven kunnen elkaar versterken? − Is combinatie met Kulturhus mogelijk? • Overleg met tuinders om meer zicht te krijgen op hun wensen en ideeën. • Inventarisatie totale werkgelegenheid (gemeentelijke bedrijfsfunctionaris).

11.5 Speerpunten Actiepunten met de hoogste prioriteit zijn: • Er moet een breed onderzoek uitgevoerd worden. Dit onderzoek moet minimaal antwoord geven op de volgende vragen: − Hoe moet het voorzieningenniveau van het dorp er uitzien, wat is daarvoor nodig en kan dat ingevuld worden met behulp van de gevestigde ondernemers? − Kan de toekomstige vraag naar 1e levensbehoeften van het eventuele Betuws Bedrijvenpark versterkend werken op het voorzieningenniveau in het dorp? − Wat zijn de meest ideale locaties voor alle categorieën van bedrijvigheid? − Wat is de wenselijkheid/haalbaarheid van een klein bedrijvengebouw en wat is dan een geschikte locatie? − Welke bedrijven kunnen elkaar versterken? − Is combinatie met Kulturhus mogelijk?

11.4 Actiepunten • Er moet een breed onderzoek uitgevoerd worden. Dit onderzoek moet minimaal antwoord geven op de volgende vragen: − Hoe moet het voorzieningenniveau van het dorp er uitzien, wat is daarvoor nodig en kan dat ingevuld worden met behulp van de gevestigde ondernemers? − Kan de toekomstige vraag naar 1e levensbehoeften van het eventuele Betuws Bedrijvenpark versterkend werken op het voorzieningenniveau in het dorp? − Wat zijn de meest ideale locaties voor alle categorieën van bedrijvigheid?

41 99

Afkortingen en verklarende woordenlijst BBP

Betuws Bedrijven Park

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

CWZ

Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

DLG

Dienst Landelijk Gebied (agentschap van LNV)

DOP

Dorps Ontwikkelings Plan

Fte

Functie taakeenheid (één volledige arbeidsplaats)

JOP

Jongeren Ontmoetings Plaats

led

Light Emitting Diode, niet meer als afkorting gevoeld

KAN

voorheen Knooppunt (nu stadsregio) Arnhem-Nijmegen

LNV

Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Natura 2000

Europees netwerk van natuurgebieden

NS

Nederlandse Spoorwegen

NURG

Nadere Uitwerking Rivieren Gebied

OSC

Oosterhoutse Sport Club (voetbalvereniging)

OV

Openbaar Vervoer

PKB

Planologische KernBeslissing

SER

Sociale EffectRapportage (opgesteld in het kader van het BBP)

STUW

Welzijnsorganisatie in de gemeente Overbetuwe

UTO

jongerengroep Uiterst Trots op Oosterhout

VKK

Vereniging Kleine Kernen

v.o.n.

Vrij op naam (exclusief 6% overdrachtsbelasting en notariskosten voor het kopen van de woning)

Wgr

Wet gemeenschappelijke regelingen (verlengd lokaal bestuur)

Wgr+

Organisatievorm van veel stadsregio’s

ZZP

Zelfstandige Zonder Personeel

42

43

Bijlagen Bijlage 1: Dop Jongerenonderzoek Na een tegenvallende opkomst van de Oosterhoutse jongeren op de startbijeenkomst (lees: buiten de jongeren van de Dorpswerkgroep geen enkele jongere) is de Dorpswerkgroep tot de conclusie gekomen om een eigen jongerenonderzoek op te zetten. Vanwaar de benaming ‘eigen jongerenonderzoek’? Onlangs heeft STUW, Stichting Welzijn Overbetuwe1, ook een onderzoek uitgevoerd m.b.t. de Oosterhoutse jongeren. Echter, de Dorpswerkgroep heeft als doelstelling om de hoofdlijnen van het DOP door de jongeren te laten beoordelen, denk hierbij bijvoorbeeld ook aan natuur & landschap en verkeer & vervoer. Daarmee heeft het DOP Jongerenonderzoek een breder kader. Beschouw de overlap met het STUW Jongerenonderzoek2 als een second opinion.

