THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten Lijst van maatregelen aangekondigd in het regeerakkoord
Acties
Vooruitgang Gerealiseerd
In realisatie
In project
Wetgevend initiatief
aangekondigd
Het energiecertificaat waarin voorzien is in de ordonnantie houdende de energieprestatie van gebouwen en dat de energie-efficiëntie van het goed bepaalt, zal bij het begin van de legislatuur goedgekeurd worden.
Opgegeven
Niet begonnen
48
Info/commentaar
De besluiten over de inwerkingtreding van het energieprestatiecertificaat werden in februari 2011 goedgekeurd. Vanaf 1 mei 2011 moet een certificaat worden afgeleverd bij verkoop van een woning en vanaf 1 november 2011 voor verhuur van woningen. Jaarlijks worden er in Brussel ongeveer 15.000 woningen verkocht en 63.000 woningen verhuurd, wat een theoretisch cijfer geeft van 78.000 certificaten die in de beginjaren jaarlijks zouden moeten worden uitgereikt. Minister van Leefmilieu Huytebroeck verklaarde in de commissie huisvesting 28 mei 2013 dat zowat 1 woning op 6 over een energieprestatiecertificaat zou beschikken. Dat komt neer op ongeveer 85.000 uitgereikte certificaten. Onze indruk is dat het certificaat vooral wordt aangevraagd bij verkoop van de woning en bij verhuur door commerciële agentschappen. Bij de gewone, particuliere verhuurder is het certificaat volgens ons nog niet voldoende doorgedrongen. Dit is niet goed, maar was eigenlijk voor wie de Brusselse private huurmarkt een beetje kent te verwachten. Bij de invoering van de wetgeving hadden we kritiek op het gebrek aan garantie op kwalitatieve certificaten (onder meer door een minieme opleiding en een gebrek aan onafhankelijkheid van de certificateurs). Die kritiek blijkt in de praktijk te worden bewaarheid, want minister Huytebroeck kondigde in de commissie leefmilieu van 28 mei 2013 aan dat ze het besluit wil wijzigingen om onder meer aan de kandidaatcertificateurs een minimum (technisch) diploma op te leggen.
49
Om de huurders bescherming te bieden bij verhuring van een woning met een buitensporig energieverbruik zal onderzocht worden of het
Studie
Van een in december 2012 aangekondigde betere communicatie en informatie over wat een certificaat juist is, hebben we geen weet. In de Huisvestingscode van juli 2013 en het ontwerpbesluit over de normen is geen ‘seuil d’insalubrité énergétique’ opgenomen. Een echte studie werd over deze maatregel niet gevoerd. Deze
THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten mogelijk is in de Huisvestingscode een drempel vast te leggen teneinde te kunnen uitmaken wanneer een woning energie-inefficiënt is.
50
De verbetering van de energieprestatie van de sociale woningen is noodzakelijk, maar mag niet leiden tot een stijging van de combinatie van sociale huurprijzen en huurlasten en moet, in de mate van het mogelijke, leiden tot een daling van de globale kostprijs ervan, waarbij indien nodig een beroep wordt gedaan op een systeem van een derde investeerder.
maatregel werd – op aangeven van de Gewestelijke Huisvestingsinspectie niet uitgevoerd – met als voornaamste argument dat té veel woningen dreigden ongezond of onbewoonbaar verklaard te worden.
