theater- en filmwetenschap

theater- en filmwetenschap >> faculteit letteren en wijsbegeerte >> masteropleiding | 2010-2011

Colofon Redactie Departement studentgerichte diensten en de faculteiten Vormgeving Ann Engelen (kaft), Ellen Willockx (binnenwerk) Fotografie Jan Crab Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma’s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure. |2

Inhoud Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Over Theater- en filmwetenschap. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Toelatingsvoorwaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Loopbaanperspectieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Studieprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Vakbeschrijvingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Studeren in het buitenland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Onderwijs en examens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Studieadvies en studentenbegeleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Nuttige websites. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Meer info?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

3|

Voorwoord Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien heb je reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit gevonden en hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent, en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 13.000 studenten. Vanaf 2007-2008 zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bachelor­opleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool en de Hogere Zeevaartschool. Tijdens je masteropleiding wordt de kennis die je opdeed tijdens je bacheloropleiding verder uitgediept. De Universiteit Antwerpen stelt alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan maatschappelijke en ­wetenschappelijke evoluties. We nodigen je alvast uit op onze infodagen (20 maart en 24 april 2010) of op de infomarkt (15 september 2010). Welkom bij de Universiteit Antwerpen! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

|4

Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? STUDENTGERICHTHEID De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen de studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ­ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden bovendien ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het ­beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Ten slotte is de ­Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -­ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. INNOVERENDE ACADEMISCHE OPLEIDINGEN De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De academische ‘ivoren’ toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici ­hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende ­samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het ­memoriseren van ­feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om ­beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur werd ­gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, ­keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. INFRASTRUCTUUR Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne ­infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria’s, ­aula’s) zijn er “hotspots” waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit, met meer dan 13.000 ­studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het ­openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer 5|

je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig ­gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De masteropleiding Theater- en Filmwetenschap is gesitueerd op de Stadscampus. VORMING De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ­ingesteldheid en met een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en ­studenten. ANTWERPEN Ten slotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, .... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied “U Aan het woord”. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan “A” !

Over Theater- en filmwetenschap Deze master biedt een grondige studie aan van theater en film. In de eerste plaats wordt ingegaan op de artistieke expressievorm van deze beide media: in verschillende vakken sta je stil bij historische ontwikkelingen en actuele verschijningsvormen. In deze master maak je kennis met een kritisch analyse-instrumentarium dat zich beroept op recente theorievorming en methodologie in beide wetenschapsgebieden. Het programma voorziet zowel in vakken voor studenten met een sterke disciplinaire interesse in theater en film als in vakken die eerder interdisciplinair van opzet zijn. In deze laatste worden beeld, tekst en enscenering comparatistisch behandeld en krijg je inzicht in de relaties tussen theater en film met af en toe uitstappen naar beeldende kunst, literatuur en nieuwe media. Naast meer theoretisch georiënteerde colleges wordt je met seminaries en een ­workshop de mogelijkheid geboden om kennis te maken met de professionele praktijk.

|6

Toelatingsvoorwaarden RECHTSTREEKSE INSTROOM: • •

Bachelor in de Taal- en Letterkunde, afstudeerrichting “Theater, film en literatuurwetenschap” Professionele bachelors kunnen instromen na het volgen van een schakelprogramma.

ANDERE ACADEMISCHE BACHELORS •

•

Studenten met een bachelordiploma Taal- en letterkunde die niet de afstudeer­ richting “Theater-, Film- en Literatuurwetenschap” gevolgd hebben, volgen een voorbereidingsprogramma bestaande uit de opleidingsonderdelen ‘Geschiedenis van de film 1’, ‘Theatergeschiedenis 1’ en ‘Theatergeschiedenis 2’, tenzij ze deze ­opleidingsonderdelen al opgenomen hebben als onderdeel van hun bachelor­programma. Academische bachelors uit andere richtingen dan Taal- en letterkunde kunnen ­instromen na het slagen voor een voorbereidingsprogramma dat door de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte is goedgekeurd.

Loopbaanperspectieven Het programma richt zich naar studenten die tewerkstelling in de cultuursector ­ambiëren. Afgestudeerden kunnen terecht in organisaties in de culturele sector (­steunpunt, ­culturele centra, kunstencentra, musea, beleidsondersteuning en –­uitvoering) of in ­gezelschappen en productiehuizen rond theater, film en nieuwe media.