Een woord richting de respondenten/jongeren: de kans is aanwezig dat jouw visie op Oosterhout niet geheel matcht met het DOP. Voor het gemiddelde beeld van de jongeren geldt dit echter wel. Althans, dit hebben de statistieken ons uitgewezen. Specifieke opmerkingen krijgen dan ook geen gevolg, daar hebben we in Oosterhout de Dorpsraad7 voor. En vragen/opmerkingen m.b.t. het DOP Jongerenonderzoek zijn ten alle tijden welkom8. 1) www.stuwoverbetuwe.nl 2) Lavrans, C. (2009). Resultaten Quikscan Oosterhout. Onderzoek naar behoeften van tieners en jongeren in Oosterhout. Elst, Stichting Welzijn Overbetuwe. 3) Datum raadpleging data: woensdag 13 januari 2010. 4) Dorpswerkgroep Oosterhout (2010). DOP Jongerenonderzoek. Vinddatum 3 februari 2010, op http://www. dop-oosterhout.nl/nieuws/70-dop-jongerenonderzoek. 5) Maar liefst 100% van de respondenten antwoordde positief (zeer mee eens of mee eens) op de vraag ‘Is Oosterhout een prettig dorp om in te wonen?’ 6) Jongeren staan in de nabeschouwing van het DOP Jongerenonderzoek gelijk aan de respondenten (ruim 11%). 7) www.dorpsraadoosterhout.nl 8) [email protected]

Oosterhout telt 236 inwoners in de leeftijdscategorie 15 t/m 25 jaar3. Al deze jongeren hebben een enquête4, met bijgaande brief van de gemeente Overbetuwe (gezien de privacywetgeving) en de Dorpswerkgroep, ontvangen. De respons bedroeg ruim 11 procent. Het betreft hier geen representatieve afspiegeling van de jongeren, aangezien iedereen de mogelijkheid had om te reageren. Mogelijk hebben alleen de liefhebbers van Oosterhout gereageerd5. En ook de leeftijd van de respondenten is niet in evenwicht: ruim 70% van de respondenten kan gemerkt worden als ‘jongeren t/m 20 jaar’. Dit neemt niet weg dat alle jongeren in ieder geval de kans hebben gehad om te reageren. Hoogstwaarschijnlijk hebben de jongeren met een uitgesproken mening van zich laten horen, en zelfs deze uitgesproken meningen kwamen overeen met de visie van de Dorpswerkgroep. De resultaten zouden namelijk ook aanleiding kunnen geven voor aanpassingen aan het DOP en/of toevoegingen aan het DOP. Het blijkt dat de categorieën 15 t/m 25 jaar en 25+ redelijk eensgezind zijn. De visie van de jongeren week niet noemenswaardig af van de uitgezette lijn door de Dorpswerkgroep, in samenwerking met de aanwezigen van de start- en klankbordbijeenkomst (25+). Onderstaand een korte nabeschouwing van het onderzoek. Nabeschouwing, een korte puntenlijst: - De Dorpswerkgroep is al sinds het najaar van 2008 actief, maar toch is dit tot tweederde deel van de jongeren6 niet doorgedrongen. - Zo’n 80% van de jongeren wil het landelijke karakter van het dorp behouden. - Over de uitbreiding van de woningvoorraad van Oosterhout (los van de nieuwbouw) zijn de meningen verdeeld: zo’n 37% is voorstander van uitbreiding, zo’n 44% is tegenstander van uitbreiding en de overige respondenten hebben zich van stemming onthouden. Opmerking Dorpswerkgroep: de vraag is natuurlijk hoe de jongeren ‘uitbreiding’ hebben geïnterpreteerd. Gaat het om een enkel huis, of geeft het de respondent het gevoel van aanbouw van een geheel nieuwe wijk? - De Dorpsstraat is voor de jeugdige Oosterhouter veruit de populairste straat om (mogelijk) in de toekomst te wonen. - De jongeren zien graag een specifieke ruimte voor jongeren verschijnen, al dan niet overdekt. - In tegenstelling tot de categorie 25+ storen de jongeren zich niet aan de hoogspanningslijnen in het dorp: meer dan 50%, en zo’n 20% onthield zich van stemming. - Windmolens zijn niet in trek bij de jongeren, op één respondent na. Hetzelfde geldt voor het Betuws Bedrijvenpark, al zien 2 respondenten hier wel toekomst in. - De jongeren zien in de bufferzone tussen Oosterhout en de Waalsprong het liefst een park, incl. specifieke recreatiemogelijkheden, verschijnen. - Zo’n 50% van de jongeren is aangesloten bij een vereniging, de overige 50% niet. - Deze eerlijke verdeelsleutel (fifty-fifty) is ook van toepassing op de vraag ‘Is de historie van Oosterhout je bekend?’. - En maar liefst tweederde van de jongeren heeft een (bij)baan(tje) in Oosterhout. Met name de kwekers aan de Dijkstraat zijn belangrijke werkgevers.