Politieke intentie
Een voorstel van de BBRoW om een ‘energieprestatiecertificaat met slechte score in de Huisvestingscode op te nemen als als een aanwijzing van niet respecteren van kwaliteits- en comfortnormen en mogelijkheid voor de Inspectiedienst Huisvesting om een inspectiebezoek op eigen initiatief af te leggen, werd ook niet weerhouden. Tijdens deze legislatuur werd er volop ingezet op de verbetering van de energieprestatie van sociale woningen. De beheersovereenkomsten gesloten tussen de 33 OVM’s en de BGHM op 28 oktober 2011 voorzien onder meer in een passiefstandaard voor de nieuwe woningen en de ‘lage energie-standaard’ voor de renovatie van woningen. Pour la rénovation énergétique du parc existant, le Secrétaire d’Etat annonce en Commission Logement du 20 décembre 2011 que dans le cadre du quadriennal 2010-2013, le budget régional pour les rénovations lourdes, concernant essentiellement ce volet énergétique, atteint plus de 136 millions d’euros. En plus, l’IBGE a lancé deux programmes PLAGE (Plan Local d’action pour la gestion de l’énergie) à destination des SISP. De idee is om methodologische en financiële steun te verlenen aan SISP voor de energiebesparende projecten die geen grote investeringen vragen. Energieverantwoordelijken (het equivalent van 6 voltijdse medewerkers) worden over de geselecteerde openbare vastgoedmaatschappijen verdeeld. Hierbovenop komt ook de mogelijkheid voor de OVM’s op energiepremies aan te vragen. En er zijn verschillende projecten van co-generatie in de sociale huisvestingssector, met samenwerking van de privé-sector. Deze maatregel zegt ook dat de verbetering van de energieprestatie van een sociale woning in de mate van het mogelijke moet leiden tot een daling van de globale kostprijs (huurprijs en huurlast). Wat de regering heeft goedgekeurd is een besluit in mei 2012 waardoor de huurder van een sociale passiefwoning bovenop de reële huurprijs een ‘huurtoeslag’ betaalt (die overeenkomt met 40% van de besparing aan energiekost in vergelijking met een traditionele woning).
THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten Maar zelfs met de huurtoeslag zou de totale kostprijs van de woning lager moeten liggen dan een niet-passieve sociale woning.
51
Het Gewest zal bij het BIM een dienst oprichten voor de begeleiding van de gezinnen bij het rationeel energieverbruik, ecobouw.
Andere actie
De huurtoeslag wordt door de de OVM voor minstens 50% in een solidariteitsfonds wordt gestort waarmee dan energiebesparende werken in de andere sociale woningen kunnen worden betaald. De regering heeft beslist om zes lokale Huizen voor Energie en Ecobouw op te richten voor de begeleiding van de gezinnen. Le gouvernement a décidé de mettre en œuvre six Maisons d’Energie et de l’Eco-construction - une dans chaque zone de police – qui permettraient d’offrir un service d’accompagnement aux ménages. Les six antennes locales et les partenaires sont : - Centre : Bruxelles-Ville et Ixelles : le CPAS de Bruxelles, le CPAS d'Ixelles et le Réseau Habitat ; - Ouest : Molenbeek, Jette, Ganshoren et Koekelberg : l'asbl Bonnevie, les communes de Molenbeek et de Jette ; - Nord : Schaerbeek, St Josse, Evere : Maison de la Rénovation, commune d’Evere et commune de St Josse. - Soignes : Watermael-Boitsfort et Auderghem : la commune de Watermael, EcoRES, 21 solutions,; - Midi : St Gilles, Forest, Anderlecht : les CPAS de Saint Gilles, de Forest, le CPAS d'Anderlecht, le Réseau Habitat et la commune d'Anderlecht ; - Montgomery : Woluwé St P et Woluwe St Lamb, Etterbeek : Habitat et Rénovation, Centre urbain, Commune d’etterbeek et CPAS d’Etterbeek.
52
Het Gewest zal een denkoefening ondernemen in het kader van de woninghuurwet die geregionaliseerd zou worden : – met het oog op een mogelijke aanpassing van de huurprijs tijdens de looptijd van het huurcontract om het mogelijk te maken energiewerken die een eigenaar ten gunste van de huurder zou uitvoeren, af te schrijven, op voorwaarde dat de bewoningskosten (huur + lasten) niet stijgen; – om in functie van de budgettaire beschikbaarheid de onroerende voorheffing te gebruiken als stimulans door een fiscale bonus toe te kennen aan de eigenaars-verhuurders wier te huur gestelde
Studie
Begin 2014 waren alle zes antennes gelanceerd. Het kabinet Huytebroeck heeft een grote studie (voor een bedrag van 200.000€) laten uitvoeren over de impact van energiebesparende werken op de woonkost. De studie, die begin 2013 werd afgerond, behandelt 4 aspecten : een technische analyse over energiebesparende werken, een financiële analyse, een analyse van de manier om de kostenbesparing te verdelen tussen huurder en verhuurder en tenslotte een juridische analyse om dit laatste in de praktijk te kunnen invoeren. De resultaten van deze omvangrijke studie zijn al bij al vrij mager. Er worden een reeks van werken aangeduid die de beste opbrengst garanderen en niet té duur zijn, er wordt een systeem van kostenverdeling tussen huurder en verhuurder voorgesteld via een ‘energietoeslag’ voor huurder, maar in de juridische analyse wordt duidelijk dat dit alles pas kan worden ingevoerd wanneer de
THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten goed voldoet op het vlak van energieprestaties volgens te bepalen regels, waarbij moet worden toegezien op het evenwicht van de gemeentefinanciën. 53
54
55
bevoegdheid over de huurwet wordt overgeheveld naar de gewesten (ten vroegste in 2014).