7|

Studieprogramma Opleidingsonderdeel

Sp

Masterproef Masterproef

18

2 verplichte opleidingsonderdelen Visuele kritiek 1

6

Visuele kritiek 2

6

30 sp verplicht te kiezen uit de volgende opleidingsonderdelen : Dramaturgie

6

Van schavot tot schouwburg: toneel in de Nederlanden van de 17de tot de 20ste eeuw

6

Lichaamsbeelden in dans en performance

6

Theorie van de avant-garde

6

Workshop Theater

6

Auteurschap in de Amerikaanse cinema

6

Film en beeldende kunst

6

Avant-Garde en experimentele film

6

Filmacteur/filmster

6

Audiovisuele vertaling en ondertiteling

6

Om lerarenbevoegdheid te verkrijgen, kunnen studenten voor max. 12 sp opleidings­ onderdelen kiezen uit de masterprogramma’s van Taal- en letterkunde en Literatuur van de Moderniteit, in talen die zij in de bachelorprogramma’s gevolgd hebben.

|8

Vakbeschrijvingen MASTERPROEF De masterproef is een bijzonder belangrijk opleidingsonderdeel binnen de Master ­Theater- en Filmwetenschap. Met de masterproef toon je aan dat je in staat bent om een probleemstelling die relevant is binnen de academische of professionele context vanuit een wetenschappelijke ingesteldheid te benaderen. Je onderwerp kan zowel aansluiten bij een onderzoeksdomein van de afdeling theater- en filmwetenschap als uitgaan van een persoonlijke interessesfeer. 2 VERPLICHTE OPLEIDINGSONDERDELEN Visuele kritiek 1 Dit onderdeel biedt een close reading van sleutelteksten omtrent de verhouding tussen woord en beeld zoals die centraal staat in de Master Theater- en Filmwetenschap. We nemen de cultuurtheoretische canon onder de loep en leggen zo een basis voor de ontwikkeling van een alternatieve kijkgeschiedenis in Visuele kritiek 2. De colleges gaan uit van een directe confrontatie met oorspronkelijke theoretische opvattingen die het denken over kunst in de twintigste eeuw hebben bepaald. Aandacht gaat daarbij ook naar het specifiek (literaire) idioom van de betrokken auteurs. De onderwijsvorm is eerder die van het werkseminarie dan die van het hoorcollege: de docent introduceert het werk van de maître à penser en historiseert het door onder meer de ontstaanscontext te duiden, waarna een open discussie over de argumenten plaatsvindt. Op die manier kan de student de klassiekers in een juiste verhouding tot de eigen tijd plaatsen en hen zo recht doen. Visuele kritiek 2 We bekijken de allegorie als kunstvorm die haar eigen werking thematiseert. In de geest van Walter Benjamin onderzoeken we vooreerst hoe het allegorische denken de eigen mogelijkheidsvoorwaarden veruiterlijkt en zo meta-beelden creëert, beelden die zichzelf theoretiseren. We maken ons de allegorische blik eigen en schetsen een eigen ­geschiedenis van het kijken. Deze benadering wil uitdrukkelijk geen historische ­kenschetsing zijn maar een actieve zoektocht naar de wezenlijke kracht van beelden, waarbij we niet uitgaan van lineariteit en voorspelbaarheid maar van contradictie en ­potentialiteit – van wat de Amerikaanse theoreticus Gregory Ulmer omschrijft als ‘­heuretiek’: een wetenschap niet gebaseerd op interpretatie, zoals de klassieke ­hermeneutiek, maar op een logica van ontdekking en inventiviteit. Veel aandacht zal hierbij uitgaan naar wat in eerste instantie aan het theoretische lijkt te ontsnappen. Die irrationele, onstabiele elementen kunnen schijnbaar niet worden getheoretiseerd maar funderen en wettigen precies om die reden de theorie van het beeld zelf.