99 44

45

Bijlage 2: Visiekaart (overzicht)

46

Bijlage 3: Overzicht kern Oosterhout

47

Bijlage 4: Openbaar vervoer

48

Bijlage 5: Maximale snelheden

49

Bijlage 6: Lopende woningbouwplannen Plan de Eulink Planning: Reeds gereed Omvang: - 13 huurwoningen - 5 grondgebonden levensloopbestendige woningen - 4 seniorenwoningen (appartement) op de begane grond - 4 woningen voor 1 of 2- persoonshuishoudens (appartement) 13 koopwoningen - 2 vrijstaand - 6 vrijstaand geschakelde woningen - 4 twee-onder-een-kap woningen - 1 hoekwoning Impressie:

Plan Vens Planning: Reeds in uitvoering Omvang: 22 woningen - 18 seniorenwoningen - 4 seniorenwoningen (appartement) op de begane grond Zowel huur en koop, in verschillende prijsklassen Impressie:

Hoge Hofstraat Planning: Reeds in uitvoering Omvang: Sloop 8 naoorlogse Beneden/Bovenwoningen Nieuwbouw: 16 starterwoningen in diverse blokken

50

51

De Dorpswerkgroep is opgericht door de Vereniging Dorpsraad Oosterhout en gestart op 26 november 2008. Alle leden van de werkgroep zijn betrokken geweest bij het opstellen van het gehele plan. In totaal heeft de werkgroep hiervoor plenair 13 keer vergaderd. Daarnaast hebben de deelnemers in themagroepen, soms aangevuld met anderen, nog een wisselend aantal extra activiteiten verricht. De leden van de Dorpswerkgroep, verantwoordelijk voor het eindproduct, zijn de volgende personen, inwoners van Oosterhout: Gé Berns (voorzitter)

Kunst, Cultuur en Cultuurhistorie

John Berns


Leo Borgonjen


Ruud Geerts


Erik Kempen

Verkeer en Vervoer Ondernemen en Werkgelegenheid

Lea van Kessel

Natuur en Landschap

Tjeerd Mombarg


Peter van Moerkerk

Ondernemen en Werkgelegenheid Verkeer en Vervoer

Han van Riel

Natuur en Landschap

André Rooijakkers

Jongerenenquête

Marijn Rutten

Verkeer en Vervoer

Frans Spaan

Natuur en Landschap Kunst, Cultuur en Cultuurhistorie

Willem Thomson


Manon Wille (redactie)

Verkeer en Vervoer

Walter van Zoggel (secretaris)


De Dorpswerkgroep is begeleid door de Vereniging Kleine Kernen Gelderland: Rob van Heusden Josien Hissink

Ondersteuning door de gemeente Overbetuwe: Sandra Mennen

Vormgeving: Thijs Tops Simone van den Hoedt

Drukwerk: Drukkerij Van der Weerd

52

Thema Natuur en Landschap. Thema Wonen en Openbare ruimte. Thema Verkeer en Vervoer

Recommend Documents