Bij alle woningen die door publieke of daarmee gelijkgestelde entiteiten (GOMB, BGHM en OVM, Woningfonds, SVK, Grondregie, ...) met de financiële inbreng van het Gewest gebouwd of gerenoveerd worden, moet de energiekwaliteit van die aard zijn dat de bewoningskosten voor de toekomstige bewoner zo laag mogelijk uitvallen. Dit principe zal toegepast worden : als gunningscriterium bij de toewijzing van overheidsopdrachten; in de bestaande regelgevingen voor de toekenning van gewestelijke financiële middelen (driejarige investeringsprogramma's, ...). De eigen gebouwen van het Gewest moeten een toonbeeld zijn op het vlak van energie. Zo moeten de instellingen die ressorteren onder het gewest (administratie, paragewestelijke instellingen, GOMB, BGHM, ...) vanaf 2009 voor al hun investeringen in vastgoed (nieuwbouw en renovatie) op het vlak van energie voorbeeldigheid nastreven : bij iedere nieuwbouw moet minstens de passiefstandaard in acht genomen worden, terwijl bij iedere grondige renovatie de zeer lage energiestandaard moet gelden.
Andere actie
De wetgeving betreffende de bescherming van de verbruikers, en in het bijzonder de gezinnen, wordt behouden en uitgebreid op basis van de aanbevelingen van het Parlement. Bij een regionalisering van deze materie zal een progressieve tarifering van elektriciteit en gas (afhankelijk van de samenstelling van het gezin) ingevoerd worden. De vermogensbegrenzers voor personen in een toestand van wanbetaling worden van 6 op 10
Wetgevend initiatief
Andere actie
Bij maatregel 4 hebben we gezien dat de piste om te werken via de onroerende voorheffing voor het gewest en de gemeenten té duur zou zijn en door het Gewest wordt opgegeven. Voor de woningen van GOMB, Woningfonds en de sociale woningen zijn ambitieuze doelstellingen vastgelegd : passiefnorm voor nieuwbouw en lage energienorm voor renovatieprojecten.
Het Gewest heeft gekozen voor passiefwoningen en lage energiewonignen voor de woningen die worden gerealiseerd door de GOMB, de BGHM en de Openbare Vastgoedmaatschappijen en het Woningfonds. Van de gemeenten horen we op dit vlak echter veel minder. In mei 2011 beslist minister Huytebroeck bij besluit dat vanaf 2015 alle nieuwbouwwoningen of zware renovaties aan de passiefnorm moeten beantwoorden. Dit geldt ook voor privéwoningen. L'arrêté ministériel du 5 mai 2011 définit les exigences de performance énergétique des bâtiments (PEB) à l'horizon 2015. Il impose le standard passif pour toute nouvelle construction, mais aussi pour les démolitionsreconstructions et les rénovations lourdes d'ici à 2015 en Région bruxelloise. Le parlement bruxellois a approuvé le 15 juillet 2011 le projet d'ordonnance modifiant l'ordonnance du 1er avril 2004 relative à l'organisation du marché du gaz en Région de Bruxelles-Capitale, concernant des redevances de voiries en matière de gaz et d'électricité et portant modification de l'ordonnance du 19 juillet 2001 relative à l'organisation du marché de l'électricité en Région de BruxellesCapitale. Cette ordonnance a été publiée au Moniteur belge le 19 octobre 2011. La Coordination Gaz-Electricité-Eau Bruxelles (CGEE), membre du
THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten ampère gebracht.