9|

Deze cursus heeft zowel een theoretisch gedeelte, waarin de dominante theoretische benadering van theater en film wordt geconfronteerd met een alternatieve optiek, als een praktische component, waarbinnen theorie moet leiden tot een nieuwe vorm van kritiek, van kritisch denken en schrijven. Deze nieuwe vorm van kritiek komt tot stand als een combinatie van onderzoek en spektakel. We stellen een aantal ­methodes voor (­allegorie, irrationele uitvergroting, corps exquis, de cinefiele anekdote enz.) – ­gedeeltelijk ­ontleend aan de onderzoeksstrategieën van de surrealisten – die we op hun bruikbaarheid ­toetsen, en laten de studenten ook eigen benaderingen ­ontwikkelen. 30 SP VERPLICHT TE KIEZEN UIT DE VOLGENDE OPLEIDINGSONDERDELEN Dramaturgie Deze cursus tracht kennis bij te spijkeren van de ontwikkeling van de ­dramaturgie. Via lectuur en analyse van enkele canonteksten uit de Europese en Amerikaanse ­tradities wordt aandacht besteed aan de markantste momenten en figuren uit de toneel­ geschiedenis (Euripides, Shakespeare, Brecht, Ibsen, Beckett, enz.). De teksten ­worden benaderd vanuit de twee meest bepalende poëtica’s die over het drama geformuleerd zijn: de ­aristotelische vs. epische dramaturgie. We analyseren de tekst, bezoeken een ­voorstelling en bespreken de dramaturgische keuzes. Aansluitend geven we een ­tentatieve omschrijving van de status van de theatertekst in relatie tot actuele ­concepten van theatraliteit. Aangezien de lijst van stukken afhankelijk is van het ­seizoensaanbod, zal die pas later bekend gemaakt worden. Van schavot tot schouwburg: toneel in de Nederlanden van de 17de tot de 20ste eeuw In de zeventiende en achttiende eeuw evolueert het theater in de Nederlanden van ­amateuropvoeringen op gelegenheidspodia tot volledig uitgeruste professionele ­schouwburgen. Deze evolutie manifesteert zich ook in het repertoire. Toneel­schrijvers worden zich steeds meer bewust van de klassieke toneeltheorie, maar er zijn ook ­felle tegenstanders van deze theorie en zelfs van het toneel in het algemeen. Zowel de ­theoretische discussie als de toepassing in de praktijk zal aan de hand van ­representatieve teksten worden bestudeerd. In de negentiende eeuw wordt de toneelspeelkunst verder geprofessionaliseerd. In ­Antwerpen wordt in 1853 een Nederlandstalig gezelschap voor het eerst ­structureel ­gesubsidieerd. Het theater en drama weerspiegelen de burgerlijke cultuur en ­Vlaanderen beleeft een inhaaloperatie tegenover Nederland: er worden statige stadstheaters ­gebouwd en de overheid stimuleert de Vlaamse toneelschrijfkunst. Acteurs uit het ­zuiden zijn ook erg populair in het noorden. De vernieuwing van het theater, die wordt ingezet tijdens het laatste kwart van de negentiende eeuw, verloopt dan weer van noord naar zuid. De sterkste vernieuwingstendensen tijdens het interbellum komen dan weer uit Vlaanderen, waar het Vlaamse Volkstoneel o.l.v. Johan de Meester jr. het ­constructivisme propageert. Na de tweede wereldoorlog vormen achtereenvolgens | 10

de kamertheaters, het politieke theater, de vernieuwende omgang met de klassieke canon (de ‘Vlaamse Golf’) en de retheatralisering van het postdramatisch theater de ­belangrijkste ontwikkelingsmomenten. Lichaamsbeelden in dans en performance Een lichaam op scène vertoont sporen van zijn sociale, politieke en technologische context. De representatie van een lichaam is bijgevolg steeds ideologisch geladen en als zodanig te ontleden. Tegelijkertijd vormt het performatieve lichaam de plaats bij uitstek waar over de socio-culturele conventies van het lichaam als betekenisdrager nagedacht kan worden. De notie van het lichaamsbeeld vormt het vertrekpunt van deze cursus. Het articuleert de kijkervaring en wordt tevens ingezet als conceptueel instrument om die ervaring theoretisch uit te diepen. Daarnaast fungeert het als leidraad voor een bredere cultuurhistorische verankering. Tijdens de collegereeks staat telkens een lichaamsbeeld centraal (bv. het gewichtloze lichaam, het mechanische lichaam, het virtuele lichaam, het lichaam van de ander) dat we aan de hand van hedendaagse en historische choreografieën en performances gaan uitrafelen. De casussen overspannen de dans- en performancegeschiedenis vanaf het romantische ballet tot nu. Onze aandacht zal onder meer uitgaan naar hedendaagse choreografen en performancekunstenaars, zoals Meg Stuart, Anne Teresa De Keersmaeker, Alain Platel, Kris Verdonck, Marina Abramovic en Benjamin Verdonck. Deze praktijk benaderen we vanuit theoretische paradigma’s uit de recente dans en performance studies. Theorie van de avant-garde De vraag naar de mogelijkheid van een avant-garde is vandaag de vraag naar de ­verhouding tussen theorie en praktijk van de kunst. De inzet is groot, zowel voor de ­artiest als voor de wetenschapper. Het antwoord van Roland Barthes laat alvast geen twijfel: ‘het object van de avant-garde is vandaag in wezen theoretisch: het zijn de ­posities (en hun vertoog) die vandaag avant-gardistisch zijn, niet per se de ­werken (...) de rol van de theorie is – ­actief – openbaren wat verleden is aan wat wij nog ­tegenwoordig achten: de theorie doet afsterven en het is op dit punt dat zij avant-garde is.’ We gaan na hoe we op dat punt zijn aanbeland door de bijzonderheden van de avant-­ gardistische ­praktijk in dialoog te brengen met de theorievorming van de twintigste eeuw. We ­toetsen meer ­bepaald de vitaliteit van de historische avant-garde (futurisme, Bauhaus, ­enzovoort) aan de latere ‘dood van de avant-garde’ (Peter Bürger) en overwegen tegen deze ­achtergrond de ­mogelijkheid van een neo-avant-garde in het theater. Leidraad vormt de ­argumentatie van Hal Foster, die stelt dat we na kunst-als-tekst in de jaren zeventig en kunst-als-simulacrum in de jaren tachtig getuige zijn van een ‘return of the real’ die kunst en kunsttheorie grondt in materiële lichamen en sites, identiteiten 11 |

en ­gemeenschappen. Een belangrijk aandachtspunt is dan ook de actuele interesse in trauma als verschijning en methode van de avant-garde. Workshop Theater Bedoeling van de workshop is de studenten kennis te laten maken met de podiumkunsten­ praktijk van binnenuit en hun theoretische kennis te toetsen aan het creatieproces. Avant-Garde en experimentele film In de cursus Avant-Garde en experimentele film worden enkele sleutelmomenten uit de geschiedenis van de zogenaamde experimentele film en de avant-garde-cinema toegelicht. Aan de hand van een analyse en duiding van enkele toonaangevende figuren (Man Ray, Moholy-Nagy, Brakhage, Warhol, Marker), canonieke stromingen (surrealisme, structural film), belangrijke genres (stadsymfonie) en procédés (found footage) wordt ingegaan op belangrijke experimenten op zowel het gebied van de fictiefilm als de documentaire. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt tevens aandacht besteed aan de belangrijkste theorische debatten en paradigma’s van de avant-garde en experimentele film. Auteurschap in Amerikaanse Cinema In deze cursus bekijken we de positie van de regisseur binnen het (klassieke) studiosysteem met producent-regisseur Howard Hawks als testcase; we bespreken/analyseren films als ‘Bringing Up Baby’ (1938), ‘To Have and Have Not’ (1944) en ‘The Big Sleep’ (1946). Via leesopdrachten verkennen we de geschiedenis/structuur/mechanismen van het studiosysteem en de creatieve inbreng van scenarist en cameraman. In een tweede beweging bekijken we de ‘politique des auteurs’ zoals geschetst door François Truffaut, die de Amerikaanse studioregisseur recupereerde als ‘filmauteur’, en de nouvelle vague als herziening van Amerikaanse genreclichés die eruit resulteerde. We schenken ook aandacht aan de voorliefde van de auteurcritici voor het ‘latere’ werk van klassieke regisseurs en aan de idee van ‘vermoeidheid’ in een oeuvre. Ten slotte bespreken we de invloed van het auteursconcept op de Nieuwe Amerikaanse cinema van de jaren zeventig en de Nieuwe Nieuwe Amerikaanse cinema van vandaag, en besteden we aandacht aan de problematiek van zelfbewustzijn en ‘laattijdigheid’.