RBDH, évalue le texte. En ce qui concerne l’amélioration de la protection de tous les consommateurs, la CGEE est satisfait entre autres de la création d’un service litige indépendant au sein de Brugel et de l’organisation d’un Centre d’Information, à condition que ce dernier soit un service indépendant ancré dans une asbl qui a notamment la défense des consommateurs dans son objet social. En ce qui concerne les mesures de protection des consommateurs, la CGEE acte avec satisfaction le maintien d’une série de mesures : le nonrecours au compteurs à budget, la durée minimale de 3 ans de contrats, le recours au juge de paix avant toute résiliation de contrat. Et l’association se réjouit des modifications apportées : l’allègement de la procédure d’obtention du statut de client protégé le passage de 6 à 10 ampères pour les limitateurs de puissance. L’interdiction de procéder à des coupures en hiver. L’association revendique également une harmonisation vers le haut des pratiques de CPAS, en ce qui concerne l’attribution de l’augmentation de puissance du limitateur en électricité et sa limitation dans le temps pour les clients protégés. L’association termine avec une conclusion générale. Elle estime que les mesures sociales les meilleures et le fonctionnement optimal du marché ne parviendront jamais à résoudre tous les problèmes et à assurer à tous un accès effectif de tous à l'électricité et au gaz nécessaires pour la satisfaction des besoins vitaux et la vie en société. La libéralisation du marché du gaz et de l'électricité pour les ménages n'est pas une bonne solution car elle les a fragilisés davantage face au marché et aux fournisseurs dans un rapport de force inégal pour conclure de bons contrats et a mis à mal la solidarité organisée permettant la mutualisation des coûts par le rôle de l'autorité publique et des associations. Il faut en revenir à une solution de fond : le retour des clients domestiques dans le giron d’un fournisseur public exclusif chargé en tant qu’intermédiaire de procurer de l’électricité et du gaz à ses usagers aux meilleurs prix auprès des producteurs et des fournisseurs du marché. Son grand intérêt consistera à maintenir la cohésion sociale et à ne pas segmenter la clientèle tout en ayant la taille suffisante pour négocier de bons prix et de bonnes conditions de fourniture. Il pourra également mettre en place une tarification sociale et
THEMA 7 : de energiefactuur van huurders en eigenaars verlichten 56
57
58
Er zal een « partnership tussen de overheid en de gezinnen » (POG) op het getouw gezet worden, dat het mogelijk maakt de energierenovatie van de woning (ook in geval van huur) te prefinancieren. Het POG is tevens toegankelijk voor eigenaarsverhuurders en huurders, op voorwaarde dat de kosten voor het gebruik van de woning (huur + energiefactuur) niet stijgen. Het beleid rond de energiepremies zal uitgebreid en geoptimaliseerd worden. Concreet : het budget voor de energiepremies zal verhoogd worden, premies voor collectieve projecten zullen makkelijker toegankelijk gemaakt worden en de eigenaars die hun goed verhuren alsook de huurders zullen ertoe aangezet worden energiebesparende werken uit te voeren; de sociale groene lening zal versterkt worden; Het stelsel van energiepremies voor isolatie en verwarming, bestemd voor de gezinnen, zal voorzien in een aanvullende tussenkomst voor de gebieden van de RVOHR. In samenwerking met de Orde van Architecten zal – volgens het pro-deomodel – een structuur voor technische hulp worden voorgesteld voor de verbetering van de energieprestatie van de woningen die toegankelijk zijn voor gezinnen met een laag inkomen.
progressive dans de bonnes conditions. Van een echt partnership is tot nu toe geen sprake. Het idee is dat de lokale energiehuizen op termijn deze taak op zich nemen.
Wetgevend initiatief
Wetgevend initiatief
De energiepremies zijn de laatste jaren effectief gewijzigd. Zo werden de energiepremies in 2011 afhankelijk gemaakt van het inkomen van het gezin, hoewel de meeste Brusselaars nog altijd in de categorie met de hoogste premie vielen. In 2012 werd het budget voor de energiepremies serieus opgetrokken tot 18 miljoen euro, in 2013 zelfs tot 19 miljoen euro. En ook de bedragen van de premie zelf werden opgetrokken. Andere aangekondigde maatregelen (collectieve projecten, aanvullende tussenkomst voor RVOHR) werden uitgevoerd. Maar het gebruik van de energiepremies door eigenaar-verhuurders en zeker door huurders laat nog altijd te wensen over. Van de 10.715 energiepremies die in 2013 werden uitgereikt ging er slechts 834 naar huurders. Cette mesure n’a pas été examinée.
Andere actie
0
3
0
LEGENDE Vooruitgang van de maatregel sinds onze laatste woonbarometer van september 2013.
0
1
7