| 12

Film en Beeldende Kunst In deze cursus staat de wisselwerking tussen film en beeldende kunst centraal. Dit omvat diverse aspecten. De kunsthistorische invloeden op de ontwikkeling van filmstijl blijken uit de bespreking van picturalisme en academisme in de Amerikaanse en Franse cinema van de jaren tien, en de invloed van abstractie op de filmische avant-gardes van de jaren twintig. Daarnaast besteden we ook aandacht aan de functie van het medium film in artistieke stromingen als het constructivisme, surrealisme, dada, pop art, Fluxus, Land Art, en aan de experimentele film als artistiek gegeven. We analyseren ook de context van de “post-cinema”, en kijken naar filmische strategieën, de appropriatie van beelden uit de filmgeschiedenis, in het werk van hedendaagse kunstenaars en fotografen. Ten slotte besteden we ook aandacht aan de representatie van kunst en kunstenaars in speelfilms, en bespreken we zowel filmstudies als breed studieveld en specifieke filmtheoretische problematieken (‘realisme’) en denkkaders (neoformalisme) in de context van de kunsttheoretische paradigma’s. Filmacteur/filmster Deze cursus biedt geen praktische opleiding tot filmacteur, maar wil kritische aandacht besteden waar die op het vlak van acteurs/acteren in film vaak ontbreekt. Het is dan ook moeilijk om ‘acteren in film’ los te beschouwen van plot of narratief, of van andere ­onderdelen van het filmproductieproces zoals montage, cameravoering etc. Evenmin eenvoudig is de vaak subtiele gradaties in beweging en stembuiging van de film­acteur accuraat beschrijven, laat staan evalueren (de meest gewaardeerde ­performance is vaak degene die ‘eruit springt’) of kwantificeren. Deze cursus onderneemt toch een poging tot nauwkeurig beschrijven en historiseren, en put daarvoor uit een aantal niet ­onmiddellijk filmische acteertradities, van Delsarte (de pose en gestileerde ­beweging als ­veruiterlijking van emoties), over Stanislavsky (de realistische idee dat een goed ­acteur ‘levensecht’ is en zijn eigen organische ‘zelf’ uitdrukt) tot Brecht (de anti­realistische idee die van de ­acteur minder levensechtheid dan kritisch bewustzijn eist). In de brede ­fenomenologische beschrijving van de acteur in zijn akoestische en fysieke expressie, van zijn plaats in de filmische ruimte, zijn manier van communiceren met het publiek, zal de dialectiek tussen de tradities vertegenwoordigd door Brecht en Stanislavsky een ­centrale functie blijven vervullen. We bekijken de acteur in verschillende ­genres en ­verschillende artistieke en filmhistorische tradities, en besteden ook aandacht aan ­expressieve ‘­hulpmiddelen’ zoals kostuums en make-up. Daarnaast besteden we ­uitgebreid aandacht aan een bijzonder type acteur, de ster, wiens naam en persona door de filmstudio worden gecreëerd en verder worden gecodeerd door herhaald gebruik, niet enkel in film maar ook in publiciteit en dagdagelijkse communicatie.

13 |

Audiovisuele Vertaling en Ondertiteling Het seminarie bestaat uit een korte theoretische inleiding op de verschillende ­vormen van filmvertaling of audiovisuele vertaling (AVT), maar richt zich vooral op de ­praktische (taalkundige en culturele) aspecten van de ondertitelpraktijk. In het ­theoretische ­gedeelte wordt aandacht besteed aan de meest gebruikelijke vormen van audio­ visuele vertaling (met name, vertaalde commentaren en voice-over, ­nasynchronisatie, en ­ondertiteling), naast enkele nieuwere vormen (ondertiteling voor doven en ­slechthorenden, audio­beschrijving). De historisch-ideologische achtergrond waarin de genoemde ­varianten hun oorsprong vonden binnen Europa wordt besproken, evenals de verschillende ­manieren waarop ze ingrijpen in de filmtekst en de aard van de linguïstische en ­intersemiotische problemen die ze stellen voor de vertaler. Het praktische gedeelte van het seminarie is uitsluitend gewijd aan ondertiteling: de software (Scantitling, Titlevision en Swift), de technische en taalkundige beperkingen inherent aan het teksttype, dialooganalyse, de invloed van genre en doelpubliek. De studenten ondertitelen onder meer kortfilms voor het ANIMA animatiefilmfestival van Folioscope, Brussel. Het theoretische gedeelte van de cursus geeft de studenten inzicht in de complexiteit van vertalen voor film en ­televisie; het praktische gedeelte geeft hen praktijkervaring in het ondertitelen van films op videoband en in gedigitaliseerde versie.

Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma’s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer info op www.ua.ac.be/dis

| 14

Onderwijs en examens MASTER IN BAMA In heel Europa werd het BaMa-systeem ingevoerd, na het ondertekenen van het ­Bologna-akkoord. Alle bestaande opleidingen in het hoger onderwijs werden ­omgevormd tot ­academische en professionele bachelor- en masteropleidingen. Meer informatie over het BaMa-systeem vind je op www.ua.ac.be. In Vlaanderen zijn alle masteropleidingen academisch. Elke masteropleiding aan de Universiteit Antwerpen heeft specifieke toelatingsvoorwaarden. In elk geval heb je een professioneel of een academisch bachelordiploma behaald, als je inschrijft voor een masteropleiding. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ­ofwel rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een schakelprogramma (na een professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een ­academische bacheloropleiding) doorlopen. Visueel kunnen we dit als volgt ­voorstellen: Academische Bachelor Academische Bachelor

Academische Master

Professionele Bachelor

voorbereidingsprogramma

schakel



Academische Master Academische Master

SEMESTERSYSTEEM EN EXAMENS Aan de Universiteit Antwerpen wordt het semestersysteem gehanteerd. Het academiejaar wordt opgesplitst in twee delen, die elk afgesloten worden door een examen­periode. Deze twee examenperiodes (in januari en juni) vormen samen de eerste zittijd. In de tweede zittijd worden alle examens hernomen waarvoor je minder dan 10/20 behaalde. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je slaagt, behaal je credits. Het examenreglement wordt elk jaar kritisch geëvalueerd en aangepast, in samenspraak met studentenvertegenwoordigers. Het volledige reglement kan je raadplegen op www.ua.ac.be/studport.

15 |

Studieadvies en studentenbegeleiding STUDIEADVIES EN STUDENTENBEGELEIDING Tijdens het academiejaar kan je bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding in eerste instantie terecht voor informatie en advies. Je kan daarbij niet alleen denken aan algemene informatie over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, maar ook aan informatie over het leerkrediet, over het onderwijs- en examenreglement, enzovoort. Daarnaast kan je bij de dienst terecht met studiegebonden en ­persoonlijke problemen. Dit zowel onder de vorm van groepsactiviteiten als onder de vorm van ­individuele begeleiding, die beide volledig gratis worden aangeboden. Afspraken met de begeleiders van deze dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP). STUDIEKEUZE EN HERORIËNTERING Bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding kan je onder meer terecht voor ­advies omtrent je studiekeuze. Aan de hand van gesprekken en oefeningen kan je meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de studierichtingen die daarbij passen. Ook bij twijfel aan je studiekeuze kan je bij de dienst terecht om je ­oorspronkelijke studiekeuze te herevalueren om vervolgens na te gaan welke stappen je kan ondernemen wanneer je wil stoppen of veranderen van studierichting. ALGEMENE STUDIEBEGELEIDING: STUDIEVAARDIGHEDEN EN STUDIEPLANNING Daarnaast organiseren Studentenbegeleiders elk semester trainingen over studie­ vaardigheden, o.a. de trainingen ‘effectief plannen en studeren’ en ‘uitstelgedrag’. Je kan er echter ook terecht voor individuele en digitale begeleiding rond deze topics. PSYCHOSOCIALE BEGELEIDING Ook wanneer je last hebt om je te concentreren, twijfelt aan je studiekeuze, kampt met examenangst of persoonlijke problemen ervaart zoals het afspringen van een ­relatie, ernstige ziekte in je onmiddellijke omgeving, ... kan je een afspraak maken met een studentenbegeleider voor een psychologische begeleiding. Dat kan op verschillende manieren, gaande van individuele gesprekken over het volgen van een training tot het bekomen van een gepaste doorverwijzing. Dit alles gebeurt steeds op vrijwillige basis. BEGELEIDING VAN STUDENTEN MET EEN FUNCTIEBEPERKING, TOPSPORT OF K ­ UNSTBEOEFENING: Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, leer­stoornis zoals dyslexie, AD(H)D, psychische problemen ...) of met bijzondere vragen omwille van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de dienst voor Studieadvies en ­Studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen. Dit is voorzien in het Onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen.

| 16

Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attesten zal de dienst je dossier ter goedkeuring voorleggen aan de rector. AFSTUDEERBEGELEIDING Tot slot kan je bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding terecht voor ­begeleiding bij het afstuderen. Misschien kan je hulp gebruiken bij je zoektocht naar geschikte jobs, wil je weten welke jobs bij je passen, wil je weten welke studies je na het behalen van je diploma nog kan gaan doen, hoe je het solliciteren best aanpakt, … Met al deze vragen kan je op de dienst terecht voor een individuele begeleiding. Ook worden jaarlijks sollicitatietrainingen aangeboden en jobdagen georganiseerd met ­panelgesprekken, infosessies en bedrijvenstanden. Je kan hierover meer informatie ­krijgen op het STIP. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt ook in het ­begin van elk semester bekend gemaakt in alle mogelijke publicaties voor studenten. Je vindt ook heel wat informatie op de website www.ua.ac.be/studentenbegeleiding.

Nuttige websites WEBSITE MASTERS Op www.ua.ac.be/masters vind je uitgebreide informatie over alle masteropleidingen die de Universiteit Antwerpen inricht. Je kan vanuit deze URL ook doorklikken naar de ­website van een faculteit. INFOMOMENTEN VOOR TOEKOMSTIGE STUDENTEN Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen informatiedagen voor leerlingen van het secundair onderwijs. Deze hebben plaats in maart en april. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostanden cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data en meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen. Infomarkt Twijfel je nog over je studiekeuze? Wil je nog graag een bevestiging van je keuze? Dan kan je terecht op de infomarkt in september. Bachelor-, schakel, master- en master na masterprogramma’s komen aan bod, alsook “flexibel studeren en avondonderwijs”. Aan de infostanden kan je cursussen inkijken, brochures verkrijgen en bijkomende vragen stellen aan de medewerkers van de opleidingen en studentenbegeleiders. Vooraf inschrijven is niet nodig. De datum en meer info vind je op www.ua.ac.be/infodagen. 17 |

INSCHRIJVEN Praktische informatie in verband met inschrijvingen vind je op: www.ua.ac.be/inschrijven. HET STUDENTENPORTAAL Op het studentenportaal van de Universiteit Antwerpen www.ua.ac.be/studport vind je algemene informatie die voor alle studenten nuttig kan zijn: de academische kalender, de computer- en netwerkinfrastructuur, blackboard, beschikbare cursussen, ­financiering, huisvesting, sociale voorzieningen, eten en drinken op de campussen, studentenjobs, studentenclubs, sport, contactpersonen, studieloopbaanbegeleiding per faculteit, ­doctoreren, enz. BIBLIOTHEEK De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie ter beschikking voor ­studenten en personeel. Op de Stadscampus is er een gloednieuwe bibliotheek voor de humane en sociale wetenschappen. Op de campus Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn de bibliotheken voor de Exacte en Medische Wetenschappen gehuisvest. Meer info? Kijk dan op http://lib.ua.ac.be. BEGIN ACADEMIEJAAR Het academiejaar 2009-2010 start op maandag 27 september 2010. Op www.ua.ac.be/ onthaaldag kan je vanaf midden september actuele informatie over het begin van het academiejaar terugvinden. HOE DE CAMPUS BEREIKEN? De vier campussen zijn vlot bereikbaar met de auto, de fiets of het openbaar vervoer. Op www.ua.ac.be/route vind je duidelijke wegbeschrijvingen.

| 18

Meer info? SECRETARIAAT OPLEIDING Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Stadscampus Rodestraat 14 2000 Antwerpen Myriam Demeulenaere T +32 (0)3 265 45 50 [email protected] www.ua.ac.be/faclw of www.ua.ac.be/taal-enletterkunde DEPARTEMENT STUDENTGERICHTE DIENSTEN Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Agora-gebouw, 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 (0)3 265 48 72 Campus Drie Eiken Gebouw G Universiteitsplein 1 2610 Antwerpen (Wilrijk) T +32 (0)3 265 20 09 [email protected]

19 |

Notities

| 20